NL7811192A

NL7811192A - Werkwijze en inrichting voor het regelen van een trap- loos variabele transmissie van een motorvoertuig.

Info

Publication number: NL7811192A
Application number: NL7811192A
Authority: NL
Original assignee: Doornes Transmissie Bv
Priority date: 1978-11-13
Filing date: 1978-11-13
Publication date: 1980-05-16
Also published as: AU5235679A; DE2966802D1; AU532327B2; EP0011342B1; US4369675A; EP0011342A1; JPH0419410B2; JPS5565755A; AR219839A1; BR7907334A; ATE6690T1

Description

* ^ PD 788

Van Doorne’s Transmissie B.V. te Tilburg Uitvinder:

Van Deursen, Petrus Hendricus te Deurne

Werkwijze en inrichting voor het regelen van een trap-5 loos variabele transmissie van een motorvoertuig.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het regelen van de overbrengingsverhouding van een traploos variabele transmissie van een motorvoertuig, waarbij de overbrengingsverhouding wordt ingesteld op 10 grond van een gewenst motortoerental.

Een dergelijke werkwijze is bekend uit de ter inzage gelegde Nederlandse octrooiaanvrage 7601286, dat een inrichting beschrijft waarbij een hydraulische stuur-schuif voor het instellen van de overbrengingsverhou-15 ding aan een zijde belast wordt door een vloeistofdruk, die d.m.v. een pitotbuis, afhankelijk van het motortoerental, wordt opgebouwd. Aan de andere zijde wordt de stuurschuif belast door een veer, die wordt gespannen afhankelijk van bv. het motorvacuum of de stand 20 van het gaspedaal. Hiertoe is het bedieningsorgaan dat de veer spant bijvoorbeeld verbonden met een vacuum-cilinder respectievelijk met het gaspedaal of de gasklep.

Bij een dergelijke inrichting wordt de overbrengingsverhouding van de transmissie steeds zodanig ingesteld en 25 bij geregeld, dat het motortoerental een bepaalde waarde aanneemt, afhankelijk van bijvoorbeeld de stand van het gaspedaal, en uiteraard voor zover dat binnen het regel-bereik van de transmissie mogelijk is.

Teneinde het rijgedrag (driveability), met name de re-30 actie van de transmissie van een voertuig met traploos 78 1,1192 bad original 2 variabele transmissie, te verbeteren is veel onderzoek verricht en zijn reeds diverse voorstellen gedaan, zoals het inbouwen van bepaalde vertragingen in het regelsysteem en beïnvloeding van de overbrengingsverhouding 5 door motorkoppel of rijweerstand van het voertuig, enz.

De uitvinding beoogt een verbetering van het rijgedrag van een motorvoertuig met een traploos variabele transmissie.

Hiertoe wordt volgens de uitvinding het gewenste motor— 10 toerental mede gekozen afhankelijk van de actuele over brengingsverhouding van de transmissie, in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding (d.w.z. een "hogere versnelling"), het gewenste motortoerental wordt verhoogd.

15 Door de grootte van het in te stellen (gewenste) motor toerental mede te laten beïnvloeden door de actuele overbrengingsverhouding wordt het effect verkregen, dat bij acceleratie resp. deceleratie van het voertuig, bij overigens constante parameters (positie gaspedaal 20 en/of stand gasklep of motorvacuum, enz.)het motortoe rental toeneemt resp. afneemt.Hoewel de beoordeling van het rijgedrag van een motorvoertuig subjectief is, blijkt het effect van deze beïnvloeding van het motortoerental door de actuele overbrengingsverhouding door-25 gaans als positief ervaren te worden.

Een ander voordeel van de bovengenoemde beïnvloeding is het feit dat, bij het gas geven vanuit een situatie waarbij rustig gereden wordt, het terugschakelen bij een grotere voertuigsnelheid eerder plaatsvindt dan bij een 30 lagere voertuigsnelheid. Dit is het geval wanneer aan vankelijk gereden wordt in een situatie waarbij het motortoerental minimaal is, hetgeen bijvoorbeeld het geval zal zijn bij het rijden met een constante snel- 7811132

BAD ORIGINAL

3 heid tussen ongeveer 15 en 65 km per uur. Het vereiste rij-vermogen is dan zodanig klein, dat het mo.tortoeren-tal minimaal kan en zal zijn (bijvoorbeeld 2200 omw. per minuut). Indien vanuit een dergelijke situatie 5 wordt gas gegeven, d.w.z. meer motorvermogen wordt ver langd teneinde te accelereren, zal het motortoerental toenemen, d.z.w. zal worden teruggeschakeld, als dat gas geven in voldoende mate plaatsvindt, zodat bij de nieuwe stand van het gaspedaal een motortoerental hoort 10 dat groter is dan het minimale. Dit terugschakelen ge schiedt op grond van het gewenste, hogere motortoerental, welk gewenste motortoerental bij de regeling volgens de onderhavige uitvinding bij een "hogere versnelling" groter zal zijn dan bij een "lagere ver-15 snelling". Bij het rijden met minimaal motortoerental zal een hogere versnelling een grotere voertuigsnelheid betekenen, en zal een hoger gewenst motortoerental eerder terugschakelen betekenen. Bij een grotere voertuigsnelheid wordt derhalve eerder teruggeschakeld bij 20 een bepaalde mate van gas geven, hetgeen een gewenst effect is, omdat voor een bepaalde acceleratie bij een * 1 grotere voertuigsnelheid een groter motorvermogen nodig is.

Op zichzelf heeft een hoger motortoerental, met gelijk-25 blijvende stand van het gaspedaal (of gasklep) ,reeds een vergroting van het afgegeven motorvermogen tot gevolg.

Een ander, bijkomend voordeel van de beïnvloeding van het motortoerental is het feit, dat de bestuurder, bij 30 gelijkblijvende stand van het gaspedaal, aan het geluid van de motor kan horen of de voertuigsnelheid al of niet constant is, en wel op overeenkomstige wijze als dat bij een motorvoertuig met een getrapte versnelling het geval is. Gebleken is dat dit een niet onbelangrijk 7811192

BAD ORIGINAL

4 w v aspect van het rijcomfort is.

Voorts kan volgens de uitvinding bij het afremmen op de motor het gewenste motortoerental afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding worden gekozen.

5 Bij een dergelijke werkwijze blijft de extra beïnvloe ding van het in te stellen (gewenste) motortoerental beperkt tot bepaalde situaties, waarbij een dergelijke regeling speciale voordelen biedt, met name bij het afremmen op de motor, bijvoorbeeld bij het (langdurig) 10 bergafwaarts rijden. Daarbij is het voordelig dat niet alleen het motortoerental met een speciale ingreep, al of niet in een in te stellen mate, wordt verhoogd, doch een overbrengingsverhouding afhankelijk motortoerental biedt daarbij speciale voordelen. Wanneer 15 het voertuig, bij een te laag remvermogen van de motor sneller gaat rijden (waarbij bij handhaving van het motortoerental zal worden opgeschakeld) is het voordelig als daarbij het remvermogen van de motor automatisch wordt vergroot door toename van het motor-20 toerental.

Voorts kan bij een werkwijze, waarbij het uitgaande, toerental van de transmissie wordt gemeten, volgens de uitvinding het gewenste motortoerental mede beïnvloed worden door deze meetwaarde. Bij het rijden van 25 het voertuig is namelijk bij elk bepaald motortoeren tal het toerental van de uitgaande of secundaire as van de transmissie (evenals overigens de voertuigsnelheid die daarmee evenredig is) een maat voor de actuele overbrengingsverhouding. Deze waarde kan derhalve bij 30 een regeling waarbij het motortoerental reeds invloed uitoefent, voldoende informatie inhouden voor het overbrengingsverhouding afhankelijk bijregelen van het motortoerental. Het meten van de toerentalllen kan zowel elektronisch, mechanisch als hydraulisch, op 7811192

BAD ORIGINAL

5 overigens bekende wijze geschieden.

Voorts kan bij toepassing van een transmissie met een variabele drijfriemoverbrenging met poelies voorzien van onderling axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak ko-5 nische poelie-helften, volgens de uitvinding het ge wenste motortoerental mede worden beïnvloed door de axiale positie van een der poelie-helften, hetgeen een direkte maat voor de actuele overbrengingsverhou-ding is.

10 Volgens een ander kenmerk van de uitvinding kan de beïnvloeding van het gewenste motortoerental in hoofdzaak omgekeerd proportioneel zijn met de overbrengings-verhouding.

Een eenvoudige en bruikbare regeling wordt verkregen 15 wanneer, volgens een ander kenmerk van de uitvinding, het motortoerental wordt geregeld afhankelijk van zowel de stand van het gaspedaal (gasklep) als de actuele overbrengingsverhouding.

De uitvinding heeft voorts betrekking op een inrichting 20 van het regelen van de overbrengingsverhouding van een traploos variabele transmissie van een motorvoertuig, voorzien van instelmiddelen voor het op grond van een gewenst motortoerental instellen van de overbrengingsverhouding, welke inrichting volgens de uitvinding wordt 25 gekenmerkt, doordat de instelmiddelen beïnvloedbaar zijn door de actuele overbrengingsverhouding, in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding ("hogere versnelling") het motortoerental wordt verhoogd.

Een dergelijke regelinrichting verbetert het rijgedrag 30 van het motorvoertuig en heeft voorts andere voordelen, zoals reeds eerder beschreven.

7811192 bad original 6

De inrichting kan voorzien zijn van opneemmiddelen voor het meten van het uitgaande toerental van de transmissie, waarbij volgens een kenmerk van de uitvinding de instel-middelen beïnvloedbaar zijn door de gemeten waarde.

5 Bij een inrichting voor het regelen van van overbreng- ingsverhouding van een variabele drijfriemoverbrenging met poelies voorzien van onderling axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak konische poelie-helften, kunnen volgens de uitvinding de instelmiddelen beïnvloedbaar zijn door de 10 axiale stand van een der poelie-helften, hetgeen een goede maat voor de actuele overbrengingsverhouding is.

Bij een regelinrichting van de onderhavige soort kan de overbrengingsverhouding instelbaar zijn d.m.v. een hydraulische stuurschuif die verplaatsbaar is onder in-15 vloed van het verschil tussen het gewenste en het werke lijke motortoerental. Volgens een kenmerk van de uitvinding is bij een dergelijke inrichting de stand van de stuurschuif mede beïnvloedbaar door de actuele overbrengingsverhouding .

20 De stuurschuif kan daarbij enerzijds belast zijn door een kracht afhankelijk van het motortoerental en anderzijds belast zijn door een veer waarvan de spanning afhankelijk is van de axiale stand van een ertegen aanliggend bedieningsorgaan, waarbij volgens de uitvinding 25 de stand van het bedieningsorgaan mede beïnvloedbaar is door de actuele overbrengingsverhouding.

Daarbij kan, volgens een nader kenmerk van de uitvinding, het bedieningsorgaan verplaatsbaar zijn door een hefboom, die enerzijds verplaatsbaar is door een nok, 30 waarvan de stand afhankelijk is van bijvoorbeeld de positie van het gaspedaal (of gasklep) en die anderzijds verplaatsbaar is afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding .

7 8 1 119 2

BAD ORIGINAL

7

V

Bij een inrichting voor het regelen van de overbrengings-verhouding van een variabele drijfriemoverbrenging met poelies voorzien van onderling axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak konische poelie-helften, voorts voorzien van 5 ,een aftastorgaan voor het signaleren van de axiale stand van één der poelie-helften, kan volgens de uitvinding de hefboom mede verplaatsbaar zijn d.m.v. het aftastorgaan.

Teneinde desgewenst bijvoorbeeld op de motor te kunnen 10 afremmen, kan de inrichting, voorzien van middelen voor het verplaatsen van het bedieningsorgaan, volgens de uitvinding gekenmerkt zijn door inschakelbare middelen, voor het afhankelijk van de actuele overbrengingsverhou-ding separaat verplaatsen van het bedieningsorgaan ter 15 verkrijging van een verhoogd motortoerental.

Volgens de uitvinding kunnen de middelen voor het verplaatsen van het bedieningsorgaan bestaan uit een roteerbare nok, en kunnen de inschakelbare middelen bestaan uit een afhankelijk van de gewenste mate van toe-20 rentalverhoging, coaxiaal met de nok roteerbaar orgaan, dat een hefboom in aanraking brengt met het bedieningsorgaan, welke hefboom anderzijds verplaatsbaar is door een tastorgaan voor het signaleren van de actuele over-brengingsverhouding.

25 Ter verduidelijking van de uitvinding zullen, onder verwijzing naar de tekening, een aantal uitvoerings-voorbeelden van de regelinrichting worden beschreven.

Fig. 1 toont schematisch een eerste uitvoeringsvoor-beeld; 30 fig. 2 toont hetzelfde beinvloedingsprincipe als fig. 1, doch toegepast bij een ander hydraulisch regelprin-cipe; 7811192

BAD ORIGINAL

8 η ν fig. 3+4 toont een ander uitvoeringsvoorbeeld, waarbij de overbrengingsverhouding-afhankelijke regeling separaat inschakelbaar is, en fig. 5 toont een uitvoeringsvoorbeeld dat enigszins 5 afwijkt van dat volgens de figuren 3 en 4.

In de figuren zijn overeenkomstige onderdelen met gelijke verwijzingscijfers aangegeven.

De in de figuren schematisch weergegeven uitvoerings-voorbeelden omvatten een primaire of ingaande as 1, 10 voorzien van een vaste en een axiaal verschuifbare kegelvormige schijf (2 resp. 3), die tezamen de primaire poelie vormen. De schijf 3 vormt de zuiger van de de cilinderruimte 4 omvattende cilinder 5 en kan axiaal worden veplaatst door vloeistof toe- en afvoer via 15 leiding 6. Voorts is een secundaire of uitgaande as 7 aanwezig, eveneens voorzien van een vaste en een axiaal verschuifbare kegelvormige schijf (8 resp. 9), die tezamen de secundaire poelie vormen. De schijf 9 is integraal verbonden met cilinder 10, waarin zich de 20 vast met de secundaire as 7 verbonden zuiger 11 bevindt, zodat cilinderruimte 12 wordt omsloten. Naar en van cilinderruimte 12 kan via leiding 13 vloeistof worden toe- of afgevoerd.

Om de primaire en secundaire poelie is een V-vormige 25 drijfriem 14 aangebracht. Dit kan bijvoorbeeld een al of niet versterkte kunststoffen drijfriem zijn of een metalen drijfriem. Door het axiaal verplaatsen van de kegelvormige schijven 3 en 9 kunnen de loopstralen van de drijfriem 14 om de beide poelies zodanig worden ge-30 wijzigd, dat het verschil in draaisnelheid van assen 1 en 7 traploos kan worden gevarieerd. De vloeistof-drukken in cilinderruimten 4 en 12 hebben bovendien tot gevolg dat de nodige spankracht in de drijfriem 14 aanwezig is.

7811192

BAD ORIGINAL

9

Voorts zijn de uitvoeringsvoorbeelden voorzien van een vloeistofpomp 15 voor het uit een reservoir 16 via filter 19 aanzuigen en op druk brengen van vloeistof. Hoewel overigens vele typen pompen kunnen worden toe-5 gepast, dient in de uitvoeringsvoorbeelden volgens de figuren 1 en 5 de pomp niet een bepaald debiet te leveren, doch een bepaalde opvoerdruk, des gewenst afhankelijk van bepaalde parameters.

Voor het signaleren van de aanwezige overbrengingsver-10 houding is een stang 17 aanwezig, die d.m.v. aftast- schoen 18 tegen axiaal verplaatsbare schijf 3 rust, onder belasting van trekveer 29. Afhankelijk van de overbrengingsverhouding verschuift stang 17 in axiale richting.

15 De overbrengingsverhouding van de traploos variabele overbrenging (assen, poelies en drijfriem) wordt geregeld d.m.v. klep 20, voorzien van een axiaal verplaatsbare stuurschuif 21. Stuurschuif 21 wordt ener-• zijds belast door de vloeistofdruk in ruimte 22, welke 20 vloeistofdruk afhankelijk is van het primaire of ingaande toerental van as 1. Voor het opnemen van dit toerental is aan cilinder 5 een radiaal naar buiten gesloten ringvormige goot 23 aangebracht, die via opening 24 met vloeistof vanuit cilinderruimte 4 wordt 25 gevuld. Het vullen kan uiteraard ook van buitenaf via een separate vloeistoftoevoerleiding geschieden. Door middel van Pitot-buis 25 wordt de met de primaire as 1 roterende vloeistof in goot 23 omgezet in een vloeistofdruk, die via leiding 26 wordt doorgegeven naar ruimte ^ 22, waarin de vloeistofdruk dus afhankelijk is van het toerental van de primaire as 1.

Anderzijds wordt stuurschuif 21 belast door de spankracht van veer 27, die door middel van bedieningsorgaan 7811192

BAD ORIGINAL

* V ' 10 28 wordt gespannen. Hiertoe kan het bedieningsorgaan 28 axiaal worden verplaatst.

In de figuren van de beschreven uitvoeringsvoorbeelden heeft een verschuiving van stuurschuif 21 naar links 5 tot gevolg, dat vloeistof naar cilinderruimte 4 stroomt, zodat de transmissie naar een hogere versnelling schakelt, (ofwel naar een lagere overbrengingsverhouding), d.w.z. de omloopradius van de drijfriemen op de primaire poelie 2,3 neemt toe en die op de secundaire 10 poelie 8,9 neemt dienovereenkomstig af. Een verschuiving van stuurschuif 21 naar rechts heeft daarentegen op overeenkomstige wijze het schakelen naar een lagere versnelling tot gevolg. Het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 1 zal allereerst nader worden toegelicht.

15 Volgens fig. 1 wordt de door pomp 15 opgevoerde vloeistof via leiding 54 naar klep 20 geleid. Afhankelijk van de stand van stuurschuif 21 wordt vervolgens de vloeistofdruk van leiding 54, ofwel via leiding 6 naar cilinderruimte 4, ofwel via leiding 13 naar 20 cilinderruimte 12 geleid. In het eerste geval kan de vloeistof uit cilinderruimte 12 via leiding 13 wegstromen naar leiding 52 en in het tweede geval verbindt klep 20 de leidingen 6 en 53, zodat de vloeistof uit cilinderruimte 4 kan wegstromen naar de lage drukzijde 25 van de pomp 15. In de stationaire toestand zal stuur schuif 21 een evenwichtstand innemen, waarbij het gemeten ingaande toerental (oliedruk in ruimte 22) correspondeert met het gewenste ingaande toerental (de spankracht van veer 27).

30 Teneinde het bedieningsorgaan 28 axiaal te kunnen verplaatsen is deze voorzien van een nok 33,die tegen een verplaatsbaar orgaan 62 rust. Het orgaan 62 is aan een uiteinde d.m.v. scharnierpunt 61 draaibaar 7311192

BAD ORIGINAL

η ν ' 11 verbonden met stang 17. Voorts rust het andere uiteinde van orgaan 62 tegen een om draaipunt 32 roteerbare nok 31. Nok 31 kan mechanisch zijn verbonden met het gaspedaal of de gasklep van het motorvoertuig, zodat de 5 rotatie-stand van nok 31 afhankelijk is van de positie van het gaspedaal resp. de stand van de gask-lep. Ook kan de stand van nok 31 worden ingesteld afhankelijk van het motorvacuum of een andere parameter of combinatie van parameters al of niet electronisch verwerkt 10 tot een commando voor het roteren van nok 31.

In het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 1 is de axiale positie van bedieningsorgaan 28 derhalve afhankelijk van zowel de actuele overbrengingsverhouding (d.w.z. de axiale stand van stang 17) als de rotatie-15 stand van nok 31. Hierdoor wordt bij elke rotatie stand van nok 31 de spanning van veer 27 geregeld door de aanwezige overbrengingsverhouding, en wel in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding (d.w.z.

"een hogere versnelling"), waarbij stang 17 naar rechts 20 is verplaatst, een grotere vloeistofdruk in ruimte 22 nodig is om stuurschuif 21 in evenwicht te brengen.

Deze kleinere overbrengingsverhouding is derhalve alleen mogelijk bij een groter primair toerental (toerental van as 1), opdat voldoende vloeistofdruk d.m.v. Pitot-25 buis 25 tot stand wordt gebracht.

Het zal duidelijk zijn, dat op deze wijze, bij een vaste stand van nok 31 het motortoerental van het voertuig toeneemt bij het opschakelen van de transmissie naar een hogere versnelling.

30 In de uitvoeringsvoorbeelden die in fig. 2, 3 en 4 zijn weergegeven, is een overstroomklep 40 aanwezig voor het regelen van de door pomp 15 opgevoerde vloeistofdruk, welke vloeistofdruk ook in cilinderruimte 7811192

BAD ORIGINAL

« V

12 12 aanwezig is. Klep 40 is voorzien van een axiaal verplaatsbare schuif 41. Doordat de schuif 41 voorzien is van een verbreed gedeelte 42, dat in contact staat met de door de pomp 15 aangevoerde vloeistof in ruimte 5 43, zal bij stijgende opvoerdruk de schuif 42 naar links (in de figuren) verplaatsen. Bij voldoende verplaatsing van schuif 41, kan de vloeistof in leiding 44 via leiding 45 terugstromen naar de lage drukzijde van pomp 15.

10 Schuif 41, die op deze wijze de door pomp 15 opgevoerde druk regelt, wordt voorts beïnvloed door de van het ingaande toerental van as 1 afhankelijke vloeistofdruk in ruimte 46 en door de spanning van veer 47, die via stang 17 en de om punt 50 draaibare hefboom 51 wordt 15 gespannen, afhankelijk van de aanwezige overbrengings- verhouding. Het zal duidelijk zijn, dat op deze wijze de spankracht in de drijfriem 14 d.m.v. de vloeistof-druk in cilinderruimte 12 wordt geregeld, en wel afhankelijk van ingaand toerental en overbrengings-20 verhouding. Het is echter ook mogelijk deze spankracht op overeenkomstige wijze op grond van andere parameters ' te regelen, b.v. op grond van het over te brengen koppel. Het hydraulisch regelprincipe van de uitvoeringsvoorbeelden volgens fig. 2, 3 en 4 is nader 25 beschreven in de terinzagegelegde Nederlandse octrooiaanvrage 76.01266.

Bij de uitvoeringsvoorbeelden die in fig. 2, 3 en 4 zijn weergegeven wordt de overbrengingsverhouding ingesteld, doordat stuurschuif 21, ofwel leidingen 30 44 en 6 verbindt (verplaatsing van stuurschuif 21 naar links), zodat de door pomp 15 opgevoerde vloeistof via leidingen 44 en 6 naar primaire cilinderruimte 4 kan stromen, ofwel leidingen 6 en 45 verbindt (verplaatsing van stuurschuif 21 naar rechts) 7811192

BAD ORIGINAL

13 zodat vloeistof vanuit cilinderruimte 4 kan wegstromen via leidingen 6 en 45 naar de lage drukzijde van pomp 15. Voor verplaatsing van kegelvormige schijf 3 van de primaire poelie, is het uiteraard vereist, dat het effectieve oppervlak van cilinderzuigereenheid 3, 5 groter is dan die van cilinder zuigereenheid 10·, 11, zodat bij gelijke vloeistofdruk in beide cilinderruimten 4 en 12 de kracht op kegelvormige schijf 3 groter is dan die op kegelvormige schijf 9. In een stationaire toestand (niet wisselende overbrengingsverhouding) zal stuurschuif 21 in een evenwichtsstand staan, waarbij de vloeistofdruk in leiding 6 lager is dan die in leiding 44.

Evenals bij het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 1 heeft bij de uitvoeringsvoorbeelden volgens fig. 2, 3 en 4 een verschuiving van stuurschuif 21· naar links tot gevolg, dat vloeistof naar cilinderruimte 4 stroomt, zodat de transmissie naar een hogere versnelling schakelt, (ofwel naar een lagere overbrengingsverhouding), d.w.z. de omloopraciius van de drijfriem op de primaire poelie 2,3 neemt toe en die op de secundaire poelie 8,9 neemt dienovereenkomstig af. Een verschuiving van stuurschuif 21 naar rechts heeft daarentegen op overeenkomstige wijze het schakelen naar een lagere versnelling tot gevolg.

De axiale verplaatsing van bedieningsorgaan 28 wordt bij het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 2 op dezelfde wijze tot stand gebracht als bij het uitvoeringsvoorbeeld volgens fig. 1, d.w.z. afhankelijk van de axiale verplaatsing van stang 17 (afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding) en afhankelijk van de rotatie-stand van nok 31.

BAD oWJ 1 9 2 14

De figuren 3 en 4 tonen een uitvoeringsvoorbeeld, waarbij het van de actuele overbrengingsverhouding afhankelijke motortoerental separaat kan worden ingeschakeld. Hiertoe is naast de om draaipunt 32 5 roteerbare nok 31 een orgaan 56 aanwezig dat enerzijds wordt verplaatst door de op stang 17 aangebrachte aanslag 55 en anderzijds kan worden verplaatst door de bedieningshefboom 58. Naar keuze kan bedienings-orgaan 28 worden verplaatst door nok 31 (fig. 3) of 10 door orgaan 56 (fig. 4).

In het eerste geval (fig. 3) is orgaan 56 buiten het bereik van nokvolger 33, zodat de axiale stand van bedieningsorgaan 28 slechts afhankelijk is van de rotatie-stand van nok 31, die bijvoorbeeld bepaald 15 wordt door de stand van het gaspedaal van het motor voertuig. Het motortoerental van het voertuig wordt derhalve slechts bepaald door de stand van nok 31.

Door handgreep 60 van bedieningshefboom 58 naar links (in de figuur) te verplaatsen, roteert hefboom 58 om 20 draaipunt 59 en wordt scharnierpunt 57 van orgaan 56 naar rechts bewogen. Daardoor ontstaat de situatie zoals in fig. 4 is weergegeven, waarbij bedieningsorgaan 28 onafhankelijk van de stand van nok 31 door orgaan 56, dat tegen nokvolger 33 en aanslag 55 rust, 25 wordt verplaatst. Het motortoerental wordt daarbij slechts afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding geregeld.

Dit kan met name van belang zijn wanneer, bijvoorbeeld bij het bergafwaarts rijden, op de motor wordt 30 afgeremd, waarbij het gewenst is dat het motortoeren tal, onafhankelijk van de stand van het gaspedaal, verhoogd wordt. De verhoging van het motortoerental is dan enerzijds afhankelijk van de stand van 7811192

BAD ORIGINAL

15 bedieningshefboom 58 en anderzijds afhankelijk van de aanwezige overbrengingsverhouding (axiale stand van stang 17). Uiteraard kan hefboom 58 in elke gewenste stand worden gezet.

5 Zoals uit fig. 4 duidelijk zal zijn, zal bij voldoende rotatie van nok 31, afhankelijk van de stand van hefboom 58, de nokvolger 33 in kontakt komen met nok 31, waarbij de verplaatsing van het bedieningsorgaan 28 weer afhankelijk is van de (verdere) verdraaiing van 10 nok 31.

Bij het uitvoeringsvoorbeeld volgens de figuren 3 en 4 kan derhalve van de actuele overbrengingsverhouding afhankelijke motortoerental worden ingeschakeld, waarbij de mate van toerentalverhoging van de motor 15 instelbaar is. Wordt echter op grond van bijvoorbeeld de stand van het gaspedaal een hoger motortoerental gewenst, dan zal d.m.v. rotatie van nok 31 verder worden teruggeschakeld.

•

Fig. 5 toont een uitvoeringsvoorbeeld, waarbij de 20 overstroomklep volgens de figuren 2, 3 en 4 niet aan wezig is. De spanning in de drijfriem 14 is derhalve afhankelijk van de opvoerdruk van pomp 15, welke druk in cilinderruimte 12 heerst. Overigens werkt de hydraulische regeling op dezelfde wijze als die volgens 25 de figuren 2, 3 en 4.

In fig. 5 is het orgaan 56, dat enerzijds aanligt tegen aanslag 55 van stang 17, anderzijds d.m.v. scharnierpunt 57 verbonden met een om draaipunt 32 roteerbaar orgaan 63. Het verschil met het uitvoerings-30 voorbeeld volgens fig. 3 en 4 is de wijze waarop scharnierpunt 57 wordt verplaatst, de werking is overigens gelijk. Dat de rotatie van nok 31 7811192

BAD ORIGINAL

« L.

16 en van orgaan 63 d.m.v. "twee axiale assen geschiedt, kan constructieve voordelen bieden.

Uiteraard is het ook mogelijk om bij het uitvoerings-voorbeeld volgens fig. 5 het orgaan 56 enerzijds 5 scharnierbaar aan stang 17 te bevestigen, terwijl anderzijds orgaan 63 is uitgevoerd als een nok, waartegen orgaan 56 rust. Aan die nok kan dan een gewenste vorm worden gegeven, zodat een bepaalde relatie gelegd wordt tussen de verdraaiing van die nok om punt 10 32 en de beïnvloeding van orgaan 56 (zowel wat betreft de plaats waar orgaan 56 die nok raakt als de mate van verplaatsing van orgaan 56).

Uiteraard zijn naast de bovenbeschreven uitvoerings-voorbeelden vele andere belichamingen van de uitvin-15 ding mogelijk.

Overigens zijn in de figuren van de uitvoeringsvoor-beelden niet de nodige vloei stofleidingen weergegeven voor eventuele smering e.d. van de drijfriem en andere delen, evenmin zijn mogelijke restricties in de vloei-20 stofleidingen weergegeven die desgewenst kunnen worden aangebracht.

7811192

BAD ORIGINAL

Claims

1. Werkwijze voor het regelen van de· overbrengingsver-houding van een traploos variabele transmissie van een motorvoertuig, waarbij de overbrengingsverhouding wordt 5 ingesteld op grond van een gewenst motortoerental, met het kenmerk, dat het gewenste motortoerental mede wordt gekozen afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding, in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding ("hogere versnelling") het ge-10 wenste motortoerental wordt verhoogd.

2. Werkwijze voor het regelen van de overbrengingsverhouding van een traploos variabele transmissie van een motorvoertuig, waarbij de overbrengingsverhouding wordt ingesteld op grond van een gewenst motortoeren- 15 tal, met het kenmerk, dat bij het afremmen op de motor het gewenste motortoerental afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding wordt gekozen, in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding ("hogere versnelling") het motortoerental wordt verhoogd.

3. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2 waarbij het uit gaande (secundaire) toerental van de transmissie wordt gemeten, met het kenmerk, dat het gewenste motortoerental mede beïnvloed wordt door deze meetwaarde.

4. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, waarbij de trans-25 missie is voorzien van een variabele drijfriemover- brenging met poelies voorzien van onderling axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak konische poelie-helften, met het kenmerk, dat het gewenste motortoerental mede wordt beinvloed door de axiale positie van een der 30 poelie-helften. 7811192 BAD ORIGINAL

5. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de beïnvloeding van het gewenste motortoerental in hoofdzaak omgekeerd proportioneel met de overbrengingsverhouding is.

6. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het motortoerental wordt geregeld, afhankelijk van zowel de stand van het gaspedaal (stand van de gasklep) als de actuele overbrengingsverhouding .

7. Inrichting voor het regelen van de overbrengingsver houding van een traploos variabele transmissie van een motorvoertuig, voorzien van instelmiddelen voor het op grond van een gewenst motortoerental instellen van de overbrengingsverhouding, met het kenmerk, dat 15 de instelmiddelen beinvlloedbaar zijn door de actuele overbrengingsverhouding, in die zin, dat bij een kleinere overbrengingsverhouding ("hogere versnelling") het motortoerental wordt verhoogd.

8. Inrichting volgens conclusie 7, voorzien van opneem- 20 middelen voor meten van het uitgaande (secundaire) toerental van de transmissie, met het kenmerk, dat de instelmiddelen beïnvloedbaar zijn door de· gemeten waarde.

9. Inrichting volgens conclusie 7 voor het regelen van de 25 overbrengingsverhouding van een variabele drijfriem- overbrenging met poelies voorzien van onderling axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak konische poelie-helften, met het kenmerk, dat de instelmiddelen beïnvloedbaar zijn door de axiale stand van een der poelie-30 helften. 7811192 BAD ORIGINAL * « -L

10.Inrichting volgens een der conclusies 7-9, waarbij de overbrengingsverhouding instelbaar is d.m.v. een hydraulische stuurschuif die verplaatsbaar is onder-invloed van het verschil tussen het gewenste en het 5 werkelijke motortoerental, met het kenmerk, dat de stand van de stuurschuif mede beïnvloedbaar is door de actuele overbrengingsverhouding,

11.Inrichting volgens conclusie 10, waarbij de stuurschuif enerzijds belastbaar is door een kracht afhankelijk 10 van het motortoerental en anderzijds belast is door een veer, waarvan de spanning afhankelijk is van de axiale stand van een bedieningsorgaan, met het kenmerk, dat de stand van het bedieningsorgaan mede beïnvloedbaar is door de actuele overbrengingsverhouding. 15

12.Inrichting volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat het bedieningsorgaan verplaatsbaar is door een hefboom, die enerzijds verplaatsbaar is door een nok, waarvan de stand afhankelijk is van bijvoorbeeld de positie van het gaspedaal (de stand van de gasklep), en ander-20 zijds verplaatsbaar is afhankelijk van de actuele overbrengingsverhouding.

13.Inrichting volgens conclusie 12, voor het regelen van de overbrengingsverhouding van een variabele drijf-riemoverbrenging met poelies voorzien van onderling 25 axiaal verplaatsbare, in hoofdzaak konische poelie- helften, voorzien van een aftastorgaan voor het signaleren van de axiale stand van één der poelie-helften, met het kenmerk, dat de hefboom verplaatsbaar is d.m.v. het aftastorgaan. 30

14.Inrichting volgens een der conclusies 11 - 13, voor zien van middelen voor het verplaatsen van het bedieningsorgaan , gekenmerkt door inschakelbare middelen, 7811192 BAD ORIGINAL V V voor het afhankelijk van de actuele overbrengingsver-houding separaat verplaatsen van het bedieningsorgaan, ter verkrijging van een verhoogd motortoerental.

15.Inrichting volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat 5 de middelen voor het verplaatsen van het bedienings- orgaan bestaan uit een roteerbare nok en dat de in-schakelbare middelen bestaan uit een afhankelijk van de gewenste motortoerentalverhoging, coaxiaal met de nok roteerbaar orgaan dat een hefboom in aanraking 10 met het bedieningsorgaan brengt, welke hefboom ander zijds verplaatsbaar is door een tastorgaan voor het signaleren van de actuele overbrengingsverhouding. 7811192 BAD ORIGINAL