PL92385B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych 2,9-dioksatricyklo(4,'3,l,03,7)dekanonów o wzo¬ rze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy albo aryloalkilowy, a wiazanie w polozeniu 10, 11 moze byc uwodornione. Zwiazki te odznaczaja sie dzialaniem centralnie przytlumiajacym i znieczulajacym przy malej toksycznosci.W opisie patentowym RFN nr 1961433 opisane sa 2,9-dioksatricyklo(4,3,l,03'7)dekanole o wzorze 2, w którym R oznacza rodnik alkilowy albo aryloalkilowy, a wiazanie w polozeniu 10,11 moze byc uwodornione.Zwiazki te maja dzialanie centralnie przytlumiajace, rozszerzajace naczynia i obnizajace cisnienie krwi. Ich toksycznosc jest bardzo mala.Obecnie znaleziono, ze przez utlenianie kwasem chromowym alkohole o wzorze 2 mozna przeprowadzic z dobra wydajnoscia w odpowiednie ketony o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy albo aryloalkilowy, a wiazanie w polozeniu 10,11 moze byc uwodornione. Otrzymane w ten sposób ketony przewyzszaja alkohole pod wzgledem ich dzialania centralnie przytlumiajacego przy jednoczesnie niskiej toksycznosci Oprócz tego wykazuja one dzialanie znieczulajace.Przyklad I. 4,2 g 4-hydroksy-3-metylo-10-metyleno-8-metoksy- 2,9-dioksatricyklo-(4,3,l,03,7)deka- nu rozpuszcza sie w 100 ml acetonu i, chlodzac, zadaje sie 30 ml trójtlenku chromu, który wytworzono w nastepujacy sposób: 2,67 g trójtlenku chromu rozpuszczono w 10 ml stezonego kwasu siarkowego, roztwór ostroznie wlano do ml wody i uzupelniono do calkowitej objetosci 50 mL Kilka minut po dodaniu trójtlenku chromu wsad wylewa sie na wode z lodem i ekstrahuje chloroformem. Po wysuszeniu fazy chloroformowej nad siarczanem sodu i zatezeniu pod zmniejszonym cisnieniem otrzymuje sie 3,2 g 3-metylo-10-metyleno-8-metoksy-2,9-dioksa- tricyklo-(4,3,l,03,7)-dekanonu4 (substancja A w tablicy), to znaczy 77% wydajnosci teoretycznej.Po przekrystalizowaniu z 90% metanolu otrzymuje sie biale, zbite krysztaly o nastepujacych parametrach fizycznych:2 92 385 Wzór sumaryczny Cu Hl404 Ciezar czasteczkowy 210,23 Temperaturatopnienia 86—88°C Skrecalnosc optyczna (a)*D : +23° w metanolu Widmo podczerwieni: charakterystyczne pasma v-GO przy 1745 cm"1 (w KBr) (rysunek, fig. 1).Rozpuszczalnosc: dobrze rozpuszczalny w alkoholu, acetonie, eterze, chloroformie, octanie etylu i do okolo 2% w wodzie.Przyklad II. 9,6 g 4-hydroksy-3,10-dwumetylo-8-metoksy- 2,9-dioksatricyklo-(4,3,l ,03,7)dekanu roz¬ puszcza sie w 300 ml acetonu i przez powolny doplyw wytworzonego wedlug przykladu I trójtlenku chromu utlenia sie, mieszajac, w temperaturze pokojowej. Reakcja jest zakonczona, gdy nie zanika juz pomaranczowo- -brunatne zabarwienie odczynnika. Nastepnie wsad wlewa sie natychmiast do 700 ml wody z lodem i wodno-al- koholowy roztwór ekstrahuje sie chloroformem. Po wysuszeniu fazy chloroformowej nad siarczanem sodu i zatezeniu pod zmniejszonym cisnieniem otrzymuje sie 9,5 g 3,10-dwumetylo-8-metoksy-2,9-dioksatricyklo(4,3,- 1,0 • )dekanonu-4 w postaci krystalicznej (substyncja B w tablicy), to znaczy 100% wydajnosci teoretycznej.Po przekrystalizowaniu z 75% etanolu otrzymuje sie 7,8 g analitycznie czystej substancji w postaci zbitych, bialych krysztalów o nastepujacych parametrach fizycznych: Wzór sumaryczny Ci i Hi *O4 Ciezar czasteczkowy 212,25 Temperaturatopnienia 107-109°C (a)™ n w metanolu Widmo podczerwieni: charakterystyczne pasma j-CO przy 1753 cm"1 (w KBr) (rysunek, fig. 2).Rozpuszczalnosc: dobrze rozpuszczalny w alkoholu, octanie etylu, chloroformie, acetonie i do okolo 2% w wodzie.Przez zastosowanie odpowiednich 2,9-dioksatricyklo-(4,3,l,03,7)dekanoli wytwarza sie w analogiczny sposób, jak opisano w przykladzie I i II, przez utlenianie trójtlenkiem chromu dalsze 2,9-dioksatricyklo(4,3,l,03,7) ¦dekanony-4, których wlasciwosci razem ze zwiazkami otrzymanymi w przykladzie I i II podano w tablicy.Substancja A B C D E polozenie 10,11 uwodornione polozenie 10,11 uwodornione polozenie 10,11 uwodornione polozenie 10,11 uwodornienie Tabli i ca Wzór 1 R CH2 - CH3 CaH5 (CH3),-CH, wzór PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie O2*? metanol +23° -56° -50° -56° -77° patentowe Temperatura topnienia °C 86-88 107-108 61-62 42-43 77-79 Wzór sumaryczny Ci1H1404 C^H^O, Q 2 Hj B 04 ci 4 Ha a Oi Cj 7 H2 0 04 Sposób wytwarzania 2,9-dioksatricyklo(4,3,l,03,7)dekanonów o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy albo aryloalkilowy, a wiazanie w polozeniu 10,11 moze byc uwodornione, znamienny tym, ze 2,9-dioksatricyklo(4,3,l,03,7)dekanole o wzorze 2,,, w którym R oznacza rodnik alkilowy albo aryloalkilowy, a wiazanie w polozeniu 10,10 moze byc uwodornione, utlenia sie kwasem chromowym.92 385 DLUGOSC FALI M LICZBA FALOWA cm'1 FIG 1 OtUGOSC FALI M 6c «, 7p 7s ao »;..jc JJLgL_..rP.. ^o oo fcc «* . * _" 11 i i i *¦ li-tl»* - - vZU^=^—^-^—¦^ ^.^lj^s^ ¦ ^ *-1 i.**^^,.- - •¦* *^jg^j^—^—-^bL^L^1—~—~^l2-=w' -—^^^a^j civ* iwr*~%YYV *lbo £» *6 loo ioo *cc~ LICZBA FALOWA cm FIG. 292 385 11 Ho - 2 O 5^N0 WZÓR 1 o9 ,/VxOR %vjo/*--Oc tOo2 «\ /3~CH3 \ L-H 5 ^OH WZÓR 2 ^<°) WZÓR 3 Prac.Poligraf.UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl PL