PL227312B1 - 1,2-Diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholina oraz sposób jej otrzymywania - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest fosfolipidowa pochodna kwasu weratrowego, 1,2-diweratroilo-snglicero-3-fosfocholina, o wzorze 1, przedstawionym na rysunku oraz sposób jej otrzymywania.

Związek ten może znaleźć zastosowanie w przemyśle chemicznym, kosmetycznym, farmaceutycznym oraz jako środek w terapii chorób nowotworowych.

Kwas weratrowy (kwas 3,4-dimetoksybenzoesowy) należy do grupy polifenoli. Jest to związek naturalny, występujący między innymi w nasionach sabadyli lekarskiej (Schoenocaulon officinale) i grzybach z gatunku Sparassis crispa (Ferreira i in., Current Medicinal Chemistry, 2009, 16, s, 1543).

Poza aktywnością przeciwutleniającą (Szwajgier i in.. Acta Scientiarum Polonorum, Technologia Alimentaria, 2005, 4, s. 129), która jest typowa dla polifenoli, posiada również właściwości przeciwbakteryjne (Mularczyk i in,. Cell Biology International, 2000, 8, s. 515). Mularczyk i in. udowodnili bójcze działanie tego związku względem komórek bakterii Rhodococcus erythropolis. W badaniach na szczurach przeprowadzonych przez Saravanakumar i in. wykazano, że kwas weratrowy zmniejsza ilość wytwarzanego tlenku azotu (NO) w komórkach śródbłonka, który w zwiększonym stężeniu prowadzi do powstawania stanów zapalnych lub oddziałuje na mięśnie gładkie prowadząc do wzrostu ciśnienia krwi w organizmie (Saravanakumar i in., European Journal of Pharmacology, 2011, 871, s. 87).

Celem wynalazku było opracowanie metody otrzymywania nowego produktu - fosfolipidowej pochodnej zawierającej cząsteczki kwasu weratrowego w pozycji sn-1 i sn-2 fosfatydylocholiny, która pełni w tym wypadku rolę nośnika aktywnego biologicznie kwasu polifenolowego ułatwiając jego wnikanie do komórek żywych.

Nie jest znana fosfatydylocholina zawierająca cząsteczki kwasu weratrowego jednocześnie w pozycji sn-1 i sn-2.

Istotą wynalazku jest 1,2-diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholina.

Istotą sposobu otrzymywania fosfolipidu z cząsteczką kwasu weratrowego, jakim jest 1,2'-diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholina, jest to, że kwas 3,4-dimetoksybenzoesowy, rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu, poddaje się reakcji estryfikacji z kompleksem sn-glicero-3-fosfocholiny i chlorku kadmu w obecności 4-dimetyloaminopirydyny z udziałem czynnika sprzęgającego jakim jest

N, N'-dicykloheksylokarbodiimid. Całą reakcję prowadzi się w środowisku bezwodnego chlorku metylenu.

Sposób, według wynalazku, objaśniony jest bliżej na przykładzie wykonania.

P r z y k ł a d 1

Do osuszonego kompleksu soli kadmowej z sn-glicero-3-fosfocholiny (GPCxCdCl2, 100 mg,

O, 23 mmol) rozpuszczonego w bezwodnym chlorku metylenu (CH2Cl2, 1 cm³) dodaje się kwas 3,4-dimetoksybenzoesowy (129 mg, 0,71 mmol) rozpuszczony w 4 cm³ bezwodnego chlorku metylenu, 4-dimetyloaminopirydynę (DMAP) (44 mg, 36 mmol) rozpuszczoną w 1 cm³ bezwodnego chlorku metylenu oraz N,N'-dicykloheksylokarbodiimidu (DCC) (154 mg, 0,75 mmol) rozpuszczonego również w 1 cm³ bezwodnego chlorku metylenu. Zawiesinę miesza się intensywnie w 40°C w atmosferze N2 przez 72 godziny. Po tym czasie mieszaninę poreakcyjną odsącza się pod zmniejszonym ciśnieniem na lejku Shotta, a do przesączu dodaje się żywicę jonowymienną (DOWEX 50W X8 w formie H⁺) i miesza przez 30 minut. Następnie żywicę jonowymienną odsącza się, a rozpuszczalnik odparowuje się pod zmniejszonym ciśnieniem. Surowy produkt oczyszcza się za pomocą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym stosując jako eluent mieszaninę rozpuszczalników CHCl3:MeOH:H2O, 65:25:4 (v/v/v). Otrzymuje się 47 mg (0,08 mmol) diacylo-sn-glicero-3-fosfocholiny z cząsteczkami kwasu weratrowego w pozycji sn-1 i sn-2 z wydajnością 35% w postaci mazistej substancji.

Współczynnik podziału (Rf) w cienkowarstwowej chromatografii cieczowej wyniósł 0.35 (CHCl3:MeOH:H2O, 65:25:4 (v/v/v)).

Czystość potwierdzona przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) wynosiła >99%.

Warunki analizy: kolumna Betasil Diol-100; eluent: bufor z 1% trietyloaminy (A), heksan (B), propan-2-ol (C) o przepływie 1,5 ml/min; temperatura 303 K; program (0 min - 0/43/57 (%A/%B/%C), 5 min - 3/40/57, 8 min 10/40/50, 13 min - 10/40/50, 13,1 min - 0/43/57, 22 min - 0/43/57).

Dane spektroskopowe otrzymanego związku, którym jest 1,2-diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholina, są następujące:

¹H NMR (600 MHz, CDCI3/GD3OD 2:1 (v/v)), δ: 2.98 (s, 9H, -N(CH3)3), 3.39 (m, 2H, ΟΗ-β), 3.60, 3.64, 3.68, 3.69 (cztery s, 12H, 4 x -OCH), 3.99 (m, 2H, CH2-3'), 4,04-4,09 (m, 2H, CH-a), 4.32 (dd, J = 12, 7,2 Hz,1H, jeden z CH2-1‘), 4,47 (dd, J = 12, 2,4 Hz, 1H, jeden z CH2-1') 5.37 (m, 1H, H-2'),

PL 227 312 B1

6.67 i 6.70 (dwa d, J = 8,4 Hz, 2H, H-5''sn-1, H-5” Sn-2), 7.23, 7.28 (dwa s, 2H, H-2”, H-2''sn-2), 7.45 (dwa d, J = 8.4 Hz, 2H, H-6sn-1, H-6sn-2).

¹³C NMR (150 MHz, CDCI3/CD3OD 2:1 (v/v)) δ: 53.53 (-N(CH3)3), 55.29, 55.42, 55.46 (4 x OCH), 58.95 (C-a), 62,70 (C-1'), 63.67 (C-3'), 65.83 (C-β), 70.77 (C-2'), 110.08, 110.11 (C-5”sn-i, C-5”sn-2).

111.64, 111.76 (C-2sn-1 C-2sn-2). 121.40, 121.43 (C-1 sn-1, C-1sn-2),123.48, 123.84 (C-1”sn-1 C-1sn-2), 148.28, 148.20, 152.99, 153,16 (C-3sn-1, C-3”sn-2, C-4sn-1, C-4 sn-2), 165.64. 165.94 (C-1sn-1, C-1sn-2).

³¹P NMR (121 MHz, CDCI3/CD3OD 2:1 (v/v)) δ: -3.40 (a, β) - oznacza sygnały pochodzące od choliny

Claims (3)

1. 1,2-Diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholina, o wzorze 1 przedstawionym na rysunku,

2. Sposób otrzymywan ia fosfolipidowej pochodnej kwasu weratrowego, znamienny tym, że kwas 3,4-dimetoksybenzoesowy, rozpuszczony w bezwodnym chlorku metylenu, poddaje się reakcji estryfikacji z kompleksem sn-glicero-3-fosfocholiny i chlorku kadmu w obecności dimetyloaminopirydyny, z udziałem czynnika sprzęgającego jakim jest N,N'-dicykloheksylokarbodiimid, przy czym reakcję prowadzi się w środowisku bezwodnego chlorku metylenu, a zawiesinę miesza się przez co najmniej jedną dobę, następnie wydziela się powstałą 1,2-diweratroilo-sn-glicero-3-fosfocholinę.

3. Sposób według zastrz. 2, znamienny tym, że proces estryfikacji prowadzi się w temperaturze od 18 do 55°C.