PL228038B1

PL228038B1 - Ciecze jonowe z kationem N-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetyl-β-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-alkilodimetyloamoniowym i anionem (4-chloro-2-metylofenoksy)octanowym oraz sposób ich otrzymywania

Info

Publication number: PL228038B1
Application number: PL413284A
Authority: PL
Inventors: Juliusz Pernak; Anna Chrobok; Karol Erfurt; Kamil Czerniak; Katarzyna Marcinkowska; Tadeusz Praczyk
Original assignee: Inst Ochrony Roślin
Priority date: 2015-07-27
Filing date: 2015-07-27
Publication date: 2018-02-28
Also published as: PL413284A1

Description

Przedmiotem wynalazku są ciecze jonowe z kationem W-[2-{2,3,4,6-tetra-O-acetyl-3-D-glukopiranozytoksy)etylo]-W,W,W-alkilodimetyloamoniowym i anionem (4-chloro-2-metylofenoksyjoctanowym oraz sposób ich otrzymywania, mające zastosowanie jako środki o działaniu herbicydowym.

W literaturze patentowej i naukowej termin „ciecze jonowe” (ang. ionic liquids) odnosi się do związków organicznych składających się z jonów o temperaturze topnienia poniżej 100°C. Do pierwszych cieczy jonowych, które znalazły zastosowanie, zaliczono te z kationami 1,3-dialkiloimidazoliowymi lub 1-alkilopirydyniowymi oraz zawierające aniony chloroglinianowe. Ciecze jonowe zbudowane są z kationu organicznego i anionów, zarówno organicznych, jak i nieorganicznych. Ładunek dodatni w kationie najczęściej znajduje się na atomach azotu, fosforu lub siarki. W przypadku anionu organicznego ładunek ujemny może być zlokalizowany na atomie tlenu lub azotu. Najczęściej stosowane ciecze jonowe składają się z organicznego kationu amoniowego, imidazoliowego, pirydyniowego, fosfoniowego, piperydyniowego, morfoliniowego lub sulfoniowego. Możliwe jest również otrzym anie soli piryliowej będącej przedstawicielem nowej grupy cieczy jonowych, w których ładunek dodatni zlokalizowany jest na atomie tlenu.

Dokładne poznanie wiedzy na temat właściwości fizycznych, chemicznych oraz biologicznych cieczy jonowych jest konieczne w celu projektowania ich dla określonych celów. Ważną cechą cieczy jonowych jest różnorodność ich właściwości, którą można osiągnąć poprzez niezależne modyfikowanie kationów oraz anionów.

Herbicydowe ciecze jonowe (ang. herbicidal ionic liquids) znane są w literaturze od 2011 roku m.in. J. Pernak, A. Syguda, D. Janiszewska, K. Materna, T. Praczyk, Tetrahedron, 2011,67, 4838-4844. Stanowią one bezpieczniejszą alternatywę dla dostępnych powszechnie środków ochrony roślin. Defini owane są jako sole organiczne zawierające jon herbicydowy oraz topiące się w temperaturze poniżej 100°C. Uważane są za bezpieczne związki, ponieważ są nielotne i trudnopalne. Dodatkowo charakteryzują się dużą łatwością regulowania ich toksyczności oraz uzyskania preferowanych właściwości fizykochemicznych poprzez dobór odpowiedniego przeciwjonu.

Metody otrzymywanie oraz zastosowanie herbicydowych cieczy jonowych zostało opisane w zgłoszeniach patentowych: J. Pernak, J. Shamshina, T. Praczyk, A. Syguda, J. Dominika, M. Smiglak, G. Gurau, D. T. Daly, R. D. Rogers, WO 2012 006 313 A2; J. Pernak, M. Niemczak, S. Giertych, PL 218453 B1, J. Pernak, M. Niemczak, S. Giertych, R. Giszter, T. Praczyk, PL 218454 B1.

Amoniowe ciecze jonowe będące pochodnymi D-glukozy znane są już w literaturze naukowej i znalazły zastosowanie jako katalizatory w reakcji Dielsa-Aldera, co zostało omówione w K. Erfurt,

I. Wandzik, K. Walczak, K. Matuszek, A. Chrobok, Green Chem., 2014, 16, 3508-3514. Sole zawierające amoniowy kation N-glukopiranozylowy mogą również działać jako inhibitory deaminazy AMP, co zostało przedstawione w A.C. Składanowski, P. Stepnowski, K. Kleszczynski, B. Dmochowska, Environ. Toxicol. Pharmacol., 2005, 19, 291-296.

Jako szczególne przykłady cieczy jonowych o wzorze ogólnym 1 wymienić można:

• (4-chloro-2-metylofenoksy)octan W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-W,W,W-trimetyloamoniowy, • (4-chloro-2-metylofenoksy)octan W-[2-{2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-W,W,W-dimetylobutyloamoniowy, • (4-chloro-2-metylofenoksy)octan W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo-N,N,N-dimetylooktyloamoniowy, • (4-chloro-2-metylofenoksy)octan W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetylododecyloamoniowy, • (4-chloro-2-metylofenoksy)octan W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo)N,N,N-dimetyloheksadecyloamoniowy.

Istotą wynalazku są amoniowe ciecze jonowe z kationem W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-W,W,W-alkilodimetyloamoniowym i anionem herbicydowym, o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza podstawnik prostołańcuchowy o długości łańcucha węglowego od jednego do szesnastu atomów węgla, a A oznacza anion (4-chloro-2-metylofenoksy)octanowy, o wzorze ogólnym 2, a sposób ich otrzymywania polega na tym, że bromki W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-Dglukopiranozyloksy)etylo]-W,W,W-alkilodimetyloamoniowe o wzorze ogólnym 3, w którym R oznacza podstawnik prostołańcuchowy o długości łańcucha węglowego od jednego do szesnastu atomów węgla rozpuszcza się w alkoholu alifatycznym o długości łańcucha węglowego od 1 do 4 atomów węgla

PL 228 038 B1 lub ich mieszaninie, korzystnie w metanolu, miesza się w stosunku molowym od 0,8:1 do 1:1,2, k orzystnie 1:1 z alkoholowym roztworem soli sodowej lub potasowej, lub litowej, lub amonowej kwasu (4-chloro-2-metylofenoksy)octowego, o stężeniu co najmniej 1%, w temperaturze od 20 do 60°C, korzystnie 20°C, w czasie co najmniej 2 minut, następnie odsącza się wytrącony z alkoholu lub ich mieszaniny nieorganiczny produkt uboczny, po czym rozpuszczalnik lub ich mieszaninę, usuwa się.

Dzięki zastosowaniu rozwiązania według wynalazku uzyskano następujące efekty techniczno-użytkowe:

• syntezowane czwartorzędowe fenoksyoctany amoniowe są cieczami jonowymi, • otrzymane ciecze jonowe charakteryzują się niemierzalną w temperaturze pokojowej prężnością par, • wykazują wysoką stabilność termiczną, • syntezowane ciecze jonowe są dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych oraz wodzie, • otrzymane amoniowe ciecze jonowe ze względu na szybką biodegradację nie zanieczyszczają środowiska, • kation amoniowy wchodzący w skład cieczy jonowych otrzymywany jest z surowców odnawialnych, • obecność kationu z długim łańcuchem alkilowym powoduje, że ciecze jonowe posiadają właściwości bakteriobójcze oraz grzybobójcze, • syntezowane ciecze jonowe skutecznie zwalczają chwasty, są to nowe herbicydowe ciecze jonowe.

Wynalazek został zilustrowany w poniższych przykładach:

P r z y k ł a d I

Otrzymywanie (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]WWW-trimetyloamoniowego (1):

Do kolby reakcyjnej zawierającej 35 cm metanolu wprowadzono 12,9 g (0,025 mola) bromku W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]WWW-trimetylo-amoniowego. Następnie, przy ciągłym mieszaniu wprowadzono 5,6 g (0,025 mola) soli sodowej kwasu (4-chloro-2-metylo₃ fenoksy)octanu rozpuszczonej w 25 cm metanolu. Reakcję wymiany anionu prowadzono przez 45 minut w temperaturze pokojowej. Wytrącony osad chlorku sodu usunięto poprzez filtrację, a z przesączu odparowano rozpuszczalnik. Produkt reakcji otrzymano z wydajnością 93%.

Strukturę produktu potwierdzono wykonując widmo protonowe i węglowe magnetycznego rezonansu jądrowego:

¹H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ ppm = 1,95 (s, 3H); 2,00 (s, 3H); 2,02 (s, 3H); 2,03 (s, 3H); 2,15 (s, 3H); 3,10 (s, 9H); 3,62 (m, 2H); 4,02-4,07 (m, 2H); 4,11 (dd, J = 12,3; 2,5 Hz, 2H); 4,16 (s, 2H); 4,20 (m, 1H); 4,83 (m, 1H); 4,95 (m, 2H); 5,28 (t, J = 9,6 Hz, 1H); 6,68 (d, J = 8,9 Hz, 1H); (dd, J = 9,0; 3,0 Hz, 1H); 7,12 (d, J = 2,8 Hz, 1H);

¹³C NMR (150 MHz, DMSOd6) δ ppm = 16,0; 20,2; 20,3; 20,5; 53,0; 61,5; 62,6; 64,3; 68,3; 70,7; 70,8; 71,9; 98,8; 112,9; 122,5; 125,9; 127,8; 129,3; 156,2; 169,1; 169,3; 169,5; 169,8; 170,1.

Analiza elementarna CHN dla C₂8H₄₀CINO₁₃ (M_mol = 634,07 g/mol): wartości obliczone (%): C = 53,04; H = 6,36; N = 2,21; wartości zmierzone: C = 53,51; H = 6,70; N = 1,76.

P r z y k ł a d II

Otrzymywanie (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]WWW-dimetylobutyloamoniowego (2):

W kolbie umieszczono 16,7 g (0,03 mola) bromku W-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo] WWW-dimetylobutyloamoniowego oraz 20 cm³ izopropanolu, po czym dodano małymi porcjami 7,2 g (0,03 mola) soli potasowej kwasu (4-chloro-2-metylofenoksy)octowego. Reakcję prowadzono przez 1 godzinę w temperaturze 40°C. W wyniku wymiany anionu, z roztworu wytrącił się biały osad chlorku potasu. Powstałą sól nieorganiczną oddzielono, zaś izopropanolowy przesącz odparowano pod obniżonym ciśnieniem otrzymując ciecz jonową.

Wydajność przeprowadzonej reakcji wyniosła 95%.

Strukturę otrzymanej soli potwierdzono wykonując widmo protonowe i węglowe magnetycznego rezonansu jądrowego: ¹H NMR (600 MHz, DMSO-d₆) δ ppm = 0,93 (m, 3H); 1,29 (m, 2H); 1,66 (m, 2H); 1,95 (s, 3H); 2,00 (s, 3H); 2,03 (d, J = 2,6 Hz, 6H); 2,15 (s, 3H); 3,04 (m, 6H); 3,32 (m, 2H); 3,57 (m, 4H); (m, 2H ) 4,17 (m, 3H ) 4,21-4,35 (m, 1H); 4,82 (m, 1H); 4,95 (m, 2H); 5,29 (t, J = 9,6 Hz, 1H); 6,68 (d, J = 8,7 Hz, 1H); 7,07 (dd, J = 8,6; 2,4 Hz, 1H); 7,13 (m, 1H);

PL 228 038 B1 ¹³C NMR (150 MHz, DMSOde) δ ppm = 13,5; 16,0; 19,1; 20,3; 20,4; 20,5; 23,7; 25,5; 50,7; 61,5; 62,0; 62,5; 63,9; 68,0; 68,3; 70,8; 71,9; 98,8; 112,9; 122,5; 125,9; 127,8; 129,4; 156,2; 169,2; 169,3; 169,5; 170,1; 170,5.

Analiza elementarna CHN dla C₃₁H₄₆CINO₁₃ (M_moi = 676,15 g/mol): wartości obliczone (%): C = 55,07; H = 6,86; N = 2,07; wartości zmierzone: C = 54,73; H = 9,25; N = 2,64.

P r z y k ł a d III

Otrzymywanie (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu A/-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,W-dimetyloktyloamoniowego (3):

₃

Do kolby reakcyjnej wprowadzono 30 cm etanolu oraz 12,3 g (0,02 mola) bromku N-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetyloktylo-amoniowego, po czym małymi porcjami, przy ciągłym mieszaniu wprowadzono 4,8 g (0,02 mola) (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu sodu ₃ rozpuszczonego w 20 cm etanolu. Reakcje prowadzono przez 3 godziny w temperaturze 60°C. Strącony osad chlorku sodu odsączono, a filtrat zatężono.

Amoniowa ciecz jonowa została otrzymana z wydajnością 92%.

Widmo protonowe i węglowe magnetycznego rezonansu jądrowego potwierdza strukturę synt ezowanej soli.

¹H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ ppm = 0,87 (m, 3H); 1,27 (m, 10H); 1,64 (br. s, 2H); 1,95 (s, 3H); 2,00 (s, 3H); 2,03 (d, J = 3,0 Hz, 6H); 2,15 (s, 3H); 3,04 (s, 6H); 3,29 (m, 2H); 3,58 (br. s, 2H); 4,07 (m, 3H); 4,13 (m, 1H); 4,17 (d, J = 4,7 Hz, 1H); 4,21 (s, 2H); 4,82 (m, 1H); 4,94- (m, 2H); 5,29 (t, J = 9,6 Hz, 1H); 6,69 (d, J = 8,7 Hz, 1H); 7,07 (dd, J = 8,6; 2,7 Hz, 1H); 7,13 (d, J = Hz, 1H);

¹³C NMR (150 MHz, DMSOd6) δ ppm = 13,9; 16,0; 20,2; 20,3; 20,4; 20,5; 22,0; 25,7; 28,5; 30,6; 31,2; 50,6; 61,5; 62,1; 62,6; 64,0; 68,0; 70,7; 70,8; 71,9; 98,9; 112,9; 122,6; 125,9; 127,8; 129,4; 156,1; 169,1; 169,2; 169,5; 170,0; 170,1.

Analiza elementarna CHN dla C35H54CINO13 (Mmol = 732,26 g/mol): wartości obliczone (%): C = 57,41; H = 7,43; N = 1,91; wartości zmierzone: C = 57,99; H = 7,90; N = 1,54.

P r z y k ł a d IV

Otrzymywanie (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu N-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetylododecyloamoniowego (4):

W 40 cm³ butanolu rozpuszczono 33,4 g (0,05 mola) bromku N-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetylododecyloamoniowego. Następnie dodano, przy ciągłym mieszaniu, 11,9 g (0,05 mola) (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu potasu. Mieszanie kontynuowano przez 1 godzinę w temperaturze 40°C. Wytrącony osad chlorku potasu usunięto przez filtrację, a z przesączu odparowano rozpuszczalnik.

Produkt reakcji otrzymano z wydajnością 96%.

¹H NMR (600 MHz, DMSO-d6) δ ppm = 0,86 (m, 3H); 1,24 (m, 18H); 1,65 (br, s, 2H); 1,95 (s, 3H); 2,00 (s, 3H); 2,03 (m, 6H); 2,14 (s, 3H); 3,07 (m, 6H); 3,42 (m, 2H); 3,55 (s, 2H); 4,07 (m, 3H); 4,14 (m, 3H); 4,20-4,34 (m, 1H); 4,84 (m, 1H); 4,91 (m, 2H); 5,29 (t, J = 9,6 Hz, 1H); 6,66 (d, J = 8,7 Hz, 1H); 7,07 (dd, J = 8,7; 2,7 Hz, 1H); 7,12 (d, J = 2,7 Hz, 1H);

¹³C NMR (75 MHz, DMSO-d_e) δ ppm = 14,0; 16,0; 20,2; 20,4; 20,5; 20,7; 21,8; 22,1; 25,7; 28,6; 28,7; 28,9; 29,0; 31,3; 50,8; 61,1; 61,5; 62,3; 64,3; 68,2; 70,7; 70,8; 71,9; 98,9; 112,8; 122,5; 125,9; 127,8; 129,3; 156,2; 169,1; 169,3; 169,5; 170,0; 170,2.

Analiza elementarna CHN dla C39H62CINO13 (Mmol = 788,37 g/mol): wartości obliczone (%): C = 59,42; H = 7,93; N = 1,78; wartości zmierzone: C = 59,01; H = 7,17; N = 1,36.

P r z y k ł a d V

Otrzymywanie (4-chloro-2-metylofenoksy)octanu N-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetyloheksadecyloamoniowego (5):

W reaktorze zaopatrzonym w mieszadło umieszczono 18,1 g (0,025 mola) bromku N-[2-(2,3,4,6₃

-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-N,N,N-dimetyloheksadecylo-amoniowego oraz 30 cm mieszaniny metanol-izopropanol (1:1 v/v). Następnie dodano małymi porcjami stechiometryczną ilość soli sodowej kwasu (4-chloro-2-metylofenoksy)octowego (0,025 mola). Mieszanie kontynuowano przez 30 minut w temperaturze pokojowej. Wytracony z roztworu chlorek sodu odsączono, po czym z przesączu odparowano rozpuszczalnik. Produkt suszono przez 24 godziny w temperaturze 50°C.

Wydajność przeprowadzonej reakcji wyniosła 95%.

PL 228 038 B1

Strukturę związku potwierdzono wykonując widmo protonowe i węglowe magnetycznego rezonansu jądrowego:

¹H NMR (600 MHz, DMSO-de) δ ppm = 0,85 (m, 3H); 1,24 (m, 26H); 1,63 (br. s, 2H); 1,95 (s, 3H); 2,00 (s, 3H); 2,03 (d, J = 3,2 Hz, 6H); 2,15 (s, 3H); 3,03 (s, 6H); 3,28 (m, 2H); 3,58 (br. s, 2H); 4,08 (m, 3H); 4,13 (m, 1H); 4,17 (m, 3H); 4,82 (m, 1H); 4,95 (m, 2H); 5,29 (t, J = 9,5 Hz, 1H); 6,67 (d, J = 8,7 Hz, 1H); 7,07 (dd, J = 8,6; 2,7 Hz, 1H); 7,12 (d, J = 2,7 Hz, 1H);

¹³C NMR (150 MHz, DMSOd6) δ ppm = 13,9; 16,0; 20,2; 20,3; 20,4; 20,5; 21,8; 22,1; 25,8; 28,6; 28,7; 28,9; 29,0; 29,1; 30,6; 31,3; 50,6; 61,5; 62,1; 62,6; 64,0; 68,0; 68,1; 70,8; 71,9; 98,9; 112,9; 122,5; 125,9; 127,8; 129,3; 156,2; 169,1; 169,2; 169,5; 169,8; 170,8.

Analiza elementarna CHN dla C₄₃H7₀CINO₁₃ (M_moi = 844,48 g/mol): wartości obliczone (%): C = 61,16; H = 8,36; N = 1,66; wartości zmierzone: C = 60,63; H = 8,02; N = 1,99.

Zastosowanie cieczy jonowych jako herbicydów oraz badania aktywności chwastobójczej w warunkach szklarniowych

Jako roślinę testową zastosowano gorczycę białą (Sinapis alba L.) oraz chabra bławatka (Centaurea cyanus L). Nasiona wysiewano do doniczek napełnionych glebą głębokość wynoszącą 1 cm. Po wytworzeniu liścieni dokonano przerywki, pozostawiając po 4 rośliny w każdej doniczce. Po wytworzeniu 4 liści rośliny opryskiwano roztworem zawierającym badane związki za pomocą opryskiwacza kabinowego wyposażonego w rozpylacz Tee Jet 1102, przemieszczający się nad roślinami ze stałą prędkością 3,1 m/s. Rozpylacz znajdował się w odległości 40 cm od wierzchołków roślin, zaś ciśnienie ₃ cieczy w rozpylaczu wynosiło 0,2 MPa Wydatek cieczy w przeliczeniu na 1 ha wynosił 200 dm .

Każdą z otrzymanych cieczy jonowych rozpuszczono w mieszaninie woda:etanol (1:1) w ilości odpowiadającej 400 g anionu (4-chloro-2-metylofenoksy)octanowego (MCPA) na 1 ha i przebadano skuteczność wobec gorczycy białej oraz chabra bławatka (tabela 1).

Jako środek porównawczy zastosowano zarejestrowany w Polsce herbicyd zawierający 300 g ₃

MCPA w formie soli sodowo-potasowej w 1 dm³ preparatu. Po wykonaniu zabiegu opryskiwania doniczki z roślinami ponownie umieszczono w szklarni, w temperaturze 20°C (± 2°C) i wilgotności powietrza 60%.

Po upływie 2 tygodni rośliny ścięto tuż na glebą i określono ich masę z dokładnością do 0,1 g, oddzielnie dla każdej doniczki. Badanie wykonano w 4 powtórzeniach w układzie całkowicie losowym. Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczono redukcję świeżej masy roślin w porównaniu do kontroli (rośliny nieopryskiwane badanymi związkami). Aktywność chwastobójcza cieczy jonowych z anionem MCPA została przedstawiona w tabeli 1.

T a b e l a 1

Ciecz jonowa	Gorczyca biała	Chaber bławatek
	zniszczenie chwastu (%)
1	54	40
2	77	69
3	75	39
4	87	57
5	76	56
Herbicyd	75	86

Wszystkie otrzymane ciecze jonowe wykazują aktywność herbicydową wobec roślin testowych. W przypadku gorczycy białej badane związki hamowały wzrost rośliny skuteczniej lub na tym samym poziomie w porównaniu do preparatu komercyjnego. Natomiast odnotowano mniejszą efektywność cieczy jonowych w zwalczaniu chabra bławatka w stosunku do wzorca, ale jest to wynik bardzo dobry.

Claims

1. Amoniowe ciecze jonowe z kationem /V-[2-(2,3,4,6-tetra-0-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-/V,/V,/V-alkilodimetyloamoniowym i anionem herbicydowym, o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza podstawnik prostołańcuchowy o długości łańcucha węglowego od jednego do szesnastu atomów węgla, a A oznacza anion (4-chloro-2-metylofenoksy)octanowy, o wzorze ogólnym 2.

2. Sposób otrzymywania amoniowych cieczy jonowych z kationem /V-[2-(2,3,4,6-tetra-O-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-/V,/V,/V-alkilodimetyloamoniowym, określonych zastrzeżeniem 1, znamienny tym, że bromki /V-[2-(2,3,4,6-tetra-0-acetylo-3-D-glukopiranozyloksy)etylo]-/V,/V,/V-alkilodimetyloamoniowe o wzorze ogólnym 3, w którym R oznacza podstawnik prostołańcuchowy o długości łańcucha węglowego od jednego do szesnastu atomów węgla rozpuszcza się w alkoholu alifatycznym o długości łańcucha węglowego od 1 do 4 atomów węgla, lub ich mieszaninie, korzystnie w metanolu, miesza się w stosunku molowym od 0,8:1 do 1:1,2, korzystnie 1:1 z alkoholowym roztworem soli sodowej lub potasowej, lub litowej, lub amonowej kwasu (4-chloro-2-metylofenoksyjoctowego, o stężeniu co najmniej 1%, w temperaturze od 20 do 60°C, korzystnie 20°C, w czasie co najmniej 2 minut, następnie odsącza się wytrącony z alkoholu, lub ich mieszaniny nieorganiczny produkt uboczny, po czym rozpuszczalnik lub ich mieszaninę usuwa się.