PL186619B1

PL186619B1 - Nakrętka z tworzywa sztucznego, zwłaszcza do łączenia elementów panelowych

Info

Publication number: PL186619B1
Application number: PL97327033A
Authority: PL
Inventors: Gottfried König; Stephan Weitzel
Original assignee: Ejot Verbindungstech Gmbh & Co
Priority date: 1996-09-25
Filing date: 1997-08-27
Publication date: 2004-02-27
Also published as: JP2000507676A; ES2144322T3; CZ293155B6; PT861380E; US6059502A; DK0861380T3; WO1998013607A1; HUP9902583A3; EP0861380B1; BR9706763A; PL327033A1; DE59701255D1; EP0861380A1; EP0962666A1; IN192924B; JP3546060B2; TR199800914T1; KR19990071574A; HUP9902583A2; CA2235960A1

Description

Przedmiotem wynalazku jest nakrętka z tworzywa sztucznego, zwłaszcza do łączenia elementów panelowych, w szczególności wkładana w przelotowy otwór w elemencie panelowym.

Znana jest nakrętka do łączenia elementów panelowych, w skład której wchodzą elementy mocujące, jeden w postaci kołnierza, który można wciskać w element od strony mocującej, a drugi w formie zatrzaskowych haczyków, które można wciskać z przeciwległej strony i które służą do zatrzaskiwania się na łączonym elemencie, przy czym części mocujące są zaopatrzone w część nakrętkową, w której jest otwór wejściowy na śrubę, natomiast kołnierz stanowi część składową elementu kołnierzowego obejmującego część nakrętkową, ponadto istnieje możliwość wciskania części nakrętkowej w kierunku kołnierza.

Nakrętkę tego typu ujawniono w opisie patentowym DE-A 29 28 619. Znana nakrętka jest uformowana z jednego kawałka tworzywa sztucznego i w jej skład wchodzi część nakrętkowa, w której jest otwór wejściowy na śrubę i jest połączona, za pośrednictwem foliowych zawiasów, z dwiema połówkami kołnierzy znajdującymi się z obu jej stron. Połączenie części nakrętkowej z dwiema połówkami kołnierzy za pośrednictwem foliowego zawiasu zawsze umożliwia wtryskowe wytwarzanie w jednej formie całego elementu strukturalnego z poprzecznie biegnącymi połówkami kołnierzy, a następnie wciskanie dwóch połówek kołnierzy na część nakrętkową co jest możliwe dzięki elastyczności zawiasów z folii, w wyniku czego powstaje gotowa nakrętka z tworzywa sztucznego, w której część nakrętkową jest połączona z dwiema połówkami kołnierzy w sposób uniemożliwiający ich przemieszczanie się w kierunku osiowym. Z części nakrętkowej wystają poprzecznie zatrzaskowe haczyki ze skośnymi elemen4

186 619 tami wprowadzającymi, które to haczyki ściska się ze sobą podczas wkładania nakrętki z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie panelowym, a one, po oparciu się połówek kołnierzy o element, sprężyście cofają się i zatrzaskują za tym elementem. Wskutek zachowania określonej, pewnej odległości pomiędzy zatrzaskowym haczykiem a połówkami kołnierzy, znaną nakrętkę z tworzywa sztucznego można wkładać w przelotowe otwory w elementach panelowych o różnych grubościach, o ile grubość ta nie przekracza wspomnianej wyżej założonej odległości. Jednakże, wskutek ewentualnego luzu pomiędzy elementem panelowym a połówkami kołnierzy i zatrzaskowym haczykiem, nakrętka z tworzywa sztucznego trzyma się w przelotowym otworze tylko luźno, co nie jest pożądane w przypadku wstępnie połączonych elementów strukturalnych, zwłaszcza podczas transportu i późniejszego użytkowania. W znanych nakrętkach z tworzywa sztucznego, trwałe mocowanie elementu panelowego uzyskuje się dzięki śrubie, którą wkręca się w część nakrętkowa, i która wciąga część nakrętkową, wraz z jej zatrzaskowymi haczykami, w kierunku połówek kołnierzy, w wyniku czego pękają foliowe zawiasy i, wskutek wkręcania się śruby, część nakrętkowa wciska się w element panelowy dzięki jej zatrzaskowym haczykom. Podczas zwalniania śruby nakrętka z tworzywa sztucznego również luzuje się względem elementu panelowego.

Nakrętka z tworzywa sztucznego do łączenia elementów panelowych, zwłaszcza do wkładania w przelotowy otwór w panelowym elemencie, w której skład wchodzą części trzymające, jedna w postaci kołnierza wciskanego w element panelowy od strony montażu, zaś druga w postaci zatrzaskowych haczyków, korzystnie, stanowiących elementy zatrzaskowe, wciskanych z drugiej strony i blokujących się za elementem panelowym, przy czym części trzymające są zaopatrzone w część nakrętkową, w której znajduje się otwór wejściowy na śrubę, zaś kołnierz stanowi część składową części kołnierzowej, która obejmuje część nakrętkową, przy czym część nakrętkowa jest usytuowana ruchomo w stosunku do kołnierza i jest, korzystnie, wciskana w kierunku kołnierza, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zawiera część nakrętkową, przemieszczającą się osiowo względem części kołnierzowej oraz posiada elastyczny element nośny tworzący sprężystą strefę i dociskający część nakrętkową w kierunku części kołnierzowej.

Korzystnie, część kołnierzowa stanowi element prowadzący części nakrętkowej zapobiegający obracaniu się nakrętki.

Korzystnie, nakrętka posiada kołnierz, który jest w formie płyty, zaś część nakrętkowa jest zaopatrzona w zatrzaskowe haczyki stanowiące elementy zatrzaskowe.

Korzystnie, nakrętka posiada kołnierz, który jest podzielony na segmenty, z których każdy zaopatrzony jest w zatrzaskowy haczyk.

Korzystnie, nakrętka posiada ponadto część nakrętkową, która jest również zaopatrzona w zatrzaskowe haczyki stanowiące elementy zatrzaskowe.

Korzystnie, część kołnierzowa jest rozmieszczona wokół części nakrętkowej w sposób podobny do tulei (tulejowo).

Korzystnie, część kołnierzowa i część nakrętkowa są zaopatrzone w zderzaki ograniczające możliwość ruchu w kierunku osiowym.

Korzystnie, część nakrętkowa i część kołnierzowa są połączone ze sobą w integralny zespół za pomocą pasków z tworzywa sztucznego, które tworzą elastyczny element nośny.

Korzystnie, część nakrętkowa i część kołnierzowa są połączone ze sobą poprzez elementy zatrzaskowe, kiedy część nakrętkowa jest wciśnięta w część kołnierzową.

Korzystnie, elementy zatrzaskowe zawierają elastyczne elementy nośne.

Korzystnie, nakrętka zawiera ponadto umieszczony na jej boku kołnierz skierowany ku części nakrętkowej, zaopatrzony w elementy zapobiegające obrotowi, które wchodzą w przelotowy otwór.

Korzystnie, nakrętka zawiera ponadto kołnierz zaopatrzony w strefę uszczelniającą.

Korzystnie, nakrętka zawiera otwór wejściowy usytuowany w części nakrętkowej utworzony przez otwór przelotowy na tej jej stronie, która jest zwrócona ku kołnierzowi i węższy obszar łączący się z tym otworem przelotowym.

Korzystnie, nakrętka zawiera węższy obszar otworu wejściowego, który ma średnicę pozwalającą na wkręcanie w niego śruby samogwintującej.

186 619

Korzystnie, nakrętka zawiera węższy obszar otworu wejściowego, który ma gwint.

Korzystnie, nakrętka zawiera otwór wejściowy, w którym to otworze wejściowym, w jego węższym obszarze, znajduje się co najmniej jeden stopień przechodzący przez podobne do gwintu pochylone powierzchnie.

Korzystnie, nakrętka zawiera ponadto kołnierz umieszczony na tym jej boku, który jest zwrócony ku elementowi panelowemu, przy czym kołnierz posiada zatrzaskowe noski, korzystnie zatrzaskiwane za tą stroną elementu panelowego, która jest odwrócona od kołnierza.

Korzystnie, część kołnierzowa stanowi element prowadzenia części nakrętkowej z luzem pozwalającym na przemieszczanie się tych elementów względem siebie w kierunku promieniowym.

Korzystnie, nakrętka zawiera część nakrętkową, z którą to częścią nakrętkową są sprężyście połączone zatrzaskowe haczyki przechodzące w zasadzie swobodnie przez przelotowy otwór.

Korzystnie, nakrętka zawiera ponadto zatrzaskowe haczyki, które wchodzą sztywno w część nakrętkową, przy czym część nakrętkową jest połączona z częścią kołnierzową za pomocą elastycznego elementu nośnego dociskającego część nakrętkową w kierunku części kołnierzowej oraz utrzymującego również część nakrętkową, wraz z zatrzaskowymi haczykami w położeniu obrotowo sprężystym względem części kołnierzowej.

Zaleta rozwiązania według wynalazku polega na tym, że zapewniono taką nakrętkę z tworzywa sztucznego, którą można mocować w elementach panelowych o różnych grubościach w taki sposób, żeby nakrętka z tworzywa sztucznego automatycznie dostosowywała się do odpowiedniej grubości elementu i dawała połączenie bezwibracyjne.

Zaletę rozwiązania według wynalazku osiągnięto dzięki zastosowaniu części nakrętkowej, która może przemieszczać się osiowo względem części kołnierzowej i która jest wciskana w kierunku części kołnierzowej dzięki elastycznemu elementowi nośnemu, który tworzy strefę sprężystą, wskutek czego, po włożeniu nakrętki, strefa sprężysta dociska część nakrętkową i część kołnierzową do elementu, co kompensuje różne grubości łączonych elementów.

Strefa sprężysta, która działa pomiędzy częścią nakrętkową a połówkami kołnierzy, stanowi elastyczną część nośną, za pomocą której część nakrętkową jest automatycznie wciskana w kierunku kołnierza, w wyniku czego, dzięki sprężystemu naciskowi realizowanemu przez sprężystą strefę, nakrętkę z tworzywa sztucznego mocuje się do elementu, za pomocą swojego kołnierza i swoich zatrzaskowych haczyków, w taki sposób, że nie drga, dzięki czemu pomiędzy nakrętką z tworzywa sztucznego a elementem powstaje nieruchome, a tym samym nie stukające połączenie. Zatem strefa z tworzywa sztucznego, kompensując różne grubości elementu, w który wkłada się nakrętkę z tworzywa sztucznego, umożliwia, po włożeniu nakrętki z tworzywa sztucznego, oparcie się części nakrętkowej i części kołnierzowej o element, bez względu na działanie dokręcanej śruby, w wyniku czego skutkiem wprowadzenia nakrętki z tworzywa sztucznego jest bezwibracyjne połączenie łączonego elementu z nakrętką z tworzywa sztucznego.

W celu wyeliminowania obracania się części nakrętkowej względem części kołnierzowej podczas wkręcania śruby w część nakrętkową i jej dokręcania, na części kołnierzowej znajduje się prowadnica części nakrętkowej, za pomocą której część kołnierzowa trzyma część nakrętkową w sposób uniemożliwiający jej obrót.

Korzystnie, część nakrętkową wciska się w kierunku kołnierza za pomocą elastycznego elementu nośnego, który tworzy strefę sprężystą. Następnie nakrętka z tworzywa sztucznego mocuje się samoczynnie na stosownym elemencie, w wyniku czego, w razie odkształcenia elastycznego elementu nośnego, w obszarze sprężystej strefy, nakrętka z tworzywa sztucznego ustawia się na elemencie w taki sposób, że nie drga, dzięki czemu pomiędzy nakrętką z tworzywa sztucznego a elementem powstaje nieruchome, a tym samym nie stukające połączenie. Oczywiście, możliwe jest również że nakrętka z tworzywa sztucznego, po jej włożeniu w bardzo cienki element, oprze się tylko luźno o element, ale ostateczne zamocowanie na elemencie, powstające dzięki dokręcaniu śruby do chwili zamocowania podzespołu na elemencie panelowym, mocuje również nakrętkę z tworzywa sztucznego na elemencie.

186 619

Zatem strefa sprężysta, kompensując różne grubości elementu, w który wkłada się nakrętkę z tworzywa sztucznego, umożliwia, po włożeniu nakrętki z tworzywa sztucznego, oparcie się części nakrętkowej i części kołnierzowej o element, w wyniku czego powstaje bezwibracyjne połączenie elementu z nakrętką z tworzywa sztucznego.

Zalety rozwiązania wynikają z tego, że korzystnie, kołnierz ma postać płytki, a część nakrętkowa jest zaopatrzona w zatrzaskowe haczyki. Po włożeniu nakrętki z tworzywa sztucznego w element, kołnierz, który ma postać płytki, opiera się o ten element, natomiast znajdujące się z przeciwległej strony zatrzaskowe haczyki części nakrętkowej zatrzaskują się za elementem, łącząc w ten sposób nakrętkę z tworzywa sztucznego z elementem.

Inna możliwa konfiguracja nakrętki z tworzywa sztucznego jest taka, w której kołnierz jest podzielony na segmenty, każdy zaopatrzony w zatrzaskowy haczyk. W tym przypadku nakrętka z tworzywa sztucznego zatrzaskuje się na elemencie za pomocą zatrzaskowych haczyków, które są połączone z kołnierzem, przy czym część nakrętkowa stanowi oparcie względem zatrzaskowego haczyka.

Jeżeli w zatrzaskowe haczyki jest zaopatrzona część nakrętkowa, to nakrętkę z tworzywa sztucznego można, w szczególności, wprowadzać w przelotowy otwór w elemencie z częścią nakrętkową z przodu. Jeżeli natomiast w zatrzaskowe haczyki jest zaopatrzony kołnierz, to część nakrętkową można wprowadzać w przelotowy otwór z kołnierzem z przodu. Ponadto istnieje również możliwość, oprócz kołnierza wyposażonego w zatrzaskowe haczyki, zaopatrzenie również części nakrętkowej w haczyki, skutkiem czego otrzymuje się nakrętkę z tworzywa sztucznego, którą można wkładać w przelotowy otwór w elemencie zarówno z jednej jak i z drugiej strony.

W celu prowadzenia części nakrętkowej w części kołnierzowej, część kołnierzowa jest, korzystnie, skonstruowana w taki sposób, że otacza część nakrętkową jak tuleja.

W celu eliminacji nadmiernych naprężeń w układzie taśmowym, na części kołnierzowej i na części nakrętkowej znajdują się, korzystnie, zderzaki ograniczające możliwość osiowego ruchu części nakrętkowej względem części kołnierzowej.

Korzystne efekty z punktu widzenia produkcji części nakrętkowej i części kołnierzowej można uzyskać łącząc część nakrętkową z częścią kołnierzową w integralny element za pomocą taśm z tworzywa sztucznego, w wyniku czego uzyskuje się elastyczny element taśmowy.

Część nakrętkową i część kołnierzową można również utrzymywać razem za pomocą elementów zatrzaskowych, które działają po wsunięciu części nakrętkowej w część kołnierzową.

W odpowiedniej konfiguracji w skład elementów zatrzaskowych wchodzą, korzystnie, elastyczne taśmy.

Dla zabezpieczenia części kołnierzowej przed kręceniem się razem ze śrubą podczas wkręcania śruby w część nakrętkową część kołnierzowa jest zaopatrzona, korzystnie, z tej strony, która jest zwrócona ku części nakrętkowej, w elementy uniemożliwiające obrót, które wchodzą w przelotowe otwory.

Nakrętka z tworzywa sztucznego może również być wykonana w taki sposób, że uszczelnia przelotowy otwór. Uzyskuje się to zaopatrując kołnierz w strefę uszczelniającą.

W celu odpowiedniego przystosowania nakrętki z tworzywa sztucznego do wchodzenia w nią śruby, otwór wejściowy części nakrętkowej jest wykonany w taki sposób, że, korzystnie, jest otworem przelotowym z tej strony, która jest zwrócona ku kołnierzowi i ma węższy obszar łączący się ze wspomnianym otworem przelotowym. Zatem śrubę można wkładać w otwór wejściowy, przede wszystkim na tej jego długości, na której jest otworem przelotowym, a zatem jest prowadzona do następnej operacji wkręcania. Następnie jest węższy obszar, który łączy się z otworem przelotowym i jest przystosowany do gwintu śruby. W tym celu średnica węższego obszaru może być tak dobrana, żeby możliwe było wkręcanie w niego wkrętów samogwintujących. Istnieje jednak również możliwość zaopatrzenia węższego obszaru w gwint pasujący do śruby, która ma być wkręcana. W celu ułatwienia wkręcania śruby, w otworze wejściowym, w jego węższym obszarze, znajduje się, korzystnie, podobna do gwintu część pochylona z jednym lub więcej stopniami, w którą można z łatwością wkręcić śrubę.

186 619

W celu dalszego zwiększenia możliwości kompensowania różnych grubości elementu, możliwe jest również zaopatrzenie kołnierza, z tej jego strony, która jest zwrócona ku elementowi, w noski zatrzaskowe, które mogą zatrzaskiwać się za tą stroną elementu, która jest zwrócona w kierunku przeciwnym niż jest kołnierz. W takim przypadku sprężystą strefę elastycznych pasków można skonstruować głównie do bardzo grubych elementów, i, w przypadku stosowania nakrętki z tworzywa sztucznego do elementu bardzo cienkiego, element ten można przymocować do nakrętki z tworzywa sztucznego za pomocą nosków zatrzaskowych.

Nakrętkę z tworzywa sztucznego można również skonstruować w taki sposób, żeby można ją było stosować do kompensowania stosunkowo dużych tolerancji położenia śruby, która w nią wchodzi, względem części kołnierzowej, a tym samym względem przelotowego otworu w elemencie panelowym. Osiąga się to dzięki pewnemu luzowi części nakrętkowęj względem części kołnierzowej, umożliwiającemu wzajemne przemieszczanie się tych elementów w kierunku promieniowym. Zatem część kołnierzowa prowadzi część nakrętkową z pewnym luzem, w wyniku czego śruba, która ma być wkręcona w część nakrętkową, może znaleźć własne położenie względem elementu z tym luzem.

Możliwe jest również, żeby zatrzaskowe haczyki działały w specyficzny sposób. W szczególności, zatrzaskowe haczyki można sprężyście połączyć z częścią nakrętkową w taki sposób, żeby, po włożeniu, przechodziły w zasadzie swobodnie przez przelotowy otwór, i, w celu zatrzaśnięcia, można je wyciskać na zewnątrz pod działaniem wkręcanej śruby. Takie rozwiązanie ułatwia wkładanie śruby z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie panelowym, co jest bardzo praktyczne, zwłaszcza w przypadku elementów z delikatnego materiału. Dzieje . się tak dlatego, że, w przypadku wspomnianego powyżej rozwiązania, zatrzaskowe haczyki mogą przechodzić przez przelotowy otwór w zasadzie bez styczności z nim, dzięki czemu nie mogą niekorzystnie oddziaływać na materiał elementu panelowego. Do zatrzaśnięcia zatrzaskowych haczyków wykorzystuje się wkręcający ruch śruby, która podczas wkręcania w otwór wejściowy w części nakrętkowęj wyciska zatrzaskowe haczyki na zewnątrz, wskutek czego haczyki te opierają się o element z tej strony, która jest zwrócona w kierunku przeciwnym niż kołnierz. W ten sposób można utworzyć trwałe połączenie pomiędzy nakrętką z tworzywa sztucznego a elementem, dzięki naciskowi śruby na zatrzaskowe haczyki w kierunku promieniowym.

Kolejną zaletą wynalazku jest sztywne przechodzenie zatrzaskowych haczyków w część nakrętkową, oraz połączenie części nakrętkowęj z częścią kołnierzową za pośrednictwem elastycznego elementu nośnego, który naciska na część nakrętkową w kierunku części kołnierzowej i również utrzymuje część nakrętkową, wraz z zatrzaskowymi haczykami, w sposób obrotowo sprężysty względem części kołnierzowej. Taka konstrukcja nakrętki z tworzywa sztucznego umożliwia jej wkładanie w przelotowy otwór, w którym, ze względu na elementy zapobiegające obrotowi, które wchodzą w przelotowy otwór i znajdują się na nakrętce z tworzywa sztucznego, sama nakrętka z tworzywa sztucznego trzyma się w taki sposób, że nie można jej obrócić, oraz jest możliwe, dzięki obrotowo sprężystemu trzymaniu się części nakrętkowej względem części kołnierzowej, obracanie części nakrętkowęj do położenia, w którym połączone z nią sztywno zatrzaskowe haczyki można sztywno przeprowadzić przez gniazda w przelotowym otworze. Dzięki obrotowo sprężystemu trzymaniu zatrzaskowych haczyków, haczyki te sprężyście odskakują za elementem, zajmując za nim odpowiednie położenia, i naciskają na niego, w wyniku czego nakrętka z tworzywa sztucznego łączy się z elementem.

Przedmiot wynalazku, w przykładach wykonania przedstawiono na załączonym rysunku, na którym fig. la-d przedstawiają nakrętkę z tworzywa sztucznego w przykładzie wykonania, w którym zatrzaskowe haczyki stanowią integralne elementy części kołnierzowej, w czterech rzutach, fig. 2a-c - samą część kołnierzową nakrętki z tworzywa sztucznego według fig. 1, w trzech rzutach, fig. 3a-c - samą część nakrętkową nakrętki z tworzywa sztucznego według fig. 1, w trzech rzutach, fig. 4a-d - nakrętkę z tworzywa sztucznego według fig. 1, posiadającą dodatkowo falisty element nośny, fig. 5a-d - nakrętkę z tworzywa sztucznego w przykładzie wykonania, w którym zatrzaskowe haczyki znajdują się na części nakrętkowęj, a elastyczne paski tworzą element nośny, w czterech rzutach, fig. 6a-c - samą część kołnie8

186 619 rzową nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 5, w trzech rzutach, fig. 7a-c - samą część nakrętkową nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 5, w trzech rzutach, fig. 8 - zespół nakrętki z tworzywa sztucznego według fig. 5, w stanie zmontowanym, który jest zamontowany na elemencie panelowym i ma nakręcony na nim podzespół, fig. 9 -nakrętkę z tworzywa sztucznego w przykładzie wykonania, w którym zatrzaskowe haczyki znajdują się zarówno na części nakrętkowej jak i na części kołnierzowej, fig. 10a i b -nakrętkę z tworzywa sztucznego w przykładzie wykonania, w którym część kołnierzowa i część nakrętkowa są skonstruowane jako dwie oddzielne części, w dwóch rzutach, fig. 11 - element panelowy z przelotowym otworem uniemożliwiającym w specyficzny sposób obrót, fig. 12 - nakrętkę z tworzywa sztucznego według fig. 5d z pręcikami na części kołnierzowej, uniemożliwiającymi obrót, w rzucie, fig. 13 - zmodyfikowaną nakrętkę z tworzywa sztucznego według fig. 10a i b w przykładzie wykonania, w którym część kołnierzowa i część nakrętkowa są częściami oddzielnymi, fig. 14 - nakrętkę z tworzywa sztucznego zaopatrzoną w uszczelnienie, fig. 15 - nakrętkę z tworzywa sztucznego podobna do nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 5 i mającą elementy do mocowania za pomocą dodatkowych nosków zatrzaskowych, fig. 16a-d - nakrętkę z zatrzaskowymi haczykami, które można wycisnąć na zewnątrz dzięki działaniu wkręcanej śruby, w czterech rzutach, fig. 17a-d - nakrętkę w przykładzie wykonania z zatrzaskowymi haczykami wykonanymi w sposób sprężysto obrotowy względem części kołnierzowej i wchodzącymi sztywno w część nakrętkową, również w czterech rzutach, fig. 18a-c - samą część kołnierzową nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 17, w trzech rzutach, fig. 19 - samą część nakrętkową nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 17, w trzech rzutach oraz fig. 20 - element panelowy z gniazdami do mocowania nakrętki z tworzywa sztucznego.

Nakrętkę z tworzywa sztucznego w pierwszym zalecanym przykładzie wykonania wynalazku przedstawiono na fig. 1a-d. W tym przypadku nakrętka posiada zatrzaskowe haczyki, które znajdują się na kołnierzu.

Na fig. 1a i b uwidoczniono nakrętkę z tworzywa sztucznego 30, w każdym przypadku w widoku z boku, w stanie całkowicie zamontowanym z częścią kołnierzową 31 wchodzącą w kołnierzowe segmenty 32, 33 kończące się promieniowo na zewnątrz zatrzaskowymi haczykami 34, 35. Część kołnierzowa 31 otacza część nakrętkową 36 w sposób podobny do tulei, a ściślej tak, że część nakrętkową 36 można przemieszczać w kierunku osiowym względem części kołnierzowej 31. Z części nakrętkowej 36 wystaj ą promieniowo na boki dwa elementy oporowe 37, 38, które wyraźnie widać na ilustracji części nakrętkowej 36 pokazanej na fig. 3a-c. Elementy oporowe 37 i 38 sąpołączone w zasadzie sztywno z częścią nakrętkową 36. Na fig. 1c pokazano rzut z góry nakrętki 30 z tworzywa sztucznego, na którym wyraźnie widać dwa elementy oporowe 37 i 38 oraz zatrzaskowe haczyki 34 i 35. Ponadto na fig. 1c widać otwór wejściowy złożony z otworu przelotowego 41 i węższego obszaru 42, wykonanego tu w formie otworu ślepego, przy czym części te działają w taki sam sposób, jak części z fig. 5a-d, mające takie same oznaczenia. Na fig. 1d widać nakrętkę z tworzywa sztucznego 30 w rzucie od spodu. W tym przypadku widać elementy ograniczające ruch osiowy części nakrętkowej 36 względem części kołnierzowej 31 o takiej samej konstrukcji jak elementy z przykładu wykonania z fig. 5.

Na fig. 2a-c pokazano trzy rzuty samej części kołnierzowej 31. Na fig. 3 a-c uwidoczniono samą część nakrętkową 36.

Na fig. 4a-d pokazano nakrętkę z tworzywa sztucznego z fig. 1a do d, ale w tym przypadku uzupełnioną o elastyczny element nośny 39a, 40a, tworzący sprężystą strefę. Na fig. 1, 2, 3 i 4 zastosowano te same oznaczenia, ale uzupełnione o indeksy „a” w odniesieniu do nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 4a do fig. 4d.

Część nakrętkowa 36a i część kołnierzowa 31a są przymocowane do siebie za pomocą falistego elementu nośnego 39a, 40a, który wystaje z części kołnierzowej 31a w kierunku odwróconym od zatrzaskowych haczyków 34a, 35a, z jedną nóżką w każdym przypadku, i tworzy falistą linię z częścią szczytową 40a, która naciska na skierowaną ku niej końcową powierzchnię części nakrętkowej 36a. Sprężystość elementu nośnego 39a, 40a umożliwia odsuwanie części nakrętkowej 36a od zatrzaskowych haczyków 34a, 35a, w wyniku czego

186 619 można odpowiednio zmieniać, w szczególności zwiększać, odległość A pokazaną na fig. 4b (patrz również fig. Ib).

W przypadku połączenia elementu nośnego 39a, 40a w pewien sposób, np. za pomocą kleju, z końcową stroną części nakrętkowej 36a, pomiędzy częścią kołnierzową 31a, a częścią nąkrętkową 36a powstaje trwałe połączenie oraz jest również możliwe skonstruowanie takiego połączenia w formie elementu jednoczęściowego pod warunkiem, że część nąkrętkową 36a i część kołnierzową 31a, wraz z elementem nośnym 39a, 40a formuje się wtryskowo z tworzywa sztucznego podczas jednej operacji. W przeciwnym przypadku, o ile chodzi o układ i tryb działania nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 4a - fig. 4d, trzeba odwołać się do odpowiednich objaśnień dotyczących fig. la - fig. Id.

Pokazany na fig. 5a - fig. 5d przykład wykonania jest nakrętką z tworzywa sztucznego w takim przypadku, w którym w zatrzaskowe haczyki jest zaopatrzona część nakrętkowa.

Na fig. 5a i fig. 5b pokazano nakrętkę z tworzywa sztucznego, w każdym przypadku w rzucie z boku, w stanie całkowicie zmontowanym z częścią kołnierzową 2, która wchodzi w kołnierz 3. Część kołnierzowa 2 otacza część nakrętkową 4 w sposób podobny do tulei, a ściślej tak, że część nakrętkową 4 można przemieszczać w kierunku osiowym względem części kołnierzow-ej 2. Z części nakrętkowej 4 wystają promieniowo na zewnątrz dwa (haczyki) elementy zatrzaskowe 5 i 6, a zwrócone ku kołnierzowi 3 powierzchnie oporowe 7 i 8 wspomnianych haczyków utrzymują odległość A od powierzchni oporowych 9 i 10, skierowanych ku części nakrętkowej 4. Odległość A jest dla nakrętki z tworzywa sztucznego w stanie nie zamontowanym. Ponieważ wewnętrzną konstrukcję nakrętki z tworzywa sztucznego 1 wyraźnie widać na fig. 5a, więc na figurze tej usunięto tę część części kołnierzowej 2 i części nakrętkowej 4, która jest zwrócona ku osobie patrzącej na figurę, w celu odsłonięcia otworu wejściowego śruby (nie pokazanej) w części nakrętkowęj 4, przy czym ten otwór wejściowy tworzą otwór przelotowy 11 i przylegający do niego węższy obszar 12, który ma mniejszą średnicę niż otwór przelotowy 11, w wyniku czego śruba, która jest wkręcana w otwór wejściowy jest najpierw swobodnie prowadzona w obszarze otworu przelotowego 11 i, w miarę dalszego wkręcania w węższy obszar 12, albo sama tworzy sobie gwint w tym obszarze albo też wkręca się w gwint, który już jest w węższym obszarze 12 (gwintu tego nie pokazano na fig. 5a). Przelotowy otwór 11 przechodzi, w kierunku kołnierza 3, w okrągły przelotowy kanał 29 w kołnierzu 3, w wyniku czego śruba, która ma być włożona w nakrętkę z tworzywa sztucznego 1, może być prowadzona przez kołnierz 3 i wprowadzona w przelotowy otwór 11. Jak można zobaczyć, przelotowy kanał 29 ma większą średnicę niż przelotowy otwór 11, dzięki czemu można za pomocą narzędzia wywrzeć osiowy nacisk, od strony kołnierzy, na końcowe powierzchnie 99, 100 części nakrętkowęj 4, widoczne na fig. 5c, który to nacisk powoduje wciskanie następnie nakrętki 1 z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie.

Część kołnierzowa 2 i część nakrętkowa 4 są połączone ze sobą za pomocą dwóch elastycznych pasków stanowiących elementy nośne 13 i 14. Elastyczne paski stanowiące elastyczny element nośny 13 i 14 wystają z części kołnierzowej 2 w kierunku przeciwnym niż kołnierz 3, z jedną nóżką, i tworzą literę U, której druga nóżka opiera się o tę stronę części nakrętkowej 4, która jest odwrócona od kołnierza 3, przy czym wspomniana druga nóżka jest na stałe połączona ze wspomnianą częścią nakrętkową. Przypadek ten dotyczy sytuacji z jednoczęściowym elementem z tworzywa sztucznego, w którego skład wchodzi część kołnierzowa 2 i część nakrętkowa 4, i jest formowany wtryskowo jako jeden element, w wyniku czego dwa elastyczne paski tworzące elastyczny element nośny 13 i 14 podobnie są wykonane z tworzywa sztucznego i, ze względu na ich stosunkowo małą grubość, mają odpowiednią elastyczność. Z powodu tej elastyczności część nakrętkowa 4 można odsuwać od kołnierza w kierunku osiowym, dzięki czemu można odpowiednio zwiększać odległość A.

Część kołnierzowa 2 prowadzi część nakrętkowa 4 z pewnym luzem S umożliwiającym przemieszczanie elementów względem siebie w kierunku promieniowym (patrz fig. 5a, fig. 5b i fig. 5d). Luz S jest odległością, przedstawioną na trzech wspomnianych powyżej figurach, pomiędzy częścią kołnierzową 2 a częścią nakrętkowa 4 w obszarze, w którym część kołnierzowa 2 otacza część nakrętkową 4 w sposób tulejowy (podobny do tulei). Taki układ

186 619 umożliwia przemieszczanie części nakrętkowej 4 w kierunku promieniowym względem części kołnierzowej, dzięki elastyczności pasków tworzących element nośny 13 i 14. Umożliwia to kompensację tolerancji wymiarowych części kołnierzowej 2 i części nakrętkowej 4, a ponadto umożliwia przystosowanie się części nakrętkowej 4 do ewentualnie przesuniętej śruby (patrz fig. 8) w zakresie luzu S.

Na fig. 5c pokazano przekrój płaszczyzną I-I, w wyniku czego można zobaczyć powierzchnie oporowe 7 i 8. Można również zobaczyć wygięte części 15 i 16 pasków tworzących elementy nośne 13, 14 łączących ze sobą część kołnierzową 2 i część nakrętkową. Przecięcia 17 i 18 zapewniają zatrzaskowym haczykom, elementów zatrzaskowych 5 i 6 możliwość elastycznego przemieszczania się, przy czym przecięcia te wchodzą w część nakrętkową 4 z boku kołnierza 3. W rezultacie tylko obszar B części nakrętkowej nie zmienia się; ma on przekrój poprzeczny zapewniający możliwość przemieszczania się zatrzaskowym haczykom, elementów zatrzaskowych 5 i 6.

Na fig. 5d pokazano nakrętkę z tworzywa sztucznego widoczną z tej strony, która jest odwrócona od kołnierza 3, w którym to przypadku dwa zatrzaskowe haczyki elementów zatrzaskowych 5 i 6 oraz elastyczne paski tworzące elastyczne elementy nośne 13 i 14 są skierowane ku osobie patrzącej na figurę. Widać również węższy obszar 12 i część kołnierzową 2, która otacza część nakrętkową 4 tulejowo (w sposób podobny do tulei).

Należy również podkreślić, że na części kołnierzowej 2, na tej stronie, która jest odwrócona od kołnierza 3, znajduje się wlotowe pochylenie 19, które ułatwia wkładanie nakrętki 1 z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie, umożliwiając również automatyzację czynności wkładania nakrętki.

Na fig. 5a uwidoczniono również, w tym obszarze części kołnierzowej 2, który jest odwrócony od kołnierza 3, zderzaki 20, 21 biegnące na części kołnierzowej 2 pomiędzy przecięciami 17 i 18 i współpracujące z odpowiednimi zderzakami 22, 23 na zatrzaskowych haczykach elementów zatrzaskowych 5 i 6. Zatem część nakrętkową 4 z zatrzaskowymi haczykami elementów zatrzaskowych 5 i 6 można wycisnąć z kołnierza 3 tylko w takim przypadku, kiedy zetkną się ze sobą zderzaki 20-22 i 21- 23, ograniczając w ten sposób przemieszczanie się części nakrętkowej 4 względem części kołnierzowej 2. Takie rozwiązanie określa również maksymalną odległość A pomiędzy powierzchniami oporowymi 7-9 a 8-10, a to oznacza, że nakrętkę 1 z tworzywa sztucznego można używać do łączenia elementów panelowych o odpowiedniej grubości.

Na fig. 5c pokazano, że w każdym przypadku w części kołnierzowej 2 znajduje się jedno okno 24 (patrz również fig. 6b), przez które przechodzi zatrzaskowy haczyk, element zatrzaskowy 5 lub 6. Biegnące osiowo obrzeża okna 24 stanowią ograniczniki ograniczające obracanie się części nakrętkowej 4 względem części kołnierzowej 2, w wyniku czego część kołnierzowa 2 prowadzi część nakrętkową 4 w sposób uniemożliwiający jej obracanie się.

Na fig. 6a do fig. 6c pokazano trzy rzuty samej części kołnierzowej 2, a ściślej z tym nóżkami elastycznych pasków tworzących elementy nośne 13 i 14, które prowadzą do wspomnianej części kołnierzowej.

Na fig. 6b widać okno 24 w części kołnierzowej 2, przez które wystają zatrzaskowe haczyki elementów zatrzaskowych 5 i 6 części nakrętkowej 4. Szerokość okna 24 można również zobaczyć na fig. 5b, ponieważ wspomnianą szerokość określają ścianki zewnętrzne przecięć 17 i 18.

Na fig. 7a do fig. 7c przedstawiono trzy rzuty samej części nakrętkowej 4, oznaczając liniami przerywanymi takie położenie zatrzaskowych haczyków tworzących elementy zatrzaskowe 5 i 6, w którym są one wygięte ku sobie. Ma to na celu pokazanie sposobu przemieszczania się zatrzaskowych haczyków podczas ich wkładania w przelotowy otwór w elemencie. Po zetknięciu się nakrętkowej części 4 odpowiedniej nakrętki z tworzywa sztucznego z elementem panelowym za pomocą jej kołnierza 3, zatrzaskowe haczyki tworzące elementy zatrzaskowe 5 i 6 cofają się sprężyście do swojego normalnego położenia, zatrzaskując się tym samym za elementem.

Na fig. 8 pokazano nakrętkę 1 z tworzywa sztucznego z fig. 5a - fig. 5d, fig. 6a - fig. 6c i fig. 7a - fig. 7c, połączoną z elementem panelowym 25, który trzyma się pomiędzy kołnierzem 3,

186 619 a ściśniętymi ku sobie, zatrzaskowymi haczykami tworzącymi elementy zatrzaskowe 5 i 6, przy czym kołnierz 3 oraz zatrzaskowe haczyki są dociskane do siebie dzięki naturalnej sprężystości elastycznych pasków tworzących elastyczne elementy nośne 13 i 14. W położeniu tym, w którym część kołnierzowa 2 przechodzi przez przelotowy otwór 26 w elemencie panelowym 25, śrubę 27 wkręca się w część nakrętkową 4 w celu przymocowania elementu strukturalnego 28 (podzespołu), przy czym wspomniana śruba naciąga element strukturalny 28 na nakrętkę 1 z tworzywa sztucznego, a tym samym na element panelowy 25, za pomocą jej łba, a tym samym mocuje się wspomniany element strukturalny na elemencie panelowym 25.

Element panelowy 25 może być, na przykład, dowolnym typem paneli w pojeździe, na którym trzeba umocować dowolny rodzaj elementów złącznych, podzespołów lub podobnych, w którym to celu potrzebne jest trwałe połączenie, na które może działać obciążenie i które nie drga, oraz w którym wytrzymałość samego elementu 10 nie zapewnia zwykle wystarczającej wytrzymałości mechanicznej. W tym przypadku nakrętka z tworzywa sztucznego według wynalazku ma tę zaletę, że działanie złączki wspomnianych powyżej podzespołów i podobnych elementów, wymaga manipulowania z tej strony, z której jest montowany podzespół, to jest nie ma potrzeby wykonywania żadnych manipulacji za elementem, np. w celu zamocowania nakrętki, ponieważ dzięki konstrukcji i sposobowi mocowania nakrętki z tworzywa sztucznego według wynalazku, nakrętka staje się w zasadzie częścią składową elementu panelowego. W tym przypadku, automatycznie nastawiana długość nakrętki z tworzywa sztucznego z jej częścią nakrętkową korzystnie zwiększa wytrzymałość połączenia elementu panelowego z podzespołem w taki sposób, że śruba, która jest wkręcana w nakrętkę z tworzywa sztucznego, może być zabezpieczona, na długości części nakrętkowej, za pomocą wielu zwojów gwintu, w wyniku czego uzyskuje się trwałe zakotwiczenie śruby w części nakrętkowej.

Nakrętkę 30a z tworzywa sztucznego, którą pokazano na fig. 4, można z powodzeniem wkładać w przelotowy otwór w elemencie od tej strony, która jest odwrócona od elastycznego elementu nośnego 39a, 40a; w tym przypadku prowadnicami są segmenty kołnierzowe 32a i 33a. W tym przypadku zatrzaskowe haczyki 34a, 35a stykają się, za pomocą swoich skośnych powierzchni wlotowych 43 a, 44a, z granicą przelotowego otworu, w wyniku czego zatrzaskowe haczyki 34a, 35a można z łatwością zgiąć razem promieniowo do środka. Jest to możliwe dzięki przecięciom 45a, 46a, które wchodzą w część kołnierzową 3la z boku zatrzaskowych haczyków 34a, 35a. Dopóki chodzi o możliwość elastycznego przemieszczania się zatrzaskowych haczyków 34a, 35a, odsyłamy do powyższych objaśnień dotyczących obszaru B na fig. 5a.

Nakrętka 30a z tworzywa sztucznego jest montowana na panelowym elemencie podobnym do tego z fig. 8 (oznaczonego 25), jak objaśniono powyżej, w ten sposób, że nakrętkę tę wkłada się w przelotowy otwór 26 (fig. 8) do położenia, w którym zatrzaskowe haczyki 34a, 35a wychylają się sprężyście na zewnątrz i zajmują położenia za elementem panelowym 25, który opiera się z drugiej strony na elementach oporowych 37a i 38a. W przypadku elementu grubszego od odległości A, przedstawionej na fig. 4b, część nakrętkową 36a wypycha się z zatrzaskowych haczyków 34a, 35a, wskutek czego na element nośny 39a, 40a działają naprężenia i, w rezultacie, dociska zatrzaskowe haczyki 34a, 35a do elementu panelowego 25 ze swojej jednej strony, oraz dociska elementy oporowe 37a, 38a do elementu panelowego 25 z drugiej strony, w wyniku czego nakrętka 30a z tworzywa sztucznego jest montowana na elemencie panelowym 25 w sposób zabezpieczony przed wypadnięciem i tak, żeby nie drgała. Następnie w nakrętce 30a z tworzywa sztucznego, a tym samym na wspomnianym elemencie, montuje się kolejny element strukturalny za pomocą śrub w taki sam sposób, jak objaśniono powyżej w powiązaniu z fig. 8.

Jak objaśniono wcześniej, nakrętka 1 z tworzywa sztucznego według fig. 5 - fig. 7 jest skonstruowana w taki sposób, żeby zatrzaskowe haczyki 5, 6 znajdowały się wyłącznie na części nakrętkowej 4 w wyniku czego nakrętkę 1 z tworzywa sztucznego wkłada się w przelotowy otwór 26 w elemencie panelowym 25 w kierunku, w którym prowadzą elastyczne paski tworzące elementy nośne 13 i 14, natomiast w nakrętce 30 z tworzywa sztucznego według fig. 1 - fig. 3, zatrzaskowe haczyki 34, 35 znajdują się na elementach kołnierza 32, 33,

186 619 w wyniku czego nakrętkę 30 z tworzywa sztucznego można montować na elemencie w kierunku, w jakim prowadzą zatrzaskowe haczyki 34, 35.

Objaśnienie następnego przykładu wykonania wynalazku, w którym nakrętka jest skonstruowana w taki sposób, że można ją wciskać w element z jego dowolnej strony, przedstawiono na fig. 9.

O ile dotyczy to części nakrętkowej, to nakrętka 47 z tworzywa sztucznego według fig. 9 ma w przybliżeniu taką samą konstrukcję jak część nakrętkowa 4 według fig. 5 i fig. 7. Na części nakrętkowej znajdują się dwa zatrzaskowe haczyki tworzące elementy zatrzaskowe 5 i 6 (o takich samych oznaczeniach jak na fig. 5). Jak widać na fig. 7a, dwa zatrzaskowe haczyki, elementy zatrzaskowe 5 i 6 można ściskać ze sobą, w wyniku czego można zatem część nakrętkową 4 wpychać w odpowiedni element panelowy, prowadząc go na elastycznych paskach tworzących elementy nośne 48, 49. Z drugiej strony, możliwe jest również wpychanie nakrętki 47 z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie panelowym w kierunku przeciwnym, to jest z prowadzącymi zatrzaskowymi haczykami 34, 35, które odpowiadają zatrzaskowym haczykom według fig. 1, i mają takie same oznaczenia. Dzięki zatrzaskowym haczykom, elementom zatrzaskowym 5 i 6 oraz zatrzaskowym haczykom 34 i 35, nakrętka 47 z tworzywa sztucznego ma uniwersalne zastosowania.

Na fig. 10a i fig. 10b pokazano nakrętkę 50 z tworzywa sztucznego w następnym przykładzie wykonania według wynalazku, w którym część kołnierzowa 51 i część nakrętkowa 52 trzymają się razem w nieco inny sposób niż w przykładach wykonania z fig. 4 - fig. 5. Podstawowa konstrukcja nakrętki 50 z tworzywa sztucznego jest taka jak na fig. 1a - fig. 1d, tak, że, omawiając współdziałanie części kołnierzowej 51 z częścią nakrętkową 52, można korzystać z objaśnień dotyczących tych figur. Według fig. 10a i fig. 10b, elastyczne paski tworzące elementy nośne 53, 54 stanowią typ haczyków wystających z dolnego końca części kołnierzowej 51 i są wygięte promieniowo do wewnątrz. Odpowiednia wygięta sekcja w postaci elementów zatrzaskowych 55, 56 wystaje w każdym przypadku do otworu 57, 58, który ma postać ramienia 59, 60. Ramiona 59, 60 wystają na zewnątrz od części nakrętkowej 52 i, dzięki znajdującym się w nich otworom 57, 58 stanowią elementy wejściowe sekcji wygiętych elementów zatrzaskowych 55, 56 elastycznych pasków tworzących elementy nośne 53, 54. Bezpośrednie, jednoelementowe połączenie, które pokazano w przykładach wykonania przedstawionych według fig. 4 i fig.5 do łączenia pasków tworzących elementy nośne 13, 14 oraz 39a, 40a, pokazane tu w odniesieniu do odpowiedniej części nakrętkowęj 4 lub 36, zastąpiono zatem kątowymi sekcjami w postaci elementów zatrzaskowych 55, 56 z odpowiednimi otworami 57, 58 w przykładzie wykonania według fig. 10a i fig. 10b. Zatem nakrętka 50 z tworzywa sztucznego składa się z dwóch części, które można formować oddzielnie i łączyć w taki sposób, że kiedy wkłada się część nakrętkową 52 w część kołnierzową 51, otaczającą część nakrętkową 52 tulejowo, tj. w sposób podobny do tulei, najpierw wygina się na zewnątrz kątowe sekcje elementów zatrzaskowych 55, 56 do położenia, w którym sekcje te znajdą się naprzeciwko otworów 57, 58, po czym można zatrzasnąć kątowe sekcje elementów zatrzaskowych 55, 56 we wspomnianych otworach, co można łatwo zrobić dzięki elastyczności pasków tworzących elementy nośne 53, 54. Paski tworzące te elementy nośne 53, 54, wraz z ich sekcjami kątowymi w postaci elementów zatrzaskowych 55, 56 zapewniają następnie luz niezbędny dla możliwości przemieszczania części nakrętkowej 52 względem części kołnierzowej 51, co jest potrzebne ze względu na montaż nakrętki 50 z tworzywa sztucznego, w wyniku czego nakrętkę 50 z tworzywa sztucznego można montować na elemencie panelowym w taki sam sposób jak opisano powyżej, zwłaszcza w powiązaniu z fig. 4 i fig.9.

Na fig. 10a pokazano stopień 64 w otworze wejściowym w części nakrętkowej 52, w którego skład wchodzi otwór przelotowy 61 i węższy obszar 62, przy czym stopień ten tworzy się za pomocą podobnych do gwintu skośnych powierzchni 63 formowanych w obszarze przejścia przelotowego otworu 61 w węższy obszar 62, w wyniku czego pierwszy zwój gwintu wkręcanej śruby może znacznie łatwiej wejść w węższy obszar 62. Oczywiście, możliwa jest również taka sama konstrukcja przelotowego otworu w przypadku omówionych wcześniej przykładów wykonania.

186 619

Na fig. 10b przedstawiono rzut z boku nakrętki 10 z tworzywa sztucznego, obrócony o kąt 90° względem rzutu z fig. 10a, na którym uwidoczniono kolejną szczególną cechę konstrukcyjną tej nakrętki, a mianowicie występy w postaci elementów 65, 66 wystające promieniowo na zewnątrz na części kołnierzowej 51. Na występach w postaci elementów 65, 66 znajdują się skośne elementy wlotowe 67, 68, ułatwiające wkładanie nakrętki 50 z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór w elemencie panelowym, którego część pokazano na fig. 11.

Na fig. 11 pokazano rzut główny części panelowego elementu 69, w którym znajduje się przelotowy otwór 70 z dwoma gniazdami 71, 72 na występy w postaci elementów 65, 66 widoczne na fig. 10a i fig. 10b. Współdziałanie występów w postaci elementów 65, 66 z gniazdami 71 i 72 zapobiega obracaniu się części kołnierzowej 51 względem panelowego elementu 69. Średnicę przelotowego otworu 70 dobiera się w taki sposób, żeby można było wkładać bez przeszkód podobną do tulei część kołnierzową 51 w odpowiedni przelotowy otwór 70.

Środki zapobiegające obracaniu się części kołnierzowej względem elementu panelowego można również odpowiednio utworzyć w przypadku nakrętki 1 z tworzywa sztucznego według fig. 5a - fig. 5d, a ściślej za pomocą prętów z tej strony kołnierza 3, którą jest zwrócony ku odpowiedniemu elementowi, jak pokazano na fig. 12. Nakrętka z tworzywa sztucznego według tego przykładu wykonania całkowicie odpowiada nakrętce z fig. 5a - fig. 5d. Różnica pomiędzy fig. 12 a fig. 5d polega tylko na tym, że na fig. 12 na kołnierzu 3 znajdują się dodatkowo elementy 73, 74 w postaci prętów, które następnie trzeba wkładać w odpowiedni czteroboczny przelotowy otwór w elemencie panelowym, w celu uniemożliwienia kołnierzowi 3, w tym przelotowym otworze, a tym samym nakrętce z tworzywa sztucznego, obracania się względem odpowiedniego elementu panelowego.

Dla ułatwienia wkładania nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 12 w prostokątny przelotowy otwór, każdy pręt stanowiący element 73, 74 jest zaopatrzony w skośne powierzchnie wlotowe 75, 76.

Na fig. 13 pokazano wariant nakrętki.50 z tworzywa sztucznego według fig. 10a i fig. 10b, w którym jedyną różnicą w porównaniu z nakrętką 50 z tworzywa sztucznego jest to, że część kołnierzowa 51 i część nakrętkowa 52 trzymają się razem. Nakrętka 77 z tworzywa sztucznego według przykładu wykonania przedstawionego na fig. 13 ma, w zasadzie, takie same paski z tworzywa sztucznego jak nakrętka 50 z tworzywa sztucznego. Natomiast ich kątowe sekcje elementów zatrzaskowych 55 i 56 tworzą głównie zderzaki względem ramion elementów zatrzaskowych 78, 79, które są krótsze w przypadku nakrętki 77 z tworzywa sztucznego, zatem zderzaki te ograniczają wchodzenie części nakrętkowej 52 w część kołnierzową 51. W celu uniemożliwienia części nakrętkowęj 52 poruszania się w kierunku do tyłu, na części nakrętkowej 51 znajdują się specjalne zatrzaskowe noski stanowiące elementy zatrzaskowe 80, 81, które, dzięki swoim skośnym powierzchniom wlotowym, umożliwiają albo ułatwiają, wkładanie części nakrętkowęj 52 w część kołnierzową 51. Po całkowitym włożeniu części nakrętkowej 52 w część kołnierzową 51, zatrzaskowe noski stanowiące elementy zatrzaskowe 80, 81 zatrzaskują się za częścią nakrętkową 52, w wyniku czego, z punktu widzenia jej swobody ruchu, część ta ma dodatkowo ograniczone poruszanie się zarówno do przodu jak i do tyłu. Dzięki giętkości kątowych sekcji elementów zatrzaskowych 55, 56 utrzymuje się niezbędna swoboda ruchu części nakrętkowęj 52 względem części kołnierzowej 51.

Korzystnie, nakrętka z tworzywa sztucznego według wynalazku może być zaopatrzona w uszczelnienie. Zostanie to wyjaśnione w powiązaniu z fig. 14, na której widać nakrętkę 82 z tworzywa sztucznego odpowiadającą w zasadzie nakrętce 1 z tworzywa sztucznego według fig. 5. Z tego względu pokazano również tylko te części składowe nakrętki z tworzywa sztucznego, które mają istotne znaczenie dla opisu fig. 14. Jak można zauważyć, nakrętka 82 z tworzywa sztucznego ma dwa zatrzaskowe haczyki tworzące elementy zatrzaskowe 5 i 5 na części nakrętkowęj 4 (co widać również na fig. 5a), ale część kołnierzowa 83 jest zmodyfikowana w porównaniu z odpowiednią częścią na fig. 5. Wynika to z tego, że część kołnierzowa 83 kończy się kołnierzem 84, na którym znajduje się obwodowa krawędź (strefa) uszczelniająca 85 biegnąca wzdłuż jego obrzeża. Krawędź (strefa) uszczelniająca 85 sama ustala swoje położenie względem elementu, przez który przechodzi nakrętka z tworzywa sztucznego i w ten sposób realizuje uszczelnienie pomiędzy kołnierzem 84 a elementem panelowym.

186 619

Różnica pomiędzy przykładem wykonania z fig. 5, a pokazanym na fig. 14, polega zatem głównie na tym, że kołnierz 3 według fig. 5 zastąpiono kołnierzem 84 z krawędzią uszczelniającą 85. Może to być dołączona część uszczelniająca z krawędzią (strefą) uszczelniającą 85. Możliwe jest jednak również skonstruowanie samego kołnierza 84 jako części uszczelniającej z występem uszczelniającym 85. Należy również podkreślić, że na fig. 14 widać także elementy 73, 74 zapobiegające obracaniu, mające postać prętów, które można zobaczyć na fig. 12.

Na fig. 15 pokazano kolejny przykład wykonania nakrętki 86 z tworzywa sztucznego, która odpowiada w przybliżeniu nakrętce z tworzywa sztucznego z fig. 5. Nakrętka 86 z tworzywa sztucznego ma część kołnierzową 87 i część nakrętkową 88, które są połączone za pomocą elastycznych pasków tworzących elementy nośne 89, 90. Część kołnierzowa 87 wchodzi w kołnierz 91, który w tym przypadku, odmiennie niż w przykładzie wykonania z fig. 5, jest zaopatrzony w zatrzaskowe noski stanowiące elementy zatrzaskowe 93, 94 na tej swojej stronie, która jest zwrócona ku elementowi panelowemu 92. Nakrętka 86 z tworzywa sztucznego jest zamontowana na elemencie panelowym 92 w taki sam sposób jak w przypadku przykładu wykonania z fig. 1, w którym to przypadku zatrzaskowe haczyki 95, 96 realizują z powrotem odpowiedni i końcowy zatrzask za elementem panelowym 92. Ponadto zatrzaskowe noski 93, 94 zatrzaskują się podczas procesu za elementem panelowym 92. Zadanie tych dodatkowych elementów mocujących nakrętkę 86 z tworzywa sztucznego na elemencie panelowym 92 polega na tym, że za pomocą zatrzaskowych haczyków 95, 96 w powiązaniu z działaniem pasków tworzących elementy nośne 89, 90, rozszerza się pewien zakres grubości, na przykład l-5mm elementu 92. Oznacza to, że w przypadku, w którym nakrętka 86 z tworzywa sztucznego jest zamontowana na elemencie panelowym 92 o grubości tylko 0,5 mm, nakrętka ta jest prawdopodobnie luźna, co w wielu zastosowaniach nie jest pożądane. Niemniej jednak, w celu skonstruowania nakrętki 86 z tworzywa sztucznego w taki sposób, żeby nie wibrowała w razie jej zamontowania na tak cienkiej metalowej paneli, stosuje się noski zatrzaskowe 93 i 94, które konstruuje się w taki sposób, żeby mogły same ustawiać się sprężyście za obrzeżem bardzo cienkiego elementu panelowego 92, a tym samym utrzymywać część kołnierzową 97 na elemencie panelowym 92 w taki sposób, żeby nie drgała.

Nakrętka 86 z tworzywa sztucznego według fig. 15 ma również gwint 98, który znajduje się w węższym obszarze 97 i służy do wkręcania śruby z odpowiednim gwintem. Oczywiście, gwint tego typu można stosować we wszystkich opisanych powyżej nakrętkach z tworzywa sztucznego.

W przypadku przykładu wykonania przedstawionego na fig. 1 do 3, część nakrętkowa 36 trzyma się luźno w części kołnierzowej 31 tak, że może poruszać się w kierunku osiowym. W kierunku przeciwnym do zatrzaskowych haczyków 34, 35 stanowiących elementy zatrzaskowe jest ona trzymana przez zderzaki podobne do pokazanych na fig. 5 (oznaczonych 20, 22 i 21, 23), ale może wysuwać się w kierunku kołnierza. W celu uniemożliwienia takiego ruchu, możliwe jest również zaopatrzenie nakrętki według przykładu wykonania przedstawionego na fig. 1 - fig. 3 w dodatkowy wewnętrzny nosek zatrzaskowy 80 i 81, co pokazano na fig. 13.

Pokazanym na fig. 16a - fig. 16d przykładem wykonania jest nakrętka 101 z tworzywa sztucznego w przypadku, w którym zatrzaskowe haczyki 105 i 106 zatrzaskują się podczas wkręcania śruby (na przykład takiej jak śruba 27 na fig. 8 zgłoszenia patentowego 196 39 396). Nakrętka 101 z tworzywa sztucznego odpowiada z grubsza znanej nakrętce z fig. 5a - fig. 5d ze zgłoszenia patentowego 106 39 396, w przypadku, w którym zatrzaskowe haczyki tworzące elementy zatrzaskowe 5 i 6 nakrętki 1 z tworzywa sztucznego pokazano w ich położeniu spoczynkowym, rozstawione promieniowo na zewnątrz, i znajdujące się za elementem panelowym (nie pokazanym). W odróżnieniu od tego przykładu wykonania, zatrzaskowe haczyki 105 i 106 nakrętki 101 z tworzywa sztucznego według fig. 16a - fig. lód, przybierają w stanie spoczynkowym położenie, w którym są pochylone ku sobie (fig. 16a).

W położeniu spoczynkowym według fig. 16a, nakrętkę 101 z tworzywa sztucznego można wkładać w okrągły przelotowy otwór. Po włożeniu nakrętki 101 z tworzywa sztucznego w przelotowy otwór, śrubę można następnie wkręcić w przelotowy otwór 111 i wąski obszar 112 części nakrętkowej 104, w którym to przypadku dwa zatrzaskowe haczyki 105 i 106

186 619 są wyciskane na zewnątrz i ustawiają się same swoimi powierzchniami oporowymi 107 i 108 na elemencie panelowym, a tym samym zatrzaskują się na nim.

W każdym przypadku czynność wkręcania śruby w nakrętkę 101 z. tworzywa sztucznego na pełną długość powoduje ustawianie nakrętki 101 z tworzywa sztucznego wraz z jej zatrzaskowymi haczykami 105 i 106, w odpowiednim położeniu.

Konstrukcja nakrętki 101 z tworzywa sztucznego umożliwia jej wkładanie w przelotowy otwór w elemencie panelowym w zasadzie bez styczności z nim, co jest zaletą, zwłaszcza kiedy krawędzie przelotowego otworu w elemencie są z delikatnego materiału. Jest to taki przypadek, na przykład, kiedy nakrętka 101 z tworzywa sztucznego o odpowiednich wymiarach, służy do wkładania w lekkie elementy konstrukcyjne, takie jakimi są typowe, na przykład, panele wewnętrzne.

Na fig. 17a - fig. 17d, 18a - fig. 18c i 19a - fig. 19c pokazano przykłady wykonania nakrętki 201 z tworzywa sztucznego, która utrzymuje się w elemencie panelowym dzięki obrotowo sprężystemu połączeniu zatrzaskowych haczyków względem części kołnierzowej.

Podobnie, konstrukcja nakrętki 201 z tworzywa sztucznego pokrywa się z grubsza z konstrukcją znanej nakrętki (na przykład z fig. 5a - fig. 5d ze zgłoszenia patentowego 196 39 296.5), więc można odwołać się do odpowiednich części tego opisu wprowadzonych do opisu niniejszego. Zatrzaskowe haczyki 205 i 206 wchodzą sztywno w część nakrętkową 204 z jej częścią kołnierzową 202, to jest, w odróżnieniu od znanych zatrzaskowych haczyków tworzących elementy zatrzaskowe 5 i 6 w znanej nakrętce (fig. 5a - fig. 5d), zatrzaskowych haczyków 205 i 206 nie można docisnąć do siebie. Widać to na konstrukcji części nakrętkowej 204, którą pokazano na fig. 19a - fig. 19c. W odróżnieniu od znanych konstrukcji (np. ze zgłoszenia patentowego 19639396.5). W konstrukcji z fig. 19a - fig. 19c, co zwłaszcza widać na fig. 19c, nie ma przecięć, w wyniku czego, wskutek połączenia części nakrętkowej 204 z zamocowanymi na niej zatrzaskowymi haczykami 205 i 206 powstaje zwarty element, który jest z natury rzeczy sztywny.

W konstrukcji nakrętki 201 z tworzywa sztucznego wykorzystano sprężystość dwóch pasków tworzących elementy nośne 213 i 214 do łączenia części nakrętkowej 204 z częścią kołnierzową 202, a mianowicie do tego, żeby elastyczne paski tworzące element nośny 213 i 214 wytwarzały obrotowo sprężyste połączenie pomiędzy częścią nakrętkową 204 a częścią kołnierzową 202, a tym samym zatrzaskowymi haczykami 205 i 206.

W celu umożliwienia wykorzystania części kołnierzowej 202 i zatrzaskowych haczyków 205 i 206, połączonych w sposób obrotowo sprężysty, na części kołnierzowej 202 nakrętki z tworzywa sztucznego z fig. 18a - fig. 18c, w obszarze zatrzaskowych haczyków 205 i 206 przechodzących przez część kołnierzową 202, znajdują się biegnące kołowo gniazda 240, które wchodzą w okna 224 (odpowiednio okna 24 można zobaczyć zwłaszcza na fig. 5c i fig. 6b w zgłoszeniu patentowym nr 196 39 395.5). Kołowe rozszerzenie okien 224 w obszarze gniazd 240 umożliwia, dzięki elastyczności pasków tworzących elementy nośne 213 i 214, obracanie się części nakrętkowej 204 wraz z wystającymi z niej sztywno zatrzaskowymi haczykami 205 i 206 względem części kołnierzowej 202, a ściślej z położenia, które pokazano liniami ciągłymi na fig. 17c do położenia, które pokazano liniami przerywanymi. Daje to obrót o około 45°.

Na fig. 18a - fig. 18c, pokazującej część kołnierzową 202 z kołnierzem 203, można również zobaczyć gniazda 240.

Dla umożliwienia wkładania nakrętki z tworzywa sztucznego według fig. 17a - fig. 17d w panelowy element 369 z fig. 20, w tym ostatnim znajduje się kwadratów}' przelotowy otwór 370 z gniazdami 371, 372. Efekt zapobiegania obrotowi uzyskuje się dzięki kwadratowej konfiguracji przelotowego otworu 370 i dwóm prętom 273 i 274 znajdującym się na części kołnierzowej 202.

W przypadku włożonej w ten sposób w element panelowy 369 nakrętki 201 z tworzywa sztucznego, obraca się następnie część nakrętkową 204 w taki sposób, żeby dwa zatrzaskowe haczyki 205 i 206 weszły w obszar gniazd 371, 372, w wyniku czego można przecisnąć nakrętkę 201 z tworzywa sztucznego, wraz z zatrzaskowymi haczykami 205 i 206, przez cały

186 619 panelowy element 369 do położenia, w którym zatrzaskowe haczyki 205 i 206 przejdą na tylną stronę panelowego elementu 369, a tym samym, dzięki obrotowej sprężystości pasków tworzących elementy nośne 213, 214, obrócą się z powrotem do swojego normalnego położenia według fig. 17c. W tym normalnym położeniu zatrzaskowe haczyki 205 i 206 znajdują się za elementem panelowym 369, który jest zatem trzymany z jednej strony przez kołnierz 203, a z drugiej przez zatrzaskowe haczyki 205, 206.

Na fig. 20 pokazano schematycznie rysunek nakrętki 201 z tworzywa sztucznego włożonej w element panelowy 369 i umieszczonej w położeniu zablokowanym, w którym zatrzaskowe haczyki 205 i 206 znajdują się za elementem panelowym 369.

Należy również podkreślić, że zamiast przelotowego otworu 370, który pokazano na fig. 20 jako otwór kwadratowy, możliwe jest również zastosowanie otworu okrągłego, chociaż trzeba w nim wprowadzić gniazdo, w które wchodzą odpowiednie elementy uniemożliwiające obrót, znajdujące się na nakrętce z tworzywa sztucznego.

186 619

35a/34a

43a

37a/33a

S 35a

44a

186 619

Fig.6fc>

186 619

Fig.lOb

Fig.15

186 619

113 ΙΟ*

Fig.20

186 619

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nakrętka z tworzywa sztucznego, zwłaszcza do łączenia elementów panelowych, w szczególności do wkładania w przelotowy otwór w panelowym elemencie, w której skład wchodzą części trzymające, jedna w postaci kołnierza wciskanego w element panelowy od strony montażu, zaś druga w postaci zatrzaskowych haczyków, korzystnie, stanowiących elementy zatrzaskowe, wciskanych z drugiej strony i blokujących się za elementem panelowym, przy czym części trzymające są zaopatrzone w część nakrętkową, w której znajduje się otwór wejściowy na śrubę, zaś kołnierz stanowi część składową części kołnierzowej, która obejmuje część nakrętkową, przy czym część nakrętkowa jest usytuowana ruchomo w stosunku do kołnierza i jest, korzystnie, wciskana w kierunku kołnierza, znamienna tym, że zawiera część nakrętkową (4, 36, 52, 88), przemieszczającą się osiowo względem części kołnierzowej (2, 31, 51, 83, 87) oraz posiada elastyczny element nośny (13, 14; 39, 40; 48, 49; 53, 54; 89, 90) tworzący sprężystą strefę i dociskający część nakrętkową (4, 36, 52, 88) w kierunku części kołnierzowej (2, 31, 51, 83, 87).
2. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część kołnierzowa (2, 31, 51, 83, 87) stanowi element prowadzący części nakrętkowej (4, 36, 52, 88) zapobiegający obracaniu się nakrętki.
3. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że posiada kołnierz (3), który jest w formie płyty, zaś część nakrętkowa (4) jest zaopatrzona w zatrzaskowe haczyki stanowiące elementy zatrzaskowe (5, 6).
4. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że posiada kołnierz, który jest podzielony na segmenty (32, 33), z których każdy zaopatrzony jest w zatrzaskowy haczyk (34, 35).
5. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 4, znamienna tym, że posiada ponadto część nakrętkową (4), która jest również zaopatrzona w zatrzaskowe haczyki stanowiące elementy zatrzaskowe (5, 6).
6. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część kołnierzowa (2, 31, 51, 83, 87) jest rozmieszczona wokół części nakrętkowej (4, 36, 52, 88) w sposób podobny do tulei (tulejowo).
7. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część kołnierzowa (2) i część nakrętkowa (4) są zaopatrzone w zderzaki (20, 21, 22, 23) ograniczające możliwość ruchu w kierunku osiowym.
8. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część nakrętkowa (4) i część kołnierzowa (2) są połączone ze sobą w integralny zespół za pomocą pasków z tworzywa sztucznego, które tworzą elastyczny element nośny (13,14,48,49, 89, 90).
9. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część nakrętkowa (52) i część kołnierzowa (51) są połączone ze sobą poprzez elementy zatrzaskowe (55, 56; 78, 79; 80, 81), kiedy część nakrętkowa (52) jest wciśnięta w część kołnierzową (51).
10. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 9, znamienna tym, że elementy zatrzaskowe (55, 56; 78, 79; 80, 81) zawierają elastyczne elementy nośne (53, 54).
11. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto umieszczony na jej boku kołnierz skierowany ku części nakrętkowej, zaopatrzony w elementy (65, 66; 73, 74) zapobiegające obrotowi, które wchodzą w przelotowy otwór.
12. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto kołnierz (84) zaopatrzony w strefę uszczelniającą (85).
13. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera otwór wejściowy usytuowany w części nakrętkowęj (4) utworzony przez otwór przelotowy (11)

186 619 na tej jej stronie, która jest zwrócona ku kołnierzowi (3) i węższy obszar (12) łączący się z tym otworem przelotowym (11).
14. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 13, znamienna tym, że zawiera węższy obszar (12, 42) otworu wejściowego, który ma średnicę pozwalającą na wkręcanie w niego śruby samogwintującej.
15. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 13, znamienna tym, że zawiera węższy obszar (97) otworu wejściowego, który ma gwint (98).
16. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 14 albo 15, znamienna tym, że zawiera otwór wejściowy, w którym to otworze wejściowym, w jego węższym obszarze (52), znajduje się co najmniej jeden stopień (64) przechodzący przez podobne do gwintu pochylone powierzchnie (63).
17. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto kołnierz (91) umieszczony na tym jej boku, który jest zwrócony ku elementowi panelowemu (92), przy czym kołnierz (91) posiada zatrzaskowe noski (93, 94), korzystnie zatrzaskiwane za tą stroną elementu panelowego (92), która jest odwrócona od kołnierza (91).
18. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że część kołnierzowa (2, 31, 51, 83, 87) stanowi element prowadzenia części nakrętkowej (4, 36, 52, 88) z luzem pozwalającym na przemieszczanie się tych elementów względem siebie w kierunku promieniowym.
19. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera część nakrętkową (104), z którą to częścią nakrętkową (104) są sprężyście połączone zatrzaskowe haczyki (105,106) przechodzące w zasadzie swobodnie przez przelotowy otwór (26).
20. Nakrętka z tworzywa sztucznego według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera ponadto zatrzaskowe haczyki (205, 206), które wchodzą sztywno w część nakrętkową (204), przy czym część nakrętkową (204) jest połączona z częścią kołnierzową (202) za pomocą elastycznego elementu nośnego (213, 214) dociskającego część nakrętkową (204) w kierunku części kołnierzowej (202) oraz utrzymującego również część nakrętkową (204), wraz z zatrzaskowymi haczykami (205, 206) w położeniu obrotowo sprężystym względem części kołnierzowej (202).