NL7908451A

NL7908451A - Bereidingswijze voor cacaobotersurrogaat.

Info

Publication number: NL7908451A
Application number: NL7908451A
Authority: NL
Original assignee: Fuji Oil Co Ltd
Priority date: 1978-11-21
Filing date: 1979-11-20
Publication date: 1980-05-23
Also published as: JPS5727159B2; CA1134198A; NL190617B; FR2442017B1; DE2946565A1; FR2442017A1; US4268527A; CH644493A5; GB2035359A; AU524235B2; GB2035359B; NL190617C; AU5284379A; DE2946565C2; JPS5571797A

Description

Br/O/lh/5 φ

Bereidingswijze voor cacaobotersurrogaat.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor de bereiding van een cacaobotersurrogaat met een hoog rendement en weinig nevenprodukten door een omestering tussen vetten en oliën met glyceriden met veel oleinezuur-rest 5 op de twee-plaats en één of meer van vetzuren, waarbij lipase wordt gebruikt, die triglyceriden bij de 1- en 3-es-terbindingen afbreekt (in het vervolg met "1,3-afbrekende lipase" aan te duiden).

Een werkwijze is bekend ter verbetering van de 10 eigenschappen van vetten en oliën, die worden omgeesterd met andere vetten en oliën of vetzuren onder gebruikmaking van een katalysator, zoals een alkalimetaal, alkalimetaal-alkoxylaat, alkalimetaalhydroxide en dergelijke. Ook is een werkwijze bekend voor het omesteren met een lipase, in plaats 15 van voornoemde katalysatoren, zelfs in aanwezigheid van water. Bij omestering met een lipase kunnen vetten en oliën verkregen worden, waarvan de triglyceriden de gewenste configuratie en eigenschappen bezitten, daar van de selectiviteit van een lipase bruik kan worden gemaakt voor het 20 regelen van de plaatsen van de vetzuur-resten aan triglyceride. Een selectieve omestering kan gemakkelijk bewerkstelligd worden.

Zulk een omestering is een gevolg van een omkeerbare reaktie, die in feite bestaat uit een hydrolyse van 25 triglyceriden tot di- en monoglyceriden of glycerol en vetzuren enerzijds en de vorming van triglyceriden en dergelijke uit de hydrolysaten anderzijds. Bij aanwezigheid van veel water verschuift het reaktieevenwicht zodanig, dat er hoofdzakelijk een hydrolyse plaatsvindt met als gevolg een vorming 30 van veel hydrolysaten en weinig triglyceriden. Van de hydrolysaten kunnen de vrije vetzuren betrekkelijk gemakkelijk door een gebruikelijke raffinage uit het reaktieprodukt verwijderd worden, doch nauwelijks de diglyceriden. Niet verwijderde hydrolysaten verlagen de kwaliteit van een 35 cacaobotersurrogaat. Echter is bekend, dat ter verschaffing 7808451 ♦ -2- van een hogere omesteringsgraad de omestering in aanwezigheid van .een bepaalde hoeveelheid water dient te geschieden, omdat een omestering plaatsvindt als gevolg van een hydrolyse .

5 Bovendien dient een cacaobotérsurrogaat uit gly ceride te bestaan, die hoofdzakelijk worden gevormd door het 1,3-distearyl-2-oleyl- en l-palmityl-2-oleyl-3-stearyl-derivaat (hierna met "gewenste glyceride-derivaten” -aan te duiden). Zo is voor het verschaffen van de gewenste vetten 10 en oliën gebruik gemaakt van een selectieve omestering van vetten en oliën met een hoog gehalte aan oleinezuur-rest op de 2-plaats in aanwezigheid van stearinezuur. Echter kan bij gebruik van een lipase als katalysator voor de 'omesté:-ring slechts een deel van het stearinezuur direkt aan de 15 reaktie deelnemen, daar hét stearinezuur een betrekkélijk hoog smeltpunt, met name circa 70°C, bezit en' in vaste toestand is bij de werkzame temperatuur van de 'lipase. Zelfs indien grote hoeveelheden stearinezuur aan het reakties'ysteem wordt toegevoegd ter verhoging van hét' stearinezuurgehalte 20 van het produkt kan het grootste deel van hét stearinezuur niet aan de reaktie deelnemen, omdat het niet in de vetten en oliën oplost en in vaste toestand blijft, zodat het uit het reaktiesysteem wordt gestoten. Hoewel stearinezuur in vaste toestand in de loop van de omestering in hét reaktie-25 systeem kan oplossen is de 'opgeloste hoeveelheid gering, daar het oplossen van het stearinezuur wordt beperkt door het oplossen van door de omestering mede vrijgekomen andere vetzuren van de glyceriden. Bovendien nemen' naast het stearinezuur ook andere vetzuren deel aan de vorming van trigly-30 ceriden bij de omestering, terwijl de verhouding andere vetzuren/stearinezuur in de 'oplossing geleidelijk groter wordt. Het is dan ook moeilijk om geesterde vetten en oliën met veel stearinezuur-rest te verschaffen. Bij gebruik van palmitinezuur, al of niet in combinatie met stearinezuur, 35 in plaats van enkel met stearinezuur in vorengenoemde omestering worden dezelfde resultaten' verkregen.

Over het algemeen geschiedt de omestering met behulp van lipase in een inert organisch oplosmiddel, dat 790 8 4 51 -3- de lipase niet aantast, zoals n-hexaan en dergelijke teneinde de vetten en oliën, evenals de vetzuren in oplossing te houden. Zulk een omestering in een organisch oplosmiddel-ester vereist kostbare faciliteiten voor het verschaffen van 5 gesloten systemen voor het over het algemeen vluchtige oplosmiddel. Bovendien dient zulk een oplosmiddel van het reaktie-produkt gescheiden en herwonnen te worden, hetgeen leidt tot hoge produktiekosten.

De uitvinding verschaft dan ook een werkwijze 10 voor de bereiding van een cacaobotersurrogaat met hoofdzakelijk de "gewenste vetzuur-derivaten".

Volgens een ander aspect verschaft de uitvinding een werkwijze voor de bereiding van een cacaobotersurrogaat met een hoog rendement en weinig nevenprodukten door middel 15 van een omestering met een lipase zonder een organisch oplosmiddel te gebruiken.

De werkwijze van de uitvinding bestaat uit een omestering tussen vetten en oliën met veel oleinezuur-rest op de 2-plaats en een (korte alcohol)ester van stearinezuur 20 en/of palmitinezuur in aanwezigheid van een' 1,3-afbrekënde lipase en ten hoogste 0,18 gew.% water, betrokken op de totale hoeveelheid reaktiemengsel.

Met "rendement" wordt hier bedoeld de mate van toename van het gehalte aan de gewenste glyceride-derivaten 25 in de uiteindelijke vetten en oliën ten opzichte van het gehalte voor de reaktie. In de voorbeelden echter zullen enkel het gehalte aan de gewenste glyceride-derivaten in het uiteindelijke glyceridemengsel worden vermengd.

Als in vorenstaande vermeld worden/wordt bij de 30 bekende werkwijze stearinezuur en/of palmitinezuur gebruikt welke vetzuren een hoog smeltpunt bezitten. Daarentegen worden bij de werkwijze van de uitvinding de laagsmeltende en gemakkelijk in vetten en oliën oplossende (lagere alcohol) esters van voornoemde vetzuren zonder organische oplosmidde-35 len gebruikt. Zulks brengt mee, dat na de reaktie geen oplosmiddel hoeft te worden herwonnen. Bovendien hebben, vergeleken bij stearinezuur of palmitinezuur, de (lagere alcohol) esters van voornoemde zuren bij de omestering een grote 79084 51 Λ f -4- reactiviteit onder het. verschaffen van een groot rendement. Daar komt nog bij/ dat voornoemde esters, die na afloop van de reaktie in het reaktiemengsel achterblijven, evenals de bij de omestering gevormde corresponderende esters van andere 5 vetzuren van de gebruikte oliën en vetten een lager smeltpunt en een lager kookpunt bezitten dan stearinezuur, palmi-tinezuur en de bij de gebruikelijke omestering vrijgekomen vetzuren: Volgens de werkwijze van de uitvinding kunnen de in het reaktiemengsel achtergebleven vetzuren in de vorm van 10 de esters daarvan dan ook gemakkelijk afgedestilleerd worden.

Bij het omesteren volgens de uitvinding kan een buitensporige hydrolyse van de triglyceriden grotendeels tegengegaan worden door de omestering in aanwezigheid van ten hoogste 0,18 gew.% water, betrokken op de totale hoe-15 veelheid reaktiemengsel, uit te voeren, naast de (lagere alcohol) esters van stearinezuur en/of palmitinezüur, die betere eigenschappen bezitten dan bij de 'gebruikelijke omes tering gebruikte zuren als zodanig*

Als in vorenstaande vermeld bestaat de omestering 20 dus uit omkeerbare reakties, met name eéri hydrolyse 'en een vormingsreaktie. Bij aanwezigheid van water' in hét reaktie-systeem wordt het dus voor de hydrolyse 'gebruikt, waarbij het reaktie-evenwicht zodanig verschuift, dat meer hydroly-saten, zoals diglyceriden, vrije 'vetzuren en dergel'ijke, 25 vrijkomen. Voor het tegengaan van de vorming van nevenprodukten dient het watergehalte in het reaktiemengsel dus beperkt te worden. Echter is de 'aanwezigheid van een bepaalde hoeveelheid water steeds vereist ter activering van de lipase. Bij de gebruikelijke omestering echter' wordt gewoon-30 lijk water aan het reaktiesysteeni toegevoegd zonder acht te slaan op de ongewenste vorming van nevenprodukten.

Daarentegen kan volgens de werkwijze van de uitvinding door het gebruik van de heel reaktieve (korte alcohol) esters van stearinezuur en/of palmitinezuur volstaan 35 worden met een veel lager watergehalte in het reaktiesvsteem dan bij de bekende wijze van omestering met een lipase. Volgens de uitvinding kan de omestering met een groot rendement uitgevoerd worden in aanwezigheid van slechts ten hoog- 790 84 51 i -5- ste 0,13 gew.% water, zodat niet veel bijprodukten kunnen ontstaan.

Bij aanwezigheid van meer dan 0,18 gew.% water en het reaktiemengsel worden er teveel nevenprodukten ge-5 vormd en het is niet gemakkelijk grote hoeveelheden diglyce-riden te verwijderen. Met niet meer dan 0,18 gew.% in het reaktiemengsel kan het reaktieprodukt gemakkelijk geraffineerd worden enkel door verwijdering van de achtergebleven vrije vetzuren en de vetzure esters. Voor een cacaoboter-10 surrogaat is het wenselijk, dat het reaktieprodukt niet meer dan circa 12 gew.% diglyceriden bevat. Vetten en oliën met minder water kunnen moeilijker gedehydrateerd worden. Vetten en oliën, verkregen door dehydratie met een alkalimetaal-katalysator, hebben gewoonlijk een watergehalte van circa 15 0,01 gew.%. Zelfs bij gebruik van voornoemde vetten en oliën kan lipase gebruikt worden. Tot het watergehalte in het reaktiemengsel wordt ook de hoeveelheid water van het enzyme gerekend. De onderste grens van het watergehalte in het reaktiemengsel-is niet van belang, doch bij voorkeur bevat 20 een reaktiemengsel 0,01-0,18 gew.% water.

Voorbeelden van vetten en oliën met glyceriden met veel oleinezuur-rest op de 2-plaats zijn palmolie, olijfolie, shea-boter, illipe boter, Borneo talg, sal-vet (Shorea Robusta), vetfrakties daarvan en dergel'ijke. Voor-25 noemde vetten en oliën kunnen alleen of als mengsel gebruikt worden. Onder lagere alcohol wordt een alcohol met 1-5 koolstof atomen bedoeld, met voorkeur voor methyl, ethyl, propyl en butyl.

De werkwijze van de uitvinding voor het verschaf-30 fen van cacaobotersurrogaat bestaat uit het mengen van voornoemde alcoholester van stearinezuur en/of palmitinezuur met één van voornoemde vetten en oliën enwel in een hoeveelheid van 0,2-5 maal het gewicht van de vetten en oliën. Bij gebruik van een ester van zowel stearinezuur, als palmitine-35 zuur wordt de mengverhouding stearinezuurestef/palmitinezuur-ester bepaald door het gehalte aan vetzuur-resten op de 1,3-plaats van de gebruikte vetten en oliën. Bij gebruik van een palmolie frak tie bijvoorbeeld, waarin het gehalte aan stearine- 790 84 51 t -6- zuur-rest op 1,3-plaats van het glyceride minder bedraagt dan het gehalte aan de corresponderende palmitinezuur-rest dan dient meer van de stearinezuurester toegevoegd te worden dan palmitinezuurester. Bij een shea-boterfraktie-ester, 5 waarin het gehalte aan stearinzuur-rest op de 1,3-plaats van het glyceride meer bedraagt dan het gehalte aan het corresponderende palmitinezuur-rest dan dient meer palmitinezuurester toegevoegd te worden dan stearinezuurester. Bij olijfolie, waarin de gehaltes aan stearinezuur- en palmitinezuur-10 rest op de 1,3-plaats minder bedragen dan het gehalte aan de corresponderende poleinezuurrest dan dienen er zowel stearinezuurester als palmitinezuurester toegevoegd te worden. Bij toevoeging van de stearinezuur- en/of palmitinezuurester in een hoeveelheid van minder dan 0,2 maal het' gewicht 15 van de vetten en oliën kan het gehalte aan gewenste glyce-ride-derivaten onvoldoende zijn voor een cacaobotersurro- . gaat. Hoewel de toevoeging van de esters een hoeveelheid van 0,2-5 maal de gewichtshoeveelheid van de te gebruiken oliën en vetten voldoende is voor hét verschaffen' van een 20 cacaobotersurrogaat kunnen ter verkorting van de 'reactietijd grotere hoeveelheden van de esters gebruikt worden.

Voor de werkwijze van de uitvinding kan elke 1,3-afbrekende lipase gebruikt worden. Voorbeelden' daarvan zijn lipasen uit miero-organismen, zoals Bhizopus, Aspergillus 25 en Mucor; en lipase van het' pancreas, zemelen', en dergelijke. De voorkeur gaat vooral uit naar lipasen van' Khizonus niveaus, Rhizopus japonicus, Mucar' javanicus en Aspergillus' niger. Hoewel de lipasen' als zodanig direkt aan het' reaktiemengsel toegevoegd kunnen worden worden ze 'gewoonlijk geabsorbeerd 30 aan een drager gebruikt. Voorbeelden van geschikte dragers zijn diatomeënaarde, alumina, cokes en dergelijke.' Bij voorkeur wordt lipase geabsorbeerd op een drager gebruikt daar de drager ook water van het reaktiemengsel absorbeert, hetgeen bijdraagt tot de activering van de lipase, terwijl de 35 vorming van nevenprodukten wordt tegengegaan. Bij gebruik van een lipase uit de handel wordt deze 'gebruikt in een hoeveelheid van 0,1-10 gew.% van het reaktiemengsel.

Volgens de uitvinding geschiedt de omestering bij 790 84 51 -7- 20-60°C, in welk temperatuurgebied de lipase actief en betrekkelijk stabiel is. De reaktietijd is niet kritisch, doch bedraagt gewoonlijk 10-240 uren. De omestering volgens de uitvinding kan ook continu uitgevoerd worden.

5 Als in vorenstaande vermeld kan met de werkwijze van de uitvinding een cacaobotersurrogaat met een groot gehalte aan de gewenste glyceride-derivaten met een groot rendement en weinig nevenprodukten door omestering verkregen worden, hetgeen met de bekende werkwijze met stearinezuur 10 en/of palmitinézuur als zodanig nauwelijks mogelijk is. Bovendien vereist de werkwijze van de uitvinding door het gebruik van esters van vetzuren geen organische oplosmiddelen, welke esters na de reaktie 'gemakkelijk van het reaktie-mengsel gescheiden en daaruit verwijderd kunnen worden.

15 De uitvinding zal verder worden verduidelijkt aan de hand van de volgende niet beperkende voorbeelden. Daarin hebben de percentages betrekking op gewichten', tenzij anders vermeld.

Voorbeeld I

20 Sen palmoliefraktie met 84,4% triglycer'ideri met een 2-oleyl-groep en 4,1 % diglyceriden, terwijl het gehalte aan de gewenste glyceride-derivaten 15,4% bedraagt, als onder verminderde druk met warmte gedroogd, evenals methylstearaat uit de handel (met 89% methylstearaat en circa 11% methyl-25 palmitaat).

500 g van het methylstearaat en 500 g van de olie worden met elkaar vermengd. Hét watergehalte van het mengsel bedraagt 0,02%. Aan het mengsel wordt 50 g poedervormig celite-enzyme-preparaat (bevattende 17 g lipase van Rhizopus 30 niveus op celite (diatomeënaarde) en 2% water) toegevoegd, waarna het mengsel 72 uren bij 40°C wordt geroerd met een snelheid van 200 o.p.m. Het celite/enzymepreparaat wordt afgefiltreerd. Met van onderen ingeblazen stoom worden de achtergebleven vetzuren en de methylesters van vetzuren bij 35 170°C en 1 mmHg uit het reaktiemengsel gedestilleerd ter verschaffing van 475 g van het gewenste reaktieprodukt, dat voor 93,7% uit triglyceriden en voor 6,3% uit diglyceriden . bestaat. De triglvceriden bestaan uit 8,4% tri-(verzadigde 790 8451 -8- vetzuren)-glyceriden, 76,8% di-(verzadigde vetzuren)-mono-(onverzadigde vetzuur)-glyceriden en 14,8% andere triglyce-riden. De di-(verzadigde vetzuren)-mono-(onverzadigd vetzuur) -glyceriden bestaan uit 20,9% l,3-dipalmityl~2-oleyl-5 derivaat, 48,8% l-palmityl-2-oleyl-3-stearyl-derivaat, 29,2 % l,3-distearyl-2-oleyl-derivaat en 1,1% andere glyceride-derivaten.

Het gehalte aan de gewenste glyceride-derivaten van het reaktieprodukt bedraagt dus 56,1% en lijkt dus rede-10 lijk op natuurlijke cacaoboter met circa 60% gewenste glyceride-derivaten .

Voorbeeld II

400 g van het reaktieprodukt van voorbeeld I wordt met n-hexaan gefractioneerd ter verschaffing van 53 g fraktie 15 met een hoog smeltpunt en 347 g fraktie met een laag smeltpunt. De fraktie met het lage smeltpunt wordt geraffineerd door op gebruikelijke wijze te bleken eri ontgeureh. De componenten van de geraffineerde fraktie worden geanalyseerd.

De resultaten zijn in tabel A opgenomen en ter 20 vergelijking ook die voor cacaoboter. Voor de tabel' gelden de volgende opmerkingen: a) S = verzadigd vetzuur; U = onverzadigd vetzuur.

b) St = stearinezuur; O = oleinez'üur; P = palmitinezüur.

790 84 51 -9-

TABEL A

' Monster

Componenten -- *

Voorb. 1 Cacao boter ( % ) ( % ) ! * » ; --- ' I I I I J ^ . Totaletriglyceriden 95.0 96.2 i i · i

1 1 J

Totale diglycenden 5.0 3.8 J

Triglyceride-cemponentena) ! . ; Tri-S-glyceriden 1.5 1.0 j Di-S-mono-ti-glyceriden 83.2 82.0 | - i

Mono-S-dx-S-glyceriden 13.0 15.2 |

Tri-U-glyceriden j 2.3 1.8 ! j j !

: Di-S-mono-U-glyceride-componenten: | I

i lit : 2-onverzadigd vetzuur ! 98 1 ! 100 ! * ! I i 2-verzadigd vetzuur 1.9 i 0 ( ; J j ; l,3-S-2-U-glyceride-componenten0' j | ; ï j I ! st O St I 30.1 j 34.3 ; : r * ..

I Stop j 49.3 i 49.0 • ϊ [ · ! Σ’ ο P I 19.8 16.2 j todere_j 1.3 0.4 '

Uit tabel A blijkt duidelijk, dat de triglyceride-samenstelling van het monster van voorbeeld I lijkt op die van natuurlijke cacaoboter.

Bij verwerking van het monster in melkchocolade 5 lijken de eigenschappen van het eindprodukt, zoals wamte-bestandheid, smelt-eigenschappen in de mond, knapperigheid en de bestandheid tegen wit-uitslaan, op die van chocolade van. natuurlijke cacaoboter.

790 84 51 £ -10-

Voorbeeld III

200 g laag smeltende fraktie van een salvetfrak-tie (met 5,3% diglyceriden en 14,6% gewenste glyceride-deri-vaten), 100 g methylstearaat en 100 g methylformitaat worden 5 elk onder verminderde druk gedroogd en met elkaar vermengd. Het watergehalte van het mengsel bedraagt 0,02%. Aan het mengsel wordt 20 g celiet/enzyme-preparaat (bevattende 2 g lipase van Mucor javanicus en 3% water) toegevoegd, waarna het mengsel 72 uren bij 45°C wordt geroerd met een’ snelheid 10 van 200 o.p.m. Het celièt/enzyme-preparaat wordt zuigend afgefiltreerd en door inblazen van stoom worden de vrije vetzuren en methylesters van vetzuren bij 170°C en onder een druk van 1 mmHg uit het filtraat gedestilleerd ter verschaffing van 196 g van het gewenste reaktieprodukt, dat uit 92,2% 15 triglyceriden en circa 7,8% diglyceriden bestaat en 43,7% gewenste glyceride/derivaten bevat.

Na op de wijze van voorbeeld II gefraktioneerd te zijn verschaft het reaktieprodukt een materiaal met voldoende kwaliteiten om als cacaobotersurrogaat gebruikt te 20 kunnen worden.

Voorbeeld IV

3 porties van elk 200 g van een middelmatig smeltende fraktie van palmolie worden elk vermengd met 120, 200 of 400 g methylstearaat (met 11% ethylpalmitaat), nadat 25 voornoemde bestanddelen onder verminderde druk zijn gedroogd. Het watergehalte van elk der mengsels bedraagt 0,02%. Op dezelfde wijze als in. voorbeeld III worden' aan de mengsels met 120, 200 en 400 g ethylstearaat resp. 20, 20 en 30 g van hetzelfde celiet/enzyme-preparaat, als in voorbeeld III ge-30 bruikt, toegevoegd, waarna de mengsels bij 45°C wordt geroerd met een rotatiesnelheid van 200 o.p.m. De triglyceride-samen-stelling van de verkregen mengsels na een stoomdestillatie is in tabel B te zien, waarin St, 0 en P dezelfde betekenissen hebben als in tabel A.

35 De tabel toont aan, dat de reaktieprodukten ge schikt zijn om als cacaobotersurrogaat gebruikt te worden.

790 8451

-11-TABEL B

I w ^ . _ Triglyceride-samenstelling( % ) i Materialen J _ i

St 0 St + P 0 St I POP

Middelmatig kokende ,, , ! c-, , fraktie of palmolie i 16 *2 1 67 *3 _ I_J__ . ; j {Ethyl steara at 120 g{ 53.5 { 24.3 ξ j (

Ethyl steara at 200 g; 60.9 ! 18.3 , j j {Ethyl steara·at 400 g< 68.3 j 12.9 T ..... — ·| I. .1 I ' --- ..... " ' 1 "" ' ‘

Vergelijkingsvoorbeeld

Een middelmatig smeltende fraktie van palmolie (met 5/0% diglyceriden en 15,4% gewenste triglyceride-deri-vaten) en evenveel methyls tear aat (met 11% methylpalmitaat) 5 worden, na onder verminderde druk gedroogd te zijn, met elkaar vermengd. Het mengsel bevat 0,02% water.

20 g lipase van Mucor javanicus wordt op celite (diatomeënaarde) geadsorbeerd ter verschaffing van 200 g celite/enzyme-preparaat met 1,6 % water.

10 Aan elk van 2 porties van elk 400 g van voornoemd mengsel wordt 0,4 g of 0,6 g water gelijkmatig gedispergeerd. Dan wordt aan elk portie 20 g van voornoemde enzyme-preparaat toegevoegd, waarna het geheel 72 uren bij 45°C wordt geroerd met een snelheid van 200 o.p.m. Op dezelfde wijze 15 als in voorbeeld III worden de mengsels aan een stoomdestillable onderworpen, waarna de triglyceride-samenstelling daarvan wordt nagegaan. De resultaten zijn in tabel C opgenomen, evenals die van een proef, waarbij geen water wordt toegevoegd. In tabel C hebben P, O en St dezelfde betekenis-20 sen als in tabel A.

Uit tabel C blijkt, dat meer water in het reaktie-systeem leidt tot meer diglyceriden, hetgeen niet gunstig is voor een cacaobotersurrogaat.

790 84 51 € -12-

TABEL C

Toegevoegd" Eiglyoeride η P o St + St O Sta) Water in water \ ) ( % ) reaktiè-systèem j W ( % ) ! 0. 4 g · · 12.9 54.5 j 0.20 0.6 g 15.0 54.0 j 0.25

Geen 8.8 j 56.1 . j 0*,1Q

I 1

Voorbeeld V

Op dezelfde wijze als in voorbeeld I wordt een substraat-mengsel (met 0,02% water) bereid uit palmolie en . methylstearaat. Aan 100 g van voornoemd mengsel wordt 8 g 5 enzyme van Rhizopus japonicus (met 2,0¾ water) toegevoegd en het mengsel wordt 5 dagen bij 40°C geroerd met een rotatie-snelheid van 200 o.p.m. Na eenzelfde behandeling als in voorbeeld I ondergaan te hebben wordt het reaktieprodukt geanalyseerd.

10 Het herwonnen enzyme wordt telkens opnieuw ge bruikt voor de omes tering van een vers substraat mengsel.

De resultaten zijn in tabel D verzameld.

TABEL D

lx 2 x 3 x - · - ; 4 x ;· i i . . ! : ίReaktie-tijd 55 6 j 8 : in dagen j | i * ’ !% diglyceriden 6.2 5.5 5.8 j 5.5 ! ! i , _______* 790 34 51 \ -13- üit de tabel blijkt, dat de reaktietijd toeneemt met het aantal malen gebruik van het enzyme en de produkten die zijn verkregen met eerder gebruikt enzyme, minder di-glyceriden bevatten dan het eerste produkt met vers enzyme.

5 Het gehalte aan andere componenten van het produkt echter verandert niet bij herhaaldelijk gebruik van het enzyme, zodat er geen bezwaren bestaat om het enzyme meermalen te gebruiken.

Er wordt nog op gewezen, dat de in vorenstaande 10 beschreven uitvoeringsvormen vatbaar zijn voor modificaties en verbeteringen, die binnen het kader van de uitvinding vallen.

790 84 51

Claims

1. Werkwijze voor de bereiding van een cacaobotersurrogaat door een omestering tussen vetten en oliën met triglyceriden met veel poleinezuur-rest op de 2-plaats en één of meer van vetzuren enwel met behulp van een 1,3- 5 afbrekende lipase, met het kenmerk, dat de omestering geschiedt in aanwezigheid van een stearinezuur- en/of palmi-tinezuur-ester en in aanwezigheid van ten hoogste 0,18 gew.% water, betrokken op het reaktiemengsel.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, 10 dat de vetten en oliën bestaan uit palmolie, olijfolie, shea-boter, illipe-boter, Borneo talg, salvet, een fraktie van één van voornoemde vetten of een mengsel daarvan.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de lipase aanwezig is in een hoeveelheid van 0,1-10 gew.% 15 van de totale hoeveelheid reaktiemengsel.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de stearinezuur-alcoholester bestaat uit methylstearaat, ethylstearaat, propylstearaat of butylstearaat.

5. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, 20 dat de palmitinezuur-alcoholester bestaat uit methylpalmi- taat, ethylpalmitaat, propylpalmitaat of butylpalmitaat.

6. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de gewichtshoeveelheid van de stearinezuur- en/of palmitinezuur-alcoholester zich verhoudt tot die van de vetten 25 en oliën als 0,2-5.

7. Werkwijze volgens conclusie 1, mët het kenmerk, dat het reaktiemengsel 0,01-0,18 gew.% water bevat.

8. Cacaobotersurrogaat, verkregen met de werkwijze van conclusies 1-7. 30

9. Produkten, waarin het cacaobotersurrogaat van conclusie 8 is verwerkt. 790 84 51