PL208278B1 - 4-(2-Butyloamino)-2,7- dimetylo-8-(2- metylo-6- metoksypiryd-3- ylo) pirazolo[1,5-a]-1,3,5- triazyna i jej zastosowanie, kompozycja farmaceutyczna oraz sposób skryningu ligandów dla receptora CRF i sposób wykrywania receptorów CRF - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest 4-(2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)pirazolo[1,5-a]-1,3,5-triazyna i jej zastosowanie, kompozycja farmaceutyczna oraz sposób skryningu ligandów dla receptora CRF i sposób wykrywania receptorów CRF. Związek według wynalazku znajduje zastosowanie do leczenia zaburzeń psychiatrycznych i chorób neurologicznych, wliczając w to zaburzenie depresyjne duże, zaburzenia związane z lękiem, zaburzenie wywołane stresem pourazowym, porażenie nadjądrowe i zaburzenia odżywiania się, jak również leczenia chorób immunologicznych, układu krążenia lub chorób związanych z sercem oraz leczenia nadwrażliwości okrężniczej związanej z zakłóceniami psychopatologicznymi i stresem, które polega na podawaniu 4-(2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)pirazolo-[1,5-a]-1,3,5-triazyny, jej enancjomerów i jej soli dopuszczonych do stosowania w farmacji, jako ligandu receptora czynnika uwalniającego kortykotropinę.

Czynnik uwalniający kortykotropinę (określany w niniejszym opisie skrótem ang. CRF), peptyd zbudowany z 41 aminokwasów, jest głównym regulatorem fizjologicznym wydzielania peptydu pochodzącego z proopiomelanokortyny (skrót ang. POMC) z przedniego płata przysadki [J. Rivier i inni.

Proc. Nat. Acad. Sci. (USA), 80, strona 4851 (1983); W. Vale i inni. Science, 213, strona 1394 (1981)]. Oprócz jego roli wewnątrzwydzielniczej w przysadce, immunohistochemiczne umiejscowienie CRF wskazuje, że poza podwzgórzem, hormon znajduje się w wielu miejscach ośrodkowego układu nerwowego i charakteryzuje się szerokim spektrum oddziaływania autonomicznego, elektrofizjologicznego i behawioralnego, zgodnego z jego działaniem w mózgu jako neurotransmitera i neuromodulatora [W. Vale i inni, Rec. Prog. Horm. Res., 39, strona 245 (1983); G.F. Koob, Persp. Behav. Med., 2, strona 39 (1985); E.B. De Souza i inni, J. Neurosci., 5, strona 3189 (1985)]. Jest także oczywiste, że CRF odgrywa znaczącą rolę w integrowaniu odpowiedzi układu immunologicznego na fizjologiczne, psychologiczne oraz immunologiczne czynniki powodujące stresy [J.E. Blalock, Physiological Reviews, 69, strona 1 (1989); J.E. Morley, Life Sci., 41, strona 527 (1987)].

Dane kliniczne dostarczają dowody, że CRF odgrywa rolę w zaburzeniach psychiatrycznych i chorobach neurologicznych, wliczając w to depresję, zaburzenia związane z lękiem i zaburzenia odżywiania się. Postulowano także, że CRF odgrywa rolę w etiologii i patofizjologii choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, choroby Huntingtona, postępującego porażenia nadjądrowego i stwardnienia zanikowego bocznego, ponieważ choroby te zależą od zaburzenia czynności neuronów CRF w ośrodkowym układzie nerwowym [dla przeglądu tych zagadnień patrz: E.B. De Souza, Hosp. Practice, 23, strona 59 (1988)].

W przypadku psychozy maniakalno-depresyjnej lub dużego zaburzenia depresyjnego, u osobników nie przyjmujących leków, stężenie CRF w płynie mózgowo-rdzeniowym (skrót ang. CSF) znacznie wzrasta [C.B. Nemeroff i inni. Science, 226, strona 1342 (1984); CM. Banki i inni, Am. J. Psychiatry, 144, strona 873 (1987); R.D. France i inni, Biol. Psychiatry, 28, strona 86 (1988); M. Arato i inni, Biol Psychiatry, 25, strona 355 (1989)]. Ponadto, gęstość receptorów CRF znacznie zmniejsza się w korze czołowej ofiar samobójstw, zgodnie z nadmiernym wydzielaniem CRF [C.B. Nemeroff i inni, Arch. Gen. Psychiatry, 45, strona 577 (1988)]. Dodatkowo, występuje przytępiona odpowiedź adrenokortykotropiny (ACTH) na CRF (po jej podaniu dożylnym), obserwowana u pacjentów w stanie depresji [P.W. Gold i inni, Am J. Psychiatry, 141, strona 619 (1984); F. Holsboer i inni, Psychoneuroendocrinology, 9, strona 147 (1984); P.W. Gold i inni, New Eng. J. Med., 314, strona 1129 (1986)]. Badania przedkliniczne na szczurach i naczelnych nie bę d ących lud ź mi dostarczaj ą dodatkowych argumentów dla hipotezy, że nadmierne wydzielanie CRF może być związane z objawami dostrzeganymi u ludzi w stanie depresji [R.M. Sapolsky, Arch. Gen. Psychiatry, 46, strona 1047 (1989)]. Jest to wstępny dowód, że tricykliczne środki przeciwdepresyjne mogą zmieniać poziomy CRF i tym samym modulować liczbę receptorów CRF w mózgu. [Grigoriadis i inni, Neuropsychopharmacology, 2, strona 53 (1989)].

Postulowano także, że CRF odgrywa rolę w etiologii zaburzeń związanych z lękiem. CRF wywołuje efekty lękowe u zwierząt i wzajemne oddziaływania pomiędzy benzodiazepinowymi/niebenzodiazepinowymi środkami przeciwlękowymi i CRF, wykazano na różnych modelach bechawioralnych lęku [D.R. Britton i inni, Life Sci., 31, strona 363 (1982); C.W. Berridge i A.J. Dunn Regul., Peptides, 16, strona 83 (1986)]. Badania wstępne z użyciem próbnego antagonisty receptora CRF, α-helikalnego, owczego CRF (9-41), w różnych paradygmatach behawioralnych wykazały, że antagonista wywołuje efekty „typu przeciwlękowego, które są ilościowo podobne do efektów wywoływanych

PL 208 278 B1 przez benzodiazepiny [C. W. Berridge i A.J. Dunn, Horm. Behav., 21, strony 393 (1987), Brain Research Reviews, 15, strona 71 (1990)].

Wszystkie badania neurochemiczne, wewnątrzwydzielnicze i wiązania receptora wykazały wzajemne oddziaływania pomiędzy CRF i benzodiazepinowymi środkami przeciwlękowymi, udowodniły dodatkowo zaangażowanie CRF w tych zaburzeniach. Chlordiazepoksyd łagodzi skutki „wywoływania lęku przez CRF, zarówno w teście konfliktu [K.T. Britton i inni, Psychopharmacology, 86, strona 170 (1985); K.T. Britton i inni, Psychopharmacology, 94, strona 306 (1988)] jak i w teście przestraszenia akustycznego [N.R. Swerdlow i inni, Psychopharmacology, 88, strona 147 (1986)], które to testy przeprowadzono na szczurach. Benzodiazepinowy antagonista receptora (Rol5-1788), który sam w teście konfliktu czynnościowego nie wykazuje aktywności behawioralnej, odwracał skutki CRF w sposób zależny od dawki, podczas gdy odwrotny agonista benzodiazepinowy (FG7142) zwiększał działanie CRF [K.T. Britton i inni, Psychopharmacology, 94, strona 306 (1988)].

Mechanizmy i miejsca działania, poprzez które standardowe środki przeciwlękowe i środki przeciwdepresyjne oddziałują leczniczo, pozostają do wyjaśnienia. Jednakże przyjęto hipotezę, że biorą one udział w tłumieniu nadmiernego wydzielania CRF, który obserwuje się w tych zaburzeniach. Szczególnym przedmiotem zainteresowania jest to, że pierwotne badania sprawdzające skutki działania antagonisty receptora CRF (α-helikalny CRF9-41) w różnych paradygmatach behawioralnych wykazały, że antagonista CRF powoduje skutki „typu przeciwlękowego, podobne jakościowo do skutków działania benzodiazepin [dla przeglądu tych zagadnień patrz: G.F. Koob i K.T. Britton w „Corticotropin-Releasing Factor: Basic and Clinical Studies of a Neuropeptide, edytorzy E.B. De Souza i C.B. Nemeroff, CRC Press, strona 221 (1990)].

Dodatkowo postulowano, że CRF odgrywa rolę w chorobach układu krążenia lub w chorobach związanych z sercem, jak również w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych wywoływanych stresem, takich jak nadciśnienie, częstoskurcz i niewydolność serca zastoinowa, udar, zespół nadwrażliwości jelita grubego, pooperacyjna niedrożność jelita i nadwrażliwość okrężnicza związana z zakłóceniami psychopatologicznymi oraz stres [dla przeglądu tych zagadnień patrz: Edytorzy E.D. DeSouza, C.B. Nemeroff, „Corticotropin-Releasing Factor: Basic and Clinical Studies of a Neuropeptide; Edytorzy E.B. De Souza i C.B. Nemeroff, CRC Press, strona 221 (1990) i C. Maillot, M. Million, J.Y. Wei, A. Gauthier, Y. Tache, Gastroenterology, 119, strony 1569-1579 (2000)].

Zaproponowano, że nadmierna ekspresja lub zaniżona ekspresja CRF, jest przyczyną szeregu zaburzeń medycznych. Do takich zaburzeń nadających się do leczenia zalicza się psychozę maniakalno-depresyjną, lęk, depresję, ból głowy, zespół nadwrażliwości jelita grubego, zaburzenie związane ze stresem pourazowym, porażenie nadjądrowe, supresję immunologiczną, chorobę Alzheimera, choroby żołądkowo-jelitowe, jadłowstręt psychiczny lub inne zaburzenie odżywiania się, narkomanię lub objawy związane z wychodzeniem z choroby alkoholowej lub uzależnienia od leku, choroby zapalne, choroby układu krążenia lub choroby związane z sercem, problemy związane z płodnością, zakażenia wirusem HIV, stres krwotoczny, otyłość, niepłodność, urazy głowy i rdzenia kręgowego, epilepsję, udar, wrzody, stwardnienie zanikowe boczne, hipoglikemię, nadciśnienie, częstoskurcz i niewydolność serca zastoinową, udar, osteoporozę, poród przedwczesny, karłowatość psychosocjalną, gorączkę wywołaną stresem, owrzodzenie, biegunkę, pooperacyjną niedrożność jelita i nadwrażliwość okrężniczą związaną z zaburzeniem psychopatologicznym oraz stres lecz nie ograniczając się do nich [dla przeglądu tych zagadnień patrz: J.R. McCarthy, S.C. Heinrichs i D.E. Grigoriadis, Cuur. Pharm. Res., 5, strony 289-315 (1999); P.J. Gilligan, D.W. Robertson i R. Żaczek, J. Medicinal Chem., 43, strony 1641-1660 (2000), G. P. Chrousos, Int. J. Ohesity, 24., suplement 2, S50-S55 (2000); E. Webster, D.J. Torpy, I.J. Elenkov, G.P. Chrousos, Ann. N.Y. Acad. Sci., 840, strony 21-32 (1998); D. J. Newport i C.B. Nemeroff, Curr. Opin. Neurobiology, 10, strony 211-218 (2000); G. Mastorakos i I. Ilias, Ann. N.Y. Acad. Sci., 900, strony 95-106 (2000); M.J. Owens i C.B. Nemeroff, Expert Opin. Invest. Drugs, 8, strony 1849-1858 (1999); G. F. Koob, Ann. N.Y. Acad. Sci., 909, strony 170-185 (2000)].

W każdej z poniższych publikacji opisano związki będące antagonistami CRF, jednakże w żadnej z nich nie ujawniono związków opisanych w niniejszym zgłoszeniu: WG 95/10506; WO 99/51608; WO 97/35539; WO 99/01439; WO 97/44308; WO 97/35846; WO 98/03510; WO 99/11643; PCT/US99/18707; WO 99/01454; oraz WO 00/01675.

Przedmiotem wynalazku jest 4-(2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna jej izomery, jej postacie stereoizomeryczne, mieszaniny jej postaci ste4

PL 208 278 B1 reoizomerycznych dopuszczone do stosowania w farmacji lub postacie jej soli dopuszczonych do stosowania w farmacji.

Korzystnym związkiem według wynalazku jest związek o wzorze (I):

och₃ (I) postacie jego soli dopuszczonych do stosowania w farmacji, którym to związkiem jest 4-(R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna.

Korzystnie, związek według wynalazku i postacie jego soli dopuszczonych do stosowania w farmacji, są w zasadzie wolne od jego stereoizomeru (S).

Korzystnym związkiem według wynalazku jest 4-((R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna.

Dalszym aspektem wynalazku jest kompozycja farmaceutyczna zawierająca substancję czynną oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik, która według wynalazku zawiera jako substancję czynną leczniczo skuteczną ilość wyżej określonego związku.

Korzystnie, kompozycja według wynalazku zawiera jako substancję czynną leczniczo skuteczną ilość wyżej określonego związku w postaci stereoizomeru (R).

Innym aspektem wynalazku jest zastosowanie wyżej określonego związku do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej do leczenia niepokoju lub depresji u ssaków.

Innym aspektem wynalazku jest sposób skriningu ligandów dla receptorów CRF, który według wynalazku polega na tym, że sposób ten obejmuje:

a) przeprowadzenie próby wiązania kompetycyjnego z receptorem CRF, wyżej określonego zwią zku wedł ug wynalazku, który jest znaczony wykrywalnym znacznikiem i kandydata na ligand; oraz

b) wyznaczenie zdolności kandydata na ligand do zastąpienia tego związku znaczonego.

Dalszym aspektem wynalazku jest sposób wykrywania receptorów CRF w tkance, który według wynalazku polega na tym, że sposób ten obejmuje:

a) kontaktowanie z tkanką wyżej określonego związku według wynalazku, który jest znaczony wykrywalnym znacznikiem, w warunkach które umoż liwiają wiązanie związku do tkanki; oraz wykrywanie związku znaczonego związanego z tkanką.

Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku znajdują zastosowanie w leczeniu psychozy maniakalno-depresyjnej, lęku, depresji, zespołu nadwrażliwości jelita grubego, zaburzenia związanego ze stresem pourazowym, porażenia nadjądrowego, supresji immunologicznej, choroby Alzheimera, choroby żołądkowo-jelitowej, jadłowstrętu psychicznego lub innego zaburzenia odżywiania się, objawów związanych z wychodzeniem z uzależnienia lekowego lub choroby alkoholowej, narkomanii, zaburzenia zapalnego, problemów związanych z płodnością, zaburzeń których leczenie można przeprowadzić lub ułatwić przez antagonizowanie CRF albo zaburzenia które jest wybrane spośród takich zaburzeń zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie kości i stawów, bólu, astmy, łuszczycy i alergii; zaburzenia w postaci ogólnego niepokoju; paniki, fobii, natręctwa myślowego i czynności przymusowych; stresu pourazowego; zaburzeń snu spowodowanych stresem; odczuwanie takiego bólu jak ból mięśni spowodowany włókniakiem; zaburzeń nastroju, takich jak depresja, wliczając w to zaburzenie depresyjne duże, pojedynczy epizod depresyjny, depresję powtarzającą się, depresję u dzieci wywoł aną maltretowaniem i depresję poporodową ; zaburzenia regulacji temperatury; zabuPL 208 278 B1 rzeń dwubiegunowych; cyklotymii; zespołu zmęczenia; bólu głowy spowodowanego stresem; raka, zakażeń wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV); chorób powodujących zwyrodnienie tkanki nerwowej, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i choroba Huntingtona; chorób żołądkowo-jelitowych, takich jak owrzodzenie, zespół nadwrażliwości jelita grubego, choroba Crohna, okrężnica spastyczna, biegunka i pooperacyjna niedrożność jelita oraz nadwrażliwość okrężnicza związana z zaburzeniami psychopatologicznymi i stresem; zaburzeń jedzenia, takich jak jadłowstręt psychiczny i wilczy głód; stresu krwotocznego; stresu wywołanego epizodami psychotycznymi; zespołu chorej tarczycy; zespołu niewłaściwego hormonu antydiuretycznego (ADH); otyłości; niepłodności; urazów głowy; urazu rdzenia kręgowego; niedokrwionego uszkodzenia neoronalnego (na przykład niedokrwienie mózgowe, takie jak niedokrwienie hipokampa mózgowego); uszkodzenia neuronalnego spowodowanego czynnikiem toksycznym; epilepsji; zaburzeń powiązanych z układem krążenia i słuchem, wliczając w to nadciśnienie, częstoskurcz i niewydolność serca zastoinowa; udaru; zaburzeń czynności immunologicznych, wliczając w to stres wywołany zaburzeniami czynności immunologicznych (na przykład gorączka spowodowana stresem, zespół stresu świńskiego, gorączka związana z przewożeniem bydła, końskie migotanie napadowe i zaburzenia czynności u kurcząt wywołane zamknięciem, stres występujący zwykle u owiec lub stres u psów wywołany wzajemnymi relacjami człowiek-zwierzę); skurczów mięśniowych; nietrzymania moczu; otępienia starczego typu Alzheimera; demencji po wielu zawałach; stwardnienia zanikowego bocznego; uzależnienia od związków chemicznych i narkomanii (na przykład uzależnienia od alkoholu, kokainy, heroiny, benzodiazepin lub innych leków); objawów uzależnienia lekowego lub związanych z wychodzeniem z choroby alkoholowej; osteoporozy; karłowatości psychosocjalnej; oraz hipoglikemii u ssaków.

Tak więc, przedmiotem obecnego wynalazku jest nowy związek, który wiąże się do receptorów czynnika uwalniającego kortykotropinę, zmieniając tym samym skutki wywoływania lęku będące wynikiem wydzielania CRF. Związek według wynalazku jest użyteczny w leczeniu zaburzeń psychiatrycznych i chorób neurologicznych, zaburzeń związanych z niepokojem, zaburzenia wywołanego stresem pourazowym, porażenia nadjądrowego i zaburzeń odżywiania się, jak również w leczeniu chorób immunologicznych, układu krążenia lub związanych z sercem oraz w leczeniu nadmiernej wrażliwości okrężniczej związanej z zakłóceniami psychopatologicznymi i stresu u ssaków.

Nowy związek o wzorze (I) jest użyteczny jako antagonista czynnika uwalniającego kortykotropinę. Związek według wynalazku charakteryzuje się aktywnością jako antagonista czynnika uwalniającego kortykotropinę i wykazuje właściwości tłumienia nadmiernego wydzielania CRF. Kompozycje farmaceutyczne zawierające taki związek o wzorze (I) znajduje zastosowanie do supresji nadmiernego wydzielania CRF i/lub do leczenia zaburzeń wywołujących lęk.

Zastosowanie prób wiązania kompetycyjnego uważane jest za szczególnie wartościowe dla skriningu kandydatów na nowe związki, na przykład do identyfikacji nowych ligandów CRF albo innych związków posiadających nawet większe lub bardziej selektywne powinowactwo do receptorów CRF, którzy to kandydaci powinni być tym samym potencjalnie użyteczni jako leki. W próbie wyznacza się zdolność kandydata na ligand do zastąpienia związku znaczonego.

Dlatego też, przedmiotem wynalazku jest zastosowanie związku według wynalazku w próbie wiązania, w której jeden związek albo ich większa ilość mogą być znakowane, gdzie znacznik może bezpośrednio lub niebezpośrednio dostarczyć sygnał możliwy do wykrycia. Do różnych znaczników zalicza się radioizotopy, cząsteczki wywołujące fluorescencję, cząsteczki wywołujące chemiluminescencję, cząsteczki wiążące specyficznie, cząstki takie jak na przykład cząstki magnetyczne i tym podobne.

Inna odmiana wynalazku jest przeznaczona do zastosowania związków według wynalazku (szczególnie znaczonych związków według tego wynalazku), jako próbniki do lokalizacji receptorów w komórkach i tkankach oraz jako standardy i reagenty do użycia do określania właściwości receptorwiązanie dotyczących testowanych związków. Związki znaczone według wynalazku można użyć w badaniach in vitro, takich jak autoradiografia skrawków tkanki albo w badaniach in vivo, stosują c na przykład metody skaningowe PET lub SPECT. Szczególnie, związki korzystne według wynalazku są użyteczne jako standardy i reagenty przy oznaczaniu zdolności potencjalnych środków farmaceutycznych do wiązania do receptora CRF1.

Ze względu na swoje farmakologiczne właściwości, związek według wynalazku znajduje zastosowanie do wytwarzania wyrobu fabryczny, który składa się z:

a) materiału opakowaniowego;

b) nowego związku według którejkolwiek z odmian; oraz

PL 208 278 B1

c) etykiety lub wkładki do opakowania, zawartej wewnątrz tego materiału opakowaniowego, wskazują cej ż e ten zwią zek jest skuteczny w leczeniu niepokoju lub depresji.

Jak to użyto w niniejszym opisie, określenie „sole dopuszczone do stosowania w farmacji odnosi się do soli wytworzonych z nietoksycznych kwasów dopuszczonych do stosowania w farmacji, wliczają w to kwasy nieorganiczne i kwasy organiczne. Do odpowiednich, nietoksycznych kwasów zalicza się kwasy nieorganiczne i organiczne, reszt zasadowych takich jak aminy, na przykład kwas octowy, kwas benzenosulfonowy, kwas benzoesowy, kwas kamforosulfonowy, kwas cytrynowy, kwas etanosulfonowy, kwas fumarowy, kwas glukonowy, kwas glutaminowy, kwas bromowodorowy, kwas chlorowodorowy, kwas 2-hydroksyetanosulfonowy, kwas mlekowy, kwas maleinowy, kwas jabłkowy, kwas migdałowy, kwas metanosulfonowy, kwas śluzowy, kwas azotowy, kwas 4,4'-metyleno-bis-(3-hydroksy-2-naftoesowy), kwas pantotenowy, kwas fosforowy, kwas bursztynowy, kwas siarkowy, kwas winowy, kwas p-toluenosulfonowy i tym podobne; oraz sole alkaliczne lub organiczne reszt kwasowych, takich jak kwas karboksylowy, na przykład sole metalu alkalicznego i metalu ziem alkalicznych, pochodzące od następujących zasad: wodorku sodu, wodorotlenku sodu, wodorotlenku potasu, wodorotlenku wapnia, wodorotlenku glinu, wodorotlenku litu, wodorotlenku magnezu, wodorotlenku cynku, amoniaku, trimetyloaminy, trietyloaminy, etylenodiaminy, n-metyloglukaminy, lizyny, argininy, ornityny, choliny, N,N'-dibenzyloetylenodiaminy, chloroprokainy, dietanoloaminy, prokainy, n-benzylofenetyloaminy, dietyloaminy, piperazyny, tris(hydroksymetylo)aminometan, wodorotlenek tetrametyloamoniowy i tym podobne.

Sole dopuszczone do stosowania w farmacji związków według wynalazku można wytworzyć w reakcji wolnego kwasu lub postaci zasadowej tych związków, ze stechiometryczną ilością odpowiedniej zasady lub kwasu, w wodzie lub w rozpuszczalniku organicznym albo w mieszaninie obydwu, przy czym zwykle korzystne są środowiska niewodne, takie jak eter, octan etylu, etanol, izopropanol lub acetonitryl. Wykaz odpowiednich soli znajduje się w Remington's Pharmaceutical Sciences. Wydanie 17-te, Mack Publishing Company, Easton, PA, 1985, strona 1418, którą to publikację zamieszcza się w niniejszym jako referencję.

Użyte w niniejszym opisie określenie „proleki dopuszczone do stosowania w farmacji oznacza dowolne nośniki związane kowalentnie, które in vivo uwalniają aktywny lek macierzysty o wzorze (I), gdy taki prolek podaje się pacjentowi którym jest ssak. Proleki związków o wzorze (I) są, zgodnie z utrwaloną oceną medyczną, odpowiednie do stosowania w kontakcie z tkankami ludzi i niższych zwierząt, z nadmierną toksycznością, podrażnieniem, odpowiedzią alergiczną i tym podobnymi, proporcjonalnie do rozsądnego stosunku korzyść/ryzyko oraz są skuteczne z punktu widzenia ich przeznaczenia, jak również, gdy jest to możliwe, postacie amfoteryczne związków według wynalazku. Określenie „prolek oznacza związki, które in vivo są szybko przekształcane w związek macierzysty o wzorze (I), na przykład w wyniku hydrolizy we krwi. Grupy funkcyjne, które mogą być szybko przekształcane w wyniku rozszczepienia metabolicznego, tworzą in vivo klasę grup reaktywnych z grupą karboksylową związków według tego wynalazku. Obejmują one takie grupy jak alkanoil (taki jak acetyl, propionyl, butyryl i tym podobne), niepodstawiony lub podstawiony aroil (taki jak benzoil i podstawiony benzoil), alkoksykarbonyl (taki jak etoksykarbonyl), trialkilosilil (taki jak trimetylo- i trietylosilil), monoestry utworzone z kwasów dikarboksylowych (takie jak sukcynyl) i tym podobne, lecz nie ograniczając się do nich. Z powodu łatwości z którą grupy, ulegające rozszczepieniu metabolicznemu związków użytecznych według tego wynalazku, są rozszczepiane in vivo, związki posiadające takie grupy działają jak proleki. Korzyści wynikające ze związków posiadających grupy ulegające rozszczepieniu metabolicznemu są takie, że mogą one wykazywać ulepszoną dostępność biologiczną, w wyniku polepszonej rozpuszczalności i/lub szybkości absorpcji w stosunku do związku macierzystego dzięki obecności grup ulegających rozszczepieniu metabolicznemu. Dokładne omówienie zagadnień proleków znajduje się w podanych poniżej pozycjach literaturowych: „Design of Prodrugs, edytor H. Bundgaard, Elsevier, 1985; „Methods in Enzymology, edytorzy K. Widder i inni, Academic Press, 428, strony 309-396, 1985; „A Textbook of Drug Design and Development, edytorzy Krogsgaard-Larsen i H. Bundgaard, rozdział 5; „Design and Applications of Prodrugs strony 113-191, 1991; H. Bundgard,

Advanced Drug Delivery Reviews, 8, strona 1-38, 1992; Journal of Pharmaceutical Sciences, 77, strona 285, 1988; N. Nakeya i inni, Chem. Pharm. Bull., 32, strona 692, 1984; T. Higuchi i V. Stella, „Prodrugs as Novel Delivery Systems, Vol. 14 of the A.C.S. Symposium Series, and Bioreversible Carriers in Drug Design, edytor Edward B. Roche, American Pharmaceutical Association and Pergamon Press, 1987, które to doniesienia zamieszczono w niniejszym jako referencje.

PL 208 278 B1 „Proleki” są uważane za dowolne nośniki związane kowaletnie, które in vivo uwalniają aktywny lek macierzysty o wzorze (I), po podaniu takiego proleku pacjentowi którym jest ssak. Proleki związków o wzorze (I) wytwarza się przez zmodyfikowanie obecnych w związkach grup funkcyjnych w taki sposób, że modyfikacje są rozszczepiane do związków macierzystych, albo w rutynowym postępowaniu albo in vivo. Proleki obejmują związki w których grupy hydroksy, aminowa lub sulfhydrylowa są związane z dowolną grupą, która po podaniu pacjentowi którym jest ssak, ulega rozszczepieniu do postaci wolnej grupy, odpowiednio hydroksy, aminowej lub sulfhydrylowej. Do przykładów proleków zalicza się pochodne octanowe, mrówczanowe i benzoesanowe, funkcyjnych grup alkoholowych i aminowych w związkach o wzorze (I) i tym podobne, lecz nie ograniczając się do nich.

Użyte tutaj, w celu opisania związku, określenie „w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S) oznacza, że związek składa się w znacząco większej części z jego stereoizomeru (R) niż jego antypoda optyczna (to jest stereoizomer (S)). W korzystnej odmianie wynalazku, określenie „w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S) oznacza, że związek składa się z co najmniej około 90% wagowych jego stereoizomeru (R) i około 10% wagowych lub mniej, jego stereoizomeru (S).

W korzystniejszej odmianie wynalazku, określenie „w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S) oznacza, że związek składa się z co najmniej około 95% wagowych jego stereoizomeru (R) i około 5% wagowych lub mniej, jego stereoizomeru (S). W jeszcze korzystniejszej odmianie, określenie „w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S) oznacza, że związek składa się z co najmniej około 99% wagowych jego stereoizomeru (R) i około 1% wagowego lub mniej, jego stereoizomeru (S). W innej, korzystnej odmianie, określenie „w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S) oznacza, ż e związek składa się z prawie 100% wagowych jego stereoizomeru (R). Powyższe wartości procentowe odnoszą się do całkowitej ilości połączonych izomerów związku.

Określenie „leczniczo skuteczna ilość związku według tego wynalazku, oznacza ilość skuteczną do antagonizowania u gospodarza nienormalnego poziomu CRF albo do leczenia objawów psychozy maniakalno-depresyjnej, niepokoju lub depresji.

Jak to użyto w niniejszym opisie, określenie „znakowany oznacza, że związek jest albo bezpośrednio albo niebezpośrednio znakowany przy użyciu znacznika który dostarcza sygnał możliwy do wykrycia, takiego jak na przykład radioizotop, cząsteczki wywołujące fluorescencję, enzym, przeciwciała, cząstki takie jak na przykład cząstki magnetyczne, cząsteczki wywołujące chemiluminescencję, P³², I¹³¹, oraz At²¹¹ i tym podobne.

Wiele związków organicznych istnieje w postaciach optycznie czynnych, to znaczy posiadają one zdolność do obracania płaszczyzny światła spolaryzowanego liniowo. W opisie związku optycznie czynnego, prefiksy D i L albo R i S są stosowane dla oznaczenia konfiguracji absolutnej cząsteczki wokół jej centrum chiralnego (centrów chiralnych). Prefiksy d i l albo (+) i (-) stosuje się dla oznaczenia znaku obrotu światła spolaryzowanego przez związek, przy czym prefiksy (-) lub l oznaczają, że związek jest lewoskrętny. Związek oznaczony prefiksami (+) lub d jest prawoskrętny. W przypadku danej budowy chemicznej, te związki nazywane stereoizomerami są identyczne, z tym wyjątkiem że stanowią wzajemne odbicie lustrzane. Określony izomer może być zdefiniowany jako enancjomer, przy czym mieszanina takich izomerów jest często nazywana mieszaniną enancjomeryczną. Mieszanina enancjomerów w stosunku 50:50, jest określana jako mieszanina racemiczna.

Przedmiotem obecnego wynalazku są wszystkie postacie stereochemiczne związków o wzorze (I). Centra asymetryczne, obecne w związkach o wzorze (I), mogą wszystkie posiadać, niezależnie jedno od drugiego, konfigurację S lub konfigurację R. Prefiksy d i l albo (+) i (-) są stosowane do oznaczenia znaku obrotu światła spolaryzowanego przez związek, przy czym (-) lub l oznacza, że związek jest lewoskrętny. Związek oznaczony prefiksem (+) lub d jest prawoskrętny. Przedmiotem wynalazku są wszystkie możliwe enancjomery i diastereoizomery oraz mieszaniny dwóch lub większej ilości stereoizomerów, na przykład mieszaniny enancjomerów i/lub diastereoizomerów we wszystkich proporcjach. Tak więc, enancjomery są przedmiotem wynalazku w enancjomerycznie czystej postaci, zarówno antypody lewoskrętne jak i prawoskrętne, w postaci racematów i w postaci mieszanin dwóch enancjomerów we wszystkich proporcjach. W przypadku izomerii cis/trans, wynalazek obejmuje zarówno postać cis- jak i postać trans-, jak również mieszaniny tych postaci we wszystkich proporcjach. W razie potrzeby, otrzymywanie indywidualnych stereoizomerów można przeprowadzić przez rozdzielanie mieszaniny zwyczajowymi metodami, na przykład metodą chromatograficzną lub przez krystalizację, przez użycie jednorodnych stereochemicznie substratów do syntezy albo przez syntezę stereoselektywną. Opcjonalnie, przed rozdzieleniem stereoizomerów można przeprowadzić derywatyzację. Rozdzielenie mieszaniny streoizomerów można przeprowadzić na etapie wytwarzania związków o wzorze (I) lub

PL 208 278 B1 na etapie otrzymywania półproduktów podczas syntezy tych związków. Związek o wzorze (I) według wynalazku może też tworzyć postacie tautomeryczne.

Związek o wzorze (I) można wytworzyć stosując procedury przedstawione na schemacie 1.

PL 208 278 B1

Związek o wzorze (II), w którym X = F, można poddać reakcji z alkoholanem meta u (na przykład z metanolanem sodu lub metanolanem potasu; wytworzone wcześniej lub in situ), w środowisku rozpuszczalnika obojętnego, otrzymując półprodukt o wzorze (III). Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć alkohole alkilowe (zawierające od 1 do 8 atomów węgla, korzystnie metanol lub etanol), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), wodę, etery dialkilowe (korzystnie eter dietylowy), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystny zakres temperatury reakcji mieści się w granicach od 0°C do 100°C.

Odmiennie, związek o wzorze (II), w którym X = OH, można poddać reakcji ze środkiem alkilującym, w obecności zasady i w rozpuszczalniku obojętnym, w celu wytworzenia półproduktu o wzorze (III). Do środków alkilujących zalicza się fluorowcoalkany (na przykład CH3I), siarczany dialkilowe (na przykład siarczan(VI) metylu) lub trifluorosulfoniany (na przykład CH3O3SCF3) lecz nie ograniczając się do nich.

Do zasad można zaliczyć metale alkaliczne, wodorki metali alkalicznych (korzystnie wodorek sodu), alkoholany metali alkalicznych (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie metanolan sodu lub etanolan sodu), wodorki metali ziem alkalicznych, węglany metali alkalicznych, węglany metali ziem alkalicznych, węglany metali przejściowych (na przykład węglan srebra), dialkiloamidy metali alkalicznych (korzystnie diizopropyloamid litu), wodorowęglany metali alkalicznych, wodorotlenki metali alkalicznych, bis(trialkilosililo)amidy metali alkalicznych (korzystnie bis(trialkilosililo)amid sodu), trialkiloaminy (korzystnie N,N-diizopropylo-N-etyloamina) lub aminy aromatyczne (korzystnie pirydyna) lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć fluorowcowęglowodory (zawierające od 1 do 8 atomów węgla i od 1 do 8 atomów fluorowca), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), wodę, etery dialkilowe (korzystnie eter dietylowy), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkilo-formamidy (korzystnie dimetyloformamid). N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylo-pirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystny zakres temperatury reakcji mieści się w granicach od 50°C do 150°C.

Związek o wzorze (III) można przekształcić w związek o wzorze (IV) w reakcji ze środkiem bromującym, w obecności substancji dodatkowej lub bez niej i w środowisku rozpuszczalnika organicznego. Do środków bromujących zalicza się N-bromosukcynoimid-2,2'-azobisizobutyronitryl (AIBN), N-bromophthalimido-2,2'-azobisizobutyronitryl (AIBN)), brom lecz nie ograniczając się do nich. Do substancji dodatkowych zalicza się fosforany metali alkalicznych (na przykład K3PO4, Na3PO4), pierwszorzędowe fosforany metali alkalicznych (na przykład Na2HPO4, K2HPO4), drugorzędowe fosforany metali alkalicznych (na przykład NaH2PO4, KH2PO4) lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych zalicza się fluorowcowęglowodory (zawierające od 1 do 6 atomów węgla i od 1 do 6 atomów fluorowca, korzystnie atomów chloru), wodę, N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on) lecz nie ograniczając się do nich. Zakres temperatury reakcji mieści się w granicach od 0°C do 200°C (korzystnie od 20°C do 120°C).

Związek o wzorze (IV) można przekształcić w związek o wzorze (V), w wyniku kolejnych reakcji:

(1) z alkilolitem w środowisku rozpuszczalnika obojętnego, w zakresie temperatur od -100°C do 50°C;

(2) ze związkiem o wzorze B(OR^a)3 (w którym R^a oznacza alkil o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym, zawierający od 1 do 20 atomów węgla), w zakresie temperatur od -100°C do 50°C; oraz (3) z kwasem, w obecności wody i w zakresie temperatur od -100°C do 100°C. Alkilolit może być związkiem o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym, zawierającym od 1 do 20 atomów węgla. Do rozpuszczalników obojętnych zalicza się etery dialkilowe (korzystnie eter dietylowy), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich.

Do kwasów można zaliczyć kwasy karboksylowe zawierające od 2 do 10 atomów węgla (korzystnie kwas octowy), kwasy fluorowcokarboksylowe (zawierające od 2 do 10 atomów węgla i od 1 do 10 atomów fluorowca, takie jak kwas trifluorooctowy), kwasy arylosulfonowe (korzystnie kwas p-toluenesulfonowy lub kwas benzenosulfonowy), kwasy alkanosulfonowe zawierające od 1 do 10

PL 208 278 B1 atomów węgla (takie jak kwas metanosulfonowy), kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy lub kwas fosforowy lecz nie ograniczając się do nich.

Związek o wzorze (VII) można wytworzyć w reakcji związku o wzorze (V) ze związkiem o wzorze (VI), w obecności kompleksu albo soli palladu lub niklu i w obecności zasady oraz w środowisku rozpuszczalnika obojętnego. Do kompleksów palladu lub niklu zalicza się kompleksy fosfiny, takie jak Pd(PPh3)4 PdCl2, (PPh3)2, NiCl2(PPh3)2 lub [1,1-bis(difenylofosfino)ferroceno]dichloropallad lecz nie ograniczając się do nich. Do zasad można zaliczyć metale alkaliczne, wodorki metali alkalicznych (korzystnie wodorek sodu), alkoholany metali alkalicznych (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie metanolan sodu lub etanolan sodu), węglany metali alkalicznych, węglany metali ziem alkalicznych (na przykład węglan baru), węglany metali przejściowych (na przykład węglan srebra) albo trialkiloaminy (na przykład trietyloamina) lecz nie ograniczając się do nich. Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć etery dialkilowe (korzystnie eter dietylowy), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan) albo węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystny zakres temperatur reakcji mieści się w granicach od -100°C do 100°C.

Półprodukt o wzorze (VII) można poddać reakcji z zasadą w obecności rozpuszczalnika organicznego, w celu otrzymania związku o wzorze (VIII), w którym M oznacza kation metalu alkalicznego (na przykład kation sodu lub potasu). Do zasad można zaliczyć wodorotlenki metali alkalicznych (na przykład NaOH lub KOH), alkoholany metali alkalicznych (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, takie jak metanolan sodu lub etanolan sodu) albo wodorotlenki metali ziem alkalicznych lecz nie ograniczając się do nich. Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć alkohole alkilowe (zawierające od 1 do 6 atomów węgla), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), wodę, etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystne temperatury reakcji mieszczą się w zakresie od 0°C do 150°C.

Związki o wzorze (VIII) można poddać reakcji z wodzianem hydrazyny, w obecności kwasu i w ś rodowisku rozpuszczalnika organicznego, w zakresie temperatur od 0°C do 200°C, korzystnie od 70°C do 150°C, otrzymując związki o wzorze (IX). Do kwasów można zaliczyć kwasy karboksylowe zawierające od 2 do 10 atomów węgla (korzystnie kwas octowy), kwasy fluorowcokarboksylowe (zawierające od 2 do 10 atomów węgla i od 1 do 10 atomów fluorowca, takie jak kwas trifluorooctowy), kwasy arylosulfonowe (korzystnie kwas p-toluenesulfonowy lub kwas benzenosulfonowy), kwasy alkanosulfonowe zawierające od 1 do 10 atomów węgla (takie jak kwas metanosulfonowy), kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy lub kwas fosforowy lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć alkohole alkilowe (zawierające od 1 do 8 atomów węgla, korzystnie metanol lub etanol), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich.

Związki o wzorze (IX) można poddać reakcji ze związkiem o wzorze H3C(C=NH)OR^c (w którym R^c oznacza alkil zawierający od 1 do 6 atomów węgla), w obecności kwasu lub bez kwasu i w obecności rozpuszczalnika oboję tnego, w zakresie temperatur od 0°C do 200°C, otrzymując związek o wzorze (X). Do kwasów można zaliczyć kwasy karboksylowe zawierające od 2 do 10 atomów węgla (korzystnie kwas octowy), kwasy fluorowcokarboksylowe (zawierające od 2 do 10 atomów węgla i od 1 do 10 atomów fluorowca, takie jak kwas trifluorooctowy), kwasy arylosulfonowe (korzystnie kwas p-toluenesulfonowy lub kwas benzenosulfonowy), kwasy alkanosulfonowe zawierające od 1 do 10 atomów węgla (takie jak kwas metanosulfonowy), kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy lub kwas fosforowy lecz nie ograniczając się do nich. Takie kwasy można stosować w ilościach stechiometrycznych lub w ilościach katalitycznych.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć wodę, alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), fluorowcopochodne węglowodorów zawierające od 1 do 6 atomów węgla i od 1 do 6 atomów fluorowca (korzystnie dichloroetan lub chloroform), alkohole alkilowe zawierające od 1 do 10 atomów węgla (korzystnie etanol), etery dialkilowe (zawierające od 4 do 12 atomów węgla, korzystnie eter dietyIowy lub eter diizopropylowy) albo etery cykliczne, takie jak diokPL 208 278 B1 san lub tetrahydrofuran lecz nie ograniczając się do nich. Korzystne temperatury mieszczą się w zakresie od 0°C do 100°C.

Związek o wzorze (X) można przekształcić w półprodukt o wzorze (XI), w reakcji ze związkiem C=O(R^d)2 (w którym R^d oznacza atom fluorowca (korzystnie atom chloru), grupę alkoksy (zawierającą od 1 do 4 atomów węgla) albo grupę alkilotio (zawierającą od 1 do 4 atomów węgla), w obecności zasady lub bez niej i w środowisku rozpuszczalnika obojętnego, w zakresie temperatur od -50°C do 200°C. Do zasad można zaliczyć wodorki metali alkalicznych (korzystnie wodorek sodu), alkoholany metali alkalicznych (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie metanolan sodu lub etanolan sodu), węglany metali alkalicznych, wodorotlenki metali alkalicznych, trialkiloaminy (korzystnie N,N-diizopropylo-N-etyloamina lub trietyloamina) albo aminy aromatyczne (korzystnie pirydyna) lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć alkohole alkilowe (zawierające od 1 do 8 atomów węgla, korzystnie metanol lub etanol), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich.

Związek o wzorze (XI) można poddać reakcji ze środkiem fluorowcującym, w obecności zasady lub bez niej i w obecności rozpuszczalnika obojętnego, w zakresie temperatur od -80°C do 250°C, otrzymując fluorowcowany półprodukt o wzorze (XII), w którym X oznacza atom fluorowca. Do środków fluorowcujących zalicza się SOCI2, POCI3, PCI3, PCI5, POBr3, PBr3 lub PBr5, lecz nie ograniczając się do nich. Do zasad zalicza się trialkiloaminy (korzystnie N,N-diizopropylo-N-etyloaminę lub trietyloaminę) albo aminy aromatyczne (korzystnie N,N-dietyloanilinę) lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on) lub węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystne temperatury reakcji mieszczą się w granicach od 20°C do 200°C.

Związek o wzorze (XII) można reagować z alkiloaminą, w obecności zasady lub bez niej, w obecności rozpuszczalnika obojętnego lub bez rozpuszczalnika i w zakresie temperatur od -80°C do 250°C, otrzymując związki o wzorze (I). Do zasad można zaliczyć wodorki metali alkalicznych (korzystnie wodorek sodu), alkoholany metali alkalicznych (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie metanolan sodu lub etanolan sodu), wodorki metali ziem alkalicznych, dialkiloamidki metali alkalicznych (korzystnie diizopropyloamidek litu), węglany metali alkalicznych, wodorowęglany metali alkalicznych, bis(trialkilosililo)amidki metali alkalicznych (korzystnie bis(trialkilosililo)amidek sodu), trialkiloaminy (korzystnie N,N-diizopropylo-N-etyloamina) albo aminy aromatyczne (korzystnie pirydyna) lecz nie ograniczając się do nich.

Do rozpuszczalników obojętnych można zaliczyć alkohole alkilowe (zawierające od 1 do 8 atomów węgla, korzystnie metanol lub etanol), niższe alkanonitryle (zawierające od 1 do 6 atomów węgla, korzystnie acetonitryl), etery dialkilowe (korzystnie eter dietylowy), etery cykliczne (korzystnie tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan), N,N-dialkiloformamidy (korzystnie dimetyloformamid), N,N-dialkiloacetamidy (korzystnie dimetyloacetamid), amidy cykliczne (korzystnie N-metylopirolidyn-2-on), dialkilosulfotlenki (korzystnie dimetylosulfotlenek), lub fluorowcoalkany zawierające od 1 do 10 atomów węgla i od 1 do 10 atomów fluorowca węglowodory aromatyczne (korzystnie benzen lub toluen) lub fluorowcoalkany zawierające od 1 do 10 atomów węgla i od 1 do 10 atomów fluorowca (korzystnie dichloroetan) lecz nie ograniczając się do nich. Korzystny zakres reakcji wynosi od 0°C do 140°C.

Związki według wynalazku można wytworzyć w postaci związków znakowanych, prowadząc ich syntezę z użyciem prekursorów zawierających co najmniej jeden atom który jest radioizotopem. Wybrany radioizotop jest korzystnie co najmniej jednym atomem węgla (korzystnie ¹⁴C), atomem wodoru (korzystnie ³H), atomem siarki (korzystnie ³⁵S) lub atomem jodu (korzystnie ¹²⁵I). Takie próbki znakowane są dogodnie syntetyzowane przez dostawcę radioizotopu, specjalizującego się w syntetyzowaniu na zamówienie znakowanych próbek związków. Do takich dostawców zalicza się: Amersham Corporation, Arlington Heights, Ill.; Cambridge Isotope Laboratories, Inc. Andover, Mass.; SRI International, Menlo Park, Calif.; Wizard Laboratories, West Sacramento, Calif.; ChemSyn Laboratories, Lexena, KS; American Radiolabeled Chemicals, Inc., St. Louis, Mo.; oraz Moravek; Biochemicals Inc., Brea, Calif.

PL 208 278 B1

Związki próbne znakowane trytem można także dogodnie wytworzyć katalitycznie, w reakcji wymiany katalizowanej platyną w kwasie octowym zawierającym atom trytu, w reakcji wymiany katalizowanej kwasem w kwasie trifluorooctowym zawierającym atom trytu lub w reakcji wymiany katalizowanej heterogenicznie z gazowym trytem. Takie syntezy są dogodnie wykonywane przez dostawców związków znakowanych wykonywanych na zamówienie, których wymieniono powyżej, z użyciem związku według wynalazku jako substratu. Ponadto, pewne prekursory można odpowiednio poddać reakcji wymiany tryt-fluorowiec z gazowym trytem, reakcji w której redukuje się wiązania nienasycone gazowym trytem albo reakcji redukcji z użyciem borotrytku.

Autoradiografię receptora (mapowanie receptora) można przeprowadzić in vitro w sposób opisany przez Kuhara w rozdziałach od 8.1.1 do 8.1.9 w „Current Protocols in Pharmacology, (1998), John Wiley & Sons, New York, z użyciem znakowanych związków według wynalazku.

P r z y k ł a d y

Dane analityczne rejestrowano dla związków opisanych poniżej, z zastosowaniem niżej wymienionych, ogólnych procedur. Widma ¹H NMR rejestrowano na instrumentach Varian VXR lub Unity 300 FT-NMR (300 MHz); przesunięcia chemiczne rejestrowano w ppm (δ) od wewnętrznego standardu tetrametylosilanowego w deuterowanym chloroformie lub w deuterowanym dimetylosulfotlenku, jak to wyszczególniono poniżej. Widma masowe (MS) lub widma masowe o wysokiej rozdzielczości (skrót ang. HRMS) rejestrowano na spektrometrze Finnegan MAT 8230 lub na spektrometrze Hewlett Packard model 5988A (z zastosowaniem jonizacji chemicznej (CI) przy użyciu NH3 jako nośnika gazowego, interfejsu elektrosprejowego (ESI), jonizacji chemicznej pod ciśnieniem atmosferycznym (APCI) lub chromatografii gazowej (GC)). Temperatury topnienia rejestrowano na aparacie MelTemp 3.0 z blokiem grzewczym, przy czym uzyskane wyniki nie był y korygowane. Temperatury wrzenia nie był y korygowane. Podczas prac, wszystkie oznaczenia pH wykonywano za pomocą papierka wskaźnikowego.

Reagenty kupowano u dostawców i w razie potrzeby oczyszczano przed ich użyciem, stosując ogólne procedury opisane przez D. Perrina i W.L.F. Armarego w „Purification of Laboratory Chemicals, wydanie trzecie, (New York: Pergamon Press, 1988). Chromatografię przeprowadzano na żelu krzemionkowym z użyciem układów rozpuszczalnikowych podanych poniżej. W przypadku mieszanego układu rozpuszczalnikowego podano stosunki objętościowe. Poza tym, części i procenty podano w stosunku wagowym. Uż yto następujące skróty zwyczajowe: DMF (N,N-dimetyloformamid), EtOH (etanol), MeOH (metanol), EtOAc (octan etylu), HOAc (kwas octowy), DME (1,2-dietoksyetan) i THF (tetrahydrofuran).

Poniższe przykłady zamieszczono w celu bardziej szczegółowego opisania wynalazku. Przykłady te, które przedstawiają sposób realizacji wynalazku który uważa się obecnie za najlepszy, są podane dla jego ilustracji i nie ograniczają wynalazku.

P r z y k ł a d 1

Wytwarzanie 2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-[1,3,5]-triazyn-4(3H)-onu

A. 2-Metoksy-6-metylopirydyna

Do metanolu (500 ml), umieszczonego w kolbie wyposażonej w chodnicę zwrotną, dodawano porcjami przez 30 minut sód metaliczny (31,0 g, 1,35 mola), stosując cały czas mieszanie. Po zakończeniu dodawania, mieszaninę reakcyjną pozostawiono do schłodzenia do temperatury otoczenia. Następnie dodano porcjami, w trakcie mieszania, 2-fluoro-6-metylopirydynę (50 g, 450 mmoli). Mieszaninę reakcyjną ogrzano do temperatury wrzenia pod chłodnicą zwrotną i mieszano przez 48 godzin. Mieszaninę schłodzono następnie do temperatury otoczenia, po czym rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, otrzymując olej koloru żółtego. Pozostałość wprowadzono do wody (500 ml) i trzykrotnie ekstrahowano eterem (200 ml). Połączone warstwy organiczne osuszono nad MgSO4, przefiltrowano i z filtratu usunięto rozpuszczalnik pod pró żnią, otrzymując ciecz koloru żółtego.

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7,44 (dd, 1H, J = 8,7), 6,71 (d, 1H, J = 7), 6,53 (d, 1H, J = 8), 3,91 (s, 3H), 2,45 (s, 3H)

B. 2-Metoksy-6-metylopirydyna

Mieszaninę 2-hydroksy-6-metylopirydyny (6,85 g, 62,8 mmoli), węglanu srebra (22,5 g, 81,6 mmoli), jodometanu (39,1 ml, 628 mmoli) i chloroformu (200 ml), mieszano w ciemności przez 40 godzin, utrzymując w temperaturze otoczenia. Mieszaninę reakcyjną przefiltrowano przez celit. Wydzielony osad przemyto eterem. Połączone filtraty zatężono pod próżnią, otrzymując ciecz (6,25 g), która była taka sama jak produkt z części A.

PL 208 278 B1

C. 6-Metoksy-3-bromo-2-metylopirydyna

Mieszaninę 2-metoksy-6-metylopirydynę (17,0 g, 138 mmoli) i pierwszorzędowego fosforanu disodowego (0,15 M roztwór w wodzie, 250 ml) mieszano w temperaturze pokojowej. Po czym przez 15 minut wkraplano brom (7,1 ml, 138 mmoli), z zastosowaniem wkraplacza. Następnie, mieszaninę reakcyjną mieszano przez 4 godziny w temperaturze pokojowej. Klarowny, bezbarwny roztwór rozcieńczono wodą (500 ml) i ekstrahowano trzykrotnie dichlorometanem (200 ml). Połączone warstwy organiczne osuszono nad MgSO4, przefiltrowano, po czym z filtratu usunięto rozpuszczalnik pod próżnią, otrzymując ciecz koloru żółtego. Po chromatografii szybkosprawnej na żelu krzemionkowym (octan etylu:heksan, 1:20), usunięto rozpuszczalnik z połączonych, żądanych frakcji, otrzymując klarowną, bezbarwną ciecz (15,4 g).

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7,60 (d, 1H, J = 8), 6,46 (d, 1H, J = 8), 3,89 (s, 3H), 2,54 (s, 3H).

D. Kwas 6-metoksy-2-metylopirydyno-3-boronowy

Roztwór 6-metoksy-3-bromo-2-metylopirydyny (59,8 g, 296 mmoli) w osuszonym THF (429 ml) schłodzono w trakcie mieszania do temperatury -78°C, utrzymując w atmosferze azotu. Następnie, przez 30 minut wkraplano roztwór n-butylolitu (2,5 M, 130,4 ml, 326 mmoli) w heksanie. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 3 godziny w temperaturze -78°C. Następnie, przez 30 minut wkraplano roztwór triizopropyloboranu (102,7 ml, 445 mmoli) w osuszonym THF (100 ml). Mieszaninę reakcyjną ogrzewano przez 16 godzin do temperatury otoczenia, cały czas mieszając. Do mieszaniny reakcyjnej dodano w trakcie mieszania kwas octowy (37,35 g, 622 mmoli) i następnie wodę (110 ml). Po 2 godzinach, warstwy rozdzielono po czym warstwę organiczną zatężono pod próżnią. Pozostałość wprowadzono do 2-propanolu (750 ml), po czym rozpuszczalnik usunięto z zastosowaniem wyparki obrotowej (temperatura łaźni ~ 50°C). Pozostałość roztarto z eterem. Produkt wydzielono na drodze filtracji i wysuszono pod próżnią (48,4 g, t.t. 200°C).

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7,83 (d, 1H, J = 8), 6,56 (d, 1H, J = 8), 3,85 (s, 3H), 2,44 (s, 3H).

GC-MS: 168 (M⁺ + H).

E. 2-Metylo-3-(5-metyloizoksazol-4-ilo)-6-metoksypirydyna

Mieszaninę 4-jodo-5-metyloizoksazolu (18,2 g, 87 mmoli), kwasu 6-metoksy-2-metylopirydyno-3-boronowego (14,6 g, 87 mmoli), wodorowęglanu sodu (22,0 g, 262 mmoli), wody (150 ml) i DME (150 ml) odgazowano trzykrotnie z zastosowaniem próżni, po czym wytworzono atmosferę azotu. Następnie w jednej porcji dodano [1,1-bis(difenylofosfino)ferroceno]dichloro-pallad(II) (2,14 g, 2,6 mmoli). Mieszaninę reakcyjną odgazowano w sposób opisany uprzednio. Następnie, mieszaninę reakcyjną mieszano przez 4 godziny w temperaturze 80°C, po czym schłodzono do temperatury otoczenia. W wyniku trzech ekstrakcji octanem etylu, osuszeniu połączonych warstw organicznych nad MgSO4, filtracji i usunięciu rozpuszczalnika otrzymano olej. Po chromatografii szybkosprawnej (octan etylu:heksan, 1:9) i po usunięciu rozpuszczalnika pod próżnią z pożądanych frakcji, otrzymano 7,15 g produktu.

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 8,16 (s, 1H), 7,33 (d, 1H, J = 8), 6,63 (d, 1H, J = 8), 3,95 (s, 3H), 2,35 (s, 6H).

APCI-MS: 205 (M⁺ + H).

F. Sól sodowa 1-cyjano-1-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)propan-2-onu

Mieszaninę metanolanu sodu (25% w stosunku wagowym, 13 ml, 70 mmoli), 2-metylo-3-(5-metyloizoksazol-4-ilo)-6-metoksypirydyny (7,15 g, 35 mmoli) i metanolu (50 ml) mieszano w temperaturze pokojowej przez 16 godzin. Następnie rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, otrzymując olej koloru żółtego. Po roztarciu z eterem, przefiltrowaniu i wysuszeniu pod próżnią, otrzymano surowy produkt w postaci substancji stałej koloru białego (9,3 g).

G. 5-Amino-4-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-3-metylopirazol

Mieszaninę soli sodowej 1-cyjano-1-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)propan-2-onu (9,3 g), wodzianu hydrazyny (6 ml, 123,3 mmoli) i kwasu octowego lodowatego (150 ml), 25 mieszano przez 4 godziny w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną zatężono pod próżnią. Pozostałość rozpuszczono w 1N roztworze HCl, po czym otrzymany roztwór ekstrahowano dwa razy octanem etylu. Do warstwy wodnej dodawano 1N roztwór NaOH, aż uzyskano pH = 12. Otrzymany na wpół roztwór ekstrahowano trzykrotnie octanem etylu. Połączone warstwy organiczne osuszono nad MgSO4 i przefiltrowano. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, otrzymując lepki olej (5,8 g).

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7,37 (d, 2H, J = 8), 6,62 (d, 2H, J = 8), 3,95 (s, 3H), 2,36 (s, 3H), 2,08 (s, 3H).

APCI⁺-MS: 219 (M⁺ + H); 260 (M* + CH3CN).

PL 208 278 B1

H. Sól kwasu octowego 5-acetamidyno-4-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-3-metylopirazolu

Do mieszaniny składającej się z węglanu potasu (6,95 g, 50,0 moli), dichlorometanu (60 ml) i wody (150 ml) dodano szybko, w trakcie energicznego mieszania, chlorowodorek etyloacetamidyny (6,46 g, 52,2 mmole). Warstwy rozdzielono, po czym warstwę wodną ekstrahowano dichlorometanem (2 x 60 ml). Połączone warstwy organiczne osuszono nad MgSO4 i przefiltrowano. Rozpuszczalnik usunięto na drodze prostej destylacji i następnie pozostałość z kolby, w postaci klarownej cieczy koloru jasnożółtego, użyto bez dalszego oczyszczania.

Do mieszaniny zawierającej 5-amino-4-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-3-metylopirazol (3,8 g, 17,4 mmoli), etyloacetamidynę w postaci wolnej zasady i dichlorometan (100 ml), dodano w trakcie mieszania kwas octowy lodowaty (1,0 ml, 17,4 mmoli). Otrzymaną mieszaninę reakcyjną mieszano przez 16 godzin w temperaturze pokojowej i po tym czasie mieszaninę zatężono pod próżnią. Pozostałość roztarto z eterem, po czym produkt przefiltrowano i przemyto dużymi ilościami eteru. Substancję stałą koloru białego wysuszono pod próżnią (5,4 g).

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7, 43 (d, 2H, J = 8), 6,69 (d, 2H, J = 8), 4,9 (szerokie s, 2H), 3,93 (s, 3H), 2,31 (s, 3H), 2,24 (s, 3H), 2,13 (s, 3H), 1,88 (s, 3H).

APCI⁺-MS: 260 (M⁺+ H).

I. 2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo[1,3,5]triazyn-4(3H)-on

Do etanolu (200 ml), podczas energicznego mieszania, dodano porcjami peletki sodu (3,9 g, 169 mmoli). Po przereagowaniu całego sodu, dodano sól kwasu octowego 5-acetamidyno-4-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-3-metylopirazolu, (5,4 g, 16,9 mmoli) i węglan dietylu (16,4 ml, 135,3 mmoli). Otrzymaną mieszaninę reakcyjną ogrzano do stanu wrzenia pod chłodnicą zwrotną i mieszano przez 18 godzin. Mieszaninę schłodzono do temperatury pokojowej, po czym rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Pozostałość rozpuszczono w wodzie i powoli dodawano 1N roztwór HCl, aż do uzyskania pH ~ 6. Warstwę wodną ekstrahowano trzykrotnie octanem etylu, po czym połączone warstwy organiczne osuszono nad MgSO4 i przefiltrowano. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, otrzymując substancję stałą. Po roztarciu z eterem, przefiltrowaniu i wysuszeniu pod próżnią, otrzymano substancję stałą koloru białego (3,9 g).

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7, 49 (d, 2H, J = 8), 6,69 (d, 2H, J = 8), 3,93 (s, 3H), 2,35 (s, 3H), 2,28 (s, 3H), 2,24 (s, 3H).

APCI⁺-MS: 286 (M⁺ + H).

P r z y k ł a d 2

Wytwarzanie 4-((R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyny

A. 4-Chloro-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)[1,5-a]pirazolotriazyna

Mieszaninę zawierającą 2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazin-4-on (przykład 1, 3,9 g, 13,7 mmoli), diizopropyloetyloaminę (9,5 ml, 54,7 mmoli), tlenochlorek fosforu (5,1 ml, 54,7 mmole) i toluen (75 ml) mieszano przez 4 godziny, utrzymując w stanie wrzenia pod chłodnicą zwrotną. Składniki lotne usunięto pod próżnią. Pozostałość wprowadzono na warstwę żelu krzemionkowego na celicie i eluowano mieszaniną octan etylu:heksan, w stosunku 1:1. Z filtratu usunięto pod próżnią rozpuszczalnik, otrzymując olej.

B. 4-((R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna

Mieszaninę 4-chloro-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo) [1,5-a]pirazolotriazyny (R)-2-butyloaminy (2,0 ml, 20,5 mmoli), diizopropyloetyloaminy (9,5 ml, 54,7 mmole) I osuszonego THF (25 ml), mieszano przez 18 godzin w temperaturze otoczenia, po czym rozpuszczalnik usunięto pod próżnią.

W wyniku obróbki pozostałości metodą chromatografii kolumnowej (stosując najpierw mieszaninę octan etylu:heksan, w stosunku 1:2 i następnie stosując mieszaninę octan etylu:heksan, w stosunku 1:4), uzyskano produkt. Po usunięciu rozpuszczalnika pod próżnią otrzymano substancję stałą koloru białego (2,3 g) o t.t. 118,3°C.

¹H NMR (CDCI3, 300 MHz): δ 7,41 (d, 1H, J = 8), 6,63 (d, 1H, J = 8), 6,25 (szeroki d, 1H, J = 9), 4,35-4,30 (m, 1H), 3,95 (s, 3H), 2,49 (s, 3H), 2,35 (s, 3H), 2,30 (s, 3H), 1,76-1,66 (m, 2H), 1,34 (d, 3H, J= 7), 1,02 (t, 3H, J = 7).

¹³C NMR (CDCI3, 100, 52 MHz): δ 163,8, 163,0, 155,7, 153,7, 147,8, 146,6, 141,6, 118,5, 107,4, 106,6, 53,3, 48,2, 29,7, 26,1, 22,9, 20,4, 13,1, 10,3.

PL 208 278 B1

IR (czysty, KBr, cm^-1): 3380 (m), 3371 (m), 2968 (m), 2928 (m), 2872 (w), 1621 (s), 1588 (s), 1544 (s), 1489 (s), 1460 (s), 1425 (s), 1413 (s), 1364 (s), 1346 (m), 1304 (s), 1275 (s), 1247 (s), 1198 (m), 1152 (m), 1134 (m), 1112 (m), 1034 (s), 1003 (m).

ESI ( + )-HRMS: obliczono dla C18H24N6O: 341,2089; znaleziono 341,2093 (M⁺ + H).

Analiza elementarna:

obliczono dla C18H24N6O: C - 63,51, H - 7,12, N - 24,69;

znaleziono: C - 63,67, H - 7,00, N - 24,49.

Zastosowanie

Próba wiązania receptora CRF szczura dla oceny aktywności biologicznej

Powinowactwo wiązania receptorowego do receptorów korowych badano zgodnie z metodami opublikowanymi przez E.B. De Souza, J. Neuroscience, 7, strona 88 (1987).

Krzywe wiązania [¹²⁵I-Tyr⁰]-o-CRF do błon komórkowych, przy różnych rozcieńczeniach leku testowanego analizowano z zastosowaniem programu iteracyjnego dopasowywania krzywej LIGAND [P.J. Munson i D. Rodbard, Anal. Biochem. 107, strona 220 (1980), który umożliwia uzyskanie wartości Ki hamowania, które następnie stosuje się do oceny aktywności biologicznej.

Hamowanie aktywności cyklazy adenylanowej stymulowane CRF

Hamowanie aktywności cyklazy adenylanowej stymulowane CRF można przeprowadzić w sposób opisany przez G. Battaglia i innych. Synapse, 1, strona 572 (1987). W skrócie, próby prowadzono przez 10 minut w temperaturze 37°C, w 200 ml buforu zawierającego 100 mM Tris-HCl (pH 7,4 w temperaturze 37°C), 10 mM MgCl2, 0,4 mM EGTA, 0,1% BSA, 1 mM izobutylometyloksantyny (IBMX), 250 jednostek/ml kinazy fosfokreatynowej, 5 mM fosforanu kreatyny, 100 mM 5'-trifosforanu guanozyny, 100 nM oCRF, peptydy antagonistyczne (stężenie w zakresie od 10^-9 do 10^-6m) i 0,8 mg oryginalnej tkanki odważonej na mokro (w przybliżeniu 40-60 mg białka). Reakcję zapoczątkowano przez dodanie 1 mM ATP/[³²P] ATP (w przybliżeniu 2-4 mCi/probówkę) i zakończono przez dodanie 100 ml mM Tris-HCl, 45 mM ATP i 2% dodecylosiarczanu sodu. W celu monitorowania odzyskiwania ₃ cAMP, do każdej probówki dodano przed rozdzieleniem 1 μl [ H]cAMP (w przybliżeniu 40000 dpm). Oddzielenie [³²P]cAMP od [³²P]ATP przeprowadzono przez kolejne elucje na kolumnie z wymieniaczem Dowex i z tlenkiem glinu.

Próba biologiczna in vivo

Aktywność in vivo związku według obecnego wynalazku można badać z zastosowaniem każdej z prób biologicznych, która jest akceptowana w tej dziedzinie. Do przykładowych testów zalicza się „Acoustic Startle Assay (test przestraszenia akustycznego), „Stair Climbing Test (test wspinania się po schodach) i „Chronic Administration Assay (próba przewlekłego podawania). Te oraz inne modele nadające się do testowania związków według obecnego wynalazku zostały omówione w publikacji

C. W. Berridge'a i A.J. Dunna, Brain Research Reviews, 15, strona 71 (1990).

Związek można testować na dowolnych gatunkach gryzonia lub małego ssaka.

Związek według tego wynalazku znajduje zastosowanie w leczeniu stanów niezrównoważonych, związanych z nieprawidłowymi poziomami czynnika uwalniającego kortykotropinę u pacjentów cierpiących z powodu depresji, psychoz maniakalno-depresyjnych i/lub niepokoju.

Związek według tego wynalazku można podawać w celu leczenia tych nieprawidłowości, w sposób który wytwarza kontakt środka aktywnego z miejscem działania tego środka w ciele ssaka. Związki można podawać w dowolny, tradycyjny sposób, nadający się do użycia razem ze środkami farmaceutycznymi, albo jako indywidualne środki lecznicze albo w połączeniu ze środkami leczniczymi. Mogą być podawane same lecz należy je zwykle podawać razem z nośnikiem farmaceutycznym, wyselekcjonowanym na podstawie wybranej drogi podawania i standardowej praktyki farmaceutycznej.

Dawka podawana powinna zmieniać się w zależności od zastosowania i takich znanych czynników jak właściwości farmakodynamiczne określonego środka i sposób oraz droga podawania, wiek biorcy, masa i stan zdrowia, rodzaj i zasięg objawów, rodzaj równoczesnego leczenia, częstość leczenia i pożądane skutki leczenia. W przypadku stosowania w leczeniu tych chorób lub stanów, związek według tego wynalazku można codziennie podawać doustnie, stosując dawkę składnika aktywnego w zakresie od 0,002 mg/kg do 200 mg/kg masy ciała. Zwykle, dawka w zakresie od 0,01 mg/kg do 10 mg/kg, która jest podzielona na dawki stosowane od jednej do czterech dziennie albo w postaci użytkowej o przedłużonym uwalnianiu, będzie skuteczna w uzyskaniu żądanego skutku farmaceutycznego.

PL 208 278 B1

Postacie dawkowania (kompozycje) nadające się do podawania, zawierają od około 1 mg do 100 mg składnika aktywnego na jednostkę. W tych kompozycjach farmaceutycznych, składnik aktywny będzie zwykle obecny w ilości od około 0,5% do 95% wagowych, w stosunku do całkowitej masy kompozycji.

Składnik aktywny może być podawany doustnie w stałych postaciach dawkowania, takich jak kapsułki, tabletki i proszki albo w takich ciekłych postaciach jak eliksiry, syropy i/lub zawiesiny. Związki według tego wynalazku można także podawać pozajelitowo, w ciekłych, sterylnych postaciach dawkowania.

Można użyć kapsułki żelatynowe zawierające składnik aktywny i odpowiedni nośnik, taki jak laktoza, skrobia, stearynian magnezu, kwas stearynowy lub pochodne celulozy lecz nie ograniczając się do nich. Podobne rozcieńczalniki można użyć do wytworzenia tabletek prasowanych. Zarówno tabletki jak i kapsułki można wytworzyć jako produkty o ciągłym uwalnianiu leku w okresie czasu. Tabletki prasowane mogą być powlekane cukrem lub powlekane substancją błonotwórczą dla zamaskowania nieprzyjemnego smaku albo w celu użycia do zabezpieczenia składników aktywnych od wpływów atmosferycznych lub dla umożliwienia selektywnego rozpadu tabletki w przewodzie żołądkowo jelitowym.

Ciekłe postacie dawkowania do podawania doustnego mogą zawierać środki barwiące lub smakowe, w celu zwiększenia akceptacji pacjenta.

Zwykle, dla roztworów do podawania pozajelitowego, odpowiednie są takie nośniki jak woda, oleje dopuszczone do stosowania w farmacji, roztwór soli, wodny roztwór dekstrozy (glukozy) i powiązane roztwory cukru oraz takie glikole jak glikol propylenowy lub glikol polioksyetylenowy. Roztwory do podawania pozajelitowego zawierają korzystnie rozpuszczalną w wodzie sól składnika aktywnego, odpowiednie środki stabilizujące i w razie potrzeby substancje masłowe. Do odpowiednich środków stabilizujących zalicza się przeciwutleniacze, takie jak wodorosiarczan(IV) sodu, siarczan(IV) sodu lub kwas askorbinowy albo same lub jako połączenia. Stosuje się także kwas cytrynowy i jego sole oraz EDTA. Ponadto, roztwory do podawania pozajelitowego mogą zawierać środki konserwujące, takie jak chlorek benzalkoniowy, metylo- lub propyloparaben oraz chlorobutanol.

Odpowiednie nośniki farmaceutyczne są opisane w Remington's Pharmaceutical Sciences, A. Osol, standardowej pozycji literaturowej w tej dziedzinie.

Użyteczne, farmaceutyczne postacie dawkowania do podawania związków według tego wynalazku, można zilustrować następująco:

Kapsułki

Dużą ilość jednostek kapsułkowych wytworzono przez napełnienie standardowych, dwuczęściowych, twardych kapsułek żelatynowych, wprowadzając do każdej kapsułki 100 mg sproszkowanego składnika aktywnego, 150 mg laktozy, 50 mg celulozy i 6 mg stearynianu magnezu.

Miękkie kapsułki żelatynowe

Wytworzono mieszaninę składnika aktywnego w oleju jadalnym, takim jak olej sojowy, olej bawełniany lub olej z oliwek i wtryśnięto za pomocą pompy wyporowej do żelatyny, w celu utworzenia miękkich kapsułek żelatynowych zawierających 100 mg składnika aktywnego. Kapsułki przemyto i wysuszono.

Tabletki

Dużą ilość tabletek wytworzono stosując tradycyjne procedury, w ten sposób aby jednostka dawkowania zawierała 100 mg składnika aktywnego, 0,2 mg koloidalnego ditlenku krzemu, 5 mg stearynianu magnezu, 275 mg celulozy mikrokrystalicznej, 11 mg skrobi i 98,8 mg laktozy. Dla zwiększenia smakowitości lub dla uzyskania opóźnionej adsorpcji można było stosować odpowiednie powłoki.

Związki według tego wynalazku można także użyć jako reagenty lub standardy w biochemicznych badaniach funkcji neurologicznej, dysfunkcji neurologicznej i choroby neurologicznej.

Chociaż obecny wynalazek został opisany i zilustrowany przykładami z odniesieniem do pewnych, korzystnych odmian, to dla specjalistów w tej dziedzinie będą oczywiste inne odmiany. Dlatego też, nie jest ograniczony do określonych odmian i podanych przykładów lecz istnieje możliwość modyfikacji lub zmian, bez odejścia od ducha wynalazku, którego pełny zakres jest przedstawiony w załączonych zastrzeżeniach.

Claims (9)

1. 4-(2-Butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna jej izomery, jej postacie stereoizomeryczne, mieszaniny jej postaci stereoizomerycznych dopuszczone do stosowania w farmacji lub postacie jej soli dopuszczonych do stosowania w farmacji.

2. Związek według zastrz. 1, o wzorze (I):

och₃ (I) postacie jego soli dopuszczonych do stosowania w farmacji, którym to związkiem jest 4-((R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksypiryd-3-ylo)-[1,5-a]pirazolo-1,3,5-triazyna.

3. Związek według zastrz. 1, postacie jego soli dopuszczonych do stosowania w farmacji, który to związek jest w zasadzie wolny od jego stereoizomeru (S).

4. Związek według zastrz. 1, którym to związkiem jest 4-((R)-2-butyloamino)-2,7-dimetylo-8-(2-metylo-6-metoksy-piryd-3-ylo)[1,5-a]pirazolo-l,3,5-triazyna.

5. Kompozycja farmaceutyczna zawierająca substancję czynną oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik, znamienna tym, że zawiera jako substancję czynną leczniczo skuteczną ilość związku określonego w zastrz. 1-4.

6. Kompozycja według zastrz. 5, znamienna tym, że zawiera jako substancję czynną leczniczo skuteczną ilość związku określonego w zastrz. 4.

7. Zastosowanie związku jak określono w zastrz. 1 do 4 do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej do leczenia niepokoju lub depresji u ssaków.

8. Sposób skriningu ligandów dla receptorów CRF, znamienny tym, że sposób ten obejmuje:

a) przeprowadzenie próby wiązania kompetycyjnego z receptorem CRF, związku określonego w zastrz. 1, który jest znaczony wykrywalnym znacznikiem i kandydata na ligand; oraz

b) wyznaczenie zdolności kandydata na ligand do zastąpienia tego związku znaczonego.

9. Sposób wykrywania receptorów CRF w tkance, znamienny tym, że sposób ten obejmuje:

a) kontaktowanie z tkanką związku określonego w zastrz. 1, który jest znaczony wykrywalnym znacznikiem, w warunkach które umożliwiają wiązanie związku do tkanki; oraz

b) wykrywanie związku znaczonego związanego z tkanką.