PL95741B1 - Srodek owadobojczy,roztoczobojczy i nicieniobojczy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobójczy, roztoczobójczy i nicieniobójczy zawierajacy jako substancje czynna nowe estry pirymidynylowe kwa¬ sów tionofosfonowych.Wiadomo, ze estry pirymidynylowe kwasów tio- nofosforowych, np. ester 0,0-dwumetylo- lub 0,0- -dwuetyló-0-pirymidynylowy-(2) kwasu tionofosfo- rowego lub ester 0,0-dwuetylo-0-[2-izopropylo-4-me- (tylapiryimidynylowy-(6) kwasu tionofosforowego imaja dzialanie owadobójcze i roztoczobójicze (opis patentojwy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 741968 i opis patentowy RFN nr 947 208).Stwierdzono, ze nowe estry pirymidynylowe kwasów tionofosfonowych o waorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1^6 aitomaioh wegla, R' oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla lulb rodnik fenyloiwy, R" i R'" oznaczaja rodniki alkilowe o 1—4 atomach wegla lub atomy wodoru i w tym zakresie znaczen moga miec takie same lub rózne znaczenia i R'" oznacza atom chlorowca lufo atom wodoru, maja silne dzialanie owadobój¬ cze, roztoazobójcze i nicieniobójcze.Nowe estry pirymidynylofwe kfwasófw tionofosfo- nowyich o wzorze 1, ottrzymuje sie przez reakcje halogenków kwasów O-alkilotionofosfonowych o wzorze 2, w R i R' maja wyzej podane znaczenie i Hal oznacza atom chlorowca, z wolna zasada lub chlorowodorkiem pochodnej 2-hydroksypirymidyny o wzorze 3, w którym R" i RIV maja wyzej podane znaczenie, ewentualnie wobec akceptorów kwasów lulb z solami metali alkalicznych, metali ziem al¬ kalicznych lub amonowymi pochodnej 2-hydrojEsy- piirymidyny Nowe esitary pirymadynylowe kwasów tionofosfo- rojwylcih o wzorze' 1 wykazuja niespodziewanie zna¬ cznie lepsze dzialanie owadobójcze, dzialanie roz- toczobójcze i nicieniabójcze niz znane zwiazki o analogicznej budowie i takim samym kierunku dzialania.Nowe zwiazki dzialaja nie tylko na owady po¬ razajace liscie wzglednie owady w glebie, rozto¬ cza i nicienie lecz równiez na owady sanitarne i przechoiwalniiane.Wzbogacaja one zatem stan techniki.W przypadku stosowania chlorku O-III-rzed. bu- tylotionofosfonowego i 2-hydroksy-5-ljednopiryimi- dyny, jako substancji wyjsciowych, przebieg reak¬ cji przedstawia podany schemat.Stosowanie zwiazki wyjsciowe przedstawiaja ogólnie wzory 2 i 3. We wzorach tych R oznacza korzystnie prosty lub rozgaleziony rodnik alkilowy o 1^4 atomach wegla, R' oznacza proslty Lulb roz¬ galeziony rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla lub rodnik fenylowy, R" i RIV oznacza atom wo¬ doru, rodnik metylowy lub etylowy, R"' oznacza atom wodoru, altom chloru luib blomu i Hal ozna¬ cza atom chloru.Halogenki kwasów O-alkilotionofoisfonowyoh o 95 741a d574l wzorze 2, stosowane jako zwiazki wyjsciowe, sa znane z literatury i mozna je wytworzyc w ogól¬ nie zniany sposób.Na przyklad stosuje sie chlorki kwasów: O-me- itylo-, O^etyio-, O-n-propylo-, O-izoipropylo-, O-n- -Ibutylo-, O-II-rzed^butylo-, O-izonbutylo- i O-III- -rzed-fbutylonmetano- lub -etano-, -n-propano-, -izo^propano-, -n-butano-, -izo-butano-, -II-rzed- -bwitano-, -Ill-irzed-toutano- i -fenylo-tionofosfono- wych.TNowe jeszcze pochodne 2-hybjroksypirymidyny o wzorze 3 mozna wytworzyc wedlug sposobów po¬ danych w literaturze, na przyklad przez reakcje 1,1,3,3-czteroalkoksypropan i mocznika w roztwo¬ rze alkohol PJTO&^zjgilorowodorem (opis patentowy Sta&tM £$e&tfaG^$oh Ameryki 3 741968). Chlo¬ rowcowane pochodni mozna otrzymac w wyniku reakcji ze srodkami jchloToWcujacymi, np. bromem. | $l§£!S8?j|^^ sie jako zwiazki wyjsciowe a&ej podane- po«hotine 2-hydTOksypirymiidyny o wzorze 3. 4,6Hdwumetylo-, 4,i6-dwuetylo-, 4-imetylo-, , 4-etylo-, 5^chloro-, 5-ibromo-2-hydroksypirynudyine i 2-hydroksypiryimidyne.Sposób prowadzi sie korzystnie w odpowiednim Toizpuszczalniku lub rozcienczalniku. Praktycznie mozna stosowac wszystkie obojetne rozpuszczalni¬ ki organiczne, korzystnie zwlaszcza alifatyczne, aromatyczne ewentualnie chlorowane weglowodo¬ ry, np. benzen, toluen, ksylen, benzyne, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla, chio- rabenzen lub etery, np. eter etylowy i butylowy, dioksan, ponadto ketony, np. aceton, metyloetylo- keton, metyloizopropyloketon, metyloizobutyloketon, oprócz tego nitryle np acetonitryl i propionitryl.\ Jako akceptory kwasu mozna stosowac zwykle akceptory kwasu, szczególnie korzystnie weglany i alkoholany metali alkalicznych, np. weglan, me- tyian i etylan sodu i potasu, ponadto alifatyczne, (aromatyczne lub heterocykliczne aminy, np. trój- «tyloamine, trójmetyloaimine, dwiumetyloaniline, dwumetylobenzyloaimine i pirydyne. Temperatura (reakcji moze wahac sie w szerokim zakresie. Na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze 0—lOO, korzystnie 40—55°C. Reakcje prowadzi sie na ogól pod cisnieniem normalnym.- Przy przeprowadzaniu sposobu wprowadza sie substancje wyjsciowe na ogól w stosunkach rów- nomolowych. Reakcje prowadzi sie korzystnie w jednym z wymienionych rozpuszczalników lub roz¬ cienczalników ewentualnie wobec akceptora kwa¬ su, w podanej temperaturze.- Po zakonczeniu reakcji przerabia sie w znany sposób • na przyklad do mieszaniny reakcyjnej ^prowadza sie rozpuszczalnik organiczny i faze organiczna przemywa, osusza i destyluje. a Nowe zwiazki otrzymuje sie czesto w postaci olejów, które nie destyluja bez rozkladu. Mozna jje uwalniac od lotnych skladników i tym samym oczyscic przez tak zwane „poddestylowanie" to xjest dluzsze ogrzewanie pod zmniejszonym cisnie¬ niem do umiarkowanie podwyzszonej temperatury.Do ich charakterystyki sluzy wspólczynnik za¬ lamania swiatla.Niektóre zwiazki otrzymuje sie w postaci kry- staliczne-j o ostrej temperaturze topnienia. Jak juz podano otrzymane sposobem wedlug wynalazku estry O-pirymidynylowe kwasów tionafosfonowyich sa doskonalymi insektycydami lisciowymi wzgled- nie glebowymi, akarycydami i nematocydami.Dzialaja one skutecznie na szkodniki roslin, szkod¬ niki sanitarne i przechowalniane. Dzialaja dobrze równiez na owady o narzadzie gebowym ssacym jak i gryzacym i roztocza. Wlasciwosci te umozli- wiaja stosowanie z dobrym wynikiem srodka w ochronie roslin oraz w higienie, przechowalnictwie i weterynarii w postaci srodków szkodnikobój- czych.Do owadów o narzadzie gebowym ssacym nisz¬ czonych przez zwiazki wedlug wynalazku naleza glównie mszyce (Aphidae), np. mszyca brzoskwi- niowo-ziemniaczana (Myzus persicae), mszyca (trzmielinowo-burakowa {Doralis fabae), mszyca /czeramehowo-zbozowa (Rhopalosiphum padi), mszy¬ ca grochowa (Macrosiphum pisi), mszyca ziemnia¬ czana smugowana (Maricrosiphum solanifolii), mszyca poprzeczkowa (Cryptomyzus korscheiiti), mszyca jabloniowo-baibkowa (Sappaphis mali), mszyica sliwowo-trzcinowa (Hyalopterus arundinis), mszyca wisniowo-przytuliowa (Myzus cerasi), po¬ nadto zwalczaja czerwcowate (Coocina np. tarczni¬ ka oieanldrowca (Aspidiotus _Jiederae), Leoanium Hesiperidum, Pseudodoocus maritimus, przylzence (Thysanoptera), np. Hercinothrips femoralis, plu¬ skwiaki np. plaszczynca burakowego (Piesma qu- adrata), Dysdercus intermedium, pluskwe domo¬ wa, (Cimex lectularius), Rhodnius prolixus, Triato- ma infestns, dalej: piewiki np. Euscelis bilobatus i Neplhotettix bipunotatus.Do owadów o narzadzie gebowym gryzacym zwalczanych przez srodek wedlug wynalazku naleza przede wszystkim gasienice motyli (Lepidoptera), takich jak tantnic krzyzowiaczek (Plutella maculi- 40 pennisj, brudnica nieparka (Lymantria dispar), ku- prówka-rudnica (Euproctis chrysorrhoea), przadka pierscienica (Melacosoma neustria), ponadto piet- nówka kaipustówka (Mamestra brassicae), zbozów- ka rolnlica (Agrotis segetum), bielinek kapustnik 45 (Pieris brassicae), piedzik przedzimek i(Cheimato- bia brumalta), zwójka zieloneczka (Tortrix virida- na), Laplhygma frugiperda, Prodenia litiura, dalej namiotnik owocowy, (Hyponomeuta padella), mo¬ lik maczny (Ephestia kuhniella) i barciak wiekszy 50 (Galleria mellonella).Ponadto do owadów o narzadzie gebowym gry¬ zacym zwalczanych przez srodek wedlug wynalaz-" ku naleza chrzaszcze (Coleaptera) np. wolek zbo¬ zowy (Sitophilus granarius = Calandra granaria), 55 stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineta), kaldunica zielonka (Gastraphysa viridula,), zaczka chrzanówka (Phaedon cochleariae), slodyszek rze¬ pakowy (Meligethes aeneus), kistniik maliniak (By- turus tomentosus), strakowiec fasolowy (Bruchi- 60 dius = Acanthosceliides obtectus), Derimestes frischi, skórek zbozowiec (Trogoderma granarium), troj¬ szyk gryzacy (Tribolium castaneum), wolek kuku¬ rydziany (Calandra lub Sitophilus zeamais), zy- wiak chlebowiec (Stegobiuni panioeum), macznik 65 mlynarek (Tenebrio molitor), spichrzel surynamskiteUi 6 (OiyzaefchiJLus surinamenisis), oraz rodzaje zyjace w gleibie, nip. drutowce (Agriotes spec), chrabaszcze imajawe (Melolontha melolontha), karaluchy, nip. prusak (Blatella germanica) przybyszka amerykan¬ ska ((CPerijplaneta americana), Leuoophaea lub Rhyparobia maderae, karaczan wschodni (Blatta orientalis), Blaberus giganteus, Blaberus fuscus, Hensichoutedenia flexivitta, dalej róznoskrzydle, nip. swierszcz domowy {Acheta domesticus), terrmi- ty mp. Refciculiermes flavipes i blomoskrzydle, np. mrówki, przykladowo hurtmica czarna (Iasius ni- gex.).Z 'diwuskrzydlych zwalczaja glównie muchy, nip. wyiwilzyne karlówke (Droscphila melanoga- slter), owocanke poludniwke (Ceratitis capitata), muche domowa (Musca domestica), muche poko¬ jowa (Pannica canicularis), Phormia aegina, pluj¬ ke rudoglowa (Calliphora erythrocephala), oraz bo- liimuszke kleparke (Stomoxys calcitrans), dalej diugoczulkie jak komary, np. Aedes aegytli, Culex pipiens i Anophe'1'es stehensi. Preparaty zawiera¬ ja na Ogól 0,1—95, korzystnie 0,5—90% substancji czynnej.Substancje czynne mozna stosowac same, w po¬ staci ich preparatów lub przygotowanych z nich preparatów roboczych takich jak gotowe do uzy¬ cia roztwory, emulsje, pianki, zawiesiny, proszki, pasty, proszki rozpuszczalne, proszki do opylania i granulaty. Stosowanie odbywa sie w znany spo¬ sób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mgla¬ wicowe, opylanie mglawicowe, opylanie-rozsiewa- nie, odymianie, gazowanie, podlewanie, zaprawia¬ nie lub inkrustowanie.Stezenia substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych moga wahac sie w szerokich granicach.Na ogól wynosza 0,0001—10°/o, korzystnie 0,01^1%.Substancje czynne mozna tez stosowac" z dobrym wynikiem w sposobie Ultra-Dow-Volume (ULV), w którym mozna stosowac preparaty zawierajace do 95% substancji czynnych.Substancje czynne mozna przeprowadzic w zwy¬ kle preparaty w postaci roztworów, emulsji, za¬ wiesin, proszków, past i granulatów.. Otrzymuje sie je w znany sposób, np. przez zmieszanie sub¬ stancji czynnych z rozrzedzalnikami to jest ciekly¬ mi rozpuszczalnikami, skropionymi pod cisnieniem, gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie sto¬ sujac substancje powierzchniowo czynne takie jak emulgatory i/lub dyspergatory i/lub srodki pia¬ notwórcze.W przypadku stosowania wody jako rozcienczal¬ nika mozna stosowac np. rozpuszczalniki organicz¬ ne sluzace jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekle rozpuszczalniki, mozna stosowac zasadniczo: zwiazki aromatyczne, np. ksylen, toluen, benzen, lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aroma¬ tyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne, takie jak chlorotoenizeny, chloroetylany, lub chlo¬ rek metylenu, weglowodory alifatyczne, takie jak cykloheksan lub parafiny np. frakcje ropy nafto¬ wej, alkohole, takie jak butanol lub glikol oraz jego etery i estry, ketony, takie jak aceton, me- tyloetyloketon, metyloizobutyloketon, lub cyklohek- sanon, rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie jak dwumetyloformaimid i sulfotlenek dwumetylowy, oraz wode, przy czyim skroplonymi gazowymi roz¬ cienczalnikami lub nosnikami sa ciecze, które w normalnej temperaturze i normalnym Cisnieniu sa gazami, np. gazy aerozoiotwórcze takie jak chlo- rowcoweglowodory, np. freon. Jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny, tlenki glinu, talk, kreda, kwarc atapulgit, imoritimorylonit lub ziemia okrzemkowa i syntety- io czne maczki nieorganiczne, takie jak kwas krze¬ mowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu i krzemiany.Jako emulgatory i/lub srodki pianotwórcze sto¬ suje sie emulgatory nicjonotwórcze i anionowe, takie jak estry politlenku etylenu i kjwasótw tlusz- iczcwych, etery politlenku etylenu i alkoholi tlusz¬ czowych, np. etery alkiloarylowopoliglikolowe, al- kil©sulfoniany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany oraz hydrolizaty bialka. *Jako srodki dyspergujace stosuje sie np. liginine, lugi posiarczynowe i me¬ tyloceluloza. Preparaty substancji czynnych moga miec. domieszki znanych substancji czynnych.W nizej podanych przykladach stosowania ba¬ dano substancje czynne srodka na skutecznosc dzialania przeciwko szeregowi szkodników roslin i porównano z dzialaniem znanych estrów: 0,0- ^dwumeltylo- lub 0,0-dwuetylo-O-Jpiryimidynylo- wych(2)] kwasu fosforowego i estru 0,Ondwumety- lo-0-[2-izopropylo-4-metylopirymidynylowego-(6)] kwasu tionofosforowego oznaczonych w przykla¬ dach literami (A), (B), i (C). Nowe badane sub¬ stancje czynne oznaczono numerami wzorów.Przyklad I. Oznaczenie stezenia granicznego i(owady gleby). Testowany owad: larwy Phorbia antiaua w glebie.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulga¬ tor: 1 czesc wagowa eter alkaloarylopoliglikolowe- go.W celu otrzymania odpowiedniiego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub- f stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika; dodaje podana ilosc emulgatora i koncentrat roz¬ ciencza sie woda do zadanego stezenia.^ Preparat dokladnie miesza sie z gleba, przy czym stezenia substancji czynnej w preparacie nie odgrywa zadnej roli,, decyduje tylko dawka sub¬ stancji czynnej na jednostke objetosci gleby, któ¬ ra podaje sie w ppm (np. mg/l). Doniczki wypel- 50 nia sie gleba i pozostawia w temperaturze poko¬ jowej. Po 24 godzinach wprowadza sie testowane zwierzeta do traktowanej gleby i po 2—7 dniach ustala skutecznosc substancji czynnej w °/o ozna¬ czajac zywe i martwe testowane owady. Skutecz- 55 nosc wynosi 100% gdy wszystkie owady zostaly zabite i 0% gdy zyje dokladnie taka sama ilosc owadów jak w próbie kontrolnej.W tablicy I podaje sie substancji czynnej, daw^ ki substancji czynnej i uzyskane wyniki. 60 Przyklad II. Oznaczenie stezenia graniczne¬ go (owady gleby). Testowany owad larwy Tene- brio molitor w glebie. Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulgator: 1 czesc wagowa eter aOkiloary^poliglifcolowego. 65 W celu otrzymania odpowiedniego preparatu 4045741 Tablica I Testowanie insektycydu glebowego (Phorbia antiaua — larwy w glebie Substancja czynna 1 A B zwiazek o wzorze 7 zwiazek o wzorze 9 zwiazek o wzorze 4 zwiazek o wzorze 12 zwiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 15 zwiazek o wzorze 16 zwiazek o /wzorze 17 zwiazek o wzorze 18 zwiazek o wzorze 19 zwiazek o wzorze 21 Smiertelnosc w °/o przy stezeniu substan¬ cji czynnej w ppm 2,5 ppm 2 0 0 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 . substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalni¬ ka, dodaje siel podana ilosc emulgatora i rozcien¬ cza sie koncentrat woda do zadanego stezenia.Preparat substancji czynnej miesza sie doklad¬ nie z gleba. Stezenie substancji czynnej w pre¬ paracie nie odgrywa praktycznie zadnej roli, de¬ cyduje tylko dawka substancji czynnej na jed¬ nostke objetosci gleby, która podaje sie w ppm (img/1). Doniczki wypelnia sie glefba i pozostawia gie w temperaturze pokojowej.Po 24 godzinach testowane zwierzeta wprowa¬ dza sie do traktowanej gleby i po 2—7 dniach Oznacza sie skutecznosc substancji czynnej w °/o i liczac zywe i martwe zwierzeta. Skutecznosc wy¬ nosi 100%, gdy wszystkie testowane owady zo¬ staly zabite i 0% gdy zyje taka saima liczba testo¬ wanych owadów jak w nietraktowanej grupie kon¬ trolnej.W tablicy II podaje sie stosowane substancje czynne, ich dawki oraz uzyskane wyniki.Tablica II Testowanie insektycydu glebowego (Tenebrio molitor — larwy w glebie Substancja czynna 1 A zwiazek o wzorze 7 zwiazek o wzorze 9 zwiazek o wzorze 4 zwiazek o wzorze 15 zwiazek o wzorze 16 zwiazek o wzorze 17 zwiazek o wzorze 18 zwiazek o wzorze 19 Smiertelnosc w % przy stezeniu sub¬ stancji czynnej 10 ppm 2 0 100 100 100 100 100 • 100 100 100 | 40 45 50 55 Przyklad III. Oznaczenie stezenia granicznego.Testowany nicien: Meloidogyne incognita. Rozpu¬ szczalnik: 3 czesci walgowe acetonu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoliiglikoilowego.W celu otrzymania odfpowiedniego preparatu sbustancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, dodaje podana ilosc emulgatora i koncentrat roz¬ ciencza sie woda do zadanego stezenia. Preparat substancji czynnej miesza sie dokladnie z gleba silnie zakazona testowanym nicieniem, przy czym Stezenie substancji czynnej w preparacie nie od¬ grywa zadnej roli, decyduje tylko dawka substan¬ cji czynniej na jednostke objetosci gleby, która po¬ daje sie w ppm. Doniczki wypelnia sie gleba, (wysiejwa salate i utrzymuje doniczki w szklarni o temperaturze 27°C.Po 4 tygodniach bada sie korzenie salaty na po¬ razenie nicieniem (matwiki korzeniowe) i ustala sie skutecznosc substancji czynnej w °/o. Skutecz¬ nosc wynosi 1001%, gdy nie stwierdza sie -wogóle porazenia i 0°/o gdy porazenie takie same jak ro¬ slin kontrolnych w glebie nietraktowanej lecz za¬ kazonej w taki sam sposób.IW tablicy III podaje sie substancje, czynne, ich da(wki oraz uzyskane wyniki.Tablica III Testowanie nematocydu (Meloidogyne incognita Substancja czynna | 1 A C zwiazek o wzorze 7 zwiazek o /wzorze 9 zwiazek o wzorze 4 zwiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 15 zwiazek o wzorze 17 zwiazek o wzorze 18 Smiertelnosc w °/o przy stezeniu substancji czynnej ppm 2 0 0 100 100 100 100 100 100 100 65 Przyklad IV. Testowanie Drosophila.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulga¬ tor: 1 czesc wagowa eteru alkiloaryiowopoligliko- lowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czyim koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Nanosi sie pipetka 1 cm8 preparatu substancji czynej na bibule filtracyjna o srednicy okolo 7 cm. Uklada sie ja w stanie wilgotnym w otwo¬ rze naczynka szklanego, w którym znajduje sie okolo 30 owocanek (Drosophila melanogaster) i przykrywa sie go pokrywka szklana. Po podanym s9 95741 czasie ustala sie smiertelnosc w Vo, przy czym 100%r oznacza, ze wszystkie muchy, zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna mucha nie zostala zabi¬ ta.W tablicy IV podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica IV Testowanie Drosophila Substancja czynna 1 A zwiazek o wzorze 8 zwiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 14 zwiazek | o wzorze 17 Stezenie sub¬ stancji czynnej w •/• . 2 0,001 0,0001 0,0001 0,0001 0,0001 0,0001 Smiertel¬ nosc po 1 dniu 3 100 0 100 100 100 100 | Przyklad V. Testowanie Doralis (dzialanie systeaniczne).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dlwumetylofor- mamidu, emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkflo- arylopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia. Otrzy¬ manym preparatem podlewa sie fasole (Viciataba) silnie porazona mszyca trzmiellinowo^bua?akowa (Doralis fabae), w ten sposób by preparat wnikal w' glebe nie zwilzajac lisdi fasoli. Substancja czyn¬ na jest pobierana przez rosline z gleby i w ten sposób przedostaje sie do porazonych lisci.Po podanym czasie oznacza sie smiertelnosc w •/o, przy czym 100°/o oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zabite, a 0% ze zadna mszyca nie zostala zabita. W tablicy V podaje sie substancji czyn¬ nej, stezenie substancji czynnych, czas obserwacji i otrzymane wyniki.Tablicia V Testowanie Doralis (dzialanie systemiczne) Substancja czynna C zwiazek o wzorze 6 zwiazek o wzorze 7 Bwiazek o wzorze 14 zwliazek o wzorze 18 zwiazek o wzorze 22 Stezenie substancji czynnej °/o Oyl 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 Smiertel¬ nosc w % po 4 dniach 100 x 0 100 OS 100 100 100 Przyklad VI. Testowanie Tetranydhus (od¬ porny).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetyloforma- jmidu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru aMriloary- lowopoliglikolowego. W celu otrzymania odpowied¬ niego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc substancji czynnej z podana iloscia rozpu¬ szczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego ste- zenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej opryskuje sie mglawicowo do orosienia siewki fa¬ soli (Phaseolus vulgaris) o wysokosci okolo 10-^30 cm. Siewki te sa silnie porazone wszystkimi sta- diami rozwojowymi przedziorka chmielowca (Tetra- nychus urticae). Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc w •/«, przy czym 1009/! oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zabite, a ()•/• ozna¬ cza, ze zaden przedziorek nie zostal zabity.W tablicy VI podaje sie substancje czynne, ste¬ zeniu substancji czynnych, czasy obserwacji oraz uzyskanie wyniki.Tablica VI Testowanie Tetranychus Substancja czynna C zwiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 17 zwiazek o wzorze 18 zwiazek o wzorze 21 Stezenie substancji czynnej w •/• 0,1* 0,01 0,1 0,01 Oyl' 0,01 - 0,1 0,01 0,1 0,01 Smiertel¬ nosc w §/o po 2 dniach 100 0 100 80 100 1 99 100 100 11100 99 | 45 Przyklad VII. Testowanie Plutella (Dzialanie przedluzonego po opryskiwaniu. Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetyloformamidu; amuOgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylowapoliglikolowe- go. W celu otrzymania odpowiedniego preparatu 60 substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie wóda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej 55 opryskuje sie mglawicowo do orosienia kapuste o wysokosci okolo 10^15 om. (Brassica oleracea).Po podanym czasie rosliny obsadza sie gasienicami itantniteia krzyzowiaczka KPlutella maculilpeninis).Po 3 dniach ustala sie smiertelnosc w •/•, przy w czym 100% oznacza, ze wszystkie gasienice zostaly zabite, a 0% oznacza ze zadna gasienica nie zo¬ stala zabita.W tablicy VII podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych, czasy obserwacji oraz w uzyskane wyniki.95741 11 Tablica VII Dzialanie przedluzonego po pryskiwaniu (0,05% substancji czynnej (Plutella maculipennis na Brassica oleracea) 12 Substancja czynna C zwiazek o wzorze 11 zwiazek o wzorze 16 Smiertelnosc w % po 4 dniach 50 100 100 8 dniach 0 100 100 IT dniacr 100 100 Przyklad VIII. Testowanie Plutella (dziala¬ nie przedluzonego po podlaniu). Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetyloformaimidu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloaryiloipoliglikoHowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora, po czym koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Sadzonki kapusty (Brassica oleracea) podlewa sie po 50 ml preparatu substancji czynnej, tak by preparat wnikal w glebe bez zwilzania lisci ka¬ pusty. Substancja czynna jest pobierana przez ro¬ sline z gleby i w ten sposób przedostaje sie do lisci.Po podanym czasie rosliny obsadza sie gasieni¬ cami tanltnisia (Plutella maculipennis). Po 3 dniach oznacza sie smiertelnosc w %, przy * czym 100% oznacza, ze wszystkie gasienice zostaly zabite, a 0% ze zadna gasienica nie zostala zabita, W tablicy VIII podaje sie substancje czynne, stezenia substancji czynnych, czas obserwacji i uzyskane wyniki.Tablica VIII Dzialanie przedluzone po podlaniu (0,025% substan¬ cji czynnej {Plutella maculipennis na Brassica oleracea) Substancja czynna C zwiazek o wzorze 6 zwiazek o wzorze 7 zwiazek o wzorze 8 zwiazek o wzorze 4 zlwiazek o wzorze 12 awiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 14 zwiazek o wzorze 15 zwiazek o wzorze 17 zwiazek o wzorze 18 Smiertelnosc w °y 4 dniach 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 fi •a 90 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 11 dniach 0 100 100 100 100 100 100 100 100 i 100 100 i ro po dniach 100 100 100 100 100 100 100 100 100 i 100 40 45 Przyklad IX. Test Lt10o dla dwutskrzydlych.Testowane zwierze: Musca damestica. Rozpuszczal¬ nik: aceton. Rozpuszcza sie 2 czesci wagowe sub¬ stancji czynej w 1000 czes-ciach objetosciowych rozpuszczalnika. Tak otrzymany roztwór rozciencza sie tym samym rozpuszczalnikiem do osiagniecia mniejszego zadanego stezenia.Do naczynka Petriego wprowadza sie pipetka 2,5 ml roztworu substancji czynnej. Na dnie na- iczynka znajduje sie bibula filtracyjna o srednicy 9,5 cm. Naczynko, pozostawia sie otwarte do cal¬ kowitego ulotnienia sie rozpuszczalnika. W zalez¬ nosci od stezenia roztworu substancji czynnej ilosc substancji czynnej przypadajaca na 1 m2 bibuly jest zupelnie rózna. Nastepnie do naczynka wpro¬ wadza sie okolo 25 testowanych zwierzat i naczyn¬ ko przykrywa sie wieczkiem szklanym.Stan zwierzat bada sie na biezaco. Ustala sie czas uplywajacy od wystapienia 100% smiertelnos¬ ci.W tablicy IX podaje sie testowane zwierzeta, substancje czynne oraz czas uplywajacy do wy¬ stapienia 100% smiertelnosci.Tablica IX Tes,t LT10o dla dwuskrzydlych (Musca domestica) Substamcja czynna 1 B zwiazek o wzorze 4 zwiazek o wzorze 8 zwiazek o wzorze 13 zwiazek o wzorze 14 zwiazek o wzorze 17 zwiazek o wzorze 8 zwiazek o wzorze 9 zwiazek o wzorze 5 zwiazek o wzorze 27 zwiazek o wzorze 28 Stezenie substancji czynnej w roztworze w % 2 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 . 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 LT100 w minutach (0 lub go¬ dzinach (h) 3 6h 120' 80' 80' 95'. . 110' 120' 195' 100' 50' 90' ' | Pnzyklaldy wytwarzainia.Przyklad X. Zawiesine 13,2 g (0,1 mola) chlo- 50 rowodorku 2-hydroksypirymidyny i 34,5 g (0,25 mola) weglanu potasu w 300 ml aoetonitrylu trak¬ tuje sie 17,2 g (0,1 mola) chlorku kwasu 0-etyloeta- notionofosfonowego. Nastepnie mieszanine reakcyj¬ na miesza sie przez 3 godziny w temperaturze 55 50°C, po czym chlodzi sie do temperatury 20°C i dodaje 600 ml toluenu. Wytrzasa sie dwa razy z 500 ml wody, faze organiczna oddziela sie i osu¬ sza siarczanem sodu. Nastepnie usuwa sie 'rozpusz¬ czalnik pod zmniejszonym cisnieniem, pozostalosc 60 poddestylowuje sie w temperaturze 80°C.Otrzymuje sie 20 g (86% wydajnosci teoretycz¬ nej) estru 0-etylo-0-pirymidynylowego^(2) kwasu etanotionofosfonowego o wzorze 4 w postaci zól¬ tego oleju o wspólczynniku zalamania swiatla 65 n 22 = 1,5283.$5741 13 W sposób analogiczny mozna wytworzyc zwiaz¬ ki zestawione w tablicy X. 14 z 80*/« wydajnoscia i zwiazek o wzorze 32 o tem- jperaturze topnienia 210°C z 72% wydajnoscia.Przy¬ klad nr XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV xxv XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX XXXI XXXII XXXIII XXXIV Tablica X Zwiazek zwiazek o wzorze 5 zwiazek o wzorze 6 zwiazek o wzorze 7 zwiazek o wzorze 8 zwiazek o wzorze 9 zwiazek o wzorze 10 zwiazek o wzorze 11 zwiazek o wzorze 12 zwiazek o wzorze 113 zwiazek! o Wzorze 14 zwiazek o wzorze 15 zwiazek o wzorze 16 zwiazek o wzorze 17 zWiazek o wzorze 18 zwiazek o wzorze 19 zwiazek o wzorze 20 zwiazek o wzorze 21 gwiazek o wzorze 22 zwiazek o wzorze 23 zwiazek o wzorze 24 zwiazek o wzorze 25 zwiazeko wzorze 26 zwiazek o wzorze 75 zwiazek o wzorze 28 Wydajnosc °/o teorii 77 78 85 54 89 75 79 75 79 69 73 64 62 48 52:" • 68 59 52 78 67 27 58 Wlasciwosci fizyczne temperatura topnienia °C Wspólczynnik zalamania swiatla n26 = l 5310 D n24 = 1,5358 n25 = 1,5194 56 n^ = 1,5203 ™ = 1,5774 ^ = 1,6006 ng = 1,5833 n2* = 1,5468 nM = 1,5363 n*J = 1,5250 nM = i,5^09 n24' =1,5472 nM = 1,5513 ng = i^5i®8 ng =1,5140 n26 # = 1,5407 ng = i,Si69 n24 = 1,5108 n24 = 1,5851 ng = 1,5085 54^56 n24 = 1,5358 D ' . n23 = i 5240 Pochodne 2^hydroksyipirymidyny o wzorze 3 sto¬ sowane jako zwiazki wyjsciowe mozna wytwo¬ rzyc na przyklad w nizej podany sposób.Do roztworu 30 g (0,5 mola) mocznika w 350 ml cieplego etanolu dodaje sie <90 g (0,55 mola) l^l,3,3-iczterometo!ksypropainu i nastepnie do mie¬ szaniny wkrapla sie w ciagu 1—2 godzin 100 ml stezonego kwasu solnego, utrzymuje sie pirzy tym temperature 30—40°C, po czym miesza sie przez godzin w temperaturze pokojowej. Po dodaniu 500 ml eteru produkt reakcji odsacza sie. Otrzy¬ muje sie 48,5 g (lOP/o wydajnosci teoretyicznej) chlo¬ rowodorku 2-hydroksypirymidyny o wzorze 29 w postaci zóltego proszku w temperaturze topnienia 198-H201°C (rozklad).W sposób analogiczny mozna wytworzyc zwia-- zek o wzorze 30 o temperaturze topnienia 236°C (rozklad) z 94%-owa wydajnoscia, zwiazek o wzo¬ rze 31 o temperaturze topnienia 240°C (rozklad) 50 55 60 Roztwór 66 g (0,5 mola) chlorowodorku 2-hydro- klsypirymidyny w 80 ml wody traktuje sie w tem¬ peraturze pokojowej 84 g (0,525 mola) bromu. Na¬ stepnie mieszanine ogrzewa sie przez 15 minut do temperatury 70^80°C, po czym .chlodzi sie do tem¬ peratury 5—IK0°C. Wytracony produkt odsacza sie i przemywa woda. Otrzymuje sie w ten sposób 56 g (64°/o wydajnosci teoretycznej) 2^hydroksy-5- -Ibromopirymidyny o wzorze 33 w postaci bezbar¬ wnego proszku o temperaturze topnienia 250°C.W sposób analogiczny mozna wytworzyc zwia¬ zek o wzorze 34 o temperaturze topnienia 218°C (rozklad) z 45%-oWa wydajnoscia.CH3 N "C-Px OC^H^-iso Wzór 28 ^NXoHxHCl Wzór 29 r^N Wzór 30 CH^Vx0Hx MCI CH3 CHg^S^OH x 1ICI Wzór 3195741 CH3 CH3 N^OH x HCl Wzór 32 SAgh Wzór 33 Wzór 34 ;p-ci + iir2cd,-C4Hg0 ^ JL J;p-(rj C2H5 a Schemat DN-3, zam. 1025/77 Cena 45 zl PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy, roztoczobójczy i nicienio- foójczy zawierajacy substancje czynna oraz staly « lub ciekly nosnik i'lub substancje czynne powierz-95741 15 chniowoczynne, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna nowe estry pirymidynylowe kwa¬ sów tionofosfonowych o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, R' oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, 5 ca lub wodoru. 16 lub rodnik fenylowy, R" i RIV oznaczaja rodniki alkilowe o 1—4 atomach wegla lub atomy wodoru i w tym zakresie znaczen moga miec takie same lub rózne znaczenie i R"' oznacza atom chlorow- III IV pVVxr Hzór 1 RO \ P-Hcd R i/ Hzór 2 Wzór 3 C2H3 Wzór A95741 CH3 N 0-Px Wzór 5 C2H5 QX »/0CH3 N 0-P, C2H5 Wzór 6 on/^o-l^- ^C2H5 Wzór 7 L A ?/C2H5 N 0-Pv x0CH5 Wzór 8 XA «/0c2h5 CHj N 0-Px L ° C2H5 Wzór 9 CH3 N °-ps/\ Wzór 1095741 Wzór 11 w ^N Wzór 12 Xu< /0CH3 C2H5 Wzór 13 CL^N Wzór 14 ^C2H5 r^N ^ J/0C3Hrn |f ^0-P. Wzór 15 C2H3 Cl yizir 10 ^=/^ma N \ H Wzór 17 BrV^N S oc „ ^ k jL0-}/°C3H7~n C2H5 Wzór 18 W Jk »/CH3 XN^0-P^ ° Wzór 19 ^N 3 ,.1 /CH3 CH^N 0-P. 0C3H7"iso Wzór 20 ^A VCH3 XN 0-P^ Wzór 21 3 f CH3 CH3 N V_K\ ,A,A0-P; 0C2H5 Wzór 2295741 CH, SN 5 x0C»H7-n Wzór 23 CH, I CH 5 J^% AA "A= 3 ,, w r^ Wzór 24 0C2H5 CH, OC2H& Wzór 2595741 CH3 Wzór 26 .Xx. CH3 N S Lo *s b* OCH3 Wzór 27 CH3 ciXn * PL