PL83688B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Bayer Aktiengesellschaft, Leverkusen (Republika Federalna Niemiec) Srodek owadobójczy i roztoczobójczy Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobój¬ czy i roztoczobójczy zawierajacy N-/dwumetyloami- nometylidenoMmidy estrów kwasów tiolo-/tionc/- -fosforowych jako substancje czynna srodka.Wiadomo, ze amidy estrów kwasów 0,S-dwual- kilotiolo/tiono/-fosforowych, np. amid kwasu Ojme- tylo- wzglednie O-etylo-S-metylotiolo- lub 0,S- -dwumetylotiolo-tionofosforowego maja wlasciwosci owadobójcze i roztoczobójcze (niemiecki opis wy- lozeniowy nr 1 210 835 i holenderski opis wyiozenio- wy nr 6 911 925).Stwierdzono, ze nowe N-/dwumetyloaminomety- lidenoMmidy estrów kwasów tiolo/tiono/-fosforo- wych o wzorze 1, w którym X oznacza atom tlenu lub siarki, R' oznacza rodnik alkilowy o 1—6 ato¬ mach wegla, a R oznacza rodnik alkilowy, alkeny- Iowy, alkinylowy, aralkilowy, alkilotioalkilowy lub alkenylotioialkilowy, maja doskonale dzialanie o- wadobójcze i roztoczobójcze.Nowe N-/dwumetyloaminometylideno/-imidy est¬ rów kwasów tiolo/tiono/-fosforowych o wzorze 1, w którym X, R' i R maja znaczenie wyzej poda¬ ne, otrzymuje sie przez reakcje amidów estrów kwasów tiolo/tiono/-fosforowych o wzorze 2, w którym R, R' i X maja wyzej podane znaczenie, z metyloacetalem N,N-dwumetyloformamidu o wzo¬ rze 3.Nowe zwiazki niespodziewanie wykazuja znacz¬ nie lepsze dzialanie owadobójcze, zwlaszcza syste- miczne, a przede wszystkim mszycobójcze, niz zna- 10 15 20 25 30 ne amidy estrów kwasów 0,S-dwualkilotiolo/tiono/- -fosforowych o podobnej budowie i tym samym kierunku dzialania.W przypadku stosowania amidu kwasu 0,S-dwu- metylotiolofosforowego i metyloacetalu N,N-dwu- metyloformamidu, jako zwiazków wyjsciowych, przebieg reakcji przedstawia podany na rysunku schemat.We wzorze 1 podstawniki R i R' oznaczaja korzy¬ stnie takie same lub rózne, proste lub rozgalezione nizsze rodniki alkilowe o 1—4 atomach wegla np. rodniki metylowe, etylowe, n- lub izo-propylowe, n-, II-rzed.-, III-rzed.- lub izo-butylowe, ponadto R oznacza korzystnie rodnik alkenylowy lub alki¬ nylowy o 2—5 atomach wegla, np. rodnik winylo¬ wy, propenylowy, allilowy, buten-/l/-ylowy, buten- -/2/-ylowy, izobutenylowy i pentenylowy, propyny- lowy, butyn-/l/-ylowy i pentyn-/l/-ylowy, aralki¬ lowy, np. benzylowy, rodniki alkilotioalkilowy i al¬ kenylotipalkilowy zawierajace do 4 atomów wegla w rodnikach alkilowych lub alkenylowych, np. me- tylo-, etylo-, n- lub izo-propylo-, n-, II-rzed.-, III- -rzed.- lub izo-butylo-tiometylenowy lub -tioety- lenowy, -tiopropylenowy, -tiobutylenowy, ponadto allilo-tiometylenowy, -tioetylenowy, -tiopropyleno¬ wy, -tiobutylenowy, propenylo-tiometylenowy, -tio¬ etylenowy, -tiopropylenowy, -tiobutylenowy, bu¬ ten/l/-yIowy, buten/2/-ylowy, izobutyleno-tiomety- lenowy, -tioetylenowy, -tiopropylenowy i -tiobuty¬ lenowy. 83 68883 688 3 Jako zwiazki wyjsciowe stosuje sie np. nizej po¬ dane amidy estrów kwasów tiolo/tiono/-fosforo- wych: Amidy kwasów: 0,S-dwumetylo-, 0,S-dwuetylo-, 0,S-dwuprqpylo-, 0,S-dwu-izopropylo-, 0,S-dwu- -n-butylo-, 0,S-dwu-II-rzed.-butylo-, 0,S-dwu-izo- butylo-, 0,S-dwu-III-rzed.Jbutylo-, O-metylo-S-e- tylo-, O-etylo-S-n-propylo-, O-etylo-S-izopropylo-, O-etylo-S-n-butylo-, O-izopropylo-S-metylo-, O-i- zopropylo-S-etylo- i O-III-rzed.-butylo-S-metylo- tiolofosforowego i ich tionoanalogi, oprócz tego ami¬ dy kwasów: O-metylo-, O-etylo-, O-izopropylo-, O- -n-propylo-, O-n-butylo-, O-n-III-rzed.-butylo-S- -allilo- wzglednie -S-propenylo-, -S-buten-/l/-ylo-, -SJbuten/2/-ylo-, -S-propynylo-, -SHbutyn/l/-ylo i -S-pentynylotiolofosforowego oraz ich tionoanalogi, ponadto amidy kwasów: S-metylo-, S-etylo-, S-n- lub -izo-propylo-, S-n-, Il-rzed.-, III-rzed-, izo- -butylo-, S-allilo-, S-propenylo-, S-buten-/l/-ylo-, S-buten-/2/-ylo- lub izo-butyleno-tiometyleno-O- -metylo- wzglednie -O-etylotiolofosforowego i od¬ powiednie zwiazki tioetylenowe, tiopropylenowe i -tiobutylenowe, oraz ich tionoanalogi.Wymienione wyzej amidy stosowane jako zwiaz-., ki wyjsciowe sa w wiekszej czesci znane opis wylozeniowy nr ,1 210 835 i holenderski opis wy- lozeniowy nr 6 911 925). Natomiast nieznane jeszcze zwiazki mozna wytworzyc w znany sposób. Rów¬ niez zwiazek acetalowy N,N-dwumetyloformamidu mozna wytworzyc w znany sposób, na przyklad z dwumetyloformamidu, siarczanu dwumetylowego i metylanu.Reakcje wytwarzania zwiazków o wzorze 1 moz¬ na prowadzic w srodowisku rozpuszczalników lub rozcienczalników lub bez nich. Jako rozpuszczalniki lulb rozcienczalniki stosuje sie praktycznie wszyst¬ kie obojetne rozpuszczalniki organiczne, przede wszystkim alifatyczne i aromatyczne weglowodory, ewentualnie chlorowane, np. benzen, toluen, ksy¬ len, benzyne, chlorobenzen, chlorek metylenu, chlo¬ roform, czterochlorek wegla, etery, np. eter etylo¬ wy, butylowy, dioksan, dalej ketony, np. aceton, metyloetyloketon, metyloizopropyloketon, metyloizo- butyloketon, oprócz tego nitryle, np. acetonitryl i propionitryl.Temperatura reakcji moze wahac sie w szerokich granicach, przy czym na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze 20—120°C, korzystnie 50—75°C.Reakcje prowadzi sie na ogól pod cisnieniem nor¬ malnym. Skladniki poddaje sie reakcji, mieszajac, w jednym z podanych rozpuszczalników lub roz¬ cienczalników, nastepnie mieszanine ogrzewa sie przez wiele godzin do podanej temperatury, po czym rozpuszczalnik usuwa sie pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc „poddestylowuje".Zwiazki o wzorze 1 otrzymuje sie przewaznie w postaci bezbarwnych do slabo zóltych olejów, któ¬ re nie destyluja bez rozkladu, a które mozna uwol¬ nic od resztek lotnych skladników i tym samym oczyscic przez tak zwane „poddestylowanie", to jest dluzsze ogrzewanie w umiarkowanie podwyzszonej temperaturze pod zmniejszonym cisnieniem. Cha¬ rakteryzuje sie je przede wszystkim wspólczynni¬ kiem zalamania swiatla.Jak juz podano, nowe N-/dwumetyloaminóetyli- deno/-imidy estrów kwasów tiolo/tiono/-fosforowych wykazuja doskonale dzialanie owadobójcze, zwlasz¬ cza systemiczne oraz mszycobójcze. Dzialaja one 5 tez dobrze na owady o narzadzie gebowym ssacym i gryzacym oraz na roztocza (Acarina) i wykazuja przy tym nieznaczna fitotoksycznosc, Z tych wzgledów zwiazki o wzorze 1 mozna sto¬ sowac z dobrym wynikiem w postaci srodków 10 szkodnikobójczych, korzystnie w ochronie roslin o- raz przeciwko szkodnikom sanitarnym i magazy¬ nowym.Do owadów o narzadzie gebowym ssacym zwal¬ czanych przez srodki wedlug wynalazku naleza 15 glównie mszyce (Aphidae), np mszyca brzoskwinio- wo-ziemniaczana (Myzus persicae), mszyca trzmie- linowo-burakowa (Doralis fabae), mszyca czerem- chowo-zbozowa (Rhopalosiphum padi), mszyca gro¬ chowa (Macrosiphum pisi), mszyca ziemniaczana 2o smugowana {Macrosiphum solanifolii), mszyca po¬ rzeczkowa (Cryptomyzus korschelti), mszyca jablo- niowo-babkowa (Sappaphis mali), mszyca sliwowo- -trzcinowa (Hyalopterus arundinis), mszyca wisnio- wo-przytuliowa (Myzus cerasi), ponadto zwalczaja 25 czerwcowate (Ooccina), np. tarcznika oleandrowca (Aspidiotus hederae), Lecanium hesperidum, Pseu- doccocus maritimus; przylzence (Thysianoptera) np.Hercinothrips femoralis, pluskwiaki, np. plaszczyn- ca burakowego (Piesma auadrata), Dysdercus in- 30 termedius, pluskwe domowa (Cimex lectularius), Rhodnius prolixus, Triatoma infestans, dalej pie- wiki, np. Euscelis bilobatus i Nephotettix bipuncta- tus.Do owadów o narzadzie gebowym gryzacym 35 zwalczanych przez srodki wedlug wynalazku nale¬ za przede wszystkim gasiennice motyli (Lepidopte¬ ra), takie jak tantnis krzyzowiaczek (Plutella ma- culipennis), brudnica nieparka (Lymantria dispar), kuprówka-rudnica (Euproctis chrysorrhoea), przad- 40 ka pierscienica (Malacosoma neustria), ponadto pietnówka kapustówka (Mamestra brassicae), zbo- zówka rolnica (Agrotis segetum), bielinek kapustnik (Pieris brassicae), piedzik przedzimek (Cheimato- bia brumata), zwójka zieloneczka (Tortrix virida- « na), Laphygma frugiperda, Prodenia litura, dalej namiotnik owocowy (Hyponomeuta padella), molik maczny (Ephestia kiihniella) i barciak wiekszy (Galleria mellonella). - Ponadto do owadów o narzadzie gebowym gry¬ zacym zwalczanych przez srodki wedlug wynalaz¬ ku naleza chrzaszcze (Coleoptera), np. wolek zbo¬ zowy (Sitophilus granarius = Calandra granaria), stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata), kaldunica zielonka (Gasstraphysa viridula), zacz¬ ka chrzanówka (Phaedon cochleariae), slodyszek . rzepakowy (Meligethes aeneus), kistnik maliniak (Byturus tomentosus), strakowiec fasolowy (Bru- chidius = Acanthoscelides dbtectus), Dermestes fris- chi, skórek zbozowiec (Trogoderma granarium), trojszyk gryzacy (Tribolium castaneum), wolek ku¬ kurydziany i(Calandra lub Sitophilus zeamais), zy- wiak chlebowiec (Stegobium paniceum), macznik mlynarek (Tenebrio molitor), spichrzel surynamski u (Oryzaephilus surinamensis), oraz rodzaje zyjace w 50 55 6083 688 glebie, np. drutowce (Agriotes spec), chrabaszcze majowe (Melolontha melolontha); karaluchy, np. prusak (Blatella germanica), przybyszka amerykan¬ ska (Periplaneta americana), Leucophaea lub Rhy- parobia madeirae, karaczan wschodni {Blatta orien- talis), Blaberus giganteus, Blaberus fuscus, Hen- schoutedenia flexivitta, dalej róznoskrzydle, np. swierszcze domowe (Acheta domesticus), termity, np. Reticulitermes flavipes i blonkoskrzydle, np, mrówki, przykladowo hurtnica czarna (Lasius ni- ger).Z dwuskrzydlych srodki wedlug wynalazku zwal¬ czaja glównie muchy, np. wywilzyne karlówke (Drosophila melangaster), owocanke poludniówke (Ceratitis capitata), muche domowa stica), muche pokojowa (Fannia canicularis), Phor- mia aegina, plujke rudoglowa (Calliphora erythro- cephala), oraz bolimuszke kleparke (Stomoxys cal- citrans), dalej dlugoczulkie, jak komary, np. Aedes aegypti, Culex pipiens i Anopheles stephensi.Do roztoczy (Acari) zwalczanych przez srodki we^ dlug wynalazku naleza glównie przedziorkowate (Tetranychidae), np. przedziorek Chmielowiec (Te- tranychus telarius = Tetranychus althaeae lub Te- tranychus urticae) i przedziorek owocowiec (Para- tetranychus pilosus = Panonychus ulmi), szpecielo- wate, np. szpeciel porzeczkowy (Eriophyes ribis), roztocza róznopazurkowate, np. Hemitarsonemus la- tus i roztocz truskawkowy (Tarsanemus pallidus) oraz kleszcze np. Ornithodorus moubaita. Srodki wedlug wynalazku, przy ich uzyciu przeciwko szkodnikom sanitarnym i przechowalnianym, zwlaszcza muchom i komarom, wykazuja doskonale dzialanie pozostalosciowe na drewnie i glinie oraz odpornosc na alkalia na uwapnionych podlozach.Nowe substancje mozna przeprowadzac w znane zestawy w postaci roztworów, emulsji, zawiesin, proszków, past i granulatów.Zestawy otrzymuje sie w znany sposób, np. przez zmieszanie substancji czynnych z rozcienczalnikami to jest cieklymi rozpuszczalnikami i/lub nosnikami, ewentualnie przy uzyciu substancji powierzchnio¬ wo czynnych, to jest emulgatorów i/lub, dysperga- torów, przy czym w przypadku stosowania wody jako rozcienczalnika, mozna stosowac rozpuszczal¬ niki organiczne jako rozpuszczalniki pomocnicze.Jako ciekle rozpuszczalniki stosuje sie zasadni¬ czo substancje aromatyczne, np. ksylen, benzen, chlorowane zwiazki aromatyczne np. chlorobenze- ny, parafiny, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, np. metanol i butanol, rozpuszczalniki o duzej po- larnosci np. dwumetyloformamid, sulfotlenek dwu- metylowy oraz wode; jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, np. kaoliny, tlenki glinu, talk i krede i syntetyczne maczki nieorga¬ niczne np. kwas krzemowy o duzym rozdrobnieniu i krzemiany; jako emulgatory stosuje sie emulga¬ tory niejonotwórcze i anionowe, np. estry politlen- ku etylenu i kwasów tluszczowych, etery alkoholi tluszczowych i politlenku etylenu, np. etery alki- loarylowopoliglikolowe, alkilosulfoniany i arylosul- foniany; jako dyspergatory stosuje sie np. lignine, lugi posiarczynowe i metyloceluloze. 30 35 40 45 50 Zestawy substancji czynnych moga zawierac do¬ mieszki znanych substancji czynnych.Koncentraty zawieraja na ogól 0,1—95% wago¬ wych, korzystnie 0,5—90% wagowych substancji czynnej. Substancje czynne mozna stosowac samej w postaci koncentratów, lub przygotowanych z nich postaci uzytkowych, takich jak gotowe do uzy-1 cia roztwory, koncentraty emulsyjne, emulsje, za¬ wiesiny, proszki zwilzalne, pasty, proszki rozpusz¬ czalne, proszki do opylania i granulaty. Srodki wedlug wynalazku, stosuje sie w znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, o- pylanie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, ody¬ mianie, gazowanie, podlewanie, zaprawianie i in¬ krustowanie.Stezenia substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych moga wahac sie w szerokich granicach. Na. ogól wynosza 0,0001—10%, korzystnie 0,01—1%.Mozna je stosowac z dobrym wynikiem w sposo¬ bie Ultra-Dow-Volume (IJL.V), w którym mozna nanosic preparaty zawierajace do 95% substancji czynnej, a nawet sama 100% substancje czynna.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja wyna¬ lazek. - • • Przyklad I. Testowanie larw Phaedon. Roz¬ puszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego: W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawierajacego podana ilosc emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego steze¬ nia. Otrzymanym preparatem opryskuje sie do o- rosienia liscie kapusty (Brassica oleracea) i obsa¬ dza sie larwami zaczki chrzanówki (Phaedon co* chleariae). Po podanym czasie ustala sie smiertel¬ nosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy chrzaszcza zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna larwa chrzaszcza nie zostala zabita.W tablicy 1 podaje sie substancje czynne, steze¬ nie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 1 Testowanie larw Phaedon 60 65 Substancja czynna Zwiazek o wzo¬ rze 4 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 5 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 6 Zwiazek o wzo¬ rze 7 Zwiazek o wzo¬ rze 8 Zwiazek o wzo¬ rze 9 Stezenie substancji czynnej w % i 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,0001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 Q,001 0,1 0,01 0,001 Smiertelnosc w % po 3 dniach 100 100 0 100 30 0 100 loo 100 40 100 100 80 100 100 100 100 100 4083 688 Zwiazek o wzo¬ rze 10 Zwiazek o wzo¬ rze 11 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 100 L00 50 100 100 40 8 Tablica 3 Testowanie Doralis /dzialanie systemiczne Przyklad II. Testowanie odpornych Phoro- dbn humuli/dzialanie kontaktowe.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikolo- wego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawie¬ rajacego podana ilosc emulgatora, po czym kon¬ centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej o- pryskuje sie mglawicowo do orosienia chmiel (Hu- mulus lupulus) siluie porazony mszyca chmielowa (Phorodon humuli — odporny). Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100% oz¬ nacza, ze wszystkie mszyce zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna mszyca nie zostala zabita.W tablicy 2 podaje sie substancje czynne, steze¬ nia substancji czynnych, czas obserwacji oraz uzys¬ kane wyniki.Tablica 2 Testowanie Phorodon humuli/odporny Substancja i czynna Zwiazek o wzo¬ rze 4 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 12 Stezenie substancji czynnej w % 0,1 0,02 0,004 0,1 0,02 0,004 Smiertelnosc w % po 1 dniu 95 60 30 100 98 80 Przyklad III. Testowanie Doralis /dzialanie systemiczne.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikolo- wego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawie¬ rajacego podana ilosc emulgatora, po czym koncen¬ trat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej pod¬ lewa sie bób (Vicia faba) silnie porazony mszyca trzmielinowo-burakowa (Doralis fabae), przy czym podlewa sie tak, ze preparat wnika w glebe bez zwilzania lisci. Substancja czynna jest pobierana przez rosliny z gleby i nastepnie przedostaje sie do porazonych lisci. Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100°/o oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zaJbite, a 0% oznacza, ze zadna mszyca nie zostala zabita.W tablicy 3 podaje sie substancje czynne, steze¬ nia substancji czynnych oraz uzyskane wyniki. 60 05 Substancja czynna Zwiazek o wzo¬ rze 4 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 5 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze- 12 Zwiazek o wzo¬ rze 13 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 14 Stezenie substancji czynnej w % 0,1 OjOl 0,001 0,0001 0,1 0,01 0,001 0,0001 0,00001 0,1 0,01 0,001 0,0001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,0001 Smiertelnosc 1 w °/o po 4 dniach 100 100 100 0 100 100 98 30 0 100 100 100 100 100 75 0 100 100 100 90 20 Przyklad IV. Testowanie Tetranychus. 25 Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikoIo¬ wego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan- 31 cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawie¬ rajacego podana ilosc emulgatora, po czym kon¬ centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej o- pryskuje sie mglawicowo do orosienia siewki fa- 35 soli (Phaseolus vulgaris) o wysokosci 10—30 cm.Siewki fasoli sa porazone wszystkimi stadiami roz¬ wojowymi przedziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Po podanym czasie ustala sie skutecznosc preparatu substancji czynnej liczac martwe zwie- 40 rzeta. Otrzymany wynik podaje sie jako smiertel¬ nosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zabite, a 0%, ze zaden prze- dziorek nie zostal zabity.W tablicy 4 podaje sie substancje czynne, ste- 45 zenie substancji czynnych, czas obserwacji oraz u- zyskane wyniki.Tablica 4 Testowanie Tetranychus Substancja czynna Zwiazek o wzo¬ rze 6 Zwiazek o wzo¬ rze 7 Zwiazek o wzo¬ rze 8 Zwiazek o wzo¬ rze 15 Zwiazek o wzo¬ rze 16 Zwiazek o wzo¬ rze 17 Zwiazek o wzo¬ rze 12 Stezenie substancji czynnej w % 0,1 0,01 Q,l 0,1 0,01 0,1 0,1 0,1 0,1 Smiertelnosc w % po 2 dniach 100 50 100 100 30 100 90 95 1009 83 688 ia Zwiazek o wzo¬ rze 13 Zwiazek o wzo¬ rze 14 0,1 0,1 0 98 Przyklad V. Testowanie Phaedon-/systemicz- ne dzialanie przedluzone.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: i czesc wagowa eteru alkiloarylowopoligli- kolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika za¬ wierajacego podana ilosc emulgatora, po czym kon- 10 15 centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia wynoszacego 0,025%. Sadzonki kapusty (Brassica oleracea) podlewa sie po 50 ml preparatu substan¬ cji czynnej w ten sposób, ze preparat wnika w gle¬ be nie zwilzajac lisci kapusty. Substancja czynna jest pobierana przez rosliny z gleby i przedostaje sie do lisci.Na 100 g gleby (powietrzno-suchej) przypada 12,5 mg substancji czynnej. Po podanym czasie rosliny obsadza sie larwami zaczki chrzanówki (Phaedon cochleariae) i ich smiertelnosc ustala sie kazdora¬ zowo po 3 dniach, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy zostaly zabite, a -0% oznacza, ze zadna larwa nie zostala zabita.W tablicy 5 podaje sie substancje czynne, steze¬ nia substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 5 Dzialanie przedluzone po podlaniu — larwy Phaedon cochleariae na kapuscie (Brassica oleracea) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 12 be 6 ¦ tancj na w gleb etrzn ej Subs czyn 100 g such 12,5 12,5 3 100 100 6 100 100 10 100 100 13 100 100 Smiertelnosc po dniach 17 100 100 20 90 100 24 0 100 27 100 31 100 34 100 38 100 41 100 45 100 Przyklad VI. Testowanie Myzus — syste- miczne dzialanie przedluzone.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligliko- lowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika zawie¬ rajacego podana ilosc emulgatora, po czym Kon¬ centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia substancji czynnej wynoszacego 0,025%. Otrzyma¬ nym preparatem substancji czynnej podlewa sie w ilosci po 50 ml sadzonki kapusty (Brassica oleracea) 30 35 40 w ten sposób, ze preparat wnika w glebe nie zwil¬ zajac lisci.Substancja czynna jest pobierana z gleby i prze¬ dostaje sie do lisci. Na 100 g gleby (powietrzno-su¬ chej) przypada 12,5 mg substancji czynnej. Po po¬ danym czasie rosliny obsadza sie mszycami brzos¬ kwiniowe-ziemniaczanymi (Myzus persicae) i kazdo¬ razowo po 3 dniach ustala sie ich smiertelnosc, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna mszyca nie zostala zabita.W tablicy 6 podaje sie substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 6 Dzialanie przedluzone po podlaniu — Myzus persicae na kapuscie (Brassica oleracea) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o | wzorze 12 Zwiazek o wzorze 18 Zwiazek o wzorze 19 Substancja czynna w mg/100 g gle¬ by powie - trznosuchej 12.5 12,5 12,5 12,5 Smiertelnosc w % po dniach | 3 100 100 10Ó 100 6 100 100 100 100 10 100 100 100 100 13 ioo 100 100 100 17 100 100 100 100 20 75 100 100 100 24 0 100 100 100 27 100 100 100 31 100 100 80 34 100 80 20 38 100 70 41 98 60 46 100 Przyklad VII. Testowanie Piesma — dzia¬ lanie systemiczne.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emul¬ gator: 1 czesc eteru alkiloarylopoliglikolowego. 65 W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika za¬ wierajacego podana ilosc emulgatora, po czym kon-83 688 11 centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia wynoszacego 0,025% substancji czynnej.Sadzonki buraków podlewa sie 50 ml preparatu substancji czynnej w ten sposób, ze preparat wni¬ ka w glebe nie zwilzajac lisci buraków. Substancja czynna jest pobierana przez rosliny z gleby i prze¬ noszona do lisci. Na 100 g gleby w przeliczeniu na powietrzno-sucha przypada 12,5 mg substancji czynnej. Po podanym czasie rosliny obsadza sie 12 plaszczyncem burakowym (Piesma auadrata) i usta¬ la sie ich smiertelnosc po 3 dniach, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie plaszczynce zostaly za¬ bite, a 0% oznacza, ze zaden plaszczyniec nie zostal 5 zabity.W tablicy 7 podaje sie substancje czynne, steze¬ nia substancji czynnych, czas obserwacji i uzyska¬ ne wyniki.Tablica 7 Dzialanie przedluzone po podlaniu — Piesma auadrata na burakach (Beta vulgaris) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 12 Substancja czynna mg/ 100 g gleby(w przelicze - nluna powie- trznosucha) 12,5 12,5 Smiertelnosc w % po dniach 3 100 100 6 100 100 10 100 100 13 100 100 17 100 100 20 100 100 24 100 100 27 100 100 31 50 100 38 0 100 41 100 45 100 48 100 Nastepujace przyklady wyjasniaja sposób wy¬ twarzania substancji czynnej.Przyklad VIII. Traktuje sie 71 g (0,5 mola) amidu kwasu O,s-dwumetylotiol<)fosforowego 70 g (0,59 mola) metyloacetalu N,N-dwumetyloformami- du, przy czym temperatura mieszaniny podnosi sie do 35°C. Nastepnie wsad ogrzewa sie pod chlodni¬ ca zwrotna w ciagu 3 godzin, poddestylowuje, po¬ zostalosc rozpuszcza sie w malej ilosci wody, ek¬ strahuje chlorkiem metylenu, faze organiczna o- susza sie, usuwa sie z niej rozpuszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc jeszcze raz poddestylowuje. Otrzymuje sie 87 g (89% wydaj¬ nosci teoretycznej) N-/N,,N,-dwumetyloaminomety- lideno/-imidu kwasu 0,S-dwumetylotiolofosforowe- go o wzorze 12 o wspólczynniku zalamania swiat¬ la nD28=1,5391. Dla wzoru C5H18N202PS (ciezar cza¬ steczkowy 196) obliczono: 14,3% N, 16,3% S, 15,7% P; otrzymano: 14,3% N, 16,2% S, 16,0% P.Przyklad IX. Traktuje sie 46 g (0,2 mola) amidu kwasu S-/p-etylotioetyleno/-0-etylotiolofos- forowego w 100 cm8 etanolu 35 g metyloacetalu N,N-dwumetyloformamidu, przy czym temperatura mieszaniny wzrasta do 36°C. Nastepnie wsad ogrze¬ wa sie w ciagu 1 godziny do temperatury 70°C, roz¬ puszczalnik odparowuje pod zmniejszonym cisnie¬ niem, a pozostalosc poddestylowuje. Otrzymuje sie 52 g (91% wydajnosci teoretycznej) N-/N',N'-dwu- metyloaminometylideno/-imidu kwasu S-/|3-etylotio- etyleno/-0-etylotiolofosforowego o wzorze 20 o wspólczynniku zalamania swiatla nD2*=1,5438. Dla wzoru C9H2iN202PS (ciezar czasteczkowy 284), obli¬ czono: 9,9% N, 22,5% S, 10,9% P; otrzymano: 9,6% N, 22,8% S, 10,3% P. 25 W sposób analogiczny otrzymano zwiazki zesta¬ wione w tablicy 8. 30 35 40 45 50 Zwiazek Zwiazek o wzo¬ rze 15 Zwiazek o wzo- 1 rze 8 | Zwiazek o wzo¬ rze 7 Zwiazek o wzo¬ rze 11 Zwiazek o wzo¬ rze 10 Zwiazek o wzo¬ rze 6 Zwiazek o wzo¬ rze 16 Zwiazek o wzo¬ rze 14 Tablica 8 Wspólczynnik zalamania swiatla nD20= 1,5368 nD19= 1,5556 nD2S= 1,5418 nD25 = 1,5692 nDM = 1,5501 nD«° =1,5495 nD24=1,5896 Wydajnosc w % wydaj¬ nosci teore¬ tycznej 70 74 91 96 83 82 59 64 PL PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy i roztoczobójczy, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera N-/dwu- metyloaminometylidenoMmidy estrów kwasów tio- lo/tiono/-fosforowych o wzorze 1, w którym X o^ 55 znacza atom tlenu lub siarki, R' oznacza rodnik al¬ kilowy o 1—6 atomach wegla, a R oznacza rodnik alkilowy, alkenylowy, alkinylowy, aralkilowy, al- kilotioalkilowy lub alkenylotioalkilowy. i83 688 -p_N=CH-N(CH3)2 WZÓR 1 r'o pp-NH2 r'o WZÓR 2 CH3 ^0CH3 pN-CH^ CH, OCH, WZÓR 3 CH3°Xf CH30X ^P-NH2 + /CH-N(CH3)2 CH3S CH30 ch3o 9 -2CHOH \p-N=CH-N(CH3)2 SCHEMAT CH3O o ^P-NH2 CH3S WZÓR 4 C2H50 O -NHa CH3S WZÓR 5 CH3°V C CHsC-CH—S ^p-N=CH-N(CH3)2 WZÓR 6 C2H50 O "P-N=CH—N(CH3)2 CHsC-CH-S^ WZÓR 7 C2H50 O xp-n=ch-n(ch3)2 CH-CH-CHj-S-CH-S^ WZÓR 883 688 c2h5o^ 9 \p-N=CH-N(CH,)2 C2HSS-CH2-CH-S WZÓR 9 CH3o | \p_N=CH-N(CH3)2 CH3S WZÓR 14 // \-,u- CH3O O \p-N=CH-N(CH3)2 CH-S WZÓR 10 CH3-CH=CH-CH-S 'i"S WZÓR 15 ^ILn-ch-nCch,), \p_N=CH-NfcH.), -CH-S WZÓR 11 c2h5o. 9 \P-.N=CH-N(CH3)2 CH-S-CHr CH-S WZÓR 16 CH3O O CH3 CH3S^ CH3 WZÓR 12 CH3O o 0^P-N=CH-N(CH3)2 -CH2-CH2-S WZÓR 17 CH30 1 -NH2 CH3S WZÓR 13 CH.O | CM ^p-N=CH-N^ CH30 XH WZÓR 19 CH3S^ XCH3 WZÓR 18 N «'" C2H5S-CH-S O CHi ^p_N =CH-N^ C2H50X ^CH3 WZÓR 20 Bltk 893/76 r. 100 egz. A4 Cena 10 zl PL PL PL