PL213373B1 - Ester S-fluorometylowy kwasu 6α,9α-difluoro-17α-(2-furanylokarboksyl)oksy-11β -hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4,-dieno-17-karbotiowego, jego zastosowanie, srodek farmaceutyczny, preparat farmaceutyczny, aerozolowy preparat farmaceutyczny, sposób wytwarzania tego estru oraz zwiazki posrednie i sposób ich wytwarzania - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-(2-furanylokarboksyl)oksy-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17-karbotiowego, stanowiący nowy związek przeciwzapalny i przeciwalergiczny z grupy androstanu, jego zastosowanie, zwłaszcza w leczeniu stanów zapalnych i alergicznych, oraz środek farmaceutyczny, preparat farmaceutyczny i aerozolowy preparat farmaceutyczny, zawierające ten ester, sposób wytwarzania tego estru oraz związki pośrednie użyteczne w tym sposobie i sposób ich wytwarzania.

Glukokortykoidy o działaniu przeciwzapalnym są znane i powszechnie stosowane w leczeniu zaburzeń zapalnych lub chorób, takich jak astma i nieżyt nosa. Przykładowo w opisie patentowym US 4335121 ujawniono ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-(1-oksopropoksy)-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (znany pod nazwą rodzajową propionian flutikazonu) i jego pochodne. Zastosowanie glukokortykoidów ogólnie, a zwłaszcza u dzieci, ograniczone jest w pewnym zakresie obawami związanymi z potencjalnymi działaniami ubocznymi. Do wzbudzających obawę działań ubocznych glukokortykoidów należy zahamowanie osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej (ΗΡΑ), działanie na wzrost kości u dzieci i na gęstość kości u osób starszych, powikłania oczne (tworzenie się zaćmy i jaskra) i atrofia skóry. Pewne związki glukokortykoidowe charakteryzują się ponadto złożonym szlakiem metabolizmu, w którym powstawanie aktywnych metabolitów może spowodować trudności w zrozumieniu farmakodynamiki i farmakokinetyki tych związków. Chociaż nowoczesne steroidy są o wiele bezpieczniejsze niż wprowadzone na początku, celem badań jest w dalszym ciągu wytwarzanie nowych cząsteczek o doskonałych właściwościach przeciwzapalnych, oraz o przewidywalnych właściwościach farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, z korzystnym profilem działań ubocznych oraz o dogodnym trybie stosowania w leczeniu.

W WO 00/33892 opisano aerozolowy preparat leczniczy zawierający lek w postaci cząstek.

Philips G. H. i in. „Synthesis and structure-activity relationships in a series of antiinflammatory corticosteroid analogues, halomethyl androstane-17beta-carbothioates and 17beta-carboselenoates w Journal of Medicinal Chemistry, American Chemical Society, Washington, US, tom 37, nr 22, 1 października 1994, (1994-10-01), str. 3717-3729 opisują 17a-octan, 17a-propionian i 17a-maślan flutikazonu.

Shapiro E. L. i in. „17 heteroaroyl esters of corticosteroids 2. 11 beta hydroxy series w Journal of Medicinal Chemistry, American Chemical Society, Washington, US, tom 30, nr 9, 1987, str. 1581-1588 opisują szereg 17-heteroarylowych estrów kortykosteroidów.

Nieoczekiwanie zidentyfikowano nowy związek glukokortykoidowy, zasadniczo mający pożądane właściwości.

Wynalazek dotyczy estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-(2-furanylokarboksyl)oksy-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17-karbotiowego o wzorze (I)

i jego solwatów.

Korzystny jest ester o wzorze (I), w postaci niesolwatowanej.

Korzystny jest ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej, jako polimorf stanowiący Postać 1, który ma widmo XRPD z pikiem przy około 18,9° 2Θ.

Korzystny jest ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej, jako polimorf stanowiący Postać 2, który ma widmo XRPD z pikami przy około 18,4 i 21,5° 2Θ.

Korzystny jest ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej, jako polimorf stanowiący Postać 3, który ma widmo XRPD z pikami przy około 18,6° i 19,2° 2Θ.

PL 213 373 B1

Korzystny jest ester o wzorze (I), jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z acetonem.

Korzystny jest ester o wzorze (I), jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z tetrahydrofuranem.

Korzystny jest ester o wzorze (I), jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z izopropanolem.

Korzystny jest ester o wzorze (I), jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z ketonem metylowo-etylowym.

Korzystny jest ester o wzorze (I), jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z dimetyloformamidem.

Wynalazek dotyczy także estru o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu zdefiniowanych powyżej, do stosowania w weterynarii lub medycynie.

Korzystny jest ester o wzorze (I) do stosowania w weterynarii lub medycynie.

Wynalazek dotyczy również zastosowania estru o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu zdefiniowanych powyżej, do wytwarzania leku do leczenia stanów zapalnych i/lub alergicznych.

Korzystne jest zastosowanie estru o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu do wytwarzania leku do leczenia stanów zapalnych i/lub alergicznych.

Wynalazek dotyczy także środka farmaceutycznego zawierającego substancję czynną w mieszaninie z jednym lub większą liczbą fizjologicznie dopuszczalnych rozcieńczalników lub nośników, charakteryzującego się tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane powyżej.

Wynalazek dotyczy też preparatu farmaceutycznego zdefiniowanego powyżej, który jest w postaci niesprasowanej, przystosowany do podawania jako suchy proszek miejscowo do płuc przez jamę ustną.

Korzystnie preparat farmaceutyczny zawiera laktozę lub skrobię jako rozcieńczalnik lub nośnik.

Korzystnie preparat farmaceutyczny jest w postaci niesprasowanej, przystosowany do podawania miejscowo do jamy nosowej.

Korzystnie preparat farmaceutyczny zawiera wodę jako rozcieńczalnik lub nośnik.

Wynalazek dotyczy również aerozolowego preparatu farmaceutycznego zawierającego substancję czynną i fluoropochodną węglowodoru lub zawierającą wodór chlorofluoropochodną węglowodoru jako propelent, ewentualnie w połączeniu ze środkiem powierzchniowo czynnym i/lub współrozpuszczalnikiem, charakteryzującego się tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane powyżej.

Korzystnie aerozolowy preparat farmaceutyczny zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowany powyżej i fluoropochodną węglowodoru lub zawierającą wodór chlorofluoropochodną węglowodoru jako propelent oraz środek suspendujący, rozpuszczalny w propelencie.

Korzystny jest aerozolowy preparat farmaceutyczny, w którym środek suspendujący stanowi oligo(kwas mlekowy) lub jego pochodna.

Korzystny jest aerozolowy preparat farmaceutyczny, w którym propelent jest wybrany spośród 1,1,1,2-tetrafluoroetanu, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propanu i ich mieszanin.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania estru o wzorze (I) lub jego solwatu zdefiniowanych powyżej, charakteryzującego się tym, że alkiluje się związek pośredni o wzorze (II)

lub jego sól, przy czym alkilowanie prowadzi się poddając reakcji związek pośredni o wzorze (II) lub jego sól z halogenkiem fluorometylu.

PL 213 373 B1

Wynalazek dotyczy też sposobu wytwarzania związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 1, zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że:

(b) prowadzi się desolwatację estru o wzorze (I) w postaci solwatowanej z użyciem acetonu, izopropanolu, ketonie metylowo-etylowym, DMF lub tetrahydrofuranu za pomocą ogrzewania w temperaturze powyżej 50°C pod próżnią.

Wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 1, zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że rozpuszcza się ester o wzorze (I) w ketonie metylowo-izobutylowym, octanie etylu lub octanie metylu i wytwarza się ester o wzorze (I) w niesolwatowanej Postaci 1 przez dodanie niesolwatującego przeciwrozpuszczalnika wybranego spośród izooktanu i toluenu.

Wynalazek dotyczy ponadto związku pośredniego o wzorze (II)

lub jego soli.

Korzystny jest związek pośredni o wzorze (II), w postaci stałej krystalicznej soli.

Korzystny jest związek pośredni o wzorze (II), w postaci soli z diizopropyloetyloaminą. Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania związku pośredniego o wzorze (II) zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że:

(a) związek o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego w ilości co najmniej 2 mole zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku pośredniego o wzorze (IIA)

oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku pośredniego o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z zasadą organiczną w postaci pierwszorzędowej lub drugorzędowej aminy, zdolną do tworzenia rozpuszczalnego w wodzie 2-furoiloamidu.

Korzystnie sposób wytwarzania związku pośredniego o wzorze (II) obejmuje ponadto etapy, w których (c1) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w zasadniczo niemieszającym się z wodą rozpuszczalniku organicznym, związek pośredni o wzorze (II) oczyszcza się przez wymywanie amidowego produktu ubocznego z etapu (b) drogą przemywania wodą lub (c2) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w rozpuszczalniku mieszającym się z wodą, związek pośredni o wzorze (II) oczyszcza się przez podziałanie na produkt z etapu (b) ośrodkiem wodnym, tak aby wytrącić czysty związek pośredni o wzorze (II) lub jego sól.

PL 213 373 B1

Wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania związku o wzorze (II) zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że:

(a) związek o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego w ilości co najmniej 2 mole zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku pośredniego o wzorze (IIA) zdefiniowanego powyżej; oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku pośredniego o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z dodatkowym molem związku o wzorze (III), z otrzymaniem dwóch moli związku pośredniego o wzorze (II).

Wynalazek dotyczy ponadto związku pośredniego o wzorze (IIA)

Wynalazek dotyczy ponadto związku pośredniego o wzorze (IXA)

w którym X oznacza atom chlorowca.

Wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 2, zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że rozpuszcza się ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej w metanolu lub w bezwodnym dichlorometanie i rekrystalizuje się ester o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący Postać 2.

Wynalazek dotyczy też sposobu wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 3, zdefiniowanego powyżej, charakteryzującego się tym, że ester o wzorze (I) lub jego solwat rozpuszcza się w dichlorometanie w obecności wody i rekrystalizuje się ester o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący Postać 3.

Wynalazek dotyczy także związku pośredniego o wzorze (XIII)

PL 213 373 B1

Nazwa chemiczna związku o wzorze (I) to ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego.

Wzmianki o związku według wynalazku dotyczą zarówno związku o wzorze (I), jak i jego solwatów, a zwłaszcza farmaceutycznie dopuszczalnych solwatów.

Związek o wzorze (I) wykazuje potencjalnie korzystne działanie przeciwzapalne lub przeciwalergiczne, zwłaszcza przy podawaniu miejscowym, objawiające się jego zdolnością do wiązania receptora glukokortykoidowego i do wywoływania odpowiedzi poprzez ten receptor. Z tego względu związek o wzorze (I) jest użyteczny w leczeniu zaburzeń zapalnych i/lub alergicznych.

Związek o wzorze (I) ulega wysoce skutecznemu metabolizmowi w wątrobie, z wytworzeniem kwasu 17p-karboksylowego (X) jako jedynego głównego metabolitu w układach in vitro u szczura i człowieka. Metabolit ten zsyntetyzowano i wykazano, że jest on > 1000 razy mniej aktywny niż związek macierzysty w próbach in vitro działania glukokortykoidu.

Ten skuteczny metabolizm w wątrobie odzwierciedlają dane in vivo u szczura, które wykazują klirens osoczowy z szybkością dochodzącą do szybkości przepływu krwi przez wątrobę oraz doustną biodostępność <1%, zgodną z intensywnym metabolizmem pierwszego przejścia.

Badania metabolizmu in vitro w hepatocytach ludzkich wykazały, że związek o wzorze (I) jest metabolizowany w taki sam sposób, jak propionian flutikazonu, ale że przemiana związku (I) w jego nieaktywny kwasowy metabolit zachodzi w przybliżeniu 5 razy szybciej niż w przypadku propionianu flutikazonu. Należy oczekiwać, że taka bardzo skuteczna dezaktywacja wątrobowa będzie ograniczać do minimum oddziaływanie ustrojowe u ludzi, co prowadzi do poprawy profilu bezpieczeństwa.

Wdychane steroidy są również wchłaniane przez płuca i ta droga wchłaniania ma znaczący udział w oddziaływaniu ustrojowym. Zmniejszenie wchłaniania przez płuca mogłoby więc zapewnić poprawę profilu bezpieczeństwa. Badania ze związkiem o wzorze (I) wykazały znacząco mniejszą ekspozycję w przypadku związku o wzorze (I) niż w przypadku propionianu flutikazonu po podaniu suchego proszku do płuc znieczulonych świń.

Sądzi się, że ulepszony profil bezpieczeństwa umożliwi wywieranie przez związek o wzorze (I) żądanego działania przeciwzapalnego przy podawaniu raz dziennie. Podawanie raz dziennie uważa się za znacząco dogodniejsze dla pacjentów niż podawanie dwa razy na dobę, stosowane zazwyczaj w przypadku propionianu flutikazonu.

PL 213 373 B1

Do przykładowych stanów chorobowych, w przypadku których związek według wynalazku może być użyteczny, należą choroby skórne, takie jak wyprysk, łuszczyca, alergiczne zapalenie skóry, neurodermit, świąd i reakcje nadwrażliwości; stany zapalne nosa, gardła lub płuc, takie jak astma (w tym reakcje astmatyczne wywołane przez alergen), nieżyt nosa (w tym gorączka sienna), polipy nosowe, przewlekła obturacyjna choroba płuc, śródmiąższowa choroba płuc i zwłóknienie; stany zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie okrężnicy i choroba Crohna; oraz choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Związek według wynalazku można także stosować w leczeniu spojówki i zapalenia spojówek.

Dla fachowców jest zrozumiałe, że w opisie informacja o leczeniu obejmuje profilaktykę i leczenie określonych stanów.

Jak już wspomniano powyżej, związek o wzorze (I) jest użyteczny w medycynie lub weterynarii, zwłaszcza jako środek przeciwzapalny i przeciwalergiczny.

Związek o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat jest użyteczny do stosowania w medycynie lub weterynarii, zwłaszcza w leczeniu pacjentów ze stanami zapalnymi i/lub alergicznymi, w szczególności w trybie leczenia raz na dobę.

Związek o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat stosuje się do wytwarzania leku do leczenia pacjentów ze stanami zapalnymi i/lub alergicznymi, zwłaszcza w trybie leczenia raz na dobę.

Wynalazek umożliwia leczenie człowieka lub zwierzęcia ze stanem zapalnym i/lub alergicznym, przez podawanie temu człowiekowi lub zwierzęciu skutecznej ilości związku o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu, zwłaszcza do podawania raz na dobę.

Związek według wynalazku można formułować do podawania w dowolny dogodny sposób, a zatem wynalazek obejmuje również swym zakresem środki farmaceutyczne, zawierające związek o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat, w razie potrzeby, w mieszaninie z jednym lub większą liczbą fizjologicznie dopuszczalnych rozcieńczalników lub nośników. Szczególnie interesujące są środki farmaceutycznie przydatne do podawania raz na dobę.

Wynalazek umożliwia także wytwarzanie takich środków farmaceutycznych, przez zmieszanie składników.

Związek według wynalazku można formułować np. do podawania doustnego, podpoliczkowego, podjęzykowego, pozajelitowego, miejscowego lub doodbytniczego, zwłaszcza do podawania miejscowego.

W opisie podawanie miejscowe obejmuje podawanie przez wdmuchiwanie i wdychanie. Do przykładowych różnych typów preparatów do podawania miejscowego należą maści, lotony, kremy, żele, pianki, preparaty do podawania w przezskórnych plastrach, proszki, spreje, aerozole, kapsułki lub naboje do stosowania w inhalatorze lub insuflatorze albo krople (takie jak krople do oczu lub do nosa), roztwory/zawiesiny do rozpylania, czopki, pesaria, wlewy retencyjne oraz tabletki lub peletki do żucia albo do ssania (np. do leczenia wrzodów aftowych) albo preparaty liposomowe lub mikrokapsułkowane.

Do korzystnych środków do podawania miejscowego do płuc należą środki w postaci suchego proszku i środki w spreju.

Środki w postaci suchego proszku do podawania miejscowego do płuc mogą być np. w postaci kapsułek i nabojów, np. z żelatyny, do stosowania w inhalatorze lub insuflatorze. Preparaty zawierają zazwyczaj mieszankę proszkową do wdychania związku według wynalazku i odpowiedniego podłoża proszkowego, takiego jak laktoza lub skrobia. Każda kapsułka lub nabój mogą zazwyczaj zawierać μg - 10 mg związku o wzorze (I). Alternatywnie, związek według wynalazku może być bez zaróbek. Opakowania preparatu mogą być odpowiednie do podawania dawki jednostkowej lub wielu dawek. W przypadku podawania wielu dawek preparat może być wstępnie odmierzany (np. z aparatu Diskus, patrz GB 2242134 lub Diskhaler, patrz GB 2178965, 2129691 i 2169265) lub dozowany do stosowania (np. z aparatu Turbuhaler, patrz EP 69715). Przykład aparatu z dawką jednostkową stanowi Rotahaler (patrz GB 2064336). Aparat do wdychania Diskus stanowi wydłużony pasek wykonany z arkusza podstawowego, zawierającego szereg wgłębień rozmieszczonych wzdłuż jego długości oraz połączony z nim hermetycznie, ale w sposób umożliwiający oderwanie, arkusz przykrywający, tak że tworzy się szereg pojemników, przy czym każdy pojemnik zawiera preparat do wdychania, zawierający związek o wzorze (I), korzystnie w połączeniu z laktozą. Korzystnie pasek jest na tyle elastyczny, aby można go było nawinąć w rolkę. Arkusz przykrywający i arkusz podstawowy korzystnie mają części czołowe, które nie są połączone ze sobą, przy czym co najmniej jedna z tych części czołowych jest

PL 213 373 B1 wykonana tak, aby można ją było przyczepić do elementu nawijającego. Ponadto hermetyczne połączenie pomiędzy arkuszem podstawowym i przykrywającym korzystnie rozciąga się na całej ich szerokości. Arkusz przykrywający korzystnie można odrywać od arkusza podstawowego w kierunku wzdłużnym od pierwszego końca tego arkusza podstawowego.

Środki farmaceutyczne, które nie są pod ciśnieniem i są przystosowane do podawania jako suchy proszek miejscowo do płuc poprzez jamę ustną (zwłaszcza te, które nie zawierają zaróbki lub są sformułowane z rozcieńczalnikiem lub nośnikiem, takim jak laktoza lub skrobia, a zwłaszcza laktoza), są szczególnie interesujące.

Środki w spreju można formułować np. jako wodne roztwory lub zawiesiny, albo jako aerozole podawane z ciśnieniowych opakowań, takich jak inhalator odmierzający dawkę, z użyciem odpowiedniego skroplonego propelenta. Środki aerozolowe przydatne do wdychania mogą być w postaci zawiesiny lub roztworu i zazwyczaj zawierają związek o wzorze (I) i odpowiedni propelent, taki jak fluoropochodną węglowodoru lub zawierająca wodór chlorofluoropochodną węglowodoru, albo ich mieszaniny, zwłaszcza hydrofluoroalkany, w szczególności 1,1,1,2-tetrafluoroetan, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propan lub ich mieszanina. Środki aerozolowe mogą ewentualnie zawierać dobrze znane dodatkowe zaróbki do formułowania, takie jak środki powierzchniowo czynne, np. kwas oleinowy lub lecytyna, oraz współrozpuszczalniki, np. etanol. Jeden z przykładowych preparatów jest wolny od zaróbek i zawiera zasadniczo (czyli obejmuje) związek o wzorze (I) (korzystnie w postaci niesolwatowanej, takiej jak postać 1) (ewentualnie w połączeniu z innym składnikiem terapeutycznie czynnym) i propelent wybrany spośród 1,1,1,2-tetrafluoroetanu, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propanu i ich mieszanina. Inny przykładowy preparat zawiera związek o wzorze (I) w postaci cząstek, propelent wybrany spośród 1,1,1,2-tetrafluoroetanu, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propanu i ich mieszaniny, oraz środek suspendujący rozpuszczalny w propelencie, np. oligo(kwas mlekowy) lub jego pochodne, opisane w WO94/21229. Korzystnym propelentem jest 1,1,1,2-tetrafluoroetan. Jak to stwierdzono w innym miejscu w opisie, okazało się, że związek o wzorze (I) nie tworzy solwatu z 1,1,1,2-tetrafluoroetanem. Preparaty będą zazwyczaj znajdować się w pojemniku (takim jak pojemnik aluminiowy) zamkniętym zaworem (takim jak zawór dozujący) i wyposażony w urządzenie uruchamiające z ustnikiem.

Preparaty aerozolowe pod ciśnieniem korzystnie nie zawierają leku w postaci cząstek, propelenta i stabilizatora z dodatkiem wody (czyli wody dodanej oprócz wody zawartej w preparacie). Ponadto preparaty aerozolowe pod ciśnieniem korzystnie nie zawierają leku w postaci cząstek, propelenta i stabilizatora zawierającego aminokwasy, ich pochodne lub ich mieszaninę.

Leki do podawania drogą wdychania dogodnie zawierają cząstki o regulowanej wielkości. Optymalna wielkość cząstek do wdychania przez układ oskrzelowy wynosi zazwyczaj 1-10 ąm, korzystnie 2-5 ąm. Cząstki o wielkości ponad 20 ąm są zazwyczaj zbyt duże, aby przy wdychaniu dotrzeć do małych kanalików powietrznych. Aby osiągnąć taką wielkość cząstek, cząstki wytworzonego związku o wzorze (I) można rozdrobnić znanymi sposobami, takimi jak mikronizacja. Żądaną frakcję można oddzielić drogą klasyfikacji pneumatycznej lub przez przesiewanie. Korzystnie cząstki są krystaliczne i wytwarza się je sposobem obejmującym mieszanie w komorze o ciągłym przepływie w obecności promieniowania naddźwiękowego, przepływającego roztworu związku o wzorze (I) jako leku, w ciekłym rozpuszczalniku, z przepływającym strumieniem przeciwrozpuszczalnika dla tego leku (np. w sposób opisany w międzynarodowym zgłoszeniu patentowym PCT/GB99/04368), albo sposobem polegającym na skierowaniu stycznie strumienia roztworu substancji w ciekłym rozpuszczalniku i strumienia ciekłego przeciwrozpuszczalnika dla tej substancji do komory mieszającej w kształcie walca, zawierającej osiowy otwór wylotowy, tak że strumienie dokładnie mieszają się ze sobą dzięki powstaniu wiru, co powoduje wytrącenie się krystalicznych cząstek substancji (np. w sposób opisany w międzynarodowym zgłoszeniu patentowym PCT/GB00/04327). Gdy stosuje się zaróbkę, taką jak laktoza, to zazwyczaj wielkość cząstek zaróbki będzie o wiele większa niż wdychanego leku według wynalazku. Gdy zaróbkę stanowi laktoza, to zazwyczaj jest ona w postaci zmielonej laktozy, przy czym nie więcej niż 85% cząstek laktozy będzie mieć MMD 60-90 ąm, a nie mniej niż 15% będzie mieć MMD poniżej 15 ąm.

Preparaty do podawania miejscowego do nosa (np. do leczenia nieżytu nosa) stanowią preparaty aerozolowe i wodne preparaty pod ciśnieniem podawane do nosa za pomocą pompki ciśnieniowej. Szczególnie interesujące są te preparaty, które nie są pod ciśnieniem i są przystosowane do podawania miejscowo do jamy nosowej. W takim rozwiązaniu preparat korzystnie zawiera wodę jako rozcieńczalnik lub nośnik. Wodne preparaty do podawania do płuc lub do nosa mogą zawierać zwykłe

PL 213 373 B1 zaróbki, takie jak środki buforujące, środki modyfikujące toniczność itp. Wodne preparaty można również podawać do nosa drogą nebulizacji.

Możliwe są również następujące postacie preparatów.

Maści, kremy i żele można formułować z wodnym lub oleistym podłożem, z dodatkiem odpowiednich środków zagęszczających i/lub żelujących i/lub rozpuszczalników. Takie podłoża mogą zawierać np. wodę i/lub olej, taki jak ciekła parafina lub olej roślinny, taki jak olej arachidowy lub olej rącznikowy, albo rozpuszczalnik, taki jak glikol polietylenowy. Do środków zagęszczających i środków żelujących, które można stosować w zależności od charakteru podłoża, należy miękka parafina, stearynian glinu, alkohol cetostearylowy, glikole polietylenowe, tłuszcz z wełny, wosk pszczeli, karboksypolimetylen i pochodne celulozy i/lub monostearynian glicerylu i/lub niejonowe środki emulgujące.

Lotony można formułować z użyciem wodnego lub oleistego podłoża i będą one zazwyczaj zawierać również jeden lub większą liczbę środków emulgujących, stabilizatorów, środków dyspergujących, środków suspendujących lub środków zagęszczających.

Proszki do stosowania zewnętrznego można formułować z użyciem odpowiedniego podłoża proszkowego, np. talku, laktozy lub skrobi. Krople można formułować z użyciem wodnego lub niewodnego podłoża, zawierającego również jeden lub większą liczbę środków dyspergujących, środków solubilizujących, środków suspendujących lub środków konserwujących.

W razie potrzeby preparaty według wynalazku można buforować przez dodanie odpowiednich środków buforujących.

Udział substancji czynnej o wzorze (I) w środkach według wynalazku do podawania miejscowego zależy od konkretnego typu wytwarzanego preparatu, ale zazwyczaj wynosi 0,001 - 10% wag. Jednakże zwykle, w przypadku większości typów preparatów, dogodnie udział ten będzie wynosić 0,005 - 1%, korzystnie 0,01 - 0,5%. Jednakże w proszkach do wdychania lub wdmuchiwania udział będzie zazwyczaj wynosić 0,1 - 5%.

Preparaty aerozolowe korzystnie sporządza się tak, aby każda odmierzona dawka lub „dmuch aerozolu zawierał 1 - 2000 pg, np. 20 - 2000 pg, korzystnie około 20 - 500 pg związku o wzorze (I). Podawanie można realizować raz na dobę lub szereg razy w ciągu doby, np. 2, 3, 4 lub 8 razy, z podawaniem np. 1, 2 lub 3 dawek za każdym razem. Korzystnie związek o wzorze (I) podaje się raz lub dwa razy na dobę, korzystniej raz na dobę. Ogólna dzienna dawka w aerozolu będzie zazwyczaj wynosić 10 pg - 10 mg, np. 100 pg - 10 mg, korzystnie 200 - 2000 pg.

Preparaty miejscowe można nanosić raz lub więcej razy na dobę na chore miejsce; na powierzchni skóry można z powodzeniem stosować opatrunki okluzyjne. Dozowanie ciągłe lub przedłużone można osiągnąć dzięki przyklejanemu układowi zbiornikowemu.

Do podawania wewnętrznego związek według wynalazku można w zwykły sposób formułować do podawania doustnego, pozajelitowego lub doodbytniczego. Do preparatów do podawania doustnego należą syropy, eliksiry, proszki, granulaty, tabletki i kapsułki, które zazwyczaj zawierają zwykłe zaróbki, takie jak środki wiążące, wypełniacze, środki poślizgowe, środki rozsadzające, środki zwilżające, środki suspendujące, środki emulgujące, środki konserwujące, sole buforujące, środki smakowo/zapachowe, środki barwiące i/lub środki słodzące, zależnie od potrzeb. Korzystne są jednak jednostkowe postacie dawkowane, takie jak opisane poniżej.

Korzystne postacie preparatów do podawania wewnętrznego stanowią jednostkowe postacie dawkowane, czyli tabletki i kapsułki. Takie jednostkowe postacie dawkowane zawierają 0,1 - 20 mg, korzystnie 2,5 - 10 mg związku według wynalazku.

Związek według wynalazku można ogólnie podawać drogą podawania wewnętrznego w przypadkach gdy wskazane jest ogólnoustrojowe leczenie korowo-nadnerczowe.

Zazwyczaj preparaty do podawania wewnętrznego mogą zawierać 0,05 - 10% substancji czynnej, w zależności od typu preparatu. Dobowa dawka może wynosić 0,1 - 60 mg, 5 - 30 mg, w zależności od leczonego stanu i żądanego czasu trwania leczenia.

Preparaty o powolnym uwalnianiu lub z powłoczką jelitową mogą być korzystne, zwłaszcza w leczeniu zapalnych zaburzeń jelit.

Środki farmaceutyczne według wynalazku można także stosować w połączeniu z innym środkiem terapeutycznie czynnym, np. z agonistą adrenoreceptora β₂, środkiem przeciwhistaminowym lub środkiem przeciwalergicznym.

Do przykładowych agonistów adrenoreceptora β2 należą salmeterol (np. w postaci racematu lub pojedynczego enancjomeru, takiego jak R-enancjomer), salbutamol, formoterol, salmefamol, fenoterol lub terbutalina oraz ich sole, np. 1-hydroksy-2-naftoesan salmeterolu, siarczan lub postać wolnej za10

PL 213 373 B1 sady salbutamolu albo fumaran formoterolu. Do przykładowych środków przeciwhistaminowych należy metapirylen lub loratadyna.

Inne przydatne połączenia obejmują np. inne środki przeciwzapalne, takie jak NSLPZ (np. kromoglikat sodu, sól sodowa nedokromilu, inhibitory PDE4, antagoniści leukotrienu, inhibitory iNOS, inhibitory tryptazy i elastazy, antagoniści β-2 integryny i agoniści adenozyny 2a) lub środki przeciw zakażeniom (np. antybiotyki, środki przeciwwirusowe).

Szczególnie interesujące jest zastosowanie związku o wzorze (I) w połączeniu z inhibitorem fosfodiesterazy 4 (PDE4). Inhibitorem specyficznym względem PDE4, przydatnym w tej postaci wynalazku może być dowolny związek znany z hamowania enzymu PDE4 lub który jest identyfikowany jako związek działający jako inhibitor PDE4 i który należy jedynie do inhibitorów PDE4, a nie jest związkiem hamującym inne enzymy z rodziny PDE oprócz PDE4. Ogólnie korzystnie stosuje się inhibitor PDE4 wykazujący stosunek IC50 około 0,1 lub wyższy, czyli IC50 dla katalitycznej postaci PDE4, która wiąże rolipram z wysokim powinowactwem, podzielony przez IC50 dla postaci, która wiąże rolipram z niskim powinowactwem. W opisie miejsce katalityczne cAMP, które wiąże R i S rolipram z niskim powinowactwem jest określane jako miejsce wiązania „z niskim powinowactwem (LPDE 4), a inna postać tego miejsca katalitycznego, która wiąże rolipram z wysokim powinowactwem jest określana jako miejsce wiązania „z wysokim powinowactwem (HPDE 4). Określenia „HPDE4 nie należy mylić z określeniem „hPDE4 które jest stosowane w odniesieniu do ludzkiej PDE4. Przeprowadzono wstępne doświad₃ czenia w celu ustalenia i sprawdzenia prawidłowości próby wiązania [³H]-rolipramu. Szczegóły tej pracy podano w próbach wiązania, szczegółowo opisanych poniżej.

Korzystnymi inhibitorami PDE4 do stosowania są te związki, które odznaczają się korzystnym wskaźnikiem terapeutycznym, czyli związki, które wybiórczo hamują aktywność katalityczną cAMP, gdy enzym jest w postaci, która wiąże rolipram z niskim powinowactwem, dzięki czemu zmniejszają się działania uboczne, które w sposób oczywisty są powiązane z hamowaniem postaci, która wiąże rolipram z wysokim powinowactwem. Inaczej można to wyrazić, że korzystne związki będą wykazywać stosunek IC50 około 0,1 lub wyższy, czyli IC50 dla katalitycznej postaci PDE4, która wiąże rolipram z wysokim powinowactwem, podzielony przez IC50 dla postaci, która wiąże rolipram z niskim powinowactwem.

W kolejnym rozwinięciu warunek ten oznacza, że inhibitor PDE4 wyróżnia się stosunkiem IC50 około 0,1 lub wyższym; przy czym stosunek ten stanowi stosunek wartości IC50 dla konkurowania ₃ z wiązaniem 1 nM [³H]R-rolipramu z postacią PDE4, która wiąże rolipram z wysokim powinowactwem, do wartości IC50 do hamowania aktywności katalitycznej PDE4 postaci, która wiąże rolipram z niskim ₃ powinowactwem, z użyciem 1 μΜ [ H]-cAMP jako substratu.

Do przykładowych użytecznych inhibitorów PDE4 należą:

(R)-(+)-1-(4-bromobenzylo)-4-[(3-cyklopentyloksy)-4-metoksyfenylo]-2-pirolidon;

(R)-(+)-1-(4-bromobenzylo)-4-[(3-cyklopentyloksy)-4-metoksyfenylo]-2-pirolidon;

3-(cyklopentyloksy-4-metoksyfenylo)-1-(4-N'-[N2-cyjano-S-metyloizotioureido]benzylo)-2-pirolidon; kwas cis-4-cyjano-4-(3-cyklopentyloksy-4-metoksyfenylo)cykloheksano-1-karboksylowy]; cis-[4-cyjano-4-(3-cyklopropylometoksy-4-difluorometoksyfenylo)cykloheksan-1-ol];

(R) -(+)-[4-(3-cyklopentyloksy-4-metoksyfenylo)pirolidyn-2-ylideno]octan etylu i (S) -(-)-[4-(3-cyklopentyloksy-4-metoksyfenylo)pirolidyn-2-ylideno]octan etylu.

Najkorzystniejsze są te inhibitory PDE4, które charakteryzują się stosunkiem IC50 powyżej 0,5, a zwłaszcza te związki, które charakteryzują się stosunkiem powyżej 1,0. Do korzystnych związków należy kwas cis-4-cyjano-4-(3-cyklopentyloksy-4-metoksyfenylo)cykloheksano-1-karboksylowy, 2-karbometoksy-4-cyjano-4-(3-cyklopropylometoksy-4-difluorometoksyfenylo)cykloheksan-1-on i cis-[4-cyjano-4-(3-cyklopropylometoksy-4-difluorometoksyfenylo)cykloheksan-1-ol]; są to przykłady związków, które wiążą się wybiórczo z miejscem wiązania o niskim powinowactwie i które charakteryzują się stosunkiem IC50 0,1 lub wyższym.

Do innych interesujących związków należą:

Związki ujawnione w opisie patentowym US 5552438, z 3 września 1996 r. Szczególnie interesującym związkiem, ujawnionym w opisie patentowym US 5552438, jest kwas cis-4-cyjano-4-[3-(cyklopentyloksy)-4-metoksyfenylo]cykloheksano-1-karboksylowy (znany również jako cilomalast) i jego sole, estry, proleki lub postacie fizyczne; AWD-12-281 z Astra (Hofgen, N. i in., 15th EFMC Int Symp Med Chem (6-10 września, Edinburgh) 1998, Abst P.98); pochodna 9-benzyloadeniny, o nazwie NCS-613 (INSERM); D-4418 z Chiroscience i Schering-Plough; benzodiazepinowy inhibitor PDE4 oznaczony jako CI-1018 (PD-168787; Parke-Davis/Warner-Lambert); pochodna benzodioksolu Kyowa

PL 213 373 B1

Hakko, ujawniona w WO 9916766; V-11294A z Napp (Landells, L.J. i in., Eur Resp J [Annu Cong Eur

Resp Soc (19-23 września, Genewa) 1998] 1998, 12 (Supl. 28): Abst P2393); roflumilast (numer według CAS 162401-32-3) oraz ftalazynon (WO 9947505) z Byk-Gulden; lub związek oznaczony jako

T-440 (Tanabe Seiyaku; Fuji, K. i in., J Pharmacol Exp Ther, 1998, 284 (1): 162).

Próby wiązania fosfodiesterazy i rolipramu

Próba - metoda 1A

Stwierdzono, że wyizolowana z ludzkich monocytów PDE4 i hrPDE (ludzka zrekombinowana

PDE4) występują przede wszystkim w postaci o niskim powinowactwie. Zatem działanie badanych związków w stosunku do PDE4 o niskim powinowactwie można ocenić w typowych próbach aktywno₃ ści katalitycznej PDE4 z użyciem 1 μΜ [ H]cAMP jako substratu (Torphy i in., J. of Biol. Chem., tom 267, nr 3 str. 1798-1804, 1992).

Supernatanty z szybkiego odwirowania mózgu szczura zastosowano jako źródło białka, a po₃ nadto wytworzono obydwa enancjomery [³H]-rolipramu o aktywności właściwej 25,6 Ci/mmol. Typowe warunki próby zmodyfikowano w porównaniu z opublikowaną procedurą, tak aby były identyczne z warunkami próby z PDE, z wyjątkiem ostatniej porcji cAMP: 50 mM Tris HCl (pH 7,5), 5 mM MgCl2, 50 μΜ 5'-AMP i 1 nM [³H]-rolipram (Torphy i in., J. of Biol. Chem., tom 267, nr 3, str. 1798-1804,

1992). Próbę prowadzono przez 1 godzinę w 30°C. Reakcję przerywano i związany ligand oddzielano od wolnego ligandu z użyciem urządzenia Brandel do zbierania komórek. Konkurowanie z miejscem wiązania o wysokim powinowactwie oceniano w takich samych warunkach jak przy pomiarze aktyw₃ ności PDE o niskim powinowactwie, z tym, że bez [³H]-cAMP.

Próba - metoda 1B

Pomiar aktywności fosfodiesterazy o o

Aktywność PDE oceniano w próbie enzymatycznej z [³H]cAMP SPA lub [³H]cGMP SPA, w sposób podany przez dostawcę (Amersham Life Sciences). Reakcje prowadzono na 96-studzienkowych płytkach w temperaturze pokojowej, w 0,1 ml buforu reakcyjnego zawierającego (końcowe stężenie): 50 mM

Tris-HCl, pH 7,5, 8,3 mM MgCl2, 1,7 mM EGTA, [³H]cAMP lub [³H] cGMP (około 2000 dpm/pmol), enzym i inhibitory w różnych stężeniach. Próbę prowadzono przez 1 godzinę, po czym kończono ją przez dodanie 50 μΐ perełek krzemianu itru SPA w obecności siarczanu cynku. Płytki wytrząsano, po czym odstawiano je w temperaturze pokojowej na 20 minut. Powstawanie radioznaczonego produktu oznaczano metodą spektrometrii scyntylacyjnej.

₃

Próba wiązania [³H]R-rolipramu ₃

Próbę wiązania [³H]R-rolipramu przeprowadzono zmodyfikowaną metodą Schneidera i współpracowników, patrz Nicholson i in., Trends Pharmacol. Sci., tom 12, str. 19-27 (1991) oraz McHale i in., Mol. Pharmacol., tom 39, 109-113 (1991). R-Rolipram wiąże się z katalitycznym miejscem PDE4,

Torphy i in., Mol. Pharmacol., tom 39, str. 376-384 (1991). Tak więc konkurencyjność względem wią₃ zania [³H]R-rolipramu dostarcza niezależnego potwierdzenia skuteczności inhibitora PDE4 względem nieznakowanych związków konkurujących. Próbę prowadzono w 30°C przez 1 godzinę w 0,5 μΐ buforu zawierającego (stężenie końcowe): 50 mM Tris-HCl, pH 7,5, 5 mM MgCl2, 0,05% surowiczej albuminy bydlęcej, 2 nM [³H]R-rolipram (5,7 x 10⁴ dpm/pmol) i nieznaczone promieniotwórczo inhibitory w róż₃ nych stężeniach. Reakcję przerywano przez dodanie 2,5 ml lodowatego buforu reakcyjnego (bez [³H]-R-rolipramu) i szybkie sączenie próżniowe (Brandel Cell Harvester) przez filtry Whatman GF/B, nasączone 0,3% polietylenoiminą. Filtry przemywano dodatkowo 7,5 ml zimnego buforu, suszono i zliczano metodą cieczowej spektrometrii scyntylacyjnej.

Wspomniane powyżej połączenie może być dogodnie w postaci środka farmaceutycznego, a więc środki farmaceutyczne zawierające okreslone powyżej połączenie wraz z fizjologicznie dopuszczalnym rozcieńczalnikiem lub nośnikiem stanowią kolejną postać wynalazku.

Poszczególne związki w takich połączeniach można podawać kolejno lub równocześnie, w postaci odrębnych środków farmaceutycznych lub jako środek złożony. Odpowiednie dawki znanych środków terapeutycznych mogą być łatwo ustalone przez fachowców.

Nieoczekiwanie związek o wzorze (I) wykazuje znaczącą zdolność do tworzenia solwatów z powszechnie stosowanymi rozpuszczalnikami organicznymi. Takie solwaty są zasadniczo stechiometryczne, tak że stosunek związku o wzorze (I) do rozpuszczalnika jest zbliżony do 1:1 i według przeprowadzonej analizy wynosi on 0,95 - 1,05:1. Przykładowo otrzymano solwaty z takimi rozpuszczalnikami, jak aceton, dimetyloformamid (DMF), dimetyloacetamid (DMAc), tetrahydrofuran (THF), N-metylo-2-pirolidon, izopropanol i keton metylowo-etylowy. Jednakże solwatacja związku o wzorze (I) nie jest przewidywalna, gdyż stwierdzono, że mimo iż związek tworzy solwat z izopropanolem, to nie

PL 213 373 B1 tworzy solwatu z etanolem lub metanolem. Ponadto okazało się, że nie tworzy on solwatu z 1,1,1,2-tetrafluoroetanem, octanem etylu, octanem metylu, toluenem, ketonem metylowo-izobutylowym (MIBK) lub z wodą. Jednakże z uwagi na toksyczność wielu rozpuszczalników organicznych konieczne było opracowanie specjalnych warunków końcowego etapu obróbki (opisanych poniżej), aby umożliwić wytworzenie związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej. Zatem w kolejnej postaci wynalazek dotyczy związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej.

Nieoczekiwanie stwierdzono również, że związek o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej może występować w wielu postaciach polimorficznych. W szczególności zidentyfikowano postacie polimorficzne, które można rozróżnić na podstawie proszkowej dyfraktometrii rentgenowskiej (XRPD), które nazwano postać 1, postać 2 i postać 3. Okazuje się, że postać 3 stanowi nietrwałą nieznaczną polimorficzną modyfikację postaci 2. Ogólnie postacie charakteryzują się następującymi cechami w widmach XRPD:

Postać 1: pik przy kącie 2Θ około 18,9°.

Postać 2: piki przy kątach 2Θ około 18,4 i 21,5°.

Postać 3: piki przy kątach 2Θ około 18,6 i 19,2°.

W zakresie kątów 2Θ 21-23° postać 3 wykazuje pojedynczy pik, natomiast postać 2 wykazuje parę pików. Pik przy kącie 2Θ 7° występuje we wszystkich przypadkach, z tym, że jego natężenie w przypadku postaci 2 i 3 jest o wiele wyższe niż w przypadku postaci 1.

Zestawione dyfraktogramy XRPD polimorfów pokazano na fig. 1. Przemianę w czasie postaci 2 w postać 1 w zawiesinie wodnej, w temperaturze otoczenia, pokazano na fig. 2. Przy przemianie postaci 2 w postać 1 widoczny jest zwłaszcza zanik charakterystycznego piku postaci 2 (zaznaczonego jako B) przy kącie 2Θ około 18,4°, znaczący spadek natężenia piku przy kącie 2Θ około 7° (zaznaczonego jako A) i pojawienie się piku charakterystycznego dla postaci 1 (zaznaczonego jako C) przy kącie 2Θ około 18,9°.

Wpływ temperatury na charakterystykę postaci 3 przedstawiono na fig. 4. Temperaturę zmieniano zgodnie z profilem pokazanym na fig. 5. Na fig. 4 można zaobserwować, że postać 3 zmienia się najpierw w postać 2 w zakresie temperatury 30-170°C, a następnie zmienia się w postać 1 w zakresie temperatury 170-230°C. Przy przemianie postaci 3 w postać 2 widoczny jest zwłaszcza podział jednego piku w obszarze kątów 2Θ 21-23° na dwa piki w tym samym zakresie, oraz przesunięcie w lewo piku przy kącie 2Θ około 18,6° do kąta 2Θ około 18,4°. Przy przemianie postaci 2 w postać 1 zaobserwować można zmiany podobne do opisanych w poprzednim akapicie.

Profile różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC) i analizy termograwimetrycznej (TGA) postaci 1 pokazano na fig. 3. Profile charakteryzują się występowaniem przejścia przy około 280-300°C (zazwyczaj w okolicy 298°C), odpowiadającego endotermicznemu zjawisku w DSC i degradacji chemicznej w TGA. Profile DSC postaci 2 i 3 nie różniły się znacząco w warunkach przeprowadzonego doświadczenia, a zatem DSC nie stanowi odpowiedniej metody rozróżniania trzech postaci. Na fig. 3 brak aktywności na profilach TGA i DSC w temperaturze poniżej około 298°C sugeruje, że substancja wykazuje dobrą trwałość fizyczną i chemiczną w normalnym zakresie temperatury.

Jak to przedstawiono w przykładach, określono entalpię rozpuszczania postaci 1 i 3 w pewnych rozpuszczalnikach organicznych i na tej podstawie oszacowano, że entalpia przemiany 3 w postać 1 wynosi 5,1-6,7 kJ/mol.

Z tego względu za korzystny uważa się związek o wzorze (I) w niesolwatowanej postaci 1, gdyż postać ta okazała się termodynamicznie najtrwalsza w temperaturze otoczenia, a także okazała się najmniej podatna na niepożądaną sorpcję wilgoci (patrz wyniki w sekcji przykładów). Jednakże postać 2 (lub postać 3) może być korzystna w innych warunkach.

Jakkolwiek stosowanie związku o wzorze (I) w postaci solwatowanej nie jest korzystne, nieoczekiwanie stwierdzono, że pewne postacie solwatów wykazują wyjątkowo korzystne właściwości fizykochemiczne, co powoduje, że są one użyteczne jako związki pośrednie do wytwarzania związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej (np. przez usunięcie rozpuszczalnika w ostatnim etapie). Przykładowo stwierdzono, że pewne stechiometryczne solwaty można wyodrębnić jako substancje stałe w wysoce krystalicznej postaci. Zatem w kolejnej postaci wynalazek dostarcza:

Związek o wzorze (I) w postaci solwatu z ketonem metylowo-etylowym

Związek o wzorze (I) w postaci solwatu z izopropanolem

Związek o wzorze (I) w postaci solwatu z tetrahydrofuranem

Związek o wzorze (I) w postaci solwatu z acetonem.

PL 213 373 B1

W szczególności wyżej wymienione solwaty stanowią substancje stałe w postaci krystalicznej. Kolejną konkretną zaletę tych solwatów stanowi to, że w wyniku desolwatacji solwatu (np. w wyniku ogrzewania) powstaje niesolwatowana postać jako korzystna postać 1. Wyżej wspomniane solwaty odznaczają się stosunkowo niską toksycznością i nadają się do stosowania w produkcji w skali przemysłowej. Związek o wzorze (I) w postaci solwatu z DMF, który również można wyodrębnić jako substancję stałą w postaci krystalicznej jest również interesujący z uwagi na możliwość przeprowadzenia w niesolwatowaną postać 1.

Związek o wzorze (I) i jego solwaty można wytwarzać sposobem opisanym poniżej.

Zgodny z wynalazkiem sposób wytwarzania związku o wzorze (I) lub jego solwatu polega na alkilowaniu tiokwasu o wzorze (II)

lub jego soli.

Zgodnie z tym sposobem związek o wzorze (II) można poddać reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. z odpowiednim halogenkiem fluorometylu, w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan.

Jak już wspomniano poniżej, korzystnie związek o wzorze (II) stosuje się w postaci soli, zwłaszcza soli z diizopropyloetyloaminą.

Zgodnie z korzystnym sposobem wytwarzania związku o wzorze (I), związek o wzorze (II) lub jego sól poddaje się działaniu bromofluorometanu, ewentualnie w obecności katalizatora przenoszenia międzyfazowego. Korzystnym rozpuszczalnikiem jest octan metylu lub korzystniej octan etylu, ewentualnie w obecności wody. Obecność wody zwiększa rozpuszczalność zarówno substancji wyjściowej, jak i produktu, a użycie katalizatora przenoszenia międzyfazowego powoduje wzrost szybkości reakcji. Do przykładowych katalizatorów przenoszenia międzyfazowego, które można stosować, należą (ale nie wyłącznie) bromek tetrabutyloamoniowy, chlorek tetrabutyloamoniowy, bromek benzylotributyloamoniowy, chlorek benzylotributyloamoniowy, bromek benzylotrietyloamoniowy, chlorek metylotributyloamoniowy i chlorek metylotrioktyloamoniowy. THF również z powodzeniem zastosowano jako rozpuszczalnik w reakcji, w której obecność katalizatora przenoszenia międzyfazowego również zapewnia znacząco wyższą szybkość reakcji. Korzystnie produkt znajdujący się w fazie organicznej przemywa się najpierw wodnym roztworem kwasu, np. rozcieńczonym HCl, w celu usunięcia związków aminowych, takich jak trietyloamina i diizopropyloetyloamina, a następnie wodnym roztworem zasady, np. wodorowęglanem sodu, w celu usunięcia jakiegokolwiek nieprzereagowanego prekursora związku o wzorze (II). Jak to podano poniżej, gdy otrzymany w ten sposób związek o wzorze (I) w roztworze w octanie etylu oddestylowuje się i dodaje się toluenu, wykrystalizowuje niesolwatowana postać 1.

Związki o wzorze (II) można wytworzyć z odpowiedniej 17a-hydroksylowej pochodnej o wzorze (III):

PL 213 373 B1 sposobem opisanym przez G.H. Phillippsa i innych, (1994) Journal of Medicinal Chemistry, 37, 3717-3729. Przykładowo etap obejmuje zazwyczaj dodanie reagenta zdolnego do zestryfikowania np. zaktywowanej pochodnej kwasu 2-furanokarboksylowego, takiej jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu (użyty w co najmniej 2 krotnym molowym nadmiarze w stosunku do związku o wzorze (III)), w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy. Drugi mol chlorku 2-furoilu reaguje z ugrupowaniem tiokwasu w związku o wzorze (III) i musi być usunięty, np. w reakcji z aminą, taką jak dietyloamina.

Wadę takiego sposobu stanowi jednak to, że z otrzymanego związku o wzorze (II) nie można łatwo usunąć produktu ubocznego, 2-furoilodietyloamidu, stanowiącego zanieczyszczenie. Z tego względu opracowano szereg ulepszonych sposobów w celu przeprowadzenia tej przemiany.

W pierwszym z takich ulepszonych sposobów stwierdzono, że w wyniku użycia bardziej polarnej aminy, takiej jak dietanoloamina, otrzymuje się produkt uboczny lepiej rozpuszczalny w wodzie (w danym przypadku 2-furoilodietanoloamid), co umożliwia otrzymanie związku o wzorze (II) lub jego soli o wysokiej czystości, gdyż produkt uboczny można skutecznie usunąć przez przemywanie wodą.

Zgodnie z tą postacią wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania związku o wzorze (II), polegającego na tym, że:

(a) związek o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, w ilości co najmniej 2 moli zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku o wzorze (IIA)

oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z zasadą organiczną w postaci pierwszorzędowej lub drugorzędowej aminy, zdolną do tworzenia rozpuszczalnego w wodzie 2-furoiloamidu.

W dwu szczególnie dogodnych postaciach wynalazek dostarcza również wydajne sposoby oczyszczania produktu końcowego, polegające na tym, że (c1) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w zasadniczo nie mieszającym się z wodą rozpuszczalniku organicznym, związek o wzorze (II) oczyszcza się przez wymywanie amidowego produktu ubocznego z etapu (b) drogą przemywania wodą, albo (c2) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w rozpuszczalniku mieszającym się z wodą, związek o wzorze (II) oczyszcza się przez podziałanie na produkt z etapu (b) ośrodkiem wodnym, tak aby wytrącić czysty związek o wzorze (II) lub jego sól.

W etapie (a) korzystnie zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego może być zaktywowany ester kwasu 2-furanokarboksylowego, korzystniej halogenek 2-furoilu, zwłaszcza chlorek 2-furoilu. Dogodnym rozpuszczalnikiem w tej reakcji jest octan etylu lub octan metylu (korzystnie octan metylu) (gdy można następnie przeprowadzić etap (c1)) lub aceton (gdy można następnie przeprowadzić etap (c2)). Zazwyczaj obecna będzie zasada organiczna, np. trietyloamina. W etapie (b) korzystnie zasadą organiczną jest dietanoloamina. Zasada może być dogodnie rozpuszczona w rozpuszczalniku, takim jak metanol. Etapy (a) i (b) będzie się zazwyczaj prowadzić w obniżonej temperaturze, np. w 0 - 5°C. W etapie (c1) wodnym środkiem przemywającym może być woda, z tym, że użycie solanki zapewnia wyższą wydajność i jest z tego względu korzystne. W etapie (c) wodnym ośrodkiem jest np. rozcieńczony wodny roztwór kwasu, taki jak rozcieńczony HCl.

PL 213 373 B1

W pokrewnej postaci wynalazek dotyczy alternatywnego sposobu wytwarzania związku o wzorze (II), polegającego na tym, że:

(a) związek o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego w ilości co najmniej 2 moli zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku o wzorze (IIA); oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z kolejnym molem związku o wzorze (III), z wytworzeniem 2 moli związku o wzorze (II).

W etapie (a) korzystnie zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego może być zaktywowany ester kwasu 2-furanokarboksylowego, korzystniej halogenek 2-furoilu, zwłaszcza chlorek 2-furoilu. Dogodnym rozpuszczalnikiem w tej reakcji jest aceton. Zazwyczaj obecna będzie zasada organiczna, np. trietyloamina. W etapie (b) odpowiednim rozpuszczalnikiem jest DMF lub dimetyloacetamid. Zazwyczaj obecna będzie zasada organiczna, np. trietyloamina. Etapy (a) i (b) będzie się zazwyczaj prowadzić w obniżonej temperaturze, np. w 0 - 5°C. Produkt można wydzielić przez podziałanie kwasem i przemycie wodą.

Wyżej wymieniony sposób jest bardzo wydajny z uwagi na to, że nie powstaje w nim furoiloamidowy produkt uboczny (co jest między innymi korzystne dla środowiska), gdyż nadmiar molowy grupy furoilowej zostaje zużyty w reakcji z kolejnym molem związku o wzorze (II), z wytworzeniem dodatkowego mola związku o wzorze (II).

Dalsze ogólne warunki przemiany związku o wzorze (III) w związek o wzorze (II) w dwóch sposobach opisanych bezpośrednio powyżej, są dobrze znane fachowcom.

Jednakże zgodnie z korzystnym zespołem warunków stwierdzono, że związek o wzorze (II) można dogodnie wyodrębnić w postaci stałej krystalicznej soli. Korzystną solą jest sól utworzona z zasadą, taką jak trietyloamina, 2,4,6-trimetylopirydyna, diizopropyloetyloamina lub N-etylopiperydyna. Takie postacie soli związku o wzorze (II) są trwalsze, można je łatwiej odsączyć i wysuszyć oraz można je wyodrębnić jako związki o wyższej czystości niż wolny tiokwas. Najkorzystniejszą solą jest sól utworzona z diizopropyloetyloaminą. Interesująca jest również sól trietyloaminy.

Związki o wzorze (III) można wytwarzać sposobami opisanymi w GB 2088877B.

Związki o wzorze (III) można również wytworzyć sposobem obejmującym następujące etapy:

W etapie (a) prowadzi się utlenianie roztworu zawierającego związek o wzorze (V). Korzystnie etap (a) prowadzi się w obecności rozpuszczalnika zawierającego metanol, wodę, tetrahydrofuran, dioksan lub eter dimetylowy glikolu dietylenowego. W celu zwiększenia wydajności i przerobu jako korzystne rozpuszczalniki stosuje się metanol, wodę lub tetrahydrofuran, korzystniej wodę lub tetrahydrofuran, a zwłaszcza wodę i tetrahydrofuran. Dioksan i eter dimetylowy glikolu dietylenowego są

PL 213 373 B1 również korzystnymi rozpuszczalnikami, które można ewentualnie (i korzystnie) stosować wraz z wodą. Korzystnie rozpuszczalnik będzie obecny w ilości 3-10 objętości w stosunku do ilości substancji wyjściowej (1 część wagowa), korzystniej 4-6 objętości, zwłaszcza 5 objętości. Korzystnie środek utleniający jest obecny w ilości 1-9 równoważników molowych w stosunku do ilości substancji wyjściowej. Przykładowo, gdy stosuje się 50% wag. wodny roztwór kwasu nadjodowego, środek utleniający może być obecny w ilości 1,1-10 części wagowych w stosunku do ilości substancji wyjściowej (1 część wagowa), korzystniej 1,1-3 części wagowe, zwłaszcza 1,3 części wagowych. Korzystnie etap utleniania będzie obejmować użycie chemicznego środka utleniającego. Korzystniej środkiem utleniającym będzie kwas nadjodowy lub kwas jodowy, albo jego sól. Najkorzystniej środkiem utleniającym będzie kwas nadjodowy lub nadjodan sodu, zwłaszcza kwas nadjodowy. Alternatywnie (lub dodatkowo) należy również uwzględnić, że etap utleniania może obejmować dowolną odpowiednią reakcję utleniania, np. z użyciem powietrza i/lub tlenu. Gdy w reakcji utleniania stosuje się powietrze i/lub tlen, rozpuszczalnikiem stosowanym w tej reakcji będzie korzystnie metanol. Korzystnie, etap (a) będzie obejmować przetrzymywanie reagentów w temperaturze pokojowej lub nieznacznie wyższej, np. około 25°C, np. przez 2 godziny. Związek o wzorze (IV) można wyodrębnić drogą rekrystalizacji z mieszaniny reakcyjnej przez dodanie przeciwrozpuszczalnika. Dogodnym przeciwrozpuszczalnikiem związku o wzorze (IV) jest woda. Nieoczekiwanie stwierdzono, że wysoce pożądane jest kontrolowanie warunków, w jakich związek o wzorze (IV) wytrąca się przez dodanie przeciwrozpuszczalnika, np. wody. Gdy rekrystalizację prowadzi się z użyciem ochłodzonej wody (np. mieszaniny wody z lodem o temperaturze 0-5°C), to mimo iż należało oczekiwać, że właściwości przeciwrozpuszczalnika będą korzystniejsze, stwierdzono, że otrzymany krystaliczny produkt ma bardzo dużą objętość, przypomina miękki żel i jest bardzo trudny do sączenia. Bez ograniczania się teorią sądzi się, że ten produkt o małej gęstości zawiera znaczną ilość solwatowanego rozpuszczalnika w sieci krystalicznej. Jeśli natomiast wytrącanie prowadzi się w temperaturze około 10°C lub wyższej (np. zbliżonej do temperatury otoczenia) otrzymuje się granulowany produkt o konsystencji podobnej do piasku, który daje się łatwo sączyć. W tych warunkach krystalizacja zazwyczaj rozpoczyna się po około 1 godzinie i zwykle przebiega do końca w ciągu kilku godzin (np. w ciągu 2 godzin). Bez ograniczania się teorią sądzi się, że ten granulowany produkt zawiera bardzo mało solwatowanego rozpuszczalnika w sieci krystalicznej lub nie zawiera go wcale.

Etap (b) będzie zazwyczaj obejmować dodawanie reagenta zdolnego do przeprowadzenia kwasu karboksylowego w kwas karbotiowy, np. gazowego siarkowodoru, wraz z odpowiednim środkiem sprzęgającym, np. karbonylodiimidazolem (CDI), w obecności odpowiedniego rozpuszczalnika, np. dimetyloformamidu.

Alternatywny sposób wytwarzania związku o wzorze (II) obejmuje podziałanie na związek o wzorze (X) reagentem zdolnym do przeprowadzenia kwasu karboksylowego w kwas karbotiowy, np. gazowym siarkowodorem, wraz z odpowiednim środkiem sprzęgającym, takim jak CDI, w obecności odpowiedniego rozpuszczalnika, np. DMF. Związki o wzorze (X) można wytwarzać sposobami analogicznymi do tutaj opisanych.

Inny sposób wytwarzania związku o wzorze (I) lub jego solwatu polega na tym, że związek o wzorze (VI)

poddaje się reakcji ze źródłem fluoru.

Do przykładowych przydatnych źródeł fluoru należy fluorek (np. fluorek sodu) lub korzystniej HF. Korzystnym reagentem jest wodny roztwór HF. Można stosować rozpuszczalnik, taki jak THF lub DMF.

PL 213 373 B1

Związek o wzorze (VI) można wytworzyć sposobem obejmującym (a) alkilowanie związku o wzorze (VII)

lub jego soli;

(b) reakcję związku o wzorze (VIII)

z reagentem tworzącym grupę epoksydową; albo eteryfikację związku o wzorze (IX)

Sposób (a) można realizować w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (II) w związek o wzorze (I). Zazwyczaj związek o wzorze (VII) będzie się poddawać reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan.

Sposób (b) korzystnie realizuje się w dwóch etapach: (i) wytwarzania chlorowcohydryny zwłaszcza bromohydryny (np. w reakcji z bromodanem lub równoważnym reagentem), a następnie (ii) podziałania zasadą, taką jak wodorotlenek sodu, w celu doprowadzenia do zamknięcia pierścienia. Pro18

PL 213 373 B1 dukt z etapu (i) stanowi związek o wzorze (IXA) będący nowym związkiem pośrednim, który w razie potrzeby można wyodrębnić:

gdzie X oznacza atom chlorowca, zwłaszcza Br.

W sposobie (c) odpowiednim reagentem może być zaktywowana pochodna kwasu 2-furanokarboksylowego, taka jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy. Reakcję tę można prowadzić w podwyższonej temperaturze, np. w około 60°C, lub w temperaturze otoczenia w obecności katalizatora acylowania, np. dimetyloaminopirydyny (DMAP).

Związki o wzorze (VII) można wytwarzać sposobem polegającym na estryfikacji związku o wzorze (XI)

Reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (III) w związek o wzorze (II). Przykładowo odpowiednim reagentem może być zaktywowana pochodna kwasu 2-furanokarboksylowego, taka jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy. Związek o wzorze (XI) jest znany (J Labelled Compd Radiopharm (1997) 39(7), 567-584).

Związek o wzorze (VIII) można wytworzyć sposobem obejmującym (a) alkilowanie związku o wzorze (XII)

(b) estryfikację związku o wzorze (XIII)

PL 213 373 B1

W sposobie (a) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (II) w związek o wzorze (I). Zazwyczaj związek o wzorze (XII) będzie poddawany reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), z odpowiednim halogenkiem fluorometylu, w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan.

W sposobie (b) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (IX) w związek o wzorze (VI). Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związki o wzorze (IX) i (XIII) można wytworzyć przez alkilowanie odpowiednich tiokwasów (XI) i (XIV) (zdefiniowanych poniżej) sposobem analogicznym do opisanego powyżej (np. w reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę) np. z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan. Tiokwas (XI) jest znanym związkiem (J Labelled Compd Radiopharm (1997), 39(7), 567-584).

Związek o wzorze (XII) można wytworzyć sposobem polegającym na estryfikacji związku o wzorze (XIV):

lub jego soli.

W sposobie tym reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej. Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związki o wzorze (XIV) można wytworzyć z odpowiedniego kwasu karboksylowego, sposobem analogicznym do opisanego powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (IV) w związek o wzorze (III). Wyżej wspomniany odpowiedni kwas karboksylowy jest znany (Upjohn, WO 90/15816).

PL 213 373 B1

Kolejny inny sposób wytwarzania związku o wzorze (I) lub jego solwatu obejmuje odbezpieczenie lub odblokowanie związku o wzorze (I), w którym grupa 11-|i-hydroksylowa jest zabezpieczona lub zablokowana. Pierwszy taki sposób polega na odbezpieczeniu związku o wzorze (XV)

w którym P oznacza grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową.

Przykładowe grupy zabezpieczające grupę hydroksylową P opisano w Protective Groups in Organic Chemistry, red. JFW McOmie (Plenum Press 1973) Iub Protective Groups in Organic Synthesis, Theodora W Green (John Wiley and Sons, 1991).

Do przykładowych odpowiednich grup zabezpieczających grupę hydroksylową P należą grupy wybrane spośród ugrupowania węglanu, alkilu (np. t-butyl lub metoksymetyl), aralkilu (np. benzyl, p-nitrobenzyl, difenylometyl lub trifenylometyl), grup heterocyklicznych, takich jak tetrahydropiranyl, grup acylowych (np. acetyl lub benzyl) i grup sililowych, takich jak trialkilosilil (np. t-butylodimetylosilil). Grupy zabezpieczające grupę hydroksylową można usunąć znanymi sposobami. Przykładowo węglan można usunąć przez podziałanie zasadą, grupę alkilową, sililową, acylową i heterocykliczną można usunąć drogą solwolizy, np. hydrolizy w warunkach kwasowych lub zasadowych. Grupy aralkilowe, takie jak trifenylometyl, można również usunąć drogą solwolizy, np. hydrolizy w warunkach kwasowych. Grupy aralkilowe, takie jak benzyl lub p-nitrobenzyl, można odszczepić drogą hydrogenolizy w obecności katalizatora typu metalu szlachetnego, takiego jak pallad na węglu drzewnym. p-Nitrobenzyl można również odszczepić drogą fotolizy.

Grupę Ν-β-hydroksylową można zablokować jako grupę karbonylową. Zatem drugi z tych sposobów polega na redukcji związku o wzorze (XVI)

Redukcję do związku o wzorze (I) można prowadzić np. przez podziałanie wodorkowym środkiem redukującym, takim jak borowodorek, np. borowodorek sodu.

11-Keton (XVI) można również zablokować. Do przykładowych zablokowanych pochodnych związku o wzorze (XVI) należą (i) pochodne ketalowe, np. ketale otrzymane przez podziałanie na związek o wzorze (XVI) alkoholem, np. metanolem, etanolem lub etano-1,2-diolem, (ii) pochodne ditioketalowe, np. ditioketale wytworzone przez podziałanie na związek o wzorze (XVI) tiolem, np. metanotiolem, etanotiolem lub etano-1,2-ditiolem, (iii) pochodne monotioketalowe, np. monotioketale otrzymane przez podziałanie na związek o wzorze (XVI) np. 1-hydroksyetano-2-tiolem, (iv) pochodne wytworzone przez podziałanie na związek o wzorze (XVI) alkoholoaminą, np. efedryną, (v) iminy, wytworzone przez podziałanie na związek o wzorze (XVI) aminami, (vi) oksymy, wytworzone przez podziałanie na związki o wzorze (XVI) hydroksyloaminami.

PL 213 373 B1

Takie zablokowane pochodne można ponownie przeprowadzić w keton zwykłymi sposobami;

np. ketale, iminy i oksymy przeprowadza się w związki karbonylowe przez podziałanie rozcieńczonym kwasem, a ditioketale przeprowadza się w keton różnymi sposobami, jak to opisali P.C. Bulman Page i in. (1989), Tetrahedron, 45, 7643-7677 i cytowane tam źródła.

Związki o wzorze (XV) można wytworzyć sposobem obejmującym (a) alkilowanie związku o wzorze (XVII)

lub jego soli, gdzie P oznacza grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową; albo (b) estryfikację związku o wzorze (XVIII)

W etapie (a) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (II) w związek o wzorze (I). Zazwyczaj związek o wzorze (XVII) będzie się poddawać reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan.

W etapie (b) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (IX) w związek o wzorze (VI). Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub, korzystnie, halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związek o wzorze (XVIII) można wytworzyć przez alkilowanie odpowiedniego tiokwasu w sposób analogiczny do opisanego (np. w reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. w reakcji z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan. Odpowiednie tiokwasy są znanymi związkami albo można je wytworzyć znanymi sposobami. Związek o wzorze (XVIII) można alternatywnie wytworzyć przez zabezpieczenie odpowiedniej pochodnej hydroksylowej.

Związek o wzorze (XVII) można wytworzyć sposobem polegającym na estryfikacji związku o wzorze (XIX)

PL 213 373 B1

lub jego soli, przy czym P oznacza grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową.

W sposobie tym reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (III) w związek o wzorze (II). Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związki o wzorze (XIX) można wytworzyć przez zabezpieczenie odpowiedniej pochodnej hydroksylowej (III), w której najpierw zabezpieczono ugrupowanie tiokwasu, które należy potem odbezpieczyć.

Związki o wzorze (XVI) można wytworzyć sposobem obejmującym (a) alkilowanie związku o wzorze (XX)

lub jego soli albo pochodnej, w której grupa 11-karbonylowa jest zablokowana; albo (b) estryfikację związku o wzorze (XXI)

lub jego pochodnej, w której grupa 11-karbonylowa jest zablokowana.

W etapie (a) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (III) w związek o wzorze (II). Zazwyczaj związek o wzorze (XX) będzie poddawać się reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan.

PL 213 373 B1

W etapie (b) reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej w odniesieniu do przeprowadzania związku o wzorze (IX) w związek o wzorze (VI). Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związek o wzorze (XXI) lub jego pochodną, w której grupa 11-ketonowa jest zablokowana, można wytworzyć przez alkilowanie odpowiedniego tiokwasu w sposób analogiczny do opisanego powyżej (np. w reakcji ze związkiem o wzorze FCH2L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca, mesyl, tosyl lub podobną grupę), np. w reakcji z odpowiednim halogenkiem fluorometylu w zwykłych warunkach. Korzystnie reagentem w postaci halogenku fluorometylu jest bromofluorometan. Odpowiednie tiokwasy są znanymi związkami albo można je wytworzyć z odpowiednich kwasów karboksylowych sposobami analogicznymi do opisanych uprzednio.

Związek o wzorze (XX) można wytworzyć sposobem polegającym na estryfikacji związku o wzorze (XXII)

lub jego pochodnej, w której grupa 11-ketonowa jest zablokowana.

W sposobie tym reakcję można prowadzić w warunkach analogicznych do opisanych powyżej. Przykładowo, jako odpowiedni reagent można stosować zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego, taką jak zaktywowany ester lub korzystnie halogenek 2-furoilu, np. chlorek 2-furoilu, w obecności zasady organicznej, np. trietyloaminy.

Związki o wzorze (XXII) i ich pochodne, w których grupa 11-ketonowa jest zablokowana, można wytworzyć przez utlenianie odpowiedniej pochodnej hydroksylowej (IV), następnie zablokowanie grupy ketonowej, a potem przeprowadzenie ugrupowania kwasu karboksylowego w ugrupowanie tiokwasu (patrz np. przemiana związku o wzorze (IV) w związek o wzorze (III).

Kolejny inny sposób wytwarzania związków o wzorze (I) lub ich solwatów polega na tym, że związek o wzorze (XXIII)

w którym L oznacza grupę odszczepiającą się (np. atom chlorowca inny niż atom fluoru, taki jak atom chloru, jodu, albo ugrupowanie estru sulfonianowego, takiego jak mesylan, tosylan, trifluorometanosulfonian), poddaje się reakcji ze źródłem fluoru.

Korzystnie źródłem fluoru jest jon fluorkowy, np. KF. Więcej szczegółów odnośnie tej przemiany znaleźć można w publikacji G. H. Phillipps i in., (1994) Journal of Medicinal Chemistry, 37, 3717-3729 lub J Labelled Compd Radiopharm (1997) 39(7), 567-584).

PL 213 373 B1

Związki o wzorze (XXIII) można wytworzyć sposobami analogicznymi do opisanych tutaj.

W tych sposobach użyteczne są odpowiednie związki pośrednie o wzorach (VI), (VIII), (IX), (IXA), (XV) i (XVI), gdzie grupa -CH2F jest zastąpiona grupą -CH2L (gdzie L oznacza grupę odszczepiającą się, inną niż atom fluoru).

Kolejny inny sposób wytwarzania związków o wzorze (I) lub ich solwatów polega na odbezpieczaniu lub odblokowaniu pochodnej związku o wzorze (I), w którym grupa 3-karbonylowa jest zabezpieczona lub zablokowana.

Grupę 3-karbonylową można zablokować w sposób analogiczny do opisanego powyżej w odniesieniu do zablokowania grupy karbonylowej w pozycji 11. Przykładowo 3-karbonyl można zablokować jako ketal, monotioketal, ditioketal, pochodną z alkoholoaminą, oksym lub iminę. Grupę karbonylową można zregenerować w zwykły sposób; np. ketale przeprowadza się w karbonyl przez podziałanie rozcieńczonym kwasem, a ditioketale przeprowadza się w keton różnymi sposobami opisanymi przez P.C. Bulman Page i innych, (1989), Tetrahedron, 45, 7643-7677 i przytoczone tam źródła.

Jak już przedstawiono powyżej, w szczególnej postaci wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej, który obejmuje:

(a) krystalizację związku o wzorze (I) w obecności niesolwatującego rozpuszczalnika, takiego jak etanol, metanol, woda, octan etylu, toluen, keton metylowo-izobutylowy lub ich mieszaniny; albo (b) desolwatację związku o wzorze (I) w postaci solwatowanej (np. w postaci solwatu z acetonem, izopropanolem, keton metylowo-etylowym, DMF lub tetrahydrofuranem), np. przez ogrzewanie.

W etapie (b) desolwatację będzie się zazwyczaj prowadzić w temperaturze powyżej 50°C, korzystnie w temperaturze powyżej 100°C. Zwykle ogrzewanie będzie prowadzone pod próżnią.

Wynalazek dotyczy również związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej, który można otrzymać wyżej wspomnianym sposobem.

W konkretnej postaci wynalazek dotyczy także sposobu wytwarzania związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego postać 1, polegającego na rozpuszczeniu związku o wzorze (I) w ketonie metylowo-izobutylowym, octanie etylu lub octanie metylu i wytworzeniu związku o wzorze (I) jako niesolwatowanej postaci 1 przez dodanie niesolwatującego przeciwrozpuszczalnika, takiego jak izooktan lub toluen.

Zgodnie z pierwszym korzystnym wariantem tego sposobu związek o wzorze (I) można rozpuścić w octanie etylu i związek o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący postać 1 można otrzymać przez dodanie toluenu jako przeciwrozpuszczalnika. W celu zwiększenia wydajności korzystnie roztwór w octanie etylu jest gorący, a po dodaniu toluenu mieszaninę oddestylowuje się dla zmniejszenia zwartości octanu etylu.

Zgodnie z drugim korzystnym wariantem tego sposobu związek o wzorze (I) można rozpuścić w ketonie metylowo-izobutylowym i związek o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący postać 1 można otrzymać przez dodanie izooktanu jako przeciwrozpuszczalnika.

Wynalazek dotyczy także związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 1, którą można otrzymać powyższymi sposobami.

Sposób wytwarzania związku o wzorze (I) jako niesolwatowanej polimorficznej postaci 2 polega na rozpuszczeniu związku o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej w metanolu lub suchym dichlorometanie i rekrystalizacji związku o wzorze (I) jako niesolwatowanej polimorficznej postaci 2. Zazwyczaj związek o wzorze (I) będzie rozpuszczać się w gorącym metanolu lub bezwodnym dichlorometanie i pozostawiać otrzymany roztwór do ostygnięcia.

Wynalazek dotyczy także związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego postać 2, który można otrzymać wyżej wspomnianym sposobem.

Sposób wytwarzania związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego postać 3 polega na rozpuszczeniu związku o wzorze (I) lub jego solwatu (zwłaszcza solwatu z acetonem) w dichlorometanie, w obecności wody (zazwyczaj 1-3% obj. wody) i rekrystalizacji związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego postać 3.

Wynalazek dotyczy także związku o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 3, który można otrzymać wyżej wspomnianym sposobem.

Do zalet związku o wzorze (I) i/lub jego solwatów lub polimorfów może należeć to, że substancja wykazuje doskonałe właściwości przeciwzapalne, z przewidywalną charakterystyką farmakokinetyczną i farmakodynamiczną, z korzystnym profilem działań ubocznych, a ponadto jest zgodna z dogodnym trybem leczenia ludzi. Dodatkową zaletę może stanowić fakt, że substancja ma pożądane właściwości fizyczne i chemiczne, co umożliwia łatwe jej wytwarzanie i przechowywanie.

PL 213 373 B1

Poniżej opisano figury rysunku ilustrujące właściwości związków według wynalazku

Fig. 1. Zestawione dyfraktogramy XRPD polimorficznych postaci 1, postaci 2 i postaci 3 niesolwatowanego związku o wzorze (I)

Fig. 2. Zestawione dyfraktogramy XRPD polimorficznych postaci 1, postaci 2 i mieszaniny 50:50 postaci 1 i postaci 2 niesolwatowanego związku o wzorze (I), oraz dyfraktogramy dla mieszaniny 50:50 postaci 1 i postaci 2 po różnym czasie

Fig. 3. Profile DSC i TGA polimorficznej postaci 1 niesolwatowanego związku o wzorze (I)

Fig. 4. Dyfraktogram XRPD związku o wzorze (I) w niesolwatowanej postaci 3, uzyskany w 5 punktach czasowych w różnej temperaturze

Fig. 5. Zmiany temperatury w czasie dla doświadczeń XRPD z fig. 4.

Wynalazek ilustrują poniższe przykłady.

P r z y k ł a d y

Część ogólna ₁

Widma ¹H-NMR rejestrowano przy 400 MHz, a przesunięcia chemiczne podano w ppm w stosunku do tetrametylosilanu. Następujące skróty stosowano do opisania krotności sygnałów: s (singlet), d (dublet), t (tryplet), q (kwartet), m (multiplet), dd (dublet dubletów), ddd (dublet dubletu dubletów), dt (dublet trypletów) i b (szeroki). Biotage odnosi się do wstępnie napełnionych wkładów z żelem krzemionkowym, zawierających KP-Sil, do stosowania w module 12i do chromatografii rzutowej. LCMS prowadzono w kolumnie Supelcosil LCABZ+PLUS (3,3 cm x średnica wewnętrzna 4,6 mm), z elucją 0,1% HCO2H i 0,01 M octanem amonu w wodzie (rozpuszczalnik A) i 0,05% HCO2H , 5% wody w acetonitrylu (rozpuszczalnik B), z zastosowaniem następującego gradientu elucji 0-0,7 minut 0% B, 0,7-4,2 minut 100% B, 4,2-5,3 minut 0% B, 5,3-5,5 minut 0% B przy szybkości przepływu 3 ml/min. Widma masowe rejestrowano z użyciem spektrometru Fisons VG Platform z elektrorozpylaniem w trybie dodatnim i ujemnym (ES+ve i ES-ve).

Profile DSC i TGA otrzymano z użyciem równoczesnego analizatora termicznego Netzsch STA449C, z użyciem nie uszczelnionej tacki, w strumieniu azotu i z gradientem temperatury 10°C/min.

Charakterystykę sorpcji wilgoci otrzymano z użyciem mikrowagi do pomiarów sorpcji wody Hiden Igasorb. Program zapewniał stopniowy wzrost wilgotności względnej (RH) od 0 do 90% RH, a następnie spadek do 0% RH, w stopniach po 10% RH.

Widma XRPD pokazane na fig. 1 i 2 wykonano z użyciem dyfraktometru proszkowego Phillips X'pert MPD, nr seryjny DY667. W metodzie tej następowało skanowanie w zakresie kąta 2Θ od 2 do 45° z wielkością kroku 0,02° przy czasie zbierania danych 1 s w każdym etapie. Dyfraktogram XRPD przedstawiony na fig. 4 uzyskano z użyciem tego samego aparatu z termiczną przystawką Anton Parr TTK, ze skanowaniem w zakresie kąta 2Θ od 2 do 35° z wielkością skoku 0,04° przy czasie zbierania danych 1 s.

Związki pośrednie

Związek pośredni 1: Kwas 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-1^-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17ji-karbotiowy

Do roztworu kwasu 6a,9a-difluoro-1^,17a-dihydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-kabotiowego (wytworzonego zgodnie z procedurą opisaną w GB 2088877B) (18 g, 43,64 mmola) w bezwodnym dichlorometanie (200 ml) i trietyloaminie (15,94 ml, 114 mmoli) dodano w temperaturze <5°C roztwór chlorku 2-furoilu (11,24 ml, 114 mmoli) w bezwodnym dichlorometanie (100 ml) w ciągu około 40 minut. Roztwór mieszano w temperaturze <5°C przez 30 minut. Otrzymaną substancję stałą odsączono, przemyto kolejno 3,5% wodnym roztworem wodorowęglanu sodu, wodą, 1M kwasem chlorowodorowym i wodą oraz wysuszono pod próżnią w 60°C i otrzymano substancję stałą o barwie kremowej. Przesącz dichlorometanowy przemyto kolejno 3,5% roztworem wodorowęglanu sodu, wodą, 1M kwasem chlorowodorowym, wodą, wysuszono (Na2SO4) i odparowano, a otrzymaną substancję stałą o barwie kremowej połączono z substancją wyodrębnioną powyżej. Połączone substancje stałe (26,9 g) przeprowadzono w stan zawiesiny w acetonie (450 ml) i mieszano. Dodano dietyloaminę (16,8 ml, 162 mmole) i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 4,5 godziny. Mieszaninę zatężono, wytrącony osad odsączono i przemyto niewielką ilością acetonu. Ciecz z przemycia i przesącz połączono, zatężono i wprowadzono do kolumny Biotage z żelem krzemionkowym, którą eluowano mieszaniną 24:1 chloroform:metanol. Frakcje zawierające bardziej polarny składnik połączono i odparowano, w wyniku czego otrzymano substancję stałą o barwie kremowej. Połączono ją z substancją wyodrębnioną powyżej i wysuszono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano bladobeżową substancję stałą (19,7 g). Rozpuszczono ją w ciepłej wodzie, wartość pH doprowadzono do 2 stę26

PL 213 373 B1 żonym kwasem chlorowodorowym i mieszaninę wyekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt organiczny wysuszono (Na2SO4) i odparowano, w wyniku czego otrzymano, po wysuszeniu w 50°C, związek tytułowy w postaci substancji stałej o barwie kremowej (18,081 g, 82%): LCMS - czas retencji 3,88 minuty, m/z 507 MH+, NMR δ (CDCI3) zawiera 7,61 (1H, m), 7,18 -7,12 (2H, m), 6,52 (1H, dd, J 4, 2Hz), 6,46 (1H, s), 6,41 (1H, dd, J 10, 2Hz), 5,47 i 5,35 (1H, 2m), 4,47 (1H, bd, J 9Hz), 3,37 (1H, m), 1,55 (3H, s), 1,21 (3H, s), 1,06 (3H, d, J 7Hz).

Związek pośredni 1: Kwas 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowy (pierwszy wariantowy sposób)

Zawiesinę kwasu 6α,9a-difIuoro-11β,17α-dihydroksy-16α-metyIo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego (wytworzonego zgodnie z procedurą opisaną w GB 2088877B) (1 część wag, 49,5 g) w acetonie (10 objętości) w trakcie mieszania ochłodzono do 0-5°C i dodano trietyloaminę (0,51 części wagowych, 2,1 równoważnika), utrzymując temperaturę poniżej 5°C i mieszano przez 5 minut w 0-5°C. Następnie dodano chlorek 2-furoilu (0,65 części wagowych, 2,05 równoważnika) w ciągu co najmniej 20 minut, utrzymując temperaturę reakcji 0-5°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 30 minut w 0-5°C, po czym pobrano próbkę do analizy metodą HPLC. Dodano roztwór dietanoloaminy (1,02 części wagowych, 4 równoważniki) w metanolu (0,8 objętości) w ciągu około 15 minut, po czym przewód przemyto metanolem (0,2 objętości) i mieszaninę reakcyjną mieszano w 0-5°C przez 1 godzinę. Ponownie pobrano próbkę mieszaniny do analizy metodą HPLC, po czym mieszaninę ogrzano do około 20°C i dodano wodę (1,1 części wagowych). Do mieszaniny reakcyjnej następnie dodano roztwór HCl (gęstość 1,18 (11,5M), 1 objętość) w wodzie (10 objętości) w ciągu około 20 minut, utrzymując temperaturę reakcji poniżej 25°C. Zawiesinę mieszano w 20-23°C przez co najmniej 30 minut, po czym przesączono ją. Placek filtracyjny przemyto wodą (3x2 objętości). Produkt wysuszono pod próżnią w około 60°C przez noc i otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (58,7 g, 96,5%).

Związek pośredni 1: Kwas 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowy (drugi wariantowy sposób)

W trakcie mieszania zawiesinę kwasu 6a,9a-difluoro-113,17a-dihydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (wytworzonego zgodnie z procedurą opisaną w GB 2088877B) (1 część wagową, 49,5 g) w acetonie (10 objętości) ochłodzono do 0-5°C i dodano trietyloaminę (0,51 części wagowych, 2,1 równoważnika), utrzymując temperaturę poniżej 5°C i mieszano przez 5 minut w 0-5°C. Następnie dodano chlorek 2-furoilu (0,65 części wagowych, 2,05 równoważn ika) w ciągu co najmniej 20 minut, utrzymując temperaturę reakcji 0-5°C. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez co najmniej 30 minut i rozcieńczono ją wodą (10 objętości), utrzymując temperaturę reakcji w zakresie 0-5°C. Wytrącony osad odsączono i przemyto kolejno acetonem/wodą (50/50, 2 objętości) i wodą (2x2 objętości). Produkt wysuszono pod próżnią w około 55°C przez noc i otrzymano S-(2-furanylokarbonylo)tiobezwodnik 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metyIo-3-oksoandrosta-1,4-dien-173-ylu w postaci białej substancji stałej (70,8 g, 98,2%) (NMR δ (CD3CN) 0,99 (3H, d) (J = 7,3 Hz), 1,24 (3H, s), 1,38 (1H, m) (J = 3,9 Hz), 1,54 (3H, s), 1,67 (1H, m), 1,89 (1H, szeroki d) (J = 15,2 Hz), 1,9-2,0 (1H, m), 2,29-2,45 (3H, m), 3,39 (1H, m), 4,33 (1H, m), 4,93 (1H, szeroki s), 5,53 (1H, ddd) (J = 6,9, 1,9 Hz; JHF = 50,9 Hz), 6,24 (1H, m), 6,29 (1H, dd) (J = 10,3, 2,0Hz), 6,63 (2H, m), 7,24-7,31 (3H, m), 7,79 (1H, dd) (J = < 1Hz), 7,86 (1H, dd) (J = < 1Hz)). Część produktu (0,56 g) zmieszano z kwasem 6a,9a-difluoro-113,17a-dihydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowym (0,41 g) w stosunku molowym 1:1 w DMF (10 objętości, w stosunku do całkowitej masy użytego steroidu). Do mieszaniny reakcyjnej dodano trietyloaminę (około 2,1 równoważnika) i mieszaninę mieszano w około 20°C przez około 6 godzin. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wodę (50 objętości) zawierającej nadmiar stężonego HCl (0,5 objętości) i wytrącony osad odsączono. Osad przemyto wodą (2x5 objętości) i wysuszono pod próżnią w około 55°C przez noc, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (0,99 g, 102%).

Związek pośredni 1A: Sól kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego z diizopropyloetyloaminą

Do zawiesiny kwasu 6a,9a-difluoro-113,17a-dihydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego (wytworzonego zgodnie z procedurą opisaną w GB 2088877B) (49,5 g) w octanie metylu (500 ml) w trakcie mieszania dodano trietyloaminę (35 ml), utrzymując temperaturę reakcji w zakresie 0-5°C. Dodano chlorek 2-furoilu (25 ml) i mieszaninę mieszano w 0-5°C przez 1 godzinę. Dodano roztwór dietanoloaminy (52,8 g) w metanolu (50 ml) i mieszaninę mieszano w 0-5°C przez co najmniej 2 godziny. Dodano rozcieńczony kwas chlorowodorowy (około 1M, 550 ml), utrzymując temperaturę reakcji poniżej 15°C i mieszaninę mieszano w 15°C. Fazę organiczną oddzielono, a fazę

PL 213 373 B1 wodną wyekstrahowano octanem metylu (2 x 250 ml). Wszystkie fazy organiczne połączono, przemyto kolejno solanką (5 x 250 ml) i dodano diizopropyloetyloaminę (30 ml). Mieszaninę reakcyjną zatężono drogą destylacji pod ciśnieniem atmosferycznym do objętości około 250 ml i ochłodzono do 25-30°C (krystalizacja żądanego produktu następuje zazwyczaj podczas destylacji/następnie prowadzonego chłodzenia). Dodano eter t-butylowo-metylowy (TBME) (500 ml), zawiesinę dalej ochłodzono i przechowywano w 0-5°C przez co najmniej 10 minut. Produkt odsączono, przemyto zimnym TBME (2 x 200 ml) i wysuszono pod próżnią w około 40-50°C (75,3 g, 98,7%). NMR (CDCl₃) δ: 7,54-7,46 (1H, m), 7,20-7,12 (1H, dd), 7,07-6,99 (1H, dd), 6,48-6,41 (2H, m), 6,41-6,32 (1H, dd), 5,51-5,28 (1H, dddd ²JHF 50Hz), 4,45-4,33 (1H, bd), 3,92-3,73 (3H, bm), 3,27-3,14 (2H, q), 2,64-2,12 (5H, m), 1,88-1,71 (2H, m), 1,58-1,15 (3H, s), 1,50-1,38 (15Η, m), 1,32-1,23 (1Η, m), 1,23-1,15 (3H s), 1,09-0,99 (3H, d).

Związek pośredni 1B: Sól kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyloksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego z trietyloaminą

W trakcie mieszania do zawiesiny związku pośredniego 1 (30 g) w octanie etylu (900 ml) dodano trietyloaminę (1,05 równoważnika molowego, 8,6 ml) i mieszaninę mieszano w około 20°C przez 1,5 godziny. Wytrącony osad odsączono, przemyto octanem etylu (2x2 objętości) i wysuszono pod próżnią w 45°C przez 18 godzin, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (28,8 g, 80%). NMR (CDCl3) δ: 7,59-7,47 (1H, m), 7,23-7,13 (1H, dd), 7,08-6,99 (1H, d), 6,54-6,42 (2H, m), 6,42-6,32 (1H, dd), 5,55-5,26 (1H, dddd ²JHF 50 Hz), 4,47-4,33(1H, bd), 3,88-3,70 (1H, bm), 3,31-3,09 (6H, q), 2,66-2,14 (5H, m), 1,93-1,69 (2H, m), 1,61-1,48 (3H, s), 1,43-1,33 (9H, t), 1,33-1,26 (1H, m), 1,26-1,15 (3H, s), 1,11-0,97 (3H, d).

P r z y k ł a d y

P r z y k ł a d 1: Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego, niesolwatowana postać 1

Zawiesinę związku pośredniego 1 (2,5 g, 4,94 mmola) rozpuszczono w bezwodnym N,N-dimetyloformamidzie (25 ml) i dodano wodorowęglan sodu (465 mg, 5,53 mmola). Mieszaninę mieszano w -20°C, dodano bromofluorometan (0,77 ml, 6,37 mmola) i mieszaninę mieszano w -20°C przez 2 godziny. Dodano dietyloaminę (2,57 ml, 24,7 mmola) i mieszaninę mieszano w -20°C przez 30 minut. Mieszaninę dodano do 2M kwasu chlorowodorowego (93 ml) i całość mieszano przez 30 minut. Dodano wodę (300 ml) i wytrącony osad odsączono, przemyto wodą i wysuszono pod próżnią w 50°C, a otrzymaną białą substancję stałą poddano rekrystalizacji z mieszaniny aceton/woda (w celu otrzymania acetonowego solwatu estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego) i wysuszono pod próżnią w 50°C, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (2,351 g, 88%) : LCMS czas retencji 3,66 minuty, m/z 539 MH⁺. NMR δ (CDCl3) zawiera 7,60 (1H, m), 7,18-7,11 (2H, m), 6,52 (1H, dd, J 4, 2Hz), 6,46 (1H, s), 6,41 (1H, dd, J 10, 2Hz), 5,95 i 5,82 (2H dd, J 51, 9Hz), 5,48 i 5,35 (1H, 2m), 4,48 (1H, m), 3,48 (1H, m), 1,55 (3H, s), 1,16 (3H, s), 1,06 (3H, d, J 7Hz).

Działanie farmakologiczne

Działanie farmakologiczne in vitro

Działanie farmakologiczne oceniano w funkcjonalnej próbie in vitro działania agonisty glukokortykoidowego, zasadniczo przewidującej działanie przeciwzapalne lub przeciwalergiczne in vivo.

W doświadczeniach w tej części związek o wzorze (I) zastosowano jako niesolwatowaną postać 1.

Próba funkcjonalna jest oparta na próbie opisanej przez K.P.Ray'a i innych, Biochem J. (1997), 328, 707-715. Komórki A549 trwale transfekowane genem reporterowym zawierającym składniki odpowiadające na NF_KB z promotora genu ELAM, sprzężonym z sPAP (wydalaną fosfatazą alkaliczną) poddano działaniu badanych związków w odpowiednich dawkach przez 1 godzinę w 37°C. Komórki następnie stymulowano czynnikiem martwicy nowotworu (TNF, 10 ng/ml) przez 16 godzin, po czym ilość powstałej fosfatazy alkalicznej oznaczono w zwykłej próbie kolorymetrycznej. Sporządzono krzywe odpowiedzi na dawkę, z których oszacowano wartości EC50·

W próbie tej związek z przykładu 1 wykazał wartość EC50 < 1 nM.

Reporter glukokortykoidu (GR) może działać według co najmniej dwóch różnych mechanizmów, poprzez regulację w górę ekspresji genu w wyniku bezpośredniego wiązania się GR z określonymi sekwencjami w promotorach genu, oraz poprzez regulację w dół ekspresji genu napędzanej przez inne czynniki transkrypcyjne (takie jak NF_KB lub AP-1) w wyniku ich bezpośredniego oddziaływania z GR.

W wariancie powyższej metody, w celu monitorowania tych działań, wygenerowano dwa reporterowe plazmidy i wprowadzono je osobno do ludzkich komórek śródbłonka płuc A549 drogą transfekcji. Pierwsza linia komórek zawiera gen reporterowy lucyferazy świetlika pod kontrolą syntetycznego

PL 213 373 B1 promotora, który specyficznie odpowiada na uaktywnienie czynnika transkrypcyjnego NF _KB przy stymulowaniu TNFa. Druga linia komórek zawiera gen reporterowy lucyferazy renilli, pod kontrolą syntetycznego promotora, który zawiera 3 kople elementu konsensusowej odpowiedzi glukokortykoidu i który odpowiada na bezpośrednią stymulację przez glukokortykoidy. Równoczesne pomiary transaktywacji i transrepresji przeprowadzono przez zmieszanie dwóch linii komórkowych w stosunku 1:1 w 96-studzienkowej płytce (40000 komórek/studzienkę) i hodowanie przez noc w 37°C. Badane związki rozpuszczono w DMSO i dodano do komórek, w końcowym stężeniu DMSO 0,7%. Po inkubacji przez 1 godzinę dodano 0,5 ng/ml TNFa (R&D Systems), a po kolejnych 15 godzinach w 37°C, poziomy lucyferazy świetlika i renilli zmierzono z użyciem zestawu Packard Firelite, zgodnie ze wskazówkami producenta. Sporządzono krzywe odpowiedzi na dawkę, z których oszacowano wartości EC50·

	Transaktywacja (GR) ED50 (nM)	Transrepresja (NFKB) ED50 (nM)
Związek o wzorze (I)	0,06	0,20
Metabolit (X)	> 250	> 1000
Propionian flutikazonu	0,07	0,16
Działanie farmakologiczne in vivo

Działanie farmakologiczne in vivo oceniano na uczulonych albuminą jaja kurzego szczurach Brown Norway jako modelu eozynofilii. Model ten zaprojektowano, aby imitował eozynofilię płuc wywołaną alergenem, główny składnik zapalenia płuc przy astmie.

W doświadczeniach w tej sekcji związek o wzorze (I) zastosowano jako niesolwatowaną postać 1.

Związek o wzorze (I) wywołuje zależne od dawki zahamowanie eozynofilii płuc w tym modelu, po podaniu w postaci dotchawiczej (IT) zawiesiny w fizjologicznym roztworze soli na 30 minut przed prowokowaniem albuminą jaja kurzego. Znaczące zahamowanie osiąga się po pojedynczej dawce 30 ąg związku (I), a odpowiedź jest znacząco (p = 0,016) wyższa od zaobserwowanej w przypadku równoważnej dawki propionianu flutikazonu w tym samym badaniu (69% hamowanie w przypadku związku (I) w porównaniu z 41% hamowaniem w przypadku propionianu flutikazonu).

W szczurzym modelu inwolucji grasicy 3 dzienne dawki IT po 100 ąg związku (I) wywoływały znacząco mniejsze zmniejszenie masy grasicy (p = 0,004) niż równoważna dawka propionianu flutikazonu w tym samym badaniu (zmniejszenie o 67% masy grasicy w przypadku związku (I) w porównaniu ze zmniejszeniem o 78% w przypadku propionianu flutikazonu).

Razem te wyniki wskazują na korzystniejszy wskaźnik terapeutyczny związku (I) w porównaniu z propionianem flutikazonu.

Metabolizm in vitro w hepatocytach szczurzych i ludzkich

Inkubacja związku (I) ze szczurzymi lub ludzkimi hepatocytami wykazuje, że związek ulega metabolizmowi w taki sam sposób jak propionian flutikazonu, przy czym kwas 17-β karboksylowy (X) jest jedynym znaczącym powstałym metabolitem. Badania szybkości pojawiania się tego metabolitu podczas inkubacji związku (I) z ludzkimi hepatocytami (37°C, stężenie leku 10 μΜ, hepatocyty od 3 osobników, 0,2 i 0,7 miliona komórek/ml) wykazały, że związek o wzorze (I) ulega metabolizmowi około 5-krotnie szybciej niż propionian flutikazonu:

Osobnik nr	Gęstość komórek (miliony komórek/ml)	Wytwarzanie metabolitu kwasu 17β (pmole/h)
Związek I	Propionian flutikazonu
1	0,2	48,9	18,8
1	0,7	73,3	35,4
2	0,2	118	9,7
2	0,7	903	23,7
3	0,2	102	6,6
3	0,7	580	23,9

Średnie wytwarzanie metabolitu wynosi 102-118 pmoli/godzinę w przypadku związku (I) i 18,8-23,0 pmoli/godzinę w przypadku propionianu flutikazonu.

Farmakokinetyka po dożylnym (IV) i doustnym podaniu szczurom

PL 213 373 B1

Związek o wzorze (I) podano doustnie (0,1 mg/kg) i IV (0,1 mg/kg) samcom szczurów Wistar

Han i określono parametry farmakokinetyczne. Związek (I) wykazywał dającą się pominąć doustną biodostępność (0,9%) i klirens osoczowy 47,3 ml/min/kg, odpowiadający przepływowi krwi przez wątrobę (klirens osoczowy propionianu flutikazonu = 45,2 ml/min/kg).

Farmakokinetyka po dotchawiczym podaniu świniom suchego proszku

Znieczulonym świniom (2) podano dotchawiczo jednorodną mieszaninę związku (I) (1 mg) i propionianu flutikazonu (1 mg) jako mieszankę suchych proszków w laktozie (10% wag.). Pobrano szereg próbek krwi w okresie do 8 godzin po podaniu. Poziomy związku (I) i propionianu flutikazonu w osoczu oznaczono po przeprowadzeniu ekstrakcji i analizie metodą LC-MS/MS, przy czym dolna granica wykrywalności w tych metodach wynosiła 10 i 20 pg/ml, odpowiednio dla związku (I) i propionianu flutikazonu. Z zastosowaniem takich metod związek o wzorze (I) można było oznaczać ilościowo w okresie do 2 godzin po podaniu, a propionian można było oznaczać ilościowo w okresie do 8 godzin po podaniu. Maksimum stężenia w osoczu zaobserwowano w przypadku obydwu związków w ciągu 15 minut po podaniu. Dane dotyczące okresu półtrwania w osoczu, otrzymane dla podawania IV (0,1 mg/kg) zastosowano do obliczenia wartości AUC (0-z) dla związku (I). Dane te kompensują to, że profil osoczowy związku (I) ustalono jedynie dla okresu do 2 godzin po podaniu IT usuwa ewentualne podejrzenia związane z ograniczeniem danych dla związku (I) w porównaniu z propionianem flutikazonu.

AUC (0-z) (h-pg/ml) Świnia 1 Świnia 2

Wartości Cmax i AUC (0-z ) wskazują na znacząco zmniejszoną ustrojową ekspozycję na związek o wzorze (I) w porównaniu z propionianem flutikazonu:

Cmax (pg/ml)

Świnia 1 Świnia 2

Związek o wzorze (I) 117 81 254 221

Propionianflutikazonu 277 218 455 495

Farmakokinetyczne parametry zarówno w przypadku związku (I), jak i propionianu flutikazonu były takie same w przypadku znieczulonych świń po podaniu dożylnym mieszaniny dwóch związków w ilości po 0,1 mg/kg. Klirens tych dwóch glukokortykoidów jest podobny w tym doświadczalnym świńskim modelu.

P r z y k ł a d 1. Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego, niesolwatowana postać 1 (pierwszy sposób alternatywny)

Do będącej w ruchu zawiesiny związku pośredniego 1A (12,61 g, 19,8 mmola; ilość równoważna 10 g związku pośredniego 1) w octanie etylu (230 ml) i wodzie (50 ml) dodano katalizator przenoszenia międzyfazowego (chlorek benzylotributyloamoniowy, 10% molowych), mieszaninę ochłodzono do 3°C i dodano bromofluorometan (1,10 ml, 19,5 mmola, 0,98 równoważnika), z przemyciem uprzednio ochłodzonym (0°C) octanem etylu (EtOAc) (20 ml). Zawiesinę mieszano przez noc, pozwalając by ogrzała się do 17°C. Warstwę wodną oddzielono, a fazę organiczną kolejno przemyto 1M HCl (50 ml), 1% wag./obj. roztworem NaHCO3 (3 x 50 ml) i wodą (2 x 50 ml). Roztwór w octanie etylu oddestylowano pod ciśnieniem atmosferycznym aż do osiągnięcia temperatury destylatu około 73°C i wówczas dodano toluen (150 ml). Destylację kontynuowano pod ciśnieniem atmosferycznym aż do usunięcia reszty EtOAc (do osiągnięcia przybliżonej temperatury destylatu 103°C). Otrzymaną zawiesinę ochłodzono, przechowywano w temperaturze <10°C i przesączono. Osad przemyto toluenem (2 x 3 0 ml) i produkt wysuszono pod próżnią w suszarce w 60°C do stałej masy, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (8,77 g, 82%).

P r z y k ł a d 1. Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego, niesolwatowana postać 1 (drugi sposób alternatywny)

Zawiesinę solwatu acetonowego estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób podany w przykładzie 11) (50,0 g) w acetonie (1500 ml) i wodzie (75 ml) ogrzano do wrzenia w warunkach powrotu skroplin. Otrzymaną mieszaninę oczyszczono drogą filtracji na gorąco (bibuła filtracyjna Whatman 54); w tym czasie pewna ilość substancji stałej wykrystalizowała w przesączu. Do przesączu dodano więcej acetonu (200 ml) i otrzymano jasny roztwór w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin. Roztwór oddestylowano pod ciśnieniem atmosferycznym aż do zaobserwowania zmętnienia w temperaturze wrzenia (zebrano około 750 ml rozpuszczalnika). Do gorącego roztworu dodano toluen (1000 ml) i destylację pod ciśnieniem atmosferycznym kontynu30

PL 213 373 B1 owano, przy czym zaszła krystalizacja w temperaturze około 98°C. Destylację rozpuszczalnika kontynuowano aż do osiągnięcia temperatury reakcji 105°C (zebrano około 945 ml rozpuszczalnika). Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia, dalej ochłodzono i przechowywano w temperaturze <10°C przez 10 minut. Produkt odsączono, przemyto toluenem (150 ml) i osuszono przez odessanie. Produkt wysuszono w około 60°C pod próżnią przez 16 godziny i otrzymano związek tytułowy w postaci gęstej białej substancji stałej (37,8 g, 83,7%).

Dyfraktogram XRPD produktu z przykładu 1 przedstawiono na fig. 1. Profile DSC i TGA przedstawiono na fig. 3.

P r z y k ł a d 2. Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego, niesolwatowana postać 2

Zawiesinę estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 1, pierwszy sposób) (6,0 g) w dichlorometanie (180 ml) ogrzano do wrzenia w warunkach powrotu skroplin. Roztwór oczyszczono drogą filtracji na gorąco (bibuła filtracyjna Whatman 54) i poddano destylacji pod ciśnieniem atmosferycznym (zebrano około 100 ml rozpuszczalnika), przy czym zaszła krystalizacja w temperaturze wrzenia. Mieszaninę utrzymywano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez około 30 minut i powoli ochłodzono do temperatury otoczenia. Mieszaninę ochłodzono jeszcze bardziej i przechowywano w 10-20°C przez 2 godziny. Zawiesinę ochłodzono do temperatury poniżej 10°C i produkt odsączono, osuszono przez odessanie i wysuszono w około 60°C pod próżnią przez noc, w wyniku czego otrzymano białą substancję stałą (4,34 g, 71%).

Czystszą próbkę niesolwatowanej postaci 2 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 p-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17p-karbotiowego otrzymano drogą krystalizacji w trakcie chłodzenia estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 1, pierwszy sposób) z metanolu (60 objętości, destylacja pod ciśnieniem atmosferycznym do około 37,5 objętości). Produkt odsączono i wysuszono w suszarce w 60°C pod próżnią przez 16 godzin, w wyniku czego otrzymano białą, elektryzującą się statycznie substancję stałą (4,34 g, 71%).

Dyfraktogram XRPD produktu z przykładu przedstawiono na fig. 1.

P r z y k ł a d 3. Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego, niesolwatowana postać 3

Zawiesinę solwatu acetonowego estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 11) (20,0 g) w dichlorometanie (800 ml, 40 objętości) i wodzie (10 ml, 0,5 objętości) ogrzano do wrzenia w warunkach powrotu skroplin i otrzymano jasny roztwór. Roztwór oczyszczono drogą filtracji na gorąco (bibuła filtracyjna Whatman 54); w tym czasie w przesączu wykrystalizowała pewną ilość substancji stałej, która rozpuściła się całkowicie w wyniku ogrzania do temperatury wrzenia w warunkach powrotu skroplin. Roztwór poddano destylacji pod ciśnieniem atmosferycznym (zebrano około 400 ml rozpuszczalnika), po czym pozostawiono do ostygnięcia do temperatury otoczenia. Mieszaninę ochłodzono jeszcze bardziej i przechowywano w temperaturze <10°C przez 10 minut. Produkt odsączono, osuszono przez odessanie i wysuszono w około 60°C pod próżnią przez noc, w wyniku czego otrzymano białą substancję stałą (12,7 g, 70%).

Dyfraktogram XRPD produktu z przykładu 3 przedstawiono na fig. 1 i fig. 4.

P r z y k ł a d 4. Wzajemne przemiany postaci 1, 2 i 3 niesolwatowanego estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego

Przeprowadzenie mieszaniny postaci 1 i postaci 2 w zawiesinę w wodzie w temperaturze otoczenia potwierdziło, że z czasem składniki przechodzą całkowicie w postać 1.

Wyniki analizy metodą XRPD przedstawiono na fig. 2. Podobne wyniki otrzymano w wyniku przeprowadzenia mieszaniny postaci 1 i postaci 2 w zawiesinę w etanolu w temperaturze otoczenia.

W oparciu o te wyniki można wywnioskować, że spośród tych dwóch postaci postać 1 jest termodynamicznie trwalszą postacią polimorficzną.

Badania postaci 3 metodą termicznej XRPD wykonano w sposób pokazany na fig. 4. Profil temperaturowy i czasowy przedstawiono na fig. 5, a 5 dyfraktogramów przedstawionych na fig. 4 otrzyPL 213 373 B1 mano w punktach równowagi pokazanych na fig. 5. Wyniki te wskazują, że postać 3 przechodzi najpierw w postać 2, a następnie w postać 1, w miarę podwyższania temperatury.

P r z y k ł a d 5. Sorpcja wilgoci przez postacie 1, 2 i 3 niesolwatowanego estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-1^-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego

Przebieg sorpcji wilgoci przez 3 postacie ustalono przez monitorowanie zmian masy substancji stałej w warunkach stopniowego wzrostu, a następnie spadku wilgoci. Otrzymano następujące wyniki:

Postać 1: Chłonie 0,18% wag. wilgoci w przedziale 0-90% wilgotności względnej w 25°C.

Postać 2: chłonie 1,1-2,4% wag. wilgoci w przedziale 0-90% wilgotności względnej w 25°C.

Postać 3: chłonie 1,2-2,5% wag. wilgoci w przedziale 0-90% wilgotności względnej w 25°C.

P r z y k ł a d 6. Entalpia rozpuszczania postaci 1 i 3 niesolwatowanego estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego

Entalpię rozpuszczania w DMSO i acetonitrylu określono w 25°C. Otrzymano następujące wyniki:

Postać 1 Postać 3

Acetonitryl +13,74 +8,62

DMSO +1,46 -5,21 (wyniki w kJ/mol)

Na podstawie tych wyników można stwierdzić, że entalpia przemiany postaci 3 w postać 1 wynosi około 5,1-6,7 kJ/mol. Przy założeniu, że entropia przemiany jest niewielka, gdyż obie postacie są niesolwatowane, entalpię przemiany można przyrównać do potencjału termodynamicznego przemiany. Tak więc otrzymane dane sugerują, że postać 1 jest termodynamicznie najtrwalszą postacią w 25°C.

P r z y k ł a d 7. Solwat z ketonem metylowo-etylowym estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 |i-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego

Zawiesinę estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-1^-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 1) (400 mg) w ketonie metylowoetylowym (3,2 ml) ogrzano do wrzenia w warunkach powrotu skroplin i otrzymano przejrzysty roztwór. Część rozpuszczalnika oddestylowano pod ciśnieniem atmosferycznym (około 1 ml) i mieszaninę ochłodzono do około 20°C. Wykrystalizowany produkt odsączono i wysuszono w około 20°C pod próżnią, wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (310 mg, 68%). NMR δ (CDCl₃) wykazuje piki podane w przykładzie 1 dla związku macierzystego oraz następujące dodatkowe piki dla rozpuszczalnika: 2,45 (2H, q), 2,14 (3H, s), 1,06 (3H, t).

P r z y k ł a d 8. Solwat z izopropanolem estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego

Roztwór estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-1^-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 1) (150 mg) w izopropanolu (15 ml) pozostawiono do powolnego wykrystalizowania w ciągu około 8 tygodni. Otrzymane grube kryształy odsączono i otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej. NMR δ (CDCl3) wykazuje piki podane w przykładzie 1 dla związku macierzystego oraz następujące dodatkowe piki dla rozpuszczalnika: 4,03 (1H, m), 1,20 (6H, d).

P r z y k ł a d 9. Solwat z tetrahydrofuranem estru S-fluorofemetylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11ji-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego

Zawiesinę estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11|i-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego (otrzymanego np. w sposób opisany w przykładzie 1) (150 mg) w THF (20 objętości) ogrzano, w wyniku czego otrzymano przejrzysty roztwór. Pozwolono by rozpuszczalnik powoli odparował w ciągu 6 dni, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej. Alternatywnie, roztwór THF można wkroplić do roztworu wodorowęglanu potasu (2% wag.) w wodzie (50 objętości), a wytrącony produkt odsączyć i otrzymać związek tytułowy w postaci białej substancji stałej. NMR δ (CDCl3) wykazuje piki podane w przykładzie 1 dla związku macierzystego oraz następujące dodatkowe piki dla rozpuszczalnika: 3,74 (4H, m), 1,85 (4H, m).

P r z y k ł a d 9. Solwat z tetrahydrofuranem estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego (sposób alternatywny)

PL 213 373 B1

Do będącej w ruchu zawiesiny soli kwasu 6α,9α-difluoro-17α-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego z trietyloaminą (otrzymanej np. tak jak związek pośredni 1B) (1,2 g) w THF (10 ml) dodano katalizator przenoszenia międzyfazowego (bromek tetrabutyloamoniowy, zazwyczaj 8-14% molowych), mieszaninę ochłodzono do około 3°C i dodano bromofluorometan (0,98 równoważnika). Zawiesinę mieszano przez 2-5 godziny, pozwalając by ogrzała się do 17°C. Mieszaninę reakcyjną wlano do wody (30 objętości), całość mieszano w około 10°C przez 30 minut i przesączono. Zebraną substancję stałą przemyto wodą (4x3 objętości) i produkt wysuszono w suszarce pod próżnią w 60°C przez noc, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (0,85 g, 87%).

P r z y k ł a d 10. Solwat z DMF estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego

Do mieszaniny związku pośredniego 1 (4,5 g, 8,88 mmola) w DMF (31 ml) dodano wodorowęglan potasu (0,89 g, 8,88 mmola) i mieszaninę ochłodzono do -20°C. Dodano roztwór bromofluorometanu (0,95 g, 8,50 mmola, 0,98 równoważnika) w DMF (4,8 ml) w 0°C i mieszaninę mieszano w -20°C przez 4 godziny. Mieszaninę następnie mieszano w -20°C przez kolejne 30 minut, dodano do 2M kwasu chlorowodorowego (100 ml) i mieszano przez kolejne 30 minut w 0-5°C. Wytrącony osad zebrano drogą filtracji próżniowej, przemyto wodą i wysuszono w 50°C, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (4,47 g, 82%). NMR δ (CD₃OD) wykazuje piki podane w przykładzie 1 dla związku macierzystego oraz następujące dodatkowe piki dla rozpuszczalnika: 7,98 (1H, bs), 2,99 (3H, s), 2,86 (3H, s).

P r z y k ł a d 11. Solwat z acetonem estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego

Do roztworu związku pośredniego 1 (530,1 g, 1 część wagowa) w dimetyloformamidzie (DMF) (8 objętości) dodano wodorowęglan potasu (0,202 części wagowych, 1,02 równoważnika) i mieszaninę ochłodzono do -17 ± 3°C w trakcie mieszania. Następnie dodano bromofluorometan (BFM) (0,22 części wagowych, 0,99 równoważnika) i mieszaninę reakcyjną mieszano w -17 ± 3°C przez co najmniej 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną następnie dodano do wody (17 objętości) w 5 ± 3°C w ciągu około 10 minut, po czym przewód przemyto wodą (1 objętość). Zawiesinę mieszano w 5-10°C przez co najmniej 30 minut, po czym ją przesączono. Placek filtracyjny (solwat z DMF estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego) przemyto wodą (4x4 objętości) i produkt osuszono na filtrze. Wilgotny placek ponownie umieszczono w naczyniu, dodano aceton (5,75 objętości) i mieszaninę ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez 2 godziny. Mieszaninę ochłodzono do 52 ± 3°C i dodano wodę (5,75 objętości), utrzymując temperaturę 52 ± 3°C. Mieszaninę następnie ochłodzono do 20 + 3°C, przesączono i wysuszono pod próżnią w 60 ± 5°C przez noc, w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (556,5 g, 89%). NMR δ (CDCl3) wykazuje piki podane w przykładzie I dla związku macierzystego oraz następujące dodatkowe piki dla rozpuszczalnika: 2,17 (6H, s).

P r z y k ł a d 12. Kompozycja w postaci suchego proszku, zawierająca niesolwatowaną postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego

Preparat w postaci suchego proszku otrzymano w następujący sposób.

Niesolwatowana postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego (otrzymana w przykładzie 1, pierwszy alternatywny sposób i mikronizowana do MMD 3 pm): 0,20 mg mielona laktoza (zawierająca nie więcej niż 85% cząstek o MMD 60-90 pm i nie mniej niż 15% cząstek o MMD poniżej 15 pm):

mg

Wykonano rozrywalny pasek konturowy z 60 przedziałami konturowymi, wypełnionymi preparatem otrzymanym powyżej.

P r z y k ł a d 13. Preparat aerozolowy zawierający niesolwatowaną postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-113-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-173-karbotiowego

Pojemnik aluminiowy napełniono preparatem o następującym składzie.

PL 213 373 B1

Niesolwatowana postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego (otrzymana w przykładzie 1, pierwszy alternatywny sposób i mikronizowana do MMD 3 ąm): 250 ąg

1,1,1,2-tetrafluoroetan: do 50 ąl (ilości na jedno uruchomienie) w łącznej ilości odpowiadającej 120 uruchomieniom, po czym pojemnik wyposażono w zawór dozujący przystosowany do dozowania dawki 50 ąl przy każdym uruchomieniu.

P r z y k ł a d 14. Preparat do nosa, zawierający niesolwatowaną postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17β-karbotiowego

Preparat do podawania do nosa otrzymano w następujący sposób.

Niesolwatowana postać 1 estru S-fluorometylowego kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-11 β-hydroksy-16α-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego (otrzymana w przykła-

dzie 1, pierwszy alternatywny sposób i mikronizowana):	10 mg
Polisorbat 20	0,8 mg
Monolaurynian sorbitanu	0,09 mg
Dihydrat diwodorofosforanu sodu	94 mg
Bezwodny dwuzasadowy fosforan sodu	17,5 mg
Chlorek sodu	48 mg
Woda demineralizowana	do 10 ml

Preparat umieszczono w pompce rozpylającej umożliwiającej podawanie szeregu odmierzonych dawek (Valois).

W opisie i w poniższych zastrzeżeniach, o ile z kontekstu nie wynika inaczej, słowa „zawiera” i jego warianty, takie jak „zawierają i „zawierający, należy rozumieć jako obejmujący podaną liczbę lub etap lub grupę liczb, ale nie wykluczający jakiejkolwiek innej liczby lub etapu lub grupy liczb lub etapów.

Claims (41)

1. Ester S-fluorometylowy kwasu 6a,9a-difluoro-17a-[(2-furanylokarbonyl)oksy]-1^-hydroksy-16a-metylo-3-oksoandrosta-1,4-dieno-17|i-karbotiowego o wzorze (I) i jego solwaty.

2. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, w postaci niesolwatowanej.

3. Ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej według zastrz. 2, jako polimorf stanowiący Postać 1, który ma widmo XRPD z pikiem przy około 18,9° 2Θ.

4. Ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej według zastrz. 2, jako polimorf stanowiący Postać 2, który ma widmo XRPD z pikami przy około 18,4 i 21,5° 2Θ.

5. Ester o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej według zastrz. 2, jako polimorf stanowiący Postać 3, który ma widmo XRPD z pikami przy około 18,6° i 19,2° 2Θ.

6. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z acetonem.

7. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z tetrahydrofuranem.

PL 213 373 B1

8. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z izopropanolem.

9. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z ketonem metylowo-etylowym.

10. Ester o wzorze (I) według zastrz. 1, jako krystaliczna substancja stała w postaci zasadniczo stechiometrycznego solwatu z dimetyloformamidem.

11. Ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 1, do stosowania w weterynarii lub medycynie.

12. Ester o wzorze (I) zdefiniowany w zastrz. 2-5, do stosowania w weterynarii lub medycynie.

13. Zastosowanie estru o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu zdefiniowanych w zastrz. 1 albo 2, do wytwarzania leku do leczenia stanów zapalnych i/lub alergicznych.

14. Zastosowanie estru o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalnego solwatu zdefiniowanych w zastrz. 3-5, do wytwarzania leku do leczenia stanów zapalnych i/lub alergicznych.

15. Środek farmaceutyczny zawierający substancję czynną w mieszaninie z jednym lub większą liczbą fizjologicznie dopuszczalnych rozcieńczalników lub nośników, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 1 albo 2.

16. Środek farmaceutyczny zawierający substancję czynną w mieszaninie z jednym lub większą liczbą fizjologicznie dopuszczalnych rozcieńczalników lub nośników, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 3-5.

17. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 15 albo 16, znamienny tym, że jest w postaci niesprasowanej, przystosowany do podawania jako suchy proszek miejscowo do płuc przez jamę ustną.

18. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 15, znamienny tym, że zawiera laktozę lub skrobię jako rozcieńczalnik lub nośnik.

19. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 16 albo 17, znamienny tym, że zawiera laktozę lub skrobię jako rozcieńczalnik lub nośnik.

20. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 15 albo 16, znamienny tym, że jest w postaci niesprasowanej, przystosowany do podawania miejscowo do jamy nosowej.

21. Preparat farmaceutyczny według zastrz. 20, znamienny tym, że zawiera wodę jako rozcieńczalnik lub nośnik.

22. Aerozolowy preparat farmaceutyczny zawierający substancję czynną i fluoropochodną węglowodoru lub zawierającą wodór chlorofluoropochodną węglowodoru jako propelent, ewentualnie w połączeniu ze środkiem powierzchniowo czynnym i/lub współrozpuszczalnikiem, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 1 albo 2.

23. Aerozolowy preparat farmaceutyczny zawierający substancję czynną i fluoropochodną węglowodoru lub zawierającą wodór chlorofluoropochodną węglowodoru jako propelent, ewentualnie w połączeniu ze środkiem powierzchniowo czynnym i/lub współrozpuszczalnikiem, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 3-5.

24. Aerozolowy preparat farmaceutyczny według zastrz. 22 - 23, znamienny tym, że zawiera ester o wzorze (I) lub jego fizjologicznie dopuszczalny solwat zdefiniowane w zastrz. 1 - 3 i fluoropochodną węglowodoru lub zawierającą wodór chlorofluoropochodną węglowodoru jako propelent oraz środek suspendujący, rozpuszczalny w propelencie.

25. Aerozolowy preparat farmaceutyczny według zastrz. 24, znamienny tym, że środek suspendujący stanowi oligo(kwas mlekowy) lub jego pochodna.

26. Aerozolowy preparat farmaceutyczny według zastrz. 22, znamienny tym, że propelent jest wybrany spośród 1,1,1,2- tetrafluoroetanu, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propanu i ich mieszanin.

27. Aerozolowy preparat farmaceutyczny według zastrz. 24 albo 25, znamienny tym, że propelent jest wybrany spośród 1,1,1,2-tetrafluoroetanu, 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoro-n-propanu i ch mieszanin.

28. Sposób wytwarzania estru o wzorze (I) lub jego solwatu zdefiniowanych w zastrz. 1, znamienny tym, że alkiluje się związek pośredni o wzorze (II)

PL 213 373 B1 lub jego sól, przy czym alkilowanie prowadzi się poddając reakcji związek pośredni o wzorze (II) lub jego sól z halogenkiem fluorometylu.

29. Sposób wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 1, zdefiniowanego w zastrz. 3, znamienny tym, że:

(b) prowadzi się desolwatację estru o wzorze (I) w postaci solwatowanej z użyciem acetonu, izopropanolu, ketonie metylowo-etylowym, DMF lub tetrahydrofuranu za pomocą ogrzewania w temperaturze powyżej 50°C pod próżnią.

30. Sposób wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 1, zdefiniowanego w zastrz. 3, znamienny tym, że rozpuszcza się związek o wzorze (I) w ketonie metylowo-izobutylowym, octanie etylu lub octanie metylu i wytwarza się ester o wzorze (I) w niesolwatowanej Postaci 1 przez dodanie niesolwatującego przeciwrozpuszczalnika wybranego spośród izooktanu i toluenu.

31. Związek pośredni o wzorze (II) lub jego sól.

32. Związek pośredni o wzorze (II) według zastrz. 31, w postaci stałej krystalicznej soli.

33. Związek pośredni o wzorze (II) według zastrz. 32, w postaci soli z diizopropyloetyloaminą.

34. Sposób wytwarzania związku pośredniego o wzorze (II) zdefiniowanego w zastrz. 31, znamienny tym, że:

(a) związek pośredni o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego w ilości co najmniej 2 mole zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku o wzorze (IIA)

PL 213 373 B1 oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku pośredniego o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z zasadą organiczną w postaci pierwszorzędowej lub drugorzędowej aminy, zdolną do tworzenia rozpuszczalnego w wodzie 2-furoiloamidu.

35. Sposób wytwarzania związku pośredniego o wzorze (II) według zastrz. 34, znamienny tym, że obejmuje ponadto etapy, w których (c1) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w zasadniczo niemieszającym się z wodą rozpuszczalniku organicznym, związek pośredni o wzorze (II) oczyszcza się przez wymywanie amidowego produktu ubocznego z etapu (b) drogą przemywania wodą lub (c2) w przypadku gdy produkt z etapu (b) jest rozpuszczony w rozpuszczalniku mieszającym się z wodą, związek pośredni o wzorze (II) oczyszcza się przez podziałanie na produkt z etapu (b) ośrodkiem wodnym, tak aby wytrącić czysty związek pośredni o wzorze (II) lub jego sól.

36. Sposób wytwarzania związku pośredniego o wzorze (II) zdefiniowanego w zastrz. 31, znamienny tym, że:

(a) związek o wzorze (III) poddaje się reakcji ze zaktywowaną pochodną kwasu 2-furanokarboksylowego w ilości co najmniej 2 mole zaktywowanej pochodnej na mol związku o wzorze (III), z wytworzeniem związku pośredniego o wzorze (IIA) zdefiniowanego w zastrz. 34; oraz (b) usuwa się połączoną z atomem siarki grupę 2-furoilową ze związku pośredniego o wzorze (IIA) drogą reakcji produktu z etapu (a) z dodatkowym molem związku o wzorze (III), z otrzymaniem dwóch moli związku pośredniego o wzorze (II).

37. Związek pośredni o wzorze (IIA)

38. Związek pośredni o wzorze (IXA) w którym X oznacza atom chlorowca.

39. Sposób wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 2, zdefiniowanego w zastrz. 4, znamienny tym, że rozpuszcza się związek o wzorze (I) w postaci niesolwatowanej w metanolu lub w bezwodnym dichlorometanie i rekrystalizuje się ester o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący Postać 2.

PL 213 373 B1

40. Sposób wytwarzania estru o wzorze (I) jako niesolwatowanego polimorfu stanowiącego Postać 3, zdefiniowanego w zastrz. 5, znamienny tym, że ester o wzorze (I) lub jego solwat rozpuszcza się w dichlorometanie w obecności wody i rekrystalizuje się ester o wzorze (I) jako niesolwatowany polimorf stanowiący Postać 3.

41. Związek pośredni o wzorze (XIII)