PL80863B1

PL80863B1 -

Info

Publication number: PL80863B1
Application number: PL1970138768A
Authority: PL
Priority date: 1969-02-13
Filing date: 1970-02-12
Publication date: 1975-08-30
Also published as: FR2068181A5; ZA70828B; NL172061C; AT294060B; EG12357A; DE2006472A1; LU60345A1; DK134176B; NL172061B; BE745863A; NO134337B; GB1303844A; CA932334A; TR16671A; IL33880A0; ES376539A1; DE2006472C2; CH558349A; CH567495A5; DK134176C

Description

Sposób wytwarzania nowych pochodnych furano-3-karbonamidu Przedmiotem wynalazku jest nowy jednostopniowy sposób wytwarzania pochodnych furano-3-karbona- midu o ogólnym wzorze 1, w którym X, Y i Z oznaczaja niezaleznie atom wodoru, grupe NH2 —, metylowa, inna alkilowa, podstawiona alkilowa, na przyklad hydroksyalkjlowa, chloroalkilowa, nitroalkilowa, chlorowcowa, alkenylowa, Y i Z razem oznaczaja grupe a-cj-ajkilenowa, fenylowa, podstawiona fenylowa, na przyklad alkilo- fenylowa, chlorbwcofenylowa, alkoksyfenylowa; R oznacza atom wodoru, grupe metylowa, inna alkilowa, acylo- wa, aroilowa, sulfenylowa; Hx oznacza grupe fenylowa, podstawiona fenylowa, (na przyklad alkilofenylowa, alkoksyfenylowa, chlorowcofenylowa, nitrofenylowa), benzylowa, dwufenyl ilowa, alkilowa, alkenylowa, cyklo- alkilowa, naftyIowa, pirydylowa, tiazolilowa, furfurylometylowa, dwuetylenowa, RRi oznaczaja szkielet piers* cieniowy taki jak grupa morfolidowa.Znane sa zaledwie nieliczne pochodne furano-3-karbonamidu, a mianowicie: 2-metylofurano-3-N, aminokar- bonamid, w którym X - CH3, Y i Z=H, R^H, Ri =NH2; 2-metylofurano-3-karbonanilid, w którym H=CH3, Y iZ=H, R=H, RiC6H5; 2,4-dwumetylofurano-3-karbonanilid, w którym X i Y=CH3 £=H, R=H Ri=C6H5; 2,4,5-trójmetylofurano-3-karbonamid, w którym X, Y, Z=CH3, R=R!=H. Zaden z tych znanych zwiazków nie byl nigdy opisany jako chemiczny srodek grzybo- lub owadobójczy.Znamienna i wazna cecha wynalazku jest to, ze pochodne furano-3-karbonamidu, zarówno nowe jak i po¬ przednio znane wytwarza sie nowym jednostopniowym sposobem, bardzo cennym z handlowego punktu widze¬ nia. Sposób wedlug wynalazku obejmuje reakcje a-hydroksyketonu o ogólnym wzorze 2 z acetamidem o wzorze ogólnym 3 w obojetnym rozpuszczalniku, takim jak benzen, toluen, ksylen, lub ich mieszaniny, w obecnosci aktywnego reagenta Friedel-Craftsa, takiego jak AICI3, AIBr3 lub SnCI4, prowadzaca do otrzymania pochodnej karbonamidu o wzorze ogólnym 1. Sposób ten obrazuje schemat 1 przedstawiony na rysunku. Korzystnymi reagentami Friedel-Craftsa sa AICI3, AIBr3 i SnCI4 gdyz na przyklad ZnCI2 i BF3 sprzyjaja powstawaniu szkiele¬ tów pirolowych. Stwierdzono, ze korzystne jest stosowanie okolo 0,5 mola wybranego reagenta Friedel-Craftsa na 1 mol stosowanego a-hydroksyketonu lub acetamidu, a te z kolei korzystnie jest stosowac w stosunku równo- molowym. Pozadany jest silnie odwadniajacy reagent Friedel-Craftsa, gdyz zamknieciu pierscienia towarzyszy2 80 863 wydzielanie wody. Z drugiej strony mozna stosowac dokladnie katalityczna ilosc reagenta Friedel-Craftsa,to jest 0,01-0,5 mola na 1 mol a-hydroksyketonu lub acetamidu i usuwac wode ze srodowiska reakcji innymi sposo¬ bami, na przyklad azeotropowo w lapaczu Dean-Stark lub przez dodanie obojetnego czynnika odwadniajacego.Reagenty Friedel-Craftsa reaguja z grupami wodorotlenowymi, a wiec korzystnie jest stosowac bezwodne od¬ czynniki i rozpuszczalniki nie zawierajace grup wodorotlenowych, na przyklad poza juz wymienionymi, nitro¬ benzen, chlorobenzen, octan etylu i nitryl kwasu octowego.Jak juz wspomniano korzystnie jest stosowac równomolowe ilosci a-hydroksyketonu i acetamidu. Mimo, ze reakcja jest egzotermiczna korzystne jest ogrzewanie na poczatku reakcji do temperatury 50°C lub wyzszej.Pozadane jest, aby zarówno temperatura poczatkowa jak i temperatura wynikajaca z ciepla reakcji nie prze¬ kraczala temperatury wrzenia roztworu reakcyjnego. Po zakonczeniu reakcji, roztwór reakcyjny chlodzi sie szybko woda i kwasem solnym, oddziela warstwe rozpuszczalnikowa i krystalizuje produkt z roztworu.Pochodne furano-3-karbonamidu mozna równiez wytwarzac stosujac uprzedni sposób otrzymywania pod¬ stawowego szkieletu furano-3-karbonamidu o wzorze ogólnym 1, a nastepnie wprowadzajac pozadany rodnik w którakolwiek z pozycji X, Y i Z oddzielnie lub lacznie, a takze w pozycje R przy pomocy którejkolwiek z dobrze znanych reakcji podstawienia. Nalezy szczególnie podkreslic, ze reakcje jednostopniowa stosuje sie zarówno dla wytwarzania wspomnianych uprzednio kilku znanych pochodnych furano-3-karbonamidu jak tez dla zwiazków nowych.Zwiazki o których mowa w opisie mozna tez wytwarzac innym sposobem lecz sposób ten jest wielostop¬ niowy i dlatego zdecydowanie gorszy od sposobu jednostopniowego opisanego uprzednio. Sposób wielostopnio¬ wy obejmuje: — reakcje a-chloroketonu (wzór 4) lub a-hydroksyketonu (wzór 5) z acetooctanem etylu (wzór 6) dajaca furano-3-karboksylan (wzór 7), — przemiane tego produktu w odpowiedni kwas 3-furanokarboksylowy-2 (wzór 8), -przemiane kwasu w odpowiedni chlorek 3-furoilu (wzór 9) dzialajac na kwas chlorkiem tionylu, piecio- chlorkiem fosforu lub innymi czynnikami chlorowcujacymi w obojethych rozpuszczalnikach, — przemiane chlorku 3-furoilu (wzór 9) wfurano-3-karbonamid (wzór 10) dzialajac pierwszo- lub drugo- rzedowa amina w obojetnym rozpuszczalniku.Sposób wielostopniowy obrazuje schemat 2 podany na rysunku. Sposoby otrzymywania kwasu 3-furano- karboksylowego-2- sa dobrze znane, z na^epujacej literatury: H.E. Winberg et al, J.Am,Chem,Soc. 82, 1428 (1960); F.G. Gonzalez et a(, Anal, real.Soc. espan. Fis. Quim 50B 407 (1954); CA. 49 13206h (1955) O.Dann et al, Ber. 85 457 (1952); J.C. Hanson et al, J.Chem. Soc. 1965 5984 i R.M. Acheson et al, J.Chem, Soc. 1952 1127-33.Przyklad I. 2-metylo-4,5-dwufenylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 10,6 g (0,06 mola) benzoiny, 8,9 g (0,05 mola) acetoacetanilidu, 3,3 g (0,025 mola) chlorku glinu w 50 ml benzenu ogrzewa sie we wrzeniu pod chlodnica zwrotna, mieszajac w ciagu 30 minut. Mieszanine reakcyjna chlodzi sie raptownie 25 ml wody, a nastepnie 25 ml 6n HCI. Warstwe benzenowa oddziela sie, przemywa woda, nastepnie wodorotlenkiem sodowym i w koncu ponownie woda. Produkt krystalizuje sie z me¬ tanolu, temperatura topnienia wynosi 156-159°C; wydajnosc 28%.P r z y k l a d II. 2-metylo-4,5-dwupropylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 14,4 g (0,1 mola) butyroiny, 17,7 g (0,1 mola) acetoacetanilidu, 6,7 g (0,05 mola) chlorku glinu miesza sie i ogrzewa we wrzeniu pod chlodnica zwrotna w 50 ml benzenu wciagu 30 minut. Nastepnie miesza¬ nine reakcyjna poddaje sie dzialaniu jak w przykladzie I. Produkt krystalizuje sie z eteru naftowego ' (60-110°C), temperatura wrzenia 80-82°G; wydajnosc 28%.Przyklad III. 2-metylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 3 g (0,05 mola) aldehydu glikolowego, 8,9 g (0,05 mola) acetoacetanilidu, 3,7 g (0,025 mola) chlorku glinu ogrzewa sie we wrzeniu pod chlodnica zwrotna i miesza w35 ml benzenu, wciagu 15 minut.Mieszanine reakcyjna, która zabarwila sie na czerwono, poddaje sie dzialaniu jak w przykladzie I. Otrzymuje sie surowy produkt o temperaturze topnienia 103-108°C z wydajnoscia 45%.Przyklad IV. 2,4,5-trójmetylo-3-(o-fenylokarbonanilido)furan.Mieszanine 12,5g (0,05 mola) o-fenyloacetoacetanilidu, 4,4 g (0,05 mola) acetoiny, 3,3 g (0,026 mola) AICI3 w 25 ml benzenu miesza sie na lazni parowej. Reakcja- rozpoczyna sie dopiero po podgrzaniu. Po 30 minutach ogrzewania dodaje sie wode, a nastepnie rozcienczony kwas solny. Warstwe benzenowa oddziela sje, przemywa woda i kwasem, a nastepnie wodorotlenkiem sodowym i woda. Koncowy produkt wytraca sie z eteru naftowego, temperatura topnienia 106-108°; wydajnosc 72%.Przyklad V. 2#4,5-trójmetylo-3-(o-metylokarbonanilido)furan.80863 3 Mieszanine 19,1 g (0,1 mola) o-metyloacetoacetanilidu, 8,8 g (0,1 mola) acetoiny, miesza sie w 75 ml toluenu na lazni parowej. Nastepnie dodaje sie porcjami 6,7 g (0,05 mola) chlorku glinu. Po zapoczatkowaniu rakcji, kontynuuje sie mieszanie i ogrzewanie w ciagu 30 minut. Dodaje sie rozcienczony kwas solny i pozostawia dwufazowy uklad do wykrystalizowania. Po odsaczeniu, przemyciu i wysuszeniu otrzymuje sie 2,4,5-trójmetylo-3-(o-metylokarbonanilido)furan, o temperaturze topnienia 118,5 C; wydajnosc 76%.Przyklad VI. 2,4,5-trójmetylo-3-(o-metoksykarbonanilido)furan.Mieszanine 20,7 g (0,1 mola) o-metoksyacetanilidu i 8,8 g (0,1 mola) acetoiny miesza sie i ogrzewa w 75 ml toluenu dodajac porcjami 6,7 g (0,05 mola) chlorku glinu. Po wymieszaniu i ogrzaniu na lazni parowej wciagu 30 minut dodaje sie rozcienczony kwas solny i pozostawia roztwór do wykrystalizowania. Po odsaczeniu, prze¬ myciu i wysuszeniu otrzymuje sie 2,4,5-trójmetylo-3-(o-metoksykarbonanilido furan, temperatura topnienia 100,5-102°C; wydajnosc 70%.Pr z y k lad VII. 2,4,5-trójmetylo-3-karbonanilidofuran.Do poddanej mieszaniu mieszaniny reakcyjnej zawierajacej 354 g (2 mola) acetoacetanilidu, 176 g (2 mole) Isuchej acetoiny, (która, otrzymuje sie z gatunku handlowego przez osuszenie benzenem, azeotropowe oddestylo¬ wanie wody, a nastepnie usuniecie benzenu przez destylacje), w 1500 ml suchego toluenu dodaje sie 133 g (1 mol) chlorku glinu. Mieszanine reakcyjna miesza sie i ogrzewa ostroznie do temperatury okolo 50°C po czym przerywa sie ogrzewanie. Temperatura rosnie szybko na skutek reakcji egzotermicznej osiagajac temperature wrzenia. Poprzez chlodnice wydziela sie na zewnatrz nieco chlorowodoru co powoduje obnizenie temperatury wrzenia toluenowej mieszaniny reakcyjnej do okolo 95°. Mieszanine temperatury wrzenia toluenowej mieszaniny reakcyjnej do okolo 95°C. Mieszanine pozostawia do ochlodzenia do temperatury okolo 85°C dodaje ostroznie 300 ml wody, a nastepnie okolo 200 ml 6n kwasu solnego. Goraca mieszanine reakcyjna miesza sie w ciagu kilku minut, wlewa do zlewki i pozostawia do ochlodzenia do temperatury pokojowej. Osad odsacza sie, przemywa rozcienczonym kwasem solnym, woda i okolo 100 ml toluenu po czym suszy na powietrzu. Otrzymuje sie 405 g prawie zupelnie bialego produktu, o temperaturze topnienia 138-139°C, z wydajnoscia 88%. Przez zatezenie toluenowych lugów macierzystych otrzymuje sie dodatkowo 18 g produktu, temperatura topnienia 134—135°C; wydajnosc 4%.Przyklad VIII. 2,4-dwumetylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 17,7 g (0,1 mola) acetoacetanilidu i 7,4 g (0,1 mola) acetolu o wzorze CH3COCH2OH miesza sie w temperaturze pokojowej w 50 ml benzenu, po czym dodaje sie 13,3g (0,1 mola) chlorku glinu. Po ustaniu burzliwej, krótkotrwalej reakcji i po 15 minutach mieszania, dodaje sie wode. Warstwe benzenowa przemywa sie kwasem solnym, wodorotlenkiem sodowym i na koncu woda. Otrzymuje sie 2,4-dwumetylo-3-karbonanilidofu- ran; temperatura topnienia 129—130°C; wydajnosc 37%.Przyklad IX. 2-metylo-3-(o-metylokarbonanilido)furan.Produkt otrzymuje sie w reakcji aldehydu glikolowego o wzorze CHOCH2OH z o-metyloacetoacetanilidem postepujac jak w przykladzie III; temperatura topnienia 119-121 °C; wydajnosc 55%.Przyklad X. 2-metylo-3-(o-metoksykarbonanilido)furan.Produkt otrzymuje sie w reakcji aldehydu glikolowego z o-metoksyacetoacetanilidem postepujac jak w przykladzie III; temperatura topnienia 61—62°; wydajnosc 65%.Przyklad XI. 2-metylo-5-lll-rzebutylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 20,1 g (0,1 mola) 2-metylo-3-karbonanilidofuranu i 13,7 (0,1 mola) bromku lll-rz. butylu miesza sie z 200 ml dwusiarczku wegla na lazni z lodem po czym dodaje porcjami 19,1 g (0,15 mola) chlorku glinu. Nastepnie miesza sie mieszanine w temperaturze pokojowej wciagu 8 godzin i odstawia na kilkanascie godzin. Po odstaniu, wylewa sie mieszanine na lód, odsacza osad i krystalizuje z ksylenu otrzymujac 2-mety- lo-5-lll-rz-butylo-3-karbonanilidofuran; temperatura topnienia 151-152°, 5°C; wydajnosc 68%.Przyklad XII. 2,4-dwumetylo-5-lll-rz-butylo-3-karbonanilidofuran.Mieszanine 21,5g (0,1 mola) 2,4-dwumetylo-3~karbonanilidofuranu i 13,7 g (0,1 mola) bromku lll-rz butylu miesza sie w 200 ml dwusiarczku wegla w temperaturze pokojowej i dodaje porcjami 19,1 g (0,16 mola) chlorku glinu. Mieszanine miesza sie wciagu 6godzin, odstawia na kilkanascie godzin po czym wlewa na lód.Warstwe dwusiarczku wegla oddziela sie, a warstwe wodna ekstrahuje sie eterem i laczy ekstrakt z oddzielona warstwa. Po dodaniu eteru naftowego (60-110°) wytraca sie 22 g bialego osadu o temperaturze topnienia 127^142°C. Produkt przemywa sie kilkoma mililitrami goracego eteru naftowego otrzymujac 2,4-dwumety- lo-5-IN-rz-butylo-3-karbonanilidofuran; temperatura topnienia 143-147°C, wydajnosc 30%: Przyklad XIII. 2-metylo-3-karbonanilido-4,5,6,7-czterowodorobenzofuran.Mieszanine 11,4g (0,1 mola) 2-hydroksycykloheksanonu, 17,7 g (0,1 mola) acetoacetanilidu, 6,7 g (0,05 mola) chlorku glinu i 75 ml benzenu ogrzewa sie we wrzeniu pod chlodnica zwrotna w ciagu 30 minut. Nastepnie i4 80863 mieszanine reakcyjna poddaje sie dzialaniu opisanemu w przykladzie I. Produkt krystalizuje sie mieszaniny benzenu z eterem naftowym (60—110°); temperatura topnienia 119-120°C,wydajnosc 75%.Przyklad XIV. 2-fenylo-4,5-dwumetylo-3-karbonanilidofuran.Zwiazek ten otrzymuje sie z benzoiloacetanilidu o wzorze C6H5CO CH2CONH C6H$, acetoiny i chlorku glinu w roztworze toluenu postepujac jak wyzej. Produkt krystalizuje z metanolu; temperatura topnienia T67-169°C, wydajnosc 34%.Przyklad XV. 2,4,5-trójmetylo-3-p-fluorokarbonanilidofuran.Produkt otrzymuje sie z p-fluoroacetoacetanilidu, acetoiny i chlorku glinu w roztworze benzenu postepujac jak wyzej. Produkt krystalizuje z,toluenu; temperatura topnienia 170,5—171,5°, wydajnosc 80%.Przyklad XVI. 2-metylo-4-hydroksymetylo-3-karbonanilidofuran.Produkt otrzymuje sie z acetoacetanilidu, dwuhyroksyacetonu o wzorze HOCH3Co CH2OH i chlorku glinu w roztworze benzenu postepujac jak wyzej. Produkt krystalizuje z mieszaniny benzenu z eterem naftowym (60-110°C). temperatura topnienia 120—122°C, wydajnosc 7%.Przyklad XVII. 2,4,5-trójmetylo-3-karbonanllido-N-benzoilofuran.Do roztworu 15 g 2,4,5-trójmetylo-3-karbonanilidofuranu w 150 ml chloroformu dodaje sie 15 g chlorku benzoilu, 15 ml trójetyloaminy i ogrzewa roztwór we wrzeniu pod chlodnica zwrotna w ciagu 20 godzin. Miesza¬ nine reakcyjna chlodzi sie, przemywa wodnym roztworem wodorotlenku sodowego i woda po czym usuwa rozpuszczalnik. Zestalajaca sie pozostalosc krystalizuje sie dwukrotnie z izopropanolu otrzymujac 8 g bialych krysztalów o ksztalcie graniastoslupów; temperatura topnienia 120-121 °C.Nastepujace przyklady wyjasniaja sposób wielostopniowy: Przyklad XVIII. 2-metylo-3-N-allilokarbonamidofuran.Mieszanine 152,6g (1 mola) dwuetylochloroacetalu i 200 ml wody zawierajacej 20 ml 6n kwasu solnego ogrzewa sie we wrzeniu pod chlodnica zwrotna wciagu okolo 2godzin az do uzyskania roztworu. Kwasny roztwór zawierajacy chloroacetaldehyd zobojetnia sie pirydyna i dodaje do roztworu 130 g (1 mola) acetooctanu etylu w 260 ml pirydyny i miesza w temperaturze pokojowej w ciagu 4 godzin. Warstwe olejowa zawierajaca ester etylowy kwasu 2-metylo-3-furanokarboksylowego-2 oddziela sie, przemywa rozcienczonym kwasem solnym i zmydla ogrzewajac z roztworem 50 g wodorotlenku sodowego w 300 ml wody i 300 ml etanolu w ciagu 4 . godzin. Po zakwaszeniu roztworu etanolowego wytraca sie kwas 2-metylo-3-furanokarboksylowy-2. Osad odsacza sie, przemywa i suszy, temperatura topnier.ia 103-106°C.Do zawiesiny 12,6 g. (0,1 mola) kwasu 2-metylo-3-furanokarboksylowego-2 w 50 ml benzenu dodaje sie 13 g (0,11 mola) chlorku tionylu i pozostawia mieszanine reakcyjna w temperaturze pokojowej w ciagu okolo 20 godzin. Nadmiar chlorku tionylu i rozpuszczalnika usuwa sie pod zmniejszonym cisnieniem. Do pozostalosci dodaje sie porcjami, chlodzac, roztwór 11,4g (0,2 mola) alliloaminy wokolo 50 ml benzenu i pzostawia miesza¬ nine reakcyjna w temperaturze pokojowej w ciagu 3 godzin. Roztwór benzenowy przemywa sie sie z rozcienczo¬ nym kwasem solny, a nastepnie rozciencza eterem naftowym (60-110°C), aby wytracic 2-metylo-3-N-allilokar- bonamidofuran, temperatura topnienia 46-47°C, wydajnosc 14 g czyli 80%.Przyklad XIX. 2,5-dwumetylo-3-karbonanilidofuran.Do rozworu 76 g (0,5 mola) sodoacetooctanu etylu i 1 g jodku sodu w 250 ml suchego acetonu, mieszanego i ogrzewanego we wrzeniu pod chlodnica zwrotna dodaje sie 50 g (0,54 mola) chloroacetonu w ciagu 10 minut.Po uplywie 1 godziny od zakonczenia dodawania oddestylowuje sie aceton z mieszaniny reakcyjnej, a pozosta¬ losc rozciencza 400 ml wody. Wytracony olej ekstrahuje sie eterem, po czym usuwa sie eter otrzymujac 76 g pólproduktu 3-karboetoksy-2,5-haeksandionu. 26,4 g pólproduktu cyklizuje sie ogrzewajac go we wrzeniu pod chlodnica zwrotna z 5 g bezwodnego kwasu szczawiowego w ciagu 1 godziny 15 minut. Surowy ester zmydla sie ogrzewajac we wrzeniu pod chlodnica zwrotna w ciagu 45 minut z roztworem 20 g wodorotlenku potasowego w 200 ml metanolu. Nastepnie usuwa sie metanol, pozostalosc rozpuszcza sie w wodzie i zakwasza roztwór wytracajac 18 g kwasu 2,5-dwumetylo-3-furanokarboksylowego-2; tempeatura topnienia 130-133°C. 15 g (0,1 mola) kwasu rozpuszcza sie w chloroformie, na roztwór dziala sie nadmiarem chlorku tionylu i pozostawia na kilkanascie godzin w temperaturze pokojowej. Nadmiar chlorku tionylu i rozpuszczalnika usuwa sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem, pozostaly chlorek kwasowy rozpuszcza sie w benzenie, a na roztwór dziala sie roztworem 18,6g (0,2 mola) aniliny w benzenie, odbarwionym przy pomocy preparatu Norite i rozcienczonym eterem naftowym, wytracajac 17 g produktu koncowego o temperaturze topnienia 93-94°C.Przyklad XX. 2,4,5-trójmetylo-3-N,N-dwuetylokarlxnamidofuran.Kwas 2,4,5-trójmetylo-3-furanokarboksylowy-2. Mieszanine 90 g 3-hydroksy-2-butanonu, 175 g acetooc¬ tanu etylu, 150 ml bezwodnego etanolu i 100g bezwodnego chlorku cynku ogrzewa sie we wrzeniu pod chlod¬ nica zwrotna w ciagu 24 godzin. Ochlodzony roztwór wylewa sie do wody i ekstrahuje benzenem. Ekstrakt80863 6 benzenowy przemywa sie kolejno 30% wodnym roztworem kwasnego siarczynu sodowego, 5% roztworem wodo* rotlenku sodowego, rozcienczonym kwasem solnym i w koncu woda. Rozpuszczalnik usuwa sie, a pozostaly ester zmydla wodno-alkoholowym roztworem wodorotlenku sodowego podobnie jak w przykladzie XVIII otrzy¬ mujac 149 g kwasu 2,4,5-tfójmetylo-3-furanokarboksylowego-2 z wydajnoscia 96%.Kwas 2,4,5-trójmetylo-3-furanokarboksylowy-2.Do roztworu 153g sodoacetooctanu etylu i 2 g jodku sodu w 500 ml suchego acetonu, mieszanego i ogrzewanego we wrzeniu pod chlodnica zwrotna dodaje sie 117 g (1,1 mola) 3-chloro-2-butanonu mieszajac i ogrzewajac jak poprzednio w ciagu pól godziny. Wytracony chlorek sodu odsacza sie z mieszaniny reakcyjne) a z przesaczu usuwa sie aceton. Do pozostalosci dodaje sie wode, a oleisty pólprodukt ekstrahuje benzenem. Na roztwór benzenowy dziala sie 0,5 g kwasu p-toluenosulfonowego i ogrzewa mieszanine we wrzeniu pod chlód* nfca zwrotna zbierajac wode, powstajaca podczas cykllzacji - odwodornienia, w lapaczu typu Dean-Stark. Po zakonczeniu reakcji wciagu 2—4 godzin usuwa sie benzen, a pozostaly ester zmydla jak w przykladzie XVIII otrzymuja 117 g kwasu 2,4,5-trójrnetylofuranokarboksylowego-2 z wydajnoscia 76%.Do zawiesiny 15,4g (OJ mola) kwasu w benzenie dodaje sie 13 g chlorku tionylu i pozostawia na kilka¬ nascie godzin w temperaturze pokojowej. Nadmiar chlorku tionylu i rozpuszczalnika usuwa sie pod zmniej¬ szonym cisnieniem, a na pozostalosc dziala roztworem 14,8g (0,2 mola) dwuetyloaminy w 50 ml benzfenu, chlodzac, po czym pozostawia sie mieszanine reakcyjna na 3 godziny w temperaturze pokojowej. Roztwór benzenowy przemywa sie 5% wodnym roztworem wodorotlenku sodowego, rozcienczonym kwasem solnym i woda. Nastepnie usuwa sie rozpuszczalnik otrzymujac 10 g oleistego produktu koncowego z wydajnoscia 48%.Przyklad XXI. 2-n-heptadecylo-4,5-dwumetylo-3-karbonanilifuran. 2-n-heptadecylo-4,5-dwumetylo-3-karboksyfuran otrzymuje sie ze stearoilooctanu etylu i 3-hydroksy-2-bu- tanonu sposobem jak w przykladzie XX. Zwiazek ten zamienia sie w anilid zwyklym sposobem poprzez chlorek kwasowy, z wydajnoscia 30%.Przyklad LVI. 2,4,5-trójmetylo-3-karbonanilido-N-trójchlorometylosulfenylofuran o wzorze 32. 2,4,5-trójmetylo-3-karbonanilidofuran ogrzewa sie w roztworze benzenowym z wodorkiem sodu az do za¬ niku wydzielania sie wodoru, dodaje sie chlorku trójchlorometylosulfenylu CI3CSCI i ponowenie ogrzewa otrzy¬ mujac produkt o temperaturze topnienia 92-94°C. PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych furano-3-karbonamidu o ogólnym wzorze 1, w którym X, Y i Z oznaczaja niezaleznie atom wodoru, grupe NH2-, alkilowa, chlorowcowa, podstawiona alkilowa, alkenylowa, Y i Z razem oznaczaja grupe a, a-alkilenowa, fenylowa, podstawiona fenyIowa.; R oznacza atom wodoru grupe alkilowa, acylowa, arolilowa i sulfenylowa; R4 oznacza grupe fenylowa, alkilofenylowa, alkoksyfenylowa, chlo- rowcpfenylowa, nitrofenylowa, benzylowa, dwufenylilowa, alkilowa., alkenylowa, cykloalkilowa, nafty Iowa, piry- dylowa, tiazolilowa, dwuetylenowa, furfurylometylowa, znamienny tym.ze poddaje sie reakcji a-hydro- ksyketon o ogólnym wzorze 2, w którym Y i Z maja wyzej podane znaczenie z acetomidem o ogólnym wzorze 3 w którym X, R, Rt maja wyzej podane znaczenia, w obojetnym rozpuszczalniku w obecnosci aktywnego reagen¬ ta Friedel-Craftsa.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze reagentem Friedla-Craftsa jest AICI3, AIBr3 lub SnCI4.

3. Sposób wedlug zastrz. 2, z n a m i e n n y t y m, ze stosuje sie równomolowe ilosCi a-hydroksyketonu i acetamidu oraz na kazdy mol a-hydroksyketonu lub acetamidu stosuje sie okolo 0,5 mola reagenta Friedla-Craf¬ tsa.

4. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze stosuje sie równomolowe ilosci a—hydroksy ketonu I acetamidu oraz 0,01—0,5 mola reagenta Friedla-Craftsa na kazdy mol a-hydroksyketonu lub acetamidu lacznie ze srodkami usuwajacymi wode powstala w reakcji.

5. Sposób wedlug zastrz. 1,znamienny t y m, ze w przypadku wytwarzania 2,4,5-trójmetylo-3-kar- bonanilidofuranu poddaje sie reakcji acetoine z acetoacetanilidem.

6. Sposób wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania 2,4,5-trój mety Io-3-( me¬ tylokarbonanil ido)furanu poddaje sie reakcji acetoine z metyloacetoacetanilidem.

7. Sposób wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania 2,4,5-trójmetylo-3-(me- toksykarbonanilido)furanu poddaje sie reakcji acetoine z metoksyacetoacetanilidem.6 80863 Inne przyklady furano-3-karbonanlliddw Przyklad Temperatura Nr Nazwa podstawnika w pozycji3- R Bx X Y Y topnienia C 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 38 40 41 42 43 44 46 47 48 49. 0 61 62 63 54 55 N-izopropylokarbonamido N-n-butylokarbonamldo N-cyklohakiylo karbonamido m-metylokarbonanllido p-metylokaronanilido m-metoksy karbonanllido p-metoktykarbonanilido p-nitrokarbonani Iido o-feny Iokarbonanilido N,2-triazolHokarbonamido, 2,6-dwumetylokarbonanil ido 2,4,6-trójmetylokarbonanilIdo wzór 20 N-allilokarbonamldo N-izopropylokarbonamldo - N-n-butylokarbonamldo N-n-decylokarbonamidoo H N-benzylokarbonamido N-cykloheksylokarbonamido Karbonmorfolido N-2-plrydylokarbonartiido N-metylokarbonanil ido m-metylokarbonanilido m-metoksykarbonanil kio p-metoksykarbonanllido p-chlorokarbonan11Ido OfnaftylokarbonamkJo f-naftyIokarbonamido 2#6-dwumetylokarbonanl Iido 2-metylo-6-chlorokarbonanilldo 2,4,6-trój metylokarbonanilido Karbonanllido Karbonanllido N-furfurylokarbonamido H H H H H H H H H H H H H H H H H H H Ri i Ra razem H CH3 H H H H H H H H H H H H -CH(CH3)a -C4H9 wzór 12 wzór 13 . wzór 14 wzór 15 wzór 16 wzór 17 wzór 18 wzór 19 wzór 21 wzór 22 wzór 23 CHa^CHCHa— -CH(CH3)2i h N-C4H9 CioH2i wzór 24 wzór 12 wzór 25 wzór 26 CeH5 wzór 14 wzór 15 wzór 16 wzór 27 wzór 28 wzór 29 wzór 21 wzór 30 wzór 22 C6H5 C6H5 wzór 31 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 i ICH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 C3H7 C6H5 CH3 H H .H H H H H H H H H H H CH3 CH3' CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 H H H H H H H H H H HL H H CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 GH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 84-86 olej 99-100 91-91.5 80-82° olej i 108-109° 179-180 olej 162-163.5 l46-r148° 155-156 174-175 70-72° 118-120° 77-79 olej 104-106 158-160 59-61° 116-118° olej 131-132° 95-97° 162-163.5° 176-177 145-146 142-144 143.5-145° 147-148.6e "1-44-146° 127-128.5°' 168-169° 96-97°KL. 12q, 24 80 863 MKP C07d5/14 YCO ZCHOH CHjCONRR< Y AlCi, I 1-^ | cox •bo«ln* , .u z V CONRR, + . X 2H20 WZÓR 2 WZÓR 3 WZÓR 1 SCHEMAT i YCH chlorowiec I ZOO WZÓR 4 YC=Q I ZCHOH WZÓR 5 ilbo CHjCOOCjHi ¦ + COCH, WZÓR S fzacada ^ 2.cijkUzo)CJ V WZÓR 7 COOCjHf CH, Y .CONRR, HNRR, CH, \/ O WZÓR 40 COCl Y O WZÓR 9 CH, COOH \/ O WZÓR 8 CH. SCHEMAT 2KL. 12q, 24 80 863 MKP C07d5/14 C00H v WZOR 11 WZOR U CH,0 O CH WZOR 1$ •°<5^ WZOR 16 N0r/o\- WZOR 17 Ph O WZOR 18KL. 12q, 24 80 863 MKP C07d 5/t* N s N WZÓR 49 -CONHCHr- \^ WZÓR 10 j2 CH, CH, WZÓR 21 ^-CH, WZÓR 22 WZÓR 23 -CONHCHjCW! CH, /O V-CH,- WZOR 24KL 12q, 24 80 863 MKP C07d5/14 o- WZOR / ~\ WZOR 25 VN -CSH, 26 Cl-< O WZOR 27 WZOR 28 WZOR /—c (2 \—™< WZOR 29 -CH, )- -Cl 30 O- WZOR 34 Ok CH 'V con' SCCl, f«nyl CZYTELNIA Urzedu Potemc*Yego Polica] larc-- • *i L:~*«j WZOR 32 Prac. POligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10zl PL PL