PL228424B1

PL228424B1 - 1’-(3,7-Dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-snglicero- 3’-fosfocholina oraz sposób jej otrzymywania

Info

Publication number: PL228424B1
Application number: PL419200A
Authority: PL
Inventors: Anna Gliszczyńska; Anna Gliszczynska; Natalia Niezgoda; Witold Gładkowski
Original assignee: Univ Przyrodniczy We Wroclawiu
Priority date: 2016-10-21
Filing date: 2016-10-21
Publication date: 2018-03-30
Also published as: PL419200A1

Description

(12)OPIS PATENTOWY ₍i₉₎PL ₍u)228424 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419200 (®1) IntCI.

C07F 9/10 (2006.01) C07C 67/04 (2006.01) A61P 35/00 (2006.01) (22) Data zgłoszenia: 21.10.2016 r-(3,7-Dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2'-palmitoilo-sn-glicero-3'-fosfocholina oraz sposób jej otrzymywania (73) Uprawniony z patentu:

UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU, Wrocław, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono:

27.02.2017 BUP 05/17 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

30.03.2018 WUP 03/18 (72) Twórca(y) wynalazku:

ANNA GLISZCZYŃSKA, Wrocław, PL NATALIA NIEZGODA, Wrocław, PL WITOLD GŁADKOWSKI, Wrocław, PL (74) Pełnomocnik:

rzecz, pat. Anna Olszewska 'St

CM

CO

CM

Ω.

PL 228 424 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholina, o wzorze 1, przedstawionym na rysunku oraz sposób jej otrzymywania.

Związek ten może znaleźć zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym, chemicznym oraz jako środek w terapii chorób nowotworowych.

Celem wynalazku było opracowanie metody otrzymywania nowej pochodnej fosfolipidowej zawierającej cząsteczkę kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego w pozycji sn-1 fosfatydylocholiny. Taka strategia miała zapewnić zwiększenie charakteru lipofilowego uzyskanej pochodnej. Z opisu zgłoszenia P. 418652 znana jest fosfatydylocholina zwierająca dwie cząsteczki kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego jednocześnie w pozycji sn-1 i sn-2 fosfatydylocholiny, fosfatydylocholina zawierająca cząsteczkę kwasu palmitynowego w pozycji sn-1 i cząsteczkę kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego w pozycji sn-2 (P. 418945) jak również 2-lizofosfatydylocholina zawierająca kwas 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowy w pozycji sn-1 znana z opisu zgłoszenia P. 419068.

Nie jest znana fosfatydylocholina zawierająca cząsteczkę kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego w pozycji sn-1 i cząsteczkę kwasu palmitynowego w pozycji sn-2.

Istotą wynalazku jest 1 ’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholina, przedstawiona na rysunku oraz sposób jej otrzymywania.

Istotą sposobu otrzymywania fosfolipidu z cząsteczką kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego, którym jest 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholina, jest to, że kwas palmitynowy poddaje się reakcji estryfikacji z 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-hydroksy-sn-glicero-3'-fosfocholiną w obecności 4-dimetyloaminopirydyny z udziałem N, W-dicykloheksylokarbodiimidu jako czynnika sprzęgającego. Reakcję prowadzi się w środowisku bezwodnego chlorku metylenu przez co najmniej 24 godziny, a następnie wydziela powstały produkt.

Korzystnie jest, gdy że proces estryfikacji prowadzi się w temperaturze od 18 do 55°C.

Sposób, według wynalazku, objaśniony jest bliżej na przykładzie wykonania.

P r z y k ł a d 1

Do 61 mg (0,14 mmol) osuszonej 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-hydroksy-sn-glicero-3'-fosfocholiny rozpuszczonej w bezwodnym chlorku metylenu (CH2CI2, 1 cm³) dodaje się 144 mg (0,56 mmol) kwasu palmitynowego rozpuszczonego w 3 cm³ bezwodnego chlorku metylenu, 4-dimetyloaminopirydynę (DMAP) (34 mg, 0,28 mmol) rozpuszczoną w 3 cm³ bezwodnego chlorku metylenu oraz W,W-dicykloheksylokarbodiimid (DCC) (120 mg, 0,58 mmol) również rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu (CH2CI2, 3 cm³). Zawiesinę miesza się intensywnie w temperaturze 40°C w atmosferze N2 przez 72 godziny. Po tym czasie mieszaninę poreakcyjną odsącza się pod zmniejszonym ciśnieniem na lejku Schotta, a do przesączu dodaje się żywicę jonowymienną formie H+ i miesza przez 30 minut. Następnie żywicę jonowymienną odsącza się, a rozpuszczalnik odparowuje pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszcza się za pomocą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym stosując jako eluent mieszaninę rozpuszczalników CHCb:MeOH:H2O, 65:25:4 (v/v/v). Otrzymuje się 65 mg (0,096 mmol) 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholine, z wydajnością 68% w postaci mazistej substancji.

Czystość potwierdzona przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) wynosiła >98%.

Dane spektroskopowe otrzymanego związku, którym jest 1'-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholina, są następujące:

¹H NMR (600 MHz, CDCI3/CD3OD 2:1 (v/v)), δ: 0.68 (t, J = 6.6 Hz, 6H, CH3(CH2)14C(O) (A), CH3(CH2)14C(O) (B)), 0.92 (s, 6H, CHs-11 (A), CHs-11 (B)), 1.06-1.09 (m, 48H, CH3(CH2)12CH2CH2C(O) (A), CH3(CH2)12CH2CH2C(O) (B)), 1.14-1.22 (m, 4H, CH2-4 (A), CH2-4 (B)), 1.38, 1.47 (two s, 12H, CH3-8 (A), CH3-8 (B), CH3-12 (A), CH3-12 (B)), 1.40-1.42 (m, 4H, CH3(CH2)13CH2CH2C(O) (A), CH3(CH2)13CH2CH2C(O) (B)), 1.70 (m, 4H, CH2-5 (A), CH2-5 (B)), 2.10-2.18 (m, 8H, CH3(CH2)13CH2C(O) (A), CH3(CH2)13CH2C(O) (B), CH2-2 (A), CH2-2 (B)), 3.02 (s, 18H, -N(CH3)3 (A), -N(CH3)3 (B)), 3.43 (m, 4H, CH2-3 (A), CH2-3 (B)), 3.80 (m, 4H, CH2-3' (A), CH2-3' (B)), 3.93 (dd, J = 12.0, 6.6 Hz, 2H, jeden z CH2-1' (A), jeden z CH2-1' (B)), 4.06-4.08 (szeroki s, 4H, CH2-a (A), CH2-a (B)), 4.18 (m, 2H, jeden z CH2-1' (A), jeden z CH2-1' (B)), 4.76 (d, J = 17.4, 2H, jeden z CH2-10 (A), jeden z CH2-10 (B)), 4.83 (d, J = 10.8 Hz, 2H, jeden z CH2-10 (A), jeden z CH2-10 (B)), 4.86 (t, J = 6.6 Hz, 2H, H-6 (A), H-6 (B)), 4.98-5.03 (m, 2H, H-2' (A), H-2' (B)), 5.59 (dd, J = 17.4, 10.8 Hz, 2H, H-9 (A), H-9 (B));

PL 228 424 B1 ¹³C NMR (151 MHz, CDCI3/CD3OD 2:1 (v/v)) δ: 13.54 (CH3(CH2)i4C(O), (A), (CH3(CH2)i4C(O) (B)), 17.01, 25.09 (C-8 (A), C-8 (B), C-12 (A), C-12 (B)), 22.26 (CH3CH2(CH2)13C(O) (A), CH3CH2(CH2)13C(O) (B)), 22.44 (C-5 (A), C-5 (B)), 22.51, 22.53 (C-11 (A), C-11 (B)), 24.47 (CH3(CH2)12CH2CH2C(O) (A), CH3(CH2)12CH2CH2C(O) (B)), 28.74, 28.93, 28.95, 29.12, 29.25, 29.27, 29.29, 31.52 (CHsCHz^Hz^CHzCHzCCO) (A), CH3CH2(CH2)nCH2CH2C(O) (B)), 33.83 (CH3(CH2)13CH2C(O) (A), CH3(CH2)13CH2C(O) (B)), 38.79 (C-3 (A), C-3 (B)), 40.37, 40.39 (C-4 (A), C-4 (B)), 44.50, 44.52 (C-2 (A), C-2 (B)), 53.74 (t, J = 3.6 Hz, -N(CH3)3 (A), -N(CH3)3 (B)), 58.84 (d, J = 4.9 Hz, C-α (A), C-α (B)), 63.00 (C-1' (A), C-1' (B)), 63.41 (d, J = 5.3 Hz, C-3' (A), C-3' (B)), 66.03 (m, C-β (A), C-β (B)), 69.99 (d, J = 7.5 Hz, C-2' (A)), 70.00 (d, J = 7.8 Hz, C-2' (B)), 111.90 (C-10 (A), C-10 (B)), 123.89 (C-6 (A), C-6 (B)), 131.09 (C-7 (A), C-7 (B)), 144.81 (C-9 (A), C-9 (B)), 171.47 (C-1 (A), C-1 (B)), 173.27 (CH3(CH2)13CH2C(O) (A), CH3(CH2)13CH2C(O) (B));

³¹P NMR (243 MHz, CDCI3/CD3OD 2:1 (v/v)) δ: -0.83;

(a, β) - oznacza sygnały pochodzące od choliny.

Claims

(a, β) - oznacza sygnały pochodzące od choliny.

Zastrzeżenia patentowe

1. 1’-(3,7-Dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholina, o wzorze 1 przedstawionym na rysunku.
2. Sposób otrzymywania fosfolipidowej pochodnej kwasu 3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enowego, znamienny tym, że kwas palmitynowy rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu poddaje się reakcji estryfikacji z 1’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-hydroksy-sn-glicero-3’-fosfocholiną w obecności 4-dimetyloaminopirydyny, z udziałem czynnika sprzęgającego jakim jest W,W-dicykloheksylokarbodiimid, przy czym reakcję prowadzi się w środowisku bezwodnego chlorku metylenu, a zawiesinę miesza się przez co najmniej jedną dobę, następnie wydziela się powstałą 1 ’-(3,7-dimetylo-3-winylookta-6-enylo)-2’-palmitoilo-sn-glicero-3’-fosfocholinę.
3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że proces estryfikacji prowadzi się w temperaturze od 18 do 55°C.