PL197054B1

PL197054B1 - Okno lub drzwi

Info

Publication number: PL197054B1
Application number: PL350129A
Authority: PL
Inventors: Oliver Gersdorf; Cord Lohmann; Steigemann Carmen Rotger; Jürgen Sassmannshausen
Original assignee: Siegenia Aubi Kg
Priority date: 1999-03-04
Filing date: 2000-02-05
Publication date: 2008-02-29
Also published as: EP1159502A1; EP1159502B1; DE50001374D1; AU2906900A; ATE233854T1; WO2000052288A1; PL350129A1; DE19909400A1

Abstract

1. Okno lub drzwi, sk ladaj ace si e ze skrzyd la i o scie znicy, w którym zamontowane jest okucie drazka nastawczego, przy czym co najmniej jeden dr azek nastawczy jest osadzony z mo zliwo sci a przesuwu wzd lu znego w rowku profilowym znajduj acym si e na obrze- zu skrzyd la i/lub o scie znicy, korzystnie na obrze zu wr egowym, przy czym dr azek nastawczy jest przytrzymywany elementami prowadz a- cymi rozmieszczonymi wzd lu z rowka profilowego i z dr azkiem na- stawczym lacz a si e elementy okucia drazka nastawczego prowadzo- ne równie z przesuwnie za pomoc a prowadników, i przy czym elemen- ty okucia dr azka nastawczego s a doprowadzane w po lo zenie zaz e- bienia kszta ltowego z dr azkiem nastawczym i/lub dwa dr azki nastawcze s a laczone ze sob a za po srednictwem elementów sprz egaj acych a podtrzymuj ace okucie dr azka nastawczego skrzyd lo lub o scie znica s a wykonane z profili skrzynkowych, usztywnionych wzmacniaj acymi kszta ltownikami wprowadzanymi do wn ek profilowych, znamienne tym, ze elementy prowadz ace sk ladaj a si e z umieszczonych na spodzie (35) rowka profilowego (31) elementów mocuj acych (34), wspieraj acych segment sprz egaj acy, który z podci eciem wn e- kowym (42) dr azka nastawczego (33) tworzy prowadnic e jarzmow a, przy czym elementy okucia dr azka nastawczego (33) s a zamocowane na spodzie (35), rowka profilowego (31) wystaj a w zasadzie po- przecznie z rowka profilowego (31) i przechodz a przez dr azek na- stawczy (33) w przewidzianych do tego otworach i/lub wyci eciach lub te z obejmuj a ten drazek, przy czym te elementy okucia s a po laczone poprzez elementy mocuj ace (34 ) z profilem skrzynkowym. PL PL PL PL

Description

RZECZPOSPOLITA POLSKA	(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (21) Numer zgłoszenia: 350129	(11) 197054
(13)	B1
Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej	(22) Data zgłoszenia: 05.02.2000 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 05.02.2000, PCT/EP00/00922 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 08.09.2000, WO00/52288 PCT Gazette nr 36/00	(51) Int.Cl. E05C 9/00 (2006.01)

(54)

Okno lub drzwi

(30) Pierwszeństwo: 04.03.1999,DE,19909400.4	(73) Uprawniony z patentu: SIEGENIA-AUBI KG,Wilnsdorf,DE (72) Twórca(y) wynalazku: Oliver Gersdorf,Mudersbach,DE
(43) Zgłoszenie ogłoszono:	Cord Lohmann,Wilnsdorf,DE
04.11.2002 BUP 23/02	Carmen Rotger Steigemann,Siegen,DE Jϋrgen Sassmannshausen,Hilchenbach,DE
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:
29.02.2008 WUP 02/08	(74) Pełnomocnik: Monika Dziarnowska, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o.

(57) 1. Okno lub drzwi, składające się ze skrzydła i ościeżnicy, w którym zamontowane jest okucie drążka nastawczego, przy czym co najmniej jeden drążek nastawczy jest osadzony z możliwością przesuwu wzdłużnego w rowku profilowym znajdującym się na obrzeżu skrzydła i/lub ościeżnicy, korzystnie na obrzeżu wręgowym, przy czym drążek nastawczy jest przytrzymywany elementami prowadzącymi rozmieszczonymi wzdłuż rowka profilowego i z drążkiem nastawczym łączą się elementy okucia drążka nastawczego prowadzone również przesuwnie za pomocą prowadników, i przy czym elementy okucia drążka nastawczego są doprowadzane w położenie zazębienia kształtowego z drążkiem nastawczym i/lub dwa drążki nastawcze są łączone ze sobą za pośrednictwem elementów sprzęgających a podtrzymujące okucie drążka nastawczego skrzydło lub ościeżnica są wykonane z profili skrzynkowych, usztywnionych wzmacniającymi kształtownikami wprowadzanymi do wnęk profilowych, znamienne tym, że elementy prowadzące składają się z umieszczonych na spodzie (35) rowka profilowego (31) elementów mocujących (34), wspierających segment sprzęgający, który z podcięciem wnękowym (42) drążka nastawczego (33) tworzy prowadnicę jarzmową, przy czym elementy okucia drążka nastawczego (33) są zamocowane na spodzie (35), rowka profilowego (31) wystają w zasadzie poprzecznie z rowka profilowego (31) i przechodzą przez drążek nastawczy (33) w przewidzianych do tego otworach i/lub wycięciach lub też obejmują ten drążek, przy czym te elementy okucia są połączone poprzez elementy mocujące (34 ) z profilem skrzynkowym.

PL 197 054 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest okno lub drzwi, składające się ze skrzydła i ościeżnicy, w którym zamontowane jest okucie drążka nastawczego, przy czym co najmniej jeden drążek nastawczy jest osadzony z możliwością przesuwu wzdłużnego w rowku profilowym znajdującym się na obrzeżu skrzydła i/lub ościeżnicy.

Dotychczas znane są z opisów francuskich FR-A-22 37 041 i FR-A-22 37 042 okna lub drzwi, w których okucie drążka nastawczego jest umieszczone w otwartym wpuś cie profilowym obrzeż a wrę gowego skrzydła. Przy tym drążek nastawczy jest utrzymywany przez zamocowany na spodzie wpustu prowadnik, który jest mocowany we wpuście przed montażem drążków nastawczych. Na drążku nastawczym są przewidziane elementy ryglujące, które współpracują z ustalonymi na ościeżnicy zaczepami ryglowymi.

Prowadnik ten ma w zasadzie kształt T, natomiast drążek nastawczy w przekroju ma w zasadzie profil ceowy, którego wolne ramiona są zwrócone ku spodowi wpustu i mają na wolnych końcach skierowane ku sobie zagięcia. Te zagięcia kątowe podtrzymują teowy przekrój prowadnika i tworzą prowadnicę jarzmową umożliwiającą przesunięcie wzdłużne. Ramiona ceowego profilu drążka nastawczego mogą wyginać się sprężyście, co umożliwia zatrzaskowe zamocowanie tego drążka na elementach prowadzących. Do zamocowania elementów prowadzących potrzebna jest operacja technologiczna poprzedzająca montaż okucia.

Podobne okno lub drzwi znane są już z opisu niemieckiego DE 44 45 793 C1. Przy tym w otwartym wpuście profilowym skrzydła lub oś cieżnicy jest prowadzony przesuwnie drążek nastawczy, który na swojej powierzchni obwodowej ma środki służące do połączenia kształtowo-zaciskowego z elementami okucia. Dla prowadzenia drążka nastawczego przewidziano, że na spodzie wpustu znajduje się wystające żeberko albo jest zamocowana specjalna kształtka, tak, że drążek nastawczy spełnia funkcję prowadnika. Przy tym rygle do zablokowania skrzydła względem ościeżnicy są umieszczone na oddzielnych elementach okucia, które mogą być zamocowane własnymi elementami mocującymi na skrzydle lub ościeżnicy.

Z opisu DE 196 02 025 C2 znany jest sposób wytwarzania skrzydła okna lub drzwi, według którego najpierw przycina się ramiaki skrzydła na uprzednio ustaloną długość, następnie umieszczane równolegle do danych ramiaków skrzydłowych elementy okucia, jak mechanizm zamykający i przedłużenia, mocuje się na ramiakach ościeżnicowych, potem łączy się ze sobą ramiaki ościeżnicowe i wreszcie łączy się narożniki zwrotne z już zamontowanymi częściami okucia oraz ze skrzydłem.

Natomiast w DE 195 47 854 A1 ujawniono, że najpierw należy umieścić narożniki zwrotne w narożach skrzydła i ościeżnicy i potem montuje się sąsiednie części okucia.

W rozwią zaniu wedł ug DE 196 02 025 C2 zaletą jest ł atwe manipulowanie luź nymi ramiakami skrzydła, natomiast w ukształtowaniu według DE 195 47 854 A1, podczas montażu okucia, trzeba manipulować całym skrzydłem.

W okuciu znanym z DE 196 02 025 C2 okucie drążka nastawczego jest utworzone z segmentów drążkowych, które mogą być łączone ze sobą na zasadzie połączenia kształtowo-zaciskowego za pomocą przewidzianych na końcach stopek sprzęgowych. Segmenty te mają także rygle i mogą mieć długość dopasowaną do wymiarów skrzydła. Segmenty drążkowe są mocowane za pomocą uchwytów umieszczanych na skrzydle i zapewniających wzdłużne prowadzenie tych segmentów.

Przy tym rozwiązaniu, trzeba mieć w zapasie magazynowym segmenty drążkowe o różnej długości. Maksymalna wysokość skrzydła może łatwo przekraczać dziesięciokrotnie minimalną wielkość, czyli minimalny rozmiar wytwarzanego skrzydła. Dlatego trzeba mieć do dyspozycji segmenty drążkowe o różnych długościach lub też sprzęgać ze sobą kolejno kilka segmentów celem uzyskania wymaganej długości. W obu przypadkach występują zwiększone nakłady produkcyjne lub montażowe, gdyż należy magazynować zróżnicowane segmenty drążkowe, a łączenie kilku segmentów o jednakowej długości stwarza konieczność wykonania wielu połączeń, co komplikuje i wydłuża proces produkcyjny.

Celem wynalazku jest w pierwszym rzędzie stworzenie okna pozwalającego na łatwy montaż okuć oraz zaproponowanie niezbędnych do tego okuć.

Okno lub drzwi, składające się ze skrzydła i ościeżnicy, w którym zamontowane jest okucie drążka nastawczego, przy czym co najmniej jeden drążek nastawczy jest osadzony z możliwością przesuwu wzdłużnego w rowku profilowym znajdującym się na obrzeżu skrzydła i/lub ościeżnicy, korzystnie na obrzeżu wręgowym, przy czym drążek nastawczy jest przytrzymywany elementami prowadzącymi rozmieszczonymi wzdłuż rowka profilowego i z drążkiem nastawczym łączą się elementy

PL 197 054 B1 okucia drążka nastawczego prowadzone również przesuwnie za pomocą prowadników, i przy czym elementy okucia drążka nastawczego są doprowadzane w położenie zazębienia kształtowego z drążkiem nastawczym i/lub dwa drążki nastawcze są łączone ze sobą za pośrednictwem elementów sprzęgających a podtrzymujące okucie drążka nastawczego skrzydło lub ościeżnica są wykonane z profili skrzynkowych, usztywnionych wzmacniaj ą cymi kształ townikami wprowadzanymi do wnę k profilowych, charakteryzuje się według wynalazku tym, że elementy prowadzące składają się z umieszczonych na spodzie rowka profilowego elementów mocują cych, wspierają cych segment sprzęgający, który z podcięciem wnękowym drążka nastawczego tworzy prowadnicę jarzmową, przy czym elementy okucia drążka nastawczego są zamocowane na spodzie rowka profilowego, wystają w zasadzie poprzecznie z rowka profilowego i przechodzą przez drążek nastawczy w przewidzianych do tego otworach i/lub wycięciach lub też obejmują ten drążek, przy czym te elementy okucia są połączone poprzez elementy mocujące z profilem skrzynkowym.

Segment sprzęgający może mieć kształt grzybkowy a drążek nastawczy korzystnie, ma przekrój w kształ cie podwójnego T, utworzony przez przekrój prostoką tny, z którego wystają u doł u dwa hakowe skrzydełka.

Korzystnie, przynajmniej jeden z elementów okucia, zwłaszcza zamek ma postać dwukrotnie zagiętej, w kształcie litery U prowadnicy, w której przesuwa się wzdłużnie sprzęgnik, który ma element, zwłaszcza w postaci gwintu do połączenia lub zamocowania rygla. Korzystnie, sprzęgnik przechodzi wystającymi czopami przez grupę otworów w drążku nastawczym.

Korzystnie, jeden z elementów okucia jest ukształtowany, jako mechanizm zamykający przesuwający drążek nastawczy a element okucia w postaci narożnika zwrotnego ma kątowy korpus, który pierwszym ramieniem podtrzymuje drążek nastawczy jednego ramiaka ościeżnicowego lub skrzydłowego a drugim ramieniem zachodzi na drążek nastawczy drugiego ramiaka ościeżnicowego lub skrzydłowego, przy czym w narożu ościeżnicy albo skrzydła drążki nastawcze są połączone poprzez narożniki zwrotne, przy czym zwłaszcza ramię narożnika zwrotnego, podtrzymujące drążek nastawczy, ma na swoim wolnym końcu człon sprzęgający dla elementu mocującego.

Szczególną zaletą rozwiązania według wynalazku jest to, że elementy mocujące stwarzają możliwość określonego mocowania niezależnie od geometrii skrzydła, z uniwersalnym wykorzystaniem drążka nastawczego. Przy tym elementy okucia są mocowane na spodzie wpustu przed montażem drążka nastawczego, a więc mogą być bardzo małe.

Przewidziano przy tym, że w przypadku okna lub drzwi, których skrzydło lub ościeżnica, podtrzymujące okucie drążka nastawczego, są wykonane z profili skrzynkowych, które są usztywniane kształtownikami wzmacniającymi, wprowadzanymi do wnęk profilowych, kształtowniki te są łączone elementami mocującymi z profilem skrzynkowym. Dzięki temu eliminuje się oddzielną operację mocowania kształtowników a elementy mocujące są dobrze zamocowane na profilu skrzynkowym.

Jeżeli element mocujący ma kształt grzybkowy, to pozwala to stworzyć szczególnie prosto ukształtowaną prowadnicę jarzmową. Niezbędną prowadnicę jarzmową na stronie tylnej pozwala ukształtować drążek nastawczy, który ma przekrój w kształcie podwójnego T, powstały z przekroju prostokątnego, od którego spodu odchodzą dwa występy hakowe.

Szczególną zaletą jest również to, że przynajmniej jeden z elementów okucia jest wykonany w postaci dwukrotnie zagię tej, na kształ t litery U, prowadnicy, w której moż e przesuwać się wzdł uż nie sprzęgnik. Uzyskuje się dzięki temu stosunkowo proste i mające wszystkie zasadnicze segmenty funkcjonalne elementy okucia, które dają się łatwo sprzęgać z drążkiem nastawczym.

Przy tym szczególnie korzystnie jest też, gdy sprzęgnik ma gwint lub podobny element do połączenia lub zamocowania rygla. Rygiel jest wtedy umieszczony na elemencie okucia i nie jest - jak w tradycyjnych okuciach drążka nastawczego - umieszczony na stał e na drążku nastawczym. Poza tym gwint pozwala regulować wysokość rygla względem drążka nastawczego umożliwiając odpowiednie dopasowanie.

Dzięki temu, że sprzęgnik może przechodzić wystającymi czopami przez grupę otworów w drążku nastawczym, drążek ten jest wykorzystywany tylko do przenoszenia sił zamykających, a prowadzenie rygli jest całkowicie przejęte przez element okucia, przy czym sprzęgnik pozwala na proste i korzystne sprzężenie elementu okucia z drążkiem nastawczym. Jednocześnie drążek ten jest prowadzony dodatkowo przez element okucia.

Dzięki temu, że narożnik zwrotny ma kątowy korpus, narożnik zwrotny może być doprowadzony prostopadle do jednego z ramiaków ościeżnicowych, co jest szczególnie korzystne przy zautomatyzowanym montażu narożnika zwrotnego. W przeciwnym razie narożniki te muszą być doprowadzane

PL 197 054 B1 wzdłuż dwusiecznej kąta skrzydła lub ościeżnicy, co wymaga każdorazowo obrotu ościeżnicy lub skrzydła. Narożniki zwrotne trzeba czasem umieszczać na wszystkich narożach skrzydła lub ościeżnicy, co wymaga obrócenia skrzydła o ponad 360°, gdyż wykorzystuje się tylko jedno urządzenie doprowadzające narożnik zwrotny. Ale także w przypadku ręcznego montażu narożnika zwrotnego, manipulacje związane z wprowadzeniem jednego z ramion wzdłuż jednego z ramiaków ościeżnicowych są łatwiejsze niż przy jednoczesnym naprowadzaniu dwóch ramion.

Człon sprzęgający dla elementu mocującego ustala dodatkowo ramię, które nie jest już dostępne przez drążek nastawczy. Przy tym element mocujący może odpowiadać elementowi służącemu do mocowania drążka nastawczego albo też ma własne ukształtowanie.

Szczególną zaletą jest też, że rygle można mocować na elementach okucia dopiero po zamocowaniu drążków nastawczych. Pozwala to umieścić na okuciu drążkowym różne rygle niezależnie od drążka nastawczego i przy tym uzyskać jednocześnie dodatkowe zamocowanie drążka nastawczego.

Rozwiązanie według wynalazku pozwala na zautomatyzowanie montażu elementów okucia, przy czym elementy te znajdują się w magazynku lub podobnym zasobniku i są doprowadzane automatycznie.

Przedmiot wynalazku zostanie bliżej przedstawiony w przykładach wykonania uwidocznionych na rysunku, na którym kolejne figury pokazują: fig. 1 - okno rozwierane ze skrzydłem znajdującym się w poł o ż eniu otwarcia wzglę dem oś cież nicy w ukł adzie przestrzennym, fig. 2 - okno uchylne ze skrzydłem znajdującym się w położeniu uchylonym względem ościeżnicy przedstawione przestrzennie, fig. 3 - okucie drążka nastawczego do okna rozwieranego według fig. 1, bez ukazania skrzydła przedstawione schematycznie, fig. 4 - okucie drążka nastawczego do okna uchylnego według fig. 2, przedstawione schematycznie również bez ukazania skrzydła, fig. 5 - przedstawione schematycznie okucie drążka nastawczego do okna przechylnego, fig. 6 - widok z boku i z góry na drążek nastawczy do ukształtowania okucia drążka nastawczego, fig. 7 - przekrój drążka nastawczego wzdłuż linii VII zaznaczonej na fig. 6, fig. 8 - element mocujący umieszczany we wpuście profilowym i do sprzężenia z drążkiem nastawczym, fig. 9 - zamek z ryglem, fig. 10 - naroże okucia drążka nastawczego z narożnikiem zwrotnym i ze sprzężonymi z nim drążkami nastawczymi przedstawione izometrycznie, fig. 11 - narożnik zwrotny ukazany w powiększeniu bez drążków nastawczych, fig. 12 - mechanizm napędowy drążka nastawczego.

Na fig. 1 rysunku przedstawiono okno 1, które ma ościeżnicę 2 i skrzydło 3, przy czym skrzydło 3 jest zawieszone na ościeżnicy 2 za pomocą okuć zawiasowych 4 z możliwością obrotu wokół bocznej, pionowej osi 5-5, a więc jest skrzydłem rozwieranym. Oczywiście okucia 4 mogą być też zamontowane między skrzydłem 3 i ościeżnicą 2 okna 1 tak, że skrzydło 3 może obracać się względem ościeżnicy 2 na dolnej, poziomej osi, jako skrzydło uchylne albo na górnej, poziomej osi, jako skrzydło odchylne.

Przy tym pomiędzy ościeżnicą 2 i skrzydłem 3 umieszczone są, co najmniej dwa okucia drążkowe 4, chociaż na fig. 1 widać tylko jedno takie okucie, 4 czyli górne okucie zawiasowe 4.

Również na fig. 2 przedstawiono okno 1 z ościeżnicą 2 i skrzydłem 3. Przy tym skrzydło 3 jest ułożyskowane ruchomo względem ościeżnicy 2, z możliwością obrotu wokół bocznej, pionowej osi 5-5 albo dolnej, poziomej osi 6-6, a więc jako skrzydło uchylne. W przypadku okna uchylnego według fig. 2 okucie zawiasowe 4 jest przewidziane przynajmniej między sąsiadującym z osią 5-5 górnym narożem skrzydła 3 i ościeżnicą 2, i jest ono tam połączone z uchylaczem 1.

Jak widać wyraźnie na fig. 1, na skrzydle jest przewidziane okucie drążka nastawczego 8, które ma prowadzone wzdłużnie rygle 9 współpracujące z umieszczonymi na ościeżnicy 2 zaczepami ryglowymi 10. Okucie drążka nastawczego 8 jest poruszane i sterowane krawędziowym mechanizmem zamykającym 15, który jest zamocowany na skrzydle 3. Do mechanizmu zamykającego 15 przynależy dźwignia operacyjna 16 zamocowana na powierzchni czołowej skrzydła 3.

Dźwignia operacyjna 16 ma - niewidoczny na rysunku - trzpień czworokątny, który możną wprowadzić w gniazdo czworokątne zębnika mechanizmu zamykającego 15.

Jak widać na rysunku skrzydła rozwieranego (fig. 1) i skrzydła uchylnego (fig. 2), ościeżnica 2 jest utworzona z ramiaków ościeżnicowych 17, 18, 19, 20, natomiast skrzydło 3 jest wykonane z ramiaków skrzydłowych 21, 22, 23, 24. Rozmiary ramiaków profilowych wynikają przy tym z wymaganych wymiarów zewnętrznych ościeżnicy 25, 26. Zaznaczone na fig. 1 wymiary wręgowe 27, 28 skrzydła 3 lub też 29, 30 ościeżnicy 2 wyznaczają wielkość i ukształtowanie zastosowanego profilu ościeżnicy 2 lub skrzydła 23. W przedstawionym przykładzie realizacji wychodzi się od montażu okucia drążka nastawczego 8 na skrzydle 3, tak, że dla zwymiarowania potrzebnych części okucia mają znaczenie wymiary wręgowe 27, 28 skrzydła 3.

PL 197 054 B1

Na fig. 3, 4 i 5 przedstawiono zaznaczone tylko schematycznie na fig. 1 i 2 okucia drążka nastawczego 8 bez skrzydła 3 lub też ościeżnicy 2. Na fig. 3 do 5 zaznaczono przy tym rowek profilowy 31 mieszczący okucie drążka nastawczego 8.

W przypadku okucia drążka nastawczego 8 przedstawionego na fig. 3 skrzydło 3 jest ukształtowane, jako skrzydło rozwierne według fig. 1. Na skrzydle 3 po przeciwległej do pionowej osi obrotu 5-5 stronie zamknięcia 32 jest umieszczony mechanizm zamykający 15, który współpracuje bezpośrednio lub pośrednio z drążkiem nastawczym 33 umieszczonym w rowku profilowym 31. Przy tym drążek 33 jest utrzymywany i prowadzony przez elementy mocujące 34, które są zamocowane na spodzie 35 rowka profilowego 31. Drążek 33 posiada oprócz mechanizmu zamykającego 15 dalsze elementy okucia w postaci zamków 36. Na poziomych ramiakach ościeżnicowych 21, 23 (fig. 1) nie przewidziano innych elementów okucia drążka nastawczego 8. Do ułożyskowania skrzydła 3 na ościeżnicy 2 przewidziane jest zaznaczone tylko schematycznie okucie zawiasowe 4, które jednak nie łączy się ruchowo lub podobnie z okuciem drążka nastawczego 8.

Na fig. 4 okucie drążka nastawczego 8 zaprojektowano do uruchamiania skrzydła uchylnego według fig. 2. Dlatego oprócz mechanizmu zamykającego 15 i zamków 36 po stronie zamknięcia 32 narożniki zwrotne 37 oraz zamki 36 znajdują się na poziomych ramiakach skrzydłowych 21 i 23 oraz na pionowym ramiaku skrzydłowym 24 przeciwległym do strony zamknięcia 32. Również tu na ramiakach skrzydłowych 21, 23, 24 są przewidziane elementy mocujące 34. Na górnym poziomym ramiaku skrzydłowym 21 jest przewidziany ponadto uchylacz 1, który jest połączony z okuciem drążka nastawczego 8, tak że poprzez okucie drążka nastawczego 8 można nastawiać położenie tego uchylacza.

Wreszcie na fig. 5 przedstawiono okucie drążka nastawczego 8 dla skrzydła zakładkowego, które jest ukształtowane podobnie jak dla skrzydła rozwieranego na fig. 3, ale zamiast mechanizmu zamykającego 1 ma mechanizm wręgowy 38. W przypadku skrzydeł zakładkowych na przednią, oddaloną od osi obrotu część skrzydła 3 nakłada się skrzydło ruchome, tak że dźwigniowy mechanizm wręgowy 38 jest widoczny tylko przy otwartym skrzydle ruchomym. Przy tym skrzydło ruchome może mieć postać skrzydła rozwiernego według fig. 3 albo skrzydła uchylnego według fig. 4, jednakże przy tym mechanizm zamykający 15 lub też dźwigniowy mechanizm wręgowy 8 są umieszczone obok siebie.

Na fig. 6 i 7 jest widoczny w powiększeniu drążek nastawczy 33. Drążek ten - jak widać zwłaszcza na fig. 7 - jest ukształtowany w przybliżeniu dwuteowo. Na dolnej stronie poprzecznego przekroju prostokątnego przebiegają na całej długości drążka nastawczego 33 dwa hakowe skrzydełka 40, które mają na swoim wolnym końcu 41 występy hakowe 43 tworzące podcięcie wnękowe 42. Występy hakowe 43 podtrzymują w stanie zamontowanym grzybkowe zakończenie elementu mocującego 34 ukazanego na fig. 8. Poszerzona główka 45 elementu mocującego 34 jest przy tym zwymiarowana tak, że mieści się ona całkowicie w podcięciu wnękowym 42 i tworzy segment sprzęgający. Jednocześnie na elemencie 34 jest przewidziana cylindryczna część 46, której średnica jest dopasowana do odstępu 47 między występami hakowymi 43.

Segment sprzęgający elementu mocującego 34 stwarza dla drążka nastawczego 33 prowadnicę jarzmową, tak że może on być zatrzaśnięty prostopadle do osi wzdłużnej elementu 34 za pomocą przewidzianych z boku na główce 45 skosów prowadzących 47 oraz zaokrągleń 48 na hakach 43, przy czym zapewnione jest jednocześnie prowadzenie w kierunku wzdłużnym.

Jak widać jeszcze na fig. 6, na drążku nastawczym 33 jest przewidziana grupa otworów 50, które służą do sprzęgnięcia drążka nastawczego 33 z zamkiem 36 ukazanym na fig. 9.

Zamek 36 składa się z dwukrotnie wygiętego, w zasadzie na kształt litery U prowadnika 51, na którym jest ułożyskowany przesuwający się wzdłużnie sprzęgnik 52. W tym celu sprzęgnik 52 przechodzi przez otwór wzdłużny 53 prowadnika 51 i jest zabezpieczony płytką 54 na stronie dolnej prowadnika 51.

U góry sprzę gnika 52 są przewidziane trzy cylindryczne czopy 55, 56. Czopy 55, 56 są umieszczone podłużnie - symetrycznie na sprzęgniku 52, przy czym skrajne czopy 55 są nieco mniejsze niż środkowy czop 56. Czop 56 ma - nie ukazany tu - otwór, w który może być wstawiony sworzeń gwintowany 57 z główką 58. Za pomocą tego sworznia 57 można regulować wysokość główki 58. Sworzeń 51 z główką 58 tworzy rygiel 9, który współpracuje z ustalonymi na ościeżnicy 2 zaczepami ryglowymi 10. Przy tym rygiel 9 wraz ze sprzęgnikiem 52 jest zabierany przez ukazaną na fig. 6 grupę otworów 50 podczas przestawiania drążka nastawczego 33.

Prowadnik 51 daje się zamocować na spodzie 35 wpustu profilowego 31 za pośrednictwem wygiętych zakończeń 59 oraz przewidzianych na nich otworów 60.

PL 197 054 B1

Prowadnik 51 może być wytwarzany efektywnie przez wykrawanie z wytłaczaniem, natomiast sprzęgnik 52 jest wytwarzany, jako kształtka, na przykład z cynkowego odlewu ciśnieniowego, który może być znitowany z płytką 54 ukształtowaną również, jako część wykrawana i wytłaczana. Rygiel 9 jest wykonany ze specjalnej, na przykład nierdzewnej śruby, która jest ukształtowana korzystnie z gwintem samonacinają cym w strefie sworznia gwintowanego 57. Dzię ki temu eliminuje się pracochłonne otwory gwintowane w sprzęgniku 52.

Na fig. 10 przedstawiono naroże okucia drążka nastawczego 8, w którym pierwszy drążek nastawczy 33¹ jest ustawiony pod kątem prostym do drugiego drążka nastawczego 33². Do przenoszenia ruchu posuwowego drążków 33¹ i 33² przewidziany jest narożnik zwrotny 37. Narożnik ten, jak widać na powiększeniu na fig. 11, składa się z korpusu 66 w postaci kształtki z tworzywa sztucznego albo cynkowego odlewu ciśnieniowego. Na korpusie 66 przewidziano w znany sposób prowadnicę 67 dla zwrotników 68. Zwrotniki 68 są wyposażone na każdym końcu w człony sprzęgające 69, 70 mające czopy cylindryczne 71, 72. Kątowy korpus 66 narożnika zwrotnego 37 jest ukształtowany tak, że przyporządkowany do pierwszego ramienia 73 człon sprzęgający 69 jest zwrócony czopem 71 na zewnątrz, natomiast przewidziany na drugim ramieniu 74 człon sprzęgający 70 jest zwrócony czopem 72 ku wewnętrznej stronie kątowego korpusu 66. Przy tym ramię 74 jest rozszerzone w porównaniu z ramieniem 73 i ma w strefie łukowego przejścia 75 prowadnicy 61 poszerzoną stopkę 76.

Podczas montażu narożnika zwrotnego 37 stopka 76 spoczywa na spodzie 35 przynależnego do ramienia 74 rowka profilowego 31. Natomiast ramię 74 może być umieszczone na stopniu rowka profilowego 31 albo na wręgu skrzydła. Ramię 72 mieści się całkowicie w rowku profilowym 31, tak że ramię 73 narożnika 37 podtrzymuje drążek nastawczy 33¹ a ramię 74 zachodzi na drążek nastawczy 33².

Do zamocowania narożnika zwrotnego 37 przewidziano w strefie stopki 75 otwór 77, przez który przechodzi śruba mocująca zwrotników 68.

Na fig. 10 widać też, że ramię 73 na jego wolnym końcu 78 posiada człon sprzęgający 79 dla elementu mocującego 34.

Figura 12 przedstawia mechanizm zamykający 15 okucia drążka nastawczego 8. Mechanizm zamykający 15 składa się z obudowy 80, ułożyskowanego w niej obrotowo zębnika 81, kołnierzy mocujących 82 odchodzących w kierunku wzdłużnym od obudowy 80 oraz z zabieraka 83 mającego wycięcia 84, przez które wchodzą zęby 85 zębnika 81. Podczas obracania zębnika 81, wchodzącym w gniazdo czworokątne 86 zębnika 81 trzpieniem czworokątnym, który jest poruszany dźwignią operacyjną 16, zabierak 83 jest przesuwany wzdłużnie pod działaniem zębów 85 współpracujących z wycięciami 85 zabieraka 83. Na zabieraku 83 są przewidziane cylindryczne czopy zabierakowe 87, które mogą wchodzić w odpowiednie otwory lub grupę otworów drążka nastawczego 33. Mechanizm zamykający 15 jest mocowany w znany sposób. Celem umożliwienia przejścia trzpienia czworokątnego dźwigni operacyjnej 16 oraz zamocowania tej dźwigni przewidziane są otwory lub wycięcia w ramiaku skrzydłowym 22. Otwory te są rozmieszczone tak, że przenikają swoją tworzącą przez spód 35 i umoż liwiają powstanie otwartych ku spodowi 35 rowka profilowego 31 wnęk, w które mogą się zagłębić nasadki obudowy 80.

Okno 1 według fig. 1 i 2 jest wytwarzane w opisanym niżej procesie produkcyjnym. Najpierw stosownie do zewnętrznych wymiarów ościeżnicy 25, 26 - przycinane są na długość segmenty profilowe. W przypadku profili skrzynkowych z tworzywa sztucznego odbywa się to przy użyciu podwójnej piły ukosowej, która umożliwia jednoczesne skośne przycięcie profilu na długość. Operacja tę powtarza się aż do przycięcia wszystkich profilowych ramiaków ościeżnicowych i skrzydłowych 17, 18, 19, 20; 21, 22, 23, 24. Następnie, stosownie do długości ramiaków skrzydłowych i ościeżnicowych, przycinane są na długość potrzebne w profilach skrzynkowych użebrowania, które są wsuwane w odpowiednie wnęki tych ramiaków. Użebrowania te są mocowane elementami mocującymi 34, które są umieszczone na spodzie 35 rowka profilowego 31.

W przypadku ramiaków ościeżnicowych użebrowania są mocowane zwykłymi śrubami od zewnętrznych obrzeży ramiaków ościeżnicowych, gdy ościeżnica nie ma rowka profilowego 31 mieszczącego okucie drążka nastawczego 8. Jeżeli skrzydło i/lub ramiak są wytwarzane z materiału litego, na przykład z drewna, to elementy mocujące 34 są montowane, ale posiadają one przy tym krótszy trzpień mocujący, gdyż nie muszą mocować kształtowników wzmacniających.

W następnej operacji produkcyjnej wykonuje się w ramia- ku skrzydłowym otwory lub wycięcia na mechanizm zamykający 15. Ewentualnie można wykonać te otwory jednocześnie z przycinaniem na długość za pomocą podwójnej piły ukosowej.

PL 197 054 B1

Według podanego schematu, w którym elementy okucia, czyli mechanizm zamykający 15 i zamki 36, są mocowane na ramiakach ościeżnicowych 21, 22, 23, 24, obcinane są na długość drążki nastawcze 33 z prętów profilowych i/lub są one odwijane ze zwojów, wyposaża się je w grupę otworów 50 stosownie do odstępów zamków 36 i/albo mechanizmu 15, oraz odcina na długość.

Długość drążka nastawczego 33 wylicza się na podstawie określonych wcześniej rozmiarów skrzydła 3, w szczególności wymiarów wręgowych 27, 28. Od tego odlicza się długość ewentualnie przewidzianego narożnika zwrotnego 37, zależnie od wykonania skrzydła 3 w postaci skrzydła rozwiernego albo odchylnego. Odstęp grupy otworów do sprzężenia mechanizmu 15 wynika z tak zwanego wymiaru G 88 (fig. 1), który określa odległość dźwigni operacyjnej 16 od dolnej poziomej powierzchni wręgowej skrzydła. Tak więc znając wymiary skrzydła 3 można łatwo wymierzyć i wyposażyć drążek nastawczy 33 w grupy otworów odpowiednie dla zamków i mechanizmu 15. Zamki 36 tak jak mechanizm zamykający 15 są ustalane w jednakowym dla wszystkich elementów okucia położeniu nastawczym, na przykład w położeniu rozwarcia okucia, tak że drążek nastawczy 33 trzeba ustawić względem skrzydła 3 a grupy otworów 50 lub też mechanizmu zamykającego 15 obejmują odpowiednie czopy zabierakowe lub czopy 55, 56, 87 albo też czopy 55, 56 i czopy zabierakowe 87 zagłębiają się w odpowiednie otwory drążka nastawczego 33. Przy tym drążek nastawczy 33 daje się zatrzasnąć prostopadle do powierzchni wręgowej danego ramiaka skrzydłowego 21, 22, 23 24.

Następnie można złączyć w całość ościeżnicę 2 lub skrzydło 3, na przykład przez zgrzewanie profili skrzynkowych z tworzywa sztucznego. Przy tym drążek nastawczy 33 - dzięki także rozmiarom narożnika zwrotnego 31 - jest dostatecznie oddalony od nacinanych skosów ramiaków ościeżnicowych 21, 22, 23, 24. Powstające ewentualnie przy zgrzewaniu „ściegi” można usunąć przez tak zwane zdzieranie naroża.

Następnie montowane są narożniki zwrotne 37 przez założenie ramienia 73 na spód 35 rowka profilowego 31 jednego z ramiaków ościeżnicowych i równoległe przesunięcie do ramienia 74, tak że ramię 73 może wejść pod przyporządkowany mu drążek nastawczy 33. Jednocześnie ramię 74 zachodzi na prostopadły do niego drugi drążek nastawczy (fig. 10) - drążek nastawczy 33². Przy wprowadzaniu narożnika 37 wolny koniec drążka nastawczego 33¹ na fig. 10 jest nieco unoszony, tak że czop 71 może wejść w przewidziany dla niego otwór drążka nastawczego 33¹. Jednocześnie element mocujący 34 jest uchwycony przez człon sprzęgający 79, który uniemożliwia przez tu uniesienie ramienia 73 i jednocześnie tworzy ogranicznik zagłębienia dla narożnika zwrotnego 37.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Okno lub drzwi, składające się ze skrzydła i ościeżnicy, w którym zamontowane jest okucie drążka nastawczego, przy czym co najmniej jeden drążek nastawczy jest osadzony z możliwością przesuwu wzdłużnego w rowku profilowym znajdującym się na obrzeżu skrzydła i/lub ościeżnicy, korzystnie na obrzeżu wręgowym, przy czym drążek nastawczy jest przytrzymywany elementami prowadzącymi rozmieszczonymi wzdłuż rowka profilowego i z drążkiem nastawczym łączą się elementy okucia drążka nastawczego prowadzone również przesuwnie za pomocą prowadników, i przy czym elementy okucia drążka nastawczego są doprowadzane w położenie zazębienia kształtowego z drążkiem nastawczym i/lub dwa drążki nastawcze są łączone ze sobą za pośrednictwem elementów sprzęgających a podtrzymujące okucie drążka nastawczego skrzydło lub ościeżnica są wykonane z profili skrzynkowych, usztywnionych wzmacniaj ą cymi kształ townikami wprowadzanymi do wnę k profilowych, znamienne tym, że elementy prowadzące składają się z umieszczonych na spodzie (35) rowka profilowego (31) elementów mocujących (34), wspierających segment sprzęgający, który z podcięciem wnękowym (42) drążka nastawczego (33) tworzy prowadnicę jarzmową, przy czym elementy okucia drążka nastawczego (33) są zamocowane na spodzie (35), rowka profilowego (31) wystają w zasadzie poprzecznie z rowka profilowego (31) i przechodzą przez drążek nastawczy (33) w przewidzianych do tego otworach i/lub wycięciach lub też obejmują ten drążek, przy czym te elementy okucia są połączone poprzez elementy mocujące (34 ) z profilem skrzynkowym.
2. Okno lub drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że segment sprzęgający ma kształt grzybkowy.
3. Okno lub drzwi według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że drążek nastawczy (33) ma przekrój w kształcie podwójnego T, utworzony przez przekrój prostokątny, z którego wystają u dołu dwa hakowe skrzydełka (40).

PL 197 054 B1
4. Okno lub drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że przynajmniej jeden z elementów okucia, korzystnie zamek (36) ma postać dwukrotnie zagiętej, w kształcie litery U, prowadnicy (51), w której przesuwa się wzdł u ż nie sprzę gnik (52).
5. Okno lub drzwi według zastrz. 4, znamienne tym, że sprzęgnik (52) ma element, zwłaszcza w postaci gwintu do połączenia lub zamocowania rygla (9).
6. Okno lub drzwi według zastrz. 4 albo 5, znamienne tym, że sprzęgnik (52) przechodzi wystającymi czopami (55, 56) przez grupę otworów (50) w drążku nastawczym (33).
7. Okno lub drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że jeden z elementów okucia jest ukształtowany jako mechanizm zamykający (15) przesuwający drążek nastawczy.
8. Okno lub drzwi według zastrz. 1, znamienne tym, że element okucia w postaci narożnika zwrotnego (37) ma kątowy korpus (66), który pierwszym ramieniem (73) podtrzymuje drążek nastawczy (33) jednego ramiaka ościeżnicowego lub skrzydłowego a drugim ramieniem (74) zachodzi na drążek nastawczy (33) drugiego ramiaka ościeżnicowego lub skrzydłowego, przy czym w narożu ościeżnicy (2) albo skrzydła (3) drążki nastawcze (33) są połączone poprzez narożniki zwrotne (37).
9. Okno lub drzwi według zastrz. 8, znamienne tym, że ramię (73) narożnika zwrotnego (37), podtrzymujące drążek nastawczy (33), ma na swoim wolnym końcu (78) człon sprzęgający (79) dla elementu mocującego (34).