PL138115B1 - Method of metal plating a sheet material using a transfer medium - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób metalizacji materialu w postaci arkusza z zastosowaniem czynnika przenoszacego• Material taki moze stanowic papier, tektura, .drewno, tworzywo sztuczne i tym podobnei Znane sa rózne sposoby metalizacji powierzchni materialów w postaci zwinietej rolki lub arkusza* Jeden z nich polega na laminowaniu arkusza metalowa folia za pomoca rozpuszczalników lub klejów polimeryzujacych• Sposób ten jest powszechnie stosowany do metalizacji materialów elastycznych, zas najbardziej popularnym materialem jest folia aluminiowa* V sposobie tym ko¬ nieczne jest, aby folia metalowa miala grubosc wieksza niz 1 mikrometr* Zastosowanie cienszych folii nie jest mozliwe w produkcji masowej i jest jedynie mozliwe w przypadku malych serii pro¬ dukcyjnych* W celu uzyskania zwierciadlistego wykonczenia, folia metalowa musi byc wypolerowana* Polysk i wykonczenie produktu finalnego nie zalezy od materialu arkusza, ale od polysku i wykon¬ czenia nadanegofolii* ^ Inny znany sposób polega na rozproszeniu bardzo drobnego proszku metalu w spoiwie i nastepnie na natryskiwaniu metalizowanej powierzchni tym spoiwem zawierajacym proszek* Dalsze sposoby me¬ talizacji sa dokonywane poprzez chemiczne stracenie i srodki elektrolityczne* W tego rodzaju spo¬ sobach polysk i wykonczenie /metalizowanej powierzchni zaleza od polVsku i wykonczenia podloza* Yfysoki polysk i zwierciadlane wykonczenie uzyskiwane sa wówczas, gdy material podloza jest polys¬ kliwy, tak jak folia z tworzywa sztucznego lub powierzchnia wypolerowana*. Jesli podloze nie jest gladkie, wówczas nie uzyska sie gladkiego wykonczenia. Tym samym w tych procesach polysk i wykon¬ czenie zaleza raczej od wykonczenia powierzchni podloza niz od zastosowanego metalu* Innym znanym sposobem jest metalizacja prózniowa, przy której odparowany metal jest skraplany na metalizowanym podlozu* Sposób ten wymaga, aby metalizowany przedmiot byl ^mieszczony w komorze znajdujacej sie w warunkach wysokiej prózni, rzedu 133 x 10~^ do 133 x 10" Pa* Sposób ten jest ograniczony do materialów o strukturze zwartej lub takich, które nie zawieraja substancji lotnych, takich jak wilgoc, plastyfikatory i zywiec* Niedogodnoscia tego sposobu jest to, ze otrzymana po¬ wierzchnia jest ogólnie dosc chropowata, poniewaz- odparowany metal nie wyrównuje chropowatosci po¬ wierzchni, na której jest skraplany. W celu poprawienia wykonczenia substratu w rodzaju papieru, konieczne jest wstepne wypolerowanie lub wstepne pokostowanie substratu papierowego. V7 pewnych przypadkach, nawet obróbka wstepna jest niewystarczajaca dla wytworzenia powierzchni zwierciadlanej2 138 115 i jest konieczny nastepny etap kalandrowania powierzchni substratu w wysokiej temperaturze. Ten nadprogramowy etap znacznie zwieksza koszt produktu finalnego; Ponadto, jezeli sposób ten jest stosowany w przypadku materialów porowatych takich jak papier i tektura, wówczas konieczne jest stosowanie wyposazenia do xetalizacji prózniowej, odpowiedniego do uzyskania wysokiej prózni w warunkach obnizenia prózni w komorze, spowodowanego wydobywaniem sie powietrza i wilgoci zawartej w papierze lub tekturze; W niektórych przypadkach moze byc pozadane przed metalizacja usuniecie z materialu zawartego w nim powietrza lub wilgoci; Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych nr 3 235 395 znany jest sposób metalizacji papieru lub tkaniny, polegajacy na nakladaniu na czynnik przenoszacy przezroczystej warstwy ochronnej, na która nastepnie naklada sie ciagla warstwe metalu, majaca w tym przypadku grubosc okolo 500 na¬ nometrów, po czym na te warstwe metalu nanosi sie warstwe kleju-wrazliwego na dzialanie ciepla lub cisnienia, do której to warstwy przyklada sie nastepnie przeznaczony do metalizacji papier lub tkanine, calosc przepuszcza sie przez zestaw rolek dla sklejenia, po czym oddziela sie czynnik przenoszacy, a na papierze lub tkaninie pozostaje ciagla warstwa metalu, przykryta przezroczysta warstwa ochronna; Z brytyjskiego opisu patentowego nr 722 409 znany jest sposób metalizacji gietkich materialów w postaci arkuszy, takich jak tkaniny lub materialy z tworzyw sztucznych; Sposób ten polega na powlekaniu prózniowym warstwa metalu cienkiego, wypolerowanego, elastycznego czynnika przenoszace¬ go, nakladaniu kleju na te warstwe albo na przeznaczony do metalizacji material w postaci arkusza, laminowaniu ze soba czynnika przenoszacego zawierajacego warstwe metalu oraz materialu w postaci arkusza przez zastosowanie lekkiego docisku, nastepnie pozostawia sie calosc na czas potrzebny do wyschniecia ewentualnie do utwardzenia kleju, po czym zdejmuje sie czynnik przenoszacy z metalizo¬ wanego podloza* Osadzony metal stanowi w tym przypadku spójna, ciagla, nieprzerwana, jednolita, gladka, zwierciadlana powloke o grubosci od 1000 nanometrów do minimum 80 nanometrów; Celem wynalazku jest opracowanie sposobu, prowadzacego do uzyskiwania gladkiej, przeswitu¬ jacej zwierciadlanej powierzchni wyrobu, niezaleznej od gladkosci podloza lub materialu, bez po¬ trzeby obróbki wstepnej metalizowanego przedmiotu oraz czynnika przenoszacego; Sposób metalizacji materialu w postaci arkusza z zastosowaniem czynnika przenoszacego, pole¬ gajacy na tym, ze na czynniku przenoszacym osadza sie w drodze metalizacji prózniowej lub w inny znany sposób warstewke rozproszonych czastek metalu, nastepnie w znany sposób powleka sie pokostem material poddawany metalizacji lub metalizowany czynnik przenoszacy, wzglednie zarówno material poddawany metalizacji, jak i czynnik przenoszacy, po czym w znany sposób laminuje sie ze soba ma¬ terial i czynnik przenoszacy przed utwardzeniem sie pokostu tak, ze czastki metalu sa osadzone w pokoscie, nastepnie pokost poddaje sie utwardzeniu poprzez suszenie powietrzem lub konwencjonalne metody utwardzania, po czym czynnik przenoszacy oddziela sie od materialu metalizowanego, zwykle w postaci elastycznej na dwie rolki i wykorzystuje sie go ponownie w procesie metalizacji, przy czym stosuje sie taki czynnik przenoszacy, którego sila przylegania do czastek metalu jest mniejsza niz sila przylegania do metalu ul/wardzonego pokostu, wedlug wynlazku charakteryzuje sie tym, ze na¬ nosi sie warstwe metalu o grubosci mniejszej niz 50 nanometrów, zas jako pokost stosuje sie lakier poliuretanowy wzglednie fotopolimerowa zywice usieciowana promieniowaniem; Osadzony material stanowi korzystnie aluminium, a grubosc jego warstwy jest zawarta pomiedzy 5 a 25 nanometrów; Jako czynnik metalizujacy stosuje sie korzystnie meta ^ z grupy aluminium, srebra, zlota, miedzi, niklu, cyny, platyny i stopu tych metali.Jako metalizowany material stosuje sie material korzystnie ybrany z grupy papieru, tektury, drewna, skóry i tworzyw sztucznych; Korzystnie stosuje sie zywice usieciowana napromieniowaniem poprzez czynnik przenoszacy, wzglednie zywice usieciowana promieniowaniem ultrafioletowym; Sposób wedlug wynalazku pozwolil na uzyskanie nieoczekiwanego efektu, polegajacego na otrzy¬ maniu gladkiej przeswitujacej, polyskliwej warstwy metalicznej pomimo tego, ze czynnik przenoszacy nie zostaje poddany specjalnej obróbce wstepnej przed osadzeniem czastek metalicznych; Warstwa nakladana jest znacznie ciensza w porównaniu z warstwami ze znanych sposobów i nie jest ani ciagla ani spójna, natomiast stanowi rozproszone czastki metalu osadzone w warstwie utwar-138 115 3 dzonego pokostui Nakladana powloka jest znacznie lzejsza niz w przypadku laminowania folia meta¬ lowa, przez co uzyskuje sie wieksza wydajnosc metalu przy powlekaniu podloza i mniejsze koszty materialowe, a ponadto posiada ona zwierciadlany polysk równowazny temu, jaki uzyskuje sie w przy¬ padku folii metalowej, oraz odpornosc chemiczna zblizona do folii metalowej, nie zólknie i nie zmienia wygladu wraz z uplywem czasu, jest odporna na scieranie, elastyczna i tak twarda, ze raoze byc nadrukowywana, odbija promieniowanie podczerwone i stanowi przeszkode dla promieniowania wi¬ dzialnego i ultrafioletowego, tak ze otrzymany metalizowany arkusz bedzie odpowiedni do pakowania zywnosci, jest nieprzepuszczalna i odporna na pekanie pod wplywem zginania* Przedmiot wynalazku zostanie przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym figi 2 przedstawia schemat blokowy dzialan w sposobie wedlug wynalazku metalizacji materialu w postaci arkusza, fig* 2 - urzadzenie do osadzenia prózniowego czastek metalu na czynniku przenoszacym, figi 3A i 3B - zastosowanie pokostu dla wyrównywania powierzchni podloza i sposób okreslenia ilosci stosowanego pokostu, fig. 4A i 4B - sposób la Inowania i wzajemna zaleznosc miedzy dociskiem rolki a srednica, a figi 5 - oddzielanie metalizowanego materialu arkuszowego od czynnika przenoszacego.Na figi 1-5 zastosowano numeracje parzysta poczawszy od 20i Na figi 1 jest przedstawiony proces wytwarzania materialu arkuszowego z powloka metaliczna wedlug wynalazku.. Czynnik przenoszacy 20, majacy polyskliwa, wypolerowana powierzchnie, zostanie poddany metalizacjii Czynnik przenoszacy musi byc dokladnie wykonczony, poniewaz bedzie to wplywalo na ostateczna powierzchnie wyrobui Musi on takze wykazywac mniejsze przyleganie do czastek metalu niz przylegania do metalu zastosowanego pokostui Materialy odpowiednie do stoowania jako czynnik przenoszacy 20 stanowia miedzy innymi niepreparowany polipropylen, poliester, polietylen, polichlo¬ rek winylu, poliamid, wspólwyciskana i regenerowana celulozai Nastepnie czynnik przenoszacy 20 jest metalizowany w etapie 22 poprzez osadzenie czasteczek metalicznych w jakikolwiek jr;-/ sposób, to znaczy przez metalizacje prózniowa, chemiczne stracanie i inne techniki powlekania. J"ako materialy odpowiednie do osadzania nadaja sie aluminium, miedz, srebro, platyna, zloto, stop tych metali i inne metale odparowywalne. Ilosc osadzonego metalu bedzie nadzorowana, tak ze osadzone czasteczki metalu beda skupione do nadzwyczaj cienkiej warstwyi Osadzone czasteczki beda mialy grubosc znacz¬ nie mniejsza niz dlugosc fali swietlnej, na przyklad mniej niz 50 nanometrów, zas rozstepy (tego rodzaju rozstepy, lub aparatury warstwy metalu zdarzaja sie wskutek cienkosci warstwy) sa zasad¬ niczo mniejsze niz dlugosc fali swiatla widzialnego* Zgodnie z tym, swiatlo jest zasadniczo odbi¬ jane od powierzchni metalicznej, a powierzchnia metaliczna wyglada na ciagla i w pelni zwierciadlista.Gdy czynnik przenoszacy 20 zostaje poddawany etapowi osadzania 22, wówczas jest przygotowywa¬ ny material 24 stanowiacy podloze (etapy te nie wymagaja jednoczesnosci)i Material ten moze byc n/ postaci zwinietej rolki lub arkusza i moze miec powierzchnie chropowata lub gladkai Jalco material stanowiacy podloze mozna stosowac papier, tekture, drewno, skóre, tworzywo sztuczne i w zasadzie jakiekolwiek materialy w postaci arkuszy, nadajace sie do powlekania pokostem.Material 24 jest powleczony cienka powloka pokostu w etapie 26i 'Wlasciwe pokostowanie w tym etapie stanowi pokostowanie poliuretanenu Pokost sluzy zarówno jako nosnik do wytwarzania, w pola¬ czeniu z czynnikiem przenoszacym, gladkiej zwierciadlanej powierzchni, a takze jako spoiwo, które przenosi czastki metaliczne osadzone podczas etapu 22 z czynnika przenoszacego 20 na aaterial 24 i absorbuje je wglab pokostui Pokost sluzy do wyrównywania i wygladzania powierzchni saterialu 24i Cecha wynalazku jest to, ze kiedy pokost bedzie przywieral do tego materialu, wówczas nie bedzie przylegal do czynnika przenoszacego 20. Alternatywnie, powloka z pokostu moze byc stosowana na czasteczki metalu osadzone na czynniku przenoszacym 20. Tego rodzaju alternatywna procedura prowadzi do otrzymania wykonczonego wyrobu, który jest zasadniczo identyczny z wyrobem wytwarzanym wówczas, gdy material 24 jest pokostowany. Alternatywa ta jest przedstawiona na fig. 1 za pomoca linii prowadzacej od etapu 22 do etapu 26.Po zakonczeniu etapu 22, po osadzeniu czastek metalicznych na czynniku przenoszacym 20 i po¬ wleczeniu 26 pokostem materialu 24 lub czynnika przenoszacego 20, nastepuje etap 28 laziinowaniai Etap 28 bedzie mial miejsce, zanim pokost"zdola sie utwierdzic. V trakcie etapu laminowania 284 135 115 material 24 zostaje zetkniety z powleczona metalicznie powierzchnia czynnika przenoszacego 20.Korzystnie jest to dokonywane poprzez walcowanie materialu 24 i czynnika przenoszacego 20 w po¬ jedyncza rolke pod niewielkim cisnieniem. Etap ten jest podobny do znanego procesu laminowania.Pokost bedzie przenosil czastki metaliczne z czynnika przenoszacego 20 na material 24. Pokost bedzie absorbowal czastki metaliczne i bedzie nadawal materialowi 24 ceche gladkiej powierzchni czynnika przenoszacego 20 natychmiast po jego usunieciu.Laminowany material 24 i czynnik przenoszacy 20 moga byc utwardzane w etapie 30 poprzez su¬ szenie powietrzem lub konwencjonalne sposoby utwardzania^xNatychmiast, gdy pokost zastygnie, osu¬ szony lub spolimeryzowany, wówczas nie jest zespojony z czynnikiem przenoszacym 20,natomiast jest silnie zespojony z materialem 24* Etap utwardzania 36 moze przebiegac naturalnie lub moze byc przyspieszany za pomoca ciepla lub przez napromieniowanie. Po utwardzeniu 30 ma miejsce etap 32' oddzielania* Czynnik przenoszacy 20 i material 24 moga byc oddzielane (w postaci elastycznej) na dwie oddzielne rolki i od tego momentu pokost wraz z absorbowanymi lub osadzonymi czastkami me¬ talicznymi bedzie przylegal do materialu 24* Po zakonczeniu etapu oddzielania 32, czynnik przenoszacy 20 moze byc ponownie zastosowany i to wielokrotnie, co daje duze korzysci ekonomiczne i Gotowy wyrób 34 sklada sie z materialu 24, posiadajacego gladka, zwierciadlista, metaliczna powloke, która wyglada na ciagla i gladka, poniewaz jakiekolwiek szczeliny lub odstepy miedzy czastkami metalicznymi pozwalaja na niewielka transmisje swiatla (to jest mniej niz 30$, a ko¬ rzystnie mniej niz 20%). Pokost nie musi byc natryskiwany na cala powierzchnie materialu 24 lecz raczej moze byc rozprowadzany tylko na pewnych czesciach tej powierzchni w rozmaitych wzorach* Tym samym tylko pewne czesci materialu 24 beda mialy polysk metaliczny* Gotowy wyrób 34 moze byc poddany róznym innym operacjom, takim jak przecieranie, wygniatanie, tloczenie, nacinanie i na¬ drukiwanie metalizowanej powierzchni za pomoca róznych metod drukowania, takich jak ofset, roto¬ grawiura, fleksografia, metoda jedwabnego ekranu i inne* Powyzej opisano rózne etapy i ich wzajemne powiazanie w sposobie wytwarzania przedmiotu z powloka metaliczna, zas obecnie zostanie opisane bardziej szczególowo urzadzenie i procesy kaz¬ dego indywidualnego etapu* Na fig* 2 jest przedstawione schematycznie zalecane rozwiazanie do przeprowadzenia etapu 22 osadzenia czastek metalicznych na czynniku przenoszacym 20* Najbardziej wydajna forma wytwarzania powierzchni powlekanych metalicznie wystepuje wówczas, gdy czynnik przenoszacy 20 ma postac wy¬ dluzonej rolki materialu, który moze byc podawany za pomoca elementów rolkowych* Czynnik przeno¬ szacy 20 jest podawany do znanej komory prózniowej 36, w obrebie której znajduja sie liczne zbior¬ niki 38 metalu (np* aluminium), który ma byc osadzany na materiale 24* Hosc zbiorników jest wy¬ starczajaca do otrzymania jednolitej powloki (np* 10 zbiorników o szerokosci 1 cm i dlugosci 7,5 cm na rolke o szerokosci 75 cm)* Kazdy zbiornik 38 jest podgrzewany do temperatury plyniecia (np* 1500°C dla Al*), a zrolowany arkusz jest utrzymywany w temperaturze pokojowej za pomoca chlodzonej woda rolki 40 przechodzacej okolo 15 cm ponad zbiornikami; Gdy czynnik przenoszacy 20 przechodzi przez komore prózniowa 36 wówczas para metalu 39» wydzielajaca sie z cieklego metalu, bedzie uno¬ sila sie w strone czynnika przenoszacego 20 i bedzie sie skraplac przy 39* w wyniku róznicy tempe¬ ratury* Predkosc przesuwania sie arkusza czynnika przenoszacego 20 moze byc regulowana w sposób ciagly, tak samo jak temperatura zbiorników, zatem warstwa metalu osadzonego na skutek skraplania bedzie miala grubosc korzystnie mniejsza niz okolo 50 nanometrów* Ta nadzwyczaj mala grubosc warstwy wplywa na minimalne zuzycie materialu metalicznego, a w kontowym efekcie procesu nadaje wyglad calkowicie metalizowanej, ciaglej powierzchni metalu ze wzgledu na wykonczenie pokostem* Sterowa¬ nie procesem osadzania prózniowego moze sie odbywac za pomoca odpowiednich srodków elektronicznych lub mechanicznych, tak ze stopien osadzania jest w sposób ciagly nadzorowany i sprzezony zwrotnie do sterowania róznymi elektrodami i szybkoscia podawania zrolowanego czynnika przenoszacego 20* Na fig* 3A i 3B jest przedstawiony etap 26 powlekania pokostem* Jak zauwazono poprzednio, material 24 moze stanowic jakikolwiek odpowiedni material, posiadajacy chropowata lub gladka po¬ wierzchnie* Wstepne przygotowanie nie jest wymagane, poniewaz powloka pokostu bedzie dawala jed¬ nolita, zwierciadlana, gladka powloke na wszystkich typach powierzchni, i bedzie wypelniac wszystkie ubytki na powierzchni materialu 24* Jest to zobrazowane na fig* 3A, gdzie material 24 zostal powle¬ czony pokostem 42, który w calosci wygladzil nieregularna powierzchnie materialu 24* Na fig* 3B138115 5 ! jest przedstawiony sposób okreslania ilosci pokostu, potrzebnej do uzyskania na materiale 24 glad¬ kiej powloki* Ogólnie mówiac, im bardziej chropowata, lub bardziej chlonna jest powierzchnia ma¬ terialu 24, tym bedzie wymagana wieksza ilosc pokostu 40* Wymagana ilosc pokostu jest okreslana doswiadczalnie za pomoca próbki materialu 24, umieszczonej pod pewnym katem, na która opuszcza sie krople pokostu 42 i mierzy sie dlugosc toru splyniecia kropli, tak jak pokazana odleglosc A* Po¬ dobne badania przeprowadza sie z kawalkiem szkla 44 zamiast materialu 24* Równiez w tym przypadku mierzy sie dlugosc toru B splyniecia kropli, poniewaz znana jest ilosc pokostu 42 potrzebnego do wlasciwego powleczenia szkla 44, zatem ze stosunku dlugosci torów mozna wyznaczyc ilosc pokostu 42, potrzebnego do powleczenia materialu 24* Pokost 42 moze byc powlekany na material 24 lub czynnik przenoszacy 20 w jakikolwiek znany sposób, lecz korzystne okazalo sie stosowac kapiel zanurzeniowa* wystarczy, jezeli powloka pokostu zaledwie wypelni wglebienia i wierzcholki wzniesien 24* Na fig* 4A i 4B jest przedstawione laminowanie materialu 24 i czynnika przenoszacego 20 z osa¬ dzona powloka metaliczna. Odpowiednie partie materialu 24 i metalizowanego czynnika przenoszacego 20 sa bezposrednio zetkniete ze soba pomiedzy para rolek 46, 48* Rolka 46 jest to przykladowo rolka gumowa o twardosci okolo 75 w skali Shore#a, zas jako rol¬ ke 48 mozna zastosowac odpowiednia rolke twarda, taka jak chromowana rolka metalowa lub rolka ze stali nierdzewnej* Pomiedzy rolkami 46, 48 jest wywierany docisk w celu laminowania materialu 24 do metalizowanego czynnika przenoszacego 20# Etap laminowania stanowi etap ciagly, po etapie po¬ wlekania 26 i etapie osadzania 22, zanim pokost 42 zdola sie utwardzic lub zestalic* Docisk pomie¬ dzy rolkami 46 i 48 jest odwrotnie proporcjonalny do srednicy rolek, jak pokazano na fig* 4B* Kom¬ binacje docisk-srednica moze stanowic docisk o wartosci pomiedzy 49N a 59N i srednica rolki 46 wynoszaca okolo 110 cm* Po przejsciu przez rolki 46, 48 material 24 i czynnik przenoszacy sa nawi¬ jane na rolke odbiorcza 50, która po nawinieciu, jest odstawiana na bok dla utwardzenia* Etap utwardzania 30 moze przebiegac w stanie zrolowanym przez okolo 24 godziny, lub tez utwar¬ dzenie moze byc przyspieszone za pomoca róznych pokostów, przez ogrzewanie lub napromieniowania* Jak stwierdzono powyzej, gdy pokost 42 zestali sie, wówczas czastki metaliczne 39' (pokazane na fig* 4A), osadzone na czynniku przenoszacym 20, beda w calosci przechwycone przez pokost 42 na material 24* Istotne jest, ze pokost 42 nabierze gladkosci powierzchni czynnika przenoszacego 20, co jest istota uzyskiwania w tym procesie zwierciadlistego wykonczenia* Ponadto, miedzy pokostem 42 a czynnikiem przenoszacym 20 nie zachodzi spajanie, zatem czynnik przenoszacy moze byc ponownie uzyty nie mniej niz 40 razy, przez co proces staje sie niezwykle ekonomicznyi Nastepnie przeprowadza sie etap oddzielania 32 lub rozwarstwiania (figi 5)i Rolka odbiorcza 50 zostaje zetknieta stycznie z para ulozonych obok siebie rolek 52, 54. Rolka 52 bedzie usuwala czynnik przenoszacy 20, który okaze sie zupelnie pozbawiony jakiejkolwiek metalicznej powloki, przeniesionej na warstwe pokostu na materiale 24* Rolka 54 bedzie natomiast usuwala arkusz 24, 39', 42, posiadajacy czastki metaliczne, osdzone w warstwie pokostu i majacy gladkie, zwierciadliste, metaliczne wykonczenie. Czynnik przenoszacy 20 po usunieciu z rolki 52 moze byc wielokrotnie uzyty ponownie, zas gotowy arkusz moze byc pobierany z rolki 54 do dalszego przetwarzania, takiego jak wspomniane powyzej nadrukowywanie lub przecinanie. Pomiedzy materialem 24 a czynnikiem przenosza¬ cym 20 w trakcie oddzielania wystapi tylko niewielkie przylepianie. Sila przylepiania bedzie rze¬ du 49-98 nN/cm i dopóki bedzie mniejsza niz sila odrywania zastosowanego pokostu, dopóty beda wlasciwie wypelniane wymagania uzytkowe procesu* Sposób metalizacji i wyrób uzyskany tym sposobem zostana obecnie zilustrowane na podstawie nastepujacych przykladów.Przyklad I. Jako czynnik przenoszacy zastosowano folie z nieprzetworzonego polipropy¬ lenu o grubosci 20 mikrometrów, która poddano metalizacji prózniowej bez uprzedniego powlekania* Na folii osadzono warstewke niezwykle czystego aluminium w ilosci 0,03 g/m * Warstewka ta utworzy¬ la na powierzchni folii polipropylenowej niezwykle cienka powloke aluminium o grubosci 10,5 nano¬ metrów. Caly proces przeprowadzono w sposób ciagly na szpuli. Nastepnie na powloke metaliczna na foliowym czynniku przenoszacym nalozono powloke pokostowa typu poliuretanowego, zas po nawlecze¬ niu folie poddano odparowaniu przez przepuszczenie przez rolki w atmosferze wentylatora wyciagowe¬ go* Nastepnie odparowana folie laminowano z papierem o gestosci 80 g/m » Laminowanie przeprowadzono6 138 115 w temperaturze otoczenia w jednym ciagu z drukarka rotograwiurowa. Po zakonczeniu laminowania, polaczona z papierem folie pozostawiono na szpuli przez 24 godziny az do zestalenia pokostu, a nastepnie rozdzielono za pomoca pokazanego na fig. 5 urzadzenia. Otrzymano gladka, zwierciadla¬ na powierzchnie metaliczna na papierowym podlozu.Przyklad Iii W przykladzie tym zastosowano polipropylenowa folie, która poddano me¬ talizowaniu podobnie jak w przykladzie I. Nastepnie metalizowana powierzchnie folii powleczono pozbawionym rozpuszczalnika pokostem typu poliuretaionego* W odróznieniu od poprzedniego przykladu, w tym przypadku nie przeprowadzono odparowania roz- puszczalnika* Po nalozeniu pokostu, folie laminowano do papieru o gestosci 80 g/m i pozostawiono calosc przez 24 godziny az do zestalenia pokostu, po czym oddzielono folie od papieru* Przyklad III. W przykladzie tym, na metalizowana prózniowo powierzchnie folii .jak w przykladach powyzszych, nalozono warstewke usieciowanej zywicy fotopolimerowej, a nastepnie lami¬ nowano ja z papierem* Po zakonczeniu laminowania i po odparowaniu rozpuszczalnika, zywice poddano dzialaniu promieniowania ultrafioletowego poprzez foliei Spowodowalo to natychmiastowe zestalenie sie zywicy, po czym oddzielono folie od papieru w ciaglej operacji na tym samym urzadzeniu* Otrzy¬ many arkusz papieru posiadal wypolerowana, zwierciadlana, metaliczna powierzchnie, która zarazem byla zaroodporna* Pomimo, ze wynalazek zostal opisany w polaczeniu z zalecanymi rozwiazaniami, to nalezy rozu¬ miec, ze w zakresie wynalazku mieszcza sie modyfikacje oczywiste, dla fachowców z tej dziedziny* Zastrzezenia patentowe 1* Sposób metalizacji materialu w postaci arkusza z zastosowaniem czynnika przenoszacego, polegajacy na tym, ze na czynniku przenoszacym osadza sie w drodze metalizacji prózniowej lub w inny znany sposób warstewke rozproszonych czastek metalu, nastepnie w znany sposób powleka sie pokostem material poddawany metalizacji lub metalizowany czynnik przenoszacy, wzglednie zarówno material poddawany metalizacji jak i czynnik przenoszacy, po czym w znany sposób laminuje sie ze soba material i czynnik przenoszacy przed utwardzeniem sie pokostu tak, ze czastki metalu sa osa¬ dzone w pokoscie, nastepnie pokost poddaje sie utwardzeniu poprzez suszenie powietrzem lub kon¬ wencjonalne metody utwardzania, po czym czynnik przenoszacy oddziela sie od materialu metalizowa¬ nego zwykle w postaci elastycznej na dwie rolki i wykorzystuje sie go ponownie w procesie metali¬ zacji, przy czym stosuje sie taki czynnik przenoszacy, którego sila przylegania do czastek metalu jest mniejsza niz sila przylegania do metalu utwardzonego pokostu, znamienny tym, ze nanosi sie warstwe metalu o grubosci mniejszej niz 50 nanometrów, zas jako pokost stosuje sie la¬ kier poliuretanowy wzglednie fotopolimerowa zywice usieciowana promieniowaniem* 2. Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze nanosi sie warstwe aluminium o grubosci warstwy 5-25 nanometrów* 3* Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze nanosi sie metale z grupy alu¬ minium, srebra, zlota, miedzi, niklu, cyny, platyny i stopu tych metali* 4* Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym, ze stosuje sie zywice usieciowana napromieniowaniem poprzez czynnik przenoszacy* 5* Sposób wedlug zastrz* 1, znamienny tym. ze stosuje sie zywice usieciowana promieniowaniem ultrafioletowym*138 115 20^\ 24- C2vr*rvi< i p*2 er:v f porvowrva ojyuc Wiera lu^n^m ciyNNik PRZE^o^z^ty Vrf FIG. ^ ifrwtNc^p»rvt 3*^ f* rvjyn.OA f irvRLrvy /-« ODOilFLftMt S0&5TRPiT MeTftLi^ry^ "V 'l-Ji^* XS8- FIG.2 FIG.3A FIG.3B138 115 kg Cl5r\)lEIVie ¦20,39' FIG.4A 110 on FIG.5 j^z*,m42 cm SREDl\/'.Cft FIG.4B Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 130 zl PL PL PL PL