PL196711B1 - Mechanizm przegubowy - Google Patents

Abstract

1. Mechanizm przegubowy, zawieraj acy tarcze sztywne, pierwsz a i drug a, zamontowane obrotowo jedna w stosunku do drugiej wokó l osi obrotu, uz ebienie sztywno po laczone z pierwsz a tarcz a i tworz ace, co najmniej luk ko la, którego srodek jest umieszczony na osi obrotów, co najmniej jeden sztywny element blokuj acy, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomi edzy, pozycj a blokowania i pozycj a cofni e- t a, przy czym, w pozycji blokowania element blokuj acy jest zaz ebiony z uz ebieniem pierwszej tarczy, za s w pozycji cofni etej element blokuj acy jest wyz ebiony z uz ebieniem pierwszej tarczy, elementy steruj ace selektywnie umieszcza- j ace element blokuj acy albo na pozycji blokuj acej, albo na pozycji cofni etej, co najmniej jeden sztywny element ograni- czaj acy, przymocowany do drugiej tarczy, który jest tak umieszczony, aby element blokuj acy opiera l si e w kierunku obwodowym o ten element ograniczaj acy, znamienny tym, ze ponadto zawiera co najmniej jeden sztywny element dodatkowo blokuj acy (25), który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy (7) w kierunku do uz ebienia (13) pierwszej tarczy i od uz ebienia (13) pierwszej tarczy pomi edzy pozycj a czynn a i pozycj a cofni eta, przy czym w pozycji czynnej element dodatkowo blokuj acy (25) jest zaz ebiony z uz ebie- niem (13) pierwszej tarczy,………………………………….… PL PL PL

Description

(21) Numer zgłoszenia: 338626 ^{(51) Int.Cl.}

B60N 2/235 (2006.01)

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 25.02.2000 (54)

Mechanizm przegubowy (30) Pierwszeństwo:

25.02.1999,FR,9902349 (43) Zgłoszenie ogłoszono:

28.08.2000 BUP 18/00 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

31.01.2008 WUP 01/08 (73) Uprawniony z patentu:

BERTRAND FAURE EQUIPEMENTS SA, Boulogne,FR (72) Twórca(y) wynalazku:

Rene Rohee,La Chapelle Biche,FR Francois Cillierre,La Selle la Forge,FR (74) Pełnomocnik:

Kuczyńska Teresa, POLSERVICE,

Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o.

(57) 1. Mechanizm przegubowy, zawierający tarcze sztywne, pierwszą i drugą, zamontowane obrotowo jedna w stosunku do drugiej wokół osi obrotu, uzębienie sztywno połączone z pierwszą tarczą i tworzące, co najmniej łuk koła, którego środek jest umieszczony na osi obrotów, co najmniej jeden sztywny element blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomiędzy, pozycją blokowania i pozycją cofniętą, przy czym, w pozycji blokowania element blokujący jest zazębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej element blokujący jest wyzębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, elementy sterujące selektywnie umieszczające element blokujący albo na pozycji blokującej, albo na pozycji cofniętej, co najmniej jeden sztywny element ograniczający, przymocowany do drugiej tarczy, który jest tak umieszczony, aby element blokujący opierał się w kierunku obwodowym o ten element ograniczający, znamienny tym, że ponadto zawiera co najmniej jeden sztywny element dodatkowo blokujący (25), który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy (7) w kierunku do uzębienia (13) pierwszej tarczy i od uzębienia (13) pierwszej tarczy pomiędzy pozycją czynną i pozycją cofniętą, przy czym w pozycji czynnej element dodatkowo blokujący (25) jest zazębiony z uzębieniem (13) pierwszej tarczy,...........................................

PL 196 711 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest mechanizm przegubowy, przeznaczony dla siedzenia pojazdu.

Znany jest mechanizm przegubowy, zawierający tarcze sztywne, pierwszą i drugą, zamontowane obrotowo, jedna w stosunku do drugiej, wokół osi obrotu, uzębienie sztywno połączone z pierwszą tarczą i tworzące, co najmniej łuk koła, którego środek jest umieszczony na osi obrotów, co najmniej jeden sztywny element blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomiędzy z jednej strony, pozycją zablokowania, gdzie współpracuje on z uzębieniem pierwszej tarczy, dla unieruchomienia pierwszej i drugiej tarczy, jednej w stosunku do drugiej, i z drugiej strony pozycją cofniętą, gdzie ten element blokujący nie współpracuje z uzębieniem pierwszej tarczy, elementy sterujące przystosowane do selektywnego umieszczania elementu blokującego, albo na pozycji zablokowanej, albo na pozycji cofniętej, co najmniej jeden sztywny element ograniczający przymocowany do drugiej tarczy, który jest tak umieszczony, aby element blokujący opierał się kątowo o ten element ograniczający, gdy mechanizm przegubowy podlega momentowi obrotowemu w pierwszym kierunku obrotów, podczas, gdy element blokujący jest na pozycji zablokowanej.

Przykład takiego mechanizmu przegubowego, który jest w pełni zadowalający, został opisany w dokumencie EP-A-0 720 930.

Jednakże ze względu na ewolucję norm bezpieczeństwa, okazuje się przydatne zwiększenie odporności mechanizmu przegubowego, omówionego powyżej typu, dla uniknięcia złamania tych mechanizmów w przypadku, gdy mechanizmy przegubowe podlegają szczególnie dużym momentom obrotowym.

Mechanizm przegubowy, zawierający tarcze sztywne pierwszą i drugą zamontowane obrotowo jedna w stosunku do drugiej wokół osi obrotu, uzębienie sztywno połączone z pierwszą tarczą i tworzące co najmniej łuk koła, którego środek jest umieszczony na osi obrotów, co najmniej jeden sztywny element blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomiędzy, pozycją blokowania i pozycją cofnię tą, przy czym, w pozycji blokowania element blokujący jest zazębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej element blokujący jest wyzębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, elementy sterujące selektywnie umieszczające element blokujący albo na pozycji blokującej, albo na pozycji cofniętej, co najmniej jeden sztywny element ograniczający, przymocowany do drugiej tarczy, który jest tak umieszczony, aby element blokujący opierał się w kierunku obwodowym o ten element ograniczający, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ponadto zawiera, co najmniej jeden sztywny element dodatkowo blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy w kierunku do uzębienia pierwszej tarczy i od uzębienia pierwszej tarczy pomiędzy pozycją czynną i pozycją cofniętą, przy czym w pozycji czynnej element dodatkowo blokujący jest zazębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej, element dodatkowo blokujący jest wyzębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, przy czym ten element dodatkowo blokujący jest normalnie zablokowany na pozycji cofniętej za pomocą elementów zatrzymujących ustępujących, gdy element dodatkowo blokujący podlega działaniu wystarczającej siły przesuwającej go do jego pozycji czynnej, zaś element ograniczający jest zamocowany przesuwnie w kierunku do elementu dodatkowo blokującego i ten element dodatkowo blokujący jest popychany do jego położenia czynnego przez element ograniczający, gdy mechanizm przegubowy podlega działaniu momentu większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości, w pierwszym kierunku obrotów.

Element ograniczający jest odkształcony plastycznie, gdy mechanizm przegubowy jest poddany działaniu momentu obrotowego większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości.

Mechanizm ponadto zawiera, co najmniej jeden sztywny dodatkowy element dodatkowo blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy w kierunku do i od uzębienia pierwszej tarczy pomiędzy pozycją czynną i pozycją cofniętą, przy czym w pozycji czynnej dodatkowy element dodatkowo blokujący jest zazębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej, dodatkowy element dodatkowo blokujący jest wyzębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, przy czym ten dodatkowy element dodatkowo blokujący jest normalnie zablokowany na pozycji cofniętej za pomocą elementów zatrzymujących ustępujących, gdy dodatkowy element dodatkowo blokujący podlega działaniu wystarczającej siły przesuwającej go do jego pozycji czynnej, oraz co najmniej jeden sztywny dodatkowy element ograniczający, przymocowany do drugiej tarczy, przy czym element blokujący jest oparty o ten dodatkowy element ograniczają cy w kierunku obwodowym, gdy mechanizm przegubowy podlega momentowi obrotowemu w drugim kierunku obrotów przeciwnym do pierwszego kierunku, podczas gdy element blokujący jest na pozycji blokującej, zaś dodatkowy element ograniczający jest zamocoPL 196 711 B1 wany przesuwnie do dodatkowego elementu dodatkowo blokującego i poprzez działanie krzywki współpracuje z elementem dodatkowo blokującym, aby popychać ten dodatkowy element dodatkowo blokujący do jego położenia czynnego, gdy mechanizm przegubowy podlega działaniu momentu większego od drugiej wstępnie ustalonej wartości, w drugim kierunku obrotów.

Dodatkowy element ograniczający jest odkształcony plastycznie, gdy mechanizm przegubowy jest poddany działaniu momentu obrotowego większego od drugiej wstępnie ustalonej wartości.

Pierwsza i druga, wstępnie ustalone wartości są zawarte między 50 i 200 daNm.

Uzębienie pierwszej tarczy tworzy pełne koło, a mechanizm przegubowy zawiera liczbę n zawartą między 3 i 6 elementów blokujących uruchamianych przez elementy sterujące, liczbę n elementów dodatkowo blokujących rozłożonych kątowo pomiędzy elementami blokującymi, oraz liczbę 2n elementów ograniczających rozłożonych kątowo pomiędzy elementami blokującymi i elementami dodatkowo blokującymi, przy czym elementy blokujące są zamontowane ślizgowo, promieniowo pomiędzy elementami ograniczającymi, a elementami dodatkowo blokującymi, mającymi końce w postaci klina o kącie ostrym, które są ograniczone pomiędzy z jednej strony powierzchnią czołową wyposażoną w uzębienie, które jest zazębione z uzębieniem pierwszej tarczy, a z drugiej strony powierzchnią boczną usytuowaną w styku z jednym z elementów ograniczających.

Uzębienie pierwszej tarczy jest skierowane promieniowo do wnętrza, zaś elementy blokujące, elementy dodatkowo blokujące i elementy ograniczające są umieszczone wewnątrz tego uzębienia.

Elementy zatrzymujące zawierają występy i komplementarne wgłębienia, które znajdują się, jedne na każdej powierzchni bocznej każdego elementu blokującego, a drugie na odpowiednich elementach ograniczających, przy czym te występy i wgłębienia mają kształt wzajemnie komplementarny tak, że w stanie normalnym, element dodatkowo blokujący jest zablokowany w jego pozycji cofniętej.

Mechanizm przegubowy według wynalazku charakteryzuje się tym, że ponadto zawiera co najmniej jeden sztywny element dodatkowo blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomiędzy z jednej strony, pozycją czynną, gdzie współpracuje on z uzębieniem pierwszej tarczy, dla unieruchomienia pierwszej i drugiej tarczy, jednej w stosunku do drugiej, i z drugiej strony pozycją cofniętą, gdzie ten element dodatkowo blokujący nie współpracuje z uzębieniem pierwszej tarczy, przy czym ten element dodatkowo blokujący jest normalnie utrzymywany na pozycji cofniętej przez elementy zatrzymujące przystosowane do ustąpienia, gdy element dodatkowo blokujący podlega działaniu wystarczającej siły przesuwającej go do jego pozycji czynnej, zaś element ograniczający jest przystosowany do tego, aby się przesunąć do elementu dodatkowo blokującego i aby popychać ten element dodatkowo blokujący do jego położenia czynnego, poprzez działanie krzywki, gdy mechanizm przegubowy podlega działaniu momentu większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości w pierwszym kierunku obrotów.

Dzięki tym urządzeniom wzmacnia się znacznie odporność mechanizmu przegubowego w przypadku uderzenia, nie komplikując przy tym elementów sterują cych, ponieważ normalne sterowanie elementem blokującym nie działa na element dodatkowo blokujący.

W korzystnym przykładzie wykonania wynalazku element ograniczający jest przystosowany do tego, aby odkształcić się plastycznie, gdy mechanizm przegubowy jest poddany działaniu momentu obrotowego większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości. Odkształcenie to pozwala na przejęcie części energii mechanicznej uderzenia, w przypadku wypadku, co zmniejsza skutki uderzenia dla pasażera siedzenia.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia uproszczony widok siedzenia pojazdu wyposażonego w mechanizm przegubowy według wynalazku, fig. 2 przedstawia widok przekroju osiowego pierwszego przykładu wykonania mechanizmu przegubowego, w który jest wyposażone siedzenie z fig. 1, fig. 3 przedstawia widok przekroju wzdłuż linii przerywanej III-III z fig. 2, fig. 4 przedstawia widok detalu w przekroju wzdłuż linii IV-IV z fig. 3, fig. 5 przedstawia widok podobny do widoku z fig. 3, pokazują cy mechanizm przegubowy, po wypadku, jakiemu uległ pojazd, w którym znajduje się siedzenie, fig. 6 przedstawia widok podobny do widoku z fig. 3, pokazujący drugi przykład wykonania mechanizmu przegubowego według wynalazku.

Na różnych figurach te same oznaczenia odsyłające oznaczają elementy identyczne lub podobne.

Jak pokazano w uproszczeniu na fig. 1 siedzenie pojazdu 1, zwłaszcza siedzenie przednie samochodu, zawiera z jednej strony siedzisko 2 umieszczone na podłodze 3 pojazdu, a z drugiej strony oparcie 4 zamontowane obrotowo na siedzisku 2 wokół poprzecznej osi poziomej X, za pomocą co najmniej jednego mechanizmu przegubowego 5 sterowanego dźwignią sterującą 6 lub podobną.

PL 196 711 B1

Jak pokazano na fig. 2 i 3 mechanizm przegubowy 5 zawiera: metalową tarczę 7 z obrzeżem oporowym, która w tym przypadku jest sztywno połączona ze sztywną konstrukcją siedziska, metalową tarczę 8 z obrzeżem oporowym, która w tym przypadku jest sztywno połączona ze sztywną konstrukcją oparcia, pierścień metalowy 9, który jest nałożony na obwodzie pierścieni, zamocowany ruchomo, stanowiąc dla nich zamkniętą osłonę kołową, urządzenie blokujące 10 umieszczone w tej osłonie, które jest przystosowane do unieruchamiania ruchomej tarczy 8 w stosunku do nieruchomej tarczy 7, gdy dźwignia 6 nie jest uruchomiona.

To urządzenie blokujące może zawierać: co najmniej jedną, a korzystnie trzy płytki lub elementy blokujące 11 (ogólnie płytek, czyli elementów blokujących 11 może być n, gdzie n zawarte pomiędzy 1 i 6, a korzystnie pomiędzy 3 i 6), które są umieszczone co 120° jedne od drugich, i każda z płytek ma uzębienie zewnętrzne 12 przystosowane do zazębiania z wewnętrznym kołowym uzębieniem 13 umieszczonym na ruchomej tarczy 8, oraz każda z płytek jest zamontowana ślizgowo, promieniowo w prowadnicy utworzonej przez dwa elementy ograniczające 14, które obejmują płytkę , czyli element blokujący 11 w kierunku obwodowym i które są przymocowane do nieruchomej tarczy 7, przy czym płytki, czyli elementy blokujące 11 mogą się także przesuwać pomiędzy, z jednej strony pozycją blokowania, gdzie uzębienie 12 tych płytek jest zazębione z uzębieniem 13 ruchomej tarczy 8, dla blokowania mechanizmu przegubowego, a z drugiej strony pozycją cofniętą, gdzie płytki nie współpracują z zębami ruchomej tarczy, i każda płytka zawiera ponadto, co najmniej jeden kołek 15, wystający osiowo w stronę ruchomej tarczy 8, krzywkę metalową 16, która jest sztywno połączona z wałkiem sterującym 17, który sam jest przymocowany do dźwigni 6, przy czym ta krzywka steruje ślizganiem się płytek, czyli elementów blokujących 11, sprężynę 18 zamontowaną na przykład w zagłębionym gnieździe 19 utworzonym w nieruchomej tarczy 7, która oddziałuje na wałek sterujący 17 i krzywkę 16 w kierunku kątowym 20, w stronę pozycji spoczynkowej, gdzie ta krzywka umieszcza płytki, czyli elementy blokujące 11 w ich pozycji blokującej, przy czym ta krzywka może się obracać w przeciwnym kierunku kątowym 21 pod działaniem dźwigni sterującej 6, umożliwiając płytkom ruch ślizgowy do pozycji cofniętej, aby w ten sposób odblokować mechanizm przegubowy, sztywną płytkę metalową 22 połączoną obrotowo z krzywką 16 i biegnącą promieniowo pomiędzy krzywką i ruchomą tarczą 8, przykrywając częściowo płytki, czyli elementy blokujące 11, przy czym ta płytka zawiera trzy wycięcia 23, w które są wprowadzone kołki 15 płytek, czyli elementów blokujących 11. Każdy z tych kołków współpracuje z krawędzią krzywki 24, która ogranicza odpowiednie wycięcie promieniowo na zewnątrz i która jest tak ukształtowana, aby przesunąć odpowiednią płytkę promieniowo do wewnątrz, gdy krzywka obraca się w kierunku 21.

Ponadto, według wynalazku mechanizm przegubowy zawiera co najmniej jeden, a korzystnie 3 elementy dodatkowo blokujące 25 (ogólnie, korzystnie jest tyle elementów dodatkowo blokujących n ile jest płytek, czyli elementów blokujących 11), z których każdy ma postać sztywnej płytki metalowej, na przykład wyciętej z blachy.

Te elementy dodatkowo blokujące są rozłożone kątowo, co 120° jedne od drugich, pomiędzy płytkami, czyli elementami blokującymi 11 i każdy z nich jest umieszczony pomiędzy kolejnymi elementami ograniczającymi 14.

Każdy z nich ma powierzchnie czołową 26 w postaci łuku koła, której dwa końce są wyposażone w uzębienie 27, przystosowane do zazębiania się z uzębieniem 13 tarczy ruchomej, aby wzmocnić blokowanie mechanizmu przegubowego.

Każdy z tych dwóch końców powierzchni czołowej 26 elementu dodatkowo blokującego 25 tworzy klin o kącie ostrym z odpowiednią powierzchnią boczną 28 tego elementu dodatkowo blokującego. Każda powierzchnia boczna 28 elementu dodatkowo blokującego jest korzystnie w przybliżeniu prostoliniowa w widoku z góry i jest tak położona, że opiera się o powierzchnię komplementarną 29 odpowiedniego elementu ograniczającego 14.

Ponadto, aby utrzymać element dodatkowo blokujący 25 w pozycji cofniętej, gdzie uzębienie 27 nie współpracuje z uzębieniem 13 tarczy ruchomej, powierzchnia boczna 28 każdego elementu dodatkowo blokującego 25 zawiera korzystnie, co najmniej jeden występ 30, który wnika w komplementarne wgłębienie 31 odpowiedniego elementu ograniczającego 14 (ewentualnie występ 30 może być utworzony na elemencie ograniczającym 14, a wgłębienie 31 na powierzchni bocznej 28 elementu dodatkowo blokującego 25).

Mechanizm przegubowy, który został opisany działa jak następuje.

Gdy pasażer siedzenia 1 chce ustawić pochylenie oparcia 4, działa on na dźwignię 6 obracając ją w kierunku kątowym 21, co odblokowuje mechanizm przegubowy 5 i umożliwia pasażerowi ustaPL 196 711 B1 wienie pochylenie oparcia 4, oddziałując bezpośrednio na oparcie, na przykład odpychając je do tyłu swoimi plecami lub przeciwnie pozwalając mu przesunąć się w przód pod wpływem jednej lub wielu sprężyn znajdujących się wewnątrz oparcia (nie pokazane).

Przeciwnie, gdy pasażer nie działa na dźwignię 6 mechanizm przegubowy pozostaje na pozycji zablokowanej.

Gdy pojazd ulegnie wypadkowi, podczas którego, mechanizm przegubowy jest na tej pozycji zablokowanej, ruchoma tarcza 7 mechanizmu przegubowego może w takim przypadku być poddana bardzo znacznemu momentowi działającemu w jednym lub drugim kierunku kątowym 20, 21 w tym przypadku w kierunku 21, w przykładzie pokazanym na fig. 5.

Moment może być na przykład spowodowany bezwładnością pasażera w przypadku uderzenia tylnego lub w przypadku uderzenia przedniego, jeśli pasy bezpieczeństwa mają górny punkt zaczepienia połączony z oparciem, i/lub przy uderzeniu bagażu umieszczonego za siedzeniem, w przypadku uderzenia przedniego.

Gdy moment osiągnie pewną wartość graniczną na przykład 100 lub 150 daNm (dekaniutonometrów) lub ogólniej, wartość graniczną zawartą między 50 i 200 daNm, płytki, czyli elementy blokujące 11 są poddane bardzo znacznym siłom w kierunku obwodowym tak, że każda z tych płytek odkształca plastycznie element ograniczający 14, umieszczony poniżej w kierunku działania momentu, w tym przypadku, w kierunku 21 i ten element ograniczający 14 na obydwu przesunie się w tym kierunku 21 w stronę odpowiedniego elementu dodatkowo blokującego 25.

Pod wpływem tego odkształcenia plastycznego, któremu zwłaszcza uległy mostki materiałowe 14a o stosunkowo małej grubości, które łączą elementy ograniczające 14 z nieruchomą tarczą 7, gdy te elementy ograniczające 14 są wykonane przez wytłoczenie tej tarczy 7 (patrz fig. 4), każdy element dodatkowo blokujący 25 jest przesunięty promieniowo na zewnątrz przez elementy ograniczające 14, pod działaniem krzywki lub klina.

W trakcie tego ruchu elementów dodatkowo blokują cych 25 występy 30, które normalnie utrzymują elementy dodatkowo blokujące 25 na pozycji cofniętej są zgniecione, a odpowiednie wgłębienia 31 są rozszerzone, zaś elementy dodatkowo blokujące 25 przechodzą na pozycje czynną pokazaną na fig. 5, gdzie ich uzębienia 27, współpracują z uzębieniem 13 tarczy ruchomej, aby uczestniczyć w unieruchomieniu tej tarczy.

Gdy elementy dodatkowo blokujące 25 znajdą się na pozycji czynnej tworzą one z elementami ograniczającymi 14 i płytkami, czyli elementami blokującymi 11 ciągły łańcuch kołowy elementów sztywnych, który jest zazębiony z uzębieniem 13 tarczy ruchomej na dużej części jej obwodu i który ma dzięki temu wielką odporność na działanie momentów oddziałujących na tarczę ruchomą.

Mechanizm przegubowy może w ten sposób wytrzymać momenty przekraczające 300 daNm, przy nieznacznie zwiększonym koszcie w stosunku do mechanizmu klasycznego znanego ze stanu techniki.

Zauważa się ponadto, że odkształcenie plastyczne, elementów ograniczających 14 umożliwi pochłonięcie znacznej energii mechanicznej, podczas uderzenia, któremu ulega pojazd, co przyczynia się do zamortyzowania uderzenia dla pasażera siedzenia.

Działanie mechanizmu przegubowego będzie takie samo, w przypadku, gdy moment działający na ruchomą tarczę 7 będzie działał w kierunku 20.

Zauważa się, że płytki, stanowiące elementy dodatkowo blokujące 25 zachowują ich końcową pozycję po wypadku, któremu uległ pojazd, jeśli ten wypadek był gwałtowny, płytki, czyli elementy dodatkowo blokujące 25 utrzymują w dalszym ciągu oparcie zablokowane na swojej pozycji. Te płytki stanowią w ten sposób świadectwo poziomu uszkodzenia, jakiemu uległo siedzenie i sygnalizują w ten sposób użytkownikowi i personelowi obsługującemu pojazd, że trzeba wymienić siedzenie, dla zapewnienia bezpieczeństwa pasażera.

Wynalazek nie ogranicza się oczywiście do przykładów opisanych powyżej, lecz obejmuje także wszystkie możliwe odmiany, zwłaszcza te, w których;

- mechanizm przegubowy bę dzie stosowany dla sterowania innej regulacji siedzenia niż tylko regulacja pochylenia oparcia (na przykład regulacja wysokości siedziska lub inna),

- w których sprężyna 18 bę dzie umieszczona na zewn ątrz osłony utworzonej przez tarcze 7 i 8 i pierś cień osłaniają cy 9,

- w których sprężyna 18 będzie zastąpiona przez wiele sprężyn 32 działających bezpośrednio na krzywkę 16, przy czym te sprężyny 32 mogą być na przykład umieszczone w wycięciach 33 umieszczonych z tyłu elementów dodatkowo blokujących 25, jak pokazano na fig. 6 (inne elementy już

PL 196 711 B1 opisane działają w sposób identyczny lub podobny w przykładzie wykonania z fig. 6, która nie będzie szczegółowo opisana)

- w których każda płytka, stanowiąca element dodatkowo blokujący 25 będzie miała powierzchnię boczną 29 umieszczoną, jak opisano powyżej i powierzchnię boczną współpracującą przez połączenie ze stałym elementem ograniczającym należącym do nieruchomej tarczy 7, w taki sposób, że płytka dodatkowo blokująca obraca się gdy przechodzi z pozycji cofniętej do pozycji czynnej,

- w których tarcza zwana ruchomą będzie sztywno połączona z uzębieniem kołowym skierowanym promieniowo na zewnątrz, przy czym płytki stanowiące elementy blokujące 11 i elementy dodatkowo blokujące 25, są umieszczone wokół tego samego uzębienia i mają uzębienia skierowane promieniowo do wewnątrz,

- w których płytki blokują ce będ ą się obracać pomiędzy ich pozycjami blokującą i cofniętą, przy czym te płytki współpracują jak poprzednio z elementami ograniczającymi, odkształcając je w przypadku gwałtownego uderzenia, któremu ulega pojazd w taki sposób, aby następnie pociągnąć elementy dodatkowo blokujące na ich pozycję czynną.

Claims (8)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Mechanizm przegubowy, zawierający tarcze sztywne pierwszą i drugą zamontowane obrotowo jedna w stosunku do drugiej wokół osi obrotu, uzębienie sztywno połączone z pierwszą tarczą i tworzą ce, co najmniej łuk koła, którego środek jest umieszczony na osi obrotów, co najmniej jeden sztywny element blokujący, który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy pomiędzy, pozycją blokowania i pozycją cofniętą, przy czym, w pozycji blokowania element blokujący jest zazębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej element blokujący jest wyzębiony z uzębieniem pierwszej tarczy, elementy sterujące selektywnie umieszczające element blokujący albo na pozycji blokującej, albo na pozycji cofniętej, co najmniej jeden sztywny element ograniczający, przymocowany do drugiej tarczy, który jest tak umieszczony, aby element blokujący opierał się w kierunku obwodowym o ten element ograniczający, znamienny tym, że ponadto zawiera co najmniej jeden sztywny element dodatkowo blokujący (25), który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy (7) w kierunku do uzębienia (13) pierwszej tarczy i od uzębienia (13) pierwszej tarczy pomiędzy pozycją czynną i pozycją cofniętą, przy czym w pozycji czynnej element dodatkowo blokujący (25) jest zazębiony z uzębieniem (13) pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej, element dodatkowo blokujący (25) jest wyzębiony z uzębieniem (13) pierwszej tarczy, przy czym ten element dodatkowo blokujący (25) jest normalnie zablokowany na pozycji cofniętej za pomocą elementów zatrzymujących (30, 31) ustępujących, gdy element dodatkowo blokujący (25) podlega działaniu wystarczającej siły przesuwającej go do jego pozycji czynnej, zaś element ograniczający (14) jest zamocowany przesuwnie w kierunku do elementu dodatkowo blokującego (25) i ten element dodatkowo blokujący (25) jest popychany do jego położenia czynnego przez element ograniczający (14), gdy mechanizm przegubowy podlega działaniu momentu większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości, w pierwszym kierunku obrotów (20).
2. 2. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że element ograniczający (14) jest odkształcony plastycznie, gdy mechanizm przegubowy jest poddany działaniu momentu obrotowego większego od pierwszej wstępnie ustalonej wartości.
3. 3. Mechanizm według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że ponadto zawiera co najmniej jeden sztywny dodatkowy element dodatkowo blokujący (25), który jest ruchomy w stosunku do drugiej tarczy (7) w kierunku do i od uzębienia (13) pierwszej tarczy pomiędzy pozycją czynną i pozycją cofniętą, przy czym w pozycji czynnej dodatkowy element dodatkowo blokujący jest zazębiony z uzębieniem (13) pierwszej tarczy, zaś w pozycji cofniętej, dodatkowy element dodatkowo blokujący jest wyzębiony z uzę bieniem (13) pierwszej tarczy, przy czym ten dodatkowy element dodatkowo blokujący jest normalnie zablokowany na pozycji cofniętej za pomocą elementów zatrzymujących (30, 31) ustępujących, gdy dodatkowy element dodatkowo blokujący (25) podlega działaniu wystarczającej siły przesuwającej go do jego pozycji czynnej, oraz co najmniej jeden sztywny dodatkowy element ograniczający (14), przymocowany do drugiej tarczy (7), przy czym element blokujący (11) jest oparty o ten dodatkowy element ograniczający (14) w kierunku obwodowym, gdy mechanizm przegubowy podlega momentowi obrotowemu w drugim kierunku obrotów (21) przeciwnym do pierwszego kierunku, podczas gdy element blokujący jest na pozycji blokującej, zaś dodatkowy element ograniczający (14) jest zamocowany przesuwnie do dodatkowego elementu dodatkowo blokującego i poprzez działanie krzywki

   PL 196 711 B1 współpracuje z elementem dodatkowo-blokującym, aby popychać ten dodatkowy element dodatkowo blokujący do jego położenia czynnego, gdy mechanizm przegubowy podlega działaniu momentu większego od drugiej wstępnie ustalonej wartości, w drugim kierunku obrotów (21).
4. 4. Mechanizm według zastrz. 3, znamienny tym, że dodatkowy element ograniczający (14) jest odkształcony plastycznie, gdy mechanizm przegubowy jest poddany działaniu momentu obrotowego większego od drugiej wstępnie ustalonej wartości.
5. 5. Mechanizm według zastrz. 3 albo 4, znamienny tym, że pierwsza i druga, wstępnie ustalone wartości są zawarte między 50 i 200 daNm.
6. 6. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że uzębienie (13) pierwszej tarczy tworzy pełne koło, a mechanizm przegubowy zawiera liczbę n zawartą między 3 i 6 elementów blokujących (11) uruchamianych przez elementy sterujące, liczbę n elementów dodatkowo blokujących (25) rozłożonych kątowo pomiędzy elementami blokującymi (11), oraz liczbę 2n elementów ograniczających (14) rozłożonych kątowo pomiędzy elementami blokującymi (11) i elementami dodatkowo blokującymi (25), przy czym elementy blokujące (11) są zamontowane ślizgowo, promieniowo pomiędzy elementami ograniczającymi (14), a elementami dodatkowo blokującymi (25), mającymi końce w postaci klina o kącie ostrym, które są ograniczone pomiędzy z jednej strony powierzchnią czołową (26) wyposażoną w uzębienie (27), które jest zazębione z uzębieniem (13) pierwszej tarczy, a z drugiej strony powierzchnią boczną (28) usytuowaną w styku z jednym z elementów ograniczających (14).
7. 7. Mechanizm według zastrz. 6, znamienny tym, że uzębienie (13) pierwszej tarczy jest skierowane promieniowo do wnętrza, zaś elementy blokujące (11), elementy dodatkowo blokujące (25) i elementy ograniczaj ące (14) są umieszczone wewną trz tego uzębienia.
8. 8. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że elementy zatrzymujące zawierają występy (30) i komplementarne wgłębienia (31), które znajdują się, jedne na każ dej powierzchni bocznej (28) każdego elementu blokującego, a drugie na odpowiednich elementach ograniczających (14), przy czym te występy i wgłębienia (30, 31) mają kształt wzajemnie komplementarny tak, że w stanie normalnym, element dodatkowo blokujący jest zablokowany w jego pozycji cofniętej.