PL150134B1

PL150134B1 - A method of new thiocyanopyrimidine derivatives production

Info

Publication number: PL150134B1
Application number: PL1987277614A
Authority: PL
Priority date: 1986-04-28
Filing date: 1987-04-27
Publication date: 1990-04-30
Also published as: JPH0587067B2; US4814337A; KR900001199B1; DD259561A5; RO104073B1; EP0244193B1; RU1787009C; EP0244193A2; HUT43929A; CA1267144A; PL148744B1; DE3775818D1; KR870010013A; HU200540B; PL265398A1; ES2037711T3; EP0244193A3; SU1538894A3; RO104072B1; JPS6345269A

Description

OPIS PATENTOWY 150 134

POLSKA

RZECZPOSPOLITA

LUDOWA

URZĄD

PATENTOWY

PRL

Patent dodatkowy do patentu nr---Zgłoszono: 87 04 27 (P. 277614)

Pierwszeństwo: 86 04 28 Japonia

Zgłoszenie ogłoszono: 88 07 21

Opis patentowy opublikowano: 1990 08 31

Int. Cl.⁴ C07D 239/38

CZYTELNIA

IWdU Pcentowego μ . ··♦ · '

Twórcy wynalazku: Katsutoshi Ishikawa, Hitoshi Shimotori, Noboru lida, Toshiaki Kuwatsuka, Junya Fujiwara, Yuji Yanase, Takeshi Sekino

Uprawniony z patentu: Mitsui Toatsu Chemicals, Incorporated,

Tokio (Japonia)

Sposób wytwarzania nowych pochodnych tiocyjanopirymidyny

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych pochodnych tiocyjanopirymidyny. Związki te stanowią substancję czynną środka grzybobójczego, który można stosować w rolnictwie i ogrodnictwie.

Przeprowadzono dotychczas wiele badań nad pochodnymi pirymidyny, zsyntetyzowano ogromną liczbę takich związków i w przypadku wielu z nich stwierdzono, że wykazują one charakterystyczne działanie fizjologiczne, zarówno pod względem roślin, jak i zwierząt i ludzi. Nie było jednak dotąd znane praktyczne zastosowanie pochodnych pirymidyny z wprowadzoną do pierścienia pirymidynowego grupą tiocyjanową. Zsyntetyzowano jedynie małą liczbę pochodnych pirymidyny zawierających grupę tiocyjanową i bardzo niewiele jest wiadomo o biologicznej aktywności takich związków. Znane jest tylko jedno doniesienie o badaniach nad pochodnymi tiocyjanopirymidyny i ich działaniem przeciw drobnoustrojom in vitro, a mianowicie informacja w The Journal ofthe Pharmacological Society of Japan,83,1086(1963). Opisano tam 15 pochodnych i ich działanie przeciw drobnoustrojom i stwierdzono, że najsilniej działa 2-lub 4-chloro-6-metylo-4- lub 2-tiocyjanopirymidyna, zaś odpowiednie działanie pochodnych zawierających podstawnik w pozycji 5 jest słabsze. Brak jest informacji o pochodnych tiocyjanopirymidyny zawierających w pozycji 5 atom chlorowca.

Opis wyłożeniowy japońskiego zgłoszenia patentowego nr 193970 (1985) przedstawia pochodne 2,4-dwuchlorowco-5-alkilotio-6-tiocyjanopirymidyny, użytecznych jako substancje grzybobójcze do stosowania w rolnictwie i ogrodnictwie, przy czym związki te mają dość silne działanie. Niekorzystną cechą tych związków jest jednak krótkotrwałość tego działania.

Patogeny roślin mają wielki wpływ na produkcję rolniczą i ogrodniczą. W ostatnich latach dostępność fungicydów przeznaczonych do zwalczania różnych chorób roślin umożliwiła pewną stabilizację produkcji, jednak w dalszym ciągu istnieje potrzeba lepszych rozwiązań.

150 134

Przykładowo w celu zwalczania zarazy ziemniaczanej wywoływanej przez glonowce (Phycomycetes) oraz mączniaka rzekomego na różnych roślinach użytkowych trzeba stosować bardzo duże ilości znanych fungicydów. Ich działanie zależy przy tym od czasu nanoszenia, pogody, itp. i nie można go uważać za zawsze jednakowe. Co więcej, w przypadku szarej pleśni wywoływanej przez Botrytis cinerea i zgnilizny twardzikowej wywoływanej przez Sclerotinia slerotiorum oraz podobnych chorób różnych roślin użytkowych, wywołujące te choroby patogeny wykazują odporność na fungicydy typu pochodnych benzimidazolu i imidów kwasów dwukarboksylowych, a zatem fungicydy te są praktycznie nieskuteczne.

Dla rozwiązania wyżej opisanych problemów twórcy niniejszego wynalazku prowadzili intensywne badania nad pochodnymi pirymidyny, kierując szczególną uwagę na pierścień pirymidynowy, który, jak się uważa, odgrywa szczególną rolę w interakcji związków i układów biologicznch.

Mimo doniesień literaturowych, iż pochodne tiocyjanopirymidyny zawierające podstawnik w pozycji 5 wykazują jedynie słabe działanie przeciw drobnoustrojom, obecnie nieoczekiwanie odkryto, że pewne pochodne pirymidyny zawierające atom chlorowca w pozycji 5 działają niezwykle silnie przeciw zarazie ziemniaczanej i wielu innym chorobom roślin wywoływanym przez patogeny roślin, przy czym atom chlorowca w pozycji 5 wzmacnia to działanie. Związki te mają działanie znacznie bardziej długotrwałe niż pochodne 4-tiocyjanopirymidyny zawierające grupę metylotio w pozycji 5, opisane w wyłożeniowym opisie japońskiego zgłoszenia patentowego nr 193970(1985).

Tak więc sposobem według wynalazku wytwarza się nowe pochodne tiocyjanopirymidyny o ogólnym wzorze 1, w którym X i Y oznaczają atomy chlorowca, a cechą tego sposobu jest to, że pochodną trójchlorowcopirymidyny o ogólnym wzorze 2, w którym X i Y mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z tiocyjanianem o ogólnym wzorze MSCN, w którym M oznacza atom metalu alkalicznego lub grupę amonową.

Do związków o wzorze 1 wytwarzanych sposobem według wynalazku należą 2,5-dwufluoro-4tiocyjanopirymidyna, 5-chloro-2-fluoro-4-tiocyjanopirymidyna, 5-bromo-2-fluoro-4-tiocyjanopirymidyna, 2-fluoro-5-jodo-4-tiocyjanopirymidyna, 2-chloro-5-fluoro-4-tiocyjanopirymidyna, 2,5dwuchloro-4-tiocyjanopirymidyna, 5-bromo-2-chloro-4-tiocyjanopirymidyna, 2-chloro-5-jodo-4tiocyjanopirymidyna,2-bromo-5-fluoro-4-tiocyjanopirymidyna, 2-bromo-5-chloro-4-tiocyjanopirymidyna, 2,5-dwubromo-4-tiocyjanopirymidyna, 2-bromo-5-jodo-4-tiocyjanopirymidyna, 5-fluoro-2-jodo-4-tiocyjanopirymidyna, 5-chloro-2-jodo-4-tiocyjanopirymidyna,5-bromo-2-jodo-4-tiocyjanopirymidyna i 2,5-dwujodo-4-tiocyjanopirymidyna.

Reakcję związków o wzorach 2 i MSCN korzystnie prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku, jak to przedstawiono na schemacie 1. Największy wpływ na reakcję ma użyty rodzaj rozpuszczalnika. Gdy stosuje się alkohol, taki jak metanol, etanol, itp. reakcja przebiega wolno, nawet w temperaturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej pod chłodnicą zwrotną. Co więcej, jako produkt uboczny powstaje żywicowata substancja i w rezultacie wydajność jest bardzo niska. Gdy reakcję prowadzi się w rozpuszczalniku nieprotonowym, takim jak aceton, dwumetylosulfotlenek, Ν,Ν-dwumetyloformamid, l,3-dwumetyloimidazolidynon-2, itp., powstają produkty uboczne zawierające dwie grupy tiocyjanowe lub izotiocyjaniany tworzące się w wyniku przegrupowania grupy tiocyjanowej, tak więc związek o wzorze 1 otrzymuje się z bardzo niską wydajnością. Nieoczekiwanie odkryto, że wbrew niekorzystnym wynikom uzyskiwanym przy użyciu wyżej wymienionych rozpuszczalników wydajność reakcji znacznie wzrasta, gdy reakcję prowadzi się w kwasie organicznym, takim jak kwas mrówkowy, octowy, propionowy, itp. Reaktywność w kwasie mrówkowym, octowym i propionowym zmniejsza się w tym właśnie porządku, przy czym wpływ kwasu mrówkowego jest szczególnie wyraźny. Przykładowo, w środowisku kwasu octowego, w temperaturze 50°C, reakcja dobiega końca po 5 godzinach, zaś w kwasie mrówkowym, w tej samej temperaturze, trwa ona 1 godzinę.

Jakkolwiek temperatura reakcji może wynosić od 10°C do temperatury wrzenia rozpuszczalnika, korzystnie stosuje się temperaturę 20-60°C, dla zminimalizowania powstawania produktów ubocznych i skrócenia czasu reakcji. Tak więc bezpieczne jest stwierdzenie, iż z punktu widzenia selektywności reakcji i szybkości jej przebiegu kwas mrówkowy wykazuje doskonałe właściwości w reakcji realizowanej sposobem według wynalazku, co stanowi żywy kontrast z innymi rozpuszczał

150 134 3 nikami organicznymi, w tym nawet z innymi kwasami organicznymi o stosunkowo dobrych właściwościach.

Wprowadzenie grupy tiocyjanowej w obecności kwasu organicznego, a zwłaszcza kwasu mrówkowego, jako rozpuszczalnika stanowi technikę o epokowym znaczeniu, gdyż umożliwia ona otrzymanie żądanego produktu z wielką łatwością i z wysoką wydajnością.

Po zakończeniu reakcji mieszaninę reakcyjną wlewa się do dużej objętości wody. Po oddzieleniu się stałej substancji można ją odsączyć, a potem wysuszyć. W ten sposób można otrzymać żądany produkt w postaci surowych kryształów z wydajnością 90% lub wyższą. W razie wydzielania się substancji oleistej można ją wyekstrahować obojętnym rozpuszczalnikiem (takim jak octan etylu, benzen, toluen, itp), przemyć wodą i usunąć z niej wodę. Otrzymany surowy olej ma stosunkowo wysoką czystość i można go stosować jako fungicyd bez dalszego oczyszczania. Jednak w razie potrzeby czysty produkt można otrzymać drogą rekrystalizacji z dowolnego powszechnie stosowanego rozpuszczalnika, takiego jak eter izopropylowy, octan etylu, etanol, metanol, itp., względnie drogą chromatografii kolumnowej.

Wyjściowe trójchlorowcozwiązki o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza atom chloru (dwuchlorozwiązki) można wytworzyć działając na 5-chlorowcouracyl tlenochlorkiem fosforu w obecności dwumetyloaniliny. Odpowiednie związki o wzorze 2, w którym X oznacza atom bromu (dwubromozwiązki) otrzymuje się działając na 5-chlorowcouracyl tlenobromkiem fosforu w obecności dwumetyloaniliny, zaś związki o wzorze 2, w którym X oznacza atom jodu (dwujodozwiązki) otrzymuje się działając na dwuchlorozwiązek stężonym kwasem jodowodorowym. Związki o wzorze 2, w którym X oznacza atom fluoru (dwufluorozwiązki) można otrzymać działając na dwuchlorozwiązki fluorkiem potasowym. Reakcję wytwarzania związków o wzorze 2 ilustrują schematy 2 (X = Cl lub Br) i 3 (X = J lub F). Użytecznymi tiocyjanianami o wzorze MSCN są tiocyjanian potasowy, sodowy, amonowy, itp. i przy zastosowaniu każdego z nich można otrzymać dobre rezultaty.

Środek grzybobójczy zawierający związki o wzorze 1 nadaje się do stosowania w rolnictwie i ogrodnictwie. W porównaniu ze znanymi, dostępnymi w handlu fungicydami ma on znacznie silniejsze działanie wobec wielu chorób roślin należących do różnych typów chorób, takich jak zaraza ziemniaczana na ziemniakach, mączniak rzekomy ogórków, szara pleśń i rdza liści pszenicy, przy czym działanie to jest znacznie bardziej długotrwałe. Dzięki nowemu mechanizmowi działania takich środków grzybobójczych będzie je można prawdopodobnie skutecznie stosować wobec patogenów roślin wykazujących odporność na znane fungicydy. Środki te można bezpiecznie stosować w uprawach roślin użytkowych, gdyż nie wykazują one fitotoksyczności wobec np. pomidorów, ziemniaków, ogórków, itp. Ich toksyczność wobec zwierząt jest bardzo niska.

Zawartość związku o wzorze 1 w środkach grzybobójczych według wynalazku wynosi 0,01-90% wagowych, np. 1-10% wagowych w pyle, 1-10% wagowych w proszku gruboziarnistym, 1-25% wagowych w mikrogranulacie, 2-30% wagowych w granulacie, 20-80% w proszku do zawiesin, 10-80% w mikrokapsułkach, 20-60% w preparatach płynnych itp.

Dawka nanoszenia zmienia się w zależności od rodzaju choroby i stadium wzrostu roślin. Może ona wynosić 0,2-20 kg/ha, a zwykle wynosi 0,5-10 kg substancji czynnej na 1 ha.

Działanie biologiczne związków o wzorze 1 (o numerach porządkowych podanych w przykładach) zbadano w poniższych testach, w których jako związki kontrolne (porównawcze) stosowano: A-2-chloro-6-metylo-4-tiocyjanopirymidynę;B-czterochloroizoftalonitryl (Daconil);C-l-(butylokarbamoilo)-2-benzimidazolilokarbaminian metylu (Beniate); D-2,4-dwuchloro-5-metylotio-6-tiocyjanopirymidynę.

Kontrolny związek A został opisany w wyżej wspomnianym Journal of the Pharmacological Society of Japan, 83,1086 (1963). Związek B jest dostępnym w handlu fungicydem przeznaczonym do zwalczania zarazy ziemniaczanej na ziemniakach, mączniaka rzekomego ogórka, itp. Związek C jest dostępnym w handlu fungicydem przeznaczonym do zwalczania szarej pleśni, itp. Związek D opisano w opisie wyłożeniowym japońskiego zgłoszenia patentowego nr 193970/1985.

Test 1. Zwalczanie zarazy ziemniaczanej na pomidorach (wywołanej przez Phytophthora infestans).

Rośliny pomidorów (odmiany Sekaiichi, wysokości około 25 cm), hodowane w doniczkach w cieplarni, opryskiwano preparatem chemicznym o stężeniu 200 ppm. Preparat sporządzono nad

150 134 ając danemu badanemu związkowi postać proszku do zawiesin lub preparatu płynnego i rozcieńczając je wodą do stężenia 200 ppm, przy czym na każde 3 doniczki stosowano 50 ml preparatu. Oprysk prowadzono przy użyciu opryskiwacza, po czym rośliny suszono na powietrzu. Alternatywnie, na rośliny nanoszono pył, w dawce 1,1 kg substancji czynnej/ha.

Na kawałkach ziemniaków hodowano w ciągu 7 dni Phytophthora infestans, po czym sporządzono zawiesinę zoospor, a następnie zawiesiną tą opryskano, w celu zakażenia, potraktowane preparatami chemicznymi rośliny pomidorów. Badane rośliny inkubowano przez 6 dni w temperaturze 17-19°C, przy wilgotności względnej 95% lub wyższej. Następnie zbadano stopień rozwoju uszkodzeń. W przypadku każdego liścia oceniono wizualnie względny obszar zakażenia, po czym posługując się poniższymi kryteriami ustalono wskaźnik uszkodzeń. Wskaźnik uszkodzeń 0 względny obszar zakażenia 0%; Wskaźnik uszkodzeń 1 - względny obszar zakażenia 1-5%; Wskaźnik uszkodzeń 2 - względny obszar zakażenia 6-25%; Wskaźnik uszkodzeń 3 - względny obszar zakażenia 26-50%; Wskaźnik uszkodzeń 4 - względny obszar zakażenia 51% lub większy.

Na podstawie tak uzyskanych wskaźników uszkodzeń obliczono stopień uszkodzenia dla każdej badanej grupy, korzystając z następującego równania: _e. . , , , · 4n4 + 3n3 + 2n2 + ln-ι + Ono

Stopień uszkodzenia = _

N gdzie: no - liczba liści o wskaźniku uszkodzeń 0; ni - liczba liści o wskaźniku uszkodzeń 1; n2 - liczba liści o wskaźniku uszkodzeń 2; n3 - liczba liści o wskaźniku uszkodzeń 3;n4 - liczba liści o wskaźniku uszkodzeń 4. N =no + ni + n2 + ne + iu

W powyższym teście jako związki porównawcze zastosowano związki kontrolne A i B. Wyniki testu przedstawiono w tabeli 1. W tabeli tej numery związków odpowiadają numerom ilustrujących w przykładach sposób według wynalazku, zaś numery preparatów (proszku do zawiesin lub preparatu płynnego) numerom podanym w przykładach ilustrujących środek według wynalazku. Podczas prowadzenia testu nie zaobserwowano żadnych objawów fitotoksyczności.

Tabela 1

Wskaźnik uszkodzeń

Nr badanego związku	Proszek do zawiesin	Pył	Preparat
	1	2	3	4	5	1	2
1	0	0	0	0	0	0	0	0
2	0,12	0,18	0,24	0,32	0,28	0,24	0,24	0,20
3	0	0	0	0	0	0	0	0
4	0	0	0	0	0	0	0	0
5	0	0	0	0	0	0	0	0
6	0	0	0	0	0	0	0	0
7	0	0	0	0	0	0	0	0
Związek A	3,83	4,00	4,00	4,00	4,00	4,00	3,90	3,75
Związek B	1,60	1,83	1,83	2,15	1,96	2,15	2,36	1,54
Bez zabiegu					4,00

Test 2. Zwalczanie mączniaka rzekomego ogórków (wywołanego przez Pseudoperomospora cubensis).

W cieplarni hodowano w doniczkach rośliny ogórka odmiany Sagami-hanjiro (do osiągnięcia przez nie stadium drugiego liścia. Następnie, z użyciem opryskiwacza (1,0 kg/cm²) opryskano rośliny zawiesiną danego badanego związku o określonym stężeniu, stosując 30 ml na każde 3 doniczki, a potem wysuszono rośliny na powietrzu. Zawiesinę do opryskiwania wytwarzano sporządzając proszek do zawiesin i rozcieńczając go wodą do żądanego stężenia. Doniczki z opryskanymi roślinami przechowywano przez 5 dni w cieplarni, po czym rośliny opryskano zawiesiną zarodników patogennego grzyba. Zawiesinę tę sporządzono dyspergując w odsolonej

150 134 wodzie zarodniki grzyba zebrane z porażonych mączniakiem rzekomym liści ogórków. Natychmiast po zakażeniu roślin umieszczono je na 24 godziny w temperaturze 18-20°C, przy wilgotności względnej 95% lub wyżej, po czym przechowywano je w cieplarni w temperaturze 18-27°C. Po 7 dniach zbadano stopień tworzenia się ognisk. Wyniki przedstawiono w tabeli 2. Kryteria oceny i sposób wyrażania natężenia uszkodzeń były identyczne jak w teście 1. Podczas prowadzenia testu nie zaobserwowano fitotoksyczności.

T a b e 1 a 2

Numer badanego związku	Stężenie substancji czynnej (ppm)	Stopień uszkodzenia
1	2	3
1	200	0
2	200	0,41
3	200	0
4	200	0
5	200	0,13
6	200	0
7	200	0,18
Związek A	200	3,65
Związek B	200	1,68
Związek D	200	0,93
Brak zabiegu	—	3,45

Test 3. Zwalczanie szarej pleśni ogórków (wywołanej przez Botrytis cinerea).

W cieplarni hodowano w doniczkach rośliny ogórka odmiany Sagami-hanjiro do osiągnięcia przez nie stadium liścieni. Następnie, z użyciem opryskiwacza (1,0 kg/cm²) opryskano rośliny zawiesiną badanego związku o określonym stężeniu, stosując 20 ml na każde 3 doniczki, a potem wysuszono rośliny na powietrzu. Zawiesinę do opryskiwania wytwarzano sporządzając proszek do zawiesin i rozcieńczając go wodą do żądanego stężenia. Doniczki z opryskanymi roślinami przechowywano przez 5 dni w cieplarni, po czym rośliny opryskano zawiesiną zarodników patogennego grzyba. Zawiesinę tę sporządzono wykorzystując grzyby hodowane w pożywce PDA. Natychmiast po zakażeniu roślin umieszczono je na 24 godziny w temperaturze 22-24°C, przy wilgotności względnej 95% lub wyżej. Po 5 dniach zbadano stopień tworzenia się uszkodzeń na liścieniach. Wyniki przedstawiono w tabeli 3. Kryteria oceny były następujące: Wskaźnik uszkodzeń 0 względny obszar zakażenia 0%; Wskaźnik uszkodzeń 1 - względny obszar zakażenia 1-10%; Wskaźnik uszkodzeń 2- względny obszar zakażenia 11-25%; Wskaźnik uszkodzeń 3 -względny obszar zakażenia 26-50%; Wskaźnik uszkodzeń 4 - względny obszar zakażenia 51% lub większy.

Posługując się powyższymi kryteriami ustalono wskaźniki uszkodzeń dla wszystkich liścieni, po czym stopień uszkodzenia obliczono w taki sam sposób jak w teście 1. Podczas prowadzenia testu nie zaobserwowano objawów fitotoksyczności.

Tabela 3

Numer badanego związku	Stężenie substancji czynnej (ppm)	Stopień uszkodzenia
1	2	3
1	500	0
2	500	0
3	500	0,34
4	500	0,15
5	500	0,26
6	500	0,15
7	500	0,38

IM 134

1	2	3
Związek A	500	3,10
Związek B	500	1,41
Związek D	500	1,00
Brak zabiegu	- ’ .	4,00

infestaniy *· Zwalczanie zarazy ziemniaczanej pomidorów (wywołanej przez Phytophthora

W cieplarni hodowano w doniczkach rośliny pomidora (odmiany Sekaiichi) do osiągnięcia przez nie wysokości około 25 cm. Następnie, z użyciem opryskiwacza (1,0 kg/cm²) opryskano rośliny zawiesiną danego badanego związku o określonym stężeniu, stosując 50 ml na każde 3 doniczki, a potem wysuszono rośliny na powietrzu. Zawiesinę do opryskiwania wytwarzano sporządzając proszek do zawiesin i rozcieńczając go wodą do żądanego stężenia. Rośliny pomidorów potraktowane preparatem chemicznym opryskano następnie zawiesiną zoospor. Zawiesinę tę sporządzono z użyciem grzybów patogennych hodowanych przez 7 dni na plasterkach pomidorów zarażonych zarazą ziemniaczaną. Zakażone rośliny utrzymywano w temperaturze 17-19°C, przy wilgotności względnej 95% lub wyższej, przez 6 dni, po czym zbadano stopień uszkodzenia. Kryteria oceny i sposób obliczania stopnia uszkodzenia były takie same jak w teście 1. Wyniki przedstawiono w tabeli 4. Podczas prowadzenia testu nie zaobserwowano objawów fitotoksyczności.

Tabela 4

Numer badanego związku	Stężenie substancji czynnej (ppm)	Stopień uszkodzenia
1	100	0
2	100	0
3	100	0
4	100	0
5	100	0
6	100	0
7	100	0
Związek B	100	1,6
Związek D	100	0,5
Brak zabiegu	-	2,6

Test 5. Zwalczanie rdzy liści pszenicy (wywołanej przez Puccinia recondita).

W cieplarni hodowano w doniczkach rośliny pszenicy (odmiany Norin No. 61) do osiągnięcia przez nie stadium piątego lub szóstego liścia. Następnie, z użyciem opryskiwacza (1,0 kg/cm²) opryskano rośliny zawiesiną danego badanego związku o określonym stężeniu, stosując 30 ml na każde 3 doniczki, a potem wysuszono rośliny na powietrzu. Zawiesinę do opryskiwania wytwarzano sporządzając proszek do zawiesin i rozcieńczając go wodą do żądanego stężenia. Rośliny zarażono sztucznie zarodnikami patogennego grzyba powodującego rdzę liści, po czym utrzymywano je przez 10 dni w cieplarni. Po tym okresie czasu w przypadku każdej rośliny oceniono wizualnie względny obszar zakażenia i ustalono wskaźniki uszkodzeń. Następnie dla każdej badanej grupy roślin obliczono stopień uszkodzenia, tak jak w teście 1. Wyniki przedstawiono w tabeli 5. Podczas prowadzenia testu nie stwierdzono objawów fitotoksyczności.

150 134

Tabela 5

Numer badanego związku	Stężenie substancji czynnej (ppm)	Stopień uszkodzenia
1	200	0
2	200	0,93
3	200	0
4	200	0 i
5	200	0,50
6	200	0
7	200	0,37
Związek A	200	3,00
Związek D	200	1,53
Brak zabiegu	-	3,20

Z rezultatów testów 1-5 wynika jednoznacznie, że związki o wzorze 1 mają znacznie silniejsze działanie grzybobójcze w przypadku różnych chorób roślin, w tym zarazy ziemniaczanej na ziemniakach, mączniaka rzekomego ogórków, szarej pleśni i rdzy liści pszenicy, niż powszechnie stosowane fungicydy dostępne w handlu. Należy także zwrócić uwagę na fakt, że zbliżona budową 2-chloro-6-metylo-4-tiocyjanopirymidyna jest praktycznie nieskuteczna w zwalczaniu tych chorób roślin. Co więcej, w porównaniu z 2,4-dwuchloro-5-metylotio-6-tiocyjanopirymidyną (związek kontrolny D ujawniony w opisie wyłożeniowym japońskiego zgłoszenia patentowego nr 193 970/1985/ związki o wzorze 1 działają znacznie silniej i znacznie dłużej, co stwierdzić można na podstawie faktu, iż doskonałe działanie zwalczające osiąga się nawet wtedy, gdy zakażenie patogenne następuje w 5 dni po potraktowaniu roślin związkami o wzorze 1. Tak więc jest oczywiste, że związki o wzorze 1 wykazują doskonałe właściwości, których na podstawie znanego stanu techniki nie można było przewidzieć.

Sposób według wynalazku ilustrują poniższe przykłady, w których skrót „t.t.“ oznacza temperaturę topnienia, a części podano wagowo.

Przykład I. Wytwarzanie 2-chloro-5-jodo-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 1).

W czteroszyjnej kolbie o pojemności 300 ml, wyposażonej w termometr i mieszadło, umieszcza się 35,0 g 2,4-dwuchloro-5-jodopirymidyny, 15,0 g tiocyjanianu potasowego i 150 ml kwasu mrówkowego. Mieszaninę reakcyjną miesza się w temperaturze pokojowej (20°C) przez 3 godziny. Po zakończeniu reakcji mieszaninę reakcyjną wlewa się do dużej ilości wody i wytrąconą substancję odsącza i suszy. Otrzymane surowe kryształy poddaje się rekrystalizacji z toluenu i otrzymuje się 28,5 g (wydajność 75,4%) związku nr 1 o t.t. 185-186,5°C. NMR/CDCl4/:<5 = 8,34 ppm/s/; IR/KBr/: 2190 cm'¹ /-SCN/.

Przykład II. Wytwarzanie 2-chloro-5-fluoro-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 2).

W 50 ml kwasu mrówkowego 10,0 g 2,4-dwuchloro-5-fluoropirymidyny poddaje się reakcji z 5,8 g tiocyjanianu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze pokojowej (20°C), przez 5 godzin, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I i otrzymuje się z wydajnością 68,0% związek nr 2 o t.t. 103-104°C. NMR/DMSO-de/: <5 = 8,85 ppm /s/; IR/KBr/: 2180 cm¹ /-SCN/.

Przykład III. Wytwarzanie 2,5-dwuchloro-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 3).

W 100 ml kwasu mrówkowego 17,0 g 2,4,6-trójchloropirymidyny poddaje się reakcji z 9,7 g tiocyjanianiu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze pokojowej (20°C), w ciągu 4 godzin, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I i otrzymuje się z wydajnością 65,0% związek nr 3 o t.t. 160,5-161,5°C. NMR/DMSO-de/: <5 = 8,85 ppm /s/; IR/KBr/: 2160 cm”¹ /-SCN/.

Przykład IV. Wytwarzanie 5-bromo-2-chloro-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 4).

W 100 ml kwasu mrówkowego 23,0 g 5-bromo-2,4-dwuchloropirymidyny poddaje się reakcji z 10,0 g tiocyjanianiu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze pokojowej (20°C), w ciągu 4

150 134 godzin, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I i otrzymuje się z wydajnością 80,0% związek nr 4 o t.t.l66,5-170°C. NMR/DMSO-de/:<5 = 8,85 ppm /s/; IR/KBr/: 2150 cm’¹ /-SCN/.

PrzykładV. Wytwarzanie 5-chloro-2-jodo-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 5).

W 100 ml kwasu mrówkowego 18,4 g 5-chloro-2,4-dwujodopirymidyny poddaje się reakcji z 6,0 g tiocyjanianiu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze 60°C w ciągu 1 godziny, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I, otrzymując z wydajnością 62,5% związek nr 5 o t.t. 183-186°C. IR/KBr/: 2170 cm’¹ /-SCN/.

Wyjściową 5-chloro-2,4-dwujodopirymidynę otrzymuje się łatwo dodając 2,4,5-trójchloropirymidynę do kwasu jodowodorowego i mieszając tę mieszaninę reakcyjną przez 4 godziny w temperaturze pokojowej.

Przykład VI. Wytwarzanie 5-bromo-2-jodo-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 6).

W 30 ml kwasu mrówkowego 4,11 g 5-bromo-2,4-dwujodopirymidyny poddaje się reakcji z 1,17 g tiocyjanianiu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze pokojowej (20°C) przez 5 godzin, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I i otrzymuje się z wydajnością 82,4% związek nr 6 o t.t. 199-202°C. IR/KBr/: 2180 cm”¹ /-SCN/.

Przykład VII. Wytwarzanie 2,5-dwujodo-4-tiocyjanopirymidyny (związek nr 7).

W 150 ml kwasu mrówkowego 19,0 g 2,4,5-trójjodopirymidyny poddaje się reakcji z 5,0 g tiocyjanianiu potasowego, prowadząc reakcję w temperaturze pokojowej (20°C), przez 3 godziny, podobnie jak w przykładzie I. Mieszaninę reakcyjną poddaje się obróbce jak w przykładzie I i otrzymuje się z wydajnością 84,7% związek nr 7 o t.t. 183-185°C. IR/KBr/: 2160 cm’¹ /-SCN/.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych tiocyjanopirymidyny o ogólnym wzorze 1, w którym X i Y oznaczają atomy chlorowców, znamienny tym, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X i Y mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z tiocyjanianem o ogólnym wzorze MSCN, w którym M oznacza atom metalu alkalicznego lub grupę amonową.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że reakcję prowadzi się w środowisku kwasu organicznego.

I

Ν Ν + MSCN ^obo^^tny-rozpuszczalnik

X

N^N

Schemat 1

HN NH 'Ό Y

Wzór 2 o

POX₃ dwu metyloanilina

Schemat 2

Cl

Ν^ΛΝ

Cl

H J lub

KF

Y

SCN

Wzór 1

Y

Wzór 2

Schemat 3

Wzór 1

Wzór 2