PL210967B1

PL210967B1 - Pochodne nukleozydów, środek farmaceutyczny, zastosowanie pochodnych nukleozydów i sposób przeprowadzania związków N-acylocytydynowych w związki cytydynowe

Info

Publication number: PL210967B1
Application number: PL377632A
Authority: PL
Inventors: Joseph Armstrong Martin; Keshab Sarma; David Bernard Smith; Mark Smith
Original assignee: Hoffmann La Roche
Priority date: 2002-11-19
Filing date: 2003-11-14
Publication date: 2012-03-30
Also published as: UY28084A1; PA8588501A1; NO20052304L; TWI332507B; NZ539644A; US20040121980A1; TW200426154A; DE60307503D1; KR100676662B1; PE20040836A1; EP1565481A1; HRP20050417A2; JP2006519169A; PT1565481E; BR0316407A; JP4362450B2; MXPA05005282A; ATE335755T1; RU2005119633A; AR042192A1

Description

Przedmiotem wynalazku są pochodne nukleozydów, zawierający je środek farmaceutyczny, zastosowanie pochodnych nukleozydów i sposobu przeprowadzania związków N-acylocytydynowych w związki cytydynowe.

Wynalazek należy do dziedziny terapii przeciwwirusowej i w szczególności dotyczy nowych pochodnych nukleozydów do leczenia chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C (HCV), umożliwiających leczenie lub profilaktykę tych chorób w trybie monoterapii lub terapii skojarzonej.

Wynalazek dotyczy pochodnych nukleozydów, jako inhibitorów replikacji RNA replikonu HCV. W szczególności wynalazek dotyczy zastosowania nukleozydów pirymidynowych, jako inhibitorów subgenomowej replikacji RNA HCV i odpowiednich środków farmaceutycznych.

Wirus zapalenia wątroby typu C jest główną przyczyną przewlekłej choroby wątroby na całym świecie. Pacjenci zakażeni HCV są zagrożeni rozwojem marskości wątroby, a następnie raka wątrobowokomórkowego, a zatem HCV jest głównym wskazaniem do przeszczepu wątroby. Obecnie zatwierdzone są jedynie dwie terapie do leczenia zakażenia HCV (R. G. Gish, Sem. Liver. Dis., 1999 19:5). Są to monoterapia z użyciem interferonu-α oraz ostatnio terapia skojarzona z użyciem analogu nukleozydu rybawiryny (wirazol) i interferonu-α. Wiele leków zatwierdzonych do leczenia infekcji wirusowych stanowią nukleozydy lub analogi nukleozydów, a większość z tych leków opartych na analogach nukleozydów ulega przemianie w odpowiedni trifosforan w warunkach in vivo. Te trifosforany hamują wirusowe enzymy polimerazy, które wstrzymują replikację wirusową. Ta przemiana w postać trifosforanu jest powszechnie pośredniczona przez kinazę komórkową i z tego powodu bezpośrednią ocenę nukleozydów, jako inhibitorów replikacji HCV prowadzi się jedynie w korzystnych warunkach z użyciem testów opartych na komórkach. Dla HCV nie ma dostępnego rzeczywistego, opartego na komórkach testu replikacji wirusowej lub zwierzęcego modelu infekcji.

Wirus zapalenia wątroby typu C należy do rodziny Flaviridae. Jest to wirus RNA, genom RNA kodujący dużą poliproteinę, która po przetworzeniu stwarza niezbędny mechanizm replikacji, aby zapewnić syntezę potomnego RNA. Uważa się, że większość niestrukturalnych protein kodowanych przez genom RNA HCV jest zaangażowana w replikację RNA.

W Lohmann i in. [V. Lohmann i in., Science, 1999, 285:110-113] opisano konstrukcję linii komórkowej ludzkiego raka wątroby (Huh7), do której wprowadzono cząsteczki RNA HCV i które były zdolne do replikacji z dużą wydajnością. Uważa się, że mechanizm replikacji RNA w tej linii komórkowej jest identyczny z replikacją genomu o pełnej długości RNA HCV w zainfekowanych komórkach wątrobowych. Klony subgenomowego cDNA HCV zastosowane do wyizolowania tych linii komórkowych stworzyły podstawę do rozwoju opartego na komórkach testu identyfikacji analogów nukleozydu jako inhibitorów replikacji HCV.

W opisie patentowym US 6784166 ujawniono związki pokrewne związkom według niniejszego wynalazku. Pochodne nukleozydów często wykazują wysoki poziom aktywności biologicznej; jednak ich praktyczne zastosowanie często jest ograniczone suboptymalnymi właściwościami fizycznymi i słabą farmakokinetyką. Wynalazek dotyczy chemicznych pochodnych 4'-podstawionych nukleozydów o polepszonych właściwościach fizykochemicznch i farmakokinetycznych. Pochodne te skuteczniej przenikają przez jelitową błonę śluzową, po czym wiele enzymów obecnych w cytoplazmie, krwi lub osoczu przeprowadza te pochodne w nukleozyd nie będący pochodną. Te „pronukleotydy” mogą polepszyć takie właściwości jak aktywność, dostępność biologiczna lub trwałość macierzystego nukleotydu. Podawanie związków o wzorze I ssakom zakażonym HCV hamuje subgenomową replikację HCV w linii komórkowej raka wątroby.

Wynalazek dotyczy pochodnych nukleozydów o ogólnym wzorze I

PL 210 967 B1 w którym:

2 5 5 5

R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵, C(=O)NHR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷;

4 5 5 5

R³ i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, albo R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh;

₅

R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkenyl, C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkinyl, C1-18 chlorowcoalkil, C3-8 cykloalkil, alkilopodstawiony C3-8 cykloalkil, fenyl ewentualnie niezależnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową, CH2Ph, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową i CH2OPh, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową;

R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej łańcuchy boczne naturalnie występujących aminokwasów i C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil;

R⁷ jest wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, R⁵OCO, albo;

R⁶ i R⁷ razem oznaczają (CH2)3; oraz ich hydraty, solwaty, klatraty i sole addycyjne z kwasami; z tym że co najmniej jeden spośród

R¹, R², R³ i R⁴ ma znaczenie inne niż atom wodoru.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹, R², R³ i R⁴ niezależnie oznaczają 5 5 5 5

COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i CH2OPh.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹, R², R³ i R⁴ oznaczają COR⁵, a każdy ₅

R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i CH2OPh.

5 5 5

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ oznacza COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵lub COCH(R⁶)NHR⁷, a R², R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru.

₅

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu.

₂

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R² jest wybrany z grupy obejmującej

COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, R¹, R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru.

₅

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil i fenyl, albo R⁶ oznacza C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil lub łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R² oznacza COCH(R⁶)NH2, a R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i CH2Ph.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R³ i R⁴ obydwa oznaczają atomy wodoru.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ oznacza atom wodoru, a R², R³ i R⁴ są 5 5 5 niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵ i C(=O)SR⁵.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ oznacza atom wodoru, R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, a R³ i R⁴ razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh.

2 3

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ i R² oznaczają atomy wodoru, a R³i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, gdzie R⁷ oznacza atom wodoru.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, a R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh.

Korzystne są pochodne według wynalazku, w których R¹ i R² są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, COR⁵, C(=O)OR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R³ i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej

PL 210 967 B1 atom wodoru, COR⁵, CO2R⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, albo R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmu₅ jącej CH2, C(CH3)2 i CHPh; R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkenyl, C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkinyl, C1-6 chlorowcoalkil, C3-8 cykloalkil, alkilo-podstawiony C3-8 cykloalkil, fenyl ewentualnie niezależnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową, CH2Ph, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową i CH2OPh, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową; R⁶ i R⁷ mają znaczenie podane w zastrz. 1, z tym że, co najmniej jeden spośród R¹, R², R³ i R⁴ ma inne znaczenie niż atom wodoru.

Wynalazek dotyczy także pochodnych zdefiniowanych powyżej do stosowania, jako lek.

Wynalazek dotyczy również środka farmaceutycznego zawierającego substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalne zaróbki, który jako substancję czynną zawiera pochodną zdefiniowaną powyżej w terapeutycznie skutecznej ilości.

Wynalazek dotyczy też zastosowania pochodnych zdefiniowanych powyżej do wytwarzania leku do leczenia chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C (HCV).

Wynalazek dotyczy ponadto sposobu przeprowadzania związków acylocytydynowych o ogólnym wzorze IVa w związki cytydynowe o ogólnym wzorze IVb, charakteryzującego się tym, że selektywnie odszczepia się grupę N-acylową w związku o ogólnym wzorze IVa

R², R³, R⁴ i R⁵ mają znaczenie podane powyżej, a

R^a oznacza atom wodoru lub C1-4 alkil;

przez kontaktowanie roztworu N-acylopirymidyno-nukleozydu z ZnBr2 w protonowym rozpuszczalniku R^aOH, gdzie R^a oznacza atom wodoru lub C1-4 alkil.

Korzystnie jako protonowy rozpuszczalnik stosuje się metanol.

Związki o wzorze I stanowią użyteczne środki, same lub w połączeniu z modulatorem układu immunologicznego, środkiem przeciwwirusowym lub środkiem przeciwzapalnym, do leczenia chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C, przez podawanie związków o wzorze I. Związki te można podawać same lub w połączeniu z modulatorem układu immunologicznego, środkiem przeciwwirusowym lub środkiem przeciwzapalnym. Wynalazek dodatkowo obejmuje środki do leczenia chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C przez podawanie terapeutycznie skutecznej ilości związku o wzorze I.

Związki według wynalazku stanowią proleki lub prekursory biologiczne macierzystego nukleozydu i w warunkach in vivo ulegają przemianie w związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, i R⁴ oznaczają atomy wodoru. Proleki obejmują pochodne acylowe, estry aminokwasów, pochodne alkoksykarbonylowe, aryloksykarbonylowe, tioalkilokarbonylowe i arylotiokarbonylowe nukleozydu lub ich farmaceutycznie dopuszczalne sole.

₂

W jednej z postaci wynalazek dotyczy związków o wzorze I, w którym R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru; R⁵jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil i fenyl,

PL 210 967 B1 albo R⁶ oznacza C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil lub łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu, a R⁷ ma wyżej podane znaczenie.

W innej postaci wynalazek dotyczy związków o wzorze I, w którym R² oznacza COCH(R⁶)NH2; R¹, R³, R⁴ i R⁷ oznaczają atomy wodoru; a R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i CH2Ph.

W jeszcze innej postaci wynalazek dotyczy związków o wzorze I, w którym R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R³ i R⁴ oznaczają

6 7 atomy wodoru; a R⁵ i/lub R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane z wyżej określonej grupy.

Zgodnie z wynalazkiem pochodne nukleozydu o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, lub R⁴ są niezależnie wybrane 5 5 5 5 z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵ i C(=O)SR⁵, a R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy określonej powyżej, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, lub R⁴ oznaczają COR⁵, a każ₅ dy R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i

CH2OPh, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

₁

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ jest wybrany z grupy obejmującej

COR⁵, CO2R⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R², R³, i R⁴ oznaczają atomy wodoru; a R⁵ lub R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

₁

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R², R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru; R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony niższy alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu, a R⁷ oznacza atom wodoru, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

₂

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³, i R⁴ oznaczają atomy wodoru; a R⁵ lub R⁶ i R⁷mają wyżej podane znaczenie, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

₂

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, CO₂R⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³, i R⁴ oznaczają atomy wodoru; R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R6 oznacza C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil lub łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu, a R⁷ oznacza atom wodoru, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R² oznacza COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³ i R⁴oznaczają atomy wodoru; R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i CH2Ph; a R⁷ oznacza atom wodoru, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru; a R¹, R², 5 6 7

R⁵, R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane spośród grup określonych powyżej, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ oznacza atom wodoru; R², R³ i R⁴ są 5 5 5 5 niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z wyżej określonej grupy, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

3 4

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ oznacza atom wodoru; R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh; R², R⁵ lub R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ i R² oznaczają atomy wodoru; R³, R⁴5 6 7 i R⁵ i/lub R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane z określonej wyżej grupy, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh; R¹, R², R⁵ i/lub R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane z określonej wyżej grupy, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹ - R⁷ mają wyżej podane znaczenie, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

PL 210 967 B1

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym modulatorem układu immunologicznego i/lub środkiem przeciwwirusowym, który hamuje replikację HCV, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym modulatorem układu immunologicznego, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem-a, interleukiną, czynnikiem martwicy nowotworów, czynnikiem stymulującym tworzenie kolonii komórek lub środkiem przeciwzapalnym, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem-a lub interferonem chemicznie modyfikowanym, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym innym środkiem przeciwwirusowym, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Zgodnie z wynalazkiem związki o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym inhibitorem proteazy HCV, inhibitorem polimerazy HCV, inhibitorem helikazy HCV, inhibitorem prymazy HCV, inhibitorem integrazy HCV lub inhibitorem fuzji HCV, są użytecznymi środkami w leczeniu chorób pośredniczonych przez HCV.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość pochodnych nukleozydu o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³ lub R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵ i C(=O)SR⁵, a R⁵ jest niezależnie wybrany z określonej wyżej grupy.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym

2 3 4 5 5

R¹, R², R³ lub R⁴ oznaczają COR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i CH2OPh.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₁ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹ jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, CO₂R⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R², R³ i R⁴ oznaczają 5 6 7 atomy wodoru; a R⁵ lub R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₁ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹ jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R², R³ i R⁴ oznacza₅ ją atomy wodoru; R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony niższy alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu, a R⁷ oznacza atom wodoru.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₂ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³ i R⁴ oznacza5 6 7 ją atomy wodoru; a R⁵ lub R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₂ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, CO2R⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³ i R⁴ oznaczają 5 atomy wodoru; R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R⁶ oznacza C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil lub łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu, a R⁷ oznacza atom wodoru.

PL 210 967 B1

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₂ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R² oznacza COCH(R⁶)NHR⁷; R¹, R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru; R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej

C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i CH2Ph; a R⁷ oznacza atom wodoru.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₃ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R³i R⁴ oznaczają atomy wodoru; a R¹, R², R⁵ R⁶, i R⁷ są niezależnie wybrane spośród grup określonych powyżej.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₁ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹2 3 4 5 5 oznacza atom wodoru; R², R³, i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵55 i C(=O)SR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z określonej wyżej grupy.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₁ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹oznacza atom wodoru; R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh; R², R⁵ lub R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹ i R² oznaczają atomy wodoru; R³, R⁴, R⁵ i/lub R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane z określonej wyżej grupy.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssa₃ kowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R³i R⁴ razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh; R¹, R², R⁵ i/lub R⁶ i R⁷ są niezależnie wybrane z określonej wyżej grupy.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w dawce 1-100 mg/kg masy ciała na dzień.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że człowiekowi potrzebującemu tego leczenia podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzo17 rze I, w którym R¹ - R⁷ mają wyżej podane znaczenie.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym modulatorem układu immunologicznego i/lub środkiem przeciwwirusowym, który hamuje replikację HCV.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym modulatorem układu immunologicznego.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem, interleukiną, czynnikiem martwicy nowotworów, czynnikiem stymulującym tworzenie kolonii komórek lub środkiem przeciwzapalnym.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem.

R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z interferonem-a lub interferonem chemicznie modyfikowanym.

Wynalazek umożliwia leczenie chorób pośredniczonych przez HCV, polegające na tym, że ssakowi, który tego potrzebuje podaje się terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym innym środkiem przeciwwirusowym.

PL 210 967 B1

R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z co najmniej jednym inhibitorem proteazy HCV, inhibitorem polimerazy HCV, inhibitorem helikazy HCV, inhibitorem prymazy HCV, inhibitorem integrazy HCV lub inhibitorem fuzji HCV.

Środek farmaceutyczny według wynalazku zawiera terapeutycznie skuteczną ilość związku o wzorze I, w którym R¹, R², R³, R⁴, R⁵, R⁶ i R⁷ mają wyżej podane znaczenie, w połączeniu z jednym lub większą liczbą farmaceutycznie dopuszczalnych nośników, rozcieńczalników lub zarobek, z tym że co najmniej jeden spośród R¹, R², R³ i R⁴ ma znaczenie inne niż atom wodoru.

Związki N-acylocytydynowe o wzorze IVa przeprowadza się w związki cytydynowe o wzorze IVb drogą selektywnego odszczepiania grupy N-acylowej w związku o wzorze IVa

gdzie R², R³, R⁴ i R⁵ mają wyżej podane znaczenie, przez kontaktowanie roztworu N-acylopirymidynonukleozydu z ZnBr2 w protonowym rozpuszczalniku R^aOH, gdzie R^a oznacza atom wodoru lub C1-4 alkil.

W korzystnym sposobie przeprowadzania związków o wzorze IVa w związki o wzorze IVb, roztwór N-acylopirymidynonukleozydu kontaktuje się z ZnBr2 w metanolu i, optymalnie, z rozpuszczalnikiem aprotonowym.

Określenia użyte w liczbie pojedynczej dotyczą jednej lub większej liczby wskazanych określeń; przykładowo, określenie związek dotyczy jednego lub większej liczby związków, lub co najmniej jednego związku. Wobec tego określenia w liczbie pojedynczej „jeden lub większa liczba”, i „co najmniej jeden” można stosować w opisie wymiennie.

Określenie „jak zdefiniowano powyżej” dotyczy pierwszej definicji dla każdej grupy podanej w definicji wzoru I.

„Ewentualny” lub „ewentualnie” oznacza, że następnie opisywane zdarzenie lub okoliczności mogą, ale nie muszą występować i że opis obejmuje przykłady, w których zdarzenie i okoliczności występują i takie, w których nie ma to miejsca. Przykładowo, „ewentualnie podstawiony fenyl” oznacza, że fenyl może, ale nie musi być podstawiony i że opis obejmuje zarówno niepodstawiony fenyl, jak i fenyl, w którym występuje podstawienie.

Związki według wynalazku mogą mieć centra asymetrii umiejscowione w łańcuchu bocznym grupy estru kwasu karboksylowego, grupy amidowej lub grupy węglanowej, które tworzą diastereoizomery, gdy są połączone z nukleozydem. Rozważa się wszystkie stereoizomery w łańcuchu bocznym związków według wynalazku, w postaci mieszaniny, w czystej postaci lub w zasadniczo czystej postaci. Definicja związków według wynalazku obejmuje wszystkie możliwe stereoizomery i ich mieszaniny.

Obejmuje również postacie racemiczne, jak również rozdzielone izomery optyczne. Postacie racemiczne można rozdzielać sposobami fizycznymi, takimi jak np. krystalizacja frakcyjna, rozdzielanie lub krystalizacja diastereomerycznych pochodnych albo rozdzielanie drogą chiralnej chromatografii kolumnowej. Poszczególne izomery optyczne można otrzymać z mieszanin racemicznych zwykłymi sposobami, takimi jak np. tworzenie soli z optycznie czynnym kwasem, a następnie krystalizację.

Rozważa się wszystkie izomery konfiguracyjne związków według wynalazku, w postaci mieszaniny, w postaci czystej lub w postaci zasadniczo czystej. Definicja związków według wynalazku obejmuje zarówno izomery cis jak i trans pierścieni cykloalkilowych.

Stosowane tu określenie „alkil” oznacza grupę węglowodorową o 1-18 atomach węgla, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym. Korzystnymi grupami alkilowymi są nierozgałęzione lub rozgałęzione grupy węglowodorowe zawierające 1-12 atomów węgla. Określenie „niższy alkil” oznacza

PL 210 967 B1 grupę węglowodorową o 1-6 atomach węgla, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym. Przykłady niższych grup alkilowych obejmują metyl, etyl, propyl, i-propyl, n-butyl, i-butyl, t-butyl lub pentyl.

Stosowane tu określenie „chlorowcoalkil” oznacza grupę alkilową określoną powyżej, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym, w której 1, 2, 3 lub większa liczba atomów wodoru jest podstawionych atomem chlorowca. Przykłady stanowią 1-fluorometyl, 1-chlorometyl, 1-bromometyl, 1-jodometyl, trifluorometyl, trichlorometyl, tribromometyl, trijodometyl, 1-fluoroetyl, 1-chloroetyl, 1-bromoetyl, 1-jodoetyl, 2-fluoroetyl, 2-chloroetyl, 2-bromoetyl, 2-jodoetyl, 2,2-dichloroetyl, 3-bromopropyl lub 2,2,2-trifluoroetyl.

Stosowane tu określenie „cykloalkil” oznacza nasycony pierścień karboksylowy zawierający 3-8 atomów węgla, np. cyklopropyl, cyklobutyl, cyklopentyl, cykloheksyl, cykloheptyl lub cyklooktyl.

Stosowane tu określenie „alkenyl” oznacza niepodstawioną (lub podstawioną) grupę węglowodorową o 2-18 atomach węgla, korzystnie o 2-7, a zwłaszcza o 2-4 atomach węgla, i mającą jedno lub dwa wiązania podwójne, korzystnie jedno wiązanie podwójne.

Przykłady stanowią winyl, 1-propenyl, 2-propenyl (allil) lub 2-butenyl (krotyl).

Stosowane tu określenie „alkinyl” oznacza niepodstawioną grupę węglowodorową o 2-18 atomach węgla, korzystnie o 2-7, a zwłaszcza o 2-4 atomach węgla, i mającą jedno lub, gdy jest to możliwe, dwa wiązania potrójne (korzystnie jedno wiązanie potrójne). Przykłady stanowią etynyl, 1-propynyl, 2-propynyl, 1-butynyl, 2-butynyl lub 3-butynyl.

Stosowane tu określenie „alkoksyl” oznacza grupę alkiloksylową, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym, w której „alkil” ma wyżej podane znaczenie, taką jak metoksyl, etoksyl, n-propyloksyl, i-propyloksyl, n-butyloksyl, i-butyloksyl, t-butyloksyl, pentyloksyl, heksyloksyl, heptyloksyl oraz ich izomery. „Niższy alkoksyl” oznacza alkoksyl z „niższym alkilem” o wyżej podanym znaczeniu.

Stosowane tu określenie „grupa alkilotio” lub „tioalkil” oznacza grupę (alkil)S-, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym, w której „alkil” ma wyżej podane znaczenie. Przykłady stanowią grupy metylotio, etylotio, n-propylotio, i-propylotio, n-butylotio, i-butylotio lub t-butylotio.

Stosowane tu określenie „alkoksyalkil” oznacza alkoksyl o wyżej podanym znaczeniu, który jest połączony z alkilem o wyżej podanym znaczeniu. Przykłady stanowią metoksymetyl, metoksyetyl, metoksypropyl, etoksymetyl, etoksyetyl, etoksypropyl, propyloksypropyl, metoksybutyl, etoksybutyl, propyloksybutyl, butyloksybutyl, t-butyloksybutyl, metoksypentyl, etoksypentyl i propyloksypentyl oraz ich izomery.

Stosowane tu określenie „hydroksyalkil” oznacza grupę alkilową jak określono powyżej, nierozgałęzioną lub o łańcuchu rozgałęzionym, w której 1, 2, 3 lub większa liczba atomów wodoru jest podstawionych grupą hydroksylową. Przykłady stanowią hydroksymetyl, 1-hydroksyetyl, 2-hydroksyetyl, 1-hydroksypropyl, 2-hydroksypropyl, 3-hydroksypropyl, hydroksyizopropyl, hydroksybutyl itp.

Stosowane tu określenie „aryl” oznacza ewentualnie podstawioną monocykliczną lub policykliczną grupę aromatyczną zawierającą atomy węgla i wodoru. Przykłady odpowiednich grup arylowych obejmują, ale nie wyłącznie, fenyl i naftyl (np. 1-naftyl lub 2-naftyl). Odpowiednie podstawniki arylu są wybrane z grupy obejmującej alkil, alkenyl, alkinyl, aryloksyl, cykloalkil, acyl, grupę acyloaminową, alkoksyl, grupę aminową, grupę alkiloaminową, grupę dialkiloaminową, atom chlorowca, chlorowcoalkil, hydroksyl, grupę nitrową i grupę cyjanową.

Stosowane tu określenie „acyl” („alkilokarbonyl”) oznacza grupę o wzorze -C(=O)R, w którym R oznacza atom wodoru, nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil o 1-7 atomach węgla lub fenyl.

Stosowane tu określenie „alkoksykarbonyl” i „aryloksykarbonyl” oznacza grupę o wzorze -C(=O)OR, w którym R oznacza odpowiednio alkil lub aryl, a alkil i aryl mają wyżej podane znaczenie.

Stosowane tu określenia „tioalkilokarbonyl” i „arylotiokarbonyl” oznacza grupę o wzorze -C(=O)SR, w którym R oznacza odpowiednio alkil lub aryl, a alkil i aryl mają wyżej podane znaczenie.

Stosowane tu określenie „atom chlorowca” oznacza atom fluoru, chloru, bromu lub jodu, korzystnie atom fluoru, chloru lub bromu.

Stosowane tu określenie „aminokwas” dotyczy występujących naturalnie aminokwasów, jak również ich optycznych izomerów (enancjomerów i diastereoizomerów), syntetycznych analogów i pochodnych. α-Aminokwasy zawierają atom węgla związany z grupą karboksylową, grupę aminową, atom wodoru i specyficzną grupę „łańcucha bocznego”. Określenie „występujące naturalnie aminokwasy” oznacza L-izomery występujących naturalnie aminokwasów. Występującymi naturalnie aminokwasami są glicyna, alanina, walina, leucyna, izoleucyna, seryna, metionina, treonina, fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan, cysteina, prolina, histydyna, kwas asparaginowy, asparagina, kwas glutaminowy, glutamina, kwas γ-karboksyglutaminowy, arginina, ornityna i lizyna. Łańcuchy boczne występujących

PL 210 967 B1 naturalnie aminokwasów obejmują: atom wodoru, metyl, izopropyl, izobutyl, s-butyl, -CH2OH, -CH(OH)CH3, -CH2SH, -CH2CH2SMe, -(CH2)pCOR, gdzie R oznacza -OH lub -NH2, a p oznacza 1 lub 2, -(CH2)q-NH2, gdzie q oznacza 3 lub 4, -(CH2)3-NHC(=NH)NH2, -CH2C6H5, -CH2-p-C6H4-OH, (3-indolinylo)metylen, (4-imidazolilo)metylen.

Stosowane tu określenie „środek acylujący” dotyczy bezwodnika, halogenku acylu lub innej aktywowanej pochodnej kwasu karboksylowego. Stosowane tu określenie „bezwodnik” dotyczy związków o ogólnym wzorze RC(O)-O-C(O)R, w którym R ma znaczenie jak zdefiniowano powyżej. Stosowane tu określenie „halogenek acylu” dotyczy grupy RC(O)X, gdzie X oznacza atom bromu lub chloru. Stosowane tu określenie „aktywowana pochodna” związku dotyczy nietrwałej, reaktywnej postaci pierwotnego związku, stanowiącej związek aktywny w pożądanej reakcji chemicznej, w której związek pierwotny jest jedynie umiarkowanie reaktywny lub nieaktywny. Aktywację osiąga się przez wytworzenie pochodnej lub grupy chemicznej wewnątrz cząsteczki o wyższej energii swobodnej niż w przypadku związku pierwotnego, wskutek czego postać aktywowana jest bardziej podatna na reakcje z innym reagentem. W kontekście wynalazku aktywacja grupy karboksylowej ma szczególne znaczenie. Stosowane tu określenie środek acylujacy obejmuje dodatkowo reagenty, które tworzą węglany (-OC(=O)OR⁵), karbaminiany (-NHC(=O)OR⁵), tiowęglany (-OC(=O)SR⁵) i tiokarbaminiany (-NHC55 (=O)SR⁵), pochodne, takie jak alkoksychlorowęglany, R⁵OC(=O)CI, oraz alkilotiochlorowęglany, 55

R⁵SC(=O)CI, gdzie R⁵ ma wyżej podane znaczenie.

Stosowane tu określenie „grupa zabezpieczająca” oznacza grupę chemiczną, która (a) chroni reaktywną grupę przed uczestniczeniem w niepożądanych reakcjach chemicznych; oraz (b) może być łatwo usunięta po zabezpieczeniu grupy reaktywnej, gdy nie jest już więcej potrzebna. Przykładowo, trialkilosilil jest grupą zabezpieczającą dla pierwszorzędowych hydroksylowych grup funkcyjnych, a grupa acetonidowa jest grupą zabezpieczającą dla wicynalnego diolu. _

We wzorach związków przedstawionych w niniejszym opisie pogrubiony klin ( ) wskazuje podstawnik, który jest nad płaszczyzną pierścienia, do którego należy asymetryczny atom węgla, a klin przerywany ( .....^.... ) wskazuje podstawnik, który jest pod płaszczyzną pierścienia, do którego należy asymetryczny atom węgla.

Stosowane tu określenie „połączenie” dotyczy podawania wielu leków w trybie leczenia z równoczesnym lub następującym po sobie podawaniem w tym samym lub w różnym czasie.

Stosowane tu określenie „interferon chemicznie modyfikowany” dotyczy cząsteczki interferonu związanej kowalencyjnie z polimerem, który zmienia fizyczne i/lub farmakokinetyczne właściwości intrferonu. Nieograniczająca lista takich polimerów obejmuje: homopolimery poli(tlenku alkilenu), takie jak glikol polietylenowy (PEG) lub glikol polipropylenowy (PPG), polioksyetylenowane poliole, ich kopolimery i kopolimery blokowe, z tym że zachowana jest rozpuszczalność w wodzie kopolimerów blokowych. Fachowiec będzie znał wiele sposobów połączenia polimeru i interferonu (patrz np. A. Kozłowski i J. M. Harris J. Control. Release 2001 72(1-3): 217-24). Nieograniczająca lista chemicznie modyfikowanych IFNa rozważanych w kontekście wynalazku obejmuje peg-interferon-a-2a (PEGASYS®) i peg-interferon-a-2b (PEGINTRON®).

Związki o wzorze I wykazują tautomerię. Związki tautomeryczne mogą występować w mogących przechodzić w siebie nawzajem postaciach. W wielu przypadkach te postacie wynikają z przemieszczenia kowalencyjnie związanego atomu wodoru pomiędzy dwoma atomami. Związki tautomeryczne występują we wzajemnej równowadze, tak więc próby wyodrębnienia poszczególnych tautomerów dają zazwyczaj mieszaninę o chemicznych i fizycznych właściwościach wynikających z mieszaniny związków. Położenie równowagi jest uzależnione od wewnątrzcząsteczkowych właściwości chemicznych. Przykładowo, w przypadku wielu alifatycznych aldehydów i ketonów, takich jak aldehyd octowy, dominuje odmiana ketonowa, podczas gdy w przypadku fenoli dominuje odmiana enolowa. Najpowszechniejszym typem tautomerii jest ten dotyczący związków z grupą karbonylową (czyli ketonów) i alkoholi winylowych (czyli enoli), powstających w wyniku przemieszczenia atomu wodoru pomiędzy atomem węgla a atomem tlenu z równoczesną zmianą położenia wiązania podwójnego. Wynalazek dotyczy laktamów, które mogą występować w postaci amidu lub hydroksy-podstawionego heterocyklu.

Związki o wzorze I będące zasadami mogą tworzyć farmaceutycznie dopuszczalne sole z kwasami nieorganicznymi, takimi jak kwas chlorowcowodorowy (np. kwas chlorowodorowy i kwas bromowodorowy), kwas siarkowy, kwas azotowy i kwas fosforowy, itp., i z kwasami organicznymi (np. z kwasem octowym, kwasem winowym, kwasem bursztynowym, kwasem fumarowym, kwasem maleinowym, kwasem jabłkowym, kwasem salicylowym, kwasem cytrynowym, kwasem metanosulfonowym

PL 210 967 B1 i kwasem p-toluenosulfonowym, itp.). Wytwarzanie i wyodrębnianie takich soli można realizować znanymi sposobami.

Stosowane tu określenie „solwat” oznacza związek według wynalazku lub jego sól, które dodatkowo zawierają stechiometryczną lub niestechiometryczną ilość rozpuszczalnika związanego niekowalencyjnymi siłami międzycząsteczkowymi. Korzystne rozpuszczalniki są lotne, nietoksyczne i/lub dopuszczalne do podawania człowiekowi w śladowych ilościach.

Stosowane tu określenie „hydrat” oznacza związek według wynalazku lub jego sól, które dodatkowo zawierają stechiometryczną lub niestechiometryczną ilość wody związanej niekowalencyjnymi siłami międzycząsteczkowymi.

Stosowane tu określenie „klatrat” oznacza związek według wynalazku lub jego sól w postaci sieci krystalicznej, która zawiera przestrzenie (np. kanaliki), w których znajduje się uwięziona obca cząsteczka (np. rozpuszczalnika lub wody).

Ogólnie nomenklatura stosowana w tym zgłoszeniu i podana w tabeli 1-A opiera się na AUTONOM™ wersja 4.0, programie komputerowym Beilstein Institute do tworzenia nomenklatury systematycznej lUPAC.

Przykłady odpowiednich związków objętych zakresem wynalazku przedstawiono w następujących tabelach 1 i 1-A. Przykłady te oraz sposoby wytwarzania podano w celu umożliwienia fachowcom bardziej dogłębnego zrozumienia i wykorzystywania wynalazku w praktyce. Nie należy ich uważać za ograniczenie zakresu wynalazku, a jedynie za jego ilustrację i przykłady. Związki o wzorze I można wytwarzać różnymi sposobami znanymi w dziedzinie chemii organicznej.

T a b e l a 1

Nr związku	R¹ NH	Sposób	Widmo masowe (M+H)⁺	T.t.
r^!o-	IJ ⁰ Ϊ Z}'^or4 ^0Ri (I)
	R¹	R²	_R3	R⁴
1	MeCO	MeCO	MeCO	MeCO	A	453	77,0-80,1
2	EtCO	EtCO	EtCO	EtCO	A	508 (M)+
3	n-PrCO	n-PrCO	n-PrCO	n-PrCO	A	564 (M)+
4	i-BuCO	i-BuCO	i-BuCO	i-BuCO	A	621
5	t-BuCO	t-BuCO	t-BuCO	t-BuCO	A	621	67,4-80,0
6	PhCO	PhCO	PhCO	PhCO	A	700 (M)+	106,9-116,1
7	PhOCH2CO	PhOCH2CO	PhOCH2CO	PhOCH2CO	A	821	-
8	t-BuOCO	H	H	H	B	385	80,0-83,5
9	MeCO	H	H	H	B	327	94,0-96,8
10	EtCO	H	H	H	B	341
11	n-PrCO	H	H	H	B	355
12	i-PrCO	H	H	H	B	355
13	t-BuCO	H	H	H	B	369	108,0-114,0
14	PhCO	H	H	H	B	389	108,1-118,2
15	PhCH2CO	H	H	H	B	403
16	PhOCH2CO	H	H	H	B	419
17	n-BuOCO	H	H	H	B	385	86,5-94,0

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1

18	H	Val HCl	H	H	D	384
19	H	Phe HCl	H	H	D	432
20	H	Ala HCl	H	H	D	356
21	H	PhCO	H	H	D	389
22	H	MeCO	MeCO	MeCO	C	411
23	H	EtCO	EtCO	EtCO	C	453	75,9-79,9
24	H	i-PrCO	i-PrCO	i-PrCO	C	495
25	H	PhCO	PhCO	PhCO	C
26	H	PhCO	PhCO	3-Cl-PhCO	C
27	n-BuOCO	PhCO	PhCO	PhCO	C	697
28	PhCH2CO	i-PrCO	H	H	E	473
29	H	n-PrCO	C(CH3)3	D	395
30	H	PhCO	C(CH3)3	D	429
31	H	Boc-Phe	C(CH3)3	D	572
32	H	i-PrCO	C(CH3)3	D	395
33	H	H	C(CH3)3	-	325	106,2-120,1
34	i-PrCO	i-PrCO	C(CH3)3	E	465
35	MeCO	MeCO	C(CH3)3	E	409	105,0-109,9
36	PhCO	PhCO	C(CH3)3	E	533
37	MeOCO	MeOCO	MeOCO	MeOCO	A	517
38¹	Val-NH-Boc	H	H	H	A	484	120,2-121,3
39	H	i-PrCO	H	H	D	355
40²	H	i-PrCO	H	H	D	355
41²	H	n-PrCO	n-PrCO	n-PrCO	C	495	52,6-58,4
42	C8H17OCO	H	H	H	B	441
43²	H	PhCO	H	H	D	389	163-166,5
44	C7H15OCO	H	H	H	B	427
45²	H	i-BuCO	i-BuCO	i-BuCO	C	537	142-142,8
46²	H	n-BuCO	n-BuCO	n-BuCO	C		72,9-74,7
47	C6H13OCO	H	H	H	B	413	134,4-136,0
48	H	H	i-PrCO	i-PrCO	F	425
49²	H	Ile HCl	H	H	D	398
50²	H	t-BuCO	t-BuCO	t-BuCO	F		136,2-140
51	n-PrOCO	H	H	H	B	371
52	n- C5H11OCO	H	H	H	B	399
53	i-BuOCO	H	H	H	B	385
54²	H	MeCO	MeCO	MeCO	C	411	88,0-90,9
55	i-PrCO	i-PrCO	i-PrCO	i-PrCO	A	565	60,4-64

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1

56²	H	i-PrCO	i-PrCO	i-PrCO	A		145-146,9
57	MeOCO	H	H	H	B		141,1-141,8
58	EtOCO	H	H	H	B	357
59²	H	EtCO	EtCO	EtCO	C		72-75,2
60	PhCO	EtCO	EtCO	EtCO	C⁴	557	54,6-56,9
61²	H	n-PrCO	H	H	D	355
62²	H	PhCO	PhCO	PhCO	D	597	208,9-210,3
63²	H	n-CsHuCO	H	H	D	383
64³	H	COOC6H13	H	H	D		71,0-103,9
65³	H	COOC7H15	H	H	D		90,9-94,6
66³	H	COOC8H13	H	H	D		70,5-81
67²	H	n-C7H15CO	H	H	D	411
68²	H	\9-E n- C18H35CO	H	H	D	549
69	COO-i-Pr	H	H	H	D	371
70²	H	n-CsHuCO	H	H	D	397
71²	H	n-CnH23CO	H	H	D		154-155
72	H	n- C10H21CO	H	H	D		128-129,9
73²	H	n-CgH1gCO	H	H	D		180,6-181,2
74	H	n-C13H27CO	H	H	D	495	116,8-128
75	H	n-CaH1gCO	H	H	D		96-100,4
76	H	n-C6H13CO	H	H	D		55,3-56,5
77	H	C15H31CO	H	H	D	523	124-163,4
78	H	Δ9-Ζ n-CaHvCO	H	H	D		172-172,3
79	COO-n-Bu	CO-i-Bu	CO-i-Bu	CO-i-Bu	B/C⁶	637
80	COO-n-Bu	COEt	COEt	COEt	B/C⁶	553
81³	H	H	CO-n-CsHu	CO-n-CsHu	F	481
82³	H	H	CO-n-Bu	CO-n-Bu	F	453
83²	H	H	CO-n-Bu	CO-n-Bu	F		124,3-128,4
00 to	H	4-metylo- benzoesan	H	H	D		187-189
85²	H	CO-n-C13H27	H	H	D		178,6-179,4
86³	H	COO-n-CwH21	H	H	D		75-77,7
87	H	CO-n-CnH23	H	H	D	467
88³	H	H	CO-n-Pr	CO-n-Pr	F		91-94,9
89²	H	H	CO-n-Pr	CO-n-Pr	F		154,6-155,6
90²	H	COO-n-C9H19	H	H	D		174,7-176,1
91²	H	H	CO-i-Pr	CO-i-Pr	F		191,1-191,9

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1

92²	H	H	CO-Ph	CO-Ph	F		166,2-168,1
93²	H	H	CO-Et	CO-Et	F		194,6-198,2
94²	H	COO-n-Pr	COO-n-Pr	COO-n-Pr	C		167,5-170,6
95⁵	H	CO-Et	CO-Et	CO-Et	C		149-153
96	COO-n-CsHu	COO-n-CsHu	H	H	E		56-57,5
97	COO-n-C6H13	COO-n-C6H13	H	H	E
98²	H	CONH-n-CaH13	H	H	D		164,9-168,5
99	CO-n-CsHu	CO-Ph	H	H	E	503	67,4-73,9
100	CO-n-C6H13	CO-Ph	H	H	E	517	70,2-74,6
101⁵	H	H	CO-n-Bu	CO-n-Bu	F		115,3-120,1
105²	H	H	CO-n-CsHu	CO-n-C5H11	F		127,3-128,6
103²	H	CO-n-Bu	H	H	D		62,1-87,7
Val HCl=Cl'+NHaCH(CHMe2)CO	Phe HCl=Cl^-+NH3CH(CH2Ph)CO	Ala HCl=Cl=+NH₃CH(Me)CO
Ile HCl=Cl'+NHaCH[CH(Me)Et]CO Val-NH-Boc=Me₃COC(=O)NHCH(CHMe2)CO
' Wytworzony sposobem opisanym w przykładzie 2, z zastąpieniem chlorku kwasowego Boc-Val-NCA (N-karboksybezwodnik) ^2. chlorowodorek ^3. trifluorooctan Związki te były również dostępne przez zabezpieczenie N-boc związku nr 34, a następnie alkoksykarbonowanie hydroksymetylu i odbezpieczenie z użyciem kwasu trifluorooctowego/C^Cb ^4. Wytworzony drogą przemiany związku 59 w wolną zasadę i acylowania chlorkiem benzoilu.

T a b e l a 1A

Nr związku	Nazwa chemiczna
1	Ester (2R,3S,4R,5R)-3,4-diacetoksy-5-(4-acetyloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -2-azydotetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu octowego
2	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-5-(2-okso-4-propionyloamino-2H-pirymidyn-1-ylo)- -3,4-bis-propionyloksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu propionowego
3	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-5-(4-butyryloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -3,4-bis-butyryloksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu masłowego
4	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-5-[4-(3-metylobutyryloamino)-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo]- -4-(3-metylobutyryloksy)-2-(3-metylobutyryloksymetylo)tetrahydrofuran-3-ylowy kwasu 3-metylomasłowego
5	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-5-[4-(2,2-dimetylopropionyloamino)-2-okso-2H-pirymidyn- -1-ylo]-3,4-bis-(2,2-dimetylopropionyloksy)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu 2,2-dimetylopropionowego
6	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-3,4-dibenzoiloksy-5-(4-benzoiloamino-2-okso- -2H-pirymidyn-1-ylo)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego

PL 210 967 B1

	c.d. tabeli 1A
7	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-5-[2-okso-4-(2-fenoksyacetyloamino)-2H-pirymidyn-1-ylo]- -3,4-bis-(2-fenoksyacetoksy)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu fenoksyoctowego
8	Ester t-butylowy kwasu [1-((2R,3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksy- metylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
9	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]acetamid
10	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylopropionamid
11	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]butyroamid
12	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]izobutyroamid
13	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]-2,2-dimetylopropionoamid
14	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]benzamid
15	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yIo]-2-fenyloacetamid
16	W-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-Azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]-2-fenoksyacetamid
17	Ester butylowy kwasu [1-((2R,3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
18	Chlorek 1-[(2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometoksykarbonylo]-2-metylopropyloamoniowy
19	Chlorek 1-[(2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometoksykarbonylo]-2-fenyloetyloamoniowy
20	Chlorek 1-[(2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometoksykarbonylo]etyloamoniowy
21	Ester (2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego
22	Ester (2R,3S,4R,5R)-4-acetoksy-2-acetoksymetylo-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn- -1-ylo)-2-azydotetrahydrofuran-3-ylowy kwasu octowego
23	Ester (2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-4-propionyloksy- -2-propionyloksymetylotetrahydrofuran-3-ylowy kwasu propionowego
24	Ester (2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-4-izobutyryloksy- -2-izobutyryloksymetylotetrahydrofuran-3-ylowy kwasu izomasłowego
25	Ester (2R,3S,4R,5R)-3,4-dibenzoiloksy-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -2-azydotetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego
26	Ester (2R,3S,4R,5R)-3-(3-chlorobenzoiloksy)-4-benzoiloksy-5-(4-amino-2-okso- -2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydotetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego
27	Ester (2R,3S,4R,5R)-3,4-dibenzoiloksy-2-azydo-5-(4-butoksykarbonyloamino-2-okso- -2H-pirymidyn-1-ylo)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1A

28	Ester (2R,3S,4R,5R)-2-azydo-3,4-dihydroksy-5-[2-okso-4-(2-fenoksyacetyloamino)- -2H-pirymidyn-1-ylo]tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu izomasłowego
29	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-6-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-azydo- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu masłowego
30	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-6-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-azydo- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu benzoesowego
31	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-6-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-azydo- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu 2-tert-butoksykarbonylo- amino-3-fenylopropionowego
32	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-6-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-azydo- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu izomasłowego
33	4-Amino-1-((3aR,4R,6R,6aS)-6-azydo-6-hydroksymetylo-2,2-dimetylotetrahydro- furo[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilo)-1H-pirymidyn-2-on
34	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-4-azydo-6-(4-izobutyryloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu izomasłowego
35	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-6-(4-acetyloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-azydo- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu octowego
36	Ester (3aS,4R,6R,6aR)-4-azydo-6-(4-benzoiloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu benzoesowego
37	Ester butylowy kwasu (2R,3R,4S,5R)-5-azydo-2-(4-butoksykarbonyloamino-2-okso- -2H-pirymidyn-1-ylo)-4-butoksykarbonyloksy-5-butoksykarbonyloksymety- lotetrahydrofuran-3-ylokarboksylowego
38¹	Chlorek 1-[1-((2R,3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran- -2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylokarbamoilo]-2-metylopropyloamoniowy
39	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pyrymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu izomasłowego
40²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-izobutyryloksymetylotetrahydrofuran- -2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
41²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-izobutyryloksy-5-izobutyryloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
42	Ester oktylowy kwasu [(S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylo- tetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
43²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-benzoiloksymetylo-3,4-dihydroksytetrahydrofuran- -2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
44	Ester heptylowy kwasu [(S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksy- metylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
45²	Chlorek (S)-1-[(3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-(3-metylobutyryloksy)-5-(3-metylobutyrylo- ksymetylo)tetrahydrofuran-2-ylo]-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
46²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-pentanoiloksy-5-pentanoiloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
47	Ester heksylowy kwasu [(S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksy- metylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego

PL 210 967 B1

	c.d. tabeli 1A
48	Ester (2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-2-hydroksymetylo- -4-izobutyryloksytetrahydrofuran-3-ylowy kwasu izomasłowego
49²	Chlorek 1-[(2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-dihydro- ksytetrahydrofuran-2-ylometoksykarbonylo]-2-metylobutyloamoniowy
50²	Chlorek (S)-1-[(2R,3S,4R)-5-azydo-3,4-bis-(2,2-dimetylopropionyloksy)-5-(2,2-dimetylo- propionyloksymetylo)tetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
51	Ester propylowy kwasu (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylokarboksylowego
52	Ester pentylowy kwasu (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylokarboksylowego
53	Ester izobutylowy kwasu (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylokarboksylowego
54²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-3,4-diacetoksy-5-acetoksymetylo-5-azydotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
55	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-izobutyryloamino-2-okso-2H-piryinidyn-1-ylo)-4-izobutyrylo- ksy-2-izobutyryloksymetylotetrahydrofuran-3-ylowy kwasu izomasłowego
56²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-izobutyryloksy-5-izobutyryloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
57	Ester metylowy kwasu [(S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5- -hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
58	Ester etylowy kwasu [(S)-1(3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
59²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-propionyloksy-5-propionyloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
60	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-benzoiloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-4-propionylo- ksy-2-propionyloksymetylotetrahydrofuran-3-ylowy kwasu propionowego
61²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-propoksykarbonyloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
62²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-benzoiloksy-5-benzoiloksymetylotetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
63²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-pentyloksykarbonyloksy- metylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
64³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-heksyloksykarbonylo- ksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
65³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-heptyloksykarbonylo- ksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
66³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-oktyloksykarbony- loksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
67²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-oktanoiloksymetylotetrahydrofuran- -2-ylo)okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
68²	Chlorek (S)-1-[(3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-((E)-oktadec-9-enoiloksy- metylo)tetrahydrofuran-2-ylo]-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1A

69	Ester izopropylowy kwasu [(S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5- hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylo]karbaminowego
70²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-heptanoiloksymetylo-3,4-dihydroksytetrahydrofuran- -2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
71²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-dodekanoiloksymetylo-3,4-dihydroksytetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
72	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-di- hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu undekanowego
73²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-dekanoiloksymetylo-3,4-dihydroksytetrahydro- furan-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
74	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4- -dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu tetradekanowego
75	Ester ((2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-di- hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu nonanowego
76	Ester ((2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-di- hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu heptanowego
77	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-di- hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu heksadekanowego
78	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-di- hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu Z-oktadec-9-enowego
79	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-butoksykarbonyloamino-2-okso-2H-pirymidyn- -1-ylo)-3,4-bis-(3-metylobutyryloksy)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu 3-metylomasłowego
80	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-butoksykarbonyloamino-2-okso-2H-pirymidyn- -1-ylo)-3,4-bis-propionyloksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu propionowego
81³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-heksanoiloksy-5-hydroksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
82³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-hydroksymetylo-3,4-bis-pentanoiloksytetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
83²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-hydroksymetylo-3,4-bis-pentanoiloksytetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
00 4^ to	Chlorek [(S)-1-[(3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-(4-metylobenzoiloksymetylo)tetra- hydrofuran-2-ylo]-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
85²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-tridekanoiloksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
86³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-decyloksykarbonyloksymetylo-3,4-dihydro- ksytetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
87	Ester (2R,3S,4R)-5-((S)-4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-3,4-dihydro- ksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu dodekanowego
88³	Trifluorooctan (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-butyryloksy-5-hydroksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
89²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-butyryloksy-5-hydroksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy

PL 210 967 B1

c.d. tabeli 1A

90²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-nonyloksykarbonyloksymetylo- tetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
91²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-hydroksymetylo-3,4-bis-izobutyryloksytetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
92²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-benzoiloksy-5-hydroksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
93²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-hydroksymetylo-3,4-bis-propionyloksytetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
94²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-butyryloksy-5-butyryloksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
95⁵	Metanosulfonian (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-propionyloksy-5-propionyloksymetylo- tetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
96	Ester pentylowy kwasu (2R,3S,4R)-2-azydo-3,4-dihydroksy-5-((S)-2-okso-4-pentyloksy- karbonyloamino-2H-pirymidyn-1-ylo)tetrahydrofuran-2-ylometylokarboksylowego
97	Ester heksylowy kwasu (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-heksyloksykarbonyloamino-2-okso- -2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylokarboksylowego
98²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-oktylokarbamoiloksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
99	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-heksanoiloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego
100	Ester (2R,3S,4R)-2-azydo-5-((S)-4-heptanoiloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)- -3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego
101⁵	Metanosulfonian (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-5-hydroksymetylo-3,4-bis-pentanoiloksytetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
102²	Metanosulfonian (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-bis-heksanoiloksy-5-hydroksymetylotetra- hydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy
103²	Chlorek (S)-1-((3R,4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-pentanoiloksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)- -2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowy

Związki o wzorze I można wytwarzać różnymi sposobami znanymi ogólnie w dziedzinie chemii organicznej, a w szczególności drogą syntezy analogu nukleozydu. Konkretne sposoby wytwarzania związków według wynalazku przedstawiono w przykładach 1-6. Związki wyjściowe do syntez są łatwo dostępne w handlu albo są znane, albo można je łatwo wytworzyć znanymi sposobami. Ogólny przegląd wytwarzania analogów nukleozydów podano w następujących publikacjach:

A. M Michelson „The Chemistry of Nucleosides and Nucleotides”, Academic Press, New York 1963.

L. Goodman „Basic Principles in Nucleic Acid Chemistry” Ed P O P Ts'O, Academic Press, New York 1974, tom 1, rozdz. 2.

„Synthetic Procedures in Nucleic acid Chemistry” Ed W W Zorbach i R S Tipson, Wiley, New York, 1973, tom 1 i 2.

H. Vorbrijggen i C. Ruh-Pohlenz (wyd.) „Handbook of Nucleoside Synthesis” Wiley, New York, 2001.

Związki według wynalazku wytwarza się drogą acylowania odpowiedniego związku nukleozydowego. Acylowanie alkoholi (J. March, Advanced Organic Chemistry John Wiley & Sons, New York 1992 392-398; J. Mulzer Synthesis of Esters, Activated Esters & Lactones in Comprehensive Organic Synthesis, E. Winterfeldt, red., tom 6, Pergamon Press, Oxford 1991, str. 324-340) i amin (J. March, jak wyżej str. 417-425; H. G. Benz, Synthesis of Amides and Related Compounds in Comprehensive

PL 210 967 B1

Organic Synthesis, E. Winterfeldt, red., tom 6, Pergamon Press, Oxford 1991 str. 381-411) można prowadzić z użyciem różnych środków acylujących, takich jak chlorki kwasowe i bezwodniki kwasowe. Opracowano inne sposoby aktywowania kwasu karboksylowego i można je stosować w celu wytwarzania opisanych tu proleków. Zakres i przebieg acylowania reguluje się przez stosowanie odpowiednich grup zabezpieczających lub przez opóźnione wprowadzenie ugrupowania zasadowej aminy do zasady pirymidynowej.

Tetraacylonukleozydy łatwo wytwarza się przez acylowanie wodorosiarczanu (II) 1-((2R,3R,

4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-yloamoniowego z użyciem co najmniej 4 równoważników środka acylującego (sposób A; przykład 1).

Aminy są zazwyczaj bardziej reaktywne względem środka acylującego niż grupy hydroksylowe. Jednak w celu zapewnienia selektywnego acylowania grupy aminowej, grupę hydroksylową zabezpiecza się przed acylowaniem (sposób B; przykład 2). Ugrupowania eterów trimetylosililowych są użytecznymi grupami zabezpieczającymi dla tej przemiany. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące zabezpieczania i odbezpieczania alkoholi i alternatywne grupy zabezpieczające można znaleźć w T. W. Greene i P. G. M. Wuts, Protective Groups in Organic Synthesis, 3. wyd., John Wiley & Sons, New York, 1999, oraz Harrison i Harrison i in.. Compendium of Synthetic Organic Methods, tomy 1-8 John Wiley i Sons, 1971-1996.

Selektywne acylowanie trzech grup hydroksylowych osiąga się przez acylowanie odpowiedniego urydynonukleozydu o wzorze II, który nie ma reaktywnej grupy aminowej przy pierścieniu heteroaromatycznym, a następnie przeprowadzenie urydyny w cytydynę. Acylowaną urydynę można przeprowadzić w cytydynę sposobem opisanym w A. D. Borthwick i in., (J. Med. Chem. 1990, 33(1): 179; patrz również K. J. Divakar i C. B. Reese J. Chem Soc, Perkin Trans. I 1982 1171-1176 i Maag i in. J. Med. Chem. 1992 35:1440-1451). Zgodnie z wynalazkiem dodatkowo przedstawiono sposób selektywnego odszczepiania grupy N-acylowej z N-acylowanego nukleozydu przez kontaktowanie związku N-acylowego z bromkiem cynku w rozpuszczalniku protonowym.

Selektywne acylowanie grupy 5-hydroksylowej i grupy aminowej prowadzi się przez zabezpieczenie wicynalnych grup 2',3'-hydroksylowych węglowodanu przed acylowaniem pierwszorzędowego alkoholu (sposób E; przykład 5). Grupy zabezpieczające dla wicynalnych dioli często przeprowadzają ten diol w pierścień dioksolanowy lub dioksanowy (patrz Greene, jak wyżej; Harrison i Harrison, jak wyżej). Najczęściej te grupy zabezpieczające obejmują ugrupowania aldehydowe i ketonowe, które łatwo tworzą dioksolany. Ketony, które okazały się szczególnie użyteczne w postaci grup zabezpieczających diole, obejmują aceton i C5-7 cykloalkanony. Rozszczepienie dioksolanu lub dioksanu w celu odtworzenia diolu osiąga się zazwyczaj z użyciem wodnego roztworu kwasu i współrozpuszczalnika organicznego. Benzaldehyd łatwo tworzy acetale z wicynalnymi diolami, które można odbezpieczać drogą hydrogenolizy lub kwasowej hydrolizy. Podstawienie benzaldehydu grupą metoksylową zwiększa szybkość hydrolizy kwasowej i dopuszcza również rozszczepienie dioksolanu w warunkach utleniających, np. Ce(NH4)2(NO3)6. Nitrobenzaldehydy dają dioksolany, które można fotochemicznie rozszczepiać. Ugrupowania cyklicznych ortoestrów, np. acetalu etoksymetylenowego, stosuje się jako grupy zabezpieczające diol. Związki te można rozszczepiać w łagodnie kwasowym środowisku; jednak wstępnym produktem jest ester, który trzeba poddać hydrolizie w celu odtworzenia diolu. Cykliczny analog ortoestru 2-oksacyklopentylidenowego daje diol bezpośrednio po hydrolizie kwasowej. Ugrupowania cyklicznych węglanów i cyklicznych boroniaów również znalazły pewne zastosowanie, jako grupy zabezpieczające diol. Dowolną z tych grup zabezpieczających diol można wykorzystać do realizacji sposobu.

Pochodne 5'-monoacylowe są dostępne przez zabezpieczanie wicynalnych grup 2',3'-hydroksylowych pochodnej urydyny. Acylowanie pozostającej jako reaktywna grupy hydroksylowej realizuje się przez przeprowadzenie zasady urydynowej w odpowiednią zasadę cytydynową jak opisano powyżej i odbezpieczenie wicynalnego diolu (sposób D; przykład 4). Alternatywnie grupę N-acylową związku N,1'-diacylocytydynowego, w którym grupy 3', 4'-hydroksylowe są zabezpieczone, można selektywnie rozszczepić za pomocą bromku cynku w celu wytworzenia zabezpieczonego związku monoacylowego, który można następnie odbezpieczyć (R. Kierzek i in. Tetrahedron Lett. 1981 22(38): 3762-64).

Związki według wynalazku można podawać albo same (mono-terapia) albo w połączeniu z innymi środkami terapeutycznymi („terapia skojarzona”). Terapia skojarzona może obejmować inhibitor polimerazy HCV i immunizowany modulator, który pobudza do naturalnej reakcji immunologicznej na wirus i zakażone wirusem komórki, taki jak interferony, interferony modyfikowane chemicznie, interPL 210 967 B1 leukiny, czynnik martwicy nowotworów, czynnik stymulujący tworzenie kolonii komórek. Związki według wynalazku można również łączyć z innymi przeciwwirusowymi związkami o podobnym lub uzupełniającym sposobie działania.

Dokonano przeglądu potencjalnych celów dla leków przeciwwirusowych (patrz np. E. DeClercq,

Strategies in the Design of Antiviral Drugs, Nature Rev Drug Discov. 2002 1(1): 13-25; M. T. Reding, Recent Developments in hepatitis C antiviral research 1999-2000, Exp Opin. Therap. Pat. 2000, 10(8): 1201-1220). Związki przeciwwirusowe obejmują, ale nie wyłącznie, inhibitory proteazy HCV, inne inhibitory polimerazy HCV, inhibitory helikazy HCV, inhibitory prymazy HCV, inhibitory integrazy HCV lub inhibitory fuzji HCV i wszystkie one mogą być użyteczne w połączeniu ze związkami według wynalazku.

Związki według wynalazku można formułować w różnych postaciach dawkowanych do podawania doustnego z nośnikiem. Chociaż pochodne nukleozydu według wynalazku podaje się optymalnie przez żołądkowo-jelitową błonę śluzową, związki te można podawać innymi drogami podawania. Farmaceutycznie dopuszczalne nośniki mogą być stałe lub ciekłe. Podawanie doustne można stosować w przypadku tabletek, powlekanych tabletek, drażetek, twardych i miękkich kapsułek żelatynowych, roztworów, emulsji, syropów lub zawiesin. Związki według wynalazku podaje się skutecznie również innymi drogami podawania, w tym między innymi drogą ciągłego miejscowego podawania pozajelitowego (kroplówka dożylna), domięśniowego, dożylnego, podskórnego, przezskórnego (co może obejmować środek ułatwiający penetrację), podpoliczkowego, donosowego, wziewnego i w postaci czopków. Korzystnym sposobem podawania jest na ogół podawanie doustne z zastosowaniem dogodnego dobowego trybu dawkowania, który można dostosować do stopnia choroby i reakcji pacjenta na substancję czynną.

Związek lub związki według wynalazku, jak również ich farmaceutycznie dopuszczone do stosowania sole, wraz z jedną lub większą liczbą zwykłych zaróbek, nośników lub rozcieńczalników, można formułować w postać środka farmaceutycznego i jednostek dawkowanych. Środki farmaceutyczne i jednostkowe postacie dawkowane mogą zawierać zwykłe składniki w zwykłych proporcjach i ewentualnie inne czynne związki lub substancje, a jednostkowe postacie dawkowane mogą zawierać dowolną skuteczną ilość substancji czynnej proporcjonalnie do zamierzonego stosowanego dziennego zakresu dawkowania. Środki farmaceutyczne można stosować w postaci stałej, takiej jak tabletki lub napełnione kapsułki, półstałej, proszków, preparatów o przedłużonym uwalnianiu, albo cieczy, takich jak roztwory, zawiesiny, emulsje, eliksiry, albo napełnione kapsułki do podawania doustnego; albo w postaci czopków do podawania doodbytniczego lub dopochwowego; albo w postaci jałowych roztworów do iniekcji do stosowania pozajelitowego. Zazwyczaj preparat zawiera około 5-95% (wag.) czynnego związku lub związków.

Stosowane tu określenie „zaróbka” dotyczy związku, który jest użyteczny do wytwarzania środka farmaceutycznego, ogólnie bezpiecznego, nietoksycznego, który nie jest ani biologicznie, ani pod żadnym innym względem niepożądany i obejmuje zaróbki, które są stosowane w weterynarii, jak również w środkach farmaceutycznych dla ludzi. Stosowane tu określenie „zaróbka” dotyczy zarówno jednej jak i większej liczby takich zaróbek.

Preparaty stałe obejmują proszki, tabletki, pigułki, kapsułki, opłatki, czopki i granulaty do dyspergowania. Stały nośnik może stanowić jedna lub większa liczba substancji, które mogą również działać, jako rozcieńczalniki, środki smakowo-zapachowe, środki zwiększające rozpuszczalność, środki poślizgowe, środki suspendujące, środki wiążące, środki konserwujące, środki rozsadzające tabletkę lub substancję kapsułkującą. W proszkach nośnik stanowi na ogól silnie rozdrobniona substancja stała, która jest wymieszana z silnie rozdrobnioną substancją czynną. W tabletkach substancja czynna jest na ogół zmieszana z nośnikiem o niezbędnej zdolności wiążącej w odpowiednich proporcjach i sprasowana do pożądanego kształtu i wielkości. Odpowiednie nośniki obejmują, ale nie wyłącznie, węglan magnezu, stearynian magnezu, talk, cukier, laktozę, pektynę, dekstrynę, skrobię, żelatynę, tragakant, metylocelulozę, sól sodową karboksylometylocelulozy, niskotopliwy wosk, masło kakaowe, itp. Preparaty ciekłe obejmują roztwory, zawiesiny i emulsje i mogą zawierać oprócz substancji czynnej środki barwiące, środki smakowo-zapachowe, środki stabilizujące, środki buforujące, sztuczne i naturalne środki słodzące, środki dyspergujące, środki zagęszczające, środki ułatwiające rozpuszczanie, itp.

Stosowane tu określenie „preparat” lub „postać dawkowana” dotyczy w zamierzeniu formułowanej substancji czynnej i substancji kapsułkującej, jako nośnika, co daje kapsułkę, w której substancja czynna, ewentualnie z nośnikami, jest otoczona nośnikiem, który jest z nią związany. Podobnie doty22

PL 210 967 B1 czy to opłatków i pastylek do ssania. Tabletki, proszki, kapsułki, pigułki, opłatki i pastylki do ssania mogą stanowić odpowiednie postacie stałe do podawania doustnego.

Preparaty ciekłe również są odpowiednie do podawania doustnego, w tym preparaty ciekłe, które obejmują emulsje, syropy, eliksiry, roztwory wodne, wodne zawiesiny są również odpowiednie do podawania doustnego. Obejmuje to preparaty stałe, które w zamierzeniu można przeprowadzać w preparaty ciekłe tuż przed użyciem. Emulsje można wytwarzać w roztworach, na przykład w wodnych roztworach glikolu propylenowego, lub mogą one zawierać środek emulgujący, taki jak lecytynę, monooleinian sorbitolu lub gumę arabską. Wodne roztwory można wytwarzać przez rozpuszczanie substancji czynnej w wodzie i dodawanie odpowiedniego środka barwiącego, środka smakowozapachowego, środka stabilizującego i środka zagęszczającego. Wodne zawiesiny można wytwarzać przez rozpuszczenie silnie rozdrobnionej substancji czynnej w wodzie wraz z lepką substancją, taką jak naturalne lub syntetyczne gumy, żywice, metyloceluloza, sól sodowa karboksymetylocelulozy i inne znane środki suspendujące.

Związki według wynalazku można formułować do podawania pozajelitowego (np. drogą iniekcji, np. iniekcji bolusowej lub ciągłego wlewu) i mogą występować w jednostkowej postaci dawkowanej w ampułkach, napełnionych wcześniej strzykawkach, wlewach o małej objętości lub w wielodawkowych zbiornikach z dodanym środkiem konserwującym. Środki farmaceutyczne mogą występować w takich postaciach jak zawiesiny, roztwory lub emulsje w olejowych lub wodnych nośnikach, np. w wodnym roztworze glikolu polietylenowego. Przykłady olejowych lub nie-wodnych nośników, rozcieńczalników, rozpuszczalników lub nośników obejmują glikol propylenowy, glikol polioksyetylenowy, oleje roślinne (np. olej oliwkowy) i dopuszczalne do iniekcji estry organiczne (np. oleinian etylu) oraz mogą zawierać środki formułujące, jak np. środki konserwujące, nawilżające, emulgujące lub suspendujące, stabilizujące i/lub dyspergujące. Alternatywnie substancja czynna może występować w postaci proszku, uzyskanego przez aseptyczne wyodrębnienie jałowej substancji stałej lub liofilizację z roztworu do roztwarzania przed użyciem w odpowiednim nośniku, np. jałowej wodzie wolnej od pirogenów.

Związki według wynalazku można formułować do podawania miejscowego na naskórek w postaci maści, kremów lub lotonów albo, jako plastry transdermalne. Maści i kremy można na przykład formułować z wodnym lub olejowym podłożem z dodatkiem odpowiednich środków zagęszczających i/lub żelujących. Lotony można formułować z wodnym lub olejowym podłożem i zawierają one zazwyczaj jeden lub większą liczbę środków emulgujących, środków stabilizujących, środków dyspergujących, środków suspendujących, środków zagęszczających, lub środków barwiących. Preparaty odpowiednie do podawania miejscowego w jamie ustnej obejmują pastylki do ssania zawierające substancję czynną w podłożu, któremu nadano smak i zapach, zazwyczaj sacharozę i gumę arabską lub tragakant; pastylki zawierające substancję czynną w obojętnym podłożu, takim jak żelatyna i gliceryna lub sacharoza i guma arabska; oraz płukanki do ust zawierające substancję czynną w odpowiednim ciekłym nośniku.

Związki według wynalazku można formułować do podawania w postaci czopków. Niskotopliwy wosk, taki jak mieszanina glicerydów kwasów tłuszczowych lub masło kakaowe najpierw topi się i substancję czynną dysperguje się homogenicznie, na przykład drogą mieszania. Stopioną homogeniczną mieszaninę następnie wlewa się do formy o odpowiedniej wielkości, pozostawia do ochłodzenia i zestalenia.

Związki według wynalazku można formułować do podawania dopochwowego. Odpowiednie do tego celu są pesaria, tampony, kremy, żele, pasty, pianki lub spreje zawierające poza substancją czynną znane nośniki.

Związki według wynalazku można formułować do podawania donosowego. Roztwory lub zawiesiny dostarcza się bezpośrednio do jamy nosowej zwykłymi sposobami, np. za pomocą zakraplacza, pipetki lub w postaci spreju. Preparaty można dostarczać w postaci jedno- lub wielodawkowej. W tym drugim przypadku za pomocą zakraplacza lub pipetki można to realizować przez podawanie pacjentowi odpowiedniej, określonej uprzednio objętości roztworu lub zawiesiny. W przypadku spreju można to realizować na przykład za pomocą odmierzającej, atomizującej pompki rozpyłowej. Związki według wynalazku można formułować do podawania w postaci aerozolu, w szczególności do układu oddechowego, w tym z podawaniem przez nos. Związek będzie miał na ogół małą wielkość cząstek np. rzędu 5 μm lub mniej. Taką wielkość cząstek można uzyskać znanymi sposobami, np. drogą mikronizowania. Substancję czynną dostarcza się w opakowaniu pod ciśnieniem z odpowiednim propelentem, takim jak chlorofluorowęglowodór (CFC), np. dichlorodifluorometan, trichlorofluorometan, lub

PL 210 967 B1 dichlorotetrafluoroetan, albo ditlenek węgla lub inny odpowiedni gaz. Aerozol może korzystnie zawierać środek powierzchniowo czynny, taki jak lecytyna. Dawkę leku można kontrolować za pomocą zaworu dozującego. Alternatywnie substancję czynną można dostarczać w postaci suchego proszku, na przykład proszkowej mieszaniny związków w odpowiednim proszkowym podłożu, takim jak laktoza, skrobia, pochodne skrobi, takie jak hydroksypropylometyloceluloza i polywinylopirolidyna (PVP). Proszkowy nośnik tworzy żel w jamie nosowej.

Środek w postaci proszku może występować w postaci jednostkowej postaci dawkowanej, na przykład w postaci kapsułek lub wkładów, żelatynowych opakowań lub blistrów, z których proszek można podawać za pomocą inhalatora.

Gdy jest to pożądane można wytwarzać preparaty z powłoczką jelitową przystosowaną do przedłużonego lub kontrolowanego uwalniania substancji czynnej. Przykładowo związki według wynalazku można formułować, jako postacie do przezskórnego lub podskórnego dostarczania leku. Te układy dostarczania są korzystne, gdy konieczne jest przedłużone uwalnianie leku i gdy dostosowanie się pacjenta do trybu podawania ma istotne znaczenie. Związki w układach dostarczania przezskórnego łączy się często z podłożem przylegającym do skóry. Związki te można również łączyć ze środkami ułatwiającymi penetrację, np. Azone (1-dodecyloazacykloheptan-2-on). Układy dostarczania o przedłużonym uwalnianiu umiejscawia się podskórnie w podskórnej warstwie drogą zabiegu chirurgicznego lub iniekcji. Podskórne wszczepy stanowią kapsułki z membranami rozpuszczalnymi w tłuszczach, np. z gumy silikonowej lub ulegającego biodegradacji polimeru, np. polilaktydu.

Odpowiednie preparaty wraz z farmaceutycznymi nośnikami, rozcieńczalnikami i zaróbkami opisano w Remington: The Science and Practice of Pharmacy 1995, wydawca E. W. Martin, Mack Publishing Company, 19. wyd., Easton, Pennsylvania. Fachowiec w dziedzinie farmacji może dokonywać zmian w formułowaniu w zakresie przedstawionym w opisie w celu dostarczenia wielu preparatów dla poszczególnych sposobów podawania, z wytworzeniem kompozycji według wynalazku, które nie są w postaci niestabilnej i nie wykazują pogorszonej aktywności terapeutycznej.

Modyfikacje związków w celu otrzymania ich w postaci bardziej rozpuszczalnej w wodzie lub innym nośniku, na przykład można łatwo osiągnąć przez nieznaczne modyfikacje (wytwarzanie soli, estryfikacja, itd.), dobrze znanych fachowcom. Dobrze znane fachowcom są również modyfikacje drogi podawania i trybu dawkowania konkretnego związku w celu kierowania farmakokinetyką związków macierzystych dla maksymalnie korzystnego efektu u pacjentów.

Stosowane tu określenie „terapeutycznie skuteczna ilość” oznacza ilość potrzebną do zmniejszenia objawów choroby u osobnika. Dawkę dostosowuje się do indywidualnych wymogów w każdym poszczególnym przypadku. Dawkowanie może się zmieniać w szerokich granicach, w zależności od wielu czynników, takich jak ciężkość leczonej choroby, wiek i ogólny stan zdrowia pacjenta, inne leki, którymi leczy się pacjenta, droga i postać podawania oraz preferencje i doświadczenie lekarza prowadzącego. Do podawania doustnego w monoterapii i/lub w terapii skojarzonej odpowiednie powinno być dawkowanie z zakresu około 0,01-100 mg/kg masy ciała na dobę. Korzystnie dzienna dawka mieści się w zakresie 0,1-500 mg/kg masy ciała, korzystniej około 0,1-100 mg/kg masy ciała, a najkorzystniej około 1,0-10 mg/kg masy ciała na dobę. Zatem przy podawaniu osobie o masie 70 kg zakres dawkowania będzie wynosił około 0,7 g - 7,0 g na dobę. Dzienna dawka może być podawana w postaci pojedynczej dawki lub podzielonych dawek, zazwyczaj 1-5 dawek na dzień. Na ogół leczenie zaczyna się mniejszymi dawkami, które są mniejsze niż optymalna dawka związku. Następnie dawkę zwiększa się z niewielkimi przyrostami aż do osiągnięcia optymalnego efektu u konkretnego pacjenta. Fachowiec w leczeniu opisanych tu chorób będzie w stanie, bez zbytecznych doświadczeń i w oparciu o swoją wiedzę, doświadczenie i ujawnienie wynalazku, określić terapeutycznie skuteczną ilość związków według wynalazku dla danej choroby i pacjenta.

Preparaty farmaceutyczne stanowią korzystnie jednostkowe postacie dawkowane. W takiej postaci preparat jest podzielony na dawki jednostkowe zawierające odpowiednie ilości substancji czynnej. Jednostkowe postacie dawkowane mogą stanowić opakowany preparat, opakowania zawierające określoną ilość preparatu, takie jak pakietowane tabletki i kapsułki oraz proszki w fiolkach lub ampułkach. Jednostkowe postacie dawkowane mogą stanowić również kapsułka, tabletka, opłatek lub pastylka do ssania same w sobie albo może stanowić odpowiednia liczba którejkolwiek z wyżej wymienionych postaci w opakowaniu.

Środki farmaceutyczne w przykładzie 8 podano w celu umożliwienia fachowcom pełniejszego zrozumienia i stosowania w realizacji wynalazku.

PL 210 967 B1

Następujące przepisy i przykłady podano w celu umożliwienia fachowcom pełniejszego zrozumienia i stosowania w realizacji wynalazku.

Podjęto kroki w celu zapewnienia dokładności stosowanych liczb (np. ilości, temperatury), ale dopuszcza się pewne błędy doświadczalne i odchylenia, w tym różnice w kalibracji, zaokrąglenia liczb, itp.

Skrót t.t. oznacza temperaturę topnienia.

P r z y k ł a d 1

Sposób A Wytwarzanie pochodnych N,2',3',4'-tetraacylonukleozydu

Ester 3,4-diacetoksy-5-(4-acetyloamino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydotetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu octowego

Zawiesinę hemisiarczanu 4'-azydocytydyny (0,30 g), dimetyloaminopirydyny (katalizator) i N,N-diizopropyloetyloaminy (3,69 ml) w chlorku metylenu (5 ml), w trakcie mieszania w obojętnej atmosferze, ochłodzono w łaźni lód/woda i wkroplono chlorek acetylu (0,452 ml) i bezwodnik kwasu octowego (0,60 ml). Mieszaninę ogrzano do temperatury otoczenia i po 2 dniach poddano, bez dodatkowego traktowania, chromatografii flash (50% octanu etylu w heksanach, następnie 75% octanu etylu w heksanach, następnie 100% octan etylu, następnie 5% metanolu w octanie etylu), w wyniku czego otrzymano 0,335 g produktu w postaci substancji stałej (związek 1; M+H=453).

P r z y k ł a d 2

Sposób B Wytwarzanie pochodnych N-acylonukleozydu

Ester butylowy kwasu [1-(5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-2-okso-1,2-dihydropirymidyn-4-ylokarbaminowego

Zawiesinę hemisiarczanu 4'-azydocytydyny (0,50 g) w pirydynie (8 ml), w trakcie mieszania w obojętnej atmosferze, ochłodzono w łaźni lód/woda i potraktowano chlorkiem trimetylosililu (1 ml). Mieszaninę ogrzano do temperatury pokojowej i po 1 godzinie potraktowano chloromrówczanem butylu (0,2 ml). Po mieszaniu przez następne 2 godziny w tej temperaturze mieszaninę reakcyjną ochłodzono w łaźni lód/woda i potraktowano 5 ml wodnego roztworu wodorowęglanu amonu. Fazę organiczną wyekstrahowano dwukrotnie chlorkiem metylenu, wysuszono nad siarczanem magnezu i przesączono. Do przesączu dodano fluorek tetra-n-butyloamoniowy (0,25 ml, 1M w tetrahydrofuranie). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez trzy dni. Po usunięciu rozpuszczalnika pozostałość poddano chromatografii flash (25% heksanów w octanie etylu, następnie octan etylu,

PL 210 967 B1 następnie 6,5% metanolu w octanie etylu), w wyniku czego otrzymano 400 mg produktu w postaci substancji stałej (związek 17; t.t. 86,5-94°C).

P r z y k ł a d 3

Sposób C Wytwarzanie pochodnych 2',3',5'-triacylonukleozydu

Ester 3,4-diacetoksy-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu octowego (22)

Etap 1

Do roztworu zawierającego 0,330 g (1,15 mmola) 4'-azydourydyny, 2 ml pirydyny i 2 ml bezwodnika kwasu octowego w trakcie mieszania dodano 0,010 g (0,08 mmola) 4-dimetyloaminopirydyny. Po 12 godzinach mieszaninę reakcyjną odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w dichlorometanie i przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha, w wyniku czego otrzymano 0,42 g (88%) 2',3',5'-triacetoksy-4'-azydourydyny (IlIa: R⁵=CH3).

Etap 2

Do ochłodzonej do 5°C mieszaniny zawierającej 0,340 g (0,826 mmola) urydyny, 0,913 g (13,22 mmola) 1,2,4-triazolu i 2,30 ml (16,52 mmola) trietyloaminy w 20 ml acetonitrylu w trakcie mieszania dodano POCI3 (0,31 ml; 3,304 mmola). Mieszaninę reakcyjną ogrzano do temperatury pokojowej. Po 12 godzinach mieszaninę reakcyjną odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozcieńczono dichlorometanem, przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha, w wyniku czego otrzymano 0,300 g (78%) (IIc: R⁵=CH3).

Etap 3

Do szczelnie zamkniętej kolby zawierającej 0,066 g (1,254 mmola) chlorku amonu i 0,070 g (1,254 mmola) wodorotlenku potasu dodano 10 ml acetonitrylu, 20 ml wody, 0,190 ml (1,278 mmola) trietyloaminy, po czym dodano roztwór zawierający 0,290 g (0,627 mmola) triazolu w 10 ml acetonitrylu. Po 12 godzinach mieszaninę odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w octanie etylu i przemyto wodą, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku chromatografii (10% metanolu w dichlorometanie) otrzymano 0,060 g (23%) cytydyny. (Ild: R⁵=CH3; związek 22; MH⁺=411; MNa⁺=433).

Postępując w podobny sposób i stosując odpowiedni środek acylujący otrzymano ester 5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-bis-izobutyryloksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu izomasłowego (związek 24; MH⁺=495; MNa⁺=517) i ester 5-(4-amino-2-okso-2H-piryinidyn-1-ylo)-3,4-dibenzoksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego (związek 25).

PL 210 967 B1

P r z y k ł a d 4

Sposób D Wytwarzanie pochodnych 5'-acylonukleozydu

Chlorowodorek estru 5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowego kwasu 2-amino-3-fenylopropionowego (le: R=CH(NH3⁺)CH2C6H5CI; związek 19)

Etap 1

1-(6-Hydroksymetylo-2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilo)-1H-pirymidyno-2,4-dion (Illb; związek 33).

Mieszaninę zawierającą 3,0 g (10,5 mmola) 4'-azydourydyny, 0,05 g (0,26 mmola) monohydratu kwasu p-toluenosulfonowego i 6 ml (48,8 mmola) 2,2-dimetoksypropanu w 20 ml acetonu mieszano w temperaturze pokojowej przez 12 godzin. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylu, przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem, w wyniku czego otrzymano żądany produkt w postaci białej substancji stałej (2,20 g, 64%).

Etap 2

Ester 6-(2,4-diokso-3,4-dihydro-2H-pirymidyn-1-ylo)-2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu 2-tert-butoksykarbonyloamino-3-fenylopropionowego (Illb: R'=CH(NH-BOC)CH2C6H5)

Do roztworu zawierającego 1,00 g (3,07 mmola) 4'-azydo-2',3'-0-izopropylourydyny, 1,63 g (6,14 mmola) BOC-L-fenyloalaniny i 1,18 g (6,14 mmola) chlorowodorek 1-(3-dimetyloaminopropylo)-3-etylokarbodiimidu w 20 ml N,N-dimetyloformamidu w trakcie mieszania dodano 0,375 g (3,07 mmola) 4-dimetyloaminopirydyny. Otrzymany roztwór mieszano w atmosferze azotu i w temperaturze pokojowej. Po 12 godzinach mieszaninę reakcyjną odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku chromatografii (0-100% octanu etylu w heksanach) surowej pozostałości otrzymano 1,01 g (57%) żądanego produktu w postaci białej piany (MH⁺=573; MNa⁺=595).

Etap 3

Ester 6-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilometylowy kwasu 2-tert-butoksykarbonyloamino-3-fenylopropionowego (Ile: R'=CH(NHBOC)CH2C5H5)

Do mieszaniny zawierającej 1,00 g (1,746 mmola) urydyny, 1,93 g (27,94 mmola) 1,2,4-triazolu i 4,86 ml (34,93 mmola) trietyloaminy w 50 ml acetonitrylu ochłodzonej do 5°C, w trakcie mieszania dodano POCI3 (0,651 ml; 6,98 mmola). Mieszaninę reakcyjną ogrzano do temperatury pokojowej. Po 12 godzinach mieszaninę reakcyjną odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozcieńczono dichlorometanem, przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha, w wyniku czego otrzymano 1,0 g (92%) triazolu.

Do zamkniętej kolby zawierającej 0,171 g (3,207 mmola) chlorku amonu i 0,180 g (3,207 mmola) wodorotlenku potasu dodano 10 ml acetonitrylu, 20 ml wody, 0,446 ml (3,207 mmola) trietyloaminy, a następnie roztwór zawierający 1,00 g (1,603 mmola) fenyloalaninourydyny w 10 ml acetonitrylu. Po 12 godzinach mieszaninę odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość rozpuszczono w octanie etylu i przemyto wodą, wysuszono nad siarczanem magnezu i odparowano do sucha

PL 210 967 B1 pod zmniejszonym ciśnieniem. W wyniku chromatografii (10% metanolu w dichlorometanie) otrzymano 0,48 g (52%) cytydyny. (MH⁺=572; MNa⁺=594).

Etap 4

Chlorowodorek estru 5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowego kwasu 2-amino-3-fenylopropionowego (le: R'=CH(NH3⁺)CH2C6H5Cl^-)

Do roztworu zawierającego 0,23 g (0,402 mmola) fenyloalaninocytydyny (Ile: R'=CH(NHBOC)-CH2Ph) w 10 ml metanolu dodano 0,079 ml (0,804 mmola) stężonego roztworu chlorowodoru. Po 12 godzinach mieszaninę reakcyjną odparowano do sucha. Pozostałość rozpuszczono w wodzie i przemyto octanem etylu i odparowano do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem, w wyniku czego otrzymano 0,160 g (94%) produktu stanowiącego związek cytydynowy (związek 19).

W podobny sposób, podstawiając BOC-L-walinę i BOC-L-alaninę otrzymano odpowiednio chlorowodorek estru 5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowego kwasu 2-amino-3-metylomasłowego (związek 18; MH⁺=384; MNa⁺=406) i chlorowodorek estru 5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-dihydroksytetrahydrofuran-2-ylo-metylowego kwasu 2-aminopropionowego (związek 20; MH⁺=356; MNa⁺=378).

W podobny sposób, wykorzystując bezwodnik benzoesowy otrzymano ester 5-{4-amino-2-okso2H-pirymidyn-1-ylo)-3,4-di-hydroksytetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu benzoesowego (związek 14; MH⁺=389; MNa⁺=411).

P r z y k ł a d 5

Sposób E

Ester 2-azydo-3,4-dihydroksy-5-(2-okso-4-fenyloacetyloamino-2H-pirymidyn-1-ylo)tetrahydrofuran-2-ylometylowy kwasu izomasłowego

Roztwór 4-amino-1-(6-azydo-6-hydroksymetylo-2,2-dimetylotetrahydrofuro[3,4-d][1,3]dioksol-4-ilo)-1H-pirymidyn-2-onu (II, 0,14 g), fenylooctanu 4-nitrofenylu (0,12 g) i 1-hydroksybenzotriazolu (0,06 g) w DMF (15 ml) mieszano w temperaturze pokojowej przez noc. Dodano wodę (15 ml) i mieszaninę dwukrotnie wyekstrahowano octanem etylu. Połączone ekstrakty octanu etylu przemyto wodą i solanką i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Roztwór zatężono pod próżnią i oczyszczono metodą kolumnowej chromatografii flash, w wyniku czego otrzymano związek Ilh (0,18 g) w postaci bezbarwnego oleju.

Etap 2

Związek Ilh z poprzedniego etapu (0,18 g), trietyloaminę (0,07 ml) i dimetyloaminopirydynę (0,01 g) rozpuszczono w THF (15 ml) i mieszano w temperaturze pokojowej w atmosferze azotu. Powoli dodano chlorek izobutyroilu (0,043 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 6 godzin. Dodano wodę (15 ml) i mieszaninę wyekstrahowano dwukrotnie octanem etylu. Połączone ekstrakty wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu, przesączono i roztwór zatężono pod próżnią. Produkt (IIi; 0,18 g) wyodrębniono w postaci oleju metodą kolumnowej chromatografii flash.

PL 210 967 B1

Etap 3

Związek IIi (0,18 g) rozpuszczono w kwasie octowym (60%) i roztwór mieszano w 100°C przez noc. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do temperatury pokojowej i rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Produkt oczyszczono metodą preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej. Surowy produkt (69 mg) rozpuszczono w THF (10 ml) i w temperaturze pokojowej roztwór potraktowano fenylooctanem 4-nitrofenylu (55 mg) i 1-hydroksybenzotriazolem (26 mg). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez noc. Rozpuszczalnik odparowano i pozostałość ponownie oczyszczono metodą preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej, w wyniku czego otrzymano IIj (17 mg) w postaci bezbarwnego oleju.

P r z y k ł a d 6

Sposób F

Ester (2R,3S,4R,5R)-5-(4-amino-2-okso-2H-pirymidyn-1-ylo)-2-azydo-2-hydroksymetylo-4-izobutyryloksytetrahydrofuran-3-ylowy kwasu izomasłowego

Etap 1

Do kolby wprowadzono związek II (0,610 g; 1,75 mmola), dimetylo-tert-butylosilan (0,580 g; 3,84 mmola), imidazol (0,262 g; 3,842 mmola) i DMF (12 ml) i otrzymany homogeniczny roztwór mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Spektroskopia masowa wykazała, że surowy produkt stanowił mieszaninę związku mono- i di-sililowego. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i pozostałość rozpuszczono w pirydynie (12 ml) i CH2CI2 (12 ml), a następnie dodano niewielką katalityczną ilość DMAP i bezwodnika kwasu izomasłowego (0,96 ml; 5,76 mmola) i otrzymaną mieszaninę mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną wyekstrahowano mieszaniną wody i nasyconego roztworu NaHCO3 i warstwę wodną ponownie wyekstrahowano CH2CI2. Warstwy organiczne połączono i wyekstrahowano 1N HCl i wodą, wysuszono (MgSO4), przesączono i odparowano, w wyniku czego otrzymano 1,3 g surowych sililowanych nukleozydów w postaci żółtego oleju.

Etap 2

Surowy produkt (1,3 g) z poprzedniego etapu rozpuszczono w THF (20 ml), dodano fluorek tetrabutyloamoniowy (0,5 ml; TBAF; 1,0M roztwór w THF) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc. Po 16 godzinach dodano kolejną ilość 0,5 ml TBAF i mieszanie kontynuowano przez następne 4 godziny i odparowano rozpuszczalnik. Pozostałość rozdzielono pomiędzy CH2CI2 oraz mieszaninę H2O i nasyconego roztworu NaHCOs. Wodny ekstrakt przemyto CH2CI2 i połączone ekstrakty organiczne przemyto H2O i wodnym roztworem NaCl, wysuszono, przesączono i odparowano. Surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii flash z elucją gradientową (CH₂CI₂ 4% MeOH/CH₂Cl₂) i otrzymano bezbarwną białą substancję stałą N, 2',3'-triizomaślan (Ilk; 140 mg).

PL 210 967 B1

Etap 3

Triizomaślan (140 mg; 0,283 mmola) rozpuszczono w 2,5 ml CH₂CI₂ i 0,8 ml MeOH. Do otrzymanego roztworu dodano ZnBr₂ (6 mg; 0,283 mmola) i otrzymany roztwór mieszano w 65°C przez noc. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i otrzymano 150 mg żółtej piany, którą oczyszczono metodą chromatografii flash na żelu krzemionkowym z elucją gradientową (CH₂CI₂ 75% MeOH/CH₂Cl₂), w wyniku czego otrzymano związek IIm (R=i-Pr) w postaci białej substancji stałej (0,120 g; 98% wartości teoretycznej).

P r z y k ł a d 7

Farmakokinetyka w osoczu

Procedury farmakokinetyczne stosowano w celu określenia poziomów 4-amino-1-((2R,3R, 4S,5R)-5-azydo-3,4-dihydroksy-5-hydroksymetylotetrahydrofuran-2-ylo)-1H-pirymidyn-2-onu (II) w osoczu po podaniu doustnie pojedynczej dawki 5 mg/kg proleku związku II. Preparat stanowi roztwór/zawiesina zawierająca 0,0176 mmoli proleku w 5 ml odpowiedniego nośnika.

Trzy nie poddane głodówce samce małpy Cynomolgus (6-9 kg) zaopatrzono w cewnik odpiszczelowy lub z ramienia w celu ułatwienia pobierania krwi. Przez cały okres badań zapewniono im swobodny dostęp do jedzenia i wody. W dniu badania od każdej małpy pobrano próbkę krwi (2-3 ml) przed podaniem dawki. Małpom podano przez doustny zgłębnik dawkę roztworu 1 ml/kg. W każdym z następujących momentów po podaniu (0,25, 0,5, 1, 3, 5, 7, 10, 24, 32 i 48 godzin) pobierano około 0,5 ml krwi do probówek pokrytych heparyną litową. Krew odwirowano w celu otrzymania osocza, które zamrożono aż do czasu analizy.

Stężenia związku I, w którym R¹-R⁴ oznaczają H, dla każdej próbki osocza określono na podstawie testu LC-MS. Krzywe odniesienia sporządzono dla czystego osocza małp. AUC oznacza obszar pod krzywą stężenia w funkcji całkowitego czasu, która przedstawia stężenie leku w krążeniu dużym jako funkcję czasu (L. Z. Benet, D. L. Kroetz i L. B. Sheiner, Pharmacokinetics w Goodman & Gilman, The Pharmacological Basis of Therapeutics, wyd. J. G. Hardman & L. E. Limbird, 9. wyd., McGraw Hill, New York, str. 17-23), Cmax oznacza najwyższe stwierdzone stężenie.

Nr związku	AUC(0-24h (pg*h/ml)	Krotność wzrostu AUC	Cmax (pg/ml)	Krotność wzrostu Cmax
II	2,85	1,00	0,312	1,00
22	3,34	1,22	0,378	1,21
49	2,38	0,87	0,217	0,70
18	2,37	0,86	0,284	0,91
50	1,64	0,60	0,171	0,55
23	9,50	3,47	2,09	6,70
51	0,89	0,32	0,081	0,26
52	1,40	0,51	0,308	0,99
42	0,65	0,24	0,074	0,24
53	0,58	0,21	0,058	0,19
47	0,83	0,30	0,103	0,33
46	6,99	2,55	1,11	3,56
44	5,21	1,90	0,827	2,65
24	10,5	3,83	1,42	4,55

P r z y k ł a d 8

Badanie lucyferazy z Renilla

W tym badaniu mierzy się zdolność związków o wzorze I do hamowania replikacji RNA HCV, a tym samym ich potencjalnej użyteczności do leczenia infekcji HCV. W badaniu stosowano reporter jako prosty wskaźnik poziomu wewnątrzkomórkowego replikonu RNA HCV. Gen lucyferazy z Renilla wprowadzano do pierwszej otwartej ramki odczytu konstruktu replikonu NK5.1 (Krieger i in., J. Virol.

PL 210 967 B1

75: 4614), zaraz za sekwencją wewnętrzną miejsca wejścia rybosomu (IRES) i doprowadzono do fuzji z użyciem genu fosfotransferazy neomycyny (NPTII) poprzez samoodszczepiający się peptyd 2A wirusa pryszczycy (Ryan & Drew, EMBO tom 13: 928-933). Po transkrypcji in vitro RNA poddano elektroporacji do komórek ludzkiego raka wątroby Huh7, i odporny na G418 szczep wyizolowano i doprowadzono do jego rozrostu. Trwała, wyselekcjonowana linia komórkowa 2209-23 zawierała replikacyjny subgenomowy RNA HCV, a aktywność lucyferazy z Renilla eksprymowanej przez replikon odzwierciedla poziom jej RNA w komórkach. Badania prowadzono w podwójnych płytkach, jedno w nieprzejrzystej białej, a jedno w przezroczystej, w celu zmierzenia równocześnie aktywności przeciwwirusowej i cytotoksyczności związku chemicznego, co gwarantowało, że obserwowana aktywność nie jest wywołana zmniejszeniem rozrostu komórek.

Komórki z replikonem lucyferazy z Renilla z HCV (2209-23) hodowano w MEM Dulbecco (GibcoBRL nr kat. 31966-021) z użyciem 5% płodowej surowicy cielęcej (FCS, GibcoBRL nr kat. 10106-169) wysiano na 96-studzienkową płytkę z 5000 komórkami na studzienkę i inkubowano przez noc. Po dwudziestu czterech godzinach do komórek dodano różnie rozcieńczone roztwory związków chemicznych w pożywce wzrostowej, które następnie inkubowano w 37°C przez trzy dni. Na koniec okresu inkubacji komórki z białych płytek zebrano i zmierzono aktywność lucyferazy z użyciem układu do próby reporterowej Dual-Luciferase (Promega nr kat. E1960). Wszystkie odczynniki opisane w następnym akapicie były zawarte w gotowych zestawach i przestrzegano instrukcji producenta dotyczących przygotowywania odczynników. Komórki przemyto dwukrotnie 200 gl soli fizjologicznej buforowanej fosforanami (pH 7,0) (PBS) na studzienkę i przeprowadzono lizę z użyciem 25 gl 1 x pasywnego buforu do lizy przed inkubacją w temperaturze pokojowej przez 20 min. Do każdej studzienki dodano 100 l odczynnika LAR II. Płytkę następnie wstawiono do luminometru do mikropłytek LB 96V (MicroLumatPlus, Berthold), do każdej studzienki wstrzyknięto 100 gl odczynnika Stop &Glo® i zmierzono sygnał z użyciem programu z 2-sekundowym opóźnieniem, 10-sekundowym pomiarem. IC50, stężenie leku potrzebne do zmniejszenia poziomu replikonu o 50% w porównaniu z wartością kontrolną dla nietraktowanych komórek, można obliczyć z krzywej procentowego zmniejszenia aktywności lucyferazy w funkcji stężenia leku.

W badaniu cytotoksyczności stosowano odczynnik WST-1 z Roche Diagnostic (nr kat. 1644807). Do każdej studzienki dodano 10 gl odczynnika WST-1, w tym i do studzienek, które zawierały samą pożywkę, jako ślepą próbę. Komórki następnie inkubowano przez 1-1,5 godziny w 37°C, i wartość gęstości optycznej zmierzono w czytniku 96-studzienkowych płytek przy 450 nm (filtr odniesienia przy 650 nm). Wartości IC50, stężęnia potrzebnego do zmniejszenia rozrostu komórek o 50% w odniesieniu do wartości kontrolnej dla nietraktowanych komórek można obliczyć z krzywej procentowego zmniejszenia wartości WST-1 w funkcji stężenia leku.

Numer związku	Aktywność lucyferazy IC50 (gM)
5	5,33
18	2,4
25	2,47

P r z y k ł a d 9

Środki farmaceutyczne zawierające związki według wynalazku do podawania różnymi drogami wytworzono jak opisano w tym przykładzie.

Środek do podawania doustnego (A)

Składnik	% wag.
Substancja czynna	20,0%
Laktoza	79,5%
Stearynian magnezu	0,5%

Składniki zmieszano i dozowano w ilości po około 100 mg do kapsułek; jedna kapsułka stanowiła w przybliżeniu całkowitą dzienną dawkę.

PL 210 967 B1

Środek do podawania doustnego (B)

Składnik	% wag.
Substancja czynna	20,0%
Stearynian magnezu	0,5%
Sól sodowa kroskarmelozy	2,0%
Laktoza	76,5%
PVP (poliwinylopirolidyna)	1,0%

Składniki połączono i granulowano z użyciem takiego rozpuszczalnika jak metanol. Preparat następnie wysuszono i uformowano w tabletki (zawierające około 20 mg substancji czynnej) w odpowiedniej tabletkarce.

Środek do podawania doustnego (C)

Składnik	gramy
Substancja czynna	1,0 g
Kwas fumarowy	0,5 g
Chlorek sodu	2,0 g
Metyloparaben	0,15 g
Propyloparaben	0,05 g
Cukier granulowany	25,5 g
Sorbitol (roztwór 70%)	12,85 g
Veegum K (Vanderbilt Co.)	1,0 g
Środek smakowo-zapachowy	0,035 ml
Barwniki	0,5 mg
Woda destylowana	tyle ile potrzeba do 100 ml

Składniki zmieszano i uzyskano zawiesinę do podawania doustnego.

Preparat do podawania pozajelitowego (D)

Składnik	gramy
Substancja czynna	0,25 g
Chlorek sodu	tyle ile potrzeba do nadania izotoniczności
Woda do iniekcji	100 ml

Substancję czynną rozpuszczono w części wody do iniekcji. Następnie w trakcie mieszania dodano wystarczającą ilość chlorku sodu, aby nadać roztworowi izotoniczność. Do roztworu dodano pozostałą wodę do iniekcji, roztwór przesączono przez 0,2 ąm filtr membranowy i zapakowano w jałowych warunkach.

Preparat w postaci czopka (E)

Składnik	% wag.
Substancja czynna	1,0%
Glikol polietylenowy 1000	74,5%
Glikol polietylenowy 4000	24,5%

Składniki stopiono razem i zmieszano w łaźni parowej i wlano do formy do wytwarzania czopków o masie całkowitej 2,5 g.

PL 210 967 B1

Preparat do podawania miejscowego (F)

Składniki	gramy
Substancja czynna	0,2-2
Span 60	2
Tween 60	2
Olej mineralny	5
Wazelina	10
Metyloparaben	0,15
Propyloparaben	0,05
BHA (butylowany hydroksyanizol)	0,01
Woda	tyle ile potrzeba do 100

Wszystkie składniki poza wodą w trakcie mieszania połączono i ogrzewano do około 60°C. Następnie dodano intensywnie mieszając ilość wody o temperaturze około 60°C wystarczającą do przeprowadzenia składników w stan emulsji, a następnie dodano tyle wody ile potrzeba do 100 g.

Preparaty w postaci spreju do nosa (G)

Kilka wodnych zawiesin zawierających około 0,025-0,5% substancji czynnej sporządzono jako preparaty w postaci spreju do nosa. Preparaty ewentualnie zawierały składniki nieaktywne, takie jak, np. celulozę mikrokrystaliczną, sól sodową karboksymetylocelulozy, dekstrozę, itp. W celu wyregulowania pH można dodać kwas chlorowodorowy. Preparat w postaci spreju do nosa można dostarczać z użyciem dozującej pompki do spreju do nosa, zazwyczaj dostarczającej około 50-100 μl preparatu na jedno użycie. Typowy schemat dawkowania wynosi 2-4 rozpylenia co 4-12 godzin.

Claims

1. Pochodne nukleozydów o ogólnym wzorze I w którym:

1 2 5 5 5

R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵,

C(=O)NHR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷;

3 4 5 5 5

₅

R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil,

C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkenyl, C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkinyl,

C1-18 chlorowcoalkil, C3-8 cykloalkil, alkilo-podstawiony C3-8 cykloalkil, fenyl ewentualnie niezależnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową, CH2Ph, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową i CH2OPh, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy

PL 210 967 B1 alkil, niższy alkoksyl, niższą grupę alkilotio, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową;

R⁷ jest wybrany z grupy obejmującej atom wodoru, R⁵OCO, albo;

R⁶ i R⁷ razem oznaczają (CH2)3;

oraz ich hydraty, solwaty, klatraty i sole addycyjne z kwasami; z tym że co najmniej jeden spośród R¹, R², R³ i R⁴ ma znaczenie inne niż inne atom wodoru.

2. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹, R², R³ i R⁴ niezależnie oznaczają COR⁵,

5 5 5

C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i CH2OPh.

1 2 3 4 5 5

3. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹, R², R³ i R⁴ oznaczają COR⁵, a każdy R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, fenyl i CH2OPh.

4. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ oznacza COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ lub

COCH(R⁶)NHR⁷, a R², R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru.

₅

5. Pochodne według zastrz. 4, w których R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil, fenyl i CH2OPh, albo R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu.

6. Pochodne według zastrz. 1, w których R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵,

C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, R¹, R³ i R⁴ oznaczają atomy wodoru.

₅

7. Pochodne według zastrz. 6, w których R⁵ jest wybrany z grupy obejmującej C1-18 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C3-8 cykloalkil i fenyl, albo R⁶ oznacza C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil lub łańcuch boczny występującego naturalnie aminokwasu.

8. Pochodne według zastrz. 6, w których R² oznacza COCH(R⁶)NH2, a R⁶ jest wybrany z grupy obejmującej C1-5 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil i CH2Ph.

9. Pochodne według zastrz. 1, w których R³ i R⁴ obydwa oznaczają atomy wodoru.

10. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ oznacza atom wodoru, a R², R³ i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵ i C(=O)SR⁵.

11. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ oznacza atom wodoru, R² jest wybrany z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, a R³ i R⁴ razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh.

12. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ i R² oznaczają atomy wodoru, a R³ i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, gdzie R⁷ oznacza atom wodoru.

13. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy obejmującej COR⁵, C(=O)OR⁵, C(=O)SR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, a R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej CH2, C(CH3)2 i CHPh.

14. Pochodne według zastrz. 1, w których R¹ i R² są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, COR⁵, C(=O)OR⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷; R³ i R⁴ są niezależnie wybrane z grupy obejmującej atom

5 5 6 7 3 4 wodoru, COR⁵, CO2R⁵ i COCH(R⁶)NHR⁷, albo R³ i R⁴ wzięte razem są wybrane z grupy obejmującej ₅

CH2, C(CH3)2 i CHPh; R⁵ jest niezależnie wybrany z grupy obejmującej C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkil, C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkenyl, C1-6 nierozgałęziony lub rozgałęziony alkinyl, C1-6 chlorowcoalkil, C3-8 cykloalkil, alkilo-podstawiony C3-8 cykloalkil, fenyl ewentualnie niezależnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową, CH2Ph, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową i CH2OPh, gdzie pierścień fenylowy jest ewentualnie podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, niższy alkil, niższy alkoksyl, niższy tioalkil, niższy alkilosulfinyl, niższy alkilosulfonyl, grupę nitrową i grupę cyjanową; R⁶ i R⁷ mają znaczenie podane w zastrz. 1, z tym że co najmniej jeden spośród R¹, R², R³ i R⁴ ma inne znaczenie niż atom wodoru.

15. Pochodne zdefiniowane w zastrz. 1-14 do stosowania jako lek.

16. Środek farmaceutyczny zawierający substancję czynną i farmaceutycznie dopuszczalne zaróbki, znamienny tym, że jako substancję czynną zawiera pochodną nukleozydu zdefiniowaną w zastrz. 1-14 w terapeutycznie skutecznej ilości.

PL 210 967 B1

17. Zastosowanie pochodnych nukleozydów zdefiniowanych w zastrz. 1-14 do wytwarzania leku do leczenia chorób pośredniczonych przez wirus zapalenia wątroby typu C (HCV).

18. Sposób przeprowadzania związków N-acylocytydynowych o wzorze IVa w związki cytydynowe o wzorze IVb, znamienny tym, że selektywnie odszczepia się grupę N-acylową w związku o wzorze IVa

R², R³, R⁴ i R⁵ mają znaczenie podane w zastrz. 1, a R^a oznacza atom wodoru lub C1-4 alkil;

19. Sposób według zastrz. 18, znamienny tym, że jako protonowy rozpuszczalnik stosuje się metanol.