PL188046B1

PL188046B1 - Nowe fosforany aminoalkiloglukozoamin, szczepionka i środek farmaceutyczny

Info

Publication number: PL188046B1
Application number: PL34320598A
Authority: PL
Inventors: David Johnson; Gregory C. Sowell
Original assignee: Corixa Corp
Priority date: 1997-05-08
Filing date: 1998-05-07
Publication date: 2004-11-30
Also published as: EP0983286A1; KR20010012333A; AU740663B2; DE69825271T2; JP2002512623A; NZ500938A; KR100553641B1; WO1998050399A1; BRPI9809791B8; DK0983286T3; CA2288601A1; PL343205A1; US6113918A; HUP0004147A3; EP0983286B1; ID22994A; JP5266192B2; JP2010090139A; OA11214A; PT983286E

Abstract

1. Nowe fosforany aminoalkiloglukozoamin o ogólnym wzorze w którym X oznacza atom tlenu lub siarki; Y oznacza atom tlenu lub grupe NH; n, m, p oraz q oznaczaja liczby calkowi- te od 0 do 6 ; R 1 , R 2 i R 3 sa takie same lub rózne i oznaczaja n-tluszczowe grupy acylowe zawierajace 7-16 atomów we- gla; R4 i R 5 sa takie same lub rózne i oznaczaja atom wodoru lub metyl; R6 i R 7 sa takie same lub rózne i oznaczaja atom wodoru, hydroksyl, alkoksyl, grupe fosfonowa fosfonoksyl, grupe sulfo, sulfoksyl, grupe am inow a grupe merkapto, grupe cyjanow a grupe nitrow a formyl lub karboksyl ewentualnie w postaci ugrupowania estru i amidu; a R 8 i R9 sa takie same lub rózne i oznaczaja grupe fosfonowa lub atom wodoru, przy czym co najmniej jeden z R8 i R 9 oznacza grupe fosfonowa. PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe fosforany aminoalkiloglukozoamin, szczepionki i środka farmaceutycznego, zawierających te nowe związki.

Dwiema głównymi gałęziami ssaczej odpowiedzi immunologicznej są odpowiedź humoralna i komórkowa. Odpowiedź humoralna jest związana z wytwarzaniem przeciwciał przeciwko obcym antygenom. Przeciwciała są wytwarzane przez limfocyty B. Odpowiedź komórkowa związana jest z aktywacją limfocytów T, które działają na zakażone komórki niosące obce antygeny lub pobudzają inne komórki do działania na zakażone komórki. Obie gałęzie ssaczego układu immunologicznego są istotne w zwalczaniu chorób. Odpowiedź humoralna jest główną linią obrony przeciwko patogenom bakteryjnym. W przypadku chorób wirusowych indukcja limfocytów T cytotoksycznych (CTL) jest zasadniczo ważna dla odporności ochronnej. Skuteczne szczepionki pobudzają obie gałęzie układu immunologicznego do ochrony przeciwko chorobom.

Szczepionki prezentują gospodarzowi obce antygeny, pochodzące z czynników wywołujących chorobę, tak że gospodarz może rozwinąć ochronną odpowiedź immunologiczną. Często antygeny szczepionkowe są uśmierconymi lub atenuowanymi formami drobnoustrojów wywołujących chorobę. Ze względu na obecność w tych szczepionkach, zawierających uśmiercone lub atenuowane drobnoustroje, składników i antygenów, które nie są istotne dla działania tych szczepionek, podjęto próby oczyszczania składników szczepionek, które to próby objęły wytworzenie dobrze zdefiniowanych syntetycznych antygenów z zastosowaniem technik chemicznych i rekombinacyjnych. Jednakże oczyszczenie i uproszczenie szczepionek drobnoustrojowych równocześnie doprowadziło do zmniejszenia siły ich działania. Pomimo, że syntetyczne antygeny niskocząsteczkowe są pozbawione potencjalnie szkodliwych zanieczyszczeń, same w sobie nie są zbyt immunogenne. Obserwacje te doprowadziły do tego, że badacze zaczęli dodawać do szczepionek adiuwanty zwiększające aktywność oczyszczonych składników szczepionek.

Obecnie jedynym adiuwantem dopuszczonym do stosowania u ludzi w Stanach Zjednoczonych Ameryki jest ałun, grupa soli glinu (np. wodorotlenek glinu, fosforan glinu), w którym preparuje się antygeny szczepionkowe. Nośniki cząsteczkowe, takie jak ałun, służą do wywołania wychwytu, obróbki i prezentacji antygenów rozpuszczalnych przez makro fagi. Jednakże ałun ma także działanie uboczne i wzmacnia tylko odpowiedź humoralną (związaną z przeciwciałami).

Skuteczny adiuwant wzmacnia zarówno odpowiedź humoralną, jak i komórkową u immunizowanych istot żywych. Ponadto adiuwant powinien wzmacniać naturalną odpowiedź immunologiczną gospodarza i nie wpływać niekorzystnie na układ gospodarza. Takie właściwości będzie miał dobrze zdefiniowany syntetyczny adiuwant, wolny od substancji obcych, trwały i dający się łatwo wytwarzać. Jednakże związki, które wytworzono i badano pod względem przydatności jako adiuwanty (Shimizu i inni 1985, Bulusu i inni 1992, Ikeda i inni 1993, Shimizu i inni 1994, Shimizu i inni 1995, Miyajima i inni 1996), często wykazują właściwości toksyczne, są nietrwałe i/lub wywołują nieistotne efekty immunostymulujące.

Odkrycie i opracowanie skutecznych adiuwantów jest niezbędne do poprawy wydajności i bezpieczeństwa istniejących szczepionek. Adiuwanty nadają syntetycznym antygenom peptydowym i węglowodanowym wystarczającą immunogenność umożliwiającą skuteczność

188 046 syntetycznych szczepionek. Nadal istnieje potrzeba znalezienia nowych związków mających wzmacniające działanie immunomodulacyjne.

Związkami według wynalazku są fosforany aminoalkiloglukozoamin (AGP), które są adiuwantami i immunoefektorami. Podstawowa struktura tych związków obejmuje grupę aminoalkilową (aglikonową) połączoną glikozydowo z 2-deoksy-2-amino-a-D-glukopiranozą (glukozoaminą). Związki te są fosforylowane przy 4 lub 6 węglu pierścienia glukozoaminy. Ponadto związki te zawierają 3 grupy 3-alkanoiloksyalkanoilowe.

Związki według wynalazku są cząsteczkami immunoefektorowymi zwiększającymi produkcję przeciwciał u immunizowanych istot żywych, stymulującymi produkcję cytokin i aktywującymi makrofagi. Związki według wynalazku zastosowanie jako adiuwanty i immunoefektory.

Związkami według wynalazku są cząsteczki adiuwantów i immunoefektorów, którymi są fosforany aminoalkiloglukozoamin (AGP). Związki zawierają ugrupowanie 2-deoksy-2-amino-a-D-glukopiranozy (glukozoaminy) połączone glikozydowo z grupą aminoalkilową (aglikonową). Związki te są fosforylowane przy atomie węgla w pozycji 4 lub 6 pierścienia glukozoaminy i zawierają 3 grupy 3-alkanoiloksyalkanoilowe.

Wynalazek dotyczy nowych fosforanów aminoalkiloglukozoamin o ogólnym wzorze

(i) w którym X oznacza atom tlenu lub siarki; Y oznacza atom tlenu lub grupę NH; n, m, p oraz q oznaczają liczby całkowite od 0 do 6; R1, R2 i R3 są takie same lub różne i oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 7-16 atomów węgla; R4 i R5 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru lub metyl; R6 i R7 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru, hydroksyl, alkoksyl, grupę fosfonową, fosfonoksyl, grupę sulfo, sulfoksyl, grupę aminową, grupę merkapto, grupę cyjanową, grupę nitrową, formyl lub karboksyl ewentualnie w postaci ugrupowania estru i amidu; a Rg i R9 są takie same lub różne i oznaczają grupę fosfonową lub atom wodoru, przy czym co najmniej jeden z Rg i R9 oznacza grupę fosfonową.

W pierwszej korzystnej postaci wynalazek dotyczy związku o wzorze I, w którym R oznacza karboksyl, a zwłaszcza gdy

X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

188 046

X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 8 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

W drugiej korzystnej postaci wynalazek dotyczy związku o wzorze I, w którym R(, oznacza H, a zwłaszcza gdy

X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 2; m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; aRi, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 1, m oraz p oznaczają 0; q oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza karboksyl; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, p oraz q oznaczają 0; n oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

W trzeciej korzystnej postaci wynalazek dotyczy związku o wzorze I, w którym R., oznacza hydroksyl, a zwłaszcza gdy

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m oraz q oznaczają 0; n oraz p oznaczają 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 2; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R, albo

188 046

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rs oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R_b R2 i R5 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 11 atomów węgla; R4, R 5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S, albo

X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R 5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

Szczególnie korzystne są również związki o wzorze I, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R 5 oznaczają H; R<, oznacza aminokarbonyl; R7 oznacza H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

Wynalazek dotyczy także szczepionki zawierającej związek o ogólnym wzorze I, w którym wszystkie symbole mają wyżej podane znaczenie, antygen i odpowiedni nośnik.

Korzystne są szczepionki zawierające wyżej zdefiniowane grupy korzystnych związków o wzorze I.

Wynalazek dotyczy ponadto środka farmaceutycznego, zawierającego związek o ogólnym wzorze I, w którym wszystkie symbole mają wyżej podane znaczenie, oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik.

Korzystne są środki farmaceutyczne zawierające wyżej zdefiniowane grupy korzystnych związków o wzorze I.

Korzystny jest środek farmaceutyczny, w którym farmaceutycznie dopuszczalny nośnik stanowi wodna kompozycja zawierająca wodę i jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych wybranych z grupy obejmującej glikodeoksycholan, deoksycholan, sfmgomielinę, sfmgozynę, fosfatydylocholinę, 1,2-dimyristoilo-sn-glicero-3-fosfoetanoloaminę, L-a-fosfatydyloetanolaminę i 1,2-dipalmitoilo-sn-glicero-3-fosfocholinę, albo ich mieszaninę, a szczególnie korzystnie środek powierzchniowo czynny stanowi 1,2-dipalmitoilo-sn-glicero-3-fosfocholina.

Korzystny jest środek farmaceutyczny, w którym stosunek molowy wymienionego związku do środka powierzchniowo czynnego wynosi od 10:1 do 10:5, a zwłaszcza 4:1.

Korzystny jest środek farmaceutyczny, w którym nośnik stanowi trwała emulsja zawierająca olej ulegający metabolizmowi, jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych, przeciwutleniacz i składnik zapewniający izotoniczność emulsji, a zwłaszcza emulsja ta zawiera 10% objętościowych skwalenu, 0,9% wagowo/objętościowych blokowego kopolimeru PLURONIC-F68, 1,9% wagowo/objętościowych fosfatydylocholiny z jaj, 1,75% objętościowych gliceryny i 0,05% wagowo/objętościowych tokoferolu.

Związki według wynalazku są związkami aminoalkiloglukozoaminowymi, które są fosforylowane. Związki mogą być fosforylowane w pozycji 4 lub 6 (Rg lub R9) pierścienia glukozoaminy i są najbardziej skuteczne, jeżeli są fosforylowane w co najmniej jednej z tych pozycji. W korzystnym rozwiązaniu Rg oznacza grupę fosfonową, a R9 oznacza atom wodoru.

Związki według wynalazku są sześcioacylowane, co oznacza, że zawierają one łącznie 6 ugrupowań kwasów tłuszczowych. Ugrupowanie aminoalkiloglukozoaminy acyluje się przy grupie 2-aminowej i 3-hydroksylowej ugrupowania glukozoaminy i w grupie aminowej grupy aglikonowej podstawnikami 3-hydroksyalkanoilowymi. We wzorze I te 3 pozycje sąacylowane grupami 3-hydroksytetradekanoilowymi. Grupy 3-hydroksytetradekanoilowe są z kolei podstawione ugrupowaniami kwasów n-tłuszczowych (Ri-R3), co daje łącznie 3 grupy 3-n-alkanoiloksytetradekanoilowe lub 6 ugrupowań kwasów tłuszczowych.

Długość łańcucha R1-R3 kwasów n-tłuszczowych może wynosić od około 7 do około 16 atomów węgla. Korzystnie R1-R3 zawierają od około 9 do około 14 atomów węgla. Długość

188 046 łańcuchów tych kwasów n-tłuszczowych może być taka sama lub różna. Pomimo, że opisano tylko kwasy n-tłuszczowe oczekuje się, że związki według wynalazku podstawione R1-R3 nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (to jest ugrupowaniami kwasów tłuszczowych zawierającymi podwójne lub potrójne wiązania) także będą cząsteczkami aktywnymi biologicznie. Ponadto nie podejrzewa się, aby niewielkie zmiany długości łańcucha ugrupowań 3-hydroksyalkanoilowych w znaczący sposób wpłynęły na aktywność biologiczną.

Związki według wynalazku są adiuwantami i immunoefektorami wzmagającymi wytwarzanie przeciwciał u immunizowanych istot żywych, stymulującymi wytwarzanie cytokin i stymulującymi komórkową odpowiedź immunologiczną, włącznie z odpowiedzią limfocytów T cytotoksycznych. W sposobach uskuteczniania odpowiedzi immunologicznej organizmu, związki według wynalazku można formułować z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem do wstrzykiwania lub podawania doustnego. Stosowane tutaj określenie „farmaceutycznie dopuszczalny nośnik” oznacza środek, który nie wpływa na aktywność immunomodulującą składnika czynnego oraz nie jest toksyczny dla pacjenta, któremu jest podawany. Farmaceutycznie dopuszczalne nośniki obejmują emulsje olej w wodzie lub woda w oleju, środki na bazię wody, liposomy, mikrokulki lub mikrosomy.

Preparaty związków według wynalazku, które mogą być podawane pozajelitowo, to jest śródotrzewnowo, podskórnie lub domięśniowo zawierają następujące korzystne nośniki. Przykładami korzystnych nośników do podawania podskórnego są roztwór soli buforowany fosforanem (PBS) i 0,01-0,1% trietanoloaminy w wodzie USP do zastrzyków. Odpowiednie nośniki do podawania domięśniowego zawierają 10% etanolu USP, 40% glikolu propyle-nowego i jako resztę dopuszczalny izotoniczny roztwór, taki jak 5¹% dekstroza. Przykładowe korzystne nośniki do podawania dożylnego zawierają 10% etanolu USP, 40% glikolu propylenowego USP i jako resztę wodę USP do wstrzykiwania. Inny dopuszczalny nośnik zawiera 10% etanolu USP i wodę USP do wstrzykiwania, jeszcze inny dopuszczalny nośnik zawiera 0,01-0,1% trietanoloaminy w wodzie USP do wstrzykiwania. Farmaceutycznie dopuszczalne rozpuszczalniki do podawania pozajelitowego obejmują takie, których roztwory lub dyspersje można przefiltrować przez 5 mikronowy filtr bez usunięcia składnika czynnego.

Przykładowe nośniki do podawania przez powierzchnie śluzówkowe zależą od poszczególnych dróg podawania. Przy podawaniu doustnym są to farmaceutyczne gatunki mannitolu, skrobi, laktozy, stearynianu magnezu, sacharynianu sodu, celulozy, węglanu magnezu itp., korzystnie mannitolu. Przy podawaniu wewnątrznosowym można stosować glikol polietylenowy lub glikole, sacharozę i/lub metylocelulozę oraz środki konserwujące, takie jak chlorek benzalkoniowy, EDTA, korzystnie glikole polietylenowe, a przy podawaniu przez inhalację odpowiednimi nośnikami są glikol polietylenowy lub glikole, metyloceluloza, środki ułatwiające dozowanie oraz środki konserwujące, korzystnie glikole polietylenowe.

Związki według wynalazku podaje się pacjentowi w „skutecznej dawce”, aby wywołać wzmocnienie odpowiedzi immunologicznej pacjenta. Stosowane tu określenie „skuteczna dawka” oznacza taką ilość, która wywołuje odpowiedź ponad podłoże i wyższą od kontroli negatywnych. Precyzyjne dawkowanie związków według wynalazku podawanych pacjentowi będzie zależeć od konkretnie podawanego AGP, sposobu podawania, środka farmaceutycznego oraz pacjenta. Na przykład, przy podawaniu podskórnym by wywołać wzmocnienie odpowiedzi przeciwciał, stosuje się AGP w ilości 1 do około 250 pg, korzystnie około 25 do około 50 (ig w oparciu o podawanie typowemu dorosłemu pacjentowi o wadze 70 kg.

W szczepionkach AGP według wynalazku podaje się ciepłokrwistym istotom żywym, w tym ludziom, łącznie z antygenem. Ilość podawanego antygenu, która wywołuje wymaganą odpowiedź łatwo może ustalić fachowiec i ilość ta będzie się zmieniać w zależności od typu podawanego antygenu, sposobu podawania oraz harmonogramu immunizacji. Na przykład 0,2 pg anatoksyny tężca podane ze związkami według wynalazku podskórnie myszom w dwóch immunizacjach w odstępie 21 dni wywołało wzmożoną humoralną odpowiedź immunologiczną na ten antygen.

Związki według wynalazku wytwarza się przez sprzęganie N-acyloksyacylowanego lub N-zabezpieczonego aminoalkanolu lub aminoalkanotiolu (aglikonu) z odpowiednio zabezpieczoną i/lub 3-O-acyloksyacylowaną glukozoaminą. Zgodnie z korzystnym sposobem według

188 046 wynalazku (schemat 1), N-(2,2,2-trichloroetoksykarbonylo(Troc))-zabezpieczony halogenek glikozylu 1 (Z = F, Cl, Br) sprzęga się z N-[(R)-3-n-alkanoiloksytetradekanoilo]-aminoalkanolem lub tiolem 2 (zawierającym R<, i R7 w odpowiednio zabezpieczonej postaci) w reakcji typu Koenigsa-Knorra, w obecności soli rtęci lub srebra, z wytworzeniem glikozydowego związku pośredniego 3. Korzystnie grupa glukozoaminowa 1 zawiera anomeryczny atom chloru (Z = Cl), a katalizatorem sprzęgania jest trifluorometanosulfonian srebra. Związek pośredni 3 można także wytworzyć przez sprzęganie aglikonu 2 z N-Troc-zabezpieczonym octanem glikozylu (Z = OAc) lub pokrewną zaktywowaną pochodną w obecności kwasu Lewisa, takiego jak kompleks trifluorku boru z eterem. Określenie „zaktywowany” oznacza zawierający dającą się podstawić grupę ulegającą odszczepieniu „Z” przyłączoną do anomerycznego centrum glukozoaminy. Grupa glukozoaminowa 1 zawiera ugrupowanie (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanoilu w pozycji 3 oraz odpowiednie grupy zabezpieczające grupę 6-hydroksylową i 4-fosforanową. Do typowych grup zabezpieczających grupę fosforanową należą, ale nie wyłącznie, fenyl, benzyl i o-ksylil. Grupę fosforanową korzystnie zabezpiecza się dwoma grupami fenylowymi. Pozycję 6 można przejściowo zabezpieczyć grupami zabezpieczającymi powszechnie stosowanymi w chemii cukrów, takimi jak ugrupowanie eteru sililowego, benzylowego lub benzyloksymetylowego, albo, alternatywnie, węglanu alkilu. 6-Hydroksyl zabezpiecza się korzystnie jako węglan l,l-dimetylo-2,2,2-trichloroetyki (TCBOC).

Grupę zabezpieczającą lub grupy zabezpieczające oparte na grupie trichloroetylowej w produkcie sprzęgania Koenigsa-Knorra 3 usuwa się z użyciem cynku, a atom azotu glukozoaminy selektywnie acyluje się kwasem (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanowym 4 w obecności odpowiedniego środka sprzęgającego i otrzymuje się heksaacylowaną pochodną 5. Następnie pozostałe grupy zabezpieczające w związku 5 odszczepia się drogą katalitycznego uwodorniania w obecności katalizatora palladowego lub platynowego albo innego odpowiedniego środka i otrzymuje się związki o wzorze (I).

Odpowiednim związkiem wyjściowym w syntezie donora glikozylowego 1 jest 2-amino-2-deoksy-4,6-O-izopropylidenocP-D-glukopiranozyd 2-(trimetylosililo)etylu, który można wytworzyć z dostępnego w handlu chlorowodorku D-glukozoaminy znanymi sposobami. Związek wyjściowy, glikozyd 2-(trimetylosililo) etylu można przeprowadzić w donor glikozylu 1 znanymi sposobami lub z zastosowaniem opisanych ich modyfikacji. Aglikon 2 można wytworzyć przez N-acyloksyacylowanie dostępnych w handlu związków wyjściowych odpowiednim kwasem (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanowym 4, albo przez N-acyloksyacylowanie związków wyjściowych, które można otrzymać sposobami znanymi z literatury chemicznej. Alternatywnie grupę N-acyloksyacylową w związku 2 można podstawić odpowiednią grupą zabezpieczającą grupę aminową, którą usuwa się po reakcji sprzęgania, tak jak to opisano poniżej w drugim korzystnym rozwiązaniu.

Zgodnie z drugim korzystnym sposobem wytwarzania związków według wynalazku (schemat 2), grupę (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanoilową i fosforanową wprowadza się do ugrupowań glukozoaminy i aglikonu po reakcji glikozylowania (sprzęgania) z użyciem grup N- i O-zabezpieczających, odpowiednich z uwagi na różnice chemiczne w obecnych grupach hydroksylowych i aminowych. Korzystnie N-Troc-zabezpieczony donor glikozylowy o wzorze 6 sprzęga się z N-alliloksykarbonylo(AOC)-zabezpieczonym aminoalkanolem lub tiolem o wzorze 7, w obecności odpowiedniego katalizatora, z wytworzeniem ammoalkilo-(3-glikozydu o wzorze 8. Najkorzystniej donor glikozylowy o wzorze 6 zawiera anomeryczną grupę acetoksylową (Z = OAc), a katalizator sprzęgania stanowi kompleks trifluorku boru z eterem. Do innych grup N-zabezpieczających grupę aminową aglikonu należą, ale nie wyłącznie, powszechnie znane grupy karbaminianowe, znane fachowcom, takie jak pochodna karbaminianowa t-butylu (t-BOC), benzylu (Cbz), 2,2,2-trichloroetylu (Troc) i 9-fluorenylometylu (Fmoc).

W wyniku odszczepienia grup octanowych w produkcie sprzęgania o wzorze 8 pod wpływem zasady, oraz wytworzenia 4,6-acetonidu w zwykłych warunkach znanych fachowcom, otrzymuje się związek pośredni o wzorze 9. W wyniku 3-O-acylowania związku 9 kwasem (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanowym, a następnie usunięcia, z udziałem palladu(O), agli188 046 konowej grupy N-AOC, oraz N-acylowania kwasem (R)-3-n-alkanoiloksyte'tradekanowym o wzorze 4 otrzymuje się związek pośredni i0. W wyniku hydrolizy acetonidu i wprowadzenia grup funkcyjnych w pozycje 4 i 6 w sposób opisany w przypadku wytwarzania donora glikozylu o wzorze i otrzymuje się związek pośredni o wzorze 3 (Y = O), który następnie przekształca się w sposób przedstawiony na schemacie i, w celu otrzymania związków o wzorze ogólnym (I).

Wynalazek dokładniej objaśniają przykłady i przykłady testowe, które podano w celu jego zilustrowania. Należy wziąć pod uwagę, że wprowadzanie grup (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanoilowych i jednej lub większej liczby grup fosforanowych do ugrupowań glukozoaminy i aglikonu nie musi być realizowane w kolejności podanej na schematach i i 2 lub opisanej w poniższych przykładach.

Schemat 1

katalizator

Z = feałogenek, O Ac itp. Y = O, NH i Z = atom chlorowca, OAc itp. Y = O, NH

188 046

l.Zn, AcOH 2.4 R = r/

X ⁿ-^Cli^H23 ⁿ-^ClI^H23

R<

'Y^>|^nĄr₇r₄ W ^x ~

R,

^η<ιιΗ₂₃ * (I)

Schemat 2

Z = atom chlorowca, OAc itp.

188 046

OAc

1. NH₄OH, MeOH

-►

2. Me₂C(OMe)₂, H⁺

1. 4 R = R, 2. Pd(O)

3. 4 R = R₃

O

NH

Troć ^R4 W

R,

OR,

1. AcOH w wodzie

-► 3 —► (I)

2. TCBOC-C1

3. (PhO)₂P(O)Cl

R,0

ⁿ-^Cn^H23

W przykładach 1-29 opisano sposoby wytwarzania związków AGP według wynalazku. W przykładach testowych 1-7 opisano testy przeprowadzone w celu ustalenia immunogeniczności tych związków. W tabeli 1 podano skład chemiczny i odnośniki liczbowe dla każdego ze związków z tych przykładów.

188 046

Tabela 1

Przykład	Odnośnik nr	R1-R3	n	p	R6	q	R7
1	-	-	-	-	-	-	-
2	B1*	n-C₁₃H₂7CO	0	1	OH	0	H
3	B2**	n-C1₃H27CO	0	1	OH	0	H
4	B3	n-C11H23CO	0	1	OH	0	H
5	B4	n-CDH2iCO	0	1	OH	0	H
6	B5	n^H^CO	0	1	OH	0	H
7	B6***	n-C^^CO	0	1	OH	0	H
8	B7	n-CgH^CO	0	1	OH	0	H
9	B8	n-C6H1₃CO	0	1	OH	0	H
10	B9	n-C9H19CO	1	1	OH	0	H
11	B10	n-C9Hj9CO	0	2	OH	0	H
12	B11	n-C1₃H27CO	0	0	CO₂H	0	H
13	B12	n-C_HH2₃CO	0	0	CO2H	0	H
14	B13	n-C^^iCO	0	0	CO2H	0	H
15	B14**	n-CęHuCO	0	0	CO₂H	0	H
16	B15*	n^H^CO	0	0	CO2H	0	H
17	B16	n-CgH^CO	0	0	CO2H	0	H
18	B17	n-C7H1₅CO	0	0	CO2H	0	H
19	B18	n-C6H1₃CO	0	0	CO₂H	0	H
20	B19	n-C13H27CO	0	0	H	0	H
21	B20	n-C9H\|9CO	0	0	H	0	H
22	B21	n-C13H27CO	1	0	H	0	H
23	B22	n-C13H₂7CO	2	0	H	0	H
24	B23	n-C13H27CO	4	0	H	0	H
25	B24	n-C13H27CO	0	0	CONH₂	0	H
26	B25	n-CęH^CO	0	0	conh₂	0	H
27	B26	n-C13H27CO	0	0	CO2Me	0	H
28	B27	n-C13H27CO	0	0	H	1	CO₂H
29	B28	n^H^CO	1	0	H	1	co₂h

We wszystkich przykładach X = Y = O; R4 = R5 = H; m = 0; R8 = grupa fosfonową; R9 = H. * stereochemia atomu węgla, do którego przyłączony jest R₅, jest S.

** stereochemia atomu węgla, do którego przyłączony jest R₅, jest R.

*** R₈ oznacza H, a R9 oznacza grupę fosfonową.

Przykład 1

Wytwarzanie kwasów (R)-3-n-alkanoiloksytetradekanowych (4).

188 046 (1) Roztwór 3-oksotetradekanianu metylu (19 g, 0,074 mola) w MeOH (100 ml) odgazowano przez przedmuchanie argonem (15 minut). Dodano katalizator, [(R)-Ru-(Binap)Cl]2-NEt3 (0,187 g, 0,111 mmola) i 2 N kwas solny (0,5 ml) i otrzymaną mieszaninę uwodorniano pod nadciśnieniem 414 kPa w 40-50°C przez ig godzin. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono heksanami (250 ml), przesączono przez krótką kolumnę z żelem krzemionkowym i zatężono. Surowy produkt rozpuszczono w tetrahydrofuranie (THF; 200 ml), dodano

2.4 N wodnego roztworu LiOH (g3 ml, 0,2 mola) i całość intensywnie mieszano w temperaturze pokojowej przez 4 godziny. Otrzymaną zawiesinę rozdzielono pomiędzy eter (200 ml) i 1 N kwas solny (200 ml) i warstwy rozdzielono. Warstwę wodną wyekstrahowano eterem (100 ml) i połączone ekstrakty eterowe wysuszono (Na2SO4) i zatężono. Surowy hydroksykwas rozpuszczono w gorącym acetonitrylu (250 ml), dodano dicykloheksyloaminy (DCHA; 17 ml, 0,0g5 mola) i całość mieszano w 60°C przez i godzinę. Produkt, który wykrystalizował podczas chłodzenia, zebrano i poddano rekrystalizacji z acetonitrylu (650 ml), w wyniku czego otrzymano 28,ć g (91%) (R)-3-hydroksytetradekanianu dicykloheksyloamoniowego w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 94-95°C; 'HNMR (CDCI3) δ 0,gg (~t, 3H, J = ~6,5 Hz), 1,05-1,58 (m, 24H), 1,65 (m, 2H), 1,80 (m, 4H), 2,01 (br d, 4H) 2,18 (dd, 1H, J = 15,7,

9.4 Hz), 2,36 (dd, 1H, J = 15,7, 2,6 Hz), 2,94 (m, 2H), 3^4 (m, 1H).

(2) Do mieszaniny związku otrzymanego w(i) powyżej (50 g, 0,117 mola) i 2,4'-dibromoacetofenonu (39 g, 0,14 mola) wEtOAc (2,3 l) dodano trietyloaminy (19,6 ml, 0,14 mola) i otrzymany roztwór mieszano przez ig godzin w temperaturze pokojowej. Wytrącony osad o dużej objętości oddzielono roztarto z ciepłym EtOAc (3 x 400 ml). Roztwory z ucierania połączono z przesączam i przemyto 1 M kwasem solnym, nasyconym wodnym roztworem NaCl i wysuszono (Na2SO4). Składniki lotne usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i otrzymany surowy produkt poddano krystalizacji z EtOAc-heksanów, w wyniku czego otrzymano 47,2 g (91%) estru p-bromofenacylowego kwasu (R)-3-hydroksytetradekanowego w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 109-109,5°C; 'H NMR (CDCI3) δ (~t, 3H, J -6.5 Hz) 1,15-1,70 (m, 20H), 2,56 (dd, 1H, J = 15,1, 9,1 Hz), 2,69 (dd, 1H, J = 15,1, 2,9 Hz), 3,27 (br s, 1H), 4,12 (m, 1H), 5,31 (d, 1H, J = 16,5 Hz), 5,42 (d, 1H, J = 16,5 Hz), 7,65 (d, 2H, J = g,5 Hz), 7^ (d, 2H, J = 8,ó Hz).

(3) Do roztworu związku otrzymanego w (2) powyżej (4,6 g, 10,4 mmola) w CH2CI2 (50 ml) zawierającego 4-dimetyloaminopirydynę (0,12 g, 1,0 mmola) i pirydynę (5 ml, 62 mmole) dodano w temperaturze pokojowej chlorku mirystoilu (3,1 ml, 1i,4 mmola). Po mieszaniu przez 5 godzin w temperaturze pokojowej dodano MeOH (0,5 ml) i mieszaninę reakcyjną zatężono. Pozostałość rozdzielono pomiędzy Et2O (150 ml) i zimny 10% kwas solny (50 ml) i warstwy rozdzielono. Warstwę eterową wysuszono (Na2SO4) i zatężono, a otrzymaną pozostałość oczyszczono na krótkim wkładzie żelu krzmionkowego z użyciem 5% EtOAc w heksanach. Diester rozpuszczono w AcOH (42 ml) i potraktowano 3 jednakowymi porcjami pyłu cynkowego (~6 g, 90 mmoli) w 60°C w ciągu 1 godziny. Po dodatkowej godzinie w 60°C, ochłodzoną mieszaninę reakcyjną poddano obróbce ultradźwiękowej (5 minut), przesączono przez Celit® i zatężono. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym zużyciem 10% EtOAc w heksanach, w wyniku czego otrzymano 4,17 g (g2%) kwasu (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowego w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 28-29^oC; *H NMR (CDCh) δ 0^ (~t, 6H), 1,15-1,40 (m, 38H), 1,50-1,70 (m, 4H), 2,2g (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,56 (dd, 1H, J = 15,9, 5,g Hz), 2,63 (dd, 1H, J = 15,9, 7,1 Hz), 5,21 (m, 1H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie i-(3) związek otrzymany w przykładzie i-(2) (2,5 g, 5,ć8 mmola) acylowano chlorkiem lauroilu (1,45 ml, 6,25 mmola) w obecności pirydyny (0,57 ml, 7,0 mmola) w CH2CI2 (60 ml), po czym odblokowano z użyciem cynku (9,3 g, 142 mmole) w AcOH (40 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-dodekanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: Ή NMR (CDCh) δ 0,90 (t, 6H, J = 6,5

Hz), 1,0-1,75 (m, 46H), 2,30 (m, 2H), 2,62 (m, 2H), 5,22 (m, 1H).

(5) Roztwór związku otrzymanego w przykładzie 1-(2) (2,5 g, 5,ć8 mmola) zadano kwasem undekanowym (1,16 g, 6,25 mmola) i EDC.Mel (2,0g g, 7,0 mmola) w CH2O2 (60 ml), a następnie odbezpieczono w sposób opisany w przykładzie 1-(3) zużyciem cynku

188 046 (9,3 g, 142 mmole) w AcOH (40 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-undekanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: *H NMR (CDCb) δ Θ,89 (t, 6H, J = 6,7 Hz), 1,0-1,75 (m, 44H), 2,29 (m, 2H), 2,61 (m, 2H), 5,22 (m, 1H).

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 1-(3) związek otrzymany w przykładzie 1-(2) (4,4 g, 10 mmoli) acylowano chlorkiem dekanoilu (2,3 ml, 11 mmoli) w obecności pirydyny 1,2 ml, 15,0 mmola) w CH2O2 (100 ml), po czym odblokowano z użyciem cynku (16,4 g, 250 mmoli) w AcOH (60 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-dekanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: Ή NMR (CDCb) δ 0^9 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,0-1,75 (m, 34H), 2,29 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,61 (t, 2H, J = 4,2 Hz), 5,22 (m, 1H).

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 1-(3) związek otrzymany w przykładzie 1-(2) (2,5 g, 5,ć8 mmola) acylowano chlorkiem nonanoilu (1,13 ml, 6,25 mmola) w obecności pirydyny (0,57 ml, 7,0 mmola) w CH2CI2 (60 ml), po czym odblokowano z użyciem cynku (9,3 g, 142 mmole) w AcOH (40 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-nonanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: ’H NMR (CDCI3) δ 0^9 (t, 6H, J = 6, 9 Hz), 1,0-1,75 (m, 32H), 2,29 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,61 (m, 2H), 5,22 (m, 1H).

(8) Sposobem opisanym w przykładzie 1-(3) związek otrzymany w przykładzie 1-(2) (2,5 g, 5,ć8 mmola) acylowano chlorkiem oktanoilu (1,07 ml, 6,25 mmola) w obecności pirydyny (0,57 ml, 7,0 mmola) w CH2CI2 (60 ml), po czym odblokowano z użyciem cynku (9,3 g, 142 mmole) w AcOH (40 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-oktanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: *H NMR (CDCb) δ 0,92 (t, 6h, J = 6,9 Hz), 1,0-1,75 (m, 3OH), 2,32 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,63 (t, 2H, J = 4,4 Hz), 5,23 (m, 1H).

(9) Sposobem opisanym w przykładzie 1-(3) związek otrzymany w przykładzie 1-(2) (2,5 g, 5,ó8 mmola) acylowano chlorkiem heptanoilu (0,97 ml, 6,25 mmola) w obecności pirydyny (0,57 ml, 7,0 mmola) w CH2CI2 (60 ml), po czym odblokowano z użyciem cynku (9,3 g, 142 mmole) w AcOH (40 ml), w wyniku czego otrzymano kwas (R)-3-heptanoiloksytetradekanowy w postaci bezbarwnego oleju: *H NMR (CDCty) δ 0^9 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,01,75 (m, 28η), 2,29 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,61 (d, 2H, J = 5^ Hz), 5,22 (m, 1H).

Przykład 2 (Bi)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloammo]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-PiD-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (Związek (I), Ri = R2 = R 3 = n-C 13H 27CO, X = Y = 0, n = m = q = 0, R4 = R 5 = R 7 = R 9 = H, Rg = OH, p = 1, Rg = PO ₃H 2).

(1) Do roztworu 2-amino-2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-P-D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu (6,46 g, 20,2 mmola) w CHCb (300 ml), dodano 1 N wodnego roztworu NaHC O3 (300 ml) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloroetylu (g,5 g, 40 mmoli). Otrzymaną mieszaninę reakcyjną mieszano intensywnie przez 3 godziny w temperaturze pokojowej. Warstwę organiczną oddzielono, wysuszono (Na2SO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano bezbarwny syrop. W wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (eluowanie gradientowe, 30-^40% EtOAc w heksanach) otrzymano 9,6 g (96%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylidyno-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)^-D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 69-70°C; Ή NMR (CDCb) δ 0,0 (s, 9H), 0,94 (m, 2H), 1,44 i 1,52 (2s, 6H), 2,94 (br s, 1H), 3,23-3,37 (m, 2H), 3,48-3,ć2 (m, 2H), 3,79 (t, 1H, J = ~10,5 Hz), 3,88A08 (m, 3H), 4,65 (d, 1H, J= g,3 Hz), 4,74 (m, 2H), 5,39 (d, 1H, J = 7,4 Hz).

(2) Na roztwór związku otrzymanego w (1) powyżej (7,5 g, 15,2 mmola), kwasu (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowego (7,5g g, 16,7 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (0,25 g, 1,7 mmola) w CH2CI2 (95 ml) podziałano kompleksem 1-(3-d-metyloammopropylo)-3-etylokarbodiimidu z jodkiem metylu (EDC.Mel; 4,94 g, 16,7 mmola) i mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez krótki wkład z Celitu®, zatężono i otrzymaną pozostałość ogrzewano w 60°C w 90% AcOH w wodzie (100 ml) przez 1 godzinę. Mieszaninę zatężono, a resztę AcOH i wody usunięto przez azeotropowanie z toluenem (2 x 150 ml). Surowy diol oczyszczono metodą chromatograf— rzutowej na żelu krzemionkowym (eluowanie gradientowe, 30->40% EtOAc-heksany), w wyniku czego otrzymano

188 046

11,8 g (83%) 2-deoksy-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 2-(trimetylfsililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCIj) δ 0,0 (s, 9H), 0,9 (m, 8H), 1,1-1,7 (m, 42H), 2,30 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,52 (m, 2H), 3,36-3,72 (m, 4H), 3,78-4,03 (m, 3H), 4,57 (d, 1H, J = 8,3 Hz), 4,65 (d, 1H, J = 11 Hz), 4,77 (d, 1H, J = 11 Hz), 5,0-5,15 (m, 2H), 5,20 (d, 1H, J = 7,4 Hz).

(3) Do roztworu związku otrzymanego w (2) powyżej (10,9 g, 12 mmoli) i pirydyny (2 ml, 25 mmoli) w CH2CI2 (125 ml) w 0°C wkroplono wciągu 15 minut roztwór chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (3,17 g, 13,2 mmola) w CH2CI2 (25 ml). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do powolnego ogrzania się do temperatury otoczenia w ciągu

3,5 godziny. Kolejno dodano 4-pirolidynopirydyny (0,89 g, 6,0 mmola), N,N-diizopropyloetyloaminy (10,5 ml, 60 mmoli) i chlorofosforanu difenylu (3,7 ml, 18 mmoli) i otrzymaną mieszaninę reakcyjną mieszano przez 5 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono CH2CI2 (500 ml), przemyto zimnym 7,5% kwasem solnym (2 x 250 ml), wodą (250 ml), nasyconym wodnym roztworem NaHCO 3 (250 ml), wysuszono (Na₂SO4), a następnie zatężono. Otrzymaną pozostałość oczyszczono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem 12,5% EtOAc w heksanach, w wyniku czego otrzymano 15,1 g (95%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-p-D-glukopiranozydu 2-(trimetylfsililo)etylu w postaci lepkiego oleju: 'HNMR (CDC1₃) δ 0,0 (s, 9H), 0,8-1,0 (m, 8H), 1,1-1,65 (m, 42H), 1,83 i 1,90 (2s, 6H), 2,152,45 (m, 4H), 3,34 (q, 1H, J = ~8 Hz), 3,37 (m, 1H), 3,81 (m, 1H), 3,95 (m, 1H), 4,27 (dd, 1H, J = 12, 5 Hz), 4,34 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,58 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,66 (q, 1H, J = ~9 Hz), 4,86 (d, 1H, J = 12 Hz), 5,03 (d, 1H, J = 7,9 Hz), 5,21 (m, 1H), 5,54-5,70 (m, 2H), 7,2-7,8 (m, 10H).

(4) Do roztworu związku otrzymanego w (3) powyżej (1,87 g, 1,41 mmola) w CH2CI2 (3 ml) w0°C wkroplono wciągu 10 minut kwas trifluorooctowy (TFA; 6 ml), a następnie mieszaninę reakcyjną mieszano przez 4 godziny w 0°C. Mieszaninę reakcyjną zatężono i resztki TFA usunięto przez azeotropowanie z toluenem (2x5 ml). Do roztworu laktolu i dimetyloformamidu (2,2 ml, 28,2 mmola) w CH2CI2 (14 ml) w 0 °C wkroplono bromek oksalilu (2,0 M w CH2O2; 2,1 ml, 4,2 mmola) w ciągu 15 minut i otrzymaną zawiesinę mieszano w 0°C przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozdzielono pomiędzy zimny nasycony wodny roztwór NaHCO₃ (25 ml) i eter (50 ml) i warstwy rozdzielono. Warstwę eterową przemyto nasyconym wodnym roztworem NaCl, wysuszono (Na2SO₄) i zatężono, w wyniku czego otrzymano 1,85 g (~100%) bromku 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-a-D-glukopiranozylu w postaci bezbarwnej substancji szklistej.

(5) Do roztworu (R)-2-amino-3-benzyloksy-1-propanolu (0,46 g, 2,33 mmola) i kwasu (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowego (1,29 g, 2,83 mmola) w CH2O2 (20 ml) dodano EDC.Mel (0,78 g, 2,79 mmola) i całość mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez krótki wkład z Celitu® i zatężono. W wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z użyciem 45% EtOAc w heksanach otrzymano 1,1 g (69%) 3-benzyioksy-(R)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]pr^opanolu w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 42-44,5°C; *H nMr δ 0,88 (t, 6H, J = -6,5 Hz), 1,0-1,7 (m, 42H), 2,50 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,46 (m, 2H), 3,56 (br s, 1H), 3,5-3,75 (m, 3H), 3,78 (dd, 1H, J = 11,4 Hz), 4,08 (m, 1H), 4,51 (s, 2H), 5,17 (m, 1H), 6,36 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 7,2-7,4 (m, 5H).

(6) Do roztworu związku otrzymanego w (4) powyżej (1,00 g, 0,776 mmola) i związek otrzymany w (5) powyżej (0,35 g, 0,57 mmola) w dichloroetanie (4,5 ml) dodano sproszkowanych sit molekularnych 4 A (1,25 g) i siarczanu wapnia (2,7 g, 20 mmoli). Po mieszaniu przez 10 minut w temperaturze pokojowej, na mieszaninę podziałano cyjankiem rtęci (1,0 g, 4,0 mmola), a następnie mieszaninę reakcyjną ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin przez 12 godzin, chroniąc ją od światła. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono CH₂Ch (25 ml) i przesączono przez wkład z Celitu®. Przesącz przemyto 1 N wodnym roztworem KI (25 ml), wysuszono (Na₂SO₄) i zatężono. Pozostałość oczyszczano chromato22

188 046 graficznie na żelu krzemionkowym z użyciem układu EtOAc-heksany-MeOH (80:20: 0->70:30:1, eluowanie gradientowe), w wyniku czego otrzymano 0,66 g (63%) 2-deoksy-4-O-fosfono-3-O-[(R)-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichioroetoksykarbonyloamino)-3-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy(S)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ‘H NMR δ 0,88 (t, 12H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,65 (m, 84H), 1,79 i 1,86 (2s, 6H), 2,1-2,5 (m, 8H), 3,35-3,55 (m, 3H), 3,65-3,8 (m, 3H), 4,1-4,75 (m, 9H), 5,05-5,3 (m, 2H), 5,35,5 (m, 2H), 6,04 (d, 1H, J = 8,,4 Hz), 7,05-7,45 (m, 15H).

(7) Do mieszanego roztworu związku otrzymanego w (6) powyżej (0,60 g, 0,328 mmola) w AcOH (9 ml) w 55°C dodano pyłu cynkowego (1,1 g, 16 mmoli) w 3 równych porcjach wciągu 1 godziny. Ochłodzoną mieszaninę reakcyjną poddano obróbce ultradźwiękowej, przesączono przez złoże Celitu® i zatężono. Otrzymaną pozostałość rozdzielono pomiędzy CH2O2 (60 ml) i zimny 1 N kwas solny (35 ml) i warstwy rozdzielono. Warstwę organiczną przemyto 5% wodnym roztworem NaHCO3, wysuszono (Na2SO4) i zatężono. Mieszaninę otrzymanej pozostałości i kwasu (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowego (0,18 g, 0,39 mmola) w CH^2^2 (3,5 ml) mieszano ze sproszkowanymi sitami molekularnymi 4 A (0,1 g) przez 30 minut w temperaturze pokojowej, po czym dodano 2-etoksy-1-etoksykarbonylo-1,2-dihydrochinoliny (EEDQ; 0,12 g, 0,49 mmola). Otrzymaną mieszaninę reakcyjną mieszano przez 6 godzin w temperaturze pokojowej, przesączono przez Celit®, a następnie zatężono. W wyniku chromatografii na żelu krzemionkowym (eluowanie gradientowe, 0,5—> 1% MeOHCHCE) otrzymano 0,31 g (50%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-p-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-tetradekanoiioksytetradekanoiioamino]propyiu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCE) δ 0,88 (t, 18H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,8 (m, 126H), 2,1-2,5 (m, 12H), 3,35-3,75 (m, 6H), 3,80 (m, 2H), 4,23 (m, 1H), 4,46 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,51 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,65 (q, 1H, J = ~9,5 Hz), 4,82 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 5,05-5,25 (m, 3H), 5,47 (t, 1H, J = ~9,5 Hz), 6,16 (d, 1H, ~8,1 Hz), 6,31 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 7,1-7,4 (m, 15H).

(8) Roztwór związku otrzymanego w (7) powyżej (0,26 g, 0,138 mmola) w THF (25 ml) uwodorniano w obecności 5% palladu na węglu (50 mg) w temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem atmosferycznym przez 16 godzin. Po odsączeniu katalizatora dodano AcOH (3 ml) i tlenku platyny (0,14 g) i uwodornianie kontynuowano w temperaturze pokojowej pod nadciśnieniem 517 kPa przez 24 godziny. Otrzymaną opalizującą mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 2:1 CHCl3-MeOH (20 ml) i poddano krótkiej obróbce ultradźwiękami, w wyniku czego otrzymano klarowny roztwór. Katalizator oddzielono, przemyto mieszaniną 2:1 CHCE-MeOH (2x5 ml), po czym przesącz połączono z cieczą z przemywania i zatężono. Pozostałość rozpuszczono w 1 % wodnym roztworze trietyloaminy (10 ml) z zastosowaniem obróbki ultradźwiękami przez 5 minut w 35°C i otrzymany roztwór liofilizowano. W wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z użyciem układu chloroform-metanol-wodatrietylo-amina (94:6:0,5:0,5->88:12:1,0:1,0, eluowanie gradientowe) otrzymano 0,20 g (84%) produktu w postaci bezbarwnego proszku. Części produktu po chromatografii (0,166 g) rozpuszczono w zimnej mieszaninie 2:1 CHCE-MeOH (33 ml) i przemyto zimnym 0,1 N kwasem solnym (14 ml). Dolną warstwę organiczną przesączono i zatężono, a otrzymany wolny kwas liofilizowano z 1 % wodnego roztworu trietyloaminy (wolnej od pirogenów, 15 ml), w wyniku czego otrzymano 0,160 g soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-β-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-[(R)-tetradekanoiloksytetradekanoiloaminolpropylu w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 178-180°C (rozkład); IR (film) 3293, 3103, 2959, 2924, 2855, 1732, 1654, 1640, 1553, 1467, 1377, 1259, 1175, 1106, 1086, 1050, 803, 720 cm'1 'H NMR (CDCE-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = ~7 Hz), 1,0-1,7 (m, 135H), 2,15-2,75 (m, 12H), 3,02 (q, 6H, J = 7 Hz), 3,35-4,1 (m, 7 H), 4,22 (q, 1H, J = ~9,5 Hz), 4,77 (d, 1H, J = 8 Hz), 5,05-5,35 (m, 4H), 6,58 (d, 1H, J = 6 Hz), 6,73 (d, 1H, J = 7,5 Hz, NH); ⁿC NMR (CDCI3) δ 173,5, 173,2, 170,7, 170,5, 170,0, 100,7, 75,9, 72,7, 71,2, 71,0, 70,8, 70,6, 67,9,

188 046

61,7, 60,5, 55,0, 50,4, 45,6, 41,4, 39,5, 34,5, 34,4, 32,0, 31,8, 30,3, 29,8, 29,4, 29,3, 25,3, 25,1, 22,7, 14,2, 8,6.

Analiza. Obliczono dla C^H^OuP · 5H2O: C, 64,84; H, 11,10; N, 2,29; P, 1,69. Stwierdzono: C, 64,69; H, 11,24; N, 1,93; P, 1,44.

Przykład 3 (B2)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-β-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(R)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C 13H27CO, X = Y = O, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = HI, f^6 = OH, p=1,R g = PO3H2).

(1) Do roztworu związku otrzymanego w przykładzie 2-(5) (0,63 g, 1,02 mmola) w CH2O2 (7 ml) dodano kolejno pirydyny (0,4 ml, 5 mmoli), 4-dimetyloaminopirydyny (katalizator) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (0,307 g, 1,23 mmola) i całość mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono CH2CI2 (25 ml), przemyto nasyconym wodnym roztworem NaHCO₃ (25 ml) i wysuszono (Na2SO4). Po usunięciu składników lotnych pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymano pozostałość, którą rozpuszczono w THF-AcOH (10 ml, 9:1) i uwodorniano w obecności 5% palladu na węglu (150 mg) w temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem atmosferycznym przez 24 godziny. Po odsączeniu katalizatora i zatężeniu przesączu, pozostałość oczyszczono metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z użyciem 35% EtOAc w heksanach, w wyniku czego otrzymano 0,536 g (72%) 3-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonyloksy)-(S)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propanolu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = ~6,5 Hz), 1,1-1,7 (m, 42H), 1,94 (s, 6H), 2,30 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,47 (d, 2H, J = 6 Hz), 3,50 (br s, 1H), 3,72 (m, 2H), 4,15-4,35 (m, 3H), 5,15 (m, 1H), 6,18 (d, 1H, J = ~7,2 Hz).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(6) związek otrzymany w (1) powyżej (0,310 g, 0,426 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 2-(4) (0,961 g, 0,745 mmola) sprzęgnięto w obecności cyjanku rtęci (0,43 g, 1,7 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,644 g (78%)

2- deoksy-4-O-fosfono-3-O-[(R)-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-P-D-glukopiranozydu

3- (2,2,2-trichloro-1, 1 -dirnetyk)etyk)ksykarbonyloksy)-(S)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloaminojpropylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCk) δ 0,88 (t, 12H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,7 (m, 84H), 1,81 i 1,89 (2s, 6H), 1,93 (s, 6H), 2,15-2,55 (m, 8H), 3,45-3,7 (m, 2H), 3,80 (br d, 1H, J = 9 Hz), 3,9-4,45 (m, 6H), 4,6-4,8 (m, 3H), 4,87 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 5,0-5,25 (m, 2H), 5,48 (t, 1H, J = ~9,5 Hz), 6,1-6,3 (m, 2H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (0,602 g,

0,310 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (1,5 g, 23 mmole) i przeprowadzono acylowanie kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym, (0,17 g, 0,37 mmola) w obecności EEDQ (0,115 g, 0,467 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,365 g (66%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekano iloksytetradekanoilo]-P-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(R)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloaminojpropylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCl3) δ 0,88 (t, 18H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,7(m, 126H), 2,15-2,55 (m, 12H),3,18(br s, 1H), 3,45-3,8 (m, 8H), 3,85-4,05 (m, 2H), 4,69 (q, 1H, J = ~9,5 Hz), 5,05-5,25 (m, 3H), 5,42 (t, 1H, J = ~9,5 Hz), 6,42 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 6,59 (d, 1H, J = 7,2 Hz), 7,1-7,4 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (0,355 g, 0,196 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (175 mg), w wyniku czego otrzymano 0,265 g (77%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloks;yetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(R)-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 159-160°C; IR (film) 3291, 2956, 2922, 2853, 1738, 1732, 1716, 1650, 1643, 1556, 1468, 1171, 1109, 1083, 1051 cm⁴; *H NMR (CDCh-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,7 (m, 135H), 2,15-2,75 (m, 12H), 3,06 (q, 6H, J = 7 Hz), 3,253,45 (m, 2H), 3,5-4,05 (m, 12H), 4,19 (q, 1H, J = ~9,5 Hz), 4,48 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 5,04-5,26

188 046 (m, 4H), 7,18 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 7,27 (d, 1H, J = 8,7 Hz); „C NMR (CDCI3) δ 173,5, 173,4, 170,7, 170,6 , 1701 , 101,0 , 76,0, 72,6, 71,4, 71,0, 70,8 , 70,6, 68,7, 61,8, 60,5 , 55,3 , 50,5 , 45,6, 41,5, 41,4, 39,5, 34,6, 34,4, 34,3, 32,0, 29,8, 29,4, 25,4, 25,1, 22,7, 14,1, 8,6. Analiza. Obliczono dla C99H192N3OigP · H2O: C, 67,50; H, 11,10; N, 2,39; P, 1,76. Stwierdzono: C, 67,40; H, 11,22;N, 2,34; P, 2,11.

Przykład 4 (B3)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (związek (I), R1 = R2 = R3 = n-CnH23CO, X = Y = O, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, Rć = OH, p = 1, R = PO 3H 2).

(1) Do roztworu chlorowodorku D-glukozoaminy (20 g, 92,8 mmola) w H2O (250 ml) dodano nasyconego wodnego roztworu NaHCO3 (250 ml) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloroetylu (14,05 ml, 102 mmole) i mieszaninę reakcyjną mieszano intensywnie przez 18 godzin. Wytrąconą białą substancję stałą zebrano na lejku ze spiekanego szkła i wysuszono pod próżnią przez 24 godziny. Do roztworu substancji stałej w pirydynie (100 ml), ochłodzonego do 0°C i dodano z wkraplacza bezwodnika octowego (100 ml). Roztwór mieszano przez 18 godzin w temperaturze pokojowej, wylano do 1 l H2O i wyekstrahowano CHCI3 (3 x 500 ml). Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, w wyniku czego otrzymano 45 g (ilościowo) N-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-1,3,4,6-tetra-O-acetylo-2-deoksy-a-D-glukopiranozydu, który zastosowano bez dalszego oczyszczania: *H NMR (CDCI3) δ 2,06 (s, 6H), 2,12 (s, 3H), 2,22 (s, 3H), 4,03 (m, 1H), 4,07 (d, 1H, J = 12,4 Hz), 4,22 (dt, 1H, J =

9,9, 3,6 Hz), 4,30 (dd, 1H, J = 12,4, 4,0 Hz), 4,64 (d, 1H, J = 9,6 Hz), 5,28 (dt, 1H, J = 10,2, 9,9 Hz), 6,25 (d, 1H, J = 3,6 Hz).

(2) Do roztworu (R)-2-amino-3-benzyloksy-1-propanolu (5 g, 27,6 mmola) w CH2O2 (250 ml) dodano chloromrówczanu allilu (3,2 ml, 30 mmoli) i nasyconego wodnego roztworu NaHCOb (250 ml) i całość mieszano przez 18 godzin. Warstwę organiczną oddzielono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku oczyszczania chromatograficznego z eluowaniem 30% EtOAc w heksanach otrzymano 6,9 g (94%) (R)-2-(alliloksykarbonyloamino)-3-benzyloksy-1-propanolu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ’H NMR (CDO3) δ 2,56 (br s, 1H), 3,69 (m, 3H), 3 88 (m, 2H), 4,54 (s, 2H), 4,58 (d, 2H, J = 5,6 Hz), 5,23 (dd, 1H, J = 10,4, 1,1 Hz), 5,33 (dd, 1H, J = 17,1, 1,1 Hz), 5,42 (m, 1H), 5,93 (m, 1H), 7,35 (m, 5H).

(3) Do roztworu związków otrzymanych w(1) i (2) powyżej (odpowiednio 8,9 g, 17 mmoli i 3,6 g, 10 mmoli) w CH2O2 dodano kompleksu trifluorku boru z eterem (4,3 ml, 34 mmole) w temperaturze pokojowej i całość mieszano przez 16 godzin. Reakcję przerwano nasyconym wodnym roztworem NaHCO3 (100 ml) i mieszaninę wyekstrahowano EtOAc (3 x 100 ml). Połączone ekstrakty w EtOAc wysuszono (Na2SO4) i zatężono. Otrzymaną pozostałość oczyszczano chromatograficznie z użyciem 20% EtO-Ac/heksany, w wyniku czego otrzymano 6,03 g (83%) 2-deoksy-3,4,6-tri-O-acetylo-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-P-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloamino)propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ’H NmR (CDG3) δ 2,02 (s, 3H), 2,03 (s, 3H), 2,08 (s, 3H), 3,45 (m, 1H), 3,54 (m, 1H), 3,64 (m, 1H), 3,76 (d, 1H, J = 7,2 Hz), 3,91 (m, 2H), 4,12 (d, 1H, J = 12,2 Hz), 4,26 (dd, 1H, J = 12,4, 4,7 Hz), 4,37 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,43 (d, 1H, J = 12,1 Hz), 4,55 (m, 2H), 4,68 (m, 2H), 4,87 dd, 1H, J = 8,0 Hz) , 5070 (m, 2H), δ.2 1 ty, 1H, J = 9,7 Hz), 5,29 (d, 1H, J = 17,3 Hz), 5,91 (m, 1H), 7,36 (m, 5H).

(4) Do roztworu związku otrzymanego w (3) powyżej (6,0 g, 8,3 mmola) w metanolu (83 ml) dodano wodorotlenku amonu (8,3 ml) w temperaturze pokojowej i całość mieszano przez 2 godziny. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i zastąpiono 2,2-dimetoksypropanem (50 ml), po czym dodano kwasu kamforosulfonowego (100 mg). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 18 godzin, zobojętniono stałym NaHCOb (1 g), przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku oczyszczania chromatograficznego z użyciem 50% EtOAc/heksany otrzymano 4,58 g (86%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylidyno2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloammoZ-β-D-glukopitanozydu 3-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloamino)propylu: ^!H NMR (CDG3) δ 1,46 (s, 3H), 1,53 (s, 3H), 2,94 (m, 1H), 3,25

188 046 (m, 1H), 3,55 (m, 4H), 3,g3 (m, 3H), 3,93 (m, 3H), 4,52 (m, 5H), 4,6g (d, 1H, J = 12,1 Hz), 4,77 (d, 1H, J = 12,1 Hz), 5,07 (m, 1H), 5,26 (m, 2H), 5,92 (m, 1H), 7,37 (m, 5H).

(5) Do roztworu związku otrzymanego w (4) powyżej (1,0 g, 1,56 mmola) w CH2O2 (20 ml) dodano kwasu (R)-3-dodekanoiloksytetradekanowego (730 mg, 1,71 mmola) w obecności EDC.Mel (560 mg, 1,87 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez ig godzin i przesączono przez wkład żelu kerzmionkowego 6 x 8 cm z użyciem 20% EtOAc/heksany jako eluenta, w wyniku czego otrzymano 1,33 g (82^o/o) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-3-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloamino)propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCh) δ 0^ (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,1-1,6 (m, SgH), 1,37 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,2g (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,49 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,61 (dd, 1H, J = 15,1, 6,6 Hz), 3,25-4,0 (m, 9H), 4,3g (m, 2H), 4,54 (m, 2H), 4,65 (m, 2H), 4,97 (m, 2H), 5,25 (m, 5H), 5^ (m, 1H), 7,34 (m, 5H).

(6) Do roztworu związku otrzymanego w (5) powyżej (1,31 g, 1,25 mmola) w THF (20 ml) dodano malonianu dimetylu (1,0 ml, 0,88 mmola) i roztwór odgazowano w strumieniu argonu przez 30 minut. Dodano tetrakis(trifenylofosfina)palładu(0) (200 mg) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny, a następnie zatężono pod próżnią. Otrzymaną pozostałość oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym z eluowaniem 5-10% EtOAc/CHCh. Otrzymaną wolną aminę acylowano kwasem (R)-3-dodekanoiloksytetradekanowym (560 mg, 1,38 mmola) w obecności EEDQ (370 mg, 1,5 mmola) w CH2CI2 (15 ml). Po mieszaniu w temperaturze pokojowej przez ig godzin rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i otrzymany olej oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym z eluowaniem 20% EtOAc/heksany, w wyniku czego otrzymano 1,02 g (63%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3dodekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiłoamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCI3) δ 0,gg (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 78H), 1,38 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,26 (m, 4H), 2,49 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,61 (dd, 1H, J = 15,1, 6,6 Hz), 3,25-4,0 (m, 9H), 5,01 (m, 2H), 6,02 (d, 1H, J = g,4 Hz), 7,34 (m, 5H).

(7) Na związek otrzymany w (6) powyżej (1,0 g, 0,7g mmola) podziałano 90% wodnym roztworem AcOH (20 ml) i całość mieszano przez 1 godzinę w 60°C. Roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem, a resztki AcOH i H2O usunięto przez azeotropowanie z toluenem (10 ml). Pozostałość rozpuszczono w CH2G2, ochłodzono do 0°C i dodano pirydyny (0,076 ml, 0,94 mmola) oraz roztworu chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (205 mg, 0,8ć mmola) w CH2CI2 (5 ml). Mieszaninę reakcyjną pozostawiono do ogrzania się i mieszano w temperaturze pokojowej przez ig godzin. Na otrzymany jasnożółty roztwór podziałano chlorofosforanem difenylu (0,24 ml, 1,17 mmola), Metyloaminą (0,22 ml, 1,56 mmola) i katalityczną ilością 4-pirolidynopirydyny (50 mg), a następnie mieszano dodatkowo przez 24 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono Et20 (100 ml) i przemyto 10% kwasem solnym (50 ml). Fazę organiczną oddzielono, wysuszono nad Na2SO4 i zatężono pod próżnią. W wyniku chromatografii na żelu krzemionkowym zużyciem 10% EtOAc/heksany otrzymano 1,13 g (g5%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-Mchloro-i,i-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloaminojpropylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCI3) δ 0,g7 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,6 (m, 78H), 1,78 (s, 3H), i,g6 (s, 3H), 2,01 (m, 1H), 2,ig (m, 3H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,gg (d, 1H, J = 6,6 Hz), 2,97 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 (m, 2H), 3,72 (m, 1H), 3,g2 (m, 1H), 4,24 (m, 1H), 4,42 (d, 1H, J = ii,g Hz), 4,64 (m, 3H), 5,16 (m, 1H), 5,39 (m, 2H), 5,75 (d, 1H, J = 4,3 Hz), 6,05 (d, 1H, J = g,4 Hz), 7,23 (m, 15H).

188 046 (8) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (7) powyżej (1,1 g, 0,65 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,1 g, 32 mmole) i acylowano kwasem (R)-3-dodekanoiloksytetradekanowym (330 mg, 0,7g mmola) w obecności EEDQ (230 mg, 0,94 mmola), w wyniku czego otrzymano 399 mg (37%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloammo]-3-O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu 3-ben^yloksy-(S)-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradeka^oiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej.

(9) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(g) związek otrzymany w (8) powyżej (399 mg,

0,24 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu wEtOH (-0 ml) i tlenku platyny (300 mg) wEtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 65 mg (16%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloamino] -3-O-[ (R)-3 -^o 1 okc -β-D-glukopiranozydu 3-hy d rok sy-(S)-2 -[(R)-3-dodekanoiloksytetradekano-loam-no)propylu w postaci białego proszku: t.t. igi184°C (rozkład): IR (film) 3306, 2956, 2922, 2g52, 1732, 1644, 1549, 1467, 1377, 1164, 1106, 1051, 721 cnf; -H NMR (CDCb-CD3OD) δ Θ,88 (t, igH, J = 6,7 Hz), 1,1-1,7 (m, 123H), 2,2-2,7 (m, -2H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,3-4,0 (m, 13H), 4,23 (m, 1H), 4,44 (d, 1H, J = 7,7 Hz), 5,0-5,3 (m, 4H); ^BC NMR (CDCI3) δ -73,9, -73,5, -73,3, 170,8, 170,5, -70,1, 101,0, 75,5, 73,0, 71,1, 70,9, 70,6, 67,9, 61,6, 60,7, 54,4, 50,4, 45Λ 41,6, 41,4, 39,6, 34,6, 31,9, 29,7, 29,4, 29,3, 25,4, 25,1, 22,7, -4,2, 8,6. Analiza. Obliczono dla C93H,goN3Ol8P, H2O: C, 66,59; H, 10,94; N, 2,50; P, 1,85. Stwierdzono: C, 66,79; H, 10,65;

N, 2,36; P, 1,70.

Przykład 5 (B4)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino] -3-O-[(R)-3 -undekanoiloksytetradekanoilo] -β-D-glukopiranozydu 3 -hydroksy-(S)-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (Związek (I), R, = R2 = R3 = n-CioH2iCO, X = Y = O, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R, = OH, p = 1, I<8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w przykładzie 4-(4) (1,0 g, 1,56 mmola) acylowano kwasem (R)-3-undekanoiloksytetradekanowym (705 mg, 1,71 mmola) w obecności EDC.Mel (560 mg, 1,87 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg) w CH2CI2 (20 ml), w wyniku czego otrzymano 1,23 g (77%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-O-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloam-no)prcpylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: Ή nMR (CDCb) δ 0,8S (t, 6h, = 6,9 Hz), 1,1--,6 (m, 36H), 1,37 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,2g (m, 2H), 2,52 (dd, 1H, J = -5,1, 6,0 Hz), 2,61 (dd, 1H, = 15,5, 6,8 Hz), 3,25 (m, 1H), 3,35-4,0 (m, 9H), 4,31 (m, 2H), 4,54 (m, 2H), 4,64 (m, 2H), 5,02 (m, 2H),

5,18 (m, 2H), 5,25 (m, -H), 5,8ć (m, 1H), 7,34 (m, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (i) powyżej (1,21 g, 1,17 mmola) odbezpieczono wTHF ((20 ml) w obecności malonianu dimetylu (1,0 ml, O,88 mmola) i tetrakis(trifenylofosfina)palladu(0) (200 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3-urdekanciloksytetradekanowym (540 mg, 1,30 mmola) w obecności EEDQ (370 mg, 1,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 921 mg (61%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 3-berzyloksy-(S)-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekano-loammo]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: -H NMr (CDCI3) δ 0,8S (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,11,7 (m, 72H), 1,38 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,26 (m, 3H), 2,3g (m, 5H), 2,49 (dd, 1H, J = 15,2, 6,0 Hz), 2,61 (dd, 1H, J = 15,0, 6,5 Hz), 3,25-4,0 (m, 9H), 4,30 (m, 2H), 4,59 (m, 3H), 6,03 (d, 1H, J = g,2 Hz), 7,34 (m, 5H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (910 g,

O, 71 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml), po czym poddano działaniu pirydyny (0,071 ml, 0,8S mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-i,1dimetyloetylu (-95 mg, 0^0 mmola) w CH2Ó2, a następnie chlorofosforanu difenylu (0,23 ml, 1,l0 mmola), trietyloaminy (0,20 ml, 1,46 mmola) i katalitycznej ilości

4-pirolidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 1,10 g (g9%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-i,--dimety188 046 loetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichioroetoksykarbonyloamino)-β-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCE) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,7 Hz), 1,1-1,6 (m, 72H), 1,78 (s, 3H), 1,86 (s, 3H), 2,01 (m, 1H), 2,18 (m, 3H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,88 (d, 1H, J = 6,7 Hz), 2,97 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 (m, 2H), 3,72 (m, 1H), 3,82 (m, 1H), 4,24 (m, 1H), 4,42 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 4,64 (m, 3H), 5,16 (m, 1H), 5,39 (m, 2H), 5,75 (d, 1H, J = 4,6 Hz), 6,05 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 7,22 (m, 15H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (1,0 g, 0,59 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,0 g, 30 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-undekanoiloksytetradekanowym (292 mg, 0,71 mmola) w obecności EEDQ (210 mg, 0,85 mmola), w wyniku czego otrzymano 388 mg (40%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-undi^l^i^]^(^:^^(^i^(^i^]^:^(deikanoilo]-e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej.

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (4) powyżej (388 mg, 0,24 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu wEtOH (10 ml) i tlenku platyny (300 mg) wEtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 65 mg (17%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-undekanoiioksytetradekanoi1oamino] -3-O-[(R)-3-undekanoiloksytetrade'kanoilo|-e-D-glukopiranozydu 3 - hydroksy--S))2-[(R)-3-undekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci białego proszku: t.t. 183184°C; IR (film) 3306, 2956, 2922, 2852, 1732, 1644, 1550, 1467, 1377, 1164, 1106, 1052, 721 cm’¹; *H NMR (CDCI3-CD3OD) δ δ ,88 (t, 1 8H, J = 6,8 Hz), 1,1-17 7m, 1 1717), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,07 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,3-3,9 (m, 13H), 4,23 (m, 1H), 4,45 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 5,0-5,3 (m, 4H); 13(2 NMR (CDCE) δ 173,8, 173,5, 173,3, 170,8, 170,5, 170,1, 101,0, 75,5, 73,1, 77155 , 7\^>, 70,9, 70,6, 67,8, 61,6, 60,7, 54,4, 50,5 , 45,8, 41,5 , 41,4, 39,5 , 34,6, 34Λ, 32,0, 31,2, 29,8, 29,7, 29,4, 28,6, 26,1, 25,41, 25,1, 22,7, 14,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla C90H174N3OxgP · ILO: C 66,10; H, 10,85; N, 2,57; P, 1,89. Stwierdzono: C, 66,34; H, 10,69; N, 2,32; P, 1,99.

Przykład 6 (B5)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-D-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiio]-β-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-7-[(R)-3-dekanoi1oksytetradekanoi1oamino|propyiu (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C 9H19CO, X = Y = O, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R, = OH, p = 1, R9 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w przykładzie 4-(4) (2,0 g, 3,12 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (1,36 g, 3,42 mmola) w obecności EDC.Mel (1,12 g, 3,74 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (100 mg) w C^2C1^2 (40 ml), w wyniku czego otrzymano 2,49 g (19%) 2-deoksy-4,6-D-izopropylideno---O-[(R)-3-dekanoiioksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-β-C-g1ukopiranozydu 3-benzy1oksy-(S)-2-(a11iioksykarbony1oamino)-propy1u w postaci bezpostaciowej substancji stałej: Ή NMR (CDCE) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,7 Hz), 1,1-1,6 (m, 34H), 1,36 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,27 (t, 2H, J = 6,9 Hz), 2,48 Cdd, Hi , J = 15,, , 6,0 Hz), 2,60 (dd, 1H, J = 15,1, 6,7 Hz), 3,25 (m, 1H), 3,35-4,0 (m, 9H), 4,23 (m, 1H,, 4/22 (m, 1H), 4,52 (m, 4H), 4,95 (m, 2H), 5,17 (m, 3H), 5,88 (m, 1H), 7,36 (m, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (1) powyżej (2,47 g,

2,42 mmola) odbezpieczono w THF (40 ml) w obecności malonianu dimetylu (2,0 ml, 1,75 mmola) i tetrakis(trifenylofosfina)panadu(0) (400 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3dekanoiloksytetradekanowym (1,06 g, 2,66 mmola) w obecności EEDQ (740 mg, 3 mmole), w wyniku czego otrzymano 1,86 g (60%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dekanoi1oksytetradekanoiio]-2-(2,2,2-trichioroetoksykarbonyloamino)-β-C-g1ukopiranozydu

3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCE) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,7 Hz), 1,1-1,7 (m, 68H), 1,37 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,32 (m, 4H), 2,50 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,62 (dd, 1H, J = 15,1, 6,8 Hz), 3,29 (m, 2H), 3,44 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,74 (m, 3H), 3,93 (m, 1H),

188 046

4,18 (m, 1H), 4,34 (m, 1H); 41,57 (d, 1H, J =11,8 Hz), 4,65 (m, 2H), 5,01 (m, 2H), 6,04 [d, 1H, J = 8,3 Hz), 7,36 (m, 5H).

[3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (900 mg, 0,72 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (40 ml), po czym poddano działaniu pirydyny (0,071 ml, 0,88 mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,l-dimetyloetylu (195 mg, 0,80 mmola) w CH₂Cl2, a następnie chlorofosforanu difenylu (0,23 ml, 1,10 mmola), trietyloaminy (0,20 ml, 1,46 mmola) i katalitycznej ilości 4-pirolidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 1,05 g (86%) 2-deoksy-4-Odifenylofosfono-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-(3-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dckanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDC1-) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,3 Hz), 1,1-1,6 (m, 68H), 1,78 (s, 3H), 1,86 (s, 3H), 2,01 [m, 1H), 2,18 [m, 3H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,88 (d, 1H, J = 6,5 Hz), 2,97 [d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 (m, 2H), 3,72 (m, 1H), 3,82 [m, 1H), 4,24 [m, 1H),

4,42 (d, 1H, J = 11,8 Hz) , 4,64 (m, 3H), 5,16 (m, (η), 5,39 (m , 2H1, 5,573 (d, 1H, J = 4,3 Hz), 6,05 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 7,22 [m, 15H).

[4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (1,0 g, 0,60 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,0 g, 30 mmoli) i acylowano kwasem (R)-3-Zekanoilfksytetradekanowym (285 mg, 0,72 mmola) w obecności EEDQ (210 mg, 0,86 mmola), w wyniku czego otrzymano 332 mg (34%) H-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-Zekanoilfksytetradekanoiloamino] -3-O-[(R)-3-dekanollotetradekanolloi-β-D-glukopiranozydu 3-btn5yloksy-(S)-2)[(R)-3-dekrnoiloksytetradekanoiloamino]ptopylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej.

[5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-[8) związek otrzymany w [4) powyżej [332 mg,

0,20 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu [150 mg) na węglu wEtOH [10 ml) i tlenku platyny [300 mg) w EtOH/AcOH [10:1), w wyniku czego otrzymano 173 mg [55%) soli trittyloamoniowej 2-dtoksy-4-O-fosfono-2-[(R))3-ZekanoiloksytetraZekanoiloamino]-3)C-[(R)-3)Zekanoiloksytettadekanoilo])β-D-glukopitano5yZu 3-hydroksy-(S)-2)[(R)---dtkanoiloksytettadekanoiloamino]ptopylu w postaci białego proszku: t.t. 179-(8l°C; IR (film) -295, 2956, 2923 2853, 1732, 1650, 1559, 1467, 1377, 1320, 1169, 1134, 1104, 1051, 979, 801; 721 cm’¹; Ή NMR [CDCl--CD3OD) δ 0,88 [t, 18H, J = 6,9 Hz), (,1)(,7 [m, 111H), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,07 (q, 6H, J = 6,5 Hz), 3,3A3 (m, 14H), 4,45 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 5,0-5,- [m, 4H), 7,-9 (m, 1H), 7,53 [d, 1H, J = 9,1 Hz); „C NMR (CDC1-) δ 17-,7, 173,4, 17-,2, 170,7, 170,5, 170,1, 101,0, 75,4, 7-,1, 71,6, 41,1, 70,8, 70,5, 67,8, 61,4, 60,8, 54,3, , 45,8 , 41,3, 39,5, 34,5, 31,9,29,8, 29,7,29,4, ^^4,, 254, 22,7, 14,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla CgyHKgN-OutP · H2O: C, 65,58; H, 10,75; N, 2,64; P, 1,94. Stwierdzono: C, 65,49; H, 10,75; N, 2,64; P, 1,97.

Przykład 7 [B6)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-Zeoksy-6-O)fosfono-2)[(R)-3-dekanoiloksytttraZtkanfiloamino] ---O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoHoA-D-glukopiranozydu 3-hydro ksy-(S))2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (Związek (I)), R1 = R2 = R3 = n-C^uCO, X = Y = 0, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = Rg = H, R6 = OH, p = 1, R9 = PO3H2).

[1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w przykładzie 6-[2) [900 mg, 0,72 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml). Pozostałość rozpuszczono w CH2Ó2 (20 ml), ochłodzono do 0°C i potraktowano trietyloaminą (0,14 ml, 1,0 mmolm) i fhlorofosforfnem difemylu ^,17 10,1 0 ,m mmoIm). MieśZMiieię; mieszmno donotkowo przez 6 godzin, o następnie reakcję przerwano 50 ml 10% HCl. Produkt wyekstrahowano EtOAc (3 x 50 ml) i wysuszono nad No.2SO4. W wyniku chromatografii na żelu krzemionkowym z użyciem 50% EtOAc/heksany otrzymano 6-6 mg (63%) 2-Zeoksy-6-O-Ziffnylofosfono--)O-[(R)---Zfkonoiloksytetrodekoeoilo]-2-(2,2,2-trichloroftoksykorbonyloomino)-β)D-glukopirono5ydu 3-ben5yloksy)(S5-2)[(R))--dfkonoiloksytettodfkonoiloomino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDC1-) δ 0,87 [t, 12H, J = 6,0 Hz), 1,1-1,6 (m, 68H), 1,79 (s, 3H), 1,86 (s, -H), 2,01 (m, 1H), 2,18 (m, -H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,89 [d, 1H, J = 6,5 Hz), 2,97 [d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 [m, 2H),

188 046

3,75 (m, 1H), 3,82 (m, 1H), 4,24 (m, 1H), 4,42 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 4,65 (m, 3H), 5,16 (m, 1H), 5,39 (m, 2H), 5,75 (d, 1H, J = 4,3 Hz), 6,05 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 7,22 (m, 15H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (1) powyżej (620 g, 0,44 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (722 mg, 11 mmoli) i acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (190 mg, 0,48 mmola) w obecności EEDQ (170 mg, 0,58 mmola), w wyniku czego otrzymano 254 mg (36%) 2-deoksy-6-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoilotetradekanoilo]-3-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancj i stałej.

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (2) powyżej (254 mg, 0,16 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu wEtOH (10 ml) i tlenku platyny (300 mg) wEtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 34 mg (13%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-6-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3 -O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo] -β-D-glukopiranozydu 3 -hydroksy-(S)-2-[(K)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci białego proszku: t.t. 169-171°C; IR (film) 3306, 2922, 2853, 1732, 1644, 1548, 1467, 1377, 1316, 1165, 1106, 1053, 856, 722 cm⁴; H NMR (CDCl3-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = 6,7 Hz), 1,11-1,7 (m, 11H), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,05 (m, 6H), 3,3- 3,95 (m, 12H), 4,11 (m, 1H), 4,34 (m, 1H), 4,89 (m, 1H), 5,0-5,3 (m, 4H). ¹³C NMR (CDCI3) δ 173,8, 173,4, 171,1, 170,5, 101,3, 75,3, 74,9, 71,2, 71,0, 70,6, 68,8, 673, 65J, 6R4, ^^/4, 50,7, 45,9, 41,5 , 41,3 , 39,6, 34,6, 32,0, 29,8, 29,6, 29,4, 25,3, 25,1,22,7, 14,1, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C87H3O^P · H2O: C, 65,58; H, 10,75; N, 2,64; P, 1,94. Stwierdzono: C, 65,60; H, 10,34; N, 2,36; P, 2,01.

Przykład 8 (B7)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4)O-fosfono-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-β-D-glukopira) nozydu 3-hydroksy-(S))2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]propylu (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n^HnCO, X = Y = Ci, n = m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = HI, R6 = OH, p = 1, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w przykładzie 4-(4) (1,0 g, 1,56 mmola) acylowano kwasem (R^-nonanoiloksytetradekanowym (660 mg, 1,71 mmola) w obecności EDC.Mel (560 mg, 1,87 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg) w CH 2O2 (20 ml), w wyniku czego otrzymano 1,31 g (83%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylidenod-O-^Rj^-nonanoiloksytetradodekanoilo^-^^^-trichloroetoksykarbonyloamino^e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy)(S))2-(alliloksykarbonyloamino)propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCI3) δ 0,87 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,1-1,6 (m, 32H), 1,37 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,27 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,50 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,63 (dd, 1H, J = 15,1, 6,8 Hz), 3,26 (m, 1H), 3,35-4,0 (m, 9H), 4,32 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 4,41 (d, 1H, J = 12,0 Hz), 4,51 (m, 4H), 4,95 (m, 2H), 5,18 (m, 2H), 5,29 (d, 1H, J = 1*7,2 Hz), 5,88 (m, 1H), 7,36 (m, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (1) powyżej (1,29 g,

1,28 mmola) odbezpieczono wTHF (20 ml) w obecności malonianu dimetylu (1,0 ml, 0,88 mmola) i tetrakis(trifenylofosfina)palladu(0) (200 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3-nonanoiloksytetradekanowym (540 mg, 1,41 mmola) w obecności EEDQ (370 mg, 1,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,02 g (65%) 2)deoksy-4,6-C)izopropylideno-3-O)[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo^-^^^-trichloroetoksykarbonyloamino^e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCI3) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,1 Hz), 1,1-1,7 (m, 64H), 1,37 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,28 (m, 4H), 2,50 (dd, 1H, J = 15,5, 6,0 Hz), 2,62 (dd, 1H, J = 14,8, 6,3 Hz), 3,27 (m, 2H), 3,44 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,74 (m, 3H), 3,93 (m, 1H),

4,18 (m, 1H), 4,34 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 4,65 (m, 2H), 4,97 (t, 1H, J = 9,6 Hz), 5,06 (d, 1H, J = 8,6 Hz), 5,15 (m, 2H), 6,05 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 7,35 (m, 5H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (1,0 g, 0,81 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml), poddano działaniu

188 046 pirydyny (0,Θ80 ml, O.98 mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,1-dinetyloetylu (215 mg, O,89 mmola) w CH^Cb, a następnie chlorofosforanu difenylu (0,25 ml, 1,22 mmola), trietyloaminy (0,21 ml, 1,52 mmola) i katalitycznej ilości 4-pirolidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 1,17 g (g7%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-nonanoiloksvteti'adekanoilo'|-6-O-(2,2.2-tnc.hloro·-1, 1 -dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloaminojpropylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: ‘H NMR (CDCh) δ 0,g7 (t, 12H, J = 6,1 Hz), 1,1-1,6 (m, 64H), ijg (s, 3H), 1 ,g6 (s, 3H), 2,01 (m, 1H), 2,1g (m, 3H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,gg (d, 1H, J = 6,5 Hz), 2,97 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 (m, 2H), 3,72 (m, 1H), 3,g2 (m, 1H), 4,24 (m, 1H), 4,42 (d, 1H, J = 11,g Hz), 4,64 (m, 3H), 5,16 (m, 1H), 5,39 (m, 2H), 5,75 (d, 1H, J = 4,3 Hz), 6,05 (d, 1H, J = g,4 Hz), 7,22 (m, 15H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (1,1 g, 0,66 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,2 g, 33 mmole) i acylowano kwasem (R)-3-nonanoiloksytetradekanowym (305 mg, 0,79 mmola) w obecności EEDQ (235 mg, 0,95 mmola), w wyniku czego otrzymano 373 mg (35%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloammo]-3-O-[(R)-3-nonanoilotetradekanoilo]-3-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej.

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(g) związek otrzymany w (4) powyżej (373 mg, 0,23 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (300 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 43 mg (12%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-P-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-2-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci białego proszku: t.t. 176-179°C; IR (film) Β298, 2956, 2923, 285S, 1733, 1646, 1551, 1467, 1337, 1316, 1254, 1166, 1106, 1053, 722 cm’¹; ¹ H NMR ( CDCh-CD₃OD) δ 0,8g ( t, 18H,J = 6/7 Hz), 1,1Ί ,7 ( na, WOH), 2^^22/7 (m, 12H), 3,03 (q, 6H, J = 7,0 Hz), 3,3-4,3 (m, 14H), 4,43 (d, 1H, J = 7,1 Hz), 5,0-5,3 (m, 4H), 7,12 (d, 1H, J = 7,7 Hz), 7,17 (d, 1H, J = g,2 Hz); ¹³C NMR (CDCh) δ 173,9, 173,5, 173,3, 170,g, 170,5, 170,1, 100,9, 75,5, 73,1, 71,4, 71,1, 70,9, 70,6, 67,g, 61,6, 60,7, 54,3, 50,5, 45,g, 41,6, 41,4, 39,5, 34,6, 34,4, 32,0, 31,9, 29,g, 29,4, 29,3, 25,4, 25,1,22,7, 14,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla CggH^N^igP: C, 65,81; H, 10,65; N, 2,74; P, 2,02. Stwierdzono: C, 66,14; H, 10,46; N, 2,5g; P, 1^4.

Przykład 9 (B8)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu 3-hydroksy-(S)-2-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoiloammo]plΌpylu (Związek I), Ri = R₂ = R3 = n-C/H 13CO, X = Y = O,n = m = q = 0,R4=R5 = R7 = R9 = H, R₆ = OH, p = 1, R₈ = PO₃H₂).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w przykładzie 4-(4) (1,0 g, 1,56 mmola) acylowano kwasem (R)-3-heptanoiloksytetradekanowym (610 mg, 1,71 mmola) w obecności EDC.Mel (560 mg, 1,g7 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg) w CH2G2 (20 ml), w wyniku czego otrzymano 1,24 g (g2%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloammo)-P-D-glu· kopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-(alliloksy^arbonyloamino)-propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: Ή NMR (CDCh) δ O,88 (t, 6h, J = 6,0 Hz), 1,1-1,6 (m, 28H), 1,38 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 2,29 (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,51 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,63 (dd, 1H, J = 15,1, 6,8 Hz), 3,26 (m, 1H), 3,35-4,0 (m, 9H), 4,32 (d, 1H, J = 7,3 Hz), 4,41 (d, 1H, J = 12,0 Hz), 4,51 (m, 4H), 4,95 (m, 2H), 5,1g (m, 2H), 5,29 (d, 1H, J = 17,3 Hz), 5,8H (m, 1H), 7,36 (m, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (1) powyżej (1,22 g, 1,25 mmola) odbezpieczono w THF(20 ml) w obecności malonianu dimetylu (1,0 ml, O,88 mmola) i tetrakis(trifenylofosfina)palladu(0) (200 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3-heptanoiloksytetradekanowyn (490 mg, 1,38 mmola) w obecności EEDQ (370 mg, 1,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 925 mg (62%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)188 046

-3-heptanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoiloamino]piOpylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: 'H NmR (CDCf) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,7 Hz), 1,11,7 (m, 56H), 137 (s, 3H), 1,46 (s, 3H). 2,32 (m, 4H), 2,50 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,62 (dd, 1H, J = 15,1, 6,8 Hz), 3,29 (m, 2H), 3,44 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,74 (m, 3H), 3,93 (m, 1H), 4,18 (m, 1H), 4,34 (m, 1H), 4,57 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 4,65 (m, 2H), 5,01 (m, 2H), 6,04 (d, 1H, J = 8,3 Hz), 7,36 (m, 5H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (920 mg, 0,76 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml), po czym poddano działaniu pirydyny (0,075 ml, 0,92 mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (200 mg, 0,84 mmola) w CH2CĘ, a następnie chlorofosforanu difenylu (0,24 ml, 1,14 mmola), trietyloaminy (0,21 ml, 1,52 mmola) i katalitycznej ilości

4-pirolidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 1,03 g (83%) 2-deoksy-4-O-difenyyotosfono-3-O-| (R)-3-hc'pkinoiloksytetradekanoilo|-6-(.)-(2.2,2-tnchloiO-1, 1 -dimetyloctoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino')-(^^k^^^glukopiranozydu 3-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCl₃) δ 0,87 (t, 12H, J = 6,3 Hz), 11-1,6 (m, 56H), 1/77 (s, 3H), 1,86 (s, 3H), 2,01 (m, 1H), 2,18 (m, 3H), 2,40 (m, 2H), 2,67 (m, 1H), 2,88 (d, 1H, J = 6,5 Hz), 2,97 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 3,41 (οι^Η^^ (m, 1^1, 3,8 2 (m, 1H1, 4,24 (m, 1H\

4,42 (d, 1H, J 11,8 Hz), 4,64 (m , 3H), 2 (m, m), 139 )m, 1H(, 5J2 (d, 1H J = 2,3 Hz7, 6,05 (d, 1H, J = 8,4 Hz), 7,22 (m, 15H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (1,0 g, 0,61 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,0 g, 31 mmoli) i acylowano kwasem (R)-3-heptanoiloksytetradekanowym (260 mg, 0,73 mmola) w obecności EEDQ (220 mg, 0,88 mmola), w wyniku czego otrzymano 203 mg (21%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3heptanoiloksytetradekanoiloamino^-O-KR^-heptanoiloksytetradekanoilolP-D-glukopiranozydu 3-benzyloksy-)S)-2-[(R(-3-heptanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej.

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (4) powyżej (809 mg,

0,13 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (100 mg) na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (200 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 39 mg (21 %) 8-deoksy-4-O-fosfono-8-[(R)-9-heptanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R(-3-heptanoiloksytetradekanoilo]-p-D-glukopiranozydu 9-hydroksy-(S(-2-[)R)-3-heptanoiloksytetradekanoiloaminojpropylu w postaci białego proszku: t.t. 171-172°C; IR (film) 3305, 2955, 8982l 8859l 1734, 1644, 1553, 1466, 1377, 1170, 1102, 1052, 722 cm’¹; 'H NMR (CDCh-CD3OD) δ 0,88 (m, 18H), 1,1-1,7 (m, 93H), (m, 12H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,34,0 (m, 13H), 2,83 (q, 1H, J = 9,3 Hz), 4,43 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 5,0-5,3 (m, 4H), 7,30 (d, ‘H, J = 8,5 Hz), 7,43 (d, 1H, J = 8,5 Hz); ‘C NMR (CDCl₃) δ 173,8, 173,5, 173,2, 170,8, 170,5, 170,2, 101,0, 77,2, 75,5, 73,1, 71,6, 71,1, 70,9, 70,6, 67,8, 61,6, 60,8, 54,4, 50,5, 45,8, 41,6, 41A 39.5, 3 4.4, 3 4,4, 32,2,3 1,1,29,8,2 9,6,29,9, 2 8,9,2 5,4,2 5,12 2,2,2 2,2, , 41, 8 18,

Analiza. Obliczono dla C78H150N3O18P · H2O: C, 63,86; H, 10,44; N, 2,86; P, 2,11. Stwierdzono: C, 63,47; H, 10,20; N, ,^; P, 2,02.

Przykład 10 (B9)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 8-deoksy-4-O-fosfono-8-((R(-9-dekanoiloksytetradekiinodoamino]-3-))-|(RKi-dekanoilotetradekanodol-P-D-glukupiranroydu 4-hydroksy-(S(-9-[(R(-9-dekanoiloksytetradekanoilo]butylu (Związek (I), R‘ = R? = R3 = n-C5Hl9COl X = Y = O, n = p = 1, m = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R6 = Oh, R_s = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(-( związek otrzymany w przykładzie 4-(l) (3,1 g, 5,9 mmola) i (R(-3-(alliloksykarbonyloamino)-4-benzyloksy-1-butanol (1,1 g, 3,94 mmola) sprzęgnięto w obecności kompleksu trifluorku boru z eterem (3,0 ml, 23,6 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,96 g (67%) 8-deoksy-3,2,6-tri-O-acetylo-8-(8l2,8-trichloroetoksykarbonyloamino)-P-D-glukopiranozydu 4-benzyloksy-(S)-3-(alliloksykarbonyloamino(butylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej. Sposobem opisanym w przykładzie 4-(4) związek otrzymany powyżej (1,8 g, 2,43 mmola) odacylowano w metanolu (25 ml) z użyciem

188 046 wodorotlenku amonu (5 ml), a następnie potraktowano 2,2-dimetoksypropanem (25 ml) i kwasem kamfcrcsulfcrowym (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,34 g (g4%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylidyno-2-(2,2,2-trichlolΌetoksykarbcrylcammc)-β-D-glukopirarozydu 4-benzyloksy-(S)-3-(aniloksykarbonyloamino)butylu.

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w (1) powyżej (1,0 g, 1,53 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoilcksytetradekarowym (670 mg, 1,ó8 mmola) w obecności EDC.Mel (550 mg, 1^5 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg) w CH2G2 (15 ml), w wyniku czego otrzymano 1,03 g (65%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekaroilc]-2-(2,2,2-trichloroetcksykarbolryloammo)-β-D-gblkcpil·arozydu 4-benzyloksy-(S)-3-(alliloksykarbonyloammo)butylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: -H NMR (CDCb) δ Θ,88 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,6 (m, 34H), 1,37 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 1^5 (m, 2H), 2,2Η (t, 2H, J = 7,6 Hz), 2,50 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,63 (dd, 1H, J = 15,1, 6,7 Hz), 3,30 (m, 1H), 3,49 (m, 4H), 3,6Η (t, 1H, J = 9,4 Hz), 3,77 (t, 1H, J = 10,4 Hz), 3,92 (m, 3H), 4,54 (m, 5H), 4,69 (m, 2H), 5,1-5,4 (m, 4H), 5,91 (m, 1H), 7,33 (m, 5H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (2) powyżej (1,0 g,

0,97 mmola) odbezpieczono w THF (20 ml) w obecności malonianu dimetylu (1,0 ml, O,88 mmola) i tetrakis(triferylofbsfma)paΠadu(0) (200 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (425 mg, 1,07 mmola) w obecności EEDQ (317 mg, l^g mmola), w wyniku czego otrzymano 660 mg (51%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dekaroilcksytetradekarcilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamiro)-β-D-glukopirarozydu 4-berzyloksy-(S)-3-[(R)-3-dekaroiloksytetradekaroiloamiro]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: -4 NMR (CDCb) δ Θ^ (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,7 (m. 68H), 1,37 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 2,26 (q, 2H, J = 7,1 Hz), 2,41 (m, 2H), 2,62 (dd, 1H, J =

14,9, 6,4 EL·,, 3,2 9 ,πι, 1ΕΤ), 3,48 On, 3Eb, 1 ,7-, 2ET), 3,92 0η, 2Η,,4,1 8 ,ηι, 1Η\ 4,),9 (m, 2H), 4^ (q, 2H, J = 11,5 Hz), 5,15 (m, 2H), 5,55 (d, 1H, J = 8,8 Hz), 6,17 (d, 1H, J = 7,2 Hz), 7,32 (m, 5H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (640 mg, 0^ mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml), po czym poddano działaniu pirydyny (0,047 ml, O,58 mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-trichloro-l, 1-dimetyloetylu (127 mg, 0,53 mmola) w CRCty a następnie chlorofosforanu difenylu (0,15 ml, 0,72 mmola), trietyloaminy (0,13 ml, 0,96 mmola) i katalitycznej ilości 4- picoiidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 3Η9 mg (47%) 2-deoksy-Z-O-diferylofosforo-3-O-[(R)-3-dekalrciloksytetradekaroilo]-6-O-(2,2l2-trichlcrc-1,1-dimetylcetoksykarborylo)-2-(2l2,2-tri-hlorcetoksykarboryloamiro)-β-D-glukopirarozydu Z-berzyloksy-(S)-3-[(R)-3-dekaroilc ksytetradekarcilo]butylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: -4 NMR (CDCb) δ O,88 (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,6 (m, 68H), 1,79 (s, 3H), 1,8ó (s, 3H), 2,22 (m, 4H), 2,40 (m, 4H), 3,49 (m, 4H), 3,7Η (m, 1H), 3,93 (m, 1H), 4,1-4,5 (m, 5H), 4,9-4,6 (m, 4H). 5.13 (m. 2H), 5,51 (t, 1H, J = Η,9 Hz), 5^4 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 6,09 (d, 1H, J = 8,O Hz), 7,26 (m, 15H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (4) powyżej (375 g, 0,23 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (752 mg, 11,5 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (101 mg, 0,25 mmola) w obecności EEDQ (70 mg, O,28 mmola), w wyniku czego otrzymano 270 mg (67%) 2-deoksy-Z-O-diferylofosforc-2-[(R)-3-dekaIroiloksytetradekanoilcammo]-3-O-[(R)-3-dekanoilotetradekalroilo]-β-D-ghιkopirarczydu 4-berzyloksy-(S)-3-[(R)-3-dekaroiloksytetradekaroilo]butylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancj i stałej.

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(g) związek otrzymany w (5) powyżej (270 mg, 0,15 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (300 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 93 mg (39°%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-Z-O-fcsforc-2-[(R)-3-dekaroiloksytetradekaroiloamirc]-3-O-[(R)-3-dekaroilotetradekaroilo]-β-D-glukcpirarozydu Z-hydroksy-(S)-3-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]butylu w postaci białego proszku: t.t. 179-181°C (rozkład): IR (film) 32Η7, 2956, 2923, 2Η53, 1734, 1654, 1552, 1466, 1378, 1246, 1164, 1106, 1O85, 1052, 721 cm¹, ¹ H NMR (CDCb-CD₃OO)5 00^ (t, ,8Η, J = 6,9 Hh), Η,7(_m, 111H), 2,2-2,7

188 046 (m, 14H), 3,06 (q, 6H, J = 6,9 Hz), 3,2-4,0 (m, 13H), 4,21 (m, 1H), 4,50 (d, 1H, J = 7,7 Hz),

5,0-5,3 (m, 4H), 7,11 (m, 2H); C NMR (CDCh) δ -73,6, 173,5, 173,3, 170,9, 170,5, 170,1, 10-,-, 77,2, 75,5, 72,8, 71,3, 71,0, 70,6, 66,4, 64,0, 60,7, 54,8, 50,2, 45,8, 41,6, 39,5, 34,6, 34,5, 34,4, 32,0, 30,6, 29,8, 29,7, 29,6, 29,5, 29,4, 25,4, 25,1, 22,7, 14,2, 8,6.

Analiza. Obliczono dla CggHlloN3OlgP: C, 66,65; H, 10,78; N, 2,64; P, 1,95. Stwierdzono: C, 66,65; H, 10,68; N, 2,50; P, 1,94.

Przykład 11 (B 10)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanolotetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu 4-hydroksy-(S)-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]butylu (Związek (1), R1= ΙΥ = R.; = n-CęHięCO, X = Y = O, n = m = q = 0, R.i = R5 = R7 = Rę = H, Rć = OH, p = 2, R.8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(3) związek otrzymany w przykładzie 4-(l) (5,1 g, 9,7 mmola) i (R)-2-(alliloksykarbonyloamino)-4-benzyloksy-1-butanol (1,8 g, 6,45 mmola) sprzęgnięto w obecności kompleksu trifluorku boru z eterem (4,9 ml, 38,0 mmola), w wyniku czego otrzymano 2,92 g (61%) 2-deoksy-3,4,6-tti-O-acetylo-2-(2,2,2-ttichlotoetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 4-benzytokkyt-S))2-(alllio0kykkrronytoamino)propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej. Sposobem opisanym w przykładzie 4-(4) związek otrzymany powyżej (2,6 g, 3,51 mmola) odacylowano w metanolu (35 ml) wodorotlenkiem amonu (7 ml), a następnie potraktowano 2,2-dimetoksypropanem (35 ml) i kwasem kamforosulfonowym (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,9 g (77%) 22d-okkyt4,6-0-izoorooyhddnOl2-(2,2,2-trirhloroetoOkykkrbooyfoammol-β-D-glukopiranozydu 4-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloamino)but^ylu.

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(5) związek otrzymany w(1) powyżej (1,0 g, 1,53 mmola) acykn.Yano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekano\w/m (670 mg, 068 mmola) w obecności EDC.Mel (550 mg, 1,85 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (50 mg) w CH2CI2 (15 ml), w wyniku czego otrzymano 1,28 g (81%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradedeanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-|3-D-glukopianozydu 4-benzyloksy-(S)-2-(alliloksykarbonyloamino)butylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCI3) δ 0,66 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 34H), 1,37 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 1,82 (m, 2H), 2,28 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,50 (dd, 1H, J = 15,3, 6,0 Hz), 2,63 (dd, 1H, J = 15,2, 6,7 Hz), 3.16 (m, 1H), 3,56 (m, 3H), 3,65 (t, 1H, J = 9,6 Hz), 3,75 (t, 1H, J = 10,4 Hz), (m, 4H). 4,32 (d, 1H, J = 8,5 Hz), 4,46 (s, 2H), 4,54 (m, 2H), 4,67 (m, 2H), 4,90 (m, 1H), 5,26 (m, 3H), 5,89 (m, 1H), 7,33 (m, 5H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(6) związek otrzymany w (2) powyżej (1,25 g, 1,21 mmola) odbezpieczono w THF (20 ml) w obecności malonianu dimetylu (1,0 ml, 0,88 mmola) i tetrakis(trifenylofosfina)panadu(0) (200 mg), a następnie acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (530 mg, 1,33 mmola) w obecności EEDQ (362 mg, 1,46 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,16 g (72%) 2-deoksy-4,6-O-izopropylideno-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanollo]-2-(2,2,2-ttichlolΌetoksykarbonyloammo)-δ-D-glukopltanozydu 4-benzyloksy-(S)-3-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancji stałej: 'Η NMR (CDCh) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,4 Hz), 1,1-1,7 (m. 68H). 1,37 (s. 3H), 1,45 (s, 3H), 2,26 (q. 2H, J = 7,4 Hz), 2,34 (m. 1H), 2.50 (dd, 1H, J = 15,1, 6,0 Hz), 2,62 (^d, 1H, J = 15,4, 6,3 Hz), 3,12 (m, 1H). 3,5-3,95 (m, 7H), 4,14 (m, 1H),

4,29 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 4,67 (m, 2H), 4,86 (t, 1H, J = 9,6 Hz), 5,15 (m, 2H), 6,16 (d, 1H, J =

8,3 Hz), 7,35 (m, 5H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 4-(7) związek otrzymany w (3) powyżej (1,1 g, 0,83 mmola) odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (20 ml), po czym poddano działaniu pirydyny (0,080 ml, 1,0 mmola) i chloromrówczanu 2,2,2-^1011101-0-1,1-dimetyloetylu (220 mg, 0,91 mmola) w CH2G2, a następnie chlorofosforanu difenylu (0,26 ml, 1,25 mmola), trietyloaminy (0,23 ml, 1,66 mmola) i katalitycznej ilości 4- pirolidynopirydyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 802 mg (56%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanoilo]-6-O-(2,2,2-ttichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-ttichlotoetoksykatbonyloamino)-δ-D-glukopitanozydu 4-benzyloksy-(S)-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]butylu w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej

188 046 substancji stałej: ‘H NMR (CDCE) δ 0,(7 (t, 12H, J = 6,8 Hz), 1,1-1,6 (m, 68H), 1,79 (s, 3H), 1,(8 (s. 33H), 2,23 (m, 4H), 2,37 (m, 4H), 3,57 (m, 4H), 3,83 (m, 1H), 4,29 (m, 3H), 4,44 (m, 2H), 4,69 (m, 4H), 5,14 (m, 4H), 5,62 (d, 1H, J = 7,6 Hz), 6,15 (d, 1H J = 8,3 Hz), 7,25 (m, 15H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (4) powyżej (750 mg, 0,43 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,42 g, 21,7 mmola) i acylowano kwasem (R)---rekanoi1oksytetrarekanowym (190 mg, 0,4( mmola) w obecności EEDQ (130 mg, 0,53 mmola), w wyniku czego otrzymano 4(3 mg (64%) 2-reoksy-4-D-rifeny1ofosfono-2-[(R)---dekanoiioksytetradekanoiioamino]-3-D-[(R)---dekanoiiotetradekanoiio]-β-C-g1ukopiranozydu 4-ben)yioksy-(S)-2-[(R)---rekanoi1oksytetradekanoi1o]buty1u w postaci bezbarwnej, bezpostaciowej substancj i stałej.

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(() związek otrzymany w (5) powyżej (4(3 mg, 0,27 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu (150 mg) na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (300 mg) w EtON/AcDN (10:1), w wyniku czego otrzymano 23( mg (55%) soli trietyloamoniowej 2-reoksy-4-D-fosfono-2-[(R)---rekanoiioksytetrarekanoi1oamino]---O-[(R)---dekanoi1otetrarekanoiio]-β-C-g1ukopiranozyru 4-hyrroksy-(S)-2-[(R)---rekanoi1oksytetradekanoi1o]buty1u w postaci białego proszku: t.t. 1(1-183^ (rozkład): IR (film) 3294, 2956, 2923, 2(53, 1732, 1650, 1556, 1466, 1377, 1320, 1246, 1172, 1108, 10(2, 1058, (59, 721 cm-; 'H NMR (CDCE-CD₃OD) δ 0,(( (t, 1(H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 111N), 2,2-2,7 (m, 14H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,2-4,0 (m, 13H), 4,21 (m, 1H), 4,46 (d, 1H, J = 8,3 Hz), 5,0-5,3 (m, 4H);¹1C NMR (CDCE) δ 173,9, 173,4, 173,2, 171,2, 170,7,

101,0, 77,2, 75,4, 73,1, 71,4, 71,3, 71,1, 70,9, 70,6, 60,7, 5(,4, 54,7, 46,3, 45,9, 41,6, 41,1, 39,7, 34,8, 34,6, 34,4, 31,9, 29,(, 29,6, 29,5, 29,3, 25,4, 25,3, 25,1, 22,7, 14,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla CgsH 170N₃Oi₈P: C, 66,51; H, 10,7(; N, 2,64; P, 1,95. Stwierdzono: C, 66,81; H, 10,68; N, 2,53; P, 1,79.

Przykład 12 (B 11)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej M-[(R)---tetrarekanoi1oksytetrarekanol1o]-O-[2reoksy-4-O-fosfono-2-[(R)---tetrarekanoi1oksytetradekanoi1oammo]---D-[(R)---tetradekanol1oksytetradekanoi1o]-β-C-g1ukopirano)y1o]-L-seryny (Związek (I), R‘ = R2 = R3 n-C^CO, X = Y = O, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R = H Rg = CD2N, R₈ = PO-N2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5) ester benzylowy L-seryny (0,212 g, 1,08 mmola) acylowano kwasem (R)---tetradekanoiloksytetrarekanowym (0,541 g, 1,19 mmola) w obecności 1^;Ι)(Ά4ι1 (0,-5- g, 1,19 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,642 g (94%) estru benzylowego M-[(R)---tetrarekanol1oksytetradekanoi1o]-L-seryny w postaci woskowatej substancji stałej: t.t. 56-61°C; ‘H NMR (CDCE) δ 0,(( (t, 6H, J = ~7 Hz), 1,1-1,7 (m, 42H),

2,29 (t, 2H, J = 7,5 Hz). 2,50 (m, 2H), 3,(7 (br t, 1H), 3,95 (m, 2H), 4,65 (m, 1H), 5,1-5,25 (m, Ή), 6,69 (d, 1H, J = 7 Hz), 7,34 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(6) związek otrzymany w (1) powyżej (0,19 g, 0,30 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 2-(4) (0,635 g, 0,478 mmola) sprzęgnięto w obecności cyjanku rtęci (0,3 g, 1,2 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,425 g (77%) estru benzylowego M-[(R)---tetrarekanoi1oksytetrarekanoi1o]-O-[2-reoksy-4-D-rifeny1ofbsfono---O-[(R)---tetradekanoi1oksytetl·arekanoi1o]-6-D-(2,2,2-trichloro-1 J-dimetyloetoksykarbonyio)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyioamino)-β-D-g1ukopiranozyio]-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (0,405 g, 0,22 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (0,72 g, 11 mmoli) i acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (0,12 g, 0,26 mmola) w obecności EEDQ (0,0(2 g, 0,33 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,277 g (66%) estru benzylowego M-[(R)---tetradekanoiloksytetradekanoi1o]-O-[2-deoksy-4-D-difeny1ofosfono-2-[(R)---t_etrad_ek_an_Oii_Oksytetl·adekanoiloamino]---D-[(R)---tetradekanoiloksytetrarekanoi1o]-β-C-g1ukopiranozylo)-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCE) δ 0,(8 (t, 18H J = -6,5 Hz) 1,0-1,75 (m, 126H), 2,15-2,45 (m, 10H), 2,53 (dd, 1H, J = 14,7, 6,0 Hz), 2,67 (dd, 1H, J = 14, 6,0 Hz), 3,25 (br t, 1H, J = 7 Hz), 3,35-3,75 (m, 4H), 3,(( (dd, 1H, J = 11,1 Hz),

188 046

4,23 (dd, 1H, J = 11,1, 3 Hz), 4,6-4,75 (m, 2H), 5,03 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 5,05-5,25 (m, 4H), 5,48 (t, 1H, J = ~10 Hz), 6,40 (d, 1H, J = 7,5 Hz), 7,01 (d, 1H, J =8,1 Hz), 7,1-7,4 (m, 15H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (0,253 g, 0,133 mmola) uwodorniono w obecności 5% palladu na węglu (50 mg) i tlenku platyny (120 mg), w wyniku czego otrzymano 0,155 g (62%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-C)[2-deoksy-4-C-fosfonO)2)[(R)-3)tetradekanoiloksytetra) dekanoiloamino]-3)C)[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]) e-D-glukopiranozylo^L-seryny w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 180°C (rozkład); IR (film) 3322, 2956, 2924, 2852, 1736, 1732, 1681, 1673, 1667, 1660, 1651, 1467, 1456, 1247, 1174, 1110, 1081 cm⁴; 'H NMR (CDCI3-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = ~7 Hz), 1,0-1,7 (m, 135H), 2,2-2,75 (m, 12H), 3,05 (q, 6H, J = 7 Hz), 3,30 (br s, 13H), 3,7-3,9 (m, 3H), 3,96 (d, 1H, J 12 Hz), 4 05-4,3 (m, 2H), 4,34 (m, 1H), 4,53 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 5,05-5,3 (m, 4H), 7,25-7,35 (m, 2H); 13C NMR (CDCI3) δ 173,4, 173,2, 171,0, 170,3, 170,2, 169,9, 169,8, 100,8, 75,1, 73,4, 71,1, 70,7, 70,4, 70,3, 60,2, 54,3, 45,6, 41,2, 411, 39,2, 34,6, 34,4, 34,2, 32,0, 29,8, 29,5, 25,4, 25,2, 22,7, 14,2, 8, 6.

Analiza. Obliczono dla C99H190N3019P · 5H2O: C, 64,35; H, 10,91; N, 2,27; P, 1,68. Stwierdzono: C, 64,16; H, 10,92; N, 2,37; P, 1,91.

Przykład 13 (B 12)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej NKR^-dodekanoiloksytetradekanoiloj-O-P-deoksy-4-O-fosfono-2)[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoiloamino])3-0-[(R)-3-dodekanoilO) ksytetradekanoilo^e-D-glukopiranozylo^L-seryny (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C,iH23CO, X = Y = 0, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H,Ró = CO2H, = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy L-seryny (390 mg, 2,0 mmola) acylowano kwasem (R^-dodekanoiloksytetradekanowym (935 mg, 2,2 mmola) w obecności EDC.Mel (745 mg, 2,5 mmola) w CH2Cl2, w wyniku czego otrzymano 1,08 g (90%) estru benzylowego N-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-L-seryny: t.t. 53-54°C. Ή NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,5 Hz), 1,1-1,6 (m, 46H), 2,30 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,50 (d, 2H, 5,6 Hz), 2,62 (t, 1H, J = 6,2 Hz), 3,97 (m, 2H), 4,65 (m, 1H), 5,19 (m, 3H), 6,63 (d, 1H, J = 6,8 Hz), 7,35 (br s; 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-(1) (1,0 g, 2,02 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dodekanoiloksytetradekanowym (946 mg, 2,22 mmola) w obecności EDC.Mel (720 mg, 2,4 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (100 mg) w CH2Cl2, a następnie odbezpieczono w wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,30 g (81%) 2-deoksy-3-O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2)trichloroetoksykarbonyloamino^e-D-glukopiranozydu 2)(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCI3) δ 0,00 (s, 9H), 0,88 (m, 8H), 1,25 (m, 28H),

1,59 (m, 4H), 2,30 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,52 (m, 2H), 3,42 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,66 (m, 1H), 3,83 (dd, 1H, J = 11,8, 4,6 Hz), 3,94 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,71 (m, 2H), 5,07 (m, 2H), 5,27 (d, 1H, J = 8,8 Hz).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(3), na związek otrzymany w (2) powyżej (1,30 g, 1,51 mmola) podziałano chloromrówczanem 2,2,2)trichloro-1,1-dimetyloetylu (398 mg, 1,66 mmola) i pirydyną (0,15 ml, 1,83 mmola) wCH2Ch (25 ml) a następnie trietyloaminą (0,42 ml, 3,02 mmola), chlorofosforanem difenylu (0,47 ml, 2,27 mmola) i 4-pirolidynopirydyną (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,39 g (71%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfonO)3)O-[(R)-3-dodekanoiloksytetradekanoilo]-6)O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo^-^^^-trichloroetoksykarbonyloamino^e-D-glukopiranozydu 2)(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCh) δ 0,0 (s, 9H), 0,88 (m, 8H), 1,1-1,7 (m, 46H), 1,77 (s, 3H), 1,85 (s, 3H), 2,23 (m, 6H), 3,34 (m, 1H), 3,59 (m, 1H), 3,80 (m, 1H), 3,96 (m, 1H), 4,32 (m, 2H), 4,63 (m, 2H), 4,83 (d, 1H, J = 11,9 Hz), 5,02 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 5,20 (m, 1H), 5,65 (m, 2H), 7,29 (m, 10H).

(4) Na związek otrzymany w (3) powyżej (1,30 g, 1,0 mmola) w CH2O2 (15 ml) podziałano w 0°C TFA (5 ml), a następnie mieszaninę pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej w ciągu 18 godzin. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, a resztę TFA usunięto przez azeotropowanie z toluenem. Na laktol podziałano odczynnikiem Vilsmeiera

188 046 otrzymanym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu [0,22 ml, 2,5 mmola) w CH2CI2 (20 ml) w 0°C. Mieszaninę pozostawiono do powolnego ogrzania się do temperatury pokojowej na noc i rozdzielono pomiędzy 50 ml nasyconego wodnego roztworu NoHCO3 i eter [50 ml). Warstwy rozdzielono, po czym fazę organiczną wysuszono nad No2SO4 i zatężono pod próżnią. W wyniku oczyszczania metodą chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym z użyciem 10% EtOAc/heksany otrzymano 1,09 g (90%) chlorku 2-Zfoksy-4-O-Ziffeylofosfono- 3 )O)[(R)---dodekanoΠoksytftradfZekonoilo]-6)O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimftyloftoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykorbonyloommo5-α)D)glukopirano5ylu w postaci białej piany: *H NMR (CDCl-) δ 0,80 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,2-1,70 (m, 6(H), 1,78 [s, -H), 1,08 (s, -H), 2,18 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,30 [m, 4H), 4,72 [m, -H), 5,09 [m, 1H), 5,50 [t, 1H, J = 9,5 Hz), 5,79 [d, 1H, J = 8,0 Hz), 6,27 (d, 1H, J = 3,6 Hz), 7,19 [m, 10H).

[5) Do roztworu związków otrzymanych w [1) i [4) (odpowiednio 540 mg, 0,90 mmola i 1,0 g, 0,02 mmola) w 1,2-dichloroetanie (20 ml), dodano sproszkowanych sit molekularnych 4 A (300 mg, , zaweesinę meeszano przez 30 mmut . Dodano weedne, ροΓορ AgOTf (fló g , 4,5 mmola), po 30 minutach zawiesinę przesączono przez żel krzemionkowy i eluowano -0% EtOAc/heksany, w wyniku czego otrzymano 1,10 g (75%) estru benzylowego N-[(R)-3)ZoZekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2)deoksy-6-O-Zifenylofosfono--)O-[(R)---ZodekanoiloksytettaZfkanoilo]-6-O-[2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykorbonylo)-2-(2,2,2-trichlotoftoksykotbonyloammo))β-D-glukopiranozylo]-L-sfryny. Ή NMR (CDCl-) δ 0,08 (t, 12H, J = 6,5 Hz), 1,1-1,65 (m, 92H), 1,77 [s, 3H), 1,85 [s, -H), H,()2,9 (m, 8H), 3,67 [m, 2H), 4,30 [m, -H), 4,72 [m, 5H), 5,18 (m, 4H), 5,46 [m, 1H), 6,07 (m, 1H), 6,62 (d, 1H, J = 7,9 Hz), 7,05-4,65 [m, 15H).

[6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (5) powyżej (1,0 g, 0,56 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (1,83 g, 28 mmoli) i acylowano kwasem [R)-3-doZfkanfiloksytftroZekonowym (285 mg, 0,67 mmola) w obecności EEDQ (185 mg, 0,74 mmola), w wyniku czego otrzymano 420 mg [44%) estru benzylowego N-^R)---ZoZfkanfiloksytetradekanoilo]-O)[2-Zeoksy-4-O-Ziffnylofosfono-2-[(R)-3)dodekrnoiloksytetraZfkaeoiloammo]--)O-[(R)--)doZekonoiloksytetraZfkanoilo]-β)D-glukopiranozylo]-L) -seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

[7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-[8) związek otrzymany w (6) powyżej (420 mg, 0,24 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu wEtOH [10 ml) i tlenku platyny [400 mg) w EtOH/AcOH [10:1), w wyniku czego otrzymano 240 mg [60%) soli ttietyloomoniowej N-[(R)---doZekonoiloksytfttadekanoilo]-O-[2-dfoksy-6-O-fosfono-2- [(R))--ZoZekanoiloksytftradekanoiloammo]---O-[(R)-3 -dodekanoiloksytetradekanoilo)-β-D-glukopitreozylo]-L-seryny w postaci białego proszku: t.t. 181-102°C; IR [film) -289, 2956, 2920, 2851, 1731, 1656, 1557, ^', Β'Ο, 1182, 1100, 1080, 1052, 852, 721 cm⁴; *HNMR [CDCl--CD3OD) δ 0,08 (t, 18H, J = 6,7 Hz), fM,' [m, 123H), 2,2-2,7 [m, 12H), 3,06 (q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,35 (m, 1H), 3,70 fm, 6H), 3,88 [m, 2H), 4,20 [m, 1H), 4,56 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 4,59 (br s, 1H), 9,(6 (m, 4H); ^l3C NMR (CDCl-) δ (46,9, (4-,3, (43,2, 172,7, 169,6, 169,1, 1015,, 74,8 , 71,2 , 70,9, 69,2, 60^ , , ^^4,, 464 , 4f5 , 411^^, 394 , 34,3 , 34,2, 34,0,

-2,0, 29,8, 29,7, 29,4, 29,2, 25,6, 25,3, 25,2, 25,1,22,7, 14,1, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C93H^N3019P. H2O: C, 66,04; H, 10,73; N, 2,48; P, 1,83. Stwierdzono: C, 66,04; H, 10,73; N, 2,48; P, 1,86.

Przykład 14 [B13)

Wytwarzanie soli triftyloamoniow^Γej N-[(R)---undekanoiloksytettadekanoilo])O-[2) -Zfoksy)4)O-fosfono-2-[(R))--undekaeoiloksytettrdekanoiloomino]-3)0-[(R)--)UeZekanoiloksytfttaZfkanoilo])β-D-glukopitanozylo]-L-sfryny [Związek [I), R1 = R2 = R3 = n-C1<)H21CO, X = Y = O, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R₆ = CO2H, R.8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-[5), ester benzylowy L-seryny [390 mg, 2,0 mmola) acylowano kwasem (R)---undfkreoiloksytfttaZekanowym [905 mg, 2,2 mmola) w obecności EDC.Mel (745 mg, 2,5 mmola) w CHiCh, w wyniku czego otrzymano 1,08 g [92%) estru benzylowego N-[(R))--unZfkanoiloksytftradfkanoilo]-L)Seryny: t.t. 5--56°C; *H NMR [CDCl-) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 14-1,7 [m, 44H), 2,30 [t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,49

188 046 (d. 2H, J = 55 Hz), 3,99 (m. 2H), 4,65 (m, 1H), 5,19 (m, 3H), ó,58 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-(1) (1,0 g, 2,02 mmola) acylcwarc kwasem (R)-3-urdekaroiloksytetradekarowym (915 mg, 2,22 mmola) w obecności EDC.Mel (720 mg, 2,4 mmola) i Z-pirolidyropirydyry (100 mg) w 0202, a następnie odbezpieczono w wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,41 g (Η2%) 2-deoksy-3-O-[(R)-3-ιlndekaroiloksytetradekaroilo]-2-(2,2,2-tri-hloroetoksykarboryloammc)-β-C-glukopirarozydιι 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: -4 NMR (CDCI3) δ 0,00 (s, 9H), O,88 (m, 8H), 1,25 (m, 32H), -60 (m, 44)), 2,3, (t, 24,, J = 7,5 Hz), 2,52 (m, 2H), 3,42 (m, 1H), 3,55 (m, 1^), 3,66 (m, 1H), 353 (dd, 1H; J= 11,8, 4,6 Hz), 3,94 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J = Η,2 Hz), 4,71 (m, 2H), 5,07 (m, 2H), 5,27 (d, 1H, J = Η,7 Hz).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(3), na związek otrzymany w (2) powyżej (1,30, 1,53 mmola) podziałano chloromrówczanem 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (403 mg, 1,68 mmola) i pirydyną (0,15 ml, 1,85 mmola) w CH2G2 (25 ml), a następnie trietyloaminą (0,43 ml, 3,06 mmola), chlorofosforanem difenylu (O,48 ml, 2,30 mmola) i 4-pirolidynopirydyną (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,37 g (70%) 2-deoksy-4-O-difeIrylofosfonc-3-O-[(R)-3-ulldekaroilcksytetrαdekalroilc]-6-O-(2,2,2-tlϊchloro-1,1 -dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarboryloamino-lβ-D-glukopirarozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: —4 NMR (CDCI3) δ 0,0 (s, 9H), O,88 (m, 8H), —1-1,7 (m, 44H), 1,8O (s, 3H), 159 (s, 3H), 2,23 (m, 6H), 3,5Η (m, 3H), 4,32 (m, 1H), 4,71 (m, 21^)) 4,8g ,d, 1 —) , = 1 —,1 Hh- 5,01 (c^, 14,, J = 8— Hz), 5,20 (m, 1—H 5,62 (m, 2H), 7,25 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(4) związek otrzymany w (4) powyżej (1,28 g, 1,0 mmola) odbezpieczono TFA (5 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu (0,22 ml, 2,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,12 g (93%) chlorku 2-deoksy-4-O-diferylofosfolro-3-O-[CR)-3-ulrdekalroiloksytetradekaroilo]-6-O-C2,2,2-trichlclΌ-1, 1 -di metyl oe tok sy karbonyl o)- - 2(2,2,2-trichloroetoksykarboryloammo)-α-C-glukopiralrozylu w postaci białej piany: —3 NMR (0^3) δ 0^ (t, 6H, J = 6,7 Hz), 1,1-1,55 (m, 44H), 1,78 (s, 3H), 1,88 (s, 3H), 2,18 (m, 2H), 2,43 (m, 2H), 4,34 (m, 4H), 4,72 (m, 3H), 5,09 (m, 1H), 5,50 (t, 1H, J = 9,6 Hz), 5^0 (d, 1H, J = 8,O Hz), 6,26 (d, 1H, J = 3,4 Hz), 7,26 (m, 10H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5), związki otrzymane w(1) i (4) powyżej (odpowiednio 530 mg, 0,90 mmola i 1,0 g, 0^3 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,11 g (76%) estru benzylowego N-[(R)-3-urdekaroiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-diferylofosforo-3-O-[(R)-3-undekaroiloksytetradekanoilojró-O-^^^-trichloro-1, 1 -dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarboryloammo)-β-C-glukopiranozylo]-L-seryry: —3 NMR CDCcl-) δ O,88 (m, —2H), 1,0-1,65 (m, 88H), ,,77 (,. 3H,, 1,55 (,3 HH- 2,1-2,5 (m, 3Η\ 3,37 0η, 1Η\ 3,44 (m, D\ 355 (m, 1H), 4,30 (mm 3 H), 4 57 ,ιη, ,Η)) ,5 - 0n, ,Η) 5,46 (m, 1H), 6,07 (m, 1H), 6,62 (d, 1H, J = 7,7 Hz), 7,05- 7,45 (m, 15H).

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany (5) powyżej (1,0 g, 0,57 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (2,0 g, 30,5 mmola) i acylowano kwasem dR)l3-urdekaroiloksytetradekanowym (28O mg, O,68 mmola) w obecności EEDQ (185 mg, 0,75 mmola), w wyniku czego otrzymano 470 mg (50%) estru benzylowego N-[(R)-3-urdekaroiloksytetradekaroilo]lOl[2ldeoksylZlOldiferylofcsfolro-2-[(R)-3-ulrdekarciloksytetradekaroiloammc]l3lOl[(R--3-undekalroiloksytetradekaroilo]lβlDlghlkopiranozylo]l -L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(Η) związek otrzymany w (6) powyżej (470 mg, 0,27 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (400 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 130 mg (30%) soli trietyloamoniowej Nl[CR)l3lUrdekaroiloksytetradekaroilc]lOl[2ldeoksyl4lOlfosforOl2l -[(R)-3-ulrdekanoiloksytetradekaroilcalnmc]l3lOl[(R)l3lUlrdekaroiloksytetradekaroilo]lβl -Clglukopirarczylo]lL-seryry w postaci białego proszku: t.t. 181-183°C; IR (film) 3294,

188 046

2923, 2g53, 1734, 1655, 1466, 1377, i 163, 10g0, 721 cm'¹; 0h NMR (CDCh-CD3OD) δ 0,gg (t, igH, J = 6,8 Hz), 1,1-1,7 (m, 117H), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,4-3,2 (m, 5H), 3,6-3,9 (m, 4H), 4,20 (d, 1H, 9,g Hz), 4,54 (d, 1H, J = g,0 Hz), 4,62 (br. s, 1H), 5,17 (m, 4H); ^C NMR (CDCh) δ 173,5, 173,3, 172,8, 172,2, 169,6, 169,1, 8O1,5, 77,2, 74,g,

70,9, ^^2,, 60,5 , 58,5 , 53Ί , 51,5 , -^^,1 , , 41Ί, 34,6 , ^^,4,, 34Ί, 32,0, 29,8 ,

29,4, 29,2, 25,6, 25,21, 251, 22,7, 18,5, 14,21, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C90H172N3019P: C, 66,26; H, 10,63; N, 2,5g; P, 1,90. Stwierdzono: C, 66,56; H, 10,57; N, 2,47; P, 1,91.

Przykład 15(B 14)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej N-[(R)-32dekanoiłoksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fbsfono-2-[(R)23-dekanolłoksytetradekanoiloamino]-32O2[(R)-3-dekanoiloksytetradekanollo]-β-D-glukoplranozylo]2D2ser'yny (Związek (I), Ri = R2 = R3 = n-CęHięiCO, X = Y = O, n = m = p = q = 0, R4 = R 5 = R7 = R9 = H, R, = CO2H, Rg = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy D-seryny (390 mg, 2,0 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (g75 mg, 2,2 mmola) w obecności EDC.Mel (745 mg, 2,5 mmola) w CH2G2, w wyniku czego otrzymano 1,05 g (91%) estru benzylowego N-[(R)-3'dekanoiloksyletradekanoilo]-D-seryny: t.t. 5i-52°C; Ή NMR (CDCh) δ 0,gg (m, 6H), 8,1-1,7 (m, 34H), 2,30 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,50 (m, 2H), 3,6g (s, 1H), 3,93 (d, 2H, J = 3,1 Hz), 4,62 (m, 1H), 5,22 (m, 3H), 6,63 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-(i) (1,0 g, 2,02 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (gg4 mg, 2,22 mmola) w obecności EDC.Mel (720 mg, 2,4 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (100 mg) w CH2G2, a następnie odbezpieczono w wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,30 g (77%) 2-deoksy-320-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloaminohe-D-glukopiranozydu 2-(trlmetyloslłlło)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 0h NMR (CDCh) δ 0,00 (s, 9H), 0,gg (m, 8 H), 1,25 (m, 30H),

1,59 (m, 4H), 2,30 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,52 (m, 2H), 3,42 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,66 (m, 1H), 3,g3 (dd, 1H, J = O8,8, 4,6 Hz), 3,94 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J = g,2 Hz), 4,71 (m, 2H), 5,07 (m, 2H), 5,27 (d, 1H, J = 8,8 Hz).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(3), na związek otrzymany w (2) powyżej (1,25 g, 1,50 mmola) podziałano chloromrówczanem 2,2,2-trichłoro-1,1-dimetyloetyłu (396 mg, 1,65 mmola) i pirydyną (0,15 ml, 1,g1 mmola) w CH2CI2 (25 ml), a następnie trietyloaminą (0,42 ml, 3,00 mmola), chlorofosforanem difenylu (0,47 ml, 2,25 mmola) i 4'pirolidynopirydyną (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,31 g (69%) 2-deoksy-4-O2dlfenylofosfono-3-0-[(R)-3dekanoiloksytetradekanoilo] -6-O-(2,2 ,:2-tric hlo ιό- 1,1 -dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-p-D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: Ή NMR (CDCI3) δ 0,0 (s, 9H), 0,g9 (m, 8H), 1,1-1,7 (m, 34H), 1,g2 (s, 3H), 1,90 (s, 3H), 2,30 (m, 4H), 3,40 (q, 1H, J = 9,6 Hz), 3,65 (m, 1H), 3,g9 (m, 1H), 4,32 (m, 2H), 4,63 (m, 2H), 4,g2 (d, 1H, J = 12,1 Hz), 5,01 (d, 1H, J = g,2 Hz), 5,63 (m, 2H),

7,29 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(4) związek otrzymany w (3) powyżej (1,27 g, 1,0 mmola) odbezpieczono z użyciem TFA (5 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu (0,22 ml, 2,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,06 g (g9%) chlorku 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-32dekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,l2dimetyłoetoksykarbonylo)-2-(2,-2,2-trichloroetoksykarbonyloamlno)-α2D-glukopiranozylu w postaci białej piany: 0h NMR (CDCI3) δ 0,gg (t, 6H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,55 (m, 34H), i,7g (s, 3H), O,88 (s, 3H), 2,1g (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,32 (m, 4H), 4,71 (m, 3H), 4,g3 (m, 3H), 5,09 (m, 1H), 5,50 (t, 1H, J = 9,5Hz), 5,77 (d, 1H, J = g,0 Hz), 6,26 (d, 1H, J = 3,4 Hz), 7,20 (m, 10H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie i3-(5), związki otrzymane w (1) i (4) powyżej (odpowiednio 520 mg, 0,90 mmola i 1,0 g, O,84 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,13 g (7g%) estru benzylowego N-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3188 046

-dekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-ttichloto-1,1-dlmetyloetoksykatbonylo)-2-(2,2,2 -trichlotoetoksykarbonyloamino)-β-D-glukopitanozylo]-D-seryny: *H NMR (CDCh) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,65 (m, 68H), 1,82 (s, 3H), 1,89 (s, 3H), 2,2-2,6 (m, 8H), 3,40 (m, 1H), 3,64 (m, 1H), 4,01 (m, 2H), 4,27 (m, 2H), 4,44 (d, m, J = 7,1 Hz), 4,60 (m, 2H), 4,77 (m, 2H), 5,19 (m, 6H), 6,61 (d, m, J = 8,3 Hz), 7,05 -7,45 (m, 15H).

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (5) powyżej (1,0 g, 0,58 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,9 g, 29 mmoli) i acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (280 mg, 0,70 mmola) w obecności EEDQ (190 mg, 0,77 mmola), w wyniku czego otrzymano 420 mg (44%) estru benzylowego N-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-O-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-f3^I>^₍^li^ikopiranozylo]-D-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (6) powyżej (420 mg,

0,25 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu wEtOH (10 ml) i tlenku platyny (400 mg) wEtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 118 mg (30%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-β-D-glukopiranozylo]-D-seryny w postaci białego proszku: t.t. 179-181°C; IR (film) 3283, 3100, 2921, 2852, 1732, 1^^0, 1651, 1564, 1556,, 1464, 1417, 1378, 1322, 118^1, 1061, 856, 722 cm⁴; ’H NMR (CDCI3-CD3OD) δ 0)66 (t, 18H' J = 6,8 Hz), -,1--,8 (m, 11 1H), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,06 (m, 6H), 3,33 (m, 5H), 3,78 (m, 2H), 3,95 (m, 2H), 4,22 (m, 1H), 4,45 (d, 1H, J = 7,5 Hz), 4,68 (br. s, 1H), 5,13 (m, 3H), 5,26 (m, 1H); Ά NMR (CDCI3) δ 183,8, 173,5, 173,1, 171,1, 169,9», 100,3, 75,1, 73,9», 71,9, 71,1, 70,9», 70,21, 60,9,, 53,9,, 52,7', 46,,0, 41,3, 40,8, 39,4, 34,6, 34,4, 31,9, 29,8, 297, 29,5, 29,4, 25,6, 25,4, 25,2, 25,-, 22,7, -4,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla C87HiććN3019P: C, 65,75; H, 10,53; N, 2,64; P, 1,95. Stwierdzono: C, 65,32; H, 10,28; N, 2,53; P, 1,89.

Przykład 16 (B 15)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozylo]-L-seyny. (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n^H^CO, X = Y = 0, n = m = p = q = 0, R4 = R₅ = R7 = R9 = H, R, = CO2H, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy L-seryny (250 mg, 1,08 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (478 mg, 1,2 mmola) w obecności EDC.Mel (357 mg, 1,2 mmola) w C^Cty w wyniku czego otrzymano 0,52 g (84%) estru benzylowego N-[(R)-3-heptanolloksytettadekanoilo]-L-seryny: t.t. 52-53°C; *H NMR (CDCI3) δ 0,87 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 1,---,8 (m, 34H), 2,29 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,49 (d, 2H, J = 5,5 Hz), 3,67 (s, 1H), 3,97 (m, 2H), 4,63 (m, 1H), 5,19 (m, 3H), 6,61 (d, 1H, J =

7,1 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5) związek otrzymany w (1) powyżej (500 mg,

0,87 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 15-(4) g, 0,90 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,35 g (89%) estru benzylowego N-[(R)-3-dekanolloksytettadekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanoilo]-6-O-(2)2)2-trichloto-1)1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2)2,2-trichloroetoksykatbonyloamino)-β-D-glukopitanozylo]-L-seryny: *H nMr (CDCh) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,0-1,65 (m, 68H), 1,77 (s, 3H), 1,85 (s, 3H), 2,1- 2,5 (m, 8H), 3,38 (q, 1H, J = 9,1 Hz), 3,65 (m, 1H), 3,84 (m, 1H), 4,27 (m, 3H), 4,70 (m, 5H), 4,84 (m, 4H), 5,14 (m, 3H), 5,46 (t, 1H, J = 9,7 Hz), 6,07 (m, 1H), 6,62 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 7,057,45 (m, 15H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (600 mg, 0,34 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,13 g, mmola) i acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloksytetradekanowym (150 mg, 0,38 mmola) w obecności EEDq (124 mg, 0,50 mmola), w wyniku czego otrzymano 362 mg (60%) estru benzylowego N-[(R)-3-dekanoiloksytettadekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetta40

188 046 dekanolloaminoJ-3-O-[(R)-9-dekanoiloksytetradekanoilo]-β-D-glukopiranozylo]-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (300 mg,

0,17 mmola) uwodorniono w obecności palladu na węglu (100 mg) i tlenku platyny (200 mg) w THF/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 120 mg (44%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-9-dekanolloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fosfono-8-[(R)-9-dekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-P-D-glukopiranozylo]-L-seryny w postaci białego proszku: t.t. 175-176°C; IR (film) 3304, 8656, 2923, 2853, 1733, 1654, 1541, 1466, 1377, 1164, 1107, 1080, 845, 721 cm‘‘; '12 NMR (CDCb-CDaOD) δ 0,88 (t, 18H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 111H), (m, 12H), 3,07 (q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,37 (m, 1H), 9,5-9l65 (m, 8H), 4,21 (q, 1H, 11,0 Hz), 4,54 (d, 1H, J = 8,9 Hz), 4,61 (br. s, 1H), 5,17 (m, 4H), 7,10 (d, 1H, J = 9,0 Hz), 7,43 (d, 1H, J = 7,9 Hz); ‘C NMR (CDCl,) δ 176,3, 173A 173,2, 172,8, 172,0, 169,6, bU 101A 74,7, 70,9, 69,3, 60,4, 59,2l 51,6, 46,1, 41,4, 41,0, 39J i 341 i 34,3, 34,2 , 341, 319, :29,8 , 29.7 , 29,6 , 29,4 1 29,3 1 29,2 1 251 1 251 1 :25,0, 22,7, 14,1 18,6.

Analiza. Obliczono dla C87Hi66N3O|9P · H2O: C, 65,01; H, 10,54; N, 2,61; P, Ί,.

Stwierdzono: C, 64^ H, 10,38; N, ,^; P, 2,06.

Przykład ‘7 (B 16)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-2-O-fosfono-2-[(R(-3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]-9-O-[(R)-3nonanoiloksytetradekanoilo]-p-D-glukopiranozylo]-L-seryny. (Związek (I), R‘ = R2 = R3 = nCgHpCO, X = Y = O, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R, = CO?), R₈ = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy L-seryny (390 mg; 2,0 mmola) acylowano kwasem (R)-3-nonanoiloksytetradekanowym (780 mg, 2,2 mmola) w obecności EDC.Mel (845 mg, 2,5 mmola) w CH2Cb, ^w wyniku czego otrzymano 1,0 g (89%) estru benzylowego N-[(R(-9-nonanoiloksytetradekanoilo]-L-seryny: t. t. 52-53°C;

H NMR (CDCl,) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,7 (m, 32H), 2,30 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,51 (d, 2H, J = 5,8 Hz), 2,62 (t, 1H, J = 6,0 Hz), 3,68 (m, 2H), 2l64 (m, 1H), 5,19 (m, 3H), 6,58 (d, 1H, J = 6,8 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-(l) (1,0 g, 2,02 mmola) acylowano kwasem (R)-3-nonanoiloksytetradekanowym (852 mg, 2,22 mmola) w obecności EDC.Mel (720 mg, 2,4 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (100 mg) w CfyCb, a następnie odbezpieczono w wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,31 g (79%) 2-deoksy-3-O-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-P-D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ‘12 NMR (CDC^ly) δ 0,00 (s, 9H), 0,88 (m, 8H), 1,25 (m, 28H),

1,59 (m, 4H), 2,30 (t, 2H, J = 7,5 Hz), (m, 2H), 3,22 (m, 1H), 315 (m, 1H), 3,66 (m, 1H), 3l89 (dd, 1H, J = 11,8, 4,6 Hz), 9,62 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,71 (m, 2H), 5,07 (m, 2H), 5,27 (d, 1H, J = 8,8 Hz).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(3) na związek otrzymany w (2) powyżej (1,25 g,

1,52 mmola) podziałano chloromrówczanem 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (400 mg, 1,67 mmola) i pirydyną (0,15 ml, 1,84 mmola) w CfyC! (25 ml), a następnie trietyloaminą (0,42 ml, 3l02 mmola), chlorofosforanem difenylu (0,47 ml, 2,28 mmola) i 4-piroli^^^<^^ii^<^^i^^ (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,30 g (67%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-9-nonanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloaminolP-D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 1) NMR (cDc^) δ 0,0 (s, 9H), 0,88 (m, 8,), 1,1-1,7 (m, 32H), 1,82 (s, 3H), 189 (s, 3H), 2,22 (m, 6H), 3,33 (m, 1H), ^,33 (m, lfy, ,,0 0 (m, H^1, 3,96 (m. 1H), 4,31 (m, 2H), 415 (m, 2H), 2l89 (d, 1H, J = 12,0 Hz, , 5,1 1 (d, 12, , ,1 = 71 Hz, , 5,,2 (m, 1H), 7,28 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(4) związek otrzymany w (3) powyżej (126 g, mmola) odbezpieczono z użyciem TFA (5 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu (0,22 ml, 2,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,07 g (91%) chlorku 8-deoksy-2-O-difenylofosfono-3-O188 046

-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2) -^^^-trichloroetoksykarbonyloamino^a-D-glukopiranozylu w postaci białej piany: *H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 1,25-1,55 (m, 32H), 1,78 (s, 3H), 1,88 (s, 3H), 2,18 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,34 (m, 4H); 4,70 (m, 3H), 4,83 (m, 3H), 5,09 (m, 1H), 5,51 (t, 1H, J = 10,2 Hz), 5,78 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 6,25 (d, 1H, J = 3,6 Hz), 7,19 (m, 10H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5), związki otrzymane w(1) i (4) powyżej (odpowiednio 505 mg, 0,90 mmola i 1,0 g, 0,85 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,03 g (71%) estru benzylowego N-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo^O-P-deoksy^-O-difenylofosfono^-OKR^-nonanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2 )trichloro-1,1-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozylo]-L-seryny: *H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,0-1,65 (m, 64H), 1,78 (s, 3H), 1,82 (s, 3H), 2,1-2,5 (m, 8H), 3,38 (m, 1H), 3,64 (m, 1H); 3,83 (m, 1H), 4,25 (m, 3H), 4,73 (m, 5H), 5,18 (m, 5H), 6,07 (m, 1H), 6,60 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 7,05-7,45 (m, 15H).

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (5) powyżej (1,0 g, 0,59 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,93 g, 29,5 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-nonanoiloksytetradekanowym (273 mg, 0,71 mmola) w obecności EEDQ (195 mg, 0,78 mmola), w wyniku czego otrzymano 405 mg (42%) estru benzylowego N-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo]-O-[deoksy-4-O-difenylofosfono-2-[(R))3-nonanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3)nonanoiloksytetradekanoilo]-β-D)glukopirano/ylo]-L)Seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (6) powyżej (405 mg, 0,25 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (400 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 185 mg (48%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-nonanoiloksytetradekanoilo])O-[2-deoksy)4-O-fosfono-2) [(R)-3 -nonanoiloksytetradekanoiloamino] -3-O-|'(R)-3-nonanoiloksytetrade'kanoilo])β-D)glukopirano/ylo]-L-seryny w postaci białego proszku: t.t. 177-179°C; IR (film) 3306, 2955, 2923, 2853, 1732, 1660, 1538, 1467, 1378, 1252, 1165, 1106, 1080, 960, 844, 722 cm⁴; 'H NMR (CDC^-CD30D) δ 0,88 (t, 18H, J = 6,8 Hz), 1,1-1,7 (m, 105H), 2,2-2,75 (m, 12H), 3,07 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,2-3,5 (m, 5H), 3,85 (m, 4H), 4,23 (d, 1H, 10,2 Hz), 4,51 (d, 1H, J =8,0 Hz), 4,64 (br, s, 1H), 5,18 (m, 4H); 1³C NMR (CDCh) δ 173,3, 172,8, 172,2, 169,6, 1691, 101,5 , , ΊΟΝ, ΊΟΝ, 693, 60,5 , 53,2, 51,5 , 461, 41,5 , 41,0 , 39,2, 34,5, 343,

34,1, 32,0, 31,9, 29,8, 29,6, 29,4, 29,3, 25,6, 25,2, 25,1, 22,7, 14,1, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C84H160N3019P: C, 65,21; H, 10,42; N, 2,72; P, 2,00. Stwierdzono: C, 65,48; H, 10,32; N, 2,62; P, 2,12.

Przykład 18 (B 17)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej N)[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fosfonO)2)[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoiloamino])3-O-[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozylo]-L-seryny (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n^H^CO, X = Y = O, n =m=p= q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R6 = CO₂H, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy L-seryny (390 mg, 2,0 mmola) acylowano kwasem (R)-3-oktanoiloksytetradekanowym (815 mg, 2,2 mmola) w obecności EDC.Mel (745 mg, 2,5 mmola) w CH2O2, w wyniku czego otrzymano 1,02 g (93%) estru benzylowego N-[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoilo]-L)Seryny: t.t. 50-51°C; H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,1-1,7 (m, 30H), 2,30 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,51 (d, 2H, J = 5,8 Hz), 2,60 (t, 1H, J = 6,0 Hz), 3,97 (m, 2H), 4,65 (m, 1H), 5,22 (m, 3H), 6,61 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-(l) (1,0 g, 2,02 mmola) acylowano kwasem (R)-3-oktanoiloksytetradekanowym (821 mg, 2,22 mmola) w obecności EDC.Mel (720 mg, 2,4 mmola) i 4-pirolidynopirydyny (100 mg) w CH2O2, a następnie odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,35 g (83%) 2)deoksy)3-O-[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoilo])2-(2,2,2-trichłoroetoksykarbonyloammo))β) -D-glukopiranozydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej:

188 046 'H NMR (CDCl,) δ 0,00 (s, 9H), 0,(8 (m, 8H), 1,25 (m, 26H), 1,60 (m, 4H), 2.30 (t, 2H, J =

7.5 Hz), 2,53 (m, 2H), 3,42 (m, 1H), 3,53 (m, 1H), 3,66 (m, 1H), 3,(3 (dd, 1H, J = 11,8, 4,4 Hz), 3,94 (m, 2H), 4,56 (d, 1H, J = 8,3 Hz), 4,64 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 4,77 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 5,08 (m, 2H), 5,30 (br s, 1H).

(3) W sposób opisany w przykładzie 2-(3), na związek otrzymany w (2) powyżej (1,30 g, 1,61 mmola) podziałano chloromrówczanem 2,2,2-trichloro-1,1-dimetyloetylu (425 mg, 1,77 mmola) i pirydyną (0,16 ml, 1,95 mmola) w Ο^Ε (25 ml), a następnie trietyloaminą (0,45 ml, 3,22 mmola), chlorofosforanem difenylu (0,50 ml, 2,42 mmola) i 4-piro1irynopiryryną (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,42 g (71%) 2-deoksy-4-O-rifeny1ofosfono-3-O-[(R)-3-oktanoi1oksyΐetradekanoi1o]-6-D-(2,2,2-trichloro-1,1 -dimetyloetoksykarbony1o)-2-(2,2.2-trichloroetoksykarbonyloammo)-β-C-g1ukopiranozydu 2-(trimetylosililo^tylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 'H NMR (CDCE) δ 0,0 (s, 9H), 0,88 (m, 8H), 1,1-1,7 (m, 30H), 1,(2 (s, 3H), 1,89 (s, 3H), 2,23 (m, 6H), 3,37 (m, 1H), 3,65 (m, 1H), 3,(3 (m, 1H), 3,96 (m, 1H), 4,55 (m, 2H), 4,(3 (d, 1H, J = 11,8 Hz), 5,01 (d, 1H, J =

8,2 Hz), 5,2z , m, 1H), 7,19 , m,10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(4) związek otrzymany w (3) powyżej (1,24 g, 1,0 mmola) odbezpieczono z użyciem TFA (5 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu (0,22 ml,

2.5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,0 g ((7%) chlorku 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-oktanoi1oksytetl·arekanoi1o]-6-D-(2,2.2-trichloro-1, 1 -d imetyloetoksy karbon vl°)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbony1oamino)-α-D-giukopiranozyiu w postaci białej piany: 'H NMR (CDCE) δ 0,(8 (t, 6H, J = 6,7 Hz), 1,^5-1,55 (m, 30H), 1,78 (s, 3H), 1,88 (s, 3H), 2,18 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,29 (m, 4H), 4,72 (m, 3H), 5,09 (m, 1H), 5,51 (t, 1H J = 9,9 Hz), 5,79 (d, 1H, J = 7,9 Hz), 6,25 (d, HH, J = 3,5 Hz), 7,29 (m, 10H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5), związki otrzymane w(1) i (4) powyżej (odpowiednio 490 mg, 0,90 mmola i 1,0 g, 0,(6 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,99 g (69%) estru benzylowego N-[(R)-3-oktanoiioksytetradekanoiio]-O-[2-deoksy-4-O-difenyiofosfono-3-D-[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1,1 -di met yl oet o k sy k arboiiylo)-2-(2,2, 2-trichloroetoksykarbonyloamino)-β-D-giukopiranozy1o]-L-seryny: ’H NMR (CDCE) δ 0,8( (t, 12N. J = 6,9 Hz), 1,0-1,65 (m, 60H), 1,77 (s, 3H), 1,(5 (s, 3H), 2,1-2,5 (m, 8H), 3,37 (m, m), 3,65 (m, m), 3,(3 (m, 1H), 4,27 (m, 3H), 4,72 (m, 5H), 5,18 (m, 4H), 5,46 (t, 1H, J = 9,8 Hz), 6,06 (m, 1H), 6,60 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 7,05 -7,45 (m, 15H).

(6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (5) powyżej (0,95 g, 0,57 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (1,(6 g, 28,5 mmola) i acylowano kwasem (R)3-oktan°i1oksytetrarekanowym (252 mg, 0,6( mmola) w obecności EEDQ (185 mg, 0,75 mmola), w wyniku czego otrzymano 433 mg (47%) estru benzylowego N-[(R)-3-oktan°l1°ksytetrarekanol1°]-O-[2-reoksy-4-O-rifeny1ofosfon°-2-[(R)-3-oktanoi1oksytetradekan°l1°amln°]-3-D-[(R)-3-oktan°iloksytetradekanol1°]-β-C-ghιk°pil·anozy1o]-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(() związek otrzymany w (6) powyżej (433 mg, 0,27 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu (250 mg) w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (400 mg) w EtDN/AcDN (10:1), w wyniku czego otrzymano 196 mg (4(%) soli trietyloamoniowej M-[(R)-3-oktanoiioksytetradekanoi1o]-D-[2-deoksy-4-D-fosf°no-2-[(R)-3-°ktanoii°ksytetradekanoiloamino]-3-D-[(R)-3-oktanoiloksytetradekanoi1°|-(k;Cglilkoplizιrlozy1o|-L·seryny w postaci białego proszku: t.t. 177-17(°C; IR (film) 3296, 2956, 2923, 2(53, 1732, 1645, 1546, 1466, 137(, 1315, 1170, 10(2, 1056, 961, (46, 722 cm-; ’H NMR (CDCE-^OD) δ 0,8( (t, 18H, J = 6,6 Hz), 1,1 - 1,7 (m, 99H), 2.2-2,75 (m, 12H), 3,08 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,39 (d, 1H, J = 8,8 Hz), 3,6-4,0 (m, 8H), 4,22 (q, 1H 10,3 Hz), 4,53 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,63 (m, 1H), 5,18 (m, 4H), 7,04 (d, 1H, J = 8,8 Hz), 7,42 (d, 1H, J = 8,0 Hz); ‘‘C NMR (CDCE) δ 176,8, 173,3, 173,2, 172,7, 172,2, 169,6, 169,1, 101,5, 74,8 , 70,9 , 70,8, 69,3 , ^0^^, 53,2, 5 1,5, 46,2, 41,5 , 41Ί, 39,2, 34,5, , 34,1, 34,0,

32,0, 31,8, 29,(, 29,4, 29,3, 29,2, 29,1,25,6, 25,3, 25,2, 25,0, 22,7, 14,1,8,7.

188 046

Analiza. Obliczono dla CsiH-^OioP · H2O: C, óS^; H, 10,32; N, 2,76; P. 2,03. Stwierdzono: C, 63.96; H, 10,29; N, 2,69; P, 1.67.

Przykład 19 (B Ή)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej Nl[(R--3lheptancilcksytetradekancilo]-O-[2-deoksylZlOlfosfbIrOl2l[(R)l3lheptaroiloksytetradekanoiloammo]l3lOl[CR-l3lheptanciloksytetradekaroilo]lβ-Dlglukopirarozylo]lLlSeryry (Związek (I), R- = R2 = R3 = n-CEH-CO, X=Y=0, n = m = p = q = 0, R = R5 = R7 = R9 = H, R₆ = CO2H, R₈ = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5) ester benzylowy L-seryny (390 mg, 2.0 mmola) acylowano kwasem (R-l3lheptaroiloksytetradekarcwym ^ΗΘ mg, 2,2 mmola) w obecności Η1Χ’.\'ΚΊ (745 mg, 2,5 mmola) w 02^2, w wyniku czego otrzymano 0,97 g (91%) estru benzylowego Nl[CR-l3-heptanoilcksytetradekanoilo]-LlSeryry: t.t. 46-48°^ Ή NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,9 Hz), fi-lj (m, 28H), 2,30 (t, 2H, J = 3,3Hz), 2,50 (d, 2H, J = 5,8 Hz), 2,62 (t, 1H, J = 6,0 Hz), 3,97 (m, 2H), 4,65 (m, 1H), 5,19 (m, 3H), 6,61 (d, 1H, J = 6,9 Hz), 7,35 (br s, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(2) związek otrzymany w przykładzie 2-( 1) (1,0 g, 2,02 mmola) acylowano kwasem (R)-3-heptanoiloksytetradekanowym (790 mg, 2,22 mmola) w obecności ΡΙΧ/ΑΧΊ (720 mg, 2,4 mmola) i 4lpirclidynopirydyny (100 mg) w CH2^2, a następnie odbezpieczono w 90% wodnym roztworze AcOH (25 ml), w wyniku czego otrzymano 1,30 g (81%) 2-deoksy-3-O-[(R)-3-heptanoiloksytetradekarcilo]l2-(2l2l2-trichloroetoksykarboryloamiro)-β-D-glukopirarczydu 2-(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: —3 NMR (CDC— δ 0,00 (s, 9H), 0,88 (m, 8H), 1,25 (m, 24H),

1.59 (m, 4H), 2,30 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,52 (m, 2H), 3,42 (m, 1H), 3,55 (m, 1H), 3,66 (m, 1H), 3,83 (dd, 1H, J = 11,5, 4,2 Hz), 3,94 (m, 2H), 4,57 (d, 1H, J - 8,3 Hz), 4,64 (d, 1H, J = 12,1 Hz), 4,76 (d, 1H, J = 11,9 Hz), 5,09 (m, 2H), 5,31 (d, 1H, J = 8,7 Hz).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(3), na związek otrzymany w (2) powyżej (1,25 g, 1,58 mmola) podziałano chlcromrówczarem 2,2,2-trichloro-1l1-dimetyloetylu (417 mg, 1,74 mmola) i pirydyną (0,15 ml, 1,91 mmola) w CH^Cb (25 ml), a następnie trietyloaminą (0,44 ml, 3,16 mmola), chlorofosforanem difenylu (0,49 ml, 2,37 mmola) i 4-pirolidyropirydyrą (100 mg), w wyniku czego otrzymano 1,34 g (69%) 2-deoksy-4lOl -diferylofosfcrCl3-Ol[ (R)l3-lleptαrolloks_γtetradekjIloilo|l6lOl(2,2.2ltπ^^l^ll.olc^ 1, 1 ^d^im^etty^^oetoksykarborylo)-2-(2,2,2ltrichloroetoksykarbcnylcamiro)lβ-C-glukopiranozydu 2l(trimetylosililo)etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: —3 NMR δ 0,0 (s, 9H),

0,88 (m, 8H), -1-1,7 (m, 28H), 1,82 (s, 3H), 1,89 (s, 3H), 2,35 (m, 4H), 3,37 (m, 1H), 3,61 (m, 1H), 3,80 (m, 1H), 4,32 (m, 2H), 4,63 (m, 2H), 4,83 (d, 1H, J = 12,0 Hz), 5,01 (d, 1H, J =

8,2 Hz), 5,62 (m, 2H), 7,29 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 13l(4- związek otrzymany w (3) powyżej (1,23 g, 1,0 mmola) odbezpieczono z użyciem TFA (5 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (0,39 ml, 5,0 mmola) i chlorku oksalilu (0,22 ml,

2,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,0 g (87%) chlorku 2ldeoksylZlOldiferylcfosfonOl -3lO-[(R)-3lheptancilcksytetradekancilc]-6-O-d2,2,2-trichlorOl1l1-dimetylcetcksykarbonylc)-2l(2,2,2ltrichlclΌetcksykαrbcIryloammo-lα-D-glukcpiranozykl w postaci białej piany: '13 NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,9 Hz), 1,25-1.55 (m, 28H), 1.78 (s, 3H), 1.88 (s, 3H). 2,18 (t, 2H, J = 7,6 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,26 (m, 4H), 4,73 (m, 3H), 5,09 (m, lH), 5,51 (t, 1H, J = 10,2 Hz), 5.33 (d. 1H, J = 8,0 Hz), 6,25 (d, 1H, J = 3,3 Hz), 7,19 (m, 10H).

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5), związki otrzymane w(1) i (4) powyżej (odpowiednio 4Η0 mg, 0,90 mmola i O^Hg, 0,86 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano -06 g (75%) estru benzylowego N-[(R)-3-heptancilcksytetradekanoilo]-O-[2-decksylZ-O-difenylofosfonc-3-O-[(R)-3-heptanoilcksytetradekancilo]-6-O-^ ,2,2 ltrichlcrc-1l1-dimetylcetcksykarbcnylc)-2-d2,2 l2-trichlcrcetcksykarbonyloammo-lβlClglukcpirarozylo]lLlSeryny: —3 NMR (CDC— δ 0,88 (m, 12H), 1,01,65 (m, 56H), 1,77 (s, 3H), 1,85 (s, 3H), 2,1-2,5 (m, 8H), 3,3H (m, 1H), 3,64 (m, 1H), 3,83 (m, 1H), 4,25 (m, 3H), 4,78 (m, 5H), 5,16 (m, 43), 5,46 (t, 1H, J = 9,9 Hz), 6,06 (m, 1H),

6.60 (d, 1H, .1 = 7,'7 Hz), 3.Θ5l3,Z5 (m, 15H).

188 046 (6) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (5) powyżej (1,0 g, 0,61 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (2,0 g, 30,5 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-heptanoiloksytetradekanowym (260 mg, 0,73 mmola) w obecności EEDQ (200 mg, O,8O mmola), w wyniku czego otrzymano 440 mg (45%) estru benzylowego N-[(R)-3-heptanoiloksytetradekanoilo]-0-[2-deoksy-4-0-difenyłofosfono-2-[(R)23-heptanoiloksytetradekanoiloamino] -3 -O-[(R)-3 -heptanoiloksytetradekanoilohe-D-glukopiranozylo] -L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(7) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(g) związek otrzymany w (6) powyżej (440 mg, 0,2g mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu (250 mg) w EtOH (10 ml) i tlenku platyny (400 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 20g mg (51%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-heptanoiłoksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-O-fosfono-2-[(R)-3 2heptanoiloksytetradekanoiloamlno]23-02 [(R)-3-heptanoiloksytetradekanoiło]-β-D-glukopiranozylo]-L-seryny w postaci białego proszku: t.t. 176-177°C; IR (film) 3307, 2956, 2924, 2854, 1732, 1650, 1545, 1466, 1378, 1316 , 1170, 1080 , 956, 841, 722 cm'¹ , *H NMR (CDClrCDjOD) δ 0,88 (m, 18H), 1,8-1,7 (m, 93H), 2,2 -2,75 (m, 12H), 3,08 (q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,40 (d, 1H, J =10,2 Hz), 3,6-4,0 (m, 7H), 4,24 (m, 2H), 4,52 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 4,63 (m, 1H), 5,19 (m, 4H), 7,04 (d, 1H, J = 8,6 Hz), 7,40 (d, 1H, J = 8,4 Hz); '3c NMR (CDCh) 5 i??,', 173,2, 173,1, 172,7, 172,3, 169,5, 168,9, 101,5, 75,0 74,8, 71,2,

70,9, 69,1, 60,5, 53,1, 51,4, 46,1, 41,5, 41,0, 39,2, 34,5, 34,3, 34,1, 34,0, 31,9, 31,6, 31,5, 29,8, 29,6, 29,4, 29,0, 28,9, 28,8, 25,6, 25,3, 25,1, 25,0, 22,7, 22,6, 14,1, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C78H^NjO 19P: C, 64,04; H, 10,20; N, 2,87; P, 2,12. Stwierdzono: C, 63,77; H, 10,11; N, 2,85; P, 2,02.

Przykład 20 (B 19)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-42O-fosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-e-D-glukopiranozydu 2-[(R)-3-tetradekanoiłoksytetradekanoiloamino]etylu (Związek (I), Ri = R2 = R3 = n-C‘3H27CO, X = Y = 0,n = m = p = q = 0, R4 = R5 = Ró = R7 = R9 = H.R, = PO^).

(1) 22Amino-8-(t-butylodifenylosiłiloksy)etan (330 mg, 1,1 mmola) i kwas (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowy (500 mg, 1,1 mmola) rozpuszczono w CH2CI2 (10 ml) i potraktowano sproszkowanymi sitami molekularnymi 4 A (500 mg). Po 1 godzinie dodano EEDQ (297 mg, i ,2 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 18 godzin, przesączono przez Celit® i zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczano chromatograficznie na żelu krzemionkowym z użyciem 15% EtOAc/heksany, w wyniku czego otrzymano 675 mg (92%) bezbarwnej substancji stałej. Część tego materiału (500 mg, 0,68 mmola) odbezpieczono z użyciem TBAF (1 M w THf, 1 ml, 1 mmol) w THF (5 ml) przez mieszanie w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono Et2O (50 ml) i przemyto solanką (2 x 5θ ml). Solankę wyekstrahowano następnie Et2O (2 x 50 ml) i połączone ekstrakty organiczne wysuszono nad Na2SO4 i zatężono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano 338 mg (62%) 2-[(R)23-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]etanolu w postaci białawej substancji stałej.

(2) Sposobem opisanym w 2-(6) związek otrrymany w(1) powyżej (338 mg, 0,68 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 2-(4) (786 mg, 0,61 mmola) sprzęgnięto w obecności cyjanku rtęci (770 mg, 3,05 mmola), w wyniku czego otrzymano 245 mg (24%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiłoksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro- i, 1 2dlmetyloetoksykarbonylo)-22(2,2,2-trichłoroetoksykarbonyloamino)-β-D-glukopiranozydu 2-[(R)232tetradekanoiłoksytetradekanoiloamino]etyłu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: Ή NMR (CDCh) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1 -1,8 (m, 84H), 1,81 (s, 3H), i,89 (s, 3H), 2,15-2,55 (m, 8H), 3,25 (m, 1H), 3,47 (m, 2H), 3,67 (m, 1H), 3,83 (m, 2H), 4,28 (dd, 1H, J = 12,2, 4,9 Hz), 4,36 (d, 1H, J = 11,0 Hz), 4,68 (m, 2H), 4,78 (d, 1H, J = 11,6 Hz), 4,94 ,d, 1H, J = 11i6 Hz^ 5,,6 (m, 22) ((, 1H, J = 10,0 Hz), 6,06 (d, 1H, J =

4,9 Hz), 6,19 (m, 1H), 7,25 (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek ob-rymany w (2) powyżej (500 mg, 0,29 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (980 mg, 15 mmoli), a następnie acylowano kwasem (R)232tetradekanoiloksytetradekanowym (155 mg, 0,34 mmola) w obecności

188 046

EEDQ [110 mg, 0,66 mmola), w wyniku czego otrzymano 315 mg (62%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono---O-[(R)--)tetrodekanoiloksytetradekanoilo]-2-[(R)---tftraZekanoiloksytettrZfkrnoiloamino])β)D-glukopitanozyZu 2-[(R)-3)tftradekanoiloksytettadekanoiloamino]etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-[8) związek otrzymany w (3) powyżej (200 mg, 0,113 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny [100 mg), w wyniku czego otrzymano 142 mg {16%) soli trietyloamoniowej H-Zeoksy-4-O-fosfono---O-[(R))--tettaZekonoiloksytetrodekonoilo])2-[(R)---tetroZfkonoiloksytetradekanoiloomino])β-DglukopironozyZu 2)[[R))--tftradfkrmoilrlksytettaZfkanoiloamino]etylu w postaci białej substancji stałej: t.t. 179)(76°C; IR (film) -285, -090, 2955, 2919, 2051 1731, 1659, 1642, 1556, 1468, 1379, 1250, 1220, 1174, 1110, 1083, 1046, 962, 057 cm’-; *H NMR (CDCl-CD3OD) δ 0,88 [t, 10H, J = 6,0 Hz), (,1-(,7 [m, 135 H), 2,2-2,7 (m, 15H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,2-4,1 [m, 8H), 4,21 [q, 1H, J = 9,9 Hz), 4,51 [d, 1H, J = 0,2 Hz), 5,05-5,25 (m, 4H), 7,33 [d, 1H, J = 8,5 Hz), 7,50 [br t, 1H, J = 4,8 Hz); ⁿC NMR (CDCl-) δ 173,7, 173,3, 170,6, 170,3, 169,9, 100,9, ',Α 73,0, 71,3, 71,1, 70,9, 70,6, 60,3, 60,6, 55,1, 65,7, 41,6, 41,2, -9,5, 34,6, -4,5, -4,4, -2,0, 29,8, 29,4, 29,3, 25,4, 25,1, 22,7, 14,2, 8,6.

Analiza. Obliczono dlo C98,1190N3017P · 2H2O: C, 67,20; H, 11,18; N, 2,40; P, 1,77. Stwierdzono: C, 67,01; H, 11,10; N, 2,15; P, 2,01.

Przykład 21 (B20)

Wytwarzanie soli triftyloamoniowej 2)deoksy-4-O-fosfonO)--O-[(R))--fkaeoiloksytftradekoeoilo]-2)[[R5)--Zfkanoiloksytetradekanoiloammo]-β-DglukopitanozyZu 2-[(R)-3-ZekanoiloksytetraZekanoiloommo] etylu [Związek (I), R1 = R2 = R= n-C9H19CO, X = Y = 0, n = m = p = q = 0, R, = R5 = R, = R7 = R9 = H^ = PO-H2).

[1) Sposobem opisanym w przykładzie 20-(1), 2-omino-(-(t-butyloZiffnylosililoksy)ftan [450 mg, 1,5 mmola) acylowano kwasem (R))--ZfkanoiloksytetraZekonowym [600 mg, 1,5 mmola) w obecności EDC.Mel (594 mg, 2,0 mmola), o następnie odbezpieczono TBAF [1,0 M w THF, 2,5 ml, 2,5 mmolo) w THF [10 ml), w wyniku czego otrzymano 480 mg [81%) 2)[[R)---Zfkoeoiloksytetrodekanoiloamino]ftrnolu w postaci białawej substancji stałej.

[2) Sposobem opisanym w przykładzie 13-[5) związek otrzymany w [1) powyżej (385 g,

0,87 mmolo) i związek otrzymany w przykładzie 15-(4) (1,05 g, 0,8' mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (560 mg, 2,2 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,04 g [74%) 2-dffksy-6-0-Ziffnylofosfono---0-[[R))--Zekanoiloks;ytetradekanoilo]-6-0-[2,2,2-trichloto-1,1 -dimetzloetoksykorbonylo)-2-(2,2,2-trichloroftoksykarbonyloamino)-β-D-glukopitaeozydu 2-[(R)---ZekanoiloksytetraZekrnoiloammo]etylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCl-) δ 0,88 [t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,6 (m, 68H), 1,78 [s, -H), 1,08 (s, -H), 2,18 [t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,44 (m, 2H), 4,34 (m, 5H), 4,72 (m, 2H), 4,03 (q, 1H, J = 9,3 Hz), 5,09 [m, 5,51 (dt 1H, J = 10,2 Hz)) 5,79 (d, 1H, J = 8,0 Hhz) 6,22 ,d, 1H, , =

3,4 Hhz, 7'3- ,ιη, ΚΗ, [3) Sposobem opisanym w p5zykradzt7 2[(77 związek ot5Z2meyy w (22 powyżej [700 mg, 0,44 mmolo) odbezpieczono zużyciem cynku (1,42 g, 21,7 mmola), a następnie ocylowono kwasem dR)--)dekonoiloksytetraZekanowym [190 mg, 0,48 mmola) w obecności EEDQ [140 mg, 0,6 mmola), w wyniku czego otrzymano 432 mg [62%) 2)Zfoksy-4-O-Ziffnylofosfono--)O)[dR)---dekonoiloksztfttaZekrefilo]- 2-[dR5)--dekanoiloksytftrodekanoiloamino]-β-D-glukooiranozydu 2-[(R))--dfkanoiloksytetradekonoiloommo]ftzlu w postaci bezpostaciowej substancji stołej.

[4) Sposobem opisanym w p5zykradzte 2((8, ot5Z2meyy w (3- pofyZej [400 mg, 0,25 mmolo) uwodorniono w obecności tlenku platyny (200 mg), w wyniku czego otrzymano 200 mg (52%) soli trietyloamoniowej 2-deoksZ)6-O-fosfono---O-[[R)---dekrnoiloksytetradekanoilo]-2)[(R)-3-dfkrnoiloksytetradekanoiloamino]-β-D-glukopiranozzZu 2)[(R)---ZekonoiloksytetiaZfkaeoiloamino]etzlu w postaci białej substancji stałej: t.t. ^-K^C; IR [film) 3289, -094, 2956, 2922, 2053, 14-2, 1650, 1666, 1996, ^467, 1379, (247, 1164, Η07, WOE 1040 cm⁴; 'H NMR ^^-^30^ δ 0,88 (t, 18H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 [m, mH), H,2)H,4 [m, ^H), 3,05 (q, 6H, J = 7,1 Hz), -^AO, [m, 9H), 4,52 (d, 1H, J = 0,2 Hz), 5,05-5,25 (m, 4H), 7,21 (d, 1H, J = 8,5 Hz), 7,42 (br t, 1H); „C NMR (CDCl-) δ

188 046

173.8' 170,7, 11^7^,3, 170,0, 100,9, 75,6, 73,0, 71,3, 70,9, 70,6, 66,3» 60,7, 55,0, 45,8,

41,6, 41,2, 39,5, 34,5, 34,4, 34,1, 31,9, 29»6» 29,6, 29,5, 29,4, 25'4' 25,1, 22»8» 14,2, 8,6.

Analiza. Obliczono dla Cg6Hl-6^^30llP · H2O: C 66.08; H, ^0,83: N, 2,69; P, ,,96.

Stwierdzono: C. 65»60; H, ^όΟ; N, 2,63; P, 2,04.

Przykład 22(B21)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-3-O-[(R)-3-tettadekanoiloksytetradekanollo]-2-[(R)-3-tettadekanoiloksytetradekanolloammo])-δ-D-glukopiranozydu 3-[(R)-3-tettadekanoiloksytettadekanoiloamino]ptopylu (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-Ci3H27CO' X=Y = O, n = 1, m = p = q = 0, R4 = R5 = Rć = R7 = R9 = H, Rg = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 20-(1) 3-amino-1-(t-butylo-difenylosililoksy)propan (470 mg, 1,5 mmola) acylowano kwasem (R)-3-tettadekanoiloksytettadekanowym (680 mg, 1,5 mmola) w obecności EDC.Mel (595 mg, 2,0 mmola), a następnie odbezpieczono zużyciem TBAF (1,0 M w THF, 2,0 ml, 2,0 mmola) w THF (10 ml), w wyniku czego otrzymano 698 mg (91%) 3-[(R)-3-terradekanoiloksytetradekanoiloammo]-1-ptΌoanohl w postaci białawej substancji stałej.

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(4) związek otrzymany w przykładzie 2-(3) (7,9 g, 5»66 mmola) odbezpieczono zużyciem TFA (10 ml), a następnie potraktowano odczynnikiem Vilsmeiera wytworzonym z DMF (1,8 ml, 23,5 mmola) i chlorku oksalilu (1,03 ml, 1 ,,86 mmola) w CH2G2 (60 ml), w wyniku czego otrzymano 6,32 g (85%) chlorku 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2'2-trichloro-1, 1 -dimetyloetoksyk.arbonylo)-2-(2,2,2-trichlotoetoksykarbonyloamino)-α-D-glukopiranozylu w postaci białej piany: Ή NMR (CDCh) δ 0,88 (t, 6H, J = 6,8 Hz), 1,2- 1,55 (m, 42H), 1,78 (s, 3H), 1,88 (s, 3H), 2,18 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,43 (m, 2H), 4,31 (m, 4H), 4,68 (d, 1H, J = 11,9 Hz), 4,74 (d, 1H, J = 11,9 Hz), 4,83 (q, 1H, J = 9,3 Hz), 5,09 (m, 1H), 5,51 (t, 1H, J = 9,7 Hz), 5,78 (d, 1H, J = 8,0 Hz), 6,26 (d, 1H, J = 3,4 Hz), 7,31 (m, OH) .

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5) związek otrzymany w(1) powyżej (613 mg, 1,2 mmola) i związek otrzymany w (2) powyżej (1,5 g, 1,2 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (642 mg, 2,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,43 g (68%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetl·adekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2»2»2-trichloro-1, 1 -dimetyloeroksykarbonylo)-2-(2,2,2-rrichloroetoksykarbonyloammo)-β-D-glukΌpiranozydu 3-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloammo]propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ’H NMR (CDCla) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,6 (m, 86H), 1,82 (s, 3H), 1,89 (s, 3H), 2,20 (t, 2H, J = 7,6 Hz), 2,29 (t, 2H, J = 7,7 Hz), 2,44 (m, 4H), 3,21 (m, 1H), 3,42 (m, 1H), 3,54 (m, 2H), 3,80 (m, 1H), 3,94 (m, 1H), 4,28 (dd, 1H, J = 12,3, 5,2 Hz), 4»36 (d, 1H, J = 10,8 Hz), 4,70 (m, 3H), 4,81 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 5,14 (m, 2H), 5,47 (t, 1H, J = 9,6 Hz), 6,13 (d, 1H, J = 7,6 Hz), 6,22 (br. s, 1H), 7,25 (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związąk ottzymany w,() poowyżj (700 mg, 0,40 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,32 g, 20,1 mmola), a następnie acylowano kwasem (R)-3-tetradekanolloksytertadekanowym (200 mg, 0,44 mmola) w obecności EEDQ (125 mg, 0,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 435 mg (60%) 2-deoksy-4-Odifenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino])-p-D-glukopiranozydu 3-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]propylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(5) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (4) powyżej (400 mg, 0,22 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (200 mg), w wyniku czego otrzymano 170 mg (45%) soli rtieryloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-3-O-[(R)-3-terradekanoiloksytetradekanollo]-2-[(R)-3-tettadekanoiloksytetradekanoiloamlno])-β-D-glukopiranozydu 3-[(R)-3-rertadekanoiloksyrertadeikanoiloamino]otooylu w postaci białej substancji stałej: t.t. 171-172°C; IR (film) 3266, 3094, 2955, 2919, 2850, 1731, 1658, 1344, 1556, 1468, 1378, 1320, 1251, 1226, 11721, 11061, 1083, 1044 cm'1; Ή NMR (CDCI3-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = 6,0 Hz),1,1-1,7 (m, 135H), 2,2-2,7 (m, 15H), 3,06 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,2-4,1 (m, 8H), 4,21 (q, 1H, J = 9,9 Hz), 4,51 (d, 1H, J = 8,3 Hz), 5,05-5,25 (m, 4H), 7,23 (t, 1H, J = 5,3 Hz), 7,33 (d, 1H, J = 8,6 Hz); ⁿC NMR (CDCh) δ 173,5' 173,4' 170,6' 170,2'

188 046

169.9, 100,6, 75,8, 71,5, 70,9, 70,5, 66,8, 60,4, 55,3, 45,6, 41,4, 39,4, 36,3, 34,6, 34,5, 34,2,

31.9, 29,7, 29,4, 29,3, 29,1, 25,4, 25,1, 22,7, 114,1, 8,5.

Analiza. Obliczono dla C99H119N3O17P · 2H2O: C, 67,42; H, 11,20; N, 2,38; P, 1,76. Stwierdzono: C, 66,97; H, 11,01; N, 2,38; P, 1,95.

Przykład 23 (B22)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O)fosfonO)3)O)[(R)-3)tetradekanoiloksytetradekanoilo])2)[(R))3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino])-β-D-gukopiranozydu dKRlS-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino] butylu (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C13H27CO, X = Y = 0, n = 2, m = p = q = 0, R4 = R5 = R8 = R7 = R9 = H, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 20-(1) 4-amino-1-(t-butylodifenylosililoksy)butan (500 mg, 1,53 mmola) acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (695 mg, 1,53 mmola) w obecności EDC.Mel (595 mg, 2,0 mmola), a następnie odbezpieczono zużyciem TBAF (1,0 M w THF, 2,5 ml, 2,5 mmola) w THF (15 ml), w wyniku czego otrzymano 651 mg (81%) 4)((R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino])1-butanolu w postaci białawej substancji stałej.

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5) związek otrzymany w(1) powyżej (650 mg, 1,25 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 22-(2) (1,6 g, 1,25 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,16 g, 4,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,65 g (75%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3 - O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O)(2,2,2) -trichloro-1,1 -dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozydu 4-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]butylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,8 (m, 88H), 1,82 (s, 3H), 1,89 (s, 3H), 2,15-2,55 (m, 8H), 3,24 (m, 2H), 3,50 (m, 2H), 3,83 (m, 2H), 4,27 (dd, 1H, J = 12,1, 3,8 Hz8, 432 4d, 1 H, J =11 ,5 Hz, 4m, 2^), 2,78 4^7 8 H, J = 12 ,1 1^^1, 4,z9 4cL ł H,

J = 8,0 Hz), 5,15 (m, 2H), 5,54 (t, 1H, J = 9,7 Hz), 5,95 (m, 2H), 7,25 (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (700 mg,

0,39 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,30 g, 19,8 mmola), a następnie acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (195 mg, 0,43 mmola) w obecności EEDQ (125 mg, 0,5 mmola), w wyniku czego otrzymano 421 mg (60%) 2-deoksy)4-O) -dfenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-2-[(R))3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino])-β-D-glukopirano/ydu 4- [ (R )-3--e trąd ekanoi loksy t e tradekanoil oaminojbutylu w postaci bezpostaciowej substancj i stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (400 mg, 0,22 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (200 mg), w wyniku czego otrzymano 212 mg (55%) soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O)fosfonO)3)O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo])2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]))β-D-glukopiranozydu 4-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]butylu w postaci białej substancji stałej: t.t. 171-172°C; IR (film) 3298, 2955, 2920, 2851, 1732, 1645, 1550, 1467, 1378, 1181, 1107, 1083, 1044, 721 cm’¹; 'Η NMR (CDO3-CD3OD) δ 0,88 (t, 18H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 135H), 2,2-2,7 (m, 19H), 3,05 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,18 (m, 2H), 3,3-3,5 (m, 6H), 3,78 (m, 3H), 3,97 (d, 1H, J = 12,5 Hz), 4,23 (q, 1H, J = 10,0 Hz), 4,50 (d, 1H, J = 8,5 Hz), 5,13 (m, 4H), 7,12 (d, 1H, J = 9,1 Hz); ⁿC NMR (CDCI3) δ 173,9, 173,4, 173,3, 170,8,

169.9, 169,8, 101,0, 75,6, 73,2, 71,4, 71,1, 70,6, 68,9, 60,7, 54,8, 45,9, 41,5, 39,6, 38,9, 34,6, 34,3, 32,0, 29,8, 29,5, 29,0, 28,9, 26,3, 25,4, 25,1,22,7, 14,2, 8,7.

Analiza. Obliczono dla C100H194N3O17P · H2O: C, 68,26; H, 11,23; N, 2,39; P, 1,76. Stwierdzono: C, 68,21; H, 11,03; N, 2,26; P, 1,73.

Przykład 24 (B23)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-deoksy-4-O-fosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoi iloksytetradekanoilo]-2)[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-β-D-glukopirano/ydu 4-((R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloammo]heksylu (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C13H27CO, X = Y = O, n =4, m = p = q = 0, R4 = R5 = R = R7 = R9 = H, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 20-(1), 6-amino-1-(t)butylodifenylosililoksy)heksan (1,48 g, 4,15 mmola) acylowano kwasem (R))3-tetra)

188 046

-dekanoiloksytetradekanowym (2,07 g, 4,56 mmola) w obecności EDC.Mel (1,35 g, 4,56 mmola), a następnie odbezpieczono zużyciem TBAF (1,0 M w THF, Ί, ml, 1,53 mmola) w THF (46 ml), w wyniku czego otrzymano 700 mg (30%) 6-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-1-heksanolu w postaci białawej substancji stałej.

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 13-(5) związek otrzymany w(1) powyżej (689 mg, 1,20 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 22-(2) (1,25 g, 1,00 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1l88 g, 5,0 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,59 g (94%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6- 0-(8.2l2-trichloro-1, 1 -diinety'4oeloksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarboriyloamino)-P3-D-glukopiranozydu 4-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]heksylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ‘H NMR (CDCl,) δ 0,88 (t, 12H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,8 (m, 98H)l 1,82 (s, 3H), 1,89 (s, ,H), 2,22 (t, 2H, J = 7,6 Hz), (t, 2H, J = 7,4 Hz), 2,45 (m, 4H), 3l22 (m, 1H), 3,46 (m, 2H), ,^, (m, 2H), ,^ (m, 1H), 4,31 (m, 2H), 2l64 (m, 2H), 2l83 (d, 1H, J = 12,1 Hz), 4l97 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 5,17 (m, 2H), 5l59 (t, 1H, J = 8,8 Hz), 5,75 (m, 1H), 5l84 (d, 1H, J = 7,6 Hz), 7,25 (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (1,57 g,

0,88 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku g, 44,1 mmola), a następnie acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (481 mg, 1,06 mmola) w obecności EEDQ (327 mg, 1,32 mmola), w wyniku czego otrzymano 1,57 g (97%) 2-deoksy-4-O-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-2-[(R)- 3 -tefradekanoiloysytetradekaroiloamino])-P-D-glukopiranozydu 2-[(R)-9-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]heksylu w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (1,57 g,

0,85 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (157 mg), w wyniku czego otrzymano 130 mg (10%) soli trietyloamoniowej 8-deoksy-4-O-fosfono39-O-[(R)-3-tetradekaroiloksytetradekanoilo]-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]- β -D-glukopiranozydu 2-[(R)-3-tetradekaroiloksytetradekanoiloammo]heksylu w postaci białej substancji stałej: t.t. 150-152°C; IR (film) 3284, 3099l 2652l 2920, 8951, 1731, 1657, 1637, 1557, 1467, 1418, 1979, 1320, ^, 1179, 1108, 1083, 1044, 856, 721 cm’‘; 'H NMR (CDCl-3CD3OD) δ 0l89 (t, 18H, J = 6,6 Hz), 1,1-1,7 (m, 135H), 2,2-2,7 (m; 23H), 3,05 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 9,19 (m, 2H), ,^ (d, 1H, J = 8,2 Hz), ,^ (q, 1H, J = 7,5 Hz), 3,82 (m, 2H), (d, 1H, J =11,9 Hz), 2l85 (q, 1H, J = 8,9 Hz), 2l59 (m, 2H), 5,18 (m, 4H);

13C NMR (CDCl,) δ 173,7, 173,3, 170,6, 169,7, 169A 100,6, 74,4, 73,1, 71,3, 70,9, 70,6, 69,2, 60,6, HA 24,9, 41,7, 41A ,^, 39A 92,6, 32,3l 92,8l 92,1, 31,9l 86,7, 29A 29,2,

26,5, ,^, 25A 25,1, 22,7,14,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla Ci02Hi9₈N3OnP · H2O: C 68l53; H, 11,28; N, ,,—; P, 1,73. Stwierdzono: C, 68,63; H, 11,12; N, ,^; P, 1,66.

Przykład 25 (B24)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-O-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-93tetradekanoiloksytetradekanoiloj-p-D-glukopiranozylolL-serynoamidu (Związek (I), R‘ = R2 =R3 = n-Cl3H27COl X = Y = 0, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R = CONH2, R8 = PO3H2).

(1) Na zawiesinę chlorowodorku L-serynoamidu (0,157 g, 1,18 mmola) i kwasu (R)-3-tetradekaroiloksytetradekanowego (0,61 g, 1,34 mmola) w CH2CI2 (6 ml) podziałano trietyloaminą (0,18 ml, 1,, mmola) i otrzymany roztwór mieszano z sitami molekularnymi 4 A przez 30 minut. Następnie dodano EEDQ (0,437 g, 1,77 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej. Wytrącony produkt zebrano i przemyto CfyCl, (2 x 25 ml), w wyniku czego otrzymano 0,455 g (71%) N-[(R)-3-tetradekaroiloksytetradekanoilo]-L3seryno-amidu w postaci bezbarwnego proszku: t.t. 126130°C; ‘H NMR (CDCl,) δ 0,88 (t, 6H, J = ~7 Hz), 1,15-1,7 (m, 22HZ, 2,,1 (t, 2H, J = 7,5 Hz), (d, 2H, J = 6,3 Hz), 3,56 (br s, 1H), (dd, 1H, J = 11A 5,5 Hz), ,^ό (dd, 1H, J = 11,2, 4,5 Hz), 4,21 (s, 2H), 4A0 (m, 1H), 4l88 (m, 1H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(6) związek otrzymany w (1) powyżej g, 0l246 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 2-(4) (0,961 g, 0,745 mmola) sprzęgnięto

188 046 w obecności cyjanku rtęci (0,43 g, l^ mmcla-l w wyniku czego otrzymano 0,527 g (71%) Nl[(R)-3-tetradekanc-lcksytetradekancilc]-Ol[2-deoksy-4-O-difenylcfcsfcnc-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichlcro-1,1 -dimetyloeCoksykarbonylo)22-(2,2l2-trichlcroetcksykarbcnylcammc)-β-C-glukcpiranczylo]-L-seryncamidu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: -3 NMR dCCCl-- δ 0,88 (t, 12H, J = ~7 Hz), -,0-1,7 (m, n4H-l 1,80 i 1,89 d2s, 6H), 2,21 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,30 (t, 2H, J - 7,5 Hz), 2l33 (m, 2H), 2,47 (m, 2H), 3,54 (m, -H), 3,68 (dd, lH, J = 8, J = 11 Hz), 3,H6 (br d, -H, J = 11 Hz), 4,16 (dd, 1H, J = 1—4 Hz), 4,24 (dd, 1H, J = 12, 4,3 Hz), 4,40 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,6-4,8 (m, ZH-, 5,00 (d, 1H, J = 8 Hz), 5,1-5,25 (m, 2H), 5l4-5l55 (m, 2H), 5,84 (br s, -H), 6,61 (br s, 2H), (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (0,44 g, 0,254 mmola) odbezpieczono z użyciem cynku (0,83 g, 13 mmoli), a następnie acylowano kwasem dR)-3-tetradekancilcksytetradekancwym (0,14 g, 0,31 mmola) w obecności EEDQ (0,095 g, 0,38 mmola)l w wyniku czego otrzymano O^l g (59%) N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-Z-O-difenylofosfonc-2-[dR)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilcammo]-3-O-[dR)-3-tetradekanoiloks;yetradekanoilc]-β-C-glukopiranozylo]-L-serynoamidu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: -H NMR dCCDl-- δ 0,88 (t, 1HH, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,7 (m, ΠόΗ), 2,03 (br s, 1H), 2l15-2,55 (m, 12H), 3l5-4l05 (m, 5H), 4,14 dddl lH, J = 10, 3,5 Hz), 45-4,65 (m, 2H), 4,68 (d, -H, J = 8,1 Hz), 5,05l5l25 (m, 3H), 5,31 (t, 1H, J = ~10 Hz), 5,58 (br s, lH), 6,31 (d, -H, J = 8 Hz), 6l85-6l95 (m, 2H), (m, 10H).

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (0,25 g,

0,14 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (0,125 g), w wyniku czego otrzymano 0,195 (80%) soli trietyloamoniowej N-[(R)l3ltetradekanoiloksytetradekano-lo]-Ol[2-deoksy-4-O-fosfono-2-[dR)-3-tetradekanoiloksytetradekanciloamino]-3-O-[dR)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozylo]-L-serynoamid w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 190-191°C (rozkład); IR (film) 3418, 3293, 292-, 2850, -732, -313, -651, 1636, 1557, 1540, 1458, 1165, 1033 cm-'; -H NMR (DDDl--CC3OD) δ 0,8H (t, -HH, J = ~7 Hz), 1,0-1,7 (m, 135H), (m, -2H), 3,05 (q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,2-355 ((), 3,5-4,15 (m, 5H), 4,21 dq, 1H, J = ~10 Hz), 4,53 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 4,58 (m, 1H), 5l0-5,3 (m, ZH)1 7,25 (d, 1H, J =

8,4 Hz), 7,40 (d, 1H, J = 7,2 Hz); ⁿC NMR dCDDl3-DD3OD) δ HU 173,5,132l5, ΠΟΛ 130,5l 170,4, 101,4, 75,5, 33,Zl 3-,-, 70,9, 70,2l 68,6, 60,0, 53,9, 52,2, 45,6, 41,2, 41,0, 38,9, 34,4,34,4, 3 —, 29,6, 29,5, 29,3,29,9,125,2, 24,4, 22,6, 14,4, 8,Η,

Analiza. Obliczono dla C99Hi9iN4Oi₈P · 2,5H2O: C, 66,00; H, lO^; N, 3,11; P, 1,72. Stwierdzono: C, 66,04; H, -0,66; N, 3,03; P, 1,65.

Przykład 26 (B25)

Wytwarzanie soli trietyloamomowej N-[(R-l3-dekanoiloksytetradekanoilo]lOl[2-deoksy-Z-O-fosfono-2- [(R)-3-dekanoiloksytetradekanciloammo]-3 -O- [(R))-3-dekanolłoksytetradekanoilo]lβ-C-glukop-ranozylo]-L-seryncamidu (Związek dI)l Ri = R2 = R3 = n^H^CO, X = Y ⁼ Ο, n = m = p = q = 0, R4 = R5 = R7 = R9 = H, R = CONH2, R8 = PO3H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 25-(l), chlorowodorek L-serynoamidu (169 mg, 1,2 mmola) acylowano kwasem (R)-3-dekanoiloks5etradekanowym (478 mg, 1,2 mmola) w obecności EEDQ (371 mg, 1,5 mmola) wCH2^2, w wyniku czego otrzymano 428 mg (74%) N-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-L-serynoamidu w postaci białej substancji stałej: H NMR (CDCI3) δ 0,88 (t, 6H), 1,--1,7 (m, 3ZH-, 2,33 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,54 (d, 2H,

J = 6,6 Hz), 3,35 (s, 2H), 3,72 (dd, 1H, J = ΠΑ 5,2 Hz), 3,84 dddl 1H, J = -1,3, 5,0 Hz), 4,20 (t, 1H, J = 5,1 Hz), 5,26 (t, -H, J = 6,4 Hz).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 13l(5) związek otrzymany wd1) powyżej (410 mg, 0,85 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 15-(4) d1lΟ5gl 0,87 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (560 mg, 2,2 mmola), w wyniku czego otrzymano 780 g (56%) Nl[dR)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksylZlO-difenylofosfono-3-O-[(R)-3-dekaroiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichloro-1l1ldimetyloetoksykarbcnylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloaminc)-β-D-glukopiranozylo]-L-seryroamidu w postaci bezpostaciowej substancji stałej: -H NMR δ 0,88 (t, 12H), -,1-1,6 (m, 68H), 1,80 (s, 3H), -^ (s, 3H)1

188 046

2,30 (m, 8H), 3,53 (m, 1H), 3,68 (m, 1H), 3,85 (br. d, 1H, J = 9,4 Hz), 4,15 (dd, 1H, J = 10,8, 3,7 Hz^ 4414 (ddd = ,2,3, 4,6 Hz^ 4,40 ,H,J = ,0,^), 4,65 ,m, 4H), 5,00 (dd m,

J = 8,2 Hz), 5,18 (m, 2H), 5,46 (m, 2H), 5,83 (m, 1H), 5,50 (m, 2H), 7,30 (m, 10H).

(3) W sposób opisany w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (600 mg, 0,36 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (1,89 g, 18,2 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-dekanonoksytetradekanowym (160 mg, 0,4 mmola) w obecności EEDq (140 mg, 0,50 mmola), w wyniku czego otrzymano 371 mg (62%) N2[(R)-32dekanolloksytetradekanoilo]-O-2-deoksy-0-O2difenyłofosfono-2-[(R)-3-dekanolloksytetradekanoiłoamino]-3-O2[(R)-3-dekanoiloksytetradekanolło]2β-D-glukoplranozylo]-L-serynoamldu w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (330 mg, 0,20 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (200 mg), w wyniku czego otrzymano 120 mg (44%) soli trietyloamoniowej N-[(R)-32dekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-0-O-fosfono-2-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanolloamino]-3-O-[(R)-3-dekanoiloksytetradekanoilo]-β-D-głukoplranozylo]-L-serynoamidu w postaci białego proszku: t.t. 187189°C; IR (film) 3019, 3286, 3220, 3098, 2955, 2944, 2852, 1732, 1680, 1664, i504, 1559, 1467, i407, 1167, 1107, 1080, 1051, 965, 913 cm’¹; *HNMR (CDCl_rCD3OD) δ 0,89 (t, 18H, J = 7,0 Hz), 1,1-1,7 (m, 111H), 2,4-4,7 (m, 12H), 3,07 (q, 6H, J = 7,1 Hz), 3,68 (m, 1H), 3,87 (m, 1H), 4,09 (dd, 1H, J = 10,8, 3,6 Hz), 4,22 (m, 1H), 4,53 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,58 (m, 1H), 5,13 (m, 3H), 5,28 (m, 1H), 7,53 (d, 1H, J = 9,0 Hz), 7,56 (d, 1H, J = 7,7 Hz); ⁿC NMR (CDCh) δ 173,5, 873,4, ΠΟΛ 169,8, i04,3, 75,7, 73,5, 7O,3, 70,7, 70,1, 68,8, 60,8, 53,9,

51.7, 45,8, 01,5, 48,1, 39,1, 34,6, 34,5, 34,2, 32,0, 29,7, 49,6, 29,5, 49,0, 25,7, 45,0, 45,1,

42.7, 14,1,8,6.

Analiza. Obliczono dla C87H107N4O^P · H2O: C, 65,05; H, 10,60; N, 3,49; P, 1,93. Stwierdzono: C, 65,06; H, 10,40; N, 3,31; P, 2,00.

Przykład 27 (B 26)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej estru metylowego N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-O-[2-deoksy-4-0-fosfono-4-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozylo]-L-seryny (Związek (I), Ri = R2 =R3 = n-C‘3H27CO, X = Y = O, n = m ,= p = q = 0, Rą = R 5 = R7 = R9 = H, R6 = CO 2Me, R8 = PO3H2).

(1) Roztwór związku otrzymanego w przykładzie 12-(2) (0,290 g, 0,157 mmola) w THF (20 ml) uwodorniano w obecności 5% palladu na węglu (50 mg) w temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem atmosferycznym przez 3 godziny. Katalizator odsączono i przesącz zatężono. Do roztworu pozostałości w CHCh (5 ml) w 0°C dodano roztworu diazometanu (0,5 mmola) w eterze (5 ml), a następnie mieszaninę reakcyjną mieszano przez 30 minut w 0°C. Dodano AcOH (0,5 ml) i otrzymany bezbarwny roztwór rozcieńczono eterem (50 ml), przemyto nasyconym wodnym roztworem NaHCOb (25 ml), wysuszono (Na2SO4) i zatężono. W wyniku chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (eluowanie gradientowe, 20 -> 25% EtOAc-heksany) otrzymano 0,199 g (72%) estru metylowego N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo] -O- [4-deoksy-4-O-difenylofosfono23-C-[(R)-3 -tetradekanoiloksytetradekanoilo]-6-O-(2,2,2-trichoro-1,i-dimetyloetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichloroetoksykarbonyloamino)-e-D-glukopiranozylo]-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej: ‘H NMR (CDCh) δ 0,88 (t, 12), J = ~6,5 Hz), 1,1-1,75 (m, 84H), 1,81 i 1,89 (2s, 6H), 2,36 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 4,25-4,5 (m, 6H), 3,48 (q, 'H, J = ~8 Hz), 3,7-3,9 (m, 5H), 4,220,4 (m, 3H), 0,6-4,85 (m, 4H), 4,88 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 5,03-δ,42 (m, 2H), 5,49 (t, 1H, J = ~9,5 Hz), (br s, 1H), 6,59 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 7,1-7,0 (m, 10H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (1) powyżej (0,195 g, 0,111 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (0,36 g, 5,5 mmola) i acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (0,060 g, 0,13 mmola) w obecności EEDQ (0,041 g, 0,17 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,138 g (69%) estru metylowego N-[(R)-3tetradekanoiloksytetradekanoilo]2O-[(R)-0-C-difenylofosfono-2-[(R)-32tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]232O-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilo-β2D-glukopiranozylo]-L-seryny w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 8h NMR (CDC^) δ 0,88 (t, 18H, J = ~6,5

188 046

Hz), 1,0-1,75 (m, 126H), 2,15-2,45 (m, 10H), 2,52 (dd, 1H, J = 14,7, 6 Hz), 2,66 (dd, 1H, J = 14,7, 6 Hz), 3,35 (br s, 1H), 3,4-3,8 (m, 7H), 3,88 (dd, 1H, J = 11 Hz), 4,18 (dd, 1H, J = 11 Hz), 4,6-4,75 (m, 2H), 5,03 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 5,1-5,25 (m, 3H), 5,50 (t, 1H, J = ~9,5 Hz), 6,50 (d, 1H, J =7,2 Hz), 6,97 (d, 1H, J = 7,8 Hz), 7,1-7,4 (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (2) powyżej (0,100 g, 0,055 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (50 mg), w wyniku czego otrzymano 0,055 g (57%) soli trietyloamoniowej estru metylowego M-[(R)-3-tetradekanoiioksytetradekanoilo]-C-[2-deoksy-4-D-fosfono-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoi1oamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoi1oksytetradekanoi1o]-β-C-glukopiranozy1o]-L-seryny w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. 142-143°C (rozkład); IR (film) 3289, 2955, 2921, 2852, 1733, 1718, 1699, 1652, 1558, 1540, 1521, 1506, 1469, 1457, 1375, 1360, 1259 cm⁴; 'H NMR (CDCE-CDjOD) δ 0,88 (t, 18H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,7 (m, 135H), 2,2-2,7 (m, 12H), 3,05 (q, 6H, J = 7, 3,31 (d, 1H, J = 9,3 Hz), 3,37 (s, 1^, 3,55-3,9 (m, 10H), 3,97 (d, 1H, J = 12 Hz), 4,1-4,25 (m, 2H) 4,55-4,65 (m, 2H), 5,05-5,25 (m, 3H), 7,23 (d, 1H, J = 8,1 Hz), 7,47 (d, 1H, J = 7,2 Hz); ^f3C NMR (CDCl,) δ 173,6, 173,4, 170,5, 170,4, 170,1,

100,7, 75,9, 72,8, 71,2, 70,8, 70,6, 68,5, 60,3, 55,3, 52,7, 52,4, 47,7, 41,5, 40,9, 39,7, 34,6,

34,5, 34,3 , 32,0, 29,8, 29,4, 25,4, 22-,Ί , 14,2, 8,5.

Analiza. Obliczono dla C192N3019P · ^O: C 67,11; H, 10,93; N. 2,35; P, 1,73. Stwierdzono: C, 66,91; H, 10,93; N, 2,31; P, 2,11.

Przykład 28 (B 27)

Wytwarzanie soli trietyloamoniowej 2-reoksy-4-D-f°sf°no-2-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino]-3-O-[(R)-3-tetradekanoiloks;ytetradekanoilo]-e-D-glukopiranozydu M-(karboksymety1o)-N-[(R)-3-tetradekanoi1oksytetradekanoiio]-2-amino-ety1u (Związek (I), R1 = R2 = R3 = n-C^H 27CO, X = Y = 0, n = m = p = 0, R4 = R5 = Rć = R9 = H, R7 = CO 2H, q = 1, R 8 = PO 3H 2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester t-butylowy N-(2-hydroksyetylo^licyny (0,25 g, 1,43 mmola) acylowano kwasem (R)-3-tetradekanoiloksytetradekanowym (0,714 g, 1,57 mmola) w obecności EDC.Mel (0,466 g, 1,57 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,46 g (51%) estru t-butylowego M-(2-hydroksyety1o)-N-[(R)-3-tetradekanoiloksytetradekanoilojglicyny w postaci bezpostaciowej substancji stałej: 'HNMR (CDCl,) δ 0,88 (t, 6H, J = ~6,5 Hz), 1,15-1,7 (m, 51H), 2,26 (t, 2H, J = 7,5 Hz), 2,60 (dd, 1H, J = 6,5, 15 Hz), 2,(6 (dd, 1H, J - 6,7, 15 Hz), 3,40-4,15 (m, 7H), 5,25 (m, 1H).

(2) W sposób opisany w 13-(5) związek otrzymany w (1) powyżej (0,21 g, 0,334 mmola) i związek otrzymany w przykładzie 22-(2) (0,45( g, 0,368 mmola) sprzęgnięto w obecności AgOTf (0,688 g, 2,68 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,39 g (64%) 2-deoksy-4-O-difenyiofosfono-3-O-[(R)-3-tetradekanoiioksytetradekanoilo]-6-D-(2,2,2-trichloro-1,1-dimetyioetoksykarbonylo)-2-(2,2,2-trichioroetoksykarbonyk)amino)-β-D-giukopiranozydu N-(t-butyioksykarbonylometylo)-M-[(R)-3-tetradekanoiloks;ytetradekanoi1°]-2-aminoety1u w postaci bezpostaciowej substancji stałej: *H NMR (CDCE) δ 0,88 (t, 12H, J = ~6,5 Hz), 1,0-1,95 (m, 99H), 2,1-2,6 (m, 7H), 2,84 (dd, 1H, J= 5, 15 Hz), 3,2-4,15 (m, 8H), 4,15-4,45 (m, 2H), 4,55-4,9 (m, 3H), 5,00 (d, 1H, J = 8 Hz), 5,13 (m, 2H), 5,4-5,65 (m, 1H), 6,16 (d, 1H, J = 7 Hz), 7,05-7,4 (m, 10H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (0,339 g, 0,185 mmola) odbezpieczono zużyciem cynku (0,36 g, 5,54 mmola), a następnie acylowano kwasem (R)-3-tetradekanonoksytetradekanowym (0,100 g, 0,221 mmola) w obecności EEDQ (0,068 g, 0,276 mmola), w wyniku czego otrzymano 0,25 g (71%) 2-deoksy-4-O-fosfono-2[(REJ-tetradekanoiloksytetradekanoiloamino] -3-O-[(R)-3-tetradekan°i1oksytetradekanoi1o]-β-D-glukopiranozydu M-(t-buty1oksykarbonyiometyi°)-N-[(R)-3-tetradekanoiioksytetradekanoilo]-2-aminoetylu w postaci bezbarwnej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(8) związek otrzymany w (3) powyżej (0,25 g, 0,131 mmola) uwodorniono w obecności tlenku platyny (125 mg) w mieszaninie 9:1 THFAcOH (15 ml). Surowy produkt hydrogenolizy rozpuszczono w CHECE (1 ml), ochłodzono do 0°C i wkroplono TFA (0,5 ml). Po mieszaniu przez 2 godziny w 0°C, mieszaninę reakcyjną zatężono i resztki TFA usunięto przez azeotropowanie z toluenem. Otrzymaną pozostałość

188 046 (0,23 g) rozpuszczono w 1% wodnym roztworze metyloaminy [12 ml) i liofilizowano. W wyniku chromatografii rzutowej no żelu krzemionkowym z użyciem układu chloroformmftaeol)WoZr)ttiftzlfrmier (9(:0:0,5:0,9—>89:(9: 0,5: 0,5, fluowaeie gradientowe), o nostępnie oczyszczania przez ekstrakcję kwasem w sposób opisany w przykładzie 2-[8) i liofilizow^io z 1% wodnego roztworu ttietzloamiez (6 ml) otrzymano 99 mg [43%) soli triety^amoniowej 2)ZfoksZ)6)O)fosfoef)2)[(R))3-tetradekanfiloksztftradej<anoiloamieo])3)

-0-[(R))3-tetradekanoiloksytftradekaeoilf])β)D)glιιkooitaeozzZu N-(katbokszmetzlo)-N-[(R))3-tftradekaeoiloksztftraZekaeollo]-2-aminoetzlu w postaci bezbarwnej substancji stałej: t.t. (62)((-°C [rozkład); IR [film) 3286, 2922, 2052, (4-2, (65', 1556, 1455, 1434, 1378, 1260, 1008, 001 cm^-1; ’H NMR (CDCl-) δ 0,00 [t, 18H, J = -6,5 Hz), 1,0-1,75 (m, 135H), 2,2-3,0 (m, 14H), 3,04 [q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,25)3,0 [m, 5H), 3,05)4,3 (m, 5H), 4,55 (d, 1H, J = 7,5 Hz), 4,68 dd, 1H, J = 0,1 Hz), 9,05)9,35 [m, 4H).

Analiza. Obliczono dla C100H192N₃OkP · 3H2O: C, 65,79; H, 10,60; N, 2,30; P, 1,70. Stwierdzono: C, 65,02; H, 10^ N, 2,40; P, 1,79.

Przykład 29 (B 20)

Wytwarzanie soli tπftzloamoeiowfj 2-dfoksz-4-O-fosfoeO)2)[(R))3)ZekaeoilO) ksytftraZfkrefilfamieo]))3)O-[(R))3-ZekreoilfksztetraZekreoilo]) β - Γ.--gUlkυ|liraro5zydu Nkrtbfks\'metzlf-N)[(R)-3)ZfkreoilfksztettrZfkrnfikl]-3-a2^ieootfOZl^u [Związek [I), R1 = R2 = R3 = n^H^CO, X = Y = O, n = 1, m = p = 0, R4 = Ro = Re = R9 = H, R7 = CO7H, q = 1, R₈= PO-H2).

(1) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(5), ester benzylowy N-(3-hzZtoksz0tf0Zl^θ)gliczez (450 mg, 2,0 mmolo) aczlowreo kwasem (R))3)ZfkrefilfksztfttaZekreowym (1,0 g, 2,5 mmolo) w obecności EDC.Mel (900 mg, 3,0 mmolo) w CH2O2, w wyniku czego otrzymano 0,76 g (63%) estru benzylowego N-(3-hzZtokszproozlo))N)l(R)-3)ZekanoiloksztettrZekreoilo]glicznz w postaci bezbarwnego oleju: 'H NMR (CDCl-) (mieszanina 1:1 rotomerów) δ 0,08 (t, 6h, J = 6,6 Hz), 1,1-1,7 (m, 35H), 1,70 (m, 1H), 2,26 (q, 2H, J = 7,6 Hz), 2,37 i 2,54 (2 dd, 1H, J = 14,9, 6,9 Hz), 2,60 i 2,89 (2 dd, 1H, J = 14,8, 6,0 Hz), 3,51 (m, 4H), 3,70 (m, 1H), 3,99)6,29 (m, 2H), 5,1-5,25 (m, 3H), 7,35 (m, 5H).

(2) Sposobem opisanym w przykładzie U-d,) związek otrzymany w (1) powyżej (500 mg, 0,03 mmolo) i związek otrzymany w pt5zkłrZ5if 15-(4) (1,0 g, 0,03 mmolo) sprzęgnięto w obecności AgOTf (1,07 g, 4,15 mmolo), w wyniku czego otrzymano 1,27 g (72%) estru benzylowego 2)ZfoksZ)6)O)Zifeezloffsffef-3)O)[(R))3)ZfkrefiloksztettrZfkanoilo]-6-O) -(2,2,2-trichloro-1, 1 )Zimftzlfetokszkafboezlo))2-(2,2,2-trichlometokszkal·bfezloamieo))β-D) -glukopItrno5zZu N-(bfn5zlokszkarbonzlomftzlo)-N-[(R)-3-ZfkanoiloksztettaZekaeoilo]-3-amlnoofoozlu: 1, NMR (CDCl-) (mieszanino 2:1 rotomerów) δ 0,00 (t, 12H, J = 6,9 Hz), 1,1-1,7 (m, 69H), 1,00 (s, 3H), 1,00 (s, 3H), 2,1-2,6 (m, 11H), 2,81 (dd, 1H, J = 14,8, 6,2 Hz), 3,37 (m, 1H), 3,52 (m, 2H), 3,76 (m, 1H), 3,07 (m, 1H), 4,05 (m, 2H), 4,20 (m, 3H), 4,62 (m, 3H), 6,77 (m. 1H), 4,93 (d, 1H, J = 0,2 Hz), 5,15 (m, 4H), 5,46 i 5,61 (2 t, 1H, J = 9,5 Hz), 5,95 i 6,05 (2 d, 1H, J = 7,5 Hz), 7,1-7,4 (m, 15H).

(3) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(7) związek otrzymany w (2) powyżej (1,25 g,

0,71 mmolo) odbezpieczono zużyciem cynku (2,31 g, 3,53 mmolo) i aczlowano kwasem (R))3-dfkreoiloksztftradekaeowzm (353 mg, 0,09 mmolo) w obecności EEDQ (264 mg, 1,07 mmolo), w wyniku czego otrzymano 670 mg (54%) 2-Zeoksz-4-O-Zifeeylofosfoeo-3)O-[(R)-3-Zekaeoiloksztetradekaeoilo])2-[(R))3-ZfkreoiloksztettaZfkaeoilormieo])-β-D-glukooiiaeo5zZu N)bfn5zlokszkatboezlometzlo-N)[(R)-3-ZekaeoiloksztettaZekaeoilo]-3)aminforoozlu w postaci bezpostaciowej substancji stałej.

(4) Sposobem opisanym w przykładzie 2-(0), związek otrzymany w (3) powyżej (670 mg, 0,30 mmola) uwodorniono w obecności wodorotlenku palladu na węglu (270 mg) i tlenku platyny (200 mg) w EtOH/AcOH (10:1), w wyniku czego otrzymano 240 mg (39%) soli

2)ZfoksZ)4-O-fosfoeO)2-[(R)-3-dekanoiloksytftradfkaeoiloamief]))3)O)[(R))3)ZfkrefilfksytetraZekreoilo])β)D)glukooiraeozzZu N)krtboksymetylo-N-[(R)-3-ZfkreoiloksztftraZfkreoilo])3-amieoofOozlu w postaci białego proszku: t.t. 156-157°C; IR (film) 3284, 2929, 2053, 2729, 1732, 1655, 1620, 1591, 1666, 1370, 1314, 1164, 1108, 1047, 955, 866, 722 cm⁴; 'HNMR (CDCll)CD3OD) δ 0,00 (t, 10H, J= 6,9 Hz), 1,1 -1,7 (m, 111H), 2,27

188 046 (q, 6H, J= 6,2 Hz), 2,35-2,80 (m, 9H), 3,05 (q, 6H, J = 7,2 Hz), 3,25-3,60 (m, 4H), 3,75-4,10 (m, 4H), 4,23 (m, 2H), 4,47 (d, 1H, J = 8,2 Hz), 4,61 (d, 1H, J= 8,3 Hz), 5,05)5,25 (m, 4H); ^hC NMR (CDCl,) δ 173,4, 173,0, 171,1, 170,6, 170,3, 169,6, 100,5, 74,5, 73,9, 71,4, 71,2,

70,7, 70,2, 67,0, 65,8, 60,7, 54,6, 54,3, 51,4, 49,2, 46,0, 45,4, 42,1, 41,2, 39,4, 38,0, 37,7,

34,5, 34,3, 34,2, 31,9, 29,8, 29,7, 29,6, 29,5, 29,2, 28,1, 25,4, 25,3, 25,1, 22,7, 14,1, 11,1, 8,6.

Analiza. Obliczono dla C89H170N3019P · H2O: C, 65,37; H, 10,60; N, 2,57; P, 1,89. Stwierdzono: C, 65,35; H, 10,42; N, 2,43; P, 2,05.

Przykład testowy 1

Stymulacja produkcji przeciwciał przeciwko anatoksynie tężca.

AGP według wynalazku wzmocniły produkcję przeciwciał na oczyszczoną anatoksynę tężca w modelu mysim. 10 mg każdej z próbek AGP dodano do 1 ml mieszaniny olejowo-lecytynowej zawierającej olej skwalenowy plus 12% lecytynę. Mieszaniny podgrzano w łaźni wodnej o temperaturze 56°C i poddano obróbce ultradźwiękowej aby uzyskać przejrzyste roztwory. 50 pil każdego z roztworów zemulgowano przez worteksowanie w 2 ml sterylnego, wcześniej podgrzanego 0,1 % Tween 80 w roztworze soli z 1,0 pg antygenu anatoksyny tężca/ml. Preparaty ponownie zmieszano przez worteksowanie bezpośrednio przed podaniem ich myszom. Samicom myszy C57BL/6 x DBA/2 F1 (8 na grupę) podano 0,2 ml odpowiednich preparatów w dawkach 0,1 ml w postaci podskórnych zastrzyków do każdego boku. Końcowa dawka dla myszy anatoksyny tężca i związków AGP wynosiła odpowiednio 0,2 μ g i 50 pg. Myszy kontrolne otrzymały anatoksynę tężca w podłożu (olej - Tween w roztworze soli). Wszystkim myszom podano zastrzyki w dniu 0, a następnie drugi zastrzyk w dniu 2114 dni po drugiej immunizacji od myszy pobrano krew i wyizolowano surowicę przez odwirowanie.

Próbki surowicy od każdej z myszy przebadano na obecność przeciwciał przeciwko anatoksynie tężca testem immunoenzymatycznym (EIA) z użyciem płytek do mikromianowania opłaszczonych anatoksyną tężca. Oznaczono miana przeciwciał IgM, całkowite miano Ig, a także miana izotypów IgGi, IgG2a i IgG2b skierowanych przeciwko anatoksynie tężca. Każdą próbkę surowicy rozcieńczano 2-krotnie w 11 rozcieńczeniach zaczynając od rozcieńczenia surowicy 1:200. Wyniki przedstawiono w tabelach 2-4.

Tabela 2

Miana przeciwciał przeciwko anatoksynie tężca u badanych myszy

Materiał	Całkowite IgG	IgG,	IgG2a	IgG2b	IgM
	T/C*	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano
B11	3,6	23200	1,86	400000	2,06	10450	0,93	26800	4,75	7600
B2	3,84	24800	2,16	464000	4,28	21700	1,57	45200	4,50	7200
B1	3,97	25600	3,42	736000	3,78	19200	2,45	70400	2,38	3800
B25	8,93	57600	2,68	576000	1,67	8500	3,28	94400	2,0	3200
B21	4,71	30400	2,23	480000	5,83	29600	6,07	174400	5,50	8800
B15	18,85	121600	4,17	896000	6,80	34500	2,79	80256	4,0	6400
Podłoże		6450		215000		5075		28750		1600

*Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu + Kontrolne miano podłoża.

188 046

Tabela 3

Miana przeciwciał przeciwko anatoksynie tężca u badanych myszy

Materiał	T/C*	IgM	T/C	IgG2a	T/C	IgG2b
B12	3,1	4800	139,4	2370	149	9840
B16	1'6	2560	όόΐ	1135	104	6660
B13	3,9	6080	220	3740	>208	>13760
B11	3,3	5120	347	5900		8400
Podłoże	-	1760	-	25	-	98

♦Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu - Kontrolne miano podłoża.

Tabela 4

Miana przeciwciał przeciwko anatoksynie tężca u badanych myszy

Materiał	Całkowite Ig	IgM	IgG1	IgG2a	IgG2b
	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano
B26	10,5	2490	1,1	600	16,9	25200	29,3	440	42,6	2260
B15	144,5	34400	2,7	1520	116)3	176000	259,3	3890	603)6	32000
B22	60,0	19050	0,8	440	-6,4	27400	345)6	5168	59,6	3160
B28	226)6	54500	3,7	2080	92,5	137600	664,7	9970	519,2	27520
Podłoże		238		560		1466		15		53

♦Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu Kontrolne miano podłoża.

Związki według wynalazku podawane razem z anatoksyną tężca wykazywały odpowiedź zależną od dawki. Samice myszy BFD1 (C57B1/6 X DBa/2) (8 na grupę) immunizowano 0,2 ml emulsji zawierających AGP + 0,2 ąg anatoksyny tężca. Drugą immunizację przeprowadzono w 21 dniu po pierwszym szczepieniu. Każdej z myszy pobrano krew w 21 dniu po drugiej immunizacji. Wyniki zebrano w tabelach 5 i 6.

Tabela 5

Odpowiedź na dawkę AGP u myszy immunizowanych anatoksyną tężca

Materiał	Całkowite Ig	IgM	IgG1	IgG2a	IgG2b
	Stosunek T/C*	Miano	Stosunek T/C	Miano	Stosunek T/C	Miano	Stosunek T/C	Miano	Stosunek T/C	Miano
B15 50 ąg	3,3	7000	13,4	37600	4,1	26300	150,0	11225	3,2	2500
B15 25 ąg	5,8	12400	2,1	6000	4,5	26600	52,0	3900	7,0	5400
B15 10 ąg	5,3	11450	1,4	4000	5,5	35100	33,8	2538	9,9	7650
B27 50 ąg	3,2	6800	4,0	11200	1'6	10400	12,0	900	11'6	9000
Podłoże		2150		2800		6350		75		775

♦Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu Kontrolne miano podłoża.

188 046

Tabela ó

Odpowiedź na dawkę AGP u myszy immunizowanych anatoksyną tężca

Materiał	IgM	Całkowite Ig	IgGi	IgG2a	IgG2b
	T/C*	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano
B12 50 pg	5,43	869	358,δδ	07δ03	008,44	2δ9049		nb	499,35	12983
B1225 pg	3,14	503	403,98	δ4110	14δ,41	255703	15,85	354		5120
B12 10 pg	3,71	594	408,Θ5	32000	ΗΙ,^	149029	5,81	143	181,14	4709
B12 5 pg	3,43	549	089,94	53,4ΘΘ	80,11	150δ10	30,10	717	3δ4,δ4	9155
B12 1 pg	8,71	274	345,Θ4	04Θδ7	90,08	16δ085	73,71	1548	175,81	4571
B15 50 pg	3,14	503	233,88	30171	90,08	^^5486	50,05	1051	43δ,54	5145
B1525 pg	4,49	366	181,91	43067	105,10	194971	10,43	219	1δ8,43	0110
B15 10 pg	4,85	457	170,10		39,07	71771	2,57	54	8O,38	4190
B15 5 pg	1,71	274	408,Θ5	32000	8O3,85	189085	3,00	63	210,88	5483
B15 1 pg	1,57	251	155,δ5	41485	74,Θ0	134303	7,54	160	110,47	2971
Podłoże		160		129		1837		21		26

*Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu -s- Kontrolne miano podłoża. nb - nie badano

Przykład testowy 2

Stymulacja produkcji przeciwciał przeciwko albuminie jaja

Samice myszy BDF 1 (8 na grupę) immunizowano 0,2 ml emulsji zawierających 50 |ag AGP + 50 pg albuminy jaja. Drugą immunizację przeprowadzono w 21 dniu po pierwszej. Od każdej z myszy pobrano krew 14 dni po drugiej immunizacji. Wyznaczone całkowite miana przeciwciał IgG i IgM oraz miana podgrup IgG, włącznie z IgGi, IgG 2a i IgG 2b przedstawiono w tabeli 7.

Tabela 7

Aktywność adiuwanta u myszy BDF i immunizowanych albuminąeaea

Materiał	Całkowite Ig	IgM	IgGi	IgG2a	IgG2b
	T/C*	Miano	T/C*	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano	T/C	Miano
B11	0,7	150	1,6	2650	1,7	550	1,6	375	1,3	250
B2	2,5	563	5,0	8300	2,5	825	2,3	550	0,9	175
Bi	0,5	119	0,5	763	0,2	56	0,8	1HH	0,8	150
B25	1,9	438	5,2	8500	0,5	163	5,0	1188	0,8	150
B21	0,5	113	0,6	1000	0,1	25	0,8	200	1,3	250
B15	4,1	925	0,6	950	0,3	113	16,7	3963	2,3	438
B27	0,6	138	0,8	1275	0,1	38	0,5	113	1,6	300
Podłoże	-	44δ	-	1650	-	325	-	238	-	188

*Stosunek T/C = Doświadczalne Miano Testu Kontrolne miano podłoża.

188 046

Związki AGP według wynalazku podawane ciepłokrwistym zwierzętom z antygenem albuminy jaja stymulują produkcję przeciwciał przeciwko temu antygenowi.

Przykład testowy 3

Wytwarzanie ochronnej odpowiedzi immunologicznej na infekcje wirusem grypy

U myszy zaszczepionych wirusem grypy inaktywowanym formaliną i związkami AGP według wynalazku obserwowano wzrost ochronnej odpowiedzi immunologicznej na prowokację wirusem grypy oraz produkcję przeciwciał przeciwko temu antygenowi. Zwierzęta zaszczepiono antygenem i związkami AGP w różnych podłożach. Stopień ochrony wyznaczono wykonując test prowokacji przez podanie śródnosowe (IN) około 10 dawek LD50 zakaźnego wirusa grypy A/HK/68. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni po wykonaniu testu prowokacji. Ilość myszy, które przeżyły tę dawkę w teście prowokacji w bezpośredni sposób określa skuteczność szczepionki. W przeprowadzonych doświadczeniach dane te nie muszą wykazywać korelacji z ilością produkowanych przeciwciał.

1) Szczepionki spreparowano w 0,2% roztworze trietanoloaminy (TEoA) w wodzie zawierającym: 1 jednostkę hemaglutynacji (HAU) wirusa grypy A/HK/68 inaktywowanego formaliną (FI-Flu) i 50 (ig AGP z wyjątkiem szczepionek kontrolnych z podłożem, które nie zawierały AGP. Myszy ICR (1 O/grupę) zaszczepiono tylko 1 raz. Szczepionki podano w zastrzykach podskórnych (SQ) w ilości 0,1 ml/miejsce w 2 dwóch odległych miejscach niedaleko pachwinowych węzłów limfatycznych, łącznie w ilości 0,2 ml szczepionki/mysz. Od myszy (tylko 5 myszy/grupę) pobrano krew ze splotu oczodołowego w 14 dni po zaszczepieniu. Surowicę zebrano i zamrożono w -20°C do czasu zastosowania ich w enzymatycznym teście immunoadsorbcyjnym (ELISA). Wszystkie myszy poddano testowi prowokacji w ,0 dni po zaszczepieniu przez śródnosowe (IN) podanie około 10 dawek LD50 zakaźnego wirusa grypy A/HK/68. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni po wykonaniu testu prowokacji. Miana przeciwciał przeciw wirusowi grypy uzyskane dla preparatów TEoA i odpowiadające im dane dotyczące przeżycia zaszczepionych myszy zebrano w tabeli 8.

Tabela 8

Miana przeciwciał przeciwko wirusowi grypy i dane dotyczące przeżycia badanych myszy

Materiał	Miano’1 Całkowite IgG	Procent przeżycia
Nie szczepione	<100	0
Podłoże	<100	0
B9	6400	44
B10	1600	40
B7	200	,3
B3	1600	3,
B14	6400	44
B15	6400	50

2) Szczepionki spreparowano w 2% roztworze skwalenu zawierającym: 1 jednostkę hemaglutynacji (HAU) wirusa grypy A/HK/68 inaktywowanego formaliną (FI-Flu) i 25 (ag AGP, z wyjątkiem szczepionek kontrolnych z roztworem soli i podłożem, które nie zawierały AGP. Myszy BALB/c (10/grupę) zaszczepiono tylko 1 raz. Szczepionki podano w zastrzykach podskórnych (SQ) w ilości 0,1 ml/miejsce w 2 dwóch odległych miejscach niedaleko pachwinowych węzłów limfatycznych, łącznie w ilości 0,2 ml szczepionki/mysz. Od myszy (tylko 5 myszy/grupę) pobrano krew ze splotu oczodołowego w 14 dni po zaszczepieniu. Surowicę zebrano i zamrożono w -20°C do czasu zastosowania ich w enzymatycznym teście immunoadsorbcyjnym (ELISA). Wszystkie myszy poddano testowi prowokacji w ,5 dni po zaszczepieniu przez śródnosowe (IN) podanie około 10 dawek LD50 zakaźnego wirusa grypy A/HK/68. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni od wykonania testu prowokacji. Miana prze188 046 ciwciał przeciw wirusowi grypy uzyskane dla preparatów skwalenowych i odpowiadające im dane dotyczące przeżycia zaszczepionych zwierząt zebrano w tabeli 9.

Tabela 9

Miarcll
Materiał	Całkowite IgG	IgG-	IgG^a	IgG,b	Procent przeżycia
Nie szczepio-	<100	<100	<100	<100	0
Roztwór soli	800	100	800	100	62,5
Podłoże	1600	1600	1600	1600	100
B25	3200	-600	6400	-600	100
B-5	1600	3200	3200	400	100
B9	1600	1600	3200	800	n3l2
B10	400	400	400	400	625
B3	3200	3200	6400	800	n3l2
B6	800	800	400	1600	75
B14	3200	6400	3200	6400	n3l2
B28	800	400	400	100	50

3) Porównano miana przeciwciał i średnie przeżycia po pierwszym, a następnie po drugim szczepieniu. Szczepionki spreparowano w 0,2% roztworze TEoA/woda zawierającym: 1 jednostkę hemaglutynacji (HAU) wirusa grypy A/HK/68 inaktywowanego formaliną 25 pg AGP z wyjątkiem szczepionek kontrolnych z podłożem, które nie zawierały AGP. Myszom ICR (20/grupę) podano szczepionkę w zastrzykach podskórnych (SQ) w ilości 0,1 ml/miejsce w 2 dwóch odległych miejscach niedaleko pachwinowych węzłów limfatycznychl łącznie w ilości 0,2 ml szczepionki/mysz. Każdą z grup podzielono na dwie podgrupy po 35 dniach od pierwszego szczepienia. Jedną z podgrup poddano wtedy testowi prowokacji, a drugą zaszczepiono po raz drugi. Od myszy (tylko 5 myszy/podgrupę) pobrano krew ze splotu oczodołowego w 14 dni po zaszczepieniu (pierwszym lub drugim). Surowicę zebrano i zamrożono w -20°C do czasu zastosowania ich w teście ELISA. Wszystkie myszy poddano testowi prowokacji w 35 dni po zaszczepieniu, pierwszym lub drugim, przez śródnosowe (IN) podanie odpowiednio około 10 dawek LD50 lub 40 dawek LD50 zakaźnego wirusa grypy A/HK/68. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni po wykonaniu testu prowokacji. Uzyskane miana przeciwciał przeciw wirusowi grypy i odpowiadające im dane dotyczące przeżycia myszy po pierwszym i drugim szczepieniu zebrano w tabeli 10. Miana przeciwciał i dane dotyczące przeżycia myszy szczepionych drugi raz były wyższe.

Tabela -0

Miana przeciwciał i dane dotyczące przeżycia badanych myszy

	Miano IgG-'	Procent przeżycia
Materiał	po 1°	po 2°	po 1°	po 2°
1	2	3	4	5
Nie szczepione	200	100	0	0
Podłoże	800	-02400	20	40
39	6400	-2800	80	50

188 046 cd tabeli 10

1	2	3	4	5
B10	1600	25600	60	90
B7	3200	> 102440	60	60
B4	800	25600	50	70
B3	3200	102400	70	60
B5	1600	> 102400	60	90
B6	1600	102400	80	70
B14	800	51200	3 3 JJ	70

Przykład testowy 4

Wpływ długości łańcuchów kwasów tłuszczowych na przydatność związków według wynalazku jako adiuwantów.

Zbadano wpływ długości łańcuchów R1-R3 kwasów tłuszczowych na aktywność. Szczepionki spreparowano w 0,2% roztworze TEoA/woda zawierającym: 1 jednostkę hemaglutynacji (HAU) wirusa grypy A/HK/68 inaktywowanego formaliną i 25 μg AGP z wyjątkiem szczepionek kontrolnych z podłożem, które nie zawierały AGP. Myszy ICR (10/grupę) zaszczepiono tylko 1 raz. Szczepionki podano w zastrzykach podskórnych (SQ) w ilości 0,1 ml/miejsce w 2 dwóch odległych miejscach niedaleko pachwinowych węzłów limfatycznych, łącznie w ilości 0.2 ml szczepionki/mysz. Od myszy (tylko 5 myszy/grupę) pobrano krew ze splotu oczodołowego w 14 dni po /aszc/epieniu. Surowicę zebrano i zamrożono w -20°C do czasu zastosowania ich w teście ELISA. Wszystkie myszy poddano testowi prowokacji w 35 dni po zaszc/epieniul przez śródnosowe (IN) podanie około 10 dawek LD50 zakaźnego wirusa grypy A/HK/68. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni po wykonaniu testu prowokacji. Wydaje się, że długość łańcucha kwasu tłuszczowego w niewielkim stopniu wpływa na aktywność biologiczną. Dane przedstawiono w tabelach 11 i 12.

Tabela 11

Miana przeciwciał i dane dotyczące przeżycia badanych myszy

		Miano’¹
Material	Długość łańcucha	Całkowite gG	I^G]	IgGu	IgG2b	Procent przeżycia
Nie szczepione	-	200	100	100	800	0
Podłoże	-	200	100	100	200	11
B18	7	800	800	800	400	20
B17	8	6400	3200	3200	1600	40
B16	9	800	1600	100	800	40
B15	10	3200	200	3200	6400	70
B14	10	800	1600	100	400	30
B13	11	1600	800	400	800	50
B12	12	200	200	100	200	0
B11	14	1600	200	1600	400	30

188 046

Tabela 12

Miana przeciwciał i dane dotyczące przeżycia badanych myszy

		Miano-
Materiał	Długość łańcucha	Całkowite IgG	IgG‘	IgG,a	IgG,,	Procent przeżycia
Nie szczepione	-	100	100	50	800	0
Podłoże	-	100	200	50	100	30
B8	7	6400	3200	400	1600	80
B7	9	3200	3200	100	1600	70
B5	10	800	200	50	400	44
B4	11	3200	400	100	1600	60
B3	12	1600	1600	50	800	0
B1	14	12800	6400	1600	15600	40

Przykład testowy 5

Wpływ zmian długości łańcucha węglowego pomiędzy heteroatomem X, a aglikonowym atomem azotu na przydatność związków według wynalazku jako adiuwantów.

Stopniowo wydłużano długość łańcucha węglowego pomiędzy heteroatomem X, a aglikonowym atomem azotu o jeden atom. Zbadano wpływ wydłużania łańcucha pomiędzy tymi dwoma składnikami na przydatność związków według wynalazku jako adiuwantów. Szczepionki spreparowano w roztworze 0,2% TEoA/woda zawierającym: 1 jednostkę hemaglutynacji (HAu) wirusa grypy A/HK/68 inaktywowanego formaliną i 25 pg AGP, z wyjątkiem szczepionek kontrolnych z podłożem, które nie zawierały AGP. Myszy ICR (10/grupę) zaszczepiono tylko 1 raz. Szczepionki podano w zastrzykach podskórnych (SQ) w ilości 0,1 ml/miejsce w 2 dwóch odległych miejscach niedaleko pachwinowych węzłów limfatycznych, łącznie w ilości 0,2 ml szczepionki/mysz. Od myszy (tylko 5 myszy/grupę) pobrano krew ze splotu oczodołowego w 14 dni po zaszczepieniu. Surowicę zebrano i zamrożono w-20°C do czasu zastosowania ich w teście ELISA. Wszystkie myszy poddano testowi prowokacji w 35 dni po zaszczepieniu przez śródnosowe (IN) podanie około 10 dawek LD 50 zakaźnego wirusa grypy A/HK^. Śmiertelność oznaczono dla 21 dni po wykonaniu testu prowokacji. Wydaje się aktywność adiuwanta zmniejsza się wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego pomiędzy heteroatomem X, a aglikonowym atomem azotu. Jednakże, rodzaj podstawników dołączonych do tego łańcucha węglowego może wpływać na stabilność biologiczną i metaboliczną cząsteczek. Dane przedstawiono w tabeli 13.

Tabela 13

Miana przeciwciał i dane dotyczące przeżycia badanych myszy

		Miano-
Materiał	Długość łańcucha	Całkowite IgG	IgG‘	IgG,a	IgG,,	Procent przeżycia
Nie szczepione	-	<50	<50	<50	<50	0
Podłoże	-	200	200	50	200	25
B19	2	12800	100	800	6400	50
B21	3	6400	800	100	1600	40
B22	4	3200	100	3200	200	40

188 046

Przykład testowy 6

Indukcja cytokiny przez związki AGP.

Związki AGP według wynalazku indukowały cytokiny w testach wykonywanych na hodowlach ex vivo pełnej krwi ludzkiej. Związki AGP rozpuszczono w 10% roztworze EtOHwoda i rozcieńczono do różnych stężeń. 50 pl każdego ze stężeń dodano do 450 pl pełnej ludzkiej krwi. Do kontroli dodano pożywkę hodowlaną (RPMI). Mieszaniny reakcyjne inkubowoano w ,7°C przez 4 godziny nieustannie mieszając na rotatorze. Do mieszaniny reakcyjnej dodano sterylną PBS (1,5 ml), komórki odwirowano i usunięto supematant do zbadania cytokin. Oznaczono stężenie TNF-α i IL- 1β w każdym supematancie przy pomocy zestawów do testu immunologicznego ELISA z R&D Systems. Wyniki tych badań przedstawiono w tabelach 14-19.

Tabela 14

Stymulacja wydzielania cytokiny w teście ex vivo

Materiał	Dawka (pg)	TNF-a (pg/ml)	IL-1P (pg/ml)
B26	20	269l60	93l24
	10	842l62	24l92
	5	74l68	6l96
	1	39l94
B2	20	1339l28	144l07
	10	917l67	112,21
	5	234l32	92l72
	1	104l48	12,49
RPMI	-	2	0

Tabela 15

Stymulacja wydzielania cytokin w teście ex vivo

Materiał	Dawka (ng/ml)	TNF-α (pg/ml)	IL-1P (pg/ml)
B16	10000	291	55
	5000	277	53
	1000	155	,9
B13	10000	775	ZWAP*
	5000	716	187
	1000	740	177
B9	10000	226	96
	5000	247	84
	1000	145	53
B10	10000	207	4,
	5000	127	61
	1000	73	17
B7	10000	83	16
	5000	57	14
	1000	26	6
RPMI	-	2	0

*ZWAP - za wysokie aby policzyć

188 046

Tabela 16

Stymulacja wydzielania cytokin w teście ex vivo

Materiał	Dawka (ng/ml)	TNF-α (pg/ml)	IL-1 β (pg/ml)
1	2	3	4
B4	10000	432	213
	5000	205	150
	1000	94	70
B3	10000	567	269
	5000	390	342
	1000	189	204
B5	10000	169	79
	5000	143
	1000	43	36
B6	10000	94	52
	5000	59	29
	1000	30	13
B14	10000	249	91
	5000	120	71
	1000	56	46
RPMI	-	2	0

Tabela 17

Stymulacja wydzielania cytokin w teście ex vivo

Materiał	Dawka (ng/ml)	TNF-α (pg/ml)	IL-1 β (pg/ml)
1	2	3	4
B'1	10000	181	54,3
	5000	139	61,7
	1000	115	δ0,δ
	500	125	55,8
	100	127	59,8
B13	10000	583	282
	5000	592	390
	1000	478	327
	500	411	352
	100	302	2^1
B15	10000	320	153
	5000	280	145

188 046 cd. tabeli -7

1	2	3	4
	1000	209	6ZlZ
	500	183	104
	100	-33	51,6
B16	10000	121	41,0
	5000	114	34,0
	-000	72	-6,2
	500	55	-7,1
B-4	10000	-14	24,6
	5000	87	-6,0
	1000	51	-0,0
	500	49
RPMI	-	2	0

Tabela 18

Stymulacja wydzielania cytokin w teście ex vivo

Materiał	Dawka (ng/ml)	TNF-α (pg/ml)	IL-1 β (pg/ml)
1	2	3	4
B2	-0000	100	22,2
	5000	75	14,0
	-000	38	9,0
	500	28	8,3
	100	6,1	3,5
BI	10000	20	10,0
	5000	-1	5,5
	1000	2,8	4,0
	500	1,1	0
	100	0	0
B7	10000	61	14,7
	5000	44	8,3
	-000	30	4,3
	500	27	3,8
	100	-0	5,1
B4	10000	232
	5000	-73	66,5

188 046 cd. tabeli 18

1	2	3	4
	1000	130	32,0
	500	116	19,3
	100	89	65,2
B3	10000	433	151,9
	5000	316	200,4
	1000	229	75,1
	500	212	67,9
	100	130	35,9
B5	10000	142	24,1
	5000	99	23,0
	1000	96	10,5
	500	59	16,9
	100	33	5,4
RPMI	-	2	0

Tabela 19

Stymulacja wydzielania cytokin w teście ex vivo

Materiał	Dawka (ng/ml)	TNF-α (pg/ml)	IL-1 δ (pg/ml)
B17	10000	2,8	0
	5000	2,2	0
	1000	2,6	0,2
B8	10000	2,8	0
	5000	0,7	0,5
	1000	1,5	01
B22	10000	287	17
	5000	11	1,9
	1000	2,2	0,1
B28	10000	198	13
	5000	197	13
	1000	139	8
B12	10000	2018	135
	5000	957	153
	1000	863	175
RPMI	-	3,9	0

188 046

Przykład testowy 7

Stymulacja odpowiedzi limfocytów T cytotoksycznych

W teście cytotoksyczności oznaczono indukcję odpowiedzi limfocytów T cytotoksycznych po podaniu związków AGP według wynalazku oraz białkowego antygenu. Grupy myszy C57BL/6 pierwszy raz immunizowano podskórnie (w regionie pachwinowym) 25 pg albuminy jaja (OVA) w preparacie z AGP. Wstrzykiwano po 200 pl. Po 21 dniach uśmiercono 3 myszy w każdej z grup i wyizolowano z nich śledziony, zebrano je razem w postaci zawiesiny pojedynczych komórek oraz policzono.

Komórki śledzionowe (75 X 10⁶ komórek 3-4 ml pożywki) z grup doświadczalnych umieszczono w 25 cm2 kolbach stożkowych. Następnie do kolb dodano 1,0 ml naświetlonych (20,000 radów) komórek E.G7 (OVA) w stężeniu 5 X 106/ml. Objętość doprowadzono do 10 ml. Hodowle prowadzono umieszczając kolby stożkowe w pozycji stojącej w inkubatorze w 37°C, 5% CO2 na 4 dni. Czwartego dnia komórki, które przeżyły odzyskano z kolb, przemyto IX świeżą pożywką i ponownie zawieszono w 5,0 ml oraz policzono.

Odzyskane komórki efektorowe doprowadzono do stężenia 5 X 106 żywych komórek/ml i po 100 pl rozcieńczono seryjnie w 3 powtórzeniach w studzienkach płytek 96studzienkowych o okrągłych dnach (Corning 25850) przy pomocy 100 pl/studzienkę pożywki jako rozcieńczalnika. Następnie do studzienek dodano po 100 pl znakowanych ⁵'Cr (patrz poniżej) komórek docelowych [E.G7 (OVA)-linia komórkowa EL-4 transfekowana genem albuminy jaja] w stężeniu 1x10, komórek/ml. Studzienki ze spontaniczym uwalnianiem (SR) zawierały 100 pl komórek docelowych 100 pl pożywki. Studzienki z maksymalnym uwalnianiem (MR) zawierały 100 pl komórek docelowych i 100 pl detergentu (2% Tween 20). Stosunki efektor/cel (E/T) wynosiły 50:1, 25:1, 12,5:1. Płytki odwirowano przy 400 x g i inkubowano w 37°C, 5% CO 2 przez 4 godziny. Po inkubacji zebrano supematanty studzienkowe przy pomocy Skatron Supematant Collection System.

Procent specyficznej lizy= (Uwalnianie dośw. - SR) (M^^^R)

Komórki docelowe E.G7 (OVA) znakowano 5‘Cr (chromianem sodu) w następujący sposób. W całkowitej objętości 1,0 ml zmieszano 5 X 106 komórek docelowych i 250 pCi 5‘Cr w 15 ml probówce stożkowej. Zawiesiny komórkowe inkubowano w 37°C w łaźni wodnej przez 90 min., łagodnie mieszając co 15 min. Po inkubacji wyznakowane komórki przepłukano 3 X odwirowując i dekantując 15 ml pożywki. Po trzecim odwirowaniu komórki powtórnie zawieszono w iO ml świeżej pożywki i pozostawiono w temperaturze pokojowej na 30 min., a następnie odwirowano. Na koniec komórki zawieszono w pożywce w stężeniu 1 x 105 komórek/ml.

Myszy immunizowane zgodnie z powyższą procedurą przy pomocy AGP według wynalazku wykazywały odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych na antygen OVA w sposób przedstawiony w tabeli 20.

Tabela 20

Odpowiedź limfocytów cytotoksycznych T badanych komórek

	% Cytotoksyczności
	E:T
1	2	3	4
Materiał	50:1	25:1	^^,5:1
B11	14	8	5
B12	13	7	4

188 046 cd. tabeli 20

1	2	3	4
B13	20	15	10
Bk,	50	49	30
B16	42	29	20
B17	39	26	15
B10	36	20	15
B14	45	36	25
B20	20	15	9
B27	17	9	5
BI	34	24	15
B3	65	54	42
B4	72	66	60
B5	20	10	11
B7	57	44	29
BO	36	20	15
B10	65	56	30
B9	65	55	36
B6	54	41	37
B2	21	12	6
B25	65	55	43
B26	14	0	4
B22	50	42	31
B21	30	26	15
B19	59	42	33
B20	36	25	13
Kontrola z podłożem	<10

Przykład testowy 8

Wytwarzanie surowicy i miana przeciwciał śluzówkowych przeciwko anatoksynie tężca.

Związki AGP według wynalazku wywoływały zarówno surowiczą, jak i śluzówkową odpowiedź immunologiczną na oczyszczoną anatoksynę tężca przy podawaniu śródnosowym. Grupy myszy BALB/c poddano pierwszej immunizrcji (1°) śródnosowo podając 10 gg anatoksyny tężca (TT) + 20 (ig AGP spreparowanych w preparacie wodnym (AF) w 20 μΐ. Drugą immuni5ację (2°) przeprowadzono 14 dni później, a trzecią immunizację (3°), taką samą w składzie jak pierwsza i druga podano 14 dni później. Od myszy pobrano krew w 21 (dzień 7 po 2°), 30 (dzień 10 po 3°) i 48 dniu (dzień 20 po 3°). 7 dnia po 2° i 7 dnia 3° pobrano próbki płukanek pochwowych/ekstraktów kołowych. Próbki surowicy i płukanek przebadano na obecność przeciwciał przeciwko TT przy pomocy standardowego testu ELISA. Wyniki zestawiono w tabelach 21 i 22 poniżej.

188 046

Wodne preparaty zawierają AGP według wynalazku i jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych. Środki powierzchniowo czynne użyteczne w preparatach wodnych obejmują glikodeoksycholan, deoksycholan, sfingomielinę, sfingozynę, fosfatydylocholinę,

1,2-dimirystoilo-sn)glicero-3)fosfoetanoloaminę, L-a-fosfatydyloetanoloaminę i 1,2-dipalmitoilO)Sn)glicerO)3)fosfocholinę lub ich mieszaniny. Wodny preparat zastosowany w tym przykładzie zawiera środek powierzchniowo czynny 1,2 dipalmitoilo-sn-glicero-3-fosfocholinę (DPPC) i przygotowano go w następujący sposób: w skrócie; przygotowano 4 mg/ml roztwór DPPC w etanolu. Równe objętości roztworu etanolowego dodano do wysuszonych związków AGP i łagodnie zamieszano, delikatnie, aby zwilżyć AGP. Następnie usunięto etanol łagodnie dmuchając na próbkę strumieniem przefiltrowanego azotu. Dodano wodę do zastrzyków i zawiesinę poddano działaniu ultradźwięków przez 10 min. w 60°C do czasu aż mieszanina stała się przejrzysta. Powstały wodny preparat zawierał około 118 μg/ml DPPC, miał cząsteczki około 70 nm i został wysterylizowany przez przefiltrowanie.

Tabela 21

Miana przeciwciał przeciw anatoksynie tężca u badanych myszy

	Miano przeciw-anatoksynie tężca’
	Płukanka pochwowa	Ekstrakt kałowy
	IgG	IgA	IgG	IgA
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Materiał	2°	3°	2°	3°	2°	3°	2°	3°
B25	800	6400	6400	6400	50	200	3200	6400
B15	400	800	6400	6400	50	100	6400	12800
B19	200	400	1600	3200	25	25	3200	6400
B4	1600	400	1600	6400	25	50	3200	12800
B5	3200	800	3200	3200	50	100	3200	6400
B3	1600	1600	6400	6400	50	100	3200	6400
B22	400	800	800	3200	25	50	1600	6400
PBS	<25	<25	<25	<25	<25	<25	<25	<25
Normalna surowica	<25	<25	<25	<25	<25	<25	<25	<25

Tabela 22

Miano surowicy przeciwko anatoksynie tężca u badanych zwierząt

	Miano przeciw-anatoksynie tężca’ Zebrane surowice
Materiał	IgG1	IgG2a	IgA
	d21	d38	d48	d21	d38	d48	d21	d38	d48
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
B25	1M*	8M	8M	512K	4M	4M	12800	102400	102400
B15	2M	8M	8M	512K	1M	2M	12800	51200	25600
B19	2M	4M	4M	64K#	256K	128K	6400	25600	12800
B4	1M	8M	8M	1M	2M	2M	25600	102400	102400

188 046 cd. tabeli 22

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
B5	2M	8M	8M	512K	2M	2M	25600	1Θ40Θ0	1Θ4000
B3	512K	4M	8M	582K	2M	2M	12800	51200	51200
B22	1M	2M	4M	64K	4δ5K	4δ5K	6400	25600	25600
PBS	1000	16K	16K	1000	1000	1000	200	200	200
Normalna surowica	200	200	200	100	100	100	200	200	200

*M=106, #K=103

Śródnosowe podanie TT w preparacie AGP-AF wywołało zarówno specyficzną dla antygenu humoralną odpowiedź immunologiczną (tabela 22), jak i śluzówkową odpowiedź immunologiczną (tabela 21) na ten antygen.

Przykład testowy 9

Stymulacja odpowiedzi immunologicznej na antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B przez podanie śródnosowe.

Myszy, którym podano śródnosowo antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B (HBsAg) ze związkami według wynalazku wytworzyły surowicę o mianach IgG i IgA przeciwko temu antygenowi. Wydzielane IgA wykryto w płukankach pochwowych, a odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych wykryto w teście cytotoksyczności.

Grupy myszy BALB/c poddano pierwszej immunizacji (1°) śródnosowo przy pomocy

2,5 pg HBsAg + 1θ pg AGP-AF w 20 pl. AGP-AF przygotowano tak jak w przykładzie testowym 8. 21 dni później myszy poddano drugiej immunizacji (2°) przy pomocy 7,5 pg HBsAg + 10 pg AGP-AF śródnosowo w 20 pl. Przy trzeciej immunizacji (3°) podano taki sam środek jak przy drugiej i przeprowadzono ją 28 dni po drugiej immunizacji. 16 dni po drugiej immunizacji (d16 po 2°) 18 dni po trzeciej immunizacji (d8 po 3°) przeprowadzono testy mające na celu wykrycie aktywności limfocytów T cytotoksycznych. 22 dni po drugiej immunizacji (d22 po 2°) i 21 dni po trzeciej immunizacji (d21 po 3°) zbadano miana przeciwciał surowiczych i śluzówkowych. Przeciwciała wykrywano w standardowych testach ELISA. Testy cytotoksyczności przeprowadzono w sposób opisany w przykładzie testowym 7. Wyniki tych doświadczeń przedstawiono w tabelach 23-26.

Tabela 23

Odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych badanych komórek

	% cytotoksyczności (d 16, po 2°) E/T
Materiał	50:1	25:1	12,5:1	5,4δ:1
B25	36	20	13	9
B15	13	5	4	4
B19	26	20	11	9
B4	28	17	9	7
B3	43	26	17	11
B5	43	30	20	11
B22	33	21	15	8
Podłoże	3	2	0	0
Normalne komórki	3	3	0	0

188 046

Tabela 24

Odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych badanych komórek

	% cytotoksyczności (d8, po 3°) E/T
Materiał	50:1	25:1	12,5:1	6,25:1
B25	30	19	13	8
B15	56	42	25	16
B19	71	54	33	24
B4	23	15	9	5
B3	54	45	32	20
B5	44	30	19	12
B22	22	13	7	5
Podłoże	5	2	1	1
Normalne komórki	7	5	3	3

Tabela 25

Miana przeciwciał przeciw wirusowi zapalenia wątroby u badanych myszy

	Miano przeciw HBsAg- *
Materiał	IgG1	IgG*	IgA
B25	256K#	500K	3200
B15	256K	500K	6400
B19	500K	64K	1600
B4	500K	1000K	6400
B3	1000K	500K	6400
B5	256K	500K	3200
B22	256K	64K	1600
Podłoże	<2K	<2K	<200

* dzień 21 po 3°, #K=10³ * dzień 22 po 2°, #K=10³

Tabela 26

Miana przeciwciał przeciw wirusowi zapalenia wątroby u badanych myszy

	Miano przeciw ^sAg-*
Materiał	IgG‘	IgG2a	IgA
B25	1000K#	1000K	25600
B15	2000K	2000K	25600
B19	2000K	500K	12800
B4	1000K	2000K	25600
B3	1000K	1000K	25600
B5	500K	1000K	12800
B22	500K	500K	12800
Podłoże	<2K	<2K	<200

188 046

Grupy myszy BALB/c immunizowano przy pomocy ,^ pg HBsAg +10 (ag AGP-AF śródnosowo i wspomagająco 21 dni później śródnosowo przy pomocy 7,5 pg HBsAg + 10 pg AGP-AF. 10 dni po immunizacji wspomagającej zebrano próbki płukanek pochwowych i zbadano je na obecność przeciwciał przeciwko HBsAg. Wyniki zebrano w tabeli 27.

Tabela 27

	Płukanka pochwowa Miano Przeciw-HBsAg-1
Materiał	IgG	IgA
B25	100	800
B15	50	,200
B19	<50	400
B4	1600	6400
B3	800	1600
B5	1600	1600
B22	100	800
Podłoże	<50	<50

Śródnosowa immunizacja HBsAg ze związkami według wynalazku wywoływała stymulację zarówno humoralnej, jak i komórkowej odpowiedzi immunologicznej na antygen. Sródnosowa immunizacja antygenem w preparacie AGP-AF wywołała odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych (tabele 23-24) oraz humoralną odpowiedź immunologiczną specyficzną dla antygenu (tabele 25 i 26) i śluzówkową odpowiedź immunologiczną (tabela 27).

Przykład testowy 10

Wytwarzanie ochronnej odpowiedzi immunologicznej na wirus grypy

Myszy immunizowane śródnosowo szczepionką wirusa grypy FLUSHIELD zawierającą antygen hemaglutyninowy oraz AGP według wynalazku wytworzyły zarówno IgG jak i IgA, które uzyskano z płukanek pochwowych. Immunizowane myszy wykazywały ochronę w wykonanym później teście prowokacji.

Myszy ICR immunizowano śródnosowo trzykrotnie z przerwami 21 -dniowymi przy pomocy szczepionki wirusa grypy FLUSHIELD (Wyeth-Lederle) zawierającą 0,3 pg antygenu hemaglutyninowego (HA) + 10 pg AGP-AF lub zrekombinowanej ciepło-labilnej enterotoksyny z E. coli (LT). AGP-AF przygotowano tak jak w przykładzie testowym 8. LT rozpuszczono w roztworze soli w stężeniu 1 pg/ml. Płukanki pochwowe zebrano w 14 dni po drugiej i trzeciej immunizacji. Próbki surowicy zebrano w 14 dni po trzeciej immunizacji. Myszy poddano testowi prowokacji dawką 10 LD 50 (dawka letalna 50) zakaźnego wirusa grypy A/HK/68 35 dni po końcowej immunizacji i monitorowano śmiertelność. W tabelach ,8 i 29 zebrano wyniki testów prowadzonych standardowymi metodami ELISA w celu wykrycia miana przeciwciał przeciw wirusowi grypy w płukankach pochwowych i surowicy.

Tabela 28

Próbki płukanek pochwowych

Materiał	IgA	IgG	Procent ochrony
	pierwsza	druga	pierwsza	druga
1	2	3	4	5	6
Nie szczepione	<20	<20	<20	<20	22
Podłoże	80	160	160	160	50

188 046 cd. tabeli 28

1	2	3	4	5	6
B25	1280	-280	640	2560	-00
B-9	320	5120	1280	1280	70
B3	-280	2560	1280	-280	-00
B22	640	2560	320	640	75
LT	2560	2560	2560	640	100

Tabela 29

Materiał	Miana surowicy	Procent ochrony
	Całkowite IgG	IgG-	IgG2a	IgG2b
Nie szczepione	<400	<400	<400	<400	22
Podłoże	102400	256000	-2800	102400	50
B25	>819200	-02400	8-9200	^19200	100
B-9	819200	51200	102400	8-9200	70
B3	>819200	51200	819200	>819200	-00
B22	819200	51200	102400	8-9200	75
LT	>819200	>819200	^19200	>819200	-00

Dane te pokazują, że AGP wAF podawane śródnosowo działają jako adiuwanty śluzówkowe i powodują produkcję przeciwciał IgA w miejscach śluzówkowych. Zwiększona ochrona jest także wywoływana przeciwko patogenowi górnych dróg oddechowych, który atakuje przez błonę śluzową.

Przykład testowy -Wytwarzanie odpowiedzi immunologicznych przy pomocy trwałych preparatów emulsyjnych.

Związki AGP według wynalazku spreparowane w postaci trwałych emulsji (SE) stymulowały zarówno odpowiedź humoralną, jak i odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych. Związki AGP przetestowano w dawkach 25 μg pod względem aktywności jako adiuwanty podając je z powierzchniowym antygenem wirusa zapalenia wątroby typu B (HBsAg) badając indukcję odpowiedzi CTL i przeciwciał. Myszy BALB/c immunizowano podskórnie 2,0 μg HBsAg plus 25 μg AGP/SE w dniu 0 i w dniu 21. Test CTL przeprowadzono tak jak w przykładzie testowym 7. Związki AGP spreparowano w trwałych emulsjach (SE) i środki te nazwano AGP-SE. Sposoby przygotowania trwałej emulsji zawierającej 10% obj. skwalenu, 0,091 % wag./obj. blokowego kopolimeru PLURONIC F68, -,606% wag./obj. fosfatydylocholiny jaja, 1,8% obj. gliceryny, 0,05% wag./obj. α-tokoferolu, -0% buforu z fosforanu amonu i 78,2% obj. wody do zastrzyków powinien być łatwy do opracowania dla specjalisty. Emulsję zhomogenizowano do cząsteczek o wielkości <0,2. Tabela 30 przedstawia jak związki AGP według wynalazku indukowały odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych na HBsAg.

188 046

Tabela 30

Odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych badanych komórek

		% Cytotoksyczności E:T
Materiał	Dzień	50:1	25:1	14,δ:1	5,4δ:1
B25	d17, po 1°	27	12	9	5
B19		74	48	34	24
B3		28	15	9	5
B22		42	24	17	7
Podłoże-SE		32	16	9	6
	d85, po 2°
B25		49	28	20	13
B19		73	62	42	31
B3		81	47	32	22
B22		78	69	58	39
Podłoże-SE		38	23	14	8

Wyniki miana przeciwciał przeciwko HBsAg przedstawiono w tabeli 31. Surowice z krwi zebranej 28 dnia po 2° mianowano na płytkach ELISA powleczonych HBsAg lub 28-aminokwasowym peptydem (p72) zawierającym epitopy komórek B znalezione w regionie

S-antygenowym HBsAg, aminokwasy 110-137.

Tabela 31

Miano przeciw HBsAg badanych myszy

	Miano przeciw HBsAg'‘
	HBsAg	peptyd p72
Materiał	IgG,	IgG2a	IgGi	IgG2a
B25	2048 K*	2048 K	128 K	64 K
B 19	1Θ40 K	1Θ40 K	64 K	128 K
B3	5^	1040 K	16K	128 K
B22	1Θ40 K	1040 K	128 K	128 K
Podłoże-SE	1040 K	64 K	64 K	4K

Myszy poddane działaniu AGP-SE wykazały odpowiedź zarówno humoralną (tabela 31), jak i odpowiedź limfocytów T cytotoksycznych (tabela 30) na powierzchniowy antygen wirusa zapalenia wątroby typu B. Należy zwrócić uwagę, że u myszy poddanych działaniu AGP-SE stwierdzono w surowicy, przy pomocy obu antygenów, miano silnych specyficznych przeciwciał IgG2a, podczas gdy podłoże-SE wywołało tylko niewielką odpowiedź IgCh!

Literatura

Bulusu, M.A.R.C., Waldstatten, P., Hildebrandt, J., Schutze, E. i G. Schulz (1992) Cyclic Analogues of Lipid A: Synthesis and Biological Activities, J. Med. Chem. 35: 34633469.

188 046

Ikeda, K., Asahara, T. i K. Achiwa (1993) Synthesis of Biologically Active N-acylated L-serine-Containing Glucosamine-4-Phosphate Derivatives of Lipid A, Chem. Pharm. Buli. 41(10): 1679-1661.

Miyajima, K., Ikeda, K. i K. Achiwa (1996) Lipid A and Related Compounds XXXI. Synthesis of Biologically Active N-Acylated L-Serine-Containing D-Glucosamine 4-Phosphate Derivatives of Lipid A, Chem. Pharm. Buli. 44(12): 2266-2273.

Shimizu, T., Akiyama, S., Masuzawa, T., Yanagihara, Y., Nakamoto, S., Takahashi, T., Ikeda, K. i K. Achiwa (1985) Antitumor Activity and Biological Effects of Chemically Synthesized Monosaccharide Analogues of Lipid A in Mice. Chem. Pharm. Buli. 33(10): 4621-4624.

Shimizu, T., Sugiyama, K., Iwamoto, Y., Yanagihara, Y., Asahara, T., Ikeda, K. i K. Achiwa (1994) Biological Activities of Chemically Synthesized N-acylated Serine-linked Lipid A Analog in Mice, Int. J. Immunopharmac, 16(8): 659-665.

Shimizu, T., Iida, K., Iwamoto, Y., Yanagihara, Y., Ryoyama, K., Asahara, T., Ikeda, K. i K. Achiwa (1995) Biological Activities and Antitumor Effects of Synthetic Lipid A Analogs Linked N-Acylated Serine, Int. J. Immunopharmac., 17(5): 425-431.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 6,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nowe fosforany aminoalkiloglukozoamin o ogólnym wzorze w którym X oznacza atom tlenu lub siarki; Y oznacza atom tlenu lub grupę NH; n, m, p oraz q oznaczają liczby całkowite od 0 do 6; R1, R2 i R3 są takie same lub różne i oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 7-16 atomów węgla; R4 i R5 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru lub metyl; R₆ i R 7 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru, hydroksyl, alkoksyl, grupę fosfonową, fosfonoksyl, grupę sulfo, sulfoksyl, grupę aminową, grupę merkapto, grupę cyjanową, grupę nitrową, formyl lub karboksyl ewentualnie w postaci ugrupowania estru i amidu; a Rg i R9 są takie same lub różne i oznaczają grupę fosfonową lub atom wodoru, przy czym co najmniej jeden z Rg i R9 oznacza grupę fosfonową.

2. Związek według zastrz. 1, w którym R6 oznacza karboksyl.

3. Związek według zastrz. 2, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

4. Związek według zastrz. 2, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

5. Związek według zastrz. 2, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

6. Związek według zastrz. 2, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające g atomów węgla;

188 046

R4, R5 i R7 oznaczają HI; Rg oznacza grnpę fosfonową; R9 oznacza H; Rj, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

7. Związek według zastrz. 1, w którym R$ oznacza H.

8. Związek według zastrz. 7, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 2; m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

9. Związek według zastrz. 7, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 1, m oraz p oznaczają 0; q oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza karboksyl; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

10. Związek według zastrz. 7, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Rj, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

11. Związek według zastrz. 7, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tluszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

12. Związek według zastrz. 7, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, p oraz q oznaczają 0; n oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5, i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R 3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

13. Związek według zastrz. 1, w którym R^ oznacza hydroksyl.

14. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

15. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m oraz q oznaczają 0; n oraz p oznaczają 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R 2 i R 3 przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

16. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 2; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

17. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

1g.

Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tluszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

19. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 11 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3

188 046 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

20. Związek według zastrz. 13, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

21. Związek według zastrz. 1, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R^ oznacza aminokarbonyl; R7 oznacza H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

22. Szczepionka, znamienna tym, że zawiera związek o ogólnym wzorze w którym X oznacza atom tlenu lub siarki; Y oznacza atom tlenu lub grupę NH; n, m, p oraz q oznaczają liczby całkowite od 0 do 6; Ri, R2 i R3 są takie same lub różne i oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 7-16 atomów węgla; R4 i R 5 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru lub metyl; R.6 i R 7 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru, hydroksyl, alkoksyl, grupę fosfonową, fosfonoksyl, grupę sulfo, sulfoksyl, grupę aminową, grupę merkapto, grupę cyjanową, grupę nitrową, formy 1 lub karboksyl ewentualnie w postaci ugrupowania estru i amidu; a Rg i R9 są takie same lub różne i oznaczają grupę fosfonową lub atom wodoru, przy czym co najmniej jeden z Rg i R9 oznacza grupę fosfonową, antygen i odpowiedni nośnik.

23. Szczepionka według zastrz. 22, znamienna tym, że zawiera związek, w którym R6 oznacza karboksyl.

24. Szczepionka według zastrz. 23, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R 3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

25. Szczepionka według zastrz. 23, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe

188 046 grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R₈ oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R₂ i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

26. Szczepionka według zastrz. 23, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; R1, R₂ i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Rj, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

27. Szczepionka według zastrz. 23, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R₂ i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 8 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

28. Szczepionka według zastrz. 22, znamienna tym, że zawiera związek, w którym Rć oznacza H.

29. Szczepionka według zastrz. 28, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 2; m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7; oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; aRj, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

30. Szczepionka według zastrz. 28, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 1, m oraz p oznaczają 0; q oznacza 1; R,, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza karboksyl; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

31. Szczepionka według zastrz. 28, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1 R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

32. Szczepionka według zastrz. 28, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1 R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

33. Szczepionka według zastrz. 28, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, p oraz q oznaczają 0; n oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

34. Szczepionka według zastrz. 22, znamienna tym, że zawiera związek, w którym R<, oznacza hydroksyl.

35. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R 2 i R 3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza H; oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1 R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

36. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m oraz q oznaczają 0; n oraz p oznaczają 1; R_b R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R₂ i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

37. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 2; R1 R₂ i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Ity ozna6

188 046 cza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

38. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

39. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R 5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

40. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 11 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

41. Szczepionka według zastrz. 34, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

42. Szczepionka według zastrz. 22, znamienna tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R6 oznacza aminokarbonyl; R7 oznacza H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

43. Środek farmaceutyczny, znamienny tym, że zawiera związek o ogólnym wzorze w którym X oznacza atom tlenu lub siarki; Y oznacza atom tlenu lub grupę NH; n, m, p oraz q oznaczają liczby całkowite od 0 do 6; Ri, R2 i R3 są takie same lub różne i oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 7-16 atomów węgla; R4 i R 5 są takie same lub różne i oznaczają atom wodoru lub metyl; R(, i R7 są takie same lub różne i oznaczaj atom wodoru,

188 046 hydroksyl, alkoksyl, grupę fosfonową, fosfonoksyl, grupę sulfo, sulfoksyl, grupę aminową, grupę merkapto, grupę cyjanową, grupę nitrową, formyl lub karboksyl ewentualnie w postaci ugrupowania estru i amidu; a Rg i R9 są takie same lub różne i oznaczają grupę fosfonową lub atom wodoru, przy czym co najmniej jeden z Rg i R9 oznacza grupę fosfonową oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik.

44. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera związek, w którym Rć oznacza karboksyl.

45. Środek według zastrz. 44, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

46. Środek według zastrz. 44, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R.i, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

47. Środek według zastrz. 44, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

48. Środek według zastrz. 44, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n, m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 8 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

49. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera związek, w którym Rć oznacza H.

50. Środek według zastrz. 49, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza 2; m, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające i4 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

51. Środek według zastrz. 49, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; n oznacza i, m oraz p oznaczają 0; q oznacza i; Ri, R 2 i R 3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające i0 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza karboksyl; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

52. Środek według zastrz. 49, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające i4 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

53. Środek według zastrz. 49, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające i0 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; Ry oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

54. Środek według zastrz. 49, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, p oraz q oznaczają 0; n oznacza i; Ri, R2 i R 3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające i4 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; a Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

55. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera związek, w którym Rć oznacza hydroksyl.

188 046

56. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Rj, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 12 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R7 oznacza H; R« oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

57. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m oraz q oznaczają 0; n oraz p oznaczają 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

58. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 2; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

59. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R 5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji R.

60. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 14 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

61. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; Ri, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 11 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; Rg oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; Ri, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

62. Środek według zastrz. 55, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n oraz q oznaczają 0; p oznacza 1; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4, R5 i R7 oznaczają H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

63. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że zawiera związek, w którym X oznacza O; Y oznacza O; m, n, p oraz q oznaczają 0; R1, R2 i R3 oznaczają n-tłuszczowe grupy acylowe zawierające 10 atomów węgla; R4 i R5 oznaczają H; R.6 oznacza aminokarbonyl; R7 oznacza H; R8 oznacza grupę fosfonową; R9 oznacza H; R1, R2 i R3 są przyłączone do centrum stereogenicznego o konfiguracji R; a R 5 jest przyłączony do centrum stereogenicznego o konfiguracji S.

64. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że farmaceutycznie dopuszczalny nośnik stanowi wodna kompozycja zawierająca wodę i jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych wybranych z grupy obejmującej glikodeoksycholan, deoksycholan, sfmgomielinę, sfingozynę, fosfatydylocholinę, 1,2-dimyristoilo-sn-glicero-3-fosfoetanoloaminę, L-a-fosfatydyloetanoloaminę i 1,2-dipalmitoilo-sn-glicero-3-fosfocholinę, albo ich mieszaninę.

65. Środek według zastrz. 64, znamienny tym, że jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych stanowi 1,2-dipalmitoilo-sn-glicero-3-fosfocholina.

66. Środek według zastrz. 64, znamienny tym, że stosunek molowy wymienionego związku do środka powierzchniowo czynnego wynosi od i0:i do 10:5.

67. Środek według zastrz. 64, znamienny tym, że stosunek molowy wymienionego związku do środka powierzchniowo czynnego wynosi 4:1.

188 046

68. Środek według zastrz. 43, znamienny tym, że nośnik stanowi trwała emulsja zawierająca olej ulegający metabolizmowi, jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych, przeciwutleniacz i składnik zapewniający izotoniczność emulsji.

69. Środek według zastrz. 68, znamienny tym, że trwała emulsja zawiera 10% objętościowych skwalenu, 0,9% wagowo/objętościowych blokowego kopolimeru PLURONIC-F 68, 1,9% wagowo/objętościowych fosfatydylocholiny z jaj, 1,75% objętościowych gliceryny i 0,05% wagowo/objętościowych tokoferolu.