Przedmiotem wynalazku jest sposób intensywne¬ go zwilzania plodów ziarnistych, zwlaszcza zboza, i urzadzenie do zwilzania plodów ziarnistych.Swiezo zebrane ziarna zboza przechodza od chwi¬ li ich dostarczenia do mlyna az do wlasciwego procesu zmielenia, przez rózne operacje obróbcze.Jedna z waznych operacji jest operacja czyszcze¬ nia. Do pewnego czasu byly stosowane czesto do czyszczenia zboza maszyny do mycia. Przy opu¬ szczaniu maszyny do mycia lub polaczonej z nia kolumny suszarki odsrodkowej zboze posiada wil¬ gotnosc, zwiekszona o 2 do 3°/o. Odpowiednie na¬ wilzenie przez maszyne czysziczaco nawilzajaca le¬ zy w granicach od 1 do .1,5%. W obu przypadkach nie jest jednak mozliwe ustalenie z góry dokladnej Wartosci nawilzenia. Przed zmieleniem, zboze po¬ winno miec jednak okreslona wilgotnosc, ustalo¬ na w bardzo waskich granicach.Dla osiagniecia wymaganej zawairtosci wilgoci, do zboza dodaje sie w sposób dozowany brakujaca ilosc wody.Wilgotnosc musi byc, zwlaszcza przy suchym, oczyszczonym zbozu zwiekszona wielokrotnie o 5 do 6%. Równomierny rozdzial wilgoci osiaga sie znanymi sposobami dzieki temu, ze strumien zbo¬ za miesza sie jednoczesnie z woda w korycie, w czasie ruchu przesuwajacego nadawanego przez slimak zwilzajacy lub wal pólkowy. Zwilzanie ma w przemysle mlynarskim duze znaiczenie, ponie- 2 waz przez zwilzanie calych ziaren zboza wiplywa sie intensywnie na nastepne operacje abrólbcze, jak mielenie, przesiewanie i tym podobne ezynnos- ci. Jednym z wazniejszych problemów jest uprosz¬ czenie tego procesu nawilzania. W procesie tym wode miesza sie z ziarnami za pomoca slimaka zwilzajacego. W czasie dluzszego spoczynku w ko¬ morze postojowej, woda ta powinna rozdzielic sie równomiernie i przez warstwy ziaren przedostac sie do srodka oraz dzieki temu nadac warstwom wierzchnim ziarna strukture elastyczna.Znane sa rózne postacie ziarna w poszczegól¬ nych rodzajjach zboiza. Pszenica posiada na przy- klad bruzdy, a ryz i proso nie ma!ja takich bruzd lub zmarszczek. Bruzdy moga stanowic w stosunku do calkowitej powierzchni ziarna pszenicy znaczny procent. W znanych sposobach zwilzania przyjmo¬ wano jako fakt to, ze wilgoc moze wniknac w czasie zwilzania tylko w ograniczonej mierze w bruzdy, a czesc brodowa i czesc zarodkowa jest równiez niewlasciwie zwilzana, co mozna w pe(w- nym stopniu poprawic przez odstawianie ziaren na pewien czas. Nieregularny rozdzial wody zwil¬ zajacej w tym samym gatunku pszenicy, a szcze¬ gólnie w mieszankach róznych rodzajów zbóz, sta¬ nowi powazna wade przy pózniejszej obróbce zbo¬ za* Celem wynalazku jest opracowanie sposobu na- wilzania ziaren zboza, eliminujacego trudnosci w 95 742S 05742 nawilzaniu, zwlaszcza bruzd i zmarszczek i zapew¬ niajacego równomierny rozdzial wody nawilzaja- ioej. Cel ten osiagnieto dzieki temu, ze ziarna wprowadza sie w cylindrycznej, zamknietej obu¬ dowie z wlotem i wylotem za pomoca wirnika 5 o duzej Ilosci listew bijacych, w tak duza pred¬ kosc obwodowa, ze powstaje pierscieniowy welon ziaren, poruszajacy sie ciagle od wlotu do wylotu obudowy, wskutek czego po dodaniu dozowanej ilosci wody zwilzana jest równomiernie cala po- w wierzchnia wszystkich ziaren, a ziarna te sa na¬ wilzane do okreslonej uprzednio wartosci.Sposób nawilzania wedlug wynalazku pozwala itym samym na nie osiagana dotychczas równo¬ miernosc, rozdzialu wilgoci na calej powierzchni 15 ziaren. W ziarnach pszenicy okazalo sie, ze sposo- ibem wedlug wynalazku moze byc zwilzana o 20 do 25Vt wieksza powierzchnia w porównaniu z ziar¬ nami pszenicy, zwilzanymi za pomoca tradycyjnych sBmaków zwilzajacych. Fakt ten stanowi duze za¬ skoczenie dla fachowców, zwlaszcza, ze czesc wil¬ goci mogla przeniknac przez najwezsze bruzdy do prawie zamknietej przestrzeni pustej ziarna.Sposób wedlug wynalazku pozwala wiec na cal¬ kowita równomiernosc zwilzania powierzchni ziar¬ na, a w szczególnosci zwilzania partii brodowej i kielkowej bruzd w ziarnie. W ziarnie, które zwilza sie za pomoca tradycyjnych slimaków zwil¬ zajacych, wspomniane partie sa zwilzane mniej równomiernie, co bylo widoczne jako rózne zabar¬ wienia w tej strefie ziaren.Problemy mielenia stanowia w duzej mierze za¬ gadnienia, wynikajace z posiadania przez ziarno bruzd i kielków. Bylo to w najwiekszym stopniu uwarunkowane tym, ze do dzisiaj nie dazono do zwilzania z Jaka sama intensywnoscia tych czes¬ ci powierzchni ziarna oraz do przygotowania ich do zmielenia i przesiania. Czesto wystepujace w przemysle mlynarskim zyczenie hodowania ziarna bez bruzd, moze byc zrozumiane tylko dlatego, ze dotychczas nie bylo mozliwosci doprowadzania wo¬ dy do gorzej dostepnych mocno wkleslych i wy¬ puklych czesci ziaren.Sposób wedlug wynalazku pozwala na dozowane i celowe zwilzanie, oraz na równomierne rozdziele¬ nie wilgoci na wszystkie ziarna i równomierne najwilzanie powierzchni ziarna, równiez trudno do¬ stepnych jego czesci, przy czym wilgotnosc ziarna jest doprowadzana do okreslonej wartosci. W ko¬ lach mlynarzy panuje poglad, ze pszenica, oczy¬ szczona za pomoca znanych urzadzen do mycia daje make o lepszej wlasnosci wypieku w porów¬ naniu ze stosowanymi obecnie sposobami czysz¬ czenia i suszenia. Stwierdzono, ze na jakosc maki 55 decydujacy wplyw ma nie tylko dokladna zawar¬ tosc wody w ziarnie, ale równiez sposób dopro¬ wadzania jej do ziarna.Korzystnym okazalo sie jezeli do suchego i oczy¬ szczonego strumienia ziarna wtryskuje sie co naj- 60 mniej 0,1% wody lub pary wodnej oraz wprawia sie ten strumien ziaren w duza predkosc obwodo¬ wa w rurowym, zamknietym plaszczu i poddaje sie go intensywnemu procesowi uderzania i tarcia. 40 45 50 uelastycznienie i zmiekczenie zewnetrznych warstw ziarna, eliminujac pekanie ziarna. Jak potwierdzo¬ no za pomoca prób, dzialanie uderzeniowe i tarcie suchych i oczyszczonych ziaren, przy jednoczes¬ nym lub bezposrednio uprzednim wtryskiwaniu malej ilosci wody ma bardzo korzystny wplyw na wlasnosci maki. Ziarna zboza poddane oczyszcza¬ niu suchemu i nawilzaniu sposobem wedlug wy¬ nalazku, daja istotnie make o takiej samej jakos¬ ci wypieku jak maka, wytworzona z ziaren oczy¬ szczonych naimokro. " • .Szczególnie korzystne jest jezeli do oczyszczone¬ go strumienia ziarna dodaje sie okreslona uprzed¬ nio ilosc wody rzedu od 0,1 do 5% i wiecej, oraz rozprzestrzenia sie ten strumien welonowy w ru¬ rowym, zamknietym plaszczu obudowy i wprawia sie go w duza predkosc obwodowa, przewaznie od do 3€ m/sekunde, przy czym wirnik, wyposazo¬ ny w duza ilosc listew udarowych, porusza sie w obudowie zwilzajacej w stosunku do welonu strumienia ziarna. Wskutek tego poszczególne ziar¬ na podlegaja uderzeniom i wzajemnemu tarciu, a wilgoc dziala wówczas równomiernie na te ziar¬ na. W ten sposób zwilza sie ziarna równomiernie wieksza iloscia wody i w krótszym czasie, albo na krótszej drodze.Istnieja dwa rózne systemy sterowania dozowa¬ niem wody. W pierwszym systemie wilgotnosc wy¬ znacza sie w zwilzanej ilosci zboza przez pobie¬ ranie poszczególnych próbek, a brakujaca ilosc wo¬ dy, potrzebna dla wymaganej wilgotnosci konco¬ wej, oblicza sie na jednostke ciezaru, przy czym brakujaca ilosc wody ustala sie przez odpowiednie nastawianie ilosci przeplywu zboza, jak równiez ilosci wody oraz przez odpowiednie ustawienie przyrzadów. Zgodnie z opisanym i szczególnie ko¬ rzystnym sposobem dodaje sie w jednym prze- docie do 5°/o wody zwilzajacej. Zakladajac, ze ilosc przeplywu zboza, jak równiez wody utrzymuje sie stale z wymagana dokladnoscia, mozliwe jest uzy¬ skanie dokladnego dodatku wody z odchyleniem rzedu Oyl°/o.Wilgotnosc zboza moze byc zwiekszona w jednym pirzejsciu przez urzadzenie o dowolna wartosc rze¬ du od 0,1 do 5°/o wagowych. Równiez przy naj¬ wiekszych zwilzeniach ilosc wody jest rozdzielana równomiernie na wszystkie ziarna, przy czym wo¬ da jest rozdzielana równiez równomiernie na calej powierzchni ziaren. Wode. dodaje sie przewaznie przy wlocie do urzadzenia, to znaczy w procesie intensywnego zwilzania.W drugim systemie sterowania dodawaniem wo¬ dy efektywna wilgotnosc zboza mierzy sie ciagle lub przed poczatkiem zwilzania, aljbo po zwilzaniu.Z uwagi na to, ze nowy sposób zwilzania rozdzie¬ la równomiernie wilgoc na wszystkie ziarna i na wszystkie ich czesci — przeto wartosci wilgotnos¬ ci moga byc uchwycone bezposrednio. Ilosc wody zwilzajacej znajdujacej sie na powierzchni ziaren, jak równiez wilgotnosc wnetrza ziarna, moga byc po odpowiednim przeliczeniu sumowane. Szybkie przejscie ziaren przez urzadzenie pozwala na na¬ tychmiastowa korekcje wplywu na koncowa wil- Intensywny proces uderzania i tarcia powoduje 65 gotnosc ziarna, jego niejednolitej wilgotnosci po-d5?42 czatkowej lub niestalego przeplywu zboza. Korek¬ cje te przeprowadza sie za pomoca urzadzenia re¬ gulacyjnego, które steruje na przyklad dozowaniem wody.Sposób zwilzania wedlug wynalazku pozwala wiec na osiagniecie celu, jakim jest bezwzglednie równomierne nawilzanie calego wsadu. Zwilza¬ nie intensywne moze byc przeprowadzone bezpo¬ srednio nad zasobnikiem do studzenia, a jezeli istnieje mozliwosc, to zwilzona pszenica moze byc doprowadzana bezposrednio bez dod&itkowych prze¬ nosników poziomych do skrzyn do studzenia. Przez wysoka predkosc uzyskana sposobem wedlug wy¬ nalazku agregrat opróznia sie calkowicie. Nie po¬ zostaja w nim zadne pozostalosci, które stwarza¬ lyby koniecznosc rozwiazania problemu bakterii Kazdy proces zwilzania podlega prawom fizycz¬ nym czasteczkowego napiecia powierzchniowego wody, tak zwanemu tworzeniu sie kropli i adhezji wody na zwilzanych powierzchniach. Kazdy facho¬ wiec wie z codziennych doswiadczen, ze krople wody wciskaja sie tylko bardzo ciezko luib w ogó¬ le nie wciskaja sie we wglebienia.Równomierne zwilzanie, na przyklad ziarna psze^ nicy zaklada odpowiednio do tego równomierny rozdzial i rozszerzanie sie wody na calej zwilza¬ nej powierzchni. Równomierny rozdzial wody na calym ziarnie jest spowodowany tylko przez in¬ tensywny proces zwilzania w zakresie duzej pred¬ kosci, poprzez mocne dzialanie odsrodkowe czastek wody lub kropelek wody wskuitek dzialania sku¬ tecznych sil odsrodkowych na ziarno i na kropelki wody, jak równiez przez dalsze jeszcze wiplywy.Jest to szczególnie skuteczne przy wzglednie malej srednicy obudowy zwilzajacej, na przyklad okolo 3fl€ mm i przy wirniku z duza iloscia listew uda¬ rowych lub transportowych.Jak juz wspomniano, z majki uzyskanej z ziarna poddanego zwilzaniu sposobem wedlug wynalazku, uzyskuje sie lepszy wypiek w porównaniu z maka wytworzona z ziarna, zwilzanego sposobem trady- cyjnym.Przy próbie laboratoryjnej zastosowano zwykla mieszanke mlynarska, zawierajaca 15% pszenicy „Maniitolba", 50% twardej pszenicy krajowej, 30% pszenicy miekkiej i 5% zyta. Intensywnie zwilzona mieszanka dala w porównaniu ze zwyklym zwil¬ zaniem, przy mniej wiecej takim samym uzysku lepszy wynik pod wzgledem maki, popiolu mialkie¬ go i koloru. Uzysk 65^procentowy byl uzyskiem przecietnym, ale popiól mialki byl korzystniejszy o 0,02% i kolor byl korzystniejszy o 0,4 do 0,8 punktów.Na podstawie podanych w opisie faktów, jest oczywiste, ze czas studzenia zboza, po jego zwil¬ zaniu sposobem wedlug wynalazku, moze byc zna¬ cznie skrócony.Jest oczywiste, ze zwilzanie moze byc kontrolo¬ wane przy nieznanych mieszankach przez zabar¬ wienie poszczególnych próbek ziarna, aby ustalic w ten sposób optymalna intensywnosc zwilzania i zwilzanie to zachowac. W przypadkach, w któ¬ rych dopuszczalne sa tylko nadzwyczaj male ilosci 40 45 50 55 zwala przez zastosowanie odpowiednich roztworów na skuteczne traktowanie zwlaszcza partii kielko¬ wych i bruzdowych w ziarnie, co za pomoca tra¬ dycyjnych slimaków zwilzajacych moglo byc uzy¬ skane w znacznie mniejszym stopniu.Przedmiotem wynalazku jest równiez urzadzenie zwilzajace do intensyfikacji nawilzania plodów ziar¬ nistych i tym podobnych ziaren, a zwlaszcza zbo¬ za, za pomoca obudowy zwilzajacej z wlotem i wy¬ lotem i z umieszczonym w tej obudowie, z luzem promieniowym, wirnikiem oraz z urzadzeniem do dozowania wody.Urzadzenie zwilzajace stosuje sie z malymi zmia¬ nami przed mieleniem, w oczyszczalni, jak rów¬ niez do celów specjalnych, przy czym znane urza¬ dzenia zwilzajace powinny doprowadzic wode rów¬ nomiernie rozdzielona do powierzchni ziairna.Plody ziarniste sa z natury tak zibudowane, ze wilgoc moze wedrzec sie do korpusu ziarna tylko w minimalnej ilosci bezposrednio przez powierzch¬ nie; woda musi byc jednak przyjmowana do wne¬ trza poprzez kielek powoli. Stanowi to uklad za¬ bezpieczajacy, który chroni nasienie przed niepo¬ zadanymi dzialaniami wilgoci. Po zwilzeniu skla¬ duje sie zwilzony material w komorze do studze¬ nia. Dopiero po kilku godzinach woda przedostaje sie do wnetrzaziarna. ' ~ Znane urzadzenia zwilzajace posiadaja obudowe zamknieta u góry pokrywa, a w obudowie tej jest umieszczony obrotowo wal slimaka. Element do¬ zujacy wode podaje wode do obudowy zwilzajacej w postaci pary i mgly.Glówne zadanie znanych urzadzen zwilzajacych polega na tym, aby Zwilzyc równomiernie mozii- /wie wszystkie ziarna. Jest to oczywiste zadanie, ale musza byc przy tym zachowane nastepujace warunki: -nie moga byc uszkodzone cale ziarna; nie moze nastapic niepozadane scieranie ziaren.Jezeli zboze posiada duzo zmarszczek, to wówczas w kamorze do studzenia moze nastapic w krótkim czasie w panujacym tam klimacie inltensywne roz¬ mnozenie sie bakterii i pasozytów. Zwilzanie ca¬ lych ziarn musi byc ,przeto przeprowadzane w spo¬ sób bardzo ostrozny. Znane urzadzenia zwilzajace maja zwykle cale lub przerywane slimaki, które spelniaja przede wszystkim takze funkcje podno¬ szenia i mieszania.Predkosc obrotowa slimaka zwilzajacego jest z reguly utrzymywana na niskim poziomie, na przy¬ klad miedzy 60T/minute, a ll20T/iminuite. Dalsze zwiekszenie predkosci obrotowej powoduje pekar nie ziarn i pogarsza równomiernosc nawilzania.W znanych urzadzeniach zwilzajacych nawilzanie ziaren bylo ograniczone przez dlugosc -Slimaka zwil¬ zajacego. Pomiedzy liczba procentowa nawilzania, a wymagana dlugoscia slimaka zwilzajacego ist¬ nieje prosta proporcjonalnosc, wskutek czego w jednym przejsciu nie mozna bylo wielokrotnie' Zwilzac ziaren w wystarczajacy sposób.Urzadzenie zwilzajace wedlug wynalazku charak1 iteryzuje sie tym, ze obudowa zwilzajaca ma ruro¬ wy, zamkniety plaszcz zwilzajacy, a wirnik po¬ siada duza ilosc pojedynczych listew udarowych, takte;rii, sposób zwilzania wedlug wynalazku po- 65 .umieszczonych w kilku rzedach, natomiast uklad95742 inapedowy wirnika zapewnia predkosc obwodowa zewnetrznego konca listew udarowych, w grani¬ cach od 6 do 30 m/sekunde, przy czym w obszarze wlotu materialu jest umieszczone urzadzenie do dozowania wody.Wynalazek odszedl calkowicie od powolnego pro¬ cesu zwilzania i mieszania, przeprowadzanego za pomoca znanych aparatów zwilzajacych. W urza¬ dzeniu zwilzajacym wedlug wynalazku w odróz¬ nieniu od znanego powolnego zwilzania i mieszania stosuje sie szybki i intensywny proces zwilzania.Przez zastosowanie wysokiej predkosci obwodo¬ wej Mstew udarowych rzedu 6 do 30 m/sekunde oraz przez zainstalowanie duzej ilosci tych listew iw rurowej obudowie, w poblizu scianki wewnetrz¬ nej aparatu zwilzajacego tworzy sie wlasciwy we- jtatt produktu, który jest utrzymywany w szybkim obrocie. Przy wylocie materialu z aparatu zwilza¬ jacego wedlug wynalazku nie stwierdzono zadne¬ go niekorzystnego uchodzenia powietrza. Welon jest wprawiany w duza predkosc obwodowa za pomoca listew udarowych, poruszanych przez wir¬ nik. Przez odpowiednie rozmieszczenie listew uda¬ rowych, pomiedzy listwami tymi powstaja prze¬ strzenie posrednie, tak, ze poszczególne ziarna o- trzymuja mozliwie najwieksza swobode ruchu.^Nieruchoma obudowa zwilzajaca wyhamowuje ruch ziaren i powoduje * w ten sposób wzgledna predkosc pomiedzy welonem lub poszczególnym ziarnem, a listwami udarowymi, wskutek czego ziarna sa uderzane przez listwy udarowe z duza czestotliwoscia. Ziarna poruszaja sie swobodnie w plaszczu obudowy. Uderzenie listew udarowych o poszczególne ziarno nie powoduje dzialania miela¬ cego, poniewaz welon produktu porusza sie w za¬ mknietym plaszczu, smarowanym woda z prawie taka sama predkoscia jak wirnik. Duza predkosc obwodowa welonu gwarantuje równomierny roz¬ dzial .wody.Urzadzenie wedlug wynalazku pozwala na rów¬ nomierne rozdzielanie wilgoci na calym ziarnie, co nie jest osiagane w tradycyjnych aparatach, nawet przy stosunkowo krótkim urzadzeniu zwilzajacym 40 ni obudowy zwilzajacej. Dla wielu przypadków liczba listew udarowych wieksza niz 80, lecz mniej¬ sza niz 300 na m2 wewnetrznej powierzchni obu¬ dowy zwilzajacej, daje dobra jakosc zwilzania.Listwy udarowe umieszcza sie celowo na dzwi¬ garach wzdluznych na wirniku, korzystnie jednak w kierunku osiowym i w sposób wzajemnie prze¬ stawny, co powoduje powstanie srubowoliniowego ukladu listew udarowych.Z uwagi na to, ze stosuje sie duza ilosc listew udarowych, przeto wystarczy calkowicie, aby te listwy mialy profil plaski. Listwy udarowe powo¬ duja powstanie welonu ziaren. W przeciwienstwie do urzadzenia wedlug wynalazku w znanych apa¬ ratach zwilzajacych elementy przenosnikowe sa czesto zagiete ,w ksztalcie slimaka, poniewaz chcia¬ no tu uniknac kazdego uderzenia.Przestawny uklad listew udarowych, umieszczo¬ nych w poszczególnycn rzedach, w kierunku osio¬ wym, jest ukladem grupowym w plaszczyznach promieniowych. Jezeli tworzy sie pierscieniowe przestrzenie posrednie, to wówczas powstaje z te¬ go powodu mniej kontrolowana predkosc wzgled¬ na pomiedzy listwami udarowymi, a ziarnami, co nie jest jednak w wielu przypadkach bez znacze¬ nia. Listwy udarowe sa umieszczone na wirniku przewaznie promieniowo, lecz ukosnie do jego osi, a tym samym maja zdolnosc transportowa. Czesc tych listew moze byc równiez umieszczona ukos¬ nie w kierunku przeplywu ziarna, a czesc moze byc usytuowana w obszarze wylotu materialu.Wirnik jest wykonany celowo jako wal wydra¬ zony $ a srednica stopy listew udarowych moze wy¬ nosic od 20 do 50% srednicy wewnetrznej obudo¬ wy zwilzajacej. Proces zwilzania odbyiwa sie w pierscieniowym przekroju poprzecznym w obudo¬ wie zwilzajacej. Wzglednie maly pierscieniowy przekrój poprzeczny ulatwia utrzymanie czystosci w przestrzeni wewnetrznej obudowy zwilzajacej.Scianka wewnetrzna obudowy zewnetrznej posiada z reguly nieprzepuszczalna, gladka powierzchnie, poniewaz intensywna obróbka powinna byc prze¬ prowadzana tylko przez listwy udarowe. Ponadto moga byc nawilzane plody ziarniste o 3 do 5°/o, 45 stwierdzono, ze korzystna srednica obudowy zwil- kiedy w zasieg wlotu materialu zostala doprowa¬ dzona przez dozowanie odpowiednia ilosc wody.Ponadto ziarna zboza, obrabiane w urzadzeniu zwilzajacym wedlug wynalazku, daja po ich zmie¬ leniu make o lepszej zdolnosci wypieku.Równomierne zwilzanie calej powierzchni ziarna lacznie z zaglebieniami jak szczelina w ziarnie zboza wynika z dzialan odsrodkowych kropelek wody lub ziaren pojedynczych w zamknietym plaszczu, jak równiez z ruchu obrotowego ziaren, W wielu przypadkach okazalo sie jako bardzo korzystne ustalenie predkosci obwodowych zew¬ netrznych wierzcholków listew udarowych w gra¬ nicach miedzy\12 a 30 m/sekunde, przy czym przy zwilzaniu pszenicy okazalo sie, ze optimum jest miedzy 20 a 25 m/sekunde. Dla niezawodnego in¬ tensywnego zwilzania wymagana jest duza ilosc listew udarowych na wirniku. Ilosc listew udaro¬ wych nie moze w zadnym przypadku wynosic ihhiej niz 30 sztuk na m2 wewnetrznej- jidwierzCh- zaijacejj wynosi do okolo 300 mm, ale jest równiez mozliwe stosowanie tej srednicy w granicach od 250 do 600 mm. Predkosc obwodowa musi byc jednak utrzymywana przy duzych srednicach tylko nieznacznie nizej, poniewaz uderzanie ziaren o we¬ wnetrzna scianke obudowy ma mniejsze znacze¬ nie.Aby wykluczyc pekanie ziaren przy wlocie ma¬ terialu do obudowy, jak i przy jego wylocie, wlot i wylot jest umieszczony celowo stycznie i~ w tyim salmym kierunku obrotu co wirnik. Szczególny spo¬ sób pracy aparatu zwilzajacego wedlug wynalazku pozwala na prawie calkowita swobode umieszcze¬ nia osi wirnika. Zaleca sie, aby wirnik byl usytu¬ owany poziomo lub lekko ukosnie w góre lub w dól w obudowie. Na stronie nizszej mozna przewi¬ dziec spust, umozliwiajacy przeplukiwanie wnetrza ' obudowy od strony przeciwnej. - \ Urzadzenie do dozowania wody wchodzi celowo 65 we wljOt do materialu. Do tego celu moze byc sto- 50 55 6095742 sowana znana dysza rozpylajaca mgle lub urza¬ dzenie kroplowe i tym podobne urzadzenie. Isitoit- ne jeslt przy tym to, aby doprowadzenie wody lub pary znajdowalo sie w obszarze wlotu materialu, a w kazdym przypadku nie za daleko od skutecz¬ nej drogi roboczej urzadzenia zwilzajacego, ponie¬ waz w przeciwnym przypadku moze powstac nie¬ równomierny rozdzial wody na ziarnach, niemo¬ zliwy do wyrównania pózniej za pomoca urzadze¬ nia zwilzajacego wedlug wynalazku.Dtoprowadzanie wody lulb pary wlacza i wylacza przyrzad kontrolny, przeznaczony równiez do kon¬ troli przeplywu materialu. Ilosc wody lulb pary jest jednak nastawiana niezaleznie od tego i moze byc w kazdym przypadku zdalnie sterowana. Po¬ nadto okazalo sie, ze w szczególnych przypadkaidh zastosowania moga byc stosowane w sposób ko¬ rzystny inne postacie wykonania wirnika. Wiele plodów ziarnistych, a czesciowo równiez i nasion jeslt nadzwyczaj kruchych i wrazliwych na peknie¬ cie, a nie moga byc one w zaden sposób uszkodzo¬ ne, natomiast musza byc mozliwie najbardziej rów¬ nomiernie zwilzone. W obszarze wlotu materialu jest umieszczony ukosnie sllimak przystpieszajacy lub jest umieszczona czesc listew udarowych, slu¬ zaca jako elementy przyspieszajace.Nadzwyczaj ostrozna obróbke produktu uzysku¬ je sie dzieki temu, ze listwy udarowe majja okra¬ gly lub owalny przekrój poprzeczny. W obszarze wlotu materialu sa równiez umieszczane ukosnie elementy przyspieszajace o plaskim profilu. Ele¬ menty przyspieszajace moga byc ponadto wyko¬ nane jako jedno lub dwutorowe tasmy przenosni¬ kowe slimakowe lub jako slimakL Wedlug korzystnej postaci wykonania wszystkie listwy udarowe sa umieszczone równomiernie prze¬ waznie pod kaiem okolo 50 do ponad 85° w sto¬ sunku do osi wzdluznej wirnika. Jest równiez mo¬ zliwe umieszczenie czesci listew udarowych pro¬ stopadle do osi wirnika, przy jednoczesnym usy¬ tuowaniu naprzemian po jednej listwie udarowej, ukosnie do osi wzdluznej wirnika pod katem od 45 do 80°. Wirnik ma w obszarze slimaka przy¬ spieszajacego zwezony, ksztalt.Korzystne jest jezeli urzadzenie do dodawania wody wchodzi w pierwsza czesc plaszcza zwilzaja¬ cego, aby woda natrafiala na juz przyspieszony strumien ziarna. Korzystnymi jest umieszczenie po¬ miedzy wlotem materialu, a jego wylotem drugie¬ go urzadzenia do dodawania wody. Szczególnie witedy, kiedy w drugim urzadzeniu do dodawania wody stosuje sie srodek dodatkowy, istnieje wiek¬ sza gwarancja równomiernego rozdzialu materia¬ lów dodatkowych.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania, na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie zwilzajace z obudowa, w przekrojiu, fig. 2 — wirnik urzadzenia wedlug fig. 1, umieszczony w obszarze wylotu materialu, w powiekszeniu, fig. 3 — wlot materialu, w prze- krojoi poprzecznym, fig. 4 — przyklad zastosowa¬ nia urzadzenia zwilzajacego, w ukladzie schema¬ tycznym, fig. 5 — urzadzenie zwilzajace z listwa¬ mi Udarowymi o okraglym przekroju poprzecznyrci, w przekroju podluznym, fig. 6 — inna postac wy¬ konania urzadzenia zwilzajacego, fig. 7 — urza¬ dzenie zwilzajace, uwidocznione na fig. 6, w prze¬ kroju wzdluz linii VII — VII oznaczonej na fig. 6, fig. 8 — urzadzenie, uwidocznione na fig. 6, w przekrojii wzdluz linii VIII — VIII oznaczonej na fig. 6, fig. 9 — wirnik z listwami udarowymi, us¬ tawionymi naprzemian ukosnie i prostopadle, a fiig. 10 — uklad slimaka przyspieszajacego i listew udarowych o przekroju poprzecznym w ksztalcie kropli.Urzadzenie posiada obudowe 1, rurowy plaszcz zwilzajacy 2, wirnik 3 jak równiez uklad napedo¬ wy 4. Z lewej strony jest umieszczony wjiot 5 materialu, a z prawej strony wylot 6 rnateiialu, przy czym zarówno wlot 5, jak i wylot 6 sa po¬ laczone trwale z obudowa 1. W obszarze wlotu 5 materialu w obudowe 1 wchodzi urzadzenie 7 do dozowania wody, a wlot 5 jest rozszerzony w góre, gdzie znajduje sie wbudowany znany przyrzad 9, sluzacy do kontroli przeplywu materialu. Z przy¬ rzadem tym jest polaczona dzwignia 11, na której jest umieszczona wyichyllnie skosna plyta udaro¬ wa10. s Ruch dzwigni 11 powoduje powstanie w nieuwi- docznionych na rysunku pneumatycznych innych elementach laczeniowych impulsów sterujacych, które sa podawane z kolei poprzez lacza sterujace 12 do zaworu 13. Zuzycie wody reguKuje kurek dozujacy 19, którego przelotowy przekrój poprze¬ czny jest nastawiany recznie lub jest sterowany zdalnie. Ilosc przeplywu jest odczytywana za po¬ moca przyrzadu pomiarowego 15. Od wylotu przy¬ rzadu pomiarowego 15 prowadzi przewód wodny 16, wchodzacy w obudowe 1 lub do wlotu 5. Do wlotu 5 wchodzi rura rozdzielcza 17, na której sa umieszczone dysze 18.Nad plyta udarowa 10, bezposrednio pod króc- 40 cem wlotowym 21, jest umieszczona plyta kieruja¬ ca 20. Wirnik 1 ,ma duza ilosc listew udarowych 30, które wystaja promieniowo z dzwigarów wzdluz¬ nych 31. Wirnik 1 jest wsparty na lozyskach 34, 35za pomoca dwóch czopów walu 32 lub 33, wy- 45 stajacych z obudowy 1. Lozyska 34, 35 sa polaczo¬ ne z obudowa 1, jak równiez z jej dnem za porno* ca wspornika 36. Na wsporniku 36 jest zamoco¬ wany bezposrednio silnik napedowy 37, który po¬ przez kolo pasowe 38 i pas 39 napedza kolo paso- 50 we 40, umieszczone na koncu 33 walu, a tym sa¬ mym wirnik 3.Sposób pracy urzadzenia do intensywnego zwil¬ zania jest nastepujacy. Zboze, które zostalo prze* znaczone do zwilzania, zasila króciec wlotowy 21. 55 Bezposrednio pod króccem wlotowymi 21 strumien' zboza jest kierowany poprzez plyte kierujaca 20 na zamocowana wychylnie plyte udarowa 10; Spa¬ dajacy strumien zboza dociska natychmiast plyte uldarowa 10 w dól i otwiera za pomoca nieuwklo- 60 czhionych na rysunku srodków laczeniowych za¬ wór 13. Na kurku dozujacym 19 nastawia sie jed¬ noczesnie lub przedtem dokladna ilosc wody, wy¬ magana do zwilzania, która wtryskuje sie z malym opóznieniem przewodem 16 za pomoca dysz 18 w 65 opadajacy strumien zboza. Z chwila kiedy stru- 3595742 11 12 mien zboza, znajdujacy sie w plaszczu zwilzaja-' cym 2, przedostanie sie w obszar listew udarowych , strumien ten jest przyspieszany za pomoca wirnika 3, Plaszcz zwilzajacy 2 posiada zamkniety ksztalt okragly. Strumien zboza rozprzestrzenia sie prze¬ to w postaci welonowego pierscienia w. poblizu scianki plaszcza zwilzajacego 2 i obraca sie z mniej wiecej taka sama predkoscia jak wirnik 3. Wirnik 3 nadaje temu welonowi za pomoca listew uda¬ rowych 30 mocne .prowadzenie.Plaszcz zwilzajacy 2 jest w tej postaci wykona¬ nia urzadzenia unieruchomiony i posiada wzgled¬ nie gladka powierzchnie wewnetrzna. Z tego po¬ wodu welon jest tylko nieznacznie wyhamowywa¬ ny. Poszczególne ziarna zboza sa uderzane z duza czestotliwoscia, ale moga one po kazdym ich odboju wymijac sie w róznym kierunku. Dziala¬ nie udarowe jest spowodowane przez wzgledna predkosc pomiedzy listwa udarowa 30, a ziarnem, jak równiez masa ziarna. Stale wchodzace swiezo aboze przesuwa welon w kierunku wylotu 6 ma¬ terialu.Przy zalozeniu, ze zboze jest stale doprowadzane do krócca Wlotowego 21, czas przebywania ziaren zboza w obudowie zwilzajacej 1 jest staly. Ziarna przesuwaja sie szybko w czasie ich obrotu w plasz¬ czu-zwilzajacym 2 i wzajemnie sie przemieszczaja.Bójwoduje to maksymalne ich zawirowanie i wy¬ mieszanie. Róznice w nawilzaniu poszczególnych ziam wyrównuja sie w ten sposób juz po kilku obrotach. Wszystko to odbywa sie w duzym za¬ kresie predkosci rzedu od 5 do 30 m/sekunde.Nalezy przyjac, ze ozesc ziaren, przy wlasnym ich obrocie, moze uzyskac jeszcze znacznie wyzsze, chwilowe, bezwzgledne Wartosci predkosci. Woda jest wiec w ten sposób rozdzielana równomiernie na calej powierzchmi ziaren wskutek dzialan od¬ srodkowych, bez wzgledu na to, czy woda ta ma postac drobnych kropelek, czy tez warstewki.Stwierdzono, ze równiez w szczelinach ziarn zboza osiagnieto nie osiagalne dotychczas równo¬ mierne nawilzanie ziaren. Dzialanie udarowe na ziarna wplywa ponadto decydujaco na intensyfi¬ kacje zwilzania. Ziarno w miejscu jego uderzenia ulega lekkiemu odksztalceniu. Czesc wody zwilza- , jaeej jest wtarta w warstwy zewnetrzne ziarna, wskutek czego wyjasnione jest zagadnienie bar¬ dziej intensywnego zwilzania ziaren za pomoca urzadzenia zwilzajacego wedlug wynalazku. Wy¬ nikajaca stad gabczasltosc zewnetrznych warstw ziarna oddzialywuje korzystnie na przemial, prze¬ siewanie i wreszcie na jakosc wypieku, zwlaszcza przy uzyciu ziaren oczyszczonych na sucho.Urzadzenie zwilzajace wedluig wynalazku umoz¬ liwia uzyskanie okreslonej wilgotnosci. Urzadzenie zwilzajace wedlug wynalazku nadaje sie z tego powodu zarówno do ziaren oczyszczonych na su¬ cho, jak i do ziaren oczyszczonych na mokro.Z uwagi na to, ze welon ziarna i wody porusza "sie od strony wewnetrznejj rurowego plaszcza zwil¬ zajacego 2, przeto ilosc listew udarowych 30, roz- ciagaijacych sie z malym luzem promieniowym az do plaszcza zwilzajacego 2, moze byc ustalona na jednostke powierzchni tego plaszcza. Jezeli przyj¬ mie sie, ze w wirniku, uwidocznionym na fig. 1 srednica wewnetrzna wynosi od 250 do 300 mm, a dlugosc okolo 1 m, to wówczas w tym przykla- 8 idzie liczba listew udarowych 30 bedzie wynosila okolo 200 sztuk na m2 powierzchni wewnetrznej .plaszcza zwilzajacego 2.Jak wynika z fig. 2, listwy udarowe 30 sa umie¬ szczone korzystnie na kilku dzwigarach wzdluznych 40, zamocowanych na wirniku 3 za pomoca srub 41. Bardzo korzystne okazalo sie ponadto przesta¬ wienie poszczególnych dzwigarów wzdluznych 40, kazdorazowo o pól podzialu X. Listwy udarowe 30 nie sa wiec usytuowane w ten sposób w poszcze- gólnych plaszczyznach promieniowych z duzymi przestrzeniami posrednimi w stosunku do nastep¬ nej plaszczyzny promieniowej.Ze wzgledów higienicznych, jak i ekonomicznych, wirnik 3 jest wykonany w sposób korzystny jako wal wydrazony 45. Srednica DF stopy listew uda¬ rowych 30 stanowi korzystnie 20 do 50% powierz¬ chni wewnetrznej plaszcza zwilzajacego 2. Prze¬ strzen robocza moze byc wówczas latwo oczysz¬ czana, a co jest jeszcze bardziej istotne, przestrzen ta Czysci sie sama w normalnej pracy.Fig. 3 przedstawia uklad wlotu 5 materialu.Z uwagi na to, ze wirnik 3 "obraca sie w tym sa¬ mym kierunku, przeto prowadzi to do lagodnego przesipieszenia ziaren. Zasilanie urzadzenia jest uwidocznione za pomoca strzalki 50, a kierunek obrotu wirnika 3 za pomoca strzalki 51. Jak wy¬ nika z fig. 1, wylot 6 materialu moze byc umiesz¬ czony stycznie w taki sam sposób.Fig. 4 przedstawia korzystne zastosowanie urza¬ dzenia zwilzajacego wedlug wynalazku, w ukla¬ dzie schematycznym.Uklad do czyszczenia i nawilzania ziarna sklada sie z separatora zboza 100, sortowacza kamieni 101, ^ tryjera ziarna okraglego 102, maszyny do czyszcze¬ nia na sucho 103, ekshaustora 104, urzadzenia zwil¬ zajacego 105 wedlug wynalazku i z komory do Studzenia 106. Separator zboza 100 usuwa duze zanieczyszczenia jak sznury, slome, kamienie i tym 45 podobne zanieczyszczenia, jak równiez pekniete ziarna i piasek.Sortowacz kamieni 101 usuwa natomiast wszyst¬ kie kamienie i ewentualnie inne ciezkie czesci. Za¬ daniem tryjera 102 jest z kolei wydzielenie z ziar- 50 na róznych nasion okraglych, jak na przyklad wyki i tym podobnych. Maszyna czyszczaca 103 oczyszcza ziarno z kurzu i z luznych czesci Lusek i plew. Ze wzgledu bezpieczenstwa stosuje sie czesto jeszcze polaczony z maszyna czyszczaca 103 55 eikshautor 104, który za pomoca powietrza odciaga ze zboza kurz i pyl oraz plewy.Do urzadzenia zwilzajacego 105 doprowadza sie wiec oczyszczona calkowicie pszenice. Urzadzenie to dodaje dokladna ilosc wody do zboza, zwilza je w w drodze opisanego juz intensywnego procesu u- darowego i odsrodkowego oraz przekazuje zwilzo¬ ny material do komory 106. Po czasie skladowania zboze jest doprowadzane bezposrednio do' prze¬ mialu. w w przykladzie zastosowania, pokazanym na fig. 3513 95742 14 4, chodzi o calkowicie soiche czyszczenie przez in¬ tensywne zwilzanie, Móre stalo sie wazna czescia przygotowania do mielenia. ; Urzadzenie zwilzajace moze byc jednak stoso¬ wane wszedzie tarci, gdzie ziarna zboza i tym: po¬ dobne ziarna musza byc zwilzane w ostrozny spo- sób za pomoca dokladnie dozowanej ilosci wody, [jak równiez tam, gdzie równiez jest wymagane czesciowe dzialanie wody na zewnejtrzne warstwy ziaren.Urzadzenie zwilzajace, przedstawione na fig. 5, posiada obudowe 291, zamkniety plaszcz zwilza¬ jacy 202, jak równiez wirnik 203. Rura rozdzielcza 206 do wody posiada jedna lub kilka dysz 207.Wirnik 203, uwidoczniony tu schematycznie, po¬ siada z obu stron, zwlaszcza przy dlugosciach wir¬ nika wiekszych niz .1 m, wal lozyskowy 208 i wal napedowy 209.Wirnik jest zbudowany jako wal wydrazony 210, aby z jednej strony uzyskac maly jego ciezar, a z drugiej strony ograniczyc wolna przestrzen po¬ miedzy walem 210, a plaszczem zwilzajacym 202 do wlasciwej przestrzeni roboczej. W obszarze wlotu materialu 204 na wale 210 sa umieszczone palety przyspieszajace 211. Na pozostalej czesci wirnika 203 lub na wale 210 sa umieszczone we wzajemnie przestawnych rzedach listwy udarowe 212, o profilu okraglym.Sposób dzialania tego urzadzenia jest prawie ta¬ ki sam jak sposób dzialania urzadzenia, uwidocz¬ nionego na fig. 1, 2 i 3. Zasadnicza róznica po¬ lega na tym, ze wirnik 203 posiada w obszarze wlotu materialu 204 palety przyspieszajace 211, odpowiadajace listwom udarowym 30, uwidocznio¬ nym na fig. 1. Na pozostalej czesci wirnika 203 sa umieszczone listwy Udarowe, utworzone przez okragle listwy udarowe, 212, których wystajacy ko¬ niec jest przewaznie zaokraglony.O ile palety przyspieszajace 211 odipowiadaja swym ksztaltem listwom udarowym 30, przedsta¬ wionym na fig. 1, o tyle palety te sipelniaja w rozwiazaniu, uwidoicznionym na fig. 5, funkcje przyspieszania i gwarantuja jednoczesnie wymaga¬ na przepustowosc produktu. Strumien ziarna jest Wprawiany w plaszczu x zwilzajacym 202 w bardzo duza predkosc obwodowa, która jest wieksza niz predkosc welona pierscieniowego; osiaga sie to przez odpowiednie rozczlonkowanie palet przy¬ spieszajacych 211, przy czym mimo zwiekszenia jpredkosci poszczególne ziarna nie ulegaja tu usz¬ kodzeniu. Juz w obszarze wlotu materialu 204 woda jest rozdzialana równomiernie na strumien ziarna.Intensywnosc pracy okraglych listew udarowych 212 jest tu jednak mniejsza niz intensywnosc pra¬ cy listew udarowych 30 wedlug fig. 1, tak, ze ilosc listew udarowych 212 na m2 powierzchni obudowy zwilzajacej 201 jest wieksza. Liczba okra¬ glych listew udarowych 212 wynosi co najmniej 100, a korzystnie okolo 200 do 400 sztuk na m2 powierzchni wewnetrznej plaszcza zwiUzaijaiciego 202.Okragle listwy udarowe 212 o dlugosci mniej wiecej palca u reki sa umieszczone korzystnie w przestawnych rzedach, co jest uwidocznione na fig. 5. Listwy udarowe 212 moga miec równiez owalny lub inny, zaokraglony przekrój poprze¬ czny. Uksztaltowania odbiegajace od ksztaltu ok¬ raglego moga byc równiez stosowane, ale w tym przypadku listwy udarowe 212 musza byc ustawio¬ ne, ukosnie, a nawet hamujaco, na przyklad w obszarze wylotu materialu 205.We wszystkich rozwiazaniach ksztaltu listew udarowych 212 rozstrzygajace jest jednak to, ze stosuje sie duza ich ilosc, a predkosc obrotowa wirnika 203 przy srednicy wewnetrznej plaszcza zwilzajacego 202 rzedu 300 mm kub 400—1800 mm, wynosi przewaznie od 900 do 1200 T/min. Z uwa¬ gi na to, ze zwilzanie imtesywne powoduje rów¬ nomierne zwilzenie, przeto wilgotnosc moze byc mierzona bezposrednio za urzadzeniem zwilzaja- cym, a ilosc wody moze byc odpowiednio regulo¬ wana. Stwarza to mozliwosc zastosowania bar¬ dzo prostej konstrukcji ukladu sterujacego i regu¬ lujacego.Przyrzad 215 do kontroli przeplyw/u materialu jest polaczony przewodem stertujacym 216 z przy¬ rzadem regulacyjnym 217 oraz jest zasilany pra¬ dem za pomoca przewodu zasilajacego 218. Przy¬ rzad regulacyjny 217 jest polaczony przewodem 219 z zaworem 220, który przekazuje impuls regiula- cyjny do otwarcia lub zanikniecia kurka dozuja¬ cego 221. Chwilowa ilosc przeplywu moze byc odczytywana na przyrzadzie 222 do wskazywania tego przeplywu. Przyrzad regulacyjny 217 jest po¬ nadto polaczony z przyrzadom 223 do pomiaru wilgotnosci za pomoca prcewodu\ sterujacego 224* Przyrzad 223 do pomiaru wilgotnosci moze miec znana konstrukcje, wykorzystujaca promieniowa¬ nie, na przyklad abisorbcje mikrofalowa. Przy¬ rzad regulacyjny 217 moze byc ponadto polaczo¬ ny z centrala sterujaca za pomoca przewodu ste¬ rujacego 225; za pomoca tego przewodu sterujace- igo 225 lub bezposrednio przez przyrzad regula¬ cyjny 217 moze byc nastawiana wymagana war¬ tosc nawilzania. Nawilzanie jest podtrzymywane przez urzadzenie regulujace oraz moze byc kon¬ trolowane na przyrzadzie wskazujacym 226 i na przyrzadzie regulacyjnym 217.Fig. 6, 7 i 8 przedstawiaja inne rozwiazanie /urzadzenia zwilzajacego. Obudowa zwilzajaca 301 ma ipftalszcz zwilzajacy 302, w którym jest umieszczo¬ ny, wirnik 303, jak równiez znajduje sie wlot 504 materialu i jego wylot 305. Urzadzenie do dozowa¬ nia wody sklada sie z pierwszej jednostki wtry¬ skujacej 306, i z drugiej jednostki wtryskujacej 307, umieszczonej pomiedzy wlotem 304 materialu, a jego wylotem 305, przy czym ilosc wody jest regulowana za pomoca kurka regulacyjnego 310. iW obszarze . wlotiu 304 materialu wirnik 303 posiada slimak przyspieszajacy 308. Na pozosta¬ lej czesci wirnika 303 sa umieszczone, prostopa¬ dle do jego osi wzdluznej nastawialne listwy uda¬ rowe 309. To urzadzenie nadaje sie do nawilzania takich ziaren lub mieszanek ziarnistych, które sa amniej czule na pekniecia i scieranie.Szczególnie interesujacy jest w tym rozwiazaniu rozdzial dodawania wody na dwie jednostki wtry¬ skowe. Pierwsza jednostka wtryskowa 306 jest V 40 45 50 55 6095742 ie umieszczona w pierwszej czesci plaszcza 302, w którym strumien ziarna jest przemieszany. Druga jednostka wtryskowa 307 jest natomiast usytu¬ owana pomiedzy wlotem 304 materialu, a jego wylotem 305.W zaleznosci od rodzaju i odrebnosci ziaren dru¬ ga jednostka wtryskowa 307 moze byc umieszczo¬ na na przyklad w pierwszej z trzech czesci lub w srodku wirnika 303. fl^oze to polepszyc równomier¬ nosc rozdzialu wody. Jest mozliwe w przypadkach specjalnych dodawanie w drugiej jednostce wtry¬ skowej 307 jakichkolwiek dodatków, a w pierwszej jednostce wtryskowej 306 czystej wody lub od¬ wrotnie. Dodatki daja sie rozdzielac bardziej rów¬ nomiernie przy juz nawilzonych ziarnach. Te moz¬ liwosci moga byc oczywiscie przewidziane rów¬ niez w pozostalych rozwiazaniach, jak równiez w innych kombinacjach.Na fig'. 9 Jest uwidoczniony tylko wirnik, lecz w tym samym polozeniu jak w poprzednich rozwia¬ zaniach. Wirnik 401 ma tu umieszczone naprze- imian ukosne listwy udarowe 402 i protopadle usytuowane listwy udarowe 403. Poszczególne li¬ stwy moga byc nawet odchylone lekko do tylu.Wlot materialu 404 jest tu zaznaczony za pomoca strzalki.Fig. 10 przedstawia z kolei inne uksztaltowanie wirnika, w ukladzie schematycznym. Wirnik 501 ma w obszarze wlotu 502, zaznaczonego symboli¬ cznie strzalka, ksztalt zwezony, a sam wirnik 501 jest ograniczony do malej srednicy walu 503, uwa-" runkowanej jego wytrzymaloscia, przy czym wal ten przechodzi z czesci stozkowej 504 w czesc ru¬ rowa wirnika 501. Slimak przyspieszajacy 505 jest wykonany ze skreconego spiralnie profilu. Pomie¬ dzy slimakiem 505 wirnika 501 jest utworzona stosunkowo duza, wolna przestrzen posrednia. Li¬ stwy udarowe 506 sa ukosne o profilu pólokraglym.W tym rozwiazaniu odbywa sie ostrozne przy¬ spieszanie i ostrozny ruch produktu. Pierscienio¬ we uksztaltowanie slimaka przyspieszal]acego 505 powoduje odpowiednio tlumione dzialanie sily na produkt. PL PL PL PL PL PL PL