Przedmiotem wynalazku jest warstwowa, bitu¬ miczna powloka dachowa, latwa do nakladania na konstrukcje dachowe ora? przydatna do wy¬ konywania prac uszczelniajacych na dachach bu- dyiafców, na stropach, na fundamentach, na scia- nacli przejsc podziemnych i tuneli, mostów, zbior¬ ników, kanalów i podobnych. Wynalazek dotyczy równiez sposobu wykonywania warstwowej, bitu¬ micznej powloki dachowej.Znana powszechnie bitumiczna powloka dachowa zawiera arkusz podloza z materialu, takiego jak na przyklad papier, filc, tkanina, blona z polimeru syntetycznego lub folia metalowa, warstwe bitu¬ mu nalozona na jedna lub na obie powierzchnie arkusza podloza, oraz mineralny granulat lub pro¬ szek, taki jak drobny zwir, piasek lub talk osa¬ dzany na powierzchni warstwy -bitumicznej.Tafca bitumiczna powloka dachowa jest wykony¬ wana na ogól w nasfcepuiacy sposób. Najpierw arkusz podloza, na przyklad papier, filc, tkanina cpkafeowa lub niesptotowa, wata sftktama,. blona z polimeru syntetycznego lub folia metalowa, po¬ krywa sie woiteclionyin bitumem na jednej lub na obli jegopaanassrzftaiacii powtftrzcbrBowycli bitumu o odpowiedniej grubosci.J«zeli gako arkusz podloza wykorzystywany jest material twlóknisty taki jak papier, filc, tkanina splotowa lub wata szklana, wówczas arkusz taki przed pokryciem go impregnuje sie roztopionym bitenem tak, £e przestenenie wewnatrz wlóknis¬ tego arkusza zostaja wypelnione bitumem. Jezeli jako arkusz podloza stosuje sie blone z synte¬ tycznego polimeru lub folie metalowa, wówczas arkusz taki poddaje sie obróbce powierzchniowej przed pokryciem, aby polepszyc jego przyczepnosc do bitumu.Jednoczesnie dla ograniczenia kleistosei bitumu na. jego powierzchni osadza sie granulat lub mineralny proszek, na przyklad drobny zwir, piasek lub talk. io Ewentualnie do warstwy bitumu przykleja sie cienka folie z syntetycznego polimeru lub folie metalowa. Zaleizy to od przewidywalnego zastoso¬ wania takiej ¦powloki dachowej.Wreszcie tak obrobiony arkusz ochladza sie do temperatury otoczenia, na przyklad przez dspro¬ wadzenie do styku z obracajacymi sie bebnami ehitedzsaeymi, w eeLu spowodowania zakrzepniecia bitumu. Tak wytworzony wyrób przechowuje sie w rolkach lub w stosach.Granulat lub proszek mineralny, wzglednie cien¬ ka warstwa folii powierzebniowej, sa stosowane tu w celu uniemozliwienia sklejania sie warstw bitumu ze soba podczas skladowania. W pewnych warunkach stanowia one równiez ochrone po- 29 wierzchni /gebowego juz pokrycia dachu, wykona¬ nego z tej powloki.Z tych cnanyeh powlok dachowych iwyko- nuje sie pokrycia dachowe w nastepujacy sposób.Roztopiony bitum, który jest z natury cialem M stalym w zwyklej temperaturze otoczenia, pod- $4 7463 84 746 4 grzany do temperatury w przyblizeniu 200°C lub wiecej, naklada sie lub nalewa na podloze. Nastep¬ nie na tej warstwie bitumu na podlozu rozklada sie arkusze powloki dachowej, podczas gdy po¬ lozona warstwa roztopionego bitumu jest jeszcze goraca i? ma wystarczajaco duza plynnosc i kle- istosc, na skutek czego arkusze powloki dacho¬ wej zostaja przyklejone do nalozonej na .podloze warstwy bitumu.Z reguly proces ten mozna powtarzac tyle razy, ile w danym przypadku jest to potrzebne. Powloki bitumiczne tworza na skutek tego wodoszczelna warstwe, która zawiera warstwy bitumu jako war- itwy wodoszczelne i powloki bitumiczne jako ich wzmocnienie.A zatem te znane powloki dachowe, dla wyko¬ nania z nich pokrycia, na przyklad dachu, wy¬ magaja rozgrzewania bitumu do stanu plynnego, czemu nieodlacznie towarzyszy koniecznosc stoso¬ wania dodatkowego oprzyrzadowania, zwiekszonego zapotrzebowania miejsca, oraz duzej pracochlon¬ nosci, czasochlonnosci i znacznego zuzycia paliwa.Oczywiscie koszty sa równiez wysokie. Ponadto taki sposób nie jest wolny od róznych problemów, takich jak niebezpieczenstwo pozaru towarzyszace rozgrzewaniu bitumu, mozliwosc zaistnienia wy¬ padku, na przyklad na skutek oparzenia podczas transportowania i poslugiwania sie goracym roz¬ topionym bitumem, zanieczyszczenie atmosfery, zwlaszcza na terenach zabudowanych, ze wzgle¬ du na dym i pary bitumu. Ponadto przemieszcza¬ nie sie samego bitumu na skutek ciaglego rozgrze¬ wania w wysokiej temperaturze, równiez stwarza problem, którego nie mozna pominac, gdyz efek¬ tem tego sa miejscowe zmiany wlasciwosci wyko¬ nanej juz warstwy wodoszczelnej.W celu wyeliminowania wymienionych wyzej niedogodnosci znane sa próby wykonywania po¬ kryc, na przyklad dachów, tzw. metoda na zimno, bez stosowania podgrzewania bitumu. Jednakze za¬ rzucono ten sposób ze wzgledu na szereg wad, jakie on wykazuje.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wszyst¬ kich wyzej wymienionych niedogodnosci przez roz¬ wiazanie zadania polegajacego na opracowaniu powloki dachowej nowego rodzaju, nie wymagaja¬ cej przy ukladaniu jej we wszelkiego rodzaju po¬ krycia, stosowania warstwy roztopionego bitumu, jako warstwy klejacej. Zadaniem jest równiez opracowanie sposobu wykonywania tej powloki dachowej.Warstwowa, bitumiczna powloka dachowa skla¬ da sie z arkusza podloza z co najmniej jedna warstwa bitumu na calosci lub na czesci co naj¬ mniej jednej swej powierzchni, i ewentualnie z warstwy materialu sproszkowanego, korzystnie w postaci granulek lub proszku mineralnego.Istote wynalazku stanowi zastosowanie co naj¬ mniej jednej warstwy bitumu zlozonego o duzej kleistosci, zawierajacej mieszanine bitumu, kauczu¬ ku i/lub zywicy, z których kazda na swej zew¬ netrznej powierzchni ma nalozony, latwo zdzieral- ny arkusz oslaniajacy.Arkusz oslaniajacy stanowi arkusz papieru lub blona wykonana z tworzywa, pokryte od strony przylegania do warstwy bitumu zlozonego, war¬ stwa materialu o wlasciwosciach dobrego oddzie¬ lania, korzystnie warstwa zywicy syntetycznej.Szczególnie korzystne jest, gdy ten arkusz osla¬ niajacy jest pofalowany lub pomarszczony.Sposób wykonywania warstowowej, bitumicznej powloki dachowej, polega na tym, ze arkusz pod¬ loza pokrywa sie na calosci lub czesci co naj¬ mniej jednej jego powierzchni, co najmniej jedna warstwa bitumu, po ewentualnym impregnowaniu bitumem tego arkusza podloza, zas na jedna po¬ wierzchnie arkusza oslaniajacego nanosi sie w sta¬ nie plynnym bitum zlozony o duzej kleistosci, za¬ wierajacy mieszanine bitumu, kauczuku i/lub zy¬ wicy, po czym calosc lub czesc powierzchni jednej lub obu warstw bitumu, znajdujacych sie na ar¬ kuszu podloza, laczy sie przez dociskanie z war¬ stwa bitumu zlozonego o duzej kleistosci, nanie¬ siona na arkusz oslaniajacy, a nastepnie powloke poddaje sie chlodzeniu.W bitumie zlozonym o duzej kleistosci zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku, stosuje sie kauczuk wulkanizowany lub niewulkanizowany, kauczuk wybrany z grupy zawierajacej kauczuk naturalny, kauczuk styrenowoHbutadienowy, kauczuk akrylo- -nitrylo-butadienowy, kauczuk izoprenowy, kau¬ czuk izoprenowy, kauczuk butylowy, kauczuk ety- leno-propylenowy, mar etylenopropyleno-dienowy, poliizobutylen, chlorowany polietylen, ich miesza¬ niny i kauczuk regenerowany z nich.Obok wymienionych rodzajów kauczuku, w bi¬ tumie zlozonym o duzej kleistosci stosuje sie zy¬ wice naturalna lub syntetyczna, wybrana z grupy zawierajacej kalafonie i jej pochodne, olej talo¬ wy, zywice kumaronowo-indenowa, zywice nafto¬ wa i poliolefiny.Powloka dachowa wedlug wynalazku, majac przynajmniej jedna warstwe bitumu zlozonego o duzej kleistosci, wytaazuje szereg bardzo istotnych zalet. Przede wszystkim istnienie tej warstwy stwarza mozliwosc latwego ukladania tych powlok, dla wykonania na przyklad pokrycia dachowego, eliminujac koniecznosc stosowania warstw posred¬ nich wykonywanych z roztopionego bitumu, dla polaczenia poszczególnych powlok w wielowarstwo¬ we pokrycie.Podczas ukladania powlok dachowych wedlug wynalazku, wystarcza jedynie zdarcie czesci lub calosci arkusza oslaniajacego z warstwy bitumu zlozonego.Nadto powloki dachowe wedlug wynalazku wy¬ kazuja duza wodoszczelnosc, równomiernosc gru¬ bosci oraz jednakowe wlasciwosci na calej po¬ wierzchni pokrycia dachowego.Przedmiot wynalazku zostanie blizej omówiony na przykladach wykonania, w oparciu o rysunek, na którym fig. 1A przedstawia powloke dachowa zwinieta w rolke, w widoku perspektywicznym, fig. IB — powloke dachowa z dwiema warstwami bitumu i dwiema warstwami bitumu zlozonego w przekroju, fig. 1C^ powloke z jedna warstwa bi¬ tumu i jedna warstwa bitumu zlozonego, fig. ID — powloke z fig. IB. w innej plaszczyznie prze¬ kroju, fig. 2A i 2B przedstawiaja arkusze osla¬ niajace w widokach perspektywicznych, fig. 3A^ SI 40 45 50 5584 746 powloke zwinieta w rolke z dwoma arkuszami oslaniajacymi, ulozonymi jeden obok drugiego, fig. 3B — powloke zwinieta w rolke z arkuszem osla¬ niajacym z wykonanymi na nim nacieciami i perfo¬ racja, fig. 4B, 4A, 4C przedstawiaja alternatywne wykonania powlok w przekrojach, fig. 5 przedsta¬ wia przykladowe wykonanie urzadzenia do wyko¬ nywania powlok dachowych wedlug wynalazku, w schemacie ideowym, zas fig. 6A, 6B fig. 7A, 7B oraz fig. 8, 9 — alternatywne wykonania pokryc z powlok dachowych wedlug wynalazku.Arkusz podloza, stosowany jako material pod¬ stawowy w przygotowywaniu warstwowej, bitu¬ micznej powloki dachowej wedlug wynalazku, mo¬ ze byc wybrany sposród tych, które stosowane w tradycyjnych bitumicznych powlokach dachowych, takich jak ma przyklad welna szklana lub bez- splotowa tkanina z wlókien syntetycznych, papier, filc, tkanina zlozona z wlókien organicznych lub nieorganicznych, przykladowo filc azbestowy, tka¬ nina bawelniana lub jutowa. Gdy takie arkusze wlókniste sa stosowane jako arkusz podloza, sa one zwykle impregnowane plynnym bitumem, na skutek czego puste przestrzenie sa wypelnione plynnym bitumem, zanim arkusz podloza zostanie pokryly warstwa lub warstwami bitumu,. iak' to ma miejsce przy wykonywaniu tradycyjnych bitu¬ micznych powlok dachowych.Arkusz podloza moze byc * równiez wybrany z folii wykonanych z polimerów syntetycznych lub metali, takich jak na przyklad folia poliestrowa, folia aluminiowa lub folia miedziana.Gdy stosuje sie takie folie nie ma potrzeby prze¬ prowadzania wstepnej impregnacji, ale jezeli po¬ trzeba arkusze takie poddaje sie odpowiedniej obróbce mechanicznej lub chemicznej, na przyklad piaskowaniu lub trawieniu, aby nadac powierzchni tych materialów dobra przyczepnosc z warstwami nakladanego na nie bitumu.Jak pokazano na fig. 1A, IB, 1C i ID arkusz podloza 6 laminowanej powloki dachowej 26 jest pokryty na calosci obu jego powierzchni warstwa¬ mi bitumu 8 (fig. IB, fig. ID), lub na calosci jednej powierzchni warstwa bitumu 8 (fig. 1C).Z ko]ei na warstwy bitumu 8 nalozone sa war¬ stwy bitumu zlozonego 20 o duzej kleistosci w temperaturze otoczenia, uzyskanej przez dodanie kauczuku naturalnego lub syntetycznego i/lub zy¬ wic naturalnych lub syntetycznych, lub innych do¬ mieszek.Jezeli chodzi o kauczuk to moze nim byc przy¬ kladowo kauczuk wulkanizowany lub niewulkani- zowany róznego rodzaju, taki jak kauczuk styre- nowo-butadienowy, kauczuk akrylonitryl©-butadie¬ nowy, kauczuk chloroprenowy, kauczuk butadieno¬ wy, kauczuk izoprenowy, kauczuk butylowy, kau¬ czuk etylenowo-propylenowy, mar etyleno-propy- leno-dienowy, poliizobutylen, chlorowany poliety¬ len, i inne, oraz kauczuk naturalny i guma rege¬ nerowana z tego kauczuku. Z zywic naturalnych i syntetycznych moga byc stosowane na przyklad kalafonia lub jej pochodne, takie jak zywice estro¬ we, olej talowy, zywica kumaronówo-indenowa, rózne zywice naftowe, poli-olefiny, na przyklad polibuten i inne.W praktyce stwierdzono, ze w warstwie bitumu zlozonego musi istniec tylko bardzo mala ilosc kau¬ czuku i/luib zywicy aby uzyskac przynajmniej w niewielkim stopniu wlasnosci klejace.Jednakze dla wiekszosci zastosowan potrzebny jest stosunkowo wysoki stopien kleistosci. Dlatego w warstwie bitumu zlozonego powinno byc zwykle zawarte przynajmniej w przyblizeniu 5% wagowo kauczuku i/lub zywicy, liczac wzgledem ciezaru bitumu zlozonego. Chociaz nie ma wyraznej gra¬ nicy górnej dla ilosci kauczuku i/lub zywicy, które mozna stosowac dla skutecznego polepszenia kle¬ istosci, to nalezy stosowac najwyzej 95% wagowo kauczuku i/lub zywicy ze wzgledu na ulatwienie procesu produkcji i obnizenie kosztów wykonania powloki dachowej. Dla optymalnych wyników ko¬ rzystne jest by calkowita ilosc kauczuku i/lub zywicy zawartej w warstwie bitumu zlozonego wynosila 15% do 50% wagowo.M Ponadto jezeli potrzeba, kauczuk i zywice mozna czesciowo zastapic olejami i tluszczami roslinny¬ mi i zwierzecymi, poniewaz z reguly te oleje i tlu¬ szcze równiez znacznie przyczyniaja sie do zwie¬ kszenia kleistosci bitumu.W sklad grupy takich olei i tluszczów wchodza na przyklad oleje i tluszcze, takie jak olej z ryb i z wielorybów, lój wolowy i podobne, oraz oleje roslinne, takie jak olej lniany, lakier chinski, olej sezamowy, olej z ziaren bawelny, olej sojowy, olej 3f z oliwek i podobne. Te oleje i tluszcze moga byc przykladowo stosowane w postaci oleju zageszczo¬ nego, oleju dmuchanego i pokostu oraz smoly z kwasu tluszczowego, i podobnych. Ilosc tych olei i tluszczów wynosi korzystnie ponizej w przyblize- niu 50% wagowo liczac w stosunku do calkowitego ciezaru kauczuku i/lub zywicy oraz tluszczów i olei.W bitumie zlozonym moga byc równiez zawarte pewne dodatki, takie jak na przyklad plastyfika- 40 tor w postaci oleju naftowego, wypelniacz w po¬ staci proszku mikowego i podobne.Arkusze oslaniajace 14 j 15 polozone na po¬ wierzchniach bitumu zlozonego 20 maja male po¬ winowactwo wzgledem bitumu zlozonego i latwo 45 jest je zdjac przez reczne zdzieranie ich w warun¬ kach temperatury otoczenia. Praktycznie te arku¬ sze oslaniajace sa wykonane na przyklad z celo- fenu, warstwy poliwinyloalkoholu, folii aluminio¬ wej lub w postaci blon, papieru i podobnych, pod- 99 danych uprzednio obróbce powierzchniowej, to jest pokrytych lub impregnowanych zywicami synte¬ tycznymi o dobrych wlasciwosciach oddzielania, takimi jak zywica silikonowa, zywica zawierajaca fluor lub chlorek poliwinilidenu. Ze wzgledu ria 55 latwosc oddzielania i na koszt, najbardziej ko¬ rzystne jest stosowac arkusz pokryty lub impre¬ gnowany zywica silikonowa.W przypadku, gdy arkusze oslaniajace, ulozone na warstwach bitumu maja mala rozciagliwosc, 60 uzyskany produkt koncowy nie ma gietkosci i jest praktycznie bardzo sztywny.Na skutek tego, zwiniecie takiego wyrobu w rol¬ ke jest niezwykle trudne. Poddawany zwijaniu w' rolke wyrób gleboko peka w wielu miejscach 65 oraz tworza sie na nim zmarszczki i faldy.84 746 7 Efijaadto, nawet jezeli taki arkusz oslaniajacy jest polozony na warstwie bitumu zlozonego z jednej strony powloki dachowej, nie mozna uniknac po- wg.t«ia nieregularnych zmarszczek, chociaz sa one naiiK-mniejaift* • Atey pokonac ta trudnosc korzystnym jest zwiek¬ szanie wydiuzahaoscA arkusza oslaniajacego w kie- nwJBu wzdluznym, ta jest w kierunku zwijania.W< tym celu korzystnym jest utworzenie wielu IkNOToych fald lu4 zmarszczek na samym arkuszu 10 oslaniajacym wzdluz* kierunku, który jest zasadni* ero peofitopadly -da kierunku wzdluznego, a prak- tjtcauaie zalecane jest stosowanie na przyklad arku¬ sza oslaniajacyLck gofrowanych, jak pokazano na fi$r 2A» lub arkuszy papieru marszczonego, jak po- 15 kanno na fig, 2B.W tych przypadkach, poniewaz arkusz oslaniaja¬ cy ma wystarczajaca rozciagliwosc w kierunku wzdluznym, powloka dachowa zachowuje wystar¬ czajaca elastycznosc podczas zwijania i rozwijania, 20 przez co calkowicie eliminuje sie wade opisana po- wjpiej.Ponadto jezeli arkusz oslaniajacy jest nalozony w taki sposób, ze kilka jego waskich pasków jest polazonych na warstwie bitumu zlozonego, jedne 25 obok-drugiego w kierunku wzdluznym, jak pokaza¬ no na lig, 3A, lub tez w arkuszu oslaniajacym, jak pokazano na fig. 3B, wykonanych jest jeden lub- kilka rzadów perforacji 30 lub naciec 31 tak, aby umozliwic czesciowo zdejmowanie arkusza o- sd slaniajacego z powierzchni warstwy bitumu zlozo¬ nego w zadanych miejscach, malo skomplikowane staje sie ukladanie powloki i wzajemne laczenie ar¬ kuszy tej powloki.Bawloka dachowa wedlug wynalazku moze byc 3S wykonywana w róznych zmodyfikowanych posta¬ ciach pokazanych na fig. 4A, 4B i 4C przezna¬ czonych do róznych zastosowan.Powloka dachowa pokazana na fig. 4A, 4B i 4C, zawiera arkusz podloza 6, wjasstwre zwyklego hi- $r tumu 8, warstwe bitumu zlozonego 20 i arkusz oslaniajacy 14, które sa podobne jak na fig. L Ponadto powloka ta zawiera warstwe 32 drobnego piasku lub talku, folie- metalowa lub blone 33 z syntetycznego polimeru i warstwe £4 grubego lub A drobnego zwiru, pokrywajacych warstwe zwyklego bitumu 8.Sposób wykonywania powloki dachowej zastanie objasniony w oparciu o fig. 5.Jak pokazano na fig. a, wlóknisty arkusz 1, uzy- 50 wat*y jjftko- material podloza zwyklych bitumicznych powlok- dachowych, taki jak papier, filc, tkanina splotowa, tkanina niespktoway odwija sie z rolki, a nastepnie zanurza sie w plynnym bitumie 2 utrzymywanym w temperaturze 20Q°C, wypelnia- ds jacym zbiornik 3. Po zaimpregnowaniu arkusza za pomoca plynnego bitumu 2, nadmiar bitumu usuwa sie za pomoca pary rolek sciskajacych 5, po przej¬ sciu tego arkusza 1 przez kilka rolek prowadza¬ cych 4. Jezeli zamiast podloza, wlóknistego ^stoso- 00 wane jest podloze w postaci blony z polimeru syntetycznego lub w postaci folii metalowej,, etap impregnacji za pomoca, bitumu mozna pominac.Impregnowany arkusz podloza 6 przepuszcza sie przez pare rolek pokrywajacych 7, które sa usy- as 8 tuowane wzgledem siebie równolegle, a: odstep Po¬ miedzy nimi jest wiefcszy niz grubosc impregno¬ wanego arkusza, podloza 6, o odleglosc równa gru¬ bosci jednej.lub lozonego na impregnowane podloze 6. Kazda stro¬ na impregnowanego arkusza wana plynnym, zwyklym batumem 9; koizywtoie zawierajacym glBwnie bitum dmuchany o tempera¬ turze w przyblizeniu 220°C, 'który jest w sposGb ciagly doprowadzany dó roleir pokrywajacych T. Bfr ciaglego doprowadzania plynnego bitumu W cxy n- lek pokrywajacych 7 sluzy urzadizenie zlozone ze zbiornika 9; pompy 1 lewowego 12* i misKT sciekowej 13.Jednoczesnie z rolek odwija sie arkusze osla¬ niajace 14 i 15", na przyftlad arkusze pecrieru, które zostaly uprzednio obrobione powierzchnio¬ wo przez pokrycie lub impregnowanie zywica si¬ likonowa lub podobna. Te amkusze oslaniajace 14 i 15 sa prowadzone oddzielnie do odpowiednich, niezaleznych, rolkowych zespolów pokrywajacych, zlozonych ze zbiornika sciekowego 18 lub 17 i rolki 18 luU 19, do nakladania warstwy 20 plynnego bi¬ tumu zlozonego. Plynny bitum zlozony zawiera zadana, ilosc, na przyklad w przyblizeniu 2tWr wa¬ gowo kauczuku i/lub zywicy i jest utrzymywany w temperaturze w przyblizeniu 200°C.Arkusze oslaniajace 14 i 15 sa zatem pokrywa¬ ne na. swych wewnetrznych powierzchniach bitu¬ mem zlozonym tak, aby utworzyc warstwy o od¬ powiedniej gruboscia na przyklad w przyblizeniu 0,3^0,5 mm. Takie rolkowe zespoly pokrywajace moznsu zastapic urzadzeniami pokrywajacymi do¬ wolnego innego typu, które nadaja sie do nakla¬ dania materialów o duzej lepftosci. Wa doprowa¬ dzania plynnego, bitumu zlozonego do zespolów po¬ krywajacych, sluza nie przedstawione urzadzenia podobne do opisanych urzadzen, zlozonych z czlo¬ nów 9, 10, 11.Powloka 21 utworzona przez pokrycie impre¬ gnowanego arkusza podloza 6 bitumem 8 jest la¬ minowana z kazdej, strony z dwoma arkuszami tt i 23, utworzonymi z arkuszy oslaniajacych It i 15 które sa pokryte warstwami 20 bitumu zlozonego.Laminowanie to jest przeprowadzane w taki spo¬ sób, ze warstwy bitumu zwyklego nalozone na obie powierzchnie powloki 21 i 23 zwrócone sa do siebie, a nastepnie powloka 21 i oba arkusze 22 i 23 przechodza przez rolki prasujace 24 i 25, gdzie sa ze soba laczone przez wykorzystanie ich kleistosci.Bitum 8 pokrywajacy impregnowany akrusz podloza ff i warstwy bitumu zlozonego 20 nalo¬ zone na arkusze oslaniajace 14 i 15 sa latwo i pe¬ wnie laminowane ze soba bez zadnego wplywu na ich niejednorodnosc, chociaz w tej fazie procesu sa one w stanie plynnym o podwyzszonej tempe¬ raturze.Nastepnie tak utworzona powloka dachowa 28 przechodzi przez kilka bebnów chlodzacych 27 w bezposrednim styku z nimi, na skutek czego jest chlodzona, i stopniowo krzepnie, po czym jest zwi¬ jana w rolke.W ukladzie pokazanym na fig. 5 w miejscach takich jak na przyklad pomiedzy rolka arkusza3474* 19 9 Ki-a niazpdzeineiiL rrnpregnujacym, zlozonym ze- zbicmmks 3^ wypelniajacego go plynnego bi- tmouilLQBax rolek* prowadzacych 4, pomiedzy rod* kasni stósAajaeynoi &-- a rolkami pokrywajacymi 7, otbz^ pomiedzy ostatniin bebnem chlodnacym 27 a rott^i fokowego wyrodna mcóna korzystanie zasto- serafc ziane esesnenty smazace, cfaoaiaz elementy te nie sa pokazane na- fig. 5l Zastosowanie tych elementów snszacych jest kiozyslne dla procesu wjisJmuj.zasna powloki dachowej i przyspiesza (pro- W, aAfamatywinryno ptrzykladzie sposobu wedlug HU 11alisnnj powloka dachowa z warstwa, bitumu zloZDoasjo nalozoiiac na tylteo jedna powierzchnie pokostego bitumem arkusza podloza § (fig 4A, ^ jest wj&w«zana: w nastepujacy sposób. Na po- wzcrzdsiH* poteyte^ plynnym bitumem powloki 21, za* pomoca znanego dozownika 29 pokazanego na fig. 5i naklada sie proszek mineralny 2&. Arkusz oslaniajacy 1* jote jest doprowadzany do urzadze- w nia*. Ewentualnie zamiast pcoszku mineralnego do powieiaelmi powloki 21 mozna bezposrednio przy- kleic cienki arkusz powierzchniowy, na przyklad blone; z poldmeiEU syntetycznego lub folie meta¬ lowa^ ^ Rowloka\ dachowa z warstwa bitumu zlozonej ) nalozona t^p na czesci, rozeiagagacej sie wzdlu£ ? kiejcunKiL wAdluiiiegDT jednej lub obu powierzchni pakryiaso Jakumena podloza, pokazana na fig. 4C, maze.- byc równiez, wytwarzana w nastepujacy sposób. Pokryty plynnym bitumem zlozonym ar- kuczioslaniajacy, o szerokosci mniejszej niz pokry¬ ty bitumem aacku&z. podloza, nagada sie na czesc powierzchni tego arkusza podloza* a na pozostalej j czesci, rozprowadza sie proszek lub granulat. _ £ Affkuaae oslaniajace 14 i 15 raojga byc korzystnie poddawane krepowaniu lub gofrowaniu przed na- lozsniem na nie bitumu zlozonego, aby utworzyc liniowe faddy lub zmarszczki wzdluz kierunku prostopadlego do kierunku wzdluznego. Tak uzys- 40 kaOAUjpnwloka dachowa ma korzystnie zwiekszona elast$canosc, co cJaromi. pEzed powstawaniem nie- ppzadanfKoh, niwreigyUaiaaych zmarszczek, fald i/lub nojpniac. podczas .zwiianoa i rozwijania powloki. La- minowana powloka dachowa wykonana sposobem 45 wedlug, wynalazku, ma strukture, warstwowa, w ktojeej warstwa, bitumu. & i warstwa bitumu zlo¬ zonego 20 sa; opojone ze soba i maja równomierne grubosci j*k pokazano w przekroju na fig. 1C, ID, 4A*,4B,i 4a C&ehy- sposobu* wedlug wynalazku zostana blizej ornowione w porównaniu ze sposobem wytwarzania zwyklej, .bitumicznej powloki dachowej.W procesie wytwarzania zwyklej bitumiczmej po¬ wloki .dachowej, jezeli osadzanie proszku lub przy¬ klejanie, cienkiej blony lub. folii powierzchniowej zostanie, pominiete, wymienione powyzej srodki chlodzenia, takie jak styk z obrotowymi bebnami chlodzacymi nie moga byc stosowane ze wzgledu na bardzo duza kleistoic plynnego bitumu w wy- m sokiej, temperaturze. W takim przypadku koniecz¬ ne, sa, zatem inne sposoby chlodzenia, w których warstwa, bitumu jest pozostawiana w atmosferze da samoczynnego ochlodzenia lub tez jest chlodzo¬ na, dmuchem powietrza. Zabiegi te sa oczywiscie 65 50 55 niekorzystne^ poniewaz potrzeba jest wtedy duzo i czasu, co nieuchronnie prowadzi do zmniejszenia wydajnosci i zwiekszenia' kosztów produkcji.Z drogiej strony niemozliwe jest wytwarzanie warstwowej, laminowanej bitumicznej powloki da¬ chowej wedlug wynalazku przez bezposrednie na¬ kladanie bitumu zlozonego w stanie plynnym o r&wnonriernej gtrutoosci na warstwe goracego bitu^ mu na arkuszu podloza, która to warstwa jest równiez w stanie plynnym lub pólplynnym, za peanoca; znanych urzadzen pokrywajacych, takich jak na przyklad rolkowe zespoly pokrywajace, ze wzgledu na duza plynnosc warstwy goracego hfc- tunra na arkuszu podloza. Niemozliwe jest rów¬ niez bezposrednie nakladanie goracego bitumu zlo¬ zonego za pomoca urzadzen natryskowych, ze wzgledu na jego duza lepkosc.Matannast, jezeli warstwa goracego bitumm. na arkuszu podloza jest pokrywana granulkami,, pro¬ szkiem, fasama lob folia, a nastepnie ochladzana, mozliwe1 jest bezposrednie nakladanie goracego bitumu zlozonego w stanie plynnym na ochlodzona powierzchnie. Jednakze metoda ta nie zawsze jest wolna od wady polegajacej na tym, ze obecnosc granulek^ pmsricu,, blony lub folii stwarza mozli¬ wosci przeszkadzania w bezposrednim wiazaniu, sie dba warstw bidairrneznych, lub powoduje konieezr na&b uzgrcra wiekszej ilosci bitumu zlozonego.Statkiem tego jest zmniejszona wodoszczelnosc i wzrost kggztow produkcji.JezeJd warstwe goracego bitumu pokrywajaca arkusz podloza ochlodzi: sie bez nakladania gra- nulek^ proHEku^ blony lub foihy mozlrwe jest po- krywairde. orfalosiznnej powierzchni bezposrednio plynnym bitumem zlozonym za pomoca znanych sposobów. Jednakze sposób ten równiez; nie moze byc stosowany w praktyce, poniewaz samemu chlo¬ dzeniu, gojacej, warstwy bitumu towarzysza juz: problemy opisasie powyzej.Istotne znaczenie sposobu wedlug wynalazku .po¬ lega na fakcie, ze wszystkie wymienione wyzej problemy zostaly callsrwicie rozwiazane przez od- dzzctne i równomierne nakladanie plynnego bitu¬ mu i plynnego totamu zlozonego na arkusz podlo¬ za i na arkusz oslaniajacy, a nastepnie laczenie ze soba warstwy bitumu na arkuszu podloza i warstwy bitumu zlozonego na arkuszach oslania¬ jacych, przez doprowadzenie ich do bezposredniego styku ze soba. Inaczej mówiac bitumu zlozonego nie naklada sie bezposrednio na warstwe gorace^ go bitumu nalozonego na arkusz podloza, lecz najpierw naklada sia bitum zlozony równomierna warstwa na arkusz oslaniajacy, a nastepnie lami¬ nuje sie te warstwe z warstwa bitumu nalozonego na arkusz podloza.Jest bardzo interesujace,, ze plynny bitum zlozo¬ ny moze byc latwo nakladany na arkusz osla¬ niajacy za pomoca znanych urzadzen nakladaja¬ cych, chociaz: sam arkusz oslaniajacy ma znikoma przyczepnosc wzgledom bitumu zlozonego. Jest tak dlatego, poniewaz bitum zlozony wykazuje w sta¬ nie plyimysn w wysokiej temperaturze znacznie zwiekszona; kleistosc, która jest wystarczajaca do spowodowania przyklejenia sie go do arkusza osla¬ niajacego. Ponadto, skoro laminat zlozony z war-84 746 11 stwy bitumu zlozonego i arkusza oslaniajacego zos¬ tanie raz ochlodzony do temperatury otoczenia, arkusz oslaniajacy mozna latwo usunac z warstwy bitumu zlozonego, ze wzgledu na brak przyczep¬ nosci arkusza oslaniajacego wzgledem bitumu zlo¬ zonego.Wlasciwosci arkusza oslaniajacego i bitumu jak równiez ich przyczepnosc do siebie zostaly ko¬ rzystnie wykorzystane w sposobie wedlug wyna¬ lazku.Reasumujac, sposób wedlug wynalazku ma wiel¬ kie znaczenie z tego punktu Widzenia, ze lamino¬ wanie róznych typów goracego bitumu w stanie plynnym ze soba mozna wykonac latwo i ekono¬ micznie. Laminowanie takie byloby bardzo trudne do uzyskania przy zastosowaniu znanych dotychczas sposobów.Wlasciwosci powloki dachowej wedlug wynalaz¬ ku zostana blizej wykazane na przykladach jej zastosowania do wielowarstwowego pokrywania dachów, co uwidaczniaja fig. 6A, 6B, 7A, 7B oraz fig. 8 i 9.Jak pokazano na fig. 6A, 6B, 7A, 7B laminowa¬ na powloke dachowa uklada sie na podlozu 35, które jezeli potrzeba pokrywa sie uprzednio pod¬ kladem bitumicznym i suszy sie. Na fig. 6A poka¬ zano przyklad pokrywania dwuwarstwowego, zas na fig. 6B pokazano przyklad pokrywania trój- warstwowego. Mozna równiez stosowac pokrywa¬ nie czterema, piecioma lub wieksza liczba warstw.Na fig. 7A pokazano inny przyklad sposobu po¬ krywania dwuwarstwowego, a na fig. 7B przy¬ klad pokrywania trzema warstwami. Sposób ten podobnie mozna stosowac przy pokrywaniu cztere¬ ma, piecioma lub wieksza liczba warstw.W kazdym z przykladów pokazanych na fig. 6 i 7 polozone naprzeciw siebie powierzchnie lami¬ nowanych powlok dachowych sa zasadniczo tak dobrane by stykaly sie powierzchniami pokrytymi bitumem zlozonym. Przy ukladaniu, po zdjeciu z tych powierzchni arkuszy oslaniajacych polozonych na warstwie bitumu zlozonego, powierzchnie te zostaja doprowadzane do bezposredniego zetkne- cia sie ze soba. Jednakze powierzchnia laminowa¬ nej powloki dachowej, która ma byc w styku z podlozem nie musi byc pokryta warstwa bitumu zlozonego. Zwlaszcza w przypadku, gdzie trzeba zapobiec przeleganiu cala powierzchnia pomiedzy wykonczonym pokryciem dachu lub warstwa wo¬ doszczelna a podlozem, zaleznie od okolicznosci, powierzchnia powloki dachowej, która ma byc w styku z podlozem, moze byc na przeklad warstwa bitumu zwyklego z osadzonymi granulkami lub proszkiem mineralnym.W takim przypadku na podloze mozna nalozyc odpowiedni klej, na przyklad cement bitumiczny, tak aby uzyskac efekt czesciowego przylegania.Kiedy stosuje sie laminowana powloke dachowa z warstwami bitumu zlozonego na obu powierz¬ chniach, taka powloka dachowa moze byc nakla¬ dana na podloze bez usuwania calosci lub czesci arkusza oslaniajacego z tej czesci, która styka sie z podlozem, w celu uzyskania tego samego efektu co powyzej.Takie laminowane powloki dachowe ulozone 12 warstwowo na podlozu opisanym wyzej sposobem, jezeli zostana spelnione warunki zewnetrzne takie jak temperatura, czas i obciazenie przylozone dla ich docisku, calkowicie przylegaja do siebie bez potrzeby stosowania jakichkolwiek innych przed¬ siewziec, na skutek wlasciwej im duzej kleistosci, w wyniku czego na podlozu zostaje utworzona ciagla warstwa wodoszczelna.Na fig. 8 i 9 pokazano odmiany sposobów po- io kazanych na fig. 6 i 7. W kazdym z tych poka¬ zanych przykladów celem jest zwiekszenie wodo¬ szczelnosci w obszarze styku 36, przez zastosowa¬ nie polaczenia powlok na zakladke. W pokazanych tu przykladach obie przeciwlegle powierzchnie po- wlok dachowych w jedynie lokalnie zachodzacych na siebie czesciach oibszairu polaczenia 36 nie mu¬ sza byc pokryte warstwa bitumu zlozonego, ale jedna z powierzchni tych powlok moze byc war¬ stwa pokryta bitumem i posypana granulkami lub proszkiem albo tez oklejona cienkim arkuszem. W przedstawionym przypadku bardziej praktyczne i korzystne jest, aby taka powierzchnia byla po¬ wierzchnia górna powloki dachowej usytuowanej pod spodem. Jezeli jedna z powierzchni nie stano- wi warstwy bitumu zlozonego w obszarze styku 36 i 37, korzystne jest zwiekszenie przylegania w tych obszarach przez ogrzanie tej powierzchni lokalnie za pomoca plomienia palnika lub za pomoca .gora¬ cego powietrza tak, alby stopic bitum, lub tez przez pokrycie tej powierzchni lokalnie cementem bitu¬ micznym 38.Kiedy trzeba przeprowadzic obróbke koncowa pokrycia dachu w czesci brzegowej lub w czesciach otaczajacych kanaly, narozniki lub podobne, ko- rzystne jest zwiekszenie przylegania w takich czesciach przez takie same dodatkowe srodki, jak podano powyzej.Jednakze zastosowanie takich srodków, zwiek¬ szajacych przyleganie, jest ograniczone jedynie do 40 wymienionych tu czesci pokrycia dachu, a pozosta¬ le czesci, a zatem prawie cala powierzchnia powloki, sa sklejane ze soba bez zadnej dodatkowej obróbki.Ponadto, jezeli laminowana powloka dachowa z powierzchnia pokryta granulkami mineralnymi lub 45 cienkim arkuszem oslaniajacym, przyklejonym do niej jest uzyta tak, aby ta powierzchnia zewnetrz¬ na byla odslonieta, warstwa wierzchnia musi byc pokryta lub chroniona innym materialem.Istotna wlasciwosc powlok dachowych wedlug 50 wynalazku polega na tym, ze warstwe wodoszczel¬ na pokrycia dachu uzyskuje sie jedynie przez wza¬ jemne sklejanie sie warstw bitumu zlozonego, znaj¬ dujacych sie na tych powlokach. Nie trzeba za¬ tem nakladac na miejscu roztopionego bitumu, co 55 bylo konieczne w konwencjonalnych sposobach wy¬ konywania pokrycia dachu. Zatem przez nadanie nowych wlasciwosci, zgodnych z wynalazkiem po¬ wlok, eliminuje sie niedogodnoscia konwencjonal¬ nych sposobów ukladania znanych dotychczas po- 60 wlok, zwlaszcza rózne niedogodnosci zwiazane z rozgrzewaniem bitumu, w przypadku sposobu na goraco, lub techniczne i ekonomiczne waskie gardla w sposobie ich ukladania na zimno.W obu sposobach konwencjonalnych, to jest w 65 sposobie ukladania pokrycia dachu na goraco i na84 746 13 zimno, warstwa bitumu, która jest glówna czescia warstwy wodoszczelnej, jest na ogól wykonywana recznie na miejscu budowy, totez kontrola gru¬ bosci i równomiernosci takiej warstwy zalezy glównie od wprawy 'robotnika, a zatem, istnieje pewne niebezpieczenstwo nieuzyskania zadawala¬ jacych wyników.Z drugiej strony wlasciwosci powloki dachowej wedlug wynalazku uwalniaja od takiego niebez¬ pieczenstwa. Dzieje sie tak na skutek tego, ze zarówno warstwa bitumu jak i warstwa bitumu zlozonego sa tworzone mechanicznie z uprzednio okreslona stala gruboscia i sa bezposrednio la¬ minowane ze soba w zakladzie produkujacym przed ulozeniem na miejscu budowy, gdzie sa ukladane bez stosowania jakiejkolwiek warstwy klejacej tak, ze powstaje scalona warstwa bitumu o równomier¬ nej grubosci.Dzieki temu unika sie jakichkolwiek nieregular- lnosci grubosci warstwy bitumu, które sa nie do unikniecia, gdy warstwe bitumu rozprowadza sie recznie w przypadkach sposób konwencjonalnych.Ponadto przy sposobie ukladania wedlug wynalaz¬ ku nie ma niebezpieczenstwa przemieszczania sie wlasciwosci bitumu, co ozesto wynika z przegrze¬ wania podczas roztapiania bitumu na miejscu bu¬ dowy, podczas gdy pokrycie dachu przy uzyciu po¬ wlok wedlug wynalazku ma w kazdym miejscu jednakowe wlasciwosci fizyczne.Rozwazajac pokrycie dachu powlokami wedlug wynalazku z ekonomicznego punktu widzenia jest ono bardziej kosztowne niz konwencjonalne, po¬ niewaz wymaga nowych, dodatkowych elementów powloki, to jest warstwy bitumu zlozonego i ar¬ kusza oslaniajacego. Jednakze sposób ukladania powlok uzyskanych wedlug wynalazku kompensuje z nadwyzka te niedogodnosc wyrazajaca sie we wzroscie kosztów wytwarzania samej powloki, po¬ niewaz pozwala na zdecydowane zmniejszenie pra¬ cochlonnosci wykonywania pokryc dachowych w stosunku do pokryc tradycyjnych.Wynalazek jest dokladniej opisany na podstawie nastepujacych przykladów, Przyklad I. Przygotowuje sie arkusz 1, wy¬ konujac z wlókien z octowanego alkoholu poliwi¬ nylowego o sredniej dlugosci 40 mm i-o mialfcosci 2 deny tkanine bezsplotowa o ciezarze powierz¬ chniowym 200 g/mf. Stosujac urzadzenie pokazane na fig. 5, odwija sie ten arkusz z rolki i przepusz¬ cza sie go przez kapiel impregnacyjna 2, zawiera¬ jaca plynny bitum dmuchany, ogrzany do tempera¬ tury 200°C i posiadajacy temperature mieknienia wynoszaca 100°C oraz stopien przenikania 45 przy temperaturze 25°C, a nastepnie arkusz poddaje sie sciskaniu pomiedzy rolkami sciskajacymi 5. Tak impregnowany arkusz stanowi arkusz podloza 6, który pokrywa sie z jednej strony warstwa bitumu o grubosci ok. 1 mm.Arkusz oslaniajacy przygotowuje sie w naste¬ pujacy sposób. Siarczanowy papier marszczony o ciezarze powierzchniowym 90 g/m2 laminuje sie z warstwa polietylenu o grubosci 0,015 mm z je¬ dnej strony, a nastepnie pokrywa sie rozcienczo¬ nym roztworem zywicy silikonowej na powierzchni 14 laminowanej polietylenem i w koncu poddaje sie suszeniu.Dwa tak przygotowane arkusze oslaniajace po¬ krywa sie oddzielnie za pomoca rolek pokrywa- jacych 18 i 19 roztopionym bitumem zlozonym o temperaturze 180°C, zawierajacym 80 czesci wa¬ gowych bitumu dmuchanego w punkcie mieknie¬ nia 80 i wspólczynniku wnikania 45, 12 czesci wa¬ gowych kauczuku styrenowo-butadienowego i 8 io czesci wagowych zywicy naftowej. Grubosc war¬ stwy" bitumu zlozonego wynosi ok. 0,4 mm.Pokryty bitumem zlozonym arkusz oslaniajacy przykleja sie bezposrednio do kazdej powierzchni pokrytej bitumem tkaniny za pomoca rolek pra- sujacych 24 i 25. Sklejona powloke chlodzi sie za pomoca szeregu bebnów chlodzacych 27 i zwija sie w rolke.Przyklad 2. Arkusz waty szklanej o szero¬ kosci 1 m i o ciezarze 60 g/mf impregnuje sie roz- topionym bitumem dmuchanym, ogrzanym do tem¬ peratury 210°C, a nastepnie laminuje sie warstwa poliestrowa o szerokosci 1 m i o grubosci 0,1 mm, za pomoca rolek sciskajacych 5, gdzie oba arkusze skleja sie ze soba za pomoca roztopionego bitu- mu. Nastepnie tak przygotowany arkusz podloza 6 pokrywa sie za pomoca rolek pokrywajacych 7 na jednej powierzchni tym samym plynnym .bitu¬ mem, warstwa o grubosci 0,8 mm i na drugiej po¬ wierzchni warstwa o grubosci 1,0 mm, po czym powierzchnie pokryta warstwa bitumu o grubosci 0,8 mm, wykorzystujac dozownik 29, pokrywa sie rozkruszonym lupkiem o wielkosci ziaren 1—2 mm.Jednoczesnie, podobnie jak w przykladzie 1, ar¬ kusz oslaniajacy pokrywa sie bitumem zlozonym o temperaturze 190°C skladajacym sie z 75 czesci wagowych wymienionego juz bitumu dmuchanego, 12 czesci wagowych kauczuku butylowego, 8 czesci wagowych kauczuku estrowego i 5 czesci wago¬ wych oleju zageszczonego, glównie zawierajacego 40 olej lniany, stosujac rolki pokrywajace 17 i 19.Nastepnie arkusz oslaniajacy przykleja sie bez¬ posrednio do powierzchni warstwy bitumu o gru¬ bosci 1,0 mm i tak uzyskana powloke chlodzi sie i zwija w rolke taki sam sposób jak w przyfcla- 45 dzie 1.Przyklad 3. Przygotowane wedlug przykla¬ du 1 powloki odwija sie z rolek i uklada na da¬ chu z betonu tak, ze jedna powloka zachodzi na druga, jak to pokazano na fig. 7A. Poprzedniego 50 dnia powierzchnia betonu zostala pokryta warstwa bitumu o ciezarze powierzchniowym 0,3 .EffincP i wysuszona. Arkusze powloki zachodza na siebie na odleglosc ok. 15 cm, przy czym zdjete sa z nich wszystkie arkusze oslaniajace znajdujace sie w 55 styku z warstwa bitumu na powierzchni betonu, jak równiez na pozostalych powierzchniach.Nastepnie na powierzchni górnej takiego pokry¬ cia dachowego uklada sie laminowane, bitumiczne powloki dachowe z warstwa bitumu zlozonego na 60 jednej stronie, przygotowane wedlug .przykladu 2, przy czym uklada sie je na zakladke z powierz¬ chnia pokryta rozkruszonym lupkiem, skierowana do góry, które to zakladki maja szerokosc w przy¬ blizeniu 10 cm, zarówno w kierunku wzdluznym es jak i w kierunku poprzecznym.#1746 16 Powierzchnie pokryta rozkruszonyim lupkiem w miejscach polaczen na zakladke rozgrzewa sie plo¬ mieniem palnika gazowego, po czym powierzchnie te dociska sie do warstwy bitumu zlozonego.Stwierdzono, ze przed rozgrzaniem korzystne jest 5 zwilzenie woda pokrytej rozknuszonym lupkiem po¬ wierzchni, poza czesciami polaczenia na zakladke.Po wykonaniu tego sprawdzono przyleganie po¬ wierzchni warstw bitumu zlozonego do siebie w trzech róznych przypadkach. 10 Prawie cala powierzchnia warstw bitumu zlo¬ zonego, zwróconych do siebie, byla calkowicie spo¬ jona ze soba natychmiast przy temperaturze 25°C, a po 24 godzinach przy temperaturze 0°C bez zad¬ nego obciazenia, oraz po czasie 1 godziny przy " temperaturze t)°C pod obciazeniem 0,01 kg/cm2. W ten sposób uzyskano ciagle bitumiczne pokrycie dachu o grubosci srednio 10,5 mm, zasadniczo z trzech warstw powlok wedlug wynalazku. PL PL