PL101396B1 - Sposob wytwarzania estrow fenylowych kwasu 2-karboalkoksyaminobenzimidazolilo-5 /6/-sulfonowego - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania estrów fenylowych kwasu 2-karboalkoksyamino-benzimi- dazolilo-5(6)-sulfonowego o dzialaniu przeciwczerwiowym.

Pochodne 2-karboalkoksyamino-benzimidazolilu z rodnikami alkikowymi, acylowymi, fenoksylowymi i fenylotiolowymi w polozeniu 5(6) sa znane jako srodki przeciwczerwiowe (P.Actor et al., Nature 215, 321 (1967); niemieckie opisy patentowe DOS nr 2029637, DOS nr 2164690, DOS nr 2363348).

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania dzialajacych przeciwczerwiowo estrów fenylowych kwasu 2-karboalkoksyamino-benzimidazolilo-5(6>sulfonowego o wzorze 1, w którym K{ oznacza alkil o 1-4 atomach wegla, R2 i R3 kazdorazowo niezaleznie od siebie oznaczaja wodór, grupe hydroksylowa, alkoksylowa o 1-4 atomach wegla, chlorowiec,, trójfluorometyl, alkil o 1-4 atomach wegla, grupe karbalkoksylowa o 1-4 atomach wegla w rodniku alkoksylowym albo CN.

Jako rodniki alkilowe w podstawnikach R,, R2 i R3 mozna wymienic: metyl, etyl, propyl, izopropyl, butyl, Il-rzed.-butyl, M-rzed.-butyl. Jako grupy alkoksylowe w podstawnikach R2 i R3 mozna wymienic: grupe metoksylowa, etoksylowa, propoksylowa, izopropoksylowa i butoksylowa. Jako atomy chlorowca w podstawni¬ kach R2 i R3 mozna wymienic: fluor, chlor, brom i jod. Jako grupy karbalkoksylowe w podstawnikach R2 i R3 mozna wymienic: grupe karbometoksylowa, karbetoksylowa, karbopropoksylowa albo karbobutoksylowa.

Szczególnie korzystne sa zwiazki o wzorze 1, w których R! oznacza metyl, R2 oznacza wodór i R3 oznacza wodór, chlor, brom, trójfluorometyl, metyl, etyl, grupe metoksylowa albo etoksylowa, przy czym R3 szczególnie korzystnie znajduje sie w polozeniu 3 pierscienia fenylowego.

Sposób wytwarzania estrów fenylowych kwasu 2-karboaIkoksyamino-benzimidazolo-5(6)-sulfonowego o wzorze 1, w którym Rt, R2 i R3 maja wyzej podane znaczenie, wedlug wynalazku polega na tym, ze pochodna o-fenyleno-dwuaminy o wzorze 2, w którym R2 i R3 maja to samo znaczenie jak we wzorze 1, poddaje sie reakqi z cstrem kwasu bis-alkilo- albo bis-arylotio-metyleno-amino-mrówkowego o wzorze 3, w którym Rx ma znaczenie podane dla wzoru 1 i R4 i R5 sa albo jednakowe albo rózne i oznaczaja rodnik alkilowy o 1-4 atomach wegla, rodnik alkenylowy o 3-5 atomach wegla, rodnik cykloheksylowy albo ewentualnie podstawiony rodnik2 101396 fenylowy lub benzylowy o wzorach 4 lub 5, przy czym X oznacza niezaleznie od siebie atom chlorowca, grupe metylowa albo nitrowa, albo w którym R4 i R5 moga równiez byc polaczone w pierscien, który zawiera 2 albo 3 grupy metylenowe, i w którym n oznacza liczbe 0,1 albo 2.

W celu przeprowadzenia procesu poddaje sie reakcji celowo 1 mol pochodnej o-fenyleno-dwuaminy o wzorze 2 z l molem estru kwasu bis-alkilo- albo bis-arylotio-metylenoamino-mrówkowego o wzorze 3 w obojetnym rozpuszczalniku takim jak czterowodorofuran, dioksan, eter izopropylowy albo chloroform w podwyzszonej temperaturze, celowo w temperaturze wrzenia uzytege rozpuszczalnika.

Sposobem wedlug wynalazku mozna ester kwasu bis-alkilo- albo arylotio-metylenoamino-mrówkowego równiez wytworzyc najpierw w naczyniu reakcyjnym z chlorowodorku estru kwasu iminodwutioweglowego przez dodanie estru kwasu chloromrówkowego o wzorze C1COOR!.

W tym przypadku musi byc obecny akceptor kwasu, którym moze byc zasada organiczna lub nieorganicz¬ na, jak wodorotlenek sodu, wodoroweglan sodu albo trójetyloamina. Jako srodowisko reakcji stosuje sie polarne i niepolarne rozpuszczalniki jak eter, aceton, dioksan, woda, dwumetyloformamid, benzen albo cykloheksan przy czym korzystnie nie dopuszcza sie do wzrostu temperatury powyzej 20°C.

Estry kwasu bis-alkilo- albo bis-arylotio-metylenoamino-mrówkowego mozna otrzymac z odpowiednich estrów kwasu dwutioiminoweglowego przez reakcje z estrami kwasu chloromrówkowego o wzorze CICOORi wedlug opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3562290.

Jako przyklady estrów kwasu bis-arylotio-metylenoamino-mrówkowego o wzorze 3 nalezy wymienic: nastepujace estry kwasu bis-metylotio-metyleno-amino-mrówkowego: metylowy, etylowy, propylowy, izopropy¬ lowy, butylowy, Il-rzed.-butylowy, oraz ester metylowy kwasu bis-butylotio-metylenoamino-mrówkowego, ester metylowy kwasu metylotio-butylotio-metyleno-amino-mrówkowego, ester metylowy kwasu allilotio-cykloheksy- lotio-metylenoamino- mrówkowego, ester metylowy kwasu metylotio-fenylo- tio-metylenoamino- mrówkowego, ester metylowy kwasu metylotio- 3,4-dwuchloro-benzylo-tio)- metylcnoamino- mrówkowego albo ester metylo¬ wy kwasu metylotio-(2-chloro-4- metylotio)- metylenoamino-mrówkowego.

Stosowana jako material wyjsciowy pocKodna o-fenyleno-dwuaminy o wzorze 2 otrzymuje sie przez redukcje odpowiedniej pochodnej aminonitrowcj o wzorze 6, w którym R2 i R3 maja takie samo znaczenie jak we wzorze 1. Redukcje mozna np. przeprowadzic przez uwodornienie w obecnosci niklu Raney'a i rozpuszczalni¬ ka takiego jak metanol albo dwumetyloformamid w temperaturze 20—60°C albo przez traktowanie srodkami redukujacymi takimi jak dwutionit sodu.' Pochodne amino-nitrowe o wzorze 6 otrzymuje sie przez poddanie reakcji odpowiednich zwiazków chloro-nitrowych o wzorze 7, w którym R2 i R3 maja takie samo znaczenie jak we wzorze 1, z amoniakiem w odpowiednim rozpuszczalniku takimjak dioksan albo metanol w podwyzszonej temperaturze i pod zwiekszonym cisnieniem. Zwiazki chloro-nitrowe o wzorze 7 otrzymuje sie z kolei, poddajac reakcji chlorek kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego o wzorze 9 z fenolem o wzorze 8, w którym R2 i R3 maja takie samo znaczenie jak we wzorze 1, w obojetnym rozpuszczalniku w obecnosci zasady takiej jak trójetyloamina.

Estry fenylowe kwasu 2-karboalkoksyamino-benzimidazolilo-5(6)-sulfonowego wedlug wynalazku sa cen¬ nymi srodkami chemoterapeutycznymi i nadaja sie do zwalczania schorzen pasozytniczych u ludzi i zwierzat, takich jak pasozyty jelitowe i motylice watrobowe.

Sa one szczególnie skuteczne przeciwko duzej liczbie pasozytów jelitowych, np. Haemonchus, Trichlostron- gylus, Ostertagia, Strongyloides, Cooperia, Chabertia, Oesophagostomum, Hyostrongylus, Ankylostoma, Askaris i Heterakis. Szczególnie wybitne jest dzialanie przeciwko wegorkom zoladkówo-jelitowym, które atakuja przede wszystkim zwierzeta przezuw^ace. Zaatakowanie zwierzat przez te pasozyty powoduje duze szkody gospodar¬ cze, dlatego zwiazki wedlug wynalazku znajduja zastosowanie w szczególnosci w lekach weterynaryjnych.

Substancje czynne o wzorze 1 podaje sie w zaleznosci od sytuacji w dawkach 0,5-50 mg na kg ciezaru ciala w ciagu 1-14 dni.

Do aplikacji doustnej stosuje sie tabletki, drazetki, kapsulki, proszki, granulaty albo pasty, które zawieraja substancje czynnie razem ze znanymi substancjami pomocniczymi i nosnikami takimi jak skrobia, proszek celulozowy, talk, stearynian magnezu, cukier, zelatyna, weglan waprni, mialko rozdrobniony kwas krzemowy, karboksymetyloceluloza albo podobne substancje.

Do aplikacji pozajelitowej stosuje sie roztwory, np. roztwory olejowe, które wytwarza sie z zastosowaniem oleju sezamowego, oleju rycynowego albo syntetycznych trójglicerydów, ewentualnie z dodatkiem tokoferolu jako przeciwutleniacza i/lub z zastosowaniem substancji aktywnych granicy faz jak estry sorbitanowyeh kwasów tluszczowych. Oprócz tego stosuje sie zawiesiny wodne, które wytwarza sie z zastosowaniem etoksylowanych estrów sorbitanowych kwasów tluszczowych, ewentualnie z dodatkiem srodków zageszczajacych, jak poliglikol etylenowy albo karboksymetyloceluloza.

Stezenie substancji czynnych wedlug wynalazku w preparatach wynosi korzystnie dla uzytku w leczeniu zwierzat 2-20% wagowych, w lekarstwach dla czlowieka stezenie substancji czynnych wynosi korzystnie -80% wagowych.101 396 3 W celu stwierdzenia dzialania zwiazków wedlug wynalazku przeprowadzono badania chemoterapeutyczne na jagnietach owiec o ciezarze okolo 30 kg, które zostaly zainfekowane doswiadczalnie larwami Haemonchus contortus lub Trichostrongylus colubriformis. Zwierzeta doswiadczalne trzymano w boksach wylozonych plytkami, które codziennie dokladnie czyszczono. Po uplywie okresu prepatencji (czas miedzy infekcja i dojrzaloscia plciowa pasozytów z rozpoczynajacym sie wydzielaniem jaj albo larw) okreslono zmodyfikowana metoda Mc Master'a wedlug Wetzel'a (Tierarztliche Umschau, 6,209-210, 1951) liczbe jaj na gram kalu.

Bezposrednio potem przeprowadzono leczenie owiec, na ogól 4-8 zwierzat na substancje czynna, jednoczesnie co najmniej 2. Zwierzetom aplikowano dawki produktów sposobu w postaci zawiesiny kazdorazowo w 10 ml 1% zawiesiny tylozy. Kazdorazowo 7,14 i 28 dni po traktowaniu oznaczono ponownie wedlug wyzej podanych metod liczbe jaj na gram kalu i obliczono ich procentowy spadek w porównaniu z wartoscia wyjsciowa przed traktowaniem.

Produkty otrzymane sposobem wedlug wynalazku sa doskonale skuteczne nie tylko przy aplikacji doustnej, lecz dzialaja równiez poza jelitowo w dawkach w dól do J. mg/kg. Tym samym przewyzszaja one znaczenie porównywalne pochodne benzimidazolu, w szczególnosci wszystkie znane 5(6)-podstawione karbami¬ niany 2-benzimidazolu.

Przyklad 1. Dodaje sie 17,9 g esteru metylowego kwasu bis-metylotio-metylenoaminomrówkowego do 26,4 g estru fenylowego kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego w 200 ml czterowodorofuranu i ogrzewa mieszanine w ciagu 3 godzin pod chlodnica zwrotna. Pozostawia sie do oziebienia i odsacza ester fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego, który oczyszcza sie przez rozpuszczenie w dioksa¬ nie, saczenie z weglem i wytracenie woda. Wydajnosc wynosi 12 g, temperatura rozkladu 242°C.

Ester* fenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego wytwarza sie przez uwodornienie 27 g estru fenylowego kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego w 300 ml glikolu metylowego za pomoca niklu Raney'a pod cisnieniem normalnym i w temperaturze pokojowej. Odsacza sie od katalizatora i otrzymuje po zatezeniu ester fenylowy kwasu 3,4-dwuaminobenzenosulfonowego jako produkt surowy w postaci 25 g ciemnego oleju, który moze byc zastosowany bezposrednio do zamkniecia pierscienia.

W celu wytworzenia estru fenylowego kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego 54 g estru fenylowego kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenpsulfonowego w 500 ml dioksanu utrzymuje sie pod cisnieniem 5 atn gazowego amoniaku w ciagu 5 godzin w temperaturze 50°C i nastepnie usuwa sie rozpuszczalnik. Pozostalosc zadaje sie 200 ml mieszaniny równych czesci metanolu i wody, przy czym po krótkim czasie powstaje staly osad, który sie odsacza.

Po kilkakrotnym przekrystalizowaniu ^ metanolu i potem benzenu otrzymuje sie 28 g estru fenylowego kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 104°C.

Ester fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego otrzymuje sie, mieszajac 51 g chlorku kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego z 18,8 g fenolu w 120 ml acetonu i przy jednoczesnym, oziebieniu w temperaturze wewnetrznej nie przekraczajacej 10°C wkraplajac 28 ml trójetyloaminy. Miesza sie jeszcze w ciagu kilku godzin w temperaturze pokojowej i zadaje potem woda, przy czym wydziela sie olej, który przerabiacie nad eterem.

Po przekrystalizowaniu z metanolu otrzymuje sie 54 g estru fenylowego kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosul- fonowego o temperaturze topnienia 71°C.

Przyklad, II. Do chlodzonego roztworu 19,7 g chlorowodorku estru metylowego kwasu imino-dwu- tioweglowego i 12,5 g estru metylowego kwasu chloromrówkowegow 50 ml wody wkrapla sie 10% lug sodowy, przy czym temperatura nie powinna przekroczyc 10°C. Kiedy ustalila sie wartosc pH 7,5, dodaje sie 26,4 g estru fenylowego kwasu 3,4-dwuaminobenzenosulfonowego w 50 ml kwasu octowego lodowatego i ogrzewa mieszani¬ ne w ciagu 2 godzin, mieszajac, pod chlodnica zwrotna. Pozostawia sie* do oziebienia i odsacza utworzony ester fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-behzimidazolo-sulfonowego, którego wlasciwosci sa identyczne jak dla produktu reakcji opisanego w przykladzie I.

Analogicznie wytwarza sie z zastosowaniem odpowiednio zmodyfikowanych materialów wyjsciowych.

Przyklad •III. Przez ester 3-chloro-fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego o temperatu¬ rze topnienia 68°C i ester 3-chloro-ferfylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 138°C i ester 3-chlorofenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 84°C wytwarza sie ester 3-chloro-fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego o tempe¬ raturze topnienia 234°C (z rozkladem).

Przyklad IV. Przez ester 3:bromo-fenylowy kwasu 3-nitro-chloro-benzenosulfowego o temperaturze topnienia 72°C i ester 3-bromo-fenylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 141 °C i ester 3-bromo-fenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 94 C wytwarza sie ester 3-bromo-fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego o temperatu¬ rze topnienia 242°C (z rozkladem).4 101 396 Przyklad V. Przez ester 3-metylo-fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego o temperatu¬ rze topnienia 60°C i ester 3-metylo-fenylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 138°C i ester 3-metylo-fenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 84°C wytwarza sie ester 3-metylo-fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego o temperaturze topnienia 234°C (z rozkladem).

Przyklad VI.-Przez ester 3-metoksy-fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego (olej) i ester 3-mctoksy-fenylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 116°C i ester 3-metoksy-fenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego (olej) wytwarza sie ester 3-metoksy-fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 227°C (z rozkladem).

Przyklad VII, Przez ester 3-etoksy-fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego (olej) i ester 3-etoksyfenylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 86°C i ester 3-etoksy-fe¬ nylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego (olej) wytwarza sie ester 3-etoksy-fenylowy kwasu 2-karbo- metoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego o temperaturze topnienia 212°C (z rozkladem).

Przyklad VIII. Przez ester 3-trójfluoro-metylo-fenylowy kwasu 3-nitro-4-chloro-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 65°C i ester 3-trójfluorometylo-fenylowy kwasu 3-nitro-4-amino-benzenosulfonowego o temperaturze topnienia 132°C i ester 3-trójfluoro-metylo-fenylowy kwasu 3,4-dwuamino-benzenosulfonowego wytwarza sie ester 3-trójfluoro-metylo-fenylowy kwasu 2-karbometoksy-amino-5-benzimidazolo-sulfonowego o temperaturze topnienia 250°C (z rozkladem).

Claims (3)

1. Zastrzezenie patentowe

2. Sposób wytwarzania estrów fenylowych kwasu 2-karboalkoksyamino-benzimidazolo-5(6)-sulfonowego o wzorze 1, w którym Rx oznacza alkil o 1-4 atomach wegla, R2 i R3 kazdorazowo niezaleznie od siebie oznaczaja wodór, grupe hydroksylowa, alkoksylowa o 1-4 atomach wegla, chlorowiec, trójfluorometyl, alkil o 1—4 atomach wegla, grupe karboalkoksylowa o 1-4 atomach wegla w rodniku alkoksylowym albo CN, znamienny tym, ze pochodna o-fenylenodwuaminy o wzorze 2, w którym R2 i R3 maja takie samo znaczenie jak we wzorze 1, poddaje sie reakcji z estrem kwasu bis-alkilo- albo bis-arylotio-metyleno-amino-mrów- kowego o wzorze 3, w którym R! ma znaczenie podane dla wzoru 1 i R4 i R5 sa albo jednakowe albo rózne i oznaczaja rodnik alkilowy o 1-4 atomach wegla, rodnik alkenylowy o

3. -5 atomach wegla, rodnik cykloheksylo- wy albo ewentualnie podstawiony rodnik fenyIowy lub benzylowy o wzorach 4 lub 5, przy czym X niezaleznie od siebie oznacza atom chlorowca, grupe metylowa albo nitrowa, albo w którym R4 i R5 moga byc równiez polaczone w pierscien, który zawiera 2 albo 3 grupy metylenowe, i w którym n oznacza liczbe 0,1 albo 2. R2\_ R3 >£/o_ so2—xqh >- nh_ coor H WZÓR 1 R ^°-^; WZOR 2101 396 RAS\ RS' 5 / ;,c n-c-c^ o WZÓR 3 (X), SD WZÓR U CH< (X)r WZÓR 5 R2v-v N0 ^0_S02.1Q R^ 2 -NH2 WZÓR 6101 396 R. o-so2-Toi .NO. Cl WZÓR 7 R- R, OH WZÓR 8 NO; ciso2-(g£ WZÓR 9 Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 45 zl