PL176491B1 - Klucz płaski i klucz płaski z wkładką bębenkową - Google Patents

Abstract

2. Klucz plaski z wkladka bebenkowa, której bebenek jest umieszczony obracalnie w obudowie i posiada zastawki waleczkowe oraz kanal kluczowy, w który jest wsuwany na okreslona glebokosc klucz plaski, wspólpracujacy z zastawkami swoja grania robocza, która to glebokosc jest okreslona przez zderzak usytuowany w obszarze przejscia uchwytu w pióro, i stykajacy sie z powierzchnia czolowa bebenka, znamienny tym, ze klucz (1, 16, 22) na zderzaku (7, 14) jest wyposazony w wystep (8 , 15, 19), wystajacy osiowo w kierunku grani roboczej, a bebenek (3, 21) ma ponizej otworu kanalu klu- czowego (2, 18) zaglebienie (9, 17, 20), w które wchodzi wystep (8, 15, 19) klucza (1, 16, 22). F ig . 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest klucz płaski i klucz płaski z wkładką bębenkową.

Każdy klucz płaski dla wkładki bębenkowej musi być w kanale kluczowym bębenka dokładnie ustawiony, przez co kod klucza określony przez nacięcia na grani roboczej jest przenoszony prawidłowo na zastawki wkładki bębenkowej. Do dokładnego ustalenia klucza w kanale kluczowym służy opór na kluczu z jednej strony i bębenku z drugiej strony.

Opis patentowy US nr 4 805 428 pokazuje przekrój poprzeczny przez kombinację klucz-zamek na bazie wkładki bębenkowej, w którym rowki profilowe na kluczu, względnie w kanale kluczowym, przebiegają ukośnie do kierunku osiowego. Zderzak jest utworzony przez powierzchnię tylną klucza, względnie przez powierzchnię oporową na części chwytowej klucza.

Opis patentowy US nr 4 947 662 dotyczy elektronicznego klucza, z którego części chwytowej wystają elektryczne styki, które przylegają do styków pierścieniowych w bębenku.

176 491

Styki nie stanowią wprawdzie oporu dla wsuwanego klucza, są jednak widoczne jako występy na kluczu.

Klucz według opisu patentowego US nr 5 156 032 zawiera w obszarze brody elektryczny rezystor, który bocznie wystaje z klucza. Występy utworzone przez rezystor nie wpływają na głębokość wsuwania klucza do kanału kluczowego bębenka.

Z opisu patentowego GB nr 2 072 742jest znany klucz, który w obszarze przejściowym pomiędzy odcinkiem części chwytowej a brodą posiada pazury, które służą jako ogranicznik ruchu na bębenku. Odpowiednio broda klucza posiada zestopniowanie, którego powierzchnie czołowe przylegają do powierzchni zderzakowej w kanale kluczowym.

Przy wytwarzaniu kluczy zapasowych, względnie kluczy dodatkowych stosuje się półfabrykaty, które wsuwane są do frezarki kopiującej aż do oporu znajdującego się w obszarze przejściowym, pomiędzy częścią chwytową a trzonkiem. Do sterowania ruchem· freza jest używany klucz oryginalny, którego nacięcia na kluczu oryginalnym są odczytywane i przenoszone na ruch freza wzdłuż półfabrykatu tak, że osiąga się odtworzenie obrazu oryginału. Przy kluczach o podrzędnym znaczeniu kopiowanie kluczy odbywa się w dalekim stopniu w sposób niekontrolowany, to znaczy bez kontroli uprawnienia osoby dającej zamówienie, dokładnego wytwarzania, a także bez specjalnego półfabrykatu, zgadzającego się z oryginałem.

Zadaniem wynalazku jest uniemożliwienie, żeby klucze mogły być wytwarzane przez nieodpowiedzialne osoby za pomocą prostych frezarek kopiujących do kluczy, a także, żeby w prosty sposób można było odróżniać od siebie układy zamykające.

Zadanie to w odniesieniu do klucza płaskiego zostało osiągnięte dzięki temu, że na zderzaku jest wykonany występ wystający osiowo w kierunku wierzchołka klucza, leżący naprzeciw zagłębienia na bębenku, w które wchodzi występ, przy czym zagłębienie jest umieszczone bezpośrednio w zderzaku, a naprzeciw zagłębienia leży występ bębenka, który wchodzi w zagłębienie w zderzaku.

Zadanie w odniesieniu do klucza płaskiego wraz z wkładką bębenkową zostało rozwiązane dzięki temu, że klucz ma na zderzaku wykonany występ, wystający osiowo w kierunku grani roboczej, a bębenek ma poniżej otworu kanału kluczowego zagłębienie, w które wchodzi występ klucza.

Korzystnie długość występu jest mniejsza od głębokości zagłębień, przy czym opór ustalający klucz leży poza występem i zagłębieniem.

W innym wykonaniu długość występu jest równa, korzystnie jednak większa od głębokości zagłębień, a powierzchnia dna zagłębienia oraz powierzchnia czołowa występu są ukształtowane jako powierzchnie oporowe.

Korzystnie występ ma powierzchnię czołową, przebiegającą równolegle do powierzchni czołowej bębenka i dna zagłębienia.

W innym wykonaniu występ na kluczu jest ukształtowany jako ukośna powierzchnia oporowa, nachylona do pióra klucza, a w bębenku jest wykonane odpowiadające zagłębienie dla przyjęcia występu.

Zaletą wynalazku jest to, że dodatkowy oporowy występ na zderzaku klucza wystaje w osiowym kierunku ponad zderzak i tym samym tworzy powierzchnię oporową dla frezarki kopiującej klucze zapasowe na podstawie klucza oryginalnego tak, że wytworzony klucz jest kluczem fałszywym, uniemożliwiającym otwarcie wkładki bębenkowej.

Przy wytwarzaniu układów zamykających zestawionych z wkładek bębenkowych, ten dodatkowy występ ustala głębokość wsuwania klucza w kanał kluczowy i tym samym służy jako cecha odróżniająca klucze z takim samym kodowaniem, to znaczy z takimi samymi nacięciami na grani klucza, a więc służy do odróżniania jednego układu zamykającego od drugiego.

Osiąga się zatem hakowe ukształtowanie klucza w obszarze wylotu części chwytowej. Szczególnie celowa postać wykonania jest scharakteryzowana dzięki temu, że występ jest ukształtowany jako zukosowana powierzchnia oporowa, przykładowo jako ząb na wylocie z części chwytowej, nachylony do trzonka klucza, a we wkładce bębenkowej jest przewidziane zagłębienie, przyjmujące zukosowanie lub przylegające do niego albo do jego części. Ten

176 491 ząb ma bok czołowy, nachylony ukośnie do wierzchołka klucza. Zagłębienie we wkładce bębenkowej przyjmuje ten ząb, przy czym w jednym wykonaniu boki zęba nie dotykają wnętrza zagłębienia, a w innym wykonaniu do zagłębienia przylega część lub cała. Także występ ze strony wkładki i ze strony klucza może być przewidziany np. na wybrania, któiy jest skuteczny do zafałszowania powierzchni oporowej przy wytwarzaniu klucza dodatkowego. Dalej zagłębienia lub występy mogą być przewidziane we wnętrzu kanału kluczowego. Dzięki temu powierzchnia oporowa, która współpracuje z kluczem jest cofnięta do wnętrza wkładki bębenkowej. Dla tego współdziałania ma znaczenie wspomniana szczególność tego rodzaju, że występ na trzonku klucza wchodzi w wybranie wewnętrznej powierzchni oporowej tak, że odczytywanie uzębienia klucza prowadzi do przesunięcia uzębienia o długość występu klucza zastępczego. Taki klucz zastępczy nie blokuje.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia w przekroju poprzecznym wkładkę bębenkową z kluczem w przekroju poprzecznym, fig. 2 - schemat frezarki kopiującej dla kluczy a fig. 3 i 4 - inaczej ukształtowaną wkładkę bębenkową z fig. 1.

Klucz 1 (fig. 1) jest wetknięty w kanał kluczowy 2 bębenka 3 wkładki bębenkowej 4, a nacięcia 5 na grani roboczej klucza 1 odpowiadają dokładnie zastawkom wałeczkowym 6 bębenka i obudowy, a więc głębokość wsunięcia klucza 1 do kanału kluczowego 2 jest dokładnie dostosowana do długości zastawek wałeczkowych 6, przy czym opór w postaci zderzaka 7 na kluczu 1 przylega do czoła bębenka 3.

Zderzak 7 ma występ 8 wystający osiowo ponad niego. Występ 8 jest zagłębiony w obwodowym wybraniu 9, w bębenku 3, ale nie dotyka do dna wybrania 9. Zderzak 7, tak jak przy kluczach tradycyjnych, stanowi powierzchnia części trzonka, przylegająca do chwytu, skierowana promieniowo do kierunku wsuwania klucza. Natomiast sam występ 8 nie stanowi żadnego zderzaka lub oporu, ponieważ jest on funkcjonalnie przekręcony w wybraniu 9.

Cel zastosowania występu 8 jest natychmiast widoczny, gdy zwróci się uwagę na zasadę działania frezarki kopiującej 10 dla kluczy, według fig. 2. Frezarka kopiująca 10 ma osadzony z jednej strony klucz 1 jako wzór, względnie szablon, a z drugiej strony odpowiedni półfabrykat 11. Głowica odczytująca 12, która prowadzi frez 13, przejeżdża wzdłuż nacięć 5 klucza 1 i przenosi ruchy w dwóch kierunkach osiowych na frez 13', np. frez tarczowy, który wytwarza dokładne odbicie nacięć 5 na półfabrykacie 11. Półfabrykat 11 jest wsuwany aż do swojego zderzaka 14 do kanału obróbczego frezarki kopiującej 10, natomiast oryginalny klucz 1, który służy jako szablon, nie jest tak daleko wsunięty, ponieważ jego występ 8 z powodu braku wybrania 9 we frezarce tworzy opór, ustalający trzonek klucza w kanale odczytującym frezarki kopiującej 10. Powoduje to, że nacięcia 5 na półfabrykacie 11 są frezowane z przesunięciem o wymiar, odpowiadający długości występu 8. Długość zastawek wałeczkowych we wkładce bębenkowej nie zgadza się z położeniem powierzchni sterujących nacięć ' na kopii klucza 11. Kopia klucza 11 nie może obrócić bębenka, chociaż została wytworzona za pomocą oryginalnego klucza.

Na fig. 2 przy trzonku klucza 11 są zaznaczone położenia zastawek w bębenku, w celu uwidocznienia błędnego położenia nacięć na grani roboczej.

Figura 3 pokazuje alternatywne wobec fig. 1 wykonanie występu 15 na kluczu 16, który jest zagłębiony w wybraniu 17 bębenka 18 i w odróżnieniu od fig. 1 przylega do dna wybrania 17. Powierzchnia czołowa występu 15 i powierzchnia dna wybrania 17, tworzą opór dla klucza 16, który określa głębokość wsuwania trzonka klucza i służy jak płaszczyzna odniesienia przy wytwarzaniu klucza zapasowego. Jeżeli wykonuje się go za pomocą zwykłej frezarki kopiującej 10 (fig. 2), wtedy jest wytwarzana kopia klucza, którego występ nie współpracuje z dnem wybrania, ze strony bębenka.

Figura 4 pokazuje, że klucz 22 ma jako zderzak ukośnie wystający ząb 19, który wchodzi w wybranie 20 w bębenku 21. Ostrze zęba 19 przylega do dna wybrania 20 i ustala dzięki temu klucz 22 w kanale kluczowym 23. Wybranie 20 może być także wiernym ukształtowaniem kształtu zęba 19, którego bok zęba od strony czoła przylega do odpowiednio zukosowanego wybrania 20. Wybranie 20 może być także większe od zęba 19, który

176 491 wchodzi do wybrania 20 bez styku z nim. Właściwa powierzchnia oporowa leży wtedy poza zębem, np. w obszarze przejściowym pomiędzy zębem 19 a trzonkiem klucza. Przez zmiany głębokości wsuwania kluczy, mogą być one stosowane w układach zamykających, bez możliwości niezamierzonego blokowania.

Zderzak, skutecznie określający głębokość wsuwania klucza w kanał kluczowy, może także być umieszczony w kanale kluczowym. Przykładowo może to być żebro, umieszczone z boku na kluczu płaskim wychodząc od części końcowej trzonka, klucza i w połowie długości trzonka kończące się powierzchnią zderzakową, która bocznie styka się z powierzchnią zderzakową w kanale kluczowym. Natomiast zwykły zderzak w obszarze wylotu części chwytowej nie działa i przy wsuniętym kluczu znajduje się w odstępie od strony czoła bębenka.

Ponieważ kopia klucza jest wykonywana w oparciu o ten zwykły zderzak, to kopiowany klucz jest wsuwany za głęboko do kanału kluczowego. Taki klucz nie działa.

Boczne żebro profilowe, względnie osiowy rowek w kluczu płaskim, który rozpoczyna się przy wierzchołku klucza, a kończy się w obszarze trzonka klucza i który współpracuje z występem w kanale kluczowym jako zderzak, powoduje, że wsuwany skopiowany klucz do kanału kluczowego opiera się zderzakiem wcześniej niż ma to miejsce przy kluczu oryginalnym.

Tej transformacji nie może przewidzieć i wykonać frezarka kopiująca. Klucz jest bezużyteczny i zamawiający klucz zapasowy musi zwrócić się do wytwórcy zamka lub jego regionalnego przedstawiciela, aby otrzymać klucz właściwy. Wytwórca zamków może wtedy zwrócić większą uwagę na skontrolowanie uprawnienia zamawiającego, np. dokumentu zakupu. W tym sensie wynalazek podnosi indywidualne poczucie bezpieczeństwa.

176 491

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.

Claims (7)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Klucz płaski do wkładek bębenkowych, ukształtowany z występem oraz z zagłębieniami do przesuwania zastawek wałeczkowych we wkładce bębenkowej, którego pióro jest wyposażone w nacięcia na grani roboczej oraz w zderzak usytuowany w obszarze przejęcia uchwytu w pióro, ustalający głębokość wsuwania klucza w kanał kluczowy wkładki bębenkowej, znamienny tym, że na zderzaku (7,14) jest wykonany występ (8,15,19), wystający osiowo w kierunku wierzchołka klucza, leżący naprzeciw zagłębienia (9, 17, 20) na bębenku (3, 21), w które wchodzi występ, przy czym zagłębienie jest umieszczone bezpośrednio w zderzaku (7, 14), a naprzeciw zagłębienia leży występ bębenka (3, 21), który wchodzi w zagłębienie w zderzaku (7,14).
2. 2. Klucz płaski z wkładką bębenkową, której bębenek jest umieszczony obracalnie w obudowie i posiada zastawki wałeczkowe oraz kanał kluczowy, w który jest wsuwany na określoną głębokość klucz płaski, współpracujący z zastawkami swoją granią roboczą, która to głębokość jest określona przez zderzak usytuowany w obszarze przejścia uchwytu w pióro, i stykający się z powierzchnią czołową bębenka, znamienny tym, że klucz (1,16, 22) na zderzaku (7,14) jest wyposażony w występ (8,15,19), wystający osiowo w kierunku grani roboczej, a bębenek (3, 21) ma poniżej otworu kanału kluczowego (2,18) zagłębienie (9,17, 20), w które wchodzi występ (8,15,19) klucza (1,16, 22).
3. 3. Klucz z wkładką według zastrz. 1, znamienny tym, że długość występu (8) w kluczu (1) jest mniejsza od głębokości zagłębienia (9) w bębenku (3).
4. 4. Klucz z wkładką według zastrz. 2, znamienny tym, że długość występu (15,19) jest równa, korzystnie jednak większa od głębokości zagłębienia (17, 20), a powierzchnia dna zagłębienia (17, 20) oraz powierzchnia czołowa występu (15, 19) są ukształtowane jako powierzchnie oporowe.
5. 5. Klucz z wkładką według zastrz. 2, znamienny tym, że występ (8, 15) ma powierzchnię czołową przebiegającą równolegle do powierzchni czołowej bębenka (3) i dna zagłębienia (9,17).
6. 6. Klucz z wkładką według zastrz. 4, znamienny tym, że występ (19) jest ukształtowany jako ukośna powierzchnia oporowa, nachylona do pióra klucza (22), a w bębenku (21) jest wykonane odpowiadające zagłębienie (20), dla przyjęcia występu (19).
7. 7. Klucz z wkładką według zastrz. 6, znamienny tym, że występ (19) w stanie wsunięcia klucza (22) w kanał kluczowy (23) bębenka (21) co najmniej częściowo przylega do zagłębienia (20).