NL1015981C2

NL1015981C2 - Door actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling.

Info

Publication number: NL1015981C2
Application number: NL1015981A
Authority: NL
Inventors: Eiichi Okazaki; Ichiro Igarashi; Kunihiko Mizutani
Original assignee: Toagosei Co
Priority date: 1999-08-27
Filing date: 2000-08-22
Publication date: 2002-01-29
Also published as: NL1015981A1; FR2797882B1; FR2797882A1; DE10041388A1; US6503961B1; TW572981B; JP2001064594A; JP3640149B2; KR20010039844A; KR100696967B1

Description

t ,1

Korte aanduiding: Door actieve energiestraling hardbare hechtsamenstel- ling.

Beschrijving 5 De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een onder invloed van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling die verschillende basismaterialen kan binden door bestraling met actieve energiestraling, zoals elektronenstraling en ultraviolette straling. De samenstelling volgens de onderhavige uitvinding wordt bij voorkeur 10 toegepast voor het binden van dunne laag hechtmaterialen, zoals kunststof films of kunststof platen. Verder wordt de samenstelling bij voorkeur toegepast ter vervaardiging van verschillende optische films of platen die in vloeibare kristal-weergave-elementen en dergelijke worden toegepast. De samenstelling kan aldus gunstig in deze technische gebieden worden 15 toegepast.

In een laminatiemethode waarin binding tot stand wordt gebracht tussen dunne laag hechtmaterialen, zoals kunststof films of platen, of tussen een dunne laag hechtmateriaal, zoals een kunststof film of plaat, en een ander dunne laag hechtmateriaal vervaardigd uit een ander 20 materiaal, wordt in beginsel gebruikelijk een droge laminatiemethode toegepast waarbij een hechtsamenstelling van het type oplosmiddel, omvattende een etheen-vinylacetaatcopolymeer of een polyurethanpolymeer, in een laag wordt aangebracht op een eerste dunne laag hechtmateriaal, en gedroogd, en een tweede dunne laag hechtmateriaal wordt vervolgens door 25 samendrukken hieraan gebonden door middel van een wals of dergelijke.

De in deze methode toegepaste hechtsamenstelling bevat in het algemeen een grote hoeveelheid oplosmiddel om de hoeveelheid samenstelling uniform in een laag te kunnen aanbrengen. Aldus verdampt het oplosmiddel gedurende het drogen in grote hoeveelheden hetgeen 30 problemen veroorzaakt op het gebied van toxiciteit, arbeidsveiligheid en milieuverontreiniging. De hechtsamenstelling veroorzaakt verder ook een probleem doordat het loslaten plaatsvindt tussen de dunne film hechtmaterialen in een na-verwerkingsstap die onmiddellijk wordt uitgevoerd na het samenbinden van de dunne laag hechtmaterialen, zoals bij een stap van het 35 afdichten door verwarmen om de binding van de resulterende gelamineerde film te waarborgen, en bij een stap voor het aanbrengen van groeven.

Een oplosmiddelvrije hechtsamenstelling als een hechtsamenstelling die deze problemen oplost, is onderzocht.

10 1 5981 2 1 , t

Als een oplosmiddel vrije hechtsamenstelling wordt op grote schaal een twee-componenten hechtsamenstelling of een hechtsamenstelling die hardhaar is door actieve energiestraling, zoals ultraviolette straling en elektronenstraling, toegepast.

5 Als een twee-componenten hechtsamenstelling wordt bij voorkeur een zogenaamde polyurethanhechtsamenstelling toegepast, omvattende een polymeer met een hydroxylgroep op het uiteinde als een basismiddel en een polyisocyanaatverbinding met een isocyanaatgroep op het uiteinde als een hardingsmiddel. De samenstelling bezit echter een tekortkoming 10 omdat teveel tijd voor het harden is vereist. Aldus zijn er zodanige productieproblemen ontstaan, dat de na-verwerkingsstappen, zoals een stap voor het aanbrengen van groeven, niet onmiddellijk na het binden van de dunne laag hechtmaterialen kunnen worden aangevangen.

Daarentegen is de onder toepassing van actieve 15 energiestraling hardbare hechtsamenstelling voortreffelijk op het gebied van productiviteit vanwege de hoge hardingssnelheid hiervan en deze methode heeft aldus de afgelopen jaren belangstelling ondervonden.

Anderzijds worden vl oei bare kri stal -weergave-apparaten op grote schaal toegepast als weergave-instrumenten, zoals compact 20 televisies, draagbare personal computers, draagbare telefoons en tekstverwerkingsinstrumenten, inclusief eenvoudige weergave-apparaten in digitale horloges en verschillende elektrische toestellen. De afgelopen jaren wordt het onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtmiddel ook toegepast voor het binden van verschillende optische films 25 die in de vloeibare kristal-weergave-instrumenten worden toegepast.

De hechtsamenstelling om in de optische film te worden toegepast moet een zodanig gedrag bezitten dat deze de hechtkracht hiervan onder zware omstandigheden van hoge temperaturen en hoge vochtigheden kan behouden.

30 Hoewel de meeste gebruikelijke, onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtmiddelen zeer voortreffelijk zijn op het gebied van de beginhechtsterkte, kunnen zij ook een verlaging in hechtsterkte na 1 angdurig gebruik onder omstandigheden van hoge temperatuur of hoge vochtigheid vertonen, hetgeen resulteert in loslaten of wit worden 35 ten gevolge van vochtabsorptie.

De onderhavige uitvinders hebben reeds een samenstelling voorgesteld die urethan(meth)acrylaat en imide(meth)acrylaat met een specifieke structuur omvat als een samenstelling die voor verschillende 101 5981 3 toepassingen kan worden gebruikt, inclusief de toepassing als een hechtmiddel (de ter inzage gelegde Japanse octrooi publicatie (Kokai) nr. Hei 10-36462).

De samenstelling is beter op het gebied van hechting 5 onder omstandigheden van hoge temperatuur en hoge vochtigheid dan vergeleken met een gebruikelijke, onder toepassing van actieve straling hardbare hechtsamenstelling indien deze wordt toegepast als een hechtmiddel ter vervaardiging van een optische film, maar heeft niet het praktische niveau bereikt.

10 Op basis van de hiervoor genoemde problemen hebben de onderhavige uitvinders uitvoerig onderzoek uitgevoerd en het doel van de onderhavige uitvinding is aldus het verschaffen van een onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling die voortreffelijk is op het gebied van hechting onder omstandigheden van hoge temperatuur 15 en hoge vochtigheid en die op een praktisch niveau toepasbaar is.

Als resultaat van verschillende studies hebben de onderhavige uitvinders gevonden dat een onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling, omvattende een specifiek urethan(meth)acrylaat en een verbinding met een specifieke cyclische 20 imidegroep, voortreffelijk is op het gebied van hechting onder de omstandigheden van zowel hoge temperatuur als hoge vochtigheid en op een praktisch niveau, en op basis hiervan is de onderhavige uitvinding voltooid.

De onderhavige uitvinding zal hierna nader worden 25 toegelicht.

Er moet worden opgemerkt dat in deze beschri jvingsinleiding de term acrylaat en/of methacrylaat wordt aangeduid als (meth)acry-laat, en dat een acryloylgroep en/of een methacryloylgroep wordt aangeduid als een (meth) acryl oyl groep en dat acryl zuur en/of methacrylzuur wordt 30 aangeduid als (meth)acryl zuur.

l.fAl Urethan (meth) acryl aat afgeleid van pol vesterpol vol of polvcarbonaatpolvol

Het bestanddeel (A) in de onderhavige uitvinding is urethan (meth) acryl aat afgei ei d van polyesterpolyol of polycarbonaatpolyol. 35 Het urethan(meth)acrylaat voorziet in een bijzonder voortreffelijke hechtsterkte onder hoge vochtigheid.

Als het bestanddeel (A) is zowel het oligomeer als het polymeer toepasbaar en de verbinding met een gewichtsgemiddeld molecuulge- 10 1 59 81 ' ·ν 4 wicht van 500 tot 30.000 verdient de voorkeur. In de onderhavige uitvinding moet worden opgemerkt dat het gewichtsgemiddelde molecuul gewicht wordt gedefinieerd als een op polystyreen gebaseerde waarde van het molecuul gewicht'die door middel van gelpermeatiechromatografie is bepaald.

5 Voorbeelden van urethan(meth)acrylaat omvatten een verbinding, die is verkregen door het in reactie brengen van het reactieproduct van polyesterpolyol of polycarbonaatpolyol en organisch polyisocyanaat met (meth)acrylaat dat een hydroxyl groep bevat.

Voorbeelden van polycarbonaatpolyol omvatten het 10 reactieproduct tussen polyol met laag molecuul gewicht (welke verbinding later zal worden beschreven), polyetherpolyol (welke verbinding later zal worden beschreven) en/of bisfenol, zoals bisfenol A, en etheencarbonaat en carbonzuurdialkyl ester, zoals carbonzuurdibutyl ester. Voorbeelden van polyesterpolyol omvatten het veresteringsreactieproduct tussen polyol met 15 laag molecuul gewicht (welke verbinding later zal worden beschreven) en/of polyetherpolyol (welke verbinding later zal worden beschreven) en elk zuurbestanddeel van een dibasisch zuur, zoals adipinezuur, barnsteenzuur, ftaalzuur, tetrahydroftaalzuur, hexahydroftaalzuur of tereftaalzuur, of de anhydrideverbindingen hiervan.

20 Voorbeelden van polyol met laag molecuul gewicht omvatten hier etheenglycol, propeenglycol, 1,6-hexaandiol, cyclohexaandimethanol en 3-methyl-l,5-pentaandiol. Voorbeelden van polyetherpolyol omvatten polyalkyleenglycolverbindingen, zoalspolyetheenglycol, polypropeenglycol en polytetramethyleenglycol, en een diolverbinding van een blok- of 25 randompolymeer, zoals polyetheenpolypropoxiblokpolymeerdiol.

Voorbeelden van het organisch polyisocyanaat omvatten tolyleendi ïsocyanaat, 1,6-hexaandi ïsocyanaat, 4,4’-difenylmethaandiïsocya-naat, polymethyleenpolyfenylisocyanaat, 1,6-hexaandiïsocyanaattrimeer, gehydrogeneerd tolyleendiïsocyanaat, gehydrogeneerd 4,4’-difenylmethaandi-30 ïsocyanaat, xylyleendiïsocyanaat, gehydrogeneerd xylyleendiïsocyanaat, parafenyleendiïsocyanaat, tolyleendi ïsocyanaatdimeer, 1,5-naftaleendi ïsocyanaat, hexamethyl eendiïsocyanaatadduct,4,4’-dicyclohexylmethaandiïsocya-naat, trimethylolpropaantris(tolyleendiïsocyanaat)adduct en isoforondiïso-cyanaat.

35 Voorbeelden van het hydroxyl groep bevattende (meth)acrylaat omvatten hydroxialkyl(meth)acrylaatverbindingen, zoals 2-hydroxiëthyl(meth)acrylaat, 2-hydroxipropyl(meth)acrylaat, hydroxibu-tyl (meth)acryl aat, hydroxipentyl (meth)acryl aat, hydroxihexyl (meth)acryl aat, 10 1 5381 5 hydroxioctyl(meth)acrylaat, pentaerythritoltri-, di- of mono(meth)acrylaat en trimethylolpropaandi- of mono(meth)acrylaat.

Deze verbindingen worden als volgt verkregen. In aanwezigheid van een additiekatalysator, zoals di butyl tindilauraat wordén 5 een organisch isocyanaat en een polyol bestanddeel verwarmd onder roeren om een additie-reactie te ondergaan. Verder wordt hydroxialkyl (meth)acry-laat hieraan toegevoegd om onder roeren te worden verwarmd om aldus de additie-reactie uit te voeren.

In de onderhavige uitvinding, indien gewenst, kan 10 urethanpoly(meth)acrylaat anders dan de hiervoor genoemde verbindingen ook in combinatie worden toegepast. Voorbeelden hiervan omvatten de verbindingen beschreven op bladzijden 70 tot 74 van "UV/EB Curable Material" gepubliceerd in 1992 door CMC Co., Ltd.

2.(BI Verbinding met ten minste een etheenachtiq 15 onverzadigde groep samen met ten minste een cyclische imidegroeo

Het bestanddeel (B) is een verbinding met ten minste één etheenachtig onverzadigde groep samen met ten minste een cyclische imidegroep, weergegeven door de volgende algemene formule (1); 2° ,0 ΚινγΛ .....(1) 25 Rf

O

(waarin Rj en R2 elk onafhankelijk een waterstofatoom of een alkylgroep 30 met 4 of minder koolstofatomen zijn, of Rj en R2 geven een verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, weer).

In de hiervoor genoemde formule (1) verdient het de voorkeur dat ten minste één van Rt en R2 de alkylgroep met 4 of mindèr 35 kool stofatomen is, en het verdient ook de voorkeur dat Rj en R2 de verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, zijn. Specifieke voorbeelden hiervan 1015981 6 t 4 omvatten -CH2CH2CH2-, -CH=CHCH2-, -CH2CH2CH2CH2-, -CH2CH=CHCH2- of -CH=CH=CH-groep.

Als het bestanddeel (B) verdient het imide(meth)acry-laat, weergegeven door de volgende algemene formule (2), in termen van 5 het gemak van de bereiding hiervan de voorkeur: ƒ ?

Mx JA* >0 N-f-Rj-O·^ .....(2)

O

15 (waarin Rj en R2 elk onafhankelijk een waterstofatoom of een alkylgroep met 4 of minder koolstofatomen zijn, of Rj en R2 geven een •verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, weer; R3 geeft een rechte keten of 20 vertakte alkyleengroep met 1 tot 6 koolstofatomen weer; R4 geeft een waterstofatoom of een methyl groep weer; en n geeft een geheel getal van 1 tot 6 weer).

Van de door algemene formule (2) weergegeven verbindingen, verdienen de door de volgende algemene formules (3) tot (5) 25 weergegeven verbindingen met name de voorkeur.

. oArA.....<> l -o o 35 (waarin R4 en R5 elk een waterstofatoom of een methyl groep weergeven, en n geeft een geheel getal van 1 tot 6 weer).

101 5981 4 7 . --- \ r* ° o (waarin R4 en Rg elk een waterstofatoom of een methyl groep weergeven, en 10 n geeft een geheel getal van 1 tot 6 weer).

.....

O

20 (waarin R4 en R6 elk een waterstofatoom of een methyl groep weergeven, en n geeft een geheel getal van 1 tot 6 weer).

De door algemene formule (2) weergegeven verbinding kan worden bereid uit een zuuranhydride, amino-alcohol en een onverzadigd carbonzuur onder toepassing van de in de volgende documenten beschreven 25 methoden, inclusief octrooipublicaties:

Kiyoshi Kato, et al., "Journal of Synthetic Organic Chemistry" 30(10), 897, (1972);

Javier de Abajo et al., "Polymer", deel 33(5), (1992); en 30 de ter inzage gelegde (Kokai) Japanse octrooi publicatie nr. Sho 56-53119 en de ter inzage gelegde (Kokai) Japanse octrooipublicatie nr. Hei 1-242569.

3.(C1 Verbinding met ten minste een etheenachtiq onverzadigde groep 35 Aan de samenstelling volgens de onderhavige uitvinding kan, indien gewenst, een verbinding met ten minste een etheenachtig onverzadigde groep worden toegevoegd.

1015981 8

Als het bestanddeel (C) kunnen verschillende verbindingen worden toegepast zolang zij niet de verbindingen (A) en (B) zijn. Voorbeelden van het bestanddeel (C) omvatten monomeren, oligomeren en polymeren.

5 De bestanddelen (C) kunnen in combinatie van twee of meer hiervan worden toegepast.

3-1. Monomeer

Als het monomeer kan een verbinding met een (meth)acry-loylgroep worden genoemd. Voorbeelden van de verbinding omvatten 10 ethyl(meth)acrylaat, propyl(meth)acrylaat, butyl(meth)acrylaat, pen tyl (meth) acryl aat, hexyl(meth)acrylaat, heptyl(meth)acrylaat en 2-ethylhexyl(meth)acrylaat).

Verder, als aanvulling op (meth)acrylaatverbindingen, kunnen worden genoemd: (meth) acryl amidederi vaten, zoals N-methyl acryl amide, 15 N-isopropylacryl amide, N,N-dimethyl aminopropylacryl amide, N,N-dimethyl-acrylamide, N-vinylformamide, N-vinyl-N-methylformamide, N-vinylacetoamide, N-vinyl-N-methylacetoamide en acryloylmorfoline; en N-vinylverbindingen, zoals N-vinylpyrrolidon en N-vinylcaprolactam.

Voorbeelden van een verbinding met twee of meer 20 (meth)acryloylgroepen omvatten alkyleenglycoldi(meth)acrylaatverbindingen, zoals etheenglycoldi(meth)acrylaat, tetraetheenglycoldi(meth)acrylaat, propeenglycold i(meth)acrylaat en tri propeenglycoldi(meth)acrylaat; glycoldi(meth)acrylaatverbindingen, zoal s1,6-hexaandioldi(meth)acrylaat en neopentylglycoldi(meth)acrylaat; di (meth)acrylaatverbindingen van het 25 type bisfenol, zoals bisfenol A di(meth)acrylaat of halogeen-kern-gesubstitueerde producten hiervan en bisfenol F di(meth)acrylaat of halogeen-kern-gesubstitueerde producten hiervan; polyolpoly(meth)acrylaatverbi ndi ngen, zoals dimethyloltricyclodecaandi(meth)acrylaat, trimethylol-propaantri(meth)acryl aat, ditrimethylolpropaantetra(meth)acrylaat, 30 pentaerythritoltri(meth)acrylaat, pentaerythritoltetra(meth)acrylaat en di pentaerythri tolhexa(meth)acrylaat; poly(meth)acrylaatverbi ndi ngen van alkyleenoxide-adducten van de polyol verbindingen; en di- of tri (meth)acry-1aatverbindingen van isocyanuurzuuralkyleenoxide.

Als aanvulling op deze verbindingen kunnen de 35 verbindingen worden genoemd die zijn beschreven op bladzijden 53 tot 56 van "The Latest UV-Curable Technology", gepubliceerd in 1991 door Printing Information Association Co., Ltd. en dergelijke.

10 1 5981 9 3-2. Oligomeer

Voorbeelden van oligomeer omvatten polyester(meth)acry-laat, epoxi(meth)acrylaat en polyether(meth)acrylaat.

3-2-1. Polyester(meth)acrylaatoligomeer 5 Voorbeelden van polyester(meth)acrylaatoligomeer omvatten gedehydrateerde condensaatverbindingen van polyesterpolyol en (meth)acryl zuur.

Als polyesterpolyol kunnen hier worden genoemd de reactieproducten van polyol en carbonzuur of anhydride hiervan. Voorbeelden 10 van polyol omvatten polyolverbindingen met laag molecuulgewicht, zoals etheenglycol, diëtheenglycol, triëtheenglycol, tetraetheenglycol, polyethy1eenglycol, propeenglycol, di propeenglycol, tri propeenglycol, polypropeenglycol, buteenglycol, polybuteenglycol, hexamethyleenglycol, neopentylglycol, cyclohexaandimethanol, 3-methyl-l,5-pentaandiol, 1,6-15 hexaandiol, trimethylolpropaan, glycerol, pentaerythritol en dipenta-erythritol en alkyleenoxide-adducten hiervan. Voorbeelden van carbonzuur of anhydride hiervan omvatten dibasische zuren, zoals orthoftaalzuur, isoftaalzuur, tereftaalzuur, adipinezuur, barnsteenzuur, fumaarzuur, maleïnezuur, hexahydroftaalzuur, tetrahydrof taal zuur en trimellitinezuur 20 en anhydriden hiervan.

Als polyesterpoly(meth)acrylaatverbindingen anders dan deze verbindingen kunnen de verbindingen worden genoemd die zijn beschreven op bladzijden 74 tot 76 van de hiervoor genoemde literatuurplaats "UV/EB-Curable Material" en dergelijke.

25 3-2-2. Epoxi(meth)acryl aatoligomeer

Epoxi(meth)acrylaat is een verbinding die wordt verkregen uit de additiereactie van epoxihars en (meth)acryl zuur. Voorbeelden hiervan omvatten de verbindingen zoals beschreven op bladzijden 74 tot 75 van de hiervoor genoemde literatuurplaats "UV/EB-Curable 30 Material" en dergelijke.

Voorbeelden van epoxihars omvatten aromatische epoxiharsen en alifatische epoxiharsen.

Specifieke voorbeelden van aromatische epoxiharsen omvatten resorcinoldiglycidylether; di- of polyglycidyletherverbindingen 35 van bisfenol A, bisfenol F, bisfenol S, bisfenolfluoreen of alkyleenoxide-adducten hiervan; novolac-epoxiharsen, zoals fenolachtige novolac-epoxiharsen en cresol novolac-epoxi harsen; glycidylftaalimide en o-ftaalzuurdiglyci-dylester. Als aanvulling op deze verbindingen kunnen de verbindingen worden 10 1 5981 t 10 genoemd die zijn beschreven in hoofdstuk 2 van "Epoxy Resin-Recent Advance-", gepubliceerd in 1990 door Shokoudo, en op bladzijden 4 tot 6 en 9 tot 16 van "Polymer Processing" extra uitgave 9 van volume 22 op epoxiharsen (gepubliceerd in 1973 door Polymer Publication Society).

5 Bijzonder voorbeelden van alifatische epoxiharsen omvatten diglycidyletherverbindingen van alkyleenglycolverbindingen, zoals etheenglycol, propeenglycol, 1,4-butaandiol en 1,6-hexaandiol; diglycidyletherverbindingen van polyalkyleenglycol, zoals polyetheenglycol en polypropeenglycol; diglycidyletherverbindingen van neopentylglycol, 10 dibroomneopentylglycol en alkyleenoxide-adducten hiervan, polyglycidyl-etherverbindingen van meerwaardige alcoholverbindingen, zoals di- of triglycidyletherverbindingen van trimethylolethaan, trimethylolpropaan, glycerol en alkyleenoxide-adducten hiervan, en di-, tri- of tetraglycidyl-etherverbindingen van pentaerythritol en alkyleenoxide-adducten hiervan; 15 di- of polyglycidyletherverbindingen van gehydrogeneerd bisfenol A en alkyleenoxide-adducten hiervan; tetrahydroftaalzuurdiglycidylether; en hydrochinondiglycidylether. Als aanvulling op deze verbindingen kunnen worden genoemd de verbindingen die zijn beschreven op bladzijden 3 tot 6 van de hiervoor genoemde literatuurplaats "Polymer Processing", extra 20 uitgave op het gebied van epoxihars.

Anders dan deze aromatische epoxiharsen en alifatische epoxiharsen kan een epoxiverbinding met een triazine-kern in de structuur, zoals TEPIC (merknaam: Nissan Chemical Industries Co., Ltd.) of Denacol EX-310 (merknaam: Nagase Kasei Co., Ltd.) worden genoemd. Verder kunnen 25 ook de verbindingen worden genoemd zoals die zijn beschreven op bladzijden 289 tot 296 van de hiervoor genoemde literatuurplaats "Polymer Processing", extra uitgave op het gebied van epoxihars.

In de hiervoor genoemde verbindingen zijn de alkyleenoxiden om te worden toegepast in alkyleenoxide-adducten bij 30 voorkeur etheenoxide, propeenoxide en dergelijke.

3-2-3. Polyether(meth)acrylaatoligomeer

Voorbeelden van polyether(meth)acrylaatoligomeer omvatten polyalkyleenglycoldi(meth)acrylaatverbindingen, zoals polyetheen-glycoldi(meth)acrylaat, polypropeenglycoldi(meth)acrylaat en polytetra-35 methyleenglycoldi(meth)acrylaat.

3-3. Polymeer

Als het polymeer kunnen worden genoemd: (meth) acryl pol y-' meren met (meth)acryloyloxigroepen en de verbindingen die zijn verkregen 1015981 11

* I

door het introduceren van (meth)acryl oyl groepen in de zijketens van een (meth) acryl polymeer met functionele groepen, bijvoorbeeld de verbindingen zoals beschreven op bladzijden 78 tot 79 van de hiervoor genoemde literatuurplaats "UV/EB Curing Material".

5 4. Menqverhoudinq

In de onderhavige uitvinding bedraagt de hoeveelheid van de bestanddelen (A), (B) en (C) bij voorkeur als volgt: het bestanddeel (A) 5 tot 50 gew.%; het bestanddeel (B): 10 tot 95 gew.% en het bestanddeel (C): 0 tot 85 gew.%.

10 Indien de hoeveelheid bestanddeel (A) minder dan 5 gew.% bedraagt, kan de hechtkracht onder hoge temperaturen op het hechtmateriaal worden verlaagd. Anderzijds, indien de hoeveelheid meer dan 50 gew.% bedraagt, kan de initiële hechtkracht of de hechtkracht onder hoge vochtigheid op het hechtmateriaal worden verlaagd.

15 Indien de hoeveelheid bestanddeel (B) minder dan 10 gew.% bedraagt, kan de hechtkracht onder hoge temperaturen of hoge vochtigheid op het hechtmateriaal worden verlaagd. Anderzijds, indien deze waarde meer dan 95 gew.% bedraagt, kan de hechtkracht onder hoge temperaturen op het hechtmateriaal worden verlaagd.

20 Indien de hoeveelheid bestanddeel (C) meer dan 85 gew.% bedraagt, kunnen de initiële hechtkracht en de hechtkracht onder hoge temperaturen of hoge vochtigheid op het materiaal worden verlaagd.

5. Andere bestanddelen

Indien de samenstelling volgens de onderhavige 25 uitvinding wordt gehard doormiddel van ultraviolette straling kan, indien gewenst, een fotopolymerisatie-initiator hierin ook worden gemengd.

Voorbeelden van de fotopolymerisatie-initiator omvatten benzoïneverbindingen en alkyletherverbindingen hiervan zoals benzoïne, benzoïnemethylether, benzoïneëthylether en benzoïneïsopropylether; 30 acetofenonverbindingen, zoals acetofenon, 2,2-dimethoxi-2-fenylacetofenon, 2,2-di ëthoxi -2-f enyl acetofenon, 1,1-di chl ooracetof enon, 1-hydroxi acetofenon , 1-hydroxi cycl ohexyl fenyl keton en 2-methyl -1- [4- (methyl thi o) f enyl ] -2-morfolino-propaan-l-on; anthrachinonverbindingen, zoals 2-methylanthrachi-non, 2-ethylanthrachinon, 2-tertiair-butylanthrachinon, 1-chloor- 35 anthrachinon en 2-amylanthrachinon; thioxanthonverbindingen, zoals 2,4-dimethylthioxanthon, 2,4-diëthylthioxanthon, 2-chloorthioxanthon en 2,4-d i ï sopropyl th i oxanthon; ketaal verbi nd i ngen, zoal s acetofenond i methyl ketaal en benzyl dimethyl ketaal; monoacylfosfine-oxiden, zoals 2,4,6-trimethylben- 10 1 69 8 1 ( ) 12 zoyl di fenyl fosf i ne-oxi de of bi sacyl fosf i ne-oxi de; benzofenonverbi ndi ngen, zoals benzofenon en xanthonverbindingen.

Deze fotopolymerisatie-initiatoren kunnen alleen of in combinatie met een fotopolymerisatiepromotor van het type benzoëzuur, 5 amine of dergelijke worden toegepast.

De mengverhouding van de fotopolymerisatie-initiator bedraagt bij voorkeur tussen 0,1 gewichtsdeel en 10 gewichtsdelen, beide tot en met, en met name bij voorkeur tussen 1 gewichtsdeel en 8 gewichtsdelen, beide tot en met, per 100 gewichtsdelen van de samenstel-10 ling.

Verder kunnen in de samenstelling volgens de onderhavige uitvinding inactieve bestanddelen worden gemengd, zoals anorganische vulmiddelen, zacht-makendemiddelen, oxidatie-inhibitors, anti-oxidanten, stabilisatiemiddelen, hechtharsen, vloeimiddelen, antischuimmiddelen, 15 weekmakers, kleurmiddelen, pigmenten, behandelingsmiddelen en ultraviolet licht absorberende middelen in hoeveelheden van tot 100 gewichtsdelen per 100 gewichtsdelen van het totaal van de bestanddelen (A), (B), en indien gewenst, (C). Voorbeelden van de hechtharsen omvatten rosinverbindingen, zoals rosinzuur, polymeerachtig rosinzuur en rosinzuurester, terpeenharsen, 20 terpeenfenol harsen, aromatische kool waterstof harsen, al ifatische verzadigde koolwaterstofharsen en aardolieharsen.

6. Methoden van bereiding en toepassing

De bereidingsmethode van de samenstelling volgens de onderhavige uitvinding bezit geen bijzondere beperking. De samenstelling 25 kan worden verkregen door het roeren of mengen van de belangrijke bestanddelen van de onderhavige uitvinding, en indien gewenst, andere bestanddelen, door middel van een gebruikelijke methode.

De hechtsamenstelling volgens de onderhavige uitvinding kan worden toegepast voor het binden van verschillende basismaterialen. 30 Voorbeelden van de basismaterialen omvatten kunststoffen, papier en metal en.

De samenstelling kan in overeenstemming met een gebruikel ijk toegepaste methode worden gebruikt. Hieronder zijn te verstaan een methode waarin de samenstelling wordt bestraald met actieve 35 energiestraling na in een laag te zijn aangebracht op het basismateriaal, en dergelijke.

Voorbeelden van de actieve energiestraling omvatten ultraviolette straling, röntgenstraling en elektronenstraling. Hiervan 101 5981 13 verdient ultraviolette straling met name de voorkeur vanwege de beschikbaarheid van een goedkoop apparaat. Als een lichtbron voor het harden met ultraviolette straling kunnen verschillende bronnen worden toegepast. Bijvoorbeeld kunnen worden genoemd: een onder druk gebrachte 5 of hoge druk kwiklamp, een metaalhalogenidelamp, een xenonlamp, een elektrodeloze ontladingslamp en een kool stofbooglamp. Als een EB-bestralingsapparaat voor het harden door middel van elektronenstraling kunnen verschillende apparaten worden toegepast. Voorbeelden hiervan omvatten apparaten van het type Cockroft-Walton, van het type van de Graaff 10 en apparaten van het type resonantie en de energiestraling bezit een energie in een gebied van bij voorkeur 50 tot 1000 eV en met name bij voorkeur 100 tot 300 eV.

De hechtsamenstelling volgens de onderhavige uitvinding wordt bij voorkeur toegepast voor het binden van platen van dunne laag 15 hechtmaterialen als basismaterialen.

De hechtsamenstelling kan worden toegepast voor het binden van dunne laag hechtmaterialen in overeenstemming met een gebruikelijk toegepaste methode voor het vervaardigen van een laminaat. Bijvoorbeeld kan de volgende methode worden genoemd. De samenstelling wordt 20 namelijk in een laag aangebracht op een eerste dunne laag hechtmateriaal, en indien gewenst, gedroogd. Vervolgens wordt een tweede dunne laag hechtmateriaal hieraan gebonden door bestraling met een actieve energiestraling. Ten minste één van de dunne laag hechtmaterialen moet hier een kunststof film zijn.

25 Voorbeelden van het dunne laag hechtmateriaal omvatten een kunststof film, papier of metalen folie. De kunststof film moet een voor actieve energiestraling doorlaatbare film zijn. De filmdikte kan in overeenstemming met het toe te passen dunne laag hechtmateriaal en het gebruik hiervan worden gekozen maar bedraagt bij voorkeur 0,2 mm of minder. 30 Voorbeelden van kunststoffen van de kunststof film omvatten polyvinylchlo-ridehars, polyvinylideenchloride, cellulosehars, polyetheen, polypropeen, polystyreen, ABS-hars, polyamide, polyester, polycarbonaat, polyurethan, polyvinyl alcohol, etheenvinylacetaatcopolymeer en gechloreerd polypropeen. Voorbeelden van het papier omvatten similipapier, houtvrij papier, 35 kraftpapier, kunst bedekt papier, gegoten bedekt papier, met een machine glanzend gemaakt papier, perkamentpapier, tegen water bestand zijnd papier, cellofaanpapier en gegolfd vezel board. Voorbeelden van de metalen folie omvatten aluminiumfolie.

i 0 1 5S 8 1 14

Het in een laag aanbrengen op het dunne laag hechtmateriaal kan door middel van een gebruikelijk bekende methode tot stand worden gebracht. Voorbeelden hiervan omvatten de methoden door middel van een natuurlijk opbrengorgaan, mesbandopbrengorgaan, drijvend mes, mes 5 over wals, mes op deken, sproeien, onderdompelen, aanraakwals, perswals, omgekeerde wals, luchtblad, gordijnstromingsaanbrengorgaan en ets-aanbrengorgaan. De dikte van de in een laag aan te brengen samenstelling volgens de onderhavige uitvinding kan in overeenstemming worden gekozen met het toe te passen dunne laag hechtmateriaal en het gebruik hiervan, 10 maar de dikte ligt bij voorkeur in het gebied van 0,1 tot 1000 /vm, en met name bij voorkeur 1 tot 50 /vm.

Omdat de gelamineerde film of plaat, verkregen uit de hechtsamenstelling volgens de onderhavige uitvinding, voortreffelijk is op het gebied van hechtkracht onder omstandigheden van hoge temperatuur 15 en hoge vochtigheid, kan deze bij voorkeur worden toegepast als een optische film, zoals een polarisatiefilm en een fase-contrastfilm om te worden toegepast in een vloeibaar kristal-weergave-apparaat en dergelijke.

Voorbeelden

De onderhavige uitvinding zal nader worden beschreven 20 onder toepassing van de volgende voorbeelden en ter vergelijking dienende voorbeelden. Er moet worden opgemerkt dat in elk voorbeeld "delen" betrekking heeft op "gewichtsdelen".

Voorbeelden 1 tot 4

De in de hierna weergegeven tabel 1 beschreven 25 bestanddelen (A), (B) en (C) en de fotopolymerisatie-initiator werden verwarmd onder roeren bij 60 °C gedurende 1 uur om te worden opgelost waardoor steeds een onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling werd verkregen.

101 5981 15

Tabel 1

Voorbeeld Bestanddeel Bestanddeel Bestanddeel Foto-initiator (A)__(B)__(C)____ M1310 UN B-l3) B-24) M5700 THFA Irg TP08) υ 9200AZ) S) 6) 1847) 1 20 80 5 2 15 85 5 5 3 30 30 40 5 4 25 30 15 30 2

In tabel geeft elk getal het aantal delen weer en elke 10 afkorting heeft de volgende betekenis.

1) M1310: op polyester gebaseerd urethanacrylaat, gewichtsgemiddeld molecuul gewicht: ongeveer 5000, Aronix M1310 (merk), in de handel gebracht door Toagosei Co., Ltd;

2) UN9200A: op polycarbonaat gebaseerd urethanacrylaat, 15 gewichtsgemiddeld molecuul gewicht: ongeveer 20.000, Art-resin UN9200A

(merk), in de handel gebracht door Negami Chemical Industrial Co., Ltd; 3) B-l: imide-acrylaat, weergegeven door de volgende formule (6): | n y .....(6) » °

O

4) B-2: imide-acrylaat, weergegeven door de volgende formule (7): i 0 1 S3 8 1 16 5 I F .....(7) \ 10 5) M5700: 2-hydroxi-3-fenoxi propyl acryl aat, AronixM5700 (merk), in de handel gebracht door Toagosei Co., Ltd.: 6) THFA: tetrahydrofurfurylacrylaat, Biscoat #190 (merk), in de handel gebracht door Osaka Organic Chemical Industry Ltd; 7) Irg 184: 1-hydroxi-cyclohexyl-fenyl-keton, Irugacure 15 184 (merk), in de handel gebracht door Ciba Speciality Chemicals Corp; en 8) TPO: 2,4,6-trimethylbenzoyldifenylfosfine-oxide, Lucirine TPO (merk), in de handel gebracht door BASF.

Elk van de resulterende samenstellingen werd in 20 overeenstemming met de volgende onderzoeksmethode geëvalueerd. De resultaten worden weergegeven in tabel 2.

Onderzoeksmethode (1) het bereiden van een monster

De resulterende samenstelling werd in een dikte van 25 10 μηι op een 75 μιη dikke film van tri acetyl cellulose (hierna afgekort als TAC) door middel van een opbrengorgaan van het type staaf in een laag aangebracht.

Een andere TAC-film met een dikte van 75 μηι werd hieraan gebonden door middel van een knijpwals. Vervolgens werd het laminaat 30 herhaaldelijk geleid onder een condensor-metaalhalogenidelamp van 120 W/cm onder een transportsnelheid van 5 m/min op een afstand van 10 cm van de kwiklamp. Aldus werden de films aan elkaar gebonden ter vervaardiging van een gelamineerde film. De resulterende gelamineerde film werd als monster A genomen.

35 Een gelamineerde film werd volgens dezelfde wijze als hiervoor vervaardigd, behalve dat de TAC-film werd veranderd in een 50 μηι dikke polycarbonaatfilm (hierna afgekort als PC). De resulterende gelamineerde film werd als monster B genomen.

101 5981 * 17

De resulterende monsters werden onder de volgende omstandigheden bewaard en vervolgens elk ten aanzien van lostreksterkte en uiterlijk beoordeeld.

Beginstadium: bij kamertemperatuur gedurende 30 minuten; 5 Onderzoek bij hoge temperatuur: bij 80 °C gedurende 500 uren

Onderzoek bij hoge vochtigheid: onder de omstandigheden van 60 °C en een relatieve vochtigheid van 90 % gedurende 500 uren.

(2) Lostreksterkte 10 Elk monster werd onder de hiervoor genoemde omstandighe den onderworpen aan het hoge temperatuuronderzoek en het hoge vochtigheids-onderzoek en vervolgens beoordeeld ten aanzien van de lostreksterkte hiervan onder de volgende omstandigheden onder gebruikmaking van een apparaat voor het meten van de treksterkte.

15 Afmetingen monster: 25 mm x 100 mm

Hoek bij lostrekken: 180 graden

Snelheid bij lostrekken: 200 mm/minuut.

Er moet worden opgemerkt dat in de uitvoeringsvorm waarbij het basismateriaal wordt verbroken vanwege de onvoldoende hoge 20 hechtsterkte hiervan gedurende het meten van de lostreksterkte, deze situatie wordt aangeduid als "matrixbreuk".

(3) Observatie van uiterlijk

Elk monster werd onder de hiervoor genoemde omstandigheden onderworpen aan het hoge temperatuuronderzoek en het hoge vochtigheids-25 onderzoek en vervolgens visueel beoordeeld ten aanzien van het uiterlijk hiervan.

Er moet worden opgemerkt dat de merktekens o, Δ en X de volgende waarden als volgt vertegenwoordigen.

o: geen witworden, geen lostrekken en aldus goed 30 Δ: het witworden is waargenomen X: het witworden is waargenomen en verder is het lostrekken ook waargenomen.

1015981

Tabel 2 18

Voor- Monster Lostreksterkte (gf/inch) Beoordeling van uiterlijk beeld

In het be- Na hoge tem- Na hoge voch- Na hoge tem- Na hoge voch- gin peratuuron- tigheidson- peratuuron- tigheidson- derzoek derzoek derzoek derzoek 1 A 1580 1470 1100 o o 5 2 A Matrixbreuk Matrixbreuk 1210 o o 3 A Matrixbreuk 1540 1440 o o B 1790 1910 1880 o o 4 A Matrixbreuk Matrixbreuk 1560 o o B 1990 2020 1020 o o 10 Ter vergelijking dienende voorbeelden 1 en 2

Onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstellingen werden volgens dezelfde wijze als in de voorbeelden bereid, behalve dat imide-acrylaatverbindingen B’-l, weergegeven door de volgende formule (8), en B’-2, weergegeven door de volgende formule (9), 15 die van het bestanddeel (B) verschillen, werden toegepast, en de in de tabel 3 weergegeven bestanddelen en verhoudingen werden toegepast.

E0 . .<> ...

w .....(,> o 25 N ^ .....(9) 30 / v ' Λ 1 10 1 5981 *· 19

De resulterende samenstellingen werden volgens dezelfde wijze als in voorbeeld 1 beoordeeld. De resultaten worden weergegeven in tabel 4.

5 Tabel 3

Ter vergelij- Bestanddeel Imide-acry- Bestanddeel Foto-initi-king dienend (A) laat (C) ator voorbeeld

M1310 B' -19) B' - 2l0) M5700 THFA Irg TPO

184 1 20 80 5 10 2 20 30 20 30 2

In tabel 3 geeft elk getal het aantal delen weer en elke afkorting heeft dezelfde betekenis als in tabel 1, behalve voor de 15 volgende afkortingen.

9) B’-l: Imide-acrylaat weergegeven door de hiervoor genoemde formule (8) 10) B’-2: Imide-acrylaat weergegeven door de hiervoor genoemde formule (9) 20

Tabel 4

Ter ver- Monster Lostreksterkte (gf/inch) Beoordeling van uiterlijk gelij- king _____ 25 dienend jn het begin Na hoge tem_ ^ hoge voch_ Na hoge tem_ Na hoge yo^.

voor· peratuuron- tigheidson- peratuuron- tigheidson- bee^ derzoek derzoek derzoek derzoek 1 A Matrixbreuk Matrixbreuk 720 o o 2 A Matrixbreuk 1100 630 o o B 1255 900 880 o o 30

Ter vergelijking dienende voorbeelden 3 tot 6 Onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstellingen werden volgens dezelfde manier als in de voorbeelden . 35 bereid, behalve dat de hierna in de tabel 5 weergegeven bestanddelen werden toegepast.

1015981 ·- 20

De resulterende samenstellingen werden volgens dezelfde wijze als in voorbeeld 1 beoordeeld. De resultaten worden weergegeven in tabel 6.

5 Tabel 5

Ter vergelij- Bestanddeel (A) Bestanddeel Imlde-acrylaat Bestanddeel (C) Foto-initiator king dienend (B) voorbeeld ——— r~~~ —— M1310 UN 9200A B-l 8-2 B‘ -2 M5700 TUFA ACM0U> M101“’ Irg 184 3 80 20 5 10 4 30 30 40 5 5 25 15 30 30 5 6 100 5 15 In tabel 5 geeft elk getal het aantal delen weer en elke afkorting bezit dezelfde betekenis als in tabellen 1 en 2, behalve voor de volgende afkortingen.

11) ACM0: acryloylmorforine, ACMO (merk), in de handel gebracht door Kohjin Co., Ltd.

20 12) M101: fenoxiëthoxiëthylacrylaat, Aronix M101 (merk), in de handel gebracht door Toagosei Co., Ltd.

Tabel 6

Ter ver- Monster Lostreksterkte (gf/inch) Beoordeling van uiterlijk 25 gelij- king _______ dienend jn ^ ^gg^ Na h0ge tem- Na hoge voch- Na hoge tem- Na hoge voch- voor" peratuuron- tigheidson- peratuuron- tigheidson- derzoek derzoek derzoek derzoek 30 3 A 105 25 110 X o 4 A Matrixbreuk 35 35 o Δ

B 110 130 30 o X

5 A . 210 230 25 o X

B 455 170 390 ‘o o 6 A Matrixbreuk 25 30 X o 35 10 1 5981 21

Ter vergelijking dienend voorbeeld 7 Een onder toepassing van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling werd bereid volgens dezelfde wijze als in de voorbeelden, behalve dat op polyether gebaseerd urethanacrylaat, zoals 5 hierna weergegeven in tabel 7, welke verbinding verschillend is van het bestanddeel (A), werd toegepast.

De resulterende samenstelling werd volgens dezelfde wijze als in voorbeeld 1 beoordeeld. De resultaten worden weergegeven in tabel 8.

10

Tabel 7

Ter vergelijking dienend Urethanacrylaat Bestanddeel Bestanddeel Foto-initiator voorbeeld (B) (C) M160013) B-l THEA Irg 184 7 30 30 40 5 i5 --

In tabel 7 geeft elk getal het aantal delen weer en elke afkorting heeft dezelfde betekenis als in voorbeelden 1 en 2, behalve voor de volgende afkorting.

20 13) M1600: op polyether gebaseerd urethanacrylaat, gewichtsgemiddeld molecuulgewicht: ongeveer 1000, Aronix M1600 (merk), in de handel gebracht door Toagosei Co., Ltd.

Tabel 8 25 Ter ver- Monster Lostreksterkte (gf/inch) Beoordeling van uiterlijk gelij- king ____ dienend in het hoge tem_ jja hoge VQC|1_ ^ hoge tem_ Na hoge voch_ voor‘ begin peratuuron- tigheidsonder- peratuuronder- tigheidson- 30 beeld der zoek zoek zoek der zoek

3 A 100 110 40 o X

B 1150 1010 100 o Δ 35 Onder toepassing van de hechtsamenstelling volgens de onderhavige uitvinding is het mogelijk de voortreffelijke hechtkracht te handhaven, zelfs onder omstandigheden van hoge temperatuur en hoge 1015981 22 *· vochtigheid. De hechtsamenstelling volgens de onderhavige uitvinding is werkzaam voor het binden van dunne laag hechtmaterialen, zoals verschillende kunststof films. De samenstelling kan bij voorkeur worden toegepast voor het vervaardigen van optische films om te worden toegepast in 5 bijvoorbeeld een vloeibaar kristal-weergave-apparaat of dergelijke.

Hoewel is beschreven wat op dit moment wordt beschouwd als zijnde de bij voorkeur toegepaste uitvoeringsvormen van de onderhavige uitvinding, zal het duidelijk zijn dat verschillende modificaties hierop kunnen worden uitgevoerd en het is beoogd dat de bijgevoegde conclusies 10 dergelijke modificaties volledig omvatten wanneer zij binnen het wezen en de beschermingsomvang van de onderhavige uitvinding vallen.

i ü 1 58 6 1

Claims

1. Onder invloed van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling, omvattende: (A) urethan(meth)acrylaat afgeleid van 5 polyesterpolyol of polycarbonaatpolyol; (B) een verbinding met ten minste een etheenachtig onverzadigde groep samen met ten minste een cyclische imidegroep, weergegeven door de volgende algemene formule (1); en, indien gewenst, (C) een verbinding met ten minste een etheenachtig onverzadigde groep anders dan de bestanddelen (A) en (B): 10 v( N. .....(1) Ά O 20 (waarin Rt en R2 elk onafhankelijk een waterstofatoom of een alkylgroep met 4 of minder kool stofatomen zijn, of R! en R2-geven een verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, weer).

2. Onder invloed van actieve energiestraling hardbare 25 hechtsamenstelling volgens conclusie 1, waarbij het bestanddeel (B) een verbinding is die door de volgende algemene formule (2) wordt weergegeven: . r'vX\ JA | N-f-Rj—orj .....(2) */"< *· O 35 (waarin R, en R? elk onafhankelijk een waterstofatoom of een alkylgroep met 4 of minder koolstofatomen zijn, of Rj en R2 geven een 10 1 5981 * ·»' verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, weer; R3 geeft een rechte keten of vertakte alkyleengroep met 1 tot 6 koolstofatomen weer; R4 geeft een waterstofatoom of een methyl groep weer; en n geeft een geheel getal van 5 1 tot 6 weer).

3. Onder invloed van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling volgens conclusie 1 of 2, waarbij de samenstelling het bestanddeel (A) in een hoeveelheid van 5 tot 50 gew.%, het bestanddeel (B) in een hoeveelheid van 10 tot 95 gew.% en het bestanddeel (C) in een 10 hoeveelheid van 0 tot 85 gew.% omvat.

4. Werkwijze ter vervaardiging van een laminaat, omvattende: het in een laag aanbrengen van een onder invloed van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling op een eerste dunne 15 laag hechtmateriaal, en het binden van een tweede dunne laag hechtmateriaal aan het eerste hechtmateriaal door bestraling met actieve energiestraling, waarbij de onder invloed van actieve energiestraling hardbare hechtsamenstelling omvat: (A) urethan(meth)acrylaat afgeleid van 20 polyesterpolyol of polycarbonaatpolyol; (B) een verbinding met ten minste een etheenachtig onverzadigde groep samen met ten minste een cyclische imidegroep, weergegeven door de volgende algemene formule (1); en, indien gewenst, (C) een verbinding met ten minste een etheenachtig onverzadigde groep anders dan de bestanddelen (A) en (B): 25 30 yN .....( 1 ) V'X o 35 (waarin R, en R2 elk onafhankelijk een waterstofatoom of een alkylgroep met 4 of minder koolstofatomen zijn, of Rj en R2 geven een verzadigde koolwaterstofgroep van een uit 5 of 6 leden bestaande ring, gevormd door binding met elkaar, weer). 10 1 5981