PL187404B1

PL187404B1 - Związki 4-aminotetrahydrobenzoizoksazolowe i-izotiazolowe oraz zawierające je kompozycje farmaceutyczne

Info

Publication number: PL187404B1
Application number: PL96321956A
Authority: PL
Inventors: Erik Falch; Jens K. Perregaard; Arne Schousboe; Povl Krogsgaard-Larsen; Bente Frolund; Lenz S. Moltzen
Original assignee: Lundbeck & Co As H
Priority date: 1995-02-28
Filing date: 1996-02-28
Publication date: 2004-07-30
Also published as: BG63258B1; HUP9800631A3; SI0812318T1; ZA961591B; TR199700873T1; NZ301653A; US6174909B1; RO119545B1; DK0812318T3; IS4542A; KR19980702546A; EE9700197A; EA000380B1; IL117295A; ES2253748T3; IL117295A0; ATE317391T1; CZ290837B6; CN1176638A; EP0812318B1

Abstract

1 a i 1 b (1a) ( 1b ) w których to zwiazkach R1 i R2 sa niezaleznie wybrane z grupy obejmujacej- A) wodór 1 grupe o wzorze. w którym R7 , R8 i R9 sa niezaleznie wybrane z grupy obejmujacej wodór, alkilC1 -C4, alkenyl majacy do 4 atomów wegla, alkinyl majacy do 4 atomów wegla, C1 -C4alkoksy-C1 C4alkil, fenyl, fenyloC1 C4alkil, 2-tienyl i 3-tienyl, przy czym grupy fenylowa i tienylowa sa ewentualnie podstawione jednym lub dwoma podstawnikami wybranymi sposród fluorowca i C1 C4alkilu PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe związki 4-aminotetrahydrobenzoizoksazolowe i -izotiazolowe, oraz zawierające je kompozycje farmaceutyczne, wykazujące aktywność hamowania wychwytu kwasu γ-aminomasłowego (GABA), a zatem, użyteczne w leczeniu bólu, psychoz, drgawek, lęku oraz zaburzeń mięśniowych i ruchowych, takich jak zaburzenia spastyczne, objawy choroby Huntingtona bądź parkinsonizm. Dzięki aktywności przeciwdrgawkowej, związki te mogą być użyteczne jako środki przeciwpadaczkowe o szerokim spektrum działania.

Obojętny aminokwas, kwas γ-aminomasłowy (GABA), jest neuroprzekaźnikiem hamującym w ośrodkowym układzie nerwowym. Istnieją poważne dowody bezpośrednie i pośrednie na to, ze uszkodzenie pracy synaps hamujących znajdujących się pod wpływem GABA może być ważnym czynnikiem przyczynowym w napadach padaczkowych (P. Krogsga-ardLarsen i wsp., Epilepsy Res.1, 77-93, 1987), co oznacza, że leki o działaniu GABA-ergicznym mogą być potencjalnymi środkami przeciwpadaczkowymi.

187 404

Wzmaganie aktywności GABA-ergicznej może być poza tym przydatne w leczeniu lęku, bólu, zaburzeń mięśniowych i ruchowych oraz zaburzeń umysłowych i emocjonalnych (W. Loscher, Eur. J. Pharmacol. 110, 103-108, 1985).

O ile bezpośrednie stymulowanie receptorów GABA agonistami nie wydaje się być najodpowiedniejszym podejściem terapeutycznym w chorobach epileptycznych (R. G Fariello i wsp., wyd.: Neutransmitters, Seizures, and Epilepsy II, 1984, New York, Raven Press; B. Meldrum i R. Horton, Eur. J. Pharmacol. 1980, 61, 231-237; Krogsgaard-Larsen i wsp., J. Med. Chem. 1994, 37, 2489-2505), to neurotransmisję GABA można usprawniać przez manipulowanie mechanizmami wychwytu GABA. Farmakologiczne hamowanie neuronalnego i glejowego transportu GABA, uważanego za czynnik odpowiedzialny za zakańczanie procesów neurotransmisji GABA, może stanowić mechanizm podtrzymywania poziomów GABA uwalnianego w synapsach i przez to zwiększania przekaźnictwa za pośrednictwem GABA (P. Krogsgaard-Larsen i wsp., J. Med. Chem., 37, 2489-2505, 1994).

Do takich farmakologicznych interwencji można zastosować strategie: 1) efektywnej blokady wychwytu GABA zarówno przez komórki neuronalne jak i glejowe albo 2) selektywnej blokady wychwytu GABA do komórek glejowych w celu zwiększenia ilości GABA pobranego przez nośnik neuronalny z następnym podwyższeniem stężenia GABA w zakończeniach nerwowych. Istnieje dowód wskazujący na to, że inhibitory wychwytu GABA selektywne w stosunku do komórek glejowych mogą mieć szczególne znaczenie jako leki przeciwpadaczkowe (E. Falch i wsp., Drug Design and Delivery, 2, 9-21, 1987; Falch i wsp., Drug Dev. Res., 21, 169-188, 1990).

Klasycznymi inhibitorami wychwytu GABA są kwas nipekotynowy, guwacyna i gaboksadol (THPO). Aktywne po podaniu doustnym N-podstawione pochodne kwasu nipekotynowego i guwacyny są opisane przez F. E. Ali'ego i wsp. w J. Med. Chem., 28, 553-560, 1985; w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki o numerach 4.383.999 i 4.514.414 udzielonych na rzecz SmithKline Beckmann Corporation, w opisach patentowych europejskich o numerach EP 236.342 i EP 231.996 udzielonych na rzecz Novo Industri A/S i przez H. S. White'a i wsp. wEur.J. Pharmacol. 236, 147-149, 1993.

Jeśli chodzi o drgawki, zwłaszcza o padaczkę, pomimo tego, że dostępne są leki przeciwpadaczkowe, u wielu pacjentów nie udaje się skutecznie opanowywać napadów. Tak więc, celem niniejszego wynalazku było otrzymanie nowych leków GABA-ergicznych, skutecznych w leczeniu chorób związanych z neurotransmisją GABA, zwłaszcza w zwalczaniu napadów padaczkowych.

Okazało się, że klasa nowych 4-aminotetrahydrobenzoizoksazoli bądź -izotiazoli hamuje neuronalny i/lub glejowy wychwyt GABA.

Przedmiotem wynalazku są zatem nowe związki 4-aminotetrahydrobenzoizoksazolowe i -izotiazolowe o wzorze ogólnym 1, odpowiadającym formom 1a i 1 b:

(1a)

(1b) w których to związkach:

R¹ i R² są niezależnie wybrane z grupy A) wodór i grupę o wzorze: ⁷

R7

R8—i—

A»

R8—ćAe ;ej:

8 9 w którym R, R i R _są niezależnie wybrane z grupy obejmującej wodór, alkil C1-C4, alkenyl mający do 4 atomów węgla, alkinyl mający do 4 atomów węgla, C1-C4alkoksy-Cj-C4alkil, fenyl, tenyloCrCóalkil. 2-tienyl i 3-tienyl, przy czym grupy fenylowa i tienylowa są ewentualnie podstawione jednym lub dwoma podstawnikami wybranymi spośród fluorowca i C1-C4alkilu;

B) grupę o wzorze ogólnym Y-(CH₂)r-(CH 2)s-(CH₂)t-, w którym Y jest wybrany z grup (1) i (2):

187 404

R

I

RSb— Ć-U— I dh R⁸

(1) (2) gdzie U oznacza CH 2 lub O;

r i t oznaczają niezależnie 0, 1, 2 albo 3, s ma wartość 0 albo 1, z ograniczeniem, że kiedy Y oznacza grupę (1), w której U oznacza O, wówczas r+s+t ma wartość conajmniej 2, a kiedy Y oznacza grupę (2), wówczas r+s+t ma wartość 3;

R^7b, R^8b i R’^b mają znaczenie podane odpowiednio dla R⁷, R⁸ i R⁹ w punkcie A), pod warunkiem, że nie oznaczają one jednocześnie atomów wodoru, alkilu C 1-C 4, alkenylu mającego do 4 atomów węgla, ani alkinylu mającego do 4 atomów węgla, albo R¹ i R² razem oznaczają alkilen, tworząc 5 członowy pierścień zawierający azot, albo, jeden z podstawników R1 R² oznacza grupę benzoiloksylową;

X oznacza atom tlenu lub siarki,

P oznacza atom wodoru albo grupę ZR, w której Z oznacza CO, SO2 albo CH2, i kiedy Z oznacza CO, wówczas R jest wybrany spośród grup obejmujących:

i) NR^xR^y, gdzie R^x i R^y są niezależnie wybrane spośród grup C 1-C ^alkilowej, fenylowej i benzylowej, albo kiedy Z oznacza CH 2, wówczas R jest wybrany spośród grup obejmujących:

ii) grupę OR^V, gdzie R^v jest wybrany spośród grup CrCisalkilowej, benzylowej i 2-metylobenzylowej, albo iii) grupy OC(O)R^Z, gdzie R^z jest wybrany spośród spośród grup C1-^alkilowej i fenylowej, ewentualnie podstawionej przez jeden lub więcej podstawników wybranych z fluorowca i C1-C 4alkilu; oraz kiedy Z oznacza SO2, wówczas R oznacza fenyl, z wyłączeniem związku, w którym P oznacza atom wodoru, R1 i R2 oznaczają atomy wodoru, X oznacza tlen i związek występuje jako mieszanina racemiczna; oraz dopuszczalne farmaceutycznie sole tych związków.

Okazało się, że związki według wynalazku hamują wychwyt GABA przez komórki neuronalne i/lub glejowe, przy czym niektóre z tych związków w większym stopniu hamują wychwyt przez komórki glejowe. Związki te są zatem użyteczne w leczeniu chorób związanych z neurotransmisją GABA, np. jako leki przeciwbólowe, antypsychotyczne, przeciwdrgawkowe albo przeciwlękowe bądź jako leki przeznaczone do leczenia zaburzeń mięśniowych i ruchowych, takich jak zaburzenia spastyczne, objawy choroby Huntingtona lub parkinsonizm.

Szczegółowy opis wynalazku.

Związki o ogólnym wzorze 1 występują jako izomery optyczne i te izomery optyczne oraz każda ich mieszanina włącznie z mieszaninami racemicznymi są objęte zakresem wynalazku.

Związki, w których P oznacza grupę ZR są prolekami dla związków, w których P oznacza wodór. Jeśli P oznacza wodór, wówczas związek istnieje w formach tautomerycznych:

Tak więc, w reakcji z odpowiednim reagentem w celu wprowadzenia grupy ZR, grupa ta jest albo wprowadzana przy atomie tlenu w położeniu egzo do pierścienia izoksazolowego bądź izotiazolowego albo przy atomie azotu pierścienia, zależnie od warunków reakcji. W dalszej części opisu, związki, w których P oznacza H są, dla jasności nazwane jako posiadające pierwszą wymienioną formę, to znaczy, posiadające wzór la.

Dopuszczalnymi farmaceutycznie solami addycyjnymi z kwasami związków stosowanych w wynalazku są sole utworzone z nietoksycznymi kwasami organicznymi albo nieorganicznymi. Przykładami takich soli organicznych są sole z kwasem maleinowym, fumarowym,

187 404 benzoesowym, askorbinowym, embonowym, bursztynowym, szczawiowym, bis-metylenosalicylowym, metanosulfonowym, etanodisulfonowym, octowym, propionowym, winowym, salicylowym, cytrynowym, glukonowym, mlekowym, jabłkowym, migdałowym, cynamonowym, cytrakonowym, asparaginowym, stearynowym, palmitynowym, itakonowym, glikolowym, p-aminobenzoesowym, glutaminowym, benzenosulfonowym oraz z kwasem teofilinooctowym, jak również z 8-chlorowco-teofilinami, np. 8-bromo-teofiliną. Przykładami soli z kwasami nieorganicznymi są sole z kwasem chlorowodorowym, bromowodorowym, siarkowym, amidosulfonowym, fosforowym i azotowym.

Korzystny wariant związków według wynalazku stanowią związki, w których X oznacza O.

Jedną podgrupę takich związków stanowią związki, w których R¹ oznacza grupę C1-C4alkilową, grupę alkenylową mającą do 4 atomów węgla, grupę alkinylową mającą do 4 atomów węgla, albo R oznacza fenyl lub fenyloC1-C4alkil, ewentualnie podstawiony fluorowcem lub grupą C1-C4alkilową, a korzystnie R oznacza grupę metylową, etylową albo fenylobutylową. W podgrupie tej korzystnie r2 oznacza atom wodoru, grupę C1-C4 alkilowąalbo grupę benzoiloksylową.

Korzystnie w podgrupie tej P oznacza grupę ZR, a związek jest przedstawiony wzorem 1a.

Szczególnie korzystnie P oznacza grupę ZR, w której Z oznacza CH2 a R oznacza grupę OC(O)Rz zdefiniowaną w punkcie iii) definicji podstawnika P podanej powyżej, zwłaszcza gdy związek jest przedstawiony wzorem la.

Drugą podgrupę związków według wynalazku, w których X oznacza O stanowią związki, w których R1 oznacza grupę zdefiniowaną w punkcie B).

W podgrupie tej korzystnie R1 oznacza grupę zdefiniowaną w punkcie B), Y oznacza grupę o wzorze (1), w którym to wzorze R7b i R⁸¹’ oznaczają fenyl, 2-tienyl lub 3-tienyl, albo fenyl, 2-tienyl lub 3-tienyl, podstawione jednym lub dwoma podstawnikami wybranymi spośród fluorowca i C1Calkilu. Korzystnie w takim przypadku R⁹’ oznacza wodór lub C1.4al.kil.

Szczególnie korzystnie R⁷ ¹ i R⁸’ niezależnie oznaczają fenyl, fenyl podstawiony przez fluorowiec lub C^alkA, 2-tienyl lub 2-tienyl podstawiony grupą metylową, a Y oznacza, zwłaszcza grupę o wzorze (1), w którym s ma wartość 0 a r+t ma wartość 2 do 5.

Również korzystnie w tej drugiej podgrupie R1 oznacza grupę zdefiniowaną w punkcie B), Y oznacza grupę o wzorze (2).

W tej drugiej podgrupie korzystnie R2 oznacza atom wodoru, grupę C1-C4alkilową albo grupę benzoiloksylową zwłaszcza atom wodoru albo grupę C1-C4alkilową.

W tej drugiej podgrupie korzystnie P oznacza wodór.

Również korzystnie w tej drugiej podgrupie związek jest przedstawiony wzorem 1a, w którym P oznacza grupę ZR, w której Z oznacza CH2 a R oznacza grupę OC(O)Rz zdefiniowaną w punkcie iii), zwłaszcza grupę piwaloiloksylową albo benzoiloksylową.

Przedmiotem wynalazku w następnym aspekcie jest kompozycja farmaceutyczna zawierająca nowy związek 4-aminotetrahydrobenzoizoksazolowy lub 4-aminotetrahydrobenzoizotiazolowy o wzorze 1 zdefiniowanym powyżej, w ilości skutecznej leczniczo, łącznie z dopuszczalnym farmaceutycznie nośnikiem lub rozcieńczalnikiem.

Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku mogą być podawane dowolną właściwą drogą, np. doustnie w formie tabletek, kapsułek, proszków, syropów i form podobnych lub parenteralnie w formie roztworów do iniekcji. Do wytwarzania tych kompozycji można stosować ogólnie znane sposoby i dowolne, dopuszczalne farmaceutycznie nośniki, rozcieńczalniki, środki pomocnicze i dodatki, zazwyczaj stosowane w technologii form farmaceutycznych.

Związki według wynalazku dogodnie podaje się w postaci jednostkowych form dawkowania zawierających te związki w ilości od 0,1 mg do 1000 mg.

Całkowita dawka dzienna zawiera się na ogół w zakresie od 0,5 mg do 5000 mg, najkorzystniej w zakresie od 1,0 mg do 500 mg związku aktywnego według wynalazku.

Sposób wytwarzania nowych związków o wzorze hpolega na tym, ze:

a) w celu wytworzenia związku o wzorze 1, w którym R^z oznacza wodór, usuwa się ochronną grupę acylową ze związku o wzorze 2 albo ze związku o wzorze 3,

-87 404

wzór 2 wzór 3 w których R¹, X i ZR mają znaczenie podane powyżej a Ac oznacza acylową grupę ochronną,

b) alkiluje się aminę o wzorze HNRiR², w którym Ri i R² zostały zdefiniowane powyżej, ketonem o wzorze 4 albo wzorze 5:

OTR

X zZ-R wzór 4 wair 5 w których X i ZR mają znaczenie podane powyżej, wobec środka redukującego,

c) w celu wytworzenia związku o wzorze 1, w którym P oznacza wodór, usuwa się grupę B ze związku o wzorze 6 albo ze związku o wzorze 7:

wzór 6 wzór 7 w których R1 r2 i X mają znaczenie podane powyżej a B oznacza Ci-Cąalkil, fenyloCi-C ąalkil albo grupę ZR zdefiniowaną powyżej,

d) redukuje się podwójne wiązanie w zasadzie Shiffa, oksymie albo w eterze oksymu o następujących wzorach 8 albo 9:

IN

I _zc

Rk

JL

ZR wzór 8 wzór 9 w których to wzorach R1 X i ZR mają znaczenie podane powyżej,

e) acyluje się związek o wzorze 10:

OH wzór 10 w którym Ri i X mają znaczenie podane powyżej środkiem acylującym o wzorze R2'-O-CO-hal, gdzie hal oznacza Cl albo Br a R2' oznacza fenyl.

Substancją wyjściową do wytwarzania półproduktów izoksazolowych o wzorach 2 do 10 jest 4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-3-ol, który dogodnie wytwarza się w sposób opisany przez R. Jaquier'a i wsp. (Buli. Soc. Chim. Fr. 5, 1978-1985, 1970). Substancją wyjściową do wytwarzania tioizoksazoli jest cykloheksanono-2-karboksamid. Szczegółowe dane dotyczące konwersji tych półproduktów do związków o wzorze 1 są podane w części eksperymentalnej.

W sposobie a), ochronną grupę acylową dogodnie usuwa się przez hydrolizę w roztworze wodnym, katalizowaną zasadą (wodorotlenkiem sodu lub potasu albo węglanem potasu)

187 404 albo kwasem (chlorowodorowym albo bromowodorowym), uwodornienie grupy benzyloksykarbonylowej albo 1,1,1-trójchloroetoksykarbonylowej albo przez odbezpieczenie katalizowane bezwodnym kwasem, np. odszczepienie ochronnej grupy t-Boc. Uwodornienie prowadzi się albo przez uwodornienie katalityczne w aparacie Parra, z użyciem Pd jako katalizatora albo przez uwodornienie w obecności metalu, takiego jak cynk, w wodnym roztworze kwasu, takiego jak rozcieńczony kwas octowy.

Aminy stosowane w metodzie b) redukcyjnego alkilowania są dostępne w handlu albo można je wytworzyć wykorzystując dobrze znane metody opisane w literaturze, np. opisane przez F. E. Ali'ego (J. Med. Chem. 28, 553-560, 1985), w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr. 4.383.999 i 4.514.414 (SmithKline Beckmann Corporation), w opisach patentowych europejskich EP 236.342 i EP 231.996 (Novo Industri A/S) i przez H. S. White'a (Eur; J. Pharmacol. 236,147-149, 1993). Jako środek redukujący można użyć NaBH albo NaCNBH3, korzystnie w obecności środka odwadniającego, takiego jak sito molekularne, w rozpuszczalniku protonowym, takim jak metanol, etanol, woda albo ich mieszaniny. Dla utrzymania optymalnych warunków pH stosuje się odpowiednie sole amin.

Ochronne grupy B w sposobie c) usuwa się skutecznie przez hydrolizę zasadową albo kwasową. Jeśli B oznacza grupę O-alkilową taką jak metoksylową albo etoksylowa, można ją dogodnie usunąć przez działanie silnym kwasem (np. 48% kwasem bromowodorowym w lodowatym kwasie octowym) w podwyższonych temperaturach.

Zasady Schiffa, oksymy i etery oksymów redukuje się dogodnie w sposobie d) do odpowiednich pochodnych aminowych przez uwodornienie katalityczne z użyciem Pd albo Pt jako katalizatorów albo przez redukcję amalgamatem glinu bądź LiAlH lub AIH3.

Część eksperymentalna.

Temperatury topnienia oznaczano w aparacie Buchi SMP-20. Nie były one korygowane. Widma masowe uzyskano z oznaczeń w systemie Quattro MS-MS dostarczonym przez VG Biotech, Fisons Instruments. System MS-Ms był połączony z układem modułowym HPLC, HP 1050. Objętość 20-50 (o1 próbki (10 pg/ml) rozpuszczonej w mieszaninie 1%o kwasu octowego w mieszaninie acetonitryl/woda (1:1) wprowadzano przez automat do pobierania próbek (autosampler) z prędkością 30 μΐ/minutę do źródła natrysku, Electrospray Source. Widma uzyskiwano w dwu standardowych ustawieniach warunków operacyjnych. Jedno ustawienie służyło do otrzymywania danych dotyczących masy cząsteczkowej (MH+) (21 eV) a drugie do wzbudzenia wzorców fragmentacji (70 eV). Wartości tła odejmowano. Względne intensywności jonów wyprowadzano ze wzorców fragmentacji. Jeśli nie jest wykazana intensywność dla jonu cząsteczkowego MH+, oznacza to, że jon ten występował jedynie w pierwszym ustawieniu warunków operacyjnych. Widma *H NMR dla wszystkich nowych związków oznaczano przy 250 MHz w spektrometrze Brucker AC 250, przy 200 MHz w spektrometrze Bruker AC 200 F albo w sposób podany bezpośrednio w opisie danego doświadczenia. Jako rozpuszczalniki stosowano deuterowany chloroform (99,8% D) albo dimetylosulfotlenek (99,9% D). Jako standard wewnętrzny stosowano tetrametylosilan (TMS). Wartości przesunięcia chemicznego są wyrażone w ppm. Dla oznaczenia wielokrotności sygnałów NMR użyto następujące skróty: s = singlet, d = dublet, t = triplet, q = kwartet, qui - kwintet, h = heptet, dd = podwójny dublet, dt = podwójny triplet, dq = podwójny kwartet, tt = triplet tripletów, m = multiplet. Sygnały NMR odpowiadające protonom kwasowym z zasady pomijano. Zawartość wody w związkach krystalicznych oznaczano metodą miareczkowania Karla Fischera. Jako standardową obróbkę mieszaniny poreakcyjnej rozumie się ekstrakcję wskazanym rozpuszczalnikiem organicznym z odpowiednich roztworów wodnych, suszenie połączonych ekstraktów organicznych (bezwodny MgSO4 albo \a2SO4), filtrację i odparowanie rozpuszczalnika pod zmniejszonym ciśnieniem. Do chromatografii kolumnowej stosowano żel krzemionkowy typu Kieselgel 60, 230-400 mesh według normy ASTM.

Przykład I. 3-Etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 1a).

Substancję wyjściową, 4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benz.oizoksazol-3-ol, syntetyzowano w sposób opisany w literaturze (R. Jaquier i wsp., Bull. Soc. Chim. Fr. 5, 1978-1985, 1970). Do roztworu 100 g tej pochodnej izoksazolowej w 3 litrach acetonu dodano 200 g węglanu potasu i mieszaninę utrzymywano w czasie 45 minut w temperaturze 50°C. Następnie wkroplono w czasie

187 404

1,5 godziny roztwór 170 ml bromoetanu w 300 ml acetonu. Mieszaninę mieszano do następnego dnia w temperaturze 50°C. Po schłodzeniu odfiltrowano sole nieorganiczne i odparowano aceton pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałą mieszaninę O- i N-alkilowanego produktu rozdzielono metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, prowadząc eluowanie układem octan etylu/heptan (40:60). Po odparowaniu rozpuszczalników uzyskano 65 g tytułowego produktu w postaci lepkiego oleju.

*H NMR (CDCla): δ 1,40 (t, 3H), 1,70-1,85 (m, 4H), 2,25-2,30 (m, 2H), 2,50-2,60 (m, 2H),

4.30 (q, 2H).

Przykład II. 3-Etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-4-on(związek)(sposób d).

Do utrzymywanego w temperaturze 10°C roztworu 35 g 3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro1,2-benzoizoksazolu(związek 1a) w 500 ml lodowatego kwasu octowego dodano 29 ml stężonego H2SO4. Następnie w temperaturze 20-25°C wkroplono w czasie godziny utrzymywany w temperaturze 40-45°C roztwór 71 g dichromianu sodu w 300 ml lodowatego kwasu octowego. Mieszaninę mieszano przez następne 3 godziny w temperaturze 25-30°C po czym wylano ją do 3 litrów eteru dietylowego z lodem. Wartość pH mieszaniny ustawiono na >10 przez dodanie stężonego, wodnego roztworu NaOH, oddzielono fazę organiczną i dalej ją przerobiono. Pozostały surowy tytułowy związek oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym. Eluowanie prowadzono układem octan etylu/heptan (1:1). Czysty 3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-4-on przemyto eterem diizopropylowym i wysuszono. Wydajność: 27 g. Temperatura topnienia: 98-99°C.

Przykład Ili. (R,S)-4-Amino-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 3a).

Do roztworu 8 g 3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-4-onu (związek 2a) w 400 ml etanolu dodano 20 g chlorowodorku hydroksylaminy, 16 g Na2CO3 i 600 ml wody. Mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 3 godzin, rozpuszczalniki częściowo (w 2/3) odparowano a pozostałą mieszaninę utrzymywano w temperaturze pokojowej w czasie 30 minut. Wytrącony krystaliczny produkt odfiltrowano, przemyto wodą i wysuszono. Wydajność pochodnej oksymowej: 7 g. Temperatura topnienia: 216-218°C. Do roztworu 200 g HgCĘ w 4 litrach wody dodano 125 g pociętej na małe kawałki (0,5 x 0,5 cm) folii aluminiowej. Kawałki tej folii pozostawiono w mieszaninie przez około minutę po czym je odfiltrowano i przemyto etanolem. Pochodną oksymową (25 g) zawieszono w 2 litrach metanolu i 500 ml wody i dodano folii aluminiowej. Wytworzoną mieszaninę mieszano przez 5 dni, osad odfiltrowano i przemyto metanolem. Połączone roztwory metanolowe odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały surowy produkt mieszano z eterem dietylowym. Nierozpuszczoną substancję wyjściową (oksym) odfiltrowano i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem eter dietylowy. Otrzymano tytułowy związek w postaci lepkiego oleju. Wydajność: 23 g. *H NMR (CDCI3) : δ 1,40 (t, 3H), 1,40-1,75 (m, 4H), 1,90-2,05 (m, 2H), 2,50-2,60 (m, 2H), 3,90 (szeroki t, 1H), 4,30 (q, 2H).

Przykład IV. Bromowodorek 4-amino-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu(związek 4a), enancjomer A.

Ilość 17,5 g (R,S)-4-amino-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 3a) rozpuszczono w 500 ml dichlorometanu i w temperaturze 5°C dodano 30 ml trójetyloaminy. W temperaturze 5-10°C wkroplono roztwór 22 g chlorku (R)-(-)-a-metoksyfenyloacetylu w 80 ml dichlorometanu i uzyskaną mieszaninę mieszano przez 2 godziny w temperaturze pokojowej. Dodano 2 litry wody, fazę organiczną oddzielono, przemyto rozcieńczonym kwasem solnym i przerobiono jak powyżej. Wydajność: 34 g. Diastereomery zawarte w tej mieszaninie rozdzielono metodą preparatywnej HPLC na żelu krzemionkowym prowadząc eluowanie układem: heptan/octan etylu (3:2). Mniej polarny diastereomer B otrzymano z wydajnością 13 g w postaci oleju. Wydajność bardziej polarnego diastereomeru A wynosiła 11,5 g. Temperatura topnienia: 96-97°C. ‘H NMR (CDCl₃) : δ 1.30 (t, 3H), 1,80-2,05 (m, 4H), 2,45-2,75 (m, 2H),

3.30 (s, 3H), 4,25 (q, 2H), 4,60 (s, 1H), 4,95 (dt, 1H), 6,85 (szeroki d, 1H), 7,30-7,45 (m, 5H). Diastereomer A (3,7 g) rozpuszczono w 175 ml 48% wodnego roztworu kwasu bromowodorowego i 175 ml wody i utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 1,25 godziny. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i dodano dichlorometan i wodę. Fazę orga10

187 404 niczną oddzielono, przemyto wodą i odrzucono. Połączone fazy wodne odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem, dodano mieszaninę etanolu i eteru (1:1), odfiltrowano wytrącony osad i odparowano rozpuszczalniki. Otrzymano zanieczyszczony, surowy bromowodorek związku 4a (enancjomer A) w postaci oleju. Wydajność: 4,0 g. Oczyszczanie tego związku jest opisane w przykładach V i VI. Surowy bromowodorek enancjomeru B (związek 4b) izolowano odpowiednio z diastereomeru B.

Przykład V. 4-(tert-Butyloksykarbonyloamino)-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizoksazolu (związek 5a), enancjomer A.

Mieszaninę surowego bromowodorku 4-amino-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 4a, enancjomer A) z przykładu IV w ilości 4,0 g rozpuszczono w mieszaninie: woda/dioksan (1:1). Po schłodzeniu do temperatury 10°C dodano roztwór 1,2 g NaOH w 12 ml wody i następnie, w temperaturze 15-20°C dodano 3,5 g dwuwęglanu di-tert-butylowego rozpuszczonego w 12 ml dioksanu. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej w czasie 1.5 godziny, po czym dodano 120 ml wody i ustawiono wartość pH na >10 przez dodanie małej ilości NaOH. Po mieszaniu przez dodatkowe 30 minut dodano 200 ml eteru dietylowego, fazy organiczne oddzielono i odrzucono. Przez dodawanie KHSO4 doprowadzono pH do wartości 3-4 i ekstrahowano fazę wodną eterem dietylowym (2 x 100 ml). Połączone fazy organiczne przerabiano jak wyżej uzyskując surowy, chroniony Boc tytułowy związek. Czysty tytułowy związek 5a otrzymano po chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym w układzie eluującym: heptan/octan etylu/etanol (7:3:1). Wydajność: 0,9 g. Temperatura topnienia: 135°C. *H NMR (CDClj) : δ 1,45 (s, 9H), 1,75-2,10 (m, 4H), 2,45-2,70 (m, 2H), 4,50 (dt, 1H), 5,05 (szeroki d, 1H).

Odpowiedni enancjomer B, 4-(tert-butyloksykarbonyloamino)-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol, związek 5b, enancjomer B, wytworzono w podobny sposób. Temperatura topnienia: 134°C. Widmo NMR było identyczne z widmem podanym powyżej dla związku 5a.

Przykład VI. Chlorowodorek (+)-4-amino-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu, związek 6a, izomer (S).

Boc-chroniony enancjomer A (związek 5a) w ilości 0,9 g, otrzymany w przykładzie V rozpuszczono w 200 ml nasyconego roztworu HCl w eterze i mieszano w temperaturze pokojowej przez 1,25 godziny. Rozpuszczalnik odparowano a pozostały olej rozpuszczono w mieszaninie etanolu i eteru (1:1). Wytrącony, krystaliczny tytułowy związek odfiltrowano. Wydajność: 0,5 g. Temperatura topnienia: 209-210°C. [α]ο - +19,4° (c = 1,0 M, metanol).

'H NMR (DMSO-dć) δ 1,75-2,05 (m, 4H), 2,55-2,65 (m, 2H), 4,25 (szeroki t, 1H), 8,40 (szeroki s, 4H). MS m/z (%) : 155 (MH+, 49%, 138 (100%), 113 (16%), 65 (58%). W odpowiedni sposób otrzymano (-)-izomer [albo (R)-izomer], czyli chlorowodorek (-)-(R)-4-amino3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 6b). Temperatura topnienia: 209-2ł0°C. [α]ο = -20,0° (c = 1,0, metanol). Widma *H NMR i MS były takie same jak dla powyższego ( + )-enancjomeru.

Związek 8a rozdzielono w podobny sposób metodą HPLC diastereomerycznych pochodnych (R)-(-)-a-metoksyfenyloacylo-karboksamidowych związku 7a. Do odszczepienia grup ochronnych zastosowano modyfikację sposobu podanego w przykładzie IV.

Bromowodorem (+)-3-hydroksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 6c).

Do najbardziej polarnego diastereomeru (9 g) rozdzielonego metodą HPLC, rozpuszczonego w suchym tetrahydrofuranie (THF) wkroplono w czasie 20 minut, w temperaturze 0-5°C, 80 ml 1M roztworu trietyloborowodorku litowego w suchym THF i mieszaninę mieszano dalej do następnego dnia w temperaturze pokojowej. Następnie mieszaninę wylano do 500 g lodu i ustawiono pH na wartość 2 przez dodanie stężonego kwasu solnego. Usunięto THF przez odparowanie mieszaniny pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały wodny roztwór poddano dwukrotnej ekstrakcji octanem etylu (50 ml). Pozostały wodny roztwór zalkalizowano przez dodanie stężonego roztworu NaOH (pH =11). Dodano 100 ml octanu etylu, następnie oddzielono fazę organiczną i przerobiono ją w sposób opisany powyżej. Całą ilość (4,6 g) tak wyizolowanego enancjomeru 3-etoksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu roz187 404 puszczono w 150 ml 33% HBr w lodowatym kwasie octowym. Mieszaninę ogrzano do temperatury 90°C, mieszano przez godzinę po czym odparowano roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały lepki olej zmieszano z mieszaniną etanolu i eteru dietylowego (1:1). Wytrąconą sól z kwasem bromowodorowym odfiltrowano i suszono przez dobę pod zmniejszonym ciśnieniem. Wydajność: 4,2 g. Temperatura topnienia: 207-209°C. [α]ο = +5,6° (c = 1,0 M, metanol). Widma Ή NMR i MS były identyczne z widmami dla mieszaniny racemicznej, związku 8a. Czystość enancjomeryczna oznaczona metodą HPLC: ee > 99.

Bromowodorek (-)-3-hydroksy-4-metyloamino-4,5,ć>,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 6d) otrzymano analogicznie, z innej diastereomerycznej pochodnej karboksamidowej. Temperatura topnienia: 208-209°C. [α]ο - -5,9° (c = 1,0 M, metanol). Czystość enancjomeryczna oznaczona metodą HPLC: ee > 99.

Przykład VII. (R,S)-3-Etoksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 7a).

Do roztworu 4,5 g 3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-4-onu (związek 2a) w 100 ml metanolu dodano 15 g chlorowodorku metyloaminy, 5 ml 33% roztworu metyloaminy w etanolu i proszek sita molekularnego o średnicy ziarna 3 A. W końcu dodano 7 g cyjanoborowodorku sodu. Mieszaninę mieszano do następnego dnia, odfiltrowano sole nieorganiczne i odparowano rozpuszczalniki pod zmniejszonym ciśnieniem. Dodano octanu etylu i wody i doprowadzono pH do wartości >10 przez dodanie stężonego roztworu NaOH. Fazę organiczną przerobiono jak powyżej. Surowy tytułowy związek użyto bez dalszego oczyszczania. Wydajność: 4,8 g. *H NMR (CDCE): δ 1,40 (t, 3H), 1,65-1,80 (m, 3H), 1,85-2,00 (m, 1H), 2,05 (s, 1H), 2,45 (s, 3H), 2,50-2,60 (m, 2H), 3,60 (t, 1H), 4,30 (q, 2H).

W podobny sposób zsyntetyzowano następujące 3-etoksyizoksazole:

(R,S)-4-[4,4-13is(4-fluorofeny Io)butan-1 -yloamino]-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 7b). 'H NMR (CDCla): δ 1,35 (t, 3H), 1,-40-1,55 (m, 3H), 1,60-1,85 (m, 3H), 1,90-2,10 (m, 3H), 2,45-2,60 (m, 2H), 2,65 (t, 2H), 3,70 (t, 1H), 3,85 (1, 1H), 4,30 (q, 2H), 6,95 (t, 4H), 7,15 (dd, 4H).

(R,S)l3-Etoksy-4-(2-hydIΌksyetyloamino)-4,5,6,7-tetrahydIΌ-1,2-benzoizoksazol(związek 7c). Temperatura topnienia: 72-74°C, ‘H NMR (CDCla) : δ 1,40 (t, 3H), 1,65-2,00 (m, 4H), 2,45 (s, 2H), 2,45-2,70 (m, 2H), 2,85 (t, 2H), 3,60l3,73 (m, 2H), 3,75 (t, 1H), 4,30 (q, 2H). (R,S)-3-Etoksy-4-(1lpirolidynylo)-4,5,6,7-tetrahydro-1,2lbenzoizoksazol (związek 7d). *H NMR (CDClj) : δ 1,40 (t, 3H), 1,40-1,55 (m, 2H), 1,70-1,90 (m, 6H), 2,00l2,25 (m, 2H), 2,80-2,80 (m, 4H), 3,25 (t, 1H), 4,30 (dq, 2H).

(R,S)-4-(4,4-Difenylobutan-1lyloan^mo)-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2lbenzoizoksazol (związek 7e). Związek wytworzono poprzez butyloaminę (związek 30a) i izolowano w postaci oleju. 'H NMR (CDCla) : δ 1,35 (t, 3H), 1,40-1,50 (m, 2H), 1,00 (s, 1H), 1,60-2,00 (m, 6H), 2,03l2,20 (m, 2H), 2,45l2,60 (m, 2H), 2,65 (t, 2H), 3,65 (t, 1H1, 3,5 5 ,1, łH), 430 (q, 2H), 7,10-7,30 (m, 10H).

(R,S)-4l(4-Fenylobutan-1-yloamino)-3letok(yl4,8,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizok(azol (związek 7f). Związek ten wyizolowano w postaci oleju. 'H NMR (CDCla) : δ 1,40 (t, 3H), 1,60 (s, 1H), 1,80l2,00 (m, 8H), 2,80l2,73 (m, 6H), 3,70 (t, 1H), 4,30 (q, 2H), 7,15-7,35 (m, 5H). (R,S)-4-(3,3-Difenylopropan-1lyloamino)l3-etoksy-4.5,6,7ltetrahydro-',2-benzoizoksazc>l (związek 7g). Związek ten wyizolowano w postaci oleju. ’H nMr (CDCla) : δ 1,40 (t, 3H), 1,60 (s, 1H), 1,60-1,80 (m, 4H), 1,55-2,00 (m, 1H), 2,25 (q, 2H), 2,50-2,65 (m, 3H), 3,65 (t, 1H), 4,10 (t, 1H), 4,25 (q, 2H); 7,15-7,35 (m, 10H).

(R,S)-4-{N-[3-(10,11ldihydrodibenzo[a,d]cyklohept-5-ylideno)propan-1-ylo]amino}l3etoksy^^^ ,7-tetrahydro-1,2lbenzoizoksazol (związek 7h). Związek ten wytworzono sposobem poprzez chlorowodorek 3-(10,11-dihydrodibenzo[a,d]cyklohept-5-ylideno)propyloaminy (której synteza jest opisana w J. Org. Chem. 27, 4134-37, 1962) i wyodrębniono w postaci oleju. *H NMR (CDCla) : δ 1,40 (t, 3H), 1,53-2,05 (m, 6H), 2,35 (q, 2H), 2,40-2,65 (m, 2H), 2,68l2,85 (m, 2H), 2,58l3,80 (m, 3H), 3,65 (t, 1H), 4,25 (q, 2H), 5,90 (t, 1H), 7,00-7,07 (m, 1H), 7,07-7,21 (m, 6H), 7,21-7,33 (m, 1H).

Przykład VIIIa. Bromowodorek (R,S)-3-hydrok(y-4-metyloammo-4,8,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8a, sposób c).

187 404

Roztwór 3,8 g (R,S)e3-rtoksd-4-metdioamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-0rnnzizoksaozlu (związek 7a) w 150 mi 33% roztworu bromzwodoru w iodowatym kwasie octowym utrzymywano w temperaturze 60-75°C pram godzinę. Roapusacaainiki odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i dodano mieszaninę etanoiu i eteru (1:1). Odfiitrowano krystaiiczną sói a kwasem Oromowodorowym (związek 8a) a wydajnością 3,6 g. Temperatura topnienia: 184186°C. ’H NMR (DMSO-dć) : δ 1,75-2,15 (m, 4H), 2,65 (s, 3H), 2,60-2,70 (m, 2H), 4,20 (szeroki sygnał, 1H), 8,60 (szeroki s, 1H).

W podobny sposób z syntetyzowano następujące związki:

Bromowódzrrk (R,S)e4e[4,4-0is(4-flvlZiΌfendlo)0utan-1-dlóamino]-3erlddroWsd'-4,5,6,7e tetrahydro-1,2e0enoz1zóWsaooiu (związek 8b), temperatura topnienia: 205-206°C. Ή NMR (DMSO-de): δ 1,45-1,60 (m, 2H), 1,70-2,10 (m, 6H), 2,55-2,70 (m, 2H), 3,05 (t, 2H), 4,00 (t, 1H),

4,20 (szeroki s, 1H), 7,15 (t, 4H), 7,35 (dd, 4H). MS m/z (%): 399 (MH+, 4%). 138 (100%), 67 (84%).

Brzmowódorek (R, S)-4e(2eacetylzksdetdlzamino)-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2e 0rnozizoksazziu (związek 8c), temperatura topnienia: 164-165°C. Ή NMR (DMSO-dć) : δ 1,75-1,95 (m, 2H), 2,00-2,20 (m, 2H), 2,10 (s, 3H), 2,55-2,70 (m, 2H), 3,30 (t, 2H), 4,20-4,40 (m, 3H). MS m/z (%): 241 (MH+ 17%), 138 (59%), 67 (100%), 41 (84%).

Brzmzwodorrm (R,S)-3ehddroWsd-4-(1-pirzi1dyndlo)e4,5,6,7-trtrahddro-1,2-0rnooiooksanoiu (związek 8d), temperatura topnienia: 209-210°C. *H NMR (DMSO-Oą) : δ 1,70-2,30 (m, 8H), 2,60-2,75 (m, 2H), 3,10-3,70 (m, 4H), 4,35 (szeroki s, 1H). MS m/z (%): 209 (MH+, 5%), 138 (35%), 72 (56%), 67 (100%), 41 (79%).

Szczawian (R,S)-4e(2-propen-1-yloamino)-3-hydroksde4,5,6,7-tetrahydró-1,2-benzz:lizoksazoiu ( aceton), (związek 8f). Ten związek oczyszczono poprzez pochodną 4-terte0utdlzksykar0óndlzaminową, którą od0izkzwano w sposób opisany w przykładnie VIIIb. Temperatura topnienia: 182-183°C. *H NMR (DMSO-OÓ : δ 1,75-2,20 (m, 4H), 2,60-2,75 (m, 2H), 3,65 (d, 2H), 4,15 (szeroki s, 1H), 5,40 (d, 1H), 5,45 (d, 1H), 5,85-6,00 (m, 1H), 7,70 (szeroki sygnał, 3H). MS m/z (%) : 195 (MH+, 9%), 138 (57%), 67 (100%), 41 (92%).

Bromowódzrek (R,S)-4e(4,4-difrnylz0utan-1-yizam1no)-3-hydroksd-4,5,6,7etetrahddrze

1,2-0rnzoizoksaoólu (związek 8g), temperatura topnienia: 221-222°Ό (po krystaiizacji z etanoiu). ’H NMR (DMSO-ds): 8 1,45-1,65 (m, 2H), 1,70-2,10 (m, 6H), 2,55-2,75 (m, 2H), 3,05 (t, 2H), 3,95 (t, 1H), 4,20 (szeroki s, 1H), 7,15-7,40 (m, 10H). MS m/o (%): 363 (MH+, 100%), 138 (89%).

Bromowódzrem (R,S)-4-(4-fenylz0ut-1-dlzaminz)-3-hydroksy-4,5,6,7etetrahydro-1,2e 0ennoizoksazziu (związek 8h), temperatura topnienia: 202-204°C (po krystaiizacji z etanoiu). ‘H NMR (DMSO-dó) : δ 1,55-1,65 (m, 4H), 1,70-2,15 (m, 4H), 2,50-2,70 (m, 4H), 3,00 (szeroki t, 2H), 4,25 (szeroki s, 1H), 7,15-7,35 (m, 5H). MS m/o (%): 287 (MH+, 6%), 138 (100%), 91 (42%), 67 (63%).

Bromzwódzrek (R,S)-4e(3,3-difenylzprzpan-l-yloamino)-3-hydroksd-4,5,6,7-tetrahydroe1,2-0rnozizóksazolu (związek 8i), temperatura topnienia: 218-220°C (po krystaiizacji z etanoiu). ^!H NMR (DMSO-dń): δ 1,70-2,10 (m, 4H), 2,40 (t, 2H), 2,55-2,70 (m, 2H), 2,95 (t, 2H), 4,05 (t, 1H), 4,25 (szeroki s, 1H), 7,15-7,40 (m, 10H). MS m/z (%): 349 (MH+, 5%), 138 (100%), 67 (30%).

Niżej wymirniónr związki wdtwórzzno w podobny sposób, o tym, że były one krystaiizowane z acetonu (związki 8j, 8k, 81, 8m, 8n i 8p) aibo z eteru dirtyiowego (związek 8o).

Brzmowodorem (R,S)e4-{N-[3-(10,11-dihydrzdi0rnoz[a,d]cyWiohepte5eyl1denz)przpan1-dlz]aminz}-3-hydrzksde4,5,6,7-trtrahydrz-1,2-0enzoizóksazoiu (związek 8j), temperatura topnienia: 228-230°C (z rozkładem). ‘H NMR (DMSO-dć) : δ 1,55-2,00 (m, 4H), 2,15-2,65 (m, 4H), 2,65-3,00 (m, 4H), 3,10-3,40 (m, 2H), 3,77-3,87 (m, 1H), 5,80 (t, 1H), 7,00-7,28 (m, 8H). MS m/z (%): 387 (MH+, 5%), 233 (7%), 138 (41%), 43 (100%).

Brzmzwódzrrk (R, S)-4- {N- [3 -(10,11 -dihddrodi0rnno[a,d] -cdkiohrpt-5 -di1drnz)propan1-yło]metyloamino}-3ehddroksy-4,5,6,7etetrahddro-1,2-0enzoizóksazoiu (związek 8k), temperatura topnienia: 215-217°C (z rozkładem). *H NMR (DMSO-dć): 8 1,70-2,ł0 (m, 4H), 2,402,95 (m, 6H), 3,05-3,44 (m, 7H), 4,34-4,43 (m, 1H), 5,80 (t, 1H), 7,05-7,30 (m, 8H). MS m/z (%): 401 (MH+, 26%), 265 (66%), 233 (30%), 138 (84%), 43 (100%).

187 404

Bromowodorek (R,S)-4- {N- [3-(fenotiazyn-10-ylo)propan-1 -ylo] amino} -3 -hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-l,2-bemzoizoksazolu (związek 81), temperatura topnienia: 187-189°C. Ή NMR (DMSO-d^) : 5 1,65-2,12 (m, 6H), 2,50-2,71 (m, 2H), 3,00-3,16 (m, 2H), 3,95 (t, 2H), 4,094,20 (m, 1H), 6,97 (dd, 2H), 7,07 (d, 2H), 7,10-7,26 (m, 4H). MS m/z (%): 394 (MH+, 3%), 256 (7%), 138 (18%), 43 (100%).

Bromowodorek (R,S)-4-{N-[4,4-di-(2-tolilo)butan-1-ylo]metyloamino}-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8m), temperatura topnienia: 193-195°C (z rozkładem). ^lH NMR (DMSO-d6): δ 1,65-2,20 (m, 8H), 2,26 (s, 6H), 2,55-2,80 (m, 5H), 3,15-3,35 (m, 2H), 4,25 (t, 1H), 4,36-4,47 (m, 1H), 7,03-7,21 (m, 8H). MS m/z (%): 405 (MH+, 4%), 268 (27%), 138 (30%), 43 (100%).

Bromowodorek (R,S)-4-{N-[4,4-di-(2-tolilo)butan-1-ylo]amino}-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8n), temperatura topnienia: 217-219°C (z rozkładem). 'H NMR (DMSO-d^): δ 1,55-2,18 (m, 8H), 2,25 (d, 6H), 2,52-2,75 (m, 2H), 3,06 (t, 2H), 4,13-4,27 (m, 2H), 7,03-7,20 (m, 8H). MS m/z (%): 391 (MH+, 7%), 195 (15%, 145 (80%), 138(92%), 105 (100%).

(R,S)-4- {N- [ 1,1 -di-(2-tolilo)but-1 -en-4-ylo]metyloamino} tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8o), temperatura topnienia: 177-179°C. ’H NMR (DMSO-de) : δ 1,70-2,14 (m, 8H), 2,21 (s, 3H), 2,36-2,80 (m, 6H), 3,15-3,40 (m, 2H), 4,354,47 (m, 1H), 5,74 (t, 1H), 6,98-7,30 (m, 8H). MS m/z (%): 403 (MH+, 19%), 266 (40%), 143 (77%), 138 (100%), 105 (49%), 67 (20%).

Bromowodorek (R,S)-4-[N-1,1 -di-(2-tolilo)but-1-en-4-ylo)amino]-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-1, 2-benzoizoksazolu (związek 8p), temperatura topnienia: 209-211°C (z rozkładem). ’H NMR (DMSO-de): δ 1,70-2,15 (m, 7H), 2,22 (s, 3H), 2,27-2,45 (m, 2H), 2,54-2,73 (m, 2H), 3,11 (t, 2H), 4,16-4,24 (m, 1H), 5,73 (t, 1H), 6,96-7,26 (m, 8H). MS m/z (%) : 389 (MH+, 5%), 143 (33%), 138 (100%), 105 (29%), 67 (44%).

Przykład VIIIb. Bromowodorek (R,S)-3-hydroksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8a, sposób c).

Niniejszy sposób jest sposobem alternatywnym wobec opisanego w przykładzie VIIIa otrzymywania związku 8a i podobnych pochodnych.

Do roztworu 2,60 g bromowodorku (R,S)-3-etoksy-4-amino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizoksazolu (związek 3a) i 2,07 g węglanu potasowego w 25 ml wody dodano roztwór 3,56 g dwuwęglanu di-tert-butylowego w 50 ml THF. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 20 godzin, następnie ją odparowano, do pozostałości dodano 30 ml wody i prowadzono ekstrakcję eterem (3 x 50 mil. Połączone ekstrakty organiczne wysuszono i dparowano. Pozostałość rekrystalizowano z eteru i benzyny lekkiej. Otrzymano 2,69 g (R,S)-3etoksy-4-(tert-butyloksykarbonyloamino)-4,5,6,7-tet.rahydro-1,2-benzoizoksazolu o temperaturze topnienia 111-113°C. Do roztworu 1,00 g tego związku i 2,18 ml jodku metylu w 45 ml THF dodano małymi porcjami 425 mg 60% wodorku sodowego w oleju mineralnym, mieszaninę mieszano do następnego dnia w temperaturze pokojowej, po czym dodano metanolu w celu rozłożenia nadmiaru wodorku sodowego. Po odparowaniu, do pozostałości dodano 25 ml wody i prowadzono ekstrakcję 3 porcjami po 50 ml octanu etylu. Ekstrakt organiczny wysuszono i odparowano otrzymując 1,05 g (R,S)-3-etoksy-4-(N-metylo-tert-butyloksykarbonyloamino)-4,5,6,7-tetrahydro1,2-benzoizoksazolu w postaci oleju o barwie żółtej. Ή NMR (60 MHz, CDCh) : δ 1,40 (t, 3H), 1,55 (s, 9H), 1,65-2,2 (m, 4H), 2,55 (m, 2H), 2,60 (s, 3H), 4,35 (q, 2H), 5,20 (m, 1H). Do 1,05 g (R,S))3-etoksy-4-(N-metylo--errtbutyloksykar5onyloamino))4,5,6, 7--6^311)4 π)-12-δοηζοizoksazolu dodano 15 ml 33% roztworu bromowodoru w lodowatym kwasie octowym i mieszaninę mieszano w temperaturze 80°C w czasie 25 minut. Po odparowaniu i rekrystalizacji pozostałości z układu acetonitryI/etanol/tter, otrzymano 807 mg tytułowego związku. Temperatura topnienia: 188-190°C. *H NMR (60 MHz, D2O): δ 2,05 (m, 4H), 2,75 (m, 2H), 2,85 (s, 3H), 4,35 (m, 1H).

W podobny sposób, stosując jodek etylu zamiast jodku metylu wytworzono:

Bromowodorek (R,S)-4letyIoamlno-3-hyrroksyl4,δ,6,7-tetrahydro-1,2tbenzoizoksazolu (związek 8e) o temperaturze topnienia 188-191°C (po krystalizacji z układu acetonitryl/etanol/eter). *H NMR (60 MHz, D2O): 8 1,30 (t, 3H), 2,05 (m, 4H), 2,70 (m, 2H), 3,25 (q, 2H), 4,35 (m, 1H).

187 404

Przykład IX. Bromowodorek (R,S)-4-(2-hydroksyetyloamino)-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 9a).

Do roztworu 1,3 g bromowodorku (R,S)-4-(2-ace'tyloksyetyloamino)-3-hyⁱdroksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 8c) w 50 ml wody dodano 7 ml 48% wodnego roztworu HBr i mieszaninę utrzymywano w temperaturze 100°C przez godzinę. Rozpuszczalnik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostały olej rozpuszczono w etanolu. Po odparowaniu większej frakcji etanolu krystalizował bromowodorek związku 9a. Związek ten odfiltrowano i wysuszono. Wydajność: 0,9 g. Temperatura topnienia: 172-ł73°C. NMR (DMSO-d^) : δ 1,70-1,95 (m, 2H), 1,95-2,30 (m, 2H), 2,55-2,75 (m, 2H), 3,10 (t, 2H), 3,70 (q, 2H), 4,25 (szeroki s, 1Ń), 5,20 (szeroki s, 1H), 8,65 (szeroki s, 2H), 11,95 (szeroki s, 1H). Ms m/z (%): 199 (MH+, 16%), 138 (33%), 67 (91%), 41 (100%).

Przykład X. (R, S)-4-{N-[4,4-Bis(4-fluorofenylo)butan-1-ylo]-N-metyloamino}-3etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 10a).

Do 1,0 g (R,S)-3-etoksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 7a) w 10 ml ketonu metylowo izobutylowego (MIBK) dodano 2,0 g chlorku bis(4,4-(4fluorofenylo)-1-butylowego, 1,0 g węglanu potasu i 0,5 g jodku potasu i mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia do następnego dnia. Następnie odfiltrowano sole nieorganiczne i odparowano MIBK. Pozostały olej oczyszczano metodą chromatografii kolumnowej na zelu krzemionkowym, prowadząc eluowanie w układzie heptan/octan etylu (2:3). Wydajność tytułowego związku otrzymanego w postaci oleju: 1,6 g. Ή NMR (CDCla) : δ 1,35 (t, 3H), 1,35-1,50 (m, 2H), 1,60-1,75 (m, 3H), 1,90-2,05 (m, 3H), 2,20 (s, 3H), 2,35-2,60 (m, 4H), 3,60 (t, 1H), 3,85 (t, 1H), 4,25 (q, 2H), 6,95 (t, 4H), 7,15 (dd, 4H).

W analogiczny sposób wytworzono 3-etoksy-pochodną:

(R,S)-4-[N-4,4-difenylobut-1-ylo)-N-metyloamino]-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizoksazol(związek 10b). Związek ten otrzymano przez alkilowanie jodkiem 4,4-difenylo-1-butylowym (związek 29a) i wyizolowano w postaci oleju. H NMR (CDCla) : δ 1,30 (t, 3Ń),

1.35- 1,50 (m, 2H), 1,60-1,70 (m, 4H), 1,90-2,10 (m, 2H), 2,15 (s, 3H) , 2,30-2,50 (m, 4H), 3,55 (t, 1H), 3,85 (t, 1H), 4,25 (q, 2H), 7,10-7,30 (m, 10H).

W podobny sposób wytworzono poniższe związki, z tym, że reakcje alkilowania prowadzono w acetonie, bez dodatku jodku potasu.

(R,S)-4-{N-[3-(10,11-dihydrodibenzo[a,d]cyklohept-5-ylideno)propan-1-ylo]metyloamino}-3etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol(związek 10c). Związek ten zsyntetyzowano przez alkilowanie bromkiem, 3-(10,11-dihydrodibenzo[a,d]cyklohept-5-ylideno)-1-propylowym otrzymanym w sposób opisany w J. Org. Chem., 27, 4134-4137, 1962) i wyizolowano w postaci oleju. 'H NMR (CDCh) : δ 1,30 (t, 3H), 1,60-1,74 (m, 3H), 1,87-2,06 (m, 1H), 2,20(s, 3H), 2,20-2,35 (m, 2H), 2,45-2,70 (m, 4H), 2,70-3,50 (m, 4H), 3,50-3,63 (m, 1H), 4,24 (q, 2H), 5,88 (t, 1H), 6,98-7,30 (m, 8H).

(R,S)-4-{N-[4,4-Di(2-tolilo)butan-1-ylo]-metyloamino}-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-l,2benzoizoksazol (związek 10d). Związek ten zsyntetyzowano przez alkilowanie jodkiem 4,4di-(2-tolilo)-1-butylu(związek 34a) i wyizolowano w postaci oleju. 'fi NMR (CDCla) : δ 1,28 (t, 3H), 1,42-1,56 (m, 2H), 1,60-1,80 (m, 4H), 1,87-2,05 (m, 3H), 2,20 (s, 3H), 2,26 (dd, 6H),

2.35- 2,60 (m, 4H), 3,60 (t, 1H), 4,23 (q, 2H), 7,00-7,17 (m, 8H).

(R,S)-4- {N-[1,1-Di(2-tolilo)-but-1-en-4-ylo]-metyloamuno} -3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizoksazol (związek 10e). Związek ten zsyntetyzowano przez alkilowanie jodkiem 4,4di-(2-tolilo)-3-butenylu (związek 36a) i wyizolowano w postaci oleju. *H NMR (CDCla) : δ 1,33 (t, 3H), 1,55-1,80 (m, 4H), 1,90-2,07 (m, 2H), 2,17 (dd, 6H), 2,26 (s, 3H), 2,45-2,67 (m, 4H), 3,57 (t, 1H), 4,26 (q, 2H), 5,81 (t, 1H), 7,00-7,17 (m, 8H).

Przykład XI (sposób c). Bromowodorek (R,S)-4-{N-[4,4-Bis(4-fluorofenylo)butan1-ylo]-N-metyloamino}-3-hydroksy-4,5,6,7- tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 11a).

Całą ilość (1,6 g) produktu 10a z przykładu X utrzymywano w czasie godziny w temperaturze 80°C w 60 ml 33% roztworu bromowodoru w lodowatym kwasie octowym. Następnie odparowano rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem, pozostały surowy produkt rozpuszczono w etanolu i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały lepki olej rozpuszczono w 15 ml lodowatego kwasu octowego i dodano 150 ml wody. Po liofilizacji przez dobę

187 404 pozostawał amorficzny proszek tytułowego związku 11a. Proszek ten wymieszano z eterem dietylowym i odfiltrowano. Po 24 godzinnym suszeniu pod zmniejszonym ciśnieniem w temperaturze 50°C zebrano czysty, amorficzny bromowodorek. Wydajność: 1,2 g. Temperatura topnienia: 68-70°C. *H NMR (DMSO-d6 rejestrowane w temperaturze 60°C) : δ 1,60-2,15 (m, 8H), 2,55-2,70 (m, 2H), 2,70 szeroki s, 3H), 3,20 (szeroki t, 2H), 4,05 (t, 1H), 4,45 (t, 1H), 7,10 (t, 4H), 7,35 (dd, 4H). MS m/z (%): 413 (MH+, 10%), 203 (13%), 138 (100%), 109 (12%), 67 (58%).

W analogiczny sposób otrzymano 3-hydroksy-pochodną:

Bromowodorem (R,S)-4-[N-(4,4-difenylobut-1-yto)-N-metyloamino]-3-hydiOksy-4,5,6.7- tetrahydro-1,2-benzcizoksazclu (związek 11b) o temperaturze topnienia 174-176°C (po krystalizacji z etanolu i eteru dietylowego, 1:1). Ή NMR (DMSO-d^) δ 1,50-2,10 (m, 6H), 2,60-2,80 (m, 4H), 3,15-3,40 (m, 2H), 3,30 (s, 3H), 3,95 (t, 1H), 4,40 (szeroki s, 1H), 7,157,45 (m, 10H). MS m/z (%): 377 (MH+, 100%), 240 (56%), 138 (49%).

Przykład XII. (R,S)-4-(N-ter^t-Butyloksykarbonylo-N-metyloamino)-3^b^ydi^oksy4.5.6.7- tetrahydro-1, 2-benzoizoksazol (związek 12a).

Do roztworu 7,0 g bromowodorku (R,S)-3-hydroksy-4-metyloaminc-4,5,6,7-tetrahydro1,2-benzcizcksazolu (związek 8a) w mieszaninie 50 ml dioksanu i 80 ml wody dodano w temperaturze 10°C 1,1 g NaOH oraz roztwór 6,0 g dwuwęglanu di-tert-butylowego w 20 ml dioksanu. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 1,5 godziny, następnie dodano 150 ml wody, mieszano dodatkowe 20 minut i dodano 100 ml eteru dietylowego. Fazę organiczną oddzielono i odrzucono, doprowadzono pH fazy wodnej do wartości 4 przez dodanie KHSO4 i fazę tę powtórnie ekstrahowano eterem dietylowym (3 x 100 ml). Połączone fazy organiczne przerobiono jak powyżej. Wydajność: 5,3 g, temperatura topnienia: 151-152°C. ’H NMR (CDClj) : δ 1,50 (s, 9H), 1,65-2,10 (m, 4H), 2,55-2,65 (m, 2H), 2,75 (s, 3H), 5,15 (szeroki s, 1H).

W ten sam sposób zsyntetyzowano:

(R,S)-4-(tert-Butyloksykarbonylcamino)-3-hydrcksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 12b). Temperatura topnienia: 175-177°C (po krystalizacji z układu: octan etylu//benzyna lekka).

Przykład XIII. (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbcnylc-N-metyloamino)-3-piwalciloksymetyld^!^^-^'^,;^,<^,7^^(^t^i^i^]^)^(^:^(^^1,2-benzizoksazol (związek 13a).

Do zawiesiny 5 g (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbonylc-N-metyloamino)-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-O-lbenzoizoksazolu (związek 12a) w 50 ml acetonu ostrożnie dodano (w temperaturze poniżej 30°C) 2,5 g tert-butoksylanu potasu. Następnie dodano roztwór 7,5 g jodku piwaloiloksymetylu w 10 ml acetonu i mieszaninę mieszano do następnego dnia. Odfiltrowano sole nieorganiczne i odparowano aceton. Po chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym z eluowaniem układem: heptan/octan etylu (3:2) otrzymano 3,9 g tytułowego związku 13a w postaci oleju. ‘H NMR (CDClj) : δ 1,30 (s, 9H), 1,50 (s, 9H), 1,50-2,10 (m, 6H), 2,50-2,60 (m, 5H), 5,00-5,30 (szeroki sygnał, 1H), 5,85 (dd, 2H). Bardziej polarna frakcja wyodrębniona po chromatografii kolumnowej zawierała 2,1 g (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbcnylc-Nmetyloamino)-2-piwałoiloksyinetylo-4,5,6.7-tetrahydro-1,2-benz.oizoksazol-3-onu (związek 13b). ‘H NMR (CDCl₃) : δ 1,20 (s, 9H), 1,50 (s, 9H), 1.60-2,10 (m, 4H), 2,40-2,50 (m, 2H),

2,65 (s, 3H), 5,00-5,10 (szeroki sygnał, 1H), 5,75 (s, 2h).

Odpowiednio zsyntetyzowano związki:

(R,S)-4-(N-tert-Butyloksykarbcnyloaminc)-3-piwaloitoksymetylcksy-4,5,6,7-tetrahydro-l,2benzcizcksazcl (związek 13c; olej). ‘HNMR(CDCl₃): δ 1,25 (s, 9H), 1,45 (s, 9H), 1,80-1,95 (m, 4H), 2,50-2,75 (m, 2H), 4,75 (szeroki s, 2H), 5,90 (s, 2H).

(R,S)-4-(N-tert-Butyloksykarbonyloamino)-2-piwaloiloksymetylo-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizcksazcl-3-on (związek 13d, olej). 'H NMR (CDCh) : δ 1,20 (s, 9H), 1,45 (s, 9H), 1,802,00 (m, 4H), 2,30-2,55 (m, 2H), 4,50-4,90 (m, 2H), 5,75 (s, 2H).

Przykład XIV. Półszczawian (R,S)-4-metyloamino-3-piwatoiloksymetytoksy4.5.6.7- tetrahydro-1,2-benzoizoksazclu (związek 14a, sposób a).

Do roztworu 3,7 g (R,S)-4-(N-tert-butylcksykarbcnylo-N-metyloaminc)-3-piwalcilcksymetylcksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzcizoksazclu (związek 13a) w dichlorometanie utrzymywanego w temperaturze 20°C dodano 19 ml kwasu trójfluorooctowego i mieszaninę mie16

187 404 szano w temperaturze 20°C przez następną godzinę. Rozpuszczalniki odparowano w temperaturze pokojowej pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostały olej rozpuszczono w 100 ml eteru dietylowego i 100 ml wody. Dodano węglan potasu do uzyskania pH > 9. Fazę organiczną oddzielono i przerobiono jak powyżej. Otrzymano 2,4 g surowego tytułowego związku w postaci wolnej zasady. Do roztworu całkowitej ilości zasady 14a w 10 ml etanolu dodano 0,7 g kwasu szczawiowego. Wytrąconą sól - półszczawian, w ilości 1,2 g, odfiltrowano. Temperatura topnienia: 201-202°C. Ή NMR (DMSO-d6) δ 1,15 (s, 9H), 1,65-2,05 (m, 4H), 2,40 (s, 3H), 2,55-2,80 (m, 2H), 3,85 (t, 1H), 5,90 (dd, 2H). MS m/z (%): 283 (MH+), 138 (30%), 57 (100%).

W analogiczny sposób, z (R,S)-4-(N-tert-butyloksy-karbonylo-N-metyloamino)-2-piwaloiloksymetylo-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-3-onu (związek 13b) wyizolowano półszczawian (R,S)-4-metyloamino-2-piwaloiloksymetylo-4,5,6,7-tetr<diydro-1,2-benzoizoksazol-3onu (związek 14b). Temperatura topnienia: 177-178°C (po krystalizacji z acetonu).

‘H NMR (DMSO-d6) δ 1,15 (s, 9H), 1,60-2,05 (m, 4H), 2,50 (s, 3H), 2,45-2,60 (m, 2H), 3,80 (t, 1H), 5,80 (dd, 2H). MS m/z (%): 283 (MH+), 123 (52%), 57 (52%), 55 (100%).

Podobnie, przez działanie na (R,S)-4-(tert-butyloksy-karbonyloamino)-3-piwaloiloksymetyloksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 13c) 2,5 M roztworem HCl w octanie etylu otrzymano chlorowodorek (R,S)-4-amino-3-piwaloiloksymetyloksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 14c). Temperatura topnienia: 157-168°C (po krystalizacji z acetonitrylu i eteru).‘H NmR (CDCt$) : δ 1,20 (s, 9H), 2,0-2,35 (m, 4H), 2,50-2,85 (m, 2H), 4,25-4,50 (m, 1H), 5,90 (s, 2H).

Enancjomery związku 14a otrzymano następująco.

Wychodząc z bromowodorku (+)-3-hydroksy-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 6c) wytworzono odpowiedni enancjomer 4-(N-tert-butyloksykarbonylo-Nmetyloamino)-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu w reakcji z dwuwęglanem di-tert-butylowym, postępując według przepisu podanego w przykładzie XII. W dalszej reakcji z jodkiem piwaloiloksymetylowym, jak w przykładzie XIII, otrzymano czysty izomer 4(N-tert-butyloksykarbonylo-N-metyloamino)-3-piwaloiloksymetyloksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizoksazolu. Jak opisano powyżej, w przykładzie XIV, ochronną grupę BOC odszczepia się przez działanie kwasem trójfluorooctowym. Czysty enancjomer A związku Ma krystalizowano z acetonu w formie półszczawianu. Temperatura topnienia: 211-213°C. Skręcalność optyczna: [α]ο = -5,4° (c = 1, metanol).

W analogiczny sposób, ze związku 6d otrzymano drugi izomer: półszczawian 4-metyloamino3-piwaloiloksymetyloksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu, enancjomer B. Temperatura topnienia: 210-213°C. Skręcalność optyczna: [α]ο = +5,6° (c = 1, metanol).

Dla potwierdzenia czystości enancjomerycznej, obydwa związki analizowano metodą *H NMR w obecności R(-)-1-(9-antrylo)-2,2,2-trójfluoroetanolu. Obserwowano rozszczepienie się obydwu singletów grupy tert-butylowej i grupy metylowej, na dwa singletowe sygnały dla racematu. Enancjomer A dawał singlety przy δ (ppm) 1,15 (s, 9H) i 2,15 (s, 3H). Enancjomer B dawał singlety przy δ (ppm) 1,20 (s, 9H) i 2,25 (s, 3H). W tych dwóch związkach nie wykryto zanieczyszczeń drugim izomerem. Czułość detekcji wynosiła 2%.

Przykład XV (sposób a). Chlorowodorek (R,S)-4-metyloamino-2fenyloaminokarbonylo-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-3-onu (związek 15a).

Do roztworu 1,0 g (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbonylo-N-metyloamino)-3-hydroksy4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 12a) w 10 ml dichlorometanu dodano 0,6 ml izocyjanianu fenylu, mieszaninę mieszano do następnego dnia w temperaturze pokojowej i następnie odparowano dichlorometan. (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbonylo-N-metyloamino)2-fenyloaminokarbonylo-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol-3-on krystalizowano z eteru dietylowego. Ilość 0,4 g wykrystalizowanego związku zawieszono w nasyconym roztworze chlorowodoru w eterze dietylowym. Po kilku minutach mieszania prawie cała ilość związku uległa rozpuszczeniu i zaczął się wytrącać chlorowodorek tytułowego związku. Po dwu godzinach mieszania odfiltrowano wytrącony tytułowy związek i dokładnie przemyto go eterem dietylowym. Wydajność; 0,3 g. Temperatura topnienia: 1ó8-170°C. *H NMR (DMSO-d^) δ 1,65-2,05 (m, 2H), 2,15-2,30 (m, 2H), 2,65 (s, 3H), 2,60-2,80 (m, 2H), 4,20 (szeroki s, 1H),

7,20 (t, 1H), 7,40 (t, 2H), 7,55 (d, 2H).

187 404

W analogiczny sposób wytworzono następujące związki:

Szczawian (R,S)-2-metylo-aminokarbcnylo-4-metyloamino-4.5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazol-3-onu (związek 15b).

Temperatura topnienia: 153°C (po krystalizacji z acetonu). *H NMR (DMSO-d^) δ 1,75-2,15 (m, 4H), 2,60-2,70 (m, 2H), 2,65 (s, 3H), 2,85 (d, 3H), 4,15 (szeroki s, 1H), 7,80 (q, 1H), 9,15 (szeroki s, 3H). MS m/z (%): 226 (MH+), 160 (9%), 138 (57%), 67 (100%), 65 (50%). Chlorowodorek (R,S)-2-benzylcaminckarbonylo-4-metyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazcl-3-cnu (związek 15c). Temperatura topnienia: 85-89°C (po krystalizacji z eteru dietylowego). *H NMR (DMSO-d^) δ 1,80-2,05 (m, 2H), 2,10-2,30 (m, 2H), 2,60-2,80 (m, 2H),

2.65 (s, 3H), 4,15 (szeroki s, 1H), 4,45 (d, 2H), 7,20-7,40 (m, 5H), 8,45 (t, 1H), 9,30-9,60 (szeroki d, 2H). MS m/z (%): 302 (MH+), 169 (8%), 138 (58%), 91 (97%), 65 (100%).

Przykład XVI. Sól sodowa (R,S)-4-{N-[bis(4-fluorofenylc)metylc-2-cksyetylc]-Nmetylcamino}-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzcizoksazclu (związek 16a; sposób c).

Do roztworu 1,1 g (R.S)-4-netyloanino-3-piwaloiloksymetylcksy-4,5,6,7-tetrahydro1,2-benzcizoksazolu (związek 14a) w 18 ml MIBK dodano 0,7 g węglanu potasowego i 1,8 g estru metanosulfoniancwegc bis (4-fluOTofenylo)metylo-2-oksyetanolu i mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia do następnego dnia. Odfiltrowano sole nieorganiczne i odparowano MIBK. Po oczyszczaniu metodą chromatografii kolumnowej otrzymano czysty (R,S)-4-{N[bis (4-flucrcfenylo)metylo-2-oksyetylo]-N-metyloamino}-3-piwalcilcksymetylcksy-4.5.6.7tetrahydrc-1,2-benzoizoksazcl z wydajnością 1,4 g. ^JH NMR (CDCl 3) : δ 1,20 (s, 9H), 1,601,80 (m, 3H), 1,95-2,05 (m, 1H), 2,25 (s, 3H), 2,55 (szeroki t, 2H), 2,60-2,80 (m, 2H), 3,50 (t, 2H),

3.65 (dt, 1H), 5,35 (s, 1H), 5,90 (dd, 2H), 7,00 (t, 4H), 7,30 (dd, 4H), 7,55 (d, 2H). Do 0,6 g chronicnej grupą piwalciloksymetylcwą pochodnej w 7 ml etanolu dodano 1,4 ml wody i 0,7 g proszku NaOH i mieszaninę mieszano do następnego dnia. Odparowano etanol pod zmniejszonym ciśnieniem i dodano 25 ml wody. Wytrącony krystaliczny produkt odfiltrowano i przemyto wodą. Po dobowym suszeniu w temperaturze 70-80°C pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymano 350 mg czystej soli sodowej tytułowego związku o temperaturze topnienia: 178-181°C. ‘H NMR (DMSO-d6) δ 1,30-1,90 (m, 2H), 2,15-2,35 (m, 4H), 2,60-2,85 (m, 2H), 3,25 (t, 1H), 3,40 (t, 2H). MS m/z (%): 415 (MH+, 4%), 203 (100%), 183 (63%), 138 (42%), 67 (30%).

W analogiczny sposób wytworzono poniższe związki: Sól sodowa (R,S)-4-{N-[bis(4chlcrofenylo)metylo-2-oksyetylo]-N-metyloamino}-3-hydroksy-4.5.6,7-tetrahydro-1,2-benzcizoksazolu (związek 16b), temperatura topnienia: 201-203°C (po krystalizacji z układu woda/etanol). ‘H NMR (DMSO-d6) δ 1,40-1,60 (m, 2H), 1,60-1,70 (m, 1H), 1,75-1,85 (m, 1H), 2,20-2,35 (m, 2H), 2,20 (s, 3H), 2,65-2,90 (m, 2H), 3,35 (t, 1H), 3,35-3,50 (m, 2H), 5,55 (s, 1H), 7,45 (s, 8H). MS m/z (%): 447 (MH+), 235 (78%), 165 (57%), 138 (100%), 67 (56%). Chlorowodorek (R,S)-4-[N-(difenylometylo-2-oksyetylo)-N-metyloamino]-3-h^ydr^oksy-4,5,6, 7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazclu (związek 16c). Temperatura topnienia: 108-113°C (produkt amorficzny, krystalizowany z eteru dietylowego). *H NMR (DMSO-d6) δ 1,70-2,10 (m, 2H), 2,10-2,30 (m, 2h), 2,60-2,75 (m, 2H), 2,80 (szeroki s, 3H), 3,40-3,60 (m, 2H), 3,80 (szeroki t, 2H), 4,55 (szeroki s, 1H), 5,55 (s, 1H), 7,20-7,45 (m, 10H). MS m/z (%): 379 (MH+, 4%), 167 (100%), 152 (74%), 138 (36%), 67 (32%).

W podobny sposób, przez działanie na (R,S)-4-{N-(4,4-bis [3-metylctien-2-ylc]-3butenylc)-N-metyloamino}-3-piwalciloksymetyloksy-4,5,6.7-tetrahydro-1,2-benzoizoksaz.ol NaOH w wodnym roztworze etanolu, następne zakwaszenie 4M roztworem HCl i ekstrakcję chlorkiem metylenu otrzymano chlorowodorek (R,S)-4-{N-(4,4-bis[3-metylctien-2-ylc]-3butenylc)-N-metyloammo}-3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydrc-1,2-benzoizoksazclu (związek 16d). Temperatura topnienia: 135-138°C (po krystalizacji z układu acetonitryl/eter). 'li NMR (DMSO-d^) δ 1,95 (s, 3H), 2,0 (s, 3H), 1,95-2,20 (m, 4H), 2,55-2,90 (m, 6H), 3,35 (s, 3H), 4,40-4,50 (m, 1H), 6,0 (t, 1H), 6,85 (d, 1H), 6,95 (d, 1H), 7,35 (d, 1H), 7,55 (d, 1H).

Przykład XVII. Bromowodorek (R,S)-3-etoksy-4-dinetyloaminc-4,5.6,7-tctrahydro-1,2-benzcizoksazolu (związek 17a).

Mieszaninę 526 mg bromowodorku (R^G-etoksy^-amino^^^,7-tetrahydrc-1.2benzcizcksazolu i 8 ml 1M wodorotlenku sodu poddano ekstrakcji chlorkiem metylenu (3 x 10 ml) Połączone ekstrakty wysuszono i odparowano. Do pozostałości dodano 3 ml kwasu

187 404 mrówkowego, 3 ml 30% formaldehydu i 3 g mrówczanu sodu, po czym mieszaninę mieszano przez 3 godziny w temperaturze 60°C i następnie 20 godzin w temperaturze 100°C. Po odparowaniu, do pozostałości dodano 20 ml wody i doprowadzono pH do wartości 10 za pomocą 2M roztworu wodorotlenku sodu. Mieszaninę poddano ekstrakcji chlorkiem metylenu (3 x 40 ml), połączone ekstrakty wysuszono i odparowano. Pozostałość rozpuszczono w 25 ml eteru i wkroplono nadmiar 33% kwasu bromowodorowego w lodowatym kwasie octowym w celu wytrącenia tytułowego związku. Wytrącony związek w ilości 422 mg rekrystalizowano z acetonitrylu i eteru otrzymując związek czysty analitycznie. Temperatura topnienia: 158-160°C. *H NMR (60 MHz, D20): δ 1,60 (t, 3H), 2,20 (m, 4H), 2,85 (m, 2H), 3,05 (s, 6H), 4,50 (q, 2H), 4,55 (m, 1H).

Przykład XVIII. Bromowodorek (R,S)-4-dimetyloamino-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 18a, sposób c).

Roztwór 250 mg bromowodorku (R,S)-3-etoksy-4-dimetyloamino-4,5,6,7-tetrahydro1,2-benzoizoksazolu (związek 17a) i 5 ml 33% kwasu bromowodorowego w lodowatym kwasie octowym mieszano w temperaturze 80°C przez 25 minut, następnie mieszaninę odparowano i do pozostałości dodano 5 ml 33% kwasu bromowodorowego w lodowatym kwasie octowym. Po 25 minutowym mieszaniu w temperaturze 80°C, mieszaninę odparowano i pozostałość rekrystalizowano z układu: acetonitryl-etanol-eter. Otrzymano 199 mg tytułowego związku o temperaturze topnienia: 183-186°C. Związek krystalizuje z 0,33 mola wody'. Ή nMr (60 MHz, D₂O): δ 2,35 (m, 4H), 3,00 (m, 2H), 3,25 (s, 6H), 4,70 (m, 1H).

Przykład XIX. Chlorowodorek (R,S)-3-benzyloksy-4-metyloamino-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 19a).

Mieszaninę 1,20 g (R,S)-3-hydroksy-4-(N-metyIo-N-tert-butyloksykarbonyIoamino)-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 12a) i 1,23 g węglanu potasu w 25 ml DMF mieszano w temperaturze 40°C przez 45 minut, dodano 1,59 ml bromku benzylu i kontynuowano mieszanie w temperaturze 40°C przez 20 godzin. Po tym czasie mieszaninę reakcyjną odparowano, do pozostałości dodano 25 ml wody i prowadzono ekstrakcję chlorkiem metylenu (3 x 50 ml). Po wysuszeniu ekstraktów i odparowaniu rozpuszczalnika otrzymano olej. Przeprowadzono szybką flash chromatografię na żelu krzemionkowym, stosując do eluowania toluen z dodatkiem octanu etylu (0-75%). Eluowano (R,S)-3-benzyloksy-4-(N-metylo-N-tert-butyloksykarbonyloamino)4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol w ilości 620 mg w postaci oleju. Mieszaninę tego związku (620 mg) z 15 ml 1M kwasu chlorowodorowego i 20 ml etanolu mieszano w temperaturze 45°C przez 80 minut. Po odparowaniu i rekrystalizacji pozostałości z układu acetonitryl/eter otrzymano 460 mg tytułowego związku o temperaturze topnienia 156-159°C.

Analogicznie zsyntetyzowano związek:

Chlorowodorek (R,S)-3-benzyloksy-4-amino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 19b), temperatura topnienia: 168-170°C.

Przykład XX. Chlorowodorek (R, S)-3-hydroksy-4-[N-(4,4-difenylo-3-butenylo)metyloamino]-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 20a, sposób c).

Mieszaninę 442 mg związku 19a, 622 mg węglanu potasu, 50 mg jodku sodu i 646 mg bromku 4,4-difenylo-3-butenylowego w 8 ml DMF mieszano w temperaturze 120°C przez 24 godziny. Następnie dodano roztwór 500 mg bromku 4,4-difenylo-3-butenylowego w 3 ml DMF i kontynuowano mieszanie w temperaturze 120°C w czasie 24 godzin. Po tym czasie mieszaninę reakcyjną odparowano, do pozostałości dodano 20 ml wody i prowadzono ekstrakcję eterem (3 x 25 ml). Ekstrakty wysuszono i odparowano otrzymując olej. Po szybkiej flash chromatografii na żelu krzemionkowym, z użyciem jako eluentu mieszaniny toluenu i octanu etylu (0-100%) otrzymano 590 mg (R,S)-3-benzyloksy-4-[N-(4,4-difenylo-3-butenylo)-metyloamino]-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu w postaci oleju o barwie jasno żółtej. Roztwór 590 mg tego związku w 16 ml etanolu z dodatkiem 8 ml stężonego kwasu solnego utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 3 dni. Po odparowaniu i rekrystalizacji pozostałości z układu: aceton-etanol-eter otrzymano 212 mg tytułowego związku. Temperatura topnienia: 119-120°C. ’H NMR (D2O i DMSO-d^) : δ 1,60-1,98 (m, 4H), 2,35-2,6 (m, 2H), 2,58 (s, 3H), 3,10 (m, 2H),4,18 (m, 1H), 5,91 (t, 1H), 7,0-7,4 (m, 10H). Widmo *H NMR wykazało obecność 0,75 równoważnika etanolu.

Analogicznie zsyntetyzowano związki:

187 404

Wodzian chlorowodorku (R,S)-3-hydroksy-4-[N-(4,4-difenylo-3-butenylo)amino]-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzolzoksazolu (związek 20b). Temperatura topnienia: 140-143°C (po krystalizacji z acetonitrylu). *H NMR (D2O i DMSO-d6) : δ 1,80-2,20 (m, 4H), 2,40-2,60 (m, 4H), 3,10-3,30 (m, 2H), 4,15-4,30 (m, 1H), 6,10 (t, 1H), 7,10-7,45 (m, 10H).

Chlorowodorek (R,S)-3-hydroksy-4-{N-[4,4-bis(3-metylotien-2-ylo)-3-butenylo]amino}-4,5,6,7tetraiydro-1,2-benzoizoksaz,olu (związek 20c), temperatura topnienia: 188-191 °C (po krystalizacji z etanolu i acetonitrylu). *H NMR (D2O i DMSO-d^) : δ 1,85-2,15 (m, 4H), 2,05 (s, 3H), 2,08 (s, 3H), 2,45-2,90 (m, 4H), 3,15-3,30 (m, 2H), 4,20-4,35 (m, 1H), 6,10 (t, 1H), 6,90 (m, 1H), 7,0 (m, 1H), 7,25 (t, 1H), 7,40 (t, 1H).

Przykład XXI. 2-Benzyloamino-3,4,5,6-tetrahydrobenzamid (związek 21 a). Mieszaninę 10,0 g cykloheksanono-2-karboksamidu opisanego w opisie patentowym

Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4,169,952 (Du Pont de Nemours) z 1979 r, 8,4 g benzyloaminy, 35 ml toluenu i 2 g sita molekularnego (Union Carbide 3A) utrzymywano w stanie wrzenia przez 2 godziny pod chłodnicą Deana-Starka. Następnie mieszaninę reakcyjną przefiltrowano i przesączono odparowano. Pozostałość krystalizowano w benzyny lekkiej. Otrzymano 16 g tytułowego związku o temperaturze topnienia: 73-74°C.

Przykład XXII 3-Hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazol (związek 22a).

Do roztworu 15 g 2-benzyloamino-3,4,5,6-tetra-hydrobenzamidu (związek 21a) w 100 ml lodowatego kwasu octowego dodawano nadmiar siarkowodoru w temperaturze 80°Cw czasie 4 godzin. Mieszaninę reakcyjną odparowano i do pozostałości dodano eteru w celu wywołania krystalizacji. Kryształy rozpuszczono w 30 ml octanu etylu i w temperaturze pokojowej wkroplono roztwór 8,3 ml bromu w 30 ml octanu etylu. Mieszaninę mieszano w czasie 20 godzin w temperaturze pokojowej i odparowano. Po chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, z użyciem układu octan etylu/etanol (1:1) z dodatkiem 1% lodowatego kwasu octowego, otrzymano 3,3 g tytułowego związku. Temperatura topnienia: 157-158°C.

Przykład XXIII 3-Chloro-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazol (związek 23a). Mieszaninę 4,74 g 3-hydroksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazolu (związek 22a),

12,7 g chlorowodorku pirydyniowego, 2,1 g kwasu fosforowego i 25 ml tlenochlorku fosforu mieszano w temperaturze 90°C przez 5 godzin. Mieszaninę reakcyjną odparowano i do pozostałości dodano 130 ml octanu etylu. Dodano 130 ml nasyconego roztworu wodorowęglanu sodu i po 10 minutach mieszania rozdzielono fazy. Fazę wodną ekstrahowano octanem etylu (2 x 150 ml) i połączone fazy organiczne wysuszono i odparowano otrzymując olej.

Po oczyszczeniu metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym w układzie: toluen-octan etylu (1:1) wytworzono tytułowy związek w postaci oleju o barwie żółtej (2,8 g).

Przykład XXIV 3-Chloro-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiia:oll4-on (związek 24a).

Do roztworu 2,7 g 3-chloro-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazolu (związek 23a) i 1,8 ml stężonego kwasu siarkowego w 80 ml lodowatego kwasu octowego wkroplono w czasie godziny roztwór 4,4 g dichromianu sodu w 30 ml lodowatego kwasu octowego. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez następne 2 godziny i zobojętniono nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu. Po ekstrakcji eterem (3 x 150 ml), wysuszeniu i odparowaniu otrzymano olej. W procesie chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym w układzie: toluen-octan etylu (1:1) jako pierwszy eluował 3-chloro-4,5,6,7-tetrahydro-1,2benzoizotiazol-7-on (680 mg). Następne frakcje zawierały tytułowy związek (780 mg). Temperatura topnienia: 84-85°C.

Przykład XXV. 3-Metoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazol-4-on (związek 25a). Mieszaninę 600 mg 3-chloro-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazol-4-onu (związek 24a) i roztworu 506 mg sodu w 22 ml metanolu mieszano w temperaturze 90°C przez godzinę, następnie odparowano mieszaninę reakcyjną i do pozostałości dodano 20 ml wody. Po ekstrakcji chlorkiem metylenu (3 x 30 ml), wysuszeniu i odparowaniu otrzymano olej. Olej ten poddano chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym w układzie: toluen-octan etylu (4:1). Otrzymano 251 mg tytułowego związku o temperaturze topnienia: 45-46°C.

Przykład XXVI (sposób c). Bromowodorek (R,S)-4-amino-3-hydroksy-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizotiazolu (związek 26a).

187 404

Do roztworu 185 mg 3tmttoksy-4,5,6,7ltetrahydro-l, --benzoizotiazoM-onu (związek 25a) i 780 mg octanu amonowego w 7 ml metanolu dodano porcjami 44 mg borowodorku sodu. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 48 godzin i zakwaszono stężonym kwasem solnym. Mieszaninę odparowano i do pozostałości dodano 3 ml wody. Wodny roztwór przemyto eterem (3x15 ml) i dodawano stały wodorotlenek potasu aż do uzyskania wartości pH > 10. Po ekstrakcji eterem (3x15 ml), wysuszeniu i odparowaniu otrzymano olej. Olej ten rozpuszczono w etanolu i dodano nadmiar kwasu chlorowodorowego w octanie etylu. Wytrącił się osad (68 mg) chlorowodorku (R,S)-3tmetoksyt4taminOl4,δ,6,7ltttrahyrro1,2-btnzoizotiazoIu. Do 60 mg tego chlorowodorku dodano 3 ml roztworu 33% kwasu bromowodorowego w lodowatym kwasie octowym i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 48 godzin. Po odparowaniu i rekrystalizacjach pozostałości (w układzie: metanoleter) otrzymano 28 mg tytułowego związku. Temperatura topnienia: 160-165°C. 1l NMR (D2O) δ 1,78-2,04 (m, 3H), 2,05-2,28 (m, 1H), 2,72-2,87 (m, 2H), 4,23-4,39 (m, 1H).

Przykład XXVII. Bromowodorek (R,S)l3lhydroksy-4-metyloaminot4,δ,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizotiazolu (związek 27a).

(R,S)l3-Metoksy-4tmetyloammOl4,δ,6,7ltetrahydro-1,2-benzoizotiazol zsyntetyzowano w sposób opisany dla związku 7a w przykładzie VII, stosując 200 mg związku 25a w 5 ml metanolu, 217 pl 33% roztworu metyloaminy w etanolu, proszek sita molekularnego o wielkości porów 3 A i 234 mg cyjanoborowodorku sodu. Powstały olej rozpuszczono w eterze i dodano nadmiar kwasu chlorowodorowego w octanie etylu w celu wytrącenia chlorowodorku (R,S)t3-metoksyt4lmetyloamino-4,5,6,7ltetrahydro-l,2lbenzoizotiazolu. Otrzymano 172 mg produktu o temperaturze topnienia 146-148°C. Do 100 mg tego produktu dodano 6 ml 33% roztworu kwasu bromowodorowego w lodowatym kwasie octowym i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej w czasie 48 godzin. Po odparowaniu i rekrystalizacji tej pozostałości z układu metanol-eter otrzymano 53 mg tytułowego związku o temperaturze topnienia 192°C (z rozkładem). ’H NMR (200 MHz, D2O) δ 182-2,24 (m, 4H), 2,72 (s, 3H), 2,68-2,92 (m, 2H), 4,16-4,30 (1H).

Przykład XXVIII (sposób e). (R,S)-3-Hyrroksy-Ntmetylo-^i-(4ttenyloksykarbonyIo)amlnot4,δ,6,7-tetrahydro-12tbenzoizoksazol (związek 28a).

Do roztworu 1,0 g bromowodorku (R,S)-3thyrroksy-NtmetyIoamino-4,5,6,7-tetrahydro1,2 tbenzoizoksazolu i 1,8 ml trietyloaminy w 10 ml suchego dimetyloformamidu, utrzymywanego w temperaturze 0°C wkroplono 0,7 g chloromrówczanu fenylu w 10 ml THF. Po dobowym mieszaniu w temperaturze pokojowej dodano 200 ml wody i 100 ml octanu etylu, doprowadzono pH do wartości 1 -2 przez dodanie kwasu chlorowodorowego, fazę organiczną oddzielono i przerobiono jak wyżej. Tytułowy związek krystalizował przez mieszanie z eterem dietylowym. Wydajność: 1,0 g, temperatura topnienia 147-149°C. *H NMR (CDC1) : δ 170-1,95 (m, 2H), 2,05-2,20 (m, 2H), 2,6-2,7 (m, 2H), 2,85 (s, 1H), 2,95 (s, 2H), 5,35 (szeroki s, 1H), 7,10-7.40 (m, 5H), 8,05 (szeroki s, 1H). MS m/z (%): 289 (MH+, 10%), 138 (100%), 95 (24%), 67 (77%).

Przykład XXIX. Jodek 4,4-riftnylo-l-butylowy (związek 29a).

Do zawiesiny 15 g wiórków magnezowych w 75 ml suchego THF dodano trochę (0,5 g) bromobenzenu. Po rozpoczęciu się reakcji egzotermicznej mieszaninę doprowadzono do stanu wrzenia i w czasie 30 minut wkraplano roztwór 90 g bromobenzenu w 200 ml suchego THF. Mieszaninę ogrzewano dodatkowe 1,5 godziny, następnie schłodzono ją do temperatury pokojowej i odfiltrowano nadmiar magnezu w atmosferze gazu obojętnego. W temperaturze 15-25°C wkroplono roztwór 40 g estru metylowego kwasu 4-chloromasłowego w 160 ml suchego THF, dalej mieszano przez 30 minut i mieszaninę wylano do wodnego roztworu NH4CI z lodem. Dodano 500 ml eteru dietylowego i fazę organiczną przerobiono w standardowy sposób. Otrzymano 65 g surowego 4-chloro-1l-dlfenylobutan-1toIu. Ten surowy alkohol (30 g) rozpuszczono w mieszaninie 60 ml lodowatego kwasu octowego i 60 ml 57% wodnego roztworu kwasu jodowego, dodano 5 g czerwonego fosforu i mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia przez 6 godzin. Po powolnym schłodzeniu do temperatury pokojowej mieszaninę wylano do wody i eteru Metylowego. Fazę organiczną przerobiono standardowo. Otrzymano 39 g tytułowego związku 29a w postaci oleju, który stosowano bez dalszego oczyszczania.

187 404

Przykład XXX. Chlorowodorek 4,4ldifenyla-1-butylaaminy (związek 30a).

Do roztworu 20 g jodku 4,4ldifenylo-1lbutylowego (związek 29a) w 150 ml suchego DMF dodano 10 g azydku sodu. Mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 1,5 godziny, następnie schłodzono ją do temperatury pokojowej i wylano do eteru dietylowego i wody. Fazę organiczną przerobiono standardowo uzyskując 14 g azydku 4,4ldifenylo-1-butylowego. Ten surowy azydek (10 g) rozpuszczono w 150 ml etanolu, 10 ml wody i 10 ml lodowatego kwasu octowego, dodano 2 % pallad na węglu aktywnym i mieszaninę uwodorniano w aparacie Parra pod ciśnieniem 3 atmosfer w czasie 1,5 godziny. Katalizator odfiltrowano a rozpuszczalniki odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały lepki olej rozpuszczono w wodzie i dichlorometanie i dodano wodnego roztworu NaOH w ilości potrzebnej do ustawienia pH na wartość >11. Oddzielono fazę organiczną i przerobiono ją w zwykły sposób. Chlorowodorek związku wytworzono przez dodanie HCl do roztworu związku w formie wolnej aminy w eterze dietylowym. Wydajność: 3,4 g. Temperatura topnienia: 172-175°C.

W podobny sposób wytworzono niżej podane związki, z tym, że otrzymanych amin nie przeprowadzano w chlorowodorki.

4.4- Di-(2-tolilo)-1-butyloamina (związek 30b). Związek ten syntetyzowano poprzez jodek 4,4ldi-(2-tolilo)-1lbutylowy (związek 33a) i izolowano w postaci oleju. Ή NMR (CDCla): δ 1,20 (s szeroki, 2H), 1,-42-1,58 (m, 2H), 1,87-2,03 (m, 2H), 2,27 (s, 6H), 2,70 (t, 2H), 4,23 (t, 1H), 7,057,16 (m, 8H).

4.4- Di-(2-tolilo)-3-butenyloamina (związek 30c). Związek ten syntetyzowano poprzez jodek

4.4- dil(2-tolilo)l3lbutenylowy (związek e6 a) i )zoiowano no po stact oleju. ’Η NMR (R DCI3) : δ 1,20 (s szeroki, 2H), 2,11 (s, 3H), 2,18 (q, 2H), 2,26 (s, 3H), 2,77 (t, 2H), 5,75 (t, 1H), 7,027,18 (m, 8H).

Przykład XXXI. Pół(zcoawian (R,S)-3-benzaila6symetyloksy-4lmetyloamina-4,5,6,7l tetrahydro-1,2 -benzoizak(azolu (związek 31a).

Mieszaninę 22 g chlorku benzoilu, 6 g paraformaldehydu i kilku kryształów ZnCl2 utrzymywano w temperaturze 100-108^oC przez 2,5 godziny. Surowy chlorek benzoiloksymetylowy izolowano przez eluowanie mieszaniny reakcyjnej przez żel krzemionkowy mieszaniną heptanu i dichlorometanu (1:1). Otrzymano 12 g surowego chlorku, który w całości rozpuszczono w 100 ml acetonu i dodano jodku sodowego. Po 7 godzinnym utrzymywaniu w stanie wrzenia odparowano aceton pod zmniejszonym ciśnieniem a surowy jodek benoailok(ymelylony izoMwano przez ekstrakcję eterem dietylowym z wody zawierającej tiosiarczan sodowy, postępując w zwykły sposób. Czysty jodek izolowano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemiankonym, prowadząc eluowanie układem: heptan/dichlorometan (1:1). Wydajność: 5 g. Do roztworu 1,5 g (R,S)-4-(Nltert-butyloksykarbonylOlN-metylaamino)l3-hydroksyl4,5,6,7l tetrahydral1,2-benzoizak(azolu (związek 12a) w 30 ml acetonu utrzymywanego w atmosferze gazu obojętnego dodano 0,8 g tert-butaksylanu potasowego, mieszaninę oziębiono do 10°C i dodano 2,5 g jodku benoailaksymetylowega. Mieszaninę mieszano przez dobę w temperaturze pokojowej w ciemności, następnie odparowano aceton pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostały surowy produkt oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, prowadząc eluowanie układem: heptan/octan etylu (7:3). Otrzymano 1,3 g produktu w postaci oleju. Ochronną grupę tert-BOC usunięto w sposób podany powyżej, przez działanie kwasem trójfluaraoctanym w dichlorometanie. Po odparowaniu rozpuszczalników rozpuszczono surowy produkt w oziębionej lodem wodzie, ustawiono pH na wartość 9-10 przez dodanie rozcieńczonego, wodnego roztworu węglanu potasu. Po ekstrakcji eterem dietylowym i obróbce fazy organic-znej w zwykły sposób otrzymano 1 g surowego tytułowego związku. Półszczawian (związek 31 a) krystalizowano z acetonu. Wydajność 900 mg. Temperatura topnienia: 158-159⁰C. Ή NMR (DMSO-d6) : δ 1,60-2,05 (m, 4H), 2,45 (s, 3H), 2,58l2,50 (m, 2H), 3,85 (t, 1H), 6.15 (s, 1H), 7,60 (t, 2H), 7,68-7,75 (m, 1H), 8,00 (dd, 2H). MS m/z (%) : 303 (MH+), 198 (17%), 105 (100%).

W analogiczny sposób wytworzono poniższe 3-podstawione pochodne.

Pól(zcoanian (R,S)l4-netylaamino-)-(2,4,6ltrójmetylobenoaliloksymetylaksy)l4,8,6,7ltetrahydro-1 ,-lbenzaizak(azolu (związek 31b), Temperatura topnienia: 217°C (po krystalizacji z acetonu). 'H NMR (DMSO-d6): δ 1,63-2,38 (m, 4H), 2,20 (s, 6H), 2,25 (s, 3H), 2,45 (s, 3H),

187 404

2,55-2,80 (m, 2H), 3,90 (t, 1H), 6,10 (s, 1H), 6,95 (s, 2H). MS m/o (%): 345 (MH+), 240 (100%), 147 (94%).

Półszczawian (R,S)-4-mrtyioaminz-3-(2,6edifluorz0enno1lo-ksymrtyioksy)-4,5,6,7etetrahye dro-1,2e0rnzó1oóksaoolu (związek 31c), Temperatura topnienia: 196-197°C (po krystaiizacji z acetonu). *H NMR (DMSO-dć) : δ 1,60-2,05 (m, 4H), 2,45 (s, 3H), 2,55-2,80 (m, 2H), 3,85 (t, 1H), 6,15 (s, 2H), 7,30 (t, 2H), 7,70-7,85 (m, 1H). MS m/o (%): 339 (MH+), 234 (17%), 141 (100%).

Półszczawian (R,S)-4-metdloaminz-3e(2-mrtdio0rnnoiioksdmrtdioksd)-4,5,6,7etetrahddrz1,2-0enoz1zóksaoolu (związek 31d), Temperatura topnienia: 195-196°ϋ. ¹H NMR (OMSO-de): δ 1,60-2,05 (m, 4H), 2,40 (s, 3H), 2,50 (s, 3H), 2,55-2,80 (m, 2H), 3,85 (t, 1H), 6,10 (s, 1H), 7,35-7,45 (m, 2H), 7,55 (t, 1H), 7,90 (d, 1H). MS m/z (%) : 317 (MH+, 2%), 212 (19%), 119 (100%), 91 (74%).

Przykład XXXII. (R,S)-4-{ N-[3- (Frnot1azyn-10-yló) propan-1edlo] amino}^etoksde4, 5, 6, 7etrtrahydro-1, 2-0rnzzizoksazzl (związek 32a).

Roztwór 654 mg 3ertoksy-4,5,6,7-trtrahydro-1,2-0ennoizoksazzl-4-znu (związek 2a) i 1,02 g 3- ( fenotiaoyn-10-yló) -1-propdizaminy (wytworzonej w sposób podany w pubiikacji ogłoszenia patentowego europejskiego, EP-Ae0e200e450) w 130 mi toiuenu utrzymywano w stanie wrzenia (w temperaturze 105°C) w czasie 6 godzin, do wrzącego roztworu dodano 10 mg monowodzianu kwasu p-tzlurnosulfonzwegz i utrzymywano w stanie wrzenia przez następne 16 godzin. Roztwór schłodoznz do temperatury 5°C i dodano go do roztworu 635 mg NaCNBFU w 50 mi metanoiu w temperaturze 10°C. Uzyskaną mieszaninę mieszano przez 20 minut i dodano następną porcję 500 mg NaCNBH.4 Mieszaninę reakcyjną mieszano przez następne 10 minut w temperaturze 10°C po czym wyiano ją do wody i rozdz1rionz fazy. Fazę wodną poddano ekstrakcji octanem etyiu (3 x 250 mi), połączone fazy organiczne przemyto nasyconym wodnym roztworem NaCi, wysuszono nad Na2SO4 i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczano metodą chromatografii koiumnowej prowadząc eiuowanie układem: n-heptan/octan etyiu (1:1). Otrzymano 640 mg tytułowego zwiąZku w postaci oieju. *H NMR (CDCi₃) : δ 1,33 (t, 3H), 1,50-2,00 (m, 7H), 2,40-2,60 (m, 2H), 2,70-2,84 (m, 2H), 3,65 (t, 1H), 3,97 (t, 2H), 4,26 (q, 2H), 6,85-6,95 (m, 4H), 7,08-7,18 (m, 4H).

Przykład XXXIII. 2,2-D1-(2-tzi1lo)etrtrahydrzfuran (związek 33a).

Do zawiesiny 33 g wiórków magnezowych w 150 mi suchego THF dodano 4 mi 2-0rzmotoiuenu. Mieszaninę ogrzano do wrzenia rozpoczynając reakcję egzotermiczną. Odstawiono płaszcz grzejny i w czasie godziny, w temperaturze wrzenia, wkropiono roztwór 137 mi 20romztoiuenu w 500 mi suchego THF (reakcja egzotermiczna). Mieszaninę utrzymywano w stanie wrzenia przez dodatkowe 1,5 godziny, następnie schłodoono ją do temperatury pokojowej i odfiitrowano nadmiar magnezu w atmosferze gazu obojętnego. W temperaturze 20°C wkropizno roztwór 56,4 g estru metyiowego kwasu 4-chloromasłzwego w 200 mi suchego THF, daiej mieszano w temperaturze pokojowej przez godzinę i mieszaninę wyiano do —0nego roztworu NH4Ci o iodem. Fazę organiczną przerobiono w standardowy sposób. Po odparowaniu rozpuszczainika organicznego pozostałość zawieszono w mieszaninie n-heptan/octan etyiu (4:1). Po odfiitrowaniu otrzymanych kryształów otrzymano 32,5 g 2,2-di-(2etzl1io)-trtrahddrofuranu (związek 33a). *H NMR (CDCi₃) : δ 1,96 (s, 6H), 1,96-2,10 (m, 2H), 2,57 (t, 2H), 4,02 (t, 2H), 7,00-7,07 (m, 2H), 7,07-7,23 (m, 4H), 7,57-7,65 (m, 2H).

Pr z y k ł a d XXXIV. Jodek 4,4e0ie(2etolil<-)-1-0utdlowy (związek 34a).

Iiość 28g surowego 2,2-di-(2-toiilz)-trtra^^y0rofilra:nu (związek 33a) rozpuszczono w 250 mi kwasu octowego, dodano 3 g 5% paiiadu na węgiu aktywnym i mieszaninę uwodorniano w aparacie Parra pod ciśnieniem 3 atmosfer, w temperaturze 55°C w czasie 5 godzin. Kataiizator odfiitrowano a rozpusocoainik odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostały oiej poddano chromatografii koiumnowej prowadząc riuowanir układem: n-heptan/octan etyiu (15:1). Otrzymano 17 g 4,4-di-(2-toi1lz)-1-0utanziu. Roztwór 19 g tego związku w 400 mi kwasu octowego utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 3 godoin. Schłodzony roztwór odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem otrzymując 17 g octanu 4,4-d1e(2-tolilo)-1e0utyizwegó w postaci oieju. Roztwór 9,2 g octanu 4,4-die(2etzlilz)-1e0utdiowegz w 150 mi 57% wodnego roztworu kwasu jodowego utrzymywano w stanie wrzenia przez 3 godziny, następnie schło187 404 dzono i wylano do mieszaniny wody z lodem i fazę wodną ekstrahowano eterem dietylowym. Połączone fazy organiczne przemyto wodą i nasyconym wodnym roztworem NaCl, wysuszono nad Na2SO4 i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymano 11,7 g tytułowego związku 34a w postaci oleju, który stosowano bez dalszego oczyszczania. *H NMR (CDCb): δ 1,80-2,10 (m, 4H), 2,28 (s, 6H), 3,17 (t, 2H), 4,26 (t, 1H), 7,12 (s, δH).

Przykład XXXV. (R, S) -4- {N- [4, 4-Di((2ttoillo) butan-1-ylo]amino}-3-etoksv4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 35a).

Tytułowy związek wytworzono w sposób opisany w czasopiśmie Synlett, 1995, 10791080, stosując 1,7 g 4,4-di-(2itolilo)-1-butyloaminy (związek 30b), 1,0 g 3ietoksy-4,5,6,7i tetraydro-1,2-benzoizoksazol-4-onu (związek 2a), 4,3 ml izopropylanu tytanu, 0,6 g NaCNBI h i 20 ml etanolu. Otrzymano 1,0 g tytułowego związku w postaci oleju. *H NmR (CDCh) : δ 1,32 (t, 3H), 1,.40-1,85 (m, 7H), 1,85-2,05 (m, 3H), 2,27 (s, 6H), 2,45-2,75 (m, 4H), 3,68 (t, 1H), 4,27 (q, 2H), 7,05-7,15 (m, δ H).

(R,S)-4-{N-[l,1-Dii(2-tolilo)but-1-en-4iylo]ammo}-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzOi izoksazol (związek 35b).

Tytułowy związek wytworzono w sposób opisany w czasopiśmie Synlett, 1995, 10791080, stosując 3,3 g 4,4-01-(2-101 i lo)-1-butenyloammy (związek 30c), 2,0 g 3ietoksyi4,5,6,7tetnaaydro-1,2-benzoizoksazol-4-onu (związek 2a), 8,2 ml izopropylami tytanu , 1,4 g NaCNBH3 i 40 ml etanolu. Otrzymano 1,9 g tytułowego związku wyizolowanego w postaci oleju. 'H NMR (CDCl3) : δ 1,33 (t, 3H), 1,40-2,05 (m, 5H), 2,10 (s, 3H), 2,17-2,30 (m, 5H), 2,40-2,70 (m, 2H), 2,76 (t, 2H), 3,67 (t, 1H), 4,27 (q, 2H), 5,80 (t, 1H), 7,03-7,17 (m, 8H).

Przykład XXXVI. Jodek 4,4-di-(2-tolilo)-3-butenylowy(związek 36a).

Roztwór 40 g 2,2idi-(2-toliloitteΐrahydrl)('uranu (związek 33a) w 250 ml 57% wodnego roztworu kwasu jodowego utrzymywano w stanie wrzenia przez 30 minut i schłodzony roztwór poddano ekstrakcji eterem dietylowym. Połączone fazy organiczne przemyto wodą i nasyconym wodnym roztworem NaCl, wysuszono nad Na2SO4 i odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość poddano chromatografii kolumnowej prowadząc eluowanie układem n-heptan/octan etylu (15:1).

Otrzymano 44 g tytułowego związku 36a w postaci oleju. *H NMR (CDCl3) : δ 2,10 (s, 3H), 2,30 (s, 3H), 2,65 (q, 2H), 3,19 (t, 2H), 5,73 (t, 1H), 7,05-7,22 (m, δH).

Przykład XXXVII. (R,S)i3-Benzenosulfonyloksy-4-N'i-tert-butyloksykarbonylo-Nmetyloamino)-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 37a).

Roztwór 9 g (R,S)-4-(N-tert-butyloksykarbonylo-N-metyioamino)-3ihydroksy-4,5,6,7i tetrahydro-1,2ibenzoizoksazolu (związek 12a), 7,5 ml trójetyloaminy i 350 ml suchego THF oziębiono do temperatury 0°C i w tej temperaturze wkroplono 5,2 ml chlorku benzenosulfonylu w 100 ml suchego THF. Powstałą mieszaninę reakcyjną mieszano przez 3 godziny w temperaturze 0°C i przez 60 godzin w temperaturze 22°C. Utworzony osad odfiltrowano i odparowano rozpuszczalnik organiczny pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość poddano chromatografii kolumnowej prowadząc eluowanie układem n-heptan/octan etylu (1:1). Otrzymano 5,5 g tytułowego związku 37a w postaci oleju. *H NMR (CDCh): δ 1,40-1,94 (m, 11H), 1,94-2,14 (m, 2H), 2,60-2,72 (m, 5H), 4,95-5,36 (m, 1H), 7,58 (t, 2H), 7,70 (t, 1H), 8,02 (d, 2H).

Przykład XXXVIII. Chlorowodorek (R,S)-3ibenzenosulfonsiokss'-4-metyloaminOi 4.5.6,7itetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 38a).

Do roztworu 5,4 g (R,S)---benzenosulfonyloksy-4-N-ttert-butyloksykarbonylo-N-metyi loamino)-4,5,6,7-tetrahydro-1,2ibenzoizoksazolu (związek 37a) w 100 ml suchego eteru dietylowego dodano nasycony roztwór HCl (g) w 50 ml suchego eteru dietylowego i otrzymaną mieszaninę mieszano przez 48 godzin w temperaturze pokojowej. Następnie mieszaninę reakcyjną odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem i pozostałość zawieszono w 100 ml suchego eteru dietylowego. Powstałe kryształy odfiltrowano i wysuszono uzyskując 4,0 g tytułowego związku 38a. Temperatura topnienia: 162-163°C (z rozkładem). 'H NMR (CDCI3) : δ 1,75-2,15 (m, 2H), 2,46-3,04 (m, 7H), 4,25 (dd, 1H), 7,60 (t, 2H), 7,76 (t, 1H), 8,03 (d, 2H).

Przykład XXXIX. (R, S)-3iBenzenosulfonyltlksy-4i[N-metsitt-N-(2-prltpynylo)i amino]-4,5,6,7-tetrahydro-1,2ibenzoizoksazol (związek 39a).

187 404

Zawiesinę 3,5 g chlorowodorku (R,S)-3-benzenosulfonyloksy-4-metyloamino-4,5,6,7tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 38a) i 4,2 g K2CO3 w 200 ml ketonu metylowoizobutylowego utrzymywano w temperaturze 50°C przez godzinę po czym w 50°C wkroplono 1,8 ml 3-bromo-1-propynu w 50 ml ketonu metylowo-izobutylowego. Otrzymaną, mieszaninę reakcyjną mieszano przez następne 2 godziny w temperaturze 50°C i następnie przez 72 godziny w temperaturze 117°C (w temperaturze wrzenia). Schłodzoną mieszaninę przefiltrowano i odparowano rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość poddano chromatografii kolumnowej prowadząc eluowanie układem n-heptan/octan etylu/trójetyloamina (14:5:1). Otrzymano 0,92 g tytułowego związku 39a. Temperatura topnienia: 85-87°C. *H NMR (CDCI3) : δ 1,54-2,15 (m, 4H), 2,25 (t, 1H), 2,33 (s, 3H), 2,52-2,77 (m, 2H), 3,40 (t, 2H), 3,79 (t, 1H), 7,57 (t, 2H), 7,71 (t, 1H), 8,05 (dd, 2H).

Przykład XL. (R,S)-4-(N-tert-Butyloksykarbonylo-N-metyloamino)-3-etoksymetyloksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazol (związek 40a).

Do roztworu 3,5 g (R,S)-4-(N^,-tert-butyloksykarbonylo-N-metyloamino)-3-hydroksy4,5,6,7-tetrahydro-1, 2-benzoizoksazolu (związek 12a) w 200 ml acetonu dodano 2,2 g K2CO3 i powstałą zawiesinę ogrzano do wrzenia. Następnie, w temperaturze 65°C wkroplono 1,5 g chlorku etoksymetylowego w 100 ml acetonu i mieszaninę reakcyjną utrzymywano w stanie wrzenia w czasie 2 godzin. Schłodzoną zawiesinę przefiltrowano i odparowano rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość poddano chromatografii kolumnowej prowadząc eluowanie układem: n-heptan/octan etylu/metanol (10:10:1) otrzymując 0,5 g tytułowego związku 40a w postaci oleju. Ή NMR (CDO3) : δ 1,24 (t, 3H), 1,48 (s, 9H), 1,50-2,10 (m, 4H), 2,50-2,70 (m, 5H), 3,75 (q, 2H), 4,90-5,13 (szeroki s, 1H), 5,20-5,44 (m, 2H).

Przykład XLI. Bromowodorek (R,S)-3-hydroksy-4-benzyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 41a).

Do roztworu (R,S)-4-amino-3-etoksy-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu (związek 3a) 0,53 g bromowodorku) w 10 ml etanolu dodano 0,31 ml benzaldehydu, mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 20 minut po czym schłodzono w łaźni z lodem. Dodano 0,15 g borowodorku sodu i mieszaninę mieszano w temperaturze 0°C następnie w temperaturze pokojowej przez 20 godzin. Po odparowaniu dodano 10 ml wody i mieszaninę zakwaszono 4m kwasem solnym. Wodny roztwór przemyto eterem (2x10 ml) i zalkali-zowano przez dodanie 4M roztworu NaOH. Po ekstrakcji chlorkiem metylenowym (3x15 ml), wysuszeniu i odparowaniu otrzymano 0,31 g (R,S)-3-etoksy-benzyloamino-4,5,6,7-tetrahydro-1,2-benzoizoksazolu. Chlorowodorek wytworzono przez dodanie roztworu HCl w octanie etylu i wytrącenie chlorowodorku przez dodanie eteru. Temperatura topnienia: 192-194°C.

W wyniku działania na ten związek bromowodorem w sposób opisany w przykładzie VIlla otrzymano związek 41a. Temperatura topnienia: 202-205°C. ’H NMR (D2O) : δ 1,952,25 (m, 4H), 2,60-2,90 (m, 2H), 4,45 (s, 2H), 4,35-4,60 (m, 1H), 7,55 (s, 5H).

Analogicznie zsyntetyzowano.

Bromowodorek (]R,S)-3-hydroksy-^^((2,,^^(^i^Jej^;yl^co^tt^ll9£^i^minD)-^-^,,^,(3,7-^tt^tt^£^1^2/c^i-rol,,2^t^<ei^>^^o^ izoksazolu (związek 41b). Temperatura topnienia: 180-183°C. *H nMr (D2O i DMSO-d^ 1:1): δ 180-2,15 (m, 4H), 2,45-2,75 (m, 2H), 3,70-4,00 (m, 2H), 4,30-4,65 (m, 2H), 7,50 (s, 10H).

Testy farmakologiczne.

Związki według wynalazku badano stosując ogólnie znane i przyjęte modele testowe. Wychwyt GABA w synaptosomach.

Próbę hamowania wychwytu GABA prowadzono metodą opisaną przez Falch'a i wsp. (Drug Dev. Res., 21, 169-188, 1990). W tej metodzie oznacza się całkowite hamowanie wychwytu GABA, zarówno w neuronach jak i w gleju. Wyniki są przedstawione w tabeli I.

Próba antagonizowania izoniazydu.

Niniejsza próba jest próbą oznaczania działania antagonistycznego wobec wywołanych izoniazydem drgawek u myszy..

Badaną substancję podawano podskórnie myszom samcom rasy NMRI/BOM o masie ciała 20-25 g i po 30 minutach wstrzykiwano podskórnie 300 mg izoniazydu. Do każdej dawki stosowano 5 myszy a grupa kontrolna otrzymała tylko izoniazyd. Ta dawka izoniazydu indukuje przerywane drgawki toniczne.

187 404

Zwierzęta umieszczano indywidualnie w klatkach Macrolon typ II i notowano czas do pojawienia się pierwszych drgawek. Doświadczenie przerywano po 90 minutach. Zwierzęta, u których nie wystąpiły drgawki w czasie 60 minut oznaczano znakiem + (chronione). Wyniki, wyrażone w ilości myszy chronionych na ogólną ilość myszy testowanych są podane w ułamkach, następująco: 0/5, 1/5 ....5/5. Wartości ED50, wyliczone metodą analizy probitów są przedstawione w poniższej tabeli I.

Tabela I

Hamowanie wychwytu GABA w synaptosomach i antagonizm wobec izoniazydu.

Numer związku	Hamowanie wychwytu GABA IC50 (pM)	lzoniazyd ED50 (pmola/kg)
1	2	3
6a, forma (+) albo (S)	>300	nie badano
6b, forma (-) albo (R)	120	nie badano
6c, forma (+)	42	>320
6d, forma (-)	>300	nie badano
8a	65	>320
8b	0,24	110
8c	120	>120
8d	210	>140
8e	100	>300
8f	100	320
8g	0,17*	56
8h	4,8*	150
8i	0,14	310
8j	1,1	nie oznaczano
8j	nie badano	68
81	nie badano	71
8m	nie badano	27
8n	nie badano	44
80	nie badano	50

187 404

c.d.tabeli I

1	2	3
8p	nie badano	30
9a	180	>140
11 a	0,73	67
11b	0,41	640
14a	>300	86
14b	>300	220
15a	70	>120
15b	80	72
15c	84*	>120
16a	4,5	55
16b	4,9	81
16c	0,36	160
16d	0,31	63
18a	280	nie badano
20a	0,37	97
20b	0,14	nie badano
20c	0,17	nie badano
26a	>300	nie badano
28a	nie badano	200
31a	nie badano	210
31b	300*	55
31c	nie badano	210
31d	nie badano	nie badano
41a	140	77
41 b	22	>190

* = dane wstępne

187 404

Ponadto, niektóre związki według wynalazku badano na zdolność hamowania neuronalnego i glejowego wychwytu GABA metodą opisaną przez Falch'a i wsp. (Drug Dev. Res., 21, 169-188, 1990). Badania te wykazały, że niektóre z nich w przeważającym stopniu hamują wychwyt w gleju. Ponadto, pewne związki wykazywały działanie w innych modelach drgawek.

W powyższej tabeli jest widoczne, że niektóre związki według wynalazku nie wykazujące działania hamującego na wychwyt GABA in vitro wykazują aktywność w próbie antagonizmu z izoniazydem in vivo, co wskazuje na fakt, że te związki są prolekami.

Powyższe testy wskazują na użyteczność związków według wynalazku do leczenia chorób związanych z neuroprzekaźnictwem GABA, jako leków przeciwbólowych, antypsychotycznych, przeciwdrgawkowych lub przeciwlękowych albo jako leków przeznaczonych do leczenia zaburzeń mięśniowych i ruchowych, hamujących skurcze i łagodzących objawy pląsawicy Huntingtona lub choroby Parkinsona.

Pzykłady kompozycji farmaceutycznych.

Preparaty farmaceutyczne według wynalazku można wytwarzać metodami znanymi w technologii farmaceutycznej. Tabletki można przykładowo wytwarzać przez zmieszanie składnika czynnego z ogólnie znanymi środkami pomocniczymi i/lub rozcieńczalnikami i następnie tabletkować mieszankę w urządzeniu do tabletkowania. Przykłady środków pomocniczych lub rozcieńczalników obejmują skrobię kukurydzianą, skrobię ziemniaczaną, talk, stearynian magnezowy, żelatynę, laktozę, gumy i substancje podobne. Można również użyć dowolne inne substancje pomocnicze lub dodatki, zazwyczaj stosowane do takich celów, takie jak środki barwiące, zapachowe, konserwujące i podobne, pod warunkiem, że są one zgodne ze składnikami czynnymi.

Roztwory do iniekcji można wytwarzać przez rozpuszczenie składnika czynnego i ewentualnych dodatków w części rozpuszczalnika do iniekcji, korzystnie sterylnej wody, doprowadzenie roztworu do żądanej objętości, sterylizację roztworu i napełnienie odpowiednich ampułek lub fiolek. Można dodać każdy, odpowiedni dodatek, zwykle stosowany w tego typu zastosowaniach, taki jak środki nadające izotoniczność, środki konserwujące, przeciw-utleniacze i podobne. Typowymi przykładami receptur dla preparatów według wynalazku są receptury podane poniżej:

1) Tabletki zawierające 5,0 mg związku 20a w przeliczeniu na wolną zasadę:

Związek 20a 5,0 mg

Laktoza 60 mg

Skrobia kukurydziana 30 mg

Hydroksypropyloceluloza 2,4 mg

Mikrokrystaliczna celuloza 19,2 mg

Kroskarmeloza sodowa, typ A 2,4 mg

Stearynian magnezu 0,84 mg

2) Tabletki zawierające 50 mg związku 8b w przeliczeniu na wolną zasadę:

Związek 8b 0,5 mg

Laktoza 46,9 mg

Skrobia kukurydziana 23,5 mg

PoIiwinyIopi5oliron (Povidone) 1,8 mg

Mikrokrystaliczna celuloza 14,4 mg

Kroskarmeloza sodowa, typ A 118 mg

Stearynian magnezu 0,63 mg

3) Syrop zawierający w jednym mililitrze:

Związek 1la 25 mg

Sorbitol 500 mg

Hydroksypropyloceluloza 15 mg

Glicerol 50 mg

Metyloparaben 1 mg

187 404

Propyloparaben	OJ ^mg
Etanol	0,O08 mg
Środek zapachowy	0,05 mg
Sacharyna - sól sodowa	0,5 mg
Woda	do 1 miiliiira
4) Roztwór do iniekcji zawierający w jednym nililitroe:
Związek 14a	10 mg
Sorbitol	5,1 mg
Kwas octowy	0,08 mg
Woda do iniekcji	do 1 mo.

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Związki 4-arnmotetrahydroberyoizoenazolowe i -izotiazolowe o wzorze ogóbiym 1, ndpowiadającym formom 1a 1 10:

w których to związkach:

R¹ i R^z są nienależnie wybrane a grupy obejmującej: A) wodór i grupę o wooroe:

R⁷ i

R⁷ I _R8_^—

7 8 9 R® w którym R , R i R są nienależnie wybrane a grupy obejmującej wodór, aikiiC1-C4, aiWenyi mający do 4 atomów węgia, aikinyi mający do 4 atomów węgia,Ci-C 4aiWoWsdeCleCtaiW1i, fenyi, fenyloCi-CąaiWii, 2-tienyi i 3etienyi, pray caym grupy fenyiowa i t1rndiowa są ewentuainie podstawione jednym iub dwoma podstawnikami wybranymi spośród fluorowca i Ci-C 4aikiiu B) grupę o waorae ogóinym YĄCfy^ĄCHMCHy, w którym Y jest wybrany a grup (1) i (2):

R^eb—i(2) gdaie U oanacaa CH 2 iub O;

r i t oanacaają nieaaieżnie 0, 1, 2 aibo 3, s ma wartość 0 aibo 1, a zgran1caeniem, że kiedy Y oanacza grupę (1), w której U zanacaa 0, wówcaas r+s+t ma wartość conajmniej 2, a kiedy Y óanacaa grupę (2), wówcaas r+s+t ma wartość 3;

r70, r80 i rO mają onacarn1e podane odpowiednio dia R⁷, R⁸ i R⁹ w punkcie A), pod warunkiem, ze nie znnacaają one jrdnocaeśn1e atomów wodoru, aikiiu C1-C4, aikenyiu mającego do 4 atomów węgia, ani aiki^iu mającego do 4 atomów węgia, aibo R1 i R2 raaem oonacaają aikiien, tworaąc 5 całonowy pierścień aawierającd tazt, aibo, jeden a podstawników R¹ i R2zanacaa grupę brnozilzksdiową; X oanαcoα atom tienu iub siarki,

P zznacnt atom wodoru aibo grupę ZR, w której Z znnacnt CO, SO2 aibo CH2, i kiedy Z oantcnt CO, wówcaas R jest wybrany spośród grup obejmujących:

i) NR^xRy, gdzie R^x i Ry są nienaieżn1r wybrane spośród grup CleCl8aikiiówej, fenyiowej i Omayiowej, aibo kiedy Z oanacaa CH2, wówcaas R jest wybrany spośród grup o0ejmującd'ch:

ii) grupę OR^V, gdaie R^v jest wybrany spośród grup Cl-Cl8ealk1iowrj, Oenodiówej i Z-metyioOrnayiowrj, aibo iii) grupy OC(O)R^Z, gdzie R^z jest wybrany spośród spośród grup C1-Ci8aikiiowej i fenyiowej, ewentuainie podstawionej pram jeden iub więcej podstawników wybranych z fiuorowca i C1C4aikiiu; oraz kiedy Z oznacza SO2, wówczas R oznacza fenyi, a wyłączeniem związku, w którym P oznacza atom wodoru, Ri i R2 oznaczają atomy wzdzru, X oznacza tien i związek występuje jako mieszanina racemicona; orao dopuszczaine farmaceutycznie soie tych związków.

187 404
2. Związek według zastrz. 1, w którym X oznacza O.
3. Związek według zastrz. 2, w którym R1 oznacza grupę C1-C 4alkilową, grupę alkenylową mającą do 4 atomów węgla, grupę alkinylową mającą do 4 atomów węgla, albo R1 oznacza fenyl lub fenyloC1-C4alkil, ewentualnie podstawiony fluorowcem lub grupą CrCĄalkilową, a korzystnie R1 oznacza grupę metylową, etylową albo fenylobutylową.
4. Związek według zastrz. 3, w którym R2 oznacza atom wodoru, grupę C1-C 4alkilową albo grupę benzoiloksylową.
5. Związek według zastrz. 3 albo 4, w którym P oznacza grupę ZR.
6. Związek według zastrz. 5, przedstawiony wzorem 1a.
7. Związek według zastrz. 5, w którym P oznacza grupę ZR, w której Z oznacza CH 2 a R oznacza grupę OC(O)R^Z zdefiniowaną w punkcie iii) w zastrz. 1.
8. Związek według zastrz. 7, przedstawiony wzorem 1a.
9. Związek według zastrz. 2, w którym R ^r oznacza grupę zdefiniowaną w punkcie B) w zastrz. 1.
10. Związek według zastrz. 9, w którym R1 oznacza grupę zdefiniowaną w punkcie B) w zastrz. 1, Y oznacza grupę o wzorze (1), w którym to wzorze R⁷® i R^8b oznaczają fenyl, 2-tienyl lub 3-tienyl, albo fenyl, 2-tienyl lub 3-tienyl, podstawione jednym lub dwoma podstawnikami wybranymi spośród fluorowca i CMalkilu.
11. Związek według zastrz. 10, w którym R^ oznacza wodór lub CMalkil.
12. Związek według zastrz. 11, w którym R7b i R^gb niezależnie oznaczają fenyl, fenyl podstawiony przez fluorowiec lub Cj-talkil, 2-tienyl lub 2-tienyl podstawiony grupą metylową.
13. Związek według zastrz. 12, w którym Y oznacza grupę o wzorze (1), w którym s ma wartość 0 a r+t ma wartość 2 do 5.
14. Związek według zastrz. 9, w którym R¹ oznacza grupę zdefiniowaną, w punkcie B) w zastrz. 1, Y oznacza grupę o wzorze (2).
15. Związek według zastrz. 9 albo 10 albo 11 albo 12 albo 13 albo 14, w którym R2 oznacza atom wodoru, grupęCt-C4alkilową albo grupę benzoiloksylową.
16. Związek według zastrz. 15, w którym R2 oznacza atom wodoru albo grupę C1Cgalkilową.
17. Związek według zastrz. 9 albo 10 albo 11 albo 12 albo 13 albo 14 albo 16, w którym P oznacza wodór.
18. Związek według zastrz. 9 albo 10 albo 11 albo 12 albo 13 albo 14 albo 16, przedstawiony wzorem 1 a, w którym P oznacza grupę ZR, w której Z oznacza CH 2 a R oznacza grupę OC(O)R^Z zdefiniowaną w punkcie iii) w zastrz. 1, zwłaszcza grupę piwaloiloksylową albo benzoiloksylową.
19. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera związek 4aminotetrahydrobenzoizoksazolowy albo -izotiazolowy jak określono w zastrz. 1 w ilości skutecznej leczniczo, w połączeniu z dopuszczalnym farmaceutycznie nośnikiem lub rozcieńczalnikiem.