PL187549B1

PL187549B1 - Mieszanina grzybobójcza

Info

Publication number: PL187549B1
Application number: PL97329506A
Authority: PL
Inventors: Ruth Müller; Herbert Bayer; Herbert Sauter; Eberhard Ammermann; Gisela Lorenz; Siegfried Strathmann; Reinhold Saur; Klaus Schelberger; Joachim Leyendecker
Original assignee: Basf Ag
Priority date: 1996-04-26
Filing date: 1997-04-22
Publication date: 2004-07-30
Also published as: AU734568B2; EP0900009B1; EA199800896A1; HU225630B1; JP4170393B2; AU2388797A; EP0900009A1; HUP9903739A3; EA001006B1; SI0900009T1; IL126083A0; DE59706770D1; KR100432453B1; AR006863A1; ES2175396T3; BR9708874A; CA2252523A1; DK0900009T3; TW347311B; JP2000509053A

Abstract

1. Mieszanina grzybobójcza zawierajaca substancje czynne oraz ewentualnie nosnik i/lub substancje pomocnicze, znam ienna tym , ze jako substancje czynne zawiera oksymoeter o ogólnym wzorze I w którym X oznacza atom tlenu lub grupe aminowa (NH); Y oznacza grupe CH lub atom azotu; Z oznacza atom tlenu, atom siarki, grupe aminowa (NH) lub grupe C1-C4-alkiloaminowa (N -C 1 -C4-alkil); R' oznacza C1-C6 -alkil, C 1 -C6-chlorowcoalkil, C3-C6-alkenyl, C2-C6-chlorowcoalkenyl, C3-C6-alkinyl, C3-C6- -chlorowcoalkinyl, C3-C6-cykloalkilometyl Iub benzyl ewentualnie czesciow o Iu b ........................................... 5. Mieszanina grzybobójcza zawierajaca substancje czynne oraz ewentualnie nosnik i/lub substancje pomocnicze, znam ienna tym, ze jako substancje czynne zawiera karbaminian o ogólnym wzorze II w którym T oznacza grupe CH lub atom azotu; n oznacza 0, 1 lub 2, a R oznacza atom chlorowca, C1-C4- -alkil lub C1-C4-chlorowcoalkil, przy czym grupy R moga byc rózne, gdy n oznacza 2 ; ................................. PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest mieszanina grzybobójcza o działaniu synergicznym jej składników.

Związki o wzorze I, stanowiące składnik mieszaniny według wynalazku, ich wytwarzanie oraz ich działanie przeciwko szkodliwym grzybom opisano w literaturze (WO-A 95/21153, WO-A 95/21154 i DE-A-19528651.0).

Związki o wzorze II, stanowiące składnik mieszaniny według wynalazku, ich wytwarzanie oraz ich działanie przeciwko szkodliwym grzybom opisano w WO-A 96/01256 i WO-A 96/01258.

Znane są również pochodne morfoliny o wzorach IlIa i IIIc oraz pochodna piperydyny o wzorze Illb, stanowiące składnik mieszaniny według wynalazku, iich wytwarzanie oraz ich działanie przeciwko szkodliwym grzybom. Związek o wzorze Ilia o nazwie zwyczajowej fenpropimorf jest znany z US-A-4202894. Związek o wzorze Illb o nazwie zwyczajowej fenpropidyna jest znany z US-A-4202894. Związek o wzorze IIIc o nazwie zwyczajowej tridemorf jest znany z DE-A-1164152.

Istniała potrzeba opracowania środków grzybobójczych o polepszonym działaniu wobec szkodliwych grzybów, przy zmniejszonej ogólnej ilości nanoszonych substancji czynnych, co umożliwiłoby zmniejszenie dawek nanoszenia i polepszenie spektrum działania znanych związków. Nieoczekiwanie stwierdzono, że takie wymagania spełniają mieszaniny grzybobójcze zawierające jako substancje czynne określone związki w synergicznie skutecznej ilości.

Tak więc mieszanina grzybobójcza według wynalazku zawiera substancje czynne oraz ewentualnie nośnik i/lub substancje pomocnicze, a cechą tej mieszaniny jest to, że jako substancje czynne zawiera

a) oksymoeter o ogólnym wzorze I

w którym X oznacza atom tlenu lub grupę aminową (NH); Y oznacza grupę CH lub atom azotu; Z oznacza atom tlenu, atom siarki, grupę aminową (NH) Iub grupę CcC4-alkiloamino wą (N-C1-C4-alkil); R' oznacza Cj-Cg-alkil, Ci-Cg-chlorowcoalkil, Ca-Cg-alkenyl, C2-C6-chlorowcoalkenyl, C3-C6-alkinyl, C3-C6-chlorowcoalkinyl, C3-C6-cykloalkilometyl Iub benzyl ewentualnie częściowo Iub całkowicie chlorowcowany i/lub podstawiony 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej grupę cyjanową, CrC4-alkil, Ci-C4-chIorowcoaIkiI, CpC4-alkoksyl, C1-C^4-chlorowcoalkoksyl i grupę C^-alkilotio; albo

b) karbaminian o ogólnym wzorze II

w którym T oznacza grupę CH lub atom azotu; n oznacza 0, 1 lub 2, a R oznacza atom chlorowca, alkil lub Ci-C4-chIorowcoaIkiI, przy czym grupy R mogą być różne, gdy n oznacza 2; oraz

187 549

c) pochodną morfoliny o wzorze IlIa lub IIIc albo pochodną piperydyny o wzorze Illb CH,

(H₃C)₃C-ę \-CHj-CHICHjJ-CHj— N ,0

IIIc gdzie n = 10, 11, 12 (60 - 70%) lub 13, w synergicznie skutecznej ilości, przy czym stosunek wagowy związku o wzorze I lub związku o wzorze II do związku o wzorze IlIa, Illb lub IIIc wynosi 20:1 do 0,1:2.

Mieszanina grzybobójcza według wynalazku korzystnie zawiera oksymoeter o wzorze I lub karbaminian o wzorze II i pochodną morfoliny o wzorze IlIa.

Mieszanina grzybobójcza według wynalazku korzystnie zawiera oksymoeter o wzorze I lub karbaminian o wzorze II i pochodną piperydyny o wzorze Illb.

Mieszanina grzybobójcza według wynalazku korzystnie zawiera oksymoeter o wzorze 1 lub karbaminian o wzorze II i pochodną morfoliny o wzorze IIIc.

Dzięki jednoczesnemu stosowaniu związków o wzorze I lub II i związków o wzorach IHa, Illb lub IIIc, nanoszonych wspólnie lub oddzielnie, ewentualnie jeden po drugim, można lepiej zwalczać szkodliwe grzyby niż z użyciem poszczególnych związków.

Korzystne są oksymoetery o ogólnym wzorze I, w którym X oznacza atom tlenu, a Y oznacza grupę CH, albo X oznacza grupę aminową, a Y atom azotu.

Ponadto korzystne są związki o wzorze I, w którym Z oznacza atom tlenu.

Korzystne są również związki o wzorze I, w którym R' oznacza alkil lub benzyl.

Ze względu na stosowanie w synergicznych mieszaninach według wynalazku szczególnie korzystne są związki o wzorze I w postaci związków o wzorach IA i IB, w których ZR' ma znaczenie podane w tabeli 1.

o

IB

187 549

T a b e Ia 1

Nr	ZR'
1.1	O-CH 2CH 2CH 3
1.2	0-CH(CH 3)2
1.3	O-CH 2CH 2CH 2CH 3
1.4	O-CH(CH 3)CH 2CH3
1.5	0-CH 2CH(CH3)2
1.6	0-C(CH 3)3
1.7	S-C(CH 3)3
1.8	O-CH(CH 3)CH 2CH2CH3
1.9	0-CH 2C(CH3)3
110	O-CH 2C(Cl)=CCl2
1.11	O-CH2CH=CH-Cl (trans)
1.12	C-CH 2C(CH 3)=CH 2
1.13	O-CH 2-(eyklopropyl)
1.14	O-CH 2-C ₆H 5
115	0-CH 2-[4-F-C 6H4]
1 16	O-CH 2CH 3
1 17	O-CH(CH 2CH3E

Związki o wzorze I, ze względu na podwójne wiązanie C=Y, mogą istnieć w konfiguracji E lub Z (względem funkcyjnego ugrupowania kwasu karboksylowego). Tak więc związki te można stosować w mieszaninie według wynalazku jako czyste izomery E lub Z, albo jako mieszaniny izomerów E/Z. Korzystnie stosuje się mieszaninę izomerów E/Z lub izomer E, przy czym szczególnie korzystny jest izomer E.

Związki o wzorze I, ze względu na podwójne wiązania C=N w ugrupowaniach oksymoeterowych w łańcuchu bocznym, mogą występować jako czyste izomery E lub Z, albo jako mieszaniny izomerów E/Z. Związki o wzorze I można stosować w mieszaninach według wynalazku zarówno w postaci mieszanin izomerów, jak i w postaci czystych izomerów. Ze względu na stosowanie szczególnie korzystne są związki o wzorze I, w którym znajdujące się na końcu łańcucha bocznego ugrupowanie oksymoeterowe występuje w konfiguracji cis (grupa OCH3 do ZR').

Wzór II przedstawia zwłaszcza karbaminiany, w których podstawniki T i R_n mają znaczenie podane w tabeli 2.

Tabela 2

Nr	T	Rn
1	2	3
II. 1	N	2-F
II. 2	N	3-F
II. 3	N	4-F
II.4	N	2-C1

187 549

c.d. tabeli

1	2	3
11.5	N	3-C1
II.6	N	4-C1
II.7	N	2-Br
II.8	N	3-Br
II.9	N	4-Br
II.10	N	2-CH₃
II.11	N	3-CH 3
II.12	N	4-CH 3
II.13	N	2-CH ₂CH 3
II.14	N	3-CH ₂CH 3
II.15	N	4-CH ₂CH3
II.16	N	2-CH(CH 3)2
II.17	N	3-CH(CH 3)2
II.18	N	4-CH(CH 3)2
II.19	N	2-CF 3
II.20	N	3-CF 3
II.21	N	4-CF 3
II.22	N	2,4-F 2
II.23	N	2,4-Cl2
II.24	N	3,4-Cl2
II.25	N	2-C1, 4-CH 3
II.26	N	3-C1, 4-CH 3
II.27	CH	2-F
II.28	CH	3-F
II.29	CH	4-F
II.30	CH	2-Cl
II.31	CH	3-Cl
II.32	CH	4-Cl
II.33	CH	2-Br
II.34	CH	3-Br
II.35	CH	4-Br
II.36	CH	2-CH 3
II.37	CH	3-CH 3
II.38	CH	4-CH 3

187 549

c.d. tabeli

I	2	3
II.39	CH	2-CH 2CH₃
II.40	CH	3-CH 2CH₃
II.41	CH	4-CH 2CH₃
II.42	CH	2-CH(CH 3)2
II.43	CH	3-CH(CH 3)2
II.44	CH	4-CH(CH 3)2
II .45	CH	2-CF 3
II.46	CH	3-CF3
II.47	CH	4-CF3
II.48	CH	2,4-F 2
II.49	CH	2,4-Cl2
II.50	CH	3,4-Cl2
II.51	CH	2-Cl, 4-CH 3
II.52	CH	3-Cl, 4-CH 3

Szczególnie korzystne są związki nr 11.12,1233,13.3 2 i 1238.

Związki o wzorach I i II, ze względu na zasadowy charakter grup NH, mogą tworzyć sole lub addukty z kwasami nieorganicznymi lub organicznymi albo z jonami metali.

Przykładami kwasów nieorganicznych są kwasy chlorowcowodorowe, takie jak fluorowodór, chlorowodór, bromowodór i jodowodór, kwas siarkowy, kwas fosforowy i kwas azotowy.

Jako kwasy organiczne można wymienić np. kwas mrówkowy, kwas węglowy i kwasy alkanokarboksylowe, takie jak kwas octowy, kwas trifluorooctowy, kwas trichlorooctowy i kwas propionowy. oraz kwas glikolowy, kwas tiocyjanowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy, kwas cytrynowy, kwas benzoesowy, kwas cynamonowy, kwas szczawiowy, kwasy alkilosulfonowe (kwasy sulfonowe o prostych lub rozgałęzionych grupach C1-C₂o-alkilowych), kwasy arylosulfonowe lub kwasy arylodisulfonowe (grupy aromatyczne, takie jak fenyl i naftyl, zawierające jedno lub dwa ugrupowania kwasu sulfonowego), kwasy alkilofosfonowe (kwasy fosfonowe o prostych lub rozgałęzionych grupach C1-C₂o-alkilowych), kwasy arylofosfonowe lub kwasy arylodifosfonowe (grupy aromatyczne, takie jak fenyl i naftyl, zawierające jedno lub dwa ugrupowania kwasu fosforowego), przy czym grupy alkilowe Iub arylowe mogą zawierać dalsze podstawniki, np. kwas p-toluenosulfonowy, kwas salicylowy, kwas p-aminosalicylowy, kwas 2-fenoksybenzoesowy, kwas acetoksybenzoesowy itd.

Jako jony metali można wymienić zwłaszcza jony pierwiastków drugiej grupy głównej, zwłaszcza wapnia i magnezu, trzeciej i czwartej grupy głównej, zwłaszcza glinu, cyny i ołowiu, oraz pierwszej do ósmej grupy pobocznej, zwłaszcza chromu, manganu, żelaza, kobaltu, niklu, miedzi, cynku i inne. Szczególnie korzystne są jony metali pierwiastków grup pobocznych czwartego okresu. Metale mogą występować w różnych właściwych im wartościowościach.

Do wytwarzania mieszanin korzystnie stosuje się czyste substancje czynne o wzorze I lub II i Ilia, Illb lub IIIc, do których zależnie od potrzeb można dodawać inne substancje czynne przeciw szkodliwym grzybom lub innym szkodnikom, takim jak owady, pajęczaki lub nicienie, a także chwastobójcze lub regulujące wzrost roślin substancje czynne albo nawozy.

Mieszaniny związków o wzorze I lub II i Ilia, Illb lub IIIc, względnie te związki stosowane równocześnie, razem lub oddzielnie, odznaczają się doskonałym działaniem przeciw

187 549 szerokiemu spektrum fitopatogunnoch grzybów, zwłaszcza z klasy Ascomyceten, Deuteromyceten, Phycomyceten i Basidiomyceten. Niektóre z nich działają układowo a zatem można je stosować jako dolistne i doglebowe środki grzybobójcze.

Mają one szczególne znaczenie dla zwalczania wielu grzybów na różnych roślinach uprawnych, takich jak bawełna, rośliny warzywne, np. ogórki, fasole i rośliny dyniowate, jęczmień, trawa, owies, kawa, kukurydza, rośliny owocowe, ryż, żyto, soja, winoroślą, pszenica, rośliny ozdobne, trzcina cukrowa, oraz na nasionach wielu roślin.

Szczególnie nadają się one do zwalczania następujących fitopatogennych grzybów, takich jak Erysiphe graminis (mączniak właściwy) na zbożu, Erysiphe cichoracearum i Sphaerotheca fuliginea na roślinach dyniowatych, Podosphaera leucotricha na jabłkach, Uncinula necator na winoroślach, gatunki Puccinia na zbożu, gatunki Rhizoctonia na bawełnie, ryżu i trawie, gatunki Ustilago na zbożu i trzcinie cukrowej, Yenturia inaequalis (parch) na jabłoniach, gatunki Helminthosporium na zbożu, Rhynchosporium secalis, Septoria nodorum na pszenicy, Botrytis cinera (szara pleśń) na truskawkach, warzywach, roślinach ozdobnych i winoroślach, Cercospora arachidicola na orzechach ziemnych, Pseudocercosporella herpotrichoides na pszenicy i jęczmieniu, Pyricularia oryzae na ryżu, Phytophthora infestans na ziemniakach i pomidorach, Plasmopara viticola na winoroślach, gatunki Alternaria na warzywach i owocach oraz gatunki Fusarium i Yeriicillium.

Ponadto mieszaniny według wynalazku są użyteczne do ochrony materiałów (np. ochrony drewna), np. przeciw Paecilomyces variotii.

Związki o wzorach I Iub II i IlIa, Illb Iub IIIc można nanosić równocześnie razem Iub oddzielnie, albo kolejno, przy czym kolejność w przypadku oddzielnego stosowania na ogół nie ma wpływu na wynik zwalczania.

Związki o wzorach I Iub II i IIIa, Illb Iub IIIc zwykle stosuje się w stosunku wagowym 20:1 do 0,1:2, korzystnie 10:1 do 0,2:1, a zwłaszcza 5:1 do 0,5:1.

W zależności od żądanego efektu stosowania mieszanin według wynalazku, dawki nanoszenia związków o wzorze I zwykle wynoszą 0,01 - 0,5 kg/ha, korzystnie 0,05 - 0,5 kg/ha, a zwłaszcza 0,05 - 0,3 kg/ha.

Dawki nanoszenia związków o wzorze IIIa, Illb Iub IIIc zwykle wynoszą odpowiednio 0,05 - 1 kg/ha, korzystnie 0,1-1 kg/ha, a zwłaszcza 0,1 - 0,8 kg/ha.

W przypadku zaprawiania ziarna siewnego zwykle stosuje się dawki mieszaniny 0,001 50 g/kg ziarna siewnego, korzystnie 0,01 - 10 g/kg, zwłaszcza 0,01 - 5 g/kg.

W przypadku zwalczania szkodliwych grzybów powodujących choroby roślin, prowadzi się oddzielne Iub wspólne nanoszenie związków o wzorach I Iub II i IlIa, Illb Iub IIIc albo mieszanin związków I Iub II i IlIa, IHb Iub IIIc przez opryskiwanie Iub opylanie nasion, roślin Iub gleby przed wysiewem Iub po wysiewie roślin, albo przed wzejściem Iub po wzejściu roślin.

Sy^^czne mieszaniny grzybobójcze według wynalazku, względnie związki o wzorach I Iub II i IIla, Illb Iub IIIc można formułować np. w postać dających się bezpośrednio rozpylać roztworów, proszków i zawiesin Iub w postaci wysoce stężonych wodnych, olejowych Iub innych zawiesin, dyspersji, emulsji, dyspersji olejowych, past, środków do opylania, środków do rozsiewania Iub granulatów i można stosować przez opryskiwanie, zamgławianie, opylanie, rozsiewanie Iub polewanie. Zależnie od przeznaczenia postać użytkowa powinna w każdym przypadku zapewniać jak najsubtelniejsze i jak najrównomierniejsze rozprowadzenie mieszaniny według wynalazku.

Preparaty wytwarza się znanym sposobem, np. przez dodanie rozpuszczalników i/lub nośników. Do preparatów dodaje się zazwyczaj obojętne substancje pomocnicze, takie jak emulgatory Iub cftsjUTgatory.

Jako substancje powierzchniowo czynne można stosować sole metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych, sole amonowe aromatycznych kwasów sulfonowych, np. kwasu lignino-, fenolo-, naftaleno- i dibutylozaftaIuzonulfonoąego, oraz kwasów tłuszczowych, alkilosulfonianów i alkiloarylosulfonianów, alkiIonicrczanów, lauroloeterosiarezazóą i siarczanów alkoholi tłuszczowych, oraz sole siarczanowanych heksa-, hepta- i oktadekazoli oraz eterów alkoholi tłuszczowych z glikolami, produkty kondensacji sulfonowanego naftalenu i jego pochodnych z formaldehydem, produkty kondensacji naftalenu Iub kwasów naftaluzosuIfono10

187 549 wych z fenolem i formaldehydem, etery glikolu polioksyetylenowego i oktylofenolu, oksyetylenowany izooktylofenol, oktylofenol lub nonylofenol, etery glikolu polioksyetylenowego i alkilofenolu lub tributylofenolu, etery glikolu polioksyetylenowego i alkoholi alkiloarylowych, alkohol izotridecylowy, produkty kondensacji alkoholi tłuszczowych i tlenku etylenu, oksyetylenowany olej rycynowy, etery alkilowe polioksyetylenu lub etery polioksypropylenu, octan eteru glikolu polioksyetylenowego i alkoholu laurylowego, estry sorbitu, ligninowe ługi posiarczynowe lub metylocelulozę.

Proszki, środki do rozsiewania i opylania można wytwarzać przez zmieszanie lub wspólne zmielenie związków o wzorach I Iub II i lIla, Illb lub IIIc, albo mieszanin tych związków ze stałym nośnikiem.

Granulaty, np. granulaty powlekane, nasycane lub jednorodne, zazwyczaj wytwarza się przez związanie substancji czynnej lub substancji czynnych ze stałym nośnikiem.

Jako wypełniacze lub stałe nośniki stosuje się np. ziemie mineralne, takie jak silikażel, kwasy krzemowe, żele krzemionkowe, krzemiany, talk, kaolin, wapień, wapno, kredę, glinkę bolus, less, glinę, dolomit, ziemię okrzemkową, siarczan wapnia i magnezu, tlenek magnezu, zmielone tworzywa sztuczne oraz nawozy, jak siarczan amonu, fosforan amonu, azotan amonu, moczniki i produkty roślinne, takie jak mąka zbożowa, mączka z kory drzewnej, drewna i łupin orzechowych, sproszkowana celuloza lub inne stałe nośniki.

Preparaty zawierają na ogół 0,1 - 95% wagowych, korzystnie 0,5 - 90% wagowych jednego ze związków o wzorze I lub II i IIla, Illb lub IIIc, względnie mieszaniny związków o wzorze I lub II i lIla, Illb lub IIIc. Stosuje się w nich substancje czynne o czystości 90 100%, korzystnie 95 - 100% (według widma NmR lub HPLC).

Związki o wzorach I lub II i IlIa, Illb lub IIIc, względnie ich mieszaniny lub odpowiednie preparaty stosuje się tak, że na szkodliwe grzyby, chronione przed nimi rośliny, nasiona, gleby, powierzchnie, materiały lub przestrzenie działa się grzybobójczo skuteczną ilością mieszaniny albo związków o wzorach I i II w przypadku oddzielnego nanoszenia. Zabiegi można prowadzić przed porażeniem lub po porażeniu szkodliwymi grzybami.

Działanie grzybobójcze związków i ich mieszanin wykazano w poniższych doświadczeniach.

Substancje czynne, oddzielnie lub razem, sformułowano jako 10% emulsję w mieszaninie 70% wag. cykloheksanonu, 20% wag. preparatu Nekanil® LN (Lutensol® AP6, środek zwilżający o działaniu emulgującym i dyspergującym na bazie etoksylowanych alkilofenoli) i 10% wag. preparatu Emulphor® EL (Emulan® EL, emulgator na bazie etoksylowanych alkoholi tłuszczowych) i odpowiednio rozcieńczono wodą do żądanego stężenia.

Oceny dokonano przez określenie porażonych powierzchni liści w procentach. Te wartości procentowe przeliczono na stopnie działania. Oczekiwane stopnie działania mieszanin substancji czynnych określono według wzoru Colby'ego [R.S. Colby, Weeds 15, 20-22 (1967)] i porównano ze stwierdzonymi stopniami działania.

Wzór Colby'ego:

E = x + y - x-y/100 przy czym

E oznacza oczekiwany stopień działania wyrażony w % w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych, przy użyciu mieszaniny substancji czynnych A i B w stężeniach a i b x oznacza stopień działania wyrażony w % w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych, przy użyciu substancji czynnej A w stężeniu a y oznacza stopień działania wyrażony w % w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych, przy użyciu substancji czynnej B w stężeniu b.

Stopień działania (W) obliczono według wzoru Abbot'a następująco:

W = (1-α) 100/β przy czym α odpowiada porażeniu grzybem traktowanych roślin w %, a β odpowiada porażeniu grzybem nietraktowanych roślin kontrolnych w %.

187 549

Stopimi driałazia 0 orzaera, ża porażaaie traktowazoeh rośliz odpowiada porażaziu aiatraktowaaoch rośliz koatrolaoch, aatomiast etopiań driałazia 100 orzaera, ża traktowaza roślizo zia roetało porażom.

Prrokłady 1-7

Skutaerzość wobae mąerziaka psreaieo

Liśeia roeząeoeh w dozierkaeh eiewak peraaieo odmiazo „Fruhgold” oproekazo aż do epłozięeia wodzom prepar^m eubetazeji eroz^j, eporrądrozom r rortworu podetawowago rawierająeago 10%o subetaaeji croaaaj, 63% eoklohekeaaozu i 27% amulgatora i w 24 godrizo po prroeehaięeiu powłoki powetałaj r oproskiwaaia opolozo ja rarodzikami mąerziaka perazieo (Erysiphe graminis forma specialis tritici). Roślizo doświade^lm aaetępaia uetawiozo w eiaplami w tamperaturra 20-22°C i prro wilgotzośei wpędzaj powiatrra 75-80%o. Po upłowia 7 dzi okraślozo wirualzia etopiań rorwoju mąemiaka w % w etoeuzku do eałaj powiarrehzi liśei.

Okraślom wióuaIaie wartośei udriału proceztowego porażozaj powierrehai liśei prmlierozo za etopaia driałazia jako % w etoeuzku do aietraktowazoch rośliz koztrolzoeh. Stopiań driałazia 0 odpowiada porażaziu ziatraktowazoeh rośliz koztrolzoeh, a etopiań driałazia 100 orzaera porażazia 0%. Oerakiwaza etopaie driałazia dla komporoeji eubstazeyi erozzoeh okraślozo wadług wroru Colbo'ago [R.S. Colbo, Caleulatizg eozargietie azd aatagoaietie raspoaeae of harbieida Combizatioze, Waade 15, etr. 20 - 22, (1967)] i porówzazo m etwiardrozomi etopaiami driałazia.

Tabela 3

Przykład	Substancja czynna	Stężenie substancj i czynnej w cieczy opryskowej (ppm)	Stopień działania (%) w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych
1 V	rośliny kontrolne (nietraktowane)	(97% porażenie)	0
2 V	A	1	90
3 V	B	16	85
4 V	związek o wzorze IIIa=fenpropimorf	1	0
5 V	związek o wzorze IIIc=tridemorf	16	0

A = związek o wzorze IA, w którym ZR' oznacza O-CH(CH 3)2 B = związek o wzorze IA, w którym ZR oznacza O-CH(CH 3)CH 2CH3

Tabela 4

Przykład	Stężenie substancji czynnych w cieczy opryskowej (ppm)	Stwierdzony stopień działania	Obliczony stopień działania**
6	1 A + 1 zw. IIla	100	90
7	16 B + 16 zw. IIIc	100	85

zw. = związek o wzorze

*) obliczony według wzoru Colby'ego

Prrokłady 8-17

Skutaerzość wobae Puccinia recondita za perazieo (rdra bruaataa perazieo)

Liśeia roeząeoeh w dozierkaeh eiawak perezico odmiazo „Fruhgold” opolozo rarodzikami rdro bruaataaj (Puccinia recóndita). Naetępzia dozierki uetawiozo za 24 godrizo w komorra o woeokiaj wilgotaośei powieeróa (90 - 95%) i o tamparaturra 20 - 22°C. W tom

187 549 czasie wykiełkowały zarodniki i strzępki kiełkowe wniknęły w tkankę liści. Następnego dnia zakażone rośliny opryskano do spłynięcia wodnym preparatem substancji czynnej, sporządzonym z roztworu podstawowego zawierającego 10% substancji czynnej, 63% cykloheksanonu i 27% emulgatora. Po przyschnięciu powłoki powstałej z opryskiwania doświadczalne rośliny hodowano przez 7 dni w cieplarni w temperaturze 20 - 22°C i przy wilgotności względnej powietrza 65 - 70%. Następnie określono stopień rozwoju grzyba rdzawnikowego na liściach.

Określone wizualnie wartości udziału procentowego porażonej powierzchni liści przeliczono na stopnie działania jako % w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych. Stopień działania 0 odpowiada porażeniu nietraktowanych roślin kontrolnych, a stopień działania 100 oznacza porażenie 0%. Oczekiwane stopnie działania dla kompozycji substancji czynnych określono według wzoru Colby'ego [R.S. Colby, Calculating synergistic and antagonistic responses of herbicide Combinations, Weeds 15, str. 20 - 22, (1967)] i porównano ze stwierdzonymi stopniami działania.

Tabela 5

Przykład	Substancja czynna	Stężenie substancji czynnej w cieczy opryskowej (ppm)	Stopień działania (%) w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych
8 V	rośliny kontrolne (nietraktowane)	(100% porażenie)	0
9V	A	4	20
10 V	B	4	80
11 V	IlIa = fenpropimorf	4	20
12 V	Illb = fenpropidyna	4	0
13 V	IIIc = tridemorf	4	0

A = związek o wzorze IA, w którym ZR' oznacza O-CH(CH 3)2 B = związek o wzorze IA, w którym ZR' oznacza O-CH(CH3)CH2CH3

Tabela 6

Przykład	Stężenie substancji czynnych w cieczy opryskowej (ppm)	Stwierdzony stopień działania	Obliczony stopień działania *)
14	4 A + 4 zw. IIIa	99	36
15	4 A + 4 zw. Illb	50	20
16	4 A + 4 zw. IIIc	90	20
17	4 B + 4 zw. IIIa	100	84

obliczony według wzoru Colby'ego

Przykłady 18-28 Skuteczność wobec mączniaka pszenicy

Liście rosnących w doniczkach siewek pszenicy odmiany „Fruhgold” opryskano aż do spłynięcia wodnym preparatem substancji czynnej, sporządzonym z roztworu podstawowego zawierającego 10% substancji czynnej, 63% cykloheksanonu i 27% emulgatora i 24 godziny po przyschnięciu powłoki powstałej z opryskiwania opylono je zarodnikami mączniaka pszenicy (Erysiphe graminis forma specialis tritici). Rośliny doświadczalne następnie ustawiono w cieplarni w temperaturze 20 - 22°C i przy wilgotności względnej powietrza 75 - 80%. Po upływie 7 dni określono wizualnie stopień rozwoju mączniaka w % w stosunku do całej powierzchni liści.

187 549

Tabela 7

Przykład	Substancja czynna	Stężenie substancji czynnej w cieczy opryskowej (ppm)	Stopień działania (%) w stosunku do nietraktowanych roślin kontrolnych
18 V	rośliny kontrolne (nietraktowane)	(97% porażenie)	0
		16	90
19V	C = związek nr 11.32 z tabeli 2	4	85
		1	17
20 V	D = związek nr 11.38 z tabeli 2	1	7
21 V	IIIa = fenpropimorf	1	0
22 V	IHb = fenpropidyna	1	7
		16	0
23 V	IIIc = tridemorf	4	0

Tabela 8

Przykład	Stężenie substancji czynnych w cieczy opryskiwania (ppm)	Stwierdzony stopień działania	Obliczony stopień działania
24	1 C + 1 zw. IIIa	85	17
25	1 C + 1 zw. Illb	38	23
26	16 C + 16 zw. IIIc	100	90
27	4 C + 4 zw. IIIc	93	85
28	1 D + 1 zw. Illb	35	14

*) obliczony według wzoru Colby'ego

Przykłady 29-39

Skuteczność wobec Puccinia recondita na pszenicy (rdza brunatna pszenicy)

Liście rosnących w doniczkach siewek pszenicy odmiany „Frtihgold” opylono zarodnikami rdzy brunatnej (Puccinia recondita). Następnie doniczki ustawiono na 24 godziny w komorze o wysokiej wilgotności powietrza (90 - 95%) i o temperaturze 20 - 22°C. W tym czasie wykiełkowały zarodniki i strzępki kiełkowe wniknęły w tkankę liści. Zakażone rośliny następnego dnia opryskano do spłynięcia wodnym preparatem substancji czynnej, sporządzonym z roztworu podstawowego zawierającego 10% substancji czynnej, 63% cykloheksanonu i 27% emulgatora. Po przyschnięciu powłoki powstałej z opryskiwania doświadczalne rośliny

187 549 hodowano przez 7 dni w cieplarni w temperaturze 20 - 22°C i przy wilgotności względnej powietrza 65 - 70%. Następnie określono stopień rozwoju grzyba rdzawnikowego na liściach.

Tabela 9

Przykład	Substaneja Czynna	Stężenie substancji Czynnej w CieCzy opryskowej (ppm)	Stopień działania (%) w stosunku do nietraktowanyCb roślin kontrolnyCH
29 V	rośliny kontrolne (nietraktowane)	(100% porażenie)	0
3C V	C = związek nr II.32	4	6C
31 V	D = związek nr II.38	1	0
32 V	IIIa = fenpropimorf	4	20
33 V	IIIb = fenpropidyna	4 1	0 0
34 V	IIIc = tridemorf	4	0

Tabela 10

Przykład	Stężenie substanCji CzynnyCH w CieCzy opryskowej (ppm)	Stwierdzony stopień działania	Obliczony stopień działania*)
35	4 C + 4 zw. IIIa	85	68
36	4 C + 4 zw. IIIb	8C	6C
37	4 C + 4 zw. IIIc	8C	6C
38	1 D + 1 zw. IIIc	3C	0
39	1 D + 1 zw. IIIc	20	0

*) obliczony według wzoru Colby'ego

Z wyników uzyskanych w przykładach 1-39 wynika, że stwierdzony stopień działania w przypadku mieszanin we wszystkich stosunkach jest wyższy niż stopień działania wstępnie obliczony według wzoru Colby'ego.

Departament Wydawnictw UP RF. Nakład 5C egz.

Cena 4,CC zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Mieszanma zawierające substancje czynne oraz ewaztualnie aośnik i/lub substancje pomoeniezu, znamienna tym, że jako substaneje czynne zawiera oksymouter o ogólnym wzorze I w którym X oznacza atom tlenu lub grupę aminową (NH); Y oznacza grupę CH lub atom azotu; Z oznacza atom tlenu, atom siarki, grupę aminową (NH) lub grupę Cp-Ce-alkiloaminową (N-Ci-C4-alkil); R' oznacza Ci-C6-alkil, Ci-Cń-chloroweoalkil, Ca^-alkenyl, C2-C6ehloroweoalkenol, C 3-C 6-alkizyl, C 3-C6-chlorowcoalkinyl, C3-C6-eykloalkilometol lub benzyl ewentualnie częściowo lub całkowicie chlorowcowany i/lub podstawiony 1 -3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej grupę cyjanową, Ci-C4-alkil, Ci-C4-chlorowcoalkil, C1-C4-alkoksyl, Cl-C4-chloroweoalkoksol i grupę Ci-C4-alkilotio; oraz pochodną morfoliny o wzorze IIIa lub IIIc albo pochodną piperydyny o wzorze Illb (H₃C)₃C

CH,

O

CHfCHtCtty-CHj-N

Ilia

Illb

IIIc gdzie n = 10, 11, 12 (60 - 70%) lub 13, w synergicznie skutecznej ilości, przy czym stosunek wagowy związku o wzorze I do związku o wzorze IHa, Illb lub IIIc wynosi 20:1 do 0,1:2.
2. Mieszanina grzybobójcza według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera oksymo^^ o wzorze I i pochodną morfoliny o wzorze IIIa.
3. Mieszanina grzybobójcza według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera oksomouter o wzorze I i pochodną piperydyny o wzorze Illb.
4. Mieszanina grzybobójcza według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera oksymo^^ o wzorze I i pochodną morfoliny o wzorze IIIc.

187 549
5. Mieszanina grzybobójcza zawierająca substancje czynne oraz ewentualnie nośnik i/lub eubetareya pomoeziera, znamienna tym, ża jako eubetazeja erozza rawiara karbamiziaz o ogólzjm wrorra II w keórjm T orzaera grupę CH lub atom arotu; z orzaera 0, 1 lub 2, a R orzaera atom ehlorowea, Ci-C₄-alkil lub Ci-C₄-ehloroweoalkil, prrj erom grupo R mogą bjć różza, gdj z orzaera 2; orar poehodzą morfolizj o wrorra Ilia lub IIIe albo poehodzą piparodozj o wrorra Illb

CH, i ³

O (H₃C)₃C f/ \

CHyCHtCHjj-CHy- N

Ilia

Illb gdria z = 10, 11, 12 (60 - 70%) lub 13, w eoaargieraia ekutaerzaj ilośei, prro erom etoeuzak wagowo rwiąrku o ogólzom wrorra II do rwiąrku o wrorra IIIa, Illb lub IIIe wyzoei 20:1 do 0,1:2.
6. Mieeraziza grrobobójera wadług raetrr. 5, znamienna tym, ża rawiara karbamiziaz o wrorra II i poehodzą morfolizo o wrorra IIla.
7. Mieeraaiaa grrobobójera wadług raetrr. 5, znamienna tym, ża rawiara karbamiziaz o wrorra II i poehodzą piparodozo o wrorra Illb.
8. Miasraaiaa grrobobójera wadług raetrr. 5, znamienna tym, ża rawiara karbamiziaz o wrorm II i poehodzą morfolizo o wrorra IIIe.

187 549