NL7908391A - Kunsthars slang voor de verpakking van pasteuze levensmiddelen in het bijzonder van worst en kaas. - Google Patents

Description

h s

Kunsthars slang voor de verpakking van pasteuze levensmiddelen, in het bijzonder van worst en kaas.

Deze uitvinding betreft een kunstharsslang voor de verpakking van levensmiddelen die bij het afvullen pasteus of vloeibaar zijn en die hetzij na bij kamertemperatuur verpakt en omhuld te zijn een verhitting zoals koken of smoren tot temperaturen 5 tussen 70 en 95° onderworpen worden hetzij in hete, vloeibare toestand verpakt worden. In het bijzonder betreft deze uitvinding een omhulling voor kook- en braadworst en voor smeltkaas, die men tegenwoordig ook vaak in de vorm van worsten verpakt, hetgeen als regel in verweekte of vloeibare toestand gebeurt.

10 Omhullingen voor dergelijke levensmiddelen zoals kook- en braadworst of van worstachtig verpakte kaas moeten aan een hele reeks eisen voldoen om voor de praktijk geschikt te zijn.

De belangrijkste eisen zijn: (1) De omhulling moet ook na het afkoelen van de verpakte waar (worst 15 of smeerkaas) zonder vouwen of krinkels tegen de waar aan blijven liggen, dat wil zeggen de omhulling moet geen neiging tot kreukelen hebben, daar een stuk levenswaar met kreukels of vouwen in de verpakking door de uiteindelijke verbruiker voor niet meer vers gehouden wordt.

20 (2) De omhulling mag bij het vullen en door de druk van de bij verwarming uitzettende inhoud niet blijvend vervormd worden, dat wil zeggen de cilindrische vorm moet precies behouden blijven aan krom trekken of uitbollen mogen niet optreden.

(3) De omhulling moet bij de temperaturen die bij koken, smoren en 25 vullen optreden nog voldoende sterk zijn om niet te barsten of te scheuren. In de praktijk moet de temperatuursbestandigheid zo zijn dat het materiaal bij 125 °C nog minstens 50% van de sterkte bij kamertemperatuur heeft.

(4) De omhulling moet zich zonder beschadiging laten oprapen en 790 83 91 % 2 klippen.

(5) De onhulling moet zeer soepel zijn en een zachte greep hebben op dat het bedienend personeel bij hanteren daarvan de huid niet afgeschaafd wordt.

5 (6) Vooral bij materiaal voor kook- en braadworst zal de vakman de eis stellen dat zich zo min mogelijk worstgelei tussen de eigenlijke worst en de omhulling afzet, daar de vlees verwerkende industrie en de consument dit beiden zeer bezwarend vinden.

Tot nog toe is geen materiaal voor omhullen 10 van worsten uit goedkope kunststof bekend, die men op eenvoudige wijze kan maken en die aan alle bovengenoemde eisen voldoet.

Voor de verpakking van kook- en braadworst en smeerkaas werden tot nog toe voornamelijk met viscose bestreken papier en collageen gebruikt. Deze in de handel gebruikelijke ver-15 pakkingsmaterialen hebben weliswaar goede tot uitstekende eigenschappen, maar ze zijn zeer kostbaar doordat ze alleen (1) met omslachtige werkwijzen, (2) met behulp van dure, speciale apparatuur, en (3) onder toepassing van sterkte zuren en alkaliën bereid kunnen 20 worden, zodat de apparatuur ook van speciaal materiaal moet zijn,

De bereiding daarvan verloopt bovendien alleen met behulp van milieu-onvriendelijke producten, zoals zwavelkoolstof in het geval van met viscose beklede omhulling. Bovendien zijn zulke omhullingen vatbaar voor bederf, zodat ze niet onbeperkt bewaard 25 kunnen worden.

Ook zijn reeds uit een enkele, ongestrekte laag homopolyamide (polyamide 11 en polyamide 12) bestaande kunststof omhullingen bekend, alsmede uit twee tezamen geextrudeerde lagen kunststofomhullingen uit dezelfde polyamiden met polyamide 6 30 als buitenlaag. Dergelijke omhullingen laten zich weliswaar eenvoudig en milieuvriendelijk vervaardigen, maar vertonen belangrijke tekortkomingen. Ten eerste vervormen ze bij vullen met worst bij vuldrukken van 0,3 tot 0,6 atm. zodanig, dat zij niet meer precies cilindrisch zijn, en ten tweede zien dergelijke met kook- en braadworst gevulde 35 onhullingen na goed afkoelen tot 3-5°C (zoals in het koelhuis gebruike- 790 83 91 * 3 lijk) er rimpelig en verfrommeld uit.

De eerste tekort-koming, de vervorming bij het vullen, noemt de vakman "onvoldoende kalibertrouw" en deze maakt in dergelijke omhullingen verpakte waren ongeschikt voor 5 automatische verder—verwerking. Tegen de tweede fout, het optreden van vouwen en krinkels in de af gekoelde worst, maakt vooral de consument bezwaar, want dergelijke waar houdt hij voor oud en misschien wel bedorven. Verder krijgen dergelijke worsten, als zij opgehangen gerijpt worden, een lange punt, waarin zich bij 10 voorkeur de worstgelei afzet, en ook dat vindt de vakman ongewenst.

Naast deze niet-gestrekte enkel- of dubbellagige polyamide-omhullingen behoren ook worstvellen uit biaxiaal gestrekt polyethyleentereftalaat en vinylideenchloride-copolymeren, alsmede alleen in de lengterichting gestrekte slangen uit hogere polyamiden 15 tot de stand der techniek, De biaxiaal gestrekte worstvellen uit polyethyleentereftalaat of vinylideenchloride-copolymeren vertonen weliswaar ten opzichte van de niet-gestrekte worstvellen uit polyamiden een veel betere trekvastheid en kalibertrouw bij het vullen, maar rimpelvrije worsten krijgt men hieruit alleen dan als 20 ze na grondig afkoelen een aanvullende warmtebehandeling ondergaan die de vakman "nakrimpen” noemt. Dit nakrimpen houdt in dat na de grondig gekoelde worst van cirka 3 oc enige seconden in een heet water bad of anders met hete lucht tot boven 80 °C verwarmd. Hierbij krimpt de omhulling en legt die zich nauwer en zonder rimpels om 25 de inhoud die dankzij de lage temperatuur een kleiner volume heeft. Dit aanvullende nakrimpen maakt echter normaliter geen deel uit van de fabricage van kook- en braadworst. Daarom wordt deze aanvullende bewerking, waarvoor aanvullende apparatuur en energie nodig zijn, door de vakman niet of met tegenzin aanvaard. Afgezien 30 van het ontstaan van rimpels en krinkels vertonen biaxiaal gestrekte worstvellen uit polyethyleentereftalaat en vinylideenchloride-copolymeren nog een ongunstig aspect, de worstgelei verzameld zich namelijk bij het rijpen in aanzienlijke mate tussen de eigenlijke worst en het vel, wat bij de consument als min punt geldt.

35 Een ander nadeel van de biaxiaal gestrekte 790 83 9 1 Ί· b> 4 worstomhullingen uit vinylideenchloride-copolymeren is dat hun fabricage moeilijk is door het 2eer nauwe smelttraject van deze thermoplast, waardoor speciale apparatuur nodig is, en ook doordat zich hieruit agressief zoutzuur afsplitst hetgeen zowel problemen 5 met het milieu als met het materiaal van de verwerkende apparatuur geeft,

De monoaxiaal, alleen in de lengterichting gestrekte worstvellen uit hogere homopolyamiden zijn dwars op de lengterichting onvoldoende sterk en vertonen wat kalibertrouw en 10 rimpelvrijheid betreft dezelfde bezwaren als de nietgestrekte worstvellen.

Deze uitvinding beoogt een kunststof omhulling voor pasteuze levensmiddelen, in het bijzonder voor worst en smeerkaas, die op bekende wijze met de gebruikelijke verwerkingsapparatuur 15 gemakkelijk en goedkoop gemaakt kan worden, en die aan alle hierboven genoemde eisen voldoet, zodat de nadelen van de bekende, al dan niet vezels bevattende kunststof omhullingen overwonnen worden. Dit bereikt men volgens de uitvinding met een slangvormige omhulling van een krimpbare en gestrekte kunststof, bestaande uit 20 tenminste een alifatisch polyamide, waarvan het glasovergangspunt in droge toestand op tenminste 48 °C ligt, welk glasovergangspunt zich, afhankelijk van de opname van vocht tenminste tot 3 °C, bij voorkeur tot -5 °C en in het bijzonder tot -20 °C laat verlagen, of bestaande uit een mengsel van dat polyamide met tenminste een 25 iononeerhars en/of een gemodificeerd etheen/vinylacetaat-copolymeer en/of een gemodificeerd polyolefine.

Voor deze ilxitvinding zijn al die polyamiden geschikt waarvan het glas overgangspunt (ook wel "glasovergangs-temperatuur" of "glastemperatuur genoemd) boven welke de kunst-30 stof week en elastisch is en beneden welke hij glasachtig en bros is, dat bij opname van water naar lagere temperaturen geeft, zo omstreeks 0 °C.

Voorbeelden van geschikte polyamiden zijn polyamide 6 (polycaprolactam oftewel polycapronzuuramide) polyamide 35 7 (polyaminoenanthzuuramide) , polyamide 6,6 (hexamethyleendiamine- 790 83 91 4 * 5 adipinezuur-condensaat) en polyamide 6,10 (hexamethyleendiamine-sebacinezuur-condensaat). De polyamiden kunnen alleen of gemengd met elkaar toegepast worden, ook copolymeren uit twee of meer van de genoemde uitgangsstoffen en mengsels van deze condensatie-5 produkten met polyamide 11 (polyami noundecaanzuuramide) en polyamide 12 (polylaurinezuurlactam) zijn geschikt, mits aan de eis van de verschuivende glasovergangspunten voldaan wordt.

Onder deze polyamiden gaat bijzonder voorkeur uit naar het polyamide 6.

10 Voor blaasextrusie gaat de voorkeur uit naar polyamiden met een relactieve viscositeit tussen 2,5 en 4,5, bij voorkeur tussen 2,8 en 4,2 (overeenkomstig DIN 53 727 gemeten aan een oplossing van 1 gram polyamide in 100 ml 96% H^SO^.

De kunstharsslang volgens de uitvinding 15 uit polyamiden, mengsels van polyamiden en amide-copolymeren voldoet aan alle hierboven genoemde eisen en is dus voor praktische toepassing reeds direct bijzonder geschikt, Door de toevoeging van ionomere harsen en/of gemodificeerde etheen-vinylacetaat-copolymeren en/of gemodificeerde polyolefinen laten de eigenschappen van deze 20 kunstharsslangen, vooral wat de doorlaatbaarheid voor waterdamp en andere gassen betreft, zich nog verder verbeteren.

Onder ionomere harsen worden verstaan directe en indirecte copolymeren van etheen met α,β-alifatisch onverzadigde monocarbonzuren die voor minstens 50 mol.% uit etheen 25 bestaan, terwijl de rest tot 100% dat onverzadigde zuur of een derivaat daarvan is; bij voorkeur bestaat het copolymeer voor 5-25 mol.% uit dit tweede bestanddeel. Dergelijke ionomere harsen hebben een smeltindex tussen 0,5 en 40, bij voorkeur tussen 0,5 en 1, en bevatten gelijkmatig daarover verdeeld 1-3-waardige, bij voorkeur 30 2-waardige metaalionen. Bijvoorkeur is minstens 10% daar carboxyl- groepen van dat copolymeer door dergelijke metaalionen geneutraliseerd.

Onder de ionomere harsen gaat de voorkeur uit naar anorganische zouten van copolymeren uit etheen en 2-25 gew.% acrylzuur of methacrylzuur, in het bijzonder naar de zink-35 en calciumzouten. Dergelijke ionomere harsen worden door de firma 790 83 91

R

6

DuPont Chemical Co als Surlyn Resin Nrs. 1650 en 1652 in de handel gebracht.

Inplaats van of naast deze ionomere harsen kunnen ook speciale gemodificeerde polyolefinen gebruikt worden.

5 Het gaat hier om vier-component-copolymeren opgebouwd uit 71-90 gew.% etheen, 3-9 gew.% alifatisch onverzadigd carbonzuur met 3-5 koolstofatomen, 1-20 gew.% ester van een alifatisch onverzadigd carbonzuur met 3-5 koolstofatomen met een 1-8 koolstofatomen hebbend alkohol, en 0,3-5 gew.% (bijvoorkeur 0,8-3 gew.%) isobuteen.

10 Verder zijn als toevoegingen naast of inplaats van ionomere harsen en/of gemodificeerde polyolefinen de in de Duitse octrooiaanvragen 2.721.474 en 475 beschreven kunststoffen, welke door de firma Chemplex Company onder de handelsnaam "Plexar" verkocht worden. Het gaat hierom mengsel van 15 (1) entcopolymeren van acyclische, isocyclische of heterocyclische zuuranhydriden (bijvoorbeeld x-methylbicyclo-^,2,l/-hepteen-2,3-dicarbonzuuranhydride, (XMNA) met (2) etheen-v'inylacetaat-copolymeren die cirka 5 gew.% vinylacetaat bevatten of polyetheen met hoog of laag soortelijk gewicht en/of 20 copolymeren van etheen met propeen, buteen en/of dieeen.

Deze entpolymeer- en copolymeer-mengsels bestaan voor 1-30, bij voorkeur 3-12 gew.% uit bestanddeel 1) en voor 99-70, bij voorkeur 97-88 gew.% uit bestanddeel 2.

Een representatief voorbeeld van zo'n 25 mengsel bevat 5 gew.% polyetheen met hoog soortelijk gewicht, waaraan cirka 1 gew.% XMNA geent is en dat een smeltindex van 0,8 g/10 ‘ /* min heeft, en daarnaast 95 gew.% etheen-vinylacetaat-copolymeer 3 (4,7 gew.% vinylacetaat) met een soortelijk gewicht van 0,929 g/cm en een smeltindex van cirka 1,0 g/10 min. Dergelijke pradukten 30 zijn onder de naam "Admer" van de firma Mitsui Polychemicals Company Ltd en onder de naam‘fcxA-resins" bij de firma DuPont Chemical Co. verkrijgbaar. Bijzonderheden over deze kunststoffen vindt men in tabel A.

790 83 91 7 a u 3 o § 3 o c cr> 2 s ό ® o 2 •h +> <n r1 a +> a ^ m '

(Uö-i-) «C - , S

M o m x ^-1 1 ^ I (¾ · o < k X 3 0) υ Ω > a i—1 3 u

J I

g in w

So 2 +3 3 CO O <71 o id - - __ >1 ft 1¾ *rl O 2 H H (0 p 00 0) 0 In i ft :_____________

< -Η O

3*0 M ft O 2 +) g rn O' H S S S ° s? 3 s E< >1 3 n 3 ft M 2 £+3 0 O' ox- - HUGO) m ° _ 3 T 0) H 2 X Ü +) ft 2 0) 3 3 ____ - .

Η H ---- ' ft §·“ s

,3 3 —I

U > O O' 5-1 '

3 *-< O

X 3 H ft &< Γ" in E-1 3 i I ü ra ^ <0 co 30 in

0 H X m & I

a o 3 3 cm no W4Jin μ it] 3 >3 *-i 3 tH 33m .GO M -WPS A I ft·^· +3 -H 0 3 +1 +JM +J a

M3 03 HSO ,3 S 3 &> S

3M > ft 3 ti ^ ü Ü UGEh

33 S&gW'-s tI\ rl-HO

wp ffi +) M rtj O' Q O' > .X «! 790 83 91 « 8

Hierna worden de polyamiden als bestanddeel A en de ionomere harsen, gemodificeerde polyolefinen en etheen/vinyl-acetaatcopolymeren als bestanddeel B aangeduid.

Door tenminste 1 en hoogstens 50 gew.dl, bij voorkeur tussen 14-30 gew.dln, in het bijzonder 17-25 gew.dln 5 bestanddeel B met 99 tot 50 gew.dln, bij voorkeur 86-70 gew.dln en in het bijzonder 83-75 gew.dln bestanddeel A krijgt men mengsels met nieuwe eigenschappen die de afzonderlijke bestanddelen opzich-zelf niet bezitten. Zo is verrassenderwijs gebleken dat een uit een mengsel volgens de uitvinding gemaakte worstomhulling uit meer-10 dere lagen opgebouwd is, ook al werd geen coextrusie toegepast.

Men heeft hier dus het verschijnsel van ontmenging van een mono-foelie tot een meervoud van lagen. Een kunstharsslang volgens de uitvinding die door biaxiaal strekken van een mengsel van bestanddelen A en B gemaakt was vertoond nu verrassenderwijs een verder 15 scheurvastheid die wel 10 maal zo hoog is als eenzelfde kunstharsslang die alleen uit biaxiaal gestrekt bestanddeel A bestaat, waarbij kennelijk tussen het optreden van de meerdere lagen en de verhoging van deze scheurvastheid een direct verband moet bestaan. Bij het bijzonder bevoorkeurde traject van 17-25 gew.% B ziet men 20 dit effect het duidelijkst. Verder is het mengsel van kunststoffen volgens de uitvinding verrassend beter geschikt voor biaxiaal strekken dan het afzonderlijke bestanddeel A. De verbeterde rekbaarheid bestaat ten eerste uit een optisch duidelijk vast te stellen hogere gelijkmatigheid van de geblazen slang die vrij van 25 niet-gestrekte gebieden is, en ten tweede hieruit dat men voor het rekken belangrijk lagere kracht nodig heeft, hetgeen bij continu strekken een belangrijke zekerheid betekent. De verhoging van het aandeel van bestanddeel B in deze mengsels tot boven 50% veroorzaakt een duidelijke verslechtering van de voor toepassing als 30 worstvellen belangrijke criteria, te weten toename van de gasdoorlaatbaarheid, verlaging van de trekvastheid en vermindering van de temperatuurbestendigheid, Daarbij gaat ook de beslist noodzakelijke verschuiving van het glasovergangspunt van 48 °C naar beneden 0 °C 35 verloren.

790 83 91 9

De omhulling volgens de uitvinding vertoont bovendien nog de volgende voordelen: (1) Daar deze uit een volgens de warenwet toegelaten, thermoplastisch verwerkbaar en in slangvorm biaxiaal gestrekte kunststof bestaat 5 waarvan het glasovergangspunt afhankelijk van de opname van vocht in ieder geval tot 0 °C verlaagd wordt ligt de omhulling na volledig afkoelen strak om de inhoud en heeft hij dan nog een elastische spanning.

(2) Wegens het biaxiale rekken van de slang, dat zodanig gebeurt 10 dat de breekspanning tenminste 2,5 maal zo hoog is als in niet- georienteerde toestand, waarbij de rekbaarheid tot 10% beneden de breukspanning volgens de wet van Hooke-verloopt, wordt een onomkeerbare vervorming van de slang tijdens het vullen en het rijpen van de worst (bijvoorbeeld hangend in de rookkast) 15 vermeden. Zo’n slang kan de bij het vullen met worst gebruikelijke spanningen van 0,3 tot 0,6 atm. heel goed verdragen zonder daarbij vervormt te worden.

(3) De slang volgens de uitvinding is ook bij temperaturen tot 125 °C toe sterk genoeg.

20 (4) De slang volgens de uitvinding laat zich ook zonder beschadiging goed oprapen en klippen daar de kerfslagvastheid zijn waarde o o van 40-60 Ncm/cm ook hi. j 0 C nagenoeg behoudt, (5) De slang volgens de uitvinding is zeer soepel en heeft een zachte greep.

25 (6) De worstslang volgens de uitvinding voldoet aan de eisen wat waterdamp- en gasdoorlaatbaarheid betreft, (7) De worstslang volgens de uitvinding vertoont praktisch geen afzetting van worstgelei of vet tussen de eigenlijke worst en de omhulling, indien het produkt op de gebruikelijk goede wijze 30 bereid wordt. Zoals onder die omstandigheden waren er tot nog toe bij worstslangen uit thermoplastische kunststoffen altijd moeilijkheden, die men trachte te verhelpen door de concentraties aan bijzonder eiwitbindende functionele groepen zoals carboxyl- en carbonamide-groepen, in de naar de vulling toege- 35 keerde laag vervolgd werd. Deze verrijking aan eiwitbindende 790 83 91 10 groepen kan bij de bekende worstslangen echter niet boven zekere grenzen komen. Een concentratie van meer dan 10 gew.% van zulke groepen verlaagd de sterkte van vinylideenchloride-copolymeren zodanig, dat de vulvastheid en de kalibertrouw van dergelijke 5 worstvellen niet meer gegarandeerd kan worden. Daarentegen hebben de worstslangen volgens de uitvinding van begin af aan in het ongunstigste geval al een veelvoudige hogere concentratie aan carboxyl- en carbonamide-groepen ten opzichte van de vinylideenchloride-copolymeren, zonder dat de vulvastheid of de kaliber-10 trouw daar onder leidt.

(8) De worst-slang volgens de uitvinding vertoont een opmerkelijke hoge verder scheurvastheid, die, afhankelijk van de hoeveelheid bestanddeel B, tot 400 N/mm kan bedragen, terwijl de bekende,' biaxiaal gestrekte slangen uit vinylideenchloride-copolymeren en 15 polyethyleentereftalaat verder scheurvastheden van slechts 10 tot 30 N/mm hebben (bepaald volgens DIN 53 353) .

Een hoge verder scheurvastheid is vooral voor een storingsvrije vacuum verpakking van aangesneden worst een belangrijke voorwaarde. De voor verkoop gerede worst wordt, 20 om zo'n vacuumverpakking te krijgen, als regel in stukken gesneden, die afzonderlijk verpakt worden. Tijdens het aansnijden van een strakke, rimpelvrije worst ontstaan loodrecht op het snijvlak heel kleine scheurtjes in het worstvel. Komt zo'n aangesneden stuk wordt in de vacuumverpakkingsmachine dan zet 25 de in de poreuze worst ingesloten lucht zich zodanig uit dat het worstvel aanzienlijk zwaarder belast wordt, wat bij onvoldoende doorscheurvastheid tot verder scheuren van de bij het aansnijden veroorzaakte begin-scheurtjes leidt. Alle tot nog toe bekende biaxiaal gestrekte kunststoffoelies, ook die uit poly-30 ethyleentereftalaat en vinylideenchloride-copolymeren, vertonen onvoldoende verder scheurvastheid.

De worstslang volgens de uitvinding wordt vervaardigd doordat men bestanddelen A en B ook op zichzelf bekende wijze tot een slang-vormt (bij voorkeur door blaasextrusie) . 35 Het mengen van de bestanddelen gebeurt eveneens op bekende wijze.

790 83 91 11

Hierop sluit het eveneens op zichzelf bekende biaxiale verstrekken aan, met rekverhoudingen in lengte en dwarsrichting tussen 1:5 en 1:4, waarbij de foelie zodanig gerekt wordt dat de breukspanning 2,5 maal de breukspanning in niet-gerekte toestand wordt en het 5 spanning-rekdiagram tot ongeveer 10% beneden de breukspanning elastisch (dus volgens de wet van Hooke) verloopt. Bij voorkeur gebeurt het rekken met de zogenaamde "Inflated-bubble-Technik" dat wil zeggen met behulp van een met gas gevulde blaas.

Na het strekken volgt eventueel een 10 eveneens bekende thermofixering om het geheel vormvast te maken, waarop desgewenst nog opzichzelf bekende confectioneringsbehande-lingen kunnen aansluiten.

Ook is het mogelijk de worstslang na het biaxiale strekken eerst (eveneens op bekende wijze) een schroef-15 vorm te geven en daarna pas door verwarming te fixeren.

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van de volgende voorbeelden.

Voorbeeld I

Zuiver polycaprolactam met een relatieve 20 viscositeit van 4 (gemeten aan 1 g granulaat in 100 ml 96% zwavelzuur bij 20 °C) en een smeltpunt van 220 °C werd in een extrusie-pers met dubbele schroef bij een temperatuur van 260 °C verweekt en via een mondstuk met ringvormige spleet geextrudeerd tot een slang met 20 mm doorsnede en 0,450 mm wanddikte. Nadat deze slang 25 door afkoelen met perslucht stevig geworden was werd hij in een rekblaas biaxiaal gestrekt tot een slang met een wand van 0,050 mm dikte en een doorsnede van 60 mm, Daarna werd met hete lucht thermisch gefixeerd en werd de slang opgewonden. Het oppervlak was door het rekken 9 maal zo groot geworden (2,5 maal in de 30 lengte en 3,6 maal in de breedte) . Bij het strekken traden weliswaar zo nu en dan storingen op, door de instabiliteit van de rekblaas .

De eigenschappen van deze slang, voor zover van belang voor de toepassing als worstvel, zijn in tabel E 35 weergegeven.

790 83 91 é 12

De soepelheid (kolom 12, van tabel B) is bij deze slang ook zonder verweking reeds zeer goed, zodat een dergelijk verweken (dat bij de meeste worstvellen volgens de stand der techniek nodig geacht wordt, hoewel het uit hygiënische 5 overwegingen wegens het hoge kiemtal van het weekbad zeer bedenkelijk is) nagelaten kan worden, In bijzondere gevallen kan de soepelheid en dus het elastische gedrag van deze worstslang nog door kort weken vlak voor het vullen nog verder verbeterd worden. Tabel B laat duidelijk de goede eigenschappen zien (afwezigheid 10 van rimpels, uiterst hoge soepelheid, goede aanhechting van de vulling en goede klip en opneembaarheid), terwijl de rekbaarheid een beetje beïnvloed wordt door de instabiliteit van de rekblaas. voorbeeld'ii

Een mengsel van polyamiden, bestaande uit 15 16 gew.dln polycaprolactam, 55 gew.dln polyhexamethyleenadipinezuur- amide en 29 gew.dln polyhexamethyleensebacinezuuraTivi.de, met een smeltpunt van 160 °C en relatieve viscositeit van 207 (gemeten aan 1 gram granulaat en 100 ml 96% zwavelzuur bij 20 °C) werd in een extrusiepers met dubbele schroef bij een temperatuur van 210 oC 20 verweekt en via een mondstuk met ringvormige spleet tot een slang van 20mm doorsnede en een dikte van 0,450 mm geextrudeerd.

Nadat de slang zou afkoelen met perslucht stijf geworden was werd deze door middel van een rekblaas biaxiaal verstrekt tot een slang met een wanddikte van 0,045 mm en een door-25 snede van 66 mm. Hierna werd in 5 min. met lucht van cirka 120 °C thermisch gefixeerd en vervolgens werd de slang opgewikkeld.

Het oppervlak was door rekken 1:10 maal zo groot geworden (3,0 maal de lengte en 3,3 maal in de breedte).

De voor toepassing belangrijke eigenschappen van deze slang zijn 30 in tabel B weergegeven.

Voorbeeld lil

Een mengsel van polyamiden, bestaande uit 19 gew.dln polycaprolactam en 81 gew.dln polyhexamethyleenadipine-zuuramide, met een smeltpunt van 240 °C en een relatieve viscositeit 35 van 4,2 (gemeten aan 1 gram granulaat in 100 ml 96% zwavelzuur bij 790 83 91 13 * 20 °C) werd in een extrusiepers met dubbele schroef bij 275 °C verweekt en door een mondstuk met ringvormige spleet geextrudeerd tot een slang van 20 mm doorsnede en 0,450 mm dikte. Nadat de 5 slang door afkoelen met perslucht stijf geworden was werd deze met behulp van een rekblaas biaxiaal gestrekt tot een slang met een wanddikte van 0,050mm en een doorsnede van 60 mm. Hierna werd in 3 min. met de lucht van 120 °C thermisch gefixeerd en werd de slang opgewikkeld, 10 Het oppervlak was door strekken 9 maal zo groot geworden (zowel in de lengte als in debreedte 3 maal). De voor toepassing belangrijke eigenschappen van deze slang zijn in tabel B genoemd.

Voorbeeld IV 15 Ringworst-slang

Polycaprolactam uit de handel, met een relatieve viscositeit van 4,0 (gemeten aan een 1% oplossing in 96% zwavelzuur bij 20 °c) werd in een extrusiepers van de firma Leistritz, type ESE 40, verweekt en via een mondstuk met ringvormige spleet 20 geextrudeerd tot een slang van 13,8 mm doorsnede en 0,360 mm dikte. De verdergaant amorf gehouden primaire slang werd vervolgens op bekende wijze biaxiaal gestrekt en dan (eveneens op bekende wijze) tot een ringworstslang gevormd.

Deze in een praktijkproef met gebraden worst 25 gevulde ringslang gaf een ringdoorsnede van 175 mm, een cirkel-doorsnede van 43 mm en een wanddikte van 0,040mm.

Voorbeelden met bestanddeel B Voorbeeld V

In een tuimelmenger werden 75 gew.dln gegranuleerd 30 polycaprolactam met een relatieve viscositeit van 4 (gemeten aan 1 g granulaat in 100 ml 96% zwavelzuur bij 20 °C) 10 min. gemengd met een 25 gew.dln ionomeerhars uit de handel (type Zn) met een smeltindex van 5,0. Dit mengsel werd in een extrusiepers met dubbele schroef bij 260 °C verweekt en door een mondstuk met 35 ringvormige spleet geextrudeerd tot een slang van 20 mm doofcsnede en 0,450 mm dikte. Deze slang werd daarna op continue wijze op

790 83 SI

F

14 be-kende wijze biaxiaal gestrekt, thermisch gefixeerd, en opgehaspeld. Het oppervlak werd hierdoor 9 maal zo groot (zowel in de lengte als in de breedte 3 maal). Dit leidde tot een biaxiaal gerekte slang met een doorsnede van 60 mm en een wanddikte van 5 0,450 mm.

Voorbeeld VI

Als bestanddeel A werd een mengsel van 50 gew.dln polycaprolactam, 30 gew.dln polyhexamethyleenadipine-zuuramide, 16 gew.dln polyhexamethyleensebacinezuuramide en 4 10 gew.dln polyaminoundecaanzuuramide, gebruikt; dit had een relatieve viscositeit van 2,9. Als bestanddeel B werd een copolymeer gebruikt dat uit 84 gew.dln etheen, 4,5 dln acrylzuur, 7,0 dln t.butylacrylaat en 1,5 dl isobuteen bestond; dit had een soortelijk gewicht van 3

0,924 g/cm en een smeltindex van 0,6. 80 Gew.dln van bestanddeel 15 A en 20 gew.dln bestanddeel B werden samen op de in voorbeeld V

beschreven wijze bij 210 oC verweekt en tot een biaxiaal gestrekte worstslang met de in voorbeeld V genoemde afmeting verwerkt. voorbeeld Vil

In dit voorbeeld bestond bestanddeel A uit 20 18 gew.dln polycaprolactam en 82 gew.dln polyhexamethyleenadipine- zuuramide; het had een relatieve viscositeit van 4,2. Bestanddeel B was een ionomeer hars type Zn, met een smeltindex 1,4. Een mengsel van 90 gewdl A en 10 gew.dln B werd op de in voorbeeld V beschreven wijze verwerkt tot een biaxiaal gestrekte worstslang 25 die uit meerdere lagen bestond.

Voorbeeld VIII Ringslangworst

Een mengsel van a) 83 gew.dln polycaprolactam uit de handel, met een relatieve 30 viscositeit van 4,0 (gemeten bij 20 °C aan een 1% oplossing in 96% zwavelzuur) en b) 17 gew.dln ionomeer hars uit de handel (type Zn met een smeltindex van 5,0, werd in een extrusiepers van de firma Leistritz, type ZSE 30/34 35 verweekt en via een mondstuk met een ringvormige spleet geextrudeerd 790 83 91 15 tot een slang van 13,8 mm doorsnede en 0,360 mm wanddikte.

De verregaand amorfe gehouden primaire slang werd vervolgens op bekende wijze biaxiaal gestrekt en daarna (eveneens op bekende wijze) tot een ringslang gevormd.

5 De in een praktijkproef met gebraden vlees gevulde ringworst had een ringbinnendoorsnede van 175 mm, een cirkeldoorsnede van 43 mm en een wanddikte van cirka 0,040 mm.

De eigenschappen van de worstslangen volgens de uitvinding zijn in tabel B weergegeven en daarin vergeleken 10 met de eigenschappen van worstslangen volgens de stand der techniek.

De soepelheid (kolom 12, van tabel B) is reeds zonder aanvullend verweken zeer goed, zodat het niet nodig is dergelijke worstslangen nog eens in een bad te verweken, wat wegens de talrijke daar in voorkomende kiemen hygiënische bezwaren 15 heeft. In sommige gevallen kan de soepelheid, en dus het elastische gedrag van zo'n slang door kort weken vlak voor het vullen nog verder verbeterd worden, 730 83 91 » σ» c —» jj 4 ο Ο _ JZ UT Ή co ο ο Ο »Ν Ο CM Ο «-« «0 3) « « S7 Μ Ν τ-« -4 ««μ «3 Ο —· η \ αι m a s Η *—-?» . Έ ft Ο »>0 0 a Ο *- Ο &

* cd ? S

ϋ> ¢1 Ρ Ο Μ Ο θ' Ο p* O' Ο

Aft C Η Ο λ ΓΗ -Η ·*4 *4 -Η <*4 -4 Η ^ « ΟΟ Ο^ί ΝΚΝ Ν Ν -Μ O' ft ιΗ ft U ΰ Ο ϋ Ο ϋ t)

HgWiy 50 533 333 d -4 d d —t *j ft -*4 <W ft ft ft 2 Μ Λ -a h ID «3<ββ CC<9 a _ O' 81

ft ft ft ll +J iJ *J

C4 O -* C Ό 0 αΤΜ Λ w 3TV< ΛΜ Λ ft Ö 4? ft -» *> 00 00 ο O 00 00 0 >4 -ft 0 4J -H <30 8ΰ 8 o CO 80 8

0 3 CO Ο NN KM N N SN NN N

JJ

n

tS

Λ «4

ft ft tl CN CM Cd CM CM CM OOO

Ή 0> U Λ . I Ό U «-» O 0) 0 Λ Γ-

04JU CN O OO»-* OOO

«4 cm fl A3 S 3) -tf 4J 4-> .* .M Ji t u u u . M VG)(U Ό Ό Ό

a tj ft ft ft OOO

«3 000 000 - O' g t3 11 Λ Λ Λ O' O' O' . 0 0

1 K A

i I Λ Ê i S„ ϊ

i r-i Ό 0 OOO OOO

>4 ft _ O * ·* * * % . » ( ® 0 am 0 4 0 000 woi-*· i ojsgdr-co -* ft «4 n *4 , Ό U Ο Ό * Aj · CNflJ id p ολ la

, T P

* Al I «Ν CM ft A s Cl

Seci rt 0 000 000 r. S 3 ~ *" *: O 0' ifl to οΓωω 0 !< Ό a z cj cm in TT ΤΓ ft <M *4 ..

. *J 0 ft O' H

aj 0 a aj O

s t) 33 Ό ft

β M

0 0 0 CD tl C 0 O' 0 §> 4*83 00 ο n 0 5¾.¾

•Η H c g lO VO 000 OOO

g 01 111 -ft a a

0 Id) 00 OtrtO OOO

% Ό 4) «. ON «4 Λ 1 m mu%u% *4 tn c λ E 00 a 000 ® 000

ë 3^- O O tj OOO ft OOO

d 0 4) ** 5 3 hi a 5

e m v V

<a a λ d m $ fl Λ O u g C 0 r> ., d Λ

Stn ο m *0 .. « Λ «

4 ü y <>· in c 4JQ30Q

n 0 ·- c in ο O 0 0—4 a O' O' 10 ΐ g 2 ro rn (4 N η N S CN -4 0 li ®\h V d -u 2 O * · a > g1 g1 1 β -r» —» V tl Ό ^

S' I I

§ I 0 0 5ooo V 00

c 0-40 fJ O' CN CO *H CJ Ο O

c 4 -T 03 oj 2* -, -H 3-4*40 C ft r> η n -* o d β{ «4 n i e tJ ^ ΰ -3 O' b 2 > o c \ w —4 3)000 «0

*j W I 3 fl Γ4 U3 Cl 0^0 C Ο Ο O

crtöi n c —--4 I· h a> *4*4« d -4 a h>

8S 2 I

S1 I § e ~*

> 5 0 OOO

H C® II 111 ΜΓί-4 C 3 -4 V -4 o, a) *-< -- C, 0 0 * 8 v< (Ί *j · Λ > «3

Ofll CO) _ _ _ n c 3) a> tl OOO __

ctj P ~ *4 000 OOO

do 11 d *« « « r* <x> 0 σ>·3 v> g -H C J3 8 ® > 790 8 3 91 1 -f „ 5

%7 «4 -ö Η H

4< U O ¢4 $ M fi Μ H

Q n > U3 M t-A -4 1-4 p > ? S3 a* a. 0.

t 17 (1) Op een daarvoor gebruikelijke machine werd 200 ml worstslang versneden tot 10 stukken van 20 meter. Elk stuk van 20 meter werd aan een kant gesloten en met lucht van 0,3 ata tot de oorspronkelijke lengte opgeblazen. De aldus opgeblazen slang werd onder water gehouden en het aantal door hanteren ontstane lekken werd genoteerd.

(2) 100 Worsten werden met het vul en klipapparaat "FCA· Super" van de firma Niedecker, West-Duitsland) aangemaakt. Het aantal met 200 sluitingen veroorzaakte beschadigingen werd geteld en genoteerd.

(3) De greep werd beoordeeld na 20 min. onderdompelen in water van 20 °C.

(4) Gemeten volgens de methode beschreven in bladzijde 9 en 10 van het Duitse octrooischrift 2.303.175.

730 33 91

Claims (19)

1. Worstslang van krimpbare, gestrekte kunststof, voor de verpakking en omhulling van pasteuze levensmiddelen, die na het verpakken verhit of in hete, vloeibare toestand 5 verpakt worden, in het bijzonder omhulling voor kook- en braadworst en voor smeerkaas, met het kenmerk, dat deze omhulling bestaat uit tenminste een alifatisch polyamide waarvan het glasovergangspunt in droge toestand tenminste 48 °C bedraagt en zich, afhankelijk van de opname van vocht, tenminste tot 3 °C bij voorkeur tot -5 °C 10 en in het bijzonder tot -20 °C laat verlagen, of uit een mengsel van dat polyamide met tenminste 1 polyamide met tenminste een ionomeerhars en/of een gemodificeerd etheen-vinylacetaat-copolymeer en/of een gemodificeerd polyolefine.

2. Worstslang volgens conclusie 1, 15 met het kenmerk, dat het polyamide polycaprolactam, polyaminoenanth-zuuramide, polyhexamethyleenadipinezuuramide of polyhexamethyleen-diaminesebacinezuuramide is of een mengsel daarvan.

3. Worstslang volgens conclusie 1 of 2, met het'kenmerk, dat het copolymeer een condensatieprodukt uit 20 tenminste 2 bestanddelen is, uit de groep van captolactam, amino- enanthzuuramide, hexamethyleendiamineadipaat en hexamethyleendiamine-sebacaat.

4. Worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met'het kenmerk, dat het polyamide een copolymeer uit 25 aminoundecaanzuuramide of laurinezuurlactam is met caprolactam, aminoenanthzuuramide, hexamethyleendiamineadipaat en/of hexamethyleen-diaminesebacaat, of een mengsel van deze copolymeren is dat tenminste een der genoemde polyamiden bevat.

5. Worstslang volgens een der voorgaande 30 conclusies, met het kenmerk, dat het als ionomeerhars een copolymeer van etheen met een a,β-alifatisch onverzadigd monocarbonzuur aan eventueel uit een derivaat van zo'n α,β-alifatisch onverzadigd mono-carbonzuur bestaat, van welk copolymeer de carboxyl-groepen voor tenminste 10% geneutraliseerd zijn door een 1-3-waardig metaal-35 ion, 790 8 3 91 «

6. Worstslang volgens conclusie 5/ met het kenmerk, dat het ionomere hars voor tenminste 50 mol.% uit etheen en voor 5r?25 mol.% uit α,β-onverzadigd mono- of dicarbonzuur bestaat.

7. Worstslang volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat het ionomere hars een alkylester of een anhydride van een onverzadigd carbonzuur bevat.

8. Worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het als gemodificeerd polyolefine 10 een vier componenten polymeer bevat, voor 71-90 gew.% uit etheen , voor 3-9 gew.% uit een onverzadigd carbonzuur met 3-5 koolstof-atomen, voor 1-20 gew.% uit ester van een onverzadigd carbonzuur met 3-5 koolstofatomen met een alkanol met 1-8 koolstofatomen, en 0,3-5 gew.%, bij voorkeur van 0,8 tot 5 gew.% uit isobuteen 15 bestaat.

9. Worstslang volgens conclusie 8, met het kenmerk dat het voor 71-90 gew.% uit etheen, voor 3-9 gew.% uit acrylzuur, voor 1-20 gew.% uit t.butylacrylaat en voor 0,8 tot 3 gew.% uit isobuteen bestaat.

10. Worstslang volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat het naast of inplaats van een ionomeer hars een mengsel van polymeer bevat, bestaande uit 1. entcopolymerenvan acyclische, isocyclische of heterocyclische carbonzuuranhydriden aan poly-a-olefinen (bijvoorkeur aan poly- 25 etheen met hoog soortelijk gewicht), of uit 2. een etheen-vinylacetaat-copolymeer of een polyetheen met hoog of laag soortelijk gewicht uit/of een entpolymeer van propeen, buteen en dieen aan polyetheen,

11. Worstslang volgens conclusie 10, 30 met het kenmerk, dat het voor 1-30 gew.%, bij voorkeur voor 3-12 gew.% uit bestanddeel I en voor 99-70 gew.%, bij voorkeur 97-88 gew.% uit bestanddeel II bestand.

12. Worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het voor 50-99 gew.% uit bestand- 35 deel A en voor 1-50 gew.% uit bestanddeel B bestaat.

790 S3 91 i

13. Worstslang volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat het voor 70-86 gew.% uit bestanddeel A en voor 30-14 gew.% uit bestanddeel B bestaat.

14. Worstslang volgens conclusie 13, 5 met het-kenmerk, dat het voor 75-83 gew.% uit bestanddeel A en voor 25-17 gew.% uit bestanddeel B bestaat.

15. Worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de breukspanning daarvan in gerekte toestand minstens tweemaal zo hoog is als de breukspanning 10 van die slang voordat hij gestrekt werd, en dat het spanning- rek-diagram tot 10% beneden de breukspanning de wet van Hooke volgt.

16. Worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het de vorm van een ringworst heeft.

17. Werkwijze voor het vervaardigen van een worstslang volgens een der voorgaande conclusies, met hetkenmerk, dat het polyamide of het mengsel uit polyamide en ionomeerhars en/of gemodificeerd etheen-vinylacetaat-copolymeer en/of gemodificeerd polyolefine tot een slanggevormd en de gevormde 20 slang vervolgens biaxiaal gestrekt wordt,

18. Werkwijze volgens conclusie 17, met het kenmerk, dat het biaxiale strekken met rekverhoudingen in beide richtingen tussen 1:1,5 en 1:4 gebeurt.

19. Werkwijze volgens conclusie 17 of 25 18, met het kenmerk, dat de worstslang na het strekken door een thermische fixering vormvast gemaakt wordt. 790 83 91