PL215161B1

PL215161B1 - Pochodne chinazoliny, sposób ich wytwarzania, kompozycje farmaceutyczne je zawierajace oraz ich zastosowanie

Info

Publication number: PL215161B1
Application number: PL376255A
Authority: PL
Inventors: Patrick Ple
Original assignee: Astrazeneca Ab
Priority date: 2002-11-04
Filing date: 2003-10-29
Publication date: 2013-10-31
Also published as: ATE387451T1; IL168013A; BR0315756A; JP2010270143A; AR041884A1; NZ539408A; MXPA05004858A; DE60319410T2; KR101089462B1; DE60319410D1; IS2568B; AU2003278383A1; JP4593464B2; EP1562955B1; RU2350618C2; PL376255A1; US7462623B2; MY137835A; CA2503371C; SI1562955T1

Description

Przedmiotem wynalazku są pewne nowe pochodne chinazoliny i ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, które posiadają aktywność przeciwnowotworową, sposób ich wytwarzania, kompozycje farmaceutyczne je zawierające oraz ich zastosowanie.

Wiele z aktualnych reżimów leczenia chorób rozrostowych komórek, takich jak łuszczyca i rak, wykorzystuje związki, które hamują syntezę DNA. Takie związki ogólnie są toksyczne dla komórek, ale ich działanie toksyczne na gwałtownie dzielące się komórki, takie jak komórki nowotworowe, może być korzystne. Alternatywne podejścia do środków przeciwnowotworowych, które działają na zasadzie mechanizmów innych niż hamowanie syntezy DNA, mają potencjalną możliwość wykazywania wzmożonej wybiórczości działania.

Niedawno odkryto, że komórka może zrakowacieć dzięki transformacji części jej DNA w onkogen, tj. gen, który przy aktywacji prowadzi do tworzenia komórek nowotworów złośliwych (Bradshaw, Mutagenesis, 1986, 1, 91). Kilka takich onkogenów przyczynia się do wytwarzania peptydów, które stanowią receptory czynników wzrostowych. Z kolei aktywacja kompleksu czynnik wzrostowy-receptor prowadzi do zwiększenia proliferacji komórek. Wiadomo, na przykład, że kilka onkogenów koduje enzymy kinaz tyrozynowych, i że pewne receptory czynników wzrostowych są także enzymami kinaz tyrozynowych (Yarden i in., Ann. Rev. Biochem., 1988, 57, 443; Larsen i in., Ann. Reports in Med. Chem., 1989, rozdz. 13). Pierwsza grupa zidentyfikowanych kinaz tyrozynowych pochodziła od takich onkogenów wirusowych, na przykład kinaza tyrozynowa pp60^v-Src (inaczej znana jako v-Src), i odpowiednich kinaz tyrozynowych w komórkach normalnych, na przykład kinaza tyrozynowa pp60^c-Src (inaczej znana jako c-Src).

Receptorowe kinazy tyrozynowe są istotne w przekazywaniu sygnałów biochemicznych, które inicjują replikację komórki. Są one dużymi enzymami, które przechodzą przez błonę komórkową i posiadają pozakomórkową domenę wiążącą dla czynników wzrostowych, takich jak naskórkowy czynnik wzrostu (EGF), oraz część wewnątrzkomórkową, która działa jako kinaza, fosforylując aminokwasy tyrozyny w białkach i tak wpływając na proliferację komórek. Znane są rozmaite klasy receptorowych kinaz tyrozynowych (Wilks, Advances in Cancer Research, 1993, 60,43-73) sklasyfikowane na podstawie rodzin czynników wzrostowych, które wiążą się z różnymi receptorowymi kinazami tyrozynowymi. Klasyfikacja obejmuje receptorowe kinazy tyrozynowe klasy I obejmujące rodzinę kinaz tyrozynowych receptorów EGF takich jak receptory EGF, TGFa, Neu i erbB, receptorowe kinazy tyrozynowe klasy II obejmujące rodzinę kinaz tyrozynowych receptorów insuliny takich jak receptory insuliny i IGF1 oraz receptor związany z insuliną (IRR), a także receptorowe kinazy tyrozynowe klasy III obejmujące rodzinę kinaz tyrozynowych receptorów czynnika wzrostowego pochodzenia płytkowego (PDGF) takich jak receptory PDGFa, PDGFe oraz czynnika stymulującego kolonie I (CSFl).

Wiadomo też, że pewne kinazy tyrozynowe należą do klasy niereceptorowych kinaz tyrozynowych, które są zlokalizowane wewnątrzkomórkowo i są zaangażowane w przekazywanie sygnałów biochemicznych, takich jak te, które wpływają na ruchliwość komórek nowotworowych, rozsiewanie i inwazyjność, i z kolei wzrost nowotworów przerzutowych (Ullrich i in., Cell, 1990, 61,203-212, Bolen i in., FASEB J., 1992, 6, 3403-3409, Brickell i in., Critical Reviews in Oncogenesis, 1992, 3, 401-406, Bohlen i in., Oncogene, 1993, 8, 2025-2031, Courtneidge i in., Semin. Cancer Biol., 1994, 5, 239-246, Lauffenburger i in., Cell, 1996, 84, 359-369, Hanks i in., BioEssays, 1996, 19, 137-145, Parsons i in., Current Opinion in Cell Biology, 1997, 9,187-192, Brown i in., Biochimica et Biophysica Acta, 1996, 1287, 121-149 i Schlaepfer i in., Progress in Biophysics and Molecular Biology, 1999, 71, 435- 478). Znane są rozmaite klasy niereceptorowych kinaz tyrozynowych, w tym rodzina kinaz Src takich jak kinazy tyrozynowe Src, Lyn i Yes, rodzina kinaz Abl takich jak Abl i Arg oraz rodzina kinaz Jak takich jak Jak 1 i Tyk 2.

Wiadomo, że niereceptorowe kinazy tyrozynowe rodziny Src są wysoce regulowane w komórkach normalnych, i pod nieobecność bodźców pozakomórkowych są one utrzymywane w konformacji nieaktywnej. Jednak, niektóre kinazy z rodziny Src, na przykład kinaza tyrozynowa c-Src, są często znacznie aktywowane (w porównaniu z poziomami w komórkach normalnych) w pospolitych rakach ludzkich takich jak rak żołądka i jelit, na przykład rak okrężnicy, odbytu i żołądka (Cartwright i in., Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 1990, 87, 558-562, i Mao i in., Oncogene, 1997, 15, 3083-3090), i rak sutka (Muthuswamy i in., Oncogene, 1995, 11, 1801-1810). Rodzina Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych została także zlokalizowana w innych pospolitych rakach ludzkich, takich jak niedrobnokomórkowe raki płuc (NSCLC), w tym gruczolakoraki i rak płaskokomórkowy płuca (Mazurenko i in., European

PL 215 161 B1

Journal of Cancer, 1992, 28, 372-7), rak pęcherza (Fanning i in., Cancer Research, 1992, 52,1457-62), rak przełyku (Jankowski i in., Gut, 1992, 33, 1033-8), rak stercza, rak jajnika (Wiener i in., Clin. Cancer Research, 1999, 5, 2164-70) oraz rak trzustki (Lutz i in., Biochem, and Biophys. Res. Comm., 1998, 243, 503-8). Jako że dalsze ludzkie tkanki nowotworowe testowane są na obecność niereceptorowych kinaz tyrozynowych z rodziny Src, oczekuje się, że potwierdzone zostanie ich powszechne występowanie.

Dalej wiadomo, że główną rolą niereceptorowej kinazy tyrozynowej c-Src jest regulowanie składania kompleksów przylegania zogniskowanego przez oddziaływanie z szeregiem białek cytoplazmatycznych, obejmujących na przykład kinazę adhezji zogniskowanej i paksylinę. Ponadto c-Src jest sprzężona ze szlakami przekazywania sygnału, które regulują cytoszkielet aktynowy, który umożliwia ruchliwość komórki. Podobnie, niereceptorowe kinazy tyrozynowe c-Src, c-Yes i c-Fyn odgrywają ważne role w przekazywaniu sygnału za pośrednictwem integryny i w rozrywaniu zależnych od cadheryny połączeń komórka-komórka (Owens i in., Molecular Biology of the Cell, 2000, 11, 51-64 i Klinghoffer i in., EMBO Journal, 1999, 18, 2459-2471). Ruchliwość komórkowa jest konieczna, żeby nowotwór umiejscowiony przeszedł przez etapy rozsiewania do krwiobiegu, naciekania innych tkanek i inicjacji wzrostu nowotworu przerzutowego. Na przykł ad, postę p nowotworu okr ężnicy od umiejscowionego do rozsianego, inwazyjną chorobę przerzutową skorelowano z aktywnością niereceptorowej kinazy tyrozynowej c-Src (Brunton i in., Oncogene, 1997, 14, 283-293, Fincham i in., EMBO J., 1998, 17, 81-92 i Verbeek i in., Exp. Cell Research, 1999, 248, 531-537).

Odpowiednio, rozpoznano, że inhibitor takich niereceptorowych kinaz tyrozynowych powinien być przydatny jako selektywny inhibitor ruchliwości komórek nowotworowych i jako selektywny inhibitor rozsiewania i inwazyjności ssaczych komórek rakowych prowadzący do zahamowania wzrostu nowotworu przerzutowego. W szczególności inhibitor takich niereceptorowych kinaz tyrozynowych powinien być przydatny jako środek przeciw naciekaniu do stosowania przy powstrzymywaniu i/lub leczeniu choroby guzów litych.

Twórcy wynalazku stwierdzili obecnie, że pewne pochodne chinazoliny niespodziewanie posiadają mocną aktywność przeciwnowotworową. Nie chcąc wnioskować, że związki ujawnione w niniejszym wynalazku posiadają aktywność farmakologiczną tylko dzięki działaniu pojedynczego procesu biologicznego, uważa się, że związki zapewniają działanie przeciwnowotworowe na drodze hamowania jednej lub więcej spośród niereceptorowych kinaz białkowych swoistych wobec tyrozyny, zaangażowanych w etapy przekazywania sygnału, które prowadzą do inwazyjności i zdolności do migracji przerzutowych komórek nowotworu. W szczególności uważa się, że związki według niniejszego wynalazku zapewniają działanie przeciwnowotworowe na drodze hamowania rodziny Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych, na przykład przez hamowanie jednej lub więcej z c-Src, c-Yes i c-Fyn.

Wiadomo też, że enzym, niereceptorowa kinaza tyrozynowa c-Src, jest zaangażowany w regulacji kierowanej przez osteoklasty resorpcji kości (Soriano i in., Cell, 1991, 64, 693-702; Boyce et al, J. Clin. Invest., 1992, 90, 1622-1627; Yoneda i in., J. Clin. Invest., 1993, 91, 2791-2795 i Missbach i in., Bone, 1999, 24, 437-49). Inhibitor niereceptorowej kinazy tyrozynowej c-Src jest więc przydatny do zapobiegania i leczenia chorób kości, takich jak osteoporoza, choroba Pageta, przerzutowa choroba kości oraz hiperkalcemia wywołana nowotworem.

Związki według niniejszego wynalazku są także przydatne przy hamowaniu nieregulowanego rozrostu komórkowego, który następuje wskutek rozmaitych chorób niezłośliwych, takich jak choroby zapalne (na przykład reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zapalna jelit), choroby zwłóknieniowe (na przykład marskość wątroby i zwłóknienie płuc), zapalenie kłębuszków nerkowych, stwardnienie rozsiane, łuszczyca, odczyny nadwrażliwości skóry, choroby naczyń krwionośnych (na przykład miażdżyca tętnic i nawrót zwężenia), astma alergiczna, cukrzyca insulinozależna, retynopatia cukrzycowa i nefropatia cukrzycowa.

Ogólnie związki według niniejszego wynalazku posiadają mocną aktywność hamującą przeciwko rodzinie Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych, na przykład przez hamowanie c-Src i/lub c-Yes, zarazem posiadając słabszą aktywność hamowania przeciwko innym enzymom kinaz tyrozynowych takim jak receptorowe kinazy tyrozynowe, na przykład kinaza tyrozynowa receptora EGF i/lub kinaza tyrozynowa receptora VEGF.

Ponadto, pewne związki według niniejszego wynalazku posiadają zasadniczo lepszą moc przeciwko rodzinie Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych, na przykład c-Src i/lub c-Yes, niż przeciwko kinazie tyrozynowej receptora VEGF. Takie związki posiadają dostateczną moc przeciwko rodzinie Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych, na przykład c-Src i/lub c-Yes, tak że mogą być stosowane w iloś ci dostatecznej do hamowania, na przykład, c-Src i/lub c-Yes, zarazem wykazując niewielką

PL 215 161 B1 aktywność przeciwko kinazie tyrozynowej receptora VEGF. Korzystne jest zminimalizowanie aktywności hamowania kinazy tyrozynowej receptora VEGF, jako że stwierdzono, iż niektóre związki mające tę aktywność działają jako blokery kanałów potasowych, na przykład w teście kanału potasowego kodowanego przez ludzki gen hERG {ang. human ether-a-go-go-related-gene}. Taka aktywność może przyczynić się do zmian elektrokardiogramu (ECG) in vivo.

Określone dalej leczenie przeciwrakowe może być stosowane jako terapia wyłączna albo może obejmować, oprócz pochodnej chinazoliny według wynalazku, konwencjonalną chirurgię lub radioterapię lub chemioterapię. Wiadomo, że niemal wszystkie leki są w pewnym stopniu metabolizowane w organizmie ludzkim, ogólnie do zwią zku mniej rozpuszczalnego w lipidach, który jest ł atwiej wydalany przez nerki. Wiele z enzymów metabolizujących leki stwierdza się w retikulum endoplazmatycznym (które przy homogenizacji tworzy mikrosomy) hepatocytów. Wątroba stanowi główne miejsce metabolizmu leków, ponieważ komórki wątroby (hepatocyty) zawierają szczególnie wysokie stężenia enzymów metabolizujących leki. Cytochrom P450 stanowi rodzina izoenzymów stwierdzanych w mikrosomach wątroby. Za metabolizm większości z powszechnie stosowanych leków odpowiedzialnych jest sześć swoistych izoenzymów P450, mianowicie P450 1A2, 2C9, 2C19, 2D6, 2E1 i 3A4. Chemioterapia skojarzona może być problematyczna, jeżeli jeden lub więcej leków składowych połączenia metabolizowanych jest przez Cytochrom P450 3A4 (dalej CYP 3A4). Taki składnik może być substratem dla CYP 3A4 albo może być induktorem lub inhibitorem tego izoenzymu. Takie działania mogą mieć wpływ na farmakokinetykę innego składnika terapii skojarzonej.

Twórcy wynalazku ustalili, że pewne związki według niniejszego wynalazku mają tę korzystną właściwość, że są mniej podatne na metabolizm przez takie izoenzymy P450, szczególnie przez CYP 3A4. Odpowiednio, podawanie takich związków w skojarzonej terapii przeciwrakowej jest możliwe z większym bezpieczeństwem.

Twórcy wynalazku dalej ustalili, że pewne związki według niniejszego wynalazku są po dwakroć korzystne w tym znaczeniu, że posiadają małą aktywność przeciwko kinazie tyrozynowej receptora VEGF i że wykazują małą bądź żadną tendencję do metabolizmu przez izoenzymy P450 takie jak CYP 3A4.

W międzynarodowym zgłoszeniu patentowym WO 01/94341 stwierdzono, że istnieje szereg pochodnych chinazoliny przydatnych w leczeniu raka. Stwierdzono, że związki posiadają aktywność hamowania przeciwko rodzinie Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych. Znajduje się tam ujawnienie pewnych 5-podstawionych pochodnych chinazoliny włącznie z pewnymi 5-podstawionymi 4-(2,3-metylenodioksyanilino)chinazolinami. Nie ma tam ujawnienia jakichkolwiek pochodnych 4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazoliny.

W międzynarodowym zgłoszeniu patentowym WO 02/16352 stwierdzono, że istnieje szereg pochodnych 4-(2,3-metylenodioksyanilino)chinazoliny przydatnych w leczeniu raka. Stwierdzono, że związki posiadają aktywność hamowania przeciwko rodzinie Src niereceptorowych kinaz tyrozynowych. Nie ma tam ujawnienia jakichkolwiek pochodnych 4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazoliny.

Zgodnie z jednym aspektem wynalazku dana jest pochodna chinazoliny o wzorze I

w którym:

Z oznacza NH;

₁ m wynosi 2, i pierwsza grupa R jest umieszczona w pozycji 5 i jest wybrana z grupy obejmującej grupę izopropoksylową i tetrahydropiran-4-yloksylową, a druga grupa R¹ jest umieszczona

PL 215 161 B1 w pozycji 7 i jest wybrana z grupy obejmują cej grupę 2-pirolidyn-1-yloetoksylową , 2-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyn-1-ylo]etoksylową, 2-morfolinoetoksylową, 3-morfolinopropoksylową, 2-piperydynoetoksylową, 2-piperazyn-1-yloetoksylową, 2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 3-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)propoksylową, 2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)-etoksylową, 2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową i 2-[4-(2-dimetyloaminoacetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową;

i n wynosi 1 i grupa R³ jest umieszczona w pozycji 5 grupy 2,3-metyleno-dioksypirydyn-4-ylowej i oznacza atom chloru;

lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

W korzystnym wariancie wykonania wynalazku dana jest pochodna chinazoliny o wzorze I, jak określono wyżej, w którym:

Z oznacza NH;

m wynosi 2, i pierwsza grupa R¹ oznacza grupę 5-izopropoksylową, a druga grupa R¹ jest umieszczona w pozycji 7 i jest wybrana z grupy obejmującej grupę 2-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyn-4-ylo]etoksylową, 2-piperazyn-1-yloetoksylową, 2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 2-(4-acetylo-piperazyn-1-ylo)etoksylową i 2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową; i n wynosi 1, i grupa R³ jest umieszczona w pozycji 5 grupy 2,3-metylenodioksypirydyn-4-ylowej i oznacza atom chloru; lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

Należy rozumieć, że pewne ze związków o wzorze I zdefiniowanym wyżej mogą istnieć w postaciach optycznie czynnych lub racemicznych dzięki obecności jednego lub wielu asymetrycznych atomów węgla. Syntezę postaci optycznie czynnych można przeprowadzić normalnymi technikami chemii organicznej znanymi w stanie techniki, na przykład metodą syntezy z optycznie czynnych materiałów wyjściowych lub metodą rozszczepienia postaci racemicznej.

Przydatną farmaceutycznie dopuszczalną sól związku o wzorze I stanowi, na przykład, sól addycyjna z kwasem związku o wzorze I, na przykład sól addycyjna z kwasem nieorganicznym lub organicznym takim jak kwas chlorowodorowy, bromowodorowy, siarkowy, trifluorooctowy, cytrynowy lub maleinowy; lub, na przykład, sól związku o wzorze I, który jest dostatecznie kwasowy, na przykład sól metalu alkalicznego lub ziem alkalicznych taka jako sól wapniowa lub magnezowa, lub sól amonowa, lub sól z zasadą organiczną taką jak metyloamina, dimetyloamina, trimetyloamina, piperydyna, morfolina lub tris(2-hydroksyetylo)amina.

Korzystne pochodne chinazoliny o wzorze I według wynalazku wybiera się z następujących związków:

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-yloksy-chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-{2-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyn-1-ylo]etoksy}-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-[2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-5-tetrahydropiran-4-ylo-ksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-[3-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)propoksy]-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2-morfolinoetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksy-chinazolina, oraz

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-morfolinopropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina; oraz ich farmaceutycznie dopuszczalnych soli addycyjnych z kwasem.

Dalsze korzystne pochodne chinazoliny o wzorze I według wynalazku wybiera się z następujących związków:

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-(2-piperazyn-1-yloetoksy)-chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-{2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-1-ylo]etoksy}-5-izopropoksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-(2-pirolidyn-1-yloetoksy)-chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-(2-piperydynoetoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-(2-morfolinoetoksy)chinazolina,

PL 215 161 B1

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-(3-morfolinopropoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-[2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksy]chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izo-propoksy-7-[2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksy]chinazolina, oraz

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-{2-[4-(2-dimetyloaminoacetylo)piperazyn-1-ylo]etoksy}-5-izopropoksychinazolina;

oraz ich farmaceutycznie dopuszczalnych soli addycyjnych z kwasem.

Pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, można wytworzyć dowolnym sposobem znanym jako nadający się do wytwarzania związków chemicznie pokrewnych. Niezbędne materiały wyjściowe można otrzymać normalnymi procedurami chemii organicznej. Wytwarzanie takich materiałów wyjściowych jest opisane w połączeniu z następującymi reprezentatywnymi wariantami sposobu I w załączonych przykładach. Alternatywnie, niezbędne materiały wyjściowe można otrzymać analogicznymi do zobrazowanych procedurami, które leżą w zakresie zwyczajnych kwalifikacji chemika organika.

A zatem przedmiotem wynalazku jest również sposób wytwarzania pochodnej chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalnej soli, określonych jak wyżej, który obejmuje następujące warianty:

w którym L oznacza grupę zastępowaną, zaś m i mają dowolne ze znaczeń określonych jak wyżej, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, poddaje

w którym Z oznacza NH, oraz n i mają dowolne ze znaczeń określonych jak wyżej, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

₁ (b) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których co najmniej jedna grupa R¹oznacza grupę o wzorze

Q¹-X¹ ₁ w którym Q¹ oznacza grupę arylo-(1-6C)alkilową, (3-7C)cykloalkilo-(1-6C)alkilową, (3-7C)cykloalkenylo-(1-6C)alkilową, heteroarylo-(1-6C)alkilową lub heterocyklilo-(1-6C)alkilową lub ewentualnie podstawioną grupę alkilową, zaś X¹ oznacza atom tlenu, chinazolinę o wzorze V

PL 215 161 B1

w którym m, R¹, Z, n i R³ mają dowolne ze znaczeń określonych jak wyżej, z tym wyją tkiem, ż e dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, sprzęga się z odpowiednim alkoholem, w którym dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

₁ (c) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których grupa R zawiera grupę (1-6C)alkoksylową lub podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową albo grupę (1-6C)alkiloaminową lub podstawioną grupę (1-6C)alkiloaminową, pochodną chinazoliny o wzorze VI

w którym L oznacza grupę zastę powaną i Z, n i R³ mają dowolne ze znaczeń określonych jak wyżej, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, poddaje się reakcji z odpowiednim alkoholem lub aminą, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

₁ (d) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których R¹ oznacza aminopodstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, związek o wzorze I, w którym R¹ oznacza fluorowco-podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, poddaje się reakcji z zawierającym atom azotu związkiem heterocyklilowym lub odpowiednią aminą; lub ₁ (e) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których R¹ oznacza aminohydroksy-dipodstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, związek o wzorze I, w którym grupa R¹ zawiera epoksy-podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, poddaje się reakcji ze związkiem heterocyklilowym lub odpowiednią aminą;

(f) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których grupa zawiera N-acylowaną grupę heterocykliczną, acyluje się pochodną chinazoliny o wzorze I, w którym grupa R¹ zawiera grupę heterocykliczną mającą niepodstawioną grupę NH;

i gdy potrzebna jest farmaceutycznie dopuszczalna sól pochodnej chinazoliny o wzorze I, to można ją otrzymać poddając wspomnianą pochodną chinazoliny reakcji z przydatnym kwasem przy użyciu procedury konwencjonalnej.

Reakcję opisaną w wariancie (a) sposobu wytwarzania można dogodnie przeprowadzić w obecnoś ci przydatnego kwasu lub w obecnoś ci przydatnej zasady. Przydatny kwas stanowi, na przykład, kwas nieorganiczny taki jak, na przykład, chlorowodór lub bromowodór. Przydatną zasadę stanowi, na przykład, amina organiczna taka jak, na przykład, pirydyna, 2,6-lutydyna, kolidyna, 4-dimetyloaminopirydyna, trietyloamina, morfolina, N-metylomorfolina lub diazabicyklo-[5.4.0]undec-7-en, lub, na przykład, węglan lub wodorotlenek metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych, na przykład węglan sodu, węglan potasu, węglan wapnia, wodorotlenek sodu lub wodorotlenek potasu, albo, na przykład, amidek metalu alkalicznego, na przykład heksametylodisilazydek sodu, albo, na przykład, wodorek metalu alkalicznego, na przykład wodorek sodu.

PL 215 161 B1

Przydatną grupę zastępowaną L stanowi, na przykład, atom fluorowca, grupa alkoksylowa, aryloksylowa lub sulfonyloksylowa, na przykład atom chloru, bromu, grupa metoksylowa, fenoksylowa, pentafluorofenoksylowa, metanosulfonyloksylowa lub tolueno-4-sulfonyloksylowa. Reakcję dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego rozpuszczalnika obojętnego lub rozcieńczalnika, na przykład alkoholu lub estru, takiego jak metanol, etanol, izopropanol lub octan etylu, rozpuszczalnika fluorowcowanego, takiego jak chlorek metylenu, chloroform lub tetrachlorek węgla, eteru takiego jak tetrahydrofuran lub 1,4-dioksan, rozpuszczalnika aromatycznego, takiego jak toluen, lub dipolarnego rozpuszczalnika aprotonowego, takiego jak N,N-dimetyloformamid, N,N-dimetyloacetamid, N-metylopirolidyn-2-on lub dimetylosulfotlenek. Reakcję dogodnie prowadzi się w temperaturze leżącej w zakresie, na przykład, 0 do 250°C, korzystnie w zakresie 0 do 120°C.

Typowo, chinazolinę o wzorze II można poddać reakcji ze związkiem o wzorze III w obecności rozpuszczalnika aprotonowego, takiego jak N,N-dimetyloformamid, dogodnie w obecności zasady, na przykład węglanu potasu lub heksametylodisilazydku sodu, i w temperaturze leżącej w zakresie, na przykład, 0 do 150°C, korzystnie w zakresie, na przykład, 0 do 70°C.

Pochodna chinazoliny o wzorze I może zostać otrzymana z tego sposobu w postaci wolnej zasady lub alternatywnie może zostać otrzymana w postaci soli z kwasem o wzorze H-L, w którym L ma znaczenie zdefiniowane poprzednio. Gdy pożądane jest wytworzenie z soli wolnej zasady, to sól można potraktować przydatną zasadą, na przykład, aminą organiczną taką jak, na przykład, pirydyna, 2,6-lutydyna, kolidyna, 4-dimetyloaminopirydyna, trietyloamina, morfolina, N-metylomorfolina lub diazabicyklo[5.4.0]undec-7-en, lub, na przykład, węglan lub wodorotlenek metalu alkalicznego lub metalu ziem alkalicznych, na przykład węglan sodu, węglan potasu, węglan wapnia, wodorotlenek sodu lub wodorotlenek potasu.

Grupy zabezpieczające można w ogólności dobierać z dowolnych grup opisanych w literaturze lub znanych wykwalifikowanemu chemikowi jako właściwe do zabezpieczania grupy, o którą chodzi, i można wprowadzać sposobami konwencjonalnymi. Grupy zabezpieczające można usuwać dowolnym dogodnym sposobem jaki jest opisany w literaturze lub znany wykwalifikowanemu chemikowi jako właściwy do usuwania grupy zabezpieczającej, o którą chodzi, przy czym takie sposoby dobiera się tak, by osiągnąć usunięcie grup zabezpieczających przy najmniejszym zakłóceniu dla grup obecnych gdzie indziej w cząsteczce.

Poniżej dla wygody podane są konkretne przykłady grup zabezpieczających, w których określenie „niższy”, jak na przykład w grupie niższej alkilowej, oznacza, że grupa, do której się to stosuje, korzystnie ma 1-4 atomy węgla. Należy rozumieć, że te przykłady nie są wyczerpujące. Gdzie poniżej podane są konkretne przykłady sposobów usuwania grup zabezpieczających, to podobnie nie są one wyczerpujące. Oczywiście zastosowanie grup zabezpieczających i sposoby odbezpieczania, które nie są wymienione konkretnie, leżą w zakresie wynalazku.

Grupę zabezpieczającą grupę karboksylową może stanowić reszta tworzącego ester alkoholu alifatycznego lub aryloali- fatycznego albo tworzącego ester silanolu (przy czym wspomniany alkohol lub silanol korzystnie zawiera 1-20 atomów węgla). Przykłady grup zabezpieczających grupę karboksylową obejmują prostołańcuchowe lub rozgałęzione grupy (1-12C)-alkilowe (na przykład grupę izopropylową, i tert-butylową); grupy niższe alkoksylo-niższe alkilowe (na przykład grupę metoksymetylową, etoksymetylową i izobutoksymetylową); grupy niższe acyloksy-niższe alkilowe, (na przykład grupę acetoksymetylową, propionyloksymetylową, butyryloksymetylową i piwaloiloksymetylową); grupy niższe alkoksykarbonyloksy-niższe alkilowe (na przykład grupę 1-metoksykarbonyloksyetylową i 1-etoksykarbonyloksyetylową); grupy arylo-niższe alkilowe (na przykład grupę benzylową, 4-metoksybenzylową, 2-nitrobenzylową, 4-nitrobenzylową, benzhydrylową i ftalidylową); grupy tri (niższe alkilo)sililowe (na przykład grupę trimetylosililową i tert-butylodimetylosililową); grupy tri(niższe alkilo)sililoniższe alkilowe (na przykład grupę trimetylosililoetylową); i grupy (2-6C)alkenylowe (na przykład grupę allilową). Sposoby szczególnie odpowiednie do usuwania grup zabezpieczających grupę karboksylową obejmują na przykład rozszczepienie katalizowane kwasem, zasadą, metalem, lub enzymatycznie.

Przykłady grup zabezpieczających grupę hydroksylową obejmują niższe grupy alkilowe (na przykład grupę tert-butylową), niższe grupy alkenylowe (na przykład grupę allilową); niższe grupy alkanoilowe (na przykład grupę acetylową); niższe grupy alkoksykarbonylowe (na przykład grupę tertbutoksykarbonylową); niższe grupy alkenyloksykarbonylowe (na przykład grupę alliloksykarbonylową); grupy arylo-niższe alkoksykarbonylowe (na przykład grupę benzyloksykarbonylową, 4-metoksybenzyloksykarbonylową, 2-nitrobenzyloksykarbonylową i 4-nitrobenzyloksykarbonylową); grupy tri(niższe

PL 215 161 B1 alkilo)sililowe (na przykład grupę trimetylosililową i tert-butylodimetylosililową) oraz grupy arylo-niższe alkilowe (na przykład grupę benzylową).

Przykłady grup zabezpieczających grupę aminową obejmują grupę formylową, grupy arylo-niższe alkilowe (na przykład grupę benzylową i podstawioną grupę benzylową, 4-metoksybenzylową, 2-nitrobenzylową i 2,4-dimetoksybenzylową, oraz grupę trifenylometylową); grupy di-4-anizylometylowe i furylometylowe; grupy niższe alkoksykarbonylowe (na przykład grupę tert-butoksykarbonylową); grupy niższe alkenyloksykarbonylowe (na przykład grupę alliloksykarbonylową); grupy arylo-niższe alkoksykarbonylowe (na przykład grupę benzyloksykarbonylową, 4-metoksybenzyloksykarbonylową, 2-nitrobenzyloksykarbonylową i 4-nitrobenzyloksykarbonylo); grupy tri-alkilosililowe (na przykład grupę trimetylosililową i tert-butylodimetylosililową); grupy alkilidenowe (na przykład metylidenową) oraz grupy benzylidenowe oraz podstawione grupy benzylidenowe.

Sposoby odpowiednie dla usuwania grup zabezpieczających grupę hydroksylową i aminową obejmują, na przykład, hydrolizę katalizowaną kwasem, zasadą, metalem lub enzymatycznie dla grup takich jak grupa 2-nitrobenzyloksykarbonylowa, wodorowanie dla grup takich jak grupa benzylowa, i sposoby fotolityczne dla grup takich jak grupa 2-nitrobenzyloksykarbonyIowa.

Czytelnika odsyła się do podręcznika Advanced Organic Chemistry, wydanie 4, autor J. March, opublikowanego przez wydawnictwo John Wiley & Sons, 1992, po ogólne informacje o warunkach reakcji i odczynnikach, oraz do podręcznika Protective Groups in Organic Synthesis, wydanie 2, autorzy T. Greene i in., także opublikowanego przez wydawnictwo John Wiley & Sons, po ogólne informacje o grupach zabezpieczających.

Chinazoliny o wzorze II jako materiały wyjściowe można otrzymać procedurami konwencjonalnymi takimi jak ujawnione w międzynarodowych zgłoszeniach patentowych WO 01/94341 i WO 02/16352. Na przykład, 1,4-dihydrochinolin-4-on o wzorze IV

₁ w którym m i R¹ mają dowolne ze znaczeń zdefiniowanych poprzednio, z tym wyją tkiem, ż e dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, można poddać reakcji ze środkiem fluorowcującym, takim jak chlorek tionylu, chlorek fosforylu lub mieszanina tetrachlorku węgla i trifenylofosfiny, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami.

Tak otrzymaną 4-chlorochinazolinę można przekształcić, jeśli trzeba, w 4-pentafluorofenoksychinazolinę metodą reakcji z pentafluorofenolem w obecności przydatnej zasady, takiej jak węglan potasu, i w obecności przydatnego rozpuszczalnika, takiego jak N,N-dimetyloformamid.

4-Amino-2,3-metylenodioksypirydynowe materiały wyjściowe (wzór III, na przykład, gdy Z oznacza NH) można otrzymać procedurami konwencjonalnymi jak zilustrowano w przykładach. Odpowiednie 4-hydroksy- i 4-merkapto-2,3-metylenodioksypirydynowe materiały wyjściowe (wzór III, gdy Z oznacza odpowiednio O lub S) moż na otrzymać procedurami konwencjonalnymi.

W wariancie (b) sposobu wytwarzania przydatny środek odwadniający stanowi, na przykład, odczynnik karbodiimidowy, taki jak dicykloheksylokarbodiimid lub 1-(3-dimetyloaminopropylo)-3-etylokarbodiimid lub mieszanina związku azowego takiego jak azodikarboksylan dietylu lub di- tertbutylu i fosfiny takiej jak trifenylofosfina. Reakcję dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego rozpuszczalnika obojętnego lub rozcieńczalnika, na przykład rozpuszczalnika fluorowcowanego, takiego jak chlorek metylenu, chloroform lub tetrachlorek węgla, i w temperaturze leżącej w zakresie, na przykład, 10 do 150°C, korzystnie w temperaturze otoczenia lub zbliżonej.

Reakcję dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego rozpuszczalnika obojętnego lub rozcieńczalnika, na przykład rozpuszczalnika fluorowcowanego, takiego jak chlorek metylenu, chloroform lub tetrachlorek węgla i w temperaturze leżącej w zakresie, na przykład, 10 do 150°C, korzystnie w temperaturze otoczenia lub zbliż onej.

Reakcję opisaną w wariancie (c) sposobu wytwarzania dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego obojętnego rozcieńczalnika lub nośnika, jak zdefiniowano poprzednio, i w temperaturze leżącej w zakresie 10 do 150°C, korzystnie w temperaturze 50°C lub zbliżonej.

PL 215 161 B1

Reakcję opisaną w wariancie (d) sposobu wytwarzania dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego obojętnego rozcieńczalnika lub nośnika, jak zdefiniowano poprzednio, i w temperaturze leżącej w zakresie 10 do 180°C, korzystnie w zakresie 60 do 120°C.

Reakcję opisaną w wariancie (e) sposobu wytwarzania dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego obojętnego rozcieńczalnika lub nośnika, jak zdefiniowano poprzednio, i w temperaturze leżącej w zakresie 10 do 150°C, korzystnie w temperaturze otoczenia lub zbliżonej.

Stosowane w wariancie (f) sposobu wytwarzania przydatne środki acylujące są znane specjaliście, a ich przykłady są zilustrowane w Przykładach. Na przykład, związek o wzorze I, w którym grupa R¹zawiera grupę piperydynylową lub piperazynylową mającą niepodstawioną grupę NH, można poddać reakcji w warunkach konwencjonalnych z ewentualnie podstawionym kwasem karboksylowym lub jego pochodną reaktywną.

Przydatną pochodną reaktywną ewentualnie podstawionego kwasu karboksylowego stanowi, na przykład, halogenek kwasu karboksylowego; amid kwasu karboksylowego; bezwodnik mieszany, na przykład bezwodnik wytworzony przez reakcję kwasu karboksylowego i chloromrówczanu, takiego jak chloromrówczan izobutylu; produkt reakcji kwasu karboksylowego z karbodiimidem, takim jak dicykloheksylokarbodiimid lub 1-(3-dimetylo-aminopropylo)-3-etylokarbodiimid; produkt reakcji kwasu karboksylowego z mieszaniną związku azowego, takiego jak azodikarboksylan dietylu lub di-tert-butylu, i fosfiny, takiej jak trifenylofosfina; lub produkt reakcji kwasu karboksylowego z solą uroniową, taką jak heksafluorofosforan(V) 2-(7-aza-benzotriazol-1-ilo)-1,1,3,3-tetrametylouroniowy. Na przykład, przydatny amino-podstawiony kwas karboksylowy stanowi N,N-dimetyloglicyna, a jej przydatną pochodną reaktywną jest chlorek 2-dimetyloaminoacetylu.

Reakcję dogodnie prowadzi się w obecności przydatnego obojętnego rozcieńczalnika lub nośnika, jak zdefiniowano poprzednio, i w temperaturze leżącej w zakresie 10 do 150°C, korzystnie w temperaturze otoczenia lub zbliżonej.

Gdy potrzebna jest farmaceutycznie dopuszczalna sól pochodnej chinazoliny o wzorze I, na przykład sól addycyjna z kwasem, to można ją otrzymać, na przykład, poddając wspomnianą pochodną chinazoliny reakcji z przydatnym kwasem przy użyciu procedury konwencjonalnej.

Wiele ze związków pośrednich zdefiniowanych niniejszym to związki nowe. W szczególności, wiele związków o wzorze III

w którym podstawniki mają dowolne ze znaczeń zdefiniowanych poprzednio, to zwią zki nowe. Na przykład, chociaż 4-amino-2,3-metylenodioksypirydynowe materiały wyjściowe (wzór III, na przykład, gdy Z oznacza NH) można otrzymać procedurami konwencjonalnymi, jak zilustrowano w przykładach, to związek taki jak 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyna stanowi związek nowy.

Testy biologiczne

Następujące testy można stosować do mierzenia działania związków według niniejszego wynalazku jako inhibitorów kinazy tyrozynowej c-Src, jako inhibitorów proliferacji in vitro komórek fibroblastów transfekowanych c-Src, jako inhibitorów migracji in vitro komórek ludzkiego nowotworu płuca A549, jako inhibitorów wzrostu in vivo heteroprzeszczepów tkanki A549 u myszy nagich, oraz do hamowania in vitro kanału potasowego kodowanego przez hERG.

(a) Test enzymatyczny in vitro

Zdolność związków testowych do hamowania fosforylacji przez enzym kinazę c-Src substratu polipeptydowego zawierającego tyrozynę oceniano stosując konwencjonalny test Elisa.

Roztwór substratu [100 μΐ roztworu 20 μg/ml poliaminokwasów Poli(Glu,Tyr) 4:1 (Sigma, nr kat. P0275) w solance zbuforowanej fosforanem (PBS) zawierającej 0,2 mg/ml azydku sodu] dodano do każdej studzienki szeregu płytek immunologicznych Nunc o 96 studzienkach (Nr kat. 439454) i płytki uszczelniono i przechowywano w temperaturze 4°C przez 16 godzin. Nadmiar roztworu substratu odrzucono, i do każdej powleczonej substratem studzienki testowej przeniesiono porcje albuminy

PL 215 161 B1 z surowicy wołowej (3SA; 150 μΐ roztworu 5% w PBS) i inkubowano przez 1 godzinę w temperaturze otoczenia w celu zablokowania wiązania niespecyficznego. Studzienki w płytce testowej przemyto z kolei przy użyciu PBS zawierającej 0,05% v/v Tween 20 (PBST) i przy użyciu bufora Hepes pH 7,4 (50 mM, 300 μl/studzienkę) przed odciśnięciem do sucha.

Każdy związek testowy rozpuszczano w dimetylosulfotlenku i rozcieńczano wodą destylowaną, otrzymując szereg rozcieńczeń (od 100 μΜ do 0,001 μΜ). Porcje (25 μθ każdego rozcieńczenia związku testowego przeniesiono do studzienek w przemytych płytkach testowych. „Całkowite” studzienki kontrolne zawierały rozcieńczony DMSO zamiast związku. Porcje (25 μθ wodnego roztworu chlorek magnezu (80 mM) zawierającego adenozyno-5'-trifosforan (ATP; 40 μΜ) dodano do wszystkich studzienek testowych z wyjątkiem „ślepych” studzienek kontrolnych, które zawierały chlorek magnezu bez ATP.

Aktywną ludzką kinazę c-Src (rekombinowany enzym wyrażany w komórkach owadzich Sf9; otrzymaną z firmy Upstate Biotechnology Inc., produkt 14-117) rozcieńczono bezpośrednio przed użyciem w stosunku 1:10000 przy użyciu rozcieńczalnika enzymu, który zawierał 100 mM bufor Hepes pH 7,4, 0,2 mM ortowanadanu sodu, 2 mM ditiotreitu i 0,02% BSA. W celu rozpoczęcia reakcji do każdej studzienki dodano porcje (50 μθ świeżo rozcieńczonego enzymu i płytki inkubowano w temperaturze otoczenia przez 20 minut. W każdej studzience odrzucono supernatant i studzienki przemyto dwukrotnie przy użyciu PBST. Przeciwciało mysie IgG przeciw fosfotyrozynie (Upstate Biotechnology Inc., produkt 05-321; 100 μθ rozcieńczono w stosunku 1:6000 przy użyciu PBST zawierającej 0,5% wag./obj. BSA i dodano do każdej studzienki. Płytki inkubowano przez 1 godzinę w temperaturze otoczenia. Supernatant odrzucono i każdą studzienkę przemyto przy użyciu PBST (x4). Połączone z peroksydazą chrzanową (HRP) owcze przeciwciało przeciw mysiej 1 g (Amersham, nr kat. NXA 931; 100 μθ rozcieńczono w stosunku 1:500 przy użyciu PBST zawierającej 0,5% wag./obj. BSA i dodano do każdej studzienki. Płytki inkubowano przez 1 godzinę w temperaturze otoczenia. Supernatant odrzucono i studzienki przemyto przy użyciu PBST (x4).

Kapsułkę PCSB (Sigma, nr kat. P4922) rozpuszczono w wodzie destylowanej (100 ml), otrzymując bufor fosforanowo-cytrynianowy pH 5 (50 mM) zawierający 0,03% nadboranu sodu. Porcję (50 ml) tego bufora zmieszano z tabletką 50 mg kwasu 2,2'-azynobis(3-etylobenzotiazolino-6-sulfonowego) (ABTS; Boehringer, nr kat. 1204 521). Do każdej studzienki dodano porcję (100 μθ otrzymanego roztworu. Płytki inkubowano przez 20 do 60 minut w temperaturze otoczenia, aż wartość gęstości optycznej „całkowitych” studzienek kontrolnych, zmierzona przy 405 nm przy użyciu spektrofotometru do odczytywania płytek, wynosiła w przybliżeniu 1,0. Wartości kontrolne „ślepe” (bez ATP) i „całkowite” (bez związku) stosowano do określenia zakresu rozcieńczeń związku testowego, który dał 50% zahamowanie aktywności enzymu.

(b) Test proliferacji in vitro fibroblastów NIH 3T3 transfekowanych c-Src (c-src 3T3)

Ten test określał zdolność związku testowego do hamowania pochodzących z National Institute of Health (NIH) mysich komórek fibroblastów 3T3, które zostały trwale transfekowane aktywowanym mutantem (Y530F) ludzkiej c-Src.

Stosując procedurę podobną do tej, którą opisali Shalloway i in., Cell, 1987, 49, 65-73, komórki NIH 3T3 transfekowano aktywowanym mutantem (Y530F) ludzkiej c-Src. Otrzymane komórki c-Src 3T3 typowo wysiewano w ilości 1,5 x 10⁴ komórek na studzienkę do potraktowanych hodowlą tkankową przezroczystych płytek testowych o 96 studzienkach (Costar), z których każda zawierała pożywkę testową stanowiącą zmodyfikowaną przez Dulbecco pożywkę Eagle'a (DMEM; Sigma) plus 0,5% płodowej surowicy cielęcej (FCS), 2 mM glutaminy, 100 jednostek/ml penicyliny i 0,1 mg/ml streptomycyny w 0,9% wodnym roztworze chlorku sodu. Płytki inkubowano przez noc w temperaturze 37°C w nawilżonym inkubatorze (7,5% CO2 : 95% powietrza).

Związki testowe rozpuszczono w DMSO, otrzymując 10 mM roztwór podstawowy. Porcje roztworu podstawowego rozcieńczono przy użyciu pożywki DMEM opisanej wyżej i dodano do odpowiednich studzienek. Sporządzono kolejne rozcieńczenia, otrzymując zakres stężeń testowych. Na każdej płytce znajdowały się studzienki kontrolne, do których nie dodano związku testowego. Płytki inkubowano przez noc w temperaturze 37°C w nawilżonym inkubatorze (7,5% CO2 : 95% powietrza).

Odczynnik znakujący BrdU (Boehringer Mannheim, nr kat. 647229) rozcieńczono w stosunku 1:100 w pożywce DMEM zawierającej 0,5% FCS i do każdej studzienki dodano porcję (20 μθ, uzyskując stężenie końcowe równe 10 μΜ). Płytki inkubowano w temperaturze 37°C przez 2 godziny. Pożywkę zdekantowano. Do każdej studzienki dodano roztwór denaturujący (roztwór FixDenat, Boehringer Mannheim, nr kat. 647229; 50 μθ i płytki umieszczono na wytrząsarce płytek w temperaturze

PL 215 161 B1 otoczenia na 45 minut. Supernatant zdekantowano i studzienki przemyto przy użyciu PBS (200 μΐ na studzienkę). Roztwór Anti-BrdU-Peroxidase (Boehringer Mannheim, nr kat. 647229) rozcieńczono w stosunku 1:100 w PBS zawierającej 1% BSA i 0,025% odtłuszczonego mleka w proszku (Marvel (zastrzeżony znak towarowy), Premier Beverages, Stafford, GB) i do każdej studzienki dodano porcję (100 μΓ) otrzymanego roztworu. Płytki umieszczono na wytrząsarce płytek w temperaturze otoczenia na 90 minut. Studzienki przemyto przy użyciu PBS (x5) dla zapewnienia usunięcia nie związanego koniugatu przeciwciała. Płytki odciśnięto do sucha i do każdej studzienki dodano roztwór substratu tetrametylobenzydynowego (Boehringer Mannheim, nr kat. 647229; 100 μΐ). Płytki łagodnie wytrząsano na wytrząsarce płytek, podczas gdy w okresie 10 do 20 minut rozwijało się zabarwienie. Absorbancję studzienek mierzono przy 690 nm. Określano stopień hamowania proliferacji komórkowej w zakresie stężeń każdego związku testowego i wyznaczano z niego wartość IC₅₀ dla działania przeciw proliferacji.

(c) Test migracji mikrokropelek in vitro

Ten test określa zdolność związku testowego do hamowania migracji przylegających ssaczych linii komórkowych, na przykład linii komórkowej ludzkiego nowotworu A549.

Pożywkę RPMI (Sigma) zawierającą 10% FCS, 1% L-glutaminy i 0,3% agarozy (Difco, nr kat. 0142-01) ogrzano do 37°C na łaźni wodnej. 2% wodny roztwór podstawowy agaru wysterylizowano w autoklawie i przechowywano w temperaturze 42°C. Porcję (1,5 ml) roztworu agaru dodano do pożywki RPMI medium (10 ml) bezpośrednio przed jej użyciem. Komórki A549 (numer dostępowy ATCC CCL185) zawieszono w pożywce w stężeniu równym 2 x 10⁷ komórek/ml i utrzymywano w temperaturze 37°C.

Kropelkę (2 μθ mieszaniny komórek/agarozy przeniesiono pipetą na środek każdej studzienki w szeregu płytek mikrotitracyjnych o 96 studzienkach płaskodennych nie traktowanych hodowlą komórkową (Bibby Sterilin, nr kat. 642000). Płytki umieszczono na krótko na lodzie dla przyspieszenia żelowania kropelek zawierających agarozę. Porcje (90 μθ pożywki, która została ochłodzona do 4°C, przeniesiono do każdej studzienki, dbając o to, by nie poruszyć mikrokropelek. Związki testowe rozcieńczono z 10 mM roztworu podstawowego w DMSO przy użyciu pożywki RPMI, jak opisano wyżej. Porcje (10 μθ rozcieńczonych związków testowych przeniesiono do studzienek, ponownie dbając o to, by nie poruszyć mikrokropelek. Płytki inkubowano w temperaturze 37°C w nawilżonym inkubatorze (7,5% CO2 : 95% powietrza) przez około 48 godzin.

Migrację oceniano wzrokowo i dystans migracji mierzono do krawędzi kropelki agaru. Wartość IC50 dla hamowania migracji uzyskiwano przez wykreślenie średniego pomiaru migracji wobec stężenia związku testowego.

(d) Test wzrostu in vivo heteroprzeszczepu A549

Ten test mierzy zdolność związków do hamowania wzrostu ludzkiego raka A549 hodowanego jako nowotwór u bezgrasiczych myszy nagich (Alderley Park, szczep nu/nu). Łącznie około 5 x 10⁶komórek A549 w matriżelu (Beckton Dickinson, nr kat. 40234) wstrzykiwano podskórnie w lewy bok każdej testowej myszy, i uzyskane nowotwory rosły przez około 14 dni. Wielkość nowotworu mierzono dwa razy na tydzień przy użyciu cyrkla i obliczano objętość teoretyczną. Zwierzęta dobierano dla uzyskania grup porównawczej i leczonej mających w przybliżeniu równe średnie objętości nowotworów. Związki testowe wytworzono jako zmieloną w młynku kulowym zawiesinę w nośniku 1% polisorbatu i dawkowano doustnie raz dziennie przez okres około 28 dni. Oceniano wpływ na wzrost nowotworu.

(e) Test zahamowania kanału potasowego kodowanego przez hERG

To oznaczenie określa zdolność związku testowego do hamowania prądu końcowego przepływającego przez ludzki kanał potasowy kodowany przez gen hERG (ang. human ether-a-go-gorelated-gene).

Ludzkie komórki zarodkowe nerki (HEK) wyrażające kanał kodowany przez hERG hodowano w minimalnej niezbędnej pożywce Eagle'a (ang. Minimum Essential Medium Eagle, EMEM; Sigma-Aldrich, numer katalogowy M2279), z dodatkiem 10% płodowej surowicy cielęcej (Labtech International; numer produktu 4-101-500), 10% suplementu Ml bez surowicy (Egg Technologies; numer produktu 70916) i 0,4 mg/ml genetycyny G418 (Sigma-Aldrich; numer katalogowy G7034). Na dzień lub dwa przed każdym doświadczeniem, komórki oddzielano od kolb do hodowli tkankowych przy użyciu Accutase (TCS Biologicals), stosując normalne sposoby hodowli tkankowych. Następnie umieszczano je na szkiełkach przykrywkowych umieszczonych w studzienkach płytki o 12 studzienkach i przykrywano przy użyciu 2 ml pożywki wzrostowej.

Dla każdej rejestrowanej komórki szkiełko przykrywkowe zawierające komórki umieszczano na dnie komory z tworzywa Perspex zawierającej roztwór inkubacyjny (patrz poniżej) w temperaturze

PL 215 161 B1 otoczenia (~20°C). Tę komorę mocowano do stolika odwróconego mikroskopu z kontrastem fazowym. Bezpośrednio po umieszczeniu szkiełka w komorze, komorę przemywano roztworem inkubacyjnym ze zbiornika zasilanego grawitacyjnie przez 2 minuty z szybkością ~2 ml/min. Po upływie tego czasu przemywanie zatrzymywano.

Pipetę sporządzoną z rurki ze szkła borokrzemianowego (GC120F, Harvard Apparatus) przy użyciu urządzenia do wyciągania mikropipet P-97 (Sutter Instrument Co.) napełniano roztworem pipetowym (patrz dalej). Pipetę połączono ze stopniem czołowym wzmacniacza (Axopatch 200B, Axon Instruments) za pośrednictwem drutu ze srebra/chlorku srebra. Uziemienie stopnia czołowego połączono z elektrodą uziomową. Składała się ona z drutu ze srebra/chlorku srebra osadzonego w 3% agarze uzupełnionym 0,85% chlorku sodu.

Komórki badano w trybie rejestracji z całej komórki techniką patch clamping. Po „wtargnięciu”, którego dokonywano przy utrzymywanym potencjale -80 mV (ustawionym przez wzmacniacz), i właściwym ustawieniu regulacji szeregowej oporności i pojemności, oprogramowanie do badań elektrofizjologicznych (Clampex, Axon Instruments) stosowano do nastawienia potencjału utrzymywanego (-80 mV) i do dostarczania protokołu napięciowego. Ten protokół był przykładany co 15 sekund i składał się z jednosekundowego kroku do +40 mV, a następnie jednosekundowego kroku do -50 mV. Odpowiedź prądowa na każdy zadany protokół napięciowy była filtrowana dolnoprzepustowo przez wzmacniacz przy 1 kHz. Następnie przefiltrowany sygnał był rejestrowany w trybie bezpośrednim przez digitalizację tego sygnału analogowego ze wzmacniacza przy użyciu przetwornika analogowocyfrowego. Następnie sygnał cyfrowy był odbierany przez komputer z pracującym oprogramowaniem Clampex (Axon Instruments). Podczas potencjału utrzymywanego oraz kroku do +40 mV prąd próbkowano z częstotliwością 1 kHz. Następnie dla reszty procedury napięciowej częstotliwość próbkowania nastawiano na 5 kHz.

Składy, pH oraz osmolarności roztworów inkubacyjnego i pipetowego przedstawiono w tabeli poniżej.

Sól	Roztwór pipetowy (mM)	Roztwór inkubacyjny (mM)
NaCl	-	137
KCl	130	4

MgCl2	1	1
CaCl2	-	1,8
HEPES	10	10
Glukoza	-	10
Na2ATP	5	-
EGTA	5	-

Parametr	Roztwór pipetowy	Roztwór inkubacyjny
pH	7,18-7,22	7,40
pH ustawione przy użyciu	1M KOH	1M NaOH
Osmolarność (mOsm)	275-285	285-295

Amplitudę prądu końcowego kanału potasowego kodowanego przez hERG po kroku od +40 mV do -50 mV rejestrowano w trybie bezpośrednim przy użyciu oprogramowania Clampex (Axon Instruments). Po ustabilizowaniu amplitudy prądu końcowego, do komórki doprowadzano roztwór inkubacyjny zawierający nośnik substancji testowej. Zakładając, że doprowadzenie nośnika nie miało znaczącego wpływu na amplitudę prądu końcowego, konstruowano krzywą wpływu dla narastającego stężenia związku.

Wpływ każdego stężenia związku testowego mierzono ilościowo przez wyrażenie amplitudy prądu końcowego w obecności danego stężenia związku testowego jako procentu amplitudy w obecności

PL 215 161 B1 nośnika. Moc związku testowego (IC50) określano przez dopasowanie do procentowych wartości zahamowania S wyrażających wpływ stężenia czteroparametrowego równania Hilla przy użyciu standardowego pakietu oprogramowania do korelacji danych. Jeżeli poziom zahamowania obserwowany przy najwyższym stężeniu testowym nie przekraczał 50%, to nie wyznaczano wartości mocy związku i podawano procentową wartość zahamowania przy tym stężeniu.

Testy dla izoenzymów cytochromu P450 można prowadzić konwencjonalnymi środkami.

Chociaż właściwości farmakologiczne związków o wzorze I zgodnie z oczekiwaniami zmieniają się ze zmianą struktury, w ogólności aktywność posiadaną przez związki o wzorze I, można wykazać przy następujących stężeniach lub dawkach w jednym lub wielu z powyższych testów (a), (b), (c) i (d):

Test (a): IC50 w zakresie, na przykład, 0,001-10 μΜ;

Test (b): IC50 w zakresie, na przykład, 0,01-20 μΜ;

Test (c): aktywność w zakresie, na przykład, 0,1-25 μΜ;

Test (d): aktywność w zakresie, na przykład, 1-200 mg/kg/dzień.

W ogólności, wiele z korzystnych zwią zków o wzorze I podanych dalej jako przykł ady posiada aktywność przy następujących stężeniach lub dawkach w jednym lub wielu z powyższych testów (a), (b), (c) i (d):

Test (a): IC50 w zakresie, na przykład, 0,001-0,1 μΜ;

Test (b): IC50 w zakresie, na przykład, 0,01-1 μΜ;

Test (c): aktywność w zakresie, na przykład, 0,1-1 μΜ;

Test (d): aktywność w zakresie, na przykład, 1-200 mg/kg/dzień.

W teście (d) nie zaobserwowano żadnej fizjologicznie niedopuszczalnej toksyczności przy dawce skutecznej dla testowanych związków według niniejszego wynalazku. Odpowiednio, nie oczekuje się niepomyślnych skutków toksykologicznych, gdy związek o wzorze I, lub jego farmaceutycznie dopuszczalną sól, jak zdefiniowano poprzednio, podaje się w określonych dalej zakresach dawkowania.

Zgodnie z dalszym aspektem wynalazku, jego przedmiotem jest kompozycja farmaceutyczna, która zawiera pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, jak określono wyżej, w połączeniu z farmaceutycznie dopuszczalnym rozcieńczalnikiem lub nośnikiem.

Kompozycje według wynalazku mogą mieć postać przydatną do stosowania doustnego (na przykład jako tabletki, pastylki do ssania, kapsułki twarde lub elastyczne, zawiesiny wodne lub olejowe, emulsje, proszki dyspergujące lub granulat, syropy lub eliksiry), do stosowania miejscowego (na przykład jako kremy, maści, żele, albo roztwory lub zawiesiny wodne lub olejowe), do podawania przez inhalację (na przykład jako miałki proszek lub aerozol cieczy), do podawania przez wdmuchiwanie (na przykład jako miałki proszek) lub do podawania pozajelitowego (na przykład jako jałowy wodny lub olejowy roztwór do dawkowania dożylnego, podskórnego, lub domięśniowego albo jako czopek do dawkowania doodbytniczego).

Kompozycje według wynalazku można otrzymać procedurami konwencjonalnymi, stosując konwencjonalne zarobki farmaceutyczne, znane w stanie techniki. A zatem kompozycje przewidziane do stosowania doustnego mogą zawierać, na przykład, jeden lub więcej środków barwiących, słodzących, zapachowych i/lub konserwujących.

Ilość składnika aktywnego, którą łączy się z jedną lub wieloma zarobkami z wytworzeniem pojedynczej postaci dawkowania będzie koniecznie zmieniać się zależnie od leczonego i szczególnej drogi podawania. Na przykład, preparat przewidziany do podawania doustnego ludziom będzie ogólnie zawierać, na przykład, od 0,5 mg do 0,5 g środka aktywnego (korzystniej od 0,5 do 100 mg, na przykład od 1 do 30 mg) zmieszanego z właściwa i dogodną ilością zarobek, która może zmieniać się od około 5 do około 98 procent wagowych w odniesieniu do całej kompozycji.

Wielkość dawki związku o wzorze I dla celów terapeutycznych lub profilaktycznych będzie się naturalnie zmieniać stosownie do charakteru i ciężkości stanów chorobowych, wieku i płci zwierzęcia lub pacjenta oraz drogi podawania, zgodnie ze znanymi zasadami medycyny.

Przy stosowaniu do celów terapeutycznych lub profilaktycznych związek o wzorze I będzie ogólnie podawany tak, że otrzymywać się będzie dawkę dzienną w zakresie, na przykład, 0,1 mg/kg do 75 mg/kg wagi ciała, jeśli trzeba podawane w dawkach podzielonych. W ogólności niższe dawki będą podawane, gdy wykorzystywana będzie droga pozajelitowa. A zatem na przykład, do podawania dożylnego będzie się ogólnie stosować dawkę w zakresie, na przykład, 0,1 mg/kg do 30 mg/kg wagi ciała. Podobnie, do podawania przez inhalację będzie się stosować dawkę w zakresie, na przykład, 0,05 mg/kg do 25 mg/kg wagi ciała. Korzystne jest jednak podawanie doustne, szczególnie w postaci

PL 215 161 B1 tabletki. Typowo, jednostkowe postacie dawkowania będą zawierać około 0,5 mg do 0,5 g związku według niniejszego wynalazku.

Zgodnie z dalszym aspektem wynalazku dana jest pochodna chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól, jak zdefiniowano poprzednio, do stosowania jako lek.

Jak stwierdzono powyżej, wiadomo, że główną rolą niereceptorowej kinazy tyrozynowej c-Src jest regulowanie ruchliwości komórki, która jest koniecznie wymagana, żeby umiejscowiony nowotwór przeszedł przez etapy rozsiewania do krwiobiegu, naciekania innych tkanek i inicjacji wzrostu nowotworu przerzutowego. Twórcy wynalazku stwierdzili, że pochodne chinazoliny według niniejszego wynalazku posiadają mocną aktywność przeciwnowotworową, która, jak się uważa, powstaje na drodze hamowania jednej lub wielu niereceptorowych kinaz białkowych tyrozynospecyficznych, takich jak kinaza c-Src, które są zaangażowane w etapy przekazywania sygnału, co prowadzi do inwazyjności i zdolności do migracji przerzutowych komórek nowotworowych.

Odpowiednio pochodne chinazoliny według niniejszego wynalazku są przydatne jako środki przeciwnowotworowe, w szczególności jako selektywne inhibitory ruchliwości, rozsiewania i inwazyjności ssaczych komórek rakowych, prowadząc do hamowania wzrostu nowotworu przerzutowego. Szczególnie, pochodne chinazoliny według niniejszego wynalazku są przydatne jako środki przeciw naciekaniu przy powstrzymywaniu i/lub leczeniu choroby guzów litych. W szczególności, oczekuje się, że związki według niniejszego wynalazku będą przydatne przy zapobieganiu lub leczeniu tych nowotworów, które są wrażliwe na hamowanie jednej lub wielu z wielu niereceptorowych kinaz tyrozynowych takich jak kinaza c-Src, które są zaangażowane w etapach przekazywania sygnału, które prowadzą do inwazyjności i zdolności do migracji przerzutowych komórek nowotworowych. Dalej, oczekuje się, że związki według niniejszego wynalazku będą przydatne przy zapobieganiu lub leczeniu tych nowotworów, za pośrednictwem wyłącznie lub po części hamowania enzymu c-Src, tj. związki mogą być stosowane do uzyskania działania hamującego enzym c-Src u zwierzęcia ciepłokrwistego, któremu potrzeba takiego leczenia. Konkretnie, oczekuje się, że związki według niniejszego wynalazku będą przydatne przy zapobieganiu lub leczeniu choroby guzów litych.

Zgodnie z dalszą cechą tego aspektu wynalazku dane jest zastosowanie pochodnej chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalnej soli, jak zdefiniowano poprzednio, do wytwarzania leku do stosowania jako środek przeciw naciekaniu przy powstrzymywaniu i/lub leczeniu choroby guzów litych.

Pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, jak zdefiniowano poprzednio, można wykorzystywać do wytwarzania leku do stosowania przy zapobieganiu lub leczeniu choroby guzów litych u zwierzęcia ciepłokrwistego, takiego jak człowiek.

Pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, jak zdefiniowano poprzednio, można wykorzystywać do wytwarzania leku do stosowania przy zapobieganiu lub leczeniu tych nowotworów, które są wrażliwe na hamowanie niereceptorowych kinaz tyrozynowych takich jak kinaza c-Src, które są zaangażowane w etapach przekazywania sygnału, co prowadzi do inwazyjności i zdolności do migracji przerzutowych komórek nowotworów.

Pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, jak zdefiniowano poprzednio, można wykorzystywać do wytwarzania leku do stosowania przy uzyskiwaniu działania hamującego kinazę c-Src.

Leczenie przeciwrakowe zdefiniowane poprzednio może być stosowane jako terapia wyłączna albo może obejmować, oprócz pochodnej chinazoliny według wynalazku, konwencjonalną chirurgię lub radioterapię lub chemioterapię. Taka chemioterapia może obejmować jedną lub więcej spośród następujących kategorii środków przeciwnowotworowych:

(i) inne środki przeciw naciekaniu (na przykład inhibitory metaloproteinaz takie jak marimastat oraz inhibitory funkcji receptora aktywatora plazminogenu urokinazy);

(ii) leki przeciwrozrostowe/przeciwnowotworowe i ich połączenia, jakie są stosowane w onkologii medycznej, takie jak środki alkilujące (na przykład cisplatyna, karboplatyna, cyklofosfamid, iperyt azotowy, melfalan, chlorambucyl, busulfan i nitrozomoczniki); antymetabolity (na przykład antyfolany takie jak fluoropirymidyny takie jak 5-fluorouracyl i tegafur, raltitreksed, metotreksat, arabinozyd cytozyny i hydroksymocznik; antybiotyki przeciwnowotworowe (na przykład antracykliny takie jak adriamycyna, bleomycyna, doksorubicyna, daunomycyna, epirubicyna, idarubicyna, mitomycyna-C, daktynomycyna i mitramycyna); środki przeciwmitotyczne (na przykład alkaloidy barwinka takie jak winkrystyna, winblastyna, windezyna i winorelbina oraz taksoidy takie jak taksol i taksoter); oraz inhibitory topoizomerazy (na przykład epipodofilotoksyny takie jak etopozyd i tenipozyd, amsakryna, topotekan i kamptotecyna);

PL 215 161 B1 (iii) środki cytostatyczne takie jak antyestrogeny (na przykład tamoksyfen, fulwestrant, toremifen, raloksyfen, droloksyfen i jodoksyfen), antyandrogeny (na przykład bikalutamid, flutamid, nilutamid oraz octan cyproteronu), antagonisty LHRH lub agonisty LHRH (na przykład goserelina, leuprorelina i buserelina), progestogeny (na przykład octan megestrolu), inhibitory aromatazy (na przykład jak anastrozol, letrozol, worazol i eksemestan) oraz inhibitory 5a-reduktazy takie jak finasteryd;

(iv) inhibitory funkcji czynników wzrostowych, takie inhibitory obejmują na przykład przeciwciała czynników wzrostowych, przeciwciała receptorów czynników wzrostowych (na przykład przeciwciało anty-erbB2 trastuzumab [Herceptin™] i przeciwciało anty-erbB1 cetuksimab [C225]), inhibitory transferazy farnezylowej, inhibitory kinaz tyrozynowych i inhibitory kinaz serynowo/treoninowych, na przykład inhibitory rodziny naskórkowego czynnika wzrostu (na przykład inhibitory kinaz tyrozynowych rodziny EGFR, takie jak N-(3-chloro-4-fluorofenylo)-7-metoksy-6-(3-morfolinopropoksy)chinazolino-4-amina (gefitynib, ZD1839), N-(3-etynylofenylo)-6,7-bis(2-metoksyetoksy)chinazolino-4-amina (erlotynib, OSI-774) i 6-akryloamido-N-(3-chloro-4-fluorofenylo)-7-(3-morfolinopropoksy)chinazolino-4-amina (Cl 1033)), na przykład inhibitory rodziny płytkowych czynników wzrostu i na przykład inhibitory rodziny czynników wzrostu hepatocytów;

(v) środki przeciw tworzeniu nowego unaczynienia, takie jak te, które hamują działanie naczyniowego śródbłonkowego czynnika wzrostu (na przykład przeciwciało przeciw naczyniowemu śródbłonkowemu czynnikowi wzrostu bewacizumab [Avastin™], związki takie jak związki ujawnione w międzynarodowych zgłoszeniach patentowych WO 97/22596, WO 97/30035, WO 97/32856 i WO 98/13354) oraz związki, które działają na zasadzie innych mechanizmów (na przykład linomid, inhibitory funkcji integryny ανβ3 i angiostatyna);

(vi) środki uszkadzające naczynia, takie jak kombretastatyna A4 i związki ujawnione w międzynarodowych zgłoszeniach patentowych WO 99/02166, WO 00/40529, WO 00/41669, WO 01/92224, WO 02/04434 i WO 02/08213;

(vii) terapie antysensowe, na przykład te, które są skierowane na cele podane wyżej, takie jak ISIS 2503, antysens antyras;

(viii) podejścia terapii genowej, obejmujące na przykład podejścia w celu zastąpienia nienormalnych genów takich jak nienormalny p53 lub nienormalne BRCA1 lub BRCA2, GDEPT (skierowana na geny terapia prolekami enzymów) podejścia takie jak te, które stosują deaminazę cytozynową, kinazę tymidynową lub enzym bakteryjny nitroreduktazę oraz podejścia w celu zwiększenia tolerancji pacjenta na chemioterapię lub radioterapię takie jak terapia genowa oporności wielolekowej; oraz (ix) podejścia immunoterapeutyczne, obejmujące na przykład podejścia ex vivo i in vivo w celu zwiększenia immunogenności komórek nowotworowych pacjenta, takie jak transfekcja cytokinami takimi jak interleukina 2, interleukina 4 lub czynnik stymulujący wzrost kolonii granulocytów-makrofagów, podejścia w celu zmniejszenia anergii limfocytów T, podejścia stosujące transfekowane komórki odpornościowe takie jak transfekowane cytokinami komórki dendrytyczne, podejścia stosujące transfekowane cytokinami linie komórek nowotworowych i podejścia stosujące przeciwciała antyidiotypowe.

Takie leczenie skojarzone można osiągnąć na drodze równoczesnego, kolejnego lub osobnego dawkowania osobnych składników leczenia. Takie produkty skojarzone wykorzystują związki według niniejszego wynalazku w zakresie dawkowania opisanym poprzednio, a inny środek farmaceutycznie aktywny w jego dopuszczonym zakresie dawkowania.

Chociaż związki o wzorze I są przede wszystkim przydatne jako środki terapeutyczne do stosowania u zwierząt ciepłokrwistych (włącznie z człowiekiem), to są one także przydatne, kiedy potrzebne jest hamowanie działania c-Src. A zatem są one przydatne jako wzorce farmakologiczne do stosowania przy opracowywaniu nowych testów biologicznych oraz w poszukiwaniu nowych środków farmakologicznych.

Wynalazek zostanie obecnie zilustrowany następującymi przykładami, w których, ogólnie:

(i) operacje prowadzono w temperaturze otoczenia, to znaczy w zakresie 17-25°C i pod osłoną atmosfery gazu obojętnego, takiego jak argon, o ile nie podano inaczej;

(ii) odparowania prowadzono na wyparce obrotowej pod zmniejszonym ciśnieniem, a procedury przerobu wykonywano po usunięciu przez odsączenie pozostałości stałych, takich jak środki suszące;

(iii) chromatografię kolumnową (metodą błyskawiczną) i średniociśnieniową chromatografię cieczową (MPLC) prowadzono na krzemionce Merck Kieselgel (Art. 9385) lub krzemionce z odwróconymi fazami Merck Lichroprep RP-18 (Art. 9303) otrzymanej z firmy E. Merck, Darmstadt, Niemcy, zaś

PL 215 161 B1 wysokociśnieniową chromatografię cieczową (HPLC) prowadzono na krzemionce z odwróconymi fazami C18, na przykład na kolumnie preparatywnej Dynamax C-18 60A z odwróconymi fazami;

(iv) wydajności, gdy są obecne, niekoniecznie oznaczają najwyższe wydajności możliwe do osiągnięcia;

(v) w ogólności, produkty końcowe o wzorze I mają zadowalające mikroanalizy, a ich struktury były potwierdzane technikami jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR) i/lub spektroskopii masowej; dane dla widm masowych w trybie bombardowania szybkimi atomami (FAB) otrzymano stosując spektrometr Platform i, gdzie to właściwe, zbierano albo dane dla jonów dodatnich albo dane dla jonów ujemnych; wartości przesunięcia chemicznego NMR mierzono w skali delta [widma protonowego rezonansu magnetycznego określano stosując spektrometr Jeol JNM EX 400 pracujący przy natężeniu pola odpowiadającym 400 MHz, spektrometr Varian Gemini 2000 pracujący przy natężeniu pola odpowiadającym 300 MHz lub spektrometr Bruker AM300 pracujący przy natężeniu pola odpowiadającym 300 MHz]; stosowano następujące skróty: s, singlet; d, dublet; t, tryplet; q, kwartet; m, multiplet; br, szeroki;

(vi) związki pośrednie ogólnie nie były w pełni scharakteryzowane, a czystość oceniano metodą chromatografii cienkowarstwowej, HPLC, analizy widm w podczerwieni (IR) lub NMR;

(vii) temperatury topnienia są nieskorygowane, i określano je stosując automatyczny przyrząd do pomiaru temperatur topnienia Mettler SP62 lub przyrząd z łaźnią olejową; temperatury topnienia dla produktów końcowych o wzorze I określano po krystalizacji z konwencjonalnego rozpuszczalnika organicznego takiego jak etanol, metanol, aceton, eter lub heksan, samego lub w mieszaninie;

(viii) kiedy pewne związki otrzymano jako sól addycyjną z kwasem, na przykład monochlorowodorek lub dichlorowodorek, to stechiometrię soli opierano na liczbie i charakterze grup zasadowych w związku; w ogólności nie określano ścisłej stechiometrii soli, na przykład przy użyciu danych analizy elementarnej;

(xi) przy opisywaniu podstawnika na grupie aminowej w pozycji 4 pierścienia chinazolinowego w następujących Przykładach zastosowano następującą nomenklaturę chemiczną '2,3-metylenodioksypiryd-4-yl', podczas gdy w częściach opisu i zastrzeżeń opisu patentowego ta grupa jest często opisana jako grupa 2,3-metylenodioksypirydyn-4-ylowa; dla uniknięcia wszelkich wątpliwości, należy rozumieć, że każde z tych określeń odnosi się do grupy o wzorze

(x) stosowano następujące skróty

DMF N,N-dimetyloformamid

DMSO dimetylosulfotlenek

THF tetrahydrofuran

DMA N,N-dimetyloacetamid

P r z y k ł a d 1

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-chloro-propoksy)-6-metoksychinazolina Heksametylodisilazydek sodu (1M roztwór w THF; 0,734 ml) dodano do roztworu 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyny (0,12 g) w DMF (4 ml), który ochłodzono do 0°C i mieszaninę mieszano przez 15 minut. Dodano porcję (0,1 g) 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazoliny i otrzymaną mieszaninę mieszano i zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia. Mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną odparowano, a pozostałość podzielono między chlorek metylenu i nasycony wodny roztwór chlorku amonu. Fazę organiczną przemyto wodą i solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i octanu etylu, a następnie narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i acetonitryłu. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako białą pianę (0,11 g); widmo NMR:

PL 215 161 B1 (DMSOd6 i CD3CO2D) 2,3 (m, 2H), 3,8 (m, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,4 (t, 2H), 6,3 (s, 2H), 7,4 (s, IR), 7,9 (s, 1H), 8,15 (s, 1H), 8,95 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 423 i 425.

4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Bromochlorometan (20 ml) dodano do mieszaniny 5-chloro-2,3-dihydroksypirydyny (30 g), węglanu cezu (100 g) i DMF (300 ml) i mieszaninę mieszano i ogrzewano do 90°C przez 3,5 godziny. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i przesączono. Przesącz odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent chlorek metylenu. W taki sposób otrzymano 5-chloro-2,3-metylenodioksypirydynę jako białą substancję stałą (4,7 g); widmo NMR: (DMSOd6) 6,25 (s, 2H), 7,5 (s, 1H), 7,65 (s, 1H).

Mieszaninę diizopropyloaminy (8,2 ml) i THF (100 ml) ochłodzono do -70°C i dodano kroplami n-butylolit (2,5M w heksanie, 24 ml). Mieszaninę mieszano w temperaturze -70°C przez dalsze 20 minut. W ciągu 10 minut dodano roztwór 5-chloro-2,3-metylenodioksypi rydyny (4,2 g) w THF (40 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze -70°C przez 1 godzinę. Przez mieszaninę reakcyjną barbotowano suchy gazowy ditlenek węgla przez 30 minut. Otrzymaną mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia. Dodano wodę (20 ml) i odparowano rozpuszczalnik organiczny. Pozostałość zakwaszono do pH 2 dodatkiem 1N wodnego roztworu kwasu solnego. Otrzymaną substancję stałą wydzielono i przemyto kolejno wodą i eterem dietylowym, i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze 40°C. W taki sposób otrzymano kwas 5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyno-4-karboksylowy (3,6 g); widmo ¹³C NMR: (DMSOd6) 103, 120, 121, 138, 140, 158, 163.

Mieszaninę tak otrzymanego materiału, azydku difenylofosforylu (3,6 ml), bezwodnego tertbutanolu (13,5 ml), trietyloaminy (4,2 ml) i 1,4-dioksanu (63 ml) mieszano i ogrzewano do 100°C przez 3 godziny. Mieszaninę odparowano, a pozostałość podzielono między octan etylu i wodę. Fazę organiczną przemyto wodą, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 9:1 chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-ylokarbaminian tertbutylu (3,8 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,45 (s, 9H), 6,2 (s, 2H), 7,7 (s, 1H), 9,2 (s, 1H).

Tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu (35 ml) i roztwór ochłodzono do 0°C. Dodano kwas trifluorooctowy (15 ml) i mieszaninę mieszano w temperaturze 0°C przez 3 godziny. Mieszaninę zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 16 godzin. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość rozcieńczono wodą z lodem i zobojętniono do pH 7 dodatkiem 2N wodnego roztworu wodorotlenku sodu, utrzymując mieszaninę w temperaturze 0°C. Otrzymaną mieszaninę ekstrahowano chlorkiem metylenu, a ekstrakt osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 19:1 chlorku metylenu i eteru dietylowego. W taki sposób otrzymano 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydynę (2 g); widmo NMR: (DMSOd6) 6,1 (s, 2H), 6,2 (s, 2H), 7,45 (s, 1H); widmo ¹³C NMR: (DMSOd6) 100, 112, 125, 136, 138, 157: widmo masowe: M+H⁺ 173.

4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Mrówczan amonu (45 g) dodano porcjami w ciągu 1,25 godziny do mieszanej mieszaniny 7-benzyloksy-6-metoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 02/16352, przykład 1 tamże; 20 g), 10% palladu na węglu jako katalizatora (3,3 g) oraz DMF (530 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano przez dodatkowe 30 minut. Katalizator usunięto przez odsączenie, a rozpuszczalnik odparowano. W taki sposób otrzymano 7-hydroksy-6-metoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (8,65 g); widmo NMR: (DMSOd6) 3,9 (s, 3H), 7,0 (s, 1H), 7,45 (s, 1H), 7,9 (s, 1H).

Mieszaninę tak otrzymanego materiału, bezwodnika octowego (63 ml) i pirydyny (7,5 ml) ogrzewano do 100°C przez 4,5 godziny. Otrzymaną mieszaninę zostawiono w temperaturze otoczenia na 16 godzin. Mieszaninę wylano do mieszanej mieszaniny (400 ml) wody z lodem. Otrzymany osad wydzielono i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. Analiza wykazała, że hydroliza grupy octanowej w pozycji 4 chinazoliny była niepełna. Zatem mieszaninę dalej hydrolizowano wodą (150 ml) i pirydyną (parę kropel) w temperaturze 90°C przez 15 minut. Otrzymaną mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i substancję stałą zebrano przez odsączenie, przemyto wodą i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 7-acetoksy-6-metoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (7,4 g); widmo NMR: (DMSOd6) 2,3 (s, 3H), 3,9 (s, 3H), 7,45 (s, 1H), 7, 65 (s, 1H), 8, 05 (s, 1H).

Mieszaninę części (2 g) tak otrzymanego materiału, chlorku tionylu (32 ml) i DMF (5 kropli) mieszano i ogrzewano w temperaturze wrzenia przez 1,5 godziny. Mieszaninę ochłodzono do temperatury

PL 215 161 B1 otoczenia i odparowano nadmiar chlorku tionylu. Do pozostałości dodano toluen i odparowano. Otrzymaną pozostałość rozcieńczono chlorkiem metylenu (15 ml) i dodano mieszaninę 10:1 (80 ml) metanolu i nasyconego wodnego roztworu wodorotlenku amonu. Otrzymaną mieszaninę mieszano ogrzewano do 80°C przez 10 minut. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i odparowano. Do pozostałości dodano wodę i mieszaninę zobojętniono dodatkiem rozcieńczonego wodnego roztworu kwasu solnego. Otrzymany osad zebrano przez odsączenie i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze 35°C przez 16 godzin. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-hydroksy-6-metoksychinazolinę (1,65 g); widmo NMR: (DMSOd6) 4,0 (s, 3H), 7,25 (s, 1H), 7,4 (s, 1H), 8,8 (s, 1H).

Azodikarboksylan di-tert-butylu (2,3 g) dodano porcjami w ciągu paru minut do mieszanej mieszaniny 4-chloro-7-hydroksy-6-metoksychinazoliny (1,65 g), 3-chloropropanolu (0,7 ml), trifenylofosfiny (2,6 g) i chlorku metylenu (100 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez godziny. Mieszaninę zatężono do objętości około 30 ml przez odparowanie, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazolinę jako białą substancję stałą (2 g); widmo NMR: (DMSOd6) 2,3 (m, 2H), 3,8 (m, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,4 (m, 2H), 7,45 (s, 1H), 7,55 (s, 1H), 8,9 (s, 1H).

P r z y k ł a d 2

7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-ylo-amino)-6-metoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-6-metoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 92%; widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D) 4,05 (s, 3H), 4,1 (t, 2H), 4,55 (t, 2H), 6,3 (s, 2H), 7,4 (s, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,15 (s, 1H), 8,95 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 409 i 411.

4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-6-metoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

1,2-Dichloroetan (400 ml) dodano do mieszanej mieszaniny 7-hydroksy-6-metoksy-3-piwaloiloksymetylo-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 02/16352, przykład 2, Uwaga [4] tamże; 85 g), węglanu potasu (77 g) i DMF (400 ml), i mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 70°C przez 16 godzin. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do temperatury otoczenia i przesączono. Przesącz odparowano i tak otrzymaną substancję stałą przemyto wodą i osuszono nad pentatlenkiem fosforu w temperaturze 50°C. Tak otrzymany materiał oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 7-(2-chloroetoksy)-6-metoksy-3-piwaloiloksymetylo-3,4-dihydrochinazolin-4-on jako białą substancję stałą (65,6 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,2 (s, 9H), 3,9 (t, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,4 (t, 2H), 5,95 (s, 2H), 7,1 (s, 1H), 7,7 (s, 1H), 8,2 (s, IR); widmo masowe: M+H⁺369 i 371.

Mieszaninę tak otrzymanego materiału i nasyconego roztworu gazowego amoniaku w metanolu (1,6 L) mieszano w temperaturze otoczenia przez 2 dni. Rozpuszczalnik zatężono przez odparowanie do około jednej czwartej początkowej objętości i powstały osad zebrano przez odsączenie i przemyto eterem dietylowym. W taki sposób otrzymano 7-(2-chloroetoksy)-6-metoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on jako białą substancję stałą (44 g); widmo NMR: (DMSOd6) 3,9 (s, 3H), 4,05 (t, 2H), 4,4 (t, 2H), 7,15 (s, 1H), 7,45 (s, 1H), 8,0 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 255 i 257.

Mieszaninę części (5 g) tak otrzymanego materiału, chlorku tionylu (28 ml) i DMF (0,7 ml) mieszano i ogrzewano do 80°C przez 1,5 godziny. Odparowano nadmiar chlorku tionylu i dodano toluen i odparowano. Pozostałą substancję stałą zawieszono w mieszaninie wody z lodem i zalkalizowano do pH 7,5 dodatkiem 2N wodnego roztworu wodorotlenku sodu, a następnie nasyconego wodnego roztworu wodorowęglanu sodu. Otrzymaną substancję stałą zebrano przez odsączenie, przemyto wodą i eterem dietylowym, i osuszono nad pentatlenkiem fosforu pod zmniejszonym ciśnieniem. Tak otrzymany materiał oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i acetonitrylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-6-metoksychinazolinę (3,06 g); widmo NMR: (CDCI3) 3,95 (t, 2H), 4,1 (s, 3H), 4,5 (t, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,45 (s, 1H), 8,9 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 273 i 275.

P r z y k ł a d 3

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksy-7-[3-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)propoksy]chinazolina

Mieszaninę 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yIo-amino)-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazoliny (0,08 g), 1-prop-2-ynylopiperazyny (0,047 g), jodku potasu (0,01 g) i DMA (2 ml) mieszano

PL 215 161 B1 i ogrzewano do 80°C przez 3,5 godziny. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostał o ść podzielono mię dzy chlorek metylenu i nasycony wodny roztwór chlorku amonu. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 19:1 chlorku metylenu i metanolu, a następnie mieszaninę 9:1 chlorku metylenu i nasyconego metanolowego roztworu amoniaku. Otrzymaną gumę roztarto pod eterem dietylowym. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako substancję stałą (0,066 g); widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 2,3 (m, 2H), 3,2-3,6 (br m, 10H), 3,75 (s, 1H), 3,95 (br s, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,35 (m, 2H), 6,3 (s, 2H), 7,4 (s, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,15 (s, 1H), 8,95 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 511 i 513.

1-prop-2-ynylopiperazynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Bromek propargilu (80% roztwór w toluenie; 40 ml) dodano kroplami w ciągu 10 minut do mieszanej mieszaniny 1-tert-butoksykarbonylopiperazyny (50 g), węglanu potasu (74,2 g) i acetonitrylu (2 L), którą ochłodzono do 0°C. Mieszaninę mieszano przez 1,5 godziny i zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-prop-2-ynylopiperazyno-1-karboksylan tertbutylu jako olej (45,5 g); widmo NMR: (CDCl3) 1,4 (s, 9H), 2,2 (s, 1H), 2,45 (m, 4H), 3,3 (s, 2H), 3,45 (m, 4H).

Roztwór tak otrzymanego materiału w chlorku metylenu (100 ml) dodano powoli do roztworu gazowego chlorowodoru w 1,4-dioksanie (4M, 450 ml). Reakcja była nieco egzotermiczna i w miarę wydzielania się ditlenku węgla powstawał osad. Mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Otrzymaną mieszaninę odparowano, a pozostałość zawieszono w chlorku metylenu. Dodano roztwór gazowego amoniaku w metanolu (7M, 110 ml) i mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 15 minut. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Otrzymano olej, który stojąc wykrystalizował. W taki sposób otrzymano 1-prop-2-ynylopiperazynę (23 g); widmo NMR: (CDCl3) 2,2 (s, 1H), 2,5 (brs, 4H), 2,85 (m, 4H), 3,25 (s, 2H).

P r z y k ł a d 4

7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 37%: widmo NMR: (CDCl3) 2,0 (m, 2H), 2,3 (m, 2H), 3,65 (m, 2H), 3,9 (m, 2H) 14,1 (m, 2H), 4,4 (m, 2H), 4,8 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,65 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,5 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 479 i 481.

4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Azodikarboksylan di-tert-butylu (0,338 g) dodano do mieszanej mieszaniny 4-chloro-7-hydroksy-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazoliny (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 01/94341, przykład 15, Uwaga [10] tamże; 0,25 g), 2-chloroetanolu (0,073 ml), trifenylofosfiny (0,385 g) i chlorku metylenu (15 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Mieszaninę zatężono przez odparowanie do objętości około 5 ml, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę jako substancję stałą (0,17 g); widmo NMR: (CDCI3) 2,0 (m, 2H), 2,15 (m, 2H), 3,7 (m, 2H), 3,95 (t, 2H), 4,1 (m, 2H), 4,4 (t, 2H), 4,8 (m, 1H), 6,7 (s, 1H), 6,95 (s, 1H), 8,85 (s, 1H).

P r z y k ł a d 5

7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-izopropoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 86%; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (d, 6H), 3,9 (t, 2H), 4,4 (t, 2H), 4,9 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 437 i 439.

4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-izopropoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

PL 215 161 B1

Azodikarboksylan di-tert-butylu (28,9 g) dodano do mieszanej mieszaniny 7-benzyloksy-5-hydroksy-3-piwaloiloksymetylo-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 01/94341, Przykład 15, Uwaga [8] tamże; 30 g), izopropanolu (7,3 ml), trifenylofosfiny (32,95 g) i chlorku metylenu (350 ml), którą ochłodzono do 0°C. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 1,5 godziny. Mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu. W taki sposób otrzymano 7-benzyloksy-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on jako substancję stałą (23,8 g); widmo NMR: (DMSOd6) 7,89 (s, 1H),

7,5-7,3 (m, 5H), 6,75 (s, 1H), 6,62 (s, 1H), 5,24 (s, 2H), 4,65 (m, 1H), 1,29 (d, 6H).

Mrówczan amonu (48,4 g) dodano do mieszanej mieszaniny 7-benzyloksy-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (23, 8 g), 10% palladu na węglu jako katalizatora (2,8 g) i DMF (300 ml), i otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 2 godziny. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Tak otrzymany materiał roztarto pod wodą, której pH doprowadzono do pH 7. Tak otrzymaną substancję stałą zebrano przez odsączenie, przemyto wodą i eterem dietylowym, i wysuszono nad pentatlenkiem fosforu pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 7-hydroksy-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on jako białą substancję stałą (15,9 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,3 (d, 6H), 4,57 (m, 1H), 6,42 (s, 1H), 6,5 (s, 1H), 7,8 (s, 1H).

Mieszaninę tak otrzymanego materiału, bezwodnika octowego (34 ml) i pirydyny (0,62 ml) ogrzewano do 70°C przez 30 minut. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do temperatury otoczenia i odparowano nadmiar bezwodnika octowego. Tak otrzymaną białą substancję stałą dodano do gorącej wody (80°C, 250 ml) i mieszaninę mieszano energicznie i ogrzewano do 80°C przez 20 minut. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i substancję stałą wydzielono i wysuszono nad pentatlenkiem fosforu. W taki sposób otrzymano 7-acetoksy-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (17,86 g); widmo NMR: (DMSOd6) 7,97 (s, 1H), 6,91 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 4,65 (m, 1H), 2,32 (s, 3H), 1,33 (d, 6H).

Mieszaninę części (5,4 g) tak otrzymanego materiału, trifenylofosfiny (10,8 g), tetrachlorku węgla (12 ml) i 1,2-dichloroetanu (50 ml) mieszano i ogrzewano do 70°C przez 2 godziny. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i odparowano rozpuszczalnik. Pozostałość rozpuszczono w 0,5M roztworze gazowego amoniaku w 1,4-dioksanie (250 ml) i mieszaninę ogrzewano do 70°C przez 10 minut. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość ochłodzono na łaźni lodowej. Dodano chlorek metylenu i wodę, i warstwę wodną doprowadzono do pH 7 dodatkiem rozcieńczonego wodnego kwasu solnego. Mieszaninę przesączono. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano, otrzymując 4-chloro-7-hydroksy-5-izopropoksychinazolinę jako pianę, której użyto bez dalszego oczyszczania.

Azodikarboksylan di-tert-butylu (7,9 g) dodano do mieszanej mieszaniny tak otrzymanej 4-chloro-7-hydroksy-5-izo-propoksychinazoliny, 2-chloroetanolu (1,5 ml), trifenylofosfiny (8 g) i chlorku metylenu (200 ml), i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 4 godziny. Mieszaninę zatężono przez odparowanie, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-5-izopropoksychinazolinę (2,5 g); widmo NMR: (CDCl3) 1,45 (d, 6H), 3,9 (t, 2H), 4,4 (t, 2H), 4,75 (m, 1H), 6,65 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 8,8 (s, 1H).

P r z y k ł a d 6

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 3, odpowiednią 7-fluorowcoalkoksychinazolinę poddano reakcji z odpowiednim związkiem heterocyklicznym, otrzymując związki opisane w Tabeli I. O ile nie podano inaczej, to każdy ze związków opisanych w Tabeli I otrzymano jako wolną zasadę.

PL 215 161 B1

Tabela I

Nr związku i Uwaga	(RUm	(R³)n
[1]	6-metoksy-7-[3-(4-izobutyrylopipera- zyn-l-ylo)propoksy]	5-chloro
[2]	6-metoksy-7-{3—[4—(2,2,2-trifluoro- etylo)piperazyn-l-ylo]propoksy}	5-chloro
[3]	6-metoksy-7-[2-(4-prop-2-ynylopipera- zyn-l-ylo)etoksy]	5-_chloro
[4]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7-[2-(4- acetylopiperazyn-l-ylo)etoksy]	5-chloro
[5]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7-{2- [{3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypiroli- dyn-l-ylo]etoksy}	5-chloro
[δ]	5-izopropoksy-7-[2-(4-acetylopipera- zyn-l-ylo)etoksy]	5-chloro

PL 215 161 B1

[7]	5-izopropoksy-7-{2- [ (3RS,4SR)-3,4- metylenodioksypirolidyn-l-ylo]etoksy}	5-chloro
[8]	6-(2-morfolinoetoksy)-7-metoksy	5-chloro
[9]	6-[2-(4-metylopiperazyn-l-ylo)- etoksy]-7-metoksy	5-chloro
[10]	6-(2-pirolidyn-l-yloetoksy)-7-metoksy	5-chloro
LII]	6-[2-(4-acetylopiperazyn-l-ylo)- etoksy]-7-metoksy	5-chloro
[12]	6-{2-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksy- pirolidyn-l-ylo]etoksy}-7-metoksy	5-chloro
[13]	6-(3-pirolidyn-l-ylopropoksy)-7- metoksy	5-chloro
[14]	6-(3-morfolinopropoksy)-7-metoksy	5-chloro
[15]	6-[3-(4-acetylopiperazyn-l-ylo)- propoksy]-7-metoksy	5-chloro
[16]	6-[3-(4-metylopiperazyn-ł-ylo)- propoksy]-7-metoksy	5-chloro
[17]	6-{3-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksy- pirolidyn-l-yloj propoksy}-7-metoksy	5-chloro
[18]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7-[2-(4- prop-2-ynylopiperazyn-l-ylo)etoksy]	5-chloro
[19]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7-(2-mor- folinoetoksy)	5-chloro
[20]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7- (3-πιοτί olinopropoksy)
[21]	5-tetrahydropiran-4-yloksy-7-[3- (4- prop-2-ynylopiperazyn-l-ylo)propoksy]	5-chloro

PL 215 161 B1

[22]	5-izopropoksy-7-(2-piperazyn-1-ylo- etoksy)	5-chloro
[23]	5-izopropoksy-7-{2-[4-(2-hydroksy- etylo)pipęrazyn-1-ylo]etoksy]	5-chloro
[24]	5-izopropoksy-7~(2-pirolidyn-l-ylo- etoksy)	5-chloro
[25]	5-1zopropoksy-7-(2-piperydynoetoksy)	5-chloro
[26]	5-izopropoksy-7-(2-morfolinoetoksy)	5-chloro
[27]	5-izopropoksy-7-[2-(4-prop-2-ynylo- piperazyn-l-ylo)etoksy]	5-chloro
[28]	5-izopropoksy-6-{2-[(3RS,4SR) -3,4- dimetoksypirolidyn-l-ylo]etoksy}	5-chloro
[29]	6-{2-[ (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksy— pirolidyn-l-ylo]etoksy}-5-izopropoksy	5-chloro
[30]	5-izopropoksy-7-[2-{4-metylopipera- zyn-l-ylo)etoksy]	5 cłi X o
[31]	5-izopropoksy-7-(3-morfolinopropoksy)	5-chloro
[32]	7-{3-morfolinopropoksy)	5-chloro
[33]	7-[3-(4-acetylopiperazyn-l-ylo)pro- poksy]	5-chloro
[34]	6-metoksy-7-[2-(4-prop-2-ynylopipera- zyn-l-ylo)etoksy]	atom wodoru
[35]	6-metoksy-7-[3-{4-prop-2-ynylopipera- zyn-l-ylo)propoksy]	atom wodoru

Uwagi

[1] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazolina i 1-izobutyrylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 3 godziny. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu i dodano żywicę

PL 215 161 B1 jonowymienną (żywica dietyloaminopolistyrenowa, 4 równoważniki) i mieszaninę mieszano przez 30 minut. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod pentanem, otrzymując z wydajnością 51% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 1,1 (d, 6H), 2,1 (m, 2H), 2,45 (m, 4H), 2,55 (m, 2H), 2,75 (m, 1H), 3,5 (m, 2H), 3,6 (m, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,25 (t, 2H), 6,1 (s, 2H), 7,1 (br s, 1H), 7,3 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,7 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 543 i 545.

1-izobutyrylopiperazynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Chlorek izobutyrylu (3,25 ml) dodano kroplami do mieszanej mieszaniny 1-benzylopiperazyny (5 g), trietyloaminy (4,35 ml) i chlorku metylenu (75 ml), którą ochłodzono do 0°C. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 1 godzinę. Mieszaninę podzielono między chlorek metylenu i wodę. Fazę organiczną przemyto wodą i solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 3:2 chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 1-benzylo-4-izobutyrylopiperazynę (5,95 g) jako olej; widmo NMR: (CDCI3) 1,1 (d, 6H), 2,45 (m, 4H), 2,8 (m, 1H), 3,5 (m, 4H), 3,65 (m, 2H), 7,3 (m, 5H); widmo masowe: M+H⁺ 247.

Mieszaninę tak otrzymanego materiału, cykloheksenu (70 ml), tlenku palladu na węglu jako katalizatora (20%; 1,1 g) i etanolu (120 ml) mieszano i ogrzewano do 80°C przez 3 godziny. Katalizator usunięto przez odsączenie i rozpuszczalnik odparowano, otrzymując 1-izobutyrylopiperazynę (3,7 g) jako substancję stałą; widmo NMR: (CDCI3) 1,05 (d, 6H), 2,75 (m, 1H), 2,8 (m, 4H), 3,45 (m, 2H), 3,55 (m, 2H).

[2] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazolina i 1-(2,2,2-trifluoroetylo)piperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 3 godziny. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwas octowy). Tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu i dodano żywicę jonowymienną (żywica dietyloaminopolistyrenowa, 4 równoważniki) i mieszaninę mieszano przez 30 minut. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod pentanem, otrzymując z wydajnością 72% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 2,1 (m, 2H), 2,5 (m, 6H), 2,7 (m, 4H), 2,95 (q, 2H), 4,05 (s, 3H),

4,25 (t, 2H), 6,1 (s, 2H), 7,1 (br s, 1H), 7,3 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,35 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺555 i 557; analiza elementarna: stwierdzono C, 51,8; H, 5,0; N, 14,8; C24H26CIF3N5O4 wymaga C, 51,9; H, 4,7; N, 15,1%.

1-(2,2,2-trifluoroetylo)piperazynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Trifluorometanosulfonian 2,2,2-trifluoroetylu (8,2 g) dodano do mieszanej mieszaniny 1-tertbutoksykarbonylopiperazyny (6 g), węglanu potasu (5,77 g) i acetonitrylu (30 ml), i otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 16 godzin. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-(2,2,2-trifluoroetylopiperazyno-1-karboksylan tert-butylu jako substancję stałą (8,1 g); widmo NMR: (CDCl3) 1,45 (s, 9H), 2,6 (m, 4H), 2,95 (q, 2H), 3,4 (m, 4H).

Gazowy chlorowodór barbotowano przez roztwór 4-(2,2,2-trifluoroetylopiperazyno-1-karboksylanu tert-butylu (8 g) w octanie etylu (50 ml) w ciągu 1,5 godziny. W miarę wydzielania się ditlenku węgla powstawał osad. Powstały osad zebrano przez odsączenie, przemyto octanem etylu i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano chlorowodorek 1-(2,2,2-trifluoroetylo)piperazyny (7 g); widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 2,85 (m, 4H), 3,1 (m, 4H), 3,35 (q, 2H).

Tak otrzymany materiał zawieszono w chlorku metylenu i dodano nasycony metanolowy roztwór amoniaku (20 ml). Otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 20 minut. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano w temperaturze otoczenia pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 1-(2,2,2-trifluoroetylo)piperazynę, której użyto bez jakiegokolwiek dodatkowego oczyszczania.

[3] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksychinazolina i 1-prop-2-ynylopiperazyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 52% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd5 i CF3CO2D) 3,3 (br s, 4H), 3,6 (br s, 4H), 3,75 (br s, 3H), 3,95 (s, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,65 (t, 2H), 6,3 (s, 2H), 7,5 (s, 1H), 7,9 (s, 1H),

PL 215 161 B1

8,2 (s, 1H), 9,0 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 497 i 499; analiza elementarna: stwierdzono C, 56,3; H, 5,4; N, 16,2; C24H25ClN6O4 0,7H2O wymaga C, 56,6; H, 5,2; N, 16,5%.

[4] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-ylo-ksychinazolina i 1-acetylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 80°C przez 3 godziny, a następnie do 110°C przez 5 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 7,5. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod eterem dietylowym, otrzymując z wydajnością 45% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 2,0 (m, 2H), 2,1 (s, 3H), 2,3 (m, 2H), 2,6 (m, 4H), 2,95 (m, 2H), 3,55 (m, 2H), 3,65 (m, 4H), 4,1 (m, 2H), 4,3 (m, 2H), 4,8 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H), 9,5 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 571 i 573; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,3; H, 5,4; N, 13,9; C27H31ClN6O6 1H2O wymaga C, 55,1; H, 5,7; N, 14, 3.

[5] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-ylo-ksychinazolina i (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 80°C przez 3 godziny, a następnie do 110°C przez 5 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 7,5. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod eterem dietylowym, otrzymując z wydajnością 69% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 2,0 (m, 2H), 2,3 (m, 2H),

2,4 (m, 2H), 2,3 (t, 2H), 3,3 (d, 2H), 3,55 (m, 2H), 4,1 (m, 2H), 4,3 (t, 2H), 4,65 (m, 2H), 4,8 (m, 1H),

4,9 (s, 1H), 5,2 (s, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H), 9,5 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 558 i 560; analiza elementarna: stwierdzono C, 56,5; H, 5,3; N, 12,5; C26H28ClN5O7 0,2 Et2O wymaga C, 56,2; H, 5,3; N, 12,2%.

(3RS,4 SR)-3,4-metylenodioksypirolidynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Roztwór diwęglanu di-tert-butylu (Boc2O, 78,95 g) w octanie etylu (125 ml) dodano kroplami do mieszanej mieszaniny 3-piroliny (25 g; 65% czystości, zawierającej pirolidynę) i octanu etylu (125 ml), którą ochłodzono do 0°C. Podczas dodawania reakcję utrzymywano w temperaturze 5-10°C. Otrzymaną mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia przez noc. Mieszaninę reakcyjną przemyto kolejno wodą, 0,1 N wodnym roztworem kwasu solnego, wodą, nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. W taki sposób otrzymano, jako bezbarwny olej (62 g), mieszanina 2:1 3-pirolino-1-karboksylanu tert-butylu, NMR: (CDCI3) 1,45 (s, 9H), 4,1 (d, 4H), 6,75 (m, 2H), i pirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu, NMR: (CDCl3) 1,5 (s, 9H), 1,8 (br s, 4H), 3,3 (br s, 4H).

Roztwór tak otrzymanej mieszaniny materiałów w acetonie (500 ml) dodano kroplami do mieszaniny N-tlenku N-metylomorfoliny (28,45 g), tetratlenku osmu (1 g) i wody (500 ml), utrzymując temperaturę reakcji poniżej 25°C. Następnie mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 5 godzin. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość podzielono między octan etylu i wodę. Fazę organiczną przemyto solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu, i metodą dalszej chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-dihydroksypirolidyno-1-karboksylan tert-butylu jako olej (34,6 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,45 (s, 9H), 2,65 (m, 2H), 3,35 (m, 2H), 3,6 (m, 2H), 4,25 (m, 2H).

Roztwór (3RS,4SR)-3,4-dihydroksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (34,6 g) w DMF (400 ml) ochłodzono do 0-5°C i dodano porcjami wodorek sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym, 0,375 mol). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze 5°C przez 1 godzinę. Dodano dibromometan (15,6 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze 5°C przez 30 minut. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 16 godzin. DMF odparowano, a pozostałość podzielono między octan etylu i wodę. Fazę organiczną przemyto wodą i solanką, osuszono

PL 215 161 B1 nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-S,4-metylenodioksypirolidyno-1-karboksylan tertbutylu jako bezbarwny olej (19,77 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,45 (s, 9H), 3,35 (m, 2H), 3,75 (br s, 2H), 4,65 (m, 2H), 4,9 (s, 1H), 5,1 (s, 1H).

Ochłodzony 5M roztwór chlorowodoru w izopropanolu (150 ml) dodano do roztworu (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (19,7 g) w chlorku metylenu (500 ml), który ochłodzono na łaźni lodowej. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 4 godziny. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostał o ść roztarto pod eterem dietylowym. Powstały osad zebrano przez odsączenie, przemyto eterem dietylowym i wysuszono. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyny chlorowodorek jako beżową substancję stałą (13,18 g); widmo NMR: (DMSOd6) 3,15 (m, 2H), 3,35 (m, 2H), 4,65 (s, 1H), 4,8 (m, 2H), 5,1 (s, 1H).

Tak otrzymany materiał zawieszono w eterze dietylowym i dodano nasycony metanolowy roztwór amoniaku. Otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 10 minut. Mieszaninę przesączono, i odparowano rozpuszczalnik w temperaturze otoczenia pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidynę, której użyto bez jakiegokolwiek dodatkowego oczyszczania.

[6] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i 1-acetylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 85°C przez 8 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosują c jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu. Produkt został otrzymany z wydajnoś cią 89% i da ł nastę pują ce dane charakterystyczne; t.t. 208-210°C; widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 2,1 (s, 3H), 2,6 (m, 4H), 2,9 (t, 2H), 3,5 (t, 2H), 3,7 (t, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: MtH⁺ 529 i 531; analiza elementarna: stwierdzono C, 57,0; H, 5,7; N, 15,7; C25H29ClN6O5 wymaga O, 56,8; H, 5,5; N, 15,9%.

[7] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 95°C przez 3 godziny. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 7. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod eterem dietylowym, otrzymując z wydajnością 64% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 2,35 (m, 2H), 2,9 (t, 2H), 3,25 (d, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,6 (m, 2H), 4,85 (m, 1H), 4,9 (s, 1H), 5,15 (s, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 516 i 518; analiza elementarna: stwierdzono C, 54,7; H, 5,2; N, 13,2; C24H25CIN5O5 0,5 H2O wymaga O, 54,9; H, 5,2; N, 13,3%.

[8] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 7 dalej) i morfolina. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 69% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3 i CD3CO2D) 3,3 (m, 4H), 3,5 (t, 2H), 3,95 (m, 4H), 4,05 (s, 3H), 4,6 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,8 (s, 2H), 8,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 460 i 462; analiza elementarna: stwierdzono C, 53,45; H, 4,8; N, 14,5; C21H22CIN5O5 0,55 H2O wymaga C, 5 3,7; H, 5,0; N, 14,9%.

[9] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolina i 1-metylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką Waters X-Terra (z odwróconymi fazami C18, 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości; Waters Inc., Milford, MA01757, USA) i eluowano malejąco polarnymi mieszaninami bufora węglanu amonu (2 g/L w wodzie) i acetonitrylu. Odpowiednie frakcje zebrano, odparowano rozpuszczalnik organiczny i otrzymaną mieszaninę podzielono między octan etylu i nasycony wodny roztwór wodorowęglanu sodu. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. W taki sposób otrzymano z wydajnością 29% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,7 (s, 3H), 3,25-3,35 (br m, 10H), 4,05 (s, 3H), 4,45 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,55

PL 215 161 B1 (s, 1H), 7,7 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 473 i 475; analiza elementarna: stwierdzono C, 54,9; H, 5,3; N, 17,1; C22H25ClN6O4 0,4H2O wymaga C, 55,0; H, 5,4; N, 17,5%.

[10] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolina i pirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 41% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,15 (m, 4H), 3,3-3,6 (br s, 4H), 3,7 (t, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,65 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,65 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 444 i 446; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,0; H, 5,0; N, 14,9; C21H22CIN5O4 0,7H2O wymaga C, 55,25; H, 5,2; N, 15,3%.

[11] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolina i 1-acetylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 51% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,15 (s, 3H), 3,1 (m, 2H), 3,2 (m, 2H), 3,4 (t, 2H), 3,75 (m, 2H), 3,85 (m, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,55 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,7 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 501 i 503.

[12] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolina i (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 73% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,95 (m, 2H), 3,45 (t, 2H), 3,65 (d, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,55 (t, 2H), 4,8 (m, 3H), 5,2 (s, 1H), 6,15 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 488 i 490.

[13] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 8 dalej) i pirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 50% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,1 (m, 4H), 2,4 (m, 2H), 3,0-3,8 (br s, 4H), 3,4 (t, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,35 (t, 3H), 6,1 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 458 i 460; analiza elementarna: stwierdzono C, 57,3; H, 5,4; N, 14,5; C22H24CIN5O4 0,15 H2O wymaga C, 57,4; H, 5,3; N, 15,2%.

[14] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolina i morfolina. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 72% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 2,1 (m, 2H), 2,5 (m, 4H), 2,6 (t, 2H), 3,7 (m, 4H), 4,05 (s, 3H), 4,25 (t, 2H), 6,1 (s, 2H), 7,05 (s, 1H), 7,15 (s, 1H), 7,3 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,7 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 474 i 476.

[15] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolina i 1-acetylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 39% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,15 (s, 3H), 2,35 (m, 2H), 3,15-3,3 (m, 6H), 3,8 (m, 2H), 3,9 (m, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,3 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,65 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 515 i 517.

[16] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolina i 1-acetylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 120°C przez 16 godzin. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 27% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D) 2,3 (m, 2H), 2,7 (s, 3H), 3,3 (t, 2H), 3,4 (m, 4H), 3,5 (m, 4H), 4,0 (s, 3H), 4,3 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,6 (s, 1H), 7,65 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,65 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 487 i 489.

[17] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolina i (3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 95°C przez 3 godziny. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 7. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod eterem dietylowym, otrzymując z wydajnością 57% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3 i CD3CO2D) 2,3 (m, 2H), 3,3 (m, 2H), 3,4 (t, 2H), 3,6 (d, 2H), 4,0 (s, 3H), 4,3 (t, 2H), 4,8 (m, 3H), 5,2 (s, 1H), 6,15 (s, 2H), 7,55 (s, 1H), 7,6 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,6 (s, 1H): widmo masowe: M+H⁺ 502 i 504.

PL 215 161 B1

[18] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-ylo-ksychinazolina i 1-prop-2-ynylopiperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 80°C przez 3 godziny, a następnie do 110°C przez 5 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką Waters X-Terra (z odwróconymi fazami C18, 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości) i eluowano malejąco polarnymi mieszaninami bufora węglanu amonu (2 g/L w wodzie) i acetonitrylu. Odpowiednie frakcje zebrano, odparowano rozpuszczalnik organiczny i otrzymaną mieszaninę podzielono między octan etylu i nasycony wodny roztwór wodorowęglanu sodu. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. W taki sposób otrzymano z wydajnością 54% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D) 1,85 (m, 2H), 2,15 (m, 2H), 2,5-3,0 (m, 10H), 3,15 (s, 1H), 3,3 (s, 2H), 3,55 (t, 2H), 3,9 (m, 2H), 4,3 (m, 2H), 5,05 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,9 (s, 2H), 7,8 (s, 1H), 8,5 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 567 i 569; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,9; H, 5,6; N, 14,0; C22H31ClN6O5 2 H2O wymaga C, 55,8; H, 5,85; N, 13,9%.

[19] Stosując szczegółowe warunki opisane w Uwadze [18] bezpośrednio wyżej, 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z morfoliną, otrzymując z wydajnością 48% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D) 1,8 (m, 2H), 2,15 (m, 2H), 2,55 (m, 4H), 2,8 (m, 2H), 3,5 (m, 2H), 3,6 (m, 4H), 3,9 (m, 2H), 4,3 (t, 2H), 5,1 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,9 (m, 2H), 7,8 (s, 1H), 8,45 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 530 i 532; analiza elementarna: stwierdzono C, 51,8; H, 5,8; N, 12,1; C25H28CIN5O6 2,5 H2O wymaga C, 52,2; H, 5,8; N, 12,2%.

[20] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(3-chloropropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina (opisana w przykładzie 9 dalej) i morfolina. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 30% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CF3CO2D) 2,05 (m, 2H), 2,35 (m, 4H), 3,15 (m, 2H), 3,45 (m, 2H), 3,75 (m, 4H), 3,9 (m, 2H), 4,2 (m, 6H), 5,0 (m, 1H), 6,3 (s, 2H), 6,85. (s, 1H), 7,0 (s, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,7 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 544 i 546.

[21] Odczynnikami były 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-chloropropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina i 1-prop-2-ynylopiperazyna. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 9. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod pentanem, otrzymując z wydajnością 48% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D) 1,85 (m, 2H), 2,0 (m, 2H), 2,15 (m, 2H), 2,5-2,8 (br m, 10H), 3,15 (s, 1H), 3,3 (s, 2H), 3,55 (t, 2H), 3,9 (m, 2H), 4,2 (t, 2H), 5,05 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,85 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,45 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 581 i 583.

[22] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i piperazyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 30% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (d, 6H), 2,6 (m, 4H), 2,85 (t, 2H), 2,95 (m, 4H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 487 i 489; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,4; H, 5,5; N, 16,4; C23H27ClN6O4 0,1Et2O 0,6H2O wymaga C, 55,65; H, 5,8; N, 16,6%.

[23] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i 1-(2-hydroksyetylo)piperazyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 85°C przez 8 godzin. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu. Tak otrzymany materiał roztarto pod eterem dietylowym, otrzymując z wydajnością 67% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,5 (d, 6H), 2,5-2,7 (br m, 12H), 3,65 (t, 2H),

4,25 (t, 2H), 4,8 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,25 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H),

9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 531 i 533; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,4; H, 6,05; N, 15,2; C25H31ClN6O5 0,1 Et2O 0,5 H2O wymaga C, 55,7; H, 6,1; N, 15,35%.

[24] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i pirolidyna. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano do 80°C przez 4 godziny. Produkt reakcji oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 19 mm średnicy, 100 mm długości),

PL 215 161 B1 stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Odparowano rozpuszczalniki organiczne i pH fazy wodnej doprowadzono do 9. Roztwór ekstrahowano chlorkiem metylenu i fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną pozostałość roztarto pod pentanem, otrzymując z wydajnością 62% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 1,85 (m, 4H), 2,6 (m, 4H), 2,95 (t, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 472 i 474; analiza elementarna: stwierdzono C, 58,3; H, 5,4; N, 14,7; C23H25CIN5O4 wymaga C, 58,5; H, 5,55; N, 14,8%.

[25] Stosując szczegółowe warunki opisane w Uwadze [24] bezpośrednio wyżej, 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z piperydyną, otrzymując z wydajnością 52% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 1,45 (m, 2H), 1,55 (d, 6H), 1,65 (m, 4H), 2,5 (m, 4H), 2,85 (t, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,6 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H),

9.6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 486 i 488 ; analiza elementarna: stwierdzono C, 59,3; H, 5,9; N, 14,4; C24H28CIN5O4 wymaga C, 59,3; H, 5,8; N, 14,4%.

[26] Stosując szczegółowe warunki opisane w Uwadze [24] bezpośrednio wyżej, 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z morfoliną, otrzymując z wydajnością 57% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (d, 6H), 2,6 (m, 4H), 2,85 (t, 2H), 3,75 (m, 4H),

4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 488 i 490; analiza elementarna: stwierdzono C, 56,6; H, 5,4; N, 14,2; C23H26CIN5O5 wymaga C, 56,6; H, 5,4; N, 14,35%.

[27] Stosując szczegółowe warunki opisane w Uwadze [24] bezpośrednio wyżej, 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z 1-prop-2-ynylopiperazyną, otrzymując z wydajnością 41% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (d, 6H), 2,25 (s, 1H), 2,65 (br m, 8H),

2,9 (t, 2H), 3,3 (s, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H),

8.6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 525 i 527; analiza elementarna: stwierdzono C, 59,3;

H, 5,4; N, 15,85; C26H29ClN6O4 wymaga C, 59,5; H, 5,6; N, 16,0%.

[28] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina i (3RS,4SR)-3,4-dimetoksypirolidyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 78% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D)

I, 45 (d, 6H), 2,7 (m, 2H), 3,0 (m, 2H), 3,15 (m, 2H), 3,3 (s, 6H), 3,75 (m, 2H), 4,25 (t, 2H), 5,5 (m, 1H), 6,2 (s, 2H), 6,8 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,8 (s, 1H), 8,45 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 532 i 534; analiza elementarna: stwierdzono C, 56,0; H, 5,6; N, 12,85; C25H30ClN5O6 0,3 H2O wymaga C, 56,25; H, 5,7; N, 13,1%.

(3RS,4 SR)-3,4-dimetoksypirolidynę stosowaną jako materiał wyjściowy otrzymano, jak następuje:

Roztwór (3RS,4SR)-3,4-dihydroksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (1 g) w DMF (20 ml) ochłodzono do 0-5°C i dodano porcjami wodorek sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym, 0,433 g). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze 5°C przez 1 godzinę. Dodano jodek metylu (0,675 ml) i mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 16 godzin. Odparowano DMF, a pozostałość podzielono między eter dietylowy i wodę. Fazę organiczną przemyto wodą i solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-dimetoksypirolidyno-1-karboksylan tert-butylu jako olej (1,06 g); widmo NMR: (CDCl3) 1,45 (s, 9H), 3,35 (m, 1H), 3,45 (s, 6H), 3,5 (m, 2H), 3,55 (m, 1H), 3,85 (m, 2H).

Ochłodzony 5M roztwór chlorowodoru w izopropanolu (3 ml) dodano do roztworu (3RS,4SR)-3,4-dimetoksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (1 g) w chlorku metylenu (25 ml), który ochłodzono na łaźni lodowej. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 16 godzin. Rozpuszczalnik odparowano. W taki sposób otrzymano chlorowodorek (3RS,4 SR)3,4-dimetoksypirolidyny jako olej (0,72 g); widmo NMR: (DMSOd6) 3,1 (m, 2H), 3,25 (m, 2H), 3,35 (s, 6H), 4,0 (m, 2H), 9,3 (br s, 1H), 9,5 (br s, 1H).

Tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu i dodano 7M metanolowy roztwór amoniaku (0,2 ml). Otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 5 minut. Mieszaninę przesączono i rozpuszczalnik odparowano w temperaturze otoczenia pod zmniejszonym ciśnieniem.

PL 215 161 B1

W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-dimetoksypirolidynę, której użyto bez jakiegokolwiek dodatkowego oczyszczania.

[29] Stosując szczegółowe warunki opisane w Uwadze [24] bezpośrednio wyżej, z tym wyjątkiem, że produkt roztarto pod eterem dietylowym zamiast pod pentanem, 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2-chloroetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidyną , otrzymują c z wydajnoś cią 67% pożądany produkt, który dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,45 (d, 3H), 1,55 (d, 6H), 2,3 (d, 2H), 2,95 (m, 2H), 3,25 (d, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,55 (m, 2H), 4,8 (m, 1H), 5,0 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 530 i 532; analiza elementarna: stwierdzono C, 56,7; H, 5,5; N, 12,9; C25H28ClN5O6 0,1Et2O wymaga C, 56,8; H, 5,4; N, 13,0%.

(3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidynę stosowaną jako materiał wyjściowy otrzymano, jak następuje:

Roztwór (3RS,4SR)-3,4-dihydroksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (0,5 g) w chlorku metylenu (15 ml) ochłodzono do 0-5°C i kolejno dodano dimetyloacetal acetaldehydu (0,782 ml) i kwas 4-toluenosulfonowy (0,025 g). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 2 godziny. Otrzymaną mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny eteru naftowego (t.wrz. 40-60°C) i octanu etylu. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidyno-1-karboksylan tertbutylu jako olej (0,484 g); widmo NMR: (CDCl3) 1,4 (d, 3H), 1,45 (s, 9H), 3,3 (m, 2H), 3,8 (m, 2H), 4,6 (m, 2H), 5,0 (q, 1H).

Ochłodzony 5M roztwór chlorowodoru w izopropanolu (4 ml) dodano do roztworu (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidyno-1-karboksylanu tert-butylu (0,475 g) w chlorku metylenu (25 ml), który ochłodzono na łaźni lodowej. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 2 godziny. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostał ość roztarto pod eterem dietylowym. Powstały osad zebrano przez odsączenie, przemyto eterem dietylowym i wysuszono. W taki sposób otrzymano chlorowodorek (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidyny (0,28 g); widmo NMR: (DMSOd6 i CD3CO2D) 1,35 (d, 3H), 3,1 (d, 2H), 3,4 (d, 2H), 4,75 (s, 2H), 4,9 (q, 1H).

Tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu i dodano 7M metanolowy roztwór amoniaku (0,2 ml). Otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 5 minut. Mieszaninę przesączono i rozpuszczalnik odparowano w temperaturze otoczenia pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano (3RS,4SR)-3,4-etylidenodioksypirolidynę, której użyto bez jakiegokolwiek dodatkowego oczyszczania.

[30] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazolina i 1-metylopiperazyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 74% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3 i CD3CO2D); widmo masowe: M+H⁺ 501 i 503; analiza elementarna: stwierdzono C, 57,5; H, 6,5; N, 16,0; C24H29CIN6O4 0,23 H2O wymaga C, 57,8; H, 6,1; N, 16,2%.

[31] Odczynnikami były 7-(3-chloropropoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 12 dalej) i morfolina. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 39% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (d, 6H), 2,05 (m, 2H), 2,45 (m, 4H), 2,55 (t, 2H), 3,7 (m, 4H), 4,15 (t, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,5 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 502 i 504; analiza elementarna: stwierdzono C, 57,3; H, 5,65; N, 13,6; C24H28ClN5O5 wymaga C, 57,4; H, 5,6; N, 13,95%.

[32] Odczynnikami były 7-(3-chloropropoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 13 dalej) i morfolina. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 45% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 2,3 (m, 2H), 3,15 (m, 2H), 3,35 (m, 2H), 3,5 (m, 2H), 3,7 (m, 2H), 4,05 (m, 2H), 4,35 (m, 2H), 6,3 (s, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,6 (d, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,7 (d, 1H), 9,05 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 444 i 446; analiza elementarna: stwierdzono C, 57,0; H, 5,1; N, 15,7; C21H22ClN5O4 wymaga C, 56,8; H, 5,0; N, 15,8%.

[33] Odczynnikami były 7-(3-chloropropoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazolina i 1-acetylopiperazyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 34% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 2,05 (s, 3H), 2,3 (s, 2H), 3,0 (m, 2H), 3,15 (m, 1H), 3,3-3,4 (m, 4H), 3,6 (m, 2H), 4,05 (m, 1H), 4,35 (m, 2H), 4,5 (m, 1H), 6,3 (s, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,6 (d, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,7 (d, 1H), 9,0 (s, 1H): widmo masowe: M+H⁺ 485 i 487;

PL 215 161 B1 analiza elementarna: stwierdzono C, 56,9; H, 5,4; N, 16,6; C23H25ClN6O4 0,15 Et2O wymaga C, 57,1; H, 5,4; N, 16,9%.

[34] Odczynnikami były 7-(2-chloroetoksy)-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 14 dalej) i 1-prop-2-ynylopiperazyna. Po ochłodzeniu mieszaniny reakcyjnej i odparowaniu rozpuszczalnika, pozostałość roztarto pod wodą i wydzielono otrzymany osad, przemyto wodą i eterem dietylowym, i wysuszono. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 60% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCI3) 2,26 (s, 1H), 2,8-2,6 (m, 8H), 2,97 (t, 2H), 3,3 (s, 2H); 4,03 (s, 3H), 4,33 (t, 2H), 6,14 (s, 2H), 6,98 (s, 1H),

7.12 (br s, 1H), 7,30 (s, 1H), 7,73 (d, 1H), 8,08 (d, 1H), 8,76 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 463.

[35] Odczynnikami były 7-(3-chloropropoksy)-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)chinazolina (której wytwarzanie jest opisane w przykładzie 15 dalej) i 1-prop-2-ynylopiperazyna. Pożądany produkt został otrzymany z wydajnością 57% i dał następujące dane charakterystyczne; widmo NMR: (CDCl3)

2.13 (m, 2H), 2,26 (s, 1H), 2,6 (m, 10H), 3,31 (s, 2H), 4,04 (s, 3H), 4,26 (t, 2H), 6,14 (s, 2H), 6,98 (s, 1H), 7,12 (br s, 1H), 7,31 (s, 1H), 7,72 (d, 1H), 8,08 (d, 1H), 8,76 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 477.

P r z y k ł a d 7

6-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-metoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 59%; widmo NMR: (CDCl3) 3,95 (t, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,4 (t, 2H), 6,1 (s, 2H), 7,05 (s, 1H), 7,2 (s, 1H), 7,35 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,75 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 409 i 411.

4-chloro-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Mieszaninę 6-acetoksy-7-metoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-one (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 96/15118, przykład 39 tamże; 8 g), chlorku tionylu (80 ml) i DMF (0,8 ml) mieszano i ogrzewano do 80°C przez 1,5 godziny. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i odparowano chlorek tionylu. Tak otrzymany materiał zawieszono w toluenie i odparowano do suchej masy (dwukrotnie). Otrzymaną pozostałość rozcieńczono chlorkiem metylenu (5 ml) i dodano mieszaninę a 10:1 (290 ml) metanolu i nasyconego wodnego roztworu wodorotlenku amonu. Otrzymaną mieszaninę mieszano i ogrzewano do 80°C przez 5 minut. Rozpuszczalnik odparowano, a stałą pozostałość zawieszono w wodzie. Zasadowość mieszaniny doprowadzono do pH 7 dodatkiem rozcieńczonego wodnego roztworu kwasu solnego. Otrzymaną substancję stałą zebrano przez odsączenie, przemyto wodą i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem nad pentatlenkiem fosforu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-6-hydroksy-7-metoksychinazolinę (6,08 g), której użyto bez dalszego oczyszczania; widmo NMR: (DMSOd6) 4,05 (s, 3H), 7,4 (s, 1H), 7,45 (s, 1H), 8,8 (s, 1H).

Azodikarboksylan di-tert-butylu (1,53 ml) dodano porcjami w ciągu paru minut do mieszanej mieszaniny 4-chloro-6- hydroksy-7-metoksychinazoliny (1 g), 2-chloroetanolu (0,382 ml), trifenylofosfiny (1,74 g) i chlorku metylenu (30 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 2 godziny. Mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-6-(2-chloroetoksy)-7-metoksychinazolinę jako białą substancję stałą (1,06 g); widmo NMR: (CDCl3) 3,95 (t, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,45 (t, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,4 (s, 1H),

8,9 (s, 1H).

P r z y k ł a d 8

6-(3-chloropropoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-metoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 58%; widmo NMR: (CDCI3) 2,4 (m, 2H), 3,8 (t, 2H), 4,05 (s, 3H), 4,35 (t, 2H), 6,15 (s, 2H), 7,05 (s, 1H), 7,2 (s, SO 1H), 7,3 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,7 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 423 i 425.

4-chloro-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Azodikarboksylan di-tert-butylu (1,84 g) dodano porcjami w ciągu paru minut do mieszanej mieszaniny 4-chloro-6-hydroksy-7-metoksychinazoliny (1,2 g), 3-chloropropanolu (0,572 ml), trifenylofosfiny (2,1 g) i chlorku metylenu (30 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 3 godziny. Mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i octanu

PL 215 161 B1 etylu. Tak otrzymany materiał roztarto pod eterem dietylowym. Otrzymaną substancję stałą wydzielono i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 4-chloro-6-(3-chloropropoksy)-7-metoksychinazolinę jako białą substancję stałą (0,84 g); widmo NMR: (CDCI3) 2,4 (m, 2H), 3,8 (t, 2H),

4,05 (s, 3H), 4,35 (t, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,45 (s, 1H), 8,9 (s, 1H).

P r z y k ł a d 9

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(3-chloropropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 78%; widmo masowe: M+H⁺ 493 i 495.

4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w tej części przykładu 4, która dotyczy wytwarzania materiałów wyjściowych, 4-chloro-7-hydroksy-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę (2,5 g) poddano reakcji z 3-chloropropanolem. W taki sposób otrzymano pożądany materiał wyjściowy z wydajnością 21%; widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 1,7 (m, 2H), 2,0 (m, 2H), 2,25 (m, 2H), 3,55 (m, 2H), 3,8 (t, 2H), 3,9 (m, 2H), 4,3 (t, 2H), 4,95 (m, 1H), 6,8 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 9,2 (s, 1H).

P r z y k ł a d 10

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 75%; widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 3,8 (s, 3H), 3,85 (s, 3H), 4,8 (m, 1H), 5,15 (s, 2H), 6,15 (s, 2H), 6,5 (m, 2H), 6,6 (s, 1H), 7,0 (s, 1H), 7,35 (d, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 525 i 527.

4-chloro-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Wodorek sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym; 40 g) dodano porcjami do roztworu izopropanolu (30 g) w DMF (500 ml), który ochłodzono do 5°C. Mieszaninę zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 60 minut. Dodano 5,7-difluoro-3,4-dihydrochinazolin-4-on (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 01/94341; 90 g) i mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 3 godziny. Mieszaninę wylano do wody (1 litr) i, przy energicznym mieszaniu, dodano lodowaty kwas octowy w celu zakwaszenia mieszaniny do pH 5. Otrzymaną substancję stałą wydzielono, przemyto wodą i eterem dietylowym i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 7-fluoro-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (79 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,31 (s, 6H), 4,73 (m, 1H), 6,89 (m, IR), 6,95 (m, IR), 7,96 (s, 1H): widmo masowe: M+H⁺ 223.

Mieszaninę 7-fluoro-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (61 g), alkoholu 2,4-dimetoksybenzylowego (138 g), tert-butanolanu potasu (185 g) i THF (1,5 litra) mieszano i ogrzewano w temperaturze wrzenia przez 18 godzin. Po ochłodzeniu odparowano rozpuszczalnik i dodano mieszaninę chlorku metylenu (400 ml) i wody (600 ml). Chłodząc, dwufazową mieszaninę zobojętniono dodatkiem 2N wodnego kwasu solnego. Mieszaninę przesączono, a fazę organiczną oddzielono, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość roztarto pod eterem dietylowym. W taki sposób otrzymano 7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-one (68 g); widmo NMR: (DMSOd5) 1,28 (s, 6H), 3,78 (s, 3 H), 3,82 (s, 3H), 4,63 (m, 1H), 5,06 (s, 2H), 6,55 (m, 2H), 6,62 (s, 1H), 6,71 (s, 1H), 7,33 (d, 1H), 7,88 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 371.

Mieszaninę części (4 g) tak otrzymanego materiału, tlenochlorku fosforu (1,98 g), diizopropyloetyloaminy (3,6 g) i chlorku metylenu (100 ml) mieszano i ogrzewano do 75°C przez 3 godziny. Mieszaninę ochłodzono i odparowano. Pozostałość osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem przez 1 godzinę i oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 20:3 chlorku metylenu i octanu etylu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazolinę jako substancję stałą (2,63 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,46 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 3,83 (s, 3H), 3,85 (s, 3H), 4,68 (m, 1H), 5,16 (s, 2H), 6,52 (m, 2H), 6,65 (s, 1H), 7,06 (s, 1H), 7,33 (d, 1H), 8,78 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 389.

P r z y k ł a d 11

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-hydroksy-5-izopropoksychinazolina

PL 215 161 B1

Kwas trifluorooctowy (4,5 ml) dodano do roztworu 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazoliny (0,53 g) w chlorku metylenu (9 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 30 minut. Rozpuszczalniki odparowano, otrzymując sól ditrifluorooctanową (0,618 g) pożądanego związku. Część tej soli rozpuszczono w chlorku metylenu (2 ml) i dodano 7M metanolowy roztwór amoniaku. Mieszaninę przesączono, a przesącz odparowano. W taki sposób otrzymano związek tytułowy; widmo masowe: M+H⁺ 375 i 377.

P r z y k ł a d 12

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-chloropropoksy)-5-izopropoksychinazolina

Mieszaninę soli ditrifluorooctanowej 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-hydroksy-5-izopropoksychinazoliny (0,615 g), 1,3-dichloropropanu (0,38 ml), węglanu potasu (0,56 g) i DMF (6 ml) mieszano i ogrzewano do 80°C przez 5 godzin. Po ochłodzeniu, substancje stałe odsączono, a przesącz odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 24:1 chlorku metylenu i metanolu. W taki sposób otrzymano związek tytułowy (0,32 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 2,3 (m, 2H), 3,8 (t, 2H), 4,25 (t, 2H), 4,9 (m, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,5 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9, 6 (s, 1H).

P r z y k ł a d 13

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-chloropropoksy) chinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)chinazolinę poddano reakcji z 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 89%; widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 2,25 (m, 2H), 3,8 (t, 2H), 4,35 (t, 2H),

6,25 (s, 2H), 7,35 (s, 1H), 7,6 (d, 1H), 7,9 (s, 1H), 8,7 (d, 1H), 9,0 (s, 1H).

4-chloro-7-(3-chloropropoksy)chinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Wodorek sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym; 2,92 g) dodano porcjami w ciągu 45 minut do mieszanej mieszaniny 1,3-propanodiolu (5,3 ml) i DMF (20 ml), którą ochłodzono do 0°C. Otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę, a następnie ogrzewano do 60°C. Dodano 7-fluoro-3,4-dihydrochinazolin-4-on (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 01/04102, przykład 2, Uwaga [12] tamże; 2 g) i mieszaninę reakcyjną mieszano i ogrzewano do 115°C przez

3,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do 0°C i dodano wodę (50 ml). Mieszaninę zakwaszono do pH 5,9 przy użyciu 2N wodnego roztworu kwasu solnego. Otrzymany osad zebrano przez odsączenie, przemyto wodą i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem nad pentatlenkiem fosforu w temperaturze 40°C. Tak otrzymaną substancję stałą przemyto eterem dietylowym i wysuszono ponownie pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 7-(3-hydroksypropoksy)-3,4-dihydrochinazolin-4-on (2,1 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,9 (m, 2H), 3,6 (m, 2H), 4,15 (m, 2H), 4,6 (br s, 2H), 7,1 (m, 2H), 8,05 (m, 2H); widmo masowe: M+H⁺ 221.

Mieszaninę 7-(3-hydroksypropoksy)-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (1 g), 1,2-dichloroetanu (50 ml), trifenylofosfiny (5,24 g) i tetrachlorku węgla (2,9 ml) mieszano i ogrzewano do 70°C przez 2 godziny. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, początkowo stosując jako eluent chlorek metylenu, a następnie stopniowo zwiększając polarność rozpuszczalnika aż do mieszaniny 9:1 chlorku metylenu i metanolu. W taki sposób otrzymano 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)chinazolinę (1,23 g; zawierającą 0,6 mola tlenku trifenylofosfiny na mol produktu); widmo masowe: M+H⁺ 393 i 395.

P r z y k ł a d 14

7-(2-chloroetoksy)-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksychinazolina

Heksametylodisilazydek sodu (1M roztwór w THF; 2 ml) dodano kroplami do mieszaniny 4-amino-2,3-metylenodioksypirydyny (0,138 g), 4-chloro-7-(2-chloroetoksy)-6-metoksychinazoliny (0,272 g) i THF (5 ml), którą ochłodzono do 0°C. Mieszaninę mieszano w temperaturze 0°C przez godzinę. Otrzymaną mieszaninę zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez godziny. Reakcję zatrzymano dodatkiem lodowatego kwasu octowego (0,12 ml). Rozpuszczalniki odparowano, a pozostałość podzielono między chlorek metylenu i wodny roztwór wodorotlenku amonu. Warstwę organiczną zebrano i zatężono do małej objętości. Dodano eter dietylowy i powstał osad. Otrzymaną substancję stałą wydzielono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono. W taki sposób otrzymano związek tytułowy (0,245 g); widmo NMR: (DMSOd6) 3,97 (s, 3H), 4,04 (m, 2H), 4,45 (m, 2H), 6,12 (s, 2H), 7,13 (br d, 1H), 7,25 (s, 1H), 7,60 (d, 1H), 7,83 (s, 1H), 8,47 (s, 1H), 9,87 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 375.

PL 215 161 B1

4-amino-2,3-metylenodioksypirydynę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Dibromometan (31,5 ml) dodano do mieszaniny 2,3-dihydroksypirydyny (33 g), węglanu potasu (62 g) i NMP (200 ml), i mieszaninę mieszano i ogrzewano do 90°C przez 16 godzin. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i przesączono. Przesącz podzielono między eter dietylowy (5 x 100 ml) i wodę (200 ml). Ekstrakty organiczne połączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem do objętości około 20 ml. Dodano eter naftowy (t.wrz. 40-60°C; 300 ml) i roztwór przemyto solanką. Warstwę organiczną oddzielono i odparowano. W taki sposób otrzymano 2,3-metylenodioksypirydynę jako ciecz (5,1 g); widmo NMR: (CDCl3) 6,05 (s, 2H), 6,76 (m, 1H), 6,99 (d, 1H), 7, 65 (d, 1H).

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w drugim akapicie tej części przykładu 1, która dotyczy wytwarzania materiału wyjściowego 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyny, 2,3-metylenodioksypirydynę poddano reakcji z gazowym ditlenkiem węgla, otrzymując kwas 2,3-metylenodioksypirydyno-4-karboksylowy z wydajnością 80%; widmo NMR: (DMSOd6) 6,24 (s, 2H), 7,13 (d, 1H); 7,63 (d, 1H).

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w trzecim akapicie tej części przykładu 1, która dotyczy wytwarzania materiałów wyjściowych, kwas 2,3-metylenodioksypirydyno-4-karboksylowy poddano reakcji z azydkiem difenylofosforylu i bezwodnym tert-butanolem, otrzymując 2,3-metylenodioksypiryd-4-ylokarbaminian tert-butylu z wydajnością 62%; widmo masowe: M+H⁺ 239.

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w ostatnim akapicie tej części przykładu 1, która dotyczy wytwarzania materiałów wyjściowych, 2,3-metylenodioksypiryd-4-ylokarbaminian tert-butylu poddano reakcji z kwasem trifluorooctowym, otrzymując 4-amino-2,3-metylenodioksypirydynę z wydajnością 80%; widmo NMR: (CDCl3) 3,98 (m, 2H), 5,98 (s, 2H), 6,24 (d, 1H), 7,44 (d, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 139.

P r z y k ł a d 15

7-(3-chloropropoksy)-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 14, 4-chloro-7-(3-chloropropoksy)-6-metoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 68%; widmo NMR: (DMSOd6) 2,26 (m, 2H), 3,83 (m, 2H), 3,96 (s, 3H), 4,28 (m, 2H), 6,12 (s, 2H), 7,15 (br d, 1H), 7,25 (s, 1H), 7,61 (d, 1H), 7,81 (s, 1H), 8,49 (s, 1H), 9,79 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 389.

P r z y k ł a d 16

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 1, 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-chloro-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę (0,113 g) poddano reakcji z 4-amino-2,3-metylenodioksypirydyną (0,036 g). Reakcję zatrzymano lodowatym kwasem octowym (0,031 g) i rozcieńczono metanolem. Mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na kolumnie z krzemionką z odwróconymi fazami C18 (kolumna Waters Symmetry, krzemionka 5 mikronów, 20 mm średnicy, 100 mm długości), stosując jako eluent malejąco polarne mieszaniny wody i acetonitrylu (zawierającego 1% kwasu octowego). Tak otrzymany materiał rozcieńczono 7M metanolowym roztworem amoniaku. Mieszaninę odparowano i tak otrzymany materiał rozpuszczono w chlorku metylenu. Roztwór osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano, otrzymując związek tytułowy jako pianę z wydajnością 53%; widmo NMR: (CDCl3) 2,02 (m, 2H), 2,1 (s, 3H), 2,22 (m, 2H), 2,6 (m, 4H), 2,9 (m, 2H), 3,51 (m, 2H), 3,6 (m, 2H), 3,66 (m, 2H), 4,1 (m, 2H), 4,25 (m, 2H), 4,73 (m, 1H), 6,13 (s, 2H), 6,59 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 7,7 (d, 1H), 8,36 (d, 1H), 8,66 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 537.

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-chloro-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy wytworzono, jak następuje:

Wodorek sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym; 0,6 g) dodano porcjami do roztworu 4-hydroksytetrahydropiranu (0,78 g) w DMF (10 ml), który ochłodzono do 5°C. Mieszaninę zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 15 minut. Dodano 5,7-difluoro-3,4-dihydrochinazolin-4-on (międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 01/94341; 0,9 g) i mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 30 minut.

Mieszaninę wylano do wody (100 ml) i, przy energicznym mieszaniu, dodano lodowaty kwas octowy w celu zakwaszenia mieszaniny do pH 5. Otrzymaną substancję stałą wydzielono, przemyto wodą i eterem dietylowym, i osuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano

PL 215 161 B1

7-fluoro-5-tetrahydropiran-4-yloksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (1,1 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,6-1,75 (m, 2H), 1,9-2,0 (m, 2H), 3,5-3,6 (m, 2H), 3,85-3,95 (m, 2H), 4,8 (m, 1H), 6,9 (m, 1H), 7,05 (m, 1H), 8,0 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 265.

Po powtórzeniu poprzedniej reakcji, mieszaninę 7-fluoro-5-tetrahydropiran-4-yloksy-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (5,3 g), 2-piperazyn-1-yloetanolu (3,9 g), tert-butanolanu potasu (6,7 g) i THF (200 ml) mieszano i ogrzewano w temperaturze wrzenia przez 3 godziny. Dodano drugą część (6,7 g) tert-butanolanu potasu i mieszaninę ogrzewano w temperaturze wrzenia przez dalsze 12 godzin. Mieszaninę ochłodzono do temperatury otoczenia i przesączono. Przesącz odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i 7M metanolowego roztworu amoniaku. Tak otrzymany materiał roztarto pod eterem dietylowym. W taki sposób otrzymano 7-(2-piperazyn-1-yloetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (5,2 g); widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 1,75 (m, 2H), 2,03 (m, 2H), 3,2-4,0 (m, 14H), 4,59 (m, 2H), 4,92 (m, 1H), 6,88 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 9,28 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 375.

Bezwodnik octowy (1,51 ml) dodano kroplami do mieszanej mieszaniny 7-(2-piperazyn-1-yloetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksy-3,4-dihydrochinazolin-4-onu (5 g) i wody (20 ml), i otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 10 minut. Mieszaninę reakcyjną odparowano, a pozostałość roztarto pod eterem dietylowym. Otrzymaną substancję stałą wydzielono, przemyto eterem dietylowym i wysuszono pod zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-5-tetrahydropiran-4-yloksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on (5,5 g); widmo NMR: (DMSOd6 i CF3CO2D) 1,75 (m, 2H), 2,03 (m, 2H), 2,08 (s, 3H), 3,0-4,2 (m, 13H), 4,56 (m, 3H), 4,94 (m, 1H), 6,84 (s, 1H), 6,9 (s, 1H), 9,21 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 417.

Mieszaninę części (0,416 g) tak otrzymanego materiału, trifenylofosfiny (0,655 g), tetrachlorku węgla (0,34 ml) i 1,2-dichloroetanu (20 ml) mieszano i ogrzewano do 70°C przez 1,5 godziny. Mieszaninę odparowano, a pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i 7M metanolowego roztworu amoniaku (gradient rozpuszczalnika zawierającego od 1% do 3% metanolowego roztworu amoniaku). W taki sposób otrzymano 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-chloro-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolinę jako substancję stałą (0,35 g); widmo NMR: (CDCl3) 2,0 (m, 2H), 2,1 (s, 3H), 2,12 (m, 2H), 2,58 (m, 4H), 2,9 (m, 2H), 3,51 (m, 2H), 3,68 (m, 4H), 4,05 (m, 2H), 4,25 (m, 2H), 4,75 (m, 1H), 6,62 (s, 1H), 6,94 (s, 1H), 8,82 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 435 i 437.

P r z y k ł a d 17

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina

Stosując procedurę analogiczną do opisanej w przykładzie 16, 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)-etoksy]-4-chloro-5-izopropoksychinazolinę poddano reakcji z 4-amino-2,3-metylenodioksypirydyną, otrzymując związek tytułowy z wydajnością 55%; widmo NMR: (CDCl3) 1,55 (s, 3H), 1,56 (s, 3H), 2,1 (s, 3H), 2,59 (m, 4H), 2,89 (m, 2H), 3,51 (m, 2H), 3,67 (m, 2H), 4,24 (m, 2H), 4,85 (m, 1H), 6,13 (s, 2H), 6,57 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,71 (d, 1H), 8,41 (d, 1H), 8,66 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 495.

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-chloro-5-izopropoksychinazolinę, która jest potrzebna jako materiał wyjściowy, wytworzono, jak następuje, stosując procedury analogiczne do opisanych w tej części przykł adu 16, która dotyczy wytwarzania materiał ów wyjś ciowych.

5,7-Difluoro-3,4-dihydrochinazolin-4-on poddano reakcji z izopropanolem, otrzymując 7-fluoro-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on z wydajnością 73%; widmo NMR: (DMSOd6) 1,31 (s, 6H), 4,73 (m, 1H), 6,89 (m, 1H), 6,95 (m, 1H), 7,96 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 223.

Tak otrzymany materiał poddano reakcji z 2-piperazyn-1-yloetanolem, otrzymując 5-izopropoksy-7-(2-piperazyn-1-ylo-etoksy)-3,4-dihydrochinazolin-4-on z wydajnością 63%; widmo NMR: (CDCl3) 1,45 (s, 3H), 1,46 (s, 3H), 2,4-3,0 (m, 10H), 4,2 (t, 2H), 4,62 (m, 1H), 6,51 (s, 1H), 6,72 (s, 1H), 7,9 (s, 1H).

Tak otrzymany materiał poddano reakcji z nadmiarem bezwodnika octowego, ale stosując chlorek metylenu zamiast wody jako rozpuszczalnik do reakcji. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 15 minut. Mieszaninę podzielono między chlorek metylenu i nasycony wodny roztwór wodorowęglanu sodu. Warstwę organiczną przemyto wodą i solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość roztarto pod mieszaniną acetonitrylu i eteru dietylowego. W taki sposób otrzymano 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-5-izopropoksy-3,4-dihydrochinazolin-4-on z wydajnością 70%; widmo NMR: (CDCl3) 1,46 (s, 3H), 1,47 (s, 3H), 2,1 (s, 3H), 2,58 (m, 4H),

PL 215 161 B1

2,87 (t, 2H), 3,5 (m, 2H), 3,66 (m, 2H), 4,21 (t, 2H), 4,63 (m, 1H), 6,51 (s, 1H), 6,72 (s, 1H), 7,9 (s, 1H), 9,9 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 375.

Tak otrzymany materiał poddano reakcji z tetrachlorkiem węgla i trifenylofosfiną, otrzymując z wydajnością 68% 7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-chloro-5-izopropoksychinazolinę, której użyto bez dalszego oczyszczania.

P r z y k ł a d 18

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-{2-[4-(2-dimetyloaminoacetylo)piperazyn-1ylo]etoksy}-5-izopropoksychinazolina

4-(5-Chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(2-piperazyn-1-yloetoksy)-chinazolinę (0,2 g) dodano do mieszanej mieszaniny chlorowodorku chlorku 2-dimetyloaminoacetylu (0,097 g), trietyloaminy (0,15 ml) i chlorku metylenu (5 ml), którą ochłodzono do 0°C. Mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 2 godziny. Dodano drugie porcje chlorowodorku chlorku 2-dimetyloaminoacetylu (0,097 g) i trietyloaminy (0,057 ml), i reakcję mieszano w temperaturze otoczenia przez 16 godzin przez noc. Dodano chlorek metylenu (50 ml) i mieszaninę reakcyjną dwukrotnie ekstrahowano nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując narastająco polarne mieszaniny rozpuszczalników, zaczynając od mieszaniny 9:1 chlorku metylenu i metanolu, i kończąc na mieszaninie 90:8:2 chlorku metylenu, metanolu i nasyconego metanolowego roztworu amoniaku. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako pianę (0,155 g); widmo NMR: (CDCI3) 1,55 (d, 6H), 2,3 (s, 6H), 2,6 (m, 4H), 2,9 (t, 2H), 3,1 (s, 2H), 3,65 (m, 4H), 4,25 (t, 2H), 4,85 (s, 1H), 6,15 (s, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,85 (s, 1H), 7,75 (s, 1H), 8,6 (s, 1H), 9,6 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 572 i 574; analiza elementarna: stwierdzono C, 55,1; H, 6,1; N, 16,8; C27H34CIN7O5 0,75 H2O wymaga C, 55,4; H, 6,1; N, 16,7%.

P r z y k ł a d 19

7-(N-tert-butoksykarbonylopiperydyn-4-ylometoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-ylo-amino)-6-metoksychinazolina

Stosując procedurę podobną do opisanej w przykładzie 1, roztwór 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyny (0,193 g) w DMF (2 ml) dodano do mieszanej zawiesiny wodorku sodu (60% dyspersja w oleju mineralnym, 0,048 g) w DMF (2 ml) i mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 15 minut. Dodano roztwór 7-(N-tert-butoksykarbonylopiperydyn-4-ylometoksy)-4-chloro-6-metoksychinazoliny [międzynarodowe zgłoszenie patentowe WO 02/16352 (Uwaga [24] w przykładzie 2 tamże; 0,38 g] w DMF (4 ml) i otrzymaną mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną podzielono między octan etylu i solanką. Fazę organiczną osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując mieszaninę 49:1 chlorku metylenu i metanolu. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako substancję stałą (0,24 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,29 (m, 2H), 1,45 (s, 9H), 1,8 (m, 2H), 2,04 (m, 1H), 2,83 (m, 2H), 4,0 (m, 7H), 8,12 (br s, 2H), 7,17 (br s, 1H), 7,72 (m, 2H), 8,37 (br s, 1H), 9,37 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 544 i 546.

P r z y k ł a d 20

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksy-7-(piperydyn-4-ylometoksy)chinazolina

Kwas trifluorooctowy (1 ml) dodano do roztworu 7-(N-tert-butoksykarbonylopiperydyn-4-ylometoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksychinazoliny (0,253 g) w chlorku metylenu (10 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną odparowano. Do pozostałości dodano toluen i mieszaninę odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce (kolumna Isolute SCX), stosując jako eluent 7M metanolowy roztwór amoniaku. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako substancję stałą (0,187 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,25 (m, 2H), 1,75 (d, 2H), 1,93 (m, 1H), 2,54 (m, 2H), 3,0 (d, 2H), 3,93 (s, 3H), 3,98 (d, 2H), 6,17 (s, 2H), 7,15 (s, 1H), 7,76 (s, 1H), 7,78 (s, 1H), 8,23 (s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 444 i 446.

P r z y k ł a d 21

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-[N-(2-dimetyloaminoacetylo)piperydyn-4-ylometoksy]-6-metoksychinazolina

Diizopropyloetyloaminę (0,118 ml) dodano do mieszaniny 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-6-metoksy-7-(piperydyn-4-ylometoksy)chinazoliny (0,15 g), N,N-dimetyloglicyny (0,042 g), heksafluorofosforanu(V) 2-(7-azabenzotriazol-1-ilo)-1,1,3,3-tetrametylouroniowego (0,154 g) i DMF (3 ml), i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 16 godzin. Mieszaninę rozcień38

PL 215 161 B1 czono octanem etylu i przemyto solanką. Roztwór organiczny osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent mieszaninę 100:3 chlorku metylenu i 7M metanolowego roztworu amoniaku. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako substancję stałą (0,051 g); widmo NMR: (DMSOd6) 1,11-1,36 (m, 2H), 1,83 (d, 2H), 2,11 (m, 1H), 2,19 (s, 6H), 2,61 (t, 1H), 3,03 (m, 2H), 3,12 (d, 1H), 3,93 (s, 3H), 4,06 (m, 3H), 4,4 (d, 1H), 6,19 (br s, 2H), 7,19 (br s, 1H), 7,78 (m, 2H), 8,39 (br s, 1H), 9,71 (br s, 1H); widmo masowe: M+H⁺ 529 i 531.

P r z y k ł a d 22

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolina

Mieszaninę 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazoliny (24 g), 1-acetylopiperazyny (21 g), jodku potasu (18 g) i DMA (500 ml) mieszano i ogrzewano do 100°C przez 4 godziny. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość podzielono między chlorek metylenu (1 litr) i wodę (500 ml). Warstwę wodną ekstrahowano chlorkiem metylenu. Roztwory organiczne połączono, przemyto solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu (od mieszaniny 20:1 do mieszaniny 10:1). Po odparowaniu rozpuszczalnika, tak otrzymany materiał roztarto pod eterem dietylowym. W taki sposób otrzymano związek tytułowy jako białą substancję stałą (26,2 g); t.t. 208-210°C.

7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolinę stosowaną jako materiał wyjściowy otrzymano, jak następuje:

Heksametylodisilazydek sodu (1M roztwór w THF, 164 ml) dodano kroplami w ciągu jednej godziny do ochłodzonej lodem mieszaniny 4-chloro-7-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazoliny (32 g), 4-amino-5-chloro-2,3-metylenodioksypirydyny (15,6 g) i THF (430 ml), utrzymując temperaturę mieszaniny reakcyjnej około 3°C. Na zakończenie dodawania mieszaninę reakcyjną zostawiono do ogrzania do temperatury otoczenia i mieszano przez 2,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do 0°C i dodano mieszaninę kwasu octowego (9,4 ml) i wody (250 ml). Mieszaninę odparowano, a pozostałość podzielono między chlorek metylenu i wodę, doprowadziwszy zasadowość fazy wodnej do 7,5 dodatkiem 3N wodnego roztworu kwasu solnego. Fazę organiczną oddzielono, a fazę wodną ekstrahowano trzy razy chlorkiem metylenu. Warstwy organiczne połączono, przemyto solanką, osuszono nad siarczanem magnezu i odparowano. Otrzymaną substancję stałą roztarto pod octanem etylu. W taki sposób otrzymano 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazolinę jako białą substancję stałą (38 g); widmo masowe: M+H⁺ 525 i 527.

Trietylosilan (70 ml) i kwas trifluorooctowy (48 ml) dodano po kolei do ochłodzonego lodem roztworu 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2,4-dimetoksybenzyloksy)-5-izopropoksychinazoliny (37,7 g) w chlorku metylenu (560 ml), i otrzymaną mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze otoczenia przez 1 godzinę. Rozpuszczalniki odparowano pod silnie zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymaną substancję stałą roztarto pod octanem etylu, tak otrzymany materiał wydzielono, przemyto octanem etylu i wysuszono pod silnie zmniejszonym ciśnieniem. W taki sposób otrzymano sól ditrifluorooctanową (37,4 g) 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-hydroksy-5-izopropoksychinazoliny, którą użyto bez dalszego oczyszczania.

Węglan potasu (34,6 g) dodano do mieszaniny soli ditrifluorooctanowej 4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-hydroksy-5-izopropoksychinazoliny (49 g), 1,2-dichloroetanu (440 ml) i DMF (245 ml), i mieszaninę mieszano i ogrzewano do 90°C przez 3,5 godziny. Dodano dodatkową porcję (7 g) węglanu potasu i mieszaninę mieszano w temperaturze 90°C przez dalszą godzinę. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do temperatury otoczenia i odsączono substancje stałe i przemyto chlorkiem metylenu. Przesącz i popłuczyny połączono i odparowano. Otrzymaną pozostałość oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, stosując jako eluent narastająco polarne mieszaniny chlorku metylenu i metanolu (od mieszaniny 50:1 do mieszaniny 20:1). W taki sposób otrzymano 7-(2-chloroetoksy)-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksychinazolinę jako białą substancję stałą (37,1 g); widmo masowe: M+H⁺ 437 i 439.

Claims

1. Pochodna chinazoliny o wzorze I w którym:

Z oznacza NH;

₁ m wynosi 2, i pierwsza grupa R jest umieszczona w pozycji 5 i jest wybrana z grupy obejmują cej grupę izopropoksylową i tetrahydropiran-4-yloksylową, a druga grupa R¹ jest umieszczona w pozycji 7 i jest wybrana z grupy obejmującej grupę 2-pirolidyn-1-yloetoksylową, 2-[(3RS,4SR)-3,4-metyIenodioksypirolidyn-1-ylo]etoksylową, 2-morfolinoetoksylową, 3-morfolinopropoksylową, 2-piperydynoetoksylową, 2-piperazyn-1-yloetoksylową, 2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 3-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)propoksylową, 2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)-etoksylową, 2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową i 2-[4-(2-dimetyloaminoacetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową; i ₃ n wynosi 1 i grupa R³ jest umieszczona w pozycji 5 grupy 2,3-metylenodioksypirydyn-4-ylowej i oznacza atom chloru; lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

2. Pochodna chinazoliny o wzorze I według zastrz. 1, w którym:

Z oznacza NH;

11 m wynosi 2, i pierwsza grupa R¹ oznacza grupę 5-izopropoksylową, a druga grupa R¹ jest umieszczona w pozycji 7 i jest wybrana z grupy obejmującej grupę 2-[(3RS,4SR)-3,4-metylenodioksypirolidyn-4-ylo]etoksylową, 2-piperazyn-1-yloetoksylową, 2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksylową, 2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksylową i 2-[4-(2-hydroksyetylo)piperazyn-1-ylo]etoksylową; i n wynosi 1, i grupa R³ jest umieszczona w pozycji 5 grupy 2,3-metylenodioksypirydyn-4-ylowej i oznacza atom chloru; lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

3. Pochodna chinazoliny o wzorze I według zastrz. 1, wybrana z następujących związków:

7-[2-(4-acetylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-tetrahydropiran-4-yloksy- chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-[2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksy]-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-1-(2-morfolinoetoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina, oraz

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-7-(3-morfolinopropoksy)-5-tetrahydropiran-4-yloksychinazolina;

lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

4. Pochodna chinazoliny o wzorze I według zastrz. 1 wybrana z następujących związków:

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(2-piperazyn-1-yloetoksy)chinazolina,

PL 215 161 B1

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(2-pirolidyn-1-yloetoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(2-piperydynoetoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(2-morfolinoetoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-(3-morfolinopropoksy)chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-[2-(4-prop-2-ynylopiperazyn-1-ylo)etoksy]chinazolina,

4-(5-chloro-2,3-metylenodioksypiryd-4-yloamino)-5-izopropoksy-7-[2-(4-metylopiperazyn-1-ylo)etoksy]chinazolina, oraz

lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól addycyjna z kwasem.

5. Sposób wytwarzania pochodnej chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalnej soli, według zastrz. 1, znamienny tym, że obejmuje następujące:

₁ w którym L oznacza grupę zastę powaną , zaś m i R¹ maj ą dowolne ze znaczeń zdefiniowanych w zastrz. 1, z tym wyją tkiem, ż e dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeś li to konieczne, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze III ₃ w którym Z oznacza NH, oraz n i R³ maj ą dowolne ze znaczeń zdefiniowanych w zastrz. 1, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

Q¹-X¹ ₁ w którym Q¹ oznacza grupę arylo-(1-6C)alkilową, (3-7C)cykloalkilo-(1-6C)alkilową , (3-7C)cykloalkenylo-(1-6C)alkilową, heteroarylo-(1-6C)alkilową lub heterocyklilo-(1-6C)alkilową lub ewentualnie podstawioną grupę alkilową, zaś X¹ oznacza atom tlenu, chinazolinę o wzorze V w którym m, R¹, Z, n i R³ mają dowolne ze znacze ń zdefiniowanych w zastrz. 1, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, sprzęga się z odpowiednim

PL 215 161 B1 alkoholem, w którym dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

(c) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których grupa R¹ zawiera grupę (1-6C)alkoksylową lub podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową albo grupę (1-6C)alkiloaminową lub podstawioną grupę (1-6C)alkiloaminową, pochodną chinazoliny o wzorze VI ₃ w którym L oznacza grupę zastępowaną i Z, n i R³ mają dowolne ze znaczeń zdefiniowanych w zastrz. 1, z tym wyjątkiem, że dowolna grupa funkcyjna jest zabezpieczona, jeśli to konieczne, poddaje się reakcji z odpowiednim alkoholem lub aminą, po czym dowolną grupę zabezpieczającą, która jest obecna, usuwa się konwencjonalnymi środkami;

₁ (d) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których R¹ oznacza amino-podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, związek o wzorze I, w którym R¹ oznacza fluorowco-podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, poddaje się reakcji z zawierającym atom azotu związkiem heterocyklilowym lub odpowiednią aminą; lub ₁ (e) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których R oznacza amino-hydroksy-dipodstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, związek o wzorze I, w którym grupa R¹ zawiera epoksy-podstawioną grupę (1-6C)alkoksylową, poddaje się reakcji ze związkiem heterocyklilowym lub odpowiednią aminą;

₁ (f) w przypadku wytwarzania takich związków o wzorze I, w których grupa R¹ zawiera N-acylo₁ waną grupę heterocykliczną, acyluje się pochodną chinazoliny o wzorze I, w którym grupa R¹ zawiera grupę heterocykliczną mającą niepodstawioną grupę NH;

6. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera pochodną chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalną sól, według zastrz. 1, w połączeniu z farmaceutycznie dopuszczalnym rozcieńczalnikiem lub nośnikiem.

7. Pochodna chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalna sól, według zastrz. 1, do stosowania jako lek.

8. Zastosowanie pochodnej chinazoliny o wzorze I, lub jej farmaceutycznie dopuszczalnej soli, według zastrz. 1, do wytwarzania leku do stosowania jako środek przeciw naciekaniu przy powstrzymywaniu i/lub leczeniu choroby guzów litych.