NL8601879A - Wasmiddeltoevoegsel met bleekwerking en de bereiding daarvan. - Google Patents

Description

·» ^ Λ VO 8294

Wasmiddeltoevoegsel met bleekwerking en de bereiding daarvan.

Deze uitvinding heeft betrekking op korrelvormige was-middeltoevoegselsamenstellingen die een actieve bleekverbinding en een activator voor de actieve bleekverbinding bevatten. Meer in het bijzonder heeft deze uitvinding betrekking op een werkwijze voor het grondig mengen 5 van twee onderling reactieve poedervormige ingrediënten: een actieve bleekverbinding en een activator daarvoor, met een inerte, normaal vaste binder in de vorm van nieuwe deeltjes of korrels, en op het verkregen-.-fijnverdeelde wasmiddeltoevoegsel met bleekwerking.

De moeilijkheden die men ondervindt wanneer men in een 10 wasmiddel toevoegsels wenst op te nemen, zoals fluorescentiemiddelen, germiciden, anti-aanslagmiddelen, enzymen, parfums, actieve bleekverbin-dingen, bleekactivatoren enz., welke toevoegsels hetzij met elkaar of met andere componenten van het wasmiddel reactief zijn of die kunnen ontleden, verkleuren, zich afzetten of samenklonteren zijn in de techniek 15 bekend.

Een voorstel om dit probleem op te lossen wordt beschreven in het Britse octrooischrift 1204123. Volgens dit voorstel heeft het wasmiddeltoevoegsel de vorm van korrels, die zijn gemaakt door een mengsel van een organische extrudeerbare vaste stof en een toevoegsel mecha-20 nisch te bewerken, waarbij het toevoegsel door de korrels heen is verdeeld. De toevoegsel-bevattende korrels worden dan gemengd met andere ingrediënten van het wasmiddel.

Volgens het Amerikaanse octrooischrift 4399049 wordt de dispergeerbaarheid of worden de oploseigenschappen van de korrelvcr-25 mige toevoegsels van het bovenvermelde Britse octrooischrift verbeterd door middel van een wasmiddeltoevoegselsamenstelling in de vorm van een extrudaat, dat in gewicht bestaat uit: a. ongeveer 75 tot ongeveer 95% fijnverdeelde onsmeltbare vaste deeltjes met een zodanige deeltjesgrootteverdeling, dat ten-30 minste ongeveer 50% daarvan door een 250 micrometermaaszeef passeert en die 8501379 Ρ ί 2 bestaan uit een opslag-gevoelig wasmiddeltoevoegselmateriaal en b. ongeveer 5 tot ongeveer 25% van een geëthoxyleerd niet-ionogeen oppervlakte-actief middel dat in het traject van ongeveer 20 tot ongeveer 60°C smelt, welke samenstelling wordt bereid door de 5 fijnverdeelde onsmeltbare vaste deeltjes en het geëthoxyleerde niet- ionogene wasmiddel in vloeibare vorm te mengen en een nagenoeg homogene ver-pulverbare massa te vormen, waarna de verpulverbare massa door middel van een schroef met een radiale afvoer via een zeef met openingen mechanisch wordt geëxtrudeerd én een extrudaat vormt bestaande uit langwerpige 10 deeltjes met een gemiddelde dwarsafmeting van ongeveer 0,5 tot 2 mm en een gemiddelde lengteafmeting van ongeveer 1 tot 6 mm.

Het opslaggevoelige wasmiddeltoevoegsel kan een unifunc-. tioneel of multifunctioneel materiaal zijn gekozen uit bleekhulpmiddelen, fotoactivatoren, fluorescentiemiddelen, kleurstoffen, parfums, germici-15 den, enzymen, schuimregelaars, weefselconditioneermiddelen en dergelijke. Voorkeurs-wasmiddeltoevoegsels zijn organische peroxyzuur bleekvoorlopers die tevens bleekactivatoren worden genoemd.

Zoals in de stand van'de techniek beschreven betreffen de bovengenoemde en andere pogingen om de opslag-stabiliteitseigenschap-20 pen van wasmiddeltoevoegsels zoals bleekactivatoren te verbeteren, de ‘ bescherming van het toevoegselmateriaal tegen zijn "vijandige omgeving" door agglomerering, bekleding of inkapseling van het materiaal met een organisch bekledingsmateriaal, dat gemakkelijk een nagenoeg geheel co-hesieve en continue plastische matrix kan worden waarin het toevoegsel 25 kan worden ingebed.

Hoewel met de bovenvermelde technieken bevredigende verbeteringen van de opslagstabiliteitseigenschappen zijn bereikt is gevonden dat wanneer het wasmiddeltoevoegsel een bleekactivator is de activiteit of werking van het wasmiddeltoevoegsel dikwijls wordt ver-30 slechterd doordat dir in de organische matrix wordt ingebed, zelfs wanneer de dispergeerbaarheid of de oploseigenschappen van de binder goed zijn.

Aldus voorziet de onderhavige uitvinding in wasmiddeltoevoegsel samenstellingen met verbeterde bleekeffectiviteit, in het bijzonder bij lage waswatertemperaturen. Meer in het bijzonder voorziet de 35 uitvinding in wasmiddeltoevoegselkorrels waarin zowel het zuurstof-hou- dende bleekmiddel als de bleekactivator zijn opgenomen als gevolg waarvan een verbeterde vleekverwijdering (bleekactiviteit) wordt bereikt zonder 8601871 » Λ 3 dac de opslageigenschappen van de wasmiddeltoevoegselsamenste’lingen of de volledige wasmiddelsamensteloingen waaraan zij zijn toegevoegd worden verslechterd.

De uitvinding voorziet tevens in verbeterde wasmiddelen die de wasmiddel-5 toevoegsamenstellingen omvatten alsmede werkwijzen ter bereiding van de korrelvormige wasmiddeltoevoegselsamenstellingen.

De onderhavige uitvinding is gebaseerd op de bijzonder verrassende ontdekking dat de wederzijds reactieve bleekverbinding en bleekactivator, die in aanwezigheid van water snel met elkaar in reac-' 10 tie treden onder vorming van de actieve bleekverbinding grondig met elkaar kunnen worden gemengd voorafgaande aan het mengen met een gesmolten normaal vaste water-oplosbare of dispergeerbare binder zonder dat zij met elkaar reageren en dat na extrusie en doorsnijden de verkregen individuele korrels een beschermende bekleding voor de actieve bleekmiddelvormende 15 reactanten leveren. Verder kunnen, vanwege de grondige associatie tussen individuele deeltjes van de bleekverbinding en de bleekactivator, na het oplossen of dispergeren van de binder in het waswater, de bleekverbinding en de bleekactivator nagenoeg onmiddellijk met elkaar in contact komen en met elkaar reageren onder vorming van een uniforme dispersie of oplossing-.-20 van de actieve bleekverbinding door het gehele waswater heen, waardoor een meer effectief contact tussen de te behandelen weefsels en de actieve bleekverbinding wordt geleverd en aldus een betere effectieve vlekken-verwijdering optreedt.

De uitvinding voorziet tevens in een volledig was-25 middel dat het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel bevat alsmede een werkwijze ter bereiding van het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel.

Volgens het samenstellingsaspect van de onderhavige uitvinding wordt eerst voorzien in een korrelvormig wasmiddeltoevoegsel bestaande uit een mengsel van deeltjes van een zuurstof-houdende bleek-30 verbinding en deeltjes van een activator voor genoemde bleekverbinding, waarbij de gemengde deeltjes in een matrix van een wateroplosbare binder worden gedispergeerd. Tevens wordt voorzien in een volledig poedervormige of korrelvormige wasmiddelsamenstelling bestaande uit een organische opper-vlakte-actieve verbinding gekozen uit anionische, niet-ionogene, amfotere, 35 zwitterionische organische oppervlakte-actieve middelen en mengsels daarvan, tenminste een anorganisch wasmiddelbuilderzout, een organisch builder- 850-379 t ï 4 zout of een mengsel daarvan, alsmede het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel dat daarin zowel de zuurstofhoudende bleekverbinding als bleekacti-vatorverbinding gedispergeerd in een wateroplosbare binder bevat.

Volgens het werkwijzeaspect voorziet de onderhavige uit-5 vinding in een werkwijze ter bereiding van een poedervormig of korrelvormig wasmiddeltoevoegsel met actieve bleekwerking dat de zuurstofhoudende bleekverbinding de activator voor de bleekverbinding gedispergeerd in een vaste wateroplosbare binder bevat, welke werkwijze de trappen omvat van het mengen van de fijnverdeelde bleekverbinding en de fijnverdeelde 10 bleekactivator.

In nog een ander aspect van de uitvinding wordt voorzien in een volledig poedervormig of korrelvormig wasmiddel dat tenminste één organisch oppervlakte-actief middel, tenminste één wasmiddelbuilder-zout en het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel met actieve bleekwerking 15 als boven beschreven omvat.

S.

Andere wasmiddeltoevoegsels en hulpmiddelen kunnen tevens in het wasmiddel worden opgenomen.

De onderhavige uitvinding voorziet in korrelvormige wasmiddeltoevoegsels met bleekwerking die bij toevoeging aan water, bij-20 voorbeeld een waterig wasbad, hetzij direct of als een component van een samengesteld wasmiddel direct de zuurstof-bevattende bleekverbinding en de activatorverbinding zullen vrijgeven en een actieve bleekverbinding vormen, in het bijzonder een lage-temperatuur actieve bleekverbinding, die bijzonder effectief is in het verwijderen/ontkleuren van oxideerbare 25 vlekken.

Als hierin toegepast betekent "zuurstof-houdende bleekverbinding" waterstofperoxide (l^O^) en verbindingen die in water vrijmaken.

Voorkeursvoorbeelden van verbindingen die H^O^ in water vrijmaken zijn 30 perverbindingszouten, zoals de alkalizouten van perboraten, percarbonaten,' perpyrofosfaten, persilicaten en peroxiden en ureum-waterstofperoxide-addi-tieprodukten. De alkalimetaalperboraten hebben de voorkeur terwijl bijzondere voorkeur natriumperboraatmonohydraat heeft.

De bleekactivatoren of activatoren voor de zuurstof-35 houdende bleekverbindingen, d.w.z. perverbindingen, omvatten elk van de activatoren voor de perverbindingsbleekmiddelen, die in staat zijn de tem- 8601079 4 4 5 peratuur, waarbij de perverbinding effectief is, te verlagen, in het algemeen tot een temperatuur lager dan ongeveer 60°C, in het bijzonder lager dan ongeveer 40°C, bijvoorbeeld 20 - 30°C.

Aangenomen wordt dat de bleekactivatoren in reactie treden met waterstof-5 peroxide en een bleektype verbinding vormen, zoals perzuren, die bij lagere temperaturen actief zijn dan waterstofperoxide. Bleekactivatorverbindingen zijn welbekend en elk van de in het bovengenoemde Amerikaanse octrooischrift 4399049 genoemde bleekactivatorverbindingen (hierin aangeduid als "organische peroxyzuurbleekvoorloper") of het 10 Britse octrooischrift 1204123, alsmede die vermeld in het Amerikaanse octrooischrift 4290903 en de Britse octrooischriften 1395006 en 1441416 zijn in de onderhavige bruikbaar.

De beschrijvingen van genoemde Amerikaanse en Britse octrooischriften worden hierin als referentie opgenomen.

15 Een voorkeursklasse van activatorverbindingen wordt gevormd door de esters en in het bijzonder de voorkeur hebben de acylfenolsulfonaten en acyl-alkylfenolsulfonaten (tevens bekend als respectievelijk acyloxybenzeen-en alkylacyloxybenzeensulfonaten).

Een voorbeeld van een acyloxybenzeensulfonaat is natrium-p-acetoxyben-20 zeensulfonaat (tevens bekend als natriumacylfenolsulfonaat). Voorbeelden van acylalkylfenolsulfonaat omvatten natrium-2-acetoxy-5-dodecylbenzeen-sulfonaat, natrium-2-acetoxy-5-dodecylbenzeensulfonaat, natrium-2-ace-toxycaprylbenzeensulfonaat enz.

Een bijzonder bruikbare bleekactivator is natriumnonanoyloxybenzeensulfo-25 naat met de formule CH3 (CH2) 7C02*^O^~s03Na·

In het algemeen kan de acyloxysubstituent ongeveer 2-20 koolstofatomen bevatten en recht of vertakt zijn. Er kunnen tevens één of twee substituen-ten in de benzeenring aanwezig zijn, zoals alkyl, bijvoorbeeld C^-C^ alkyl. 30 De Britse octrooischriften 963135 en 1147871 beschrijven de bereiding en toepassing van acyloxybenzeensulfonaten.

Voor de doeleinden van de uitvinding zal het activator-materiaal bij voorkeur een gemiddelde deeltjesgrootte kleiner dan 500 micrometer, bij voorkeur kleiner dan 300 micrometer en met de meeste 35 voorkeur kleiner dan 150 micrometer bezitten. Een zodanige deeltjesgrootte-verdeling dat bijvoorbeeld 50%, bij voorkeur tenminste ongeveer 30% daar- 8801370 * ψ 6 van door een 250 mierometermaaszeef, bij voorkeur een 150 micrometer maas-zeef en in het bijzonder een 100 micrometermaaszeef passeert is een voorbeeld hiervan.

Deeltjesgroottes die tot ongeveer 1 micrometer en zelfs tot submicrome-5 tergrootte aflopen zijn bruikbaar.

Dergelijke deeltjesgrootten kan men hetzij bereiken door de omstandigheden waaronder de activator in de eindtrappen van de bereiding wordt neergeslagen of gekristalliseerd in te stellen of door malen of het anderszins verlagen van de grootte van het gevormde kristallijne materiaal. Geschikte 10 technieken zijn bekend. De zuurstof-houdende bleekverbinding dient hetzelfde algemene deeltjesgroottetraject als beschreven voor de bleekacti-vator te bezitten.

De deeltjesgrootten voor de bleekverbinding en de activator mogen niet zo klein zijn dat stofvorming, klontvorming, agglomeratie of onvoldoende deel-15 tjesladingsnibeaus in de korrels een probleem wordt.

De verhouding van bleekverbinding (perzout) tot activa-torverbinding hangt af van de chemische aard van de respectievelijke verbindingen en in het bijzonder van het aantal functioneel reactieve groepen aan de activator die met waterstofperoxide kunnen reageren onder vor-20 ming van de gewenste lage temperatuur actieve oxyzuur actieve bleekverbinding.

In het algemeen dient de hoeveelheid van de activator voldoende te zijn om ongeveer 0,05 tot 2 mol activator per gramatoom actieve zuurstof van de zuurstofhoudende bleekverbinding te leveren.

25 De totale hoeveelheid van de zuurstofhoudende bleekver binding en bleekactivator in het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel is niet bijzonder kritisch, met uitzondering dat de hoeveelheid vaste stof gunstig voldoende hoog is om een afdoende hoeveelheid van de actieve bleekverbinding bij toevoeging aan het water te geven, hetzij direct als zodanig, 30 zoals in een afzonderlijk bereid bleekmiddel of -als een component van een volledig samengesteld wasmiddel. Het is verder bijzonder wenselijk te voorzien in een voldoende hoog niveau van vaste stof zodat bij oplossing van de binder en afgifte van de deeltjes van de bleekverbinding en de activator-verbinding de respectievelijke reactieve deeltjes voldoende dicht bij el-35 kaar zullen zijn zodat nagenoeg een instantane reactie zal plaatsvinden. Daarentegen heeft het de voorkeur en is het noodzakelijk dat het vaste 8601872 • * 7 stofniveau niet zo hoog is dat onvoldoende bekleding van de deeltjes door de binder ontstaat bijvoorbeeld dat sommige van de deeltjes bij de oppervlakken van de korrels onbedekt blijven. In het algemeen ligt derhalve het totale vaste stofgehalte (poedervormige zuurstof-bevattende 5 bleekverbinding plus poedervormige activatorverbinding, plus elk ander toevoegsel, bijvoorbeeld kleurmiddel, builder, vulstof enz.) van het korrelvormige toevoegsel bij voorkeur in het gebied van ongeveer 40 tot ongeveer 97 gew.%, bij voorkeur ongeveer 50 tot ongeveer 95 gew.% van de korrels, met bijzondere voorkeur van ongeveer 75 tot 95 gew.% van de 10 korrels.

Het zal verder duidelijk zijn dat binnen deze brede trajecten van vaste stof ladingsniveaus de voorkeurs-ladingsniveaus meer in het bijzonder kunnen worden vastgesteld gebaseerd op factoren, zoals het type bleekvormende reactanten en in het bijzonder de aard en het type van 15 het wasmiddel waaraan het korrelvonnige wasmiddeltoevoegsel moet worden toegevoegd.

Het is in het bijzonder belangrijk te voorzien in een vaste stofniveau dat zal leiden tot een produktdichtheid (in de handel aangeduid als bakjesgewicht of CW) dat zo dicht mogelijk aangepast zal zijn aan de poe-20 dervormige of korrelvormige wasmiddelsamenstelling. Door de bakjesgewichten aan te passen is er een verminderde neiging tot bezinking van deeltjes of scheiding.

De normaal vaste wateroplosbare of waterdispergeerbare organische binder, die als de matrix voor het bekleden en inkapselen van 25 de bleekvormige reactanten wordt toegepast, kan elk van de wateroplosbare waterdispergeerbare extrudeerbare vaste stoffen zijn, die in het bovenvermelde Britse octrooischrift 1204123 is beschreven, met inbegrip van poly-glycolen, polyalkyleenoxiden, Cj2~C2o"*a3'fa~alIceen”su^“onaten enz'

De voorkeurs-organische binders zijn de niet-ionogene oppervlakte-actieve 30 middelen als vermeld in het Britse octrooischrift 1204123 en meer in het bijzonder de geëthoxyleerde niet-ionogene oppervlakte-actieve middelen die in details zijn beschreven in het voornoemde Amerikaanse octrooischrift 4399049 en die bij kamertemperatuur vast zijn, d.w.z. smeltpunten boven ongeveer 20°C, bij voorkeur boven ongeveer 3G°C, tot aan ongeveer 60°C of 35 meer hebben, maar onder de smeltpunten van de zuurstof-houdende bleekverbinding en de bleekactivatorverbinding.

8 6 0 1 ü 7 2 * 8

Met betrekking tot de geëthoxyleerde niet-ionogene oppervlakte-actieve component kan deze algemeen worden gedefinieerd als een verbinding die wordt geproduceerd door condensatie van ethyleenoxidegroepen (hydrofiel van aard) met een organische hydrofobe verbinding, die alifatisch of 5 alkylaromatisch van aard kan zijn. De lengte van de polyetheengroep die met een bepaalde hydrofobe groep wordt gecondenseerd kan gemakkelijk worden ingesteld om een wateroplosbare verbinding te leveren met de gewenste graad van evenwicht tussen de hydrofiele en hydrofobe elementen.

Voorbeelden van geschikte niet-ionogene oppervlakte-10 actieve middelen omvatten 1. De polyethyleenoxidecondensaten van alkylfenol, bijvoorbeeld de condensatieprodukten van alkylfenolen met een alkylgroep van 6-12 koolstofatomen in hetzij een rechte of vertakte-keten-configu-ratie, met ethyleenoxide, waarbij genoemd ethyleenoxide aanwezig is in 15 hoeveelheden van 3-30, bij voorkeur 5-14 mol ethyleenoxide per mol alkylfenol. De alkylsubstituent in dergelijke verbindingen kan bijvoorbeeld worden afgeleid van gepolymeriseerd propeen, dilsobutyleen, octeen en noneen.

Andere voorbeelden omvatten dodecylfenol gecondenseerd met 9 mol ethyleen-20 oxide per mol fenol, dinonylfenol gecondenseerd met 11 mol ethyleenoxide per mol fenol; nonylfenol en di-isoöctylfenol gecondenseerd met 13 mol ethyleenoxide.

2. Het condensatieprodukt van orimaire of secundaire alifatische alcoholen met 8 - 30, bij voorkeur 8-24 koolstofatomen, het- 25 zij recht of vertakt, met van 3 tot ongeveer 50 mol, bij voorkeur 5 tot ongeveer 45 mol ethyleenoxide per mol alcohol. Bij voorkeur omvat de alifatische alcohol tussen 9 en 18 koolstofatomen en is geëthoxyleerd met tussen 3 en 30, met voordeel tussen 5 en 14 molen ethyleenoxide per mol alifatische alcohol of de alifatische alcohol bevat tussen 10 en 30 kool-30 stofatomen en is geëthoxyleerd met tussen 30 en 50 molen ethyleenoxide per mol alifatische alcohol. De voorkeursoppervlakte-actieve middelen worden bereid uit primaire alcoholen die hetzij recht, zoals die afgeleid uit natuurlijke vetten of bereid door het Zieglerproces uit etheen, bijvoorbeeld myristyl-, cetyl-, stearylalcoholen) of gedeeltelijk vertakt 35 zijn zoals de Dobanolen en Neodolen die ongeveer 25% 2-methylvertakking) hebben (Dobanol en Neodol zijn handelsnamen van Shell) of Synperonics, 0 U U 1 -J / 9 waarvan wordt aangenomen dat zij ongeveer 50% 2-methvivertakking bevatten (Synperonic is een handelsnaam van I.C.I.) of de primaire alcoholen met meer dan 50% vertakte ketenstructuur verhandeld onder de naam Lial door Liquichimica. Specifieke voorbeelden van niet-ionogene oppervlakte-actieve 5 middelen die binnen het kader van de uitvinding vallen omvatten Dobanol 45-4, Dobanol 45-7, Dobanol 45-9, Dobanol 91-3, Dobanol 91-6, Donaol 91-8, Neo-dol 25-7, Synperonic 6, Synperonic 14, de condensatieprodukten van cocos-alcohol met gemiddeld® tussen 5 en 12 molen of tussen 35 en 45 molen ethyleenoxide per mol alcohol, waarbij het cocosalkyl 10 - 14 koolstof-10 atomen bevat, en de condensatieprodukten van talkalcohol met een gemiddelde tussen 7 en 12 molen of tussen 35 en 45 molen ethyleenoxide per mol alcohol, waarbij het talkdeel in wezen bestaat uit tussen 16 en 22 koolstofatomen. Secundaire rechte alkylethoxylaten zijn tevens in de onderhavige samenstellingen geschiikt, in het bijzonder die ethoxylaten 15 van de Tergitolserie met ongeveer 9 tot 15 koolstofatomen in de alkyl-groep en tot ongeveer 11, in het bijzonder ongeveer 3 tot 9, ethoxyres-ten per molecuul.

3. De verbinding gevormd door het condenseren van ethyleenoxide met een hydrofobe base gevormd door de condensatie van pro-20 pyleenoxide met propyleenglycol.

Het molecuulgewicht van het hydrofobe stuk valt in het algemeen in het gebied van ongeveer 1500 tot 1800. Dergelijke synthetische niet-ionogene wasmiddelen zijn in de handel verkrijgbaar onder de handelsnaam "Pluronic" geleverd door Wyandotte Chemicals Corporation.

25 Hiervan hebben de tweede groep niet-ionogene oppervlakte- actieve middelen, d.w.z. de condensatieprodukten van primaire of secundaire alifatische alcoholen met ethyleenoxide voorkeur. Het valt tevens binnen het kader van deze uitvinding condensatieprodukten te gebruiken waarbij een deel van het ethyleenoxide is vervangen door propyleenoxide in zodanige 30 hoeveelheden dat de wateroplosbaarheid van de binder niet wordt geschaad.

De hoeveelheid van de organische, normaal vaste, wateroplosbare of waterdispergeerbare binder in de wasmiddeltoevoegselkor-rels dient voldoende te zijn om een doorlopende bedekking van de korrels te geven, waarbij de vaste poederdeeltjes volledig zijn ingebed en daar-35 door tegen contact met de buitenatmosfeer zijn beschermd. De hoeveelheid binder is bij voorkeur tevens voldoende om een doorlopende bekleding op elk individueel deeltjes, alsmede een doorlopende matrix voor de gedis- 83G13 7 ? 10 pergeerde beklede deeltjes te leveren.

In het algemeen zal een hoeveelheid organische binder van tenminste 3 gew.%, bij voorkeur tenminste 5 gew.% voldoende zijn. De bovengrens van de hoeveelheid binder is niet bijzonder kritisch maar in het algemeen dient 5 men ervoor te zorgen niet dergelijke grote hoeveelheden toe te passen dat het oplossen van de korrels wordt vertraagd of voldoende concentratie-niveaus worden uitgesloten. De bovengrens van de hoeveelheid binder zal daardoor in het algemeen ongeveer 60%, bij voorkeur niet meer dan 50%, in het bijzonder niet meer dan ongeveer 25% zijn, gebaseerd op het totale 10 gewicht van de korrels.

Er kunnen diverse ingrediënten naar keuze in de toevoegsel- en wasmiddelsamenstellingen van de onderhavige uitvinding worden opgenomen teneinde het effect, in het bijzonder wat betreft wasvermogen en vlekverwijdering, te verbeteren. De totale hoeveelheid van dergelijke 15 keuzelngrediënten ligt in het traject van 1 - 70%, bij voorkeur 1 - 30% van de toevoegseisamenstelling wanneer daarin direct opgenomen, of in het gebied van 40 - 99,0%, bij voorkeur 90 - 99,5%, wanneer in het niet-toe-voegseldeel van het wasmiddel opgenomen.

De wasmiddeltoevoegselsamenstellingen van de uitvin-20 ding kunnen een fijnverdeeld dispergeermiddel omvatten, hetzij grondig gemengd met het wasmiddeltoevoegselmateriaal of meer als een oppervlak-be-kledingmiddel op het extrudaat in een hoeveelheid van ongeveer 1 - 3%, in het bijzonder 1,1 tot 2,5 gew.% van de samenstelling. Voorkeursdispersie-middelen omvatten water-onoplosbaar silica of silicaat, wateroplosbaar 25 anorganisch zout'of organisch polyzuur of zout daarvan. Water-onoplosbare silicaten omvatten aluminosilicaten van de klei- of zeolietklasse of magnesiums ilicaattype materiaal. Aluminosilicaten van het klei-type omvatten plaatachtige natuurlijke kleiprodukten, zoals smectiet-type en kaoliniet-type groepen. Bijzonder geschikte smectiet-type kleisoorten omvatten al-30 kali- en aardalkalimontmorillonieten, saponieten en hectorieten; bijzonder geschikte kaoliniet-type materiaal omvat kaoliniet zelf, gecalcineerd kaolien en metakoaolien. Andere geschikte wateroplosbare silicaten omvat aluminosilicaten van het zeoliettype, in het bijzonder die met de algemene formule Na (A10„) (SiO„) xH.0, waarin z en y gehele getallen z 2 z 2 y 2 35 van tenminste ongeveer 6 zijn, de molverhouding van z tot y in het traject van 1,0 tot ongeveer 0,5 ligt en x een zodanig getal is dat het vochtgehalte van het aluminosilicaat ongeveer 10 tot ongeveer 28 gew.% daarvan is.

8601372 11

Bijzondere voorkeursmatarialen van de zeolietklasse zijn die bereid uit klei zelf, in het bijzonder A-type zeolieten bereid door een alkali-behandeling van gecalcineerd kaolien.

Een ander geschikt wateronoplosbaar silicaat is een 5 magnesiumsilicaat met de formule n MgOrSiO^, waarin n in het gebied van ongeveer 0,2 tot ongeveer 4,0 ligt.

Geschikte wateroplosbare anorganische zouten omvatten magnesiumsulfaat of -chloride, natriumbicarbonaat alsmede de calcium- of magnesiumcomplexeermiddelen die bruikbaar zijn als detergentbuilders.

10 Deze worden hierna in bijzonderheden beschreven.

Geschikte organische zuren omvatten melkzuur, glycol-zuur en etherderivaten daarvan, als beschreven in de Belgische octrooi-schriften nrs. 821368, 821369 en 821370; barnsteenzuur, malonzuur, (ethyleendioxy)diazijnzuur, malelnezuur, diglycolzuur, wijnsteenzuur, tar-15 tronzuur en fumaarzuur; citroenzuur, akonietzuur, citraconzuur, carboxy-methyloxybamsteenzuur, lactoxybarnsteenzuur en 2-oxa-l,1,3-propaantri-carbonzuur, oxydibamsteenzuur, 1,1,2,2-ethaantetracarbonzuur, 1,1,2,3-ethaantetracarbonzuur, 1,1,3,3-propaantetracarbonzuur en 1,1,2,3-propaan-tetracarbonzuur; cyclopentaan-cis,cis,cis-tetracarbonzuur, cyclopentadiê-20 nide-pentacarbonzuur, 2,3,4,5-tetrahydrofuran-cis,cis,cis-tetracarbonzuur, 2,5-tetrëihydrofuran-cis-cis-dicarbonzuur, 1,2,3,4,5,6-hexaan-hexacarbon-zuur, mellietzuur, pyromellietzuur en de ftaalzuurderivaten beschreven in het Britse octrooischrift 1425343; ethyleendiaminetetra(methyleenfosfon-zuur), diëthyleentriaminepenta(methyleenfosfonzuur) en de zure zouten van 25 de bovengenoemde organische zuren. Hiervan zijn de voorkeurs-organische zuren citroenzuur, glycolzuur en melkzuur en de twee fosfonzuren.

Naast dispergeermiddel zijnde hebben de bovenstaande zure materialen uiteraard tevens een pH-regulerende functie en zijn zij bijzonder waardevol voor de korrelvormige extrudaten van de uitvinding 30 die bleekactivatoren bevatten.

Een bijzonder de voorkeur hebbende component van de wasmiddelen volgens de uitvinding is een oppervlakte-actief middel of een mengsel van dergelijke middelen, in het bijzonder een anionisch oppervlak-teactief middel of een mengsel daarvan met niet-ionogene kationische, zwit-35 terionische en amfolytische oppervlakteactieve middelen.

Het oppervlakteactieve middel is bij voorkeur in het niet-toevoegseldeel « ·λ n 1 n 7 O V ·, . j . rj

0 V

12 van de wasmiddelsamenstelling aanwezig in een hoeveelheid van ongeveer 1 tot ongeveer 20%, bij voorkeur ongeveer 3 - 16% van de totale samenstelling. Een typerende lijst van de klassen en soorten van deze oppervlakte-actieve middelen wordt aangegeven in het Amerikaanse octrooischrift 5 3.663.961 dat hierin als referentie wordt opgenomen.

De anionische oppervlakteactieve middelen omvatten die oppervlakteactieve of wasactieve verbindingen die een organische hydrofobe groep en een anionische solubiliserende groep bevatten. Typerende voorbeelden van anionische solubiliserende groepen zijn sulfonaat, sul-10 faat, carboxylaat, fosfonaat en fosfaat.

Voorbeelden van geschikte anionische wasmiddelen, die binnen het kader van de uitvinding vallen, omvatten de zepen, zoals de wateroplosbare zouten van hogere vetzuren of harszuren, zoals die zijn afgeleid van vetten, oliën en wassen van dierlijke of plantaardige oorsprong, bijvoor-15 beeld de natriumzepen van talk, smeervet, cocosolie, tallolie en mengsels daarvan; en de gesulfateerde en gesulfoneerde synthetische wasmiddelen, in het bijzonder die met ongeveer 8 - 26 en bij voorkeur ongeveer 12 - 22 koolstofatomen in het molecuul.

Voorbeelden van geschikte synthetische anionische was-20 middelen zijn de hogere alkyl eenkemige aromatische sulfonaten, zoals de hogere alkylbenzeensulfonaten die 10 - 16 koolstofatomen in de alkyl-groep in een rechte of vertakte keten bevatten, bijvoorbeeld de natrium-zouten van hogere alkylbenzeensulfonaten of van de hogere alkyltolueen-, xyleen- en fenolsulfonaten; alkylnaftaleensulfonaat, ammoniumdiamylnaf-25 taleensulfonaat en natriumdinonylnaftaleensulfonaat. In een voorkeurstype samenstelling wordt gebruik gemaakt van een recht alkylbenzeensulfonaat met een hoog gehalte van 3-(of hogere) fenylisomeren en een overeenkomstig laag gehalte (duidelijk beneden 50%) van 2-(of lagere) fenylisomeren; in een andere terminologie is de benzeenring bij voorkeur grotendeels 30 bevestigd aan de 3- of hogere (bijvoorbeeld 4,5,6 of 7) plaats van de alkylgroep en is het aantal isomeren, waarin de benzeenring is bevestigd aan de 2- of 1-plaats, overeenkomstig laag. Bijzondere voorkeursmaterialen worden vermeld in het Amerikaanse octrooischrift 3320174.

Andere anionische wasmiddelen zijn de olefiensulfonaten 35 met inbegrip van lange alkeensulfonaten, lange hydroxyalkaansulfonaten of mengsels van alkeensulfonaten en hydroxylalkaansulfonaten. Deze olefiensul-

8 6 0 13 7 S

13 fonaatwasmiddelen kunnen op bekende wijze worden bereid door reactie van SO^ met lange olefinen (bijvoorbeeld met 8-25, bij voorkeur 12 -21 koolstofatomen) met de formule RCH = CHR., waarin R alkyl en R, alkyl 1 i of waterstof is, waarbij een mengsel van sultonen en alkylsulfonzuren 5 wordt geleverd, welk mengsel daarna wordt behandeld om de sultonen in sul-fonaten om te zetten. Voorbeelden van andere sulfaat- of sulfonaat-wasmiddelen zijn paraffinesulfonaten met bijvoorbeeld ongeveer 10 - 20, bij voorkeur ongeveer 15-20 koolstofatomen, zoals de primaire paraffinesulfonaten gemaakt door lange alfa-alkenen en bisulfaten (bijvoor-10 beeld natriumbisulfiet) te laten reageren of paraffinesulfonaten waarbij de sulfonaatgroepen langs de paraffineketen zijn verdeeld zoals de produkten gemaakt door een lang paraffine in reactie te brengen met zwaveldioxide en zuurstof onder ultraviolet licht gevolgd door neutralisering met NaOH of een andere geschikte base (zoals in de Amerikaanse octrooi-15 schriften 2503280, 2507088, 3260741, 3372188 en het Duitse octrooischrift 735096)? sulfaten van hoge alcoholen; zouten van alfa-sulfovetzüuresters (bijvoorbeeld ongeveer 10-20 koolstofatomen, zoals methylalfa-sulfomyris-taat of alfa-sulfotallowaat).

Voorbeelden van sulfaten van hogere alcoholen zijn natri-20 umlaurylsulfaat, natriumtalkalcoholsulfaat, Turkse roodolie en andere gesulfateerde oliën of sulfaten van mono- of diglyceriden van vetzuren (bijvoorbeeld stearinezuurmonoglvceride-monosulfaat), alkylpoly(ethenoxy)-ethersulfaten, zoals de sulfaten van de condensatieprodukten van ethyleen-oxide en laurylalcohol (gewoonlijk met 1-5 etheenoxygroepen per mole-25 cuul); lauryl- of andere hoog alkylglycerylethersulfonaten, aromatische poly(ethenoxy)ethersulfaten, zoals de sulfaten van de condensatieprodukten van ethyleenoxide en nonylfenol (gewoonlijk met 1-6 oxyethyleen-groepen per molecuul). Geschikte anionische wasmiddelen omvatten tevens de acylsarcosinaten (bijvoorbeeld natriumlauroylsarcosinaat), de acyles-30 ters (bijvoorbeeld oliezuurester) van isethionaten en de acyl-N-methyl-tauriden (bijvoorbeeld kalium-N-methyllauroyl- of oleyltauride).

Sterke voorkeurswateroplosbare anionische wasmiddel-verbindingen zijn de ammonium- en gesubstitueerde ammonium- (zoals mono-, di- en triethanolamine), alkalimetaal (zoals natrium- en kalium) en aard-35 alkalimetaal (zoals calcium en magnesium)-zouten van de hogere alkylben-zeensulfonaten, olefiensulfonaten, en de hogere alkylsulfaten en de hogere 3 « o 'i =3 7 r· V·/ o 1J ^ . -7 14 vetzuurmonoglyceridesulfaten.

De bepaalde zouten zullen geschikt worden gekozen afhankelijk van de bepaalde samenstelling en de hoeveelheden daarin.

Niet-ionogene oppervlakteactieve middelen omvatten die 5 oppervlakteactieve of wasmiddelen die een organische hydrofobe groep en hydrofiele groep bevatten, die een reactieprodukt zijn van een solubilise-rende groep zoals carboxylaten, hydroxyl, amido of amino met ethyleenoxide of met het polyhydrateringsprodukt daarvan, polyethyleenglycol.

Voorbeelden van bruikbare niet-ionogene oppervlakteac-10 tieve middelen zijn de condensatieprodukten van alkylfenolen met ethyleenoxide, bijvoorbeeld het reactieprodukt van isoöctylfenol met ongeveer 6-30 ethyleenoxide-eenheden; condensatieprodukten van alkylthiofenolen met 10 - 15 ethyleenoxide-eenheden; condensatieprodukten van hogere vet-alcoholen, zoals tridecylalcohol met ethyleenoxide; ethyleenoxide-adducten 15 van monoësters van hexahydrische alcoholen en de inwendige ethers daarvan, zoals sorbitanmonolauraat, sorbitol-monoöleaat en mannitanmopalmitaat en de condensatieprodukten van polypropyleenglycol met ethyleenoxide.

Een bijzonder geschikte samenstelling ten gebruike als een korrelvormig wasmiddelmateriaal bevat een mengsel van een recht 20 alkylbenzeensulfonaat, als eerder beschreven, zeep en een niet-ionogeen wasmiddel, waarbij de zeep en het niet-ionogene wasmiddel in ondergeschikte hoeveelheden aanwezig zijn. De verhoudingen van de hoeveelheid van (A) zeep en (B) niet-ionogeen wasmiddel tot (C) de totale hoeveelheid van het synthetische anionische sulfaat en sulfonaatwasmiddel zijn in dit 25 mengsel als volgt: A : C ongeveer 1 : 10 tot 1 : 2 en bij voorkeur ongeveer 1 : 4 tot 1 : 6 op watervrije basis; B : C ongeveer 1 : 10 tot 1:3, bijvoorbeeld ongeveer 1 : 4 op 1 : 6, op watervrije basis.

Component (C) kan een mengsel van het rechte alkylbenzeensulfonaat wasmiddel met andere anionische synthetische sulfaat- of sulfonaat-was-30 middelen (bijvoorbeeld olefiensulfonaat, paraffinesulfonaat waarvan de sulfonaatgroepen langs de paraffineketen zijn verdeeld of alkylsulfaten) zijn, waarbij het alkylbenzeensulfonaat bijvoorbeeld een derde, de helft of tweederde van dit mengsel vormt.

Meer in het algemeen kan wanneer de wasmiddelcomponenten (B) en (C) aan-35 wezig zijn het totale niveau van niet-ionogeen wasmiddel in de onderhavige samenstelling zodanig zijn dat een gewichtsverhouding van niet-ionogeen oppervlakte-actief middel tot anionogeen oppervlakte-actief middel in het 3501*70 J/ 'J ^ ^ -J is/ 15 gebied van ongeveer 1 : 4 op ongeveer 4 : 1 wordt geleverd.

Voorbeelden van geschikte amfotere wasmiddelen zijn die welke zowel een anionische als kationische groep bevatten, alsmede een hydrofobe organische groep die met voordeel een hogere alifatische groep 5 met bijvoorbeeld 10 - 20 koolstofatomen is. Hiervan hebben N-lange alkyl- 2 aminocarbonzuren (bijvoorbeeld met de formule R-N(R )-R'-COOM) de N- lange alkyliminodicarbonzuren (bijvoorbeeld met de formule RN(R'COOM) en de N-lange alkylbetainen (bijvoorbeeld met de formule R+-N(R R.)-R'-COO ), J 4 waarin R een lange alkylgroep, bijvoorbeeld met ongeveer 10-20 kool-10 stofatomen is, R' een divalente groep die de amino- en carboxyldelen van een aminozuur verbindt (bijvoorbeeld een alkyleengroep met 1-4 koolstofatomen) , M waterstof of een zoutvormend metaal, waterstof of een andere monovalente substituent (bijvoorbeeld methyl of een ander lager alkyl) is en R3 en R^ monovalente substituenten aan het stikstofatoom 15 bevestigd door koolstof-stikstofbindingen (bijvoorbeeld methyl of andere lagere alkylsubstituenten) voorstellen.

Voorbeelden van specifieke amfotere wasmiddelen zijn N-alkyl-beta-amino-propionzuur; N-alkyl-betafminodipropionzuur en N-alkyl, N,N-dimethylgly-cine; de alkylgroep kan bijvoorbeeld zijn afgeleid van cocosvetalcohol, 20 laurylalcohol, rayristylalcohol (of een laurylmyristylmengsel), gehydro-geneerde talkalcohol, cetyl, stearyl of mengsels van dergelijke alcoholen.

De gesubstitueerde aminopropionzuren en iminodipropionzuren worden dikwijls in de natrium- of andere zoutvormen geleverd die eveneens in de 25 praktijk van deze uitvinding worden gebruikt. Voorbeelden van andere amfotere wasmiddelen zijn de vetimidazolinen zoals die gemaakt door een lang vetzuur (bijvoorbeeld met 10-20 koolstofatomen) in reactie te brengen met diëthyleentriamine en monohalogeencarbonzuren met 2-6 koolstofatomen, bijvoorbeeld 1-cocos-5-hydroxyethyl-5-carboxymethvlimidazoline; be-30 talnen die een sulfonzuurgroep in plaats van de carbonzuurgroep bevatten; betainen waarin de lange substituent is bevestigd aan de carbonzuurgroep zonder een tussenliggend stikstofatoom; bijvoorbeeld de inwendige zouten van 2-trimethylaminovetzuren, zoals 2-trimethylaminolaurinezuur en de verbindingen van elk van de voornoemde typen waarin het stikstofatoom is 35 vervangen door fosfor. De toevoeging van een wateroplosbaar kationisch oppervlakteactief middel aan de onderhavige samenstelling blijkt gunstig 3 o i5 1 3 7 ê 16 te zijn ter verbetering van het vermogen vetachtige vlekken te verwijderen. Geschikte kationische oppervlakteactieve middelen zijn die met een kritische micella-concentratie voor het zuivere materiaal van tenminste 200 dpm en bij voorkeur tenminste 500 dpm, aangegeven bij 30°C en in ge-5 destilleerd water. De literatuurwaarden worden zo mogelijk gevolgd, in het bijzonder de oppervlaktespanning of de conductimetrische waarden -zie Critical Micelle Concentrations of Aqueous Surfactant System, P.

Mukerjee en K.J. Mysels, NSRDS-NBS 37 (1971).

Een sterk de voorkeur hebbende groep van kationische 10 oppervlakteactieve middelen van dit type heeft de volgende algemene formule R* R^. NZ, j m 4-m waarin R wordt gekozen uit C.-Con alkyl-, alkenyl- en alkarylgroepen; 2 ® ““ R wordt gekozen uit C^ ^ alkyl- en benzylgroepen, Z een anion is zodanig dat electrische neutraliteit wordt gegeven en m 1, 2 of 3 is, onder voor-15 waarde dat wanneer m 2 is R* minder dan 15 koolstof atomen bevat en wanneer m 3 is.R* minder dan 9 koolstofatomen bevat.

Wanneer m gelijk is aan 1 heeft het de voorkeur dat 2 R een methylgroep is. Voorkeurssamenstellingen van dit monolange keten- type omvatten die waarin R een C,n-C . alkylgroep is. Bijzondere voorkeurs- 1U lb 20 samenstellingen van deze klasse omvatten C 2-alkyltrimethylammoniumhaloge-nide en C^-alkyltrimethylammoniumhalogenide.

Wanneer m gelijk is aan 2 dienen de R^ ketens minder dan 14 koolstofatomen te bevatten. Bijzondere voorkeurskationische materialen van deze groep omvatten di-CQ alkyldimethylammoniumhalogenide-25 en di-C^ alkyldimethylammoniumhalogenide materialen.

Wanneer m gelijk aan 3 dienen de R^- ketens minder dan 9 koolstofatomen lang te zijn. Een voorbeeld is trioctylmethylammoniumchlo-ride. Een andere sterk de voorkeur hebbende groep van kationische verbindingen heeft de algemene formule

30 _1„2 R3, N+A

R R m 3-m waarin R* een C- alkyl- of alkenylgroep of een Cr b-z4 2 b—lz alkenylgroep voorstelt, waarbij elke R onafhankelijk een (cnH2n^χΗ groep voorstelt, waarin n 2, 3 of 4 is en x 1 - 14 is, en de totale som van 2 3

GnH2n° yroel?ea in R m 1 - 14 is, elke R onafhankelijk een C^ ^ alkyl-35 of alkenylgroep, een arylgroep of een C^_g alkarylgroep voorstelt, m 1, 2 3301371 17 of 3 is en A een anion is.

In deze groep verbindingen wordt R* gekozen uir Cg ^ alkyl- of alkenylgroeoen en C£ 10 alkarylgroepen; wordt R^ gekozen uit ο-ΐώ ^2 alkyl- of alkenylgroepen en C^g alkarylgroepen. Wanneer ra 2 is 5 heeft het echter de voorkeur dat de totale som van koolstofatomen in R^ 3 1 en R , niet groter is dan ongeveer 20, waarb9j R een C_ 0 alkyl- of 3-m o—lo alkenylgroep voorstelt. Meer bij voorkeur is de totale som,van koolstof- 11 1 atomen in R en R niet groter dan ongeveer 17, waarbij R een alkyl- of alkenylgroep voorstelt. Wanneer m i is heeft het opnieuw de 1 3 10 voorkeur dat de totale som van koolstofatomen in R en R niet groter is dan ongeveer 17, waarbij R1 een C^^g alkyl- of alkarylgroep voorstelt.

Naar keuze dient in deze groep van verbindingen het totale aantal alkoxygroepen in polyalkoxygroepen (R^) direct bevestigd J5 aan het kationische ladingscentrum niet groter te zijn dan 14. Bij voorkeur is het totale aantal van dergelijke alkoxygroepen 1-7 waarbij elke 2 polyalkoxygroep (R ) onafhankelijk 1-7 koolstofatomen bevat, meer bij voorkeur is het totale aantal dergelijke alkoxygroepen 1-5 waarbij elke polyalkoxygroep (R2) onafhankelijk 1-3 alkoxygroepen bevat. Spe-2o ciaal de voorkeur hebben kationische oppervlakte-actieve middelen met de formule 8l(CnH2nOH),"(CH3)3mN+A' waarin R* de voomoemde betekenissen heeft, n 2 of 3 is en m 1, 2 of 3 is. Kationische oppervlakteactieve middelen met bijzondere voorkeur van de 25 klasse waarin m gelijk is aan 1 zijn dodecyldimethylhydroxyethylammonium-zouten, dodecyldimethylhydroxypropylammoniumzouten, myristyldimethylhy-droxyethylammoniumzouten en dodecyldimethyldioxyethylenylammoniumzou-ten. Wanneer m gelijk is aan 2 zijn bijzondere voorkeurs-kationische oppervlakteactieve middelen dodecyldihydroxyethyImethylammoniumzouten, dodecyl-30 dihydroxyethylethylammoniumzouten, myristyldihydroxyethylmethylammonium-zouten, cetyldihydroxyethyImethylammoniumzouten, stearyIdihydroxyethyl-methylammoniumzouten, oleyldihydroxyethylmethylammoniumzouten en dodecyl-hydroxyethylhydroxypropyImethylammoniumzouten. Wanneer m gelijk is aan 3 zijn bijzondere voorkeurs-kationische oppervlakteactieve middelen dodecyl-35 trihydroxyethylammoniumzouten, myristyltrihydroxyethylammoniumzouten, cetyl trihydroxyethy lammoniumzouten, stearyItrihydroxyethylammoniumzouten, oleyltrihydroxyethylammoniumzouten, dodecyldihydroxyethylhydroxvpropyl-

860 1 8 7S

18 ammoniumzouten en dodecyltrihydroxypropylammoniumzouten.

In het bovenstaande kunnen de gebruikelijke anorganische zout - tegenionen worden gebruikt, bijvoorbeeld chloriden, bromiden en boraten. Zout-tegenionen kunnen echter ook worden gekozen uit organische 5 zuuranionen, zoals de anionen afgeleid van organische sulfonzuren en van zwavelzuuresters. Een voorkeursvoorbeeld van een organisch zuur anion is een Cg_^ alkylarylsulfonaat. Van alle bovenstaande kationische opper-vlakte-actieve middelen hebben in het bijzonder dodecyldimethylhydroxy-ethylammoniumzouten en dodecyldihydroxyethylmethylammoniumzouten de voor- 10 keur. Kationische oppervlakteactieve middelen die voorts de voorkeur hebben zijn volledig beschreven in de Britse octrooiaanvrage 79-25946 die hierin als referentie wordt opgenomen. De bovenstaande wateroplosbare kationische oppervlakteactieve middelen kunnen in niet-ionogene/kationo-gene oppervlakte-actieve middelmengsels in een gewichtsverhouding van 15 ongeveer 10 : 6 tot ongeveer 20 : 1, bij voorkeur ongeveer 10 : 2 tot ongeveer 10 : 6 en in het bijzonder ongeveer 10 : 3 tot 10 : 5 worden toegepast. De wasactieve samenstellingen van de uitvinding kunnen tevens ongeveer 5 tot ongeveer 93% builders bevatten, bij voorkeur ongeveer 20 tot ongeveer 70%.

20 Geschikte builderzouten zijn de polyvalente anorgani sche en polyvalente organische typen en mengsels daarvan. Niet-beperkende voorbeelden van geschikte wateroplosbare, anorganische alkalische was-middelbuilderzouten omvatten de alkalimetaalcarbonaten, boraten, fosfaten, polyfosfaten, tripolyfosfaten en bicarbonaten.

25 Voorbeelden van geschikte organische alkalische was- middelbuilderzouten zijn: (1) wateroplosbare aminopolyacetaten, bijvoorbeeld natrium- en kaliumethyleendiaminetetra-acetaten, nitrilotriacetaten, en N-(2-hydroxyethyl)nitrilodiacetaten; 30 (2) wateroplosbare zouten van fytinezuur, bijvoorbeeld natrium- en kaliumfytaten; (3) wateroplosbare polyfosfonaten, met inbegrip van natrium-, kalium- en lithiumzouten van ethaan-1-hydroxy-1,1-difosfonzuur en dergelijke; 35 (4) wateroplosbare polycarboxylaten zoals de zouten van melkzuur, glycolzuur en etherderivaten daarvan als beschreven in de 8601879 19

Belgische octrooischriften nrs. 821368, 821369 en 821370; barnsteenzuur, malonzuur, (ethyleendioxy)diazijnzuur, malelnezuur, diglycolzuur, wijnsteenzuur, tartronzuur, en fumaarzuur; citroenzuur, akonietzuur, citraccnzuur, carboxymethyloxybarnsteenzuur, lactoxybarnsteenzuur en 2-oxy-l,1,3-propaan-5 tricarbonzuur; oxydibamsteenzuur, 1,1,2,2-ethaantetracarbonzuur, 1,1,3 ,3-propaantetracarbonzuur en 1,1,2,3-propaantetracarbonzuur; cyclopentaan-cis,cis,cis-tetracarbonzuur, cyclopentadieenimidepentacarbonzuur, 2,3,4,5-tetrahydrofuran-cis,cis,cis-tetracarbonzuur, 2,5-tetrahydrofuran-cis-di-carbonzuur, 1,2,3,4,5,6-hexaan-hexacarbonzuur, mellietzuur, pyromelliet-10 zuur en ftaalzuurderivaten beschreven in het Britse octrooischrift 1425343.

Mengsels van organische en/of anorganische builders zijn hierin bruikbaar. Een dergelijk mengsel van builders wordt beschreven in het Canadese octrooischrift 755038, bijvoorbeeld een temair meng-15 sel van natriumtripolyfosfaat, trinatriumnitrilotriacetaat, en trina-triummethaan-1-hydroxy-1,1-difosfaat.

Een verdere groep van buolderzouten betreft het onoplosbaar aluminosilicaattype dat functioneert door kationuitwisseling onder verwijdering van de polyvalente minerale hardheid en zware metaalionen 20 uit de oplossing. Een voorkeursbuilder van dit type heeft een samenstelling Na (AlO„) (SiO_) xH_0, waarin z en y gehele getallen zijn van tenmin-* Z 2 z 2 y 2 ste 6, de molverhouding van z tot y in het traject van 1,0 tot ongeveer 0,5 ligt en x een geheel getal van ongeveer 15 tot ongeveer 264 is. Samenstellingen waarin builderzouten van dit type zijn opgenomen vormen het 25 onderwerp van het Britse octrooischrift 1429143, de Duitse octrooiaanvragen QLS 2433485 en 2525778; waarvan de beschrijvingen hierin als referentie worden opgenomen. De wasmiddelsamenstellingen van de uitvinding kunnen tevens worden gesuppleerd met ongeveer 0,05 tot ongeveer 0,6% (zuur- basis) van bij voorkeur ongeveer 0,06 tot ongeveer 0,3% aminopolyfosfon-

R N

30 zuur of een zout daarvan, met de algemene formule _ (CH -CH -jj -R , K Z Z K π waarin n een geheel getal van 0 - 3 is en elke R individueel waterstof

of CH^PO^H^ is, onder voorwaarde dat tenminste de helft van de door R

voorgestelde groepen CH_PO H_ is. Voorkeursaminopolyfosfonzuren worden 2 3 2 gekozen uit nitrilotri(methyleenfosfonzuur), ethyleen-diaminotetra(me-35 thyleenfosfonzuur), diëthyleentriamino(pentamethyleenfosfonzuur) en mengsels daarvan.

8 6 0 J 3 7 p 20

Tevens kan een alkalimetaal- of aardalkalimetaalsilicaat aanwezig zijn, bij voorkeur ongeveer 3 tot ongeveer 8%. Geschikte vaste silicaten hebben een molverhouding van SiC^/alkalimetaa^O in het gebied van ongeveer 1,0 tot ongeveer 3,3, met de meeste voorkeur 1,5 tot 2,0.

5 Er kunnen verschillende andere materialen in het kor relvormige wasprodukt aanwezig zijn. Aldus kunnen materialen, zoals de hogere vetzuuramiden worden toegevoegd om het wasvermogen te verbeteren en de schuimeigenschappen op de gewenste wijze te modificeren. Voorbeelden daarvan zijn de hogere vetzuuralkanolamiden, bij voorkeur met 2-3 10 koolstofatomen in elke alkanolgroep en een vetzuurrest met 10-18 koolstofatomen, bij voorkeur 10 - 14 koolstofatomen, zoals laurinezuur- of myristinezuurmonoethanolamiden, diëthanolamiden en isopropanolamiden. Tertiair hogere alkylamineoxiden zoals die met ongeveer 10 - 18 koolstof-atomen in een alkylgroep, bijvoorbeeld lauryl- of myristyldimethylamine-15 oxiden kunnen tevens worden toegevoegd. Vetalcoholen met 10 - 18 koolstofatomen, zoals lauryl- of cocosvetalcoholen of cetylalcohol zijn tevens geschikte toevoegsels.

Een hydrofoob materiaal, zoals lagere alkylarylsulfonaten bijvoorbeeld natriumtolueen- of xyleensulfonaten kunnen de behandeling tevens bevorde-20 ren. In het algemeen worden deze materialen in ondergeschikte hoeveelheden toegevoegd, gewoonlijk ongeveer een i tot 10%, bij voorkeur 1-6%, gebaseerd op de totale vaste stof.

De wasprodukten kunnen tevens optische witmakers of fluorescerende kleurstoffen bevatten (bijvoorbeeld in een hoeveelheid in 25 het gebied van ongeveer 1/20% tot i%); germicide-componenten zoals gehalo-geneerde carbaniliden, bijvoorbeeld trichloorcarbanilide, gehalogeneerd sa-licylanilide, bijvoorbeeld tribroomsalicylanidlide, gehalogeneerde bis-fenolen, bijvoorbeeld hexachlorofeen, gehalogeneerd trifluormethyldifenyl-ureum, zinkzout van l-hydroxy-2-pyridinethion en dergelijke (bijvoorbeeld 30 in hoeveelheden in het gebied van ongeveer 1/50% tot 2%) ; vuilsuspenderen-de middelen zoals natriumcarboxymethylcellulose of polyvinylalcohol, bij voorkeur beide, of andere oplosbare polymere materialen, zoals methylcel-lulose waarbij de hoeveelheid suspensiemiddel bijvoorbeeld in het gebied van ongeveer 1/20% tot 2% ligt); antioxidanten zoals 2,6-di-tert-butyl-35 fenol of andere fenolische antioxidantmaterialen (bijvoorbeeld in hoeveelheden in het gebied van ongeveer 0,002 tot 0,2%) , kleurstoffen, enzymen en 8 5 Ü i j / ö 21 andere toevoegsels.

Voorkeurs enzymatische materialen omvatten de in de handel verkrijgbare amylasen en neutrale en alkalische proteasen die gewoonlijk in wasmiddelen worden opgenomen. Geschikte enzymen worden beschreven 5 in de Amerikaanse octrooischriften 3519570 en 3533139. Voorbeelden van geschikte enzymen omvatten de materialen verkocht onder de handelsmerken Maxatase en Alcalase.

Anionische fluorescerende witmakers zijn bekende materialen waarvan voorbeelden zijn dinatrium-4,4'-bis-(2-diëthanolamino-4-ani-10 lino-s-triazine-6-ylamino)stilbeen-2:2' disulfonaat, dinatrium-4,41-bis-(2-morfolino-4-anilino-s-triazine-6-ylaminostilbeen-2:21-disulfonaat, dinatrium-4,41-bis-(2,4-dianilino-s-triazine-6-ylamino)stilbeen-2:2’-di-sulfonaat, dinatrium-4,4'-bis-(2-anilino-4-(N-methyl-N-2-hydroseyethylamino)-s-triazine-6-ylamino)stilbeen-2,2'-disulfonaat, di-15 natrium-4,4,-bis-(4-fenyl-2,1,3-triazool-2-yl)-stilbeen-2,2'-disulfonaat, dinatrium-4,4'-bis(2-anilino-4-(l-methyl-2-hydroxyethylamino)-s-triazine- 6-ylamino)stilbeen-2,2' disulfonaat en natrium-2(stilbyl-4''-(nafto-l', 2' :4,5) -1,2,3-triazool-2,,-sulfonaat.

Andere fluorescerende middelen die in het niet-toevoeg-20 seldeel van het wasmiddel kunnen worden opgenomen zijn de 1,3-diarylpyra-zolinen en 7-alkylaminocumarinen.

Algemeen worden de korrelvormige bleekactieve wasmiddel-toevoegselsamenstellingen volgens de uitvinding gemaakt door (1) het met elkaar van het fijnverdeelde zuurstofhou-25 dende poedervormige bleekmiddel en de poedervormige fijnverdeelde bleek- activatorverbinding en andere poedervormige keuzetoevoegsels om een homogeen poedervormig mengsel te verkrijgen; (2) het mengen van de vloeibare of gesmolten organische binder met het poedervormige mengsel van trap (1) om alle deeltjes of 30 nagenoeg alle deeltjes van het poedervormige mengsel te bekleden met de binder en een homogene extrudeerbare masse te verkrijgen; (3) het extruderen van de massa; en (4) het koelen en vormen van de geêxtrudeerde massa om het korrelvormige wasmiddeltoevoegselprodukt te verkrijgen.

35 De korrels van deze uitvinding kunnen verschillende vor men aannemen. In een geschikte vorm zijn zij korte, algemeen cilindrische 860187? 22 staafjes, vermicellidraden of strengen waarvan de diameters in het gebied van ongeveer 0,3 tot 2,0 mm (bij voorkeur ongeveer 0,4 tot 1,4 mm) liggen en de lengtes in het gebied van ongeveer 1,0 tot 20,0 mm (bij voorkeur ongeveer 2,0 tot 10,0 mm). In een andere geschikte vorm zijn de kore-5 reis bolvormig met diameters in het gebied van 0,1 tot 2,0 mm (bij voorkeur ongeveer 0,5 tot 1,0 mm) . Als andere vormen kan men kubussen, rechthoekige prisma's en parallellepipeda noemen verkrijgen door een geschikte keuze van de extrusiematrijs. In het algemeen gesproken ligt het gemiddelde deeltj esvolume van de korrels bij voorkeur binnen het tra-10 ject van 0,005 tot 20 mm3 , maar kan variëren tussen de grenzen van 0,005 en 20 mm3 . De deeltjes hebben bij voorkeur een gemiddelde lengte: gemiddeld laterale maatverhouding van ongeveer 1,1 : 1 tot ongeveer 3:1, bij voorkeur 1,3 : 1 tot ongeveer 1,8 : 1. In deze samenhang betekent "gemiddeld” eenvoudig een getalsgemiddelde.

15 In één uitvoeringsvorm van de uitvinding kunnen de gemengde poedervormige ingrediënten (na malen om grotere deeltjes te elimineren) worden gemengd met de vloeibare organische binder en een nagenoeg uniforme pasta vormen die daarna kan worden gemalen om zijn homogeniteit te verbeteren, waarna het gemalen produkt (bijvoorbeeld in lint- of vlok-20 vorm) door een zeeppers kan worden gepasseerd en daaruit geëxtrudeerd als een bundel van dunne evenwijdige draden; de draden kunnen dan aan opper-vlakteharding worden onderworpen zoals door koeling, gedroogd ter verwijdering van een deel van het vocht en daarna verbroken in een korrelvorm-inrichting of anderszins in gewenste stukken gesneden.

25 In een andere methode wordt de vloeibare binder-bevat- tende verwerkbare massa geëxtrudeerd (bijvoorbeeld met een enkele of dubbele schroefextruder) en vormt dunne korte staafjes die daarna worden afgerond door hen snel te rollen terwijl zij nog in plastische toestand zijn, tot een algemeen bolvormige vorm.

30 Deze procedures geven in het algemeen korrels die compact zijn en waarvan de individuele korreldichtheid ongeveer 1 g per cm3 is, bijvoorbeeld in het gebied van ongeveer 1,2 tot 1,6 g per kubieke centimeter.

Teneinde een voortijdige reactie tussen de zuurstof-houdende bleekverbinding, bijvoorbeeld alkalimetaalperboraten en bleekacti-35 vator, bijvoorbeeld acyloxybenzeensulfonaat te voorkomen dienen trappen (1) en (2) en bij voorkeur tevens trappen (3) en (4) nagenoeg in afwezig-

3 ö Ü 1 8 7 S

23 heid van vocht te worden uitgevoerd d.w.z. onder watervrije omstandigheden met inbegrip van de atmosferische vochtigheid.

Wanneer eenmaal de actieve bleekmiddelvormende reactanten zijn bekleed met de organische binder is het niet zo essentieel contact met vocht te 5 vermijden maar nog steeds dient de aanwezigheid van vocht zelfs gedurende de extrusie en koel/vormtrappen minimaal te worden gehouden of totaal te worden vermeden teneinde het oplossen van de wateroplosbare organische binder, het geleren van de binder enz. te voorkomen.

Om dezelfde reden is het belangrijk de temperatuur ge-10 durende de meng- en extrusietrappen op geschikte niveaus te handhaven om de mogèijkheid van reactie tussen de bleekmiddelvormende reactanten minimaal te maken.

In het algemeen gesproken zal het voor de meeste bruikbare activatoren voldoende zijn om de temperatuur beneden ongeveer 80°C, of bij voorkeur 15 beneden ongeveer 7Q°C, in het bijzonder beneden ongeveer 65eC te houden.

Gedurende trap (2) zal uiteraard de temperatuur zodanig zijn dat de binder in een voldoende vloeibare toestand wordt gehouden om te kunnen vloeien op en over de vaste poedervormige deeltjes om de gewenste bekleding te leveren. Gedurende trap (3) kan de temperatuur zonodig 20 worden verlaagd om de binder plastischer te maken of meer wasachtig van aard om de cohesie van de extrudeerbare massa te vergroten.

Gevonden is dat bijzonder goede resultaten bereikbaar zijn wanneer het poedervormige mengsel en de gesmolten of vloeibare binder worden gemengd (trap 2) in een sigmabladmenger hoewel ook elk ander type 25 menger, waarmee een homogene extrudeerbare massa kan worden verkregen, bruikbaar is.

Tevens zijn goede resultaten bereikt met een enkele schroefextruder met één of meer, bijvoorbeeld 1,2 of 3 verhittingszones en één of meer, bijvorbeeld 1, 2 of 3 koelzones.

30 In de voorkeursuitvoeringsvorm wordt de homogene extru deerbare massa met een zeeppers geëxtrudeerd, zoals een halfduim-enkele schroef Stephen Beck zeeppers met een speciaal machinaal bewerkte 1 mm poriënextrusieplaat, waarbij de mantel van de extruder wordt gekoeld om de temperatuur van het extrudaat op lager dan ongeveer 65°C te houden.

35 Het poedervormige mengsel en de gesmolten of vloeibare binder kunnen geschikt aan een voorzeeppers of verdichter of menger, die verbonden is met 8601370 -Τ' ·.»- 24 of rechtstreeks gekoppeld aan de inlaattoevoerpoort van de extruder, worden toegevoerd.

De volledige wasmiddelsamenstellingen waaraan de korrelvormige wasmiddeltoevoegsels van de uitvinding geschikt worden toege-5 voegd hebben meestal de vorm van gesproeidroogde holle kralen of sponsachtige lagedichtheid korrels, waarbij de deeltjesgrootte daarvan gewoonlijk zodanig is dat het hoofdgedeelte tenminste ongeveer een diameter., van 0,2 mm heeft, bijvoorbeeld ongeveer 0,3 of 0,4 of zelfs 0,5 of 1 - 2 mm.

In het algemeen kan het korrelvormige wasmiddeltoevoeg-10 sel ongeveer 0,1 tot ongeveer 49%, bij voorkeur ongeveer 0,2 tot 20% van het gewicht van de volledige wasmiddelsamenstelling uitmaken.

Voorkeurs korrelvormige wasmiddelsamenstellingen omvatten (a) ongeveer 40 tot ongeveer 99,9% gesproeidroogd poeder 15 bestaande uit (i) ongeveer 1 tot ongeveer 20% organisch oppervlakte-actief middel gekozen uit anionische, zwitterionische en amfolytische opper-vlakteactieve middelen en mengsels daarvan, (ii) ongeveer 5 tot ongeveer 93,9% van de wasachtieve 2 0 builder en (iii) ongeveer 5 tot ongeveer 18% vocht, (b) ongeveer 0,1 tot ongeveer 20% van de wasmiddeltoe-voegselsamenstelling en naar keuze (c) tot aan ongeveer 25% geëthoxyleerd niet-ionogeen 25 oppervlakteactief middel in een grondig mengsel met het gesproeidroogd basispoeder en de wasmiddeltoevoegselsamenstelling.

De dichtheid, deeltjesgrootte, vorm, kleur en samenstelling van de korrelvormige wasmiddel-bleekmiddel-reactanten met toevoegsel dienen te worden aangepast aan de overeenkomstige waarden van het ge-30 sproeidroogde wasmiddelpoeder teneinde scheiding of aggregatie van de respectievelijke deeltjes te voorkomen, om het uiterlijk voor de consument te verbeteren en om de verenigbaarheid tussen de bleekmiddelreactan-ten en de bleekactieve typen enerzijds en het wasmiddel en de toevoegsels (bijvoorbeeld builders, enzymen enz.) anderzijds maximaal te maken.

35 Het zal uiteraard duidelijk zijn dat de korrelvormige wasmiddeltoevoegsels van deze uitvinding op zichzelf bruikbaar zijn als

8601S7S

25 een actieve bleeksamenstelling alleen of gemengd met gebruikelijke wasmiddelen bij het punt van gebruik. Aangezien in de bleekreactant die korrels bevat chemische stabiliteit, hoge oplosbaarheid en goede korreIvormige vloei-eigenschappen worden gecombineerd, zijn zij uitermate geschikt voor..

5 gebruik op zichzelf of als component van een volledige wasmiddelsamenstel-ling om een sterke effectieve bleking, zelfs bij lage waswatertemperaturen te leveren.

De volgende voorbeelden illustreren de onderhavige uitvinding zonder daaraan enige beperkingen te verbinden. Alle delen en per-10 centages zijn in gewicht tenzij anders aangegeven.

Voorbeeld I

In deze voorbeelden worden de niet-ionogene middelen Neo-dol 25-7 (een alifatische alcohol met 12 - 15 koolstofatomen gecondenseerd met 7 mol ethyleenoxide per mol alcohol) of TA-40 (een cocos-15 vetzuuralcohol gecondenseerd met ongeveer 40 mol ethyleenoxide in de hoeveelheden van tabel A bij ongeveer 55°C gesmolten en het gesmolten niet-ionogene middel wordt aan een poedervormig mengsel van nonanoyloxybenzeen-sulfonaat (NOBS) en natriumperboraat (mono- of tetrahydraat) toegevoegd, tevens in de hoeveelheden weergegeven in tabel A, onder mengen in een 20 sigmabladmenger verhit tot ongeveer 58°C. Het verkregen homogene mengsel wordt naar een 3,8 cm Stephen Beck zeeppers gevoerd met een enkele wormschroef bevestigd aan de extrusieuitlaat met een 1 mm poriëngrootte extrusieplaat. De temperatuur bij de uitlaat van de extruder wordt op ongeveer 60 - 64°C of minder gehouden door water, door de mantel die de 25 extrusiesectie omringt, te circuleren.

De verkregen geëxtrudeerde 1 mm strengen (spaghetti) worden in stukken van 5 - 10 mm lengte gesneden. De verkregen korrels worden gekarakteriseerd door hun oppervlaktetoestand: kleverig, minder kleverig, bros of sterk; en door hun kleur; wit of gebroken wit.

30 De resultaten worden in tabel A vermeld.

^ 4 Λ -* .λ Ö 0 > ; ; - 26

TABEL A

Nr. Proef

Ingrediënt 12345 (gew.%) NOBS 55 50 42 58 67 5 Natriumperboraat monohydraat 27 25 29 24 tetrahydraat 42

Nonionogeen

Neodol 25-7 18 17 10 TA-40 16 13 9

Bentoniet 9 0

Oppervlaktetoestand kleverig minder kle- vergruis- sterk sterk* verig baar

Kleur wit gebroken wit wit wit 15 wit

* X

De korrels werden als zeer poederig beschouwd.

Voorbeeld II

Het korrelvormige wasmiddeltoevoegsel van proef-nr. 4 van voorbeeld I werd toegevoegd aan in de handel verkrijgbaar gesproei-20 droogd korreltype samengesteld wasmiddel verkocht door Colgate-Palmolive Co. onder het handelsmerk Fresh Start en gaf 6 delen korrels per 40 delen van de korrels van Fresh Start. De wasmiddelkorrels van Fresh Start hebben een bakjesgewicht van 157 terwijl de wasmiddelkorrels van proef nr. 4 een bakjesgewicht van 145 hebben.

25 Er worden drie verschillende charges van het mengsel van toevoegsel en Fresh Start gedurende twee weken bij temperaturen van 43,3, 37,7°C of bij kamertemperatuur (21°C) opgeslagen bij een relatieve vochtigheid van 0%. Er werd geen ontleding (zoals gemeten door zuurstofver-lies) waargenomen. Bij toevoeging van de wasmiddelsamenstelling (Fresh 30 Start plus korrelvormige wasmiddeltoevoegsel) aan water bij 40°C lossen de korrels binnen ongeveer 60 seconden op waarbij nagenoeg het gehele per-boraat en AOBS worden verbruikt en het overeenkomstige lage-temperatuur-actieve oxyzuur-bleekmiddel vormen.

8 6 0 1 8 7

Claims (17)

1. Korrelvormig wasmiddeltoevoegsel bestaande uit een meng sel van deeltjes van een zuurstofhoudend bleekmiddel en deeltjes van een activator voor genoemd bleekmiddel, welke gemengde deeltjes in een wateroplosbare binder zijn ingekapseld.

2. Toevoegsels volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de individuele deeltjes van het bleekmiddel en de bleekactivator binnen elke korrel nagenoeg geheel van elkaar zijn gescheiden door een bekledings-laag van genoemde binder.

3. Toevoegsel volgens‘conclusie 1, met het kenmerk, dat de 10 wateroplosbare binder een niet-ionogeen oppervlakte-actief middel is.

4. Toevoegsel volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat het bleekmiddel een perboraatverbinding is.

5. Toevoegsel volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de activator een acyloxybenzeensulfonaat is.

6. Toevoegsel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het bleekmiddel een perboraatzout is.

7. Toevoegsel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het bleekmiddel en de bleekactivator ongeveer 55 tot ongeveer 95 gew.% van het toevoegsel omvatten.

8. Toevoegsel volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat het bleekmiddel en de bleekactivator in een gewichtsverhouding van ongeveer 4 : 1 tot ongeveer 0,3 : 1 aanwezig zijn.

9. Werkwijze voor het bereiden vein een korrelvormig wasmiddeltoevoegsel dat zowel een bleekmiddel als een activator voor genoemd 25 bleekmiddel bevat, welke werkwijze bestaat uit het mengen van het fijnver-deelde bleekmiddel en de fijnverdeelde activator voor genoemd bleekmiddel, het mengen van het mengsel van bleekmiddel en activatorverbinding met een gesmolten, normaal vaste wateroplosbare binder, het extruöeren van het verkregen mengsel en het snijden van het extrudaat in korrels, waar-30 bij genoemde bleekmiddel 'en activatorverbinding in genoemde korrels niet met elkaar zullen reageren totdat de korrels bij een temperatuur waarbij genoemde binder zal worden opgelost aan water worden toegevoegd.

10. Werkwijze volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat de ^ υ j i C ' ώ mengtrappen worden uitgevoerd onder watervrije omstandigheden.

11. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat de mengtrappen verder worden uitgevoerd bij een temperatuur waarbij de bleekverbinding en de activatorverbinding nagenoeg niet-reactief met el- 5 kaar zijn.

12. Werkwijze volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat de binder een niet-ionogeen oppervlakteactieve stof is.

13. Werkwijze volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de bleekverbinding een perboraatzout is en de bleekactivatorverbinding 10 een acyloxybenzeensulfonaat is.

14. Werkwijze voor het bereiden van een vrij vloeiend niet-kleverig, korrelvormig wasmiddeltoevoegsel bestaande uit een perboraat-zoutbleekmiddel en een acyloxybenzeensulfonaatverbinding als activator van genoemd perboraatzoutbleekmiddel, welke werkwijze de volgende 15 trappen omvat: (A) het combinaren van ongeveer 75 tot ongeveer 95 gew. delen van een mengsel van een poedervormige perboraatzout-bleekverbinding en een poedervormige acyloxysulfonaatverbindingsactivator met ongeveer 25-5 gew.delen van een normaal vast, gesmolten niet-ionogeen oppervlakte- 20 actief middel, als een bekleding en binder voor genoemde poedervormige mengsel; (B) het extruderen van het mengsel uit trap (A) onder handhaving van de temperatuur van het extrudaat beneden de reactietempe-ratuur waarbij het perboraatzout en de activatorverbinding in genoemde 25 extrudaat met elk-ar reactief zijn en (C) het koelen van het extrudaat door het laten vastworden van de binder en het doorsnijden van het extrudaat in korrels.

15. Werkwijze volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat trap (A) wordt uitgevoerd onder watervrije omstandigheden.

16. Werkwijze volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat in trap (B) de temperatuur tussen het verwekingspunt van de binder en het vastwordingspunt van de binder wordt gehandhaafd waardoor de binder een wasachtige consistentie aanneemt.

17. Poedervormige of korrelvormige wasmiddelsamenstelling 35 bestaande uit een organische oppervlakteactieve stof gekozen uit anionische, niet-ionogene, amfolytische, zwitterionische, organische synthetische 83 ΰ 13 7$ oppervlakteactieve middelen en mengsels daarvan; tenminste een wasmiddel-builderzout gekozen uit anorganische builderzouten, organische builderzou-ten en mengsels daarvan; en een zuurstofhoudend bleekmiddel en een activa-torverbinding voor genoemd bleekmiddel in de vorm van een korrelvormig 5 wasmiddeltoevoegsel volgens conclusie 1. v ? / 5?