PL186843B1

PL186843B1 - Nowe pochodne chinazoliny

Info

Publication number: PL186843B1
Application number: PL96313541A
Authority: PL
Inventors: Rodney C. Schnur; Lee D. Arnold
Original assignee: Pfizer
Priority date: 1995-03-30
Filing date: 1997-09-29
Publication date: 2004-03-31
Also published as: SK283763B6; EP0817775B1; CN1066142C; PE43897A1; LU91209I2; AU3585499A; FR06C0010I1; CO4410333A1; JP3088018B2; SG43262A1; NL300214I2; PT817775E; KR960034184A; EP3103799B1; RU2694252C3; EP1110953A1; EP2295415A1; AU5040696A; DE69522717D1; MX9707453A

Abstract

1. Nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2; R 1 jest niezaleznie wybrany z grupy obejmu- jacej atom chlorowca, grupe: hydroksylowa, amino- wa, -(C 1 -C4 )-alkilowa, -(C 1-C4)-alkoksylowa, nitro- wa, guanidynowa, cyjanowa, triflu-orometylowa, morfolinowa, 4-R -piperazyn-1 -ylowa, grupe fenylo- sulfanylowa niepodstawiona albo mono- lub di- podstawiona chlorowcem, grupe -(C 1 -C4 )-alkilosul- fanylowa, grupe -(C 1-C4 )-alkilosulfonylowa, grupe- (C 1 -C4)-alkilosulfonyloaminowa, grupe ftalimido-(C 1 - C4 )-alkilosulfonyloaminowa, grupe fenoksy niepod- staw iona albo mono- lub di-podstawiona chlorow - cem, grupa fenoksy; R 2 oznacza atom wodoru; n równe je st 1; R3 jest niezaleznie wybrany z grupy obejmujacej atom wodoru, grupe (C1-C4)-alkilowa, atom chlorowca; R4 oznacza grupe azydow a lub R 1 - etynylowa (-C =C R 1 1 ), w której R 1 1 wybrany jest z grupy obejmujacej atom wodoru, grupe (C 1-C4)- alkilowa, grupe -CH2 N H 2, grupe -CH2 OH; R6 oznacza atom wodoru lub grupe (C 1-C4)- alkilowa. Wzór 1 PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są pochodne 4-(podstawionej-fenyloamino)chinazoliny przydatne w leczeniu chorób hiperproliferacyjnych takich jak nowotwory, u ssaków

W wielu obecnie stosowanych sposobach leczenia nowotworu stosuje się związki inhibitujące syntezę DNA. Związki te są z reguły toksyczne w stosunku do komórek, z tym że ich działanie toksyczne na szybko dzielące się komórki nowotworowe może przynieść pożądany skutek. Opracowano również środki przeciwnowotworowe działające według mechanizmów innych niż inhibitowanie syntezy DNA, tak aby zwiększyć selektywność działania w odniesieniu do komórek rakowych.

Wiadomo, że komórka może stać się komórką rakową w wyniku przekształcenia części jej DNA w onkogen (gen, który po uaktywnieniu prowadzi do powstania złośliwych komórek rakowych). Wiele onkogenów koduje białka będące aber^^c^^yj^^ymi kinazami tyrozynowymi zdolnymi do powodowania transformacji komórek. Również nadekspresja zwykłej protoonkogenowej kinazy tyrozynowej może spowodować zaburzenia rozrostowe, czasami prowadzące do złośliwego fenotypu.

Receptorowe kinazy tyrozynowe są dużymi enzymami, które przechodzą przez błonę komórkową i zawierają pozakomórkową domeną wiążącą czynniki wzrostu takie jak nabłonkowy czynnik wzrostu, domenę transbłonową oraz część wewnątrzkomórkową działającąjako kinaza fosforylująca określone reszty tyrozyny w białkach, a tym samym wpływająca na rozrost komórek. Wiadomo, że nienormalna ekspresja takich kinaz często występuje w zwykłych nowotworach u ludzi, takich jak rak piersi, rak żołądkowo-j elitowy taki jak rak okrężnicy, odbytu lub żołądka, białaczka oraz nowotwór jajników, oskrzeli lub trzustki. Wykazano ponadto, że receptor nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) wykazujący aktywność kinazy tyrozynowej ulega mutacji lub nadekspresji w wielu nowotworach ludzkich takich jak nowotwory mózgu, płuc, komórek łuskowatych, pęcherza, żołądka, piersi, głowy i szyi, a także nowotworów przełykowych, ginekologicznych i tarczycy.

W związku z tym stwierdzono, że inhibitory receptorowych kinaz tyrozynowych są przydatne jako selektywne inhibitory wzrostu komórek rakowych ssaków. Tak np. erbstatyna, inhibitor kinazy tyrozynowej selektywnie osłabia u nagich myszy pozbawionych grasicy wzrost przeszczepionego ludzkiego raka sutka wytwarzającego w wyniku ekspresji kinazę tyrozynową receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR), ale nie wywiera wpływu na wzrost innych nowotworów, które nie wytwarzają w wyniku ekspresji receptora EGF.

Stwierdzono, że również inne związki, takie jak pochodne styrenu, wykazują zdolność inhibitowania kinazy tyrozynowej. Ostatnio w 5 publikacjach patentowych europejskich, EP 0 566 226 Al, EP 0 602 851 Al, EP 0 635 507 Al, EP 0 635 498 Al i EP 0 520 722 Al, ujawniono, że pewne pochodne chinazoliny wykazują właściwości przeciwnowotworowe wynikające z ich zdolności do inhibitowania kinazy tyrozynowej. Również w publikacji PCT WO 92/20642 ujawniono bis- mono- i bicykliczne związki arylowe i heteroarylowe jako inhibitory kinazy tyrozynowej.

Jakkolwiek opisane powyżej związki przeciwnowotworowe odgrywają znaczną rolę, ciągle poszukuje się ulepszonych przeciwnowotworowych farmaceutyków.

Przedmiotem wynalazku nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę hydroksylową, aminową, -(CrC4)-alkilową, (CrC4)-alkoksylową, nitrową, guanidynową, cyjanową, trifluorometylową, morfolinową, 4-R⁶-piperazyn-l-ylową, grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di- podstawioną chlorowcem, grupę -(CrC4)-alkilosulfanylową, grupę (C1C₄)-alkilosulfonylową, grupę -(CrC4)-alkilosulfonyloaminową, grupę ftalimido -(C1-C4)186 843 alkilosulfonyloaminową, grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy;

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (C1-C4)-alkilową, atom chlorowca;

R4 oznacza grupę azydową lub R^H-etynylową (-C=CR^U), w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (C1-C4)-alkilową, grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (C1-C4)-alkilową.

W szczególności przedmiotem wynalazku są związki o wzorze 1, w którym m, n, R1 i r3 mają znaczenie podane wyżej, r2 oznacza atom wodoru, a R4 oznacza grupę Rⁿ-etynylową, w której R ¹¹ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i ewentualnie podstawioną grupę (C1-C6)-alkilową, oraz grupę aminową, hydroksylową, albo też r4 oznacza grupę azydową.

Przedmiotem wynalazku są także nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1, w którym n ma znaczenie podane wyżej, m równe jest 1 lub 2, a każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową, grupę (C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, podstawnik fenoksylowy, który może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe;

każdy z r3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylowa, etylową, atom chlorowca; a

R4 oznacza grupę Rⁿ-etynylową, w której Rⁿ oznacza atom wodoru i grupę (C1-C4)alkilową, grupę aminową, lub hydroksylową, korzystnie atom wodoru; a

R (oznacza atom wodoru.

Korzystnymi związkami są również te, w których R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową lub grupę fenoksy, przy czym podstawnik fenoksylowy może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe;

R2 oznacza atom wodoru, a r4 oznacza grupę azydową oraz nowe związki w wzorze 1, w którym m równe jest 1 lub 2, każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową (C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C[-C4)alkilosulfonyloaminową, podstawnik fenoksylowy, który może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe; a każdy z R3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylową, etylową, atom chlorowca; oraz związki o wzorze 1, w którym każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową;

lub grupę fenoksylową, przy czym podstawnik fenoksylowy może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe;

Korzystnymi związkami o wzorze 1 są związki wybrane z grupy obejmującej:

R3 oznacza atom chlorowca, korzystnie gdy R¹ oznacza grupę (C1-C4)-alkilową, a korzystnie grupa alkilowa oznacza grupę metylową.

(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-[3-(3'-hydroksypropyn-l-ylo)fenylo]amina, (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(4-etynylofenylo)amina, (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylo-2-metylofenylo)amina, (6-aminochinazolin-4-ylo)-3-(3-etynylofenylo)amina, (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonyloaminochmazolin-4-ylo)amina, (7-amiiK)china7.olin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)amina, (3-azydo-5-chlorofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)amina, [6,7-bis(2-acetoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)amina, [7-(2-acetoksyetoksy)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)amina,

6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolm-l-ylo](3-etynylo-2-inetylotenylo)aLmina;

Związki w postaci farmaceutycznie dopuszczalnej soli, wybrane z grupy obejmującej: chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek [(3-(2'-ammometylo)etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychmazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek [(3 -etynylofenylo)-(6-nitrochinazolin-4-ylo)aminy,

186 843 chlorowodorek (3-etynylofenylo)-[6-(4'-toluenosulfonyloamino)chinazolin-4-ylo]aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-{6-[2'-ftalimidoet-1'-ylosulfonyloamino]chinazolin-4ylo} aminy, chlorowodorek (3 -etynylofenylo)-(6-guanidynochinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(7-metoksychmazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (fi-karbometoksychinazoHn-h-yloHty-etynylofenylotyminy, chlorowodorek ^-karbometoksychinaKolin-WyloĄU-etynylofeny^aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (4-azydofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonylochinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (6-etanosulfanylochinazolin-4-ylo) -(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylo-4-fluorofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-[3-propyn-1 '-ylofenylo] aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(5-etynylo-2-metylofenylo)-aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylo-4-fluorofenylo)-aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-chloroetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek [6-(2-chloroetoksy)-7-(2-metoksyetoksy)chin^iolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)-aminy, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-7-(2-hydroksyetoksy)chinazolin-6-yloksy]-etanolu, chlorowodorek [7-(2-chloroetoksy)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)-aminy, chlorowodorek 2-[4-(3-etyny)ofeny)omnino[-7-(2-metokyye)oksy)chmaz«llm-6)-yloksy]-etanolu, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloarmno)-6-(2-metoksyetoksy)chinazo)ln-7-yloksy]-etanolu, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-{6-(2-metoksyetoksy)-7-[2-(4-metylo-piperazyn-l-ylo)-etoksy] chinazolin-4-ylo } aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-[7-(2-metoksyetoksy)-6-(2-morfolin-4-ylo)etoksy)-chinazolin-4-ylo] aminy, chlorowodorek (6,7-dietoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dibutoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-diizopropoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dietoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylo-2-metylofenylo)aminy, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-7-yloksy]-etanolu; oraz związki wybrane z grupy obejmującej (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonyloaminochinazolin-4-ylo)aminę i (6-aminochinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminę.

Przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania nowych pochodnych chinazoliny o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę hydroksylową, aminową, -(Cj-Cty-alkilową, (Cj-C4)-alkoksylową, nitrową, guanidynową cyjanową, trifluorometylową, morfolinową 4-R⁶-piperazyn-1-ylową grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di- podstawioną chlorowcem, grupę -(CrC4)-alkilosulfanylową, grupę -(C1C4)-alkilosulfonylową, grupę -(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, grupę ftallmido-(C1-C4)alkilosulfonyloaminową, grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy;

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

186 843

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową, atom chlorowca;

R4 oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-OCRⁿ), w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (Ci-C4)-alkilową polegający na tym, że

a) poddaje się reakcji związek o wzorze 2' lub 3, w którym R*ma znaczenie podane wyżej, a X oznacza atom chlorowca lub grupę hydroksy z tetrachlorkiem węgla CCI4 w aprotycznym rozpuszczalniku lub mieszaninie rozpuszczalników, w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia i ewentualnie z trifenylofosfiną ewentualnie osadzoną na obojętnym polimerze, korzystnie w postaci polistyrenu usieciowanego diwinylobenzenem i następnie

b) produkt z etapu a) poddaje się reakcji z aminą lub jej solą o wzorze 4, w którym R2, R³ oraz n mają znaczenie podane wyżej, korzystnie z 3-etynyloaniłiną.

Przedmiotem wynalazku jest również kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób hiperproliferacyjnych u ssaków zawierająca farmaceutycznie dopuszczalny nośnik i związek aktywny, w której jako aktywny związek jest terapeutycznie skuteczna ilość nowego pochodnych chinazoliny o wzorze 1, lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę hydroksylową, aminową, -(Ci-C4)-alkilową, (Ci-C4)-alkoksylową nitrową, guanidynową, cyjanową, trifluorometylową, morfolinową, 4-R -piperazyn-1-ylową grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di- podstawioną chlorowcem, grupę -(Ci-C4)-alkilosulfanylową grupę(CiC4)-alkilosulfonylową grupę -(Ci-C4)-alkilosulfonyloaminową grupę ftalimido -(C1-C4)alkilosulfonyloaminową grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy;

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (CrC4)-alkilową atom chlorowca;

r4 oznacza grupę azydową lub R^u-etynylową (-CcCR^h), w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (CrC4)-alkilową grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (C1-C4)-alkilową.

Kompozycje farmaceutyczne zawierające jako związki aktywne nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1 są stosowane do leczenia chorób hiperproliferacyjnych u ssaków polegającego na podawaniu ssakowi cierpiącemu na chorobę hiperproliferacyjną tej kompozycji farmaceutycznej zawierającej jako związek aktywny nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1 oraz jej farmaceutycznie dopuszczalne sole wraz z odpowiednim nośnikiem, farmaceutycznie dopuszczalnym, w ilości skutecznej do leczenia choroby hiperproliferacyjnej.

Poniżej podano stosowane w opisie definicje.

Atom chlorowca oznacza atom chloru, bromu, jodu lub fluoru.

Grupa (C-CYj-alkilowa oznacza grupę węglowodorową o prostym łańcuchu lub rozgałęzionym łańcuchu.

Inne cechy i zalety wynalazku staną się oczywiste po zapoznaniu się z opisem i zastrzeżeniami opisującymi wynalazek.

Związki o wzorze 1 oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole (poniżej określane jako substancje czynne) wytwarzać można znanym sposobem stosowanym do wytwarzania związków o podobnej budowie chemicznej.

Zazwyczaj substancje czynne wytwarzać można z odpowiednio podstawionej chinazoliny stosując odpowiednio podstawioną aminę.

Jak to pokazano na schemacie, odpowiednią 4-podstawioną chinazolinę o wzorze 5, w którym X oznacza odpowiednią odszczepiąjącą się grupę ulegającą podstawieniu, taką jak atom chlorowca, grupa aryloksylowa, alkilosulfinylowa, alkilosulfonylowa, na przykład triffuorometanosulfonyloksylowa, arylosulfmylowa, arylosulfonylowa, siloksylowa, cyjanowa, pirazolowa, triazolowa lub tetrazolowa, a korzystnie 4-chlorochinazolinę, poddaje się reakcji z odpowiednią aminą lub chlorowodorkiem aminy o wzorze 6 lub 9, gdzie R ma znaczenie

186 843 podane wyżej, a Y oznacza Br, I lub grupę trifluorometanosulfonyloksylową, w rozpuszczalniku takim jak (Ci-Cćj-alkohol, dimetyloformamid (DMF), N-metylopirolidyn-2-on, chloroform, acetonitryl, tetrahydrofuran, 1,4-dioksan, pirydyna lub inny rozpuszczalnik aprotyczny. Reakcję można prowadzić w obecności zasady, korzystnie węglanu lub wodorotlenku metalu alkalicznego lub ziem alkalicznych, albo trzeciorzędowej zasady aminowej takiej jak pirydyna, 2,6-lutydyna, kolidyna, N-metylomorfolina, trietyloaminą, 4-dimetylo-aminopirydyna lub Ν,Ν-dimetyloanilina. Zasady takie określa się poniżej jako odpowiednie zasady. Mieszaninę reakcyjną utrzymuje się w temperaturze w zalaesie od zbliżonej do otoczenia do zbliżonej do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, korzystnie od około 35°C do temperatury zbliżonej do temperatury wrzenia, tak długo, aby praktycznie nie można było wykryć pozostałości 4chlorowcochinazoliny, zazwyczaj przez około 2-24 godziny. Korzystnie reakcję przeprowadza się w atmosferze obojętnej, np. w atmosferze suchego azotu.

Zazwyczaj reagenty łączy się w ilościach stechiometrycznych. Gdy stosuje się zasadę aminową w przypadku związków w postaci soli (zazwyczaj chlorowodorku) aminy o wzorze 6 lub 9, korzystnie stosuje się nadmiar, zazwyczaj dodatkowy równoważnik zasady aminowej. Jeśli nie stosuje się zasady aminowej, zastosować można nadmiar aminy o wzorze 6 lub 9.

W przypadku zastosowania do wytwarzania związków aminy o wzorze 6 z zawadą przestrzenną (takiej jak 2-alkilo-3-etynyloamina) albo bardzo reaktywnej 4-chlorowcochinazoliny, to jako rozpuszczalnik korzystnie stosuje się alkohol tert-butylowy lub polarny rozpuszczalnik aprotyczny taki jak DMF lub N-metylopirolidyn-2-on.

Można także 4-podstawioną chinazolinę o wzorze 5, w którym X oznacza grupę hydroksylową lub okso (a atom azotu w pozycji 2 jest uwodorniony), poddać reakcji z tetrachlorkiem węgla oraz ewentualnie z trifenylofosfmą, która jest ewentualnie osadzona na obojętnym polimerze (np. z trifenylofosfmą osadzoną na polimerze, Aldrich Cat. No. 36,645-5, w postaci polistyrenu usieciowanego 2% diwinylobenzenu, zawierającego 3 mmole fosforu/g żywicy), w rozpuszczalniku takim jak tetrachlorek węgla, chloroform, dichlorometan, tetra-hydrofuran, acetonitryl lub inny aprotyczny rozpuszczalnik, albo ich mieszaniny. Mieszaninę reakcyjną utrzymuje się w temperaturze w zakresie od zbliżonej do otoczenia do zbliżonej do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, korzystnie od około 35°C do temperatury wrzenia, przez około 2-24 godziny. Mieszaninę tą poddaje się reakcji z odpowiednią aminą lub chlorowodorkiem aminy o wzorze 6 lub 9, bezpośrednio lub po usunięciu rozpuszczalnika, np. przez odparowanie pod zmniejszonym ciśnieniem, a następnie dodaniu innego odpowiedniego rozpuszczalnika takiego jak (Ci-Cć)-alkohol, DMF, N-metylo-pirolidyn-2-on, pirydyna lub 1,4-dioksan. Z kolei mieszaninę reakcyjną utrzymuje się w temperaturze w zakresie od zbliżo-nej do otoczenia do zbliżonej do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, korzystnie od około 35°C do temperatury zbliżonej do temperatury wrzenia, aż do zasadniczo całkowitego wytworzenia produktu, zazwyczaj przez około 2-24 godziny. Korzystnie reakcję przeprowadza się w atmosferze obojętnej, np. w atmosferze suchego azotu.

Gdy związek o wzorze 6, w którym Y oznacza Br lub grupę trifluorometanosulfonyloksylową, stosuje się jako materiał wyjściowy w reakcji z chinazoliną o wzorze 5, uzyskuje się związek o wzorze 7, w którym R¹, R², R³ i Y mają znaczenie podane wyżej. Związek o wzorze 7 przekształca się w związek o wzorze 8, w którym R⁴ oznacza grupę R etynylową, w której Rⁿ ma znaczenie podane wyżej, w reakcji z odpowiednim odczynnikiem palladowym takim jak tetrakis(trifenylofosfino)pallad lub dichlorek bis(trifenylofosfino)palladu w obecności odpowiedniego kwasu Lewisa takiego jak chlorek miedziawy, oraz z odpowiednim alkinem takim jak trimetylosililoacetylen, alkohol propargilowy lub 3-(N,Ndimetyloamino)propyn, w rozpuszczalniku takim jak dietyloamina lub trietyloaminą. Związki o wzorze 7, w którym Y oznacza grupę NH2, przekształcić można w związki o wzorze 8, w którym R⁴ oznacza grupę azydową, działając na związek o wzorze 7 środkiem dwuazującym takim jak kwas i azotyn (np. kwas octowy i NaNOj), a następnie poddając uzyskany produkt obróbce azydkiem takim jak NaN3.

186 843

Do wytwarzania tych związków o wzorze 1, w którym R¹ oznacza grupę aminową lub hydroksyaminową, przeprowadza się redukcję odpowiedniego związku o wzorze 1, w którym R‘ oznacza grupę nitrową.

Redukcję możną dogodnie przeprowadzić dowolnym z wielu znanych sposobów tego typu przekształceń. Redukcję można np. przeprowadzić przez uwodornienie nitrozwiązku w rozpuszczalniku obojętnym w warunkach reakcji, w obecności odpowiedniego katalizatora metalicznego, takiego jak pallad, platyna lub nikiel. Innym odpowiednim środkiem redukującym jest np. aktywowany metal taki jak aktywowane żelazo (otrzymane przez przemywanie proszku żelaza rozcieńczonym roztworem kwasu takiego jak kwas solny). Tak np. redukcję przeprowadzić można ogrzewając mieszaninę nitrozwiązku i aktywowanego metalu ze stężonym kwasem solnym w rozpuszczalniku takim jak mieszanina wody i alkoholu, np. metanolu lub etanolu, do temperatury w zakresie np. od 50 do 150°C, dogodnie do około 70°C. Inną przydatną klasę środków redukujących stanowią ditioniny metali alkalicznych takie jak ditionin sodowy, który można stosować w kwasach (Ci-Cć)-alkanowych, (Ci-Cńj-alkanolach lub wodzie albo w ich mieszaninach.

Przy wytwarzaniu tych związków o wzorze 1, 2 którym R² lub R³ zawiera pierwszo- lub drugorzędową grupę aminową (inną niż grupa aminowa, która ma przereagować z chinazoliną), taką wolną grupę aminową korzystnie chroni się przed wyżej opisaną reakcją, po czym odblokowuje się ją po wyżej opisanej reakcji z 4-podstawioną chinazoliną o wzorze 5.

Zastosować można szereg znanych grup chroniących atom azotu. Do grup takich należy grupa (Ci-Cój-alkoksykarbonylowa, ewentualnie podstawiona benzyloksykarbonylowa, aryloksykarbonylową, tritylową, winyloksykarbonylową, O-nitrofenylosulfonylową, difenyłofosfinylową, p-toluenosulfonylowa i benzylowa. Grupę chroniącą atom azotu wprowadzić można w chlorowanym rozpuszczalniku węglowodorowym takim jak chlorek metylenu lub 1,2-dichloroetan, albo w rozpuszczalniku eterowym takim jak glim, diglim lub THF, w obecności lub bez stosowania trzeciorzędowej zasady aminowej takiej jak trietyloamina, diisopro-pyloetyloamina lub pirydyna, korzystnie trietyloamina, w temperaturze od około 0 do około 50°C, korzystnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia. Grupy chroniące można również wprowadzać w warunkach reakcji SchottenBaumanna.

Po wyżej opisanej reakcji sprzęgania związków o wzorach 5 i 9 grupę chroniącą można usunąć znanymi sposobami odblokowania takimi jak obróbka kwasem trifluorooctowym w chlorku metylenu w przypadku produktów chronionych grupą tertbutoksykarbonylową.

Opis grup chroniących i ich zastosowanie znaleźć można w pracy T.W. Greene i P.G.M. Wuts, „Protective Groups in Organie Synthesis”, Π wyd., John Wiley & Sons, New York, 1991.

Przy wytwarzaniu związków o wzorze 1, w którym R¹ lub R² oznacza grupę hydroksylową korzystnie przeprowadza się rozszczepianie związku o wzorze 1, w którym R lub R²oznacza grupę (Ci-C4)-alkoksylową.

Taką reakcję rozszczepiania można dogodnie przeprowadzić dowolnym ze znanych tego typu przekształceń. W celu przeprowadzenia O-odalkilowania można zastosować obróbkę chronionej pochodnej o wzorze 1 stopionym chlorowodorkiem pirydyny (20-30 równoważników) w 150-175°C. Reakcję rozszczepiania można także przeprowadzić np. działając na chronioną pochodną chinazoliny (Ci-C4)-alkilosulfidem metalu alkalicznego takim jak etanotiolan sodowy, albo działając diarylofosforkiem metalu alkalicznego takim jak difenylofosforek litowy. Reakcję rozszczepiania można również dogodnie przeprowadzić działając na chronioną pochodną chinazoliny trihalogenkiem boru lub glinu, takim jak tribromek boru. Reakcje takie korzystnie przeprowadza się w obecności rozpuszczalnika obojętnego w warunkach reakcji, w odpowiedniej temperaturze.

Związki o wzorze 1, w którym R¹ lub R² oznacza grupę (Ci-C4)-alkilosulfinylową lub (Ci-C4)-alkilosulfonylową, korzystnie wytwarza się przez utlenianie związku o wzorze 1, w którym R¹ lub R² oznacza grupę (Ci-C4)-alkilosulfanylową. Do odpowiednich znanych związków stosowanych do utleniania grupy sulfanylowej do sulfmylowej i/lub sulfonylowej należy np. nadtlenek wodoru, nadkwas (taki jak kwas m-chloronadbenzoesowy lub nadocto12

186 843 wy), nadsiarczan metalu alkalicznego (taki jak nadsiarczan potasowy), tritlenek chromu lub gazowy tlen w obecności platyny. Utlenianie zazwyczaj przeprowadza się w możliwie jak najłagodniejszych warunkach, stosując stechiometryczną ilość środka utleniającego, tak aby ograniczyć niebezpieczeństwo utlenienia lub uszkodzenia innych grup funkcyjnych. Zazwyczaj reakcje przeprowadza się w odpowiednim rozpuszczalniku takim jak chlorek metylenu, chloroform, aceton, tetrahydrofuran lub eter tert-butylo-metylowy, w temperaturze od około -25 do 50°C, korzystnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia, np. od 15 do 35°C. Gdy pożądany jest związek z grupą sulfinylową należy zastosować łagodniejsze środki utleniające takie jak metanadjodan sodowy lub potasowy, dogodnie w polarnym rozpuszczalniku takim jak kwas octowy lub etanol. Związki o wzorze 1 zawierające grupę (Ci-C4)-alkilosulfonylową wytworzyć można przez utlenianie odpowiedniego związku (Ci-C4)-alkilosulfmylowego, a także odpowiedniego związku (Ci-C4)-alkilosulfanylowego.

Związki o wzorze 1, w którym R¹ oznacza ewentualnie podstawioną grupę (C2-C4)alkanoiloaminową ureidową 3-fenylo-ureidową benzamidową lub sulfonamidową, wytworzyć można przez acylowanie lub sulfonylowanie odpowiedniego związku, w którym R¹ oznacza grupę aminową. Do odpowiednich znanych środków acylujących stosowanych w acylowaniu grupy aminowej do acyloaminowej należą np. halogenki alkilu, np. chlorek lub bromek (C]-C4)-alkanoilu albo chlorek lub bromek benzylu, bezwodniki lub mieszane bezwodniki kwasów alkanowych (np. bezwodnik octowy lub mieszany bezwodnik uzyskany w reakcji kwasu alkanowego z halogenkiem (Ci-C4)-alkoksykarbonylu, np. chlorkiem (Ci-C4)-alkoksykarbonylu, w obecności odpowiedniej zasady. Przy wytwarzaniu tych związków o wzorze 1, w którym R¹ oznacza grupę ureidową lub 30fenyloureidową do odpowiednich środków acylujących należy np. cyjanian taki jak cyjanian metalu alkalicznego, np. cyjanian sodowy, albo izocyjanian taki jak izocyjanian fenylu. N-sulfonylowanie przeprowadzić można stosując odpowiednie halogenki sulfonylu lub bezwodniki sulfonylowe, w obecności trzeciorzędowej aminy jako zasady. Zazwyczaj acylowanie lub sulfoacylowanie przeprowadza się w rozpuszczalniku obojętnym w warunkach reakcji w temperaturze od około -30 do 120°C, dogodnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia.

Związki o wzorze 1, w którym R¹ oznacza grupę (Ci-C4)-alkoksylową lub podstawioną grupę (Ci-C4)-alkoksylową, albo R¹ oznacza grupę (Ci-C4)-alkiloaminową lub podstawioną mono- N- lub di-N,N-(Ci-C4)-alkiloaminową wytwarza się przez alkilowanie, korzystnie w obecności odpowiedniej zasady, odpowiedniego związku, w którym R¹ oznacza odpowiednio grupę hydroksylową lub aminową. Do odpowiednich środków alkilujących należą halogenki alkilu lub podstawionego alkilu, np. ewentualnie podstawiony chlorek, bromek lub jodek (Ci-C4)-alkilu, w obecności odpowiedniej zasady w rozpuszczalniku obojętnym w warunkach reakcji, w temperaturze od około 10 do 140°C, dogodnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia.

W celu wytworzenia tych związków o wzorze 1, w którym R¹ oznacza amino-, oksy- lub cyjano-podstawioną grupę (Ci-C4)-alkilową odpowiedni związek, w którym R¹ oznacza podstawnik (Ci-C4)-alkilowy zawierający grupę dającą się zastąpić grupą aminową alkoksylową lub cyjanową poddaje się reakcji z odpowiednią aminą alkoholem lub cyjankiem, korzystnie w obecności odpowiedniej zasady. Reakcję tą korzystnie przeprowadza się w rozpuszczalniku lub rozcieńczalniku obojętnym w warunkach reakcji, w temperaturze od około 10 do 100°C, korzystnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia.

Związki o wzorze 1, w którym R¹ oznacza podstawnik karboksylowy lub podstawnik zawierający grupę karboksylową wytwarza się przez hydrolizę odpowiedniego związku, w którym R¹ oznacza podstawnik (Ci-C₄)-alkoksykarbonylowy lub podstawnik zawierający grupę (Ci-C4)-alkoksykarbonylową Hydrolizę można dogodnie przeprowadzić np. w warunkach zasadowych, np. w obecności wodorotlenku metalu alkalicznego, w sposób zilustrowany w poniższych przykładach.

Związki o wzorze 1, w którym R¹ oznacza grupę aminową (Ci-C4)-alkiloaminową di-[(Ci-C4)-alkilo]-aminową pirolidyn-l-ylową piperydynową morfolinową piperazyn-1186 843 ylową, 4-(C1-C4)-alkilopiperazyn- 1-ylową lub (C1-C4)-alkilosulfanylową, wytworzyć można w reakcji, w obecności odpowiedniej zasady, odpowiedniego związku, w którym Rl oznacza grupę dającą się podstawić przez amine lub tiol, z odpowiednią aminą lub tiolem. Reakcję korzystnie przeprowadza się w rozpuszczalniku lub rozcieńczalniku obojętnym w warunkach reakcji w temperaturze od około 10 do 180°C, dogodnie od 100 do 150°C.

Związki o wzorze 1, w którym R2 oznacza grupę 2-oksopirolidyn- 1-ylową lub 2oksopiperydyn-1-ylową, wytwarza się przez cyklizację, w obecności odpowiedniej zasady, odpowiedniego związku, w którym R1 oznacza grupę chlorowco-(C2-C4)-alkanoiloaminową. Reakcję korzystnie przeprowadza się w rozpuszczalniku lub rozcieńczalniku obojętnym w warunkach reakcji w temperaturze od około 10 do 100°C, dogodnie w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia.

Dogodny sposób wytwarzania związków o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę karbamoilową, podstawioną karbamoilową, alkanoiloksylową lub podstawioną alkanoiloksylową, obejmuje karbamoilowanie lub acylowanie odpowiedniego związku, w którym R1 oznacza grupę hydroksylową.

Do odpowiednich znanych środków acylujących stosowanych w acylowaniu grup hydroksyaryowych do grup alkanoiloksyarylowych należą np. halogenki (C2-C4)-alkanoilu, bezwodniki i mieszane bezwodniki (C2-C4)-alkanoilowe opisane powyżej, oraz ich odpowiednio podstawione pochodne, zazwyczaj w obecności odpowiedniej zasady. Można również przeprowadzić sprzęganie kwasów (C2-C4)-alkanowych lub ich odpowiednio podstawionych pochodnych ze związkiem o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę hydroksylową, z udziałem środka kondensującego takiego jak karbodiimid. W przypadku wytwarzania tych związków o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę karbamoóiową lub podstawioną karbamoilową, do odpowiednich środków karbamoilujących należą np. cyjaniany albo alkilo- lub aryloizocyjaniany, zazwyczaj stosowane w obecności odpowiedniej zasady. Można także wytworzyć odpowiednie półprodukty takie jak chloromrówczan lub pochodna karbonyloimidazolilowa związku o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę hydroksylową, np. działając na tą pochodną fosgenem (lub odpowiednikiem fosgenu) albo karbc^o^^dl^o^iimidajzolem. Uzyskany półprodukt można następnie poddać reakcji z odpowiednią aminą lub podstawioną aminą, uzyskując pożądane pochodne karbamoilowe.

Związki o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę aminokarbonylową lub podstawioną aminokarbonylową, wytworzyć można przez aminolizę odpowiedniego półproduktu, w którym R1 oznacza grupę karboksylową.

Aktywowanie i sprzęganie związków o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupę karboksylową przeprowadzić można różnymi znanymi sposobami. Do odpowiednich sposobów należy uaktywnianie grupy karboksylowej do halogenku kwasowego, azydku, symetrycznego lub mieszanego bezwodnika, albo aktywnego estru o odpowiedniej reaktywności w sprzęganiu z pożądaną aminą. Przykłady takich typów półproduktów oraz ich wytwarzanie i zastosowanie w sprzęganiu z aminami są obszernie opisane w literaturze; patrz np. M. Bodansky i A. Bodansky, „The Practice of Peptide Synthesis”, Springer-Verlag, New York, 1984. Uzyskane związki o wzorze 1 można wydzielać i oczyszczać znanymi sposobami takimi jak usuwanie rozpuszczalnika i rekrystalizacja lub chromatografia.

Wyjściowe materiały stosowane w wyżej opisanych reakcjach (aminy, chinazoliny i grupy chroniące grupę aminową) są łatwo dostepne lub łatwe do zsyntetyzowania z wykorzystaniem znanych metod syntezy organicznej. Tak np., wytwarzanie pochodnych 2,3-dihydro-1,4benzoksazyny opisane jest w książce R.C. Elderfield, W. H. Tood, S. Gerber, rozdz. 12 w „Heterocyclic Compounds”, Vol. 6, R.C. Elderfield (redakcja), John Wiley and Sons, N.Y., 1957. Podstawione związki 2,3-dihydrobenzotriazynylowe opioane są w rozdziale 13 6 tom książki Elderfielda „Heterocyclic Compounds”.

Pewne chinazoliny o wzorze 1 mogą występować w formach niesolwatowanych oraz solwatowanych, np. w formach uwodnionych.

Odpowiednią farmaceutycznie dopuszczalną solą związku o wzorze 1 jest np. sól addycyjna z kwasem odpowiedniego wystarczającego zasadowego ziązku, taka jak sól addycyjna np. z kwasem nieorganicznym lub organicznym takim jak kwas chlorowodorowy, bromowo14

186 843 dorowy, siarkowy, fosforowy, metanosulfonowy, benzenosulfonowy, trifluorooctowy, cytrynowy, mlekowy lub maleinowy. Odpowiednią farmaceutycznie dopuszczalną solą z zasadą związku o wzorze 1, o charakterze kwasowym, jest sól z metalem alkalicznym, np. sól litowa, sodowa lub potasowa; sól z metalem ziem alkalicznych, np. sól wapniowa lub magnezowa; sól amonowa; lub sól z zasadą organiczną tworzącą fizjologicznie tolerowany kation, np. sól z metyloaminą, dimetyloaminą, trietyloaminą, piperydyną, morfoliną lub tris(2-hydroksyetylo)aminą. Wszystkie takie sole objęte są zakresem wynalazku. Sole wytwarza się zwykłymi sposobami. Można je np. wytwarzać po prostu przez kontaktowanie składników kwasowych i zasadowych, zazwyczaj w stosunku stechiometrycznym, w wodnym, niewodnym lub częściowo wodnym środowisku, zależnie od potrzeb. Sól wydziela się przez filtrację, wytrącenie nierozpuszczalnikiem, korzystnie rozpuszczalnikiem eterowym lub węglowodorowym, a następnie filtrację i odparowanie rozpuszczalnika albo, w przypadku roztworów wodnych, przez suszenie sublimacyjne.

Pewne związki o wzorze 1 zawierają asymetryczne atomy węgla. Takie mieszaniny diastereoizomeryczne można rozdzielać na poszczególne diastereoizomery wykorzystując różnice w ich właściwościach fizyko-chemicznych, znanymi sposobami takimi jak chromatografia i/lub krystalizacja frakcjonowana. Enancjomery można rozdzielać przekształcając mieszaniny enancjomeryczne w mieszaninę diastereoizomeryczną w wyniku reakcji z odpowiednim optycznie czynnym związkiem (np. z alkoholem), rozdzielenia diastereoizomerów i przekształcenia (np. na drodze hydrolizy) poszczególnych diastereoizomerów w odpowiednie czyste enancjomery.

Substancje czynne według wynalazku są silnymi inhibitorami onkogenicznych i protoonkogenicznych białek, kinaz tyrozynowych z godziny erbB, takich jak receptor nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR), erbB2, HER3 lub HER4 i w związku z tym wszystkie nadają się do stosowania w terapii jako środki przeciwproliferacyjne (czyli przeciwnowotworowe) w przypadku ssaków, zwłaszcza ludzi. W szczególności związki według wynalazku są lekami lub środkami profilaktycznymi do leczenia różnych nowotworów u ludzi (nowotworów nerki, wątroby, pęcherza, piersi, żołądka, jajników, okrężnicy i odbytnicy, gruczołu krokowego, trzustki, płuc, sromu, przysadki, wątroby, mięsaków, glejaków oraz różnych nowotworów głowy i szyi), a także innych stanów hiperplastycznych takich jak łagodna hiperplazja skóry (np. łuszczyca) lub gruczołu krokowego (np. BPH). Chinazolina według wynalazku może wykazywać aktywność w przypadku szeregu białaczek i złośliwych stanów limfoidalnych.

Substancje czynne będą przydatne w leczeniu dodatkowych zaburzeń, w których odgrywają rolę oddziaływania ligandu powstałego w wyniku nienormalnej ekspresji z receptorem oraz zjawiska uaktywniające lub sygnalizacyjne związane z różnymi białkowymi kinazami tyrozynowymi, których działanie inhibitowane jest przez środki o wzorze 1.

Mogą to być zaburzenia neuronalne, neuroglejowa, astrocytowe, podwzgórzowe i inne gruczołowe, makrofagowa, nabłonkowe, zrębowe i blastoceliczne, w których może odgrywać rolę nienormalne działanie, ekspresja, uaktywnianie lub sygnalizowanie kinaz tyrozynowych erbB. Na dodatek związki o wzorze 1 mogą być przydatne w leczeniu zaburzeń zapalnych, naczyniotwórczych i immunologicznych, w których odgrywają rolę zarówno zidentyfikowane jak i dotychczas niezidentyfikowane kinazy tyrozynowe, które są inhibitowane przez związki o wzorze 1.

Działanie in vitro substancji czynnych w inhibitowaniu receptorowej kinazy tyrozynowej (a w związku z tym i odpowiedzi proliferacyjnej, np. raka) można zbadać w sposób opisany poniżej. ....

Aktywność substancji czynnych in vitro można określić na podstawie stopnia inhibitowania fosforylowania egzogennego substratu (np. Lys3-gastryny lub statystycznego kopolimeru polyGluTyr (4:1) (I. Posner i inni, J. Biol. Chem. 267 (29), 20638-47 (1992)) przy tyrozynie z udziałem kinazy receptora nabłonkowego czynnika wzrostu, przez badany związek w stosunku do próby kontrolnej. Oczyszczony z wykorzystaniem powinowactwa, rozpuszczalny ludzki receptor EGF (96 ng) uzyskano zgodnie z procedurą G.N. Gilla i W. Webera, Methods in Enzymology 146, 82-88 (1987) z komórek A43ł (American Type Culture Collection, Rockville, MD), a następnie wstępnie inkubowano w probówce do mikrowirówki z EGF

186 843 (2 pg/ml) w buforze fosforylowania z wanadem (PBV: 50 mM HEPES o pH 7,4; 125 mM NaCl; 24 mM MgCf; 100 μΜ MgCb; 100 μΜ ortowanadan sodowy), objętość całkowita 10 μΐ, przez 20-30 minut w temperaturze pokojowej. Badany związek rozpuszczony w dimetylosulfotlenku (DMSO) rozcieńcza się w PVB i 10 μΐ mieszaniny miesza się z mieszanką receptor EGF/EGF, po czym przeprowadza się inkubację przez 10-30 minut w 30°C. Reakcję fosforylowania inicjuje się dodając 20 μΐ mieszanki ³³P=ATP/substrat (120 μΜ Lys3-gastryna (sekwencja w konwencji jednoliterowych kodów aminokwasów KKKGPWLEEEEEAYGWLDF), 50 mM Hepes o pH 7,4, 40 μΜ ATP, 2 μΟΐ[33Ρ]-ΑΤΡ) do mieszanki EGFr/EGF i całość inkubuje się przez 20 minut w temperaturze pokojowej. Reakcję przerywa się dodając 10 μΐ roztworu przerywającego (0,5 M EDTA o pH 8, 2 mM ATP) i 6 μΐ 2N HCl. Probówki odwirowuje się przy 14 000 obrotów/minutę w 4°C przez 10 minut. 35 μΐ supematantu z każdej probówki nanosi się pipetą na 2,5 cm krążek bibuły Whatman P81, przemywa się 4 razy porcjami po litr 5% kwasu octowego i suszy na powietrzu. Następuje w ten sposób związanie substratu z bibułą. Wolny ATP zostaje usunięty przy płukaniu. Wbudowany [³³P] oznacza się za pomocą cieczowego licznika scyntylacyjnego. Wbudowywanie przy nieobecności substratu (Lys3gastryny) odejmuje się od wszystkich wielkości jako tło, po czym wylicza się procent inhibitowania w stosunku do próby kontrolnej nie zawierającej badanego związku.

Testy takie, przeprowadzone dla szeregu dawek badanych związków, umożliwiają wyznaczenie przybliżonej wielkości IC50 dla inhibitowania in vitro aktywności kinazy EGFR. Jakkolwiek zgodnie z oczekiwaniami zmiany strukturalne wywierają wpływ na właściwości inhibitorowe związków o wzorze 1, to wyznaczona w sposób podany powyżej aktywność wykazywana zazwyczaj przez te związki, przypada w zakresie IC50 = 0,0001-30 μΜ.

Aktywność substancji czynnych in vivo można określić na podstawie stopnia inhibitowania wzrostu nowotworu przez badany związek w stosunku do próby kontrolnej. Wpływ różnych związków na inhibitowanie wzrostu nowotworu oznaczano metodami T.H. Corbetta i innych, „Tumor Induction Relationships in Development of Transplantable Cancers of the Colon in Mice for Chemotherapy Assays, with a Notę on Carcinogen Structure”, Cancer Res., 35, 2434-2439 (1975) oraz T.H. Corbetta i innych, „A Mouse Colontumor Model for Experimental Therapy”, Cancer Chemother. Rep. (Part 2), 5, 169-186 (1975), z niewielkimi modyfikacjami. Nowotwory wywołano w lewym boku wstrzykując podskórnie komórek nowotworowych w fazie zastoju (ludzkie komórki nowotworu piersi MDA-MB-468 lub ludzkie komórki nowotworu głowy i szyi HN5), zawieszone w 0,10 ml RPMI 1640. Po odpowiednim czasie, gdy guz stał się wyczuwalny (średnica 2-3 mm) badanym zwierzętom (myszom bez grasicy) podano substancję czynną (przygotowaną przez rozpuszczenie w DMSO, zazwyczaj w stężeniu 50-100 mg/ml, a następnie rozcieńczenie w stosunku 1:9 w roztworze soli lub w stosunku 1:9 w 0,1% roztworze środka Pluronic® w 0,9% roztworze soli) dootrzewnowo lub doustnie, dwa razy dziennie (czyli co 12 godzin) przez 5 kolejnych dni. W celu określenia działania przeciwnowotworowego zmierzono wymiary nowotworu w mm za pomocą cyrkla Yemier, wzdłuż dwóch średnic, po czym wielkość nowotworu (mg) wyliczano ze wzoru

Waga nowotworu (TuW) = (długość x [szerokość]²)/2 zgodnie z metodą R.I. Gerana i innych, „Protocols for Screening Chemical Agents and Natural Products Against Animal Tumors and Other Biological Systems”, III wyd., Cancer Chemother. Rep., 3, 1-104 (1972). Wyniki wyrażano jako procent inhibitowania zgodnie z wzorem

Inhibitowanie (%) = (^TuWkontrolna - ^TuWtest)/^TuWkontrolna x 100%.

Wszczepienie nowotworu w bok umożliwia ustalenie zależności reakcji od dawki dla szeregu środków chemioterapeutycznych, a sposób pomiaru (średnica guza) stanowi rzetelny sposób oceny szybkości wzrostu nowotworu.

Substancje czynne podawać można dowolnym sposobem zapewniającym doprowadzenie związku do miejsca działania (np. do komórek nowotworowych). Do sposobów tych należy podawanie doustne, dodwunastnicze, iniekcje pozajelitowe (w tym dożylnie, podskórnie, domięśniowo, wewnątrznaczyniowo lub przez infuzję) miejscowe itp.

Ilość podawanej substancji czynnej będzie oczywiście zależeć od leczonego osobnika, ostrości stanu, sposobu podawania i od oceny lekarza przepisującego lek. Jednakże skuteczna dawka wynosi około 0,001-100 mg/kg, korzystnie 1-35 mg/kg, podawana jednorazowo lub

186 843 w dawkach podzielonych. W przypadku przeciętnego człowieka o wadze 70 kg dawka ta wynosić będzie od 0,05 do 7 g/dzień, korzystnie 0,2 do 2,5 g/dzień.

Kompozycja może być np. w postaci odpowiedniej do podawania doustnego jako tabletka, kapsułka, pigułka, proszek, preparaty o przedłużonym uwalnianiu, roztwór lub zawiesina, do iniekcji pozajelitowej jako sterylny roztwór, zawiesina lub emulsja, do stosowania miejscowego jako maść lub krem lub do podawania doodbytowego jako czopek. Kompozycja farmaceutyczna może być w postaci dawki jednostkowej umożliwiającej jednorazowe podanie dokładnej dawki. Kompozycja farmaceutyczna będzie zawierać zwykły farmaceutyczny nośnik lub zaróbkę oraz związek według wynalazku jako substancję czynną. Na dodatek może ona zawierać inne środki medyczne lub farmaceutyczne, nośniki, środki pomocnicze itp.

Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku mogą zawierać 0,1-95%, korzystnie 170% związku. W każdym przypadku kompozycja lub preparat do podawania będzie zawierać substancję czynną w ilości skutecznie łagodzącej lub osłabiającej objawy u leczonego osobnika, np. chorób hiperproliferacyjnych, podczas prowadzenia kuracji.

Do przykładowych postaci do podawania pozajelitowego należą roztwory lub zawiesiny substancji czynnych w sterylnych roztworach wodnych, np. w wodnych roztworach glikolu propylenowego lub dekstrozy. Takie postaci dawkowania mogą być w razie potrzeby buforowane.

Do odpowiednich nośników farmaceutycznych należą obojętne rozcieńczalniki lub wypełniacze, woda oraz różne rozpuszczalniki organiczne. Kompozycje farmaceutyczne mogą w razie potrzeby dodatkowe składniki takie jak środki smakowo-zapachowe i wiążące, zarobki itp. I tak do podawania doustnego zastosować można tabletki zawierające różne zarobki takie jak kwas cytrynowy oraz różne środki ułatwiające rozpad takie jak skrobia, kwas alginowy i pewne złożone krzemiany, a także środki wiążące takie jak sacharoza, żelatyna i guma arabska. Ponadto, aby ułatwić tabletkowanie, dodawać można środki smarujące takie jak stearynian magnezowy, laurylosiarczan sodowy i talk. Stale kompozycje podobnego typu można także stosować w wypełnionych miękkich i twardych kapsułkach żelatynowych. Do korzystnych materiałów w takich zastosowaniach należy laktoza lub cukier mleczny oraz glikole polietylenowe o wysokim ciężarze cząsteczkowym. Gdy do podawania doustnego pożądane są wodne zawiesiny lub eliksiry, substancję czynną można połączyć z różnymi środkami słodzącymi lub zapachowymi, substancjami barwiącymi lub barwnikami oraz, w razie potrzeby, ze środkami emulgującymi lub zawieszającymi, wraz z rozcieńczalnikami takimi jak woda, etanol, glikol propylenowy, gliceryna lub ich kombinacje.

Sposoby wytwarzania różnych kompozycji farmaceutycznych z określoną zawartością, substancji czynnej są znane lub mogą być oczywiste dla specjalistów. Przykłady podano np. w Remington's Pharmaceutical Sciences. Mack Publishing Company, Easter, Pa., 15 wydanie (1975). . . .

Opisane powyżej leczenie choroby hiperproliferacyjnej można zastosować jako jedyną terapię, albo też można wykorzystać oprócz substancji czynnej jedną lub więcej innych substancji przeciwnowotworowych. Taką łączoną terapię można przeprowadzić stosując równoczesne, kolejne, cykliczne lub odrębne podawanie poszczególnych składników.

Wysokociśnieniową chromatografię cieczową (HPLC) wykorzystywaną w poniższych przykładach i syntezach wykonywano w następujący sposób, z ewentualnymi modyfikacjami podanymi w konkretnych przykładach. Stosowano kolumnę Perkin Elmer z wkładem Pecosphere® 3X3C (3 mm x 3 cm, C18), dostępną z Perkin Elmer Corp., Norwalk, CT 06859, z kolumną wstępną Brownlee (znak towarowy) RP-8 Newguard (7μ1, 3,2 x 15 mm) dostępną z Applied Biosystems Inc., San Jose, CA 95134, wstępnie ekwilibrowaną buforem w postaci 200 mM octanu amonowego o pH 4,50. Próbki eluowano z liniowym gradientem 0-100% acetonitryl/200 mM octan amonowy o pH 4,50 przez 10 minut z szybkością przepływu 3,0 ml/minutę. Chromatogramy wywoływano w zakresie 240-400 nm z wykorzystaniem detektora z układem diodowym.

Należy zdawać sobie sprawę, że wynalazek nie ogranicza się do konkretnych przedstawionych i opisanych rozwiązań, tak że dokonać można różnych zmian i modyfikacji bez wychodzenia poza istotę i zakres wynalazku określone w zastrzeżeniach.

186 843

Przykład I. Wytwarzanie chlorowodorku (4-azydofenyło)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (250 mg, 1,12 mmola) i chlorowodorek 4-azydoaniliny (200 mg, 1,11 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml alkoholu izopropylowego przez 0,5 godziny, schłodzono i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; wydajność 392 mg (98%); temperatura topnienia 200-205°C (rozkład).

Przykład Π. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (250 mg, 1,12 mmola) i 3-etynyloanilinę (137 mg, 1,17 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml alkoholu izopropylowego przez 0,5 godziny, schłodzono i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; wydajność 338 mg (99%); temperatura topnienia 269-270°C.

Przykład III. Wytwarzanie (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-[3-(3'-hydroksypropyn1 -ylo)fenylo] aminy

Mieszaninę chlorowodorku (3'-bromofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy (250 mg, 0,591 mmola), tetrakis-(trifenylofosfino)palladu (100 mg), alkoholu propargilowego (600 μΐ), 7 ml suchej, przedmuchanej azotem dietyloaminy i jodku miedziawego (10 ml) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 5 godzin, schłodzono i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto dwukrotnie porcjami po 2 ml 50% dietyloaminy w metanolu, wydajność 136 mg. Substancję stałą rekrystalizowano z metanolu otrzymując po wysuszeniu pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C czysty tytułowy produkt, 73 mg (37%); temperatura topnienia 267-268°C.

Przykład IV. Wytwarzanie chlorowodorku [(3-(2'-amino-metyloetynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy

Tytułowy produkt z przykładu ΠΙ (50 mg, 0,149 mmola) trifenylofosfinę (60 mg, 0,225 mmola), ftalimid (165 mg, 1,12 mmola) i azodikarboksylan dietylu (36 μΐ, 0,228 mmola) mieszano w temperaturze pokojowej w 3 ml tetrahydrofuranu przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną zatężono uzyskując substancję stałą, którą oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 15% acetonem w chlorku metylenu otrzymując czystą [3 -(2'- {ftalimidometylo} -etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminę, którą przekształcono w chlorowodorek w wyniku dodania 1 ml bezwodnego IM HCl w metanolu, a następnie 3 ml alkoholu izopropylowego. Sól odsączono, wysuszono i użyto natychmiast w następnym etapie; wydajność 15 mg. Do 15 mg (0,0323 mmola) soli dodano 0,5 ml hydratu hydrazyny i 1 ml metanolu. Po 0,5 godzinie mieszaninę reakcyjną odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% metanolem w chlorku metylenu. Czysty tytułowy produkt wydzielono po przekształceniu w chlorowodorek w wyniku dodania 1 ml IM HCl w metanolu, wytrącania alkoholem izopropylowym i eterem dietylowym i wysuszenia pod zmniejszonym ciśnieniem; 5,6 mg (47%); temperatura topnienia 275°C, rozkład.

Przykład V. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-(6-nitrochinazolin-4-ylo)-aminy

4-chloro-6-nitrochinazolinę (1,06 g, 5,00 mmola) i 3-etynyloanilinę (1,00 g, 5,30 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml alkoholu izopropylowego przez 3 godziny, schłodzono i po 16 godzinach w temperaturze pokojowej przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 1,27 g (78%); temperatura topnienia 255-256°C.

Przykład VI. Wytwarzanie (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(4-etynylofenylo)aminy

Tytułowy produkt otrzymano w serii 3 następujących etapów bez oczyszczania związków pośrednich 4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (250 mg, 1,113 mmola) i 4-jodoanilinę (268 mg, 1,224 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml alkoholu izopropylowego przez 3 godziny, schłodzono do temperatury pokojowej przesączono uzyskując stały chlorowodorek (4-jodofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy, który przemyto

186 843 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 396 mg (76%). Mieszaninę zawierającą chlorowodorek (4'-jodofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4ylo)aminy (250 mg, 0,564 mmola), tetrakis(trifenylofosfino)pallad (50 mg), trimetylosililoacetylen (160 μΐ, 1,13 mmola), 4 ml suchej, przedmuchanej azotem dietyloaminy i jodek miedziawy (10 mg) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny, schłodzono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą wymieszano z chloroformem i IN HCl. Na granicy dwóch faz ciekłych wydzieliła się stała [4-(2'-{trimetylosililo}etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)amina, którą odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem; 170 mg (80%).

[4-(2'- {trimetylosililo} etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)amine (100 mg, 0,265 mmola) i bezwodny węglan potasowy (125 mg, 0,906 mmola) mieszano w 3 ml metanolu i 1 ml wody w temperaturze pokojowej przez 2,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i wymieszano z 20 ml chloroformu i 20 ml IN kwasu solnego. Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy produkt, który ucierano z eterem dietylowym i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 81 mg (90%); temperatura topnienia 239°C, rozkład.

Przykład VII. Wytwarzanie (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylo-2-metyłofenylo)aminy

Tytułowy produkt otrzymano w serii 3 następujących etapów bez oczyszczania związków pośrednich. Mieszaninę zawierającą 3-bromo-2-metyloanilinę (1,00 g, 5,37 mmola), tetrakis (trifenylofosfino)pallad (200 mg), trimetylosililoacetylen (1,053 g, 10,75 mmola), 10 ml suchej, przedmuchanej azotem dietyloaminy i jodek miedziawy (910 mg) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin, schłodzono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą wymieszano z chloroformem i IN HCl. Warstwę organiczną przemyto solanką wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, 3-[2'-(trimetylosililo)etynylo]2-metyloaniIinę, którą oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem mieszaniną 1:1 heksany:chlorek metylenu; 200 mg (18%).

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (104 mg, 0,466 mmola) i 3-[2'-(trimetylosililo)etynylo]-2-metyloanilinę (100 mg, 0,491 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 3 ml alkoholu izopropylowego przez 16 godzin, schłodzono do temperatury pokojowej i przesączono uzyskując jako pozostałość stały chlorowodorek {3-[2'-(trimetylosililo)-etynylo]-2'-metylofenylo}-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i ucierano przez 16 godzin z eterem dietylowym. Chromatografia cienkowarstwowa na żelu krzemionkowym z eluowaniem mieszaniną 9:1 chloroform:metanol wykazała, że pozostałość stanowi zanieczyszczony produkt. Pozostałość oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem mieszaniną 9:1 chlorofomrmetanol, otrzymując po zatężeniu i wysuszeniu pod zmniejszonym ciśnieniem czysty produkt, 64 mg (33%). Produkt rozpuszczono w 3 ml metanolu i zadano 64 ml bezwodnego węglanu potasowego w temperaturze pokojowej na 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i wymieszano z IN HCl i chloroformem. Stały tytułowy produkt powstały na granicy dwóch ciekłych faz odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem; 40 mg (84%); temperatura topnienia 225°C, rozkład.

Przykład VIII. Wytwarzanie (6-aminochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy

Chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(6-nitrochinazolin-4-ylo)aminy (500 mg, 1,50 mmola) rozpuszczono w 10 ml kwasu mrówkowego i do roztworu dodano porcjami ditionin sodowy (1,10 g, 6,28 mmola) w temperaturze pokojowej. Po 2 godzinach reakcję przerwano dodając 120 ml wody i mieszaninę przesączono. Przesącz odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w 100 ml mieszaniny 1:1 metanol : chloroform, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując drugą pozostałość. Pozostałość tą ucierano z 200 ml 5% wodorowęglanu sodowego przez 30 minut, przesączono, przemyto wodą i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem przez 16 godzin. W wyniku oczyszczania metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem

186 843 octanem etylu otrzymano czystą (6-aminochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminę; 140 mg (34%); temperatura topnienia 1ó5°C, rozkład.

Przykład IX. Wytwarzanie (3-etynylofenylo)-(6-netanosulfonyloaminochinazolin-4-ylo)aminy

Tytułowy produkt z przykładu VIII (100 mg, 0,384 mmola), pirydynę (140 μΐ, 1,68 mmola) i chlorek metanosulfonylu (99 μΐ, 1,26 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml 1,2-dichloroetanu przez 7 godzin. Mieszaninę reakcyjną schłodzono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą ucierano z 10 ml 1N HC1, przesączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując (3-etynylo-fenylo)-6metanosulfonyloaminochinazolin-4-ylo)aminę; 102 mg (78%); temperatura topnienia 248°C, rozkład.

Przykład X. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-(6,7-metylenodioksy-chinazolin-4-ylo)aminy

4-chloro-6,7-metylenodioksychinazolinę (200 mg, 1,03 mmola) i 3-etynyloanilinę (127 mg, 1,09 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 5 ml alkoholu izopropylowego przez 16 godziny, schłodzono i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izoprop^^dl^-^-ego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 266 mg (79%); temperatura topnienia >350°C.

Przykład XI. Wytwarzanie chlorowodorku ((6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-3-etynylo-6-metylofenylo)aniny

Tytułowy produkt otrzymano w serii 3 następujących etapów bez oczyszczania związków pośrednich. Mieszaninę zawierającą 4-bromo-2-nitrotoluen (1,50 g, 6,94 mmola), tetrakis(trifenylofosfmo)pallad (750 mg), trimetylosililoacetylen (3,00 ml, 21,21 mmola) i jodek miedziawy (20 mg) w 20 ml suchej, przedmuchanej azotem dietyloaminy ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny, schłodzono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą wymieszano ze 100 ml octanu etylu i 100 ml 1N HC1. Warstwę organiczną przemyto 2 razy porcjami po 50 ml 1N HC1, a następnie solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość. Pozostałość rozpuszczono w 10 ml octanu etylu i rozcieńczono 200 ml eteru naftowego. Substancję stałą odsączono; olej otrzymany po odparowaniu przesączu pod zmniejszonym ciśnieniem zestalił się. Uzyskano 4-[2'-(triInetylosililo)etynylo]-2-nitrotoluen. Produkt ten zredukowano do produktu aminowego stosując proszek żelaza (1,76 g, 98,5 mmola) w 30 ml metanolu i 5 ml stężonego kwasu solnego przez 2 godziny w 80°C. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono przez Celite®, po czym przesącz odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość wymieszano z octanem etylu i 5% wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Warstwę organiczną przemyto solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując olej, 5-[2'-(trii^(^l^;^d<^^ililo) etynylo)-2-metyloanilinę, która z czasem zestaliła się; l,37g. . .

Powyższy produkt (185 mg, 0,909 mmola) i 4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (200 mg, 0,890 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w tert-butanolu przez 16 godzin. Po schłodzeniu mieszaninę reakcyjną przesączono uzyskując czysty chlorowodorek [2-metylo-5-(2'-{trimetylosililo}etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ilo)aminy po przemyciu eterem i wysuszeniu pod zmniejszonym ciśnieniem; 326 mg (85%). Grupę trimetylosililową usunięto rozpuszczając powyższy produkt w 5 ml metanolu i 1 ml wody i stosując obróbkę węglanem potasowym (320 mg). Po mieszaniu przez 1 godzinę mieszaninę przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymaną pozostałość wymieszano ze 100 ml chlorku metylenu i 100 ml 1N HC1. Warstwę wodną wyekstrahowano dodatkowymi 100 ml chlorku metylenu. Połączone warstwy organiczne wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w bezwodnym 1N HC1 w metanolu, zatężono i wytrącono eterem. Stały tytułowy produkt odsączono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 236 mg (88%); temperatura topnienia 266-267°C.

186 843

Przykład XII. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-(7-nitrochinazolin-4ylo)aminy

4-chloro-7-nitrochinazolinę (7,97 g, 38,0 mmola) i 3-etynyloanilinę (4,53 g, 38,8 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 125 ml alkoholu tert-butylowego przez 3 godziny, schłodzono do temperatury pokojowej i przesączono uzyskując tytułowy produkt w postaci substancji stałej, którą przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 9,95 g (80%); temperatura topnienia 209-210°C, rozkład.

Przykład XIII. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-[6-(4'-toluenosulfonyloamino)chinazolin-4-ylo] aminy

Tytułowy produkt z przykładu VIII (0,210 mg, 0,774 mmola) i chlorek 4-toluenosulfonylu (0,441 mg, 2,31 mmola) o-grzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 3 ml 1,2dichlorometanu i 0,5 ml pirydyny przez 5 minut. Mieszaninę reakcyj ną schłodzono do temperatury pokojowej, rozcieńczono 75 ml octanu etylu, po czym przemyto 2 razy porcjami po 75 ml wody, raz 75 ml 3% wodorowęglanu sodowego i raz 75 ml solanki. Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą oczyszczano chromatograficznie w kolumnie Chromatotron (znak towarowy) z eluowaniem octanem etylu, otrzymując stały tytułowy produkt; 86,7 mg (27%); temperatura topnienia 220-222°C.

Przykład XIV. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynyloienylo)-{6-[2'-ftalimidoetan-1 '-ylosulfonylo^ino]chin^olin-4-ylo}aminy

Tytułowy produkt z przykładu VIII (0,20 g, 0,768 mmola) i chlorek 2-ftalimido-1etanosulfonylu (0,615 mg, 2,25 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 2 ml 1,2-dichlorometanu i 0,5 ml pirydyny przez 16 godzin, schłodzono do temperatury pokojowej, rozcieńczono 100 ml chloroformu i przemyto 50 ml 3% wodorowęglanu sodowego i 50 ml solanki. Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w minimalnej ilości chlorku metylenu i wytrącono eterem naftowym; 188 mg. Osad oczyszczano chromatograficznie w kolumnie Chromatotron® z eluowaniem octanem etylu, otrzymując tytułowy produkt w postaci substancji stałej; 53,4 mg (14%); temperatura topnienia 197-200°C.

Przykład XV. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynyloienylo)-(6-guaLnidynochinazolin-4-ylo)aminy

Tyhiłowy produkt z przykładu VIII (0,302 g, 1,16 mmola) i 3,5-dimetylcpirazolo-1karboksyamidynę (0,328 mg, 2,36 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 10 ml 1,2-dichlorometanu i 0,97 mg kwasu octowego przez 24 godziny, schłodzono do temperatury pokojowej i przesączono uzyskując surowy octan tytułowego produktu. Produkt rozpuszczono w 35 ml metanolu, dodano 15 ml bezwodnego 1N HC1 w metanolu i po 15 minutach produkt wytrącono 75 ml eteru dietylowego. Stały tytułowy produkt odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 91,2 mg (23%); temperatura topnienia >400°C.

Przykład XVI. Wytwarzanie (7-amincchmazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylc)aminy

Tytułowy produkt z przykładu XII (1,039 g, 3,18 mmola) rozpuszczono w 50 ml tetrahydrofhranu, 10 ml metanolu i 5 ml chloroformu w 50°C. Dodano dihydrofosforyn sodowy (NaH2PO2, 3,822 g, 36 mmoli) i 10% pallad na węglu (0,19 g), po czym wkroplono 10 ml wody. Po dodaniu 3 ml wody mieszanina stała się wyraźnie bardziej jednorodna. Po 1 godzinie mieszaninę przesączono przez Celite®. Celite przemyto dokładnie metanolem i chloroformem. Połączone roztwory organiczne odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą ucierano z wodą oraz z 3% wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, po czym przesączono. Stały tytułowy produkt przemyto wodą, a następnie eterem dietylowym i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem; 1,054 g (127%, wilgotny). Część powyższego produktu rek]ystahzowanc z minimalnej ilości gorącego etanolu z wodą uzyskując po usunięciu niewielkiej ilości pierwszego rzutu zanieczyszczonego materiału czysty tytułowy produkt (43%); temperatura topnienia 180°C (rozkład).

Przykład XVII. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylc)-(7-metoksychinazolin-4-ylc)aminy

186 843

4-chloro-7-metoksychinazolinę (274 mg, 3,72 mmola) i 3-etynyloanilinę (436 mg, 3,72 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 15 ml alkoholu tert-butylowego przez 3 godziny, schłodzono i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 977 mg (84%); temperatura topnienia 229-213°C.

Przykład XVIII. Wytwarzanie chlorowodorku (6-karbometoksychinazolin-4-ylo)(3 -etynylofenylo)aminy

4-chloro-6-karbometoksychinazolinę (100 mg, 0,450 mmola) i chlorowodorek 3-etynyloaniliny (53,4 mg, 0,456 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 2 ml alkoholu tert-butylowego przez 2 godziny, schłodzono, rozcieńczono 2 ml alkoholu izopropylowego i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml eteru dietylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 122 mg (80%); temperatura topnienia 232-233°C (rozkład).

Przykład XIX. Wytwarzanie chlorowodorku (7-karbometoksychinazolin-4-ylo)-(3etynylofenylo)aminy

4-chloro-6-karbometoksychinazolino (202 mg, 0,907 mmola) i chlorowodorek 3-etynyloaniliny (110 mg, 0,939 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 4 ml alkoholu tert-butylowego przez 2 godziny, schłodzono, rozcieńczono 4 ml alkoholu izopropylowego i przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml eteru dietylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°Ć; 248 mg (80%); temperatura topnienia 219,5-221°C.

Przykład XX. Wytwarzanie chlorowodorku [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-4ylo] -(3 -etynylofenylo)aminy

3- etynyloanilinę (37 mg, 0,32 mmola) i 4-chloro-6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolinę (90 mg, 0,29 mmola) dodano do izopropanolu (1,5 ml) zawierającego pirydynę (25 μί, 0,32 mmola) i mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 4 godziny w atmosferze suchego azotu. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z 10% metanolem w CHCI3 i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Fazę organiczną wysuszono nad Na2SC>4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 30% acetonem w heksanach uzyskując 81 mg wolnej zasady tytułowego produktu w postaci blado żółtej substancji stałej. Wolną zasadę rozpuszczono w minimalnej ilości CHCI3, rozcieńczono kilkoma objętościami eteru i zmiareczkowano IM HCl w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci chlorowodorku; 90 mg (71%); temperatura topnienia 228-230°C.

Przykład XXI. Wytwarzanie(3-azydofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy

4- chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (5,01 g, 22,3 mmola) dodano porcjami w ciągu 1,5 godziny do m-fenylenodiaminy (2,66 g, 24,6 mmola) we wrzącym izopropanolu (100 ml) w atmosferze suchego azotu. Po dodaniu całości mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 4 godziny. Mieszaninę schłodzono do 20°C i wytrącony osad odsączono, przemyto schłodzonym izopropanolem i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując 6,97 g (93%) chlorowodorku (3-aminofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy (LC-MS: 297 (MH⁺). Do roztworu tego produktu (50 mg, 0,169 mmola) w 80% kwasie octowym w wodzie (2 ml) w 0°C dodano roztwór NaNC>2 (18,4 mg, 0,186 mmola) w wodzie (100 μί). Po mieszaniu przez 10 minut w 0°C dodano roztwór NaN3 (12 mg, 0,185 mmola) w wodzie 9100 μί). Mieszaninę pozostawiono do ogrzania się do 20°C i mieszano przez 1,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną liofilizowano, a pozostałość wymieszano z octanem etylu i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Fazę organiczną przemyto solanką, wysuszono nad Na2SC>4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku rekrystalizacji z mieszaniny CHCh/heksany uzyskano 36 mg tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej; temperatura topnienia 110-113°C.

Przykład XXII. Wytwarzanie (3-azydo-5-chlorofenylo )-(6,7-dimetoksychinazolin4-ylo)aminy

186 843

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (200 mg, 0,89 mmola) i 5-amino-3-chloroanilinę (253 mg, 1,78 mmola) połączono w izopropanolu (3 ml) i ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin w atmosferze suchego azotu. Po schłodzeniu do 20°C mieszaninę rozcieńczono metanolem (5 ml) i wytrącony osad odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 252 mg (77%) chlorowodorku (3-amino-5-chlorofenylo)-(6,7dimetoksychinazolin-4-ylo)aminy (temperatura topnienia 298-301 °C, LC-MS: 331 (MH+)). Część tego produktu (175 mg, 0,476 mmola) rozpuszczono w 80% kwasie octowym w wodzie (12 ml), schłodzono do 0°C i dodano roztwór NaNO₂ (36 mg, 0,516 mmola) w wodzie (300 μΐ). Roztwór mieszano w 0°C przez 10 minut, po czym dodano NaN₂ (33 mg, 0,50 mmola) w wodzie (300 μΐ). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ogrzania się do 20°C i mieszano przez 16 godzin. Wytrącony osad odsączono i rozpuszczono w 10% metanolu w CHCI3, po czym roztwór przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką, wysuszono nad Na₂SC>4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 59 mg (35%) tytułowego produktu w postaci żółtej substancji stałej; temperatura topnienia 205-206°C.

Przykład XXIII. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonylochinazolin-4-ylo)aminy

6-metanosulfonylochinazolin-4-on (200 mg, 0,89 mmola), trifenylofosfinę (566 mg, 2,15 mmola) i tetrachlorek węgla (815 μΐ, 8,92 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 3 ml chloroformu przez 3,5 godziny. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w 5 ml alkoholu izopropylowego i 3-etynyloaniliny (156 mg, 1,33 mmola), a następnie ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono, przemyto minimalną ilością zimnego alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C przez 16 godzin uzyskując czysty tytułowy produkt; 63 mg (20%); temperatura topnienia 281-282°C.

Przykład XXIV. Wytwarzanie chlorowodorku (6-etanosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy

6-etanosulfanylochinazolin-4-on (100 mg, 0,48 mmola), trifenylofosfinę (305 mg, 1,16 mmola) i 3 ml tetrachlorku węgla ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w 5 ml alkoholu izopropylowego i 3-etynyloaniliny (68 mg, 0,58 mmola), a następnie ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 1 godzinę. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono, pprzemyto minimalną ilością zimnego alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C przez 16 godzin uzyskując czysty tytułowy produkt; 70 mg (42%); temperatura topnienia 239-240°C.

Przykład XXV. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3etynylo-4-fluorofenylo)aminy

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (500 mg, 2,23 mmola) i 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-4-fluoroanilinę (507 mg, 2,44 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 5 ml alkoholu tert-butylowego przez 16 godzin, schłodzono i przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3'-etynylofenylo)aminy, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego, a następnie wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°Ć; 832 mg (83%). Dodano 10 ml metanolu i 1 kroplę wody zawierającą 250 mg węglanu potasowego i prowadzono reakcję przez 3 godziny. Mieszaninę przesączono, po czym przesącz odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość ucierano przez 1 godzinę z IN kwasem solnym, przesączono, przemyto minimalną ilością wody, a następnie metanolu i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem; 506 mg (63%); temperatura topnienia 229°C, rozkład.

Zastosowaną powyżej 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-4-fluoroanilinę otrzymano z 3-bromo-4-fluoroaniliny (7,0 g, 36,8 mmola), tetrakis(trifenylofosfino)palladu (1,4 g) trimetylosililoacetylenu (7,2 g, 74 mmole) i jodku miedziawego (40 mg) w 140 ml suchej, przedmuchanej azotem dietyloaminy, we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono przez Celite, który następnie przemyto eterem. Połączone przesącze odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość oczyszczano metodą

186 843 chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 35% heksanami w chlorku metylenu. Frakcje zawierające czystą 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-4-fluoroanilinę odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą zastosowano bez dalszego oczyszczania.

Przykład XXVI. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3propyn-1-ylo)fenylo)aminy

4-chloro-6,7-dimetoksychinazolinę (585 mg, 2,60 mmola) i 3-(propyn-1-ylo)anilinę (361 mg, 2,74 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 5 ml alkoholu tertbutylowego przez 16 godzin, schłodzono i przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7dimetoksychinazolm-4-ylo)-[3-(propyn-1-ylo)fenylo]aminy, który przemyto 5 ml alkoholu izopropylowego i 25 ml eteru, po czym wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 869 mg (94%); temperatura topnienia 260-261°C.

Zastosowaną w tej reakcji 3-(propyn-1-ylo)anilinę otrzymano z 3-bromonitrobenzenu w 4 etapach. 3-bromonitrobenzen (5,0 g, 24,7 mmola), tetrOks((rifenylofosfmo)pallad (1,0 g), trimetylosililoacetylen (3,6 g, 37 mmoli) i jodek miedziawy (20 mg) w 20 ml przedmuchanej azotem suchej dietyloaminy ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem, rozcieńczono 50 ml chlorku metylenu i 50 ml 1N kwasu solnego, po czym przesączono. Warstwę organiczną oddzielono i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość. 3-trimetylosililoetynylonitrobenzen oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem mieszaniną 2:1 heksany:chlorek metylenu. Frakcje zawierające czysty materiał odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując czysty 3-trimetylosililoetynylonitrobenzen (4,6 g). 4,0 g tej substancji rozpuszczono w 30 ml metanolu z 1 kroplą wody, zawierającym 1,16 g węglanu potasowego. Po 1 godzinie mieszaninę odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i rozcieńczono 100 ml chlorku metylenu. Warstwę organiczną przemyto 100 ml 1N kwasu solnego, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość (2,96 g). 790 mg tej pozostałości rozpuszczono w 10 ml benzenu i do roztworu dodano silnie rozdrobniony 81% wodorotlenek potasowy (377 mg, 5,91 mmola), jodek metylu (2 ml) i 10 mg eteru 18-crown-6 (Aldrich, po czym mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Dodano jeszcze 0,5 ml jodku metylu i ogrzewanie we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną kontynuowano przez 2 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 100 ml chlorku metylenu, przemyto 100 ml 1N kwasu solnego, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując olej. Olej ten oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem mieszaniną 1:1 heksany :chlorek metylenu. Frakcje zawierające czysty 3-(propyn-1-ylo)nitrobenzen odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując olej, który zastosowano bez dalszego oczyszczania; 530 mg (61%). 3-(propyn-1-ylo)nitrobenzen (530 mg, 3,3 mmola), proszek żelaza (400 mg, 7,27 mmola), 3 ml stężonego kwasu solnego i 10 ml metanolu ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując substancję stałą, którą wymieszano ze 100 ml chlorku metylenu i 100 ml 1N wodorotlenku sodowego. Dwie fazy przesączono, po czym fazę organiczną oddzielono, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując olej, który zastosowano bezpośrednio do wytwarzania tytułowego produktu; 321 mg (78%).

Przykład XXVlI. Wytwarzanie chlorowodorku [6,7-bis(2-metoksyetok.sr)chinazOl lin-4lrlo]-(3-etynylo-4-fluoroίenylo)aminy

4-chloro-6,7lbis(2-metoksretoksy)chinazolinę (140 mg, 0,446 mmola) i 3-etynrlo-4l -fluoroanilinę (66 mg, 0,452 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w izopropanolu (3 ml) w atmosferze azotu przez 16 godzin. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z CHC1₃ i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4,

186 843 przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 40% acetonem w CH2C12, otrzymując 116 mg czystego tytułowego produktu w postaci wolnej zasady. Olej rozpuszczono w minimalnej ilości CHC13, rozcieńczono kilkoma objętościami eteru i zmiareczkowano 1M HC1 w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej (99 mg, 50%; temperatura topnienia 170-190°C (rozkład); LC-MS 412 (MH+); analityczna RP 18HPLC czas retencji (Rt): 4,33 minuty.

Przykład XXVIII. Wytwarzanie chlorowodorku [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(5-elynylo-2-metylc>fenylo)-aminy

4-chloro-6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolinę (153 mg, 0,49 mmola), pirydynę (40 μΐ) i 3-etynylo-6-metylcanilinę (71 mg, 0,54 mmola) w 3 ml DMF mieszano w 110°C w atmosferze azotu przez 36 godzin. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z CHO3 i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 40% acetonem w CH2C12, otrzymując 40 mg (19%) czystego tytułowego produktu w postaci wolnej zasady. Olej rozpuszczono w minimalnej ilości CHO3, rozcieńczono kilkoma objętościami eteru i zmiareczkowano 1M HC1 w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej (temperatura topnienia 170-185°C (rozkład); LC-MS 408 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,93 minuty).

Przykład XXIX. Wytwarzanie chlorowodorku [6,7-bis(2-chloroetoksy)chinazolin4-ylo] -(3 -etynylofenylo)aminy

4-chloro-6,7-bis(2-chloroetoksy)chinazolinę (600 mg, 1,87 mmola) i 3-etynyloanilinę (219 mg, 1,87 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w izopropanolu (15 ml) w atmosferze azotu przez 2,5 godziny. Mieszaninę schłodzono do 20°C, po czym wytrącony osad odsączono, przemyto izopropanolem i eterem, a następnie wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. (707 mg, 86%; temperatura topnienia 230-240°C (rozkład); lC-MS: 402 (MH+); analityczna RP 18-hPlC: Rt: 5,35 minuty).

Przykład XXX. Wytwarzanie chlorowodorku [6-(2-chloroetoksy)-7-(2-metoksyetoksy)chinaz.clin-4-)’lc]-(3-et)nlykcfenylo)aminy

Tytułowy produkt otrzymano z 6-(2-chloroetoksy)-7-(2-metoksyetoksy)chinazoliny (399 mg, 1,26 mmola) i 3-etynylcaniliny (147 mg, 1,26 mmola) w sposób opisany w przykładzie XXIX. (515 mg, 94%; temperatura topnienia : 215-225°C (rozkład); LC-MS: 398 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 4,85 minuty).

Przykład XXXI. Wytwarzanie 6,7-bis(2-acctoksyetcksy)-4-(3-ety·nylofenylcamino)-chinazclmy

Do tytułowego produktu z przykładu XXIX (200 mg, 0,456 mmola) dodano octan cezu (1,75 g, 9,12 mmola) i DMF (3 ml), po czym mieszaninę reakcyjną ogrzewano w 120°C w atmosferze azotu przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z solanką i CHO3, po czym ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując olej (277 mg), który rekiystalizowano z mieszaniny CH2Cl2/heksan. (184 mg, 90%; temperatura topnienia 137-138°C; LC-MS: 450 (MH⁺⁾; analityczna RP 18-HPLC: RT: 4,64 minuty).

Przykład XXXII. Wytwarzanie chlorowodorku 2-[4-(3-etynylcfenyloaminc)-7-(2hydroksyetoksy)chin:azolm-6-yloksy]etanclu

Do 6,7-bis(2-acetcksyetoksy)-4-(3-etynylofenylcamino)-chinazoliny (199 mg, 0,443 mmola) w metanolu (3 ml) dodano 7M wodny roztwór KOH (0,25 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 20°C przez 2 godziny, po czym rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość przemyto wodą w celu usunięcia soli i wysuszono azeotropowo rozpuszczając ją 2 razy w acetonitrylu i zatężając pod zmniejszonym ciśnieniem; otrzymano 116 mg tytułowego produktu w postaci wolnej zasady. Materiał ten preeksztalcono w chlorowodorek sposobem podanym w przykładzie XXVIII. (115 mg, 65%; temperatura topnienia 215-218°C (rozkład); LC-MS: 366 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,08 minuty).

186 843

Przykład ΧΧΧΙΙΙ. Wytwarzanie 6-(2-acetoksyetoksy)-4-(3-etynylofenyloamino)-7(2-metoksyetoksy)chinazoliny

Do tytułowego produktu z przykładu XXX (160 mg, 0,368 mmola) dodano octan cezu (707 mg, 3,68 mmola) i DMF (3 ml), po czym mieszaninę reakcyjną ogrzewano w 120°C w atmosferze azotu przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z solanką i CHCf, po czym ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2S04, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość (285 mg), który rekrystaUzowano z mieszaniny octan etylu/heksan. (134 mg; temperatura topnienia 84-87°C; LC-MS: 422 (MH+); analityczna RP 18-HPLC: RT: 4,38 minuty).

Przykład XXXIV. Wytwarzanie chlorowodorku [7-(2-chloroetoksy)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofeny-lo)ammy

Produkt otrzymano z 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-6-(2-metoksyetoksy)chinazoliny (600 mg, 1,89 mmola) i 3-etynyloaniliny (147 mg, 1,26 mmola) w sposób opisany w przykładzie XXIX. (737 mg, 90%; temperatura topnienia 225-235°C (rozkład); LC-MS: 398 (MH+); analityczna RP 18-HPLC: RT: 4,89 minuty).

Przykład XXXV. Wytwarzanie 7-(2-acetoksyetoksy)-4-(3-etynylofenyloamino)-6(2-metoksyetoksy)chinazoliny

Do tytułowego produktu z przykładu XXXIV (160 mg, 0,368 mmola) dodano octan cezu (707 mg, 3,68 mmola) i DMF (3 ml), po czym mieszaninę reakcyjną ogrzewano w 120°C w atmosferze azotu przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z solanką i CHCh, po czym ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując olej (288 mg), który rekrystaUzowano z mieszaniny octan etylu/heksany (134 mg; temperatura topnienia 134-135°C; Lc-MS: 422 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 4,43 minuty).

Przykład XXXVI. Wytwarzanie chlorowodorku 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2metoksyetoksy)chinazol in-7-yloksy] etanolu

Do tytułowego produktu z przykładu XXXV (149 mg, 0,354 mmola) w metanolu (3 ml) dodano 5M wodny roztwór KOH (0,25 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 20°C przez 30 minut, po czym rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość przemyto wodą w celu usunięcia soli i wysuszono azeotropowo rozpuszczając ją 2 razy w acetonitrylu i zatężając pod zmniejszonym ciśnieniem; otrzymano 100 mg tytułowego produktu w postaci wolnej zasady. Materiał ten przekształcono w chlorowodorek sposobem podanym w przykładzie XXVIII. (87 mg, 59%; temperatura topnienia 230-235°C (rozkład); LC-MS: 380 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,42 minuty).

Przykład XXXVII. Wytwarzanie dichlorowodorku (3-etynylofenylo)-{6-(2-metoksyetoksy)-7-[2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksy]chinazolin-4-ylo} aminy

Do tytułowego produktu z przykładu XXXIV (110 mg, 0,253 mmola) w DMF (2 ml) dodano N-metylopiperazynę (281 μΐ, 2,53 mmola) i mieszaninę ogrzewano w 110°C przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z CHCf i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 15% metanolem w CH2CL, otrzymując 56 mg czystego produktu w postaci wolnej zasady. Białą substancję stałą rozpuszczono w minimalnej ilości CHCl3 i zmiareczkowano 2 równoważnikami 1M HCl w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej. (65 mg, 48%; temperatura topnienia 130-142°C (rozkład); LC-MS: 462 (MH‘); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,69 minuty).

Przykład xXxV’]II. Wytwarzanie dichlorowodorku (3-etynylofenylo)-[7-(2-imidazol-l-ilo)etoksy)-6-[2-metoksyetoksy)-chinazolin-4-ylo]aminy

Do tytułowego produktu z przykładu XXXIV (110 mg, 0,253 5 mmola) w DMF (2 ml) dodano imidazol (172 mg, 2,53 mmola) i mieszaninę ogrzewano w 110°C przez 48 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z CHCf i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt (119 mg) oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% metanolem w CH2O2, otrzymu26

186 843 jąc 85 mg czystego produktu w postaci wolnej zasady. Białą substancję stałą rozpuszczono w minimalnej ilości CHCL i zmiareczkowano 2 równoważnikami IM HCl w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej. (95 mg, 75%; temperatura topnienia 220-227°C (rozkład); LC-MS: 430 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,75 minuty).

Przykład XXXIX. Wytwarzanie dichlorowodorku (3-etynylofenylo)-[6-(2imidazol-l-iloetoksy)-7-[2-metoksyetoksy)-chinazolin-4-ylo]aminy

Do tytułowego produktu z przykładu XXX (110 mg, 0,253 mmola) w DMF (2 ml) dodano imidazol (172 mg, 2,53 mmola) i mieszaninę ogrzewano w 110°C przez 48 godzin. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z CHCl·? i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt (125 mg) oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% metanolem w CH2G2, otrzymując 86 mg czystego produktu w postaci wolnej zasady. Białą substancję stałą rozpuszczono w minimalnej ilości CHG3 i zmiareczkowano 2 równoważnikami IM HCl w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej. (95 mg, 78%; temperatura topnienia 85100°C (rozkład); LC-MS: 430 (MH+); analityczna RP 18-HPLC: RT: 4,13 minuty).

Przykład XL. Wytwarzanie dichlorowodorku (3-etynylofenylo)-[7-(2-metoksyetoksy)-6-(2-morfolin-4-yloetoksy)chinazolm-4-ylo]aminy

Do tyłkowego produktu z przykładu XXX (107 mg, 0,245 mmola) w DMF (2 ml) dodano morfolinę (214 μΐ, 2,45 mmola) i mieszaninę ogrzewano w 80°C przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną wymieszano z CHCl·? i nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt (168 mg) oczyszczano metodą chromatografii na żelu krzemionkowym z eluowaniem 7,5% metanolem w CfCCC, otrzymując 65 mg czystego produktu w postaci wolnej zasady. Białą substancję stalą rozpuszczono w minimalnej ilości CHG3 i zmiareczkowano 2 równoważnikami 1M HCl w eterze w celu wytrącenia tytułowego produktu w postaci białej substancji stałej. (88 mg, 59%; temperatura topnienia 115-130°C (rozkład); LC-MS: 449 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 4,00 minuty).

Przykład XLI. Wytwarzanie chlorowodorku 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-7-(2metoksyetoksy)chinazolin-6-yloksy]etanolu

Do tytułowego produktu z przykładu XXXIII (149 mg, 0,354 mmola) w metanolu (3 ml) dodano 5M wodny roztwór KOH (0,25 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 20°C przez 30 minut, po czym rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość przemyto wodą w celu usunięcia soli i wysuszono azeotropowo rozpuszczając ją 2 razy w acetonitrylu i zatężając pod zmniejszonym ciśnieniem; otrzymano 95 mg tytułowego produktu w postaci wolnej zasady. Materiał ten przekształcono w chlorowodorek sposobem podanym w przykładzie XXVIII. (89 mg, 61%; temperatura topnienia 190-215°C (rozkład); LC-MS: 380 (MH+); analityczna Rp 18-hPlC: RT: 3,66 minuty).

Przykład XLn. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dietoksychinazolin-4-ylo)-(3etynylofenylo)aminy

6,7-dietoksychinazolin-4-on (120 mg, 0,512 mmola), trifenylofosfmę (295 mg, 1,126 mmola) i 3 ml tetrachlorku węgla ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 3 ml alkoholu izopropylowego i 3-etynyloaniliną (66 mg, 0,563 mmola); uzyskaną mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 3 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono a stały tytułowy produkt, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 140 mg (75%); temperatura topnienia 269-270°C.

Przykład XLIII. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dietoksy-chinazolin-4-ylo)-(3etynylo-2-metylofenylo)aminy

4-chloro-6,7-dietoksychinazolinę (200 mg, 0,792 mmola) i 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-2metyloanilinę (168 mg, 0,871 mmola) w 4 ml alkoholu tert-butykowago ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 5 ml

186 843 eteru etylowego i przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7-dietoksychinaz.olm-4-ylc)-(3(2'-trimetylosililcetynylo)-2-metylofenylc)ammy, który przemyto 10 ml eteru etylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C. Materiał ten odsUnow-ano bezpośrednio prowadząc przez 0,5 godziny obróbkę 2 ml metanolu zawieraj ącego 1 kroplę wody i 100 mg węglanu potasowego. Niejednorodną mieszaninę reakcyjną przesączono przez Celite i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozpuszczono w nadmiarze 1N HCl w metanolu; po wytrąceniu eterem etylowym, przesączeniu i wysuszeniu pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C otrzymano 160 mg (75%); temperatura topnienia 258259,5°C.

Przykład XLIV. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylo-fenylc)-(6-metylochlnazclin-4-ylo)aminy

6-metylcchinazolin-4-on (350 mg, 2,18 mmola) dodano do zawiesiny trifenylofosfmy osadzonej na polimerze (z Fluka, 3,63 g, około 3 mmole P/g żywicy, 10,9 mmola) w mieszaninie CCI4 (3,35 g, 21,80 mmola) i ^-dichloroetanu (10 ml). Mieszaninę ogrzewano w 60°C przez 2 godziny, po czym polimer odsączono i przemyto dichlorometanem. Przesącz zebrano w kolbie zawierającej 3-etynyloanilinę (0,644 g, 2,18 mmola) i zatężono do 5 ml przez odparowanie. Po ogrzewaniu we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w atmosferze azotu, a następnie schłodzeniu do 20°C tytułowy produkt odsączono. (551 mg, 86%; temperatura topnienia 256257°C; LC-MS: 260 (MH+); analityczna RP-HPLC: RT: 4,41 minuty).

Przykład XLV. Wytwarzanie soli amonowej kwasu 2-{2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2-metoksyeΐoksy)chinίa.olin-7-ylcksy]eΐylosulfanylo}propionowego

Tytułowy produkt z przykładu XXXIV (150 mg, 0,34 mmola) dodano do roztworu kwasu tiomlekowego (100 μΐ, 1,14 mmola) i KOH (150 mg, 2,7 mmola) w odgazowanej mieszaninie DMF (5 ml)/woda (0,5 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 50°C w atmosferze azotu przez 72 godziny, po czym schłodzono do temperatury pokojowej. pH mieszaniny doprowadzono do około 4,0 kwasem octowym, po czym wymieszano ją z CHO3 i solanką. Ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszczano metodąpreparatywnej RP 18 HPLC stosując eluowanie z gradientem 15-100% CH3CN/5O mM octan amonu o pH 4,5, a następnie odpowiednie czyste frakcje liofilizowano otrzymując tytułowy produkt (28 mg, 18%; temperatura topnienia 95-103°C (rozkład); LC-MS: 468 (MH+); analityczna RP-HPLC: RT: 3,57 minuty).

Przykład XLVI. Wytwarzanie soli amonowej kwasu {2-[4-(3-etynylofenyloammc)6-(2-metcksyetoksy)chinazolin-7-yloksy]-etylcsulfanylo}cctowego

Tytułowy produkt otrzymano z tytułowego produktu z przykładu XXXIV i kwasu merkaptooctowego w sposób opisany w przykładzie XLV. (3%; LC-MS: 454 (MH+); analityczna RP18-HPLC: RT: 3,37 minuty).

Przykład XLVII. Wytwarzanie 4-(3-etynylcfenyloammc)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-7-olu

Produkt ten wydzielono jako bardziej lipofilowy produkt (metodą preparatywnej RP 18 HPLC) z reakcji prowadzonej przy wytwarzaniu tytułowego produktu z przykładu XLVI. (5%; LC-MS: 336 (MH+); analityczna Rp-HpLC: RT: 3,60 minuty).

Przykład XLVDL Wytwarzanie (3-etynylofenylo)-[7-(2-metoksyetoksy)-6-winyloksychinazclin-4-ylc]aminy i chlorowodorku [6-(2-etoksyetoksy)-7-(2-metoksyetoksy)chinazolin4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminy

Tytułowy produkt z przykładu XXX (107 mg, 0,245 mmola) zadano etanolanem sodu (0,582 mmola) w etanolu (3 ml) i ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 24 godziny. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a produkt wydzielono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% acetonem w CH2G2 otrzymując 30 mg produktu 6-winyloksylcwego (33%; temperatura topnienia 113114°C; LC-MS: 362 (MH); analityczna RP-HPLC: RT: 4,84 minuty). Pochodną 6-(2etoksyetoksy) wyeluowaną jako bardziej polarny produkt (45 mg) przekształcono w chlorowodorek w sposób opisany w przykładzie XXVIII. (43%; temperatura topnienia 220-225°C (rozkład); LC-MS: 408 (MH+); analityczna RP-HPLC: RT: 4,35 minuty).

186 843

Przykład XLlX. Wytwarzanie chlorowodorku 4-(3-etynylo-fenyloamino)-7-(2-metoksyetoksy)chinazolin-6-olu (3-etynylofenylo)-[7-(2-metoksyetoksy)-6-w'inyloksychinazolin-4-ylo]aminę (20 mg, z przykładu XLVlll) hydrolizowano w 6M HCl w metanolu (30/70; 3 ml) w 50°C przez 5 dni. Roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość wymieszano z CHCh i solanką przy pH około 7. Ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując tytułowy produkt w postaci wolnej zasady (15 mg), którą przekształcono w chlorowodorek w sposób opisany w przykładzie XXVIII, (temperatura topnienia 135-150°C (rozkład); LC-MS: 336 (MH+); analityczna RP-HPLC: RT: 3,77 minuty).

Przykład L. Wytwarzanie chlorowodorku l-{2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-7-yloksy] etyl o} -lH-pirydyn-4-onu

Do bezwodnego DMF (2,0 ml) dodano NaH (30 mg 60% dyspersji w oleju mineralnym, 0,77 mmola), a następnie piryd-4-on (79 mg, 0,83 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 40 minut w 22°C aż do rozpuszczenia się osadu i ustania wydzielania się wodoru. Dodano tytułowy produkt z przykładu XXXIV (120 mg, 0,28 mmola) i jodek tetrabutyloamoniowy (15 mg), po czym mieszaninę reakcyjną mieszano w 22°C przez 7 dni w atmosferze azotu. Dodatkową ilość piryd-4-onu (79 mg) i NaH (30 mg 60% zawiesiny) rozpuszczono w DMF (2 ml) i roztwór dodano do mieszaniny reakcyjnej. Po mieszaniu przez kolejne 4 dni mieszaninę wymieszano z CHCh i solanką. Ekstrakty organiczne wysuszono nad bezwodnym siarczanem sodowym, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszczano metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% metanolem w CKCty otrzymując 65 mg tytułowego produktu w postaci wolnej zasady, którą przekształcono w monochlorowodorek w sposób opisany w przykładzie XXVlll (66 mg; temperatura topnienia 240-248°C (rozkład); lC-MS: 457 (Mh+); analityczna RP-HPLC: RT: 3,23 minuty).

Przykład Ll. Wytwarzanie chlorowodorku l-{2-[4-(3-etynylofenyloamino)-7-(2-metoksyetoksy)chinazolin-6-yloksy] etyl^o} -lH-pirydyn-4-onu

Tytułowy produkt w postaci wolnej zasady otrzymano z tytułowego produktu z przykładu XXX i soli sodowej piryd-4-onu, w sposób opisany w przykładzie L. Wolną zasadę wydzielono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 15% metanolem w CH2O2, a następnie przekształcono w tytułowy produkt w sposób opisany w przykładzie XXVlll (32%; temperatura topnienia 155-168°C (rozkład); LC-MS: 457 (MH+); analityczna RP-HPLC: rT: 3,45 minuty).

Przykład Lll. Wytwarzanie chlorowodorku (3-etynylofenylo)-(6-metoksychinazolin-4-ylo)aminy mM roztwór 6-met6ksy-3H-ch3Hazolin-4-onu w 1,2-dichloroetanie dodand do to fenylofosfiny osadzonej na polimerze (z Fluka, około 3 mmole P/g żywicy, 2,5 równoważników molowego) i -etrazhlorku węgla (100 równoważników molowych). Mieszaninę reakcyjną ogrzewano z wytrząsaniem w 60°C przez 21 godzin, sz0ł3dzone do 22°C i dodan3 30 mM roztwór 3-e-ynyleaniliny (1,5 równoważnika molowego) w tert-bu-an3lu. Uzyskaną mieszaninę reakcyjną ogrzewano z wytrząsaniem w 60°C przez 18 godzin, po czym szhłodzeno ją do 22°C. Polimer odsączono i przemyto dwukrotnie metanolem. Metanol z przemycia połączono z przesączem i roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy produkt (73%; LC-MS: 276 (MH ); analityczna RP18HPLC: RT: 5,82 minuty). W tych przypadkach układ do analitycznej RP 18-HPLC: RT obejmował autopróbnik Waters 717 (znak towarowy), detektor z układem fe-odiodowym Waters 996 (znak towarowy) oraz poczwórny układ dozowania rozpuszczalników Waters 600, z wykorzystaniem oprogramowania Millennium (znak towarowy). Próbki z0romat3grafowano z gradientem liniowym 0-100% acetonitryl/bufor w postaci 0,2M octanu amonu (pH 4,5) w ciągu 10 minut przy szybkości przepływu 3 ml/minutę, stosując kolumnę C18 Perkin-Elmer Pec—phere (znak towarowy) (3 mm x 3 cm).

186 843

Związki z przykładów LIII - XCIV w postaci chlorowodorków otrzymano w taki sam sposób jak w przykładzie LII z odpowiedniego 3H-chinazolin-4-onu i 3-etynyloa.niliny.

Przykład	Produkt w postaci chlorowodorku	% wydajności	LC-MS (MH+)	HPLC RT (min.)
1	2	3	4	5
LIII	(6-chlorochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)amina	60	280, 282	6,44
LIV	[7-chloro-6-(2,5-dichlorofenylosulfanylo)-chinazolin-	51	456,	8,74
	-4-ylo]-(3-etynylofenylo)-amina		458
LV	7-chloro-4-(3-etynylofenyloamino)chinazolino-6-	12	305,	6,51
	-karbonitryl		307
LVI	[6-bromo-7-(4-chlorofenoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-	28	450,
	-etynylofenylo)amina		452
LVII	[6-(4-bromobenzenosulfanylo)chinazolin-4-ylo]-(3-	50	446,	7,99
	-etynylofenylo)amina		448
LVIII	(7-bromo-6-metanosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3-	46	370,	6,99
	-etynylofenyIo)amina		372
LIX	(7-chIoro-6-[4-(44:hloroffnylosulfanylo)fenoksy]chi-	82	514,	9,45
	nazolin-4-ylo}-(3-etynylofenylo)amina		516
LX	(3-etynylofenylr)-(7[fenylrsulfanylochina2olin[4-ylo)[ -amina	88	354	7,40
LXI	(3-etynylrfenylrχ6-jodochinazrlin[4-ylo)amina	64	372	6,81
LXII	(3-etynylofenylo)-(6-trifΊurrometylochinazolin[4[ylo}[ -amina	53	314	6,73
LXIII	[7-chlrro-6-(4-chlorofenrksy)chinazolin[4[ylr]-(3[ety-	78	406,	8,06
	nylofenyl^amina		408
LXIV	[7[Chlrrr-6-(4-chlrπrfenylrsulfanylr)chmazolin[4-ylr]-(3-	68	422,	8,45
	-etynylofenylojamina		424
LXV	[7-chlrro[6-(4-metoksyfenoksy)chinazrlin-4[ylo]-(3-	88	402,	7,55
	etynylofenylo)amina		404
LXVI	[7-chlrro-6-(4-fluorofenolk5y)chmćαM-lln-4-ylo]-(3-etynylofenylo) amina	80	390	7,61
LXVII	[6[(4-chlorofenrksy)chinazolin-4-ylo][(3[etynylrfeny[	79	372,	7,66
	lo)amina		374
LXVIII	kwas 7[brrmo-4-(3-et;y[lylofenyloamino)chinazolinO[6[	61	431,	6,44
	-sulfonowy		433
LXIX	(6[brrmr-7-hhlrrochinazrIin[4-ylr)-(3-etynylrfenylo)-	80	358,	7,17
	-amina		360
LXX	4-(3-etynylofenylraminr)-chinazoiino-64αrrłκn'ii1ryl	72	271	5,84
LXXI	[6[(4[brrmrfenylosulfanylo)-7-chlorochinazolm-4-ylo][	70	466,	8,56
	U-etynylofenylo) amina		468

186 843

c.d. tabeli

1	2	3	4	5
LXXII	{6-[2-(4-bromofenoksy)etylosulfanylo]chinazolin-4-	79	476,	8,11
	-ylo} -(3 -etynylofenylo)amina		478
LXXiH	4-[7-chloro-4-(3-etynylofenyloamino)chinazolin-6-ylo-	85	427,	7,56
	-sulfanylometylo]benzonitryl		429
LXXIV	4-[7-chloro-6-(3-chlorofenoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-	80	406,	8,10
	-etynylofenylo)amina		408
LXXV	[6-(3-bromofenoksy)-7-chlorochinazolin-4-ylo]-(3-ety-	82	450,	8,22
	nylofenylo)amina		452
LXXVI	(7-chloro-6-fenoksychinazoIin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)-	83	372,	7,59
	-amina		374
LXXVII	[7-chloro-6-(4-metylosulfanylofenoksy)chm<zx>lin-4-	86	418,	8,02
	-ylo)-(3 -etynylofenylo^mina		420
LXXVIII	p-chloro^-^-metylosulfonylofenoksyKhinazolin^-	73	450,	6,73
	-ylo)-(3 -etynylofeny lo)amina		452
LXXIX	(7-chloro-6-p-tollloksychinazolin-4sylo--(3-ey^lylo-	85	386,	7,95
	fenylo)amina		388
LXXX	^-etynylofenylo^-H-fenoksyfenoksyichinazolin^- -ylo]amina	81	430	8,29
LXXXI	(7-chloro-6-fenylosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3-etyny-	80	388,	7,96
	lofenylo)amina		390
LXXXII	[6-(3-chlorofenoksy)chinazolin-4-ylo]-{3-etynylofenylo)-	77	372,	7,71
	-amina		374
LXXXIII	^-G^-dichlorofenoksy^hinazolin-ą-ylofU-etynylo-	61	406,	8,30
	fenylo)amina		408
LXXXIV	[6-(2-chloroffnoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-ftynylofeny-	70	372,	7,38
	lo)amina		374
LXXXV	(7--chloro-ó-metanosulfonylochinazΏiin-4-yloχ3-ftynylo-	74	358,	5,74
	fenylo)amina		360
LXXXVI	[6-(3,4-di)hlorofenoksy)-chinεzxlim-4-ykι]-·(3-·etynyloff-	62	406,	8,14
	nylo)amina		408
LXXXVII	[6-(4-bromofenoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofeny-	68	416,	7,81
	lo)amina		418
LXXXVIII	[6-(4-)hloro-2-metylofenoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-ftsny-	73	386,	8,02
	lofenylo)amina		388
LXXXIX	P-chloroM-^-etynylofenyloamincOchinazolin-ó-ylo-sulfanylojacetonitryl * *	70	351	6,44
XC	(6-allilosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)- -amina	72	318	6,93
XCI	(7-)hIoro-6-propylosulfanylo)hinazolin-4-ylo)-(3-ety-	69	354,	7,79
	nylofenylo)amina		356

186 843

c.d. tabeli

1	2	3	4	5
xcn	(7-chloro-6-metylosuifanyIochinazoiin-4-yIo)-(3-ety- nyiofenylo)amina	72	326, 328	6,94
xcm	[7-chlo ro --6-(2-m etyto s ulfanyIoetylosulfanylo)chinazoiin-4-ylo)-(3-etynylofenyio)amina	71	386, 388	7,56
XCIV	(6-chloro-7-metoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)- amina	87	310, 312	6,65

**[7-chloro-4ą3-et}Tiylofenylomwno)clhniu«)lin-6-ylc>-sulfanylo]acetonitryl otrzymano w podanych warunkach z 2-{7-chloro-4okso-3,+-dihydrochiniaK>lin-6-ylosuIfanylo)acetamidu

Przykład XCV. Wytwarzanie chlorowodorku (6,7-dibutoksychinazolin-4-ylo)-(3etynylofenylo)aminy

6.7- dibutoksychin&zo]in-4-on (105 mg, 0,362 mmola) i trifenylofosfmę (208 mg, 0,796 mmola) w 5 ml tetrachlorku węgla ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin, po czym mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 3 ml alkoholu izopropylowego, dodano 3-etynyloanilinę (47 mg, 0,398 mmola) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 3 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7-dibutoksy-chinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, który przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 92 mg (60%); temperatura topnienia 247-248°C.

Przykład XCVI. Wytwarzanie chlorow-odorku (6,7-diizopropoksychinazolin-4-ylo)(3 -etynylofenylo)aminy

6.7- diizopropoksychin£azolin-4-on (55 mg, 0,210 mmola) i trifenylofosfmę (121 mg, 0,462 mmola) w 3 ml tetrachlorku węgla ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin, po czym mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 3 ml alkoholu izopropylowego, dodano 3-etynyloanilinę (30 mg, 0,257 mmola) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 3 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną, przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 5% acetonem w chlorku metylenu zawierającym 0,25% trietyloaminy. Frakcje zawierające czysty produkt zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując substancję stałią którą rozpuszczono w 2 ml 1N HC1 w metanolu, wytrącono eterem etylowym, odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C uzyskując tytułowy produkt; 140 mg (75%); temperatura topnienia 241-242°C.

Przykład XCVII. Wytwarzanie chlorowodorku (6-chloro-7-(2-metoksyetylosulfanylo)chinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy

6-chloro-7-(2-metoksyetylosulfanylo)chinazolin-4-on (200 mg), trifenylofosfmę (427 mg, 1,63 mmola) i 0,7 ml tetrachlorku węgla ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 4 ml 1,2-dichloroetanu przez 4 godziny, zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 4 ml alkoholu izopropylowego, dodano 3-etynyloanilinę (129 mg, 1,104 mmola) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godzin. Gorącą mieszaninę reakcyjną przesączono w celu usunięcia surowego produktu, który oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 5% metanolem w chloroformie. Frakcje zawierające czysty produkt zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy produkt w postaci substancji stałej; 23 mg (8,4%); temperatura topnienia 230-232°C.

Przykład XCVIII. Wytwarzanie (6,7-bis-[2-netoksyetoksy]-chinazolin-4-ylo)-(3etynylo-2-netylofenylo)aminy

6.7- bis-[2-metoksyetoksy]-4-chlorochinazolinę (90 mg, 0,288 mmola) i 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-2-netyloanilinę (62 mg, 0,317 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 4 ml alkoholu tert-butyyowego przez 16 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną

186 843 rozcieńczono 1 ml alkoholu izopropylowego i przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7-bis-[2-metoksyetoksy]chinazolin-4-ylo)-(3-(2'-trimetylosililoetyn-l-ylo)-2-metylofenylo) aminy, który przemyto 10 ml eteru etylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 70 mg. 51 mg tego materiału odsililowano prowadząc przez 0,5 godziny obróbkę 3 ml metanolu zawierającego 1 kroplę wody i 50 mg węglanu potasowego w temperaturze pokojowej. Niejednorodną mieszaninę reakcyjną przesączono przez Celite i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C otrzymując tytułowy produkt w postaci suchej pianki; 38 mg (75%); temperatura topnienia 232°C.

Przykład XCIX. Wytwarzanie (6,7-bis-[2-metoksyetoksy]-chinazolin-4-ylo)-(3etynylo-5'-fluorofenylo)aminy

6,7-bis-[2-metoksyetoksy]-4-chlorochinazolinę (90 mg, 0,288 mmola) i 3-(2'-trimetylosililoetynylo)-5-fluoroanilinę (69 mg, 0,317 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w 3 ml alkoholu tert-butylowego przez 5 godzin. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 2 ml alkoholu izopropylowego i przesączono uzyskując stały chlorowodorek (6,7bis-[2-metoksyetoksy]chinazolin-4-ylo)-(3-(2'-trimetylosililoetyn-l-ylo)-5'-fluorofenylo)aminy, który przemyto 10 ml eteru etylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°Ć; 131 mg. Cały materiał odsililowano prowadząc przez 0,5 godziny obróbkę 3 ml metanolu zawierającego 1 kroplę wody i 35 mg węglanu potasowego w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną doprowadzono do pH 2,5 IN kwasem solnym i przesączono. Substancję stałą wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C uzyskując tytułowy produkt; 92 mg (78%); temperatura topnienia 249-250°C.

Przykład C. Wytwarzanie chlorowodorku (7-propylosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3etynylofenylo)aminy

7-propylosulfanylochinazolin-4-on (300 mg, 1,36 mmola), trifenylofosfinę (785 mg, 2,99 mmola), 1,31 ml tetrachlorku węgla i 5 ml chloroformu ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 16 godziny, po czym mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą rozcieńczono 5 ml alkoholu izopropylowego, dodano 3-etynyloanilinę (175 mg, 1,49 mmola) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 3 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono uzyskując stały tytułowy produkt, który oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 10% metanolem w chloroformie. Frakcje zawierające czysty tytułowy produkt w postaci wolnej aminy zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując substancję stałą, którą dodano do 3 ml IN HCl w metanolu. Roztwór odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą ucierano z 4 ml gorącego alkoholu izopropylowego, schłodzono i przesączono. Uzyskaną substancję stałą wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°Ć otrzymując czysty tytułowy produkt; 239 mg (55%); temperatura topnienia 229-230°C.

Przykład CI. Wytwarzanie chlorowodorku [7-(2-metoksyetoksysulfanylo)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminy

W taki sam sposób jak w przykładzie XLII chlorowodorek [7-(2-metoksyetoksysulfanylo)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminy otrzymano z 7-(2-metoksyetoksysulfanylo)-chinazolin-4-onu (200 mg, 0,847 mmola), trifenylofosfiny (533 mg, 2,03 mmola) i 3 ml tetrachlorku węgla z wydajnością 74%; 233 mg; temperatura topnienia 208-209°C.

Przykład CII. Wytwarzanie chlorowodorku (7-chloro-6-nitrochinazolin-4-ylo)-(3etynylofenylo)aminy

7-chloro-6-nitrochinazolin-4-on (1,002 g, 4,44 mmola), tlenochlorek fosforu (11,5 g, 7,51 mmola) i pentachlorek fosforu (1,62 g, 7,74 mmola) ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 2 godziny, po czym mieszaninę reakcyjną zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując pozostałość, którą ucierano z toluenem, a następnie z chloroformem, po czym wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując surową 4,7-dichloro-6nitrochinazolinę. Rozpuszczono ją w 35 ml alkoholu izopropylowego, dodano 3-etynyloanilinę (639 mg, 5,45 mmola) i mieszaninę ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 3 godziny. Schłodzoną mieszaninę reakcyjną przesączono uzyskując tytułowy produkt

186 843 w postaci substancji stałej, którą przemyto 10 ml alkoholu izopropylowego i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C; 1,055 g (66%); temperatura topnienia 230,8-232,6°C.

Przykład CIII. Wytwarzanie chlorowodorku (6-a.mino-7-chloro-2-nitrochinazolin-4ylo)-(3 -ctyn^ylofenylolaminy

Chlorowodorek (7-chloro-6-nitroclhn<aiolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo) aminy (166 mg, 0,295 mmola) i ditionin sodowy (207 mg, 1,19 mmola) mieszano w 1,5 ml kwasu mrówkowego przez 4 godziny w temperaturze pokojowej. 45 ml metanolu dodano do mieszaniny reakcyjnej, którą następnie odstawiono na 16 godzin w temperaturze pokojowej. Wytrącony osad odsączono, ucierano przez 0,5 godziny z 3% wodorowęglanem sodowym i ponownie odsączono. Substancję stałą rozpuszczono w 20 ml 1N HCl w metanolu, a następnie wytrącono 200 ml eteru etylowego. Osad odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w 70°C uzyskując tytułowy produkt; 72 mg (83%); temperatura topnienia 260-265°C.

Przykład CIV. Wytwarzanie (3-etynylofenylo)-(7-metoksy-6-nitrochinazolin-4ylo)aminy

Chlorowodorek (7-chloro-6-nitIΌchinazolin-4-ylo)-(3-etyny·lcfenylc) aminy (100 mg, 0,306 mmola) i suchy metanolan sodowy (120 mg, 2,22 mmola) mieszano w 2 ml suchego 2metylopirolidyn-1-onu przez 8 godzin w 30°C. Do schłodzonej mieszaniny reakcyjnej dodano 0,93 ml 3N i 1 ml wody. Mieszaninę rozcieńczono 60 ml wody i wyekstrahowano dwoma porcjami po 60 ml octanu etylu. Połączone warstwy organiczne przemyto 3 x 50 ml wody i 50 ml solanki, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym, przesączono i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując tytułowy produkt w postaci substancji stałej; 80 mg (82%); temperatura topnienia 213-218°C (rozkład).

Przykład CV. Wytwarzanie soli amonowej kwasu {2-[4-(3-etynylcfenyloamino)-7(2-metoksyetoksy)chinazolin-6-yloksy]etylosulfanylo}cctowegc

Związek ten otrzymano z tytułowego produktu z przykładu XXX i kwasu merkaptooctowego, prowadząc reakcję w 22°C przez 10 dni, w sposób podany w przykładzie XLV. (16%; temperatura topnienia 98-113°C (rozkład); LC-MS 454 (MH+); analityczna RP-HPLC: RT: 3,24 minuty).

Przykład CVI. Wytwarzanie 6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolonu

Do 3,4-dihydroksybenzoesanu etylu (36,4 g, 0,200 mola), K2CO3 (60,8 g, 0,44 mola) i jodku tetrabutyyoamoniowego (750 mg) w odgazowanym acetonie (400 ml) dodano eter 2bromoetylomctylowy (69,5 g, 47 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano i ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną w atmosferze azotu przez 64 godziny. Do mieszaniny dodano eter (600 ml) i po mieszaniu przez 30 minut w 20°C wytrącone sole odsączono. Przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość ucierano z heksanem (500 ml) przez 30 minut, po czym biały, stały 3,4-bis(2-metoksyetoksy)benzoesan etylu odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem (55,5 g, 93%; temperatura topnienia 50-51°C). Do części tego produktu (45,7 g, 0,158 mola) w kwasie octowym (150 ml) wkroplono stężony HNO3 (40 ml) w 5°C i roztwór mieszano przez 24 godziny, po czym wylano go do zimnej wody (1,6 litra). Mieszaninę wyekstrahowano octanem etylu (1,1 litra), po czym fazę organiczną przemyto 3 x 200 ml wody i solanką wysuszono nad Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 4,5-bis(2-metoksyetoksy)-2-nitrobenzoesan etylu (54,3 g) w postaci brunatnego oleju. Nitrozwiązek (52,0 g, 0,15 mola) rozpuszczono w etanolu (1000 ml) zawierającym 1 równoważnik HC1 (wytworzony w etanolu w wyniku wcześniejszego dodania 11 ml chlorku acetylu), dodano PtO2 · H2O (1,0 g) i mieszaninę uwodorniano pod nadciśnieniem wodoru 0,315 MPa przez 6 godzin. Katalizator usunięto w wyniku przesączenia przez Celite, po czym przesącz zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując gęstą zawiesinę, którą rozcieńczono eterem (400 ml). Stały, biały chlorowodorek 2-amino-4,5-bis(2-metoksyetoksy)benzoesan etylu odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem (44,7 g, 88%). Część tego materiału (42 g, 0,12 mola) i mrówczan amonu (7,6 g, 0,12 mola) rozpuszczono w formamidzie (63 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano i ogrzewano w 160-165°C w atmosferze azotu przez 3 godziny. Dodano 200 ml wody i po schłodzeniu wytrącony surowy tytułowy produkt odsączono, przemyto zimną wodą i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. Przesącz wyekstrahowano 5 razy CHCh i połączone ekstrakty organiczne przemyto solanką,

186 843 wysuszono nad Na2SO4 i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość i surowy wytrącony chinazolon połączono, ucierano z gorącym acetonitrylem (250 ml) przez 30 minut, schłodzono do 20°C i zadano eterem (250 ml). Po schłodzeniu do 4°C białą substancję stałą odsączono i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem (30,4 g, 86%); GC-MS m/z 294 (M+).

Przykład CVÓ. Wytwarzanie 4-chlcro-6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolmy Do 6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazclonu (500 mg, 1,17 mmola) z przykładu CVI w CHCl3 (10 ml) zawierającym 1 kroplę DMF dodano chlorek oksalilu (490 μΐ 1, 5,6 mmola) w kilku porcjach w ciągu 5 minut. Po ustaniu pienienia się roztwór ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 1,5 godziny. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, a pozostałość rozpuszczono w 1,2-dichloroetanie (20 ml) i przemyto 2 x 80 ml nasyconego wodnego roztworu Na2CO3. Fazę organiczną wysuszono nad Na2SO4 i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskując stały tytułowy produkt (520 mg, 92%; temperatura topnienia 108-109°C).

Wzór 3

HN

J

Wzór 4

186 843

X

Wzór 6

m

Schemat cd

186 843

Schemat cd

Schemat

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 6,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R ¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę: hydroksylową, aminową -(Ci-C4)-alkilową, -(Ci-Cij-alkoksylową, nitrową, guanidynową, cyjanową, trifluorometylową, moifolinową, 4-R6-piperazyn-1-ylową grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupę -(Ci-Cij-alkilosulfanylową, grupę -(C1-C4)alkilosulfonylową. grupę-(C i-C4)-alkilosulfonyloamnową, grupę ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną. chlorowcem, grupą fenoksy;

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (C1-C4)-alkilową, atom chlorowca;

R4 oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-C=CRⁿ), w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową, grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (CrC4)-alkilową.
2. Związek według zastrz. 1, w którym R2 oznacza atom wodoru, a R4 oznacza grupę Rⁿ-etynylową, w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i grupę (C1-C4)alkilową.
3. Związek według zastrz. 1, w którym m równe jest 1 lub 2, każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydrtd^i^s^dl^^wą aminową, nitrową. (Ci-C4)-alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową podstawnik fenoksylowy. który' może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe;

każdy z r3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylową, etylową, atom chlorowca; a

R4 oznacza grupę Rⁿ-etynylową, w której Rⁿ oznacza atom wodoru.
4. Związek według zastrz. 3, w którym każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową.
5. Związek według zastrz. 1, w którym r2 oznacza atom wodoru, a r4 oznacza grupę azydową.
6. Związek według zastrz. 1, w którym m równe jest 1 lub 2, każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksytową aminową, nitrową;

grupę -(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, podstawnik fenoksylowy, który może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe; a każdy z R3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylową, etylową, atom chlorowca.
7. Związek według zastrz. 6, w którym każdy z R jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową.
8. Związek według zastrz. 1, w którym R3 oznacza atom chlorowca, a R1 oznacza grupę (CrC4)-alkilową.
9. Związek według zastrz. 8, w którym grupa -(C1-C4)-alkilowa oznacza grupę metylową.
10. Związek według zastrz. 1, którym jest 6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolin-1-ylo]-(3etynylo-2-metylofenylo)amina.
11. Związek według zastrz. 1 w postaci farmaceutycznie dopuszczalnej soli, wybrany z grupy obejmującej:

chlorowodorek (6, 7-dietoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy,

186 843 chlorowodorek ( 6,7-dibutoksychinazolin-1-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-diizopropoksychinazolin-l-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dietoksychmazolin-1-ylo)-(3-etynylo-2-metylofenylo)aminy i chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-7-yloksy]etanolu.
12. Kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób hiperproliferacyjnych u ssaków zawierająca farmaceutycznie dopuszczalny nośnik i związek aktywny, znamienna tym, że jako aktywny związek zawiera terapeutycznie skuteczną ilość nowego związku o wzorze 1, lub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę: hydroksylową, aminową, -(CrCKalkilową -(ć-CKalkoksylową, nitrową, guanidynową cyjanową, trifluorometylową, morfolinową, 4-R6-piperazyn-1-ylową grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupę -(C i-C^-alkilosulfanylową, grupę -(C1-C4)-alkilosulfonylową, grupę-fCi-CĄalkilosulfonyloaminową, grupę ftalimido-(Ci-C4)-alkilosulfonyloaminową, grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy;

r2 oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową, atom chlorowca;

R⁴ oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-C=CRⁿ), w której Rⁿwybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową, grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (Ci-C4)-alkilową.
13. Nowe pochodne chinazoliny o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę hydroksylową, aminową, -(CrC4)-alkilową, -(C1-C4)-alkoksylową, nitrową, guanidynową, cyjanową, morfoli-nową, 4-R⁶-piperazyn-1-ylową grupę -(C1-C4)-alkilosulfanylową, grupę-(CrC4)alkilosulfonylową, grupę -(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, grupę ftalimido-(C1-C4)alkilosulfonyloaminową grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą, fenoksy;

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

r3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (CrC4)-alkilową, atom chlorowca;

R⁴ oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-CKCRⁿ), w której R i wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (C1-C4)-alkilową, grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R6 oznacza atom wodoru lub grupę (C1-C4)-alkilową. ₄
14. Związek według zastrz. 13, w którym R2 oznacza atom wodoru, a Ri oznacza grupę R^H-etynylową, w której Rⁿ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru i grupę (C1-C4)-alkilową.
15. Związek według zastrz. 13, w którym m równe jest 1 lub 2, każdy z R jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę: hydroksylową, aminową, nitrową (C1-C4)alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, podstawnik fenoksylowy, który może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe;

każdy z R3 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylową, etylową, atom chlorowca; a

R⁴ oznacza grupę Rⁿ-etynylową, w której Rⁿ oznacza atom wodoru.
16. Związek według zastrz. 15, w którym każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową.
17. Związek według zastrz. 13, w którym R2 oznacza atom wodoru, a R oznacza grupę azydową.

186 843
18. Związek według zastrz. 13, w którym m równe jest 1 lub 2, każdy z R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową;

grupę (CrCUj-alkilosulfonyloaminową, ftalimido-(C1-C4)-alkilosulfonyloaminową, podstawnik fenoksylowy, który może ewentualnie zawierać jeden lub dwa podstawniki chlorowcowe; a każdy z R jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru oraz grupę metylową, etylową, atom chlorowca.
19. Związek według zastrz. 18, w którym każdy z R1 jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej grupę hydroksylową, aminową, nitrową.
20. Związek według zastrz. 13, w którym R³ oznacza atom chlorowca, a R1 oznacza grupę (C[-C4)-alkilow'ą.
21. Związek według zastrz. 20, w którym grupa (C[-C4)-alkilowa oznaczą grupę metylową.
22. Związek według zastrz. 13, wybrany z grupy obejmującej:

(6,7-dimetoksychinazolm-4-ylo)-[3-(3'-hydroksypropyn-l-ylo)fenylo]aminę, (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(4-etynylofenylo)aminę, (6,7-dimetoksychmazolm-4-ylo)-(3-etynylo-2-metylofenylo)aminę, (6-aminochmazolin-4-ylo)-3-(3-etynylofenylo)aminę, (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonyloaminochinazolin-4-ylo)aminę, (7-ammochinazΌlin-4-ylo)-(3letynyΊofenylo)aminę, (3-azydofenrlo)l(6),7·^dimetoksychinaz.olin-4-ylo)aminę, (3-azydo-5-chlorofenylo)-(6,7-dimetoksychmazolm-4-ylo)aminę, [6,7-bis(2-acetoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminę, [6-(2-acetoksyetoksy)-7-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylofenylo)aminę, [7-(2-acetoksyetoksr')-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-yloj-(3-etr'nylofenylo)ammę.
23. Związek według zastrz. 13, w postaci farmaceutycznie dopuszczalnej soli, wybrany z grupy obejmującej:

chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek [(3-(2'-aminometylo)etynylo)fenylo]-(6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)imimy, chlorowodorek [(3-etynylofenylo)-(6-mtrochinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(6,7-metylenodioksychinazolin-4-ylo)-aminy, chlorowodorek (6,7-dimetoksychinaz.olin-4-y1o)-(3-etynylo-6-metylofenylo)aminy, chlorowodorek (3-etyny’lofenylo)-(7-nitroehinazolin-4-y'lo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofcnylo)-[6-(4'-toluenosulfbnyloamino)chinazolin-4-ylo]imiiny, chlorowodorek (3 -etynylofenylo)-{6- [2' -ftalimidoetan-1' -ylosulfonyloamino] chinazolin-4-ylo} aminy, chlorowodorek (3 -etrnylofenrlo)-(6-guanidynochinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(7-metoksychinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (6-karbometoksychiiIazolin-4-ylo)l(3-etynylof'enrlo)aminr, chlorowodorek (7-karbometoksychinazolin-4-rΊo)l(3-etynylofenrlo)ammy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksretoksy)chinazolin-4-ylo]l(3-etynylofenylo)£mlinr, chlorowodorek (4-azydofenylo)-(6,7-dimetoksychinazolm-4-ylo)aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonylochinazolin-4-ylo)aminy, chlorowodorek (6-etanosulfanylochinazolin-4-ylo)-(3-etynylofenylo)aminy, chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-(3-etynylo-4-fluorofenylo)ammy, chlorowodorek (6,7-dimetoksychinazolin-4-ylo)-[3-propyn-r-ylofenylo]aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chmazolin-4-ylo]-(5-etynylo-2-metylofenylo)-aminy, chlorowodorek [6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolm-4-ylo]-(3-ety’nylo-4-fluorofenylo)-aminy, chlorowodorek [6,7lbis(2-chloroetoksr)chinazolinl4-ylo]-(3-etynrlofenylo)Σmΰny, chlorowodorek [6- (2-chloroetoksy)-7-(2lmetoksyetoksy)chinazolin-4-rlo]-(3 -etynylofeny-lo)aminy, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamIno--7((2-yydcokryetokry)chinίzcoim-6-yloksr]l

-etanolu,

186 843 chlorowodorek [7-(2-chloroetoksy)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-4-ylo]-(3-etynylo-fenylo)aminy, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-7-(2-metoksyetoksy)chinazolin-6-yloksy]-etanolu, chlorowodorek 2-[4-(3-etynylofenyloamino)-6-(2-metoksyetoksy)chinazolin-7-yloksy]-etanolu, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-{6-(2-metoksyetoksy)-7-[2-(4-metylo-piperazyn-l-ylo)eto-ksy]- chinazolin-4-yło} aminy, chlorowodorek (3-etynylofenylo)-[7-(2-metoksyetoksy)-6-(2-morfolin-4-ylo)etoksy)-chinazolin-4-ylo]aminy,
24. Związek według zastrz. 13, wybrany z grupy obejmującej:

(3-etynylofenylo)-(6-metanosulfonyloaminochinazolin-4-ylo)aminę i (6-aminochinazolin-l-ylo)-3-(3-etynylofenylo)aminę.
25. Kompozycja farmaceutyczna do leczenia chorób hiperproliferacyjnych u ssaków zawierająca farmaceutycznie dopuszczalny nośnik i związek aktywny, znamienna tym, że jako aktywny związek zawiera terapeutycznie skuteczną ilość nowego związku o wzorze 1, lub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę: hydroksylową, aminową, (Ci-Cąj-alkilową, -(Ci-Cąj-alkoksylową, nitrową, guanidyno wą, cyjanową, morfolinową 4-R-piperazyn-l-ylową grupę -(Ci-Cąj-alkilosulfanylową, grupę -(Ci-Cąj-alkilosulfonylową grupę -(Ci-Cąj-alkilosulfonyloaminową, grupę ftalimido-(Ci-Ć4)-alkiłosulfonyloaminową grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy:

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-Cąj-alkilową atom chlorowca;

R⁴ oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-OCR¹¹), w której R¹¹ wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową grupę -CH2NH2 grupę -CH2OH;

R⁶ oznacza atom wodoru lub grupę (Ci-C4)-alkilową.
26. Sposób wytwarzania nowych związków o wzorze 1, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalnych soli, w którym m równe jest 1 lub 2;

R¹ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę: hydroksylową aminową -(Ci-C4)-alkilową grupę -Ci-C4)-alkoksylową nitrową guanidynową cyjanową trifluorometylową morfolinową 4-R-piperazyn-l-ylową grupę fenylosulfanylową niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupę -(Ci-C4)-ałkilosulfanylową grupę -(C1-C4)alkilosulfonylową grupę -(Ci-C4)-alkilosulfonyloaminową grupę ftalimido-(Ci-C4)-alkilosulfonyloaminową grupę fenoksy niepodstawioną albo mono- lub di-podstawioną chlorowcem, grupą fenoksy·

R² oznacza atom wodoru; n równe jest 1;

R³ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Ci-C4)-alkilową atom chlorowca;

R⁴ oznacza grupę azydową lub Rⁿ-etynylową (-OCR¹¹), w której R wybrany jest z grupy obejmującej atom wodoru, grupę (Cj-C4)-alkilową grupę -CH2NH2, grupę -CH2OH;

R⁶ oznacza atom wodoru lub grupę (Ci-C4)-alkilową znamienny tym, że

a) poddaje się reakcji związek o wzorze 2' lub 3, w którym R¹ ma znaczenie podane wyżej, a X oznacza atom chlorowca lub grupę hydroksy z tetrachlorkiem węgla CCI4 w aprotycznym rozpuszczalniku lub mieszaninie rozpuszczalników, w temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia i ewentualnie z trifenylofosfiną ewentualnie osadzoną na obojętnym polimerze, korzystnie w postaci polistyrenu usieciowanego diwinylobenzenem i następnie

186 843

b) produkt z etapu a) poddaje się reakcji z aminą lub jej solą o wzorze 4, w którym R², R³ oraz n mają znaczenie podane wyżej, korzystnie z 3-etynyloaniliną.