Urzadzenie mocujace opornice w zwrotnicach kolejowych Przedmiotem wynalazku *jest urzadzenie mocu¬ jace opornice w zwrotnicach kolejowych, w któ¬ rym opornica lezy na podkladce, na której bez¬ posrednio przy stopie opornicy umocowana jest plyta slizgowa, pokrywajaca czesciowo stope szy¬ ny i posiadajaca ma stronie spodniej wyciecie, otwarte ku tylowi, przy czym stopa szyny oporo¬ wej od strony zewnetrznej przycisnieta jest do podkladki lapka lub kablakiem zaciskowym, zas od sitrony wewnetrznej — przytrzymywana przez jarzmo sprezynowe, mieszczace sie w wyzlobieniu pod plylta slizgowa i wywierajace nacisk na stope szyny.Znane jest urzadzenie posiadajace wyzlobienia w plytach slizgowych, które to plyty pokrywaja czesciowo wewnetrzna czesc stopy szyny oporo¬ wej, zas owe wyzlobienia otwarte sa w tylnej czesci plytki slizgowej, dla umocowaniia w nich kablaków sprezynowych, tak, ze zachodza one na stope szyny oporowej, dociskajac ja do podkladki.W znanym dotad urzadzeniu mocujacemu opor¬ nice, ów kablak dociskowy, który posiada ksztalt zblizony do „U", nasuwany jest po powierzchni klinowej i w tej pozycji zostaje umiejscowiony za pomoca garbika umieszczonego pod plyta sliz¬ gowa.Wada opisywanego urzadzenia jest koniecznosc poslugiwania sie specjalnymi przyrzadami w celu wsuniecia i wysuniecia jiarzma sprezynowego a przy tym operacja ta jest stosunkowo czaso¬ chlonna. Ponadto wykonanie plyty slizgowej z owym wyzej wspomnianym garbikiem jest sto¬ sunkowo kosztowna.Wsuwanie jarzma odbywa sie w ten sposób, ze 5 najpierw, jeszcze w warsztacie, wprowadza sie je w wyzlobienie pod plyta slizgowa tylko na tyle aby juz na miejscu budowy, mozna bylo bez wiek¬ szych trudnosci umiejscowic stope opornicy, pod¬ suwajac ja pod wyciecie plyty slizgowej, a na- io stepnie wbija sie jarzmo uderzeniami mlota w konce rozków od strony przeciwnej wzgledem opornicy i w ten sposób zostaje ono wsuniete w wyzlobienie pod plyta slizgowa az do miejsca, gdzie konce rozków jarzma moga rozerwac sie za 15 wystepami oporowymi plyty, w ten sposób zostaja one unieruchoimione, podczas gdy kablak jarama wywiera silny nacisk na stope szyny oporowej.Rozmontowanie opisywanego urzadzenia przedsta¬ wia sie jeszcze uciazliwiej niz jego montaz, albo- 20 wiem przy wbudowanej iglicy, wyciagniecie jarz¬ ma nie jest mozliwe a caly ten problem staje sie szczególnie klopotliwy w przypadku, kiedy w gre wchodza iglice calkowicie zespawane.W celu zmontowania i rozmontowania opornicy 25 potrzebny jest przede wszystkim przyrzad w ro¬ dzaju wciagarki, przy pomocy której oba konce rozków jarzma zostaja osiagniete ku sobie do chwili, kiedy daja sie bez trudnosci przesuwac wewnatrz wyzlobienia pod spodem plyty slizgo- 30 wej. Nastepnie do wyjecia jarzma potrzebny jest 8239582395 3 4 jeszcze przyrzad w rodzaju haka, którym, po wsu¬ nieciu przez szczeline w przedniej czesci plyty slizgowej, podwaza sie kaJhlak aby jarzmo dalo sie wysunac po scisnieciu konców rozków, które zo¬ staly zwolnione z unieruchomienia. Aby ów po¬ mocniczy przyrzad mógl byc w ogóle zalozony do wymontowania jarzma, plyta slizgowa musi po¬ siadac na obu przeciwleglych bokach wykroje, przez które mozna wejsc odpowiednio uformowa¬ nymi chwytakami przyrzadu, aby dostac sie do owych rozków w celu wyciagniecia jarzma. , Czynnosci przy demontazu jarzma (sa, wiec, zna¬ cznie bardziej pracochlonne niz jego montaz.Poniewaz malterial, z jakiego wykonane jest jarzmo sprezynowe, mianowicie stal sprezynowa, posiada znacznie wieksza wytrzymalosc niz mate¬ rial podkladki, wylania sie jeszcze jeden manka¬ ment, ze na skutek dzialania duzych sil napreza¬ jacych, przy monitowaniu i wymontowaniu urza¬ dzenia nastepuje wzeranie sie konców rozków jarz¬ ma w powierzchnie podkladki, skutkiem czego po¬ wstaja wzery, w których gromadzi sie woda, po¬ wodujac szybkie tworzenie sie procesu korozji.Celem niniejszego wynalazku jest unikniecie po¬ wyzej opisanych niedogodnosci.Zadaniem wynalazku byloby zbudowanie urza¬ dzenia mocujacego, w którym jarzmo sprezynowe byloby zakladane i wyjmowane w stanie nie na¬ prezonym, przy czym sila potrzebna do zamoco¬ wania opornicy, bylaby osiagalna. w sposób pro¬ sty, na przyklad przy pomocy dzwigni jednora- niiennej, jak równiez w tak samo latwy sposób byloby mozna urzadzenie to rozmontowac.Zadanie to zostalo rozwiazane wedlug wynalaz¬ ku w urzadzeniu mocujacym (opornice w zwrotni¬ cach kolejowych, w którym opornica spoczywa na podkladce, na której bezposrednio przy stopie opornicy umieszczona jest plyta slizgowa, pokry¬ wajaca czesciowo stope i posiadajaca na stronie spodniej wyciecie otwarte ku tylowi, przy czym stopa szyny oporowej od strony zewnetrznej przy¬ cisnieta jest do podkladki lapka lub kablakiem zaciskowym zas po stronie wewnetrznej przytrzy¬ mywana przez jarzmo sprezynowe, mieszczace sie w wyzlobieniu pod plyta slizgowa i wywierajace nacisk na stope szyny.Istota wynalazku jest plyta slizgowa wyposazo¬ na w tylnym koncu w wystepy oporowe, umiesz¬ czone na okreslonej wysokosci wzgledem po¬ wierzchni podkladki, na które to wystepy pod wstepnym naprezeniem zastaja wsuniete konce rozków jarzma, posiadajacego w przedniej czesci kablak wywierajacy nacisk na stope szyny i opie¬ rajacy sie o powierzchnie stropowa wyzlobienia w plycie slizgowej.W 'dalszym rozwinieciu koncepcji wynalazku owe wystepy moga byc umieszczone na stronie wewnetrznej bocznych ramion, stanowiacych tylna czesc plyty slizgowej.Wedlug innej cechy charakterystycznej wyna¬ lazku owe wystepy oporowe znajduja sie na pew¬ nej wysokosci nad powierzchnia podkladki i sa ksztaltowo przystosowane do ramion, bacznych plyty slizgowej, zas odleglosc dolnej krawedzi wy¬ stepów oporowych od podkladki, odpowiada co najmniej wysokosci jarzma sprezynowego w sta¬ nie zwolnionym z naprezenia. Ta droga jarzmo daje sie przy minimalnym wysilku zarówno wsu¬ nac pod plyte slizgowa jak równiez wysunac z niej dopóki konce rozków nie zaskocza za wystepy opo¬ rowe.Boczne ramiona plyty slizgowej posiadaja zgod¬ nie z wynalazkiem, wyciecia umieszczone przed wystepami oporowymi.Ponadto, zgodnie z wynalazkiem, w srodkowej czesci wyzlobienia w plytce slizgowej a w roz¬ wiazaniu korzystnym — na stropowej powierzch¬ ni tego wyzlobienia, miesci sie garbik, sluzacy do przytrzymywania we wlasciwej pozycji rozków jarzma podczas naprowadzania ich na wystepy oporowe.Wedlug wynalazku w czesci wyzlobienia w ply¬ cie slizgowej, od strony sasiadujacej ze stopa szy¬ ny na podkladce, moze byc umieszczony klin na¬ prowadzajacy kablak jarzma, który przy pomocy bocznych wystepów umiejscowiony jest w odpo¬ wiednich gniazdach plyty slizgowej. Ów klin slu¬ zy do naprowadzania kalblaka jarzma wsuwajace¬ go sie przez wyzlobienie pod plyta slizgowa na stope szyny oporowej. Dzieki temu, ze ów klin na¬ prowadzajacy wykonany jest jako oddzielny ele¬ ment, nie stanowiacy jednolitej calosci z plyta slizgowa, technologia wytwarzania, plyt jestznacz¬ nie uproszczona i ekonomiazniejsza.Wedlug innej cechy charakterystycznej wyna¬ lazku rozki jarzma sprezynowego maja kierunki rozbiezne a to w celu latwiejszego i pewniejsze¬ go zakladania ich na wystepy oporowe plyty sliz¬ gowej. Wówczas bowiem, manipulowanie jarzma¬ mi jest znacznie ulatwione, jezeli ich maksymalna szerokosc w stanie rozprezonym jest niewiele mniejsza od przeswitu wyzlobiemia plyty slizgo¬ wej, w które jarzmo jest wsuwane.Wreszcie istnieje jeszcze jedna cecha charakte¬ rystyczna wynalazku polegajaca na tym, ze plyta slizgowa wyposazona jest na stronie spodniej w garbiki, przy pomocy których metoda zgrzewania garbowego przymocowania jest do podkladki. Ta droga uzyskano proste i celowe rozwiazanie kon¬ strukcyjne urzadzen mocujacych szyny oporowe dla produkcji.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie mocujace w widoku ze¬ wnetrznym i czesciowo w przekroju, fig. 2 — urzadzenie iz [Big. 1 w rzucie pionowym; fig. 3 — urzadzenie z fig. 1 i 2 widziane wedlug strzalki III, fig. 4 — odpowiedni przekrój urzadzenia mo¬ cuj acego opornice lecz z jarzmem w stanie roz¬ prezonym i fig. 5 — rzut pionowy na urzadzenie mocujace z jarzmem sprezynowymi w formie zmo¬ dyfikowanej.Na fig. 1 i 2 szyna oporowa 1 spoczywa swa stopa 2 na plaskiej podkladce 3, która znanym sposobem, na przyklad wkretami moze byc przy¬ mocowana do podkladu. Od wewnetrznej strony opornicy 1 umocowana jest na podkladce 3 plyta slizgowa 8, ipo której przesuwa sie iglica doczniona na rysunku); zamocowanie plyty moze byc dokonane na przyklad, przez zgrzanie garbi¬ lo 15 20 23 30 35 40 45 50 55 6082395 ków 9 z podkladka. Plyta 8 'usytuowana jest tak, ze czesciowo pokrywa wewnetrzna strone stopy 2 szyny oporowej 1.Na stronie spodniej plyta slizgowa 8 posiada wyzlobienie 10, które siega do punktu. 11, znajdu¬ jacego sie nad wewnetrzna czescia stopy 2, zas na przeciwleglym koncu posiada wykrój 12, który ograniczony jest bocznymi ramionami 13. W wy¬ zlobieniu znajduje sie garbik 25, który nie dopusz¬ cza do przenoszenia sie kablaka przy jednostron¬ nym podniesieniu konców rozków 19 i dzieki te¬ mu ulatwia naprezenie jarzma.Na koncach ramion 13 po stronie wewnetrznej uformowane sa wystepy oporowe 14 z przytrzy- imywaczami ksztaltowymi 15, które w stosunku do podkladki 3 umieszczane sa na pewnej wysokosci tak, ze pomiedzy podkladka 3 i dolna krawedzia wystepu 14 istnieje odstep 16.Przez wykrój 12 w wyzlobieniu 10 plyty sliz- ¦ gowej 8 moze byc wsuniete jarzmo 17 w stanie rozprezonym. Daje sie ona wsunac az do miejsca, w którym jego kablak 18 w krancowym miejscu 11 wyzlobienia 10 oprze sie na wewnetrznej stro¬ nie stopy 2. Wówczas konce 19 rozków 20 znaj¬ duja sie w przestrzeni w odstepie 16 pod wyste¬ pami oporowymi 14. Przy pomocy zwyklego na¬ rzedzia w rodzaju lewiara, na przyklad lomu, któ¬ ry nalezy oprzec na bocznych ramionach 13, moz¬ na konce rozków 20 podwazyc do wnetrza pod wystepami 14, a nastepnie naprowadzic je do wpadniecia w swe miejsca na wystepach 14. Wte¬ dy kablak 18 wywiera nacisk na górna powierzch¬ nie stopy 2; jednoczesnie rozki jarzma 20 mniej wiecej w polowie ich dlugosci opieraja sie o stro¬ powa powierzchnie wyzlobienia 10 i o garbik 25.Na skutek podniesienia konców rozków 19 na wy¬ sokosc wystepów 14 jarzmo 17, które jest wygie¬ te ku górze, zostaje naiprezone i cisnie z duza sila swym kablakiem 18 na wewnetrzna strone stopy 2.W oelu zabezpieczenia jarzma 17 przed przypad¬ kowymi przemieszczeniami, na przyklad z powodu wistrzasów, które to przemieszczenia mogly by spowodowac wypadniecie rozków z wystepów 14, powierzchnie konców rozków 19 opieraja sie o przytrzymywacze ksztaltowe 15 na bocznych ra- miionach 13, co chroni jiarzmo przed przesuniecia¬ mi.Jak widac z fig. 2, rozki 20 jarzma 17 sa powy¬ ginane na zewnatrz. Dzieki tym wygieciom jarz¬ mo 17 moze byc od góry wsuniete przez wykrój 12 w wyzlobienie 10 plyty slizgowej 8. Kiedy jarz¬ mo 17 zostalo calkowicie wsuniete tak, ze jego kablak znalazl sie na stopie szyny olporowej, wte¬ dy konce 19 rozków 20 trafiaja w stanie rozpre¬ zonym pod wystepy oporowe 14 i wówczas w spo¬ sób uprzednio opisany moga byc podwazone i w stanie naprezonym nasuniete na wystepy.Jak widac iz fig. 5, jiarzmo 17 posiada rozki 20 tylko w jednym miejscu wygiete, mianowicie w miejscu, gdzie kablak 18 przechodzi z ksztaltu zblizonego do „U" w ksztalt prostoliniowy rozków, równomiernie rozbieznych pod okreslonym katem.Równiez i ta forma jarzma 17 umozliwia jego wsuniecie od góry przez wykrój 12 w wyzlobie¬ niu 10 plyty slizgowej 8 az do polozenia, w któ¬ rym konce rozków 19 znajduja sie w stanie roz¬ prezonym pod wystepami 14. Tak samo i tutaj owe konce rozków, przez proste podwazenie do góry, zostaja nasuniete na wystepy 14 tak, ze 5 jarzmo 17 ulega naprezeniu, wywierajac nacisk kablakiem 18 na stope szyny oporowej.Wymontowanie jiarzma 17 odbywa sie w od¬ wrotnym porzadku, mianowicie, konce' rozków 19 zostaja przy pomocy odipowiednielgo narzedzia zdjete z -wystepów 14; nastepnie jarzmo 17 które uleglo rozprezeniu, moze byó latwo wyciagniete spod plyty slizgowej 8.Dla zapewnienia dokladnelgo nasuwania sie jarz¬ ma 17 jego kablakiem 18 na stop szyny 2, przy koncu wyzlobienia 10 od strony szyny 11 umiesz¬ czony jest na podkladce 3 klin naprowadzajacymi po którym kablak 18 wslizguje sie na stope 2. Ów klin nie musi byc przymocowany do podkladki na stale; wystarczy, ze bedzie na niej lezec unieru¬ chomiony bocznymi ogranicznikami 22 w odpo¬ wiednio uksztaltowanych gniazdach 23. Poniewaz sama podkladka przymocowana jest nieruchomo przyspawanymi garbikami 9 do podkladki 3, prze¬ to i klin 21 nie moze sie przemieszczac.Jak uwidoczniono na fig. 1, istnieje mozliwosc zaopatrzenia bocznych ramion plyty slizgowej 8 w wyciecia 24. Wyciecia te umozliwiaja zaklada¬ nie rozków 20 na wystepy 14 oraz zdejmowanie 30 z nich z obu boków. Ponadto wyciecia 24 udostep¬ niaja w razie potrzeby wsuniecie/ pod jarzmo pod¬ kladek pomocniczych, kt<$re dodatkowo podwyz¬ szaja stan naprezenia wstepnego jiarzma 17 a jed¬ noczesnie zmniejszaja powierzchnie wystawiona na 35 dzialanie korozji.Co dotyczy samej podkladki, to przy wyzej opi¬ sanej budowie urzadzenia mocujacego opornice, moze owa podkladka byc stosowana do plyt sliz¬ gowych uzywanych obecnie, albowiem wkrety 4o podkladowe nie komplikuja montazu i demontazu urzadzenia. Szczególem zaslugujacym na podkre¬ slenie jest fakt, ze do montazu i demontazu jarz¬ ma sprezynowego nie sa potrzebne specjalne na¬ rzedzia lub przyrzady, wystarczy — bowiem — 45 najprostszy lewar lub powszechnie znany w dro¬ gownictwie kolejowym lom. 10 15 20 25 50 PL