KR101776375B1 - 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법 - Google Patents

피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법 Download PDF

Info

Publication number
KR101776375B1
KR101776375B1 KR1020150037654A KR20150037654A KR101776375B1 KR 101776375 B1 KR101776375 B1 KR 101776375B1 KR 1020150037654 A KR1020150037654 A KR 1020150037654A KR 20150037654 A KR20150037654 A KR 20150037654A KR 101776375 B1 KR101776375 B1 KR 101776375B1
Authority
KR
South Korea
Prior art keywords
gly
ala
leu
asp
glu
Prior art date
Application number
KR1020150037654A
Other languages
English (en)
Other versions
KR20160113377A (ko
KR101776375B9 (ko
Inventor
허란
문준옥
배현원
김형준
송성기
Original Assignee
씨제이제일제당 (주)
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Family has litigation
First worldwide family litigation filed litigation Critical https://patents.darts-ip.com/?family=56919058&utm_source=google_patent&utm_medium=platform_link&utm_campaign=public_patent_search&patent=KR101776375(B1) "Global patent litigation dataset” by Darts-ip is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Application filed by 씨제이제일제당 (주) filed Critical 씨제이제일제당 (주)
Priority to KR1020150037654A priority Critical patent/KR101776375B1/ko
Priority to RU2017134331A priority patent/RU2683208C1/ru
Priority to CN201680002649.4A priority patent/CN106715687B/zh
Priority to JP2017548259A priority patent/JP6625133B2/ja
Priority to HUE16765246A priority patent/HUE064139T2/hu
Priority to BR112017019057-5A priority patent/BR112017019057B1/pt
Priority to US15/557,013 priority patent/US10526586B2/en
Priority to MYPI2017703025A priority patent/MY187636A/en
Priority to DK16765246.0T priority patent/DK3272860T3/da
Priority to PCT/KR2016/002594 priority patent/WO2016148490A1/ko
Priority to EP16765246.0A priority patent/EP3272860B1/en
Priority to ES16765246T priority patent/ES2959213T3/es
Priority to PL16765246.0T priority patent/PL3272860T3/pl
Publication of KR20160113377A publication Critical patent/KR20160113377A/ko
Publication of KR101776375B1 publication Critical patent/KR101776375B1/ko
Application granted granted Critical
Priority to US16/426,453 priority patent/US20190292526A1/en
Priority to JP2019163451A priority patent/JP2020000250A/ja
Publication of KR101776375B9 publication Critical patent/KR101776375B9/ko

Links

Classifications

    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12NMICROORGANISMS OR ENZYMES; COMPOSITIONS THEREOF; PROPAGATING, PRESERVING, OR MAINTAINING MICROORGANISMS; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING; CULTURE MEDIA
    • C12N9/00Enzymes; Proenzymes; Compositions thereof; Processes for preparing, activating, inhibiting, separating or purifying enzymes
    • C12N9/0004Oxidoreductases (1.)
    • C12N9/0008Oxidoreductases (1.) acting on the aldehyde or oxo group of donors (1.2)
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12NMICROORGANISMS OR ENZYMES; COMPOSITIONS THEREOF; PROPAGATING, PRESERVING, OR MAINTAINING MICROORGANISMS; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING; CULTURE MEDIA
    • C12N15/00Mutation or genetic engineering; DNA or RNA concerning genetic engineering, vectors, e.g. plasmids, or their isolation, preparation or purification; Use of hosts therefor
    • C12N15/09Recombinant DNA-technology
    • C12N15/63Introduction of foreign genetic material using vectors; Vectors; Use of hosts therefor; Regulation of expression
    • C12N15/74Vectors or expression systems specially adapted for prokaryotic hosts other than E. coli, e.g. Lactobacillus, Micromonospora
    • C12N15/77Vectors or expression systems specially adapted for prokaryotic hosts other than E. coli, e.g. Lactobacillus, Micromonospora for Corynebacterium; for Brevibacterium
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12PFERMENTATION OR ENZYME-USING PROCESSES TO SYNTHESISE A DESIRED CHEMICAL COMPOUND OR COMPOSITION OR TO SEPARATE OPTICAL ISOMERS FROM A RACEMIC MIXTURE
    • C12P13/00Preparation of nitrogen-containing organic compounds
    • C12P13/04Alpha- or beta- amino acids
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12PFERMENTATION OR ENZYME-USING PROCESSES TO SYNTHESISE A DESIRED CHEMICAL COMPOUND OR COMPOSITION OR TO SEPARATE OPTICAL ISOMERS FROM A RACEMIC MIXTURE
    • C12P13/00Preparation of nitrogen-containing organic compounds
    • C12P13/04Alpha- or beta- amino acids
    • C12P13/08Lysine; Diaminopimelic acid; Threonine; Valine
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12YENZYMES
    • C12Y102/00Oxidoreductases acting on the aldehyde or oxo group of donors (1.2)
    • C12Y102/01Oxidoreductases acting on the aldehyde or oxo group of donors (1.2) with NAD+ or NADP+ as acceptor (1.2.1)
    • C12Y102/01051Pyruvate dehydrogenase (NADP+) (1.2.1.51)
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12YENZYMES
    • C12Y102/00Oxidoreductases acting on the aldehyde or oxo group of donors (1.2)
    • C12Y102/04Oxidoreductases acting on the aldehyde or oxo group of donors (1.2) with a disulfide as acceptor (1.2.4)
    • C12Y102/04001Pyruvate dehydrogenase (acetyl-transferring) (1.2.4.1)
    • C12R1/15
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C12BIOCHEMISTRY; BEER; SPIRITS; WINE; VINEGAR; MICROBIOLOGY; ENZYMOLOGY; MUTATION OR GENETIC ENGINEERING
    • C12RINDEXING SCHEME ASSOCIATED WITH SUBCLASSES C12C - C12Q, RELATING TO MICROORGANISMS
    • C12R2001/00Microorganisms ; Processes using microorganisms
    • C12R2001/01Bacteria or Actinomycetales ; using bacteria or Actinomycetales
    • C12R2001/15Corynebacterium

Abstract

본 발명은 신규한 피루브산 디하이드로게나아제(pyruvate dehydrogenase) 변이체, 상기 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물 및 상기 미생물을 이용하여 L-아미노산을 생산하는 방법에 관한 것이다.

Description

피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 L-아미노산 생산 방법{Pyruvate dehydrogenase variants, a microorganism comprising the same and a method for producing L-amino acid using the same}
본 발명은 신규한 피루브산 디하이드로게나아제(pyruvate dehydrogenase) 변이체, 상기 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물 및 상기 미생물을 이용하여 L-아미노산을 생산하는 방법에 관한 것이다.
PDHC(pyruvate dehydrogenase multienzyme complex)는 해당과정에서 생성되는 피루브산(pyruvate)을 아세틸-CoA(acetyl-CoA)로 전환하는 역할을 수행하는 효소로서, TCA 경로로의 탄소유입을 결정하는 중요한 효소이다. PDHC는 피루브산 디하이드로게나아제(Pyruvate dehydrogenase, E1p), 다이하이드로리포아미드 아세틸트랜스퍼라아제(Dihydrolipoamide acetyltransferase, E2p), 다이하이드로리포아미드 디하이드로게나아제(dihydrolipoamide dehydrogenase, E3p)로 구성된다. 그 중, E1p 효소는 aceE 유전자에 의해 암호화된다. 상기 aceE 유전자 결손 및 약화에 따른 L-라이신 생산 균주에서의 L-라이신 생산 변화에 대해서는 알려진 바 있으나(Blombach et al., Appl. Microbiol. Biotechnol., 76:615, 2007; Buchholz J et al., Appl Environ Microbiol., 79(18):5566-75, 2013), L-아미노산 생산능을 높일 수 있는 E1p 변이체에 대해서는 보고된 바 없다.
이러한 배경 하에 본 발명자들은 고농도의 L-아미노산 생산에 사용할 수 있는 E1p 변이체 및 이를 이용한 미생물을 개발하고자 예의 노력한 결과, E1p 변이체를 개발하였고, 상기 변이체를 포함하는 미생물로부터 고수율로 L-아미노산을 생산할 수 있음을 확인하고, 본 발명을 완성하였다.
본 발명의 하나의 목적은 신규 피루브산 디하이드로게나아제(pyruvate dehydrogenase) 변이체를 제공하는 것이다.
본 발명의 다른 목적은 상기 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드를 제공하는 것이다.
본 발명의 또 다른 목적은 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물을 제공하는 것이다.
본 발명의 또 다른 목적은 (a) 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물을 배지에서 배양하여 L-아미노산을 생산하는 단계; 및 (b) 상기 미생물 또는 배지로부터 L-아미노산을 회수하는 단계를 포함하는, L-아미노산을 생산하는 방법을 제공하는 것이다.
본 발명을 구현하는 하나의 양태는, 서열번호 1에서 190번 내지 205번 아미노산 부위 또는 415번 내지 440번 아미노산 부위에 하나 이상의 아미노산 변이를 가지는, 피루브산 디하이드로게나아제(pyruvate dehydrogenase) 변이체이다.
본 발명에서 용어, "피루브산 디하이드로게나아제(pyruvate dehydrogenase)"는 PDHC(pyruvate dehydrogenase multienzyme complex)를 구성하는 효소 중 하나로, 피루브산의 아세틸-CoA로의 전환에 관여한다. 본 발명에서 상기 피루브산 디하이드로게나아제는 당해 활성을 가지는 한 특별히 제한되지 않으나, 코리네박테리움 속 미생물, 구체적으로는 코리네박테리움 글루타미쿰 유래의 피루브산 디하이드로게나아제일 수 있으나, 이에 제한되는 것은 아니다. 예를 들어, 상기 피루브산 디하이드로게나아제는 서열번호 1의 아미노산 서열 및 이와 80%이상, 구체적으로는 90%이상, 더욱 구체적으로는 95%이상, 보다 더욱 구체적으로는 97%이상의 상동성을 갖는 아미노산 서열일 수 있다. 상기 서열번호 1의 아미노산 서열을 가지는 E1p 단백질은 서열번호 2의 폴리뉴클레오티드 서열을 가지는 aceE 유전자에 의해 코딩되는 것일 수 있으며, 이에 제한되는 것은 아니다. 또한 상기 서열과 상동성을 갖는 서열로서 실질적으로 서열번호 1의 효소와 동일하거나 상응하는 생물학적 활성을 갖는 아미노산 서열이라면, 일부 서열이 결실, 변형, 치환 또는 부가된 아미노산 서열을 갖는 경우도 역시 본 발명의 범주에 포함됨은 자명하다. 본 발명에서 피루브산 디하이드로게나아제를 코딩하는 폴리뉴클레오티드 서열이라면 본 발명의 범주에 포함될 수 있다. 예를 들어, 상기 서열번호 2의 폴리뉴클레오티드 서열 및 이와 80%이상, 구체적으로는 90%이상, 더욱 구체적으로는 95%이상, 보다 더욱 구체적으로는 97%이상의 상동성을 갖는 폴리뉴클레오티드 서열일 수 있다. 또한, 상기 효소를 코딩하는 폴리뉴클레오티드 서열은 코돈의 축퇴성(degeneracy)으로 인하여 또는 상기 효소를 발현시키고자 하는 생물에서 선호되는 코돈을 고려하여, 코딩영역으로부터 발현되는 효소의 아미노산 서열을 변화시키지 않는 범위 내에서 코딩영역에 다양한 변형이 이루어질 수 있다.
본 발명에 따른 피루브산 디하이드로게나아제 변이체는 서열번호 1에서 190번 내지 205번 아미노산 부위 또는 415번 내지 440번 아미노산 부위에 1 이상, 2 이상, 3 이상, 4 이상, 5 이상, 6 이상, 7 이상, 8 이상, 9 이상 또는 10 이상의 아미노산 변이를 가질 수 있다.
여기서, 상기 본 발명에 따른 피루브산 디하이드로게나아제 변이체는 서열번호 1에서 190번 내지 205번 아미노산 부위에서 1 이상, 2 이상, 3 이상 또는 4 이상의 아미노산 변이를 가지는 것일 수 있다. 구체적으로, 상기 서열번호 1의 190번 내지 205번 아미노산 부위에서 변이되는 아미노산은 190번, 195번, 199번 및 201번 아미노산으로 이루어진 군으로부터 선택되는 것일 수 있으나, 이에 제한되는 것은 아니다.
상기 서열번호 1의 190번 내지 205번 아미노산 부위에서의 아미노산 변이는, 상기 190번 내지 205번 아미노산 부위의 하나 이상의 아미노산이 다른 종류의 아미노산으로 치환되는 것일 수 있으며, 보다 더 구체적으로는 190번, 195번, 199번 및 201번 아미노산 중 하나 이상의 아미노산이 다른 종류의 아미노산으로 치환되는 것일 수 있으며, 더 구체적으로는 190번 글루탐산에서 발린으로의 치환(E190V), 195번 글루타민에서 히스티딘으로의 치환(Q195H), 199번 프롤린에서 세린으로의 치환(P199S) 및 201번 타이로신에서 알라닌으로의 치환(Y201A)으로 이루어진 군으로부터 선택되는 것일 수 있으나, 특별히 이에 제한되는 것은 아니다.
또한, 상기 본 발명에 따른 피루브산 디하이드로게나아제 변이체는 415번 내지 440번 부위에 1 이상, 2 이상, 3 이상, 4 이상, 5 이상 또는 6 이상의 아미노산 변이를 가질 수 있다. 구체적으로, 상기 서열번호 1의 415번 내지 440번 아미노산 부위에서 변이되는 아미노산은 418번, 428번, 432번, 435번 및 438번 아미노산으로 이루어진 군으로부터 선택된 것일 수 있다.
상기 서열번호 1의 415번 내지 440번 아미노산 부위에서의 아미노산 변이는 상기 415번 내지 440번 아미노산 부위 중 하나 이상의 아미노산이 다른 종류의 아미노산으로 치환되는 것일 수 있으며, 구체적으로는 418번, 428번, 432번, 435번 및 438번 아미노산 중 하나 이상의 아미노산이 다른 종류의 아미노산으로 치환되는 것일 수 있으며, 보다 더 구체적으로는 418번 타이로신에서 히스티딘으로의 치환(Y418H), 428번 아스파라긴에서 알라닌으로의 치환(N428A), 432번 글루타민에서 글루탐산으로의 치환(Q432E), 432번 글루타민에서 알라닌으로의 치환(Q432A), 435번 라이신에서 알라닌으로의 치환(K435A) 및 438번 류신에서 프롤린으로의 치환(L438P)으로 이루어진 군으로부터 선택되는 것일 수 있으나, 특별히 이에 제한되는 것은 아니다.
보다 구체적으로, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체는 서열번호 14 내지 33으로 이루어진 군으로부터 선택된 아미노산 서열을 가질 수 있다.
상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체는 서열번호 14 내지 33으로 기재된 아미노산 서열을 가지는 단백질뿐만 아니라, 80% 이상, 구체적으로는 90% 이상, 보다 구체적으로는 95% 이상, 보다 더욱 구체적으로는 99% 이상의 상동성을 가지는 변이체로서, 실질적으로 야생형에 비하여 피루브산 디하이드로게나아제 활성이 저해된 것이라면 제한없이 포함될 수 있다. 이러한 상동성을 갖는 서열로서 실질적으로 서열번호 14 내지 33으로 기재된 아미노산 서열을 가지는 단백질과 동일하거나 상응하는 생물학적 활성을 갖는 아미노산 서열이라면, 일부 서열이 결실, 변형, 치환 또는 부가된 아미노산 서열을 갖는 경우도 본 발명의 범위에 포함됨은 자명하다.
본 발명에서 용어, "상동성"은 두 개의 폴리뉴클레오티드 또는 폴리펩타이드 모이티 사이의 동일성의 퍼센트를 말한다. 하나의 모이티로부터 다른 하나의 모이티까지의 서열 간 상동성은 알려진 당해 기술에 의해 결정될 수 있다. 예를 들면, 상동성을 서열정보를 정렬하고 용이하게 입수 가능한 컴퓨터 프로그램을 이용하여 두 개의 폴리뉴클레오티드 분자 또는 두 개의 폴리펩티드 분자 간의 서열 정보를 직접 정렬하여 결정될 수 있다. 상기 컴퓨터 프로그램은 BLAST(NCBI), CLC Main Workbench (CLC bio), MegAlignTM(DNASTAR Inc) 등 일 수 있다. 또한, 폴리뉴클레오티드 간 상동성은 상동 영역 간의 안정된 이중가닥을 이루는 조건하에서 폴리뉴클레오티드를 혼성화한 후, 단일-가닥-특이적 뉴클레아제로 분해시켜 분해된 단편의 크기를 결정함으로써 결정할 수 있다.
본 발명의 또 하나의 양태는 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드를 제공하는 것이다.
상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체에 대해서는 앞서 설명한 바와 같다. 구체적으로, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 폴리뉴클레오티드는 서열번호 14 내지 33으로 기재된 아미노산 서열을 가지는 단백질을 코딩하는 폴리뉴클레오티드라면 본 발명에 범주에 포함될 수 있다. 이뿐만 아니라, 상기 폴리뉴클레오티드 서열에 80% 이상, 구체적으로는 90% 이상, 보다 구체적으로는 95% 이상, 보다 더욱 구체적으로는 99% 이상의 상동성을 가지는 폴리뉴클레오티드일 수 있다.
본 발명에서 용어, "폴리뉴클레오티드"는 뉴클레오티드 단위체가 공유결합에 의하여 길게 사슬 모양으로 이어진 뉴클레오티드의 중합체로, 일반적으로 일정한 길이 이상의 DNA 또는 RNA 가닥을 의미하며 본 발명에서는 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드를 의미한다. 상기 폴리뉴클레오티드는 유전 암호의 축퇴성(genetic code degeneracy)에 기인하여 동일한 아미노산 서열을 코딩하는, 다양한 뉴클레오티드 서열을 가질 수 있다. 또한, 숙주세포의 종류에 따라 발현을 최적화하기 위하여 코돈-최적화된 서열을 가질 수 있다.
본 발명의 구체적인 또 하나의 양태는 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물이다.
구체적으로 상기 미생물은 돌연변이에 의해 상기 피루브산 디하이드로게나제 변이체를 포함하거나, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드를 포함하는 벡터에 의해 형질전환된 것일 수 있다.
본 발명에서 용어, "벡터"는 숙주 세포로 염기의 클로닝 및/또는 전이를 위한 임의의 매개물을 말한다. 벡터는 다른 DNA 단편이 결합하여 결합된 단편의 복제를 가져올 수 있는 복제단위(replicon)일 수 있다. "복제단위"란 생체 내에서 DNA 복제의 자가 유닛으로서 기능하는, 즉, 스스로의 조절에 의해 복제가능한, 임의의 유전적 단위(예를 들면, 플라스미드, 파지, 코스미드, 염색체, 바이러스)를 말한다. 본 발명에 있어서 벡터는 숙주 중에서 복제 가능한 것이면 특별히 한정되지 않으며 당업계에 알려진 임의의 벡터를 이용할 수 있다. 상기 재조합 벡터의 제작에 사용된 벡터는 천연 상태이거나 재조합된 상태의 플라스미드, 코스미드, 바이러스 및 박테리오파지일 수 있다. 예를 들어, 파지 벡터 또는 코스미드 벡터로서 pWE15, M13, λEMBL3, λEMBL4, λFIXII, λDASHII, λZAPII, λgt10, λgt11, Charon4A, 및 Charon21A 등을 사용할 수 있으며, 플라스미드 벡터로서 pDZ 벡터, pBR계, pUC계, pBluescriptII계, pGEM계, pTZ계, pCL계 및 pET계 등을 사용할 수 있다. 사용 가능한 벡터는 특별히 제한되는 것이 아니며 공지된 발현 벡터를 사용할 수 있다. 구체적으로는 pDZ (한국 등록특허 제0924065호; 본원 발명에서 전체로서 인용되어 포함된다.)가 사용될 수 있으나, 이에 한정되지 않는다.
본 발명에서 용어, "형질전환"은 유전자를 숙주세포 내에 도입하여 숙주세포 내에서 발현시킬 수 있도록 하는 것이며, 형질전환된 유전자는 숙주세포 내에서 발현될 수 있으면 숙주세포의 염색체 내 삽입 또는 염색체 외에 위치하고 있는 것이든 제한하지 않고 포함될 수 있다.
상기 유전자는 자체적으로 발현되는데 필요한 모든 요소를 포함하는 폴리뉴클레오티드 구조체인 발현 카세트(expression cassette)의 형태로 숙주세포에 도입될 수 있다. 상기 발현 카세트는 통상 상기 유전자에 작동 가능하게 연결되어 있는 프로모터, 전사종결신호, 리보좀 결합부위 및 번역종결신호를 포함한다. 상기 발현 카세트는 자체 복제가 가능한 발현 벡터 형태일 수 있다. 또한, 상기 유전자는 그 자체 또는 폴리뉴클레오티드 구조체의 형태로 숙주세포에 도입되어 숙주세포에서 발현에 필요한 서열과 작동 가능하게 연결되어 있는 것일 수도 있으나 이에 제한되지 않는다.
상기 미생물은 당해 피루브산 디하이드로게나아제 변이체 활성을 가지는 단백질을 포함하거나 당해 당백질이 발현되도록 형질전환이 된다면 원핵 미생물 및 진핵 미생물 어느 것이나 포함될 수 있다. 예를 들면, 에스케리키아 (Escherichia) 속, 어위니아 (Erwinia) 속, 세라티아 (Serratia) 속, 프로비덴시아 (Providencia) 속, 엔테로박테리아(Enterobacteria) 속, 살모넬라 (Salmonella) 속, 스트렙토마이세스(Streptomyces) 속, 슈도모나스(Pseudomonas) 속, 브레비박테리움(Brevibacterium) 속 또는 코리네박테리움(Corynebacterium) 속 등의 미생물 균주가 포함될 수 있다. 구체적으로는, 코리네박테리움 속에 속하는 미생물이고, 보다 구체적으로는 코리네박테리움 글루타미쿰(Corynebacterium glutamicum)일 수 있으나, 이에 한정되지 않는다.
또한, 본 발명의 피루브산 디하이드로게나아제 변이체 단백질이 L-아미노산 생산능을 갖는 미생물에 포함되는 경우, 야생형 피루브산 디하이드로게나아제 단백질을 포함하는 미생물에 비하여 세포의 성장을 크게 저해하지 않고 L-아미노산의 생산능을 향상시킬 수 있다.
본 발명에서 용어, "L-아미노산"은 각종 탄소원으로부터 피루브산(Pyruvate)을 거쳐 생산될 수 있는 모든 L-아미노산을 포함하며, 구체적으로는 생합성 경로 상에 파이루베이트를 아세틸코에이(acetyl CoA)로 전환하는 단계를 거치지 않는 L-아미노산일 수 있다. 보다 구체적으로는 L-라이신, L-쓰레오닌, L-메티오닌, L-이소루신, L-발린, L-류신, 또는 L-알라닌이 포함되며, 보다 더욱 구체적으로는 L-라이신 또는 L-발린일 수 있다.
상기 L-아미노산을 생산하는 미생물은 L-아미노산을 생물체 내에서 생산할 수 있는 원핵 또는 진핵 미생물 균주를 모두 포함하며, 그 예로 적용될 수 있는 미생물의 종류는 상기 기술한 바와 같다. 상기 L-아미노산을 생산하는 미생물은 L-아미노산 생산능을 갖는다면 미생물의 종류에 대해 제한없이 포함하며, 야생형 균주 및 재조합 균주의 형태를 모두 포함할 수 있다.
예를 들어, L-라이신 생산능을 가질 수 있는 코리네박테리움 속 미생물은 L-라이신 유사체에 내성을 갖는 변이주가 되거나 L-라이신 생합성 관련 단백질의 활성이 비변이 균주에 비하여 강화되도록 변형된 것일 수 있다. 구체적으로, L-라이신 생합성 관련 유전자 1종 이상의 발현을 향상시키는 경우, 이러한 발현 향상은 유전자 증폭, 프로모터 또는 개시코돈과 같은 서열의 교체 혹은 변형, 발현의 향상을 위한 변이의 도입 등으로 달성될 수 있으나, 이에 제한되지 않는다.
또한, L-라이신 생합성 관련 유전자의 예로서는, L-라이신 생합성 경로 상에 위치하는 유전자를 들 수 있으며, 구체적으로 디하이드로디피콜린산 신타제 유전자(dapA), 아스파르토 키나제 유전자(lysC), 디하이드로디피콜린산 리덕타제 유전자(dapB), 디아미노피멜산 데카르복실라제 유전자(lysA), 디아미노피멜산 데하이드로게나제 유전자(ddh), 포스포에놀피루브산 카르복실라제 유전자(ppc), 아스파르테이트 세미알데히드 데하이드로게나제 유전자(asd), 아스파르타제 유전자(aspB), 파이루베이트 카르복실라제(Pyc)를 들 수 있지만, 이들에 한정되지 않는다. 또한, 펜토스 포스페이트 경로 상에 존재하는 트랜스케토라제(tkt) 등을 들 수 있으나, 이에 한정되지 않는다.
한편, 상기 L-라이신 생산능을 가질 수 있는 코리네박테리움 속 미생물은 L-라이신 생산과 관련된 당업계에 공지된 변이를 포함하도록 함으로써 L-라이신 생산능을 나타낼 수 있으나, 이에 제한되지 않는다.
L-쓰레오닌 생산능을 갖는 미생물은, 특별히 이에 제한되지는 않으나, 메티오닌 요구성, 쓰레오닌 유사체에 대한 내성, 라이신 유사체에 대한 내성, 이소루이신 유사체에 대한 내성 또는/및 메티오닌 유사체에 대한 내성을 갖는 미생물일 수 있다. 메티오닌 유사체는 예를 들면, D,L- 에티오닌, 노르루이신, α-메틸메티오닌, 및 L-메티오닌-D,L-술폭시민으로 구성된 군으로부터 선택되는 하나 이상의 화합물일 수 있고, 쓰레오닌 유사체는 α-아미노-β-히드록시 발레르산 및 D,L-쓰레오닌 히드록사메이트로 구성된 군으로부터 선택되는 하나 이상의 화합물일 수 있으며, 라이신 유사체는 S-(2- 아미노에틸)-L-시스테인 및 δ-메틸-L-라이신으로 구성된 군으로부터 선택되는 하나 이상의 화합물일 수 있다. 또한, L-쓰레오닌 생산능을 갖는 미생물은 L-쓰레오닌 생합성 중간체인 옥살로아세테이트(OAA)를 포스포에놀파이루베이트(PEP)로 전환하는데 관여하는 PckA 단백질의 활성이 약화 또는 불활성화된 미생물, 또는 옥살로아세테이트로부터 아스파테이트로 전환하는 lysC 유전자를 억제하는 TyrR가 약화 또는 불활성화된 미생물, 또는 포도당 유입에 관여하는 galP 유전자의 발현을 억제하는 GalR이 약화 또는 불활성화된 미생물을 포함할 수 있으나, 이에 제한되지 않는다.
L-이소루신 생산능을 갖는 미생물은, L-이소루신 또는 이의 유도체에 대해 내성을 가진 미생물이거나 L-이소루신 또는 이의 유도체에 의한 피드백 저해가 해제되도록 유전자 조작된 것일 수 있다. 상기 L-이소루신의 유도체의 예로는 4-티아이소루신(4-thiaisoleucine, thiaile) 또는 이소루신-하이드록사메이트(isoleucine-hydroxamate, ileHx)을 들 수 있으나, 이에 제한되지 않는다.
L-발린 생산능을 갖는 미생물은, L-발린 또는 이의 유도체에 내성을 가지는 미생물이거나 L-발린의 생합성 경로 상의 효소가 L-발린 또는 이의 유도체에 의한 피드백이 해제되도록 유전자 조작된 미생물일 수 있다. 그 예로 L-발린에 대한 피드백 저해가 해제된, 아세토하이드록시산 신타아제 변이체를 포함하는 미생물을 들 수 있으나, 이에 제한되지 않는다. 또한, 상기 미생물은 L-발린 오페론의 발현이 강화되도록 변이된 것일 수 있으며, 그 예로 L-발린 오페론의 조절 부위 내의 리더펩티드를 암호화하는 폴리뉴클레오티드 서열 전체 또는 일부가 결손되어 L-발린 오페린의 발현이 강화(대한민국 공개특허 제10-2014-0111421호; 명세서 전체가 참고자료로서 포함될 수 있으나, 이에 제한되지 않음) 된 것일 수 있다.
본 발명의 구체적인 또 하나의 양태는 (a) 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는 L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물을 배지에서 배양하여 L-아미노산을 생산하는 단계; 및 (b) 상기 미생물 또는 배지로부터 L-아미노산을 회수하는 단계를 포함하는, L-라이신을 생산하는 방법이다.
상기 L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물 등에 대해서는 앞서 설명한 바와 같다.
본 발명에서 용어, "배양"은 상기 미생물을 적당히 인공적으로 조절한 환경조건에서 생육시키는 것을 의미한다. 본 발명의 배양과정은 당업계에 알려진 적당한 배지와 배양조건에 따라 이루어질 수 있다. 구체적인 배양 온도, 배양 시간 및 배지의 pH 등의 조건은 당업자의 일반적인 지식 또는 종래에 공지된 방법에 따라서 수행될 수 있으며, 이에 따라 적절하게 조절될 수 있다. 구체적으로는 이들 공지된 배양 방법은 문헌[Chmiel; Bioprozesstechnik 1. Einfuhrung indie Bioverfahrenstechnik(Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, 1991), 및 Storhas; Bioreaktoren und periphere Einrichtungen(Vieweg Verlag, Braunschweig / Wiesbaden, 1994)]에 상세히 기술되어 있다. 또한, 배양 방법에는 회분식 배양(batch culture), 연속식 배양(cintinuous culture) 및 유가식 배양(fed-batch culture)이 포함될 수 있으며, 구체적으로는 배치 공정 또는 주입 배치 또는 반복 주입 배치 공정(fed batch or repeated fed batch process)에서 연속식으로 배양할 수 있으나, 이에 제한되는 것은 아니다.
배양에 사용되는 배지는 적절한 방식으로 특정 균주의 요건을 충족해야 한다. 상기 배지에서 사용될 수 있는 탄소원으로는 포도당, 사카로즈, 락토즈, 프락토즈, 말토즈, 전분, 셀룰로즈와 같은 당 및 탄수화물, 대두유, 해바라기유, 피마자유, 코코넛유 등과 같은 오일 및 지방, 팔미트산, 스테아린산, 리놀레산과 같은 지방산, 글리세롤, 에탄올과 같은 알코올, 아세트산과 같은 유기산 등이 포함될 수 있으나, 이에 제한되는 것은 아니다. 이들 물질은 개별적으로 또는 혼합물로서 사용될 수 있으며, 이에 한정되지 않는다. 사용될 수 있는 질소원으로는 펩톤, 효모 추출물, 육즙, 맥아 추출물, 옥수수 침지액, 대두밀 및 요소 또는 무기 화합물, 예를 들면 황산암모늄, 염화암모늄, 인산암모늄, 탄산암모늄 및 질산암모늄 등이 포함될 수 있고, 질소원 또한 개별적으로 또는 혼합물로서 사용할 수 있으며, 이에 한정되지 않는다. 사용될 수 있는 인원으로는 인산이수소칼륨 또는 인산수소이칼륨 또는 상응하는 나트륨-함유 염 등이 포함될 수 있으며, 이에 한정되지 않는다. 또한, 배양 배지는 성장에 필요한 황산마그네슘 또는 황산철과 같은 금속염을 함유할 수 있다. 마지막으로, 상기 물질에 더하여 아미노산 및 비타민과 같은 필수 성장 물질이 사용될 수 있다. 또한, 배양 배지에 적절한 전구체들이 사용될 수 있다. 상기된 원료들은 배양과정에서 배양물에 적절한 방식에 의해 회분식으로 또는 연속식으로 첨가될 수 있으나 이에 한정되지 않는다.
또한, 배양 중에 수산화암모늄, 수산화칼륨, 암모니아, 인산 및 황산과 같은 화합물을 배양물에 적절한 방식으로 첨가하여, 배양물의 pH를 조정할 수 있다. 배양 중에는 지방산 폴리클리콜 에스테르와 같은 소포제를 사용하여 기포 생성을 억제할 수 있다. 또한 배양물의 호기 상태를 유지하기 위하여, 배양물 내로 산소 또는 산소 함유 기체를 주입하거나 혐기 및 미호기 상태를 유지하기 위해 기체의 주입 없이 혹은 질소, 수소 또는 이산화탄소 가스를 주입할 수 있다. 배양물의 온도는 보통 27℃ 내지 37℃, 구체적으로는 30℃ 내지 35℃이다. 배양기간은 원하는 유용 물질의 생성량이 수득될 때까지 계속 될 수 있으며, 구체적으로는 10 내지 100시간일 수 있다. L-아미노산은 배양 배지 중으로 배출되거나, 미생물 중에 포함되어 있을 수 있다.
또한, 본 발명의 L-아미노산을 생산하는 방법에는 배양된 미생물 또는 배양 배지로부터 L-아미노산을 회수하는 방법은 당업계에 널리 알려져 있다. 상기 L-아미노산 회수 방법에는, 여과, 음이온 교환 크로마토그래피, 결정화 및 HPLC 등이 사용될 수 있으나, 이들 예에 한정되는 것은 아니다.
본 발명의 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 통해 당해 활성이 약화된 효소를 얻을 수 있다. 이와 같이 활성이 약화된 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는 균주를 이용하면, 야생형 피루브산 디하이드로게나아제 단백질을 포함하는 L-아미노산 생산 균주에 비하여 L-아미노산을 생산하면 높은 효율로 생산할 수 있다. 또한, 상기 균주를 이용하는 경우에는 피루브산 디하이드로게나아제 결손 균주와 달리, 상기 균주의 성장을 거의 저해하지 않으면서도 L-아미노산의 효과적인 생산을 가져올 수 있다. 예를 들어, 라이신은 동물사료의 필수 아미노산으로 산업적으로 대량 생산이 요구되는 바, 본 발명과 같이 높은 효율로 L-라이신을 생산하면 사료 제조의 비용의 절감 효과도 얻을 수 있다.
이하 본 발명을 실시예를 통하여 보다 상세하게 설명한다. 그러나, 이들 실시예는 본 발명을 예시적으로 설명하기 위한 것으로 본 발명의 범위가 이들 실시예에 한정되는 것은 아니다.
실시예 1: 인공돌연변이법을 이용한 E1p 변이 라이브러리 제작
본 실시예에서는 변이형 E1p를 획득하기 위하여 하기의 방법으로 염색체 내 1차 교차삽입용 벡터 라이브러리를 제작하였다. 코리네박테리움 글루타미쿰 ATCC13032 유래의 E1p(서열번호 1)를 암호화하는 aceE 유전자(서열번호 2)를 대상으로 Error-prone PCR 법을 수행하여 염기치환변이가 무작위적으로 도입된 aceE 유전자 변이체(2852bp)들을 획득하였다. Error-prone PCR은 GenemorphII Random Mutagenesis Kit(Stratagene)을 사용하여 수행하였으며, 코리네박테리움 글루타미쿰 ATCC13032 게놈 DNA를 주형으로 프라이머 1(서열번호 3) 및 프라이머 2(서열번호 4)를 사용하였다.
프라이머 1(서열번호 3): 5'-TGGGA CCGGG AAACC GGG-3'
프라이머 2(서열번호 4): 5'-GATTT ATCTG TCCCT TGA-3'
증폭된 유전자 단편 내에 변이가 1kb당 0 내지 3.5개가 도입되도록 하였으며, PCR 조건은 변성 96℃, 30초; 어닐링 53℃, 30초; 및 중합반응 72℃, 2분을 30회 반복하였다.
증폭된 유전자 단편을 pCR2.1-TOPO TA 클로닝 키트(Invitrogen)를 이용하여 pCR2.1-TOPO 벡터(이하 'pCR2.1')에 연결하였고, 대장균 DH5α에 형질전환하여 카나마이신(25mg/L)이 포함된 LB 고체배지에 도말하였다. 형질전환된 콜로니 20종을 선별한 후 플라스미드를 획득하여 폴리뉴클레오티드 서열을 분석한 결과 1.4 mutations/kb 빈도로 서로 다른 위치에 변이가 도입된 것을 확인하였다. 약 20,000개의 형질전환된 대장균 콜로니를 취하여 플라스미드를 추출하였고, 이를 pCR2.1-aceE(mt) 라이브러리로 명명하였다.
또한, 대조군으로 사용하기 위한 야생형의 aceE 유전자를 갖는 플라스미드를 제작하였다. 프라이머 1(서열번호 3) 및 프라이머 2(서열번호 4)를 이용하여 코리네박테리움 글루타미쿰 ATCC13032 게놈 DNA를 주형으로 상기와 같은 조건으로 PCR하였다. 중합효소는 PfuUltra High-Fidelity DNA 중합효소(Stratagene)를 사용하였다. 제작된 플라스미드를 pCR2.1-aceE(WT)으로 명명하였다.
실시예 2: aceE 결손 균주 제작
KCCM11016P(상기 미생물은 KFCC10881로 공개되었다가, 부다페스트 조약하인 국제기탁기관에 재기탁되어, KCCM11016P로 기탁번호를 부여받았음, 한국 등록특허 제10-0159812호) 균주를 모균주로 하여 pCR2.1-aceE(mt) 라이브러리를 도입하기 위한 aceE 결손 균주를 제작하였다.
aceE 결손 벡터를 제작하기 위하여 야생형 코리네박테리움 글루타미쿰 ATCC13032의 염색체를 주형으로 하여 프라이머 3(서열번호 5) 및 프라이머 4(서열번호 6), 프라이머 5(서열번호 7) 및 프라이머 6(서열번호 8)을 이용하여 PCR을 수행하였다.
프라이머 3(서열번호 5): 5'-GCAGG TCGAC TCTAG ATGCG ATTCG CGTCA AACGT G-3'
프라이머 4(서열번호 6): 5'-GTCCC TTGAG GTGAT GTGAA TCCAT CCACT-3'
프라이머 5(서열번호 7): 5'-AGTGG ATGGA TTCAC ATCAC CTCAA GGGAC-3'
프라이머 6(서열번호 8): 5'-CCGGG GATCC TCTAG ACGAA GCGCC GTGAG CAATT C-3'
PCR 조건은 95℃에서 5분간 변성 후, 95℃ 30초 변성, 55℃ 30초 어닐링, 72℃ 30초 중합을 30회 반복한 후, 72℃에서 7분간 중합반응을 수행하였다.
그 결과 aceE 유전자 5'말단과 3'말단을 각각 포함하는 521bp의 서열번호 9와 538bp의 서열번호 10을 수득하였다.
증폭된 서열번호 9와 서열번호 10을 주형으로 하여, 프라이머 3(서열번호 5) 및 프라이머 6(서열번호 8)으로 PCR을 수행하였다. PCR 조건은 95℃에서 5분간 변성 후, 95℃ 30초 변성, 55℃ 30초 어닐링, 72℃ 60초 중합을 30회 반복한 후, 72℃에서 7분간 중합반응을 수행하였다.
그 결과, aceE 유전자의 5' 말단과 3' 말단이 연결된 1029bp의 서열번호 11(이하, △aceE)가 증폭되었다.
코리네박테리움 글루타미쿰 내에서 복제가 불가능한 pDZ 벡터(한국 등록특허 제0924065호)와 증폭된 △aceE 단편을 제한효소 XbaⅠ으로 처리한 뒤, DNA 접합 효소를 이용하여 연결한 후, 클로닝함으로써 플라스미드를 획득하였고 이를 pDZ-△aceE라 명명하였다.
pDZ-△aceE를 L-라이신 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 KCCM11016P에 전기펄스법(Appl. Microbiol. Biothcenol.(1999) 52:541-545)으로 각각 형질전환한 후 카나마이신(kanamycin) 25mg/L를 함유한 선별배지에서 형질전환 균주를 획득하였다. 2차 재조합과정(cross-over)으로 게놈상에 삽입된 DNA 단편 △aceE에 의하여 aceE 유전자가 불활성화된 균주를 획득하였고, KCCM11016P△aceE 로 명명하였다.
실시예 3: E1p 인공돌연변이 라이브러리 제작 및 L-라이신 생산능 증가 균주 선별
상기 제작된 KCCM11016P△aceE 균주를 모균주로 하여 상기 제작된 pCR2.1-aceE(mt) 라이브러리를 상동염색체 재조합에 의해 형질전환하고 카나마이신(25mg/L)이 포함된 복합평판배지에 도말하여 약 10,000개의 콜로니를 확보하였으며, 각 콜로니를 KCCM11016P△aceE /pCR2.1- aceE(mt)-1부터 KCCM11016P/pCR2.1- aceE(mt)-10000까지로 명명하였다.
또한, 상기 제작된 pCR2.1- aceE(WT) 벡터를 KCCM11016P△aceE 균주에 형질전환하여 대조군 균주를 제작하였으며, KCCM11016P△aceE / pCR2.1- aceE(WT)으로 명명하였다.
<복합평판배지 (pH 7.0)>
포도당 10g, Peptone 10g, Beef extract 5g, Yeast extract 5g, Brain Heart Infusion 18.5g, NaCl 2.5g, Urea 2g, Sorbitiol 91g, Agar 20g(증류수 1 리터 기준)
확보된 10,000개의 콜로니를 각각 300μL의 선별배지에 접종하여 96-딥 웰 플레이트에서 32˚C, 1000rpm으로 약 24시간 동안 배양하였다. 배양액에 생산된 L-라이신의 생산량을 분석하기 위하여 닌하이드린 방법을 이용하였다(J. Biol. Chem. 1948. 176:367-388). 배양이 완료된 후 배양 상층액 10μl 와 닌하드린 반응용액 190μl 를 65˚C 에서 30분간 반응시킨 후 파장 570 nm에서 spectrophotometer로 흡광도를 측정하고 대조구 KCCM11016P△aceE / pCR2.1-aceE(WT) 균주의 흡광도와 비교해 10% 이상 증가된 흡광도를 보이는 변이 균주 256개의 콜로니를 선별하였다. 그 외 콜로니들은 대조구 대비 유사 또는 감소한 흡광도를 나타내었다.
<선별배지 (pH 8.0)>
포도당 10g, (NH4)2SO4 5.5g, MgSO4·7H2O 1.2g, KH2PO4 0.8g, K2HPO4 16.4g, 바이오틴 100㎍, 티아민 HCl 1000㎍, 칼슘-판토텐산 2000㎍, 니코틴아미드 2000㎍(증류수 1 리터 기준)
선별된 256개의 균주는 상기와 같은 방법으로 닌하이드린 반응을 반복수행하였으며, KCCM11016P△aceE / pCR2.1-aceE(WT) 균주 대비 L-라이신 생산능이 향상된 균주 상위 53종을 선별하였다.
실시예 4: E1p 인공돌연변이 라이브러리 선별주의 L-라이신 생산능 확인
상기 실시예 3에서 선별한 53종 균주들의 L-라이신 생산능을 비교하고자 아래와 같은 방법으로 배양하여 배양액 성분을 분석하였다.
종 배지 25㎖을 함유하는 250 ㎖ 코너-바플 플라스크에 각 균주들을 접종하고, 30℃에서 20시간 동안, 200rpm으로 진탕 배양하였다. 라이신 생산 배지 24㎖을 함유하는 250㎖ 코너-바플 플라스크에 1㎖의 종 배양액을 접종하고 30 ℃에서 72시간 동안, 200rpm에서 진탕 배양하였다. HPLC를 이용하여 L-라이신의 농도를 분석하였다.
<종배지 (pH 7.0)>
포도당 20g, Peptone 10g, Yeast extract 5g, Urea 1.5g, KH2PO4 4g, K2HPO4 8g, MgSO4·7H2O 0.5g, 바이오틴 100㎍, 티아민 HCl 1000㎍, 칼슘-판토텐산 2000㎍, 니코틴아미드 2000㎍(증류수 1 리터 기준)
<라이신 생산배지 (pH 7.0)>
포도당 100g, (NH4)2SO4 40g, 대두 단백질 2.5g, 옥수수 침지 고형분(Corn Steep Solids) 5g, Urea 3g, KH2PO4 1g, MgSO4·7H2O 0.5g, 바이오틴 100㎍, 티아민 염산염 1000㎍, 칼슘-판토텐산 2000㎍, 니코틴아미드 3000㎍, CaCO3 30g (증류수 1리터 기준).
53종의 균주 중 L-라이신 농도 상위 10개의 균주를 선별하여 상기 배양 및 분석을 반복수행 하였으며, 분석된 L-라이신의 농도는 [표 1]와 같다.
선별된 10종 KCCM11016P aceE / pCR2 .1- aceE (mt) L-라이신 생산 농도
균주 L-라이신(g/L)
배치 1 배치 2 배치 3 평균
대조군 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(WT) 42.1 41.9 41.7 41.9
1 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-1235 45.1 46.2 45.8 45.7
2 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-1542 45.6 46.1 44.9 45.5
3 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-3152 46.1 45.7 46.0 45.9
4 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-5013 44.5 45.1 45.7 45.1
5 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-5312 45.9 44.9 46.1 45.6
6 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-6001 44.8 45.7 45.4 45.3
7 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-7139 46.1 46.3 45.9 46.1
8 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-8264 46.6 48.1 47.3 47.3
9 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-9174 45.6 45.1 44.8 45.2
10 KCCM11016P△aceE/pCR2.1-aceE(mt)-9586 46.1 46.6 45.9 46.2
L-라이신 농도 분석 결과, 10종 선별주의 L-라이신 수율이 대조군 KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE (WT) 균주 대비 최대 22% 증가함을 확인하였다.
실시예 5: E1p 인공돌연변이 라이브러리 선별주의 aceE 유전자 변이 확인
상기 실시예 4에서 선별된 10종 균주들의 E1p에 도입된 변이를 확인하기 위하여 aceE 변이체의 폴리뉴클레오티드 서열을 분석하였다. 폴리뉴클레오티드 서열을 결정하기 위해 프라이머 1(서열번호 3) 및 프라이머 2(서열번호 4)를 사용하여 PCR을 수행하였다.
프라이머 1(서열번호 3): 5'-TGGGA CCGGG AAACC GGG-3'
프라이머 2(서열번호 4): 5'-GATTT ATCTG TCCCT TGA-3'
확보된 각각의 변이형 aceE 유전자 단편들의 폴리뉴클레오티드 서열 분석을 통하여 변이형 aceE 유전자의 폴리뉴클레오티드 서열을 확인하고 서열번호 2의 폴리뉴클레오티드 서열과 비교하였으며, 이를 통해 변이형 E1p의 아미노산 서열을 확인하였다. 선별된 균주의 E1p 아미노산 서열의 변이 정보는 [표 2]와 같다.
선별 10종 KCCM11016P/pCR2.1-aceE(mt) E1p 아미노산 변이
균주 E1p 아미노산 변이
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-1235 Q432E
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-1542 E190V
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-3152 L438P
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-5013 Q195H
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-5312 P199S
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-6001 K435A
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-7139 Q432A
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-8264 Y418H
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-9174 N428A
KCCM11016P△aceE /pCR2.1-aceE(mt)-9586 Y201A
실시예 6: E1p 변이 염색체 도입용 벡터 제작
상기 실시예 5에서 확인된 E1p 변이 적용 효과를 확인하기 위하여 이를 염색체상에 도입할 수 있는 벡터를 제작하였다.
보고된 폴리뉴클레오티드 서열에 근거하여 5' 말단에 XbaⅠ 제한효소 부위를 삽입한 프라이머 9(서열번호 12)와 3' 말단에 XbaⅠ 제한효소 부위를 삽입한 프라이머 10(서열번호 13)을 합성하였다. 이 프라이머 쌍을 이용하여, 상기 선별된 10종의 염색체를 각각 주형으로 PCR을 수행하여 10종의 변이형 aceE(mt) 유전자 단편을 증폭하였다. PCR 조건은 94℃에서 5분간 변성 후, 94℃ 30초 변성, 56℃ 30초 어닐링, 72℃ 2분 중합을 30회 반복한 후, 72℃에서 7분간 중합반응을 수행하였다.
프라이머 9(서열번호 12): 5'-AATCT AGATG GGACC GGGAA ACCGG G-3'
프라이머 10(서열번호 13): 5'-AATCT AGAGA TTTAT CTGTC CCTTG A-3'
PCR로 증폭된 10종의 유전자 단편을 제한효소 XbaⅠ으로 처리하여 각각의 DNA 절편을 획득한 후, 이를 제한효소 XbaⅠ 말단을 가지는 염색체 도입용 pDZ 벡터에 연결한 후 대장균 DH5α에 형질전환하고 카나마이신(25mg/L)이 포함된 LB 고체배지에 도말하였다.
PCR을 통해 목적한 유전자가 삽입된 벡터로 형질전환된 콜로니를 선별한 후 통상적으로 알려진 플라스미드 추출법을 이용하여 플라스미드를 획득하였고 이 플라스미드의 E1p에 삽입된 변이에 따라 각각 pDZ-E1p(Q432E), pDZ-E1p(E190V), pDZ-E1p(L438P), pDZ-E1p(Q195H), pDZ-E1p(P199S), pDZ-E1p(K435A), pDZ-E1p(Q432A), pDZ-E1p(Y418H), pDZ-E1p(N428A), pDZ-E1p(Y201A)으로 명명하였다.
실시예 7: KCCM11016P 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-라이신 생산능 비교
상기 실시예 6에서 제조한 신규 변이 도입용 벡터 10종을 이용하여 2단계 상동염색체 재조합을 통해 L-라이신 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 KCCM11016P를 형질전환시켰다. 그 후 폴리뉴클레오티드 서열 분석을 통해 염색체 상의 E1p 변이가 도입된 균주를 선별하였으며, 삽입된 E1p 변이에 따라 각각 KCCM11016P::E1p(Q432E), KCCM11016P::E1p(E190V), KCCM11016P::E1p(L438P), KCCM11016P::E1p(Q195H), KCCM11016P::E1p(P199S), KCCM11016P::E1p(K435A), KCCM11016P::E1p(Q432A), KCCM11016P::E1p(Y418H), KCCM11016P::E1p(N428A), KCCM11016P::E1p(Y201A)으로 명명하였다.
실시예 4과 동일한 방법으로 배양하여, 이로부터 L-라이신의 농도를 분석하였며, 제작된 균주들의 성장속도를 측정하기 위하여 배양시작 18시간 후 잔류 당 농도를 측정하였다[표 3].
KCCM11016P 균주 유래 E1p 변이 도입주 중간당(g/L) 및 L-라이신 생산 농도(g/L)
균주 배치 1 배치 2 배치 3 평균
중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신
대조군 KCCM11016P 35.8 42.8 34.5 41.6 35.1 43.1 35.1 42.5
1 KCCM11016P::E1p(Q432E) 41.2 46.2 40.5 45.8 42.1 45.2 41.3 45.7
2 KCCM11016P::E1p(E190V) 43.2 45.2 41.8 45.8 43 46.7 42.7 45.9
3 KCCM11016P::E1p(L438P) 40.5 45.1 41.1 45.9 40.6 45.8 40.7 45.6
4 KCCM11016P::E1p(Q195H) 38.1 44.5 37.5 45.2 38.5 44.9 38.0 44.9
5 KCCM11016P::E1p(P199S) 44.1 46.2 43.5 45.9 44.8 44.8 43.8 45.6
6 KCCM11016P::E1p(K435A) 44.1 45.2 43.5 45.1 42.9 46.5 43.5 45.6
7 KCCM11016P::E1p(Q432A) 40.5 46.5 38.9 46.1 40.3 45.8 39.9 46.1
8 KCCM11016P::E1p(Y418H) 38.5 47.5 37.6 46.6 39.1 46.5 38.4 46.9
9 KCCM11016P::E1p(Y201A) 42.5 45.7 43.1 44.6 40.5 45.8 42.0 45.4
10 KCCM11016P::E1p(N428A) 39.8 46.5 40.1 47.9 40.3 46.2 40.1 46.9
신규 변이주 10종(KCCM11016P::E1p(Q432E), KCCM11016P::E1p(E190V), KCCM11016P::E1p(L438P), KCCM11016P::E1p(Q195H), KCCM11016P::E1p(P199S), KCCM11016P::E1p(K435A), KCCM11016P::E1p(Q432A), KCCM11016P::E1p(Y418H), KCCM11016P::E1p(Y201A), KCCM11016P::E1p(N428A))은 모균주 대비 당소모 속도가 소폭 하락하고 라이신 생산능은 최대 10% 증가하였다.
이에, 본 발명자들은 상기 L-라이신 생산능이 향상된 균주 중 대표적인 균주인 KCCM11016P::E1p(N428A)를 코리네박테리움 글루타미쿰 "CA01-2289"라 명명하였고, 2014년 10월 23일자로 부다페스트 조약 하의 국제기탁기관인 한국미생물보존센터(KCCM)에 기탁하여 수탁번호 KCCM11590P를 부여받았다.
고찰 결과, 10종의 E1p 변이(E1p(Q432E)(서열번호 14), E1p(E190V)(서열번호 15), E1p(L438P)(서열번호 16), E1p(Q195H)(서열번호 17), E1p(P199S)(서열번호 18), E1p(K435A)(서열번호 19), E1p(Q432A)(서열번호 20), E1p(Y418H)(서열번호 21), E1p(Y201A)(서열번호 22), E1p(N428A)(서열번호 23))는 E1p 단백질의 두 그룹(190번째 아미노산 잔기부터 201 번째 아미노산 잔기, 418번째 아미노산 잔기부터 438번째 아미노산 잔기)으로 나뉘어져 집중되어 분포되어 있었다.
각 그룹에 속한 변이들이 조합으로 포함된 균주 10종(KCCM11016P::E1p(E190V, Q195H), KCCM11016P::E1p(E190V, P199S), KCCM11016P::E1p(Q195H, P199S), KCCM11016P::E1p(E190V, Y201A), KCCM11016P::E1p(Q195H, Y201A), KCCM11016P::E1p(P199S, Y201A), KCCM11016P::E1p(N428A, Q432E), KCCM11016P::E1p(N428A, K435A), KCCM11016P::E1p(Y418H, K435A), KCCM11016P::E1p(Y418H, Q432A)을 제작하였으며, 상기와 같은 방법으로 라이신 생산능을 측정하였다[표 4].
KCCM11016P 균주 유래 E1p 변이 조합 도입주 중간당(g/L) 및 L-라이신 생산 농도(g/L)
균주 배치 1 배치 2 배치 3 평균
중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신
대조군 KCCM11016P 35.2 42.1 34.6 42.5 35.6 42.5 35.1 42.4
1 KCCM11016P::E1p(E190V, Q195H) 47.1 47.1 46.5 48.1 46 43.1 46.5 46.1
2 KCCM11016P::E1p(E190V, P199S) 45.2 45.2 46.3 46.1 46 45 45.8 45.4
3 KCCM11016P::E1p(Q195H, P199S) 46.2 49.8 45.7 48.7 44 48.5 45.3 49.0
4 KCCM11016P::E1p(E190V, Y201A) 42.8 46.1 43.1 45.7 42.5 46 42.8 45.9
5 KCCM11016P::E1p(Q195H, Y201A) 48.3 45.3 47.5 47.1 47 46.2 47.6 46.2
6 KCCM11016P::E1p(P199S, Y201A) 39.1 45.3 38.6 45.9 39.2 45.6 39.0 45.6
7 KCCM11016P::E1p(N428A, Q432E) 45.9 48.1 47.1 49.2 46.5 49.3 46.5 48.9
8 KCCM11016P::E1p(N428A, K435A) 46.1 47.9 45.8 48.3 46.7 47.9 46.2 48.0
9 KCCM11016P::E1p(Y418H, K435A) 38.2 45.9 37.6 45.7 39.1 46 38.3 45.9
10 KCCM11016P::E1p(Y418H, Q432A) 41.2 46.1 40.9 45.1 39.9 47.2 40.7 46.1
상기 표에 나타낸 바와 같이, 신규 변이 조합 도입주 10종 모두 모균주 대비 당 소모 속도가 소폭 하락하고 라이신 생산능은 최대 15.6% 증가하였다. 이는 신규변이 1종이 도입되었을 때보다 조합으로 도입될 경우, 더 큰 라이신 생산능 증가 효과를 나타낼 수 있음을 의미한다.
상기 결과는, E1p 단백질의 신규 변이 10종은 당 소모 속도가 크게 감소되지 않으면서 라이신 생산능을 모균주 대비 크게 증가시키는데 효과적인 변이이며, 190번째 아미노산 잔기부터 205번째 아미노산 잔기 또는 415번째 아미노산 잔기부터 440번째 아미노산 잔기가 상기 효과를 나타내는 주요한 부분임을 나타낸다.
실시예 8: E1p 변이주에 대한 피루브산 디하이드로게나아제 복합체(Pyruvate Dehydrogenase Complex, PDHC) 활성 측정
선행 문헌에 보고된 방법(Schreiner et al., J. Bacteriol. 187:6005, 2005)을 통해 상기 선별된 균주를 대상으로 PDHC 활성을 측정하였다. 대조군으로 사용한 KCCM11016P, KCCM11016P△aceE 및 선별 균주 10종(KCCM11016P::E1p(Q432E), KCCM11016P::E1p(E190V), KCCM11016P::E1p(L438P), KCCM11016P::E1p(Q195H), KCCM11016P::E1p(P199S), KCCM11016P::E1p(K435A), KCCM11016P::E1p(Q432A), KCCM11016P::E1p(Y418H), KCCM11016P::E1p(Y201A), KCCM11016P::E1p(N428A)을 실시예 4에 명시된 종배지 25mL에 접종한 후, 대수기 후반까지 배양하였다. 원심분리를 통해 균체를 회수한 후, 100mM Tris-HCl(pH 7.2, 3mM L-cysteine, 10mM MgCl2)완충용액으로 2회 세척하였고, 동일한 완충용액 2mL에 최종 현탁하였다. 균체 현탁액을 일반적인 글래스비드 볼텍싱법으로 10분간 물리적으로 파쇄한 후, 2회의 원심분리(13,000rpm, 4˚C, 30분)를 통하여 상층액을 회수, PDHC 효소 활성 측정을 위한 조효소액(crude extract)으로 사용하였다. PDHC 효소활성 측정을 위하여 효소활성 측정용 반응액(MgCl2 10mM,시스테인 3mM, NAD 2mM, 티아민 피로인산(thiamine diphosphate) 0.9mM, 클로르프로마진(chlorpromazine) 0.25mM, 피루브산(pyruvate) 6mM, CoA 0.2 mM in Tris-HCl 완충용액(pH 7.2)) 0.95mL에 0.05mL 조효소액을 첨가한 후, 30˚C에서 반응하였다. PDHC 활성 유닛(unit)은 분당 소모한 NADH μmol 수로 정의하였으며, 효소 활성 측정 결과는 하기 [표 5]와 같다.
PDHC 효소활성(%) 측정
균주 PDHC 활성 (%)
KCCM11016P 100
KCCM11016P△aceE 0
KCCM11016P::E1p(Q432E) 39
KCCM11016P::E1p(E190V) 56
KCCM11016P::E1p(L438P) 53
KCCM11016P::E1p(Q195H) 55
KCCM11016P::E1p(P199S) 51
KCCM11016P::E1p(K435A) 53
KCCM11016P::E1p(Q432A) 42
KCCM11016P::E1p(Y418H) 36
KCCM11016P::E1p(Y201A) 46
KCCM11016P::E1p(N428A) 35
신규 변이 도입주의 PDHC 활성은 모균주 대비 35% 내지 56%의 활성을 나타내었다.
실시예 9: aceE 결손 균주와의 L-라이신 생산능 비교
실시예 2에서 제작한 aceE 결손 균주 KCCM11016P△aceE 및 선별균주 10종(KCCM11016P::E1p(Q432E), KCCM11016P::E1p(E190V), KCCM11016P::E1p(L438P), KCCM11016P::E1p(Q195H), KCCM11016P::E1p(P199S), KCCM11016P::E1p(K435A), KCCM11016P::E1p(Q432A), KCCM11016P::E1p(Y418H), KCCM11016P::E1p(Y201A), KCCM11016P::E1p(N428A))을 비교 평가 하기 위하여 암모늄아세테이트를 포함하는 하기 배지를 이용하여 실시예 4와 동일한 방법으로 배양하였다. HPLC를 이용하여 L-라이신의 농도를 분석하였으며 제작된 균주들의 성장속도를 측정하기 위하여 배양시작 18시간 후 잔류 당 농도를 측정하였다[표 6].
<암모늄아세테이트 포함 라이신 생산배지 (pH 7.0)>
포도당 100g, CH3COONH3 5g, (NH4)2SO4 40g, 대두 단백질 2.5g, 옥수수 침지 고형분(Corn Steep Solids) 5g, Urea 3g, KH2PO4 1g, MgSO4·7H2O 0.5g, 바이오틴 100㎍, 티아민 염산염 1000㎍, 칼슘-판토텐산 2000㎍, 니코틴아미드 3000㎍, CaCO3 30g(증류수 1리터 기준)
KCCM11016P 균주 유래 E1p 변이 도입주 및 aceE 결손주 중간당(g/L) 및 L-라이신 생산 농도(g/L)
균주 배치 1 배치 2 배치 3 평균
중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신 중간당 L-라이신
대조군 KCCM11016P 45.7 40.9 45.6 42.1 46.7 41.3 46.0 41.4
실험구 KCCM11016P△aceE 67.1 45.6 66.8 45.2 68.2 45.4 67.4 45.4
1 KCCM11016P::E1p(Q432E) 48.2 43.7 46.5 44.2 47.5 43.4 47.4 43.8
2 KCCM11016P::E1p(E190V) 49.7 44.6 47.8 43.8 48.1 44.4 48.5 44.3
3 KCCM11016P::E1p(L438P) 47.9 45.3 48.9 43.2 47.5 44.6 48.1 44.4
4 KCCM11016P::E1p(Q195H) 46.7 42.9 46.3 43.6 45.6 43.0 46.2 43.2
5 KCCM11016P::E1p(P199S) 50.4 45.2 50.6 45.1 51.2 44.6 50.7 45.0
6 KCCM11016P::E1p(K435A) 51.3 44.9 50.9 45.2 52.7 45.0 51.6 45.0
7 KCCM11016P::E1p(Q432A) 48.9 45.6 47.8 46.0 47.9 45.9 48.2 45.8
8 KCCM11016P::E1p(Y418H) 44.6 45.8 45.7 46.5 47.3 46.3 45.9 46.2
9 KCCM11016P::E1p(Y201A) 47.6 43.8 46.7 44.5 48.7 43.7 47.7 44.0
10 KCCM11016P::E1p(N428A) 49.7 46.2 47.8 45.2 48.3 45.7 48.6 45.7
KCCM11016P aceE 균주는 모균주 대비 라이신 생산능이 9.6% 증가하였으나, 성장속도가 현저히 느려졌다. 이에 비해 변이 도입 균주는 암모늄아세테이트를 첨가하지 않은 조건과 비슷한 정도의 라이신 수율 증가폭과 당 소모 속도를 나타내었다.
상기 결과는 라이신 수율이 증가하지만 성장 속도가 크게 하락하는 특징이 나타나는 aceE 결손 균주에 비해 본 발명의 aceE 변이 도입 균주는 성장 속도에 있어 큰 차이 없이 고수율로 라이신을 생산할 수 있음을 나타낸다.
실시예 10: KFCC10750 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-라이신 생산능 비교
코리네박테리움 글루타미쿰에 속하는 다른 균주들에서 신규 변이 10종의 도입효과를 확인하기 위해 상기 실시예 7과 같은 방법을 이용하여 L-라이신 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 KFCC10750(상기 미생물은 KFCC10750으로 공개되었다가 부다페스트 조약 하의 국제기탁기관에 재기탁되어, KCCM11347P를 부여받았음. 한국 등록특허 제10-0073610호)에 10종의 E1p 변이가 각각 도입된 균주들을 제작하고 KFCC10750::E1p(Q432E), KFCC10750::E1p(E190V), KFCC10750::E1p(L438P), KFCC10750::E1p(Q195H), KFCC10750::E1p(P199S), KFCC10750::E1p(K435A), KFCC10750::E1p(Q432A), KFCC10750::E1p(Y418H), KFCC10750::E1p(Y201A), KFCC10750::E1p(N428A)으로 명명하였다. KFCC10750 균주를 대조군으로 포함한 11종의 균주를 실시예 4과 동일한 방법으로 배양하여, 이로부터 L-라이신의 농도를 분석하였다(표 7).
KFCC10750 균주 유래 E1p 변이 도입주 L-라이신 생산 농도
균주 L-라이신(g/L)
배치 1 배치 2 배치 3 평균
대조군 KFCC10750 38.8 38.1 37.9 38.3
1 KFCC10750::E1p(Q432E) 43.1 42.8 43.5 43.1
2 KFCC10750::E1p(E190V) 41.2 42.1 41.8 41.7
3 KFCC10750::E1p(L438P) 40.9 41.3 41.5 41.2
4 KFCC10750:E1p(Q195H) 41.6 42.3 41.8 41.9
5 KFCC10750::E1p(P199S) 42 42.4 41.9 42.1
6 KFCC10750::E1p(K435A) 41.8 42.1 42.2 42.0
7 KFCC10750::E1p(Q432A) 40.2 41.1 41.2 40.8
8 KFCC10750::E1p(Y418H) 44.5 44.9 44.8 44.7
9 KFCC10750::E1p(Y201A) 40.9 41 41.1 41.0
10 KFCC10750::E1p(N428A) 44.5 44.1 45.8 44.8
그 결과, 신규 변이 도입주 10종은 모균주 대비 L-라이신 생산능이 최대 17% 증가된 것을 확인하였다.
실시예 11: KCCM10770P 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-라이신 생산능 비교
코리네박테리움 글루타미쿰에 속하는 다른 균주들에서 신규 변이 10종의 효과를 확인하기 위해 상기 실시예 7과 같은 방법을 이용하여 L-라이신 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 KCCM10770P(한국 등록특허 제 10-0924065호)에 E1p 변이가 도입된 균주를 제작하고 KCCM10770P::E1p(Q432E), KCCM10770P::E1p(E190V), KCCM10770P::E1p(L438P), KCCM10770P::E1p(Q195H), KCCM10770P::E1p(P199S), KCCM10770P::E1p(K435A), KCCM10770P::E1p(Q432A), KCCM10770P::E1p(Y418H), KCCM10770P::E1p(Y201A), KCCM10770P::E1p(N428A)으로 명명하였다. 실시예 4과 동일한 방법으로 배양하여, 이로부터 L-라이신의 농도를 분석하였다[표 8].
KCCM10770P 균주 유래 E1p 변이 도입주 L-라이신 생산능
균주 L-라이신(g/L)
배치 1 배치 2 배치 3 평균
대조군 KCCM10770P 48.1 47.5 47.8 47.8
1 KCCM10770P::E1p(Q432E) 53.3 53.4 54.1 53.6
2 KCCM10770P::E1p(E190V) 51.2 52.1 52.8 52.0
3 KCCM10770P::E1p(L438P) 51.5 51.3 50.7 51.2
4 KCCM10770P::E1p(Q195H) 51.9 52.1 52 52.0
5 KCCM10770P::E1p(P199S) 51.3 52.1 52.7 52.0
6 KCCM10770P::E1p(K435A) 52.4 52.6 51.4 52.1
7 KCCM10770P::E1p(Q432A) 50.2 51.2 50 50.5
8 KCCM10770P::E1p(Y418H) 55.8 54.5 54.1 54.8
9 KCCM10770P::E1p(Y201A) 49.9 50.3 50.7 50.3
10 KCCM10770P::E1p(N428A) 56.1 55.7 55.9 55.9
그 결과, 신규 변이 도입주 10종은 모균주 대비 L-라이신 생산능이 최대 17% 증가된 것을 확인하였다.
실시예 12: CJ3P 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-라이신 생산능 비교
코리네박테리움 글루타미쿰에 속하는 다른 균주들에서의 효과도 확인하기 위해 상기 실시예 7과 같은 방법으로 L-라이신 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 CJ3P(Binder et al., Genome Biology 2012, 13:R40)에 E1p 변이가 도입된 균주를 제작하고, CJ3P::E1p(Q432E), CJ3P::E1p(E190V), CJ3P::E1p(L438P), CJ3P::E1p(Q195H), CJ3P::E1p(P199S), CJ3P::E1p(K435A), CJ3P::E1p(Q432A), CJ3P::E1p(Y418H), CJ3P::E1p(Y201A), CJ3P::E1p(N428A)으로 명명하였다. 실시예 4과 동일한 방법으로 배양하여, 이로부터 L-라이신의 농도를 분석하였다[표 9].
CJ3P 균주 유래 E1p 변이 도입주 L-라이신 생산 농도
균주 L-라이신(g/L)
배치 1 배치 2 배치 3 평균
대조군 CJ3P 8.2 8.3 8 8.2
1 CJ3P::E1p(Q432E) 9.5 9.3 9.4 9.4
2 CJ3P::E1p(E190V) 8.8 9 8.7 8.8
3 CJ3P::E1p(L438P) 9.1 8.7 8.9 8.9
4 CJ3P::E1p(Q195H) 9.2 8.9 9 9.0
5 CJ3P::E1p(P199S) 9.3 9 9.1 9.1
6 CJ3P::E1p(K435A) 9.1 9 8.9 9.0
7 CJ3P::E1p(Q432A) 8.7 8.9 8.8 8.8
8 CJ3P::E1p(Y418H) 9.6 9.6 9.5 9.6
9 CJ3P::E1p(Y201A) 8.7 8.7 8.9 8.8
10 CJ3P::E1p(N428A) 9.7 9.8 9.8 9.8
그 결과, 신규 변이 도입주 10종은 모균주 대비 L-라이신 생산능이 최대 19.5% 증가된 것을 확인하였다.
상기 결과는 신규 확보된 10종의 E1p 변이(E1p(Q432E), E1p(E190V), E1p(L438P), E1p(Q195H), E1p(P199S), E1p(K435A), E1p(Q432A), E1p(Y418H), E1p(Y201A), E1p(N428A))들이 각각 L-라이신 생산능 증가에 우수한 효과가 뛰어남을 의미한다.
실시예 13: KCCM11201P 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-발린 생산능 비교
코리네박테리움 글루타미쿰에 속하는 다른 아미노산 생산균주에서도 선별된 E1p 변이 10종의 효과를 확인하기 위해, 상기 실시예 7과 같은 방법으로 L-발린 생산균주인 코리네박테리움 글루타미쿰 KCCM11201P(한국 등록특허 제 10-1117022호)에 E1p 변이가 도입된 균주를 제작하고 KCCM11201P::E1p(Q432E), KCCM11201P::E1p(E190V), KCCM11201P::E1p(L438P), KCCM11201P::E1p(Q195H), KCCM11201P::E1p(P199S), KCCM11201P::E1p(K435A), KCCM11201P::E1p(Q432A), KCCM11201P::E1p(Y418H), KCCM11201P::E1p(Y201A), KCCM11201P::E1p(N428A)으로 명명하였다.
제작된 균주를 평가하기 위해 하기에 명기한 L-발린 생산배지 25㎖을 함유하는 250 ㎖ 코너-바플 플라스크에 각 균주들을 접종하고, 30℃에서 72시간 동안, 200rpm으로 진탕 배양하였다. HPLC를 이용하여 L-발린의 농도를 분석하였다. [표 10].
<발린 생산배지 (pH 7.2)>
포도당 50g, (NH4)2SO4 20g, 옥수수 침지액 (Corn Steep liquid) 20g, KH2PO4 1g, MgSO4·7H2O 0.5g, 바이오틴 200㎍, CaCO3 30g(증류수 1리터 기준).
KCCM11201P 유래 E1p 변이 도입주 L-발린 생산 농도
균주 L-발린 (g/L)
배치 1 배치 2 평균
대조군 KCCM11201P 2.8 2.8 2.8
1 KCCM11201P::E1p(Q432E) 3.1 3.0 3.1
2 KCCM11201P::E1p(E190V) 3.3 3.2 3.3
3 KCCM11201P::E1p(L438P) 3.2 3.2 3.2
4 KCCM11201P::E1p(Q195H) 3.0 3.1 3.1
5 KCCM11201P::E1p(P199S) 3.1 3.3 3.2
6 KCCM11201P::E1p(K435A) 3.1 3.1 3.1
7 KCCM11201P::E1p(Q432A) 3.2 3.2 3.2
8 KCCM11201P::E1p(Y418H) 3.3 3.4 3.4
9 KCCM11201P::E1p(Y201A) 3.0 3.0 3.0
10 KCCM11201P::E1p(N428A) 3.4 3.4 3.4
그 결과, 신규 변이 도입주 10종은 모균주 대비 L-발린 생산능이 최대 21% 증가된 것을 확인하였다.
실시예 14: 야생형 유래 E1p 변이 도입 균주 제작 및 L-발린 생산능 비교
상기 실시예 7에서 선별된 E1p 변이 10종 중 실시예 13에서 높은 L-발린 수율 증가 효과를 보인 4종의 변이에 대해, 발린 생산능을 재확인하기 위해 상기 실시예 7와 같은 방법으로 코리네박테리움 글루타미쿰 ATCC13032에 E1p 변이가 도입된 균주를 제작하고, ATCC13032::E1p(E190V), ATCC13032::E1p(L438P), ATCC13032::E1p(Y418H), ATCC13032::E1p(N428A)로 명명하였다.
상기 균주의 L-발린 생산능을 확인하기 위해 각각의 균주에 L-발린 생합성 과발현 벡터 pECCG117-DvalS(대한민국 특허 공개번호 제10-2014-0111421호)를 전기천공법으로 형질전환한 후 카나마이신(kanamycin) 25mg/L를 함유한 선별배지에서 형질전환균주를 획득하고 ATCC13032::E1p(E190V)_DvalS, ATCC13032::E1p(L438P)_DvalS, ATCC13032::E1p(Y418H)_DvalS, ATCC13032::E1p(N428A)_DvalS로 명명하였다.
상기 균주를 실시예 13과 동일한 방법으로 배양하여, 이로부터 L-발린의 농도를 분석하였다(표 11).
야생형 유래 E1p 변이 도입주 L-발린 생산 농도
균주 L-발린 (g/l)
배치 1 배치 2 평균
ATCC13032 0.1 0.1 0.1
대조군 ATCC13032_DvalS 1.3 1.2 1.3
1 ATCC13032::E1p(E190V) 0.1 0.1 0.1
2 ATCC13032::E1p(E190V)_DvalS 1.5 1.7 1.6
3 ATCC13032::E1p(L438P) 0.1 0.1 0.1
4 ATCC13032::E1p(L438P)_DvalS 1.4 1.4 1.4
5 ATCC13032::E1p(Y418H) 0.1 0.1 0.1
6 ATCC13032::E1p(Y418H)_DvalS 1.8 1.7 1.8
7 ATCC13032::E1p(N428A) 0.1 0.1 0.1
8 ATCC13032::E1p(N428A)_DvalS 1.9 1.7 1.8
그 결과, 신규 변이 도입주 4종은 대조군 대비 L-발린 생산능이 최대 38% 증가된 것을 확인하였다.
이상의 설명으로부터, 본 발명이 속하는 기술분야의 당업자는 본 발명이 그 기술적 사상이나 필수적 특징을 변경하지 않고서 다른 구체적인 형태로 실시될 수 있다는 것을 이해할 수 있을 것이다. 이와 관련하여, 이상에서 기술한 실시 예들은 모든 면에서 예시적인 것이며 한정적인 것이 아닌 것으로서 이해해야만 한다. 본 발명의 범위는 상기 상세한 설명보다는 후술하는 특허 청구범위의 의미 및 범위 그 리고 그 등가 개념으로부터 도출되는 모든 변경 또는 변형된 형태가 본 발명의 범위에 포함되는 것으로 해석되어야 한다.
한국미생물보존센터(국외) KCCM11590P 20141023
<110> CJ CheilJedang Corporation <120> Pyruvate dehydrogenase variants, a microorganism comprising the same and a method for producing L-amino acid using the same <130> KPA141150-KR <160> 33 <170> KopatentIn 2.0 <210> 1 <211> 922 <212> PRT <213> Corynebacterium glutamicum ATCC13032 <400> 1 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 2 <211> 2769 <212> DNA <213> Corynebacterium glutamicum ATCC13032 <400> 2 atggccgatc aagcaaaact tggtggcaag ccctcggatg actctaactt cgcgatgatc 60 cgcgatggcg tggcatctta tttgaacgac tcagatccgg aggagaccaa cgagtggatg 120 gattcactcg acggattact ccaggagtct tctccagaac gtgctcgtta cctcatgctt 180 cgtttgcttg agcgtgcatc tgcaaagcgc gtatctcttc ccccaatgac gtcaaccgac 240 tacgtcaaca ccattccaac ctctatggaa cctgaattcc caggcgatga ggaaatggag 300 aagcgttacc gtcgttggat tcgctggaac gcagccatca tggttcaccg cgctcagcga 360 ccaggcatcg gcgtcggcgg acacatttcc acttacgcag gcgcagcccc tctgtacgaa 420 gttggcttca accacttctt ccgcggcaag gatcacccag gcggcggcga ccagatcttc 480 ttccagggcc acgcatcacc aggtatgtac gcacgtgcat tcatggaggg tcgcctttct 540 gaagacgatc tcgatggctt ccgtcaggaa gtttcccgtg agcagggtgg cattccgtcc 600 taccctcacc cacacggtat gaaggacttc tgggagttcc caactgtgtc catgggtctt 660 ggcccaatgg atgccattta ccaggcacgt ttcaaccgct acctcgaaaa ccgtggcatc 720 aaggacacct ctgaccagca cgtctgggcc ttccttggcg acggcgaaat ggacgagcca 780 gaatcacgtg gtctcatcca gcaggctgca ctgaacaacc tggacaacct gaccttcgtg 840 gttaactgca acctgcagcg tctcgacgga cctgtccgcg gtaacaccaa gatcatccag 900 gaactcgagt ccttcttccg tggcgcaggc tggtctgtga tcaaggttgt ttggggtcgc 960 gagtgggatg aacttctgga gaaggaccag gatggtgcac ttgttgagat catgaacaac 1020 acctccgatg gtgactacca gaccttcaag gctaacgacg gcgcatatgt tcgtgagcac 1080 ttcttcggac gtgacccacg caccgcaaag ctcgttgaga acatgaccga cgaagaaatc 1140 tggaagcttc cacgtggcgg ccacgattac cgcaaggttt acgcagccta caagcgagct 1200 cttgagacca aggatcgccc aaccgtcatc cttgctcaca ccattaaggg ctacggactc 1260 ggccacaact tcgaaggccg taacgcaacc caccagatga agaagctgac gcttgatgat 1320 ctgaagttgt tccgcgacaa gcagggcatc ccaatcaccg atgagcagct ggagaaggat 1380 ccttaccttc ctccttacta ccacccaggt gaagacgctc ctgaaatcaa gtacatgaag 1440 gaacgtcgcg cagcgctcgg tggctacctg ccagagcgtc gtgagaacta cgatccaatt 1500 caggttccac cactggataa gcttcgctct gtccgtaagg gctccggcaa gcagcagatc 1560 gctaccacca tggcgactgt tcgtaccttc aaggaactga tgcgcgataa gggcttggct 1620 gatcgccttg tcccaatcat tcctgatgag gcacgtacct tcggtcttga ctcttggttc 1680 ccaaccttga agatctacaa cccgcacggt cagaactacg tgcctgttga ccacgacctg 1740 atgctctcct accgtgaggc acctgaagga cagatcctgc acgaaggcat caacgaggct 1800 ggttccgtgg catcgttcat cgctgcgggt acctcctacg ccacccacgg caaggccatg 1860 attccgctgt acatcttcta ctcgatgttc ggattccagc gcaccggtga ctccatctgg 1920 gcagcagccg atcagatggc acgtggcttc ctcttgggcg ctaccgcagg tcgcaccacc 1980 ctgaccggtg aaggcctcca gcacatggat ggacactccc ctgtcttggc ttccaccaac 2040 gagggtgtcg agacctacga cccatccttt gcgtacgaga tcgcacacct ggttcaccgt 2100 ggcatcgacc gcatgtacgg cccaggcaag ggtgaagatg ttatctacta catcaccatc 2160 tacaacgagc caaccccaca gccagctgag ccagaaggac tggacgtaga aggcctgcac 2220 aagggcatct acctctactc ccgcggtgaa ggcaccggcc atgaggcaaa catcttggct 2280 tccggtgttg gtatgcagtg ggctctcaag gctgcatcca tccttgaggc tgactacgga 2340 gttcgtgcca acatttactc cgctacttct tgggttaact tggctcgcga tggcgctgct 2400 cgtaacaagg cacagctgcg caacccaggt gcagatgctg gcgaggcatt cgtaaccacc 2460 cagctgaagc agacctccgg cccatacgtt gcagtgtctg acttctccac tgatctgcca 2520 aaccagatcc gtgaatgggt cccaggcgac tacaccgttc tcggtgcaga tggcttcggt 2580 ttctctgata cccgcccagc tgctcgtcgc ttcttcaaca tcgacgctga gtccattgtt 2640 gttgcagtgc tgaactccct ggcacgcgaa ggcaagatcg acgtctccgt tgctgctcag 2700 gctgctgaga agttcaagtt ggatgatcct acgagtgttt ccgtagatcc aaacgctcct 2760 gaggaataa 2769 <210> 3 <211> 18 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 1 <400> 3 tgggaccggg aaaccggg 18 <210> 4 <211> 18 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 2 <400> 4 gatttatctg tcccttga 18 <210> 5 <211> 36 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 3 <400> 5 gcaggtcgac tctagatgcg attcgcgtca aacgtg 36 <210> 6 <211> 30 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 4 <400> 6 gtcccttgag gtgatgtgaa tccatccact 30 <210> 7 <211> 30 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 5 <400> 7 agtggatgga ttcacatcac ctcaagggac 30 <210> 8 <211> 36 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 6 <400> 8 ccggggatcc tctagacgaa gcgccgtgag caattc 36 <210> 9 <211> 521 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> aceE gene fragment comprising 5' end of aceE gene <400> 9 gcaggtcgac tctagatgcg attcgcgtca aacgtgagag aaacatcaca tctcgcggga 60 aactacccga taattctttg caaaactttg caaagcggaa tgaacatgca gctagtttcc 120 gtagaaatgt tctttaaaaa atccacaaca attgccagga agcacaccga ttgatggata 180 cctgaaatcc cagtgagcgc accgctcccc ttacgtcaca gtctgtaaaa caaatcttcg 240 gtgttgcgta tccttgttaa taacttatgc gttgactcat tcgtgcactt cggcgtgtca 300 caattaggta cgaccaagaa tgggaccggg aaaccgggac gtataaacga aataaaacat 360 tccaacagga ggtgtggaaa tggccgatca agcaaaactt ggtggcaagc cctcggatga 420 ctctaacttc gcgatgatcc gcgatggcgt ggcatcttat ttgaacgact cagatccgga 480 ggagaccaac gagtggatgg attcacatca cctcaaggga c 521 <210> 10 <211> 538 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> aceE gene fragment comprising 3' end of aceE gene <400> 10 agtggatgga ttcacatcac ctcaagggac agataaatcc cgccgccaga cgttagtctg 60 gcggcgggat tcgtcgtaaa gcaagctctt tttagccgag gaacgccttg tcagacaatg 120 ttgcgccctt gatgttggcg aactcctgca gcaaatcgcg cacagtcaac ttcgacttgg 180 tagcctgatc tgcctggtag acaatctggc cttcatgcat catgatcagg cgattgccca 240 ggcgaattgc ctgttccatg ttgtgcgtga ccataagcgt agtcagattt ccatctgcca 300 cgatcttttc ggtcaaggtg gtcacaagct ctgcacgctg tggatcaagc gctgcggtgt 360 gctcatccaa cagcatgatt ttaggttgag taaaaccagc catcagcagg gacaatgcct 420 gacgctgacc gccagagagc aaaccaactt tggcagtgag cctgttttcc agacccagct 480 caaggcgctc aagttcctgc ttgaattgct cacggcgctt cgtctagagg atccccgg 538 <210> 11 <211> 1029 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Delta aceE <400> 11 gcaggtcgac tctagatgcg attcgcgtca aacgtgagag aaacatcaca tctcgcggga 60 aactacccga taattctttg caaaactttg caaagcggaa tgaacatgca gctagtttcc 120 gtagaaatgt tctttaaaaa atccacaaca attgccagga agcacaccga ttgatggata 180 cctgaaatcc cagtgagcgc accgctcccc ttacgtcaca gtctgtaaaa caaatcttcg 240 gtgttgcgta tccttgttaa taacttatgc gttgactcat tcgtgcactt cggcgtgtca 300 caattaggta cgaccaagaa tgggaccggg aaaccgggac gtataaacga aataaaacat 360 tccaacagga ggtgtggaaa tggccgatca agcaaaactt ggtggcaagc cctcggatga 420 ctctaacttc gcgatgatcc gcgatggcgt ggcatcttat ttgaacgact cagatccgga 480 ggagaccaac gagtggatgg attcacatca cctcaaggga cagataaatc ccgccgccag 540 acgttagtct ggcggcggga ttcgtcgtaa agcaagctct ttttagccga ggaacgcctt 600 gtcagacaat gttgcgccct tgatgttggc gaactcctgc agcaaatcgc gcacagtcaa 660 cttcgacttg gtagcctgat ctgcctggta gacaatctgg ccttcatgca tcatgatcag 720 gcgattgccc aggcgaattg cctgttccat gttgtgcgtg accataagcg tagtcagatt 780 tccatctgcc acgatctttt cggtcaaggt ggtcacaagc tctgcacgct gtggatcaag 840 cgctgcggtg tgctcatcca acagcatgat tttaggttga gtaaaaccag ccatcagcag 900 ggacaatgcc tgacgctgac cgccagagag caaaccaact ttggcagtga gcctgttttc 960 cagacccagc tcaaggcgct caagttcctg cttgaattgc tcacggcgct tcgtctagag 1020 gatccccgg 1029 <210> 12 <211> 26 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 9 <400> 12 aatctagatg ggaccgggaa accggg 26 <210> 13 <211> 26 <212> DNA <213> Artificial Sequence <220> <223> Primer 10 <400> 13 aatctagaga tttatctgtc ccttga 26 <210> 14 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(Q432E) <400> 14 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Glu 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 15 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(E190V) <400> 15 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Val Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 16 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(L438P) <400> 16 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Pro Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 17 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(Q195H) <400> 17 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu His Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 18 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(P199S) <400> 18 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Ser Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 19 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(K435A) <400> 19 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Ala Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 20 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(Q432A) <400> 20 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Ala 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 21 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(Y418H) <400> 21 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly His Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 22 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(Y201A) <400> 22 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Ala Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 23 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E1p(N428A) <400> 23 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Ala Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 24 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E190V, Q195H <400> 24 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Val Val Ser 180 185 190 Arg Glu His Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 25 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E190V, P199S <400> 25 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Val Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Ser Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 26 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> Q195H, P199S <400> 26 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu His Gly Gly Ile Ser Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 27 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> E190V, Y201A <400> 27 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Val Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Ala Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 28 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> Q195H, Y201A <400> 28 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu His Gly Gly Ile Pro Ser Ala Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 29 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> P199S, Y201A <400> 29 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Ser Ser Ala Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 30 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> N428A, Q432E <400> 30 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Ala Ala Thr His Glu 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 31 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> N428A, K435A <400> 31 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly Tyr Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Ala Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Ala Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 32 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> Y418H, K435A <400> 32 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly His Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Gln 420 425 430 Met Lys Ala Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920 <210> 33 <211> 922 <212> PRT <213> Artificial Sequence <220> <223> Y418H, Q432A <400> 33 Met Ala Asp Gln Ala Lys Leu Gly Gly Lys Pro Ser Asp Asp Ser Asn 1 5 10 15 Phe Ala Met Ile Arg Asp Gly Val Ala Ser Tyr Leu Asn Asp Ser Asp 20 25 30 Pro Glu Glu Thr Asn Glu Trp Met Asp Ser Leu Asp Gly Leu Leu Gln 35 40 45 Glu Ser Ser Pro Glu Arg Ala Arg Tyr Leu Met Leu Arg Leu Leu Glu 50 55 60 Arg Ala Ser Ala Lys Arg Val Ser Leu Pro Pro Met Thr Ser Thr Asp 65 70 75 80 Tyr Val Asn Thr Ile Pro Thr Ser Met Glu Pro Glu Phe Pro Gly Asp 85 90 95 Glu Glu Met Glu Lys Arg Tyr Arg Arg Trp Ile Arg Trp Asn Ala Ala 100 105 110 Ile Met Val His Arg Ala Gln Arg Pro Gly Ile Gly Val Gly Gly His 115 120 125 Ile Ser Thr Tyr Ala Gly Ala Ala Pro Leu Tyr Glu Val Gly Phe Asn 130 135 140 His Phe Phe Arg Gly Lys Asp His Pro Gly Gly Gly Asp Gln Ile Phe 145 150 155 160 Phe Gln Gly His Ala Ser Pro Gly Met Tyr Ala Arg Ala Phe Met Glu 165 170 175 Gly Arg Leu Ser Glu Asp Asp Leu Asp Gly Phe Arg Gln Glu Val Ser 180 185 190 Arg Glu Gln Gly Gly Ile Pro Ser Tyr Pro His Pro His Gly Met Lys 195 200 205 Asp Phe Trp Glu Phe Pro Thr Val Ser Met Gly Leu Gly Pro Met Asp 210 215 220 Ala Ile Tyr Gln Ala Arg Phe Asn Arg Tyr Leu Glu Asn Arg Gly Ile 225 230 235 240 Lys Asp Thr Ser Asp Gln His Val Trp Ala Phe Leu Gly Asp Gly Glu 245 250 255 Met Asp Glu Pro Glu Ser Arg Gly Leu Ile Gln Gln Ala Ala Leu Asn 260 265 270 Asn Leu Asp Asn Leu Thr Phe Val Val Asn Cys Asn Leu Gln Arg Leu 275 280 285 Asp Gly Pro Val Arg Gly Asn Thr Lys Ile Ile Gln Glu Leu Glu Ser 290 295 300 Phe Phe Arg Gly Ala Gly Trp Ser Val Ile Lys Val Val Trp Gly Arg 305 310 315 320 Glu Trp Asp Glu Leu Leu Glu Lys Asp Gln Asp Gly Ala Leu Val Glu 325 330 335 Ile Met Asn Asn Thr Ser Asp Gly Asp Tyr Gln Thr Phe Lys Ala Asn 340 345 350 Asp Gly Ala Tyr Val Arg Glu His Phe Phe Gly Arg Asp Pro Arg Thr 355 360 365 Ala Lys Leu Val Glu Asn Met Thr Asp Glu Glu Ile Trp Lys Leu Pro 370 375 380 Arg Gly Gly His Asp Tyr Arg Lys Val Tyr Ala Ala Tyr Lys Arg Ala 385 390 395 400 Leu Glu Thr Lys Asp Arg Pro Thr Val Ile Leu Ala His Thr Ile Lys 405 410 415 Gly His Gly Leu Gly His Asn Phe Glu Gly Arg Asn Ala Thr His Ala 420 425 430 Met Lys Lys Leu Thr Leu Asp Asp Leu Lys Leu Phe Arg Asp Lys Gln 435 440 445 Gly Ile Pro Ile Thr Asp Glu Gln Leu Glu Lys Asp Pro Tyr Leu Pro 450 455 460 Pro Tyr Tyr His Pro Gly Glu Asp Ala Pro Glu Ile Lys Tyr Met Lys 465 470 475 480 Glu Arg Arg Ala Ala Leu Gly Gly Tyr Leu Pro Glu Arg Arg Glu Asn 485 490 495 Tyr Asp Pro Ile Gln Val Pro Pro Leu Asp Lys Leu Arg Ser Val Arg 500 505 510 Lys Gly Ser Gly Lys Gln Gln Ile Ala Thr Thr Met Ala Thr Val Arg 515 520 525 Thr Phe Lys Glu Leu Met Arg Asp Lys Gly Leu Ala Asp Arg Leu Val 530 535 540 Pro Ile Ile Pro Asp Glu Ala Arg Thr Phe Gly Leu Asp Ser Trp Phe 545 550 555 560 Pro Thr Leu Lys Ile Tyr Asn Pro His Gly Gln Asn Tyr Val Pro Val 565 570 575 Asp His Asp Leu Met Leu Ser Tyr Arg Glu Ala Pro Glu Gly Gln Ile 580 585 590 Leu His Glu Gly Ile Asn Glu Ala Gly Ser Val Ala Ser Phe Ile Ala 595 600 605 Ala Gly Thr Ser Tyr Ala Thr His Gly Lys Ala Met Ile Pro Leu Tyr 610 615 620 Ile Phe Tyr Ser Met Phe Gly Phe Gln Arg Thr Gly Asp Ser Ile Trp 625 630 635 640 Ala Ala Ala Asp Gln Met Ala Arg Gly Phe Leu Leu Gly Ala Thr Ala 645 650 655 Gly Arg Thr Thr Leu Thr Gly Glu Gly Leu Gln His Met Asp Gly His 660 665 670 Ser Pro Val Leu Ala Ser Thr Asn Glu Gly Val Glu Thr Tyr Asp Pro 675 680 685 Ser Phe Ala Tyr Glu Ile Ala His Leu Val His Arg Gly Ile Asp Arg 690 695 700 Met Tyr Gly Pro Gly Lys Gly Glu Asp Val Ile Tyr Tyr Ile Thr Ile 705 710 715 720 Tyr Asn Glu Pro Thr Pro Gln Pro Ala Glu Pro Glu Gly Leu Asp Val 725 730 735 Glu Gly Leu His Lys Gly Ile Tyr Leu Tyr Ser Arg Gly Glu Gly Thr 740 745 750 Gly His Glu Ala Asn Ile Leu Ala Ser Gly Val Gly Met Gln Trp Ala 755 760 765 Leu Lys Ala Ala Ser Ile Leu Glu Ala Asp Tyr Gly Val Arg Ala Asn 770 775 780 Ile Tyr Ser Ala Thr Ser Trp Val Asn Leu Ala Arg Asp Gly Ala Ala 785 790 795 800 Arg Asn Lys Ala Gln Leu Arg Asn Pro Gly Ala Asp Ala Gly Glu Ala 805 810 815 Phe Val Thr Thr Gln Leu Lys Gln Thr Ser Gly Pro Tyr Val Ala Val 820 825 830 Ser Asp Phe Ser Thr Asp Leu Pro Asn Gln Ile Arg Glu Trp Val Pro 835 840 845 Gly Asp Tyr Thr Val Leu Gly Ala Asp Gly Phe Gly Phe Ser Asp Thr 850 855 860 Arg Pro Ala Ala Arg Arg Phe Phe Asn Ile Asp Ala Glu Ser Ile Val 865 870 875 880 Val Ala Val Leu Asn Ser Leu Ala Arg Glu Gly Lys Ile Asp Val Ser 885 890 895 Val Ala Ala Gln Ala Ala Glu Lys Phe Lys Leu Asp Asp Pro Thr Ser 900 905 910 Val Ser Val Asp Pro Asn Ala Pro Glu Glu 915 920

Claims (10)

  1. 삭제
  2. 서열번호 1에서 190번, 195번, 199번, 201번, 418번, 428번, 432번, 435번 및 438번 아미노산으로 이루어진 군으로부터 선택되는 하나 이상의 아미노산 변이를 가지는, 피루브산 디하이드로게나아제 변이체.
  3. 제2항에 있어서, 상기 서열번호 1에서 190번 아미노산 변이는 글루탐산에서 발린으로의 치환(E190V), 195번 아미노산의 변이는 글루타민에서 히스티딘으로의 치환(Q195H), 199번 아미노산의 변이는 프롤린에서 세린으로의 치환(P199S), 201번 아미노산의 변이는 타이로신에서 알라닌으로의 치환(Y201A), 418번 아미노산의 변이는 타이로신에서 히스티딘으로의 치환(Y418H), 428번 아미노산의 변이는 아스파라긴에서 알라닌으로의 치환(N428A), 432번 아미노산의 변이는 글루타민에서 글루탐산으로의 치환(Q432E), 432번 아미노산의 변이는 글루타민에서 알라닌으로의 치환(Q432A), 435번 아미노산의 변이는 라이신에서 알라닌으로의 치환(K435A) 및 438번 아미노산의 변이는 류신에서 프롤린으로의 치환(L438P)으로 이루어진 군으로부터 선택되는 하나 이상의 아미노산 변이를 가지는, 피루브산 디하이드로게나아제 변이체.
  4. 삭제
  5. 삭제
  6. 제2항에 있어서, 상기 피루브산 디하이드로게나아제 변이체의 아미노산 서열은 서열번호 14 내지 33으로 이루어진 군으로부터 선택된 아미노산 서열인 것인, 피루브산 디하이드로게나아제 변이체.
  7. 제2항, 제3항 및 제6항 중 어느 한 항의 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 코딩하는 폴리뉴클레오티드.
  8. 제2항, 제3항 및 제6항 중 어느 한 항의 피루브산 디하이드로게나아제 변이체를 포함하는, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물.
  9. 제8항에 있어서, 상기 코리네박테리움 속 미생물은 코리네박테리움 글루타미쿰인, L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물.
  10. (a) 제8항의 L-아미노산 생산능을 갖는 코리네박테리움 속 미생물을 배지에서 배양하여 L-아미노산을 생산하는 단계; 및
    (b) 상기 미생물 또는 배지로부터 L-아미노산을 회수하는 단계를 포함하는,
    L-아미노산을 생산하는 방법.
KR1020150037654A 2015-03-18 2015-03-18 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법 KR101776375B1 (ko)

Priority Applications (15)

Application Number Priority Date Filing Date Title
KR1020150037654A KR101776375B1 (ko) 2015-03-18 2015-03-18 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법
DK16765246.0T DK3272860T3 (da) 2015-03-18 2016-03-15 Pyruvatdehydrogenase-mutant, mikroorganisme, der omfatter mutanten, og fremgangsmåde til fremstilling af L-aminosyre ved anvendelse af mikroorganismen
EP16765246.0A EP3272860B1 (en) 2015-03-18 2016-03-15 Pyruvate dehydrogenase mutant, microorganism comprising mutant, and method for producing l-amino acid by using microorganism
JP2017548259A JP6625133B2 (ja) 2015-03-18 2016-03-15 ピルビン酸デヒドロゲナーゼ変異体、それを含む微生物及びそれを用いるl−アミノ酸生産方法
HUE16765246A HUE064139T2 (hu) 2015-03-18 2016-03-15 Piruvát-dehidrogenáz-mutáns, mutánst tartalmazó mikroorganizmus, és eljárás L-aminósav elõállítására mikroorganizmus használatával
BR112017019057-5A BR112017019057B1 (pt) 2015-03-18 2016-03-15 Variantes de piruvato desidrogenase, um micro-organismo que compreende as mesmas e um método para produzir l-aminoácido com o uso das mesmas
US15/557,013 US10526586B2 (en) 2015-03-18 2016-03-15 Pyruvate dehydrogenase variants, a microorganism comprising the same and a method for producing L-amino acid using the same
MYPI2017703025A MY187636A (en) 2015-03-18 2016-03-15 Pyruvate dehydrogenase variants, a microorganism comprising the same and a method for producing l-amino acid using the same
RU2017134331A RU2683208C1 (ru) 2015-03-18 2016-03-15 Мутант пируватдегидрогеназы, микроорганизм, содержащий мутант, и способ получения L-аминокислоты с использованием микроорганизма
PCT/KR2016/002594 WO2016148490A1 (ko) 2015-03-18 2016-03-15 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법
CN201680002649.4A CN106715687B (zh) 2015-03-18 2016-03-15 丙酮酸脱氢酶突变体、包含突变体的微生物和通过使用微生物生产l-氨基酸的方法
ES16765246T ES2959213T3 (es) 2015-03-18 2016-03-15 Mutante de piruvato deshidrogenasa, microorganismo que comprende el mutante y método para producir l-aminoácido usando el microorganismo
PL16765246.0T PL3272860T3 (pl) 2015-03-18 2016-03-15 Mutant dehydrogenazy pirogronianowej, mikroorganizm zawierający mutanta oraz sposób wytwarzania l-aminokwasu przy zastosowaniu mikroorganizmu
US16/426,453 US20190292526A1 (en) 2015-03-18 2019-05-30 Pyruvate dehydrogenase variants, a microorganism comprising the same and a method for producing l-amino acid using the same
JP2019163451A JP2020000250A (ja) 2015-03-18 2019-09-06 ピルビン酸デヒドロゲナーゼ変異体、それを含む微生物及びそれを用いるl−アミノ酸生産方法

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
KR1020150037654A KR101776375B1 (ko) 2015-03-18 2015-03-18 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법

Publications (3)

Publication Number Publication Date
KR20160113377A KR20160113377A (ko) 2016-09-29
KR101776375B1 true KR101776375B1 (ko) 2017-09-08
KR101776375B9 KR101776375B9 (ko) 2022-01-11

Family

ID=56919058

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
KR1020150037654A KR101776375B1 (ko) 2015-03-18 2015-03-18 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법

Country Status (13)

Country Link
US (2) US10526586B2 (ko)
EP (1) EP3272860B1 (ko)
JP (2) JP6625133B2 (ko)
KR (1) KR101776375B1 (ko)
CN (1) CN106715687B (ko)
BR (1) BR112017019057B1 (ko)
DK (1) DK3272860T3 (ko)
ES (1) ES2959213T3 (ko)
HU (1) HUE064139T2 (ko)
MY (1) MY187636A (ko)
PL (1) PL3272860T3 (ko)
RU (1) RU2683208C1 (ko)
WO (1) WO2016148490A1 (ko)

Families Citing this family (9)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
KR101947945B1 (ko) * 2018-01-25 2019-02-13 씨제이제일제당 (주) L-아미노산을 생산하는 코리네박테리움 속 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산의 생산방법
KR101947959B1 (ko) * 2018-05-28 2019-02-13 씨제이제일제당 (주) 변이형 호모세린 디하이드로게나제 및 이를 이용한 호모세린 또는 호모세린 유래 l-아미노산의 생산 방법
KR102311391B1 (ko) 2020-05-21 2021-10-12 씨제이제일제당 주식회사 L- 분지쇄 아미노산 생산능이 강화된 미생물 및 이를 이용하여 l-분지쇄 아미노산을 생산하는 방법
KR102344689B1 (ko) * 2020-09-01 2021-12-29 씨제이제일제당 주식회사 L-발린 생산 미생물 및 이를 이용한 l-발린 생산 방법
US20220372451A1 (en) * 2021-04-28 2022-11-24 University Of Georgia Research Foundation, Inc. Production of pyruvate or products derived from pyruvate using modified escherichia coli
CN113249347B (zh) * 2021-07-14 2021-11-12 中国科学院天津工业生物技术研究所 丙酮酸脱氢酶的突变体及其用于生产l-氨基酸的方法
CN113430151B (zh) * 2021-08-13 2022-06-07 江苏澳创生物科技有限公司 一株谷氨酸棒杆菌及其在发酵生产l-缬氨酸中的应用
CN113683667A (zh) * 2021-08-25 2021-11-23 宁夏伊品生物科技股份有限公司 Yh66-rs10865基因改造得到的工程菌及其在制备缬氨酸中的应用
KR20230108790A (ko) * 2022-01-11 2023-07-19 대상 주식회사 L-히스티딘 생산능이 향상된 에스케리치아 속 변이주 및 이를 이용한 l-히스티딘의 생산 방법

Citations (1)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
US20090280542A1 (en) 2006-07-13 2009-11-12 Degussa Gmbh Method of production of l-amino acids

Family Cites Families (10)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
KR940001307B1 (ko) 1991-12-27 1994-02-19 제일제당 주식회사 L-라이신을 생산하는 신규 미생물
BR9906279A (pt) * 1998-12-18 2001-04-24 Ajinomoto Kk Bactéria corineforme, processo para produzir ácido l-glutâmico, e, dna.
TWI289604B (en) 1999-10-04 2007-11-11 Ajinomoto Kk neform bacteria Genes for a heat resistant enzymes of amino acid biosynthetic pathway derived from thermophilic cory
DE102005045301A1 (de) * 2005-09-22 2007-04-05 Degussa Ag Verfahren zur Herstellung von organisch-chemischen Verbindungen unter Verwendung coryneformer Bakterien
WO2008033001A1 (en) 2006-09-15 2008-03-20 Cj Cheiljedang Corporation A corynebacteria having enhanced l-lysine productivity and a method of producing l-lysine using the same
RU2496867C2 (ru) * 2011-04-25 2013-10-27 Закрытое акционерное общество "Научно-исследовательский институт Аджиномото-Генетика" (ЗАО "АГРИ") Способ получения l-аминокислоты семейства глутамата с использованием коринеформной бактерии
WO2012149491A2 (en) * 2011-04-29 2012-11-01 Danisco Us Inc. Recombinant microorganisms for enhanced production of mevalonate, isoprene, and isoprenoids
KR101117022B1 (ko) 2011-08-16 2012-03-16 씨제이제일제당 (주) L-발린 생산능이 향상된 미생물 및 이를 이용한 l-발린 제조방법
KR101721722B1 (ko) 2013-03-11 2017-04-10 씨제이제일제당 (주) L-발린 생산능이 향상된 균주 및 이를 이용한 l-발린 생산방법
CN104004678A (zh) 2014-05-05 2014-08-27 江南大学 一株高产l-缬氨酸的谷氨酸棒状杆菌工程菌的构建及其发酵产l-缬氨酸的方法

Patent Citations (1)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
US20090280542A1 (en) 2006-07-13 2009-11-12 Degussa Gmbh Method of production of l-amino acids

Non-Patent Citations (3)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Title
Applied and Environmental Microbiology, Vol. 73, No. 7, pp. 2079-2084 (2007)
Applied and Environmental Microbiology, Vol. 79, No. 18, pp. 5566-5575 (2013)
Journal of Bacteriology, Vol. 187, No. 17, pp.6005-6018 (2005)

Also Published As

Publication number Publication date
KR20160113377A (ko) 2016-09-29
BR112017019057A2 (pt) 2018-04-17
WO2016148490A1 (ko) 2016-09-22
JP2018512132A (ja) 2018-05-17
EP3272860A4 (en) 2018-08-08
EP3272860B1 (en) 2023-08-09
BR112017019057B1 (pt) 2024-03-05
CN106715687B (zh) 2021-04-27
HUE064139T2 (hu) 2024-03-28
EP3272860A1 (en) 2018-01-24
DK3272860T3 (da) 2023-10-30
JP2020000250A (ja) 2020-01-09
PL3272860T3 (pl) 2024-02-05
ES2959213T3 (es) 2024-02-21
MY187636A (en) 2021-10-05
RU2683208C1 (ru) 2019-03-26
US20190292526A1 (en) 2019-09-26
US20180057798A1 (en) 2018-03-01
KR101776375B9 (ko) 2022-01-11
CN106715687A (zh) 2017-05-24
JP6625133B2 (ja) 2019-12-25
US10526586B2 (en) 2020-01-07

Similar Documents

Publication Publication Date Title
KR101776375B1 (ko) 피루브산 디하이드로게나아제 변이체, 이를 포함하는 미생물 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법
KR101592140B1 (ko) 자일로즈 이용능이 부여된 코리네박테리움 속 미생물 및 이를 이용한 l-라이신의 생산방법
KR101640711B1 (ko) 글루코네이트 리프레서 변이체, 이를 포함하는 l-라이신을 생산하는 미생물 및 이를 이용한 l-라이신 생산방법
KR101766964B1 (ko) L-라이신 생산능을 가지는 코리네박테리움 속 미생물 및 이를 이용한 l-라이신 생산방법
KR101740807B1 (ko) L-라이신 생산능을 가지는 코리네박테리움 속 미생물 및 이를 이용한 l-라이신 생산방법
CN114729338B (zh) 变异二氢吡啶二羧酸还原酶多肽和使用其生产l-苏氨酸的方法
KR102527895B1 (ko) GlxR 단백질 변이체 또는 이를 이용한 쓰레오닌 생산방법
KR102470602B1 (ko) 신규한 분지 연쇄 아미노산 아미노트렌스퍼라아제 변이체 및 이를 이용한 이소류신 생산 방법
CN114630903B (zh) 内消旋-二氨基庚二酸脱氢酶的修饰多肽及使用其生产l-苏氨酸的方法
KR102285951B1 (ko) 시트레이트 신타아제의 활성이 약화된 신규한 변이형 폴리펩티드 및 이를 이용한 l-아미노산 생산 방법
CN116917473A (zh) 预苯酸脱水酶变体以及使用其生产支链氨基酸的方法
CN114402070A (zh) 新的l-苏氨酸脱水酶变体及使用其生产l-异亮氨酸的方法
KR101755767B1 (ko) L-라이신 생산능이 향상된 미생물 및 이를 이용한 l-라이신 생산방법
KR102147381B1 (ko) 아세토하이드록시산 신타제 신규 변이체 및 이를 포함하는 미생물
KR102527102B1 (ko) 이소프로필말레이트 신타제 변이체 및 이를 이용한 l-류신의 생산 방법
RU2805253C1 (ru) Новый модифицированный полипептид с ослабленной активностью цитратсинтазы и способ получения L-аминокислоты с его использованием
KR20160118173A (ko) L-라이신 생산능이 향상된 미생물 및 이를 이용한 l-라이신 생산방법
KR20220083557A (ko) 변이형 atp-의존적 프로테아제 및 이를 이용한 l-아미노산의 생산 방법
KR20230131653A (ko) 변이형 l-쓰레오닌 배출 단백질 및 이를 이용한 l-쓰레오닌 생산 방법
KR20220107795A (ko) aroG 알돌라아제 (Phospho-2-dehydro-3-deoxyheptonate aldolase) 변이체 및 이를 이용한 분지쇄 아미노산 생산 방법
KR20230031624A (ko) 신규한 초산 대사 조절자 a 변이체 및 이를 이용한 l-분지쇄 아미노산 생산 방법

Legal Events

Date Code Title Description
A201 Request for examination
A302 Request for accelerated examination
E902 Notification of reason for refusal
E601 Decision to refuse application
AMND Amendment
E902 Notification of reason for refusal
AMND Amendment
X701 Decision to grant (after re-examination)
GRNT Written decision to grant
J204 Request for invalidation trial [patent]
J301 Trial decision

Free format text: TRIAL NUMBER: 2021100000223; TRIAL DECISION FOR INVALIDATION REQUESTED 20210125

Effective date: 20211019

J121 Written withdrawal of request for trial