PL214547B1

PL214547B1 - Mieszanina grzybobójcza na bazie ditianonu, srodek grzybobójczy, sposób zwalczania szkodliwych grzybów i zastosowanie

Info

Publication number: PL214547B1
Application number: PL393147A
Authority: PL
Inventors: Eberhard Ammermann; Reinhard Stierl; Ulrich Schöfl; Klaus Schelberger; Maria Scherer; Michael Henningsen; Randall Even Gold
Original assignee: Basf Ag
Priority date: 2002-07-10
Filing date: 2003-06-30
Publication date: 2013-08-30
Also published as: ATE322164T1; EP1586239A3; CA2708350A1; DE50302901D1; EA010135B1; CN1274218C; PL209421B1; IL165678A0; ECSP045507A; PL210307B1; ATE375722T1; AU2003246635A1; PT1611789E; DE50308439D1; CA2708350C; EP1611789B1; MA27425A1; DE50308438D1; BR0312383A; ES2293439T3

Description

Przedmiotem wynalazku są mieszanina grzybobójcza na bazie ditianonu, środek grzybobójczy, sposób zwalczania szkodliwych grzybów i zastosowanie.

Związek o wzorze I (nazwa zwyczajowa: ditianon) i sposoby jego wytwarzania opisano w GB-A nr 857 383.

Związek o wzorze II (nazwa zwyczajowa: fluchinkonazol), jego wytwarzanie oraz jego działanie przeciw szkodliwym grzybom znane jest z literatury, Pesticide Manunal, wyd. 12, str. 449 (2000).

Celem niniejszego wynalazku było opracowanie mieszanin o polepszonej aktywności wobec szkodliwych grzybów przy obniżonej całkowitej ilości nanoszonych substancji czynnych (mieszanin synergicznych), zmniejszenie dawek nanoszenia i rozszerzenie spektrum aktywności znanych związków.

Odkryto, że ten cel został osiągnięty dzięki poniżej zdefiniowanym mieszaninom. Ponadto odkryto, że dzięki równoczesnemu stosowaniu związków o wzorach I i II, to znaczy razem lub oddzielnie, lub nanoszeniu związków o wzorach I i II kolejno, można lepiej zwalczać szkodliwe grzyby niż w przypadku stosowania poszczególnych tych związków osobno.

Zatem, wynalazek dotyczy mieszaniny grzybobójczej zawierającej:

A) ditianon, związek o wzorze I:

i

B) fluchinkonazol, pochodną azolową o wzorze II:

w synergicznie skutecznej ilości.

Korzystnie, w mieszaninie grzybobójczej według wynalazku stosunek wagowy związku o wzorze I do związku o wzorze II wynosi od 100:1 do 1:10.

Ponadto, wynalazek dotyczy środka grzybobójczego zawierającego substancje czynne i stały lub ciekły nośnik, którego cechą jest to, że jako substancje czynne zawiera zdefiniowaną powyżej mieszaninę grzybobójczą.

Ponadto, wynalazek dotyczy sposobu zwalczania szkodliwych grzybów, który charakteryzuje się tym, że szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się zdefiniowaną powyżej mieszaniną grzybobójczą.

Korzystnie, w sposobie według wynalazku szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się zdefiniowanym powyżej związkiem o wzorze I w ilości od 5 do 2000 g/ha.

Korzystnie, w sposobie według wynalazku szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się zdefiniowanym powyżej związkiem o wzorze II w ilości od 5 do 500 g/ha.

Korzystnie, zwalczanym grzybem jest Botritis cinerea.

Ponadto, wynalazek dotyczy zastosowania związków o wzorach I i II zdefiniowanych powyżej do wytwarzania zdefiniowanej powyżej mieszaniny.

PL 214 547 B1

Zazwyczaj, stosuje się mieszaniny związku o wzorze I z pochodną azolową o wzorze II. Jednakże w niektórych przypadkach mogą być użyteczne mieszaniny, które oprócz związków o wzorach I i II zawierają co najmniej jedną dalszą pochodną azolową o poniżej podanym wzorze II-1, II-2, II-4 do II-7.

PL 214 547 B1

Związki o wzorach II-1, II-2 oraz II-4 do II-7, ich wytwarzanie i ich działanie przeciw szkodliwym grzybom są znane z literatury.

Związek nr	Nazwa zwyczajowa	Literatura
II-1	metkonazol	EP-A 267778
II-2	epoksykonazol	EP-A 094564
II-4	tebukonazol	EP-A 040345
II-5	tetrakonazol	EP-A 234242
II-6	difenokonazol	EP-A 065485
II-7	protiokonazol	WO-A 96/16048

Z uwagi na ich charakter zasadowy związki o wzorach II, II-1, II-2 oraz II-4 do II-7 są zdolne do tworzenia soli lub adduktów z kwasami nieorganicznymi i organicznymi lub z jonami metali.

Przykładami kwasów nieorganicznych są kwasy chlorowcowodorowe, takie jak kwas fluorowodorowy, kwas chlorowodorowy, kwas bromowodorowy i kwas jodowodorowy, kwas siarkowy, kwas fosforowy, kwas węglowy i kwas azotowy.

Odpowiednimi kwasami organicznymi są np. kwas mrówkowy i kwasy alkanowe, takie jak kwas octowy, kwas trifluorooctowy, kwas trichlorooctowy i kwas propionowy, a także kwas glikolowy, kwas tiocyjanowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy, kwas cytrynowy, kwas benzoesowy, kwas cynamonowy, kwas szczawiowy, kwasy alkilosulfonowe (kwasy sulfonowe z prostymi lub rozgałęzionymi grupami alkilowymi o 1-20 atomach węgla), kwasy arylosulfonowe lub kwasy arylodisulfonowe (grupy aromatyczne, takie jak fenyl lub naftyl, związane z jedną lub dwiema grupami kwasu sulfonowego), kwasy alkilofosfonowe (kwasy fosfonowe z prostymi lub rozgałęzionymi grupami alkilowymi o 1-20 atomach węgla), kwasy arylofosfonowe lub kwasy arylodifosfonowe (grupy aromatyczne, takie jak fenyl lub naftyl, związane z jedną lub dwiema grupami kwasu fosforowego), w których grupy alkilowe lub arylowe są ewentualnie podstawione dodatkowymi podstawnikami, np. jak kwas p-toluenosulfonowy, kwas salicylowy, kwas p-aminosalicylowy, kwas 2-fenoksybenzoesowy, kwas 2-acetoksybenzoesowy, itd.

Odpowiednimi jonami metalu są zwłaszcza jony pierwiastków drugiej grupy głównej, zwłaszcza wapnia i magnezu, trzeciej i czwartej grupy głównej, zwłaszcza glinu, cyny i ołowiu, a także pierwszej do ósmej grupy przejściowej, zwłaszcza chromu, manganu, żelaza, kobaltu, niklu, miedzi, cynku i innych.

Szczególnie korzystne są jony metalu pierwiastków grup przejściowych czwartego okresu układu okresowego pierwiastków.

Metale mogą mieć różne właściwe im wartościowości.

Przy wytwarzaniu mieszanin korzystne jest stosowanie czystych substancji czynnych o wzorach I i II, do których można dodać inne związki czynne przeciw szkodliwym grzybom lub przeciw innym szkodnikom, takim jak owady, pajęczaki lub nicienie, a także substancje chwastobójczo czynne lub regulujące wzrost roślin albo nawozy.

Mieszaniny związków o wzorach I i II, względnie stosowanie związków o wzorach I i II równocześnie, razem lub oddzielnie, odznaczają się wybitną skutecznością przeciw szerokiemu spektrum fitopatogennych grzybów, szczególnie z klas Ascomycetes, Deuteromycetes, Oomycetes i Basidiomycetes. Niektóre z nich działają układowo, a zatem możne je stosować jako fungicydy w zabiegach na liście i glebę.

Związki te mają szczególne znaczenie w zwalczaniu grzybów na wielu różnych roślinach uprawnych, takich jak warzywa (np. ogórki, fasola i rośliny dyniowate), drzewa owocowe, winorośl, a także jęczmień, trawa, owies, kawa, kukurydza, żyto, soja, pszenica, rośliny ozdobne, trzcina cukrowa i na nasionach wielu roślin.

Szczególnie nadają się one do zwalczania następujących fitopatogennych grzybów: Erysiphe graminis (mączniak prawdziwy) na zbożach, Erysiphe cichoraeearum i Sphaerotheea fuliginea na roślinach dyniowatych, Podosphaera leueotrieha na jabłoniach, Uneinula necator na winorośli, gatunków Puccinia na zbożach, gatunków Rhizoctonia na bawełnie, ryżu i na trawnikach, gatunków Ustilago na zbożach i trzcinie cukrowej, Venturia inaequalis (parch) na jabłoniach, gatunków Helminthosporium

PL 214 547 B1 na zbożach, Septoria nodorum na pszenicy, Botrytis cinerea (szara pleśń) na truskawkach, warzywach, roślinach ozdobnych i winorośli, Cercospora arachidicola na orzechach ziemnych, Pseudocercosporella herpotrichoides na pszenicy i jęczmieniu, gatunków Pseudoperonospora na roślinach dyniowatych i chmielu, Plasmopara viticola na winorośli, gatunków Alternaria na warzywach i drzewach owocowych i gatunków Fusarium i Verticillium.

Stosuje się je ponadto w ochronie materiałów (np. w ochronie drewna), przykładowo przeciw Paecilomyces variotii.

Związki o wzorach I i II można nanosić równocześnie, to jest razem lub oddzielnie, albo kolejno, przy czym kolejność przy oddzielnym nanoszeniu nie ma na ogół żadnego wpływu na efekt zwalczania.

Związki o wzorach I i II stosuje się zazwyczaj w stosunku wagowym od 100:1 do 1:10, korzystnie od 10:1 do 1:1, a zwłaszcza od 5:1 do 1:1.

Odpowiednio dawki nanoszenia związku o wzorze I wynoszą na ogół 5-2000 g/ha, korzystnie 10-1000 g/ha, a zwłaszcza 50-750 g/ha.

W zależności od założonego efektu, dawki nanoszenia mieszanin według wynalazku wynoszą dla związku o wzorze II 5-500 g/ha, korzystnie 50-500 g/ha, a zwłaszcza 50-200 g/ha.

Przy zaprawianiu materiału siewnego stosuje się zazwyczaj dawki nanoszenia mieszaniny wynoszące 0,001-1 g/kg materiału siewnego, korzystnie 0,01-0,5 g/kg, a zwłaszcza 0,01-0,1 g/kg materiału siewnego.

W przypadku zwalczania fitopatogennych szkodliwych grzybów na roślinach, stosuje się nanoszenie oddzielne lub wspólne związków o wzorach I i II lub mieszanin związków o wzorach I i II przez spryskiwanie lub opylanie nasion, roślin lub gleby przed siewem lub po siewie albo przed wzejściem lub po wzejściu roślin.

Poniżej przedstawiono przykłady preparatów.

1. Produkty do rozcieńczania wodą

A) Koncentraty rozpuszczalne w wodzie (SL) części wag. substancji czynnych rozpuszczono w wodzie lub rozpuszczalniku rozpuszczalnym w wodzie. Alternatywnie dodano środków zwilżających lub innych środków pomocniczych. Substancja czynna rozpuszcza się po rozcieńczeniu wodą.

B) Koncentraty do dyspergowania (DC) części wag. substancji czynnych rozpuszczono w cykloheksanonie z dodatkiem środka dyspergującego, np. poliwinylopirolidonu. Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się dyspersję.

C) Koncentraty do emulgowania (EC) części wag. substancji czynnych rozpuszczono w ksylenie z dodatkiem dodecylobenzenosulfonianu wapnia i etoksylowanego oleju rycynowego (stężenie 5% w każdym przypadku). Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się emulsję.

D) Emulsje (EW, EO) części wag. substancji czynnych rozpuszczono w ksylenie z dodatkiem dodecylobenzenosulfonianu wapnia i etoksylowanego oleju rycynowego (stężenie 5% w każdym przypadku). Tę mieszaninę wprowadzono do wody za pomocą urządzenia emulgującego (Ultraturax), z wytworzeniem jednorodnej emulsji. Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się emulsję.

E) Zawiesiny (SC, OD)

W młynie kulowym z mieszadłem rozdrobniono 20 części wag. substancji czynnych z dodatkiem środków dyspergujących, zwilżających i wody, lub w rozpuszczalniku organicznym i otrzymano zawiesinę drobno zmielonej substancji czynnej. Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się trwałą zawiesinę substancji czynnej.

F) Granulaty dyspergowalne w wodzie i granulaty rozpuszczalne w wodzie (WG, SG) części wag. substancji czynnych z dodatkiem środków dyspergujących i zwilżających dokładnie zmielono i z użyciem technicznych urządzeń (np. wytłaczanie, wieży rozpyłowej, złoża fluidalnego) wytworzono granulaty dyspergowalne w wodzie lub granulaty rozpuszczalne w wodzie. Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się trwałe dyspersję lub roztwór substancji czynnej.

G) Proszki dyspergowalne w wodzie i proszki rozpuszczalne w wodzie (WP, SP) części wag. substancji czynnych z dodatkiem środków dyspergujących i zwilżających oraz żelu krzemionkowego zmielono w młynie rotorowo-stojanowym. Po rozcieńczeniu wodą otrzymuje się trwałe dyspersję lub roztwór substancji czynnej.

PL 214 547 B1

2. Produkty do bezpośredniego nanoszenia

H) Proszki do opylania (DP) części wag. substancji czynnych dokładnie zmielono i zmieszano z 95% subtelnie rozdrobnionego kaolinu. Otrzymano proszek do opylania.

I) Granulaty (GR, FG, GG, MG)

0,5 części wag. substancji czynnych dokładnie zmielono i połączono z 95,5% nośników. Obecnie używanymi metodami są wytłaczanie, suszenie rozpyłowe lub w złożu fluidalnym. Otrzymano granulaty do bezpośredniego nanoszenia.

J) Roztwory ultramałoobjętościowe (UL) części wag. substancji czynnych rozpuszczono w rozpuszczalniku organicznym, np. w ksylenie. Otrzymano produkt do bezpośredniego nanoszenia.

Substancje czynne można stosować jako takie, w postaci ich preparatów lub form użytkowych z nich wytworzonych, np. w postaci przeznaczonych do bezpośredniego nanoszenia roztworów cieczy opryskowych, proszków, zawiesin lub dyspersji, emulsji, dyspersji olejowych, past, pyłów, preparatów do posypywania lub granulatów, i można nanosić je drogą opryskiwania, rozpylania, opylania, rozsypywania lub zalewania. Forma użytkowa zależy od założonych celów; w każdym przypadku powinno się zapewnić rozprowadzenie substancji czynnej według wynalazku jak najcieńszą warstwą.

Wodne formy użytkowe mogą być wytwarzane z koncentratów emulsyjnych, past lub proszków zwilżalnych (proszki do opryskiwania, dyspersje olejowe) przez dodanie wody. Do wytwarzania emulsji, past lub dyspersji olejowych substancje czynne mogą być stosowane jako takie lub rozpuszczone w oleju lub rozpuszczalniku i mogą być homogenizowane w wodzie za pomocą środków zwilżających, środków zwiększających przyczepność, środków dyspergujących lub środków emulgujących. Koncentraty odpowiednie do rozcieńczania z wodą można także wytwarzać z substancji czynnej, środków zwilżających, środków zwiększających przyczepność, środków dyspergujących lub środków emulgujących i ewentualnie rozpuszczalnika lub oleju.

Stężenia substancji czynnej w gotowych do zastosowania preparatach mogą się zmieniać w szerokich granicach. Na ogół wynoszą one 0,0001-10%, a korzystnie 0,01-1%.

Substancje czynne można także stosować z dobrym wynikiem w procesie ultramałoobjętościowym (ULV), przy czym możliwe jest nanoszenie preparatów zawierających ponad 95% wag. substancji czynnej, a nawet nanoszenie substancji czynnej bez dodatków.

Do substancji czynnych można dodawać oleje różnych typów, środki zwilżające, środki wspomagające, herbicydy, fungicydy, inne pestycydy lub bakteriocydy, ewentualnie bezpośrednio przed zastosowaniem (mieszanka zbiornikowa). Te środki można zmieszać ze środkami według wynalazku, zazwyczaj w stosunku wagowym od 1:10 do 10:1.

Działanie grzybobójcze związków i mieszanin można wykazać w następujących doświadczeniach.

Substancje czynne przygotowano oddzielnie lub razem jako roztwór podstawowy zawierający

0,25% wag. substancji czynnej w acetonie lub DMSO. Do tej mieszaniny dodano 1% wag. emulgatora _®

Uniperol^® EL (środek zwilżający mający działanie emulgujące i dyspergujące na bazie etoksylowanych alkilofenoli) i roztwór rozcieńczono wodą do otrzymania stężenia o żądanej wartości.

P r z y k ł a d z a s t o s o w a n i a 1

Działanie przeciw szarej pleśni na liściach papryki, spowodowanej przez Botrytis cinerea

Sadzonki papryki odmiany ,,Neusiedler Ideal Elite” po rozwinięciu się do stadium 4 do 5 liścia opryskano do spłynięcia wodną zawiesiną o niżej podanym stężeniu substancji czynnej. Następnego dnia potraktowane rośliny zarażono zawiesiną zarodników Botrytis cinerea zawierającą 1,7 x 10⁶ zarodników/ml w 2% wodnym roztworze biomalt. Badane rośliny umieszczono następnie w komorze klimatyzacyjnej w temperaturze 22-24°C i warunkach wysokiej wilgotności. Po 5 dniach stopień zarażenia liści grzybami można było określić wizualnie w %.

Ocenę przeprowadzono przez określenie w % porażonej powierzchni liści. Te wartości procentowe przeliczono na skuteczność.

Skuteczność (W) według wzoru Abbot'a obliczono następująco:

W = (1 - α / β) x 100, α odpowiada porażeniu roślin traktowanych przez grzyby w %, a β odpowiada porażeniu roślin nietraktowanych (roślin kontrolnych) przez grzyby w %.

PL 214 547 B1

Skuteczność 0 oznacza, że stopień porażenia potraktowanych roślin odpowiada stopniowi porażenia nietraktowanych roślin kontrolnych; skuteczność 100 oznacza, że potraktowane rośliny nie zostały zarażone.

Oczekiwaną skuteczność mieszanin substancji czynnych określono według wzoru Colby'ego [R.S. Colby, Weeds 15, 20-22 (1967)] i porównano z zaobserwowaną skutecznością.

Wzór Colby'ego:

E = x + y - x - y / 100

E oczekiwana skuteczność wyrażona w % w odniesieniu do niepotraktowanej próbki kontrolnej, w przypadku użycia mieszaniny substancji czynnych A i B w stężeniach a i b,

X skuteczność wyrażona w % w odniesieniu do niepotraktowanej próbki kontrolnej w przypadku użycia substancji czynnej A w stężeniu a,

Y skuteczność wyrażona w % w odniesieniu do niepotraktowanej próbki kontrolnej w przypadku użycia substancji czynnej B w stężeniu b.

P r z y k ł a d z a s t o s o w a n i a 2

Działanie przeciw alternariozie pomidora spowodowanej przez Alternaris solani

Liście rosnących w doniczkach roślin odmiany „Groβe Fleischtomate St. Pierre” opryskano do spłynięcia wodną zawiesiną substancji czynnej o podanym poniżej stężeniu. Następnego dnia liście zarażono wodną zawiesiną zarodników Alternaria solani w 2% roztworze biomalt o zawartości 0,17 x 10⁶ zarodników/ml. Rośliny umieszczono następnie w nasyconej parą wodną komorze w temperaturze 20-22°C. Po 5 dniach infekcja na nietraktowanych, zarażonych roślinach kontrolnych rozwinęła się w takim stopniu, że porażenie można było określić wizualnie w %.

Wyniki badania pokazują, że przy wszystkich stosunkach zmieszania stwierdzona skuteczność była wyższa od skuteczności obliczonej według wzoru Colby'ego.

Claims

1. Mieszanina grzybobójcza, znamienna tym, że zawiera: A) ditianon, związek o wzorze I:

i

B) fluchinkonazol, pochodną azolową o wzorze II:

w synergicznie skutecznej ilości.

2. Mieszanina grzybobójcza według zastrz. 1, znamienna tym, że stosunek wagowy związku o wzorze I do związku o wzorze II wynosi od 100:1 do 1:10.

3. Środek grzybobójczy zawierający substancje czynne i stały lub ciekły nośnik, znamienny tym, że jako substancje czynne zawiera mieszaninę grzybobójczą zdefiniowaną w zastrz. 1.

PL 214 547 B1

4. Sposób zwalczania szkodliwych grzybów, znamienny tym, że szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się mieszaniną grzybobójczą zdefiniowaną w zastrz. 1-2.

5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się związkiem o wzorze I zdefiniowanym w zastrz. 1 w ilości od 5 do 2000 g/ha.

6. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że szkodliwe grzyby, miejsca ich wzrostu albo rośliny, nasiona, glebę, powierzchnie, materiały lub przestrzenie, które mają być utrzymywane w stanie wolnym od grzybów, traktuje się związkiem o wzorze II zdefiniowanym w zastrz. 1 w ilości od 5 do 500 g/ha.

7. Sposób według zastrz. 4 do 6, znamienny tym, że zwalczanym grzybem jest Botritis cinerea.

8. Zastosowanie związków o wzorach I i II zdefiniowanych w zastrz. 1 do wytwarzania mieszaniny grzybobójczej określonej w zastrz. 1.