PL184794B1

PL184794B1 - Utwardzające się pod wpływem promieniowania UV mieszaniny i sposób wytwarzania powłok

Info

Publication number: PL184794B1
Application number: PL96312320A
Authority: PL
Inventors: Jürgen Meixner; Wolfgang Fischer; Manfred Müller; Claudio Rebuscini
Original assignee: Bayer Ag
Priority date: 1995-01-17
Filing date: 1996-01-15
Publication date: 2002-12-31
Also published as: SI0722995T1; DE59611077D1; SK6696A3; ATE275613T1; PT722995E; EP0722995A2; CA2167131A1; SK284440B6; ES2229246T3; US6476094B1; EP0722995B1; AU703759B2; EP0722995A3; ZA96316B; PL312320A1; DE19501176A1; CZ292994B6; CZ13896A3; JPH08259640A; AU4093096A

Description

Przedmiotem wynalazku są utwardzające się pod wpływem promieniowania UV mieszaniny zawierające

A) 40-80 części masowych składnika typu żywicy poliestrowej, złożonego z co najmniej jednej etylenowo nienasyconej żywicy poliestrowej,

B) 20-60 części masowych składnika monomerycznego, złożonego z co najmniej jednego monomeru zdolnego do kopolimeryzacji,

C) 0,1-10 części masowych składnika typu inicjatora, złożonego z co najmniej jednego fotoimcjatora oraz ewentualnie,

D) znane jako takie w technologii wytwarzania powłok środki pomocnicze i środki dodatkowe, charakteryzujące się tym, że żywica poliestrowa w składniku A) ma liczbę kwasową 0-50 mg KOH/g oraz liczbę hydroksylową 10-150 mg KOH/g i wytwarza się ją na drodze reakcji

a) 35-50% molowych składnika typu kwasu karboksylowego, złożonego z a1 5-35% molowych estru monodicyklopentenylowego kwasu 1,2-alkenodikarboksylowego, a2) łącznie 5-95% molowych kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego i/lub bezwodnika kwasu maleinowego oraz a3) łącznie 0-20% molowych innego kwasu karboksylowego i/lub innego bezwodnika kwasu karboksylowego z

b) 50-65% molowych składnika alkoholowego, złożonego zb1) łącznie 75-100% molowych co najmniej jednego alkoholu dwuwodorotlenowego, b2) łącznie 0-25% molowych co najmniej jednego alkoholu jednowodorotlenowego oraz b3) łącznie 0-10% molowych co najmniej jednego alkoholu co najmniej trój wodorotlenowego z tym, że podane w punktach A) i B) części masowe oraz podane w punktach a) i b) udziały procentowe muszą się każdorazowo dopełniać do 100.

Następnym przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania powłok utwardzających się pod wpływem promieniowania UV, polegający na tym, że wyżej zdefiniowaną mieszaninę o oznaczonej w temperaturze 23°C kubkiem DlN nr 4 według DlN 53 211 lepkości roboczej mniejszej niż 60 sekund nakłada się na powierzchnię dowolnego substratu, a zwłaszcza drewna lub materiału drewnopodobnego, a następnie poddaje się ją działaniu promieniowania UV.

Żywice poliestrowe A), istotne według wynalazku, mają liczbę kwasową 0-50, korzystnie 5-40 mg ΚθΗ/g oraz liczbę hydroksylową 10-150, korzystnie 10-130 mg KOH/g. Liczbowo średni ciężar cząsteczkowy (M,j, oznaczony na podstawie pomiaru ciśnienia osmotycznego wynosi na ogół 300-5000, korzystnie 500-2000.

Żywice poliestrowe według wynalazku wytwarza się według znanych sposobów, na przykład na drodze prowadzonej w fazie stopionej albo metodą azeotropową estryfikacji alkoholi i kwasów bądź też ich zdolnych do udziału w reakcji estryfikacji pochodnych [porównaj „Metody chemii organicznej” (Houben-Weyl), Wydanie 4., tom 14/2, Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1961, str, 1-5,21-33,40-44].

W celu wytworzenia żywicy poliestrowej wprowadza się do wspólnej reakcji składniki a1), a2) i a3) względnie a1), b2) i b3) w wymienionych wyżej stosunkach ilościowych. Korzystnie, składnik a) jest złożony z 6-30% molowych a1), 60-94% molowych a2) i 0-15% molowych a3). Składnik b) jest korzystnie złożony 80-95% molowych b1), 5-20% molowych b2) i 0-5% molowych b3).

Ester monodicyklopentenylowy kwasu 1,2-alkenylodikarboksylowego a1) stanowi produkt reakcji kwasu maleinowego z dicyklopentadienem i korzystnie otrzymuje się go wstępnie, ogrzewając w temperaturze 80-140°C mieszaninę złożoną z 1,0 mola bezwodnika kwasu maleinowego, 1,0 mola wody i 1,0 mola dicyklopentadienu.

Po dodaniu pozostałych składników następuje estryfikacja prowadzona w atmosferze gazu obojętnego w temperaturze 140-230°C. W ramach niniejszego zgłoszenia wymienione

184 794 związki wyjściowe wprowadza się do estryfikacji korzystnie w takich ilościach, aby stosunek równoważnikowy OH:COOH wynosił od 1:1 do 1,5:1, przy czym grupy bezwodnika kwasowego liczy się jako ugrupowania dwufunkcyjne.

Składnikiem a2) jest tu kwas fumarowy, kwas maleinowy i/lub bezwodnik kwasu maleinowego.

Jako składniki a3) bądź też jako część składnika a3) nadają się na przykład nasycone lub nienasycone [jednak różniące się od składnika a2)] alifatyczne kwasy dikarboksylowe o 4-10 atomach węgla, takie jak kwas bursztynowy, kwas adypinowy, kwas sebacynowy, kwas itakonowy i/lub bezwodniki tych kwasów, cykloalifatyczne kwasy dikarboksylowe albo bezwodniki kwasów dikarboksylowych o 8-10 atomach węgla, takie jak na przykład kwas tetrahydroftalowy, kwas heksahydroftalowy lub kwas norbomenodikarboksylowy albo ich bezwodniki, aromatyczne kwasy dikarboksylowe o 8 atomach węgla albo ich bezwodniki, takie jak na przykład kwas ftalowy, bezwodnik kwasu ftalowego, kwas izoftalowy lub kwas tereftalowy, ale również i alifatyczne, cykloalifatyczne i/lub aromatyczne kwasy monokarboksylowe o 2-10 atomach węgla, takie jak na przykład kwas benzoesowy, kwas octowy, kwas cykloheksanokarboksylowy lub kwas 2-etyloheksanowy.

Jako składniki b 1) bądź też jako część składnika b 1) nadają się do zastosowania na przykład alkohole dwuwodorotlenowe o 2-15 atomach węgla, takie jak glikol etylenowy, 1,2-propanodiol, 1,3-propanodiol, glikol dietylenowy, glikol dipropylenowy, izomeryczne butanodiole, glikol neopentylowy, 1,6-heksanodiol, 2-etyloheksanodiol i glikol tripropylenowy. Korzystny jest glikol etylenowy, 1,2-propanodiol, 1,3-propanodiol, glikol dietylenowy i/lub glikol dipropylenowy.

Jako składnik b2) bądź też jako część składnika b2) nadają się alkohole jednowodorotlenowe o 1-12 atomach węgla, takie jak na przykład metanol, etanol, n-heksanol, izooktanol, n-dekanol, eter monobutylowy glikolu dietylenowego lub alkohol benzylowy.

Jako składniki b3) bądź też jako część składnika b3) nadają się na przykład alkohole trój- i czterowodorotlenowe o 3-20 atomach węgla, takie jak gliceryna, trimetylolopropan lub pentaerytryt, albo zawierające ugrupowania eterowe produkty ich alkoksylowania o nie przekraczającej 20 liczbie atomów węgla.

Aby ustrzec się przed niepożądaną przedwczesną polimeryzacją żywic poliestrowych często zaleca się wprowadzenie w trakcie ich syntezy 0,001 - 0,1% masowych (w przeliczeniu na ciężar związków wyjściowych użytych do otrzymania poliestru) znanych inhibitorów polimeryzacji lub przeciwutleniaczy, takich jak na przykład zwykle stosowanych do tego celu chinonów, hydrochinonów, połączeń miedzi, fosforynów, amin albo fenoli.

Składnik B) w mieszaninach według wynalazku korzystnie stanowi styren. Jako składnik B) bądź też jako część składnika B) można też użyć innych zdolnych do kopolimeryzacj i monomerów, takich jak na przykład akrylany, metakrylany i monomery zawierające ugrupowania winylowoeterowe.

Jako fotoinicjatory C) nadają się związki typowo stosowane do tego celu, takie jakie zostały na przykład opisane w opracowaniu „Metody chemii organicznej” (Houben-Weyl), tom E20, strony 80 i dalsze, Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1987. Dobrze nadają się na przykład etery benzoiny, takie jak eter benzoinowoizopropylowy, ketale benzylowe, takie jak na przykład ketal benzylowodimetylowy, oraz hydroksyalkilofenony, takie jak na przykład 1-fenylo2-hydroksy-2-metylopropan-1-on, jak również benzofenon i jego pochodne. Wspomniane fotoinicjatory, które dodaje się w ilości 0,1-10% masowych, korzystnie 0,1-5% masowych w przeliczeniu na ciężar mieszaniny według wynalazku, mogą być stosowane w postaci pojedynczej substancji, bądź też, ze względu na często występujący korzystny efekt synergiczny, również jako mieszanina kilku takich związków.

Mieszaniny według wynalazku mogą też w charakterze dalszych dodatków D) zawierać między innymi, inhibitory, połączenia metali, nośniki i napełniacze, jak również środki tiksotropujące, środki poprawiające rozlewność, środki do wyrównywania i wygładzania powłok oraz środki matujące.

Mieszaniny według wynalazku nadają się zwłaszcza jako środki powłokowe na odpowiednie podłoże, zwłaszcza takie jak drewno, papier, folie z tworzyw sztucznych i materiały kartonowe Ich nanoszenie może się odbywać wszystkimi metodami typowymi w technologu

184 794 lakierów, takimi jak wylewanie, natryskiwanie lub walcowanie. Często mieszaniny według wynalazku w postaci „dostawy” różnią się od ostatnio wprowadzonych postaci „użytkowych” zmniejszającym lepkość dodatkiem stanowiącym dalszą ilość składnika B), zwłaszcza styrenu, jednak składy obydwu tych postaci, to jest „dostawy” i „użytkowej” mieszczą się w zakresie podanych wyżej granic.

W poniższych przykładach wszystkie udziały procentowe dotyczą procentów masowych.

Przykłady

Ester monodicyklopentenylowy kwasu maleinowego a1)

Ogrzewa się w temperaturze 60°C w strumieniu azotu 1,0 mol bezwodnika kwasu maleinowego i 1,0 mol dicyklopentadienu, dodaje 1 mol wody, podnosi temperaturę do 120°C i w tej temperaturze utrzymuje się całość w ciągu 4 godzin.

Przykłady I-V oraz przykłady porównawcze VI-IX

Surowce przedstawione w tabeli 1 wraz z 0,02% (w przeliczeniu na 100% ciała stałego) toluhydroehinonu ogrzewa się w strumieniu azotu do temperatury 190°C i utrzymuje układ w tej temperaturze aż lepkość (70-procentowy roztwór w styrenie, pomiar kubkiem DIN nr 4 w temperaturze 23°C) osiągnie wartość około 150 sekund, po czym temperaturę obniża się do 160°C i utrzymuje w tej temperaturze, aż do osiągnięcia końcowej lepkości (70-procentowy roztwór w styrenie, temperatura 23°C) wynoszącej około 200 sekund. Następnie produkt chłodzi się do temperatury 100°C i rozpuszcza w takiej ilości styrenu, aby uzyskać 70-procentowy roztwór. Liczba kwasowa tego produktu w 70-procentowym roztworze w styrenie wynosi (w przeliczeniu na stałą żywicę) 10-30 mg KOH/g, a liczba hydroksylowa (w przeliczeniu na stałą żywicę) wynosi 10-60 mg KOH/g.

Tabela 1

Surowce (mole)	Przykład według wynalazku	Przykłady porównawcze
	I	II	III	IV	V	VI	VII	VII*’	IX’·’
Estei monodicyklopente nylowy kwasu maleinowego	0,15	0,15	0,22	0,28	0,08	0,15		0,075
Bezwodnik kwasu maleinowego		0,92	0,89	0,86	0,96	0,20	1,00		0,70
Kwas fumarowy	0,92							0,057
Kwas adypinowy						0,72		0,943
Kwas norbomenodikarboksylowy									0,30
Glikol etylenowy	0,70	0,70	0,70	0,70	0,70	0,70	0,70		0,70
Glikol dietylenowy	0,30		0,30	0,30	0,30	0,30	0,30		0,30
Alkohol benzylowy		0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15		0,20
Eter monobutylowy glikolu dietylenowego	0,05	0,05	0,05	0,05	0,05	0,05	0,05
Cykloheksanol	0,17
Glikol neopentylowy								1,038
1,2-propanodiol		0,30

*) Odpowiada przykładowi 1c z europejskiego opisu patentowego nr 195 968 **) Odpowiada przykładowi 1 z europejskiego opisu patentowego nr 284 888.

184 794

Do roztworu dodaje się 3 części masowe ketalu benzylowodimetylowego, 2 części masowe typowego na rynku handlowym środka poprawiającego rozlewność (1-procentowy roztwór w toluenie oleju silikonowego, ®iBiysii0n-LackaddItiv-PL, producent; Bayer AG, Leverkusen) oraz taką ilość styrenu, aby uzyskać lepkość roboczą wynoszącą 40 sekund (pomiar kubkiem DIN nr 4 w temperaturze 23°C), a następnie na drewno nanosi się metodą polewania warstwę mieszaniny grubości 250 pm. Utwardza się ją promiennikiem 2 IST (promiennik impulsowy produkcji zakładu IST-Strahlentechnik, o mocy 80 watów/cm, odległość promiennika 20 cm), stosując szybkość przesuwu pasma 3 m/min.

Dane zawarte w tabeli 2 dobitnie świadczą o niezwykle dużej twardości powłok według wynalazku z przykładów I-V w połączeniu z dobrą rozlewnością i dobrą odpornością na zarysowanie. Z przykładów porównawczych VI i VII wyraźnie wynika, że w celu przyspieszenia procesu utwardzania w masie środka powłokowego rozcieńczonego styrenem według przykładu porównawczego VI nie wystarczy zwiększenie zawartości wiązań podwójnych (zwiększone stężenie kwasu maleinowego w przykładzie porównawczym VII). Przykład porównawczy IX jest dowodem na to, że również zastosowanie mieszaniny bezwodnika kwasu maleinowego z kwasem norbomenodikarboksylowym nie rozwiązuje problemu. Dopiero użycie zgodnie z wynalazkiem mieszaniny estru monodicyklopentenylowego kwasu maleinowego z bezwodnikiem kwasu maleinowego albo z kwasem fumarowym, również w przypadku rozcieńczenia styrenem, prowadzi do szybko utwardzalnych powłok.

Tabela 2

	Przykłady według wynalazku	Przykłady porównawcze
I		III	IV	V	vi·)	VII”)	VIII‘>	IX
Rozlewność 1)	0	0	0	0-1	0		0		0-1
Odporność na zarysowanie 2)	0	0	0-1	0	0-1		3		3
Twardość (sekundy) 3)	120	130	108	111	105		55		17

*)Powłoki lakierowej nie można było zbadać ze względu na jej kleistość (powłoka nie utwardzona) **)Powłoka lakierowa mleczno-mątna

1) Skala od 0 do 5 = bardzo dobra rozlewność 5 = brak rozlewności

2) Skala od 0 do 5 (badanie „metodą paznokcia”) = bardzo dobra odporność na zarysowanie 5 = brak odporności na zarysowanie

3) Twardość oznacza się metodąKóniga (według DIN 53 157, tłumienie ruchu wahadła).

184 794

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Utwardzające się pod wpływem promieniowania UV mieszaniny zawierające:

A) 40-80 części masowych składnika typu żywicy poliestrowej, złożonego z co najmniej jednej etylenowo nienasyconej żywicy poliestrowej,

B) 20-60 części masowych składnika monomerycznego, złożonego z co najmniej jednego monomeru zdolnego do kopolimeryzacji,

C) 0,1-10 części masowych składnika typu inicjatora, złożonego z co najmniej jednego fotoinicjatora oraz ewentualnie

D) znane jako takie w technologii wytwarzania powłok środki pomocnicze i środki dodatkowe, znamienne tym, że zawierają żywicę poliestrową w składniku A) mającą liczbę kwasową 0-50 mg KOH/g oraz liczbę hydroksylową 10-150 mg KOH/g i wytworzoną na drodze reakcji 35-50% molowych składnika typu kwasu karboksylowego, złożonego z a1) 5-35% molowych estru monodicyklopentenylowego kwasu 1,2-alkenodikarboksylowego, a2) łącznie 50-95% molowych kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego i/lub bezwodnika kwasu maleinowego oraz a3) łącznie 0-20% molowych innego kwasu karboksylowego i/lub innego bezwodnika kwasu karboksylowego z

b) 50-65% molowych składnika alkoholowego, złożonego zb1) łącznie 75-100% molowych co najmniej jednego alkoholu dwuwodorotlenowego, b2) łącznie 0-25% molowych co najmniej jednego alkoholu jednowodorotlenowego oraz b3) łącznie 0-10% molowych co najmniej jednego alkoholu co najmniej trójwodorotlenowego, z tym, że podane w punktach a) i b) udziały procentowe muszą się każdorazowo dopełniać do 100.
2. Mieszanina według zastrz. 1, znamienna tym, że składnik A) stanowi produkt reakcji a) 6-30% molowych a1), 60-94% molowych a2) i 0-15% molowych a3) zb) 80-95% molowych b1), 5-20% molowych b2) i 0-5% molowych b3).
3. Mieszaniny według zastrz. 1 i 2, znamienne tym, że składnik B) jest złożony ze styrenu.
4. Sposób wytwarzania powłok utwardzających się pod wpływem promieniowania UV na dowolnych substratach, zwłaszcza na drewnie i materiałach drewnopodobnych, znamienny tym, że mieszaniny zawierające:

A) 40-80 części masowych składnika typu żywicy poliestrowej, złożonego z co najmniej jednej etylenowo nienasyconej żywicy poliestrowej,

B) 20-60 części masowych składnika monomerycznego, złożonego z co najmniej jednego monomeru zdolnego do kopolimeryzacji,

C) 0,1-10 części masowych składnika typu inicjatora, złożonego z co najmniej jednego fotoinicjatora oraz ewentualnie

D) znane jako takie w technologu wytwarzania powłok środki pomocnicze i środki dodatkowe, w których żywica poliestrowa w składniku A) ma liczbę kwasową 0-50 mg KOH/g oraz liczbę hydroksylową 10-150 mg KOH/g i została wytworzona na drodze reakcji

a) 35-50% molowych składnika typu kwasu karboksylowego, złożonego z a1) 5-35% molowych estru monodicyklopentenylowego kwasu 1,2-alkenodikarboksylowego, a2) łącznie 50-95% molowych kwasu fumarowego i/lub kwasu maleinowego i/lub bezwodnika kwasu maleinowego oraz a3) łącznie 0-20% molowych innego kwasu karboksylowego i/lub innego bezwodnika kwasu karboksylowego z

b) 50-65% molowych składnika alkoholowego, złożonego z b 1) łącznie 75-100% molowych co najmniej jednego alkoholu dwuwodorotlenowego, b2) łącznie 0-25% molowych co najmniej jednego alkoholu jednowodorotlenowego oraz b3) łącznie 0-10% molowych co najmniej jednego

184 794 alkoholu co najmniej trójwodorotlenowego, przy czym podane w punktach A) i B) części masowe oraz podane w punktach a) i b) udziały procentowe muszą się każdorazowo dopełniać do 100, którą to mieszaninę o lepkości roboczej mniejszej niż 60 sekund w temperaturze 23°C, oznaczonej kubkiem DIN nr 4 zgodnie z DIN 53 211, nakłada się na powierzchnie substratu, a następnie poddaje się ją działaniu promieniowania UV.

Wynalazek dotyczy nowych, utwardzających się pod wpływem promieniowania UV mieszanin zawierających nienasycone żywice poliestrowe oraz sposobu wytwarzania z nich powłok na dowolnych podłożach, zwłaszcza zaś na drewnie albo materiałach drewnopodobnych.

Nienasycone żywice poliestrowe jako środek wiążący w powłokach utwardzających się pod wpływem promieniowania UV są znane od dawna. Tak na przykład z niemieckiego zgłoszenia nr 1 694 149 wynika, że mieszaninę złożoną z poliestru nienasyconego i zdolnego do polimeryzacji monomeru, zawierającą dodatek określonej pochodnej benzoiny można utwardzić działaniem promieniowania UV. Ze wzglądu na inhibitujący wpływ tlenu powietrza powłoki lakierowe na podstawie tego układu często jednak nie osiągają na powierzchni dostatecznego stopnia utwardzenia. Sposób często stosowany w przypadku typowego utwardzania nadtlenkami w celu wyeliminowania procesu inhibitowania pod wpływem powietrza i polegający na dodaniu parafiny („parafinowe poliestry”), która w trakcie żelowania wzbogaca powierzchnię, jest tu możliwy jedynie warunkowo, ponieważ energia cieplna wywołana promieniowaniem UV utrudnia utworzenie ochronnej warstewki parafinowej. W tych przypadkach należy wprowadzić tak zwaną strefę wstępnego żelowania.

Poliestry nienasycone zawierające reszty α,β-nienasyconych kwasów dikarboksylowych oraz reszty alliloeterowe i/lub reszty glikolu polialkilenowego („błyszczące poliestry”) nie wymagają dodatku parafiny w celu utwardzenia powierzchni lakierowej, ponieważ ugrupowania eterowe powodują autooksydacyjny proces schnięcia. Utwardzanie promieniowaniem UV tego typu żywic z grupami alliloeterowymi (niemiecki opis wyłożeniowy nr 2 113 998) albo z resztami glikolu polialkilenowego (niemiecki opis wyłożeniowy nr 3 010 428) prowadzi, podobnie jak typowy proces utwardzania, do dających się dobrze szlifować powłok lakierowych, jednak reaktywność takich żywic jest często zbyt mała, aby zapewnić, dostateczną szybkość nanoszenia.

W europejskim opisie patentowym nr 195 968 przedstawiono utwardzalne masy żywiczne na podstawie jednego lub kilku poliestrów nienasyconych, zawierające końcowe estrowe grupy dicyklopentenylowe i z tego względu charakteryzujące się dużą trwałością w trakcie przechowywania. Zastrzeżone tam żywice poliestrowe nie nadają się jednak do utwardzania pod wpływem światła UV.

Europejski opis patentowy nr 284 888 dotyczy nienasyconych żywic poliestrowych, które dzięki wbudowaniu między innymi reszt kwasu norbomenodikarboksylowego mają dobrą rozlewność i szybko ulegają utwardzeniu. Dotyczy to jednak wyłącznie układów o lep kości roboczej podczas nakładania przez wylewanie większej niż 60 sekund (kubek DIN nr 4, temperatura 23°C), uzyskiwanej na drodze rozcieńczania styrenem. Obecnie jednak wymagane są środki wiążące, które utwardzają się równie szybko w stanie jeszcze większego rozcieńczenia, odpowiadającego lepkości roboczej podczas nakładania przez wylewanie mniejszej niż 60 sekund, przy czym takie właściwości uzyskiwanych z nich powłok lakierowych, jak twardość i odporność na zarysowanie nie powinny pogorszyć się. Mniejsza lepkość jest korzystna pod względem odpowietrzania i rozlewności powłoki lakierowej.

Celem wynalazku było więc opracowanie nienasyconej żywicy poliestrowej, nadającej się zwłaszcza do wytwarzania środków powłokowych sieciujących pod wpływem promieniowania UV, które rów nież w warunkach większego rozcieńczenia styrenem albo mniejszej lepkości roboczej i dobrej rozlewności szybko utwardzają się.

Stwierdzono, że cel ten można osiągnąć dzięki przygotowaniu mieszanin zawierających jako istotny składnik żywice poliestrowe według wynalazku, bliżej opisane w dalszym tekście. Zgodnie

184 794 z wynalazkiem rozwiązanie omawianego zagadnienia było trudne do przewidzenia, ponieważ pożądana zdolność do szybkiego utwardzenia również w warunkach silnego rozcieńczenia styrenem, wbrew oczekiwaniom, wcale nie zależy wyłącznie od zawartości wbudowanych do żywicy poliestrowej olefinowych wiązań podwójnych, ale można ją osiągnąć tylko pod takim warunkiem, że do żywicy poliestrowej zostaną jednocześnie wprowadzone składniki a1) i a2) w określonych, podanych dalej ilościach.