NL192343C - 17Ó-gesubstitueerde androsta-(1,)4-(di)een-3-on-17ß-carbonzuurverbindingen met een ontstekingswerende werkzaamheid en farmaceutische preparaten, die deze verbindingen bevatten. - Google Patents

Description

1 192343 17a-gesubstltueerde androsta-(1,)4-(dl)-een-3-on-17|}-carbonzuurverbindingen met een ontstekïngs-werende werkzaamheid en farmaceutische preparaten, die deze verbindingen bevatten

De uitvinding heeft betrekking op 17a-gesubstitueerde androsta-(1 ,)4-(di)een-3-on-17β-5 carbonzuurverbindingen en farmaceutische preparaten, die deze verbindingen bevatten, met een ontstekingswerende werkzaamheid voor plaatselijke of andere lokale toediening.

De Franse octrooiaanvrage 2.122.539 beschrijft 17a-acyloxy-androsta-(1 ,)4-(di)een-3-on-17(5-carbonzuur-esterverbindingen, die een grote plaatselijke ontstekingswerende werkzaamheid bij een geringe systemische werkzaamheid bezitten.

10 Van de in deze Franse octrooiaanvrage 2.122.539 beschreven verbindingen wordt in het Duitse

Offenlegungsschrift 2.904.614 ten name van dezelfde Aanvraagster chloor-methyl-17a-acetoxy-9a-fhror-11β-hydroxy-16p-methyl-3-oxo-androsta-1,4-dieen-17p-carboxylaat als bijzonder goede verbinding beschreven.

Soortgelijke verbindingen van de androstaanreeks met op plaats 17a een acetoxygroep of hydroxylgroep zijn beschreven in de Europese octrooiaanvrage 0 004 741, waarin deze verbindingen vervolgens omgezet 15 worden in de overeenkomstige 17p-thiocarbonzuurverbindingen.

Gebleken is, dat de therapeutische index van deze bekende 17a-acyloxy-17β-androstaancarbonzuuresters te wensen overiaat.

De onderhavige uitvinding verschaft nieuwe 17a-gesubstitueerde androsta-(1 ,)4-(di)een-3-on-17β-carbonzuurverbindingen, die gekenmerkt zijn, doordat ze de formule 1 van het formuleblad bezitten, waarin 20 R., een door 1-3 halogeenatomen gesubstitueerde alkylgroep met 1-6 koolstofatomen voorstelt, R2 een ongesubstitueerde of door 1-3 halogeenatomen gesubstitueerde alkylgroep met 1-6 koolstofatomen, een cycloalkylgroep met 3-8 koolstofatomen, een fenyl- of benzylgroep voorstelt, R3 een waterstofatoom of een a- of β-methylgroep voorstelt, R4 een waterstof- of fluoratoom voorstelt, 25 R5 een waterstof- of fluoratoom voorstelt, Z een carbonyl- of β-hydroxymethyleengroep voorstelt en de stippellijn in ring A aangeeft dat de 1,2-binding verzadigd of onverzadigd is.

De steroïden met formule 1 zijn buitengewoon krachtige plaatselijke ontstekingswerende middelen.

Dankzij het feit, dat hun gemakkelijke afbraak in vivo leidt tot een inactieve steroïdale metaboliet, bezitten 30 de onderhavige verbindingen een veel geringere systemische werkzaamheid dan de bekende glucocorticosteroïden, van wiens inactieve metabolieten ze afgeleid zijn. Vele van de verbindingen volgens de uitvinding zijn geheel vrij van systemische activiteit. Een dergelijke minimale of afwezige systemische activiteit betekent, dat de verbindingen volgens de uitvinding toegepast kunnen worden voor lokale (bijvoorbeeld plaatselijke) behandeling van ontstekingen zonder de ernstige systemische neveneffecten, die gepaaid gaan 35 met het gebruik van de bekende glucocorticosteroïden.

De door R1 en R2 in formule 1 voorgestelde alkylgroepen kunnen recht of vertakt zijn en bevatten 1-6 koolstofatomen. Geschikte voorbeelden zijn de methyl-, ethyl-, propyl-, butyl-, pentyl- en hexylgroepen en hun vertakte isomeren, zoals bijvoorbeeld de isopropyl-, isobutyl-, sec-butyl- en tert-butylgroepen.

De uitdrukking ’’halogeen” omvat een chloor-, broom-, jood- of fluoratoom.

40 Voorbeelden van door 1 tot 3 halogeenatomen gesubstitueerde alkylgroepen met 1-3 koolstofatomen zijn de chloormethyl-, dichloormethyl-, trichloormethyl-, broommethyl-, fluormethyl-, difluormethyl-, trifluormethyl-, 1-fluor-ethyl-, 1-chloorethyl-, 2-chloorethyl-, 2,2,2-trichloorethyl-, 2,2,2-trifluorethyl-, 1,2-dichloorethyl-, 1-chloorpropyl-, 3-chloorpropyl-, 1-chloorbutyl-, 1-chloorpentyl-, 1 -chloorhexyl- en 4-chloorbutylgroepen. Voorts wordt de uitdrukking ’’cycloalkylgroep met 3-8 koolstofatomen” gebruikt voor een cycloalkylgroep 45 met 3-8 koolstofatomen, zoals de cyclopropyl-, cyclobutyl-, cyclopentyl-, cyclohexyl-, cycloheptyl- en cyclooctylgroepen.

Terwijl al de verbindingen met formule 1 aan het beoogde doel (een gunstiger therapeutische index dan een verwant bekend glucocorticosteroïden) voldoen, verdienen bepaalde groepen van verbindingen echter de voorkeur.

50 Een voorkeursgroep van verbindingen zijn de verbindingen met de formule 1, waarin Z, R., en R2 de eerder genoemde betekenissen bezitten en de rest van de structuurformule gelijk is aan die van hydiocor-tison (dat wil zeggen dat R3, R4 en Rs elk een waterstofatoom zijn en de 1,2-binding verzadigd is), of van prednisolen (dat wil zeggen dat R3, R4 en R5 elk een waterstofatoom zijn en de 1,2-binding onverzacfigd is).

Een andere groep van voorkeursverbindingen bestaat uit de 6a- en/of 9a-fluor- en 16a- of 16β-55 methylderivaten van de in de voorafgaande alinea vermelde verbindingen. In deze groep zijn de verbindingen waarin Z, R1t en R2 de bovengenoemde betekenissen bezitten en de rest van de structuurformule gelijk is aan die van fludrocortison, betamethason en dexamethason bijzondere voorkeursverbindingen. Andere 192343 2 bijzonder belangwekkende verbindingen in deze groep zijn degene, waarin Z, R, en R2 de bovengenoemde betekenissen bezitten en de rest van de structuurformule gelijk is aan die van flumethason, fluprednisolon of paramethason.

Verbinding met de formule 1, waaraan in verband met hun hoge therapeutische index bijzondere 5 voorkeur wordt gegeven, is: chloormethyl-17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta- 1,4-dieen-3-on-17fJ-carboxylaat.

De uitvinding heeft tevens betrekking op een farmaceutisch preparaat met ontstekingswerende werking voor plaatselijke of andere lokale toediening, dat een doelmatige hoeveelheid van ten minste een verbinding met de formule 1 en een farmacologisch aanvaardbare drager bevat.

10 De resultaten van verschillende onderzoeken met betrekking tot de werkzaamheid van representatieve verbindingen volgens de uitvinding, die hierna nader besproken zullen worden, tonen duidelijk de aanzienlijke ontstekingswerende werkzaamheid en de minimale systemische werkzaamheid/giftigheid van de steroïden met formule 1. Op grond van deze gewenste scheiding van plaatselijke en systemische werkzaamheden, kunnen de verbindingen volgens de uitvinding toegepast worden bij de behandeling van 15 plaatselijke of andere lokale ontstekingen zonder de ernstige systemische neveneffecten te veroorzaken, die typisch optreden bij de bekende natuurlijke en synthetische glucocorticosteroïden zoals cortison, hydrocor-tison, hydrocortison 17a-butyraat, β-methason 17-valeraat, triamcinolon en betamethason-dipropionaat.

Thymus-involutieproef 20 De proefdieren waren vrouwelijke Sprague/Dauwley ratten met elk een gewicht van 40-45 gram. Eén zijde van elk oor van eike rat werd behandeld met een totaal van 25 microliter van een oplossing (ethanol/ isopropylmyristaat of aceton/isopropylmyristaat, 90/10 v/v) met de hierna vermelde hoeveelheid onderzochte verbinding. Op dezelfde wijze behandelde dieren, met uitzondering van het weglaten van de onderzochte verbinding, dienden als blanco proefdieren. Na 24 uren werden alle ratten gedood en gewogen en werden 25 hun thymi verwijderd en gewogen. De resultaten zijn vermeld in de hiernavolgende tabel A, waarin de gewichten van de thymi uitgedrukt zijn als mg per 100 g rat.

TABEL A

Invloed van plaatselijk toegediende (vergelijkende) steroïden op het gewicht van de thymus bij ratten 30 -——

Proefverbinding Hoeveelheid Aantal mg Thymus ± SD Totaal gewicht per rat (g) (voorbeeld) toegepaste ratten 100 g rat proefverbinding - (pmol) Begin Eind % Winst

35 ±SD

Geen (blanco) - 8 364 ± 29 48,44 61,42 27 ± 6

Hydrocortison 0,75 8 274 ± 45 49,44 61,15 24 ±7 40 (vergelijkend)

Chloormethyl 0,75 8 347 ± 31 48,06 62,10 29 ± 5 11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxy-45 androst-4-een-3-on-1 /β-οβιΐχιχνίββί (IC)

Chloormethyl 0,75 7 309 ± 24 45,57 60,60 33 ± 6 17a-ethoxycarbonyl-50 oxy-11 β-hydroxyan-drost-4-een-3-on-^-carboxylaat (IC) 1

De verandering in het gewicht van de thymi is een maat voor de systemische werkzaamheid en dientengevolge voor de giftigheid. Des te lager het gewicht van de thymi, des te groter de systemische werkzaamheid. Zoals uit de gegevens in Tabel A blijkt, veroorzaakt zelfs hydrocortison, het natuurlijke glucocorticoïde, 3 192343 een aanzienlijke afname van het gewicht van de thymus in vergelijking tot de blanco proef. De afnamen, die veroorzaakt worden door gelijke doses van de verbindingen volgens de uitvinding zijn veel geringer, waaruit blijkt dat deze verbindingen een veel geringere systemische werkzaamheid bezitten dan hydrocortison.

5 Bleekproeven (Vasokonstriktorproeven)

Bleekproeven bij mensen van het McKenzie-type werden uitgevoerd om de blekende werking van een verbinding volgens de uitvinding, chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17β-carboxylaat te onderzoeken. Gevonden is, dat het vermogen van een verbinding om bleking bij mensen te veroorzaken nauw verband houdt met de ontstekingswerende werkzaamheid.

10 De proefverbinding werd opgelost in ethanol/isopropyl-myristaat (90/10 of 70/30) in concentraties van 0,03, 0,01,0,003, 0,001 en 0,0003 M. Hoeveelheden van 50 microliter van elke oplossing werden aangebracht op afzonderlijke gaasdelen van een verband van het type, dat gewoonlijk toegepast wordt voor allergie-onderzoek en het verband werd aangebracht op de voorarm. Na 6 uren afsluiting werd het verband verwijderd. 1 Tot 5 uren na verwijdering van het verband werd bleking waargenomen zelfs bij de laagste 15 concentraties van de proefverbinding.

Bij onderzoek van hydrocortison volgens de bovenstaande methode en directe vergelijking met de proefverbinding werd geen bleking waargenomen bij concentraties van hydrocortison beneden 0,03 M.

Voorts werd opgemerkt, dat 0,03 M hydrocortison ongeveer dezelfde mate van bleking veroorzaakte als 0,001 M chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11 p-hydroxy-androst-4-een-3-on-17p-carboxylaat.

20

Oor-oedeemproef

De proefdieren waren Sprague/Dawley ratten met elk een gewicht van ongeveer 150 g. Bij de behandelings-groepen werden bepaalde hoeveelheden van de proefverbinding opgelost in 5 gew.% crotonoliebevattende aceton en 50 microliter van de oplossing werd aangebracht op het binnenoppervlak van het rechter oor van 25 de ratten. Een blanco groep werd op gelijke wijze behandeld met alleen de drager, dat wil zeggen 5 gew.% crotonolie in aceton. 6 Uren na het aanbrengen van de crotonolie werd een bepaald gebied van elk oor onder verdoving door sec.tie_verwijderd. 43 Uren na de steroïde-behandeling worden de dieren gedood en de thymi en de bijnieren verwijderd en gewogen. De proefresultaten, die de remmende werking van plaatselijk aangebrachte steroïden op de door crotonolie veroorzaakte zwelling van het oor tonen, zijn 30 samengevat in Tabel B.

TABEL B

Invloed van de plaatselijk aangebrachte (vergelijkende) steroïden op de door crotonolie veroorzaakte zwelling van het oor 35 -—---

Proefverbinding (voorbeeld) Dosis® Aantal Gewicht van het oor (mg)b mg/kg proefdieren

Ontstoken Onbehandeld 40 oor oor

Geen (blanco) 5 75,2 ± 4,5 46,6 ±1,4

Chloormethyl 17a-ethoxy- 0,3 5 62,2 ±3,0* 50,8 ± 2,4 45 carbonyloxy-11 β-hydroxy-androst- 1 5 55,0 ± 2,6** 48,4 ±1,0 4-een-3-on-17p-carboxylaat (IC) 3 5 52,6 ±1,8** 51,6 ±3,2

Hydrocortison 17-butyraat 1 5 50,0 ± 2,3” 52,0 ± 2,5 50 Betamethason 17-valeraat 1 5 55,4 ±1,2* 50,4 ±2,0.

a: Berekende waarden gebaseerd op toepassing van 50 pl steroTd-oplossing.

b: 50 pl 5%’s crotonolie/aceton en geneesmiddelen in 5%’s crotonolie/aceton werden aangebracht op het rechter oor. Het gewicht van het oor werd 6 uren na de plaatselijke toediening bepaald.

* p < 0,05; ** p < 0,01: Aanzienlijk verschil met de blanco.

192343 4

Vervolg tabel B

Proefverbinding (voorbeeld) Toename % Remming % Relatief orgaangewicht (mg/100 g lichaamsgewicht) 5 -

Thymus Bijnieren

Geen (blanco) 61,4 ± 8,9 333 ± 15 23,3 ±1,7 10 Chloormethyl 17a- 23,3 ± 7,2* 62,1 290 ± 25 26,0 ±2,5 ethoxycarbonyloxy-11 β- 14,0 ± 6,5** 77,2 293 ±21 18,7 ± 1,4 hydroxyandrost-4-een-3-on-^- 3,7 ± 8,1** 94,0 288 ±21 20,3 ±0,8 carboxylaat (IC) 15 Hydrocortison 17-butyraat 3,6 ± 3,5** 106,0 303 ± 21 20,2 ± 0,7

Betamethason-17-valeraat 10,9 ± 6,3** 82,2 267 ± 19* 18,9 ±1,9 *: p < 0,05; **; p < 0,01 ; Aanzienlijk verschil met de blanco 20 Zoals blijkt uit Tabel B remde de verbinding volgens de uitvinding, namelijk chloormethyl 17a-ethoxycarbonyl-oxy-11p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat de door crotonolie veroorzaakte zwelling (en dientengevolge de gewichtstoename) van het oor aanzienlijk, dat wil zeggen dat de verbinding een aanzienlijke ontstekingswerende werkzaamheid toonde. Anderzijds verminderde de verbinding volgens de uitvinding in tegenstelling tot betamethason-17-valeraat het gewicht van de thymus in vergelijking met de blancoproef 25 niet opmerkelijk, dat wil zeggen, dat de verbinding volgens de uitvinding geen opmerkelijke systemische werkzaamheid toonde.

Granuloma-vormingsproef

De proefverbinding werd opgelost in aceton en hoeveelheden met verschillende concentraties werden 30 geïnjecteerd in katoenbolletjes. De bolletjes werden gedroogd en vervolgens werd één bolletje geïmplanteerd onder de huid van elke proefrat. Zes dagen later werden de dieren gedood en het granulatieweefsel (granuloma), dat in en rond het geïmplanteerde bolletje gevormd was, verwijderd, gedroogd en gewogen. Daarnaast werden de thymi en bijnieren verwijderd en gewogen. Het vermogen van een verbinding om de granuloma-vorming bij deze proef te remmen is een directe aanwijzing voor de plaatselijke ontstekings-35 werende werkzaamheid en de ontstekingswerende werkzaamheid is derhalve des te beter, naaimate het gewicht van het granulatieweefsel lager is. Anderzijds is een aanzienlijke afname van het gewicht van de thymus een aanwijzing voor een aanzienlijke systemische werkzaamheid. Omgekeerd, wanneer een verbinding het gewicht van de thymus niet opmerkelijk vermindert in vergelijking met de blanco, is dit een aanwijzing voor een gebrek aan (of zeer minimale) systemische neveneffecten.

40 De resultaten zijn vernield in de Tabellen C, D en E-1 en E-2.

TABEL C

Invloed van plaatselijk toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht, het gewicht van de thymus en de vorming van granulatieweefsel veroorzaakt door implantatie van katoenbolletjes bij ratten 45 -

Proefverbinding (vooibeeld) Dosis (mg/ Aantal Toename bolletje) proefdieren lichaamsgewicht (9) 50 Geen (blanco 10 40,5 ± 0,8

Chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy- 0,1 8 36,0 ±2,8 11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17β- 0,3 8 33,0 ±1,3*** carboxylaat (IC) 1 8 32,8 ± 0,9*** 55 3 7 30,7 ±1,5*** 5 192343 TABEL C (vervolg)

Proefverbinding (voorbeeld) Dosis (mg/ Aantal Toename bolletje) proefdieren lichaamsgewicht 5 (g)

Chloormethyl 1^-hydroxy-17a- 1 7 33,4 ±1,3*** methoxycarbonyloxy-androst-4-een-3-on- ΙΤβ-carboxylaat (IC) 10 -

Hydrocortison-17-butyraat 1 8 33,4 ±1,4*** 3 8 15,9 ±1,4*** 10 8 4,9 ±1,0*** 15 Betamethason 17-valeraat 1 8 16,6 ±1,9*** 3 8 14,9 ±1,7*** 10 8 17,0 ±2,1*** ***: 0 < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.)

20 Vervolg tabel C

Proefverbinding (voorbeeld) Granulatieweefsel Relatief orgaangewicht mg/100 g lichaamsgewicht (afname %) 25

Drooggewicht Remming (%) Thymus Bijnieren (mg/100 g lichaamsgewicht)

Geen (blanco) 43,7 ± 4,2 326 ± 22 23,7 ±1,1

Chloormethyl 17a- 34,7 ± 4,3 20,6 282 ± 13 (13,5) 22,9 ± 2,6 (3,4) ethoxycarbonyloxy-11 β-hydroxy- 25,3 ± 2,3** 42,1 298 ± 16 (8,6) 22,8 ± 1,0 (3,8) androst-4-een-3-on-17β- 14,0 ± 1,8*** 68,0 304 ± 10 (6,7) 21,8 ± 1,3 (8,0) 35 carboxylaat (IC) 18,7 ±2,3*** 57,2 278 ± 21 (14,7) 19,6 ± 1,1* (17,3)

Chloormethyl 11 β-hydroxy-l7a- 24,6 ± 2,6** 43,7 218 ± 15** (33,1) 19,1 ± 1,1** (19,4) methoxycarbonyloxy-androst-4-^ een-3-on-17β-carboxylaat (IC)

Hydrocortison 17-butyraat 32,2 ± 5,0 26,3 73 ± 5*** (77,6) 27,1 ±1,4 (—14,3) 21.6 ±2,2** 50,6 47 ± 3** (85,6) 16,5 ±1,2*** (30,4) 29,2 ± 3,1* 33,2 32 ± 3*** (90,2) 16,8 ±1,2*** 45 (29,1)

Betamethason 17-valeraat 35,4 ± 7,3 19,0 47 ± 2*** (85,6) 15,5 ± 1,3*** (34,6) 31.6 ± 2,1* 27,7 38 ± 3*** (88,3) 13,6 ± 0,9*** 50 (42,6) 40.7 ±2,6 6,9 43 ± 4*** (86,8) 12,6 ±0,9*** (46,8) gg *: p < 0,05, **: p < 0,01, ***: p < 0,001 (gemiddeld ± S.E.) 192343 6

TABEL D

Invloed van plaatselijk toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht, het gewicht van de thymus en de vorming van granulatieweefsel veroorzaakt door implantatie van katoenbolletjes bij ratten 5 Proefverbinding (voorbeeld) Dosis (pg/ Aantal Toename bolletje) proefdieren lichaamsgewicht (9)

Geen (blanco) 10 34,4 ±1,4 10 -

Chloormethyl 11 p-hydroxy-17a- 100 8 34,9 ± 2,7 isopropoxycarbonyloxy-androst-4-een-3- 300 8 33,9 ±1,6 on-17p-carboxylaat (IC) 1000 8 34,0 ± 2,6 3000 8 32,4 ± 2,3 75 -

Chloormethyl 11 p-hydroxy-17a- 30 8 32,4 ±1,2 isopropoxycarbonyloxyandrosta-1,4- 100 7 35,0 ±1,5 dieen-3-on-17p*carboxylaat (IIC-15) 300 8 34,4 ±1,1 1000 8 29,4 ±1,5 20 ---—-

Chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a- 0,3 8 32,4 ±1,1 fluor-11 p-hydroxy-16a-methylandrosta- 1 8 37,3 ±1,5* 1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat (IIC-4) 3 8 34,3 ±1,1 10 8 36,1 ±1,1 25 30 8 31,3 ± 1,4

Chloormethyl 9a-fluor-11 p-hydroxy-17a- 1 7 33,0 ±1,7 isopropoxycarbonyloxy-16p- 3 8 30,4 ±1,1 methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p- 10 8 33,0 ±1,5 30 carboxylaat (IIC-7) 30 8 31,8 ±1,7

Hydrocortison 17-butyraat 300 6 26,2 ± 1,7* 1000 6 26,2 ±1,2** 3000 6 6,7 ± 2,2*** 35 10000 6 -2,0 ±2,4***

Betamethason 17-valeraat 100 7 24,9 ±1,9** 300 8 22,3 ± 1,2*** 1000 7 5,3 ±1,0*** 40 3000 8 6,6 ± 1,4*** * : p < 0,05, **: p < 0001, p <0,001 (Gemiddeld ± S.E.)

Vervolg tabel D

45 -—-

Proefverbinding Granulatieweefsel Thymusgewicht (voorbeeld) -—--

Nat gewicht Remming Droog gewicht Remming mg (Afname %) (mg) (%) (mg) (%) 50 -—--

Geen (blanco) 566 ± 28 81,2 ± 6,3 445 ± 20

Chloormethyl 11 p-hydro- 485 ± 36 14,3 70,0 ± 6,0 13,8 452 ± 29 xy-17a-isopropoxycarbon- 431 ± 20‘* 23,9 50,9 ± 2,8** 37,3 469 ± 25 55 yloxyandrost-4-een-3-on- 305 ± 16*** 46,1 24,1 ± 2,7*** 70,3 464 ± 30 17p-carboxylaat (l-C) 292 ± 7*** 48,4 20,3 ± 1,3*** 75,0 459 ± 24 7 192343

Vervolg tabel D (vervolg)

Proefverbinding Granulatieweefsel Thymusgewicht (voorbeeld)---- 5 Nat gewicht Remming Droog gewicht Remming mg (Afname %) (mg) (%) (mg) (%)

Chloormethyl 11β- 432 ± 15** 23,8 51,0 ± 2,8** 37,2 523 ± 26* hydroxy-17a-isopropoxy- 417 ±27** 26,3 41,1 ±5,8*** 49,4 537 ±31* 10 carbonyloxyandrosta-1,4- 369 ± 18*** 34,8 38,1 ± 5,9*** 53,1 525 ±28* dieen-3-on-17cc- 289 ± 12*** 48,9 18,5 ±2,4*** 77,2 423 ± 26 carboxylaat (IIC-15)

Chloormethyl 17a- 472 ±23* 16,6 57,3 ±5,0* 29,4 492 ±26 15 ethoxy carbonyloxy-9a- 388 ± 31*** 31,4 36,4 ± 2,4*** 55,2 519 ±22* fluor-11 p-hydroxy-16a- 331 ± 11*** 41,5 27,4 ± 2,9*** 66,3 472 ±16 ;methylandrosta-1,4- 313 ± 13*** 44,7 22,1 ± 3,6*** 72,8 521 ± 35 dieen-3-on-17p- 290 ± 10 48,8 20,4 ± 2,4*** 74,9 505 ± 26 carboxylaat (IIC-4) 20 -—-—--

Chloormethyl 9a-fluor- 423 ± 19* 25,3 44,4 ± 5,4*** 45,3 526 ± 30* 11 β-hydroxy-l 7a- 351 ± 19*** 38,0 26,9 ± 4,4*** 66,9 471 ± 20 isopropoxycarbonyloxy- 362 ± 8*** 36,0 29,9 ± 3,3*** 63,2 474 ± 25 16p-methylandrosta-1,4- 315 ± 12*** 44,3 19,9 ±2,3*** 75,5 489 ± 26 25 dieen-3-on-17a-carboxylaat (IIC-7)

Hydrocortison 333 ±21*** 41,2 34,0 ± 5,3*** 58,1 353 ±37* (20,7) 17-butyraat 366 ± 24*** 35,3 35,3 ± 4,2*** 56,5 99 ± 7*** (77,8) 30 329 ± 14*** 41,9 28,0 ± 2,7*** 65,5 58 ± 5*** (87,0) 311 ± 7*** 45,1 27,2 ± 2,4*** 66,5 46 ± 7*** (89,7)

Betamethason 400 ± 19*** 29,3 41,1 ±2,7*** 49,4 364 ± 24* (18,2) 17-valeraat 347 ± 15*** 38,7 33,3 ± 3,6*** 59,0 264 ± 29*** (40,7) 35 363 ± 28*** 35,9 38,1 ± 4,8*** 53,1 77 ± 5*** (82,7) 374 ±15*** 33,9 43,0 ± 4,1*** 47,0 63 ± 3*** (85,8) * : p < 0,05. ** : p < 0,01, *** : p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.) 40 TABEL E-1

Invloed van plaatselijk toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht, het gewicht van de thymus en de vorming van granulatieweefsel veroorzaakt door implantatie van katoenbolletjes bij ratten

Proefverbinding (voorbeeld) Dosis (pg/ Aantal proefdie- Toename 45 bolletje) ren lichaamsgewicht (9)

Geen (blanco) 10 33,5 ±1,0 50 Chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a- 0,3 8 32,5 ±1,1 fluor-11 β-hydroxy-l 6p-methylandrosta- 1 8 36,3 ± 0,9 1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat (IIC-3) 3 8 33,8 ±1,3 10 8 31,1 ±1,7 192343 8 TABEL E-1 (vervolg)

Proefve (binding (voorbeeld) Dosis (jjg/ Aantal proefdie- Toename bolletje) ren lichaamsgewicht 5 (9)

Chloomnethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a- 0,3 8 35,6 ±1,0 methyl-17a-propoxycarbonyloxyandrosta- 1 8 31,9 ±0,8 1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat (IIC-4) 3 7 34,1 ±1,9 10 10 8 33,1 ±1,6

Betamethason 17-valeraat 10 6 31,8 ±1,6 30 6 30,8 ± 3,0 100 6 25,7 ±1,2*** 15 -;-

Clobetasol 17-propionaat 1 8 33,0 ±1,2 3 7 24,9 ±1,8*** 10 8 25,0 ±2,1** 30 8 24,8 ±1,1*** 20 100 8 15,9 ±1,0*** *: p < 0,05, **: p < 0,01, *** : p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.)

Vervolg tabel E-1 25 ---------—-—

Proefverbinding Granulatieweefsel Thymusgewicht (voorbeeld)--

Nat gewicht Remming Droog gewicht Remming mg (Afname %) (mg) (%) (mg) (%) 30 -

Geen (blanco) 525 ± 19 80,1 ± 5,1 495 ± 36

Chloormethyl-17a- 499 ± 36 5,0 61,8 ±5,7* 22,8 501 ± 29 ethoxycarbonyloxy-9a- 437 ± 24* 16,8 57,0 ± 6,2* 28,8 566 ± 31 35 fluor-11 β-hydroxy-l 6β- 422 ± 32* 19,6 47,5 ± 5,0*** 40,7 500 ± 27 methylandrosta-1,4- 370 ± 21 *** 29,5 34,8 ± 5,5*** 56,6 421 ± 30 dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-3) 40 Chloormethyl 9a-fluor- 454 ± 27* 13,5 55,1 ± 6,2** 31,2 523 ± 28 11 β-hydroxy-l 6a-methyl- 415 ±30** 21,0 42,9 ±5,1*** 46,4 453 ± 21 17a-propoxycarbonyloxy- 360 ± 18*** 31,4 29,7 ± 3,2*** 62,9 504 ± 42 androsta-1,4-dieen-3-on- 350 ±13*** 33,3 28,5 ± 2,8*** 64,4 547 ± 26 17^i-catboy^\aaX (IIC-9) 45 -

Betamethason 375 ± 19*** 28,6 38,5 ± 6,2*** 51,9 479 ± 25 (3,2) 17-valeraat 412 ±42* 21,5 46,2 ± 7,4** 42,3 484 ± 23 (2,2) 419 ±20** 20,2 41,0 ±4,2*** 48,8 378 ± 30* (23,6) 1 2 3 4 5 6

Clobetasol 17-propionaat 401 ± 29** 23,6 42,0 ± 5,8*** 47,6 478 ± 22 (3,4) 2 402 ± 40** 23,4 43,1 ± 8,9** 46,2 449 ± 21 (9,3) 3 364 ±25*** 30,7 37,9 ± 6,8*** 52,7 322 ± 22** (34,9) 4 320 ± 10*** 39,0 25,5 ± 2,1*** 68,2 174 ±26*** (64,8) 5 325 ± 12*** 38,1 23,9 ± 3,3*** 70,2 84 ± 3*** (83,0) 6 ____ *: p < 0,05, " : p < 0,01, *** : p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.) 9 192343 TABEL E-2

Invloed van plaatselijk toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht, het gewicht van de thymus en de vorming van granulatieweefsel veroorzaakt door implantatie van katoenbolletjes bij ratten 5 Proefverbinding Dosis Aantal Toename Droog granulatieweefsel Thymus- (vootbeeld) (pg/bolletje) proefdieren lichaamsge- gewicht wicht (g) - mg Remming mg <%) 10 -

Geen (blanco) 10 28,0 ±1,5 67,2 ± 3,4 505 ± 22

Chloormethyl 9a-fluor- 1 8 28,9 ±1,1 59,1 ± 5,8 12,1 441 ± 24 17a-isopropoxycarbonyl- 3 8 25,8 ±0,9 49,4 ± 3,7** 26,5 519 ± 31 15 oxy-1ββ-methyl-androsta- 10 7 28,4 ±0,8 51,1 ±5,8* 24,0 547 ± 35 1.4- dieen-3,11 -dion-17β- 30 8 27,4 ± 0,9 40,6 ± 3,6*** 39,6 536 ± 24 carboxylaat (IIC-7)

Chloormethyl 17a- 1 7 23,7 ±1,5 55,3 ±2,6* 17,7 459 ±41 20 ethoxycaibonyloxy-9a- 3 8 25,6 ±1,2 51,6 ± 5,9* 23,2 467 ± 21 fluor-16a-methylandrosta- io 8 26,5 ± 2,5 41,5 ± 4,7*** 38,2 544 ± 31 1.4- dieen-3,11-dion-17β- 30 8 20,3 ± 0,9** 39,9 ± 3,6*** 40,6 463 ± 24 carboxylaat (IIC-4) 25 * : p < 0.05, ** : p < 0,01. ***: p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.)

Mannelijke Sprague-Dawley rallen mei een gewicht van 152-189 g (gemiddeld lichaamsgewicht 171 g), werden gebruikt. Het gewicht van de katoenbolletjes was 30,1 + 0.3 mg (aantal proefdieren 30).

De gegevens in Tabellen C, D en E-1 en E-2 tonen duidelijk, dat de verbindingen volgens de uitvinding een 30 aanzienlijke ontstekingswerende werkzaamheid uitoefenden in geringere doses dan de bekende steroïden: hydrocortison 17-butyraat en betamethason 17-valeraat. Anderzijds veroorzaakten de bekende steroïden een aanzienlijke afname van het gewicht van de thymi en toonden derhalve een zeer aanzienlijke systemi-sche werkzaamheid, terwijl de verbindingen volgens de uitvinding geen opmerkelijke of minimale afname van het gewicht van de thymi veroorzaakten. Dientengevolge bezitten de onderhavige verbindingen een veel 35 grotere therapeutische index, dat wil zeggen scheiding van de plaatselijke ontstekingswerende werkzaamheid en de systemische werkzaamheid dan de bekende steroïdale ontstekingswerende middelen.

De gegevens in Tabel E-2 tonen tevens, dat de verbindingen volgens de uitvinding een aanzienlijke plaatselijke ontstekingswerende werkzaamheid toonden.

Uit de resultaten in Tabellen D en E-2 werden de ED40, EDS0 en ED60-waarden en de relatieve potenties 40 van de verbindingen volgens de uitvinding berekend. Deze zijn vermeld in tabel F. Aan één van de verbindingen volgens de uitvinding, namelijk chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, werd een potentiewaarde van 1 op elk ED-niveau gegeven, en de potenties van de andere verbindingen werden relatief ten opzichte daarvan uitgedrukt. De ED40, EDS0 en ED60-waarden zijn de doses, die nodig zijn om respectievelijk 40%, 50% en 60% vermindering van het gewicht van het 45 granulatieweefsel te verkrijgen.

192343 10

TABEL F

Relatieve potenties van zachte steroïden bij de proef met door katoenbolletjes veroorzaakte granuloma

Proefverbinding ED401 Relatieve ED^2 Relatieve ED®,9 Relatieve 5 (voorbeeld) (pg/bolletje) potentie (pg/bolletje) potentie (pg/bolletje) potentie

Chloormethyl 11β- 307 1 460 1 690 1 hydroxy-17a-isopropoxy- carbonyloxyandrost-4- (238-394) (360-623) (523-1023) 10 een-3-on-17fi-carboxylaat (IC)

Chloormethyl-ΙΙβ- 47 119 301 hydroxy-17a-isopro- 6,5 3,9 2,3 15 poxycarbonyloxyandrost- (15-85) (60-202) (178-627) 1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-15)

Chloormethyl 17a- 0,47 1,07 2,44 20 ethoxycarbonyloxy-9a- 053 43Q 283 fluor-11 B-hydroxy-16a- methylandrosta-1,4- (0,23-0,75) (0,66-1,59) (1,65-3,86) 6ίθβη-3-οη-17β -carboxylaat (IIC-4) 25 -

Chloormethyl 9a-fluor- 0,25 0,97 3,75 11 β-hydroxy-l 7a- _______ isopropoxycarbonyloxy- 1228 474 184 16p-methylandrosta-1,4- 30 dieen-3-on-17β- (0,004-0,886) (0,08-2,31) (1,25-7,68) carboxylaat (IIC-7)

Chloormethyl 17a- 2,31 6,45 18,01 ethoxycarbonyloxy-9a- 35 fluor-1 Ιβ-hydroxy·^- 133 71 38 methylandrosta-1,4- dieen-3-on-17p- (1,07-6,38) (2,96-44,58) (6,47-393,8) carboxylaat (IIC-3) 40 Chloormethyl 9a-fluor- 0,58 1,20 2,49 11 p-hydroxy-16a-methyl- 529 383 277 17a-propoxycarbonyl- (0,20-1,01) (0,67-2,88) (1,37-13,32) oxyandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-03Ηχ>Χ7ΐ88ί 45 (IIC-9)

Hydrocortison - - - - 1015 17-butyraat (724-26866) 0,7 50 Clobetasol 17-propionaat - - 3 - >10 - 1 dosis veroorzaakt 40% remming van gewicht van het granulatieweefsel 2 dosis veroorzaakt 50% remming van gewicht van het granulatieweefsel () = 95% betrouwbaarheidsgrenzen 3 dosis veroorzaakt 60% remming van gewicht van het granulatieweefsel 11 192343

Onderzoek van thymus-remming

Verscheidene verdere proeven werden uitgevoerd om de effecten van bepaalde verbindingen volgens de uitvinding op het gewicht van de thymus bij ratten te bepalen, wanneer de verbindingen systemisch werden toegediend. Bij elk van deze proeven werden mannelijke Sprague-Dawley ratten gebruikt (het gemiddeld 5 gewicht van de ratten bij elke proef is vermeld in de navolgende Tabellen). De proefverbindingen werden gesuspendeerd in 0,5% carboxymethylcellulose en eenmaal per dag gedurende drie dagen subcutaan geïnjecteerd. Op de vijfde dag (48 uren na de laatste behandeling) werden de dieren gedood en het gewicht van de thymus bepaald. De toename van het lichaamsgewicht werd 24 uren na de laatste behandeling gemeten. De proefresultaten zijn vermeld in de Tabellen G, H en I. De TED40, en TED^ waarden (thymoly-10 tische effectieve doses of doses, die nodig zijn om 40% en 50% remming van het gewicht van de thymus te verkrijgen) en de relatieve potentie van de verbindingen volgens de uitvinding en de vergelijkende steroïden zijn vermeld in Tabel J. In Tabel J is aan de TED40 en TEDS0 voor het vergelijkende steroïde betamethason 17-valeraat een waarde van 1 gegeven, en de potenties van de andere verbindingen zijn relatief ten opzichte daarvan uitgedrukt. Het is duidelijk, dat naarmate de remming van de thymus-aktiviteit bij een 15 bepaalde doses groter is, de verbinding des te giftiger is.

TABEL G

Invloed van systematisch toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht en het gewicht van de thymus bij ratten 20 -—

Proefverbinding (voorbeeld) Dosis Aantal Toename Thymus (mg) Remming (%) (mg/kg/dag) proefdieren lichaamsge wicht (g) 25 Geen (blanco) 9 18,3 ±0,7 471 ± 21

ChloormethyM 1 β-hydroxy- 3 9 14,7 ± 0,6** 439± 18 6,8 17a-isopropoxycarbonyloxy- 10 10 10,2 ±0,7*** 386 ±17** 18,0 androst-4-een-3-on-17β- 30 10 6,8 ±2,1*** 291 ± 22*** 38,2 30 carboxylaat (IC) 100 10 2,8 ±1,8*** 185 ±17*** 60,7

Chloormethyl 11 β-hydroxy- 3 9 9,0 ± 0,9*** 377 ±16** 20,0 17a-isopropoxycarbonyl- 10 9 6,2 ± 0,7*** 312 ± 23*** 33,8 oxyandrosta-1,4-dieen-3-on- 30 10 4,8 ± 1,4*** 257 ± 24*** 45,4 35 ^-carboxylaat (IIC-15) 100 10 0,3 ±1,6*** 161 ± 19*** 65,8

Chloormethyl 17a-ethoxycarbo- 1 10 13,1 ± 1,0*** 428 ± 20 9,1 nyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy- 3 g 12,7 ±1,4** 412 ±20 12,5 1 ^-methy^ndrosta-1,4- 10 10 9,7 ± 1,3*** 405 ±21* 14,0 40 dieen-3-on-17β-carboxylaat (VU A 3) 30 10 4,4 ±0,7*** 292 ±15*** 38,0

Hydrocortison 17-butyraat 0,3 10 17,0 ±0,8 441 ± 27 6,4 1 10 11,8 ±0,8*** 323 ±16*** 31,4 45 3 10 7,3 ±0,5*** 166 ±5*** 64,8 10 10 -5,0 ±1,1*** 65 ±5*** 86,2

Betamethason 17-valeraat 0,1 10 15,5 ±0,9* 362 ± 16*** 23,1 0,3 10 12,4 ± 0,9*** 276 ±11’** 41,4 50 1 10 13,0 ± 1,1*** 200 ± 14*** 57,5 3 10 9,9 ±1,3*** 199 ±7*** 74,7 *: p < 0,05, **: p < 0,01, ***: p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.) Mannelijke Sprague-Dawley ratten, met een gewicht van 149-168 g, werden gebruikt.

192343 12 TABEL Η

Invloed van systematisch toegediende (vergelijkende) steroïden op het lichaamsgewicht van het gewicht van de thymus bij ratten 5 Proefverbinding (voorbeeld) Dosis Aantal Toename Thymus (mg) Remming (%) (mg/kg/dag) proefdieren lichaamsgewicht (g)

Geen(blanco) 10 18,9 ± 0,6 550 ± 24 10---— ---—— -

Chloormethyl17a-ethoxy- 10 7 14,2 ±1,9 533 ± 31 3,1 carbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-16a-methylandrosta- 1,4-dieen-3-on-17|)-carboxy-15 laat (IIC-4)

Chloormethyl 9a-fluor-11 β- 10 7 2,7 ± 1,9*** 234 ±31*** 57,5 hydroxy-17a-isopropoxy-carbonyloxy-16a-methyland-20 rosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-5)

Chloormethyl 9a-fluor-1^- 10 7 5,3 ±1,4*** 260 ± 26*** 52,7 hydroxy-17a-isopropoxycar-25 bonyloxy-^-methyl- androsta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-7)

Chloormethyl 17a- 10 7 2,4 ±1,8*** 266 ± 20*** 51,6 30 ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6β-methyland-rosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-3) 35 Chloormethyl 9a-fluor-11 β- 10 7 2,7 ± 1,7*** 277 ± 25*** 49,6 hydroxy-16a-methyl-17 a-propoxycarbonyloxy-androsta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-9) 40 -

Clobetasol 17-propionaat 0,003 8 18,2 ±0,6 537 ± 28 2,4 0,01 8 15,5 ± 1,1* 498 ±15 9,5 0,03 8 12,3 ±1,3** 363 ± 22*** 34,0 0,1 8 -0,4 ±1,3*** 149 ± 9*** 72,9 45 0,3 8 -14,3 ±1,3*** 63 ± 3*** 88,5 *: p < 0,05, **: p < 0,01, *** : p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.) Mannelijke Sprague-Dawley ratten, met een gemiddeld gewicht van 185 g (162-209 g), werden gebruikt.

13 192343

TABEL I

Invloed van systematisch toegediende zachte steroïden op het lichaamsgewicht en het gewicht van de thymus bij ratten 5 Proefverbinding voorbeeld Dosis Aantal Toename (g) Thymus gew. Afname (%) (mg/kg/dag) proefdieren (g)

Geen (blanco) 10 21,2 ± 0,9 426 ± 17 10 Chloormethyl 9a-fluor-11 β- 3 7 18,8 ± 1,4 426 ±19 0,0 hydroxy-17a-methoxy- 10 7 13,8 ± 1,6*** 354 ± 8** 16,9 carbonyloxy-16a-methylan- 30 7 12,0 ± 0,8*** 282 ±11*** 33,8 drosta-1,4-dieen-3-on-17p- 100 7 9,8 ± 1,3*** 206 ±15*** 51,6 carboxylaat (IIC-11) 15 -

Chloormethyl 9a-fluor-11 β- 1 7 18,0 ± 1,5 387 ±23 9,2 hydroxy-16a-methyl-17a- 3 7 15,6 ± 1,3** 347 ± 15** 18,5 pentyl-oxycarbonyloxyan- 10 7 17,4 ± 1,5* 357 ± 22* 16,2 drosta-1,4-dieen-3-on-17p- 30 7 13,5 ± 1,0*** 335 ±17** 21,4 20 carboxylaat (IIC-12) *: p < 0,05, **: p < 0,01, ***: p < 0,001 (Gemiddeld ± S.E.) Mannelijke Sprague-Dawley ratten, met een gewicht van 91-112 g werden gebruikt.

25

TABEL J

Thymolytische werkzaamheid van subcutaan aan ratten toegediende steroïden

Verbinding (voorbeeld) TED40 (mg) Relatieve TEDS0 (mg) Relatieve 30 potentie potentie

Chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a- 31,0 58,5 isopropoxycarbonyloxyandrost-4- 0,01 0,01 een-3-on-17p-carboxylaat (IC) (23,9-41,9) (43,1-87,1) 35 ---

Chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a- 16,2 35,3 isopropoxycarbonyloxyandrosta- 0,02 0,02 1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat (11,2-23,2) (24,6-57,5) (IIC-15) 40 --

Chloormethyl 17a-ethoxy- 51,5 >51,5a carbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy- 0,0058 <0,011 16a-methylandrosta-1,4-dieen-3- (26,5-290,0) on-17p-carboxylaat (IIC-4) 45---

Hydrocortison 17-butyraat 1,3 0,23 2,0 0,29 (1,1-1,5) (1,7-2,3)

Betamethason 17-valeraat 0,30 1 0,58 1 50 (0,24-0,36) (0,49-0,69)

Clobetasol 17-propionaat 0,035 8,6 0,052 11,2 (0,030-0,039) (0,046-0,059) ββ a Zelfs bij een dosis van 100 mg/kg/dag kon 50% vermindering van het thymusgewicht niet bereikt worden.

192343 14

Granuloma-proef met zuivere katoenbolletjes

Een verdere proef werd uitgevoerd om de thymolytische activiteit van een verbinding volgens de uitvinding in vergelijking met betamethason 17-valeraat te bepalen. Bij deze proef werden de geneesmiddelen intraveneus toegediend aan de ratten, terwijl gebruik gemaakt werd van een door zuivere katoenbolletjes 5 veroorzaakt granuloma. Mannelijke Sprague-Dawley ratten met elk een gewicht van ongeveer 185 gram (166-196 gram) werden gebruikt. Twee katoenbolletjes met elk een gewicht van 30 mg zonder proef-verbindingen werden gesteriliseerd en subcutaan in de rug van elk proefdier geïmplanteerd. Deze dag werd beschouwd als dag 0 van de implantatie. In 0,8% polysorbaat 80 gesuspendeerde proefverbindingen werden eenmaal per dag gedurende 3 opeenvolgende dagen beginnende met dag 1 intraveneus toege-10 diend. Op de vijfde dag werden de dieren gedood en de twee bolletjes met hun respectieve granuloma’s verwijderd, een nacht gedroogd in een oven bij 50°C en gewogen (droog granuloma gewicht). De gewichten van de thymus en de uiteindelijke lichaamsgewichten werden eveneens geregistreerd. De resultaten zijn vermeld in Tabel K.

Bij de voorgaande proeven werd de deactivering van de intraveneus aan ratten toegediende zachte 15 steroïden bepaald. De verhouding tussen de potenties van de onderzochte steroïden en betamethason 17-valeraat bij plaatselijke ontstekingswerende werking bedroeg 283:0,7, zoals blijkt uit Tabel F. Dit betekend, dat de proefverbindingen een plaatselijke ontstekingswerende werkzaamheid bezitten, die ongeveer viermaal zo hoog is als de werkzaamheid van betamethason 17-valeraat. De proefverbindingen werden intraveneus toegediend aan de ratten om ze tevens te onderzoeken op hun systematische 20 ontstekingswerende werking in vergelijking met betamethason 17-valeraat. Gevonden werd, dat de proefverbindingen minder werkzaam waren met betrekking tot de remming van de granulatieweefselvorming en tevens bij de thymus-involutiewerkzaamheid dan betamethason-17-valeraat. Op grond van de proef-resultaten wordt aangenomen, dat de verbindingen, die niet gemakkelijk onderworpen worden aan metabolisme (deactivering) en systemische ontstekingswerende werkzaamheid bezitten, zoals in het geval 25 van betamethason 17-valeraat.

TABEL K

Thymolytische werkzaamheid van intraveneus aan ratten toegediende steroïden bij de granuloma-proef met zuivere katoenbolletjes 30 -

Proefverbinding Dosis Aantal Toename Droog Remming Thymusgew. Afname (voorbeeld) (mg/kg/ proef- lich.gew. (g) granuloma % (mg) (%) dag) dieren gewicht (mg) 35 Geen (blanco) 7 21,4 ± 1,3 62,7 ± 6,1 20,1 422 ± 27

Chloormethyl 1 7 14,1 ±1,4** 50,1 ± 6,9 20,1 373 ± 25 11,6 17a-ethoxycar- 3 6 14,2 ±1,3** 49,3 ± 5,1 21,4 338 ±20* 19,9 bonyloxy-9a-fluor- 10 6 0,3 ±1,7*** 45,7 ±4,6 27,1 209 ±31*** 50,5 40 113-hydroxy-16-me- 30 6 -18,5 ±2,3*** 32,7 ± 3,0** 47,8 71 ± 4*** 83,2 thylandrosta-1,4-dieen-3-on-^-carboxylaat (IIC-4) 45 Betamethason-17- 0,1 7 14,4 ±1,6** 49,3 ± 3,9 21,4 305 ±14** 27,7 valeraat 0,3 5 12,2 ±1,1*** 44,4 ± 2,8* 29,2 288 ± 27** 31,8 1 7 12,9 ±1,1*** 46,1 ±4,3* 26,5 288 ±15*** 44,8 3 7 13,0 ±2,5* 47,3 ±2,7 24,6 167 ± 22*** 60,4 50 *: p < 0,05, **: p < 0,01, ***: p < 0,001. (Gemiddeld ± S.E.)

De ED50-waarden berekend voor de plaatselijke granulomaproef met katoenbolletjes (zoals bijvoorbeeld vermeld in Tabel F) en de TED40 waarden berekend op basis van het onderzoek van de thymusremming (zoals bijvoorbeeld vermeld in Tabel J) werden gebruikt voor de berekening van de relatieve potentie en de 55 therapeutische index voor verbindingen volgens de uitvinding in vergelijking met bekende steroïden. Deze gegevens zijn vermeld in Tabel L, waaruit duidelijk de aanzienlijke ontstekingswerende werkzaamheid en minimale systemische giftigheid van de verbindingen volgens de uitvinding blijkt.

15 192343

TABEL L

Therapeutische Indices van verbindingen volgens de uitvinding in vergelijking met bekende steroïden

Verbinding (voorbeeld) ED^® Relatieve TED40b Relatieve Therapeuti- 5 potentie potentie sche index0

Chloormethyl Ιΐβ-hydroxy- 460 31,0 24 17a-isopropoxycarbonyl- 1 1/24 oxyandrost-4-een-3-on-17β- (360-623) (23,9-41,9) 10 carboxylaat (IC)

Chloormethyl Ιΐβ-hydroxy- 119 16,2 48 17a-isopropoxycarbony- 4 1/12 loxyandrosta-1,4-dieen-3-on- (60-202) (11,2-23,2) 15 17β-carboxylaat (IIC-15)

Chloormethyl 17a- 1,07 51,5 18000 ethoxycarbonyloxy-9a-fluor- 450 1/40 11 β-hydroxy-l 6a- (0,66-1,59) (26,5-290,0) 20 methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat (IIC-4)

Chloormethyl 9a-fluor-11 β- 2,38 46,0 7270 hydroxy-17a-methoxy- 202 1/36 25 carbonyloxy-16a- (1,60-3,78) (36,0-62,1) methylandrosta-1,4-dieen-3-οη-^β-οβΓΡοχνΙβθί (IIC-11)

Hydrocortison 17-butyraat 480 1 1,3 1 1 30 (313-892) (1.1-1,5)

Betamethason 17-valeraat 100 5 4 1 (0,24-0,36) 35 a \/oor <jg ontstekingswerende werkzaamheid bij katoenbolletjes-granuloma (pg/bollelje). b Voor de subcutaan benodigde hoeveelheid voor thymus-remmende werking (mg/kg).

c De verhouding van de relatieve potentie voor de EDso tot de relatieve potentie voor de TED40; aan hydrocortison 17-butyraat is een waarde van 1 gegeven.

40 Vergelijkende proeven

Voor de vergelijkende proeven werd dezelfde methode toegepast als bij de beschreven Granuloma-vormingsproef.

Ter bepaling van het vermogen van de onderzochte verbindingen om de granuloma-votming te remmen werd de ED^ gemeten. Naarmate de ED^, kleiner is, is de granuloma bestrijdende werking en dienovereen-45 komstig de ontstekingswerende werkzaamheid groter. Het relatieve vermogen werd op basis van de granuloma bestrijdende werkzaamheid van betamethason-17-valeraat als vergelijkingsmiddel berekend. Een groter relatief vermogen geeft een grotere ontstekingswerende werkzaamheid aan.

Ter bepaling van de thymolyse werd de ED40 gemeten. Naarmate de ED40 kleiner is, is de thymoiyse sterker, dat wil zeggen de giftigheid of bijwerkingen groter.

50 De therapeutische index werd berekend volgens de volgende vergelijking:

Relatief vermogen om granulomavorming te remmen Therapeutische index - Re|atjef vemrogen om thymolyse te veroorzaken

Een aanzienlijke toename van de therapeutische index vormt derhalve een aanwijzing voor een aanzienlijke 55 ontstekingswerende werkzaamheid met geringere bijwerkingen.

De onderzochte verbindingen zijn vermeld in tabel Ml, waarin de verbindingen volgens de uitvinding aangegeven zijn door de nummers van de betreffende voorbeelden.

192343 16

Ter vergelijking werd het in DE-OS 29 04 614 beschreven chloormethyl-17a-acetoxy-9a-fluor-11β-hydroxy-16p-methyl-3-oxoandrosta-1,4-dieen-17p*carboxylaat toegepast.

De resultaten zijn vermeld in tabel Mil.

5 TABEL Ml

Proefverbinding No. R1 R2 R 3 R4 R5 Z Δ IIC-4 -CH2CI -C2Hs a-CH3 F H \ /OH 1,4 10

H

IIC-3 -CH2CI -C2H5 P-CH3 F H

IIC-15 -CH2CI -CH(CH3)2H h h

IIC-9 -CH2CI n-C3H7 -CH3 F H

15 : TABEL Mil

Proefverbinding No. Anti-granuloma Thymolyse Therapeuti- - ----sche index 20 ED50 Relatieve ED^ Relatieve (pg/pellet) vermogen (pg/pellet) vermogen IIC-4 1,07 7925 >1000 <21,2 >373,8 IIC-3 6,45 1315 >1000 <21 >62,6 25 IIC-15 119 71,3 6733 3,1 23,0 IIC-9 1,20 7067 189 112 63,1

Verbinding van DE-OS 20,0 '424 67,7 313 1,4 29 04 614* 30 Betamethason-17-valeraat 84,8 100 212 100 1 * Chloormethyl-17a-acetoxy-9a-fluor-11 p-hydroxy-"^-rnethyl-3-oxoandrosta-1,4-dieerv17(}-carboxylaat.

De verbindingen met formule 1 kunnen in het algemeen bereid worden volgens bekende methoden, waarbij de gekozen methode afhangt van de identiteit van de verschillende substituenten in het gewenste eind-35 product.

Een algemeen bruikbare methode voor de bereiding van de verbindingen met formule 1, waarin Z de β-hydroxy-methyleengroep en X zuurstof is, maakt gebruik van steroïdale uitgangsmaterialen met de formule 2 van het formuleblad, waarin R3, R4, Rs en de stippellijn in ring A gedefinieerd zijn zoals in het voorafgaande, die op gemakkelijke wijze bereid kunnen worden door behandeling van de overeenkomstige 40 21-hydroxypregnenolonen met de formule 2a van het formuleblad, waarin R4, R5, R3 en de stippellijn in ring A gedefinieerd zijn zoals in het voorafgaande, met NaJ04 in een geschikt organisch oplosmiddel bij kamertemperatuur of verhoogde temperatuur. Volgens deze werkwijze laat men een uitgangsmateriaal met formule 2 reageren met R2OCOCI of R2OCOBr (gevormd door reactie van R2OH met COCI2 of COBr2, waarin R2 de eerder genoemde betekenissen bezit) onder waterige omstandigheden in een geschikt inert 45 organisch oplosmiddel zoals dichloormethaan, chloroform of tetrahydrofuran, bij voorkeur in aanwezigheid van een geschikte zuuracceptor (bijvoorbeeld triethylamine, pyridine, calciumcarbonaat. De tijd en de temperatuur zijn geen kritische factoren, doch de reactie wordt met voordeel uitgevoerd bij een temperatuur tussen 0°C en kamertemperatuur gedurende 1 tot 6 uren. Het verkregen nieuwe ^-carbonzuur 17a-carbonaat bezit de formule 3 van het formuleblad, waarin R2, R3, R4, R5 en de stippellijn in de ring A de 50 eerder genoemde betekenissen bezitten.

Na de eerderbeschreven invoering van de 17a-substituent wordt het verkregen nieuwe tussenproduct met formule 3 omgezet in het overeenkomstige metaalzout met de formule 4 van het formuleblad, waarin R2, R3, R4, Rs en de stippellijn in de ring A de eerder genoemde betekenissen bezitten en M een geschikt metaal is, bijvoorbeeld een alkalimetaal zoals natrium of kalium, een aardalkalimetaal/2 of thallium of NH4. 55 Het nieuwe zout met formule 4 wordt bijvoorbeeld gevormd door reactie van het steroïde met formule 3 met een hydroxyde (MOH) of alkoxyde (MOR) in een geschikt organisch oplosmiddel, zoals diethylether of tetrahydrofuran, bij een temperatuur van 0°C tot kamertemperatuur gedurende een tijd van 0,5 tot 4 uren.

17 192343

Vervolgens laat men het zout met formule 4 reageren met een verbinding met de formule R1-W, waarin R, de eerdergenoemde betekenissen bezit en W een halogeenatoom is ter verkrijging van het gewenste eindproduct met formule 1. Deze trap van de reactie kan op geschikte wijze uitgevoerd worden bij kamertemperatuur gedurende 1 tot 24 uren of bij het kookpunt van het oplosmiddel (bijvoorbeeld acetonitril, 5 THF, enzovoort). Wanneer het gewenst is om een halogeengesubstitueerde R.,-groep in het steroïde in te voeren, bijvoorbeeld wanneer een verbinding met formule 1, waarin R1 de chloormethylgroep is, gewenst wordt, is gevonden, dat de reactie goed verloopt onder toepassing van hexamethylfosforamide als oplosmiddel bij lagere temperaturen (0-10°C) en onder toepassing van een R,-W reagens, waarin W jood is, bijvoorbeeld joodchloormethaan.

10 Bij een andere werkwijze voor de bereiding van de verbindingen met formule 1, waarin Z de β-hydroxymethyleengroep is, wordt gebruik gemaakt van dezelfde 17a-hydroxy-17p-carbonzuuruitgangsmaterialen met formule 2 als toegepast bij het eerderbeschreven syntheseschema, doch vindt de vorming van de 17P-COOR,-groep vóór in plaats van nè de invoering van de 17a-OCOOR2-substituent plaats. In hoofdzaak dezelfde non-steroïdale reagentia, reactiecondities, enzovoort als eerder-15 beschreven worden toegepast voor de invoering van elke groep. Aldus laat men het uitgangsmateriaal met formule 2 eerst reageren met MOH of MOR ter vorming van het overeenkomstige tussenproduct met formule 5 van het formuleblad, waarin R3, R4, Rs en M en de stippellijn in ring A de eerdergenoemde betekenissen bezitten, dat men vervolgens laat reageren met RnW, waarin R, en W de eerdergenoemde betekenissen bezitten, ter vorming van het overeenkomstige 17p-carboxylaat met formule 6 van het 20 formuleblad, waarin Rn, R3, R4, Rs en de stippellijn in A de eerdergenoemde betekenissen bezitten, dat men op zijn beurt laat reageren met R2OCOCI of R2OCOBr, waarin R2 de eerdergenoemde betekenissen bezit, ter vorming van het overeenkomstige 17a-carbonaat met formule 1. De verschillende parameters van de werkwijze voor de omzetting van de verbinding met formule 2 in de verbinding met formule 5 zijn hetzelfde als eerder beschreven met betrekking tot de omzetting van de verbinding met formule 3 in de verbinding 25 met formule 4. Op soortgelijke wijze lopen de parameters van de werkwijze voor de omzetting van de verbinding met formule 5 in de verbinding met formule 6 parallel aan de eerderbeschreven parameters met betrekking tot de omzetting van de verbinding met formule 4 in de verbinding met formule 1. Voorts zijn de parameters voor de omzetting van de verbinding met formule 6 in de verbinding met formule 1 in hoofdzaak hetzelfde als die voor de omzetting van de verbinding met formule 2 in de verbinding met formule 3.

30 Een andere mogelijke werkwijze voor de bereiding van de verbindingen der uitvinding met formule 1, waarin Z de β-hydroxymethyleengroep is, maakt gebruik van de 17p-carbonzuur 17a-carbonaat-tussenproducten met formule 3. Volgens deze werkwijze wordt een tussenproduct met formule 3 achtereenvolgens behandeld met eerst een mild acylchloride-vormend middel, bijvoorbeeld diethylchloorfosfaat of oxalylchloride ter vorming van het overeenkomstige nieuwe zuurchloride met formule 8, waarin R2, Ra, 1¾. 35 Rs en de stippellijn in ring A de eerdergenoemde betekenissen bezitten, en vervolgens met R.,OM', waarin R1 de eerdergenoemde betekenissen bezit en M' een waterstofatoom of M (met de eerdergenoemde betekenis) is, in een inert oplosmiddel, bijvoorbeeld CHCI3, THF, acetonitril of DMF, bij een temperatuur tussen 0°C en het kookpunt van het oplosmiddel gedurende 1 tot 6 uren ter vorming van de overeenkomstige verbinding met formule 1. Bij toepassing van een verbinding met formule R.,OM' waarin M' waterstof 40 is, is een zuur-bindend middel zoals triethylamine bij voorkeur aanwezig in het reactiesysteem. De twee trappen van deze werkwijze kunnen zeer gemakkelijk uitgevoerd worden in hetzelfde oplosmiddel zonder isoleren van het zuurchloride met formule 8, dat in de eerste trap gevormd wordt.

Een andere voordelige werkwijze voor de bereiding van de verbindingen met formule 1, waarin Z de β-hydroxymethyleengroep is, maakt gebruik van 17a-hydroxy-17p-carboxylaten met formule 6. Volgens deze 45 werkwijze laat men een tussenproduct met formule 6 reageren met fosgeen in een geschikt organisch oplosmiddel, bijvoorbeeld tolueen, benzeen, CH2CI2 of acetonitril, bij een lage temperatuur van -20°C tot kamertemperatuur, bijvoorbeeld bij 0°C, gedurende ongeveer 2 uren (of tot de reactie voltooid is). Door indampen ter verwijdering van oplosmiddel en overmaat fosgeen verkrijgt men het gewenste nieuwe 17a-chloorcarbonyloxy-17p-carboxylaat-tussenproduct met formule 7 van het formuleblad, waarin R1t R3, R4, 50 R5 en de stippellijn in A de eerdergenoemde betekenissen bezitten. Men laat het tussenproduct met formule 7 dan reageren met een verbinding met formule R2OM', waarin R2 en M' de eerdergenoemde betekenissen bezitten, in een inert oplosmiddel, bij voorkeur in aanwezigheid van een zuurbindend middel, zoals triethylamine, ter vorming van de overeenkomstige verbinding met formule 1. Wanneer R2OM' een alcohol met de formule R2OH is, wordt de reactie uitgevoerd onder dezelfde omstandigheden als de reactie voor de 55 omzetting van de verbinding met formule 2 in de verbinding met formule 3. Wanneer anderzijds een verbinding met formule R2OM wordt toegepast, zijn de reacties als beschreven voor de omzetting van de verbinding met formule 8 in de verbinding met formule 1.

192343 18

Als een variant op de hierboven beschreven werkwijze kan men een 17a-hydroxy-17p-carbonzuur met formule 2 laten reageren met fosgeen op de eerderbeschreven wijze ter vorming van het 17a-chloorcarbonyloxy-17p-carbonzuur-tussenproduct met formule 10 van het formuleblad, waarin R3, R4, Rs en de stippellijn in de ring A de eerdergenoemde betekenissen bezitten, dat men vervolgens kan laten 5 reageren met R2OM' op de eerderbeschreven wijze ter vorming van de overeenkomstige veibinding met formule 3. Men kan het nieuwe tussenproduct dan omzetten in een overeenkomstige verbinding met formule 1 zoals eerder is beschreven.

Bij een nog andere werkwijze voor de bereiding van de verbindingen met formule 1, waarin Z de β-hydroxymethyleengroep is, wordt gebruik gemaakt van de 17a-hydroxy-17p-carboxylaten met formule 6.

10 Volgens deze methode laat men een tussenproduct met formule 6 reageren met een overmaat van een carbonaat met de formule R20C(=0)0R2 (dat op geschikte wijze bereid kan worden door reactie van fosgeen met 2 equivalenten R20H) in aanwezigheid van een zure katalysator ter vorming van de overeenkomstige verbinding met formule 1. Afhankelijk van de aard van de groep R2 kan de verbinding R20C(=0)0R2 eveneens dienen als oplosmiddel bij het kookpunt van het carbonaat-reagens of bij het 15 kookpunt van de overeenkomstige R20H-verbinding (die aldus op geschikte wijze verwijderd kan worden uit het reactiemengsel, waardoor de reactie wordt voortgezet tot deze volledig is), of kunnen de reagentia gecombineerd worden in een geschikt inert organisch oplosmiddel (bijvoorbeeld een aromatische verbinding zoals benzeen of tolueen of een gehalogeneerde koolwaterstof zoals dichloormethaan of chloroform).

Andere methoden voor de bereiding van bepaalde verbindingen met formule 1 zullen duidelijk zijn voor 20 deskundigen. Bijvoorbeeld kan een verbinding met formule 1, waarin R1 of R2 een halogeen-gesubstitueerde groep is, onderworpen worden aan een halogeen-uitwisselingsreactie ter vervanging van het halogeen door een verschillend halogeen overeenkomstig de volgorde van de reactiviteit (CI<Br<l). Bijvoorbeeld zal de reactie van een chlooralkyl-17p-carboxylaat met de formule 1 met een alkalimetaaliodide, bijvoorbeeld natriumiodide, het overeenkomstige joodalkyl 17p-carboxylaat leveren. Op soortgelijke wijze kan men een 25 bromidezout (bijvoorbeeld lithiumbromide) laten reageren met een chlooralkyl-17p-carboxylaat ter vorming van het overeenkomstige broomalkyl-17p-carboxylaat. Een geschikt oplosmiddel voor de reactie kan gekozen worden uit de groep van hexamethylfosforamide, aceton, ethanol, methylethylketon, dimethyla-ceetamide, dimethylformamide en acetonitril.

Op soortgelijke wijze kan een halogeen-uitwisselingsreactie gebaseerd op relatieve oplosbaarheden 30 toegepast worden om een chlooralkyl-17p-carboxylaat of een joodalkyl-17p-carboxylaat met formule 1 om te zetten in de overeenkomstige fluoralkylverbinding. Zilverfluoride kan toegepast worden bij deze reactie, die uitgevoerd wordt in een geschikt organisch oplosmiddel, bijvoorbeeld acetonitril, en is in het bijzonder geschikt voor de bereiding van de verbindingen, waarin R, een fluormethyl- of fluorethylgroep is.

De 21-hydroxypregnenolonen, waaruit de steroïdale uitgangsmaterialen met formule 2 worden bereid, zijn 35 bekend of kunnen volgens bekende methoden bereid worden. Op soortgelijke wijze zijn de niet-steroïdale uitgangsmaterialen die bij de verschillende eerder beschreven werkwijzen toegepast worden, bekend en verkrijgbaar of kunnen bereid worden volgens bekende chemische methoden.

Tevens kan men een uitgangsmateriaal met formule 2 laten reageren met een verbinding met de formule R2OCOCI of R2OCOBr, waarin R2 de eerder genoemde betekenissen bezit, ter vorming van een tussen-40 verbinding met formule 11 van het formuleblad, waarin R2, R3, R4, R5 en de stippellijn in A de eerdergenoemde betekenissen bezitten, die omgezet kan worden in het overeenkomstige tussenproduct met formule 3 door gedeeltelijke hydrolyse met of zonder isolering van de verbinding met formule 11. Deze reactie van een uitgangsmateriaal met formule 2 met R2OCOCI of R2OCOBr kan uitgevoerd worden onder dezelfde omstandigheden als de reactie van de verbinding met formule 2 met R2OCOCI of R2OCOBr zoals 45 eerder beschreven, met uitzondering, dat het R2OCOCI of R2OCOBr toegepast wordt in een hoeveelheid van 2 mol of meer per mol van de verbinding met formule 2. De partiële hydrolyse van de verkregen verbinding met formule 11 kan uitgevoerd worden in een inert oplosmiddel in aanwezigheid van een katalysator. Voorbeelden van geschikte katalysatoren zijn tertiaire alkylaminen zoals triethylamine en trimethylamine, aromatische aminen zoals pyridine, 4,4-dimethylaminopyridine en chinoline, secundaire 50 alkylaminen zoals diethylamine en dimethylamine, en anorganische basen zoals natriumhydroxyde, kaliumhydroxyde en kaliumbicarbonaat. Bij voorkeur worden pyridine en kaliumbicarbonaat toegepast. Voorbeelden van geschikte inerte oplosmiddelen voor de hydrolyse zijn water, ethanol, methanol, dimethyl-ether, diethylether, dimethoxyethaan, dioxaan, tetrahydrofuran, dichloormethaan, chloroform, pyridine, triethylamine of een mengsel van twee of meer van de eerdergenoemde oplosmiddelen. De reactie wordt 55 gewoonlijk uitgevoerd bij een temperatuur van 0 tot 100°C, bij voorkeur van kamertemperatuur tot 50°C, gedurende 1 tot 48 uren, bij voorkeur 2 tot 5 uren.

19 192343

De uitvinding heeft tevens betrekking op nieuwe verbindingen met formule 9 van het formuleblad, waarin R1t R2, R3, R4i R5, en de stippellijn in ring A dezelfde betekenissen bezitten als met betrekking tot formule 1. De 11-ketoverbindingen met formule 9 kunnen bereid worden volgens de eerderbeschreven methode voor de bereiding van de overeenkomstige 11 β-hydroxyverbindingen met formule 1. Bijvoorbeeld laat men 5 een uitgangsmateriaal overeenkomende met formule 2, doch met een 11-ketogroep, reageren met R2OCOCI of R2OCOBr ter vorming van het overeenkomstige nieuwe tussenproduct overeenkomende met formule 3, doch met een 11-ketogroep. Dit tussenproduct wordt vervolgens omgezet in het metaalzout, dat overeenkomt met formule 4 met uitzondering van de aanwezigheid van een 11-ketogroep in plaats van een 11 β-hydroxygroep en men laat het metaalzout dan reageren met R1W ter vorming van de overeenkomstige 10 verbinding met formule 9. Alle reactieomstandigheden zijn zoals eerderbeschreven met betrekking tot de overeenkomstige methoden voor de bereiding van de overeenkomstige verbindingen met formule 1.

Voorts zijn alle eerderbeschreven alternatieve methoden voor de bereiding van verbindingen met formule 1 eveneens toe te passen voor de bereiding van de verbindingen met formule 9 door de toegepaste overeenkomstige 11 β-hydroxysteroïden te vervangen door het 11-oxo-uitgangsmateriaal, bijvoorbeeld door 15 vervanging van de 11 -hydroxylgroep in formules 5, 6, 7,8,10 en 11 door een 11 -oxogroep en anderzijds tewerk gaande zoals eerder beschreven voor de reacties (2) -»(5) (6) -> (1); (3) -> (8) (1); (6) (7) (1); (2) -» (10) -» (1); (6) -» (1), enzovoort.

Tevens kunnen de verbindingen met formule 9 bereid worden door reactie van de overeenkomstige verbindingen met formule 3 met een oxidatiemiddel. De oxidatie van een verbinding met formule 3 ter 20 vorming van de overeenkomstige verbinding met formule 9 wordt gewoonlijk uitgevoerd door toepassing van een oxidatiemiddel in een geschikt oplosmiddel. Het oplosmiddel kan een willekeurig gebruikelijk oplosmiddel zijn, bijvoorbeeld water, een organisch zuur, bijvoorbeeld mierezuur, azijnzuur, trifluorazijnzuur, een alcohol, bijvoorbeeld methanol of ethanol, een gehalogeneerde koolwaterstof, bijvoorbeeld chloroform of dichloormethaan. Het oxidatiemiddel kan tevens elk willekeurig gebruikelijk middel zijn, dat in staat is om 25 een hydroxylgroep te oxideren tot een carbonylgroep, bijvoorbeeld pyridiniumchloorchromaat, chroomtrioxide in pyridine, waterstofperoxide, dichroomzuur, dichromaten (bijvoorbeeld natriumdichromaat, kaliumdichro-maat), pemnangaanzuur, permanganaten (bijvoorbeeld natriumpermanganaat en kaliumpermanganaat). Het oxidatiemiddel wordt gewoonlijk toegepast in een hoeveelheid van 1 mol of meer, bij voorkeur 1 tot 3 mol per mol van de verbinding met formule 3. De reactie wordt gewoonlijk uitgevoerd bij een temperatuur van 0 30 tot 40°C, bij voorkeur kamertemperatuur, gedurende 6 tot 30 uren.

De nieuwe verbindingen met formule 9 zijn bruikbaar als steroïdale ontstekingswerende middelen en tevens voorlopers in vivo of in vitro van de overeenkomstige 11 β-hydroxyverbindingen. Aldus kunnen de verbindingen met formule 9 in vitro gereduceerd worden onder vorming van de overeenkomstige verbindingen met formule 1 onder toepassing van een reductiemiddel, waarvan bekend is dat het in staat is de 35 11-oxogroep te reduceren tot een 11 β-hydroxylgroep zonder wijziging van de rest van het steroïdale uitgangsmateriaal. Bijvoorbeeld is een microbiologische reductie voordelig voor de uitvoering van de gewenste omzetting, hoewel een chemische reductie eveneens mogelijk is. Voorts kunnen de verbindingen met formule 9 in de gebruikelijke doseringsvormen gebracht worden, bijvoorbeeld retentie-enema’s, voor de behandeling van aandoeningen zoals colitis ulcerosa. Bij dergelijke vormen wordt aangenomen, dat de 40 verbindingen met formule 9 microbiologisch gereduceerd worden door bacteriën in het lichaam (bijvoorbeeld in de colon) tot de zeer actieve 11 β-hydroxysteroïden, die de gewenste ontstekingswerende werking veroorzaken.

De voorkeursverbindingen met formule 9 zijn de voorlopers van de voorkeursverbindingen met formule 1, waarin Z de β-hydroxymethyleengroep is, namelijk de overeenkomstige 11-ketoverbindingen met formule 9. 45 Een bijzondere voorkeursgroep van verbindingen met formule 9 zijn degene, waarin R1 en R2 gedefinieerd zijn zoals met betrekking tot formule 1 en de overige structurele veranderingen identiek zijn aan die van cortison (dat wil zeggen dat R3, R4 en R5 elk een waterstofatoom zijn en de 1,2-binding verzadigd is), van prednison (dat wil zeggen, dat R3, R4 en R5 elk een waterstofatoom zijn en de 1,2-binding onverzadigd is) of van de 6a- en/of 9a-fluor en de 16a- of ^-methylverbindingen daarvan.

50 De verbindingen met formule 1 kunnen gecombineerd worden met geschikte niet-giftige farmaceutisch aanvaardbare dragers ter bereiding van farmaceutische preparaten voor toepassing bij de behandeling van plaatselijke of anders gelokaliseerde ontstekingen. Vanzelfsprekend zijn de verbindingen volgens de uitvinding in verband met hun gebrek aan systemische werkzaamheid niet bedoeld voor de behandeling van toestanden, waarvoor systemische adrenocorticale therapie voorgeschreven wordt, bijvoorbeeld adrenocorti-55 cale insufficiënte. Als voorbeelden van ontstekingsverschijnselen, die behandeld kunnen worden met farmaceutische preparaten, die ten minste één verbinding volgens de uitvinding en één of meer farmaceutische dragers bevatten, kunnen genoemd worden dermatologische aandoeningen zoals atopische 192343 20 dermatitis, acne, psoriasis of contact-dermatitis, allergische toestanden zoals bronchiale asthma, ofthalmi-sche en otische aandoeningen met inbegrip van acute en chronische allergische en ontstekingsreacties, ademhalingsaandoeningen, met zweervorming gepaard gaande colitis en anorectale ontsteking, pruritus en pijn gepaard gaande met hemorroïden, proctitis, cryptitis, kloven, postoperatieve pijn en pruritus ani.

5 Dergelijke preparaten kunnen tevens plaatselijk toegepast worden als profylactische maatregel tegen de ontsteking en weefselafstoting, die optreden bij transplantaties.

Vanzelfsprekend zal de keuze van de drager(s) en de doseringsvormen afhangen van de omstandigheden, waarin het preparaat toegediend moet worden.

Voorbeelden van verschillende typen van preparaten voor plaatselijke toediening zijn zalven, lotions, 10 crèmes, poeders, druppels (bijvoorbeeld oog- of oordruppels), spray’s (bijvoorbeeld voor de neus of keel), suppositoria, retentie-enemas, kauwbare of zuigtabletten of pillen (bijvoorbeeld voor de behandeling van aphtheuze zweren) en aerosolen. Zalven en crèmes kunnen bijvoorbeeld bereid worden met een waterige of olieachtige basis met toevoeging van geschikte verdikkings- en/of geleringsmiddelen en/of glycolen. Een dergelijke basis kan derhalve bijvoorbeeld water en/of een olie zoals vloeibare paraffine of een plantaardige 15 olie zoals aardnotenolie of ricinusolie of een glycol-oplosmiddel zoals propyleenglycol of 1,3-butaandiol bevatten. Verdikkingsmiddelen, die afhankelijk van de aard van de basis toegepast kunnen worden, zijn zachte paraffinen, aluminiumstearaat, ketostearylalcohol, polyethyleenglycolen, wolvet, gehydrogeneerde lanoline en bijenwas en/of glycerylmonostearaat en/of niet-ionische emulgatoren.

De oplosbaarheid van het steroïde in de zalf of crème kan verhoogd worden door opname van een 20 aromatische alcohol, zoals benzylalcohol, fenylethylalcohol of fenoxyethylalcohol.

Lotions kunnen bereid worden met een waterige of olie-achtige basis en zullen in het algemeen tevens één of meer emulgatoren, dispergeermiddelen, suspendeermiddelen, verdikkingsmiddelen, oplosmiddelen, kleurstoffen en parfums bevatten. Poeders kunnen gevormd worden met behulp van elke geschikte poederbasis, bijvoorbeeld talk, lactose of zetmeel. Druppels kunnen bereid worden met een waterige basis, 25 die tevens één of meer dispergeermiddelen, suspendeermiddelen of oplossende middelen, enzovoorts bevat. Spray-samenstellingen kunnen bijvoorbeeld bereid worden als aerosolen met behulp van een geschikte drijfstof, bijvoorbeeld dichloordifluormethaan of trichloorfluormethaan.

De hoeveelheid werkzaam bestanddeel in de preparaten volgens de uitvinding zal afhangen van de toegepaste verbinding, het type preparaat en de aandoening, waarvoor het preparaat toegediend wordt. Het 30 preparaat zal gewoonlijk 0,0001 tot 5,0 gew.% van de verbinding met formule 1 bevatten. Plaatselijk aan te brengen preparaten zullen in het algemeen 0,0001 tot 2,5 gew.%, bij voorkeur 0,01 tot 0,5% bevatten en eenmaal per dag of naar behoefte toegediend worden. Tevens kunnen de verbindingen volgens de uitvinding in het algemeen opgenomen worden in plaatselijke en andere lokale preparaten, die in hoofdzaak bereid worden als dergelijke verkrijgbare types van preparaten, die bekende glucocorticosteroïden bevatten, 35 met ongeveer dezelfde (of bij de meest actieve verbindingen volgens de uitvinding in verhoudingsgewijs geringere) doseringen als bekende zeer actieve middelen, zoals methylprednisolon-acetaat en beclomethason-dipropionaat of in aanzienlijk lagere doseringen in vergelijking met minder actieve bekende middelen zoals hydrocortison.

Bijvoorbeeld kan een inhaleringspreparaat voor toepassing bij de behandeling van asthma bereid worden 40 in de vorm van een aerosool-eenheid, die afgemeten doses levert en een verbinding volgens de uitvinding zoals chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p*carboxylaat bevat, volgens bekende farmaceutische methoden. Een dergelijke aerosool-eenheid kan een microkristallijne suspensie van de genoemde verbinding in geschikte drijfmiddelen, bijvoorbeeld trichloorfluormethaan en dichloordifluormethaan met oliezuur of een ander geschikt dispergeermiddel bevatten. Elke eenheid bevat bijvoorbeeld 10 mg 45 van het werkzame bestanddeel, waarvan ongeveer 50 microgram per keer wordt afgegeven. Bij toepassing van één van de meer actieve verbindingen volgens de uitvinding, bijvoorbeeld chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6amethylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, bevat elke eenheid bijvoorbeeld 1 mg van het werkzame bestanddeel en wordt per keer ongeveer 5 microgram afgegeven.

50 Een ander voorbeeld van een farmaceutisch preparaat volgens de uitvinding is een schuim, dat geschikt is voor de behandeling van een groot aantal anorectale ontstekingen en anaal of perianaal kan worden aangebracht, en dat 0,1% van een verbinding met formule 1 zoals chloormethyl-17a-ethoxycarbonyloxy-11β-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat en 1% van een plaatselijk pijnverdovend middel zoals pra-moxine hydrochloride in een slijmachtig hechtende schuimbasis van propyleenglycol, geëthoxyleerde 55 stearylalcohol, polyoxyethyleen-10-stearylether, cetylalcohol, methylparabeen, propylparabeen, triethanolamine en water met inerte drijfstoffen bevat. Bij toepassing van een meer actieve verbinding volgens de uitvinding wordt in het algemeen minder werkzaam bestanddeel toegepast, bijvoorbeeld 0,05% chloormethyl 21 192343 9<x-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-methoxycart)onyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-cartκ)xylaat.

Een nog ander farmaceutisch preparaat volgens de uitvinding is een oplossing of suspensie, die geschikt is voor toepassing als retentie-enema, waarvan een enkele dosis bijvoorbeeld 40 mg van een verbinding volgens de uitvinding zoals chloormethyl 17a-ethoxycaibonyloxy-1ip-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-5 carboxylaat of 20 mg van een meer actieve verbinding volgens de uitvinding zoals chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxy-16β-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-ο8Γΐχ^ΐ38ί of chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l6a-methyl-17a-propoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, tezamen met natriumchloride, polysorbaat 80 en 30-180 cm3 water (dat kort voor het gebruik wordt toegevoegd) bevat. De suspensie kan toegediend worden als een retentie-enema of door continue druppelen verschei-10 dene malen per week bij de behandeling van met zweervorming gepaard gaande colitis.

De uitvinding wordt toegelicht door de hierna volgende voorbeelden.

Voorbeeld IA

Aan een oplossing van hydrocortison (15 g, 0,04 mol) in 120 ml tetrahydrofuran en 30 ml methanol bij 15 kamertemperatuur voegt men een warme (ongeveer 50°C) oplossing van natriummetaperiodaat (25,7 g, 0,12 mol) in 100 ml water toe. Men roert het reactiemengsel 2 uren bij kamertemperatuur en concentreert dan onder verminderde druk om de tetrahydrofuran en methanol te verwijderen. Men wrijft de vaste stof fijn met 50 ml water, scheidt door filtratie, wat met water en droogt 3 uren in vacuo bij 50°C. Men verkrijgt het product, 11 β.17a-dihydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur (dat wil zeggen cortieenzuur) met een 20 smeltpunt van 231-234°C in een opbrengst van ongeveer 96% (13,76 g). Het product bezit de formule 12 van het formuleblad.

Voorbeeld IB

Aan een koude oplossing van 11β, 17a-dihydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur (5% gew./vol., 1 mol) 25 en triethylamine (4 mol) in dichloormethaan voegt men een 50%’s (gew/vol) oplossing van methylchloorfor-miaat (3,9 mol) in dichloormethaan toe. Men laat het reactiemengsel gedurende 2 uren opwarmen tot kamertemperatuur. Men verwijdert het gevormde neerslag van triethylamine-hydrochloride door filtreren en wast het filtraat achtereenvolgens met 3%’s natriumbicarbonaat, verdunt (1%) zoutzuur en water. Men scheidt de organische laag af, droogt met behulp van magnesiumsulfaat en filtreert. Men concentreert het 30 filtraat onder vacuüm tot een schuim. Men gebruikt het schuim in de volgende trap (bijvoorbeeld het hiernavolgende voorbeeld II) of onderwerpt het aan chromatografie en kristallisatie voor analyse. Het product 11 β-hydroxy-l 7α-methoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17β-carbonzuur smelt bij 198-204°C na chromatografie en kristallisatie. IR (KBr) 3000-2800 (C;H), 1750, 1735, 1720 (C=0), 1650, 1640 (C=C-C=0) cm'1. Het product kan weergegeven worden door formule 13 van het formuleblad.

35 Bij vervanging van het toegepaste methylchloorformiaat door een equivalente hoeveelheid ethylchloorfor-miaat en herhaling van de bovengenoemde werkwijze verkrijgt men 17a-ethoxycarbonyloxy-11 β-hydroxy-androst-4-een-3-on-17β-carbonzuur met een smeltpunt van 192-195°C na chromatografie en kristallisatie.

IR (KBr) 3500 (11β-0;Η), 3000-2800 (C:H), 1740 (C=0), 1630 (C=C-C=0)crn1; nmr (CDCI3 δ 6,4 (I, b, COOH), 5,67 (I, s, C=CH), 4,43 (l.b, CHOH), 4,13, (2, q, J=7,5Hz, OCH^CHa); Analyse berekend voor 40 CaaHaaO/. C, 65,69; H, 7,67. Gevonden: C, 65,76; H, 7,74.

Op soortgelijke wijze verkrijgt men bij vervanging van het methylchloorformiaat door een equivalente hoeveelheid butylchloorformiaat en herhaling van de beschreven werkwijze 17a-butoxycarbonyloxy-11 β-hydroxyandrost-4-een-3-on-^-carbonzuur. Het eindproduct bezit na kristallisatie uit tetrahydrofuran-hexaan een smeltpunt van 164-166°C.

45 Op soortgelijke wijze verkrijgt men door vervanging van het methylchloorformiaat door een equivalente hoeveelheid isopropylchloorformiaat en herhaling van de beschreven werkwijze 11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17β-carbonzuur, dat na kristallisatie uit tetrahydrofuran-hexaan een smeltpunt van 144,5-146,5°C bezit.

50 Voorbeeld IC

Men combineert 11 β-hydroxy-l7a-methoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur met een equivalente hoeveelheid 1N natriumhydroxyde in methanol en verdunt de oplossing met diethylether tot 100 maal het oorspronkelijk volume. Men koelt de verkregen suspensie 1 uur. Vervolgens verwijdert men de gevormde kristallen door filtreren, droogt in een exsiccator onder verminderde druk en lost op in hexame-55 thylfosforamide (1% gew/vol). Men combineert een gedeelte van de verkregen oplossing, die 1 mol van het zout, dat wil zeggen natrium 11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-^-carboxylaat bevat, met 4 mol chloormethyliodide. Men houdt het reactiemengsel 3 uren op kamertemperatuur en verdunt 192343 22 vervolgens met ethylacetaat tot 10 maal het oorspronkelijke volume. Men wast het verdunde reactiemengsel achtereenvolgens met 5%’s natriumthiosulfaat, 3%’s natriumbicarbonaat en water. Men scheidt de organische laag af, droogt met magnesiumsulfaat en filtreert. Men concentreert het filtraat in vacuo tot een schuim. Men zuivert het schuim door kristallisatie uit een geschikt oplosmiddel (ethylether of tetrahydrofuran/ 5 hexaan). Men verkrijgt aldus chloormethyl-11 p-hydroxy-1 7a-methoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat met een smeltpunt van 171-173°C na kristallisatie. IR (KBr) 3000-2800 (C-H), 1760,1748 (C=0), 1650 (C=C-C=0)cm'1; NMR (CDCI3) δ 5,67 (s, 1, C=CH), 5,82, 5,62 (ABq, J=5Hz, 2, OCF^CI), 4,47 (b, 1, CHOH); Analyse: berekend voor C23H31CIO : C, 60,72; H, 6,87; Cl, 7,79. Gevonden: C, 60,50; H, 7,06; Cl, 7,50. Het product wordt weergegeven door formule 14 van het formuleblad.

10 Door vervanging van het toegepaste steroïdale zuur door een equivalente hoeveelheid 17a-ethoxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17f}-carbonzuur en herhaling van de beschreven werkwijze verkrijgt men als tussenproduct natrium 17a-ethoxycarbonyloxy-1ip-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonxylaat, en als eindproduct, chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat met een smeltpunt van 197-200°C na kristallisatie (uit tetrahydrofuran/hexaan); IR (KBr) 15 3600-3200 (0:H), 3000-2800 (C:H), 1763, 1740 (C=0), 1650 (C=C-C=0)cnr1; NMR (CDCI3) δ 5,7 (s, 1, C=CH), 5,81, 5,62 (ABq, J=5Hz, 2, -OCH^CI); Analyse: Berekend voor C^H^CIO^· C, 61,46; H, 7,09. Gevonden: C, 61,58; H, 7,08.

Op soortgelijke wijze verkrijgt men bij vervanging van het toegepaste steroïdale zuur door een equivalente hoeveelheid 17a-butoxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandnost-4-een-3-on-17p-carbonzuur en herhaling van 20 de beschreven werkwijze als tussenproduct natrium 17a-butoxycarbonyloxy-1 ip-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat en als eindproduct chloormethyl 17a-n-butoxycarbonyloxy-1ip-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat met een smeltpunt van 98-100°C na kristallisatie (99,5°-102°C uit tetrahydrofuran/hexaan); IR (KBr) 3600-3300 (0;H), 3000-2800 (C-H) 1765 (02C=0), 1735 (OC=0), 1650 (C=C-C=0)cm'1; NMR (CDCy 8 5,80, 5 5,60 (2,ABq, J=4Hz, -OCHjCI), 5,67 (1, s, C=CH), 4,45 (1, b, CHOH), 4,08 (2, t, J=6Hz, 25 02C0CH2-CH2); Analyse: berekend voor C26H37C107: C, 62,77; H, 7,44; Cl, 7,14. Gevonden: C, 62,88, H, 7,23; Cl, 7.30.

Op soortgelijke wijze verkrijgt men bij vervanging van het toegepaste steroïdale zuur door een equiva-~ lente hoeveelheid 11 p-hydroxy-17a-isoprópoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur en herhaling van de beschreven werkwijze als tussenproduct natrium 1ip-hydroxy-17a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-30 een-3-on-17p-carboxylaat, en als eindproduct, chloormethyl 11 p-hydroxy-17a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, met een smeltpunt van 183,5-184,5°C na herkristallisatie uit tetrahyd rof uran-hexaan.

35 Voorbeeld IIA

Door vervanging van het in Voorbeeld IA toegepaste hydrocortison door een equivalente hoeveelheid van de hierna volgende uitgangsmaterialen en herhaling van de werkwijze verkrijgt men de vermelde producten:

Uitgangsmateriaal Product 40 -

Fludrocortison 9a-fluor-11 β, 17a-dihydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur, smeltpunt

250-253°C

Betamethason 9a-fluor-11 p, 17a-dihydroxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-

carbonzuur, smeltpunt 248-249°C

45 Dexamethason 9a-fluor-11 β,17a-dihydroxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carbonzuur,

smeltpunt 275-278,5°C

Voorbeeld IIB

50 Volgens de in Voorbeeld IB beschreven werkwijze verkrijgt men onder toepassing van de geschikte reagentia de nieuwe tussenproducten met formule 15 van het formuleblad volgens de onderhavige uitvinding.

23 192343

Verbinding No. R2 R3 R 4 Re Z Δ Smeltpunt

5 IIB-1 CH2C6Hs Η Η H \ /OH 4 183-184°C

/ \ (ethanol)

H

IIB-2 C2H5 H F H \ r /OH 4 190-192°C

/ \ (THF/hexaan)

10 H

IIB-3 C2Hs p-CH3 F H \ /OH 1,4 128-129°C

/ \ (THF/hexaan)

H

^ HB-4 C2H5 a-CH3 F H \_ /OH 1,4 143-144,5°C

/ \ (THF/hexaan)

H

HB-5 iso-C3H7 a-CH3 F H \ /OH 1,4 154,5~156°C

on y \ (THF/hexaan)

H

IIB-6 iso-C4HB Η Η H \ /OH 4 125-126°C

/ \ (THF/hexaan)

H

25 --- —-

IIB-7 iso-C3H7 P-CH3 F H \ /OH 1,4 171,5-172,5QC

/ \ (THF/hexaan)

H

IIB-8 n-C3H7 Η Η H \ /OH 4 156-157°C

30 / ·. (THF/hexaan)

H

IIB-9 n-C3H7 a-CH3 F H \ /OH 1,4 157-158°C

/ (THF/hexaan) 35 ______-_

IIB-10 cyclohexyl Η Η H \ /OH 4 1 56-157,5°C

(ether/hexaan)

H

40 iiB-11 CH3 a-CHg F H \ /OH 1,4 180-182°C

/ \ (ethylacetaat)

H

IIB-12 n-CgH^ a-CH3 F H \ /OH 1,4 138,5-139,5°C

^ / (THF/hexaan)

45 H

IIB-13 C2HS a-CH3 F F \ /OH 1,4 157-158°C (ontleding) / \ (THF/hexaan)

H

50 -

De verbindingen van ll-B-1 tot en ll-B-15 kunnen als volgt genoemd worden: IIB-1: 17a-benzyloxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur, IIB-2: 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hyd roxy a nd rost-4-een-3-on-17p-carbonzuur, IIB-3: 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 p-hydroxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carbonzuur, 55 IIB-4:17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 p-hydroxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carbonzuur, IIB-5: 9a-fluor-11 p-hydroxy-17a-isopropoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carbonzuur, IIB-6: 11 p-hydroxy-17a-isobutoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur, 192343 24 IIB-7: 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-173-carbonzuur, IIB-8: 11 β-hydroxy-l 7a-propoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17β-θ8Λ>οηζιωΓ, IIB-9: 9a-fluor-11 β-hydroxy-l6a-methyl-17a-propoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-^-carbonzuur, IIB-10: 17a-cyclohexyloxycarbonyloxy-11 β-hyd roxyandrost-4-een-3-on-17p-carbonzuur, 5 IIB-11: 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-θ3Λκ)ηζϋυΓ1 IIB-12: 17a-n-pentyloxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-^-carbonzuur, IIB-13: 17a-ethoxycarbonyloxy-6a,9a-difluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carbonzuur.

10

Voorbeeld IIC

Volgens de in Voorbeeld IC beschreven werkwijze en onder toepassing van de geschikte reagentia verkrijgt men de volgende verbindingen met formule 1 van het formuleblad.

15 Verbinding R1 R2 R3 R4 Rs Z Δ m.p.

No.

IIC-2 CH2CI C2Hs H F H \ /OH 4 228-229°C

/ \ (THF/hexaan) 20 _H_

IIC-3 CH2CI C2H5 β-0Η3 F H \ /OH 1,4 220-221 °C

/C \ (THF/hexaan)

H

25 IIC-4 CH2CI C2Hs a-CH3 F H \ /OH 1,4 230-235°C

/ \ (THF/hexaan)

H

IIC-14 CH2CI C2H5 Η Η H \ /OH 1,4 220,5-223,5°C

3q / (THF/hexaan)

H

IIC-15 CH2CI iso-C3H7 Η Η H \ /OH 1,4 197-198°C

/C \ (THF/hexaan)

H

35

IIC-16 CH2CI C2Hs H F H \ /OH 1,4 245-248°C

\ (THF/hexaan)

H

IIC-5 CH2CI ïso-C3H7 a-CH3 F H \ /OH 1,4 184,5-186°C

40 /C \ (THF/hexaan)

H

IIC-7 CH2CI iso-C3H7 β-CHa F H \ /OH 1,4 174-175,5°C

7 ° \ (THF) 45 _»_

IIC-6 CH2CI iso-C4H9 H HH\ /OH 4 140-141°C

/C \ (THF/ H isopropylether)

50 IIC-10 CH2CI cyclo- H HH\ /OH 4 148-150°C

hexyl / \ (isopropylether/ H hexaan)

IIC-8 CH2CI n-C3H7 H HH\ /OH 4 181-182°C

55 /C \ (THF/hexaan)

H

25 192343 (vervolg)

Verbinding R1 R2 R3 R4 R5 Z Δ m.p.

No.

5 —---

IIC-9 CH2CI n-C3H7 a-CH3 F H \ /OH 1,4 176-176,5°C

/ C \ (THF/hexaan)

H

IIC-1 CH2CI benzyl H HH\ /OH 4 182-183°C

10 / C \ (ethanol)

H

IIC-16 CH3 iso-C3H7 Η Η H \ /OH 4 181-182,5°C

I /C \ (THF/hexaan)

15 CHCL H

CH3 iso-C3H7 H HH\ /OH 4 199-200°C

I /C \ (THF/hexaan)

CHCL H

20 ll-C-71 CH3 iso-C3H7 β-ΟΗ3 F H \ / OH 4 167,5-169°C

I / (THF/hexaan)

CHCL H

CH3 iso-C3H7 p-CH3 F H \ / OH 1,4 163-164°C

I /C \ (THF/hexaan)

25 CHCL H

IIC-17 CH2CI iso-C3H7 β-0Η3 F H xc = 0 1·4 200-201 °C

7 (THF/ isopropylether) 30 -——-

IIC-18 CH2CI C2Hs α-CHg F H xc = 0 1-4 138-140°C

7 (THF/isopro- pylether)

35 IIC-11 CH2CI CH3 a-CH3 F H \ /OH 1,4 260-263°C

/ \ (THF/hexaan)

H

IIC-19 CH2F iso-C3H7 Η Η H \ / OH 4 207,5-210°C

/ C \ (THF/hexaan)

40 H

IIC-12 CH2CI n-CjHn a-CH3 F H \ /OH 1,4 176-177°C

/ C \ (THF/hexaan)

H

IIC-4 CH2F C2H5 a-CH3 F H \ /OH 1,4 239-240,5°C

/ C ' (THF/hexaan)

H

diasteroisomeren 192343 26

Verbinding R, R2 R3 R4 R5 Z Δ Smeltpunt

5 IIC-13 CH2CI C2H5 a-CH3 F F \ /OH 1,4 195-197°C

/ C \ (THF/hexaan)

H

IIC-11 CH2CH2CI C2Hs a-CH3 F H \ /OH 1,4 243-245°C

.. / (THF/hexaan)

10 H

IIC-20 CH2CH2CI iso-CH3H7 Η Η H s /OH 4 188,5-189,5°C

/ C \ (THF/hexaan)

H

15

De voorafgaande verbindingen kunnen als volgt genoemd worden: IIC-2: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydΓoxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, IIC-3: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6p-methy land rosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, 20 IIC-4: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, IIC-14: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11 β-hydroxyandrosta-l ,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, IIC-15: chloormethyl 11 p-hydroxy-17a-isopropoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, IIC-16: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxyandrosta-l ,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, 25 IIC-5: chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, IIC-7: chloormethyl 9a-f!uor-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, IIC-6: chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a-isobutoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, 30 IIC-10: chloormethyl 17a-cyclohexyloxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, IIC-8: chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a-propoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, IIC-9: chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l6a-methyl-17a-propoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, IIC-1: chloormethyl 17a-benzyloxycarbonyloxy-11 p-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, 35 IIC-16: 1 -chloorethyl 11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, IIC-7: 1-chloorethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l7a-isopropoxycarbonyloxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, IIC-17: chloormethyl 9a-fluor-17a-isopropoxycarbonyloxy-16p-methylandrosta-1,4-dieen-3,11 -dion-17-carboxylaat, 40 IIC-18: chloormethyl 9a-fluor-17a-isopropoxycatbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3,11 -dion-17β-carboxylaat, IIC-11: chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, IIC-19: fluormethyl 11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat, 45 IIC-12: chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l6a-methyl-17a-pentyloxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat, IIC-4: fluormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l6-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat, IIC-13: chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-6a, 9a-difluor-11 β-hydroxy-l6a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-50 17p-carboxylaat, IIC-11: 2-chloorethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 p-hydroxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat IIC-20: 2-chloorethyl 17a-isopropoxycarbonyloxy-1 ip-hydroxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat.

27 192343

Voorbeeld III Zalf

Verbinding met formule 1: 5 chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-11 p-hydroxy-androst-4-een-3-on-17β- 0,2% gew/gew carboxylaat of chloomnethyl-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrost-4-een-3-on-17p-carboxylaat

Vloeibare paraffine 10,0% gew/gew

Witte zachte paraffine 89,8% gew/gew 10

Pil tegen aphteuze zweren

Verbinding met formule (1), als boven 0,25 mg

Lactose 69,90 mg

Acacia 3,00 mg 15 Magnesiumstearaat 0,75 mg

Retentie-enema

Verbinding met formule (1), als boven 0,001% gew/vol.

Tween 80 0,05% gew/vol.

20 Ethanol 0,015% gew/vol.

Propylparabeen 0,02% gew/vol.

Methylparabeen 0,08% gew/vol.

Gedestilleerd water q.s. 100 volumedelen.

25 Oogdruppels

Verbinding met formule (1), als boven 0,1% gew/vol.

Tween 80 2,5% gew/vol.

Ethanol 0,75% gew/vol.

Benzalkoniumchloride 0,25% gew/vol.

30 Fenylethanol 0,25% gew/vol.

Natriumchloride 0,60% gew/vol.

Water voor injectie q.s. 100 volumedelen.

Voorbeeld IV 35 Zalf

Verbinding met formule (1):

Chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta- 0,025% gew/gew.

1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat of chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17β-carboxylaat 40 Vloeibare paraffine 10,175% gew/gew.

Zachte witte paraffine 89,8% gew/gew.

Pil tegen aphteuze zweren Verbinding met formule (1):

Chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxy-^- 0,1 mg methylandrosta-1,4-dieen-3-on-1 Ζβ-οβΗκίχνΙθβί of chloormethyl 17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-^-carboxylaat

Lactose 69,90 mg

Acacia 3,00 mg

Magnesiumstearaat 0,75 mg

Claims (3)

192343 28 Retenüe-enema Verbinding met formule (1) chloormethyl 11 β-hydroxy-l 7a-isopropoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on- 0,001% gew/vol. 17p-carboxylaat of chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-t 7a-5 isopropoxycarbonyloxy-1 δβ-methylandrosta-l ,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat Tween 80 0,05% gew/vol. Ethanol 0,015% gew/vol. Propylparabeen 0,02% gew/vol. Methylparabeen 0,08% gew/vol.

10 Gedestilleerd water q.s. 100 volumedelen. Oogdruppels Verbinding met formule (1): Chloormethyl 9a-fluor-11 β-hydroxy-l 6a-methyl-17a- 0,025% gew/vol. 15 propoxycarbonyloxyandrosta-1,4-dieen-3-on-^-carboxylaat of chloormethyl 9a*fluor-11 β-hydroxy-l 7a-methoxycarbonyloxy-16a-methylandrosta-1,4-dieen-3-on-17p-cart)oxylaat Tween 80 2,5% gew/vol. Ethanol 0,75% gew/vol.

20 Benzalkoniumchloride 0,02% gew/vol. Fenylethanol 0,25% gew/vol. Natriumchloride 0,60% gew/vol. Water voor injecties q.s. 100 volumedelen. 25 t. 17a-gesubstitueerde androsta-(1,)4-(di)een-3-on-17p-carbonzuurverbindingen, met het kenmerk, dat ze de formule 1 van het formuleblad bezitten, waarin:

30 R1 een door 1-3 halogeenatomen gesubstitueerde alkylgroep met 1-6 koolstofatomen voorstelt, R2 een ongesubstitueerde of door 1-3 hr! - substitueerde alkylgroep met 1-6 koolstofatomen, een cycloalkylgroep me! ° n fenyl- of benzylgroep voorstelt, R3 een waterstofatoom of een u- c; p-mtainyigroep voorstelt, R4 een waterstof- of fluoratoom voorstelt,

35 R5 een waterstof- of fluoratoom voorstelt, Z een carbonyl- of β-hydroxymethyleengroep voorstelt en de stippellijn in ring A aangeeft dat de 1,2-binding verzadigd of onverzadigd is.

2. Verbinding volgens conclusie 1, bestaande uit chloormethyl-17a-ethoxycarbonyloxy-9a-fluor-11 β-hydroxy-16a-methyl androsta-1,4-dieen-3-on-17p-carboxylaat.

3. Farmaceutisch preparaat met ontstekingswerende werking, dat een doelmatige hoeveelheid van een 17a-gesubstitueerde androsta-(1,)4-(di)een-3-on-17β-carbonzuurverbinding en een voor plaatselijke of andere lokale toediening geschikte, niet-giftige, farmacologisch aanvaardbare drager bevat, met het kenmerk, dat de werkzame verbinding bestaat uit een verbinding volgens een der conclusies 1-2. Hierbij 3 bladen tekening