PL195987B1

PL195987B1 - Kostka brukowa

Info

Publication number: PL195987B1
Application number: PL99346152A
Authority: PL
Inventors: Rolf Scheiwiller
Original assignee: Rolf Scheiwiller
Priority date: 1998-08-17
Filing date: 1999-08-12
Publication date: 2007-11-30
Also published as: DE19937639A1; DE59909603D1; CZ300448B6; HUP0102989A3; CA2340768A1; EP1105576A1; SI20588B; SI20588A; PL346152A1; CN1318122A; CZ2001522A3; US6471440B1; HUP0102989A2; EP1105576B1; SK286769B6; JP4578681B2; ATE267918T1; WO2000009808A1; CA2340768C; CN100402750C

Abstract

1. Kostka brukowa zwlaszcza z betonu, posiada- jaca górna powierzchnie jezdna lub biezna usytu- owane prostopadle do nich sciany boczne, przy czym co najmniej jedna sciana boczna zaopatrzona jest w boczne nachwytowe i podchwytowe elementy zazebienia do pionowego sprzegania kostki bruko- wej w bruku, znamienna tym, ze co najmniej jeden wystep podchwytowy (5) bedacy podchwytowym elementem zazebienia wspólpracuje albo z komple- mentarnym wzgledem niego wystepem nachwyto- wym (6) sasiedniej kostki zestawu kostek bruko- wych, albo z komplementarnie uksztaltowanym wzgledem niego wglebieniem nachwytowym (22) sasiedniej kostki, przy czym pomiedzy powierzchnia zazebienia (11) wystepu podchwytowego (5) a powierzchnia zazebienia (12) wystepu nachwyto- wego (6) albo wglebienia nachwytowego (22) tworzy sie spoina (14), która biegnie prostoliniowo, ukosnie w dól, zas na kazdej posiadajacej elementy zazebie- nia scianie (3, 4) kostki brukowej (1) znajduja sie albo wystepy podchwytowe (5) albo wystepy na- chwytowe (6) albo wglebienia nachwytowe (22). PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy kostki brukowej, zwłaszcza z betonu, posiadającej górną powierzchnię jezdną lub bieżną, prostopadłe do niej ściany boczne zaopatrzone w nachwytowe i podchwytowe elementy zazębienia służące do pionowego sprzęgania kostki brukowej w bruku przez wprowadzenie podchwytowych elementów zazębienia pod nachwytowe elementy zazębienia sąsiedniej kostki brukowej.

Znane jest zabezpieczanie kostek brukowych przed bocznym przesuwaniem za pomocą zazębiania, jednak z czasem ułożenie kostek w bruku ulega poluzowaniu. Na skutek sił hamowania pojazdów jadących po bruku kostki są przesuwane w kierunku jazdy. Jednocześnie piasek znajdujący się w spoinach zsypuje się w podłoże lub w usytuowaną pod spodem warstwę żwiru. Na skutek tego kostki mają uzyskują większą swobodę i mogą się, w ramach pewnego luzu, przesuwać zarówno w kierunku poziomym jak i w kierunku pionowym. Powoduje to występowanie dodatkowego hałasu komunikacyjnego.

Aby otrzymać stabilny bruk, już w przeszłości umieszczano na kostkach brukowych pionowe uzębienia. Tego rodzaju uzębienia są przykładowo przedstawione w opisie patentowym EP 752 500 lub w cytowanym tam opisie patentowym DE 70 28 919. Oba wykonania według stanu techniki są na co najmniej jednej stronie wyposażone w występy, jak również we wgłębienia. Uzyskuje się dzięki temu wprawdzie niezawodne zazębienie pionowe, ale układanie takich kostek brukowych jest trudne, ponieważ takie kostki brukowe przykłada się do siebie tylko w poziomym kierunku układania. Utrudnia to maszynowe układanie za pomocą odpowiedniego dźwigu i zawsze stwarza niebezpieczeństwo, że przy poziomym przemieszczeniu kostek brukowych materiał z podłoża zostanie zabrany i dostanie się pomiędzy ściany kostek.

Zadaniem wynalazku jest zatem opracowanie kostki brukowej, która mając zalety pionowego zazębienia, jest układana w dotychczasowy sposób w kierunku pionowym.

Zadanie to zostało rozwiązane za pomocą kostki brukowej zwłaszcza z betonu, posiadającej górną powierzchnię jezdną lub bieżną usytuowane prostopadle do nich ściany boczne, przy czym co najmniej jedna ściana boczna zaopatrzona jest w boczne nachwytowe i podchwytowe elementy zazębienia do pionowego sprzęgania kostki brukowej w bruku charakteryzującej się tym, że co najmniej jeden występ podchwytowy będący podchwytowym elementem zazębienia współpracuje albo z komplementarnym względem niego występem nachwytowym sąsiedniej kostki zestawu kostek brukowych, albo z komplementarnie ukształtowanym względem niego wgłębieniem nachwytowym sąsiedniej kostki, przy czym pomiędzy powierzchnią zazębienia występu podchwytowego a powierzchnią zazębienia występu nachwytowego albo wgłębienia nachwytowego tworzy się spoina, która biegnie prostoliniowo, ukośnie wdół, zaś na każdej posiadającej elementy zazębienia ścianie kostki brukowej znajdują się albo występy podchwytowe albo występy nachwytowe albo wgłębienia nachwytowe.

Korzystnie dwie sąsiednie ściany kostek brukowych graniczących ze sobą narożnikiem mają występy nachwytowe albo wgłębienia nachwytowe.

Korzystne jest również, gdy dwie sąsiednie ściany kostek brukowych graniczących ze sobą narożnikiem mają występy podchwytowe.

Korzystniej występy podchwytowe i występy nachwytowe są występami bocznymi, zaś wgłębienia nachwytowe są wgłębieniami bocznymi.

Na jednej ścianie znajdują się korzystnie co najmniej dwa występy nachwytowe.

Pomiędzy występami podchwytowymi, a występami nachwytowymi w ułożonym bruku tworzą się korzystnie wnęki na materiał do spoinowania, w których dolnej części znajdują się górne zakończenia spoin utworzonych pomiędzy powierzchniami zazębiających krawędzi sąsiednich elementów zazębienia.

Korzystniej co najmniej jedna część występów podchwytowych wystaje wbok ponad występ nachwytowy, ale w pionie jest zakończona na wysokości poniżej występu nachwytowego.

Górne krawędzie występów nachwytowych są korzystnie wykonane jako opadające w bok.

Korzystniej górne krawędzie występów nachwytowych są w postaci daszkowych połaci spadowychi mają usytuowany pośrodku szczyt.

Korzystnie jest, gdy odstęp pomiędzy zazębiającymi krawędziami podchwytowymi na występach podchwytowych jest, wcelu umożliwienia wyjmowania każdej kostki z zamkniętego bruku, mniejszy niż odstęp pomiędzy występami nachwytowymi.

PL 195 987 B1

Korzystniej wgłębienia nachwytowe mają podcięcia w kształcie jaskółczego ogona, do których występy podchwytowe są ukształtowane odpowiednio.

Korzystnie tylko dwie przeciwległe boczne ściany mają występy podchwytowe i/lub występy nachwytowe, zaś korzystnie inne boczne ściany mają zazębiające elementy dystansowe na całości lub tylko na części bocznych powierzchni.

Korzystnie jest, gdy dwie przeciwległe boczne ściany mają występy podchwytowe, zaś inne ściany boczne mają zazębiające elementy dystansowe.

Korzystnie jest również, gdy dwie przeciwległe boczne ściany mają występy nachwytowe, zaś inne ściany boczne mają zazębiające elementy dystansowe.

Występy podchwytowe i/lub występy nachwytowe są korzystnie wykonane odpowiednio jako dwuczęściowe występy podchwytowe lub dwuczęściowe występy nachwytowe, które są z kolei złożone odpowiednio z częściowych występów podchwytowych lub częściowych występów nachwytowych, przy czym częściowe występy podchwytowe są przedzielone kanałem podchwytowym, zaś częściowe występy nachwytowe są przedzielone kanałem nachwytowym.

Korzystniej kanał podchwytowy uchodzi w kanał podchwytowy dolny, który jest usytuowany po dolnej stronie kostki brukowej.

Dolna strona kostki brukowej korzystnie ma skierowane wzdłużnie i/lub poprzecznie rowki, w który wchodzi materiał podłoża.

Najkorzystniej rowki mają wysokość równą około 5-10 mm.

Dzięki temu, że na każdej posiadającej pionowe elementy zazębienia ścianie kostki brukowej przewidziane są tylko nachwytowe lub tylko podchwytowe elementy zazębienia kostkę brukową ścianą posiadającą tylko nachwytowe elementy zazębienia można dostawić od góry do ściany sąsiedniej kostki, która ma tylko podchwytowe elementy zazębienia. Kostka brukowa z nachwytowymi elementami zazębienia zabezpiecza po ułożeniu sąsiednią kostkę brukową z podchwytowymi elementami zazębienia w kierunku pionowym.

Kostka brukowa według wynalazku może być przykładowo wykonana tak, że przewidziana jest ściana z nachwytowymi elementami zazębienia i przeciwległa ściana z podchwytowymi elementami zazębienia. Dzięki temu można układać kolejne rzędy bruku przez zwykłe wprowadzanie kostek od góry. Obie pozostałe ściany boczne mogą być przykładowo wykonane bez pionowego zazębienia, awięc są swobodnie przesuwne w kierunku pionowym względem sąsiednich kostek. W wykonaniu takim pionowe zazębienia przechodzą z jednego szeregu kostek na następny szereg.

Jak było powiedziane wyżej, w szczególnie korzystnej postaci realizacji wynalazku dwie graniczące ze sobą narożnikowe, sąsiednie boki kostki mają nachwytowe elementy zazębienia, adwie graniczące ze sobą narożnikowe, sąsiednie ściany kostki mają podchwytowe elementy zazębienia. Kostki takie można podobnie jak poprzednio stawiać w kierunku układania od góry wjuż ułożoną część bruku. Podobnie jak poprzednio bruk można układać kolejnymi szeregami, przy czym każdy nowo układany szereg jest budowany z jednej strony. Kostkę układaną jako następną wprowadza się w narożnik utworzony pomiędzy dwiema kostkami sąsiednich szeregów i zabezpiecza ona wtedy obie sąsiadujące kostki w kierunku pionowym.

Według najczęstszej realizacji wynalazku nachwytowe i podchwytowe elementy zazębienia są wykonane jako boczne występy. Jest to pod względem technicznym korzystne w porównaniu ze znanymi wykonaniami z wgłębieniami.

Jak wspomniano wyżej, w korzystnej postaci realizacji wynalazku w ułożonym bruku przewidziane są wnęki na materiał do spoinowania utworzone np. przez elementy zazębienia. Tworzą się one pomiędzy krawędziami występów podchwytowych, a występów nachwytowymi dzięki temu, że krawędź górna występów podchwytowych jest na niższym poziomie niż krawędź górna występów nachwytowych. Można w nich zmagazynować określoną ilość materiału do spoinowania. Ten materiał do spoinowania, z reguły złożony z drobnoziarnistego piasku, przemieszcza się z biegiem czasu poprzez szczeliny utworzone pomiędzy elementami zazębienia do dołu i wnika w podłoże. Tworzy się więc „magazyn”, z którego przez dłuższy czas zapewnione jest uzupełnianie materiału do spoinowania wchodzącego pomiędzy powierzchnie stykowe poszczególnych kostek. Jest to konieczne do uzyskania stabilnego bruku. Tworzy się zarazem zapas materiału do spoinowania, dzięki temu potrzeba uzupełnienia tego materiału występuje znacznie rzadziej.

Gdy nachwytowy element zazębienia posiada górne krawędzie opadające na boki doprowadzany od góry materiał do spoinowania może dostawać się we wnęki utworzone pomiędzy poszczególnymi elementami zazębienia. W specjalnej postaci wykonania występ nachwytowy posiada górną

PL 195 987 B1 krawędź uformowaną w daszkowy skos ze środkowym szczytem. Taka postać umożliwia dopasowanie optymalnego kąta pochylenia na całej szerokości elementu zazębienia, przy czym środkowe usytuowanie szczytu powoduje uzyskanie po obu stronach tego szczytu jednakowej drogi ześlizgu materiału do spoinowania.

Powierzchnie zazębienia sąsiednich elementów zazębienia są wykonane jako prostoliniowe, pochylone względem pionu. Ułatwia to w porównaniu z innymi, przykładowo schodkowymi kształtami dosypywanie spływającego do dołu materiału do spoinowania w szczeliny pomiędzy powierzchniami zazębienia.

Wnęki do magazynowania materiału do spoinowania wykonane są w pewnym odstępie od górnej krawędzi powierzchni jezdnej lub powierzchni dla pieszych. W górnym obszarze pomiędzy poszczególnymi kostkami podczas jazdy materiał do spoinowania jest wyciągany z bruku do góry przez pewne podciśnienie lub zasysanie. Dopiero przy pewnym odstępie rzędu kilku centymetrów od górnej krawędzi kostki brukowej zapewnione jest, że zmagazynowany materiał do spoinowania pozostaje we wnękach.

Pewne określone kostki brukowe mają pionowo przebiegające powierzchnie zazębienia występów podchwytowych. Taką kostkę, nazywany kostką zamkową. Ma ona tę właściwość, że można ją wyjąć z bruku nawet wtedy, gdy jest ona ze wszystkich stron otoczona kostkami brukowymi. Można więc w określonych miejscach w bruku zastosować kostki zamkowe, które umożliwiają rozebranie bruku bez uszkodzenia kostki ibez odsłaniania niepotrzebnie dużych powierzchni. Kostka zamkowa może mieć przy tym specjalne oznakowanie, np. widoczny z góry półrowek itp., aby kostkę taką można było znaleźć w ułożonym bruku.

W szczególnie korzystnej postaci realizacji wynalazku nachwytowe elementy zazębienia wykonane są jako wgłębienia nachwytowe, to znaczy wycięcia w ścianie bocznej. Wykonanie takie umożliwia, w razie takich wymagań, bezszczelinowe układanie kostek. Boczny element dystansowy może jednak również tu umożliwiać powstawanie pewnych szczelin. Ponadto kostka z dwiema płaskimi powierzchniami bocznymi nadaje się szczególnie dobrze do układania maszynowego, ponieważ są do dyspozycji optymalne powierzchnie przylegania lub powierzchnie chwytowe.

Wynalazek będzie wyjaśniony w przykładach wykonania przedstawionych na rysunku, na którym poszczególne figury przedstawiają:

fig. 1 widok perspektywiczny bocznego narożnika kostki brukowej według wynalazku, fig. 2 widok z boku kostki brukowej według wynalazku, fig. 3 widok z góry obszaru przejścia pomiędzy dwiema sąsiednimi kostkami brukowymi, fig. 4 zestaw czterech sąsiednich kostek brukowych, które pokazano w odstępach w celu przedstawienia ich wzajemnego usytuowania, fig. 5 widok perspektywiczny bocznego narożnika kostki brukowej według wynalazku, fig. 6 widok z góry kostki brukowej z wgłębieniami, fig. 7 widok z jednego boku kostki brukowej według fig. 6, fig. 8 widok z przeciwległego boku kostki brukowej z fig. 6, fig. 9 układ dwunastu sąsiednich zazębiających się ze sobą kostek brukowych z wgłębieniami według fig. 6, fig. 10 widok z góry kostki brukowej z występami w kształcie ściętego stożka o przekroju w kształcie jaskółczego ogona, fig. 11 widok jednego boku kostki brukowej według fig. 10, fig. 12 widok innego boku kostki brukowej według fig. 10, fig. 13 układ dwunastu sąsiednich, zazębiających się wzajemnie kostek brukowych z wgłębieniami według fig. 10, fig. 14 widok z góry kostki brukowej z występami w kształcie ściętego stożka o przekroju w kształcie równoległoboku, fig. 15 widok jednego boku kostki brukowej z fig. 14, fig. 16 widok innego boku kostki brukowej z fig. 14, fig. 17 układ dwunastu sąsiednich, zazębiających się wzajemnie kostek brukowych z wgłębieniami według fig. 14, fig. 18 widok perspektywiczny frontowego narożnika kostki brukowej według innego wykonania wynalazku, fig. 19 widok perspektywiczny tylnego narożnika kostki brukowej według wykonania wynalazku z fig. 18,

PL 195 987 B1 fig. 20 odmiana kostki brukowej z fig. 18, 19, fig. 20a widok z góry kostki brukowej z fig. 18, 19, 20, fig. 20b widok bocznej ściany 4 kostki brukowej z fig. 18, 19, 20, 20a, fig. 20c częściowy widok bocznej ściany 3 kostki brukowej z fig. 18, 19, 20, 20a.

Kostka brukowa 1 według fig.1 ma powierzchnię jezdną 2 oraz cztery prostopadłe do niej ściany boczne, z których pokazane są dwie sąsiednie ściany boczne 3, 4, tworzące narożnik. Każda z tych bocznych ścian 3, 4 ma występy, przy czym ściana boczna 3 ma występy podchwytowe 5, a ściana boczna 4 ma występy nachwytowe 6. Pomiędzy dwoma występami nachwytowymi 6 linią przerywaną zaznaczono występy podchwytowe 5' sąsiedniej kostki brukowej w zestawie kostek brukowych.

Występy podchwytowe 5 mają kształt trapezowy. Występy nachwytowe 6 są w dolnej części komplementarne wobec występów podchwytowych 5, a u góry mają daszek 7 ze szczytem 8i dwiema spadowymi połaciami 9, 10.

Powierzchnia zazębiającej krawędzi nachwytowej 11 wystaje na wysokość h (fig. 2) ponad zazębiającą krawędź podchwytową 12 występu podchwytowego 5. Na skutek tego powstają wnęki 13, ograniczone z boku przez występy nachwytowe 6 i od dołu przez występy podchwytowe 5, które są wypełniane materiałem do zapełniania szczelin, na przykład piaskiem.

W dnie wnęk 13 zaczynają się biegnące do dołu spoiny 14 utworzone pomiędzy powierzchniami zazębiających krawędzi nachwytowej 11i podchwytowej 12. Dzięki trapezowemu kształtowi występów podchwytowych 5 i komplementarnym ukształtowaniem dolnej części występów nachwytowych 6, spoiny 14 przebiegają prostoliniowo ukośnie do dołu.

Wnęki 13 są usytuowane poniżej powierzchni jezdnej w odstępie a odpowiadającym odległości pomiędzy szczytami 8, a powierzchnią jezdną. Na skutek tego materiał wypełniający szczeliny, usytuowany we wnękach 13, nie może być wyciągany przez działanie ssące przy jeżdżeniu po nawierzchni utworzonej z kostek brukowych 1.

Układanie bruku z kostek brukowych 15, 16, 17, 18 według wynalazku można realizować w zwykły sposób przez wprowadzanie każdej następnej kostki brukowej od góry.

Na fig.4 przedstawiono przykładowo jak układa się cztery kostki brukowe. Jako pierwszą układa się na przykład kostkę brukową 15. Po jej obu bokach posiadających występy podchwytowe 5 można następnie umieścić sąsiednie kostki brukowe 16, 17 z występami nachwytowymi 6, nakładając je od góry na występy podchwytowe 5. Można wten sposób ułożyć cały szereg, zaczynając od kostki brukowej 15 i kostki brukowej 16. Następny szereg zaczyna się potem od kostki brukowej 17 i przedłuża się kostką brukową 18, które swymi występami nachwytowymi 6 nakłada się na występy podchwytowe 5 kostek brukowych 16, 17.W ten sposób zawsze dwie kostki, przykładowo kostki 16, 17, zabezpieczają sąsiednią kostkę 15 przed pionowym podniesieniem.

Potem można od góry wprowadzić materiał przeznaczony do wypełnienia spoin. Nad występami podchwytowymi i nachwytowymi 5, 6 istnieje odpowiadająca ich grubości, widoczna szczelina pomiędzy powierzchniami jezdnymi 2 kostek brukowych 15, 16, 17, 18, w którą wprowadza się materiał przeznaczony do wypełnienia spoin. Ten materiał przeznaczony do wypełnienia spoin może się potem gromadzić we wnękach 13, a znich przemieszczać się w spoiny 14 pomiędzy powierzchniami zazębiających krawędzi nachwytowej 11i podchwytowej 12.

Figura 5 pokazuje specjalną kostkę brukową wykonaną jako kostka zamkowa 19. W przeciwieństwie do kostki brukowej 1, pokazanej na fig. 1, boczne ściany 3 nie mają występów podchwytowych 5, to znaczy występów blokowanych od góry, ale nie blokujące podchwytowe występy prostokątne 20 z przebiegającymi np. pionowo zazębiającymi krawędziami podchwytowymi 12. Pomiędzy dwoma występami nachwytowymi 6 liniami przerywanymi zaznaczono nie blokujący podchwytowy występ prostokątny 20' sąsiedniej kostki brukowej w bruku. Nie blokujące podchwytowy występy prostokątne 20 mają szerokość B, która jest w przybliżeniu równa lub mniejsza niż odległość A pomiędzy dwoma występami nachwytowymi 6. Dzięki temu zawsze możliwe jest przechodzenie nie blokujących podchwytowych występów prostokątnych 20 pomiędzy występami nachwytowymi w kierunkach strzałek C oznaczających ruch, to znaczy wyciąganie kostki do góry.

Kostka zamkowa 19 ma przykładowo jeden lub więcej półrowków 21na swej bocznej ścianie 3, 4, za pomocą których nawet po ułożeniu można ją łatwo odróżnić od innych kostek brukowych 1. Mogą istnieć również inne znaki rozpoznawcze.

Figura 6 przedstawia alternatywną kostkę brukową 1, której nachwytowe elementy zazębienia są wykonane jako nachwytowe wgłębienia 22. Powierzchnie zazębiającej krawędzi nachwytowej 11

PL 195 987 B1 są tu wykonane jako powierzchnie usytuowane w bocznej ścianie 4, to znaczy wycięcia w bocznej ścianie 4.Wte otwarte ku dołowi wycięcia wchodzą występy podchwytowe 5 sąsiednich ścian bocznych 3 sąsiednich kostek. Boczne ściany 4 mogą mieć elementy dystansowe 23, które służą do tego, aby sąsiednie kostki brukowe 1 utrzymywać w takim odstępie, aby pomiędzy kostkami zapewniona była szczelina o określonej szerokości. Występy podchwytowe 5 mogą mieć noski ślizgowe24, które służą do tego, aby przy zsuwaniu kostek utrzymywać niewielkie tarcie pomiędzy usytuowanymi równolegle do bocznej ściany 4 powierzchniami nachwytowych wgłębień 22 pierwszej kostki a występem podchwytowym 5 dalszej kostki brukowej. Ponadto powstają przez to określone powierzchnie zderzakowe.

Z fig.7 wynika, że podchwytowe występy 5 znów mają w widoku zboku kształt trapezu, przy czym górna część trapezowego występu podchwytowego 5 w kierunku do bocznej ściany 3 jest lekko ścięta ukośnie, natomiast boczne powierzchnie występu podchwytowego 5 przebiegają w przybliżeniu prostopadle do bocznej ściany 3.

Na fig.8 pokazano widok zboku bocznej ściany 4. Nachwytowe wgłębienia 22 mają również kształt trapezu odpowiadającego występom podchwytowym 5.

Figura 9 przedstawia zestaw dwunastu kostek brukowych z nachwytowymi wgłębieniami 22. Wyjaśnienia fig. 9 są analogiczne jak w odniesieniu do fig. 4.

Jeżeli w takim systemie kostek brukowych należy znów zastosować kostkę zamkową, wówczas nachwytowe wgłębienia 22 muszą mieć otwartą ku górze szczelinę 25 (fig. 6 i8), przez którą podchwytowy, nie blokowany podchwytowy występ prostokątny 20 wychodzi do góry.

Figura 10 przedstawia dalszą odmianę kostki brukowej 1 przedstawionej na fig. 6. W wypadku kostki brukowej 1 pokazanej na fig. 10 występy podchwytowe 5 i wgłębienia nachwytowe 22 mają w przekroju poprzecznym kształt jaskółczego ogona. Również tu występy podchwytowe 5 mają noski ślizgowe 24. Ponadto również tu na bocznych ścianach 4 mogą być przewidziane elementy dystansowe 23. analogicznie jak na fig. 6, 8 (nie pokazano).

Figura 11 i 12 przedstawiają widoki zboku kostki brukowej 1 według fig. 10, przy czym fig. 11 pokazuje boczną ścianę 4 z nachwytowymi wgłębieniami 22, afig.12 przedstawia boczną ścianę 3 z występami podchwytowymi 5.

Figura 13 przedstawia analogicznie dofig.9i4 zestaw kostek brukowych według fig. 10.

Figura 14 przedstawia dalszą odmianę kostki brukowej 1 z nachwytowymi wgłębieniami 22, które w przekroju poprzecznym mają kształt równoległoboku. Występy podchwytowe 5 mają znów ślizgowe noski 24. Analogicznie jak na fig. 6 na bocznych ścianach 4 mogą być przewidziane elementy dystansowe 23 (nie pokazano).

Figury 15 i 16 przedstawiają widoki z boku kostki brukowej 1 według fig. 14.

Na fig. 17 analogicznie do fig. 13, 9 i4 pokazano zestaw kostek brukowych złożony z kostek brukowych według fig. 14.

Za pomocą kostki brukowej 1 według wynalazku daje się ułożyć trwale stabilny bruk, przy którym poszczególne kostki są niezawodnie zazębione w kierunku pionowym i zapewnione jest niezbędne wypełnianie materiałem służącym do spoinowania przez stosunkowo długi czas.

Kostka według wynalazku może oczywiście mieć dodatkowe funkcje dzięki zastosowaniu dalszych korzystnie znanych lub przyszłych środków. Przykładowo można zastosować również żłobkowe kanały w kierunku pionowym lub poziomym, aby wodę z powierzchni odprowadzać szybciej do dołu. Ponadto powierzchnia jezdna może przykładowo mieć oddzielną wierzchnią warstwę o żądanym działaniu optycznym lub technicznym.

Kostka brukowa według wynalazku jest korzystnie wytwarzana z nadającego się do kształtowania i ewentualnie zagęszczanego materiału, zwłaszcza z betonu. Oprócz betonu wgrę wchodzą wszystkie dalsze znane i przyszłe materiały. Możliwe jest zatem wytwarzanie z tworzywa sztucznego. Możliwe jest również wcelu osiągnięcia zalet technicznych wytwarzanie z litego materiału w postaci stałej przez odpowiednią obróbkę, chociaż obecnie, ze względu na koszty korzystne jest odlewanie lub stosowanie zagęszczanego, prawie suchego betonu.

Figura 18 przedstawia dalszą odmianę kostki brukowej 1 z przodu z powierzchnią jezdną 2, dolną stroną 35 i bocznymi ścianami 3, 4. Na bocznej ścianie 3 usytuowane są występy podchwytowe 5. Boczna ściana 4 (patrz fig. 19) ma występy nachwytowe 6, przy czym boczne ściany 3, 4 są usytuowane naprzeciw siebie. Dwie pozostałe boczne ściany 26, 26' mają elementy dystansowe 27. Element dystansowe 27 są zasadniczo znane np. z publikacji międzynarodowego wzoru przemysłowego DM/012288 tego samego zgłaszającego. Elementy dystansowe 27, przedstawione na fig. 18-20, mają

PL 195 987 B1 raczej szeroką powierzchnię, co zapewnia dobre działanie. Odległość c pomiędzy sąsiednimi elementami dystansowymi jest w przybliżeniu równa - z uwzględnieniem potrzebnego luzu - szerokości b elementu dystansowego 27. Przeciwległe boki 26, 26' mają zatem elementy dystansowe 27, które zazębiają się ze sobą przy szeregowym łączeniu całych bocznych powierzchni 26, 26'.

Jak widać na fig. 18, występy podchwytowe 5 są wykonane jako dwuczęściowe występy podchwytowe 28, które złożone są z częściowego występu podchwytowego pierwszego 29i częściowego występu podchwytowego drugiego 30. Oba częściowe występy podchwytowe pierwszy i drugi 29, 30 są przedzielone kanałem podchwytowym 31, który przebiega korzystnie prostopadle lub pionowo. Każdy częściowy występ podchwytowy pierwszy i drugi 29, 30 ma zazębiającą krawędź podchwytową12, która jest usytuowana naprzeciw zazębiającej krawędzi nachwytowej 11 nachwytowego występu 6, kiedy dwie kostki 1 są ze sobą połączone. Kanał podchwytowy 31 ma wlot 32 i wylot 33. W obszarze wylotu 33 kanał podchwytowy 31 uchodzi w dalszy kanał podchwytowy dolny 34, który znajduje się na dolnej stronie 35 kostki brukowej 1 i jest otwarty do niej i do bocznych ścian 3, 4. Woda, która spływa na kostkę brukową 1, wchodzi przez wlot 32 w kanał podchwytowy 31 i wypływa z niego w obszarze wylotu 33 w kanał podchwytowy dolny 34. Przez kanał podchwytowy dolny 34 woda odpływa lub wsiąka w podłoże.

Według nie pokazanej odmiany wykonania kostka brukowa 1 przedstawiona na fig. 18 jest pozbawiona kanałów podchwytowych 34 i/lub 31 lub wyposażona w jednoczęściowe występy podchwytowe 5.

Wykonanie kostki brukowej 1 według fig. 18 z występami podchwytowymi 5 lub nachwytowymi 6 na dwóch przeciwległych ścianach 3, 4 i z elementami dystansowymi 27 na pozostałych dwóch przeciwległych ścianach 26, 26' jest szczególnie korzystne. Przez taki układ elementów zazębienia przy wytwarzaniu kostek brukowych 1 możliwe jest lepsze układanie, ponieważ w formie tylko przy bocznej ścianie 4, która ma nachwytowe występy 6, potrzebne są suwaki zajmujące wiele miejsca. Dzięki niewielkiemu zapotrzebowaniu na suwaki forma jest również tańsza. Ponadto ze względu na łatwiejsze kształtowanie kostki brukowej 1 praktycznie nie ma braków. Dalsza zaleta takiej postaci wykonania polega na tym, że na bokach 26, 26' kostki brukowej 1 można również umieścić i łączyć ze sobą inne systemy kształtek, które mają elementy dystansowe 27 lub podobne zazębienie. Takie kształtki są znane przykładowo również z systemu kształtek według opisu patentowego WO 98/32925 tego samego zgłaszającego. Możliwość taka prowadzi np. przy budowie ulic do zmniejszenia kosztów, ponieważ silnie obciążoną nawierzchnię jezdną ulicy można wyłożyć kostkami brukowymi 1 z występami nachwytowymi i podchwytowymi, a słabiej obciążoną część chodnikową można wyłożyć tańszymi kostkami brukowymi, które mają tylko proste zazębienie bez elementów nachwytowych i podchwytowych. Ponadto przez połączenie wymienionych wyżej rodzajów kostek można również układać wzory tworzące pasy lub linie kierujące.

Figura 19 przedstawia kostkę brukową 1 z fig. 18 w widoku z tyłu. Na bocznej ścianie 4 usytuowane są występy nachwytowe 6, które mają wymienione powierzchnie zazębiającej krawędzi nachwytowej 11, którymi są one po ułożeniu bruku usytuowane naprzeciw zazębiającej krawędzi podchwytowej 12 występów podchwytowych 5. Występy nachwytowe 6 są wykonane jako dwuczęściowe występy nachwytowe 36, złożone z częściowego występu nachwytowego pierwszego 37 i częściowego występu nachwytowego drugiego 38. Częściowe występy nachwytowe pierwszy i drugi 37, 38 są przedzielone kanałem nachwytowym 39. Kanał nachwytowy 39 ma wlot 40i wylot 41. Woda przepływająca przez kanał nachwytowy 39 wsiąka w podłoże w obszarze wylotu 41. Przy krawędzi styku ściany bocznej 4 i ścian bocznych 26, 26' usytuowane są zawsze tylko częściowe występy nachwytowe pierwszy 37 i drugi 38. Na bocznej ścianie 4 pomiędzy nachwytowymi występami 6 znajdują się ujścia kanałów podchwytowych dolnych 34. Kiedy kostki 1 są ułożone w bruku, wówczas nachwytowe występy kostki 1 są usytuowane nad podchwytowymi występami 5 nie pokazanej drugiej kostki brukowej. Woda wnikająca ewentualnie w kanał podchwytowy 31 kostki brukowej 1 może odpływać poprzez kanał podchwytowy dolny 34 kostki brukowej 1 lub poprzez kanał podchwytowy dolny 34 drugiej, nie pokazanej, sąsiedniej kostki brukowej.

Według nie pokazanego przykładu wykonania wynalazku przewidziane są dwie różne kostki brukowe. Pierwsza kostka brukowa ma przy tym dwie przeciwległe ściany z występami nachwytowymi. Druga kostka brukowa ma dwie przeciwległe ściany z występami podchwytowymi. Bruk powstaje wten sposób, że w kierunku poprzecznym do przeciwległych ścian zazębienia na przemian układa się pierwsze i drugie kostki brukowe.

PL 195 987 B1

Figura 20 przedstawia dalszą odmianę kostki brukowej 1 przedstawionej na fig. 18, 19. Kostka brukowa 1 ma na dolnej stronie 35 równolegle poprowadzone rowki spodnie 42, które są wykonane jako płaskie kanały 43. Te rowki spodnie 42 mają korzystnie przebiegające zbieżnie ku sobie boczne ściany 44 i przebiegające równolegle do dolnej strony 35 daszkowe powierzchnie 45. Rowki spodnie 42 mają wysokość h, która określa odległość w pionie pomiędzy dolną stroną 35 a daszkową powierzchnią 45. Wysokość h wynosi korzystnie 5-10 mm. Przy układaniu kostki brukowej 1 rowki spodnie 42 zapełniają się materiałem podłoża i służą do zabezpieczania przed przesunięciem. Ponadto rowki zwiększają powierzchnię dolnej strony 35 kostki brukowej 1, tak że zmniejsza się ciśnienie wywierane przez kostkę brukową na podłoże.

Według nie przedstawionych odmian wykonania dolna strona 35 kostki brukowej 1 ma rowki i kanały.

Figura 20a, 20b, 20c przedstawiają dalsze widoki kostki brukowej pokazanej na fig. 18, 19, 20. Takie same części mają takie same oznaczenia, przy czym fig. 20a, 20b, 20c dla uproszczenia przedstawiono bez kanałów podchwytowych dolnych 34 lub rowków spodnich 42.

Na fig. 20b linią przerywaną pokazano występ podchwytowy 5' sąsiedniej kostki brukowej w zestawie kostek brukowych.

Na fig. 20c linią przerywaną pokazano występ nachwytowy 6' sąsiedniej kostki brukowej w zestawie kostek brukowych.

Wykaz oznaczeń:

1. kostka brukowa

2. powierzchnia jezdna

3. ściana boczna podchwytowa

4. ściana boczna nachwytowa

5. występ podchwytowy

6. występ nachwytowy

7. daszek

8. szczyt

9. połać spadowa daszka

10. połać spadowa daszka

11. zazębiająca krawędź nachwytowa

12. zazębiająca krawędź podchwytowa

13. wnęka

14. spoina

15. kostka brukowa

16. kostka brukowa

17. kostka brukowa

18. kostka brukowa

19. kostka brukowa

20. podchwytowy występ prostokątny

21. półrowek

22. wgłębienie nachwytowe

23. element dystansowy

24. nosek ślizgowy

25. szczelina

26. ściana boczna

27. element dystansowy

28. dwuczęściowy występ podchwytowy

29. częściowy występ podchwytowy pierwszy

30. częściowy występ podchwytowy drugi

31. kanał podchwytowy

32. wlot

33. wylot

34. kanał kanał podchwytowy dolny

35. strona dolna kostki brukowej

PL 195 987 B1

36. dwuczęściowe występy nachwytowe

37. częściowy występ nachwytowy pierwszy

38. częściowy występ nachwytowy drugi

39. kanał nachwytowy

40. wlot

41. wylot

42. rowek spodni

43. kanał

44. ściana boczna

45. powierzchnia daszkowa

Claims

1. Kostka brukowa zwłaszcza z betonu, posiadająca górną powierzchnię jezdną lub bieżną usytułowane prostopadle do nich ściany boczne, przy czym co najmniej jedna ściana boczna zaopatrzona jest w boczne nachwytowe i podchwytowe elementy zazębienia do pionowego sprzęgania kostki brukowej w bruku, znamienna tym, że co najmniej jeden występ podchwytowy (5) będący podchwytowym elementem zazębienia współpracuje albo z komplementarnym względem niego występem nachwytowym (6) sąsiedniej kostki zestawu kostek brukowych, albo z komplementarnie ukształtowanym względem niego wgłębieniem nachwytowym (22) sąsiedniej kostki, przy czym pomiędzy powierzchnią zazębienia (11) występu podchwytowego (5) a powierzchnią zazębienia (12) występu nachwytowego (6) albo wgłębienia nachwytowego (22) tworzy się spoina (14), która biegnie prostoliniowo, ukośnie w dół, zaś na każdej posiadającej elementy zazębienia ścianie (3, 4) kostki brukowej (1) znajdują się albo występy podchwytowe (5) albo występy nachwytowe (6) albo wgłębienia nachwytowe (22).

2. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że dwie sąsiednie ściany (4) kostek brukowych (1) graniczących ze sobą narożnikiem mają występy nachwytowe (6) albo wgłębienia nachwytowe (22).

3. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że dwie sąsiednie ściany (3) kostek brukowych (1) graniczących ze sobą narożnikiem mają występy podchwytowe (5).

4. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że występy podchwytowe (5) i występy nachwytowe (6) są występami bocznymi, zaś wgłębienia nachwytowe (22) są wgłębieniami bocznymi.

5. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że na jednej ścianie (4) znajdują się co najmniej dwa występy nachwytowe (6).

6. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że pomiędzy występami podchwytowymi (5) a występami nachwytowymi (6) w ułożonym bruku tworzą się wnęki (13) na materiał do spoinowania, w których dolnej części znajdują się górne zakończenia spoin (14) utworzonych pomiędzy powierzchniami zazębiających krawędzi sąsiednich elementów zazębienia.

7. Kostka brukowa według zastrz. 1 albo 6, znamienna tym, że co najmniej jedna część występów podchwytowych (5) wystaje wbok ponad występ nachwytowy (6), ale w pionie jest zakończona na wysokości poniżej występu nachwytowego (6).

8. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że górne krawędzie występów nachwytowych (6) są wykonane jako opadające w bok.

9. Kostka brukowa według zastrz. 1 albo 8, znamienna tym, że górne krawędzie występów nachwytowych (6) są w postaci daszkowych połaci spadowych (9, 10) i mają usytuowany pośrodku szczyt (8).

10. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że odstęp (B) pomiędzy zazębiającymi krawędziami podchwytowymi (12) na podchwytowych występach prostokątnych (20) jest, wcelu umożliwienia wyjmowania każdej kostki z zamkniętego bruku, mniejszy niż odstęp (A) pomiędzy występami nachwytowymi (6).

11. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że wgłębienia nachwytowe (22) mają podcięcia w kształcie jaskółczego ogona, do których występy podchwytowe (5) są ukształtowane odpowiednio.

12. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że tylko dwie przeciwległe boczne ściany (3, 4) mają występy podchwytowe (5) i/lub występy nachwytowe (6), zaś korzystnie inne boczne

PL 195 987 B1 ściany (26, 26') mają zazębiające elementy dystansowe (27) na całości lub tylko na części bocznych powierzchni (26, 26').

13. Kostka brukowa według zastrz. 1 albo 12, znamienna tym, że dwie przeciwległe boczne ściany (3, 4) mają występy podchwytowe (5), zaś inne ściany boczne (26, 26') mają zazębiające elementy dystansowe (27).

14. Kostka brukowa według zastrz. 1 albo 12, znamienna tym, że dwie przeciwległe boczne ściany (3, 4) mają występy nachwytowe (6), zaś inne ściany boczne (26, 26') mają zazębiające elementy dystansowe (27).

15. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że występy podchwytowe (5) i/lub występy nachwytowe (6) są wykonane odpowiednio jako dwuczęściowe występy podchwytowe (28) lub dwuczęściowe występy nachwytowe (36), które są z kolei złożone odpowiednio z częściowych występów podchwytowych pierwszego (29) i drugiego (30) lub częściowych występów nachwytowych (37, 38), przy czym częściowe występy podchwytowe pierwszy (29) i drugi (30) są przedzielone kanałem podchwytowym (31), zaś częściowe występy nachwytowe (37, 38) są przedzielone kanałem nachwytowym (39).

16. Kostka brukowa według zastrz. 15, znamienna tym, że kanał podchwytowy (31) uchodzi w kanał podchwytowy dolny (34), który jest usytuowany po dolnej stronie (35) kostki brukowej (1).

17. Kostka brukowa według zastrz. 1, znamienna tym, że dolna strona (35) kostki brukowej (1) ma skierowane wzdłużnie i/lub poprzecznie rowki spodnie (42), w który wchodzi materiał podłoża.

18. Kostka brukowa według zastrz. 17, znamienna tym, że rowki spodnie (42) korzystnie mają wysokość (h2) równą około 5-10 mm.