Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowyoh pochodnyoh pleuromutyliny, zwlaszcza l4-0-^1-amiiio-2-metylopropan-2-ylo/-tLoaoetylo/-mutyliny i -19»20-dwuwodoro- -mutyliny, takioh jak N-acylo-l4-0-/7l-amino-2-metylopropan-2-ylo/-tioaoetylo/-mutyliny lub -19|20-dwuwodoro-mutylLny* Zwiazki te maja wlasciwosci farmakologiozne 1 moga byó stosowane jako srodki ohemoterapeutyczne, np* jako antybiotyki, jak równiez jako srodki weterynaryjne do zwalozania infekcji i przyspieszania wzrostu zwierzat* Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania zwiazków o wzorze 1, w którym R oznacza rod¬ nik etylowy lub winylowy, a R oznacza piecioozlonowa nasycona grupe heterocykliczna, taka jak grupa pirolidynowa lub tiazolidynowa albo rodnik aminoalkilowy niepodstawiony lub podstawiony w grupie alkilowej grupa hydroksylowa, w postaci wolnej zasady albo w postaci soli addycyjnej z kwasami lub soli czwartorzedowej.Wedlug wynalazku pochodne pleuromutyliny otrzymuje sie droga aoylowania 14-0-//1- -amino,2-metylopropan-2-ylo/-tioaoetylq/-mutyliny lub -19»20-dwuwodoromutyliny, tzn. przez reakcje zwiazku o wzorze 2, w którym R ma znaczenie wyzej podane, z reaktywnym estrem zwiazku o wzorze 39 w którym R 2 ma znaczenie podane dla R , z tym, ze obecne tam grupy aminowe sa chronione, odszczepianie grup ochronnych i wyodrebnianie tak otrzy¬ manego zwiazku w postaci wolnej zasady albo w postaci soli addycyjnej z kwasami lub so¬ li czwartorzedowej* Sposób wedlug wynalazku mozna prowadzic tak, ze zwiazek o wzorze 2 i zwiazek o wzo¬ rze 3 rozpuszcza sie lub zawiesza w rozpuszczalniku obojetnym w warunkach reakcji, ta¬ kim jak /nizszy/ dwualkiloamid kwasu karboksylowego, np. dwumetyloformamid, w tempera¬ turze od temperatury pokojowej do podwyzszonej, korzystnie w temperaturze pokojowej* Nastepnie odszczepianie grup ochronnych mozna prowadzic sposobami konwencjonalnymi, np* 1^5 8482 \k$ BhB droga redukcyjnego odszozepiania za pomoca wodoru ua palladzie osadzonym na aktywnym weglu drzewnym albo droga traktowania kwasem trójfluoroootowym* Zwiazki kodoowe mozna wyodrebnic z mieszaniny reakcyjnej i ewentualnie oczyszczac metodami konwencjonalnymi* V celu wytwo¬ rzenia zwiazku o wzorze 1, w którym R2 oznacza rodnik 1-amino-2-metylopropylowy, reakcji poddaje sie zwiazek o wzorze 2, w którym R ma wyzej podane znaczenie, z reaktywnym estrem waliny* Zwiazki o wzorze 1 mozna przeprowadzac w sole addyoyjne z kwasami i na odwrót w sposób konwenojonalny* Odpowiednie sole czwartorzedowe mozna otrzymywac ze zwiazków o wzorze 1 me¬ todami konwencjonalnymi* Zwiazki o wzorze 1 moga zawierac co najmniej jeden asymetryczny atom wegla i w zwiazku z tym moga wystepowac w postaci izomerów diastereomerycznyoh 1 loh mieszanin, które mozna rozdzielac w sposób konwenojonalny* Stosujac optycznie czynne mate¬ rialy wyjsciowe otrzymuje sie odpowiednie produkty koncowe* Wynalazek obejmuje zarówno po- szozególne izomery, jak i ioh mieszaniny, jesli nie zaznaczono inaczej* Szczególnie intere¬ sujace sa zwiazki zasadniczo w postaci "D", z wyjatkiem tych, w których R oznacza grupe aminohydroksyalkilowa* Zwiazki o wzorze 1 wykazuja interesujaca aktywnosc biologiczna, zwlaszcza chemoterapeu- tyozna, w zwiazku z czym moga byc stosowane jako leki* Wykazuja one dzialanie przeoiwbakte- ryjne, jak to stwierdzono w testach in vitro, stosujac rózne szczepy bakterii• np* Staph* aureus. Stap* epidermldis, Strept. pyogenes, Strept* pneumoniae, E* coli. Klebsiella pneu¬ moniae, Haemophilus spp*. Leptospiren spp#, Eryslpelothri* rhusiophathiae, jak równiez bak¬ terie beztlenowe, np* Baoteroides fragilis w stezeniu okolo O,008-25 JJg/ml• Stwierdzono rów¬ niez dzialanie hamujace przeciwko Mycoplasma i Chlamydia w stezeniu okolo 0,008-0,5 /*g/ml* Chemoterapeutyozna aktywnosc tych zwiazków stwierdzono za pomoca testów na myszach stosujac szczepy róznyoh bakterii, oraz na kurach stosujac szczepy Myooplasma* Te aktywnosc hamuja¬ ca obserwowano w stezeniach okolo 12-50 mg/kg wagi ciala* W zwiazku z powyzszym zwiazki te nadaja sie do stosowania jako antybiotyki o dzialaniu przeoiwbakteryjnym* Ponadto zwiazki otrzymywane sposobem wedlug wynalazku wykazuja dzialanie przeciw paso¬ zytom, zwlaszcza przeciw kokoydiozle, a takze dzialanie przyspieszajace wzrost* Aktywnosc przeciwko kokoydiozle stwierdzono w testach in vlvo na kurach* Aktywnosc te potwierdzono w testaoh na zwierzetaoh w dawkaoh 20-150 mg/kg paszy w zaleznosci od ozasu podawania* Wlas¬ ciwosci przyspieszajaoe wzrost stwierdzono w testaoh na kurach i swiniach w dawkaoh 10-50 mg/kg paszy* V zwiazku z powyzszym zwiazki o wzorze 1 nadaja sie do stosowania jako srodki weterynaryjne, zwlaszcza do ohemoterapeutycznego traktowania, kokcydiozy u ptaków, jak rów¬ niez Jako srodki przyspieszajaoe wzrost zwierzat* Odpowiednia dzienna dawka przy stosowaniu w charakterze antybiotyku o aktywnosoi przeoiwbakteryjneJ wynosi okolo 1-3 g* Dawke te moz¬ na podawac w dawkaoh podzielonych 2-U razy dziennie w postaoi dawek jednostkowych zawiera¬ jacych okolo 250-1500 mg zwiazku, albo w postaci o przedluzonym dzialaniu* Przy stosowaniu w profilaktyce lub terapii przy infekcjach powodowanych mikroorganizmami i przy przyspie¬ szaniu wzrostu u zwierzat domowych stosowane dawki moga oczywiscie zmieniac sie w zaleznos¬ ci od wielkosci i wieku zwierzecia oraz od pozadanego efektu, np. w przypadku profilaktyki wska¬ zane sa nizsze dawki podawane przez dluzszy okres czasu* Korzystne dawki w wodzie pitnej wy¬ nosza 0,0125-0,05 ozesol /ciezar na objetosc/, zwlaszcza 0,0125-0,025, a w paszy 20-^00 g/ tone, zwlaszcza 20-200 g/tone* Korzystnie aubstanoje czynna podaje sie kurom w wodzie pit¬ nej, a swiniom w paszy* Zwiazki otrzymywane sposobem wedlug wynalazku mozna stosowac w postaoi wolnej zasady albo w postaoi ohemoterapeutyoznie/fIzjologioznie dopuszczalnych soli addyoyjnyoh z kwasa¬ mi lub soli czwartorzedowych* Sole takie wykazuja taka sama aktywnosc, jak wolne zasady* Jako przyklady odpowiednioh soli addyoyjnyoh z kwasami wymienia sie wodorofumarany, fuma- rany, naftalono-1,5-sulfonlany, a zwlaszoza ohlorowodorki* Zwiazki otrzymywane sposobem wedlug wynalazku mozna podawac doustnie, miejscowo lub poza- jelitowo 1 mieszac z konwencjonalnymi, ohemoterapeutycznie dopuszczalnymi rozcienczalnika-1*l5 848 3 mi i nosnikami i ewentualnie innymi dodatkami i podawac jako tabletki, kapsulki lub prepa¬ raty iniekoyjne. Zwiazki te sa równiez cennymi dodatkami do mieszanek paszowych /jako pre- miksy/ lub do wody pitnej, jak równiez do plynów rozoienozajaoyoh w sztucznej inseminaoji i w teobnikaoh zanurzania jaj. Zwiazki wyjsoiowe o wzorze 2 sa nowe. Mozna je otrzymywac przez reakcje zwiazków o wzorze 4, w którym R4 ma znaczenie wyzej podane, a R oznacza atom ohlo- ru, bromu lub grupe OSC^R^, w której R, oznaoza rodnik alkilowy lub aryIowy, ze zwiazkiem o wzorze 5* Reakcje te mozna prowadzic w ten sposób, ze na przyklad rozpuszcza alf zwiazek o wzorze 5 w roztworze sodu w bezwodnym nizszym alkoholu, np. w etanolu lub metanolu. Do roz¬ tworu tego dodaje sie roztwór zwiazku o wzorze 4 w rozpuszczalniku obojetnym w warunkach re¬ akcji, takim Jak keton alifatyczny, np. etylometyloketon lub aceton. Reakcje prowadzi sie korzystnie w temperaturze od temperatury pokojowej do temperatury wrzenia mieszaniny reak¬ cyjnej, zwlaszcza 25-55 C.Zwiazki wyjsciowe o wzorach 3t 4 i 5 sa znane albo mozna je wytwarzac analogicznie do znanych metod, np. dla zwiazków o wzorze 5 metoda F.J. Carroli, J.D. Vhite i M.£. Vall, J.Org. Chem. 28/1240 /l963/« Jako grupy ohroniaoe aminowa grupe funkcyjna w zwiazku wyjscio¬ wym o wzorze 3 stosuje sie grupy zwykle uzywane jako grupy chroniace grupe aminowa, np.-CO.O.CH..C H /Z/, -CO.O.C/CH / /BOC/ albo -CO.O.GH CCI . Jako korzystne znaczenie pods- 2 65 33 2 3 tawników wymienia sie dla R grupe winylowa, a dla R w przypadku gdy oznacza grupe amino- alkilowa lub aminohydroksyalkllowa korzystnie grupa alkilowa zawiera 1-6, zwlaszcza 1-4 ato¬ my wegla. Szozególnie korzystnym zwiazkiem jest l4-0-/l-/2-amino-3-metylo-butyryloamino/-2- -metylo-propan-2-ylo-tioaoetylo/-mutylina w postaci wolnej zasady lub chlorowodorku, zwlasz- oza w postaci D. V nastepujacych przykladach blizej objasniajacych wynalazek, temperatury podane sa w stopniach Celsjusza.Przyklad I. l4-0-/^-/D-2-amino-3-metylobutyryloaminq/-2-metylopropan-2-ylo-tio- aoetylo7-19,20-dwuwodoromutylina, chlorowodorek. Roztwór 1 985 g estru 4-nitrofenylowego Z- -waliny i 2,35 « l4-0-/7l-amino-2-metylopropan-2-ylo/-tioaoetylq/-19,20-dwuwodoromutyliny w 30 ml dwumetyloformamidu utrzymuje sie w ciagu 7 godzin w temperaturze 25°. Nastepnie mie¬ szanine reakcyjna przenosi sie do wody 1 kilkakrotnie wytrzasa z octanem etylu* Po przemy- oiu fazy organicznej 0,1 n kwasem solnym, a nastepnie woda nasycona NaCl otrzymuje sie chro¬ niony zwiazek koncowy, który stosuje sie do procesu odszozepiania grup ochronnych bez dal¬ szego oczyszczania. Roztwór 3,1 g tego Z-ohronionego zwiazku w 150 ml etanolu miesza sie z 60 mg 10# palladu osadzonego na aktywnym weglu drzewnym i miesza sie w atmosferze wodoru w oiagu 1 godziny. Zwiazek tytulowy otrzymuje sie z praktycznie ilosciowa wydajnosoia. Prooes ten mozna tez prowadzic stosujac ester 4-nitrof enylowy BOC-waliny, przy czym usuwanie grup ochronnych prowadzi sie w sposób nastepujacy: 3 mraole DOC-ohronlonego zwiazku rozpuszcza sie o w temperaturze -10 w 25 ml kwasu trójfluoroootowego i utrzymuje w tej temperaturze w oiagu 10 minut. Nastepnie mieszanine reakcyjna doprowadza sie do temperatury 25 y pozostawia do przereagowania w oiagu dalszych 2 godzin, po czym wprowadza do 100 ml 10# roztworu NaHCO • Nastepnie kilkakrotnie ekstrahuje sie octanem etylu i przemywa warstwe organiczna, otrzymu¬ jac surowy produkt, który chromatografu je sie na zelu krzemionkowym /eluent CHC1 /CH OH = 7:1/* Analogioznie mozna otrzymywac zwiazki o wzorze 1 zebrane w ponizszej tablicy.T a b 1 i o a Przyklad I 1 I XX 111 IV V Ri 2 -CH=CH2 1 _ M _ — * — -C2"5 R2 1 3 -°V "a 1 wzór 6 /D/ wzór 7 wzór 6 /D/ ciag dalszy tablicy na str. 4145 848 ciag dalszy tablicy 1 1 vx VII VIII IX X XI xrL XIII _ -CHrzCH — * — mm W — -G0H 2 5 -CH=CH -. » — — H •. — w — 3 1 wzór 6 /L/ wzór 8 /L/ wzór 9 /W -CH CH .NH 2 2 2 wzór 10 /L/ wzór 9 /D/ wzór 10 /D/ wzór 11 /L/ Widma NMR /CDC1 / Przyklad Widmo II III IV VI VII VIII IX 5,62 /d, 1H, H1V JHl/lH13= 7,5 Hz/| 7,72 /t, 1H, NHCO/; 3,42 /d, 1H, N-CH-CO, J=6,25 Hz/; 3,32 /d, 1H, H^, ^H11H10= 6,25 Hz/j AB-System: AA= 3,17, Vfi= 3,27, AB = 15 Hz, 5-CH2-C0/. 7.68 /t, 1H, NH/ 5.73 /d, 1H, H^, JHl4H13=8»75 Hz/. 3,75 A, 2H, CO-CH2-NH2/| 3.38 /d, 1H, H11, JH11H10 = 6,25 Hz/; 3.28 /m, 2H, =C-CH -NH/j 1.25, 1.26 /s, s, 611, gam. CH /. 7,78/t,1H,NH/;5.76 /d, 1H, H^, JH14H13 = 8,75 Hz/j 4.03 /q, 1H, -CH-CH , J = 7,5 Hz/j 3.37 /d, 1H, H^, JH11H10 = 6,25 Hz/| 1.25 /s, 2xCH , gem. CH /j 3.3 /m, 2H, =C-CH2NH/. 7.76 /t; 1H, NH/| 5.76 /d, 1H, H^, JH14H13 = 8,75 Hz/j 3.43 /dd, 1H, wzór 12, J= 3,75 Hz, j' = 8,75 Hz/| 3.25 /d, 2H, CH-GH -MH^l AB-Sys- tem: AA= 3.17, Vfl= 3,25, JAB = 15 Hz, -S-CH2C0/. 5*64 /d, 1H, H^, JH14J13 = 8,1 Hz/| 3.56 /q, 1H, CH^GH, J = 7,5 Hz/ 3.44 /d, 1H, H t JH11H10 = 6,25 Hz/| AB-System: AA= 3.17, VB= 3.25, JAB= 15 Hz S-CH2"C0/J ABX-System: AA= 3.33, Vfi= 3.25, Vx= 7.75, Jin= 13,4 Hz, JAX = JM= 7,5 Hz, C-CH -NH/.AB BX" 7.76 /t, 1H, NH/| 5.75 /d, 1H, Hl/f, JH14H13 = 8,75 Hz/| 3.56 /q, 1H, wzór 13, J = 7,5 Hz/| 3.36 /d, 1H, H11, JH11H10 = 6.25 Hz/j AB-System AA= 3.17, Vfl= 3.24, JAB = 15 Hz, S-CH^CO/j 1.4 /d, 3H, wzór 14, J = 7,5 Hz/. 7.72 /t, 1H, NH/| 5.77 /d, 1H, H^, JHl4H13 = 8,75 Hz/j AB-System: /V^= 4.29, Vfl= 4.13, JAB = 10 Hz, S-CH^-NH/i 3.36 /m, 1H, H^/. 8.07 /m, 1H, NH/| 5.76 /d, 1H, H^, JHl4H13 = 8,75 Hz/| 3.84 /dd, 1H, wzór 15, J = 5 Hz, J' = 8,75 Hz/| 3.38 /d, 1H, HA , JH11H10 = 6,25 HzJ AB-System: AA= 3.17, Vfi= 3.25, JAB = 15 Hz, S-CH^CO/i 3.25 /m, 2H, =C-CH2NH/. 5.62 /d, 1H, H^, JHl4H13 = 7,5 Hz/; 3.24 /d, 1H, Hj t, JH11H10 = 6,25 Hz/| ABX - System: A^ 3.34, VB= 3.26, Vx= 7.38, Jab = 13,5 Hz, JAX= ciag dalszy na str. 5ciag dalszy 1**5 ShS 5 XX XIX XXII = BX = 7,5 Hz, NH-CH2-C=/5 3.83 A, 2H, NH2-CH2, J = 5 Hz/j 2*38 /t, 2H, CH2C0f J = 5 Hz/. 7.68 /m, 1H, NH/| 5.7^ /d, 1Hf H^, JH1*LH13 = 8,73 Hz/j 3.2 /¦. *H, S-CH2-CO/| 3.38 /m, 1H, H^/j 3.25 /d, 1H, CH-Chy J = 3,75 Hz/. 8.05 /t, 1H, NH, NH-CH2-C=/| 5.73 /d, 1H, H^, JH14H13" 8#75 Hz/l 4.48 /dd, 1Hf wzór 16, J = 8,75, J*= 6,25/j 1.25, 1.22 /a, a, nieazany CH^/f AB System: AA= 3.18, V = 3.24, J = 15 Hz, S-CH.-CO/. 7.8 /¦, 1H, NH/, 5.75 /d, 1H, M%k9 ^Hl4H13 = 8?5 Hz/| 3#38 /d ^ H^ jhiiuio= 6'25 Hz/* 3#24 /d' 1H» CH-NH2/, 3*2 /s» 2H* s-01^"00^ 3.31 /m, 2H, CH -NHCO/. 7.9 /m, 1H, Nlj/l 5.75 /d, 1Hf H^, ^Hl4H13= 8,75 Hz/| AB-Syatem: /Yf * 3.18, VB= 3.28, J^s 15 Hz, S-CH2-C0/f 3.36 /m, 1H, H^/i/3.91 /dd, 1H, -CHH#-OH, J = 10 Hz, J2= 5 Hz/; 3.71 /dd, 1H /dd, 1H, -CIJH#-CH, J ¦ 10 Hz, J2= 6.25 Hz/| 3.5 /dd, 1H, NH2-CH-CH2, J^ 6,25 Hz, J2 » 5 Hz/.Stosowana jako material wyjsciowy 1^-0-/71"amlno"2"nlotyloProPan'"2"ylo/"tLoaoetyl^7"l9t 20-dwuwodoromutyllne otrzymuje sie w sposób nastepujacy: 4,6 g sodu rozpuszcza alf w 500 al etanolu /absolutnego/, miesza z 14,1 g 3-amino-2-metylo-2-propylo-merkptanem /f.J. Carroll J.D. Yhite, M.E. Wall, J.Org.Chem. 28, 12*40 /i963// 1 miesza w oiagu godziny w temperaturze 25°. Nastepnie mieszanine reakcyjna miesza sie z roztworem 53,2 g 22-0-tozylanu 19,20-dwu- -wodoropleuromutyllny w 300 ml etylometyloketonu 1 utrzymuje w temperaturze 25 w oiagu 15 godzin. Uzyskany produkt wprowadza sie do wody z lodem i kilkakrotnie ekstrahuje ootanem etylu. Faze organiozna przemywa aie woda nasycona NaCl, otrzymujao surowy produkt, który chromatografuje aie na zelu krzemionkowym /eluent: CHC1 /CH OH = 7:l/« Widmo NMR /CDC1_/: 5,8 /d, 1H, HlV JHltol3 = 9 Hz/| 3,38 /d, 1H, H^, JH11H10 = 6,3 Hz/l 3,17 /-, 2H, S-CH2-C0/| 2,65 /S, 2H, N-CH^C ^/| 1,7 /b, 2H, NH^i 1,28 /S, 6H, 2 x CH^. strzezenia patentowe 1 • Spoaób wytwarzania nowyoh pochodnych pleuromutyliny o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik etylowy lub winylowy, a R oznaoza pieoloozlonowa naayoona grupe heterooykllozna, ta¬ ka jak grupa pirolidynowa lub £iazolidynowa, albo rodnik aminoalkilowy oraz ioh aoll addy¬ cyjnych z kwasami 1 soli czwartorzedowych, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 2 w którym R ma wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z reaktywnym estrom zwiazku o wzorze 3, w którym R* ma znaczenie podane dla R2 z tym, ze wystepujace tam grupy aminowe sa ohronlone, odszozepia grupy ohroniaoe grupy aminowe 1 wyodrebnia otrzymane zwiazki w po— staoi wolnej zasady albo w postaci soli addyoyjnej z kwasami lub soli ozwart orzedowej. 2. Sposób wedlug zostrz. 1, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwia¬ zku o wzorze 1, w którym R2 oznaoza rodnik 1-amino-2-metylopropylowy, reakoji poddaje sie zwiazek o wzorze 2, w którym R. ma znaczenie podane w zastrz. 1 z reaktywnym estrem waliny.6 1*L5 848 3. Sposób wytwarzania nowyoh pochodnyoh pleuromutyliny o wzorze 1, w którym R oznaoza rodnik etylowy lub winylowy, a R oznaoza rodnik aminoalkLlowy podstawiony w grupie alki¬ lowej grupa hydroksylowa, oraz ich soli addycyjnych z kwasami i soli ozwartorzedowychf znamienny t y m, ze zwiazek o wzorze 2, w którym R ma znaczenie wyzej podane, poddaje sle reakcji z reaktywnym estrom zwiazku o wzorze 3» v którym R _ ma znaczenie poda¬ ne dla R z tym, ze wystepujace tam grupy aminowe sa chronione, odszozepla grupy ohroniaoe grupy aminowe i wyodrebnia otrzymane zwiazki w postaci wolnej zasady albo w postaci soli addycyjnej z kwasami lub soli czwartorzedowej* Chi O.CO.CH,.S.CXH7.NH.CO.R.WZÓR 1 0 CH CK O.CO.CH2.S.CXH2.NH2 WZÓR 21/45 82*8 HOOCR2' WZdR 3 CH, O.CO.CH2.R5 CK -CH, WZÓR A CH3 I HS.C.CH,.NH, CH3 WZÓR 5 — CH • CrU l NH2 WZÓR 61*l5 8^8 — CH.CH2 .CH .CH3 NH- CH.WZÓR 7 J I H WZÓR 8 J I H WZÓR 9 -CH —CH—CK NHo CH.WZÓR 10 -CH— CH2OH NH2 WZÓR 111*L5 848 co- CH2 -CH--NH CH2 CO—CH—NH2 WZC)R 12 CH3 CO—CH —NH WZÓR 13 CH3 CO —CH—NH2 WZÓR 14 NH- CH2 -CH--co WZÓR 15 WZÓR 16 PL PL PL