NL9300801A - 3-(acyloxyfenyl)benzofuran-2-on als stabilisatoren. - Google Patents

Description

3-(Acvloxvfenyl)benzofuran-2-on als stabilisatoren

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op samenstellingen, die een organisch materiaal, bij voorkeur een polymeer, en 3-(acyloxyfe-nyl)benzofuran-2-on als stabilisatoren bevatten, het gebruik hiervan voor het stabiliseren van organische materialen tegen oxidatieve, thermische of door licht geïnduceerde afbraak zowel als nieuwe 3-(acyloxyfenyl)ben-zofuran-2-on verbindingen.

Enkele 3-(hydroxyfenyl)benzofuran-2-on-verbindingen en 3-(acetoxy-fenyl)benzofuran-2-on verbindingen worden bijvoorbeeld door M.H. Hubacher, J. Org. Chem. 24, 1949 (1959); J. Gripenberg et al., Acta Che-mica Scandinavica £3. 2583 (1969); M. Auger et al., Buil. Soc. Chim. Fr. 1970, 4024 en J. Morvan et al. Buil. Soc. Chim. Fr. 1979, 11-575 beschreven .

Het gebruik van enkele benzofuran-2-onen als stabilisatoren voor organische polymeren is bijvoorbeeld uit US-A-4.325.863; US-A-4.338.244 en EP-A-415.887 bekend.

Er is nu gevonden dat een bepaalde groep van dergelijke benzofuran-2-onen bijzonder goed geschikt zijn als stabilisatoren voor organische materialen, die voor oxidatieve, thermische of door licht geïnduceerde afbraak gevoelig zijn.

De onderhavige aanvrage heeft dan ook betrekking op een samenstelling die bestaat uit a) een aan oxidatieve, thermische of licht geïnduceerde afbraak onderworpen organisch materiaal en b) ten minste een verbindingmet de formule (1),

(1) waarin R,, R3> R4 en R5 onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-Cj5 alkyl, C7-C, fenylalkyl, niet gesubstitueerd of door Cj-C4 alkyl gesubstitueerd fenyl, niet gesubstitueerd of door Cj-C4 alkyl gesubstitueerd C5-C* cyclo-alkyl; Cj-C;e alkoxy, hydroxyl, c,-c„ alkanoyloxy, Cj-C;,5 alkenoyloxy, door zuurstof, zwavel of

onderbroken C3-C25 alkanoyloxy; Cs-Cg cycloalkylcarbonyloxy, benzoyloxy of door Cj-Cjj alkyl gesubstitueerd benzoyloxy voorstellen waarin Rlt waterstof of Cj-Cg alkyl betekent, of verder de groepen R2 en R3 of de groepen R* en Rs samen met het koolstof-atoom, waaraan zij gebonden 2ijn, een fenylring vormen, R4 bovendien -(CH2)n-C0Ru voorstelt, waarin n 0, 1 of 2 is, R„ hydroxyl,

C,-C18 alkoxy of

'tekent, Ru en R15 onafhankelijk van elkaar waterstof of Cj-Cu alkyl voorstellen, M een r-waardig metaalkation is en r 1,2 of 3 betekent, R7l R8, R9 en R10 onafhankelijk van elkaar waterstof, C,-C4 alkyl of 0,-0* alkoxy betekent, met dien verstande, dat ten minste een van de groepen R7, R„, R9 en R10 waterstof is, en wanneer R3, R5, R4, Rj en RJ0 waterstof zijn, R^ bovendien een groep met formule (2) betekent ,

(2) waarin R2, RB en R9 de bovenvermelde betekenissen bezitten en Rj gedefinieerd is, zoals hierna voor m * 1 is aangegeven en R,2 en R15 onafhankelijk van elkaar waterstof, C1-C12 alkyl of fenyl voorstellen, τη 1 of 2 betekent, en Wanneer n 1 is,

Rj waterstof , CrC25 alkanoyl, C3-C25 alkenoyl, door zuurstof, zwavel of

9 onderbroken Cj-Cjj alkanoyloxy; C6-C9 cyoloalkylcarbonyl, benzoyl of door C]-C12 alkyl gesubstitueerd benzoyl voorstelt, R,6 de bovenvermelde betekenissen bezit en Rt waterstof of een groep met de formule (3) voorstelt,

(3) waarin R;, R2, Rs, R,., Rs, R,, Rg, R, en R10 de bovenvermelde betekenissen bezitten en wanneer m 2 is, 0 0

II II

Rj -C-Ri7-C- voorstelt, waarin R17 een direkte binding, Cj-C18 alkyleen, door zuurstof, zwavel o:

onderbroken C2-CJ8 alkyleen; C2-CIg alkeny- leen, C2-C2c alkylideen, C7-C2c fenylalkylideen, C5-Cg cycloalkyleen, C7-Cg bicycloalkyleen of fenyleen voorstelt > ^16 de bovenvermelde betekenissen bezit en Ré waterstof voorstelt.

Alkyl met tot 25 koolstofatomen betekent een vertakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld methyl, ethyl, propyl, isopropyl, n-butyl, sec-butyl, isobutyl, tert-butyl, 2-ethylbutyl, n-pentyl, isopropyl, 1-methypentyl, 1,3-dimethylbutyl, n-hexyl, isoheptyl, 1,1,3,3-tetramethyl-butyl, 1-methylheptyl, 3-methylheptyl, n-octyl, 2-ethylhexyl, 1,1,3-tri-methylhexyl, 1,1,3,3-tetramethylpentyl, nonyl, decyl, undecyl, 1-methy-lundecyl, 1,1,3,3,5,5-hexamethylhexyl, tridecyl, tetradecyl, pentadecyl, hexadecyl, heptadecyl, octadecyl, eicosyl of docosyl. Een van de bij voorkeur toegepaste betekenissen van R2 en R* is bijvoorbeeld Cj-Clg alkyl. Voor R< heeft een Cj-C,, alkyl de meeste voorkeur.

C7-C, fenylakyl betekent bijvoorbeeld benzyl, σ-methylbenzyl, a,a-dimethylbenzyl of 2-fenylethyl. Benzyl heeft de meeste voorkeur.

Door C;-C4 alkyl gesubstitueerd fenyl, die bij voorkeur 1 tot 3, in het bijzonder 1 of 2 alkylgroepen bevat, betekent bijvoorbeeld o-, m- of p-methylfenyl, 2,3-dimethylfenyl, 2,4-dimethylfenyl, 2,5-dimethylfenyl, 2,6-dimethylfenyl, 3,4-dimethylfenyl, 3,5-dimethylfenyl, 2-methyl-6- ethylfenyl, 4-tert-butylfenyl, 2-ethylfenyl of 2,6-diethylfenyl.

Niet gesubstitueerd of door Cj-C4 alkyl gesubstituteerd C5-C„ cyclo-alkyl betekent bijvoorbeeld cyclopentyl, methylcyclopentyl, dimethylcy-clopentyl, cyclohexyl, methylcyclohexyl, dimethylcyclohexyl, trimethylcy-clohexyl, tert-butylcyclohexyl, cycloheptyl of cyclooctyl. Cyclohexyl en tert-butylcyclohexyl hebben de voorkeur.

Alkoxy met tot 18 koolstofatomen betekent een vertakte of niet

Vgytakte groep zoals bijvoorbeeld methoxy, ethoxy, propoxy, isopropoxy, n-butoxy, isobutoxy, pentoxy, isopentoxy, hexoxy, heptoxy, octoxy, decyl-oxy, tetradecyloxy, hexadecyloxy of octadecyloxy.

Alkanoyloxy met tot 25 koolstofatomen betekent een vettakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld forrnyloxy, acetyloxy, propionyloxy, butanoyloxy, pentanoyloxy, hexanoyloxy, heptanoyloxy, octanoyloxy, nona-noyloxy, decanoyloxy, undecanoyloxy, dodecanoyloxy, tridecanoyloxy, te-tradecanoyloxy, pentadecanoyloxy, hexadecanoyloxy, heptadecanoyloxy, octadecanoyloxy, eicosanoyloxy of docosanoyloxy.

Alkenoyloxy met 3 tot 25 koolstofatomen betekent een vertakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld propenoyloxy, 2-butenoyloxy, 3-butenoyloxy, isobutenoyloxy, n-2,A-pentadienoyloxy, 3-methyl-2-butenoyl- oxy, n-2-octenoyloxy, n-2-dodecenoyloxy, iso-dodecenoyloxy, oleoyloxy, n-2-octadecenoyloxy of n-A-octadecenoyloxy.

Door zuurstof, zwavel of

, onderbroken C3-C25 alkanoyloxy betekent bijvoorbeeld CH3-0-CH2C00-, CH3-S-CH2COO-, CH3-NH-CH2C00-, CH3-N(CH3)-CH2C00, CH3-O-CH2CH2-0-CH2C00-, CH3-(0-CH2CH2-)20-CH2COO-, CHj-(0- CH2CH2-)30-CH2C00- of CHj- (0-CH2CH2-) 40-CH2C00- .

C6-C, cycloalkylcarbonyloxy betekent bijvoorbeeld cyclopentylcarbo-nyloxy, cyclohexylcarbonyloxy, cycloheptylcarbonyloxy of cyclooctylcarbo-nyloxy. Cyclohexylcarbonyloxy heeft de voorkeur.

Door Cj-C:2 alkyl gesubstitueerd benzoyloxy betekent bijvoorbeeld o-, m- of p-methylbenzoyloxy, 2,3-dimethylbenzoyloxy, 2,A-dimethylben- zoyloxy, 2,5-dimethylbenzoyloxy, 2,6-dimethylbenzoyloxy, 3,A-dimethylben-zoyloxy, 3,5-dimethylbenzoyloxy, 2-methyl-6-ethylbenzoyloxy, A-tert-bu-tylbenzoyloxy, 2-ethylbenzoyloxy, 2,A,6-trimethylbenzoyloxy, 2,6-dime-thyl-A-tert-butylbenzoy'loxy of 3,5-di-tert-butylbenzoyloxy.

I Alkanoyl met tot 25 koolstofatomen bekent een vertakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld formyl, acetyl, propionyl, butanoyl, pentanoyl, hexanoyl, heptanoyl, octanoyl, nonanoyl, decanoyl, undecanoyl, dodecanoyl, tridecanoyl, tetradecanoyl, pentadecanoyl, hexadecanoyl, heptadecanoyl, octadecanoyl, eicosanoyl of docosanoyl. Bij voorkeur bete-> kent R, C,-C„ alkanoyl. Een bijzonder de voorkeur hebbende betekenis van Rj is een op de α-plaats vertakte C5-C10 alkanoyl. De betekenis die de meeste voorkeur bezit voor de groep R, is pivaloyl en 2,2-dimethylocta- noyl.

Alkenoyl met 3 tot 25 koolstofatomen betekent een vertakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld propenyl, 2-butenoyl, 3-butenoyl, iso-butenoyl, n-2,4-pentadienoyl, 3-methyl-2-butenoyl, n-2-octenoyl, n-2-dodecenoyl, iso-dodecenoyl, oleoyl, n-2-octadecenoyl of n-4-octadecenoyl.

Door zuurstof, zwavel of

; onderbroken C3-C25 alkanoyl betekent bijvoorbeeld CH3-0-CH2C0-, CH3-S-CH2CO-, CH3-NH-CH2CO-, CH3-N(CH3)-CHjCO, CH3-0-CH2CH2-0-CH2C0-, CH3-(0-CH2CH2-)20-CH2C0-, CH3-(0-CH2CH2-)30-CH2C0- of CH3-(0-CH2CH2-)40-CH2CQ-. Methoxyacetyl heeft de voorkeur.

Ct-C9 cycloalkylcarbonyl betekent bijvoorbeeld cyclopentylcarbonyl, cyclohexylcarbonyl, cycloheptylcarbonyl of cyclooctylcarbonyl. Cyclo-hexylcarbonyl heeft de voorkeur.

Door Cj-Cjj alkyl gesubstitueerd benzoyl betekent bijvoorbeeld o-, m- of p-methylbenzoyl, 2,3-dimethylbenzoyl, 2,4-dimethylbenozyl, 2,5-dimethylbenzoyl, 2,6-dimethylbenzoyl, 3,4-dimethylbenzoyl, 3,5-dimethyl-benzoyl, 2-methyl-6-ethylbenzoyl, 4-tert-butylbenzoyl, 2-ethylbenzoyl, 2,4,6-trimethylbenzoyl, 2,6-dimethyl-4-tert-butylbenozyl of 3,5-di-tert-butylbenzoyl.

Alkyleen niet tot 18 koolstofatomen betekent een vertakte of niet vertakte groep zoals bijvoorbeeld methyleen, ethyleen, propyleen, trime-thyleen, tetramethyleen, pentamethyleen, hexamethyleen, heptamethyleen, octamethyleen, decamethyleen, dodecamethyleen of octadecamethyleen. De voorkeur heeft C;-C8 alkyleen.

Door zuurstof, zwavel of

6 onderbroken C2-C18 alkyleen betekent bijvoorbeeld -CH2-0-CH2-, -CH2-S-CH2-, -CH2-NH-CH2-, -0Η2-Ν((ϋΗ^)-CH2-, -CH:-0-CH2CH2-0-CH2-, -CH2-(0-CH2CH2-)20-CH2-, -CH2- (0-CH-CH2)30-CJk-of -CH2-(0-CH2CH2-)40-CH;-.

Alkenyleen met 2 tot 18 koolstofatomen betekent bijvoorbeeld viny-leen, methylvinyleen, octenylethyleen of dodecenylethyleen. De voorkeur heeft C2-C8 alkenyleen.

Alkylideen met 2 tot 20 koolstofatomen betekent bijvoorbeeld ethy-lideen, propylideen, butylideen, pentylideen, A-methylpentylideen, hepty-lideen, nonylideen, tridecylideen, nonadecylideen, 1-methylethylideen, 1-ethylpropylideen of 1-ethylpentylideen. De voorkeur heeft C2-C8 alkylideen .

Fenylalkylideen met 7 tot 20 koolstofatomen betekent bijvoorbeeld benzylideen, 2-fenylethylideen of l-fenyl-2-hexylideen. De voorkeur heeft C,-C, fenylalkylideen.

C5-Cb cycloalkyleen betekent een verzadigde koolwaterstofgroep met twee vrije valenties en ten minste een ringeenheid en stelt bijvoorbeeld /oor cyclopentyleen, cyclohexyleen, cycloheptyleen of cyclooctyleen. De zoorkeur heeft cyclohexyleen.

C,-C8 bicycloalkyleen betekent bijvoorbeeld bicycloheptyleen of bicyclooctyleen.

Fenyleen betekent bijvoorbeeld 1,2-, 1,3- of 1,4-fenyleen, 1,2- en 1,4-fenyleen hebben de voorkeur.

Een een-, twee- of drie-waardig metaalkation is bij voorkeur een alkalimetaal-, aardalkalimetaal- of aluminium-kation, bijvoorbeeld Na", K", Mg"", Ca"" of Al***.

Van belang zijn samenstellingen die verbindingen met formule (1) bevatten, waarin R2, R3, R, en R5 onafhankelijk van elkaar waterstof, CrC18 alkyl, benzyl, fenyl, C5-C6 cycloalkyl, CrC8 alkoxy, hydroxyl, CrC1B alka-noyloxy, C3-Ci8 alkenoyloxy of benzoyloxy voorstellen, R< bovendien -(CH2)n-CORjj betekent, en wanneer ml is, is Rj waterstof, Cj-C18 alkanoyl, C3-C1B alkenoyl, door zuurstof, zwavel of ^N-R.6 onderbroken C3-C18 alkanoyl; C6-C9 cycloalkylcarbonyl, benzoyl of /

Cj-Cg alkyl gesubstitueerd benzoyl, R18 de bovenvermelde betekenissen heeft en als m2 is, is li i; „ , R. -C-R„-C-, waarin R„ een direkte binding, CrC12 alkyleen, door zuurstof, zwavel of

onderbroken C2-C)2 alkyleen; C2-CJ2 alkenyleen, C2-C12 alkylideen, C7-C12 fenylalkylideen, C3-C6 cycloalkyleen of fenyleen betekent en R16 de bovenvermelde betekenissen heeft.

De voorkeur hebben samenstellingen, waarin in formule (1) ten minste twee van de groepen R2, R3, R4 en RB waterstof betekenen.

De voorkeur hebben ook samenstellingen, waarin in formule (1) R3 en Rs waterstof betekenen.

De voorkeur hebben echter samenstellingen, waarin in formule (1) R3, R5, R7 en R10 onafhankelijk van elkaar waterstof of Ci-C4 alkyl zijn, R; waterstof of CrC18 alkyl betekent, R4 waterstof, Cj-C12 alkyl, Cj-Cg alkoxy, hydroxyl of -(CH2)n-C0Ru voorstelt, waarin n 0,1 of is, Rn hydroxyl of Cr C,j alkoxy betekent, en wanneer m 1 is, R, waterstof, C,-C, alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-C18 alkanoyl; of C3-C18 alkenoyl betekent en wanneer m 2 is, R,

voorstelt, waarin R17 Cj-Cg alkyleen, C2-C8 alkenyleen, C2-Ce alkylideen, C7-C9 fenylalkylideen, cyclohexyleen of fenyleen betekent .

De voorkeur hebben ook samenstellingen, waarin in formule (1) het R2 waterstof of Cj-C]4 alkyl betekent, R3 en Rs waterstof betekenen, R4 waterstof, hydroxyl, Cj-C* alkyl, Cj-C,, alkoxy of -(CH2)n-C0Ru betekent, waarin n 2 is en Rn hydroxyl voorstelt, R7, Re, R9 en R1C onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-C* alkyl of CrC4 alkoxy betekenen, met dien verstande, dat ten minste één van de groepen R7, R8, R9 of R10 waterstof is, m 1 is en Rj waterstof, C2-Cig alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-CB alkanoyl; of C3-C4 alkenoyl betekent en R6 waterstof of een groep met de formule (3)

(3) voorstelt, waarin Ri, R2, R3, R4, R5, R,, Re, Rs en R10 de bovenvermelde betekenissen bezitten.

Bijzonder de voorkeur bezitten samenstellingen, waarin in formule (1) R: waterstof of C>-Cu alkyl betekent, R3, R5, R6, R7 en R1C waterstof zijn, Rt waterstof of C;-C4 alkyl is, R8 en R9 onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-C4 alkyl of Cj-C,, alkoxy betekenen, m 1 is en C3-C10 alkanoyl of Cj-C,, alkenoyl voorstelt.

De verbindingen volgens de uitvinding met formule (1) zijn bijzonder geschikt voor het stabiliseren van organische materialen tegen oxida-tieve, thermische en/of door licht geïnduceerde afbraak.

Voorbeelden van dergelijke materialen zijn: 1. Polymeren van mono- en diolefinen, bijvoorbeeld polypropyleen, polyi-sobutyleen, polybuteen-1, poly-A-methylpenteen-1, polyisopreen of polybu-tadieen zowel als polymerisaten van cycloolefinen zoals bijvoorbeeld van cyclopenteen of norborneen; verder polyethyleen (dat eventueel verknoopt kan zijn) bijvoorbeeld polyethyleen met hoge dichtheid (HDPE), polyethyleen met lage dichtheid (LDPE), lineair polyethyleen met lage dichtheid (LLDPE), vertakt polyethyleen met lage dichtheid (VLDPE).

Polyolefinen, dat wil zeggen polymeren van monoolefinen, zoals . bijvoorbeeld in de bovenstaande alinea vermeld zijn, in het bijzonder polyethyleen en polypropyleen, kunnen op verschillende wijzen bereid worden in het bijzonder met de volgende werkwijzen: a) radicaal (gewoonlijk bij verhoogde druk en hoge temperatuur) b) met behulp van een katalysator, waarbij de katalysator gewoonlijk een of meer metalen van de groepen IVb, Vb, VIb of VIII bevat. Deze metalen bezitten gewoonlijk één of meerdere liganden zoals oxiden, halogeniden, alcoholaten, esters, ethers, aminen, alkylen, alkeny-len en/of arylen, die weer n- of é-gecoördineerd kunnen zijn. Deze metaalcomplexen kunnen vrij of op een drager gefixeerd zijn, zoals bijvoorbeeld op geactiveerd magnesiumchloride, titaan(III)chloride, aluminiumoxide of siliciumoxide. Deze katalysatoren kunnen in het polymerisatiemedium oplosbaar of niet oplosbaar zijn. De katalysatoren kunnen als zodanig in de polymerisatie actief zijn of er kunnen activatoren gebruikt worden, 2oals bijvoorbeeld metaalalkylen, metaalhydriden, roetaalalkylhalogeniden, metaalalkyloxiden of metaalalkyloxanen, waarbij de metalen elementen van de groepen Ia, Ha en/of lila zijn. De activatoren kunnen bijvoorbeeld met verdere ester-, ether-, amine- of silylether-groepen gemodificeerd zijn. Deze katalysatorsystemen worden gewoonlijk aangeduid als Philips, Standard Oil Indiana, Ziegler (-Natta), TNZ (DuPont), Metallocen of Single Site Katalysatoren (SSC).

2. Mengsels van de onder 1) genoemde polymeren bijvoorbeeld mengsels van polypropyleen met polyisobutyleen, polypropyleen met polyethyleen (b.v. PP/HDPE, PP/LDPE) en mengsels van verschillende polyethyleensoorten (b.v. LDPE/HDPE).

3. Copolymeren van mono- en diolefinen onderling of met andere vinylmono-meren, zoals bijvoorbeeld ethyleen-propyleen-copolymeer, lineair polyethyleen met lage dichtheid (LLDPE) en mengsels hiervan met polyethyleen met lage dichtheid (LDPE), propyleen-buteen-l-copolymeer, propyleen-iso-butyleen-copolymeer, ethyleen-buteen-l-copolymeer, ethyleen-hexeen-copo-lymeer, ethyleen-methylpenteen-copolymeer, ethyleen-hepteen-copolymeer, ethyleen-octeen-copolymeer, propyleen-butadieen-copolymeer, isobutyleen-isopreen-copolymeer, ethyleen-alkylacrylaat-copolymeer, ethyleen-alkylme-thacrylaat-copolymeer, ethyleen-vinylacetaat-copolymeer en hun copolymeren met hun koolmonoxide, of ethyleen-acrylzuur-copolymeer en hun zouten (ionomeren), zoals terpolymeren van ethyleen met propyleen en een dieen, zoals hexadieen, dicyclopentadieen of ethylideennorborneen; verder meng- seis zoals copolymeren onderling en met de onder (1) genoemde polymeren, b .v. polypropyleen/ethyleen-propyleen-copolymeer, LDPE/ethyleen-vinylace-taat-copolymeer, LDPE/ethyleen-acrylzuur-copolymeer, LLDPE/ethyleen-viny-lacetaat-copolymeer, LLDPE/ethyleen-acrylzuur-copolymeer en alternerende of statisch opgebouwde polyalkyleen/koolmonoxide-copolymeer en hun mengsels met andere polymeren zoals b.v. polyamiden.

4. Koolwaterstofharsen (b.v. C5-C9) inclusief gehydreerde modificaties daarvan (b.v. kleverig makende harsen) en mengsels van polyalkylenen en zetmeel.

5. Polystyreen, poly-(p-methylstyreen), poly-(a-methylstyreen).

6. Copolymeren van styreen of σ-methylstyreen met dienen of acrylderiva-ten zoals bijvoorbeeld styreen-butadieen, styreen-acrylonitril, styreen-alkylmethacrylaat, styreen-butadieen-alkylacrylaat en -methacrylaat, styreen-maleïnezuurhydride, styreen-acrylonitril-methylacrylaat; mengsels met een hoge slagvastheid uit styreen-copolymeren en een ander polymeer, zoals bijvoorbeeld een polyacrylaat, een dieen-polymeer of een ethyleen-propyleen-dieen-terpolymeer; evenals blok-copolymeren van styreen, zoals bijvoorbeeld styreen-butadieen-styreen, styreen-isopreen-styreen, sty-reen-ethyleen/butyleen-styreen of styreen-ethyleen/propyleen-styreen.

7. Entcopolymeren van styreen of α-methylstyreen, zoals b.v. styreen of polybutadieen, styreen op polybutadieen-styreen- of polybutadieen-acrylo-nitril-copolymeer, styreen en acrylonitril (resp. methacrylonitril) op polybutadieen; styreen, acrylonitril en methylmethacrylaat op polybutadieen; styreen en maleïnezuuranhydride op polybutadieen; styreen, acrylonitril en maleïnezuuranhydride of maleïnezuurimide op polybutadieen; i styreen en maleïnezuurimide op polybutadieen, styreen en alkylacrylaat resp. alkylmethacrylaat op polybutadieen, styreen en acrylonitril op ethyleen-propyleen-dieen-terpolymeer, styreen en acryonitril op polyalky-lacrylaten of polyalkylmethacrylaten, styreen en acrylonitril op acry-laat-butadieen-copolymeer evenals hun mengsels met de onder (6) genoemde i copolymeren die bijvoorbeeld bekend zijn als ABS-, MBS-, ASA- of AES-polymeren.

8. Gehalogeneerde polymeren, zoals bijvoorbeeld polychloropreen, chloor-rubber, gechloreerde of gechloorsulfoneerde polyethyleen, copolymeren van ethyleen en gechloreerd ethyleen, epichloorhydrinehomo- en -copolymeren, in het bijzonder polymeren van gehalogeneerde vinylverbindingen, zoals bijvoorbeeld polyvinylchloride, polyvinylideenchloride, polyvinylfluori-de, polyvinylideenchloride; eveneens hun copolymeren, zoals vinylchlori-de-vinylideenchloride, vinylchloride-vinylacetaat of vinylideenchloride-vinylacetaat.

9. Polymeren, die uit e,β-onverzadigde zuren en hun derivaten afgeleid kunnen worden, zoals polyacrylaat en polymethacrylaat met butylacrylaat slagvast gemodificeerde polymethylmethacrylaat, polyacrylamide en polya-crylnitril.

10. Copolymeren van de onder 9) genoemde monomeren onderling of met andere onverzadigde monomeren, zoals b.v. acrylonitril-butadieen-copolymer, acrylonitril-alkylacrylaat-copolymeer, acrylonitril-alkoxyalkylacrylaat-copolymeer, acrylonitril-vinylhalogenide-copolymeer of acrylonitril-al-kylmethacrylaat-butadieen-terpolymeer.

, Polymeren, die uit onverzadigde alcoholen en aminen resp. hun acylde-rivaten of acetalen afgeleid kunnen worden, zoals polyvinylalcohol, poly-vinylacetaat, -stearaat, -benzoaat, -maleaat', polyvinylbutyral, polyal-lylftalaat, polyallylmelanine; evenals hun copolymeren met de in punt 1 genoemde olefinen.

12. Homo- en copolymeren van cyclische ethers, 2oals polyalkyleenglycol, polyethyleenoxide, polypropyleenoxide of hun copolymeren met bisglycidyl-ethers.

13. Polyacetalen, zoals polyoxymethyleen, evenals die welke polyoxyethy-leen, de comonomeren, zoals b.v. ethyleenoxide, bevatten; polyacetalen, die met thermoplastische polyurethanen, acrylaten of HBS gemodificeerd zijn.

IA. Polyfenyleenoxide en -sulfide en mengsels met styreenpolymeren of polyamiden.

15. Polyurethanen, die van polyethers, polyesters en polybutadiënen met eindstandige hydroxylgroepen enerzijds en alifatische of aromatische polyisocyanaten anderzijds afgeleid kunnen worden, evenals hun voorpro- dukten.

16. Polyamiden en copolyamiden, die van diaminen en dicarbonzuren en/of van aminocarbonzuren of de overeenkomstige lactamen afgeleid kunnen worden, zoals polylamide 4, polyamide 6, polyamide 6/6, 6,10, 6/9, 6/12, 4/6, 12/12, polyamide 11, polyamide 12, aromatische polyamiden uitgaande van m-xyleen, diamine en adipinezuur; polyamide, bereid uit hexamethy-leendiamine en iso- en/of tereftaalzuur en eventueel een elastomeer als modificator, bijvoorbeeld poly-2,4,4-trimethylhexamethyleentereftaalarnide of poly-m-fenyleen-isoftaalamide. Blok-copolymeren van de voornoemde polyamiden met polyolefinen, olefine-copolymeren, ionomeren of chemisch gebonden of geënte elastomeren; of met polyethers, zoals b.v. met polye-thyleenglycol, polypropyleenglycol of polytetramethyleenglycol. Verder met EPDM of ABS gemodificeerde polyamiden of copolyamiden; evenals de bij de verwerking gecondenseerde polyamiden ("RIM-polyamidesystemen").

17. Polyurea, polyimiden, polyamide-imiden en polybenzimidazolen.

18. Polyesters, die van dicarbonzuren en dialcoholen en/of van hydroxy-carbonzuren of de overeenkomstige lactonen afgeleid kunnen worden, zoals polyethyleentereftalaat., polybutyleentereftalaat, poly-1, 4-dimethylolcy-clohexaantereftalaat, polyhydroxybenzoaat, evenals blok-polyether-esters, die van polyethers met eindstandige hydroxylgroepen afgeleid kunnen worden; verder met polycarbonaten of MBS gemodificeerde polyesters.

19. Polycarbonaten en polyestercarbonaten.

20. Polysulfonen, polyethersulfonen en polyetherketonen.

21. Verknoopte polymeren, die van aldehyden enerzijds en fenolen, ureum of melamine anderzijds afgeleid kunnen worden, zoals fenol-formaldehyde-, ureum-formaldehyde- en melamine-formaldehydeharsen.

22. Drogende en niet drogende alkydharsen.

23. Onverzadigde polyesterharsen, die van copolyesters van verzadigde en onverzadigde dicarbonzuren met meerwaardige alcoholen, zoals vinylverbin-dingen als verknoopmiddel af te leiden zijn, alsook hun gehalogeneerde, moeilijk brandbare modificaties.

24. Verknoopbare acrylharsen, die van gesubstitueerde acrylzuuresters af te leiden zijn, zoals bijvoorbeeld van epoxyacrylaten, urethaan-acrylaten of polyester-acrylaten.

25. Alkydharsen, polyesterharsen en acrylaatharsen, die met melaminehar-sen, ureumharsen, polyisocyanaten of epoxyharsen verknoopt zijn.

26. Verknoopte epoxideharsen, die van polyepoxiden af te leiden zijn, bijvoorbeeld van bis-glycidylethers of van cycloalifatische diepoxiden.

27. Natuurlijke polymeren, zoals cellulose, rubber, gelatine, als ook de polymeerhomoloog chemisch afgeleide derivaten daarvan, zoals cellulosea-cetaat, -propionaat en -butyraat, resp. de celluloseethers, zoals methyl-cellulose; als ook colofoniumharsen en derivaten.

28. Mengsels (polyblends) van de eerder genoemde polymeren, zoals bijvoorbeeld PP/EPDM, polyamide/EPDM of ABS, PVC/EVA, PVC/ABS, PVC/MBS, PC/ABC, PBTP/ABS, PC/ASA, PC/PBT, PVC/CPE, PVC/acrylaat, POM/thermoplastisch PUR, PC/thermoplastische PUR, POM/acrylaat, POM/MBS, PPO/HIPS, PPO/PA 6.6 en copolymeren, PA/HDPE, PA/PP, PA/PPO.

29. Natuurlijke en synthetische organische stoffen, die zuivere monomere verbindingen of mengsels daarvan voorstellen, bijvoorbeeld minerale oliën, dierlijke of plantaardige vetten, oliën en wassen of oliën, wassen en vetten op basis van synthetische esters (bijvoorbeeld ftalaat, adipaat, fosfaat of trimellitaat), als ook mengsels van synthetische esters met minerale oliën in geschikte gewichtsverhoudingen, zoals zij b.v. worden toegepast als spinpreparaten, als ook hun waterige emulsies.

30. Waterige emulsies van natuurlijke of synthetische rubber, zoals bijvoorbeeld rubber-latex of latices van gecarboxyleerde styreen-butadieen-copolymeren.

De bij voorkeur toegepaste organische materialen zijn polymeren, j bijvoorbeeld synthetische polymeren, in het bijzonder thermoplastische polymeren. Bijzonder de voorkeur verdienen polyolefinen en polyurethanen. De bij voorkeur toegepaste polyolefinen zijn bijvoorbeeld polypropyleen of polyethyleen.

De samensamenstellingen volgens de uitvinding zijn ook nuttig bij de bereiding van polyurethanen, in het bijzonder bij de bereiding van polyurethanen die weinig schuimen. Daarbij zijn de samenstellingen volgens de uitvinding en de daaruit gemaakte produkten beschermd tegen afbraak. In het bijzonder bij de kernverbranding (scorching) dient de schuimvorming vermeden te worden.

De polyurethanen worden bijvoorbeeld door omzetting van polyethers, polyesters en polybutadiënen, die eindstandige hydroxylgroepen bevatten, met alifatische of aromatische polyisocyanaten verkregen.

Polyethers met eindstandige hydroxylgroepen zijn bekend en worden bijvoorbeeld door polymerisatie van epoxiden zoals ethyleenoxide, propy-leenoxide, butyleenoxide, tetrahydrofuran, styreenoxide of epichloorhy-drine met zichzelf, bijvoorbeeld in aanwezigheid van BF3, of door binding van deze epoxiden, eventueel gemengd of na elkaar, aan startverbindingen met reactieve waterstofatomen zoals water, alcoholen, ammoniak of aminen, bijvoorbeeld ethyleenglycol, propyleenglycol-(l,3) en -(1,2), trimethy-lolpropaan, A , A’-dihydroxy-difenylpropaan, aniline, ethanolainine of ethy-leendiamine bereid. Ook sucrosepolyethers kunnen bij de werkwijze volgens de uitvinding gebruikt worden. Vaak hebben de polyethers de voorkeur, die overwegend (tot 90 gew.% worden betrokken op alle aanwezige OH-groepen in de polyether) primaire OH-groepen bevatten. Ook door vinylpolymerisatie gemodificeerde polyethers, zoals bijvoorbeeld door polymerisatie van styreen en acrylonitril in aanwezigheid van polyethers verkregen, zijn geschikt, evenals OH-groepen bevattende polybutadiënen.

Deze verbindingen hebben in het algemeen molecuulgewichten van A00-10.000. Het zijn polyhydroxylverbindingen, in het bijzonder twee tot acht hydroxylgroepen bevattende verbindingen, in het bijzonder die met een molecuulgewicht van 800 tot 10.000, bij voorkeur 1000 tot 6.000, bijvoorbeeld ten minste twee, in het algemeen twee tot acht, bij voorkeur echter twee tot vier, hydroxylgroepen bevattende polyethers, die voor de bereiding van homogenen en van celvormige urethanen bekend zijn.

Natuurlijk kunnen mengsels van de bovengenoemde verbindingen die ten minste twee tegenover isocyanaat reactieve waterstofatomen bevatten, in het bijzonder met een molecuulgewicht van AOO-IO.OOO, gebruikt worden.

Als polyisocyanaten komen alifatische, cycloalifatische, aralifati-sche, aromatische en heterocyclische polyisocyanaten in aanmerking, voorbeelden zijn ethyleendiisocyanaat, 1 , A-tetramethyleendiisocyanaat, 1,6-hexamethyleendiisocyanaat, 1,12-dodecaandiisocyanaat, cyclobutaan-1,3-diisocyanaat, cyclohexaan-1,3- en -1,A-diisocyanaat evenals geschikte mengsels van deze isomeren, l-isocyanato-3,3,5-trimethyl-5-isocyanstome- thylcyclohexaan, 2,4- en 2,6-hexahydrotoluyleendiisocyanaat evenals ge schikte mengsels van deze isomeren, hexahydro-1,3- en/opf -1,4-fenyleen-diisocyanaat, perhydro-2,4en/of -4,4’-difenylmethaan-diisocyanaat, 1,3- en 1,4-fenyleendiisocyanaat, 2,4- en 2,6-toluyleendiisocyanaat evenals geschikte mengsels van deze isomeren, difenylmethaan-2,4’- en/of -4,4’-diisocyanaat, naftyleen-1,5-diisoeyanaat, trifenylmethaan-4,4’,4"-triisocyanaat, polyfenyl-polymethyleen-polyisocyanaat, zoals die door aniline-formaldehyde-condensatie en aansluitende fosgenering verkregen worden, m- en p-isocyanatofenylsulfonyl-isocyanaat, geperchloreeTde aryl-polyisocyanaten, carbodiimidegroepen bevattende polyisocyanaten, allofa-naatgroepen bevattende polyisocyanaten, isocyanuraatgroepen bevattende polyisocyanaten, urethaangroepen bevattende polyisocyanaten, geacyleerde ureumgroepen bevattende polyisocyanaten, biureetgroepen bevattende polyisocyanaten, estergroepen bevattende polyisocyanaten, omzetprodukten van de bovengenoemde isocyanaten met acetalen, en polymere vetzuurgroepen bevattende polyisocyanaten.

Het is ook mogelijk, de bij de technische bereiding van isocyanaten verkregen, isocyanaatgroepen bevattende destillatieresten, eventueel opgslost in een of meer van de bovengenoemde polyisocyanaten te gebruiken. Verder is het mogelijk, geschikte mengsels van de bovengenoemde polyisocyanaten toe te passen.

Bijzondere voorkeur bezitten de in de regel technisch makkelijk toegankelijke polyisocyanaten, bijvoorbeeld het 2,4- en 2,6-toluyleendiisocyanaat evenals geschikte mengsels van deze isomeren ( TDI ), polyfe-nyl-polymethyleen-polyisocyanaten, zoals die door aniline-formaldehyde-condensatie en aansluitende fosgenering bereikt kunnen worden ("ruw MDI"), en carbodiimidegroepen, urethaangroepen, allofanaatgroepen, isocyanuraatgroepen, ureumgroepen of biureetgroepen bevattende polyisocyanaten ("gemodificeerde polyisocyanaten").

Bijzonder vermeldenswaard is de werking van de verbinding volgens de uitvinding tegen de thermische en oxidatieve afbraak, met name bij thermische belasting, zoals die bij de verwerking van thermoplasten optreedt. De onderhavige verbinding zijn dan ook uitstekend als verwer-kingsstabilisatoren te gebruiken.

Bij voorkeur worden de verbindingen met de formule (1) aan het te stabiliseren materiaal toegevoegd in hoeveelheden van 0,0005 tot 5%, in het bijzonder in 0,001 tot 2%, bijvoorbeeld 0,01 tot 2%, betrokken op het gewicht van het te stabiliseren organische materiaal.

De samenstellingen volgens de onderhavige uitvinding kunnen naast verbindingen met formule (1) ook andere costabilisatoren bevatten, zoals bijvoorbeeld de volgende: 1. Antioxidatiemiddelen 1.1. Gealkvleerde monofenolen. b.v. 2, 6-di-tert-butyl-4-methylfenol, 2-butyl-4,6-dimethylfenol, 2,6-di-tert-butyl-4-ethylfenol, 2,6-di-tert-butyl-4-n-butylfenol, 2,6-di-tert-butyl-4-iso-butylfenol, 2,6-di-cyclo-pentyl-4-methylfenol, 2-(α-methylcyclohexyl)-4,6-dimethylfenol, 2,6-di-octadecyl-4-methylfenol, 2,4,6-tri-cyclohexylfenol, 2,6-di-tert-butyl-4-methoxymethylfenol, 2,6-di-nonyl-4-methylfenol, 2,4-dimethyl-6-(1'-me-thyl-undec-1’-yl)-fenol, 2,4-dimethyl-6-(1’-methyl-heptadec-1’-yl)-fenol, 2,4-dimethyl-6-(1’-methyl-tridec-1’-yl)-fenol en mengsels daarvan.

1.2. Alkvlthiomethvlfenolen. b.v. 2,4-di-octylthiomethyl-6-tert-butylfe-nol, 2,4-di-octylthiomethyl-6-methylfenol, 2,4-di-octylthiomethyl-6-ethylfenol, 2,6-di-dodecyl-thiomethyl-4-nonylfenol.

1.3. Hvdrochinonen en gealkvleerde hvdrochinonen, b.v. 2,6-di-tert-butyl-4-methoxyfenol, 2,5-di-tert-butyl-hydrochinon, 2,5-di-tert-amyl-hydrochi-non, 2,6-difenyl-4-octadecyloxyfenol, 2,6-di-tert-butyl-hydrochinon, 2,5-di-tert-butyl-4-hydoxyanisool, 3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyanisool, 3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenyl-stearaat, bis-(3, 5-di-tert-butyl-4-hydroxy-fenyl)adipaat.

1.4. Gehvdroxvleerde thiodifenvlethers, b.v. 2,2’-thio-bis-(6-tert-butyl-4-methylfenol), 2,2 ’-thio-bis-(4-octylfenol) , 4,4’-thio-bis-(6-tert-bu-tyl-3-methylfenol), 4,4’ - thio-bis-(6-tert-butyl-2-methylfefnol), 4,4’-thio-bis-(3,6-di-sec-amylfenol), 4,4’-bis-(2,6-dimethyl-4-hydroxyfenyl) -disulfide.

1.5. Alkvlideen-bisfenolen. b.v. 2,2’-methyleen-bis-(6-tert-butyl-4-me-thylfenol), 2,2’-methyleen-bis-(6-tert-butyl-4-ethylfenol), 2,2’-methy-leen-bis-[4-methyl-6-(α-methyl-cyclohexyl)-fenol), 2,2’-methyleen-bis-(4-methyl-6-cyclohexylfenol), 2,2’-methyleen-bis-(6-nonyl-4-methylfenol), 2,2’-methyleen-bis-(4,6-di-tert-butylfenol), 2,2’-ethylideen-bis-(4,6-di-tert-butylfenol), 2,2’-ethylideen-bis-(6-tert-butyl-4-isobutylfenol), 2,2’-methyleen-bis-[6-(a,a-di-methylbenzyl)-4-nonylfenol] , 4,4’-methyleen-bis- (2 ,6-di-tert-butylfenol), 4,4’-methyleen-bis-(6-tert-butyl-2-methylfenol), 1,1-bis-(5-tert-butyl-4-hydroxy-2-methylfenyl)-butaan, 2,6-bis-(3-tert-butyl-5-methyl-2-hydroxybenzyl)-4-methylfenol, l,l,3-tris-(5- tert-butyl-4-hydroxy-2-methylfenyl)-butaan, 1,l-bis-(5-tert-butyl-4-hy-droxy-2-methylfenyl)-3-n-dodecylmercaptobutaan, ethyleenglycol-bis-[3,3-bis-(3’-tert-butyl-4’-hydroxyfeny1)-butyraat], bis-(3-tert-butyl-4-hy-droxy-5-methyl-fenyl)-dicyclopentadieen, bis-[2-3’-tert-butyl-2’-hydroxy-5’-methyl-benzyl)-6-tert-butyl-4-methyl-fenyl]-tereftalaat, 1,1-bis-(3,5-dimethyl-2-hydroxyfenyl)-butaan, 2,2-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfe-nyl)-propaan, 2,2-bis-(5-tert-butyl-4-hydroxy-2-methylfenyl)-4-n-dodecyl-mercaptobutaan, 1,1,5,5-tetra-(5-tert-butyl-4-hydroxy-2-methylfenyl)-pentaan.

1.6. 0- . N- en S-benzvlverbindingen. b,v. 3,5,3’,5’-tetra-tert-butyl-4,4’-dihydroxy-dibenzylether, octadecyl-4-hydroxy-3, 5-dimethylbenzyl-mercaptoacetaat, tris-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl)-amine, bis-(4-tert-butyl-3-hydroxy-2,6-dimethylbenzyl)-di-thiotereftalaat, bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl)-sulfide, isooctyl-3,5-di-tert-butyl-4-hy-droxybenzyl-mercaptoacetaat.

1.7. Gehvdroxvbsnzvleerde malonaten. b.v. dioctadecyl-2,2-bis-(3,5-di-tert-butyl-2-hydroxybenzyl)-malonaat, di-octadecyl-2-(3-tert-butyl-4-hydroxy-5-methylbenzyl)-malonaat, di-dodecyloereaptoethyl-2,2-bis-(3,5-di-tert-buty1-4-hydroxybenzyl)-malonaat, d i—[4-(1,1,3,3-tetramethylbu-tyl)-fenyl]-2,2-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl)-malonaat.

1.8· Hvdroxybenzvl-aromaten, b.v. l,3,5-tris-(3,5-di-tert-butyl-4-hy-droxybenzyl)-2,4,6-trimethylbenzeen, 1,4-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl) -2,3,5,6-tetramethylbenzeen, 2,4,6-tris-(3,5-di-tert-buty1-4-hydroxybenzyl)-fenol.

1,9. Triazineverbindineen. b.v. 2,4-bis-octylmercapto-6-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxy-anilino)-1,3,5-triazine, 2-octylmercapto-4,6-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyanilino )-1,3,5-triazine, 2-octylmercapto-4,6-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenoxy)-l,3,5-triazine, 2,4,6-tris-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenoxy)-1,2,3-triazine, 1,3,5-triazine-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl)-isocyanuraat, 1,3,5-tris-(4-tert-butyl-3-hydroxy- 2,6-dimethylbenzyl)-isocyanuraat, 2,4,6-tris-(3,5-di-tert-butyl-4-hy-droxyfenylethyl)-1,3,5-triazine, l,3,5-tris-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxy-fenylpropionyl)-hexahydro-1,3,5-triazine, 1,3,5-tris-<3,5-dicyclohexyl-4-hydroxybenzyl)-isocyanuraat.

1.10. Benzvlfosfonaten, b.v. üimetnyi-z,o-ai-tert-Duryi-H-nyaroxybenzyi-fosfonaat, diethyl-3,5-di-tert-butyl-A-hydroxybenzylfosfonaat, dioctade-cyl-3,5-di-tert-butyl-A-hydroxybenzylfosfonaat, dioctadecyl-5-tert-butyl-A-hydroxy-3-methylbenzylfosfonaat, Ca-zout van het 3,5-di-tert-butyl-A-hydroxybenzyl-fosfonzuur-monoethylester.

1.11. Acvlaminofenolen. b.v. A-hydroxy-laurinezuuranilide, A-hydroxystea-rinezuuranilide, N-(3,5-di-tert-butyl-A-hydroxyfenyl)-carbaminezuurocty-lester.

1.12. Esters van β-(3.5-di-tert-butvl-A-hvdroxvfenol)-pronionzuur met een- of meerwaardige alcoholen, zoals b.v. met methanol, ethanol, octade-canol, 1,6-hexaandiol, 1,9-nonaandiol, ethyleenglycol, 1,2-propaandiol, neopentylglycol, thiodiethyleenglycol, diethyleenglycol, triethyleengly-col, pentaerytriet, tris-(hydroxy)ethyl-isocyanuraat, N,N’-bis-(hydroxye-thyl)-oxaalzuurdiamide, 3-thiaundecanol, 3-thiapentadecanol, trimethyl-hexaandiol, trimethylolpropaan, A-hydroxymethyl-l-fosfa-2,6,7-triOxabicy-clo-[2,2,2]-octaan.

1.13. Esters van β-(5-tert-butvl-4-hvdroxv-3-methylfenyl)-t)ropionzuur met een- of meerwaardige alcoholen, zoals b.v. met methanol, ethanol, octade-canol, 1,6-hexaandiol, 1,9-nonaandiol, ethyleenglycol, 1,2-propaandiol, neopentylglycol, thiodiethyleenglycol, diethyleenglycol, triethyleengly-col, pentaerytriet, tris-(hydroxy)ethyl-isocyanuraat, N,N’-bis-(hydroxye-thyl)-oxaalzuurdiamide, 3-thiaundecanol, 3-thiapentadecanol, trimethyl-hexaandiol, trimethylolpropaan, A-hydroxymethyl-l-fosfa-2,6,7-trioxabicy-clo-[2,2,2]-octaan.

1.1A, Esters van β-(3.5-dicvclohexvl-A-hvdroxvfenvl)-propionzuur met een- of meerwaardige alcoholen, zoals b.v. met methanol, ethanol, octade-canol, 1,6-hexaandiol, 1,9-nonaandiol, ethyleenglycol, 1,2-propaandiol, neopentylglycol, thiodiethyleenglycol, diethyleenglycol, triethyleengly-col, pentaerytriet, tris-(hydroxy)ethyl-isocyanuraat, N,N’-bis-(hydroxye-thyl)-oxaalzuurdiamide, 3-thiaundecanol, 3-thiapentadecanol, trimethyl-hexaandiol, trimethylolpropaan, A-hydroxymethyl-1-fosfa-2,6,7-trioxabicy-clo-[2,2,2)-octaan.

1.15. Esters van 3.5-di-tert-butvl-A-hvdroxvfenvlaziinzuur met een- of meerwaardige alcoholen, zoals b.v. met methanol, ethanol, octadecanol, 1,6-hexaandiol, 1,9-nonaandiol, ethyleenglycol, 1,2-propaandiol, neopen- tylglycol, thiodiethyleenglycol, diethyleenglycol, triethyleenglycol, pentaerytriet, tris-(hydroxy)ethyl-isocyanuraat, N,N’-bis-(hydroxyethyl)-oxaalzuurdiamide, 3-thiaundecanol, 3-thiapentadecanol, trimethylhexaandi- 01, trimethylolpropaan, Λ-hydroxymethyl-l-fosfa-2,6,7-trioxabicyclo-[2,2,2]-octaan.

1.16. Amiden van fi-(3.5-di-tert-butvl-4-hvdroxvfenYl)-propionzuur, zoals b. v. N,N’-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenylpropionyl)-hexamethyleen- diamine, N,N’-bis-(3,5-di-tert-butyl-A-hydroxyfenylpropionyl)-trimethy- leendiamine, N,N’-bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfeenylpropionyl)-hydrazine.

2. UV-absorptie- en lichtbeschermingsmiddelen 2.1. 2-(2’-hvdroxvfenvD-benztriazolen. zoals b.v. 2-(2 ’-hydroxy-5’-me- thylfenyl)-benztriazool, 2-(3’,5’-di-tert-butyl-2’-hydroxyfenyl)-benztri- azool, 2-(5-tert-butyl-2’-hydroxyfenyl)-benztriazool, 2-(2’-hydroxy-5’- (1,1,3,3-tetramethylbutyl)fenyl)-benztriazool, 2-(3’,5’-di-tert-butyl-2’- hydroxyfenyl)-5-chloor-benztriazool, 2-(3’-tert-butyl-2’-hydroxy-5’-me- thylfenyl)-5-chloor-benztriazool, 2-(3’-sec-butyl-5’-tert-butyl-2’-hydroxyf enyl) -benztriazool , 2-(2’-hydroxy-4’-octoxyfenyl)-benztriazool, 2- (3’,5’-di-tert-amyl-2’-hydroxyfenyl)-benztriazool, 2-(3’,5’-bis-(a,a- dimethylbenzyl)-2’-hydroxyfenyl)-benztriazool, mengsel van 2-(3’-tert-butyl-2’-hydroxy-5’-(2-octyloxycarbonylethyl)-fenyl)-5-chloor-benztriazool , 2-(3’-tert-butyl-5’-[2-(2-ethylhexyloxy)-carbonylethyl]-2’-hydroxy- fenyl)-5-chloor-benztriazool, 2-(3’-tert-butyl-2’-hydroxy-5’-(2-methoxy- carbonyl-ethyl)fenyl)-5-chloor-benztriazool, 2-(3’-tert-butyl-2’-hydroxy- 5’-(2-methoxycarbonylethyl)-fenyl)-benztriazool, 2-(3’-tert-butyl-2’- hydroxy-5’-(2-octyloxycarbonylethyl)-fenyl)-benztriazool, 2-(3 ’ - tert- butyl-5 '-[2-(2-ethylhexyloxy)carbonylethyl)-2’-hydroxy-fenyl)-benztriazool, 2-(3’-dodecyl-2’-hydroxy-5’-methylfenyl)-benztriazool, en 2-(3 ’- tert-butyl-2 ’ -hydroxy-5 ’ - (2-isooctyloxycarbonylethyl) fenyl-benztriazool, 2,2’ -methyleen-bis-[Λ-(1,1,3,3-tetramethylbutyl)-6-benztriazool-2-yl-fenol); omesteringsprodukt van 2-[3’-tert-butyl-5(2-methoxycarbonyl-ethyl)-2’-hydroxy-fenyl]-benztriazool met polyethyleenglycol 300; [R- CHjCH.-COOiCH^Jj- met R = 3 ’-tert-butyl-Λ ’ -hydroxy-5 ’-2H-benztriazool-2-yl-fenyl.

2.2. 2-Hvdroxvbenzofenonen, zoals b.v. het Λ-hydroxy-, Λ-methoxy-, Λ- octoxy-, 4-decyloxy-, 4-dodecyloxy-, 4-benzyloxy-, 4,2’,4’-trihydroxy-, 2’-hydroxy-4,4’-dimethoxy-derivaat.

2.3. Esters van eventueel gesubstitueerde benzoëzuren. zoals b.v. 4-tert-butyl-fenyl-salicylaat, fenylsalicylaat, octylfenyl-salicylaat, diben-zoylresorcine, bis-(4-tert-butyl-benzoyl)-resorcine, benzoylresorcine, 3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzoëzuur-2,4-di-tert-butylfenylester, 3,5- di-tert-butyl-4-hydroxybenzoëzuurhexadecylester, 3,5-di-tert-butyl-4- hydroxybenzoëzuur-octadecylester, 3, 5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzoëzuur- 2-methyl-4, 6-di-tert-butylfenylester.

2.4. Acrvlaten. zoals b.v. a-cyaan-B,B-difenylacrylzuur-ethylester resp. -isooctylester, α-carbomethoxy-kaneelzuur, a-cyano-B-methyl-p-methoxy-kaneelzuurmethylester resp. -butylester, a-carbomethoxy-p-methoxy-kaneel-zuur-methylester, N-(B-carbomethoxy-B-ccyanovinyl)-2-methyl-indoline.

2.5. Nikkelverbindineen. zoals b.v. nikkelcomplexen van 2,2’-thio-bis-[4-(1,1,3,3-tetra-methylbutyl)-fenolen], zoals het 1:1- of het 1:2-complex, eventueel met liganden, zoals n-butylamine, triethanolamine of N-cyclo-hexyl-diethanolamine, nikkeldibutyldithiocarbamaat, nikkelzouten van 4-hydroxy-3,5-di-tert-butylbenzylfosfonzuur-monoalkylesters, zoals die van methyl- of ethylester, nikkelcomplexen van ketoximen, zoals van 2-hy-droxy-4-methyl-fenyl-undecylketoxim. nikkelcomplexen van l-fenyl-4-lau-royl-5-hydroxy-pyrazolen, eventueel met liganden.

2.6. Sterisch gehinderde aminen. 2oals b.v. bis-(2,2,6,6-tetramethyl-piperidyD-sebacaat, bis-(2,2,6,6-tetramethyl-piperidyl-succinaat, bis-(1,2,2,6,6-pentamethylpiperidyl)-sebacaat, n-butyl-3,5-di-tert-butyl-4-hydroxybenzyl-malonzuur-bis-(1,2,2,6,6-pentamethylpiperidyl)-ester, con-densatieprodukt uit l-hydroxyethyl-2,2,6,6-tetramethyl-4-hydroxypiperidi-ne en barnsteenzuur, condensatieprodukt van N ,N ’-bis-(2,2,6,6-tetrame-thyl-4-piperidyl)-hexamethyleendiamine en 4-tert-octylamino-2,6-dichloor- 1,3,5-s-triazine, tris-(2,2,6,6-tetramethyl-4-piperidyl)-nitrilotriace-taat, tetrakis-(2,2,6,6-tetramethyl-4-piperidyl)-1,2,3,4-butaantetraoaat, 1,Γ-(1,2-ethaandiyl)-bis-(3,3,5,5-tetramethyl-piperazinon) , 4-benzoyl- 2,2,6,6-tetramethylpiperidine, 4-stearyloxy-2,2,6,6-tetramethylpiperidi-ne, bis-(1,2,2,6,6-pentamethylpiperidyl)-2-n-buty1-2-(2-hydroxy-3,5-di- tert-butylbenzyl)-malonaat, 3-n-octyl-7,7,9,9-tetramethyl-1 ,3,8-triazas- · piro[4,5]decaan-2,4-dion, bis-(l-octyloxy-2,2,6,6-tetramethylpiperidyl)- sebacaat, bis-(l-octyloxy-2,2,6,6-tetramethylpiperidyl)-succinaat, con-densatieprodukt van N,N’-bis-(2,2,6,6-tetramethyl-4-piperidyl)-hexamethy-leendiamine en 4-morfolino-2,6-dichloor-l,3,5-triazine, condensatiepro-dukt van 2-chloor-4,6-di-(4-n-butylamino-2,2,6,6-tetramethylpiperidyl)- 1.3.5- triazine en 1,2-bis(3-aminopropylamino)ethaan, condensatieprodukt van 2-chloor-4,6-di-(4-n-butylamino-1,2,2,6,6-pentamethylpiperidyl)- 1.3.5- triazine en 1,2-bis-(3-aminopropylamino)-ethaan, 8-acetyl-3-dode-cyl-7,7,9,9-tetramethyl-l,3,8-trazaspiro[4,5]decaan-2,4-dion, 3-dodecyl- 1-(2,2,6,6-tetramethyl-4-piperidyl)pyrrolidine-2,5-dion, 3-dodecyl-l-(1,2,2,6,6-pentamethyl-4-piperidyl)-pyrrolidine-2,5-dion.

2 7. Qxaalzuurdiamiden, zoals b.v. 4,4’-di-octyloxy-oxanilide, 2,2’-di- octyloxy-5,5’-di-tert-butyl-oxanilide, 2,2’-di-dodecyloxy-5,5’-di-tert- butyl-oxanilide, 2-ethoxy-2’-ethyl-oxanilide, N,N -bis-(3-dimethylaminop-ropyl)-oxaalamide, 2-ethoxy-5-tert-butyl-2’-ethyloxanilide en .hun mengsel met 2-ethoxy-2’-ethyl-5,4’-di-tert-butyl-oxanilide, mengsels van o- en p-methoxy- zowel van o- en p-ethoxy-di-gesubstitueerde oxaniliden.

2.8. 2-i2-hvdroxvfenvl1-l.3.5-triazïne, 'zoals b,v. 2,4,6-tris-(2-hydroxy-4-octyloxyfenyl)-1,3,5-triazine, 2-(2-hydroxy-4-octyloxyfenyl)-4,6-bis-(2,4-dimethylfenyl)-1,3,5-triazine, 2-(2,4-dihydroxyfenyl)-4,6-bis-(2)4-dimethylfenyl)-!,3,5-triazine, 2,4-bis-(2-hydroxy-4-propyloxyfenyl)-6- (2,4-dimethylfenyl)-1,3,5-triazine, 2-(2-hydroxy-4-octyloxyfenyl)-4,6- bis-(4-methylfenyl)-l,3,5-triazine, 2-(2-hydroxy-4-dodecloxy-fenyl)-4,6-bis-(2,4-dimethylfenyl)-1,3,5-triazine, 2-[2-hydroxy-4-(2-hydroxy-3-bu-tyloxy-propyloxy)fenyl]-4,6-bis-(2,4-dimethylfenyl)-1,3,5-triazine, 2 — [ 2 — hydroxy-4- (2-hydroxy-3-octyloxy-propyloxy-fenyl] -4,6-bis- (2,4-dimethylfe- nyl)-l,3,5-triazine.

3. Metaaldesactivatoren. zoals b.v. N,N‘-difenyloxaalzuurdiamiden, N-ealicylal-N’-salicyloylhydrazine, N,N’-bis-(salicyloyl)-hydrazine, bis-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxy-fenylpropionyl)-hydrazine, 3-salicyloy-lamino-1,2,4-triazool, bis-(benzylideen)-oxaalzuurdihydrazide, oxanilide, isoftaalzuur-dihydrazide, sebacinezuur-bis-fenylhydrazide, N,N’-diacetyl-adipinezuur-dihydrazide, N,N’-bis-salicyloyl-oxaalzuur-dihydrazide, N,N’- bis-salicyloyl-thiopropionzuur-dihydrazide.

4. Fosfjeten en fosfonieten. zoals b.v. trifenylfosfiet, difenylalkylfos-fiet, fenyldialkylfosfiet, tris-(nonylfenyl)-fosfiet, trilaurylfosfiet, ...W WW*. w , w-w - r™ J - ~---~ ~ ~ ~ , W-.-.W ' 7 ---- butylfenyl)-fosfiet, diisodecylpentaerytrit-difosfiet, bis-(2,4-di-tert-butylfenyD-pentaerytritdifosfiet, bis-(2,6-di-tert-butyl-4-oethylfenyl)-pentaerytritdifosfoniet, bis-isodecyloxy-pentaerytrit-difosfiet, bis-(2,4-di-tert-butyl-6-methylfenyl)-pentaerytrietdifosfiet, bis-(2,4,6-tri-tert-butylfenyl)-pentaerytrietdifosfiet, tristearyl-sorbiet-trifosfiet, tetrakis-(2,4-di-tert-butylfenyl)-4,4’-bisfenyleen-difosfoniet, 6-isooc-tyloxy-2,4,8,10-tetra-tert-butyl-12H-dibenz[d,g]-1,3,2-dioxafosfocine, 6-fluor-2,4,8,10-tetra-tert-butyl- 12-methyl-di-benz [d, g] -1,3, 2-dioxafosfo-cine , bis-(2,4-di-tert-butyl-6-methylfenyl)-methylfosfiet, bis-(2,4-di-tert-butyl-6-methylfenyl)-ethylfosfiet.

5. Peroxideverstorende verbinding, zoals b.v. esters van β-thio-dipropi-onzuur, bijvoorbeeld de lauryl-, stearyl-, myristyl- of tridecylester, mercaptobenzimidazool, het zinkzout van 2-mercaptobenzimidazool, zink-dibutyl-dithiocarbamaat, dioctadecyldisulfide, pentaerytrit-tetrakis-(β-dodecylmercapto)-propionaat.

6. Polvamidestabilisatoren. zoals b.v. koperzouten samen met jodiden en/of fosforverbindingen en zouten van tweewaardig mangaan.

7. Basische co-stabilisatoren. zoals b.v. melamine, polyvinylpyrrolidon, dicyaandiamide. triallylcyanuraat, ureumderivaten, hydrazinederivaten, aminen, polyamiden, polyurethanen, alkali- en aardalkalizouten van hogere vetzuren, bijvoorbeeld Ca-stearaat, Zn-stearaat, Mg-behenaat, Mg-stea-raat, Na-ricinoleaat, K-palmitaat, antimoonbrenzkatechinaat of tin-brenzkatechinaat.

8. Kristallisatiemiddelen. zoals b.v. 4-tert-butylbenzoëzuur, adipine-zuur, difenylazijnzuur.

9. Vulstoffen en versterkingsmiddelen, zoals b.v. calciumcarbonaat, silicaten, glasvezels, asbest, talk, kaolien, mica, bariumsulfaat, metaal-oxiden en -hydroxiden, roet, grafiet.

10. Andere toevoegsels, zoals b.v. weekmakers, glijmiddelen, emulgato-ren, pigmenten, optische bleekmiddelen, vlamvertragers, anitstatica, drijfmiddelen.

De costabilisatoren worden bijvoorbeeld in een concentratie van 0,01 tot 10%, betrokken op het totale gewicht van het te stabiliseren materiaal, gebruikt.

Het opnemen van de verbindingen met formule (1) evenals de eventueel verdere toevoegsels in het polymere, organische materiaal geschiedt op bekende wijze, bijvoorbeeld voor of tijdens de vorming of ook door het opbrengen van de opgeloste of gedispergeerde verbindingen op het polymere, organische materiaal, eventueel onder achteraf afdampen van het oplosmiddel. De verbindingen met formule (1) kunnen ook in de vorm van een masterbatch, die deze bijvoorbeeld in een concentratie van 2,5 tot 25 gew.% bevat, aan het te stabiliseren materiaal toegevoegd worden.

De verbindingen met formule (1) kunnen ook voor of tijdens de polymerisatie voor de verknoping toegevoegd worden.

De verbindingen met formule (1) kunnen in zuivere vorm maar ook op een was, olie of polymeren verkapseld aan het te stabiliseren materiaal toegevoegd worden.

De verbindingen met formule (1) kunnen ook op het te stabiliseren polymeer gesproeid worden. Zij zijn in staat, andere toevoegsels (b.v. de boven aangegeven gebruikelijke toevoegsels) resp. hun smelten te verdunnen, zodat zij ook samen met deze toevoegsels op het te stabiliseren polymeer gesproeid kunnen worden. Bijzonder gunstig is het toevoegen door sproeien tijdens de desactivering van de polymerisatiekatalysatoren, waarbij bijvoorbeeld de als desactivering gebruikte damp voor het ver-sproeien gebruikt kan worden.

Bij kogelvormige gepolymeriseerde polyolefinen kan het bijvoorbeeld gunstig zijn, de verbindingen met formule (1), eventueel samen met andere toevoegsels, door sproeien aan te brengen.

De zo gestabiliseerde materialen kunnen in de meest verschillende vormen toegepast worden, bijvoorbeeld als folies, vezels, banden, vorm massa’s, profielen of als bindmiddelen voor lakken, kleefstoffen of kit.

Bij de bereiding van polyurethanen kunnen ook als drijfmiddel water en/of licht vluchtige organische stoffen gebruikt worden. Als organische drijfmiddelen komen bijvoorbeeld aceton, ethylacetaat, gehalogeneerde alkanen, zoals methyleenchloride, chloroform, ethylideenchloride, vinyli-; deenchloride, monofluortrichloormethaan, chloordifluormethaan, dichloor-difluormethaan, verder butaan, hexaan, heptaan of diethylether in aanmerking. Een drijfwerking kan ook door het toevoegen van verbindingen verkregen worden, die bij temperaturen boven kamertemperatuur gassen afsplitsen, bijvoorbeeld stikstof, als voorbeelden kunnen genoemd worden azoverbindingen zoals azoisoboterzuurnitril.

De bereiding van polyurethanen wordt doelmatig in aanwezigheid van geschikte katalysatoren uitgevoerd. Als zodanig worden de op zich bekende katalysatoren toegepast, zoals b.v. tertiaire aminen, zoals triethylami-ne, tributylamine, N-methylmorfoline, N-ethylmorfoline, N-cocomorfoline, N,N,N’,N ’-tetramethyl-ethyleendiamine, 1,A-diazabicyclo-(2,2,2)-octaan, N-methyl-N’-dimethylaminmoethyl-piperazine, N,N-dimethylbenzylamine, bis-(N,N-diethylaminoethyl)-adipaat, Ν,Ν-diethylbenzylamine, pentamethyldie-thyleentriamine, Ν,Ν-dimethylcyclohexylamine, N,N,N',N’-tetramethyl-1,3-butaandiamine, N,N-dimethyl-B-fenylethylamine, 1,2-dimethylimidazool en 2-methylimidazool, verder op zich bekende mannichbasen uit secundaire aminen, zoals dimethylamine, en aldehyden, bij voorkeur formaldehyde of ketonen zoals aceton, methylethylketon of cyclohexanon en fenolen, zoals fenol, nonylfenol of bisfenol.

Tegenover isocyanaatgroepen reactieve waterstofatomen bevattende tertiaire aminen als katalysatoren zijn b.v. triethanolamine, triisopro-panolamine, N-methyldiethanolamine, N-ethyl-diethanolamine, Ν,Ν-dimethyl-ethanolamine, zowel als hun omzettingsprodukten met alkyleenoxiden, zoals propyleenoxide en/of ethyleenoxide.

Als verdere katalysatoren komen verder sila-aminen met koolstof-silicium-bindingen in aanmerking, zoals bijvoorbeeld 2,2,4-trimethyl-2-SilamorfOline en 1,3-diethylaminomethyl-tetramethyl-disiloxaan, verder stikstof bevattende basen, zoals tetraalkylammoniumhydroxide, verder alkalihydroxiden, zoals natriumhydroxide, alkalifenolaten, zoals natrium-fenolaat of alkalialcoholaten, zoals natriummethylaat, of hexahydrotria-zine, verder organische metaalverbindingen, in het bijzonder organische tinverbindingen, b.v. tin(II)-zouten van carbonzuren zoals tin(II)-ace-taat, tin(ll)-octoaat, tin(Il)-ethylhexoaat en tin(II)-lauraat en de tin(IV)-verbindingen, b.v. dibutyltinoxide, dibutyltindichloride, dibu-tyltindiacetaat, dibutyltindilauraat, dibutyltinmaleaat of dioctyltindia-cetaat, natuurlijk kunnen alle bovengenoemde katalysatoren als mengsels gebruikt worden.

Eventueel zijn verdere op zich bekende toevoegsels, zoals bijvoorbeeld oppervlakte actieve stoffen, zoals emulgatoren en schuimstabilisa-toren, aanwezig.

Als emulgatoren komen bijvoorbeeld de natriumzouten van ricinus-oliesulfonaten of zouten van vetzuren met aminen, zoals oliezuurdiethyla-mine of stearinezuurdiethanolamine in aanmerking. Ook alkali- of ammoni-umzouten van sulfonzuren zoals van dodecylbenzeensulfonzuur of dinaftyl- methaandisulfonzuur, o£ van vetzuren 2oals ricinolzuur, of van polymere vetzuren, kunnen ala oppervlakte actieve toevoegsels gebruikt worden.

Als schuimstabilisatoren komen vooral polyethersiloxanen, in het bijzonder wateroplosbare vertegenwoordigers daarvan, in aanmerking. Deze verbindingen 2ijn in het algemeen zo opgebouwd, dat een copolymerisaat uit ethyleenoxide en propyleenoxide mat een polydimethylsiloxaanrest verbonden is.

Als verdere toevoegsels kunnen ook reactievertragers, b.v. zuurrea-gerende stoffen, zoals zoutzuur of organische zuurhalogeniden, verder celregulatoren die op zich bekend zijn, zoals paraffine of vetalcoholen, of dimethylpolysiloxanen evenals pigmenten of kleurstoffen en vlamvertra-gers die op zich bekend zijn, bijvoorbeeld tris-chloorethylfosfaat, trik-resylfosfaat of ammoniumfosfaaten -polyfosfaat, verder stabilisatoren tegen verouderings- en weersinvloeden, weekmakers en fungistatische en bacteriostatisch werkende stoffen als ook vulstoffen, zoals bijvoorbeeld bariumsulfaat, kiezelgoer, roet of kalk, in de samenstelling aanwezig zijn.

Verdere voorbeelden van eventueel aanwezige oppervlakte actieve toevoegsels en schuimstabilisatoren evenals celregulatoren, reactievertragers, stabilisatoren, vlamvertragende stoffen, weekmakers, kleurstoffen en vulstoffen evenals fungistatische en bacteriostatische werkzame stoffen evenals eenheden voor het gebruik en verwerkingsmethode van deze toevoegsels zijn de vakman bekend.

De polyurethaanverbindingen kunnen in een geschikte vorm, zoals bijvoorbeeld in de vorm van vezels, gemaakt worden. Bij voorkeur echter worden schuimstoffen gemaakt, waarbij bij een geschikte keuze van de componenten hetzij elastische of starre schuimstoffen respectievelijk ook alle tussen deze twee extreme liggende produkten verkregen worden.

Polyurethaanschuim wordt bij voorkeur uit vloeibare uitgangsmaterialen bereid, waarbij de met elkaar om te zetten uitgangsmaterialen hetzij in een enkele reactietrap samen gemengd worden of echter eerst een NCO-groep bevattend vooraddukt uit een polyol en een overmaat aan polyisocya-naat bereid wordt dat dan bijvoorbeeld door reactie met water verschuimd wordt.

De reactiecomponenten worden op bekende wijze in een eenstapsreac-tie, in een prepolymeerwerkwij ze of in een semipolymeerwerkwijze tot reactie gebracht, waarbij men zich vaak van machinale inrichtingen bediend, welke de vakman algemeen bekend zijn.

Bij de schuimstofbereiding wordt de verschuiming vaak in vormen uitgevoerd. Daarbij wordt het reactiemengsel in een vorm gebracht. Als vormmateriaal komt metaal, b.v. aluminium of kunststof, b.v. epoxidehars, in aanmerking. In de vorm schuimt het tot schuiming in staat zijnde reactiemengsel en vormt het het vormlichaam. De vormverschuiming kan daarbij zo uitgevoerd worden, dat het vormlichaam aan zijn oppervlakte celstructuur bevat, het kan echter ook zo uitgevoerd worden dat het vormlichaam een compacte huid en een ééncellige kern bevat. Men kan in dit verband zo tewerk gaan, dat men in de vorm zoveel tot schuimen in staat zijnd reactiemengsel brengt, dat het gevormde schuim de vorm juist vult. Men kan echter ook zo werken, dat men meer tot schuimen in staat zijnd reactiemengsel in de vorm brengt als voor het totaal vullen van het inwendige van de vorm met schuim nodig is. In het laatste geval wordt derhalve onder "overcharging" gewerkt.

Bij de vormverschuiming worden vaak op zich bekende "uitwendige oplosmiddelen", zoals siliciumoliën gebruikt. Men kan echter ook zogenaamde "inwendige oplosmiddelen", ook gemengd met uitwendige oplosmiddelen, gebruiken.

Er kunnen ook in de koude uithardende schuimstoffen gemaakt worden. Natuurlijk kunnen echter ook schuimstoffen door blokverschuiming volgens de op zichzelf bekende dubbeltransportbandwerkwijze gemaakt worden.

Er kunnen ook flexibele, semiflexibele of harde polyurethaanschuim-stoffen gemaakt worden. Zij vinden de op zichzelf bekende toepassing voor dergelijke produkten, b.v. als matrassen en kussenmaterialen in de meubel- en automobielindustrie, verder voor het maken van armaturen, zoals zij in de automobielindustrie gebruikt worden en tenslotte als dammidde-len en middelen voor de warmte- resp. koude-isolering, b.v. in de bouwsector of in de koelmeubelindustrie of in de textielindustrie b.v. als schoudervulling.

De onderhavige uitvinding heeft ook betrekking op een werkwijze voor het stabiliseren van een organisch materiaal tegen oxidatieve, thermische of door licht geïnduceerde afbraak, en wordt daardoor gekenmerkt, dat men hierin ten minste één verbinding met formule (1) opneemt of hierop aanbrengt.

Zoals reeds aangegeven, worden de onderhavige verbindingen ook met bijzonder gunstige resultaten toegepast als stabilisatoren in polyolefi-nen, vooral als thermostabilisatoren. Bijzonder goede stabilisering wordt bijvoorbeeld dan verkregen, als men ze in combinatie met organische fos-fieten of fosfonieten gebruikt. Daarbij bezitten de onderhavige verbindingen het voordeel, dat zij reeds in bijzonder lage hoeveelheden werk- zaam zijn. Zij worden bijvoorbeeld in hoeveelheden van 0,0001 tot 0,015, in het bijzonder van 0,0001 tot 0,008 gew.X betrokken op het polyolefine toegepast. Het organische fosfiet of fosfoniet wordt pas doelmatig in een hoeveelheid van 0,01 tot 2, in het bijzonder van 0,01 tot 1 gew.X, eveneens betrokken op het polyolefine. Als organische fosfieten resp. fosfo-nieten worden bij voorkeur die gebruikt, die in de Duitse octrooiaanvrage P 4202276.2 beschreven zijn. Zie daarin in het bijzonder de conclusies, de voorbeelden en de bladzijden 5, laatste alinea tot bladzijde 11. Tot bijzonder doelmatige fosfieten en fosfonieten behoren ook de in punt 5 van de bovengenoemde lijst van costabilisatoren.

Ook onderwerp van de uitvinding zijn nieuwe verbindingen met formule (1), (1) waarin R2, R3, R« en R5 onafhankelijk van elkaar waterstof, CrC2S alkyl, C7-Cs fenylalkyl, niet gesubstitueerd of door Cj-C< alkyl gesubstitueerd fenyl, niet gesubstitueerd of door Cj-C^ alkyl gesubstitueerd C5-Ce cyclo-alkyl; C.-Cjg alkoxy, hydroxyl, Cj-Cjs alkanoyloxy, C3-C25 alkenoyloxy, door zuurstof, zwavel of

t6 onderbroken C3-C2s alkanoyloxy; C6-C9 cycloalkyloarbonyloxy, benzoyloxy of door Cj-C12 alkyl gesubstitueerd benzoyloxy voorstellen, waarin Rlt waterstof of Cj-C6 alkyl betekent, of verder de groepen R2 en R2 of de groepen R<, en R5 samen met het koolstof-atoom, waaraan zij gebonden zijn, een fenylring vormen, R* bovendien -(CH2)n-COR.j voorstelt, waarin n 0, 1 of 2 is, Rn hydroxy, [-CT £ MM]> C;—Clg alkoxy of

:ekent, ,R„ en R„ onafhankelijk van elkaar waterstof of C,-C18 alkyl voorstellen, M een r-waardig metaalkation is en r 1,2 of 3 betekent, R7, Re, Rs en R10 onafhankelijk van elkaar wa-) terstof, Cj-C,, alkyl of Cj-C< alkoxy betekent, met dien verstande, dat ten minste een van de groepen R7, RB, R9 en R1C waterstof is, en wanneer R^, Rs, R6, R7 en R10 waterstof zijn, R4 bovendien een groep met formule (2) betekent ,

(2) waarin R2, R6 en R5 de bovenvermelde betekenissen hebben en R3 zoals hierna voor m = 1 aangegeven gedefinieerd is en RJ2 en Rn onafhankelijk van elkaar waterstof, 03-0ι: alkyl of fenyl voorstellen, m 1 of 2 betekent, en wanneer τη 1 is, Rj waterstof, C,-C25 alkanoyl, C3-C25 alkenoyl, door door zuurstof, zwavel of

onderbroken C3-C25 alkanoyl; C6-C, cycloalkylcarbonyl, benzoyl of door Cj-C;2 alkyl gesubstitueerd benzoyl voorstelt, Rifc de bovenvermelde betekenissen bezitten en R6 waterstof of een groep met de formule (3) voorstelt, 1 (3) ' '4

waarom R,, , R^, R,., R>, R;, Re, R5 en RJ0 de bovenvermelde betekenissen bezitten en wanneer m2 is, Rj

voorstelt, waarin R17 een direkte binding, Cj-C;g alkyleen, door zuurstof, zwavel of

onderbroken C2-C,g alkyleen; C2-CJ8 alkenyleen, C2-C20 alkylideen, C,-C2c fenylalkylideen, C5-Cg cycloalkyleen, C,-Cg bicycloalkyleen of fenyleen voorstelt, Rj6 de bovenvermelde betekenissen bezit en R6 waterstof voorstelt, waarbij de verbinding met de formule (4) tot (8),

waarin X waterstof of acetyl betekent, uitgesloten zijn.

De bij voorkeur toegepaste groepen van de nieuwe verbinding met formule (1) komen overeen met de voorkeuren volgens de bovengenoemde samenstellingen volgens de uitvinding.

Bovendien hebben verbindingen met formule (1) de voorkeur, waarin Rj en R5 waterstof betekenen en ten minste één van de groepen R2 en R4 geen waterstof betekent.

Ook hebben verbindingen met formule (1) de voorkeur, waarin, als m \ 1 is, Rj C5-C25 alkanoyl, door zuurstof, zwavel of de N-R16 onderbroken C3-C25 alkanoyl; C5-C6 cycloalkylcarbonyl, benzoyl of door Cj-C12 alkyl gesubstitueerd benzoyl voorstelt en R,6 de bovenvermelde betekenissen bezit.

Bijzondere voorkeur bezitten de verbindingen met de formule (1), waarin R2 waterstof of C,-C14 alkyl betekent, R3 en Rs voorstellen, Rt waterstof, hydroxyl, Cj-C4 alkyl, C,-CA alkoxy of -(CH2)n-CORa betekent, waarin n 2 is en Rn hydroxyl voorstelt, R7, R8, R9 en onafhankelijk van elkaar waterstof Cj-C* alkyl of C7-C4 alkoxy betekent, met dien verstande, dat ten minste één van de groepen R7, Rg, Rs of R10 waterstof is, m 1 is en Rj waterstof, Cj-C^ alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-C$ alkanoyl; of C3-C4 alkenoyl betekent en R6 waterstof of een groep met de formule (3)

(3) voorstelt, waarin Rj, R2, R3, R4, R5, R7, RB, Rs en RJ0 de bovenvermelde betekenissen bezitten.

Zeer grote voorkeur bezitten verbindingen met formule (1) waarin R2 waterstof of Cj-C14 alkyl betekent, R3, R3, Rg, R7 en R10 waterstof zijn, R4 waterstof of Cj-C4 alkyl is, R8 en R, onafhankelijk van elkaar waterstof, C]-C4 alkyl of C7-C4 alkoxy betekenen, m 1 is en R3 C2-C20 alkanoyl of C3-C4 alkenoyl voorstelt.

De verbindingen volgens de uitvinding met de formule (1) kunnen op op zichzelf bekende wijzen bereid worden.

Bijvoorbeeld, en deze werkwijze heeft de voorkeur, wordt een fenol met formule (9),

waarin R2, R3, R4 en R5 de eerder gegeven betekenissen bezitten, met een aan de fenylring gesubstitueerd 4-hydroxyamandelzuur met formule (10), waarin R7, Rg, R, en R]0 de eerder aangegeven betekenissen bezitten, bij verhoogde temperatuur, in het bijzonder bij temperaturen van 130 tot 200eC in de smelt of in een oplosmiddel eventueel onder licht vacuüm, omgezet. Bij voorkeur wordt de reactie in een oplosmiddel zoals bijvoorbeeld azijnzuur of mierezuur in een temperatuurbereik van 50 tot 130°C

uitgevoerd. De reactie kan door het toevoegen van een zuur zoals zoutzuur, zwavelzuur of methaansulfonzuur gekatalyseerd worden. De omzetting kan bijvoorbeeld op dezelfde wijze uitgevoerd worden als aangegeven is in de beschrijvingsinleiding vermelde literatuur.

De aan de fenylring gesubstitueerde 4-hydroxyamandelzuren zijn in de literatuur bekend of kunnen bijvoorbeeld volgens W. Bradley et al., J. Chem. Soc. 1956. 1622; EP-A-146269 of DE-2.944.295 op analoge wijze bereid worden.

De fenolen met formule (9) zijn ook bekend of kunnen op zichzelf bekende wijze verkregen worden.

(13)

Bisfenolverbindingen met de formule (13) kunnen volgens Houben-Weyl, Methoden der organischen Chemie, deel 6/1c, 1030, bereid worden.

De door deze omzetting verkregen fenolen met formule (1), waarin Rj waterstof betekent, kunnen op algemeen bekende veresteringswijzen, bijvoorbeeld volgens Organikum 1986, blz. 402-408, bijvoorbeeld door acyle-i ring met een zuurchloride of zuuranhydride met de formule Rj JC1 resp. R;1-0-R,1, waarin R,1 dezelfde betekenis heeft als R, behalve waterstof, veres-terd worden.

De dimerisering van verbinding met de formule (11) ter verkrijging van verbindingen met de formule (1), waarin R6 een groep met de formule (3) is (verbindingen met de formule (12)] geschiedt door oxidatie met bijvoorbeeld jodium onder basische omstandigheden in een organisch oplosmiddel bij kamertemperatuur. Als base is in het bijzonder natriumethylaat geschikt, en als oplosmiddel ethanol en diethylether.

De volgende voorbeelden verduidelijken de uitvinding verder. Opgaven in delen of procenten hebben betrekking op de gewichtsdelen of ge-wichtsprocenten.

Voorbeeld 1: Bereiding van 5,7-di-tert-butyl-3-(4-hydroxyfenyl)- benzofuran-2-on (verbinding (101), tabel 1).

Een mengsel van 103,2 g (0,50 mol) 2,4-di-tert-butylfenol en 102,4 g (0,55 mol) 4-hydroxyamandelzuur monohydraat in 100 ml azijnzuur wordt onder stikstof 24 uur onder terugvloeikoeling gekookt. Het reactiemengsel werd aansluitend met 140 ml 50% waterig azijnzuur verdund, afgekoeld en het neerslag afgefiltreerd. Het residu werd nogmaals met 200 ml 50% waterig azijnzuur gewassen en aansluitend gedroogd. Er werden 95,9 g (57%) 5,7-di-tert-butyl-3-(4-hydroxyfenyl)-benzofuran-2-on verkregen, smp . 187- 190eC (verbinding 101), tabel 1).

Voorbeeld 2: Bereiding van 3-(3,5-dimethyl-4-hydroxyfenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on (verbinding (107), tabel 1).

Aan een onder stikstof bij 95eC geroerd mengsel van 154,8 (0,75 mol) 2,4-di-tert-butylfenol en 98,1 g (0,50 mol) 3,5-dimethyl-4-hydroxya-mandelzuur in 500 ml azijnzuur wordt 1,5 ml (23 mmol) methaansulfonzuur toegevoegd. Na ca. 4 minuten begint de kristallisatie van een produkt in de vorm van fijne, witte kristallen. Het reactiemengsel werd nog een uur onder terugvloeikoeling gekookt, aansluitend tot ongeveer 15eC afgekoeld en het neergeslagen produkt afgefiltreerd. Het residu wordt met 250 ml azijnzuur en met 1500 ml water gewassen. Na het drogen worden verkregen 161,5 g (88%) 3-(3,5-dimethyl-4-hydroxyfenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofu-ran-2-on, smp. 225-228®C (verbinding (107), tabel 1).

Analoog aan voorbeeld 2 worden uit de overeenkomstige fenolen en amandelzuren de verbinding (102), (103), (104), (105), (106), (108), (116), (126), (128), (130), (131), (132) en (134) bereid.

Voorschrift voor de bereiding van gesubstitueerde 4-hydroxyamandel- zuren: 0,30 mol uitgangsfenol worden in 150 ml 2N natriumhydroxideoplos-sing onder stikstof opgelost. Na afkoelen op +5eC wordt 4,8 g (0,12 mol) natriumhydroxide en 13,3 ml (0,12 mol) 50% waterig glyoxylzuur toegevoegd en het reactiemengsel 4 uur bij kamertemperatuur geroerd. Na steeds 4 uur werd tweemaal nog 0,12 mol natriumhydroxide en glyoxylzuur toegevoegd (totaal 0,36 mol). Het reactiemengsel werd aansluitend nog 12 uur geroerd, dan met geconcentreerd zoutzuur geneutraliseerd en tweemaal met 75 ml petroleumether gewassen. De waterige base werd nu met geconcentreerd zoutzuur aangezuurd en met ether verschillende malen geëxtraheerd. De organische fasen worden samengevoegd, boven magnesiumsulfaat gedroogd en aan een vacuüm rotatieverdamper ingedampt. Er werden zo de volgende pro-dukten verkregen: 3,5-dimethyl-4-hydroxy-amandelzuur, smp. 132-135°C, opbrengst 85%; 4-hydroxy-3-methylamandelzuur; smp. 115-120eC, opbrengst 55%; 4-hydroxy-3-tert-butylamandelzuur, smp. 156-158°C, opbrengst 26%; 3-isopropyl-4-hydroxy-2-methylamandelzuur, smp. 114-119eC, opbrengst 20%; 3,5-di-tert-butyl-4-hydroxy-amandelzuur, smp. 177-180°C, opbrengst 45%; en 3-methyl-5-tert-butyl-4-hydroxy-amandelzuur, smp. 138-141®C, opbrengst 50%.

Voorbeeld 3: Bereiding van 3-(4-acetoxy-3,5-dimethylfenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on (verbinding (109), tabel 1).

Aan een onder stikstof bij 105*0 geroerde suspensie van 183,3 g (0,50 mol) 3-(3,5-dimethyl-4-hydroxyfenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on (verbinding (107), tabel 1, voorbeeld 2) in 250 ml xyleen en 0,5 ml (7,7 mmol) methaansulfonzuur werd gedurende ca. 10 minuten 53,6 g (0,53 mol) azijnzuuranhydride toegedruppeld. Het heldere, kleurloze reactiemengsel werd onder licht vacuüm bij ongeveer 170°C ingedampt. Het residu werd voorzichtig met 500 ml 1-butanol omgezet en met ijs/water afgekoeld. Het neergeslagen produkt wordt afgefiltreerd, met 100 ml 1-butanol gewas- sen. Na drogen werd verkregen 197,6 g (97%) 3-(4-acetoxy-3,5-diemethylfe-nyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on, smp. 165-166eC (verbinding (109), tabel 1).

Analoog aan voorbeeld 3 werden uit de verbinding (101) en (131) de verbinding (120) respectievelijk de verbinding (133) verkregen.

Voorbeeld 4: Bereiding van 3-(3,5-dimethyl-4-pivaloyloxy-fenyl)- 5,7-di-tert-butyl-bensofuran-2-on (verbinding (110), tabel 1).

Aan een onder stikstof bij 95®C geroerde suspensie van 274,5 g (0,75 mol) 3,5-dimethyl-4-hydroxyfenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on (verbinding (107), tabel 1, voorbeeld 2) in 600 ml xyleen en 7,5 ml (115,7 mmol) methaansulfonzuur werden gedurende 25 minuten 180,1 g (1,49 mol) pivaloylchloride toegedruppeld. Het heldere, homogene reactiemengsel werd aansluitend nog 2,5 uur onder terugvloeikoeling gekookt en vervolgens onder licht vacuüm ingedampt. In het vloeibare, ongeveer 170°C warme residu werd voorzichtig door te koelen 50 ml 1-butanol en 600 ml methanol gegoten en met ijs/water gekoeld. Het neergeslagen produkt wordt afgefiltreerd en met 350 ml koud methanol gewassen. Na het drogen werd verkregen 311,9 g (92%) 3-(3,5-dimethyl-4-pivaloyloxy-fenyl)-5,7-di-tert-butyl- benzofuran-2-on, smp. 140-142eC (verbinding (110), tabel 1).

Analoog aan voorbeeld 4 werden uit de overeenkomstige fenolen en zuurhalogeniden de verbindingen (111), (112), (113), (114), (115), (117), (118), (119), (121), (122), (123), (124), (125) en (129) verkregen

Voorbeeld 5: Bereiding van bis-3,3’-[3-(3,5-dimethyl-4-pivaloyloxy-fenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on] (verbinding 127), tabel 1).

Aan een natriumethylaatoplossing, verkregen door het toevoegen van 0,92 g (40 mmol) natrium in 80 ml absolute ethanol, werd onder stikstof 18,02 g (40 mmol) 3-(3,5-dimethyl-4-pivaloyloxy-fenyl)-5,7-di-tert-butyl-benzofuran-2-on (verbinding (110), voorbeeld 4) toegevoegd. Aansluitend wordt bij kamertemperatuur gedurende ca. 10 minuten een oplossing van 5,08 g (20 mmol) jodium in 50 ml diethylether toegedruppeld. Het reactiemengsel wordt nog 5 minuten geroerd, aansluitend met 1,0 g (5,3 mmol) natriumpyrosulfiet omgezet en met 400 ml water verdund. Het ontstane neerslag wordt met methyleenchloride geëxtraheerd. De organische fasen worden afgescheiden, met water gewassen, verenigd, boven natriumsulfaat gedroogd en aan een vacuüm rotatieverdamper ingedampt. Kristallisatie van het residu uit ethanol/methyleenchloride levert 16,8 g (93%) van het bis-3,3 ’ - [3 - (3,5-dimethyl-4-pivaloy loxy-f eny 1) - 5,7-di-tert-butyl-benzofuran- 2-on], smp. 268-270eC (verbinding 127), tabel. 1).

Tabel 1: (vervolg)

Tabel 1: (vervolg)

Tabel 1: (vervolg)

Tabel 1: (vervolg)

i ) 0

Tabel 1: (vervolg)

Tabel 1: (vervolg) i

Voorbeeld 6: Stabilisering van polypropyleen bij meervoudige extru- sie.

1,3 kg polypropyleenpoeder (Profax 6501), dat met 0,025% Irganox* 1076 (3-[3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenyl]propionzuur-n-octadecylester) voorgestabiliseerd werd (met een bij 230°C en met 2,16 kg gemeten smelt-index van 3,2), werd gemengd met 0,05% Irganox® 1010 (pentaerytrit-tetra-kis-[3-(3,5-di-tert-butyl-A-hydroxyfenyl)]propionaat), 0,05% calciumstea-raat, 0,03% dihydrotalciet (DHT 4A®, Kyowa Chemical Industry Co., Ltd., [Μ§4ι5Α12(0Η)ι;£Ο;.3,5Η;0] en 0,015% van een verbinding uit tabel 1. Dit mengsel wordt in een extruder met een cilinderdoorsnede van 20 mm en een lengte van 400 mm met 100 omdraaiingen per minuut geëxtrudeerd, waarbij de 3 verhittingszones op de volgende temperaturen ingesteld werden: 260°C, 270°C en 280°C. Het extrudaat wordt ter koeling door een waterbad getrokken en aansluitend gegranuleerd. Dit granulaat werd nogmaals ge-extrudeerd. Na drie extrusies wordt de smeltindex gemeten (bij 230°C met 2,16 kg). Een grote toename van de smeltindex betekent een sterke ketenafbraak, dus een slechte stabilisering. De resultaten zijn in tabel 2 samengevat.

Voorbeeld 7: Stabilisering van polyethyleen tijdens het verwerken.

100 delen polyethyleenpoeder (Lupolen® 5260 Z) worden met 0,05 delen pentaerytrittetrakis-[3-(3,5-di-tert-butyl-4-hydroxyfenyl)-propio- naat], 0,05 delen tris-(2,4-di-tert-butyl-fenyl)-fosfiet en 0,05 delen van een verbinding uit tabel 1 gemengd en in een Brabender plastograaf bij 220°C en 50 omwentelingen per minuut gekneed. In deze tijd wordt de kneedweerstand als draaimoment continu geregistreerd. In het verloop van de kneedtijd begint het polymeer na langer tijd constant te zijn geweest te verknopen, wat aan de hand van een snelle toename van het draaimoment vastgesteld kan worden. In tabel 3 is de tijd tot de duidelijke toename van het draaimoment als maat van de stabilisatorwerking aangegeven. Hoe langer deze tijd is, des te beter is de stabilisatorwerking.

Voorbeeld 8: Stabilisering van thermoplastische elastomeren op styreenbasis.

70 g styreen-butadieen-styreen (SBS, ®Finapren 416) wordt met 0,25% van de te onderzoeken stabilisator uit tabel 1 in een Brabender-plasto-graaf bij 220°C en 60 omdraaiingen per minuut 30 minuten gekneed. Uit het verloop van de draaimomentcurve wordt de inductietijd bepaald, dat wil zeggen de kneedtijd in minuten tot het verhogen van het draaimoment op 1 Nm na het draaimomentminimum. Grote toename van de inductietijd betekent goede stabilisering. De resultaten zijn in tabel 4 samengevat.

Voorbeeld 9: Stabilisering van polybutadieen-rubber 70 g polymeer (Buna CB 529 C) wordt met 0,25% van de te testen stabilisator uit tabel 1 in een Brabender-plastograaf bij 160°C en 60 omdraaiingen per minuut 30 minuten gekneed. Uit het verloop van de draai-momentscurve wordt de inductietijd bepaald, dat wil zeggen de kneedtijd in minuten tot de verhoging van het draaimoment op 1 Nm na het draaimomentminimum. Grote toename van de inductietijd betekent goede stabilisering. De resultaten zijn in tabel 5 samengevat.

Voorbeeld 10: Stabilisering van een polyether-polyurethaan zwak- schuim.

In 157 g van een antioxidatievrij polyether-polyol, ®Lupranol 2045 (een trifunctionele polyether-polyol met primaire hydroxylgroepen; hy-droxylgetal 35 mg KOH/g, watergehalte minder dan 0,12, zuurgetal minder dan 0,1 mg KOH/g) werden 470 mg (0,32, betrokken op het polyol) van een stabilisatormengsel volgens de uitvinding (tabel 6) opgelost. Daaraan werden 10,24 g van een oplossing van 1,74 g *TEC0STAB [Polysilicon van de firma Goldschmidt, DE], 0,48 g diazabicyclooctaan [aminekatalysator] en 0,8 g water toegevoegd en intensief bij 100 omw./min gedurende 60 seconden geroerd. Aansluitend werd 3,2 g van een oplossing van 0,32 g tinocto-aat (katalysator) in 2,9 g van het bovengenoemde polyol toegevoegd en opnieuw intensief 60 seconden bij 100 omw./min geroerd. Onmiddellijk daarop werd onder intensief roeren 98 g van een isocyanaat (®Lupranat T80 van de firma BASF; toluyleen-2,4- en -2,6-diisocyanaatmengsel) toegevoegd, en na 6 seconden in een uitgeklede vorm gegoten. De exotherme temperatuur bij het opschuimen tot een schuimblok wordt gemeten. Het schuimblok werd 24 uur in een klimaatkamer bij 5°C afgekoeld en opgeslagen. Uit het midden van het blok werden 2 cm dikke schijven gezaagd en uit het midden hiervan met een boor ronde (cilindervormige) proefmonsters gesneden. De monsters werden in een reageerbuisje onder lucht bij 190eC in een voorverhitte Alu-blok-thermostaat verouderd. Van deze monsters wordt volgens ASTM D-1925 de vergeling als vergelingsindex (YI) bepaald. Hoe later de vergeling optrad en hoe kleiner de vergelingsindex is, des te beter is de stabilisering. De resultaten zijn samengevat in tabel 6.

A01 is een mengsel van polygealkyleerd difenylaminen (®Irganox 5057) A)2 is ü,4’-thiobis(6-tert-butyl-3-methylfenol) (®Santonox R) A03 is 2,2'-methyleenbis(6-tert-butyl-4-methylfenol).

Claims (16)

1. 2. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin R2, R3, R4 en Rs onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-C18 alkyl, benzyl, fenyl, C5-C6 cycloal- kyl, Cj-Cg alkoxy, hydroxyl, C,-CJB alkanoyloxy, C3-C18 alkenoyloxy of ben-zoyloxy voorstellen, R4 bovendien -(CH^-COR,, betekent, en wanneer m 1 is, R7 waterstof, CrC18 alkanoyl, C3-C18 alkenoyl, door zuurstof, zwavel of \ N-Rj6 onderbroken C3-C18 alkanoyl; C8-C9 cycloalkylcarbonyl, benzoyl of / door Cj-Cg alkyl gesubstitueerd benzoyl voorstelt, Rlé de bovenvermelde betekenissen heeft en als m 2 is, Rj

   

   betekent, waarin R17 een direkte binding, Cj-C12 alkyleen, door zuurstof, zwavel of

   

   onderbroken C2_Cj2 alkyleen; C2-C72 alkenyleen, C2-C12 alkylideen, C7-C,2 fenylalkylideen, C5-C8 cycloalkyleen of fenyleen betekent en R16 de bovenvermelde betekenissen heeft.
2. 3. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin ten minste twee van de groepen R2, R3, R9 en R5 waterstof betekenen.
3. 4. Samenstelling volgens conclusie 3, waarin R3 en R5 waterstof betekenen.
4. 5. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin R3, R5, R, en R10 onafhankelijk van elkaar waterstof of Cj-C9 alkyl zijn, R2 waterstof of alkyl betekent, R4 waterstof, CrC12 alkyl, CrC8 alkoxy, hydroxy of -(CH2)„-C0Rn voorstelt, waarin n 0,1 of is, Rn hydroxyl of CrCn alkoxy betekent, en wanneer m 1 is, R7 waterstof, Cj-C8 alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-Ci8 alkanoyl; of C3-C18 alkenoyl betekent en wanneer m2 is, Rj

   

   voorstelt, waarin R17 Cj-Cg alkyleen, C2-C8 alkenyleen, C2-Cg alkylideen, C7-C9 fenylalkylideen, cyclohexyleen of fenyleen betekent .
5. 6. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin R2 waterstof of Cj-C14 alkyl betekent, R3 en R3 waterstof betekenen, R* waterstof, hydroxyl, Ci-C4 alkyl, CrC4 alkoxy of -(CH2)n-C0Ru betekent, waarin n 2 is en Ru hydroxy voorstelt, R7, Rg, R9 en R10 onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-C* alkyl of Cj-Ct alkoxy betekenen, met dien verstande, dat ten minste een van de groepen R,, R8, R9 of R10 waterstof is, m 1 is en R2 waterstof, CrC18 alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-C8 alkanoyl; of C3-C4 alkenoyl betekent en R6 waterstof of een groep met de formule (3)

   

   (3) voorstelt, waarin Rn R2, R3, R4, R5, R,, Rg, R9 en R10 de bovenvermelde betekenissen hebben.
6. 7. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin R2 waterstof of C,-C14 alkyl betekent, R3, Rs, R6, R, en Ri0 waterstof zijn, R4 waterstof of Cj-C4 alkyl is, Re en R5 onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-C4 alkyl of Cj-C4 alkoxy betekenen, m 1 is en R; Cj-Cjo alkanoyl of C3-C4 alkenoyl voorstelt.
7. 8. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin component a) een synthetisch polymeer is.
8. 9. Samenstelling volgens conclusie 1, waarin component b) in een hoeveelheid van 0,0005 tot 5% betrokken op het gewicht van component a) aanwezig is.
9. 10. Samenstelling volgens conclusie 1, die ook een organisch fos-fiet of fosfoniet bevat.
10. 11. Verbindingen met de in conclusie 1 gedefinieerde formule (1) waarbij de verbindingen met formules (4) tot (8)

    

    

    waarin X waterstof of acetyl betekent, uitgesloten 2ijn.
11. 12. Verbindingen volgens conclusie 11, waarin R3 en R5 waterstof betekenen en ten minste een van de groepen R2 en R4 geen waterstof betekenen.
12. 13. Verbindingen volgens conclusie 11, waarin als m 1 is, R, Cs-C25 alkanoyl, door zuurstof, zwavel oionderbroken C3-C25 alkanoyl; C6-C9 cyeloalkylcarbonyl, benzoyl of door

    

    CrC12 alkyl gesubstitueerd benzoyl voorstelt en Rie de bovenvermelde betekenissen heeft.
13. 14. Verbindingen volgens conclusie 11, waarin R2 waterstof of C.”CU alkyl betekent, R3 en R3 waterstof betekenen, R< waterstof, hydroxyl, C,-C4 alkyl, Ci-C* alkoxy of - (CH2)n-C0Rn betekent, waarin n 2 is en Rn hydroxy voorstelt, R7, Re, R9 en R)0 onafhankelijk van elkaar waterstof, CrC4 alkyl of Cj-Cj, alkoxy betekenen, met dien verstande, dat ten minste één van de groepen R7, Rg, R, of RJ0 waterstof is, m 1 is en R, waterstof, Cj-C^ alkanoyl, door zuurstof onderbroken C3-Cg alkanoyl; of C3-C9 alkenoyl betekent en R6 waterstof of een groep met de formule (3)

    

    (3) voorstelt, waarin R,, R2, R5, R,, R5, R7, Re, R9 en R10 de bovenvermelde betekenissen hebben.
14. 15. Verbindingen volgens conclusie 11, waarin R2 waterstof of Cj-C14 alkyl betekent, R,, Rs, Rs, R, en R10 waterstof zijn, R4 waterstof of C^C* alkyl is, R8 en R9 onafhankelijk van elkaar waterstof, Cj-Cj alkyl of CrCt alkoxy betekenen, m 1 is en Rj Cj-C10 alkanoyl of C3-C4 alkenoyl voorstelt.
15. 16. Het gebruik van de verbindingen met de in conclusie 1 gedefinieerde formule (1) als stabilisatoren voor organische materialen tegen oxidatieve, thermische of door licht geïnduceerde afbraak.
16. 17. Werkwijze voor het stabiliseren van een organisch materiaal tegen oxidatieve, thermische of door licht geïnduceerde afbraak, met het kenmerk, dat men hierin tenminste een verbinding met de in conclusie 1 gedefinieerde formule (1) verwerkt of hierop aanbrengt.