Opis patentowy opublikowano: 30.11.1977 93687 MKP AOln 9/36 Int. Cl.2 A01N 9/36 CZYTELNIA Uneci i PafcwitewetfO ' Twórca wynalazku: :— Uprawniony z patentu: Bayer Aktiengesellschaft, Leverkusen (Republika Federalna Niemiec) Srodek owadobójczy i roztoczobójczy Wynalazek dotyczy srodka owadobójczego i roz- loczobójczego zawierajacego jako substancje czyn¬ na, nowe pirymidynowe estry kwasu tionotiolofos¬ forowego.Jest znane, ze estry 4-hydroksypirymidyny i kwasu tionofosforowego, takie jak na przyklad •¦¦^ter 2-metylotio-4-hydroksy-6-metylopirymidyny i kwasu 0,0-dwuetoksytionofosforowego wykazuja wlasciwosci owadobójcze i roztoczobójcze patentowy RFN nr 910 652).Stwierdzono, ze doskonale wlasciwosci owadobój¬ cze i roztoczobójcze wykazuja nowe pirymidynowe estry kwasu tionotiolofosforowego o wzorze 1, w którym R i Rx oznaczaja takie same lub rózne gru¬ py alkilowe, zawierajace 1—6 atomów wegla, R2 oznacza wodór lub grupe alkilotio, zawierajaca 1—4 atomów wegla, R3 oznacza wodór lub grupe metylowa, a R4 oznacza grupe alkilowa lub alkilo¬ tio, zawierajace 1—6 atomów wegla, albo grupe alkilotioalkilotio lub karboalkoksymetylotio, zawie¬ rajace 1—4 atomów wegla w kazdym lancuchu al¬ kilowym.Nowe pirymidynowe estry kwasu tionotiolofos- rorowego o strukturze przedstawionej wzorem 1 wytwarza sie, jezeli halogenki dwuestrów 0,S-dwu- alkilowych kwasów tionotiolofosforowych o wzo¬ rze 2, w którym R i Ri maja wyzej podane znacze¬ nie, a Hal oznacza atom chlorowca, najkorzystniej chloru, poddaje sie reakcji z pochodnymi 4-hydro¬ ksypirymidyny o wzorze 3, w którym R2, R3 i R4 posiadaja wyzej podane znaczenie, ewentualnie w obecnosci akceptorów kwasu lub w postaci soli metali alkalicznych, soli metali ziem alkaliorayrh lub soli amonowych.Nieoczekiwanie okazalo sie, ze stosowane jako substancje czynne srodka wedlug wynalazku piry¬ midynowe estry kwasu tionotiolofosforowego o wzorze 1 wykazuja znacznie silniejsze dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze niz dotychczas znane.- zwiazki o podobnej budowie i takim samym kie=r runku dzialania, przy równoczesnej znikomej tok¬ sycznosci wzgledem stalocieplnych.Z tego tez wzgledu zastosowanie substancji czynnej srodka wedlug wynalazku stanowi istotny postep techniczny.Jesli przykladowo zastosuje sie jako surowce wyjsciowe chlorek dwuestru O-etylo-S-II-rzed. -butylowego kwasu tionotiolofosforowego i 2-etylo- tio-4-hydroksy-6-metylopirymidyne, wówczas prze* bieg reakcji wytwarzania substancji czynnej srod¬ ka wedlug wynalazku mozna przedstawic w spor sób podany na schemacie.Mozliwe do stosowania jako surowce wyjsciowe halogenki dwuestrów 0,3-dwualkilowych kwasów tionotiolofosforowych oraz pochodne 4-hydroksypi¬ rymidyny sa okreslone w sposób jednoznaczny wzorami 2 i 3.We wzorach tych R i Ri oznaczaja najkorzystniej prostolancuchowa lub rozgaleziona grupe alkilowa, zawierajaca 1—4 atomów wegla, R2 oznacza atew/ 93 687 i *93 687 3 wodoru, grupe metylotio lub grupe etylotio, R3 oznacza atom wodoru lub grupe metylowa a R4 oznacza grupe metylowa, etylowa, n-propylowa, izopropylowa- n-butylowa, izo-butylowa, Ill-rzed. -butylowa-metylotio, etylotio, n-propylotio, izo- propylotio, metylotio-metylomotio, etylotioetylotio, metylotioetylenotio, karbometoksymetylenotio, kar- boetoksymetylenotio lub karbo-n-propoksymetyle- notio.Stosowanie w reakcji wytwarzania zwiazków o wzorze 1. halogenki dwuestrów 0,S-dwualkilowych kwasów tionotiolofosforowych sa w przewazajacej wiekszosci opisane w literaturze i mozliwe jest na ogól ich wytwarzanie zwyklymi metodami (np opis patentowy ZSRR nr 184 863 i opublikowany ja¬ ponski opis patentowy nr 5536/72).Przykladowo mozna tu w szczególnosci wymienic chlorki estrów O-S-dwuetylowych, O-S-dwu-pro- pylowych, O-S-dwu-izopropylowych, O-S-dwu-n- butylowych, 0,S-dwu-III-rzed. butylowych, O-S- dwu-II-rzed.-butylowych. O-etylo-S-n-propylowych, O-etylo-S-izo-propylowych, O-etylo-S-n-butylowych, O-etylo-S-rzed.-butylowych, O-etylo-S-III-rzed.-bu- tylowych, O-etylo-S-izo-butylowych, O-n-propylo-S- -n-butylowych, O-n-propylo-S-II-rzed.-butylowych, O-n-butylo-S-n-propylowych kwasu tionotiolofos- forowego.Stosowane w reakcji wytwarzania zwiazków o wzorze 1 pochodne 4-hydroksypirymidyny o wzo¬ rze 3 sa w przewazajacej wiekszosci opisane w lite¬ raturze i mozliwe jest na ogól wytwarzanie zwy¬ klymi metodami.Przykladowo mozna tu wymienic 2-metylo-, 2- -etylo-, 2Hn-propylo-, 2-izo-propylo-, 2-n-butylo-, 2-izo-butylo-, 2-IIrzed.-butylo-, 2-IIIrzed.-butylo-. 2-metylotio-, 2-etylotio-, 2-n-propylotio-, 2-izopro- pylotio-, 2-metylotiometylenotio-, 2-etylotioetyleno- tio-, 2-metylotioetylenotio-, 2-karbometoksymetyle- notio-, 2-karboetoksymetylenotio- i 2-karbo-n-pro- poksymetylenotio-4-hydroksy-6-metylopirymidyny oraz dodatkowo odpowiednie ich pochodne podsta¬ wione grupa metylotio lub etylotio, znajdujaca sie w polozeniu 5 pierscienia pirydyminowego.Proces wytwarzania prowadzony jest najkorzyst¬ niej przy zastosowaniu odpowiednio dobranych roz¬ puszczalników lub rozcienczalników, przy czym moga tu byc brane pod uwage praktycznie wszy¬ stkie obojetne rozpuszczalniki organiczne. Do gru¬ py tej naleza w szczególnosci weglowodory alifa¬ tyczne i aromatyczne, ewentualnie chlorowane, ta¬ kie jak benzen, toluen, ksylen, benzyna, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla i chlo- robenzen, etery takie jak na przyklad eter dwu- etylowy, eter dwubutylowy i dioksan, dalej ke¬ tony takie jak na przyklad aceton, metyloetyloke- ton, metylo-izopropyloketon i metylo-izo-butylo- keton oraz nitryle takie jak acetonitryl i propioni- tryl.Jako akceptory kwasu moga znalezc zastosowa¬ nie wszystkie typowe srodki wiazace kwasy, przy czym szczególnie przydatne sa tu weglany i alko¬ holany metali alkalicznych, takie jak weglany, me- tylany i etylany sodu i potasu a takze alifatyczne, aromatyczne i heterocykliczne aminy takie jak na przyklad trójetyloamina, dwumetyloanilina, dwu- metylobenzyloamina i pirydyna.Temperatura reakcji moze zmieniac sie w sze¬ rokim zakresie. Zazwyczaj pracuje sie w zakresie temperatur 0—100°C, a najkorzystniej 30—60°C.Reakcje na ogól prowadzi sie pod normalnym cisnieniem.Przeprowadzajac proces stosuje sie najczesciej równomolowe ilosci surowców wyjsciowych, gdyz io stosowanie nadmiaru któregokolwiek z nich nie przynosi zadnych istotnych korzysci. Reakcje pro¬ wadzi sie na ogól w rozpuszczalniku w obecnosci akceptora kwasu. W celu osiagniecia pelnego prze- reagowania mieszanine regulujaca miesza sie maj- czesciej przez 1 lub kilka godzin w podwyzszonej temperaturze, nastepnie schladza sie ja i wylewa do odpowiedniego rozpuszczalnika organicznego, na przyklad do toluenu. Uzyskany roztwór przemywa sie nasyconym roztworem kwasnego weglanu sodu i woda, warstwe organiczna osusza i oddestylo- wuje z niej rozpuszczalnik pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Uzyskana pozostalosc oczyszcza sie na¬ stepnie zazwyczaj przez dluzsze jej wygrzewanie pod zmniejszonym cisnieniem i w nieco podwyz- szonych temperaturach, w trakcie którego naste¬ puje usuniecie z niej lotnych skladników. Otrzyma¬ ne nowe zwiazki maja postac olei, których naj¬ czesciej nie mozna bez rozkladu poddawac desty¬ lacji. Do ich charakteryzowania sluzy wspólczyn- nik zalamania swiatla.Jak to juz kilkakrotnie podkreslano stosowane srodki wedlug wynalazku zawierajace jako sub¬ stancje czynna pirymidynowe estry kwasu tionotio- Lofosforowego o wzorze 1 odznaczaja sie doskonaly- mi wlasciwosciami owadobójczymi i roztoczobój- czymi, wykazujac przy tym jedynie znikome dzia¬ lanie toksyczne na zwierzeta stalocieplne. Moga byc one zastosowane do zwalczania szkodników roslin, hygieny i zapasów, przy czym oddzialywuja 40 skutecznie zarówno na ssace jak i na gryzace o- wady i roztocza. Oprócz tego niektóre ze zwiazków, stosowanych jako substancja czynna srodka wed¬ lug wynalazku wykazuja dzialanie owadobójcze w stosunku do owadów zyjacych w glebie a takze 45 dzialanie nicieniobójcze.Z tego tez wzgledu substancje czynne srodka wedlug wynalazku moga byc skutecznie stoso¬ wane zarówno w zakresie ochrony roslin jak tez i w zakresie ochrony zdrowia oraz ochrony za- 50 pasów.Do owadów ssacych zalicza sie zasadniczo mszyce (Aphididae), takie jak mszyca brzoskwiniowo-ziem- niaczana (Myzus persicae), mszyca trzmielinowo- burakowa (Doralis fabae), mszyca czeremchowo- 55 zbozowa (Rhopalosiphum padi), mszyca grochowa (Macrosiphum pisi), mszyca baldaszkowo-ziemnia- czana (Macrosiphum solani folii), mszyca porzecz- kowo-czysciecowa (Cryptomyzus korschelti), mszy¬ ca jablonowo-babkowa (Sappaphis mali), mszyca 60 sliwowo-trzcinowa (Hyalopterus arundinis) i mszy¬ ca wisniowo-przytulicowa (Myzus cerasi), czerwco- wate (Coccidae), takie jak na przyklad tarcznik oleandrowiec (Aspidiotus hederas), misecznik cy¬ trusowy (Lecanium hesperidum) i welnowiec cy- 65 trusowy (Pseudococcus maritimus), przylzence (Thy-5 93 687 6 sanoptera), takie jak Hercinothrips femoralis, plus¬ kwiaki róznoskrzydle (Heteroptera), takie jak plasz- ezyniec burakowy (Piesma auadrata), pluskwiak bawelniany (Dysdercus intermedius), pluskwa do¬ mowa (Cimex lectularius), Rhodnius prolixus i 5 ktriatoma infestans oraz skoczkowate (Jassidae),, takie jak Euscelis bilobatus i Nephotettix bipun-[ ctatus.Z owadów gryzacych nalezaloby przede wszyst¬ kim wymienic motyle (Lepidoptera), takie jak tan- io tis krzyzowiaczek (Plutella maculipnnis), brudnica nieparka (Lymantria dispar), kuprówka rudnica (Euproctis chrysorrhoea), przadka pierscienica (Ma- tacosoma neustria), pietnówka kapustówka (Ma- mestra brassicae), rolnica zbozówka (Agrotis sege- 15 tum), bielinek kapustnik (Pieris brassicae), pie- dzik przedzimek (Cheimatobia brumata), zwójka zieloneczka (Tortrix viridiana), ziemiórka pleniów- ka (Laphygma frugiperda), wolek bawelniany (Pro- denia litura), namiotnik owocowy (Hyponomeuta 20 padella), molik maczny (Ephestia kuhniella) i mól barciak (Galleria mellonella). Oprócz tego do owa¬ dów gryzacych zaliczaja sie chrzaszcze (Coleopte- ra), takie jak na przyklad wolek zbozowy (Calan- dra granaria), stonka ziemniaczana (Leptinotarsa 25 decemlineata), kaldunica zielonka (Gastrophysa vi- ridula), zaczka warzuchówka (Phaedon cochleariae), slodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus), kistnik maliniak (Byturus tomentosus), strakowiec faso¬ lowy (Bruchichus Acanthoscelides obtectus), skór- 30 nik sloniniec (Dermestes frischi), skórek zbozowiec (Trogoderma grenaria), trojszyk gryzacy (Tribolium castaneum), wolek kukurydzowy (Calandra lub Si- thohilus zeamais), zywiak chlebowiec (Stegobium paniceum), macznik mlynarek (Tenebrio molitor), 35 spichlerz surynamski (Oryzaephilus surinamensis) oraz zyjace w glebie osiewniki z rodziny sprezy- kowatych (Agriotes spec.) i chrabaszcz majowy (Melolontha melolontha), nastepnie karaluchy (Blat- todea), takie jak prusak (Blatella germanica), przy- 40 byszka amerykanska (Periplaneta americana), Rhy- parobia maderae, karaluch (Blatta orientalis), Bla- berus gigantus, Blaberus fuscus i Henschouteden- tia flexivitta, prostoskrzydle (Orthoptera), takie jak aa przyklad swierszcz domowy (Gryllus domesti- 45 cjus), bielce (Isoptera), takie jak Reticulitermes fjlavipes i wreszcie blonoskrzydle (Hymenoptera), Hakie jak ma przyklad hurtnica czarna (Lascius ni- , ger).Dwuskrzydle (Diptera) obejmuja przede wszy- 50 stkim krótoczule (Brachycera), takie jak wywilzna karlówka (Dorosophila melanogaster), owocanka po- ludniówka (Caratitis capitata), mucha domowa (musca domestica), mucha pokojowa (Fannia cani- cularis), Phormia regina, plujka rudoglowa (Cal- 55 iiphora erythrocephala) i Stomoxys calcitrans a takze dlugoczulkie (Nematocera), takie jak Aedes aegypti, komar (Culex pipiens) i komar widlaszek (Anpheles stephensi).Do roztoczy (Acarina) zaliczaja sie przede wszy- 60 stkim przedziorkowate (Tetranychidae), takie jak przedziorek Chmielowiec (Tetranychus urticae) i przedziorek owocowiec (Panonychus ulmi), szpe- Cielowate (Eriophyidae), takie jak na przyklad szpeciel porzeczkowy (Eriophyes ribis), róznopazur- 65 kowate (Tarsonemidae), takie jak na przyklad roz¬ tocz paprotkowiec (Hemitarsonemus latus) i roz¬ tocz truskawkowiec (Tarsonemus pallidus) i wresz¬ cie kleszcze (Ixodidae), takie jak Ornithodorus moubata.Przy stosowaniu srodka wedlug wynalazku do zwalczania szkodników higieny i szkodników za¬ pasów, a zwlaszcza much i komarów, na podkres¬ lenie zasluguje jego dzialanie szczatkowe na drew¬ nie i glinie jak równiez jego dobra odpornosc na dzialanie czynników alkalicznych, pochodzacych z wapiennych podlozy.Srodek wedlug wynalazku moze posiadac rózne postacie uzytkowe zalezne od rodzaju zastosowa¬ nia, takie jak roztwory, emulsje, zawiesiny, proszki, pasty i granulaty. Wytwarzane sa one znanymi sposobami, na przyklad przez zmieszanie substan¬ cji czynnej srodka z wypelniaczami, takimi jak ciekle rozpuszczalniki, znajdujace sie pod cisnie¬ niem gazy czy tez stale nosniki, ewentualnie przy zastosowaniu srodków powierzchniowo-czynnych, takich jak srodki emulgujace, srodki dyspergujace czy srodki pianotwórcze. W przypadku uzycia wody jako wypelniacza moga byc wykorzystane jako rozpuszczalniki pomocnicze na przyklad rozpusz¬ czalniki organiczne.Jako ciekle rozpuszczalniki moga byc w zasadzie brane pod uwage takie substancje jak weglowo¬ dory aromatyczne, zwlaszcza ksyleny, toluen, ben¬ zen lub alkilonaftaleny, chlorowane weglowodory aromatyczne lub alifatyczne, takie jak chloroben- zeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, weglo¬ wodory alifatyczne, zwlaszcza cykloheksan lub pa¬ rafiny, na przyklad frakcje ropy naftowej, dalej alkohole, zwlaszcza alkohol butylowy lub glikol etylenowy, jak równiez ich estry i etery, nastep¬ nie ketony, zwlaszcza aceton, metyloetyloketon, me- tyloizobutyloketon lub cykloheksanon, silnie po¬ larne rozpuszczalniki, zwlaszcza dwumetyloforma- mid lub dwumetylosulfotlenek jak równiez woda.Pod pojeciem skroplonych gazowych wypelniaczy lub nosników rozumiane sa takie ciecze, które w normalnej temperaturze i pod normalnym cisnie¬ niem sa gazami, na przyklad gazy do wytwarzania aerozoli, takie jak chlorowcoweglowodory, a zwlasz¬ cza freon.Jako stale nosniki moga byc wykorzystywane naturalne maczki mineralne, takie jak kaolin, zie¬ mia okrzemkowa, talk, kreda, kwarc, attapulgit, montomorylonit i diatomit oraz syntetyczne maczki mineralne, takie jak wysoko zdyspergowany kwas krzemowy, tlenek glinu lub silikaty. Jako srodki emulgujace lub pianotwórcze moga byc stosowane niejonowe i anionowe emulgatory, takie jak estry polioksyetylenu i kwasów tluszczowych. Etery z \ polioksyetylenu i alkoholi tluszczowych, na przy- \ klad etery alkiloarylopoliglikolowe, alkilosulfonia- \ ny, siarczany alkilowe, arylosulfiniany oraz produk- | ty hydrolizy bialek. Jako srodki dyspergujace 1 moga byc uzyte lugi posulfitowe, lignina i mety¬ loceluloza.Substancja czynna srodka wedlug wynalazku moze byc uzyta w mieszaninach z innymi znanymi ' substancjami czynnymi. , Srodek wedlug wynalazku zawiera w ogólnosci i7 od 0,1 do 95f/o wagowych substancji czynnej, naj¬ korzystniej od 0,5 do 90% wagowych.Substancja czynna srodka moze byc zastosowa¬ na w postaci odpowiednio spreparowanych miesza¬ nin, przydatnych do stosowania, takich jak gotowe roztwory, emulgowalne koncentraty, emulsje, pia¬ ny, zawiesiny, proszki do otrzymywania zawiesin, pasty, rozpuszczalne proszki, srodki do opylania i granulaty. Stosowalnie prowadzone jest w zwykly sposób, na przyklad przez podlewanie, opryskiwa¬ nie, opryskiwanie w formie mgly, rozsypywanie, rozpylanie, odymianie, gazowanie, wylewanie, za¬ prawianie lub inkrustacje.Stezenie substancji czynnej moga zmieniac sie w szerokim zakresie. Zazwyczaj stosuje sie ste¬ zenie od 0,0001 do 10°/o a najkorzystniej od 0,01 ¦ do 1%.Substancje czynne moga byc z powodzeniem stosowane równiez w procesie Ultra-Low-Volume (ULV), gdzie mozliwe jest wykorzystanie stezen substancji czynnej w postaci uzytkowej srodka do 95%.W ponizszych przykladach I i II podawane sa wyniki testowania aktywnosci substancji czynnej srodka wedlug wynalazku przy zwalczaniu szeregu szkodników roslin, w porównaniu do aktywnosci znanego estru 2-metylotio-4-hydroksy-6-metylopi- rymidyny i kwasu dwuetoksytionofosforowego.Przyklad I. Test na zwalczanie tantisia krzy- zowiaczka. (Plutella maculipennis). Do wlasciwego przygotowania srodka uzywa sie na 1 czesc wa¬ gowa substancji czynnej 3 czesci wagowe acetonu jako rozpuszczalnika oraz 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego jako emulgatora, a na¬ stepnie rozciencza otrzymany koncentrat woda az * do uzyskania wymaganego stezenia.Przygotowanym w ten sposób srodkiem oprys¬ kuje sie w formie mgly wilgotne od rosy liscie kalarepy (Brassica oleracea) i osadza na nich ga- siennice tantisia krzyzowiaczka (Plutella maculi¬ pennis).Po 3 dniach okresla sie w procentach smiertel¬ nosc ^gasienic, przyjmujac za 100% przypadek, w którym zostaly usmiercone wszystkie gasienice, a za 0% przypadek, w którym nie zostala usmiercona ani jedna gasienica.Substancje czynne, ich stezenia oraz wyniki zos¬ taly zestawione w tablicy I.Tablica I Test na zwalczanie tantisia krzyzowiaczka (Plutella maculipennis) Substancja czynna 1 Znany ester 2-metylotio-4- hydreksy-6-metylopirymi- dyny i kwasu dwuetoksy¬ tionofosforowego Stezenie substan¬ cji czyn¬ nej. % 2 0,1 0,01 Stopien poraze¬ nia po 3 dniach % 3 1 100 0 687 8 1 ¦¦¦¦!¦¦ Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa izopropylowa Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = grupa metylotio, R = grupa izopropylowa Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa izopropylotio Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R — gru¬ pa etylotioetylotio Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R — gru¬ pa karboetoksymetylotio 2 : 0,1 . 0,01 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 3 - 100 ^ 10° 100 90 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Przyklad II. Test na zwalczanie przedziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Przygotowanym K wedlug przykladu I srodkiem opryskuje sie w for¬ mie mgly pokryte kroplami rosy sadzonki fasoli (Phaseolus vulgaris), posiadajace wysokosc od 10 do 30 cm. Sadzonki te opanowane sa silnie przez przedziorka chmielowca (Tetranychus urticae), znaj- 80 dujacego sie w róznych stadiach rozwojowych.Po dwóch dniach okresla sie skutecznosc dzia¬ lania srodka poprzez zliczenie martwych owadów.Otrzymany stopien porazenia podany jest w pro¬ centach, przy czym 100% oznacza, ze zostaly u- smiercone wszystkie roztocza natomiast 0°/o ozna¬ cza, ze zaden z roztoczy nie zostal usmiercony.Substancje czynne, ich stezenia oraz uzyskane wyniki zostaly zestawione w tablicy II.TablicaII Test na zwalczanie przedziorka chmielowca (Tetranychaus urticae) Substancja czynna 1 Znany ester 2-metylotio-4- hydroksy-6-metylopirymi- dyny i kwasu dwuetoksy¬ tionofosforowego Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa izopropylowa Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R'= grupa metylo¬ tio, R = grupa izopropylo¬ wa Stezenie substan¬ cji czyn¬ nej % 2 0,1 0,1 0,01 0,001 ¦0,1 0,1 Stopien poraze¬ nia po 2 dniach % 3 0 100 100 60 98 9993 687 C«H-Ox ]f N-£ Akceptor kwasu -ci + hchQn thcT— sec-C4Hg3 ^ «c-C4H,3 -\CH3 Schemat9 93 687 1 1 Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa izopropylotio Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa izopropylotio Zwiazek o wzorze 5, w któ¬ rym: R' = wodór, R = gru¬ pa etylotioetylotio 2 1 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 3 1 100 99 100 99 100 90 Przyklad III. Do mieszaniny 15,6 g (0,1 mola) 2-metylotio-4-hydroksy-6-metylopirymidyny o wzo¬ rze 6, 20,7 g (0,15 mola) weglanu potasu i 300 ml acetonitrylu wkrapla sie 21,8 g (0,1 mola) chlor¬ ku estru O-etylo-S-n-propylowego kwasu tionotio- losforowego i prowadzi reakcje przez 3 godziny temperaturze 45—50°C. Mieszanine reakcyjna o- chladza sie, wylewa do 500 ml toluenu i prze¬ mywa nasyconym roztworem kwasnego weglanu sodowego oraz woda. Organiczna warstwe osusza sie, usuwa rozpuszczalnik destylujac pod zmniej¬ szonym cisnieniem, a pozostalosc wygrzewa w pod¬ wyzszonej temperaturze w celu usuniecia resztek substancji lotnych. Uzyskuje sie 28 g estru 2-me- tylotio-4-hydroksy-6-metylopirymidyny i kwasu etoksy-n-propylotiotionofosforowego o wzorze 4 z wydajnoscia 83% wydajnosci teoretycznej. Uzys¬ kany produkt posiada postac zóltego oleju o wspól¬ czynniku zalamania swiatla n^1 1,5694 W analogiczny sposób otrzymuje sie zwiazki o ogólnym wzorze 5, dla którego znaczenia symbole R i R' okreslono w tablicy III. rze 6 z wydajnoscia 96% wydajnosci teoretycznej.Uzyskany bezbarwny proszek topi sie w tempe¬ raturze 219°C.W analogiczny sposób mozna otrzymac zwiazek o wzorze 7 o temperaturze topnienia 149°C z wy¬ dajnoscia 75% wydajnosci teoretycznej i zwiazek o wzorze 8 o temperaturze topnienia 94°C z wy¬ dajnoscia 91% wydajnosci teoretycznej.W drugim sposobie do zawiesiny 142 g (1 mol) 4-metylo-2-tiouracylu-2-merkapto-4-hydroksy-6-me- tylopirymidyny i 71,5 g (1,05 mola) etylanu sodu w 1 litrze alkoholu etylowego wkrapla sie w tem¬ peraturze 50—60°C 175 g (1,05 mola) bromooctanu etylu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie przez 2,5 godzi, w 70—80°C a nastepnie wylewa do 2 litrów wody. Wykrystalizowany produkt odsacza sie i dokladnie przemywa eterem. Uzyskuje sie 173 g 2-karboetoksymetylenotio-4-hydroksy-6-me- tylopirymidyny o wzorze 9 z wydajnoscia 76% wy¬ dajnosci teoretycznej. Uzyskany bezowy proszek topi sie w temperaturze 139°C.W trzecim sposobie mieszanine 19 g (0,15 mola) chlorowodorku izobutyloamidyny, 35 ml alkoholu metylowego, 8,1 g (0,15 mola) etylanu sodu oraz 27 g (0,15 mola) 2-metylotiooctanu etylu ogrzewa sie mieszajac przez 4 godziny w temperaturze 60— 70°C. Nastepnie oddestylowuje sie rozpuszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem, a uzyskana pozos¬ talosc rozpuszcza w cieplej wodzie i roztwór zo¬ bojetnia kwasem octowym. Wykrystalizowany pro¬ dukt oddziela sie przez odsaczenie. Otrzymuje sie g 2-izopropylo-4-hydroksy-5-metylotio-6-metylo- pirymidyny o wzorze 10 z wydajnoscia 44% wy¬ dajnosci teoretycznej. Uzyskany bezbarwny pro¬ szek topi sie w temperaturze 156°C.-R -S-CH2-CO-OC2H5 -o-C^H.2-C^H^-^C^H-s -izo-C3H7 -S-izo-C3H7 -izo-C3H7 Te -R' -H -H -H -H -SH3 iblica III Wydajnosc (% teoretycznej) 85 80 81 87 48 Wspólczynnik zalamania swiatla nj3 1,5520 ng 1,5719 n^1 1,5208 n^3 1,5606 ng 1,5403 Sluzace jako surowce wyjsciowe pochodne 4-hy- droksypirymidyny o wzorze 3 moga byc wytwa¬ rzane trzema sposobami.Do mieszanki 195 g (1,5 mola) cctanu etylu, 210 g (0,76 mola) siarczanu S-metyloizotiomocznika i 300 ml wody wkrapla sie w temperaturze po¬ kojowej roztwór 120 g (3 mole) wodorotlenku so¬ dowego w 250 ml wody i prowadzi reakcje przez 18 godzin. Mieszanine reakcyjna zakwasza sie kwa¬ sem octowym, odsacza wykrystalizowany produkt i przemywa go dokladnie woda. Uzyskuje sie 225 g 2-metylotio-4-hydroksy-6-metylopirymidyny o wzo- W analogiczny sposób mozna otrzymac zwiazek o 55 wzorze 11, o temperaturze topnienia 173°C, z wy¬ dajnoscia 66% wydajnosci teoretycznej .Wzór 5 OH CH3 M SCH3 OH CH3 N 5-CH2-C0-0C2Hc Wzór 9 CH^S OH ^r^\ CH J/J^C3H7-iso Wzór 10 OH CH3^N^C3Hr Wzór 11 ISO Wzór 6 PL PL PL PL PL PL PL