Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobój¬ czy, roztoczobójczy i grzybobójczy zawierajacy no¬ we pochodne kwasu amidokarbonylotiobarbituro- wego jako substancje czynna.Wiadomo, ze pochodne kwasu tiobarbiturowego, np. kwas 5-acetylo-3,3-dwumetylo-2-tiobarbituro- wy, maja dzialanie owadobójcze, roztoczobójcze i grzybobójcze. Ich dzialanie jednak, zwlaszcza w nizszych dawkach i stezeniach, nie zawsze jest za¬ dawalajace /opis RFN DOS nr 2 138 049/.Stwierdzono, ze nowe pochodne kwasu amido- karbonylotiobarbiturowego o wzorze 1, w którym R1 oznacza ewentualnie podstawiony rodnik ary- lowy, ewentualnie podstawiony rodnik aryloalkilo- wy, ewentualnie podstawiony rodnik cykloalkilo- wy, cykloalkiloalkilowy, alkilowy alkoksyalkilowy, alkilotioalkilowy, chlorowcoalkilowy, alkenylowy, cykloalkenylowy, chlorowcoalkenylowy, alkilotio- karbonylowy lub alkoksykarbonylowy, R2 i R8 nie¬ zaleznie od siebie oznaczaja rodniki alkilowe, alke- nylowe, cykloalkilowe, arylowe, aryloalkilowe i/lub jeden podstawnik oznacza atom wodoru w przy¬ padku, gdy drugi nie oznacza atomu wodoru, a X oznacza atom tlenu lub siarki, oraz ich sole z fizjologicznie dopuszczalnymi zasadami maja do¬ skonale dzialanie owadobójcze, roztoczobójcze i grzybobójcze.Pochodne kwasu amidokarbonylotiobarbiturowego o wzorze 1 otrzymuje sie w wyniku reakcji kwa- J0 sów tiobarbiturowych o wzorze 2, w którym R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, z izocyjania¬ nami i izotiocyjanianami o wzorze 3, w którym R1 i X maja wyzej podane znaczenie, ewentual¬ nie w obecnosci srodków wiazacych kwas, w sro¬ dowisku rozpuszczalników lub rozcienczalników, w temperaturze 10—150°C.Niespodziewanie pochodne kwasu amidokarbo¬ nylotiobarbiturowego o wzorze 1 maja znacznie lepsze dzialanie owadobójcze, roztoczobójcze i grzybobójcze, niz znane pochodne kwasu tiobar¬ biturowego, takie jak np. kwas 5-acetylo-l,3-dwu- metylo-2-tiobarbiturowy. Wzbogacaja one zatem stan techniki.W przypadku stosowania kwasu 1,3-dwumetylo- -2-tiobarbiturowego i izocyjanianu 4-chlorofenylu jako substancji wyjsciowych przebieg reakcji przed¬ stawia podany na rysunku schemat.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe kwasy tio- barbiturowe przedstawia ogólnie wzór 2. We wzo¬ rze tym R2 oznacza korzystnie prosty lub rozgale¬ ziony rodnik alkilowy o 1—6, korzystnie 1—4 ato¬ mach wegla, rodnik alkenylowy o 2—6, korzyst¬ nie 2—3 atomach wegla, rodnik cykloalkilowy o —6 atomach wegla, zwlaszcza rodnik cyklohek- sylowy i rodnik fenylowy, Rs oznacza korzystnie prosty lub rozgaleziany rodnik alkilowy o 1—6, zwlaszcza 1—4 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 2—3 atomach wegla, rodnik cykloalkilowy o —6 atomach wegla, zwlaszcza rodnik cyklohek&y- 99 856»Sf6 3 Iowy, rodnik fenylowy i benzylowy, a ponadto atom wodoru.Kwasy tiobarbiturowe stosowane jako zwiazki \ wyjsciowe sa juz znane. Na przyklad stosuje sie: kwas l,3-dwumetylo-2-tk)barbiturowy, 5 kwas l-metylo-2-tiobarbiturowy, kwas 3-etylo-l-metylo-2 -tiobarbiturowy, kwas 3-izopropylo-1-metylo -2-tiobarbiturowy, kwas l-metylo-3-propylO-2-tiobarbiturowy, kwas 3-butylo-l-metylo-:2-tiobarbiturowy, io kwas 3-izo-butylo-l-metylo-2-tiobarbiturowy, kwas 3-s-butylo-l-metylo-2-tiobarbiturowy, kwas 3-III-rzed.-butylo-l-metylo-2-ti6bar%iturowy, kwas l,3-dwucykloheksyio-2-tiobafbiturowy, kwas l,3-dwufenylo-2-tiobarbiturowy, 15 kwas 3-benzylo-l-metylO-2-tiobarbiturowy, kwas 3-aleilo-l-metylo-2-tiobarbiturowy.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe izocyjaniany i izotiocyjaniany przedstawia ogólnie "Wtór 3. We wzorze tym R1 oznacza korzystnie prosty lub roz- zo galeziony rodnik alkilowy o 1—12, zwlaszcza 1—6 atomach wegla, grupe alkoksyalkilowa i chlorów- coalkilowa o 1—12, zwlaszcza 1—6 atomach wegla w czesci alkilowej i 1—3 atomach wegla w czesci alkoksylowej, wzglednie 1—3 atomach chlorowca, 25 zwlaszcza chloru, ponadto grupe alkilotioalkilowa e 1—6 atomach wegla w czesci alkilowej i 1—3 atomach wegla w czesci alkilotio; ponadto rodnik alkenylowy i chlorowcoalkenylowy o 2—6 atomach • wegla i ewentualnie 1—3 atomach chlorowca, ewentualnie podstawiony rodnikiem metylowym rodnik cykloalkilowy, cykloaikiloalkilowy i cyklo- alkenylowy o 5—6, zwlaszcza 6 atomach wegla w rodniku cykloalkilowym wzglednie cykloa^kenylo- wym, ewentualnie podstawiony rodnik arylowy lub aryloalkilowy o 6—10 atomach wegla. Ponadto R1 oznacza grupe alkoksykarbonylowa i alkilotio- karbonylowa o 1—4 atomach wegla w czesci al¬ kilowej.Podstawnikami, których moze byc jeden lub kil¬ ka, rodnika arylowego wzglednie aryloalkilowego R1 sa korzystnie: atom chlorowca, zwlaszcza flu¬ oru, chloru i bromu, grupa chlorowcoalkilowa i chlorowcoalfcoksylowa o 1—2 atomach wegla i 2—.5 atomach chlorowca, 2wlaszcza chloru i/lub 45 fluoru, prosty lub rozgaleziony rodnik alkilowy o l*-4 atomach wegla, grupa alkoksylowa i alki¬ lotio o 1—4 atomach wegla, grupa alkilosulfonylo- wa o 1—4 atomach wegla i/lub grupa nitrowa.Izocyjaniany lub izotiocyjaniany o wzorze 3 sto- 60 sowane jako zwiazki wyjsciowe -sa znane lub moz¬ na je wytworzyc w znany sposób. Stosuje sie na przyklad: izocyjanian 4-rnetylosulfonylofenylu, izocyjanian 4-metoksyfenyhi, * w izocyjanian 4-etoksyfenylu, iEOcyjanian 3-chlorofenylu, izocyjanian 3-broraofenylu, izocyjanian 8-fluorofenylu, ] izocyjanian 4-bromofenylu, «o izocyjanian 4-fluorofenylu, izoeyjanian 4-eMorofenylu, izocyjanian 4-anetylofenylu, izocyjanian 4-III-rzed.-butylofenylu, izocyjanian 4-nitrofenylu, «e 40 izocyjanian 4-trójfluorometylaftenyiu, izocyjanian 3-trójfluorometylofenylu, izocyjanian 3-metylofenylu, izocyjanian 2-chloroienylu, izocyjanian 2-metylofenylu, izocyjanian 2-metoksyfenylu, izocyjanian 3,4-dwuchlorofenylu, izocyjanian 3-chloro-2-metylofenylu, izocyjanian 2-chloro-4-nitrofenylu, izocyjanian 4-chloro-2-metylofenylu, izocyjanian 4-chloro-3-metylofenylu, izocyjanian 4-chloro-3-trójfluorometylofenylu, izocyjanian 3-chloro-4-trójfluorometylofenylu, izocyjanian 2-chloro-4-trójfluorometylofenylu, izocyjanian 2-chloro-4-chlorodwufluorometylofeny- lu, izocyjanian 3-chloro-4-trójfluorometoksyfenylu, izocyjanian 2,4,6-trójchlorofenylu, izocyjanian 2,6-dwuchloro-4-trójfluorometylofenylu, izocyjanian 4-bromo-2-izopropylofenylu, izocyjanian 4-bromo-2,6-dwuetylofenylu, izocyjanian 2,6-dwuizopropylo-4-nitrofenylu, izocyjanian ct-naftylu, izocyjanian metylu, izotiocyjanian metylu, izotiocyjanian etylu, izocyjanian n-butylu, izocyjanian Ill-rzed.-butylu, izocyjanian propylu, izotiocyjanian propylu, izocyjanian izopropylu, izocyjanian allilu, izocyjanian 2-metoksyetylu, izocyjanian cykloheksylu, izotiocyjanian cykloheksylu, izocyjanian 2- izocyjanian 4-metylocykloheksylu, izocyjanian cykloheksylometylu, izocyjanian 6-chloroheksylu, izocyjanian 2-chloroetylu, izocyjanian 4-chlorobuten.-2-ylu, izocyjanian buten-2-ylu, izocyjanian 1-metoksypropylu, izocyjanian l-chlorometylopropen-2-ylu.Solami kwasów amidokarbonylotiobarbiturowych sa sole z fizjologicznie dopuszczalnymi zasadami np. sole trójetyloaminy, sole amonowe, sodowe, potasowe itp.Jako rozcienczalniki mozna stosowac wszystkie obojetne rozpuszczalniki organiczne, korzystnie we¬ glowodory, np. ligroine, eter naftowy, benzen, to¬ luen, ksylen, chlorowane weglowodory, np. chlo¬ roform, czterochlorek wegla, chlorek etylenu, chlorek metylenu lub ketony, np. aceton i metylo- etyloketon, etery, np. eter etylowy, eter izopro¬ pylowy, eter izobutylowy, eter butylowy, cztero- wodorofuran i dioksan.Jako srodki wiazace kwas mozna stosowac zwykle stosowane akceptory kwasów, korzystnie wodorotlenki metali alkalicznych, wodorotlenki metali ziem alkalicznych, weglany metali alkalicz¬ nych, weglany metali ziem alkalicznych, zasady organiczne itp.Szczególnie przydatne sa trzeciorzedowe zasady organiczne, np. trójetyloamina, pirydyna, dwumety-99 856 iocykloheksyloamina, dwumetylobenzyloamina i nieorganiczne srodki wiazace kwas, np. kwasny weglan sodu lub potasu.Temperatura reakcji moze wahac sie w szero¬ kim zakresie. Na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze okolo 10—150°C, korzystnie 20—100°C i pod normalnym cisnieniem.W reakcji stosuje sie na 1 mol kwasu tiobar- biturowego o wzorze 2 1 mol izocyjanianu o wzo¬ rze 3 i 1—1,2 moli nieorganicznego lub 0,1—1 moli organicznego srodka wiazacego kwas. Przekrocze¬ nie podanych ilosci nie daje istotnej poprawy wy¬ dajnosci.W celu wydzielenia produktu rozpuszczalnik od- destylowuje sie, pozostalosc rozpuszcza w wodzie, zakwasza i odsacza skladniki nierozpuszczalne.Przesacz odrzuca sie. Pozpstalosc przemywa do¬ brze alkoholem, osusza i ewentualnie oczyszcza przez przekrystalizowanie.Jak juz podano, substancje czynne o wzorze 1 maja doskonale dzialanie owadobójcze i roztoczo- bójcze przeciwko szkodnikom roslin i szkodnikom sanitarnym. Dzialaja one zarówno na owady o narzadzie gebowym ssacym, jak i gryzacym oraz na roztocza /Acarina/. Z tego wzgledu zwiazki te mozna stosowac z dobrym wynikiem w postaci srodków szkodnikobójczych w ochronie roslin.Do owadów o narzadzie gebowym ssacym zwal¬ czanych przez zwiazki o wzorze 1 naleza glównie mszyce /Aphidae/, np. mszyca brzoskwiniowo- -ziemniaczana /Myzusa persicae/, mszyca trzmie- linowo-burakowa, /Doralis fabae/, mszyca czerem- chowo-zbozowa /Rhopalosiphum padi/, mszyca grochowa /Macrosiphum pisi/, mszyca ziemniacza¬ na smugowana /Macrosiphum solanifolii/, ponadto mszyca porzeczkowa /Cryptomyzus ''corschelti/, mszyca jabloniowo-babkowa /Sappaphis mali/, mszyca sliwowo-trzcinowa /Hyalopterus arundinis/, mszyca wisniowó-przytuliowa /Myzus cerasi/, po¬ nadto zwalczaja czerwcowate /Coccina/, np. tarcz¬ nika oleandrowca /Aspidiotus hederae/, Lecanium hesperidum, Pseudococcus maritimus, przylzence /Thysanoptera/, np. Hercinothrips femoralis, pluskwiaki, 'np, plaszczynca burakowego /Piesma auadrata/, Dysdercus intermedius, pluskwe domo¬ wa /Cimex lectularius/, Rhodnius prolixus, Triato- ma infestans, dalej piewiki np. Euscelis bilobatus i Nephotettix bipunctatus.Do owadów o narzadzie gebowym gryzacym zwalczanych przez zwiazki o wzorze 1 naleza przede wszystkim gasiennice motyli /Lepidoptera/, takich jak tantnis krzyzowaiczek /Plutella maculi- pennis/, brudnica nieparka /Lymantria dispar/, ku- prówka-rudnica /Euproctis chrysorrhoea/, przadka pierscienica /Malacosoma neustria/, ponadto piet¬ nowka kapustowka /Mamestra brassicae/, zbozów- ka rolnica /Agrotis segetum/, bielinek kapustnik /Pieris brassicae/, piedzik przedzimek /Cheimato- bia brumata/, zwójka zieloneczka /Tortrix virida- na/, Laphygma frugiperda, Prodenia litura, dalej namiotnik owocowy /Hyponomeuta padella/, molik maczny /Ephestia kiihniella/ i barciak wiekszy /Galleria mellonella/.Ponadto do owadów o narzadzie gebowym gry¬ zacym zwalczanych przez srodki wedlug wyn_alaz- 6 ku naleza chrzaszcze /Coleoptera/, np. wolek zbo¬ zowy /Sitophilus granarius=Calandra granaria/, stonka ziemniaczana /Leptinotarsa decemlineata/, kaldunica zielonka /Gastrophysa viridula/, zaczaka chrzanówka /Phaedon cochleariae/, slodyszek rze¬ pakowy /Meligethes aeneus/, kistnik maliniak /By- turus tomentosus/, strakowiec fasolowy /Bruchi- dius=Acanthoscelides obtectus/, Dermestes frischi, skórek zbozowiec /Trogoderma granarium/, troj¬ szyk gryzacy /Tribolium castaneum/, wolek kuku¬ rydziany /Calandra lub Sitophilus zeamais/, zy- . wiak chlebowiec /Stegobium paniceum/, maczniak mlynarek /Tenebrio molitor/, spichrzel surynam- ski /Oryzaephilus surinamensis/, oraz rodzaje zy¬ jace w glebie, np. drutowce /Agriotes spec./, chra¬ baszcze majowe /Melolontha melolontha/, karalu¬ chy, np. prusak /Blattella germanica/, przybyszka amerykanska /Periplaneta americana/, Leucophaea lub Rhyparobia maderae, karaczan wschodni /Blat- ta orientalis/, Blaberus giganteus, Blatoierus fuscus, Henschoutedenia flexivitta, dalej róznoskrzydle* np. swierszcz domowy /Gryllus domesticus/, termity, np. Reticulitermes flavipes i blonoskrzydle, np. mrówki, przykladowo hurtnica czarna /Lasius niger/.Z dwuskrzydlych zwalczaja glównie muchy, np. wywilzyne karlówke /Drosophila melanogaster/, owocanke poludniówke /Ceratitis capitata/, muche domowa /Musca domestica/, muche pokojowa /Fannia canicularis/, Phormia aegina, plujke rudo- glowa /Calliphora erythrocephala/, oraz bolimusz- ke kleparke /Stomoxys calcitrans/, dalej dlugo- cziilkie, jak komary, np. Aedes aegypti, Culex pipiens i Anopheles stephensi.Do roztoczy zwalczanych przez srodki wedlug wynalazku naleza glównie roztocza /Acari/, zwlasz¬ cza przedziorkowate /Tetranychidae/, np. przedzio- rek Chmielowiec /Tetranychus telarius=Tetrany- chus althaeae lub Tetranychus urticae/ i przedzio- rek owocowiec /Paratetranychus pilosus=Panony- chus ulmi/, szpecielowate, np. szpeciel pórzeczko- wy /Eriophyes ribis/, roztocza róznopazurkowate, np. Hemitarsonemus latus i roztocz truskawkowy /Tarsonemus pallidus/ oraz kleszcze, np. Ornitho- dons moubata.Substancje czynne o wzorze 1 maja ponadto sil¬ ne dzialanie grzybobójcze i bakteriobójcze. W ste¬ zeniach stosowanych do zwalczania grzybów nie uszkadzaja one roslin uprawnych i sa malo tok¬ syczne dla stalocieplnych.Z tych wzgledów mozna je stosowac w postaci srodków szkodnikobójczych do zwalczania grzy¬ bów i bakterii. Srodki grzybobójcze w ochronie roslin stosuje sie do zwalczania Archimycetes, Phycomycetes, Ascomycetes, Basidiomycetes i Fun- gi imperfecti.. Zwiazki czynne o wzorze 1 niszcza grzyby i bakterie porazajace rózne rosliny uprawne, np. niszcza gatunki Pythium, Phytophthora, Fusarium, Verticillium alboatrum, Phialophora cinerescens, Scherotinia sclerotiorum, Botrytis, Cochliobolus miyabeanus, Mycosphaerella musicola, Cercospora personata, Helminthosporium, gramineum, Alter- naria, Colletotrichum, Venturia inacaualis, Rhizo- ctonia, Thielaviopsis basicola oraz bakterie Xan- *99 856 8 thomonas oryzae. Zwiazki czynne o wzorze 1 dzia¬ laja równiez na choroby zbóz wywolane np. Puc- cinia reoondita. Erysiphe graminis, Tilletia caries.Ponadto zwiazki te maja dobre dzialanie miecza- kobftcze. Oprócz tego dzialaja bardzo skutecznie na ektopasozyty zwierzece, np. kleszcze oraz endo- pasozyty.Substancje czynne mozna przeprowadzac w zwykle zestawy w postaci roztworów, emulsji, za¬ wiesin, proszków, past i granulatów. Otrzymuje sie, je w znany sposób, np. przez zmieszanie sub¬ stancji czynnych z rozcienczalnikami, to jest ciek¬ lymi rozpuszczalnikami, skroplonymi pod cisnie¬ niem .gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentual¬ nie ;istosujac substancje powierzchniowo czynne, takie jak emulgatory i/lub dyspergatory. W przy¬ padku stosowania wody jako rozcienczalnika moz¬ na stosowac np. rozpuszczalniki organiczne jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekle rozpusz¬ czalniki mozna stosowac zasadniczo zwiazki aro¬ matyczne np, ksylen, toluen, benzen lub alkilo- naftaleny, chlorowane zwiazki aromatyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne, takie jak chlprobenzeny, chloroetyleny, lub chlorek metyle¬ nu, weglowodory alifatyczne, takie jak cyklohek¬ san lub parafiny np. frakcje ropy naftowej, al¬ kohole, takie jak butanol lub glikol oraz jego estery i estry, ketony, takie jak aceton, metylo- etylofceton, metyloizobutylóketon lub cykloheksa¬ nom rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumetylowy, oraz wode. Jako skroplone gazowe rozcienczalniki lub nosniki stosuje sie ciecze, które w normalnej temperaturze i pod normalnym cisnieniem sa ga¬ zami, np. gazy aerozolotwórcze, takie jak chlo- rowcoweglowodory, np. freon. Jako stale nosniki stosuje sie, naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny* tlenki glinu, talk, kreda, kwarc, atapulgit, montmprylonit lub ziemia okrzemkowa i synte¬ tyczne maczki nieorganiczne, takie jak kwarc krze¬ mowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu i krzemiany. Jako emulgatory stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe, takie jak estcy politlenku etylenu i kwasów tluszczowych, etery politlenku etylenu i alkoholi tluszczowych, np. etery alkiloarylopoliglikolowe, alkilosulfoniany i arylosul&miany. Jako srodki dyspergujace stosuje sie m. lignine, lugi posiarczynowe i metylocelu¬ loza.Preparaty substancji czynnych moga zawierac domieszki innych znanych substancji czynnych.Zestawy zawieraja na ogól 0,1—95°/o wagowych substaneji czynnej, korzystnie 0,5—90% wagowych substancji czynnej. Substancje czynne mozna sto¬ sowac same, w postaci koncentratów lub przygo¬ towanych z nich preparatów roboczych, takich jak gotowe do uzycia*roztwory, koncentraty emulsyjj ne, emulsje, zawiesiny, proszki zwilzalne, pasty, proszki rozpuszczalne, srodki do opylania i granu¬ laty.;.'._ Srodki stosuje sie w znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie raglawicowe, opylanie, rozsiewanie, odymianie, ga¬ zowanie* podlewanie, zaprawianie lulb inkrustowa¬ nie. 40 45 50 55 60 65 Stezenie substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych moze wahac sie w szerokich granicach.Na ogól stezenia te wynosza 0,0001—10%, korzyst¬ nie 0,01—1%.Substancje czynne mozna stosowac z dobrym wynikiem w sposobie Ultra-Lov-Volume /ULV/, w którym mozna stosowac zestawy zawierajace do 95% substancji czynnej, a nawet sama 100% sub¬ stancje czynna.Szerokie mozliwosci stosowania srodków wedlug wynalazku potwierdzaja nizej podane przyklady.Przyklad I. Testowanie larw Phaedon.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetylófor- mamidu, emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkilo- arylopoliglikolowego.Celem otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 .czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora i rozciencza sie kon¬ centrat woda do zadanego stezenia. Otrzymanym preparatem substancji czynnej opryskuje sie lis¬ cie kapusty /Brassica oleracea/ do orosienia i ob¬ sadza larwami zaczki chrzanówki /Phaedon co- chleariae/. Pq podanym czasie ustala sie smiertel¬ nosc, przy czym przez 100% oznacza sie, ze wszyst¬ kie larwy zaczki zostaly zabite, a przez 0%, ze zadna larwa nie zostala zabita.W tablicy 1 Dodaje sie stosowane substancje czynne, stezenie substancji czynnych, czas obser¬ wacji i otrzymane wyniki.Tablica 1 Owady szkodniki roslin Testowanie larw Phaedon Substancja czynna Nr zwiazku wedlug tablicy 4 1 Zwiazek o wzorze 4 /znany/ 12 21 31 1 27 18 1 sól trójetyloami- niowa zwiazku | nr 18 41 38 Stezenie substancji czynnej w % 2 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 Smiertelnosc w % po uplywie 3 dni 3 100 0 100 100 | 100 100 100 100 100 95 100 95 100 s 100 100 . 100 100 100 100 10J9 Tablica 1 c.d. 1 1 52 2 22 33 19 42 1 39 1 8 3 23 51 6 48 50 1 2 1 °ll [ 0,01 04 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 04 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 04 0,01 0,1 0,01 04 0,01 . 0,1 i 0,01 04 0,01 0,1 0,01 04 0,01 3 1 10° 1 10° 1 100 100 1 100 100 | 100 ' 90 | 100 100 | 100 100 | 100 100 | 100 90 | 100 80 | 100 100 | 100 100 100 100 | 100 100 100 100 1 100 100 100 90 Przyklad II. Testowanie Tetranychus /od¬ porny/.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetyloforma- midu; emulgator 1 czesc wagowa eteru alkilo- arylopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc substancji czyn¬ nej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana ilos¬ cia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia. Otrzymanym prepara¬ tem substancji czynnej opryskuje sie mglawico¬ wo do orosienia siewki fasoli /Phaseolus vulgaria/ o wysokosci okolo 10—30 cm. Siewki te sa silnie porazone wszystkimi stadiami rozwojowymi prze- dziórka chmielowca /Tetranychus urticae/. Po po¬ danym czasie ustala sie skutecznosc preparatu substancji czynnej liczac martwe zwierzeta. Tak otrzymana smiertelnosc podaje sie w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zabite, a 0*/o. oznacza, ze zaden przedziorek nie zostal zabity.W tablicy 2 podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych, czasy obserwacji oraz uzyskane wyniki.Przyklad III. Testowanie wzrostu grzybni.Stosowana pozywka: 20 czesci wagowych agaru, 856 Tablica 2 Roztocza szkodniki roslin Testowanie Tetranychus Substancja czynna nr zwiazku wedlug tablicy 4 Zwiazek o wzorze 4 /znany/ 63 , 60 Stezenie substancji czynnej w % 04 0,01 04 1 04 Smiertelnosc w % po uplywie 2 dni 40 0 100 90 200 czesci wagowych wywaru ziemniaczanego, 5 czesci wagowych slodu, 15 czesci wagowych dek- strozy, 5 czesci wagowych peptonu, 2 czesci wa- gowe Na2HP04, 0,3 czesci wagowych Ca/NOs/2.Stosunek mieszaniny rozpuszczalników do po¬ zywki: 2 czesci wagowe mieszaniny rozpuszczalni¬ ków na 100 czesci wagowych pozywki agarowej.Sklad mieszaniny rozpuszczalników: 0,19 czesci wagowych acetonu, 0,1 czesci wagowych emulgato¬ ra eteru alkiloarylopoliglikolowego, 1^80 czescTwa¬ gowych wody; razem 2,00 czesci wagowe miesza¬ niny rozpuszczalników.Substancje czynna w ilosci potrzebnej do uzy- skania odpowiedniego stezenia w pozywce miesza sie z podana iloscia mieszaniny rozpuszczalników.Koncentrat miesza sie dokladnie w podanym sto¬ sunku wagowym z ciekla pozywka ochlodzona do temperatury 42°C i wylewa do naczynek Petriego o srednicy 9 cm. Jednoczesnie przygotowuje sie plytki kontrolne bez dodatku preparatu.Po ochlodzeniu i zestaleniu sie pozywki zaszcze¬ pia sie gatunkami grzybów podanymi w tablicy i inkubuje w temperaturze okolo 21°C. 40 Ocene wyników prowadzi sie wedlug szybkosci rozwoju grzybów w czasie 4—10 dni. Przy ocenie uwzglednia sie promieniowy wzrost grzybni w traktowanych podlozach, porównuje sie z wzrostem w pozywce kontrolnej i oznacza liczbami umów? nymi o nastepujacym znaczeniu: 1~brak wzrogUj grzyba, dq 3=bardzo silne hamowanie ty&óetfy do 5=srednie hamowanie wzrostu, do 7=s£§ip H%* mowanie wzrostu, 9=wzrost taki sam jak w prtfe'.M biekontrolnej. 50 W tablicy 3 podaje sie substancje czynne, ata^ zenie substancji czynnych oraz uzyskane wynjjji.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja spos$J|| wytwarzania substancji czynnej. 55 Przyklad IV. Rozpuszcza sie 8,6 g /0,05 mola/ kwasu l,3-dwumetylo-2-tiobarbiturowego w . 200 ml benzenu i do uzyskanej mieszaniny w tem¬ peraturze pokojowej dodaje sie 5,0 g /0,5 mola/ trójetyloaminy. Roztwór ogrzewa sie do tempera- 60 tury 35—40°C i powoli wkrapla sie, mieszajac i chlodzac . chlodnica zwrotna, 7,7 g /0,05 mola/ izo¬ cyjanianu 4-chlorofenylu. Po 15-godzinnym ogrze¬ waniu pod chlodnica zwrotna chlodzi sie i zakwas sza 10 ml stezonego kwasu solnego. Rozpuszczalnik 65 oddestylowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem. 099 856 ll 12 Tablica 3 Testowanie wzrostu grzybni przy stezeniu substancji czynnej 10 ppm Substancje czynne nr zwiazku wedlug tablicy 4 | 1 Zwiazek o wzorze 4 /znany/ 22 i Zwiazek o wzorze 5 9 18 38 59 3 23 17 63 27 31 19 42 50 60 11 6 12 21 ' Fusarium culmorum 1 2 9 3 1 3 1 1 1 3 ' 3 Seler ot ina sclerotiorum 1 3 3 3 1 Fusarium nivale 1 4 9 3 3 3 3 3 3 Colletotrichum coffeanum 9 1 1 1 1 2 2 3 Rhizoctonia solani 6 9 3 1 3 2 3 3 1 3 3 1 3 Pythium ultimum 7 9 1 1 1 1 3 3 2 3 3 Cochliobolus miyabeanus 8 9 3 3 3 3 Botrytis cinerea 1 9 9 3 i 5 3 3 1 3 3 3 2 Verticillium alboatrum 9 3 | Pyricularia oryzae 11 1 1 1 3 3 1 3 1 1 2 1 1 3 1 1 3 3 1 ! Phialophora cinerescens 12 9 Helminthosporium gramineum 13 1 1 1 3 1 3 1 1 1 1 3 3 3 3 1 3 3 1 3 3 1 1 1 Mycosphaerella musicola 14 9 1 1 1 •Phytophthora cactorum 1 1 3 Venturia inaeaualis 16 9 1 1 Pellicularia sasakii 17 9 1 1 3 1 1 1 1 1 3 1 ' 5 1 Xanthomonas oryzae 18 9 Pozostalosc roztwarza sie w 200 ml wody, przy czym chlorek trójetyloamoniowy przechodzi do roztworu. Skladniki nierozpuszczalne odsacza sie, .dwukrotnie przemywa porcjami po 50 ml meta- :nolu i suszy. Otrzymuje sie 13,5 g /83°/o wydaj¬ nosci: teoretycznej/ kwasu 5-/4'-chloro-T-anilido/- 45 50 -karbonylo-l,3-dwumetylo-2-tiobarbiturowego o wzorze 5, o temperaturze topnienia 243—245°C.W analogiczny sposób wytwarza sie zwiazki o wzorze 1 zestawione w tablicy 4, przedstawione wzorem 6, w którym znaczenie podstawników po¬ dane jest w tablicy 4.Tablica 4 l'l Nr ...zwiazku r 1 2 V 3 • 4 " 6 " 7 8 9 11 12 13 R1 2 wzór 7 wzór 8 wzór 8 wzór 8 wzór 7 wzór 7 wzór 7 wzór 9 wzór 9 wzór 9 wzór 9 wzór 10 R2 3 CH3 CH3 CHg CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 R8 4 CH3 C2H5 CH/CH3/2 H CH/CHa/2 H C2H5 CH3 C2H5 CH/CH3/2 H CHg X O O O O O O O O O O O O Temperatura topnienia °C 6 165—167 183—184 179—180 274—275 136—137 278 148 203—204 174—176 192 274 224—225 |99 856 13 14 Tablica 4 c.d. 1 "1 14 16 17 18 19 21 22 23 24 26 27 28 29 31 , 32 33 34 -- 36 37 38 39 ' 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 i 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 1 * 2 wzór 10 wzór 11 wzór 12 wzór 13 wzór 14 wzór 14 wzór 14 wzór 14 wzór 15 wzór 15 wzór 15 * wzór 15 wzór 16 wzór 17 wzór 17 wzór 17 wzór 17 wzór 18 wzór 18 wzór 19 wzór 19 wzór 20 wzór 20 wzór 20 wzór 21 wzór 21 wzór 21 wzór 22 wzór 22 wzór 22 wzór 23 wzór 23 wzór 23 wzór 23 wzór 24 wzór 24 wzór 24 wzór 25 wzór 26 wzór 26 wzór 26 wzór 27 wzór 28 wzór 29 wzór 30 wzór 31 ^ wzór 31 wzór 31 wzór 32 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 C2H5 C2H5 C2H5 C2H5 | 3 CH3 CHS CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CHg CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 GH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 4 C2H5 CH3 1 CH3 CH3 CH3 l C2H5 CH/CH3/2 H.CH3 CH3CH2— CH/CH3/2 H CH3 CH3 CH/CH3/2 H C2H5 CH3 CH/CH3/2 C2H5 H GH3 G2H5 CH/CH3/2 CH3 C2H5 CH/CH3/2 CH3 C2H5 CH/CH3/2 CH3 H CH/CH3/2 C2H5 CH3 CH/CH3/2 C2H5 C2H5 CH3 C2H5 CH/CH3/2 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 C2H5 CH/CH3/2 CH3 CH3 CH3 CH/CH3/2 C2H5 H CH3 C,H5 CH/CH3/2 H 1 5 O O O O O O O O O O O : O O O O ¦ O O " O O O O O O O o- 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 s 0 0 0 0 0 0 0 6 179—180 160—162 175—178 180 l sól trójetylo- amoniowa 140—143 155 128—130 256—257 218—220 150—154 194—195 272 214—215 190—194 170—172 290 140—141 206—207 194—196 151—152 247—248 196—197 150—152 * 164—165 185 150 134—137 168—169 145—146 134—135 148—152 212 120—121 144—145 157—158 114—115 136—137' 138—140 165—166 128—130 140—142 173—174 200 225 259—261 174—175 113—114 118—119 259—260 162 168—169 122 114—115 277 91— 94 75— 78 80— 81 204—20599 856 16 Tablica 4 c.d. 1 1 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 91? 98 99 100 101 102 1 103 2 C3H7 C8H7 C8H7 CH/CH8/2 C4H9 C4H9 C/CH3/3 • C/CH3/3 CH2—CH=CH2 Cxi2—CH=CH2 —/CH2/iOCH8 —COSC4H9 —COSC4H9 C5HioCH2Cl CH8 C/CH^ wzór 33 wzór 34 wzór 35 wzór 36 C4H9 wzór 8 wzór 8 wzór 7 wzór 7 wzór 11 wzór 18 wzór 18 wzór 16 wzór 37 wzór 31 wzór 22 3 CH8 CH3 CH3 CH8 CH8 CH8 CH8 PH8 CH8 CH3 CH8 1 CH8 CH8 CH8 CH/CH8/£ CH8 CH8 CH8 C2H5 CH8 CH8 CH8 CH8 CH8 , CH8 CH8 CH8 CH8 CH8 CH8 CH8 C6H5 | 4 CH8 CH/CH8/2 H CH8 CH8 .CH/CH8/2 CH3 CH/CH8/2 CH8 CH/CH3/2 CH8 CH8 CH/CH8/2 CH8 CH8 H CH, CH8 CH8 CH8 C2H5 C8H7 wzór 38 C8H7 wzór 38 C2H5 C8H7 wzór 38 C2H5 1 CH8 wzór 38 C6H5 1 5 O O O O O O 0 O S S O O O O s 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 6 80— 82 69— 72 167 115 72 62— 64 154—155 • 87— 92 125—126 121—123 80— 81 94— 96 94— 97 1 55— 56 103—105 208—210 121 123 114—115 100—102 48 158 174 148 158—160 114—115 160—163 213—214 177—178 238—239 110 CH3 WZdR 33 O CH3 WZÓR 35 O CH3 CL WZdR 29 WZdR 30 WZdR 37 wzdR n H ^CH, WZdR 34 "lyhH H WZdR 36 WZdR-38 PL PL PL