PL177903B1

PL177903B1 - Stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien

Info

Publication number: PL177903B1
Application number: PL94303964A
Authority: PL
Inventors: Kalliopi S. Haley; Jeffrey J. Fisher
Original assignee: Amway Corp
Priority date: 1994-03-23
Filing date: 1994-06-23
Publication date: 2000-01-31
Also published as: CN1119670A; CN1062594C; ATE184312T1; DE69420543D1; US5531939A; EP0673992A3; PL303964A1; AU6302794A; JPH07258688A; EP0673992A2; AU667628B2; CA2126267A1; EP0673992B1

Abstract

1. Stezony ciekly srodek do czyszczenia szkla i okien, zawierajacy co najmniej jeden srodek powie- rzchniowo czynny, co najmniej jeden rozpuszczalnik, wode i ewentualnie skladniki dodatkowe do zastoso- wania w postaci stezonej lub rozcienczonej, znamien- ny tym, ze zawiera w % wagowych a) od 0,1 do 20% co najmniej jednego anionowego srodka powierzch- niowo czynnego wybranego z grupy obejmujacej sulfobursztyniany pochodzace od mono- lub diestrów kwasu maleinowego, tauryniany bedace produktami kondensacji C8 -C2 0 kwasów tluszczowych z tauryna mi oraz ich mieszaniny; b) od 10 do 75% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników w postaci ete- rów glikoli wybranych z grupy obejmujacej etery monoalkilowe glikolu etylenowego i etery monoalkil owe glikolu propylenowego; oraz c) jako uzupelnie- nie do bilansu wode. WZÓR PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien, zwłaszcza stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien o wysokiej zawartości rozpuszczalnika i niskiej zawartości środków powierzchniowo czynnych, przy równoczesnym zachowaniu jednorodności roztworu i doskonałej zdolności czyszczącej.

Środki według wynalazku oraz sposoby ich stosowania dotyczą specjalnej grupy stężonych produktów czyszczących przeznaczonych do wykorzystania bezpośrednio lub po rozcieńczeniu przez ostatecznego użytkownika, tak aby osiągnąć korzystną zdolność czyszcząca dla danego zastosowania. Takie stężone środki czyszczące stosować można przy wykorzystaniu dowolnego typu rozpylacza lub po rozcieńczeniu w kubełku, a jeszcze korzystniej przy wykorzystaniu ręcznego rozpylacza takiego jak urządzenie ujawnione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5 152 461 lub w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 07/865 001.

Od dawna istnieje zapotrzebowanie na wytwarzanie stężonych środków czyszczących do wykorzystania przez użytkowników. Stężone środki czyszczące zapewniają wysoką zdolność czyszczenia w przypadku trudnego do usunięcia brudu, umożliwiają uzyskanie ekonomicznych roztworów po rozcieńczeniu oraz zapewniają zmniejszenie do minimum kosztów opakowań i kosztów transportu. Znane są stężone kompozycje o dużej zawartości środków powierzchniowo czynnych do pewnych zastosowań czyszczących, np. środki do prania o energicznym działaniu, wytwarzane przy wykorzystaniu odpowiednich środków powierzchniowo czynnych i hydrotropów. Znane są również kompozycje proszkowe o wysokim stężeniu, wytwarzane zazwyczaj na drodze aglomeracji lub innymi podobnymi sposobami.

Znane są również środki do czyszczenia szkła i okien, przedstawione np. w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4 863 629, w którym ujawniono środki do czyszczenia szkła i okien zawieraj ące 1 -20% środka powierzchniowo czynnego i 1-20% eteru tert-butylowego glikolu propylenowego. Nie są natomiast znane stężone środki do czyszczenia szkła i okien o niskiej zawartości środków powierzchniowo czynnych i o wysokiej zawartości rozpuszczalników, zachowujące jednorodność w roztworze, które mogąbyć rozcieńczane przez ostatecznego użytkownika. Jest to spowodowane częściowo tym, że produkt handlowy musi wykazywać pewne cechy takie jak rozcieńczalność, nieznaczne smużenie, szybkie parowanie, dobra zdolność czyszcząca, stabilność i możliwość spełniania wymagań bezpieczeństwa przy stosowaniu w gospodarstwie domowym.

Przy usiłowaniu wytwarzania silnie stężonych środków do czyszczenia szkła i okien, takichjak środek według wynalazku, często pojawiająsię problemy. Rozpuszczalniki, które szybko parują zazwyczaj wykazują niską temperaturę zapłonu i przy zwiększaniu stężenia takich rozpuszczalników uzyskuje się środki o niedopuszczalnie niskiej temperaturze zapłonu. Natomiast typowe rozpuszczalniki o wysokiej zdolności do solwatowania brudu charakteryzują się zazwyczaj niskimi szybkościami parowania, co utrudnia ich stosowanie przez użytkownika. Z tego względu trudno jest uzyskać stężony produkt o zawartości rozpuszczalnika powyżej pewnego stężenia, który zostałby zaakceptowany przez użytkownika. Poważny problem w przypadku środków do czyszczenia szkła i okien stanowi również smużenie. Dlatego też odradza się stosowania wypełniaczy detergentowych w postaci soli lub dużych ilości środków powierzchniowo czynnych w celu zwiększenia stężenia produktu lub zdolności czyszczących produktu, gdyż wypełniacze detergentowe w postaci soli lub środki powierzchniowo czynne mogą powodować lub zwiększać smużenie.

177 903

Jednym ze znanych sposobów było wykorzystanie mieszanek rozpuszczalników zawierających rozpuszczalniki o większej i mniejszej lotności, tak aby zintensyfikować parowanie i podwyższyć temperaturę zapłonu. Mieszanki rozpuszczalników wykazujące zarówno duże szybkości parowaniajak i wysokie temperatury zapłonu zazwyczaj wykazująniestabilność w wyrobach zawierających środki powierzchniowo czynne i wodę. Ponadto środki do czyszczenia szkła i okien o wysokiej zawartości rozpuszczalników zazwyczaj wykazująbrakjednorodności, co powoduj e, że użytkownik musi dokładnie rozmieszać produkt przed użyciem, aby uzyskać równomierne rozprowadzenie składników.

Przedmiotem wynalazku jest stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien, zawierający co najmniej środek powierzchniowo czynny, co najmniej jeden rozpuszczalnik, wodę i ewentualnie składniki dodatkowe do zastosowania w postaci stężonej lub rozcieńczonej, charakteryzujący się tym, że zawiera w % wagowych a) od 0,1 do 20% co najmniej jednego anionowego środka powierzchniowo czynnego wybranego z grupy obejmującej sulfobursztyniany pochodzące od mono- lub diestrów kwasu maleinowego, tauryniany będące produktami kondensacj i C₈-C22 kwasów tłuszczowych z taurynami oraz ich mieszaniny; b) od l0 do 75% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników w postaci eterów glikoli wybranych z grupy obejmującej etery monoalkilowe glikolu etylenowego i etery monoalkilowe glikolu propylenowego; oraz c) jako uzupełnienie do bilansu wodę.

Środek korzystnie zawiera mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli stanowiącą od około 30 do około 65% wag. środka.

Korzystnie środek jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera metylooleilotaurynian sodowy.

Środek korzystnie zawiera metylooleilotaurynian sodowy w ilości od około 2 do około 10%.

Środek według wynalazku korzystnie jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera dioktylosulfobursztynian sodowy w ilości od około 2 do około 10%.

Środek według wynalazku korzystnie jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera mieszaninę metylooleilotaurynianu sodowego w ilości w zakresie od około 1 do około 5% oraz dioktylosulfobursztynianu sodowego w ilości w zakresie od około 0,1 do około 2%.

Środek korzystnie jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 4 do około 30% eteru n-butylowego glikolu propylenowego, od około 4 do około 30% eteru metylowego glikolu propylenowego i od około 2 do około 15% eteru n-butylowego glikolu etylenowego.

Środek korzystnie jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 6 do około 13% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 12 do około 26% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 12 do około 26% eteru metylowego glikolu propylenowego.

Korzystnie środek według wynalazkujako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 9 do około 11 % eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 18 do około 22% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 18 do około 22% eteru metylowego glikolu propylenowego.

Środek według wynalazku jest korzystnie rozcieńczony w stosunku środka czyszczącego do wody w zakresie od około 1:1 do około 1:50.

Środek korzystnie zawiera w % wagowych a) od około 1 do około 5% metylooleilotaurynianu sodowego; b) od około 0,1 do około 2% wag. dioktylosulfobursztynianu sodowego; c) od około 30 do około 65% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników typu eterów glikoli wybranych z grupy obejmującej etery monoalkilowe glikolu etylenowego i etery monoalkilowe glikolu propylenowego; oraz d) jako resztę wodę i korzystnie jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikolu zawiera od około 6 do około 13% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 12 do około 26% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 12 do około 26% eteru metylowego glikolu propylenowego.

Środek korzystnie zawiera w % wagowych a) od około 1 do około 5% metylooleilotaurynianu sodowego; b) od około 0,1 do około 2% wag. dioktylosulfobursztynianu sodowego; c) od

177 903 około 45 do około 55% mieszaniny rozpuszczalników typu eterów glikoli zawierającej od około 9 do około 11 % eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 18 do około 22% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 18 do około 22% eteru metylowego glikolu propylenowego.

W pierwszym wykonaniu przedmiotem wynalazkujest silnie stężony środek do czyszczenia szkła i okien, zawierający:

1) od około 0,1 do około 20% co najmniej jednego anionowego środka powierzchniowo czynnego takiegojak sulfobursztyniany pochodzące od mono- lub diestrów kwasu maleinowego oraz tauryniany stanowiące produkty kondensacji kwasów C8-C20 tłuszczowych z taurynami;

2) od około 10 do około 75% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników typu eterów glikoli wybranych spośród eterów monoalkilowych glikolu etylenowego i eterów monoalkilowych glikolu propylenowego; oraz

3) jako resztę wodę i ewentualne składniki.

Zastosowanie silnie stężonego środka do czyszczenia szkła i okien, obejmuje etapy rozcieńczania środka do czyszczenia szkła i okien do uzyskania wymaganej przez ostatecznego użytkownika zdolności czyszczącej, naniesienie środka do czyszczenia szkła i okien na powierzchnię przeznaczoną do czyszczenia i starcie środka do czyszczenia szkła i okien z tej powierzchni.

W przypadku środków według wynalazku nieoczekiwanie stwierdzono, że silnie stężony środek czyszczący charakteryzujący się rozcieńczalnością, jednorodnością w roztworze, doskonałą skutecznością czyszczenia, szybkim parowaniem, ograniczonym smużeniem 1 dopuszczalnymi temperaturami zapłonu wytworzyć można w wyniku połączenia zasadniczo niewielkich ilości co najmniej jednego środka zwilżającego takiego jak anionowy środek powierzchniowo czynny oraz dużych ilości mieszaniny rozpuszczalników w postaci eterów glikoli. Środek według wynalazku stwarza również ostatecznemu użytkownikowi możliwość rozcieńczania go do osiągnięcia korzystnej zdolności czyszczącej przy stosowaniu z wykorzystaniem ręcznego rozpylacza lub z kubełka. Należy zaznaczyć, że jakkolwiek środki według wynalazku wykorzystywać można w wielu czynnościach czyszczenia, to najczęściej są one wykorzystywane jako środki do czyszczenia szkła i okien w gospodarstwie domowym, których stosowanie obejmuje rozpylanie, a następnie wycieranie.

W poniższym opisie wszystkie procenty odnoszą się do całkowitej wagi środka.

W pierwszym korzystnym wykonaniu przedmiotem wynalazkujest środek do czyszczenia szkła i okien zawierający co najmniej jeden anionowy środek powierzchniowo czynny i mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli oraz wodę i dodatkowe składniki.

Sposób czyszczenia szkła, okien, twardych powierzchni itp. za pomocą stężonego środka do czyszczenia szkła i okien przez rozpylanie i wycieranie, obejmuje etapy rozcieńczania środka do czyszczenia szkła i okien wodą do uzyskania wymaganej przez ostatecznego użytkownika zdolności czyszczącej, naniesienia środka do czyszczenia szkła i okien na powierzchnię przeznaczoną do czyszczenia i starcia środka do czyszczenia szkła i okien z tej powierzchni. Zakresy stężeń podstawowych składników w silnie stężonych środkach według wynalazku do czyszczenia szkła i okien są następujące:

Składnik	Zakres korzystny	Zakres szczególnie korzystny	Zakres najkorzystniejszy
Anionowe środki powierzchniowo	od około 0,1	od około około 2	od około 2
czynne	do około 20%	do około 10%	do około 4%
Mieszanina rozpuszczalników	od około 10	od około 30	od około 45
w postaci eterów glikoli	do około 75%	do około 65%	do około 55%
Woda i inne ewentualne składniki	reszta	reszta	reszta

177 903

Anionowe środki powierzchniowo czynne

Anionowe środki powierzchniowo czynne można ogólnie zdefiniować jako rozpuszczalne w wodzie sole organicznych produktów reakcji zawierających w strukturze cząsteczkowej anionową grupę zapewniającą rozpuszczalność, takąjak karboksylan, siarczan, sulfonian i fosforan, grupę alkilową zawierającą od około 8 do około 22 atomów węgla i grupę kationową wybraną spośród kationów metali alkalicznych takich jak sód lub potas, metali ziem alkalicznych takich jak wapń i magnez oraz kationu amonowego lub podstawionych kationów amoniowych takich jak kationy metylo-, dimetylo- i trimetyloamoniowe oraz czwartorzędowe kationy amoniowe. Zasadniczo dowolny ciekły lub dający się upłynnić anionowy środek powierzchniowo czynny zazwyczaj stosowany w środkach detergentowych można zastosować w środkach według wynalazku. Obszerne zestawienie i omówienie anionowych środków powierzchniowo czynnych lub detergentów przydatnych w środkach według wynalazku znaleźć można w McCutcheon’s Detergents and Emulsifiers 1993 Anuual oraz w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 929 678.

Do korzystnych anionowych środków powierzchniowo czynnych stosowanych w środkach według wynalazku należą rozpuszczalne w wodzie sole, zwłaszcza sole metali alkalicznych, amonowe i alkanoloamoniowe organicznych związków siarki, zawierających w strukturze cząsteczkowej grupę alkilową lub alkiloarylowąo około 8 - 22, a zwłaszcza o około 10-20 atomach węgla, oraz grupę estru kwasu sulfonowego albo kwasu siarkowego. Do przykładowych środków powierzchniowo czynnych tego typu alkilosiarczany sodowe i potasowe oraz alkilobenzenosulfoniany sodowe i potasowe, w których grupa alkilowa zawiera od około 9 do około 15, a korzystnie od około 11 do około 13 atomów węgla.

Do odpowiednich anionowych środków powierzchniowo czynnych należą rozpuszczalne w wodzie sole alkilobenzenosulfonianów, alkilosiarczanów, siarczanów eterów alkilopolietoksylowych, parafinosulfonianów, α-olefinosulfonianów, α-sulfokarboksylanów i ich estrów, sulfonianów eterów alkiloglicerylowych, siarczanów i sulfonianów monoglicerydów kwasów tłuszczowych oraz siarczanów eterów alkilofenolopolieteoksylowych.

Do szczególnie korzystnych anionowych środków powierzchniowo czynnych należą sulfobursztyniany i tauryniany takiejak sulfobursztyniany pochodzące od mono- i diestrów kwasu maleinowego oraz tauryniany stanowiące produkty kondensacji kwasów C₈-C2₀ tłuszczowych z taurynami.

Do korzystnych anionowych środków powierzchniowo czynnych przydatnych w środkach według wynalazku należą sulfobursztyniany pochodzące od mono- i diestrów kwasu maleinowego, a jeszcze korzystniej pochodzące od diestrów kwasu maleinowego. Najkorzystniejszym anionowym środkiem powierzchniowo czynnymjest dioktylosulfobursztynian sodowy, korzystnie stosowany w ilości w zakresie od około 0,1 do około 20%, jeszcze korzystniej od około 2 do około 10%, a najkorzystniej w zakresie od około 2 do około 5%. Przykład najkorzystniejszego dioktylosulfobursztynianu sodowego do stosowania w środkach według wynalazku stanowi MACKANATE™ DoS-75 dostępny z Mclntyre Group Ltd.

Innym anionowym środkiem powierzchniowo czynnym korzystnie stosowanym w środkach według wynalazku jest produkt kondensacji kwasu tłuszczowego z tauryną o wzorze przedstawionym na rysunku, w którym Rj korzystnie oznacza grupę alkilowa lub grupę alkenylowąo 8-20 atomach węgla, R2 oznacza atom wodoru albo grupę metylową lub etylową, a M+ oznacza odpowiedni kation. Jeszcze korzystniej kwasem tłuszczowym jest kwas laurynowy, palmitynowy lub oleinowy, R2 oznacza grupę metylową, a M+ oznacza kation sodowy. Najkorzystniej anionowy środek powierzchniowo czynny stanowi produkt reakcji metylotauryny z kwasem oleinowym, metylooleilotaurynian sodowy, przykładowo dostępny jako TAURANOL ML z Finetex Company. Metylooleilotaurynian sodowy stosuje się korzystnie w ilości w zakresie od około 0,1 do około 20%, jeszcze korzystniej od około 2 do około 10%, a najkorzystniej w zakresie od około 2 do około 5%.

W najkorzystniejszym wykonaniu według wynalazku metylooleilotaurynian sodowy stosuje się w kombinacji z dioktylosulfobursztynianem sodowym w następujących zakresach:

177 903

Składnik	Zakres korzystny	Zakres szczególnie korzystny	Zakres najkorzystniejszy
metylooleilotaurynian sodowy	0,05-10%	1-5%	2-3%
dioktylosulfobursztynian sodowy	0 ,05-10%	0,1-2%	0,5-1%

Mieszanina rozpuszczalników

Stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien według wynalazku zawiera również mieszaninę rozpuszczalników w ilości w zakresie od około 10 do około 75% wag. Jakkolwiek w środkach według wynalazku zastosować można dowolnego typu rozpuszczalnik mieszający się z wodą, to do przykładowych, ale niejedynych, odpowiednich rozpuszczalników mieszających się z wodą należą dobrze rozpuszczalne w wodzie etery glikoli obejmujące etery monoalkilowe glikolu etylenowego, etery monoalkilowe glikolu propylenowego, etery monoalkilowe glikolu izopropylenowego, etery monoalkilowe glikolu dietylenowego, etery monoalkilowe glikolu dipropylenowego, etery monoalkilowe glikolu tripropylenowego i ich mieszaniny. Jeszcze korzystniej mieszanina rozpuszczalników według wynalazku zawiera etery monoalkilowe glikolu etylenowego, etery monoalkilowe glikolu propylenowego i ich mieszaniny. Najkorzystniej mieszanina rozpuszczalników zawiera eter metylowy glikolu propylenowego, eter n-butylowy glikolu propylenowego, eter n-butylowy glikolu etylenowego i ich mieszaniny.

Korzystnie zawartość mieszaniny rozpuszczalników w postaci eterów glikoli w środku według wynalazku wynosi od około 10 do około 75%, ajeszcze korzystniej od około 30 do około 65%. Najkorzystniej zawartość mieszaniny rozpuszczalników w postaci eterów glikoli wynosi od około 45 do około 55%, a optymalnie od 48 do 52%.

Gdy mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli stanowi mieszanina eterów monoalkilowych glikolu etylenowego i eterów monoalkilowych glikolu propylenowego, to korzystnie mieszanina rozpuszczalników zawiera od około 2 do około 15% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 4 do około 30% eteru metylowego glikolu propylenowego i od około 4 do około 30% eteru n-butylowego glikolu propylenowego. Jeszcze korzystniej mieszanina rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 6 do około 13% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 12 do około 26% eteru metylowego glikolu propylenowego i od około 12 do około 26% eteru n-butylowego glikolu propylenowego. W najkorzystniejszym wykonaniu zawartość eteru n-butylowego glikolu etylenowego wynosi od około 9 do około 11%, zawartość eteru metylowego glikolu propylenowego wynosi od około 18 do około 22%, a zawartość eteru n-butylowego glikolu propylenowego wynosi od około 18 do około 22%. Gdy w mieszaninie obecny jest eter n-butylowy glikolu propylenowego, to musi ona zawierać również eter metylowy glikolu propylenowego, przy czym stosunek eteru n-butylowego glikolu propylenowego do eteru metylowego glikolu propylenowego najkorzystniej wynosi 1:1, niezależnie od zawartości procentowej każdego z tych składników w środku według wynalazku. Do przykładowych eterów glikoli przydatnych w środkach według wynalazku należy eter n-butylowy glikolu etylenowego o znaku towarowym DOWANOL® EB z Dow Chemical Company, eter metylowy glikolu propylenowego o znaku towarowym DOWANOL® PM z Dow Chemical Company i eter n-butylowy glikolu propylenowego o znaku towarowym DOWANOL® PNB z Dow Chemical Company.

Składniki dodatkowe

Stężony uniwersalny środek czyszczący według wynalazku można uzupełnić zwykłymi dodatkami powszechnie stosowanymi w tego typu środkach, takimi jak barwniki, środki zapachowe, środki konserwujące, środki regulujące lub gaszące pianę oraz inne dodatki, bez pogorszenia korzystnych właściwości środka. Korzystnie stosuje się błękitny barwnik w ilości w zakresie od około 0,0001 do około 1 %. Korzystnie stosuje się również metanol jako denaturant w ilości w zakresie od około 0,01 do około 2%. Można także dodawać środki zapachowe, korzyst8

177 903 nie w ilości w zakresie od około 0,040 do około 1%. Korzystnie środki mogą zawierać do około 5% takich dodatkowych składników.

Woda

Woda, zarówno poddana obróbce, np. miękka lub demineralizowana, albo woda nie poddana obróbce, np. woda wodociągowa, stanowi uzupełnienie (resztę) stężonego uniwersalnego, ciekłego środka czyszczącego.

Sposoby wytwarzania

Stężony uniwersalny, ciekły środek czyszczący według wynalazku wytwarza się zwykłymi sposobami takimijak mieszanie lub homogenizacja składników, przy czym zazwyczaj wytwarza się go dodając kolejno składniki do zbiornika mieszarki przy stosowaniu mieszania o nieznacznym lub intensywnym ścinaniu zapewnianego przez mieszadło turbinowe, śmigłowe, wirnikowe itp., przy zachowaniu kolejności dodawania i temperatury odpowiedniej dla konkretnych wybranych składników. W jednym z przykładów odpowiednią ilość wody wprowadza się do zbiornika mieszarki, po czym dodaje się wymagane rozpuszczalniki, wymagane środki powierzchniowo czynne i wymagane składniki dodatkowe, przy stałym wolnoobrotowym mieszaniu w temperaturze otoczenia.

Sposoby stosowania

Stężony uniwersalny, ciekły środek czyszczący stosować można bezpośrednio jako produkt nierozcieńczony, który nanosi się bezpośrednio na czyszczącą powierzchnię, albo też najpierw rozcieńcza się go wodą aż do uzyskania zdolności czyszczącej wymaganej przez ostatecznego użytkowania. Przy rozcieńczaniu środka według wynalazku wodąnawet w stosunku 1:50 zachowuje obie dobre właściwości czyszczące. Rozcieńczanie przeprowadzić można w kubełku lub w innym pojemniku, albo w czasie napełniania urządzenia czyszczącego typu rozpylacza. Najkorzystniejsze dla ostatecznego użytkownika jest rozcieńczanie środka czyszczącego wodąw stosunku od około 1:1 do około 1:20, które przeprowadza się w dozowniku rozpyłowego urządzenia czyszczącego takiego jak urządzenie ujawnione w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5 152 461 lub w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 07/865 001. Gdy stosuje się to ostatnie rozwiązanie, uniwersalny ciekły środek czyszczący w postaci stężonej wlewa się do butelki, którąprz.ymocowuj e się do urządzenia rozpylaj ącego zawierającego inną butelkę napełnioną wodą. Użytkownik w prosty sposób nastawia stosunek stężeń w rozpylaczu, nanosi środek czyszczący na czyszczoną powierzchnię, po czym ściera środek czyszczący z powierzchni.

Przykłady

Poniższe przykłady zamieszczono w celu dokładniejszego wyjaśnienia opisu i nie należy ich traktować jako ograniczenia zakresu wynalazku.

Skróty użyte w przykładach mają następujące znaczenie:

SMT - Metylooleilotaurynian sodowy dostępny z Finetex Company pod nazwą handlową TAURANOL Ml

DSS - Dioktylosulfobursztynian sodowy o znaku: towarowym MACKANATE™ z McIntyre Group Ltd.

EB - eeer - η-ΝήνΕ^Ύ giikolu etylenowego o znakui towarowym DOWANOL® EB z Dow Chemical Company

PM - eter- n^ftylo^wy glik^oh- propyeenowego o znaku towarowym DOWANOL® PM z Dow Chemical Company

PNB - eeer nb^itylowy giiko^ propylcno wego o znaku towarowym DOWANOL® PNB z Dow Chemical Company

MET - Metano 1 jkro denauraant)

Barwnik - błękttoy Ławnik- storo wany .aako środekbawiacy

FRG - środek zapachowy

H₂O - woda, poddnaa lub nie podd;ma obróbce

Poniższe ciekłe środki 1 -6 wytworzono w wyniku zmieszania następujących składników w zbiorniku zwykłej mieszarki w temperaturze pokojowej, w kolejności podanej w punkcie „Sposoby wytwarzania”.

177 903

Przykład I -VII

Składnik	1	2	3	4	5	6	7 (WINDEX®)
SMT	2,50	10,0	-	3,0	3,0	1,0
DSS	0,80	-	10,0	10	1,0	0,10
EB	9,50	9,50	9,50	-	25,0	2,0
PM	20,0	20,0	20,0	25,0	25,0	4,00
PNB	20,0	20,0	20,0	25,0	-	4,00
MET	0,0148	-	-	-	-	-
Barwnik	0,0025	-	-	0,001	-	-
FRG	-	-	-	-	0,05	-
H2O	47,18	40,50	40,5	45,99	45,95	88,90

Środki 1-6 uważa się za objęte zakresem wynalazku przy czym środek 1 stanowi przykład najkorzystniejszego wariantu środka według wynalazku. Stwierdzono, że środki 1 -5, mimo iż zawierają znaczne ilości rozpuszczalnika, nieoczekiwanie stanowiąjednorodne, jednofazowe ciecze o doskonałej stabilności w szerokim zakresie temperatur. Stwierdzono, że również środek 6 jest jednorodny i stabilny, a ponadto pomimo mniejszej ilości rozpuszczalnika nieoczekiwanie wykazuje zbliżoną skuteczność. Ponadto środki 1-6 dajasię łatwo dyspergować, wykazują zadawalającą szybkość parowania, dobrą zdolność czyszczenia oraz niski stopień smużenia.

Szybkość parowania

Składnik	1	2	3	4	5	6	7 (WINDEX ®)
Szybkość parowania	2,4	2,5	2,6	2,6	2,0	2,4	2,5

Szybkość parowania środków nr 1-7 oceniano w sposób następuj ący: 2,5 g każdego ze środków umieszczano na szalce aluminiowej, po czym szalkę wstawiano do aparatu Denver Moisture Balance Model IR100 w temperaturze 107°C. Przez 6 minut śledzono ubytek wagi próbki. Całkowity ubytek wagi próbki dzielono przez ubytek wagi wody dejonizowanej w tych samych warunek, uzyskując szybkość parowania. Większe szybkości parowania są korzystniejsze, przy czym szybkości wynoszące około 2,0 lub powyżej uważa się za dopuszczalne dla danego zastosowania. Uzyskano podane szybkości parowania i porównano je z handlowym, silnie rozcieńczonym produktem do mycia okien. Stwierdzono, że środki 1-5, mimo iż zawierają znaczne ilości środków powierzchniowo czynnych i rozpuszczalników, wykazują szybkości parowania zbliżone do szybkości środka 6 o mniejszej zawartości rozpuszczalników oraz wstępnie rozcieńczonego produktu handlowego.

Stabilność

Środek	1	O	3	4	5	6	7 (WINDEX®)
Stabilność	dobra	dobra	dobra	dobra	dobra	dobra	dobra

Środki 1 -7 oceniono również pod względem stabilności, umieszczając około 100 g środka w szklanym pojemniku, a następnie przechowując pojemniki w temperaturze pokojowej lub w

177 903

48,9° przez 3 dni. Próbki oceniano następnie pod względem oznak rozdzielania, sedymentacji lub innych wyraźnych objawów niestabilności fizycznej. Przyjęto następującą skalę ocen: dobra = stabilne w temperaturze pokojowej, stabilne w 48,9°C; dopuszczalna = stabilne w temperaturze pokojowej, niestabilne w48,9°C; niedopuszczalna: niestabilne w temperaturze pokojowej, niestabilne w 48,9°C. Stwierdzono, ze wszystkie środki wykazują dobrą stabilność.

Smużeni e/u suwanie plam

Środek	-	2	3	4	5	6	7 (WINDEX®)
Smużenie	1	1	1	1	'1	I	1
Pozostałość plam	0	0	0	0	1	1	3

Oceniano także zdolność środków 1-7 do smużenia i usuwania plam. Płytki szklane o powierzchni 25,8 cm² spryskano bardzo twardąwodą, po czym wstawiono na 3 godziny do suszarki w temperaturze 48,9°C w celu wysuszenia i pozostawienia wyraźnych plam po wodzie. Następnie na każdą płytkę natryśnięto jednorazowo badany środek i płytki wytarto do sucha. Płytki szklane były następnie oceniane przez specjalistę w oświetlonym pomieszczeniu, zgodnie z normą ASTM D3556 85 pod względem dwóch parametrów, pozostałości plam i smużenia, w skali od 0 (brak plam lub nie występowanie smużenia) do 5 (całkowite pokrycie plamami lub bardzo wyraźne smużenie) w porównaniu z przygotowanymi wzorcami. Środki 1-6 charakteryzowały się wysokąj akością, gdyż nie powodowały smużenia i w znacznym stopniu usuwały plamy.

Rozcieńczenie

Rozcieńczenie	1.0	1:1	1:5	1:10	1:20
Smużenie	1	1	1	1	1
Pozostałość plam	0	1	1	1	2

Środek 1 rozcieńczono w różnym stopniu, po czym ponownie zbadano pod względem smużenia i usuwania plam, zgodnie z powyższymi metodami badań. Nawet przy wysokim stopniu rozcieńczenia środek 1 charakteryzował się wysokąjakością gdyż nie powodował smużenia i w znacznym stopniu usuwał plamy.

Należy zdawać sobie sprawę, że w rozwiązaniach według wynalazku wprowadzić można wiele zmian, modyfikacji i zastosować równoważne rozwiązania. W związku z tym uważa się, że powyższy opis raczej ilustruje, a nie ogranicza wynalazek, oraz że zastrzeżenia obejmują wszystkie równoważne rozwiązania, które określają środek według wynalazku.

R?

i i ₊

R₁-C-N-CH₂CH2S0₃ ^_M⁺

WZÓR

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Stężony ciekły środek do czyszczenia szkła i okien, zawierający co najmniej jeden środek powierzchniowo czynny, co najmniej jeden rozpuszczalnik, wodę i ewentualnie składniki dodatkowe do zastosowania w postaci stężonej lub rozcieńczonej, znamienny tym, że zawiera w % wagowych a) od 0,1 do 20% co najmniej jednego anionowego środka powierzchniowo czynnego wybranego z grupy obejmującej sulfobursztyniany pochodzące od mono- lub diestrów kwasu maleinowego, tauryniany będące produktami kondensacji C₈-C2₀ kwasów tłuszczowych z taurynami oraz ich mieszaniny; b) od 10 do 75% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników w postaci eterów glikoli· wybranych z grupy obejmującej etery monoalkilowe glikolu etylenowego i etery monoalkilowe glikolu propylenowego; oraz c) jako uzupełnienie do bilansu wodę.
2. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli stanowiąc;! od około 30 do około 65% wag. środka.
3. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera metylooleilotaurynian sodowy.
4. Środek według zastrz. 3, znamienny tym, że zawiera metylooleilotaurynian sodowy w ilości od około 2 do około 10%.
5. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera dioktylosulfobursztynian sodowy w ilości od około 2 do około 10%.
6. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako anionowy środek powierzchniowo czynny zawiera mieszaninę metylooleilotaurynianu sodowego w ilości w zakresie od około 1 do około 5% oraz dioktylosulfobursztynianu sodowego w ilości w zakresie od około 0,1 do około 2%.
7. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 4 do około 30% eteru n-butylowego glikolu propylenowego, od około 4 do około 30% eteru metylowego glikolu propylenowego i od około 2 do około 15% eteru n-butylowego glikolu etylenowego.
8. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 6 do około 13% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 12 do około 26% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 12 do około 26% eteru metylowego glikolu propylenowego.
9. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikoli zawiera od około 9 do około 11% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 18 do około 22% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 18 do około 22% eteru metylowego glikolu propylenowego.
10. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że jest rozcieńczony w stosunku środka czyszczącego do wody w zakresie od około 1:1 do około 1:50.
11. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera w % wagowych a) od około 1 do około 5% metylooleilotaurynianu sodowego: b) od około 0,1 do około 2% wag. dioktylosulfobursztynianu sodowego; c) od około 30 do około 65% mieszaniny co najmniej dwóch rozpuszczalników typu eterów glikoli wybranych z grupy obejmującej etery monoalkilowe glikolu etylenowego i etery monoalkilowe glikolu propylenowego; oraz d) jako resztę wodę.
12. Środek według zastrz. 11, znamienny tym, że jako mieszaninę rozpuszczalników w postaci eterów glikolu zawiera od około 6 do około 13% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 12 do około 26% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 12 do około 26% eteru metylowego glikolu propylenowego.
13. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera w % wagowych a) od około 1 do około 5% metylooleilotaurynianu sodowego; b) od około 0,1 do około 2% wag. dioktylosulfoνπ 903 bursztynianu sodowego; c) od około 45 do około 55% mieszaniny rozpuszczalników typu eterów glikoli zawierającej od około 9 do około 11% eteru n-butylowego glikolu etylenowego, od około 18 do około 22% eteru n-butylowego glikolu propylenowego i od około 18 do około 22% eteru metylowego glikolu propylenowego.