PL132018B1 - Method of manufacture of non-twisted yarn from at least two separate skeins of thermoplastic skein material - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nieskreconej przedzy z co najmniej dwóch oddzielnych pasm termoplastycznego materialu pasmowego.Znane jest wytwarzanie przedz z wielu warstw, z których kazda moze byc zlozona z wielu wlókien skreco¬ nych ze soba w celu nadania przedzy zadanej gestosci liniowej. Operacje skrecania przeprowadza sie w tym celu, aby wlóknom tworzacym przedze nadac zintegrowana strukture o zasadniczo gladkiej powierzchni zewnetrznej o okreslonej srednicy. Do tworzenia przedzy o strukturze, jaka otrzymuje sie przez skrecanie, trzeba zastosowac sposób zlozony z wielu operacji stanowiacych o sklonnosci do powstawania braków i w rezultacie wytwarzanie przedzy skrecanej jest relatywnie czasochlonne i zmusza do scislej kontroli jakosci.Ze wzgledu na zalety przedzy nieskreconej opracowano wiele metod produkcji takiej przedzy, z których najbardziej znanajest metoda polegajaca na sklejaniu poszczególnych elementów przedzy ze soba przy zastosowa¬ niu odpowiedniego spoiwa. Niekiedy czyni sie to przez nanoszenie kropelek substancji majacej wlasciwosci klejace w podwyzszonej temperaturze wzdluz calej lub wybranych odcinków przedzy, która podgrzewa sie w celu uplynnienia spoiwa i sklejenia za jego pomoca przyleglych elementów przedzy.Inny sposób polega na stosowaniu jednego z elementów sporzadzonego z materialu o niskiej temperaturze topnienia, a po zblizeniu odpowiedniej liczby elementów do siebie, na podgrzewaniu tak uformowanej przedzy, skutkiem którego material o niskiej temperaturze topnienia topi sie i dziala jako spoiwo utrzymujace pozostale elementy w polaczeniu ze soba. Choc wszystkie te sposoby umozliwiaja wyprodukowanie przedzy nieskreconej, to przedze te ze wzgledu na koniecznosc stosowania dosc duzej ilosci spoiwa, jaka jest niezbedna do zapewnienia odpowiedniej kohezji, maja sklonnosc do pozostawania sztywnymi. Dzieje sie tak w zwiazku z niemoznoscia slizgania sie po sobie poszczególnych elementów przedzy podczasjej zginania. Innymi slowy, przedza zachowuje sie raczej jak pret sztywny, niz pret o strukturze warstwowej.2 132018 Celem wynalazku jest opracowanie sposobu wytwarzania nieskreconej przedzy, nie wykazujacego wad zna¬ nych sposobów wytwarzania przedzy.Sposób wytwarzania nieskreconej przedzy z co najmniej dwóch oddzielnych pasm termoplastycznego mater¬ ialu pasmowego polega, zgodnie z wynalazkiem na poddawaniu tych pasm buizliwemu przeplywowi plynu z równoczesnym transportowaniem tych pasm do przodu z róznymi predkosciami transportu, tak ze na pasmach powstaja petle, które zostaja splecione ze soba.Istote wynalazku stanowi to, ze przed poddaniem pasm dzialaniu burzliwego przeplywu plynu co najmniej jednemu pasmu nadaje sie wspólczynnik skurczu wiekszy od normalnego przy podwyzszonej temperaturze dla danego materialu pasma, a nastepnie po zmierzwieniu pasm i utworzeniu petli ogrzewa sie kolejne ilosci zmierz¬ wionej przedzy do temperatury wystarczajacej, by spowodowac rózny skurcz pasm, przy równoczesnym utrzy¬ mywaniu uprzednio okreslonej dlugosci kazdej ilosci zmierzwionej przedzy, tak ze pasma sa prostowane a petle naprezane, przy czym na co najmniej jednym pasmie tworzy sie szereg paczkowych wystepów utworzonych przez naprezone petle, które stykaja sie z sasiednimi pasmami i uniemozliwiaja wzgledne przemieszczenie wló- kienek, a nastepnie ochladza sie kazda wymieniona ilosc przedzy do temperatury ponizej temperatury ustawania skurczu, przy utrzymywaniu okreslonej dlugosci.Pasmu .nadaje sie wspólczynnik skurczu o co najmniej 15% wyzszy od normalnego dla danego materialu pasma. Sposób wedlug wynalazku moze byc wykonywany przy zastosowaniu jedynie dwóch pasm, lecz najkorzy¬ stniej jest stosowac trzy lub wiecej pasm, przy co najmniej jednym pasmie poddawanym operacji, majacej na celu nadanie mu wyzszego od normalnego, wlasciwego dla danego materialu pasma, wspólczynnika skurczu.Jako material na pasma korzystnie stosuje sie np. poliester lub poliamid, który moze byc dostarczany w rozciagnieciu mniejszym od odpowiadajacego wydluzenia normalnego, wlasciwego dla danego materialu.Stwierdzono, ze gdy normalne wydluzenie dla danego materialu przedzy wynosi 1 :1,7, to wydluzenie 1 :2,2 zapewnia uzyskanie dostatecznego wspólczynnika skurczu. Zwiekszenie bowiem wydluzenia ma, jak w tym przypadku, na celu zwiekszenie kurczliwosci w temperaturze wyzszej od 180°C. W przypadku przedzy poliestrowej pozadany wspólczynnik skurczu materialu pasma stosowanego w tym sposobie wynosi 12 do 18%.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladowych wykonaniach na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie do wytwarzania przedzy z trzech pasm, w widoku schematycznym, fig. 2 — odcinek przedzy po przejsciu przez zespól mierzwiacy, zas fig. 3 przedstawia odcinek przedzy w gotowym stanie.Na figurze 1 rysunku sa przedstawione trzy rózne pasma 1,2 i 3 oraz odpowiednie zestawy rolek podawczych 4, 5 i 6, przystosowane do podawania pasm z róznymi predkosciami zasilania do przodu, przy czym rolki do podawania jednego z pasm, np. pasma 1, korzystnie sa przystosowane do podawania go z predkoscia nizsza od predkosci podawania pozostalych pasm i tylko nieco wyzsza od predkosci odbierania przedzy, zas rolki poda- wcze pozostalych pasm 2, 3 sa przystosowane do podawania ich z predkosciami znacznie wyzszymi od predkosci odbierania przedzy. Odpowiednim wydluzeniem dla pasm 2, 3 jest wydluzenie o 50% wieksze od normalnego.Takie wydluzenie zapewnia pasmu wysoka kurczliwosc. Zespól zmierzwiajacy 10 stanowi urzadzenie strumieni- cowe, zaopatrzone w kanal 11, przeznaczony do przejmowania pasm 1, 2 i 3 nadchodzacych z rolek podaw¬ czych, oraz w kanal wlotowy 12 dla plynu o temperaturze nizszej od temperatury uplastycznienia materialu pasm. Umiejscowienie kanalu 11 w korpusie zespolu zmierzwiajacego 10 jest zmienne. Pozwala to nastawiac urzadzenie strumienicowe na ssace dzialanie strumienia, wytwarzajacego ssanie w kanale 11 dla wciagniecia koncówek pasm i przeprowadzenia ich poprzez zespól zmierzwiajacy, lub na tloczace dzialanie strumienia umo¬ zliwiajace podawanie pasm do przodu. W strefie mieszania 13 plyn natrafia na przedze i powoduje mierzwienie sie jej elementów ze soba, a w konsekwencji wytworzenie zmierzwionej przedzy 14. Przegroda 15 jest osadzona przesuwnie ku korpusowi urzadzenia strumienicowego i w przeciwna strone wzgledem niego. Przegroda ta ma korzystny wplyw na dzialanie urzadzenia strumienicowego. Poza tym jest przedstawiona rolka grzejna 16 oraz rolka rozdzielajaca 17. Zadaniem rolek zaciskowych 18 jest przytrzymywanie porcji przedzy znajdujacej sie pomiedzy rolka rozdzielajaca 17 a rolkami zaciskowymi 18, uniemozliwiajace dalsze jej kurczenie sie, w trakcie gdy przedza ta jest chlodzona w strefie chlodzenia 19 do temperatury, w której dalsze jej kurczenie sie juz nie nastepuje. Gotowa przedza 20 jest odprowadzana do aparatu nawojowego.Na fig. 2 jest przedstawiona przedza opuszczajaca zespól zmierzwiajacy. Pasma sa zdwojone wstecznie po sobie w pewnych odstepach z utworzeniem sie petelek 21. Na fig. 3 jest przedstawiona przedza w gotowej postaci, jaka przybiera po zróznicowanym wykurczeniu sie jej pasm. Paczkowate wystepy 22 powstaly przez zaciagniecie petelek 21 w trakcie wykurczania pasm.W trakcie dzialania opisanego urzadzenia pasma 1, 2 i 3 opuszczaja rolki naciagowe 7,8 i 9, przy czym pasma 2, 3 znajduja sie w stanie wysokiej kurczliwosci, nastepnie dostaja sie do kanalu 11 stale jeszcze w stanie132 018 3 rozdzielenia wzgledem siebie, z róznym posuwem nadmiarowym i pod tloczacym dzialaniem zespolu zmierz- wiajacego 10 sa przemieszczane przez strefe mieszania 13, w której plyn, wplywajacy kanalem 12, powoduje zmierzwienie pasm ze soba z utworzeniem w niewielkich odstepach od siebie petelek 21 na wlóknach, w wyniku dzialania zespolu zmierzwiajacego 10. Zmierzwiona przedza 14 opuszcza zespól zmierzwiajacy 10 z predkoscia nizsza od predkosci wlotowej wszystkich wprowadzanych do niego pasm i omijajac przegrode dostaje sie do rolki grzejnej 15 i rolki rozdzielajacej 16. W swej wedrówce wokól tych rolek kazda z porcji przedzy, choc w stanie nawiniecia na rolki 16, 17, jest przytrzymywana na z góry okreslonym odcinku oraz jest nagrzewana za pomoca rolki 16. Zmierzwione pasma 1, 2 i 3 ulegaja wykurczeniu, kazda zgodnie z wlasciwym sobie wspólczynnikiem skurczu, lecz na skutek przytrzymywania z góry okreslonego odcinka przedzy za pomoca rolek 16, 17 ukladaja sie jedna na drugiej pod wplywem naprezen powstajacych w nich, a wywolujacych sklonnosc do kurczenia sie zmierzwionych wlókien. Na skutek tego dochodzi do zaciskania sie petelek 21 i utworzenia sie paczkowatych wystepów 22 na pasmach. Wykurczona przedza, gdy opusci wreszcie rolke grzejna 16, przechodzi poprzez strefe chlodzaca 19 do rolek zaciskowych 18. Rolki zaciskowe 18 przytrzymuja porcje wykurczonej przedzy odpowiadajaca odcinkowi pomiedzy rolka 17 a rolkami 18, uniemozliwiajac dalsze kurczenie sie przedzy podczas jej chlodzenia w strefie chlodzenia 19 do temperatury, w której dalsze kurczenie sie jej juz nie zachodzi. Przedza 20 opuszczajaca rolki zaciskowe 18 znajduje sie wstanie calkowicie stabilnym. Podczas wykurczania wystepy 22 znajdujace sie na poszczególnych pasmach oddzialywuja na siebie wzajem, zaczepiajac jeden o drugi. Pasmo 1, które skurczylo sie najmniej, staje sie pasmem rdzeniowym, zas drugie pasmo uklada sie wokól niego.Gotowa przedza nie ma sklonnosci do rozdzielania sie na elementy skladowe, mimo ze nie jest skrecona, odznacza sie zasadniczo równomiernym rozkladem w przekroju poprzecznym oraz zadowalajaca elastycznoscia, poniewaz mimo splatania poszczególnych wystepów paczkowatych, pasma które trudno teraz zidentyfikowac jako takie, maja jednak moznosc przemieszczania sie wzgledem siebie w pewnym zakresie. Sposób ten wymaga minimum zabiegów technologicznych i kontrolnychi moze byc wykonywany w sposób ciagly.Ponizej zostanie podany przyklad stosowania sposobu wedlug wynalazku.Przyklad. Trzy oddzielne pasma z poliestru o gestosci liniowej 167 mg/m (150 denier) zostaly rozcia¬ gniete do tego stopnia, ze ich kurczliwosc w temperaturze 150°C wyniosla 12 do 18%. Pasma te zostaly zespolone w przedze o strukturze zmierzwionej przy zastosowaniu urzadzenia wedlug wynalazku. Pasma 2, 3 byly podawane do zespolu zmierzwiajacego z predkoscia o odpowiednio 7,5 i 18% wyzsza od predkosci pasma 1, które bylo podawane do zespolu zmierzwiajacego z predkoscia o 4% wyzsza odjpredkosci, z jaka przedza opuszczala ten zespól. Po opuszczeniu zespolu zmierzwiajacego zmierzwiona przedza o zintegrowanej strukturze byla przepuszczana wokól ukladu rolek nagrzewanych do temperatury nieco wyzszej niz 180°C, co spowodowa¬ lo zróznicowane wykurczenie sie jej pasm i sczepienie sie pasma 1, wokól którego ulozyly sie pasma 2, 3.Przedza o takiej strukturze zostala nastepnie ochlodzona, na skutek czego sczepiona przedza przeszla w stan stabilny, w jakim nadawala sie do uzycia jako nitka szwalnicza ogólnego przeznaczenia. W przykladzie tym predkosc, z jaka nitka opuszczala urzadzenie, wynosila 150 m/minute.Gotowa przedza byla elastyczna, jednorodna w przekroju poprzecznym i odznaczala sie stabilnoscia, a przy tym nie stwierdzono, by pasma mialy sklonnosc do oddzielania sie od siebie.Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nie skreconej przedzy z co najmniej dwóch oddzielnych pasm termoplastycznego materialu pasmowego, polegajacy na poddawaniu tych pasm burzliwemu przeplywowi plynu z równoczesnym transportowaniem tych pasm do przodu z róznymi predkosciami transportu, tak ze na pasmach powstaja petle, które zostaja splecione ze soba, znamienny tym, ze przed poddaniem pasm dzialaniu burzliwego przeplywu plynu co najmniej jednemu pasmu nadaje sie wspólczynnik skurczu wiekszy od normalnego przy podwyzszonej temperaturze dla danego materialu pasma, a nastepnie po zmierzwieniu pasm i utworzeniu petli ogrzewa sie kolejne ilosci zmierzwionej przedzy do temperatury wystarczajacej, by spowodowac rózny skurcz pasm, przy równoczesnym utrzymywaniu uprzednio okreslonej dlugosci kazdej ilosci zmierzwionej przedzy, tak ze pasma sa prostowane a petle naprezane, przy czym na co najmniej jednym pasmie tworzy sie szereg paczko¬ wych wystepów utworzonych przez naprezone petle, które stykaja sie z sasiednimi pasmami i uniemozliwiaja wzgledne przemieszczenie wlokienek, a nastepnie ochladza sie kazda wymieniona ilosc przedzy do temperatury ponizej temperatury ustawania skurczu, przy utrzymywaniu okreslonej dlugosci. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pasmu nadaje sie wspólczynnik skurczu wiekszy4 132018 od normalnego przez jego rozciaganie poza wydluzenie normalne dla danego materialu pasma, przy czym rozciaganie to przeprowadza sie ewentualnie w podwyzszonej temperaturze. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pasmu nadaje sie wspólczynnik skurczu o co najmniej 15% wyzszy od normalnego dla danego materialu pasma. 2 I 21 3 22 FIG. 2 7 u- ¦ ¦ FIG . 3 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl. PL PL PL PL PL

Claims (1)

1.