PL157467B1

PL157467B1 - Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu PL PL PL PL

Info

Publication number: PL157467B1
Application number: PL1988278941A
Authority: PL
Original assignee: Univ California; Wellcome Found
Priority date: 1987-06-05
Filing date: 1988-06-03
Publication date: 1992-06-30
Also published as: PL155573B1; AU1738488A; IE881668L; CN1025677C; JPH01125378A; DK302788A; DE3876298D1; GR3007098T3; ES2052720T3; MY103569A; AU626792B2; JPS6425773A; AU1738588A; EG19064A; PT87657A; EP0294229A3; CA1330801C; HUT49341A; CN1030236A; HU205608B

Abstract

1. Sposób w ytw arzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezaleznie ozna- - czaja liczbe 0, 1 lub 2, R2a oznacza atom w odoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C 4 -C 8-alkil ew entualnie podsta- wiony 2 lub 3 atom am i chlorow ca, C 3-C 5-cykloalkil, C5-C 7-cykloalkil ew entualnie podstaw iony C 2 -C 6 -alki nylem lub C 1-C 5-alkoksykarbonylem , pirydyl podsta- wiony etynylem lub atom em chlorow ca, fenyl p odsta- - w iony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstaw nikam i W z ó r 1 wybranymi z grupy obejm ujacej atom chlorow ca, C 1-C 4 - chlorow coalkil, grupe cyjanow a i C 2 -C 5-alkinyl ewen- - tualnie p o d staw io n y tró j-/C 1 -C 4 -alkilo/-sililem , przy czym R 2 b m a znaczenie inne niz butyl, a R 4 i R5 niezale- znie oznaczaja atom w odoru lub metyl, znamienny tym, ze zwiazek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupe SH, a R4 i R5 m aja wyzej podane znaczenie, daje sie reakcji z aldehydem lub ketonem o ogólnym u wzorze 3, w którym R2a i R2b m aja wyzej podane znacze- nie, lub z jego reaktyw na pochodna, korzystnie acetalem lub ketalem , po czym ew entualnie utlenia sie jeden lub obydw a atom y siarki w pierscieniu lub przeprow adza sie otrzym any zw iazek o wzorze 1 w inny zwiazek o wzorze 1. 4. Sposób w ytw arzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezaleznie ozna- czaja liczbe 0, 1 lub 2, R2a oznacza atom w odoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C2-C 9-alkinyl lub fenyl podsta- wiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstaw nikam i w ybra- nymi z grupy obejm ujacej atom chlorowca, plus zastrz. 4, 6 niezalezne PL PL PL PL

Description

RZECZPOSPOLITA

POLSKA

T>

@ OPIS PATENTOWY © PL © 157467 @ BI

Numer zgłoszenia: 278941

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Data zgtaszema: 03.06.1988 © IntCl⁵:

C07D 339/08 ίπκιυιι

Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu

Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie:

272847

Uprawniony z patentu:

The Wellcome Foundation Limited, Londyn, GB The Regents of The University of California,

Oakland, US

Pierwszeństwo:

05.06.1987,GB,8713222 05.09.1987,GB,8720928

Zgłoszenie ogłoszono:

05.02.1990 BUP 03/90

O udzieleniu patentu ogłoszono : 30.06.1992 WUP 06/92

Pełnomocnk:

PHZ Polservice”, Warszawa, PL

PL 157467 BI

1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu z—xO ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezależnie ozna57Jczają liczbę 0, 1 lub 2, R^2a oznacza atom wodoru, metyl ''~^y lub etyl, R^zb oznacza C^-Ce-alkil ewentualnie podstawiony 2 lub 3 atomami chlorowca, C3-Cs-cykloalkil, Cs-Cz-cykloalkil ewentualnie podstawiony C2-Ce-alkinylem lub Ci-Cs-alkoksykarbonylem, pirydyl podstawiony etynylem lub atomem chlorowca, fenyl podstawiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C1-C4chlorowcoalkil, grupę cyjanową i C^-Cs-alkinyl ewentualnie podstawiony trój-/Ci-C4-alkilo/-sililem, przy czym R²* ma znaczenie inne niż butyl, a R4 i r5 niezależnie oznaczają atom wodoru lub metyl, znamienny tym, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupę SH, a R4 i r5 mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z aldehydem lub ketonem o ogólnym wzorze 3, w którym R^za 1 R²b mają wyżej podane znaczenie, lub z jego reaktywną pochodną, korzystnie acetalem lub ketalem, po czym ewentualnie utlenia się jeden lub obydwa atomy siarki w pierścieniu lub przeprowadza się otrzymany związek o wzorze 1 w inny związek o wzorze 1.

4. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezależnie oznaczają liczbę 0, 1 lub 2, R^¹ oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R^zb oznacza C^-Cg-alkinyl lub fenyl podstawiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, plus zastrz. 4, 6 niezależne

R5 ^SfOirn^R²⁰t-BuMok^R²¹⁵

Wzór 1

H R4

Η H

Wzór 2

Wzór 3

Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu

Claims

Zastrzeżenia patentc^we

1. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezależnie oznaczają liczbę 0, 1 lub 2, R^2a oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R^2b oznacza C4-Ce-alkil ewentualnie podstawiony 2 lub 3 atomami chlorowca, Ce-Cs-cykloalkiI, C5-C7cykloalkil ewentualnie podstawiony C2-Ce-alkinylem lub C-i-Cs-alkoksykarbonylem, pirydyl podstawiony etynylem lub atomem chlorowca, fenyl podstawiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, Ci-C4-chlorowcoalkil, grupę cyjanową i C^^Cs-alkinyl ewentualnie podstawiony trój-/Ci-C₄-alkilo/-sililem, przy czym R²b ma znaczenie inne niż butyl, a R4 i R⁵ niezależnie oznaczają atom wodoru lub metyl, znamienny tym, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupę SH, a R4 i r5 mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z aldehydem lub ketonem o ogólnym wzorze 3, w którym R2a i R2b mają wyżej podane znaczenie, lub z jego reaktywną pochodną, korzystnie acetalem lub ketalem, po czym ewentualnie utlenia się jeden lub obydwa atomy siarki w pierścieniu lub przeprowadza się otrzymany związek o wzorze 1 w inny związek o wzorze 1.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 3, w którym R2a oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C2-C6-alkil ewentualnie podstawiony 2 lub 3 atomami chlorowca, a R4 i r5 mają znaczenie, podane w zastrz. 1.
3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w przypadku wytwarzania 2/e/-^4^^bi^omofemylo/-5/e/-III-r/.-bbutylo-l,3-ditianu, 2-IIl-rz.-butylopr()panoditiol-l,3 poddaje się reakcji z 4-bromobenzaldehydem.
4. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezależnie oznaczają liczbę 0, 1 lub 2, R2a oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C2-Cg-alkinyl lub fenyl podstawiony w' pozycjach 3,4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca. Ci-C₄-chlorowcoalkil, grupę cyjanową i C2-Cs-alkinyl ewentualnie podstawiony trój-/Ci-C₄-alkilo/-sllileni i dodatkowo podstawiony w pozycjach 2 i/lub 6 atomem fluoru, a R4 i r5 niezależnie oznaczają atom wodoru lub metyl, znamienny tym, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupę SH, a R4i R5 mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z aldehydem lub ketonem o ogólnym wzorze 3, w którym R2a i R2b mają wyżej podane znaczenie, lub z jego reaktywną pochodną, korzystnie acetalem lub ketalem, po czym ewentualnie utlenia się jeden lub obydwa atomy siarki w pierścieniu lubprzeprowadza się otrzymany związek o wzorze 1 w inny związek o wzorze 1.

2a
5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 3, w którym R oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C2-C6-alkinyl, a R4 i r5 mają znaczenie podane w zastrz. 4.
6. Sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu o ogólnym wzorze 1, w którym m i n niezależnie oznaczają liczbę 0, 1 lub 2, R2a oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R2^fa oznacza C2-Cg-alkinyl ewentualnie podstawiony Ci-C4-alkoksylem lub trój-/Ci-C4'-alkilo/-sililem albo 3 atomami chlorowca, C2-Cio-alkenyl ewentualnie podstawiony 2, 3 lub 4 atomami chlorowca, C4-Ci2-alkadienyl, C--Cio-alkil ewentualnie podstawiony grupą C^-Cz-alkinylotio, C-i-C^alkoksylem lub Gi-C4-alkilo-C3-C.5-cykloalk.ilem albo hydroksylem i/lub 2 lub 3 atomami chlorowca, Cs-Cs-cykloalkil podstawiony 2 Ci-C4-alkilami i 2 atomami chlorowca, Cs-Cz-cykloalkil ewentualnie podstawiony C^^Ce-alkinylem, C--C5-alkoksykarbonylem lub hydroksymetylem, pirydyl podstawiony etynylem lub atomem chlorowca, fenyl podstawiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, Ci-C4-chlorowcoalkil, Ci-^C^4-chlorowcoalkoksyl, grupę Ci-C4-chlorowcoalk.ilotio, grupę cyjanową, Cs-Cs-alkiiiyl ewentualnie podstawiony podstawnikiem R⁹ stanowiącym atom chlorowca, Ci-C4-alkilokarbonyloksyl, Ci-C4-alkoksykarbonyl, Ci-C4-alkoksyalkoksyl, Ci-C^-alkoksyl, trój-/Ci-C₄-alkilo/-silil lub hydroksyl i ewentualnie dodatkowo podstawiony w pozycjach 2 i/lub 6 atomem fluoru, przy czym R2^b ma znaczenie inne niż propyl lub butyl, a R4 niezależnie oznacza atom wodoru lub metyl, z wyjątkiem przypadku, gdy we wzorze 1, m i n niezależnie oznaczają liczbę 0, 1 lub 2, R²a oznacza

157 467 atom wodoru, metyl lub etyl, R^2b oznacza C^-Cg-alkinyl, C^-Ce-alkil lub ewentualnie podstawiony 2 lub 3 atomami chlorowca, C3-Cs-cykloalkil, Cs-C7-cykloalkil ewentualnie podstawiony C2-C6-alkinylem lub C-i-Cs-alkoksykarbonydem, pirydyl podstawiony etynylem lub atomem chlorowca, fenyl podstawiony w pozycjach 3,4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, Ci-C4-chlorowcoalkil, grupę cyjanową, C^-Cs-alkinyl ewentualnie podstawiony trój-/Ci-C4-a!kilo/-sililem i ewentualnie dodatkowo podstawiony w pozycjach 2 i/lub 6 atomem fluoru, przy czym R2b ma znaczenie inne niż butyl, a R⁴i r5 niezależnie oznaczają atom wodoru lub metyl, znamienny tym, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupę SH, a R⁴ i R5 mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z aldehydem lub ketonem o ogólnym wzorze 3, w którym R2^a i R²b mają wyżej podane znaczenie, lub z jego reaktywną pochodną, korzystnie acetalem lub ketalem, po czym ewentualnie utlenia się jeden lub obydwa atomy siarki w pierścieniu lub przeprowadza się otrzymany związek o wzorze 1 w inny związek o wzorze 1.
7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że stosuje się z'^\^^zek o wzorze 3, w którym R^2aoznacza atom wodoru, metyl lub etyl, a R²b oznacza C2-C6-alkinyl ewentualnie podstawiony Ci-i^-alkoksylem, trój-/Ci-Gralkilo/ssililem lub 3 atomami chlorowca, C^-Ce-alkenyl ewentualnie podstawiony 2-4 atomami chlorowca albo C^-C^-alkil ewentualnie podstawiony C1-C4-alkoksylem lub hydroksylem i/lub 2 lub 3 atomami chlorowca, a R4 i r5 mają znaczenie podane w zastrz. 6.

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych pochodnych ditianu, odznaczających się działaniem szkodnikobójczym, zwłaszcza stawonogobójczym, np. owadobójczym i roztoczobójczym, a także robakobójczym, np. nicieniobójczym.

Obecnie stosowane środki szkodnikobójcze skutecznie zwalczają niektóre, ale nie wszystkie, gatunki szkodników. Pożądane jest także uzsykanie nowego rodzaju środków szkodnikobójczych, gdyż szkodniki mają tendencję do rozwijania odporności na każdy środek szkodnikobójczy, a niekiedy na dowolny rodzaj środków szkodnikobójczych po ich wyselekcjonowaniu lub wystawieniu na działanie takich środków szkodnikobójczych przez dłuższy czas.

Pewne 2,5-dwualkilopodstawione ditiany badano jako ciekłe materiały krystaliczne (patrz np. Mol. Cryst. Liq. Cryst., 131,101); brakjestjednak doniesień o działaniu szkodnikobójczym takich związków.

Obecnie stwierdzono, że pewne nowe 2,5-dwupodstawione ditiany mają działanie szkodnikobójcze. Związki te są przedstawione ogólnym wzorem 1, w którym m i n niezależnie oznaczają liczbę 0,1 lub 2, R2a oznacza atom wodoru, metyl lub etyl, R2b oznacza C2-Cg-alkinyl ewentualnie podstawiony Ci-C4-alkoksylem lub trój-/Ci-C4-alkilo/-sililem albo 3 atomami chlorowca, C2-Cio-alkenyl ewentualnie podstawiony 2, 3 lub 4 atomami chlorowca, C4-Ci2-alkadienyl, Ci-Cw-alkil ewentualnie podstawiony grupą C2-C7-alkinylotio, Ci-C^-alkoksylem lub C1-C4-illkllo-Cs-Cs-cykloalkilem albo hydroksylem i/lub 2 lub 3 atomami chlorowca, C^-Cs-cykloalkil podstawiony 2 Ci-C4-alkilami i 2 atomami chlorowca, Cs-Cz-cykloalkil ewentualnie podstawiony C2-C6-alkinylem, Ci-C^-alkoksykarbony^em lub hydroksymetylem, pirydyl podstawiony etynylem lub atomem chlorowca, fenyl podstawiony w pozycjach 3, 4 lub 5 1-3 podstawnikami wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, Ci-C4-chlorowcoalkil, C-i-C^^^^hlorowcoalkoksyl, grupę Ci-C4-chIorowcoalkilotio, grupę cyjanową, C^^Cs-alkinyl ewentualnie podstawiony podstawnikiem stanowiącym atom chlorowca, Ci-C4-alkilokarbonylok.-7l, Ci-C4-alkoksykarbonyl, Ci-C^alkoksyalkoksyl, Ci-C4-alkoksyl, trój/Ci-^CZ4ł^a^lkilo/^ilil lub hydroksyl i ewentualnie dodatkowo podstawiony w pozycjach 2 i/lub 6 atomem fluoru, przy czym R2b ma znaczenie inne niż propyl lub butyl, a R4 i R⁵ niezależnie oznaczają atom wodoru lub metyl.

Określenie „chlorowiec oznacza atom fluoru, chloru, bromu lub jodu.

Cechą sposobu według wynalazku jest to, że związek o ogólnym wzorze 2, w którym X oznacza grupę SH, a R4 i R⁵ mają wyżej podane znaczenie, poddaje się reakcji z odpowiednim aldehydem lub ketonem o ogólnym wzorze 3, w którym R2a i R2b mają wyżej podane znaczenie, lub z jego

157 467 reaktywną pochodną, korzystnie acetalem lub ketalem, po czym ewentualnie utlenia się jeden lub obydwa atomy siarki znajdujące się w pierścieniu lub przeprowadza się otrzymany związek o wzorze 1 w inny związek o wzorze 1.

Reakcję związku o wzorze 2 dogodnie prowadzi się w obecności katalizatora lub środka odwadniającego, w niepolarnym rozpuszczalniku i w nieekstremalnej temperaturze. Do odpowiednich katalizatorów należą: katalizator dwumetylofermamid/dwumetylosulfotlenek i takie katalizatory, jak kwasy sulfonowe lub ich perfluorowane żywice, bądź kwasy Lewisa, takie jak eterat trójfluorku boru lub chlorek cynowy, bądź też stężony kwas mrówkowy, służący jako środowisko reakcji. Do odpowiednich rozpuszczalników należą węglowodory, takie jak benzen, toluen lub ksylen, bądź chlorowane węglowodory, takie jak dwuchlorometan. Reakcję zwykle prowadzi się w temperaturze 0-200°C, korzystnie 20-120°C.

Związki o wzorze 2 można wytwarzać z odpowiednich dioli, w których X oznacza grupę hydroksylową, poprzez pochodne sulfonowe (to jest związki o wzorze 2, w którym X oznacza grupę o wzorze OSO2R³, przy czym R³ oznacza Ci-C'4-alkil lub p-tolil), jak to przedstawiono na schemacie 1, na którym (1) oznacza NazCS3, H2O, (2) oznacza HC1, (3) i (9) oznaczają LIAIH4, Et2’, (4) oznacza NaSCHzPh, DMF, (5) oznacza Na w NH3, (16) oznacza KSC/O/.Me, Et/OH/, (7) oznacza H2NCH2CH2WH2, Et/OH/, a (8) oznacza NazS/S, DMF. Wytwarzanie dioli i ich przekształcanie w diole można prowadzić w znany sposób, np. jak przedstawiono na schematach 1, 2, 3 i 4, na których wszystkie symbole mają poprzednio podane znaczenie.

Aldehydy i ketony, poddawane reakcji z ditiolami o wzorze 2 są albo znane w literaturze, albo wytwarza się je sposobami opisanymi w literaturze. Np. etynylocykloheksanokarbonaldehydy wytwarza się jak przedstawiono na schemacie 5, na którym (1) oznacza PCI5 i pirydynę, (2) oznacza LLA1H4, EtzO, (3) oznacza n-BuLi, THF a (4) oznacza chlorek oksalilu CH2CI2, DMSO, NEt3.

Często dogodnie jest wytwarzać związki o wzorze 1 na drodze przekształcenia innych związków o wzorze 1. Niżej podano takie przykładowe przekształcenia.

(a) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1 w którym R^2b oznacza C1-C4alkoksykarbonyloetynylofenyl, a pozostałe podstawniki mają wyżej podane znaczenie, związek o wzorze 1, w którym R2b oznacza etynylofenyl, poddaje się reakcji z halogenkiem Ci-C4-alkoksykarbonylu;

(b) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R2b oznacza ewentualnie podstawiony C^-Ce-alkinylofenyl, j.w. związek o wzorze 1, w którym R1 oznacza chlorowcofenyl, poddaje się reakcji z ewentualnie podstawionym C2-Ce-alkinem.

(c) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R2b oznacza C2-C₆alkinylofenyl, a pozostałe podstawniki mają wyżej podane znaczenie, związek o wzorze 1, w którym R2b oznacza trój/Ci-C4-alk.llo/sililo-C2-C6-alkinylofenyl, poddaje się desililacji.

(d) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R2b oznacza C1-C4alkilotio-fenyl, a pozostałe podstawniki mają wyżej podane znaczenie, związek o wzorze 1, w którym R²b oznacza chlorowcofenyl, poddaje się reakcji z dwusiarczkiem dwu-C-i-CU-alkilu.

(e) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R2b oznacza hydroksymetylo-Cs-Cy-cykloalkil, a pozostałe podstawniki mają wyżej podane znaczenie, związek o wzorze 1, w którym R2b oznacza C1-C5-alkoksykarbonylo-C5-C7-cykloalkil, poddaje się redukcji.

(f) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R2b oznacza etynylo-Cs-Cy cykloalkil, a pozostałe podstawniki mają wyżej podane znaczenie, związek o wzorze 1, w którym R2b oznacza /chlorowco/2 C = CH-Cs-Cy-cykloalkil poddaje się reakcji z n-butylolitem.

(g) Gdy jest pożądane wytworzenie związku o wzorze 1, w którym R²- oznacza atom wodoru w położeniu ekwatorialnym, odpowiedni związek, w którym R²- oznacza atom wodoru w położeniu aksjalnym, poddaje się reakcji z mocną nasadą.

Związki o wzorze 1 mogą występować w licznych postaciach stereoizomerycznych i sposób według wynalazku obejmuje wytwarzanie i stosowanie substancji czynnej środka według wynalazku zarówno poszczególnych postaci konformicznych i stereoizomerycznych, jak i ich mieszanin. Sposobem według wynalazku można także wytwarzać znaczone radioaktywnie związki o wzorze 1, zwłaszcza takie, w których jeden z atomów węgla jest atomem lub jeden bądź większa liczba atomów wodoru jest zastąpiona atomami trytu.

157 467

Korzystnymi konkretnymi związkami o wzorze 1 są: 2/e/-/4-bromofenylo/~5/e/-t-butylo1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-chlorofenylo/-1.3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-jodofenylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylofenylo/-l,3-ditian, 2/e/-/4-bromofenyIo/-5/e/-t-butylo-2/a/metylo-1,3-ditian, 2/a/-/4-bromofenylo/-5/e/-t-butylo-//e/-metylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo2/e/-[4-/2-tró-metylosililoetynylo/fenylo]-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylofenylo/-2/a/metylo-1,3-ditian, 2/e/-/4|~bromofenylo/-5/e/-t-butylo-2/a/-metylo-1,3-ditian, 5/e/ -t-butylo-2/ e//3,4-dwuchlorofenvyo/^l^-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/-/3,4-dwuchlorofenylo/-l,3-ditian, 5/e/-tbutylo-2/e/-/4-cyjanofenylo/ -1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-cyjanofenylo/-2/a/-metylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-[4-/propen-1-ylo/fenylo]-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/-/4-cy-anofenylo/-2/e/-metylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-//e/-/3,4-dwuchl.orofenylo/-2/a/-metylo-1,3-ditian,5/e/-t-butylo-2/a/-/3,4-dwuchlorofenylo/-2/e/-πletylo-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3-tró-f^uorom-tylofenylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobutyn----lo/--,3-ditian,5/e/t-butylo-2/e/-/trójmetylosililoetynylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetyjobutyn-l — ylo/-2/a/-mety lo-1,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/3,4-dwuchlorofenylo/-2/e/-metylo-1,3-ditian, tn^ns-5/e/-t-butylc)-2/a/-metyl()-2/e/-/3-tró-Ωuorometylofenylo/-1,3-ditian, cis-5/e/-t-butvlo-2/e/-metylo-2/a/-^-tiO-nuorornetydofenyk)/-1,3-ditian, cis-2/a/-/4-bromc)f'enylo/-5/e/-t-buty1o-2/e/-metylo-l,3-ditian, cis-5/e/-t-butyk)-2/a/-/4-bromofenylo/-l, 3-ditian, trans-5/e/-t-butyk)-2/e/-/3,5-dwuchlorofenyk)/-2/a./-metylo-1 ,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/2,4-dwu.ichlorofenylo/-2/e/-m-tylo-l,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/e/-metylo-2/a/-/4-tró-ΩuorometyΊofenylo/1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/a/^^etylo-2/e/-4^ί--t1^ć---^^^oΐc^metylo{e]^^^ϊo/-l ,3-ditian, trans-2/e//4-btomo-2-fluoro-enylo/-5/e/-t-butylo-1,3-ditian, trans-5/e/ -t-butylo-2/ e/-/4-tró-fluorometylofenylo/-l,3-ditian, trans-2,/e/--3,5-bi:^/-tró-fluorometylo/-fenylfo)--^/--/^/-t-buty!to^-^/a/-metylo-l,3ditian, trans-2/e/-[3,5-bis/tró>-fluoro me ty'lo/feny'loJ-5/e/-t-butylo-1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo2/e/-/3,4,5-tró-chlorofenylo/-l,3-ditian, cis-2/a/-/4-bromo-3-tró-fluorometylofenyto/-5/e/-t-butylo-2/e/-/metylo-1,3-ditian, trans-2/ e/-/4-bromo-3-tró--luorometylofenylo/5/e/ -t-butylo-2/a/metylo-l,3-ditiaπ,tran--3{4-[5/e/-t2burylo-//a/-mety)o-l,2-dttiany)o-2]-fenylo]propyn-/-ol, trans//e/-/4-bromo-3-chlotofenyto/-5/e/-t-butylo-1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-//e/-/2,4-dwuchlorofenylo/-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,5-dwuchlorofenylo/-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e//2,3,4,5,6-pięciofluorofeny!o/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-[2-nuoro-4-/tró-metylosililoetynylo/-fenylo]-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-//e/-/4-etynylo-2--luoroeenylo/-1,3-ditian, 2/4-bTOIno-3,5-dwuclhloadenyyoO-5/e/-t-blltylo-l,3-ditiaI^, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylo3-f-uorofenylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/-metylo-2/e/-/2,3,4,5,6-pięciof-uorofenyto/-1,3ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-/--fluoro-4-tró-fIuorometylofenylo/-l,3-ditian, 3-{4--rans-5/e/t-butylo-1,3-ditianylo-2/e/-fenylo --propyn-2-ol, octan 3-[4/5/e/ -t-butylo-1,3^-^Κΐ^Ίϋ ^ny 1d^ ^/-e/^-'cnylo]-propyn-2-ylu, 3-[4-/5/e/-t-butylo-l,3-ditianylo-//e/-fenylo]propargilaπ metylu, 5/e/-t-butylo-2/a/-metylo-2/e/-/3,4,5-tró-chlorofenylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-metylo-2/a/-/3,4,5tró-chlorofenylo/-l,3-ditian, traπs-5/e/-t-butylo-2/e2-{4--32//-metoksyetok-y/propyn-l-ylo]fenylo --1,3-ditian, 5/ e/-t-butylo-2/e/ --4-/metoksypropyn- t-yto/fenylo]-1,3-ditian, cis-5/e/-t-butyJ-)-2/a/-/4-etyπryk-feπyk-/22/e/-metylo-l ,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/e/-metylo-2/a/-/4-tró-metylo-ililoetyny^l;Of^ΐr^lc^z^/-1,3-ditian, 2/e/-/4-bromofenylo-5/e/-t-butylo-5/a/-metylo-1,3ditian, 2/a/-/4-bromofenylo/-5/e/-t-butylo-5/a/-metylo-1,3-ditian, 2/a/-/4-bromofenylo/-5/e/t-butylo-2/e/,5-/a/-dwumetylo-1,3-ditian, 2/e/-/4-bromofenyt^o0-—/e/-t-butyyo--/a/,5/a/-d wumetylo-1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-/pentyn- 1-yk>/-1,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a//propyn-1 -ylo/ -1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-/propyn-1 -y i l—1,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo2/a/-/heksen-1 ^-5^0/-1,3-ditian, silił oety ny Io/ -1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/e/--/E/-3,3,3tró-chloropropen-l-ylo]-1,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-//e/-/heksen-l-yn-5-ylo/-l,3-ditian, cis5/e/-t-butylo-2/e/-/ perty π-4^1ο/-1,3-ditiay, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-/beksy π-5-y Io/- 1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/ e/-mety!o-2/a/-/propy η-1 -ylo/ -1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-metyIo-2/a/-/trójmetylo-rans-2/e/-t-butylo-2/e/-/-,3,3-trójchloropropylo/-l,3-ditian, ttans-2/e/-/l-bromo-3,3,3tró-chloropropen-l-ylo/-5/e/-t-butylo-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/-metylo-2/e/-/3,3,3-trójchloropropylo/-l ,3-ditian, ttans-5/e/-t-butylo-2/e/-/3-mr)kkyy-3-metylobutyn-1 -y Io/- 1,3-ditian, 5/e/t-butylo-2-/cykloheksyloe-ylrylo/-1,3-ditian, trans-ó/e/-t-butylo-2/e/-/ trans-4/e/-etynylocykloheksyyo/-1,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/tran--4/e/ -etyπylocykloheksylo/ -1,3-ditian, cis-5/e/ t-butylo-2/a/-/6-chloropirydylo-3/-1,3-ditian, trans-5/e/rt-butylo-//e///2,2-d wuchloro-3,36

157 467 dwumety locy k lopropy lo/-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobutylo/-1,3-ditian, trans5/e/^t^but\lo-2/e/-/3J--cWumctyiobutylo/^/-l 3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/3,3-dwumetylobutylo/-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobuten-1 -y lo/-1,3-ditia n, 5/e/-t-butylo-2/ e//2,2-dwumetylopropvlo/-2/a/-metylo-l ,3-ditian, trans-5/e/-t-butylo-2/e/-l-metyloheksen-l-yn5y lo/-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobutylo/-5/a/-metylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/-[2-/l-metylocyklopropylo/etylo]-l ,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-[2-/l-metylocyklopropylo/etylo]-l,3-ditian, cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/3,3-dwumetylop-ntylo/-t,3-ditian, trans-5/e/t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylopentylo/-l,3-ditian,cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/3,3-dwumetylobutylo/1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobuten-l-ylo/-l,3-ditian, 5/e/-t-butylo2/e/-/2,2dwume tyto pr opy 1ο/-2/3/-metylo-1,3-ditian, trans-5/ e/-t-butylo-2/e/-1 -metyloheksen- t-yn-5-yto/1.3- ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumety[obut:ylo/-5/a/-metylo-l ,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/a/[2-/1 -metylocyklopropylo/etylo]-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/ e/-[2-/1 -metylocyklopropylo/etylo]1.3- ditian,cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/3,3-dwumetylopentylo/t ,3-ditian, trans-5/e/t-butylo-2/e/-/3,3dwumetylopentylo/-l,3-ditian, l/e/-teenek 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylofenylo/-l,3-ditianu, 1-tlenek cis-5/e/-t-butylo-2/a/-/2,2-dwumetylopropylo/-t ,3-ditianu, 1/e/tlenek 2/e/-/4-bromofenylo/-5/e/ -t-butylo-1,3-ditianu 5/e/-t-biitylo-2/a/-etynylo-2/e/-mety'lo 1,3-ditian.

Związki o wzorze 1 mają zdolność zwalczania szkodników, takich jak stawonogi, np. owady i roztocza oraz robaki, np. nicienie. Związki o wzorze 1 znajdują zastosowanie w medycynie i weterynarii, nadzorowaniu zdrowia publicznego i w rolnictwie.

Związki o wzorze 1 są szczególnie cenne do ochrony pól, pastwisk, plantacji, szklarni, sadów i winnic, upraw roślin ozdobnych i plantacji drzew i lasów, np. zbóż (takich jak kukurydza, pszenica, ryż, proso, owies, jęczmień, sorgo) bawełny, tytoniu, jarzyn i sałat (takich, jak fasola, rzepak, dynia, sałata, cebula, pomidory i pieprz), upraw polowych (takich, jak ziemniaki, buraki cukrowe, orzeszki ziemne, soja, rzepak oleisty), trzciny cukrowej, użytków zielonych i roślin paszowych (takich, jak lucerna), plantacji (takich roślin, jak herbata, kawa, kakao, banany, palmy olejowe, palmy kokosowe, kauczukowce, przyprawy wonne), sadów i gajów (takich, jak sady owoców pestkowych i ziarnkowych, cytrusów, kiwi, avokado, mango, gaje oliwne i leszczynowe), winnic, roślin ozdobnych, kwiatów i krzewów pod szkłem oraz w ogrodach i w parkach, drzew leśnych (zarówno o przemijających liściach, jak i roślin wiecznie zielonych w lasach, na plantacjach i szkołach, a także roślin hodowanych do celów leczniczych i przemysłowych (takich jak wiesiołek). Związki o wzorze 1 są również cenne jako środki zabezpieczające drzewa (biomasę, drewno ścięte, tarcicę, drewno przechowywane i konstrukcyjne) przed atakiem owadów pilanowatych (np. Urocerus) lub chrząszczy (np. scolytids, platypodids, lyctids, bostrychids, cerambycids, anobiids), termitów (np. Isoptera) lub innych szkodników.

Związki o wzorze 1 znajdują także zastosowanie do zabezpieczania magazynowanych produktów, takich jak zboża, owoce, orzechy, przyprawy i tytoń, zarówno całych jak i mielonych lub zmieszanych w różne produkty, przed atakiem motyli, chrząszczy i roztoczy oraz przędziorkowatych. Stosowane są także do zabezpieczania produktów zwierzęcych, takich, jak skóry, włosy, wełna i pierze, zarówno w postaci naturalnej jak i przetworzonej (np. w postaci dywanów lub tkanin) przed atakiem moli i chrząszczy, a także do ochrony przechowywanego mięsa i ryb przed chrząszczami, roztoczami, przędziorkowatymi i muchami.

Związki o wzorze 1 są cenne jako zwalczające szkodniki stanowiące zagrożenie zdrowia publicznego, np. karaczany i mrówki.

Związki o wzorze 1 stosuje się także do zwalczania stawonogów lub robaków szkodliwych dla ludzi i zwierząt, bądź będących nosicielami chorób ludzi i zwierząt, czy też rozprzestrzeniających takie choroby, np. wspomnianych poprzednio, a zwłaszcza do zwalczania kleszczy, przędziorków, wszy, pcheł, gryzących ochotkowatych, muszek i much, moskitów i pluskwiaków z rzędu Hemiptera.

Związki o wzorze 1 stosuje się w wymienionych wyżej celach zwalczania szkodników, nanosząc je jako takie lub w postaci rozcieńczonej w znany sposób, to jest jako preparaty do zanurzania, ciecze opryskowe, mgły, lakiery, piany, pyły, proszki, zawiesiny wodne, pasty, żele, kremy, szampony, smary, palne ciała stałe, maty uwalniające pary substancji czynnej, palne spirale, przynęty, dodatki pokarmowe, proszki do zawiesin, granulaty, aerozole, koncentraty do emulgowania,

157 467 zawiesiny w oleju, roztwory w oleju, wyroby impregnowane pod ciśnieniem, mikrokapsulki, preparaty do wylewania i inne standardowe preparaty dobrze znane fachowcom.

Biologiczną czynność związków o wzorze 1 potwierdziły wyniki następujących prób, w których numery związków odpowiadają numerom w tabelach la, lb i lc.

Próby z cieczą do opryskiwania. Aktywność związków o wzorze 1 badano, rozpuszczając związek w acetonie (5%) i następnie rozcieńczając pięciokrotnie mieszaniną wod/Symperonic (94,5%: 0,5%) z wytworzeniem emulsji wodnej. Tak przygotowanym roztworem traktowano następujące owady:

1. Musca domestica. W tekturowym cylindrze, przykrytym z obu stron gazą umieszczono 20 żeńskich osobników muchy. Muchy umieszczone w cylindrze opryskiwano roztworem badanego związku i po przetrzymywaniu ich przez 48 godzin w temperaturze 25°C. Związki o następujących numerach wykazują aktywność przy stężeniu poniżej 1000 ppm: 6,10,27,31,33,34,35,42,47,53, 62, 68, 69, 73, 74, 76, 86, 89, 108, 109, 110, 114, 115, 117, 118, 119, 121.

Związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 200 ppm: 1, 3,4,8,9,12,13,14,15,16, 17,18, 19,20, 21,22,23,24,26,28,29,30,35,36,37,40,41,46,48,51,56, 57, 65, 66, 83, 88, 102, 103, 120, 122.

2. Sitophilus granarius i Tribolium castanenum. Do 10 g pszenicy, potraktowanej wstępnie 2 ml roztworu zawierającego badany związek, dodano 20 dorosłych osobników Sitophilus i Tribolium. Po 6 dniach przechowywania w temperaturze 25°C ocenianio śmiertelność.

W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność wobec Sitophilus granarius w stężeniu poniżej 1000 ppm: 19,10,13,14,15,20,23,28,30,41,47,52,53,62,67,75,76, 86, 89, 106, 109, 110, 117, 118, 119, 121, 122.

Związki o następujących numerach wykazywały w tej próbie aktywność wobec Sitophilus granarius w stężeniu poniżej 200 ppm: 4, 8, 17, 18, 19, 24,46,48, 54,60, 73, 74, 78, 82, 83, 88, 108, 120, 126.

Związki o następujących numerach wykazywały w tej próbie aktywność wobec Tribolium castenum w stężeniu poniżej 1000 ppm: 4, 8, 18, 47, 48, 49, 62, 69, 76, 84, 114, 115, 117, 118, 119.

Związki o następujących numerach wykazywały w tej próbie aktywność wobec Tribolium castaneum w stężeniu poniżej 200 ppm: 17,46,73,74,75,78,82,83,88,102,103,108,109,110,126.

3. Myzus persicae. Na krążkach z liści kapusty chińskiej umieszczono 10 dorosłych osobników Myzus. Po 24 godzinach krążki opryskano roztworem zawierającym badany związek. Śmiertelność określano po przechowywaniu w ciągu 2 dni w temperaturze 25°C.

W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 1000ppm: 20, 26, 46, 53, 59, 60, 62, 63, 65, 66, 114, a związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 200ppm: 4, 8, 17, 23, 24, 52, 106.

4. Plutella xylostella. Larwy Plutella (7 osobników) opryskano roztworem zawierającym badany związek i umieszczono na liściach kapusty chińskiej, podobnie opryskiwanych i pozostawionych do wysuszenia. Alternatywnie, 8-10 larw Plutella umieszczono na krążkach z liści i opryskano roztworem zawierającym badany związek. Śmiertelność oceniano po przechowywaniu w ciągu 2 dni w temperaturze 25°C.

W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 1000ppm: 4,18,35,37,39,41,47,53,54,57,70,71,76,78,86,88,107,109,110,118,120, a związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 200 ppm: 17, 19, 46, 48, 52,

69, 73, 74, 77, 83, 102, 103, 108, 126.

5. Tetranychus urticae. Krążki z liści zawierające mieszaną populację Tetranychus urticae opryskano roztworem badanego związku. Śmiertelność oceniano po przechowywaniu krążków w ciągu 2 dni w temperaturze 25°C.

W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej lOOOppm: 3, 4, 10, 17, 29, 35, 41, 59, 70, 73, 74, 77, 82, 102, 103, 107, 112, 126.

Dodatkowe próby z cieczy do opryskiwania.

Prowadzono dalsze badania aktywności biologicznej związków o wzorze 1. Związki rozpuszczono w acetonie (75%) i dodawano wodę (25%). Następnie roztworem opryskiwano wymienione niżej owady.

157 467

6. Aphis fabae. Mieszaną populację Aphis fabae badano na liściu nasturcji. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 1000 ppm: 17,19, 21, 22, 26, 30, 35, 40, 41, 44, 47, 54, 62, 65, 66, 67, 76, 122.

7. Macrosteles fascifons. Dorosłe osobniki Macrosteles fascifrons badano na kiełkach pszenicy. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej lOOOppm: 17, 19, 21, 22, 44, 47, 62, 66, 76. '
8. Diabrotica undesimpunctata. Osobniki Diabrotica undesimpunctata w stadium po trzeciej wylince badano na bibule filtracyjnej. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej 1000 ppm: 17, 19, 22, 30, 47, 54, 60, 122.

Aktywność związków o wzorze 1 wobec nie znieczulonych żeńskich osobników Musca domestica (szczep WRL) wykazano stosując miejscowo na badane owady roztwór badanego związku w butanonie. Śmiertelność oceniano po 48 godzinach. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy stężeniu poniżej lpg: 1 3,4, 6, 8,9, 13, 14, 15, 17, 26, 28, 29, 36.

Akytwność związków o wzorze 1 wobec nie znieczulonych żeńskich osobników Musca domestica (szczep WRL) wykazano, stosując miejscowo na badane owady roztwór badanego związku z butanolanem piperonylu w butanonie. Śmiertelność oceniano po 48 godzinach. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność w ilości poniżej 1 pg: 17, 19, 20, 23,24, 28, 29, 30, 36, 37, 46, 48, 56, 65, 66, 83.

Stosowanie miejscowe. Aktywność związków o wzorze 1 wobec znieczulonych męskich osobników Periplaneta americana wykazano, stosując miejscowo na badane owady roztwór badanego związku w butanonie. Śmiertelność oceniano po 6 dniach. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność w ilości poniżej 50//g: 1, 4, 8, 10, 15, 17, 19, 44, 45, 53, 60.

Aktywność związków o wzorze 1 wobec znieczulonych męskich osobników Blatella germanica wykazano, stosując miejscowo na badane owady roztwór badanego związku w butanonie. Śmiertelność oceniano po 6 dniach. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność przy ilości poniżej 5 pg: 4, 6, 8, 17,46,48, 59, 60, 74, 82, 83, 88, 102, 103, 108, 109, 110, 115, 120, 121.

Aktywność związków o wzorze 1 wobec znieczulonych Meloidogyne w drudim stadium rozwoju wykazano, umieszczając partię 20 nicieni w roztworze badanego związku, w acetonie, o stężeniu 100 ppm. Jako środek zwilżający stosowano Triton Χ100 (Dostawca - BDH). Zmniejszenie wicia się w ciągu jednej minuty oceniano po 1 dniu. W próbie tej związki o następujących numerach wykazywały aktywność w granicach 41-61% przy stężeniach 100, 10 i 1 ppm; 17, 141.

Wynalazek ilustrują następujące przykłady:

Związki przedstawione w przykładach scharakteryzowano zgodnie z następującymi sposobami postępowania.

Widma ¹H-NMR otrzymano przy użyciu spektrometru Bruker AM-250 lub WM-300 w roztworach deuterochloroformu, z użyciem czterometylosilanu (TMS) jako wzorca wewnętrznego i wyrażono je w ppm w stosunku do sygnału TMS.

Widma masowe uzyskano na aparatach Finnigan 4500 lub Hewlett Packard 5985B. Chromatografię gazową wykonywano przy użyciu chromatografu Pye Unicam GCD wyposażonego w kolumnę z 3% OV210 na nośniku Gas-Chrom Q i detektor płomieniowo-jonizacyjny.

Postęp reakcji można było ponadto wygodnie śledzić na arkuszach z tworzywa sztucznego (40 X 80 mm) uprzednio powleczonych warstwami o grubości 0,22 mm żelu krzemionkowego ze wskaźnikiem fluorescencyjnym. Chromatogram rozwijano w benzenie.

Przykład I. 5/e/-t-butylo-2/e/-3-trójflurometylofenylo/-l ,3-ditian.

Mieszaninę 2,24g (13 milimoli) 3-trójfluorometylobenzaldehydu, 1,75g (10 mmoli) 2-tbutylopropanoditiolu-1,3 i 50 mg kwasu p-tolueno-sulfonowego w 100 ml benzenu ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w aparacie Deana-Starka w ciągu 6 godzin. Po ochłodzeniu mieszaninę wylano do wody i wodną mieszaninę wyekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty organiczne przemyto wodą, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią. Pozostałość przekrystalizowano z heksanu i uzyskano l,4g 5/e/-t-butylo-2/e/-3trójfluorometylofenylo/-l,3-ditianu w postaci bezbarwnego krystalicznego ciała stałego.

Otrzymano także inne związki o wzorze 1, stosując analogiczny sposób postępowania i wychodząc z odpowiednich materiałów wyjściowych: związki te i ich własności fizyczne i chemiczne podano w tabelach 1A (związki o wzorze la), IB (związki o wzorze lb) 2 i 3.

157 467

Tabela ΙΑ Numer związku _R2a,b Stosunek izomerów /1/ /11/ 1 2 3 1 /e/-4-bromofenyi, /a/-H 2 /e/-4-chiorofenyi, /a/-H 3 /e/-4-jodofenyi, /a/-H 4 /e/-4-etynyIofenyi, /a/-H 5 1/ /e/-4-bromofenyI, /a/-Me Π//8/·44>ΓθπιοΓβηγ1, /e/-Me 2 : 1 6 /e/-4-/2-rrójmetylosi1i1oetynylo/fenyi, /a/-H 7 /e/-4-bromofeny1, /a/-Et 8 /e/-4-etynyiofenyi, /a/-Me 9 1/ /e4-3,4-dwuchiorofenyI, /a/-H 11/ /a/^^-dwuchIorofenyi, /e/-H 5 : 3 10 /e/-4-cy-/nofenyI, /a/-H 11 1/ /e/-4-cyjanofenyI, /a/-Me 111 /a/-4-cyjanofenyi, /e/-Me 2:5 12 /e/-3,4-dwuch1orofeny1, ///-Me 13 /a.23,42--^w^i^c^hiorofenyi, /e/-Me 14 /e/-4-bromofenyi, ///-Me 15 /e/-3trróffluoromety1ofeny1, /a/-H 17 /e/gS-dwumetyIobutyn-I-yI, /a/-H 18 /e/trrójmetyiosiiiioetynyi, /a/-H 19 /eAS^-dwumetyIobutyn-I-yI, /a/-Me 20 1/ /e/^^dwuchiorofenyi, /a/-Me 111 /a/-3,4-dwuchloro-eny1, /e/-Me 2:3 21 /e4-2trróffluorome-ylΓfeny1, /a/-Me 22 /a4-4t!rr--f1uorΓ)me-y1ofenyi, /e/-Me 23 /e/-4-bromofenyI, /e/-Me 25 /a/^S-dwuchiorofenyi, /e/-Me . 26 /e/^S-dwuchlorofenyi, /'a/-Me 27 1/ /e/-2,4-dwuchiorofenyI, /a/-Me 111 /a/-2,4-dwuchIorofenyI, /e/-Me 1 : 6 28 /a/-4^γ0-fiuorometyiofenyi, /e/-Me 29 /e4trrófi1uorome-ylΓfenyi, /a/-Me 30 /e/-4-bromo-2-fluorofenyI, /a/-H 31 /e4-4ttróf1'luorome-y1ofeny1, /a/-H 32 /a/-3,5-bls/rró-fluoromety1o/fenyI, /e/-Me 33 /e/-3,5-bis/rró-fluorometyio/fenyI, /a/-Me 34 /e/-3,5-bis/rró-f'luorome-ylΓ-enyl/, /a/-H 35 /e/-3,4,5trró-chlΓrofeny1, /a/-H 36 /a/-4-bromo-3-tró--1uorome-y1ofeny1, /e/-Me 37 /e/-4-bromo-3-tró-fluorome-y1o-eny1, /a/-Me 38 1/ /e/-4-/2-hydroksypropyn-I-yIo/fenyI, /a/-Me 11/ /'//-4-/2-hydroksypropyn-1-yio/-eny1, /e/-Me I :4 39 /e/^-^-hydroksypropym-l-yIo/fenyI, /a/-Me 40 /e/-4-bromo-3-chIorofenyI, /a/-H 41 /e/-2,4-dwuchiΓrΓfenyi, /a/-H 42 /e/^S-dwuchIorofenyI, /a/-H 43 /e/-metDksyfenyI, /a/-H 44 /e/^.SASjó-piędofluDrofenyI, /a/-H 47 1/ /e/-4-brnmo-3,5-dwuchIorofenyi, /a/-H 11/ /a/-4-bromo-3,5-dwuchIorofenyi, /e/-H 2 : 1 49 /e4-2,3,4,5,6-pięciofluTrofenyI, /a/-Me 50 /a/-2,2,4,5,6-pięciofluorofenyI, /e/-Mc 51 /e/-2-ΩlΓoro-4trró--1uorome‘-yio-enyi, /a/-H 52 /e/-4-/2-hydrΓ)ksypropyn-i-yi/fenyi, /a/-H 53 /e/-4-/2-aceΓoksyp[τ>pyn-1 -y1/, /a/-H 55 /e/-5-chlorT>-2-fIuorofcnyI, /a/-H 56 / e/-3,4,5--ró-ch1orΓfeny1, / a/-Me 57 /a^Zi-t^-tn^ć^jchiorofenyi, /e/-Me 58 /a/-2,4-bl$/tró-fluorome-y1o/fenyi, /e/-H 59 /e/-4--3-/4-meΓoksyetΓksy/propyn-1-ylΓ]feny1, /a/-H 60 /e/-4-/2-meΓoksypropyn-1-yiΓ/feny1, /a/-H 61 1/ /e/-4-/rrójmetylΓsl1l1oe-ynylΓ/feny1, /a/-Me 11/ /a/-4-/rróJmetylosi1i1oe-ynyio/feny1, /e/-Me 9 : 1

157 467 62 /a/-4-etynylofenyl. /e/-Me 63 /a/-4-/trójmetylosililoetynylo/fenyl, /e/-Me 69 1/ /e/-pent\n-l-yl, /a/-H 11/- /a/-pentyn-l-yl, /e/-H 2 . 1 70 /a/-ptopyn-l-yl, /e/-H 71 /e/-propyn-l-yl, /a/-H 72 /a/-pentyn-l-yl, /e/-H 73 /a/-E-lieksen-l-yn-5-yl, /e/-H 74 /e/-E-Heksen-l-yn-5-yl, /a/-H 75 1/ /t/-pentyn-4-yl, /a/-H 117 /a/-pentyn-4-yl, /e/-H 1 : 1 76 /e/-heksyn-5-yl, /a/-H 79 1/ /e/-butyn-l-yl, /a/-H 11/ /a/-pentyn-4-yl, /e/-H 2 : 3 76 /e/-heksyn-5-yl, /a/-H 79 1/ /e/-butyn-l-yl, /a/-H IU /a/-butyn-l-yl, /e/-H 2 : 3 82 /e/-3,3,3ttΓ(óehloropropen-l-yl, /a/-H 83 /e/-3₎3,3ttr<ójehloropropyl, /a/-H 84 /e/-l-bromo-3,3,3ttróóehlotΌpropen-l-yl, /a/-H 85 /e/-3,3,3-ttćóehlotopΓopyn-l-yl, /a/-H 86 /e/-3,3,3ttΓ<óiehlotopropyl, /a/-Me 87 /e/-2-l·lydroksy-3,3,3-ttóóehlotoptopyl, /a/-Me 88 /e/-3-metoksy-3-metylobutyn-l -yl, /a/-H 89 1/ /e/-cyktoheksyloetynyl, /a/-H IU /aZ-cykoo-ieksyloetynyl, /e/-H 90 /a/-4-bromofenyl, /e/-Et 91 1/ /e/-3-metylobutyl, /a/-H 111 /a/-3-metylobutyl, /e/-H 5 : 4 92 1/ /e^-n-^entyl, /a/-Me 11/ /a^m-f^entyl, /-/-Me 10 : 7 93 1/ /e/-2-me'tyloptopyl, /a/-H 11 /aZ^-metylo-to-yl. /e/-H 10 : 7 94 1/ /e/-3-metylobutyl, /'a/'Me IU /a/-3-metylobutyl, /e/-Me 2: 1 95 1/ /e/-l-butytoetenyl, /a/-Me 11/ /^./-l-Uit^^U^^^^nyl, /e/-Me 1 : 1 96 1/ /e/-heptyl, /a/-H 11/ /aZ-he-tyl, /e/-H 97 1/ /e/-pentyl, /a/-H m /a/-pentyl, /e/-H 1 : 1 98 1/ /e/-4-πlety]ope-ten-3lyl--, /a/-Me 111 /a/-4-metylopenten-3-yl-l, /e/-Me 1 : 1 99 1/ /e/-2,6-dwumetyloheptadien-l,5-yl, /a/-H Π/ /a/-2,6-dwumety-oheptadien-l,5-y-, /e/-H 1 : I 100 1/ /eZ-penten-l-yl, /a/-H 11/ /a/-penten-l-y-, /e/-H 1 : 1 101 1/ /e/-pentadien--,3-y-, /a/-H 11/ /a/-pentadien-l,3-yl, /e/-H 1 . 1 102 /e/ttrans-4/e/-/tynytocyktoheksyl, /a/-H 103 /a/ttrans-4/e/-/tynytocykloheksy-, /e/-H 104 /e^e^;^k:o:^^eksyl, /a/-H 105 /e/-3-66-chtoropirydyl/, /a/-H 106 /a/-3-6-chtoΓopirydy-, /e/-H 107 1/ /e/-2,2-dwuchtorcl-3,3-dwumetyloeyk-optopy-, /a/-H 11^1 /a/-2,2-dwuchtoro-3,3-dwumetyloeyk-opropy-, /e/-H 108 /e/-3,3-dwumetylobutyI, /a/-H 109 1/ /e/-3,3-dwumetylobutyl, /a/-H 11/ /a/^J-dwumetylobutyl, /a/-H 1 : 1 110 /e/-3.3-dwumetylobuten-1 -yl, /a/-H 111 1/ /e/-2,2-dwumety-optopy-, /a/-H 111 /e/-2,2-dwumetylopropy-, /e/-H 7 : 3 112 1/ /e/-2,2-dwumety-opropy-, /a/-Me 111 /a/-2,2-dwumetylopropy-, /e/-Me 3 : 2 113 1/ /e/-butyn-3-lotiometyl, /e/-H 111 /a/-butyn-3-ylotiometyl, /e/-H 3 : 2 114 /e/-E-1 -metylobeksen-1 -yn-5-yl, /a/-H

157 467

1 2 3 116 1/ /e/-33ldwume[ylo--4-mć‘tok$>burJ. /a/-H 11/ /a/-3,3-dwumetylo-4-metok5ybutyl, /e/-H 3 : 5 117 1/ /e/-2-/l-metylocyklopropylo/etyl, /a/-H /aι/-2-yl-me'tyl<ccykloproptlo/c·tyy /e/-H 1 : 1 118 1/ /e/-3,3-dwumetylopentyy /a/-H IH /a/-3,3-dwumetylopentyl, /e/-H 4: 3 119 /e/-3,3-dwumetylopentyy /a/-H 128 4-etoksykarbonylocykloheks\ 1. Me 129 /e/-2-chloro-4-fyuorofenyl, /a/-H 130 1/ /e/-4,4-dwumeeylopenten-2-yl, /a/-H 11/ /a/-4,4-dwumetylopenten-2-yl, /e/-H 20 : 1 131 1/ E-3,3-dwumetyk)buten-l-yl, /a/-H 111 E-3,3-dwumetytobuten-l-yy /e/-H 2: I 132 1/ /e/-2,3,3errójmetylobueyl, /a/-H 107 111 /a-/-3,3,3elrόómctylobutyl, /e/-H 133 /e/-4-metoksykarbonylo-enyl, / a/-H 134 1/ /e/-3-metylobuecn-l-yl, /a/-Me 11/ /a^ąi-m^etylobuten-l-yl, /e/-Me 1:2 141 1 /e/erΓa.ns-4/e/cety[tylocyklohcksyy /a/-H IH /a/errans-4/c/cetynylocyklohcksyy /e/-H 1 : I 143 /e/^erró-fluorometoksyfenyl, /a/-H 144 /e/-4erró-ΩuoIΌmceyloeio-cnyy /a/-H Tabela IB Numer związku R^2a,b R⁴ R⁵ 1 2 3 4 16 /e/-bromo-etiyl, /a/-H / a/-Me /a/-H 65 /e/-4-bromo-enyl, /a/-H H /a/-Me 66 /a/-bromofenyy /e/-H H /a/Mle 67 /a/-4-bromofenyl, /e/-Me H /a/-Me 68 /e/-4-bromofenyl, /a/-Me H /a/-Me 115 /e/-3,/-dw'umetγIobutyy /a/-H H /'a/Mle 135 4-bromo-enyl, H Me H /mieszanina izomerów 136 4-bromo-enyl, Me Me H /mieszanina izomerów 137 3,4-dwuchloro-enyl, Me Me H /mieszanina izomerów 138 4-bromo-enyl, Me H /a/-Me /mieszanina izomerów

Poniższe przykłady II-ΧΙ ilustrują wytwarzanie związków o wzorze 1 drogą konwersji innych związków o wzorze 1.

Przykład II. 2-[4-/5/e/-t-butylo-l ,3-ditianylo-2/e/-fenylo]butyno-l-karboksylan-l-metylu.

Do 113//1 N-izopropylocykloheksyloaminy w 8 ml suchego THF w atmosferze azotu w temperaturze 0°C dodawano w ciągu 5 minut 431 1,6 m n-butylolitu. Mieszaninę mieszano w ciągu 20 minut w temperaturze 0°C, a następnie ochłodzono do temperatury -70°C. Roztwór 200 mg /5/e-t--butylo-2/e--etynylo-4/fenylo-l,3-ditianu w 6 ml THF dodawano w ciągu 5 minut. Mieszaninę mieszano nadal w ciągu 10 minut w temperaturze -70°C. Następnie dodano 70μ1 czystego chloromrówczanu metylu do mieszaniny reakcyjnej i mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc w temperaturze 20°C. Mieszaninę reakcyjną wlano do wody i wyekstrahowano dwiema porcjami po 25 ml eteru. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Po odparowaniu ekstraktów eterowych uzyskano ciało stałe, które oczyszczono chromatograficznie na krzemionce, eluując mieszaniną eter:heksan 1: 4.

Przykład III. 5-t-Butylo-2/e/-/4-propyn-1 -y lof/n y lo/- 1,3-ditian 0,19 g -/4jodo/enylo/-l,3-ditianu mieszano w 20ml suchej dwuetyloaminy z około 20mg dwuchlorku bis/trój/enylo/osina/palladu i około 8 mg jodku miedziawego, aż do całkowitego rozpuszczenia, a następnie przepuszczono przez mieszaninę propyn w ciągu 1 godziny. Następnie zakorkowano kolbę i mieszano jej zawartość jeszcze w ciągu 3 godzin. Po zatężeniu pozostałość rozpuszczono w dwuchlorometanie i przemyto 2 porcjami po 10 ml wody. Roztwór z przemycia wyekstrahowano dwuchlorometanem, a połączone warstwy organiczne wysuszono nad bezwodnym siarczanem

157 467 magnezu i zatężono. Produkt oczyszczono chromatograficznie na krzemionce, eluując go mieszaniną heksamdwuchlorometan 1:1 i rekrystalizując z mieszaniny heksan-benzen. Otrzymano 0,117 g produktu.

W analogiczny sposób otrzymano 5/e/^/-t-butylo-2/e---fnuor--4ttrójmety!osliiloetynylofenylo/-l,3-ditian i 5/e/-t-butylot2/e/-/--fluoro-4ttrójmetylosililoeeynylofenylo/-f,3-ditian odpowiednio z trójmetylosililoacetylenu i 5/e/-t-butylo-2/e/-22ffluoro-4-jodofenylo/-l,3-ditianu i 5/e/e-bueylo-2/e/-/3-fϊuoro-4-jodofenylo/-l,3-ditianu.

Przykład IV. 5/e/tt-Butylo-2/e/-22-f!uoro-4-trójmetylosililoeeynylofenylo/-1,3-ditianu rozpuszczono w 20 ml suchego czterowodorofuranu w atmosferze azotu. Dodano 0,7 ml 1 m roztworu fluorku n-czterobutyloamonu w 0,7 m THF i mieszaninę mieszano w ciągu 1,5 godziny. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Po krystalizacji z heksanu uzyskano 0,12 g powyższego związku w postaci białego ciała stałego.

Powyższym sposobem otrzymano następujące związki: 5/e/-t-butykl-2/e/-/--Πuor(t-4-etynyloferlylo/-l ,3-dieian, 5/e/-t-butylo-2/a----ίluoro-4-etynylo-2/e/-metylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylofenylo/-2/a/trnetylo-1,3-ditian, 5/e/-t-butyίo-2/a/-4-eeynylofeny!ϋ/-2/e/-metylo-1,3-ditian.

Przykład V. 1 -Tlenek 5/e/-t-bιltylo-2/e/-4-etynykrfenykl/tl ,3-ditianu.

Roztwór 280mg 5'/e/-t-butykl-2/e/-44-etynylofenykr/-f ,3-ditianu i 440mg nadjodanu n-czterobutyloamonu w 10 ml suchego chloroformu ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w atmosferze azotu w ciągu 12 godzin. Dodano wodę i roztwory rozdzielono. Roztwór organiczny przemywano solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią, uzyskując białe ciało stałe. Po krystalizacji z etanolu uzyskano 190 mg 1-tlenku 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-etynylofenylo/-1,3-ditianu.

Następujące związki otrzymano w analogiczny sposób: 1-tlenek 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-bromofenylo/tl,3tdieian i 1 -tlenek 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-bromofenylo/-2/a--metylo-l,3-ditianu.

Przykład VI. 5/e/-t-Butylo-2/a/-propyn-f-ylo/-2/e/-metylo-l,3-ditiam

Roztwór 209 μ\ dwuizopropyloaminy w 10 ml suchego THF ochłodzono do temperatury 0°C i mieszano w atmosferze azotu z jednoczesnym dodawaniem 1ml 1,6 m n-butylolitu w heksanie. Po ochłodzeniu do temperatury -70°C dodawano w ciągu 30 minut roztwór 320 mg 5/e/-t-butylo-2/e/-propyn-f-ylo/-f ,3-ditianu w 10 ml suchego THF. 300 μΐ jodku metylu dodano i pozwolono na ogrzanie się roztworu do temperatury roztworu. Roztwór organiczny przemyto rozcieńczonym kwasem solnym i solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano. Pozostałość poddano chromatografii na krzemionce, eluując mieszaniną heksameter 9:1. Po krystalizacji z heksanu uzyskano 50 mg produktu w postaci żółtego ciała stałego.

W analogiczny sposób otrzymano: 5/e/-t-bueylo-2/e/-metylo-2/a/-/trójmetflosihloetynylo/-l,3-ditian i 5/e/-t-butylo-2/e/-metylo-2/ay-/3,3-(lwumetylo-b\ityn-l-ylo/-l,3-d'itian odpowiednio z 5/e/-t-butylo-2/e/ttrójmetylosililoetynylo/-f ,3-ditianu i 5/e/-t-butylo-2/e--3,3-dwumetylobutyn-1 -ylo/-1,3-ditianu.

Przykład VII. 5/e/-t-Butylot2/a/-/3,3-dwumetylobutyn-1 -ylo/-1,3-ditian.

Roztwór 200 μΐ dwuizopropyloaminy w 10 ml suchego THF ochłodzono do temperatury 0°C i mieszano w atmosferze azotu, dodając 1ml 1,6 m roztworu n-butylolitu w heksanie. Po 10 minutach dodano roztwór 300 mg 5/e/-t-butylo-2/e/-/3,3-dwumetylobutyn-f-ylo/-l,3-dStSanu w 10 ml suchego THF. Po 30 minutach dodano wodę, rozcieńczony kwas solny i eter, roztwory rozdzielono, a fazę organiczną przemyto solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano. Metodą chromatografii na krzemionce, eluując mieszaniną heksameter 19:1, uzyskano 162 mg związku wymienionego w tytule. Następujący związek otrzymano postępując w analogiczny sposób: 5/e/-t-butylo-2/a/-/4-bromofenylo/-1,3-ditian.

Przykład VIII. 1 -Tlenek 5-t-butylo-/3,3-dwumetytfbutyn-t-yto/-f ,3-ditianu.

0,46g 5-t-butylo-2-/3,3-dwumetylobutyn-t-ylo/-f,3-ditianu, lOml kwasu octowego i 200μΐ 30% wody utlenionej mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Roztwór odparowano do sucha i produkt krystalizowano z heksanu, uzyskując 70 mg związku wymienionego w tytule. W podobny sposób otrzymano trójtlenek i czterotlenek 5-t-bueylo-2-/3,/-dwumetylobutyn-l-ylo/1,3-ditianu.

157 467

Przykład IX. 5/e/-t-Butylo-2/e/-/4-metylotiofenylo/-l,3-ditian.

2,26 ml 1,6 roztworu n-butylolitu w heksanie dodano do roztworu l,0g 5/e/-t-butylo-2/e/-/4-bromofenylo/-l,3-ditianu w 50 ml suchego THF, mieszanego w atmosferze azotu w temperaturze -20°C. Po 1 godzinie dodano 0,51 g dwusiarczku metylu w 5 ml suchego THF i pozwolono na ogrzanie się mieszaniny do temperatury 20°C. Dodano nasycony roztwór chlorku sodu i chloroform i roztwory oddzielono. Fazę wodną wyekstrahowano chloroformem i połączone ekstrakty organiczne wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią, uzyskując olej. Metodą chromatografii na krzemionce, eluując mieszaniną eter:heksan 1: 10, uzyskano 38 mg 5/e/-t-butylo-2/e/-44-metylotiofenylo/-l,3-ditianu.

Przykład X. 5-t-Butylo-2-/4-hydroksymetylocykloheksylo/-2-metylo-1,3-ditian.

Roztwór 0,76g 5-t-butylo-2-/4-etoksykarbonyIocykIohekss^,lo/-2-metyIo- 1,3-ditianu w 10ml suchego eteru dodano, mieszając do zawiesiny 142 mg wodorku litowoglinowego w 15 ml suchego eteru w atmosferze azotu w temperaturze 0°C. Po nagrzaniu się do temperatury 25°C mieszaninę reakcyjną mieszano w ciągu 2 godzin. Następnie dodano 1,25 ml 10% wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Roztwór eterowy zdekantowano, a pozostałość przemyto 2 porcjami po 25 ml eteru. Po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu usunięto rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem, uzyskując 5-t-butylo-2-/4-hydroksymetylocykloheksylo/-2-metylo-1,3-ditian.

Przykład XI. 5-t-Butylo-2-/4-etynylocykk)heksylo/-2-metylo-1,3-ditian.

i) 376μ/1 dwumetylosulfotlenku w 2 ml dwuchloroetanu dodano w ciągu 5 minut do roztworu 210μ1 chlorku oksalilu w 3 ml dwuchlorometanu w temperaturze -70°C. Całość mieszano nadal w ciągu 5 minut i wtedy dodano roztwór 650 mg 5-t-butylo-2-/4-hydroksymetylo/-l ,3-ditianu w 2 ml dwuchloroetanu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w ciągu 30 minut. Dodano 1,5 ml trójetyloaminy i pozwolono na ogrzanie się mieszaniny do temperatury 25°C w ciągu 3 godzin. Dodano 25 ml wody i otrzymano surowy produkt przez ekstrakcję dwuchlorometanem. Po przemyciu rozcieńczonym kwasem solnym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką i po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu roztwór odparowano, uzyskując 5-t-butylo-2-/4-formylocykloheksylo/-2-metylo-l,3-ditian w postaci żywicy. Widmo NMR było następujące: 0,9-3,0 (27H, m), 9,5 (1H, m). Widmo masowe (M+ 1)301.

ii) Roztwór 653 mg suchego czterobromku węgla w 20 ml suchego dwuchlorometanu wkroplono do mieszanego roztworu 1,03 g trójfenylofosfiny w 10 ml dwuchlorometanu. Po 10 minutach w temperaturze 25°C dodano roztwór 590 mg 5-t-butylo-2-/4-formylocykloheksylo/-2-metylo-1,3-ditianu w 5 ml dwuchlorometanu. Po mieszaniu przez noc, żółty roztwór przemywano kolejno rozcieńczonym kwasem solnym i solanką. Po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu usunięto rozpuszczalnik, uzyskując żółtą pozostałość, którą mieszano mechanicznie z 200 ml heksanu. Po 1 godzinie mieszaninę przesączono i przesącz heksanowy odparowano, uzyskując surowy produkt. Czysty 5-t-butylo-2-[4-/2,2-dwubromoetynylo/cykloheksylo]-2-metylo-l,3-ditian otrzymano metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, eluując 5% eterem w heksanie.

Widmo NMR było następujące: 0,9-2,8 (27H, m), 6,05 (1H, j = 9Hz). Widmo masowe (M+ 1)457.

iii) 0,96 ml 1,6 m roztworu n-butylolitu w heksanie dodano do roztworu 250 mg 5-t-butylo-2•[4-/2,2-dwubromoetenylo/cykloheksyIo]-2metylo-1,3-ditianu w 5 ml suchego THF w temperaturze -70°C w atmosferze azotu. Mieszaninę reakcyjną mieszano i pozwolono jej nagrzać się do temperatury 25°C w ciągu 2 godzin. Dodano eter. Po przemyciu solanką warstwę organiczną wysuszono, a rozpuszczalniki usunięto, uzyskując surowy produkt. 5-t-Butylo-2-/4-etynylocykloheksylo/-2-metylo-l,3-ditian oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym, eluując 5% eterem w heksanie.

Przykład XII. Mieszanina 5-t-butylo-2--/4-propyn-l-ylo/cykloheksylo]-l,3-ditianu z 5-t-butylo-2-metylo-2-[/4-propyn-1 -ylo/cykloheksylo]-1,3-ditianem.

0,94 ml 1,6 m roztworu n-butylolitu w heksanie dodano w temperaturze 0°C w atmosferze azotu do roztworu 105mg 5-t-butylo-2-/4-etynylocykIoheksylo/-l,3-ditianu w 10ml suchego THF. Po mieszaniu w ciągu 10 minut dodano 117pl jodku metylu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w ciągu 3 godzin. Dodano wodę i przemyto warstwę organiczną solanką. Po wysuszeniu nad

157 467 bezwodnym siarczanem magnezu, rozpuszczalnik usunięto, uzyskując surowy produkt. Metodą chromatografii na kr/cmionce, eluując 10% eterem w heksanie, uzyskano mieszaninę 5-t-butylo-2[/4-propyn-l-ylo/cykloheksylo]-l,3-ditianu z 5-t-butylo-2-mctvlo-2--4-propyn-l-ylo/cykloheksylo]-l,3-ditianem.

Budowę związków o wzorze 1C wytworzonych analogicznymi metodami syntezy z prekursorów ditianów, podano w tabeli 1C.

Tabela 1C Numer związku R^2a'° m n Stosunek izomerów -//.·-/I/ 8 /e/-4-etynylofenyl, /a/-Me 0 0 24 /a/-4-bromofenyl, /e/-H 0 0 45 /e/-2-fluoro-4-/trójmetylosililoetynylofenyl, /a/-H 0 0 46 /e/-2-fluoro-4-etynylofenyl, /a/-H 0 0 48 /e/j-fluoro-l-etynylofenyl, /a/-H 0 0 54 /e/-4-/2-m/toksykarbonyloetynylo/fenyl, /a/-H 0 0 62 /a/-4-etynylofenyl, /e/-Me 0 0 64 /e/-4-metylotiofenyl, /a/-H 0 0 77 /a/-propyn-/-yl, /e/-Me 0 0 78 /a//tróóme/ylosililoe/ynyl, /e/-Me 0 0 80 /a/-3,3-dwume/ylobu/yn-f/yl, /e/-H 0 0 81 /aZ-Sj-dwumetylobutyn-l/yl, /e/-Me 0 0 120 /e/-4-etynylofenyl, /a/-H 1 0 121 1/ /e/-3,3-dwumetylobutyn-l-yl, /a/-H 11/ /a/-3,3-dwume/ylobu/yn-f/yl, /e/-H 1 0 1:9 122 /e/-4-bromofenyl, /a/-H 1 0 123 /e/-4-bromofenvl, /a/-Me 1 0 124 /e/-3,3-dwumetylobutyn-Tyl, /a/-H 2 1 125 1/ /e/-3,3-dwumetylobutyn-l-yl, /a/-H 2 2 1-1 11/ /a/-3,3-dwumetylobutyn-l-yt, /e/-H 2 2 126 /e/-etynyl, /e/-Me 0 0 127 4-hydroksymetylocykloheksyl, Me 0 0 4 izomery 139 4-etynylocykloheksyl, Me 0 0 2 izomery 140 M /a/-4-/propyn-l-^yto/cyktoheksyl, /e/-Me 111 /a/-4-propyn-l-ylo/cykloheksyl, /e/-Me 0 0 142 /c/-4-/propyn- 1 -ylo/fenyl, / a/-H 0 0

Analizę widm NMR i właściwości związków o wzorze 1 podano w tabelach 2 i 3.

Tabela 2 Związek Widma ¹H-NMR wykonane w CDCb 1 wyrażone jako ppm względem sygnału TMS nr (liczba protonów, krotność sygnału, wartość J w Hz i 0 protonu od którego pochodzi sygnał) 12 1 0,99 (9H, s, -CMea), 1,73 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-H), 2,86 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,99 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 5,08 (1H, s, 2-Ha), 7,38 (2H, d, J 7 Hz, Ar-H), 7,49 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 2 0,97 (9H, s, -CMea), 1,74 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,83 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,98 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-H.), 5,1 (1H, s, 2-Ha), 7,30 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,41 (2H, d, J 7 Hz) 3 0,93 (9H, s, -CMea), 1,76(1 H, tt, J 11,5 12,5 Hz, 5-Ha), 2,84 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,95 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 5,08 (1H, s, 2-Ha), 7,14 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,68 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 4 0,98 (9H, s, -CMea), 1,78 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,84 (2H,dd, J 14 i 11,5 Hz, 416-Ha), 2,98(2H,dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-Ha), 3,07 (1H, s, -C=CH), 5,10 (1H, s, 2-Ha), 7,45 (4H, m, ArH) 5 1/ 1,00 (9H, s, -CMea), 1,78 (1H, tt, J 11,5 12,5 Hz, 5-Ha), 2,22 (3H, s, -Me.), 2,82 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-Η₀), 3,04 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,48 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,68 (2H, d, J 7 Hz, ArH) II/0,82(9H, s,-CMea), 1,67 (3H, s, 2-Mee), 1,74(1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,^^(2H,dd, J 14i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,69 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-H.), 7,50 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,84 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 6 0,23 (9H, s, -SiMea), 0,96 (9H, s, -CMEa), 1,77 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-H,), 2,83 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,98 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 5,10 (1H, s, 2-Ha), 7,40 (4H, m, ArH)

157 467 1 2 Ί 0,84 (3Η, t, J 7 Hz. CH₂Me), 0,97 (9H, s, -CMe₃), 1,70 (1H, tt. J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,41 (2H, q, J 7 Hz, <H2Me), 2,78 (2H. dd. J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 2,90 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,45 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,55 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 8 0,99 (9H. s, -CMe₃). 1 78 (1H. tt. J 11.5 i 2.5 Hz, 5-Ha), 2,22 (3H, s, 2-Mea), 2,81 (2H. dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 3,01 (2H. dd. J Mt 11,5 Hz, 416-Ha), 3,09 (1H, s, C = CH), 7,50 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,79 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 9 1/0,94 (9H, s. -CMe₃), 1,79 (1H, tt, J 11,5 12,5 Hz. 5-Ha), 2,82 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha). 2,94(2H,dd, J 14 i 2,5 Hz. 4 i 6-He), 5,04 (1H, s, 2-Ha), 7,27 (1H, dd, J 7 i 1,5 Hz, ArH), 7,40 (1H, d, J 7 Hz, ArH), 7,58 (1H, d, J 1,5 Hz, ArH) 10 H/0,86 (9H, s, -CMe₃), 1,79 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,55 (2H, dd, J 14 i 113 Hz, 4 i 6-Ha), 2,70 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 4,77 (1H, s, 2-Ha), 7,34 (1H, d, J 7 Hz, ArH), 7,61 (1H, dd, J 7 i 1,5 Hz, ArH), 7,89 (1H, d, J 1,5 Hz, ArH) 0,98 (9H, s, -CMe₃), 1,76 (1H, tt, J 11,512,5 Hz, 5-Ha), 2,83 (2H, dd, J 14111,5 Hz, 4 i 6-Ha), 3.00 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz. 4 i 6-He), 5,15 (1H, s, 2-Ha), 7,55 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,65 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 11 1/1,00 (9H, s, -CMe₃), 1,74 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,22 ((3H, s, 2-Mea), 2,87 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-Ha), 3,04 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,69 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,92 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 12 11/ 0,83 (9H, s, -CMe₃), 1,69 (3H, s, 2-Mea), 1,74 (1H, tt, J 11,512,5 Hz, 5-Ha), 2,34 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,70 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,69 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 8,04 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 0,98 (9H, s, -CMe₃). 1,7 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-H.), 2,2 (3H, s, 2-Mea), 2,8 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz,4 i 6-(Ha), 3,05 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,43 (1H, d, J 7 Hz, ArH), 7,65 (1H, dd, J 7 i 1,5 Hz, ArH), 7,90 (1H, d, J 1,5 Hz, ArH) 13 0,82 (9H, s, -CMe₃), 1,66 (3H, s, 2-Me.), 1,7 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,4 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,7 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-He), 7,42 (1H, d, J 7 Hz, ArH), 7,83 (1H, dd, J 7 Hz i 1,5 Hz, ArH), 8,1 (1H, d, J 1,5 Hz, ArH) 14 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,78 (1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,20 (3H, s, 2-Mea), 2,83 (2H, dd, J 14,2,5 Hz, 4 i 6-He), 3,02 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 7,45 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,65 (2H, dd, J 7 Hz, ArH) 15 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,80 (1H, tt, J 11,512,5 Hz, 5-Ha), 2,85 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 3,00 (2H, dd, J 14,2,5,416-He), 5,20 (1H, s, 2-Ha), 7,45 (1H, t, J 7 Hz, ArH), 7,56 (1H, d, J 7 Hz, ArH), 7,65 (1H, d, J 7 Hz, ArH). 7,72 (1H, s, ArH) 16 0,97 (9H, s, -CMe₃), 1.40, (1H, m, 5-Ha), 1,70(3H, d, J 7 Hz, 4-Me_a), 2,67 (1H, dd, J 10,514,5 Hz, 6-Ha), 2,95 (1H, dw, J 7 i 2,7 Hz, 4-Ha), 3,25 (1H, dd, J 14110,5 Hz, 6-Ha), 5,70 (1H, s, 2-Ha), 7,45 (2H, d, J 7 Hz, ArH), 7,48 (2H, d, J 7 Hz, ArH) 17 0,99 (9H, s,-CHCMe₃), 1,2, (9H, m, CCMe3), 1,70(1H, tt, J 11,5 i 2,5 Hz, 5-Ha), 2,7 (2H,dd, J Mi 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,85 (2H, dd, J 14 i 11,5 Hz, 4 i 6-Ha), 4,80 (1H, s, 2-Ha), 18 0,20 (9H, s, -SiMe₃), 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,70 (1H, tt, J 10 i 3,5 Hz, 5-Ha), 2,70 (2H, dd, J 10 i 14 Hz, 4 i 6-Ha), 2,90 (2H, dd, J 3,5 i 14 Hz, 4 i 6-H.), 4,85 (1H, s, 2-Ha) 19 0,95 (9H, s, -CHMe3), 1,25 (9H, s, CCMe₃), 1,80 (1H, tt, J 11,512,5 Hz, 5-H.), 2,05 (3H, s, 2-Mea), 2,80 (2H, dd, J 14 i 2,5 Hz, 4 i 6-Ha), 2,90 (2H, dd, J 11,5 i 2,5 Hz, 4 i 6-Ha) 20 1/ 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,7 (1H, m, 5-Ha), 2,2 (3H, s, 2-Mea), 2,8 (2H, dd, 4/6-Ha), 3,0 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,4 (1H, d, Ar-H), 7,6 (1H, d, Ar-H), 7,4 (1H, s, Ar-H) 21 111 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,6 (3H, s, 2-Me.), 1,7 (1H, m, 5-Ha), 2,4 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,6 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,4 (1H, d, Ar-H), 7,6 (1H, dd, Ar-H), 8,1 (1H, d, Ar-H) 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,3 (3H, s, 2-Mea), 2,9 (2H, dd, 4/6-H.), 3,1 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,5 (2H, m, ArH), 8,1 (2H, m, Ar-H) 22 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (3H, s, 2-Mee), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,3 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,7 (2H, dd, 4/6-H.), 7,5 (2H, m, Ar-H), 8,3 (2H, m, Ar-H) 23 0,8 (9H, s, -CMe₃), 1,6 (3H, s, 2-Mea), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,4 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,6 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,4 (2H, d, Ar-H), 7,9 (2H, d, Ar-H) 24 0,9 (9H, e, -CMe₃), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,5-9 (4H, m, 4/6-Ha₊e), 4,8 (1H, s, 2-H.), 7,4 (2H, d, Ar-H), 7,7 (2H, d, Ar-H) 25 0.9 (9H, s, -CMe3), 1,6 (3H, s, 2-Me_e), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,4 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,7 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,3 (1H, s, Ar-H), 7,9 (2H, s, Ar-H) 26 0,9(9H, s, -CMe3), 1,7(1H, tt, 5-Ha), 2,3 (3H, s, 2-Mea), 2,8 (2H, dd, 4/6-H.), 3,0(2H, dd, 4/6-H.), 7,3(2H, m, Ar-H), 7,7 (1H, d, Ar-H) 27 1 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 1,9 (3H, s, 2-Me.), 2,5 (2H, dd, 4/6-H.), 2,7 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,2 (2H, m, Ar-H), 7,5 (1H, d, Ar-H) 11/ 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 1,8 (3H, s, 2-Me), 2,5 (2H, dd, 4/6-H.), 2,7 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,2 (2H, m, Ar-H), 7,5 (1H, d, Ar-H)

157 467 1 2 28 0,9 (9H, s, -CMea), 1,6 (3H, s, 2-Me_e), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,4 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,6 (2H, dd, 4/6-H„), 7,7 (2H, d, Ar-H), 8,2 (2H, d, Ar-H) 29 0,9 (9G, s, -CMes), 1,8 (1H, tt, 5-H_a), 2,3 (3H, s, 2-Me_a), 2,8 (2H, dd, 4/6-He), 3,0 (2H, dd, 4/6-H_a), 7,5 (2H, d, Ar-H), 7,9 (2H, d, Ar-H) 30 0,9 (9H, s, -CMes), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,8 (4H, m, 4/6-Mea+>), 5,4 (1H, s, 2-Ha), 7,2 (2H, m, Ar-H), 7,5 (1H, t, Ar-H) 31 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,8 (4H, m, 4/6-Ha.a), 5,2 (1H, s, 2-Ha), 7,6 (4H, s, Ar-H) 32 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,6 (3H, s, 2-Mea), 1,6 (1H, tt, 5-Ha), 2,2 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,7 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,8 (1H, s, Ar-H), 8,5 (2H, s, Ar-H) 33 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,4 (3H, s, 2-Mea), 2,8 (2H, dd, 4/6-Η»), 3,0 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,8 (1H, s, Ar-H), 8,3 (2H, s, Ar-H) 34 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-H„), 2,8-3,1 (4H, m, 4/6-Ha.»), 5,2 (1H, s, 2-Ha), 7,8 (1H, s, Ar-H), 8,0 (2H, s, Ar-H) 35 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,6 (3H, s, 2-Me_a), 1,7 (1H, tt, 5-H„), 2,3 (2H, dd, 4/6-H„), 2,7 (2H, dd, 4/6-H_a), 7,6 (1H, d, Ar-H), 8,0 (1H, d, Ar-H), 8,3 (1H, d, Ar-H) 36 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,6 (3H, s, 2-Me„), 1,7 (1H, tt, 5-H„), 2,3 (2H, dd, 4/6-H_a), 2,7 (2H, dd, 4/6-He), 7,6 (1H, dd, Ar-H), 8,0 (1H, d, Ar-H), 8,3 (1H, d, Ar-H) 37 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,2 (3H, s, 2-Mea), 2,8 (2H, dd, 4/6-Η_β), 3,0 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,6 (1H, d, Ar-H), 7,8 (1H, d, Ar-H), 8,1 (1H, s, Ar-H) 38 ν 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,6 (1H, tt, 5-Ha), 2,2 (3H, s, 2-Me„), 2,8 (2H, dd, 4/6-He), 3,0 (2H, dd, 4/6-Ha), 4,5 (2H, s, CHzO), 7,5 (2H, d, Ar-H), 7,7 (2H, d, Ar-H) 11/ 0,8 (9H, s, -CMe3), 1,6 (1H, tt, 5-H_a), 1,6 (3H, s, 2-Me₂), 2,4 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,6 (2H, dd, 4/6-Ηβ), 4,5 (2H, s, CH2O), 7,5 (2H, d, Ar-H), 8,0 (2H, d, Ar-H) 39 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,6 (1H, tt, 5-Ha), 2,2 (3H, s, 2-Me_a), 2,8 (2H, dd, 4/6-H_e), 3,0 (2H, dd, 4/6-Ha), 4,5 (2H, s, CH2O), 7,5 (2H, d, Ar-H), 7,7 (2H, d, Ar-H) 40 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,7-3,1 (4H, m, 4/6-Ha.a), 5,5 (1H, s, 2-Ha), 7,2 (1H, m, Ar-H), 7,4 (1H, s, Ar-H), 7,6 (1H, d, Ar-H) 41 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,7-3,1 (4H, m, 4/6-Ha_+a), 5,1 (1H, s, 2-H_a), 7,2 (1H, dd, Ar-H), 7,6 (2H, dd, Ar-H) 42 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,75 (1H, tt, 5-H„), 2,82 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,98 (2H, dd, 4/6-Ha), 5,04 (1H, s, 2-Ha), 7,3 (3H, m, Ar-H) 43 0,98 (9H, s, -CMe3), 1,75 (1H, tt, 5-Ha), 2,84 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,97 (2H, dd, 4/6-Ha), 3,8 (3H, s, OMe), 5,11 (1H, s, 2-Ha), 6,87 (2H, m, Ar-H), 7,41 (2H, m Ar-H) 44 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,85 (1H, tt, 5-Ha), 2,89 (2H, dd, 4/6-Ha), 3,02 (2H, dd, 4/6-Ha), 5,5 (1H, m, 2-Ha) 45 0,27 (9H, s, -SiMe3), 0,98 (9H, s, -CMe3), 1,76 (1H, tt, 5-Ha), 2,88 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,99 (2H, dd, 4/6-Ha), 5,48 (1H, s, 2-Ha), 7,2 (2H, m, Ar-H), 7,56 (1H, m, Ar-H) 46 0,98 (9H, s, -CMe3), 1,45 (1H, s, =C-H), 1,78 (1H, tt, 5-Ha), 2,89 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,99 (2H, dd, 4/6-Ha), 5,48 (1H, s, 2-Ha), 7,23 (2H, m, Ar-H), 7,59 (1H, m, Ar-H) 47 0,9 i 0,99 (9H, s, -CMe3), 1,74 i 1,86 (1H, tt, 5-H), 2,5-3,1 (4H, m, 4/6-Ha«), 7,89 (2H, s, Ar-H) 48 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,45 (1H, m, =C-H), 1,79 (1H, tt, 5-Ha), 2,88 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,99 (2H, dd, 4/6-H„), 5,04 (1H, s, 2-Ha), 7,16 (3H, m, Ar-H) 49 1,0 (9H, s, -CMe3), 1,6 (1H, m, 5-Ha), 2,4 (3H, m, 2-Me), 2,9 (4H, m, 4/6-CH2) 50 0,95 (9H, s, -CMe3), 1,7 (1H, m, 5-Ha), 2,0 (3H, s, 2-Me), 2,8 (4H, ra, 4/6-CH2) 51 0,9(9H,s,-CMe3), l,7(lH,tt,5-Ha), 2,8-3,0(411, m, 4/6-Ha.»), 5,5(1H,s,2-Ha),7,3(lH,d, Ar-H),7,4(1H, d, Ar-H), 7,7 (1H, t, Ar-H) 52 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,8-3,0 (4H, m, 4/6-Ha-.), 5,4 (2H, d, CH2O), 5,2 (1H, s, -OH), 7,4 (4H, s, Ar-H) 53 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,2 (3H, s, COMe), 2,8-3,0 (4H, m, 4/6-Ha.»), 4,8 (2H, s, CH2O), 5,2 (1H, s, 2-Ha), 7,5 (4H, s, Ar-H) 54 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,8-3,0 (4H, m, 4/6-H_a.„), 3,8 (3H, s, OMe), 5,2 (1H, s, 2-Ha), 7,4-7,6 (4H, dd, Ar-H)

157 467 1 2 55 0.9 (9Η, s, -CMe3). 1.7 (1H, tt, 5-Ha), 2,8-3,0 (4H, m, 4/6-H.*.), 5,5 (1H, s, 2-Ha), 7.0 (1H, dd, Ar-H), 7,1 (1H, dd, Ar-H), 7,7 (1H, dd, Ar-H) 56 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,8 (1H, tt, 5-Ha), 2,4 (3H, s, 2-Mea) 2,8-3,0 (4H, m. 4/6-H.*.), 7,8 (2H, s, Ar-H) 57 0,9(9H,s.-CMe₃). 1.6(3H,s, 2-Me.), 1,7(1H, tt, 5-Ha). 2,3(2H,dd.4/6-H.),2,6(2H,dd,4/6-H.), 8,0 (2H, s, Ar-H) 58 0,9 (9H. s, -CMej), 1,8 (IH, tt, 5-Ha), 2,8-3,1 (4H, m, 4/6-H.*.), 5,4 (1H, s, 2-Ha), 7,8-8,2 (3H, m, Ar-H) 59 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1.7 (1H, tt, 5-H.), 2,8-3,0 (4H, m, 4/6-H.*.), 3,4 (3H, s. OMe), 3,6 (2H, m, CH₂O), 3,7 (2H, m, OCH₂), 4,4 (2H, s, =C-CH₂O), 5,1 (1H, s, 2-H_a), 7,4 (4H, s, Ar-H) 61 1/ 0,25 (9H, s, -SiMea), 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,8 (1H, m, 5-Ha), 2,20 (3H, s, 2-Mea), 2,75-3,10 (4H, m, 4/6-H), 7,45 (2H, d, Ar-H), 7,75 (2H, d, Ar-H) 11/ 0,26 (9H, s, -SiMe₃), 0,80 (9H, s, -CMe₃), 1,67 (3H, s, 2-Me.), 1,70 (1H, tt, 5-Ha), 2,35 (dd, 4/6-H), 2,67 (2H, dd, 4/6-H), 7,50 (2H, dd, Ar-H), 7,95 (2H, dd, Ar-H) 62 0,80 (9H, s, -CMe₃), 1,68 (3H, s, 2-Me.), 1,70 (1H, tt, 5-Ha), 2,40 (2H, dd, 4/6-H), 2,65 (2H, dd, 4/6-H), 3,10 (1H, s, =C-H), 7,50 (2H, d, Ar-H), 7,92 (2H, d, Ar-H) 63 0,26 (9H, s, -SiMe3), 0,80 (9H, s, -CMe3), 1,67 (3H, s, 2-Me.), 1,7O(1H, tt, 5-Ha), 2,35 (2H, dd, 4/6-H), 2,67 (2H, dd, 4/6-H), 7,50 (2H, dd, Ar-H), 7,95 (2H, dd, Ar-H) 64 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,75 (1H, tt, 5-Ha), 2,50 (H, s, -SMe), 2,75-3,0 (4H, m, 4/6-H), 5,08 (1H, s, 2-Ha), 7,20 (2H, d, Ar-H), 7,50 (2H, dd, Ar-H) 65 0,9 (9H, s, -CMe3), 1,3 (3H, s, 5-Mea), 2,6 (2H, d, 4/6-H.), 3,2 (2H, d, 4/6-H_e), 5,0 (1H, s, 2-Ha), 7,4-7,6 (4H, m, Ar-H) 66 0,8 (9H, s, -CMe₃), 1,3 (3H, s, 5-Mea), 2,3 (2H, d, 4/6-H_a), 3,1 (2H, d, 4/6-H.), 5,0 (1H, s, 2-Ha), 7,4-7,6 (4H, q, Ar-H) 67 0,8 (9H, s, -CMe3), 1,3 (3H, s, 5-Mea), 1,7 (3H, s, 2-Mea), 2,3 (2H, d, 4/6-Ha), 2,8 (2H, d, 4/6-Ha), 7,5-8,0 (4H, dd, Ar-H) 68 1,0 (9H, s, -CMej), 1,3 (3H, s, 5-Mea), 2,15 (3H, s, 2-Mea), 2,4 (2H, d, 4/6-H.), 3,35 (2H, d, 4/6-H.), 7,5-7,7 (4H, dd, Ar-H) 69 0,9 (12H, m. -CMea 1 -Me), 1,4-1,6 (2H, m, -CH2), 1,7 (1H, m, 5-Ha), 2,2-3 (2H. m), 2,7-9 (4H. m, 4/6-H.*.), 4.3 1 4,8 (1H, s, 2-H) 70 0,9 (9H, s, -CMej), 1,75 (1H, tt, 5-1-1), 1,95 (3H, d, 2-=Me.), 2,7 (2H, dd, 4/6-H.), 3,15 (2H, dd, 4/6-H.), 4,3 (1H, d, 2-H.) 71 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 1,85 (3H, d, 2-=Me3.), 2,75 (4H, m, 4/6-H.*.), 4,8 (1H, d, 2-H.) 72 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,0 (3H, t, Me), 1,5 (2H, m, -CH2), 1,6 (1H, tt, 5-H_a), 2,3 (2H, dt, 2-=CH_2a), 2,7 (2H, dd, 4/6-He), 3,2 (2H, dd, 4/6-H.), 4,4 (1H, s, 2-H.) 73 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7(1H, tt, 5-H.), 2,0(1H, t, =C-H). 2,3 (4H, m, CH2 X 2), 2,6 (2H, dd, 4/6-H.), 2,8 (2H, dd, 4/6-H.), 4,1 (1H, d, 2-H_a), 5,9 (2H, m, -CH = CH-) 74 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,6 (1H, tt, 5-Ha), 2,0 (1H, t, =C-H), 2,3 (4H, m, CH2 X 2), 2,75 (4H, tn, 4/6-H.), 4,6 (1H, d, 2-H.), 5,7 (1H, dd, =C-H), 5,95 (1H, dt, =C-H) 75 0,95 (9H, s, -CMes), 1,7 (5H, m, 5-H_a 12 X CH2), 1,9 (1H, s, =CH), 2,3 (2H, m, CH2), 2,7 (4H, m, 4/6-H.*.), 3,5 1 4,1 (1H, m, 2-H) 76 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (7H, m, 5-H„ 13 X CH2), 1,9 (1H, m, =CH), 2,2 (2H, m, CH2), 2,7 (4H, m,4/6-CH.), 4,0 (1H, m, 2-H.) 77 1,0 (9H, s, -CMej), 1,6 (1H, tt, J 11,512,5 Hz, 5-H.), 1,75 (3H, s, 2-Me), 1,95 (3H, s, =C-Me), 2,8 (2H, dd, J 14,5 1 2,5 Hz, 4/6-H.), 3,1 (2H, dd, J 14,5 1 11,5 Hz, 4/6-H.) 78 0,2 (9H, s, -S1Me₃), 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,75 (3H, s, 2-Me), 2,85 (2H, dd, J 1^,^12,5 Hz, 4/6-H.), 3,1 (2H, dd, J 14,5 1 11,5 Hz, 4/6-H.) 79 0,9 1 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,1 1 125 (3H, t, -Me), 1,7 (1H, tt, 5-H„), 2,3 (2H, m, ^C-CH), 2,6-3,4 (4H, m, 4/6-H.*.), 4,4 1 4,8 (1H, t, 2-H) 80 0,95 (9H, s, -CMej), 1,3 (9H, s, =C.CMe₃), 1,7 (1H, m, 5-H.), 2,8 (2H, m, 4/6-H.), 3,2 (2H, m, 4/6-H.), 4,3 (lH,s, 2-H.) 81 0,95 (9H, s, -CMe₃), 125 (9H, s, C = C.Me₃), 1,6(1H, m, 5-H.), 1,7 (3H, s, 2-Me), 2,8 (2H, dd, J 14,512,5 Hz, 4/6-H.), 3,1 (2H, dd, J 14,5 1 11,5 Hz, 4/6-H.) 82 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,6 (1H, m, 5-H.), 2,8 (2H, m, 4/6-H.), 2,95 (2H, m, 4/6-H.), 4,75 (1H, m, 2-H.), 6,4 (2H, m, -CH=CH-) 83 0.95 (9H, s, -CMe3), 1,65 (1H, tt, 11,5 1 2,5 Hz, 5-Ha), 2,2 (2H, m, 2-CH2), 2,7 (2H, dd, J 14,5 ί 11 Hz, 4/6-H.), 2,9 (4H, m, 4/6-H. 1 CH2CC13), 4,1 (1H, t, J 6,5 Hz, 2-H.)

157 467 1 2 84 0,95(9H.s.-CMe₃). 1,7 (1H, u. J 11,0 i 2.5 Hz, 5-H_B). 2,8 (2H, dd, J 14,5 i 11 Hz, 4/6-Ha). 3.05 (2H,dd,J 14,5 i 2,5 Hz, 4/6-He), 4,9 (1H, s, 2-Ha), 4,9 (1H, s, 2-Ha), 7,2 (1H, s, = CH-) 85 0.95 (9H. s. -CMej), l,75(lH,tt. J 11 i 2.5 Hz. 5-Ha). 2,75 (2H, dd, J 14111 H7.4/6-Ha)2,95(2H,dd, J Hi 2,5 Hz, 4/6-He), 4,9 (1H, s, 2-Ha) 86 !,0(9H,,,-CMe₃), 1,65 (1H, tt, J 1113 Hz, 5-Ha), 1,85 (3H,s, 2-Me), 2,3 (2H, m,-CH₂), 2,8 (2H,dd, J 1413 Hz, 4/6-He), 2,8 (2H, dd, J 14 i 11 Hz, 4/6-H.), 3,1 (2H, m, CH₂CC1₃) 87 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,55 (3H, s, 2-Me), 2,8 (6H, m, 4/6-Ha+e), i CH₂COOH), 4,4 (1H, d, J 8 Hz, Ch.OH) 88 0,92 (9H, s, -CMe_s), 1,45 (6H, s, CMe₂), 1,70 (1H, tt, 5-H„), 2,65-2,90 (4H, m, 4/6-H), 3,35 (3H, s, OMe), 4,48 (1H, s, 2-Ha) 89 1/ 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,2-1,8 (11H, m, 5-Ha + cykloheksyl), 2,5-2,9/4H, m, 4/6-H), 2,5-2,9 i 3,2 (1H, dt, cykloheksyl-1H), 4,80 (1H, d, 2-Ha) 11/ 0.95 (9H, s, -CMe₃), 12-1,8 (11H, m, 5-Ha + cykloheksyl), 2,4-2,9 (4H, m, 4/6-H), 2,5-2,9 i 3,2 (1H, m, cykloheksyl-1H), 4,37 (1H, d. 2-He) 90 0,8 (9H, s, -CMe3), 0,8 (3H, t, Me), 1,7 (1H, tt, 5-Ha), 2,0 (2H, q, 2H_e), 2,4 (2H, dd, 4/6-He), 2,7 (2H, dd, 4/6-Ha), 7,5-7,9 (4H. dd, Ar-H) 91 0,9 (15H, m), 1,4 (2H, m), 1,7 (4H, m), 2,0-2,9 (4H, m), 3,4 i 4,0 (1H, m) 92 0,9 (12H, m), 1,3-1,7 (9H, m), 1,5 i 1,8 (3H, s), 2,0-3,0 (4H, m) 93 0,9 (15H, m), 1,6 (4H, m), 2,0-3,0 (4H, m), 3,5 i 4,1 (1H, m) 94 0,9 (15H, m), 1,3 (1H, m), 1,4 i 1,7 (3H, s), 1,6 (3H, m), 2,0-2,9 (4H, m) 95 0,9 (12H, m), 1,3-1,7 (5H, m), 2,2 (2H, m), 1,8 (4H, m), 4,5 (1H, s), 5,2 (2H, m) 96 0,9 (12H, m), 1,2-1,8 (13H, m), 2,0-2,9 (4H, m), 3,4 i 4,0 (1H, m) 97 0,9 (12H, m), 1,4 (5H, m), 1,5 (2H, m), 1,7 (2H, m), 2,0-2,9 (4H, m), 3,4 i 4,0 (1H, m) 98 0,9(9H,s), I,4(lH,m), 1,4i l,8(3H,s), l,6(6H,m), 1,9(2H, m),2.0-2.9(41 H, m),2,2(2H,m),5,1 (lH,m) 99 0,9 (9H, s), 1,6 (1H, m), 1,6, 1,65 i 1,7 (9H, s), 2,1 (4H, m), 2,8 (4H, m), 4,8 (1H, d), 5,1 (2H, m) 100 0,9 (12H, m), 1,4 (2H, m), 1,6 (1H, m), 2,0 (2H, m), 2,8 (4H, m), 4,6 (1H, d), 5,5 1 5,9 (2H, m) 10! 0,9 1 1,0 (9H, s), 1,6 (1H, m), 1,8 (3H, m), 2,9 (4H, m), 4,7 (1H, d), 5,5-6,2 (4H, m) 102 0,9 (9H, s, -CMe₃), 13-2,2 (10H, m), 1,65 (1H, tt, J 11 i 2,5 Hz, 5-H.), 2,04 (1H, d, J 2 Hz, =CH), 2,65 (2H, dd, J 13,8 i 11 Hz, 4/6-H.), 2,91 (2H, dd, J 13 i 7,5 Hz, 4/6-H_e), 3,98 (1H, d, J 6 Hz, 2-Ha) 103 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,0-2,28 (10H, m), 1,8 (1H, tt, J 1014 Hz, 5-Ha), 2,05 (1H, d, J 2 Hz, =C-H), 2,6 (2H, dd, J 14 i 4 Hz, 4/6-He), 2,8 (2H, dd, J 14 i 10 Hz, 4/6-Ha), 3,25 (1H, d, J 9,1 Hz, 2-Ha) 104 0,92 (9H, s, -CMe₃), 1,23 (6H, m, cykloheksyl), 1,68 (2H, m, 5-Ha + cykloheksyl-1-H), 1,8 (4H, m, cykloheksyl-2-CH₂X2). 2,69 (2H, dd, 4/6-H_a), 2,93 (2H, dd, 4/6-He), 4,0 (1H, d, 2-H.) 105 0,99 (9H, s, -CMe₃), 1,75 (1H, tt, 5-Ha), 2,81 (2H, dd, 4/6-Ha), 2,99 (2H, dd, 4/6-Ha), 5,16 (1H, s, 2-H.), 7,35 (1H, s, Ar-H), 8,1 (1H, dd, 4/6-H.) 8,81 (1H, d, Ar-H) 106 0,99 (9H, s, -CM<e>), 1,87 (1H, d, 5-Ha), 2,57 (2H, dd, 4/6-H.), 2,72 (2H, dd, 4/6-Ha), 4,84 (1H, s, 2-He), 7,36 (1H, d, Ar-H), 8,1 (1H, dd, Ar-H), 8,82 (1H, d, Ar-H) 107 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,25, 1,3, 1,35 14/6H, s, 2XMe), !,7/2H, m, 5-H. i cyklopropyl H), 2,8 (4H, m, 4/6-Ha_+e), 3,4 i 3,8 (1H, m, 2-H) 108 0,9 (9H, s, -CMe₃), 0,95, (9H, s, -CMe₃), 1.45-1,8 (4H, m 2 X CH₂), 2,57-2,95 (4H, m, 4/6-Ha+a), 3,95 (1H, t, 2-H.) 109 0,9 (9H, s, -CMe₃), 0,95, (9H, s, -CMe₃), 1,3-l,8/4H, m 2XCH2), 1,95-2,05/1 H, m, 5-Ha), 2,7-3,0 (4H, m, 4/6-Haee), 3,3 14,0 (1H, t, 2-H) 110 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1.6-1.7/1H, m 5-Ha), 2,6-2,9 (4H, m, 4/6-He^.e), 4,6-6,0 (2H, m, 2X=CH) 111 0,8 i 1,0 (18H, s, -CMe₃ X2), 1,6 (3H, m, 5-Ha + CH_2(!), 2,1 (2H, d, CH₂a), 2,6-9 (4H, m, 4/6-H,«), 3,65 (1H, t, 2-He), 4,0 (1H, t, H-2a) 112 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1, 1(9H, s, -CMe₃), 1,7 (1H, m 5-Ha), 1,85 (2H, s, CHa₀), 1,95 (2H, s, CH₂a), 2,3-3,0 (4H, m, 4/6-Hałe) 113 0,9(9H,s,-CMe₃), l,7 (lH,tt,5-Ha), 2,1 (lH,t,=C-H),2,5-3,0(10H,m,SCH₂-CH₂ + 4/6-Ha+e), 3,7(lH,t, 2-Ha), 4,2 (1H, t, 2-He) 114 0,9 (9H, s, -C-Me₃), 1,6 (1H, tt, 5-Ha), 1,8 (3H, d, = C.Me), 2,0 (1H, t, =C-H), 2,4 (4H, m, CH₂ X 2), 2,6-9 (4H, m, 4/6-Ha+e), 4,6 (1H, s, 2-Ha), 5,8 (1H, t, =C-H)

157 467 1 2 115 0,910,95 (18Η, s, -CMe₃ X 2), 1,25 (3H, s, -Me). 1,4 (2H, m CH2), 1,7 (2H, m, CH₂), 2,45 (2H, d, 4/6-H.), 3,1 (2H, d, 4/6-H.), 3.7 <1H, t, 2-Ha) 116 0.88 10,94(15H. s. -CMea + CMe2), 1,45-1,75 (5H, m, 5-Ha + CH2X 2), 2,75 (4H, m 4/6-H), 3.021 3.12 (2H, s, CH2O). 3,32 1 3.35 (3H. s. OMe), 3,38 1 3.95 (1H, t, 2-H) 117 0,25 (4H, m, cyklopropyl), 0,92 1 1,04 (3H, s, -CMe), 1,0 (9H, s, C-Me₃), 1,35-2,2 (5H, m, 5-Ha. CH2 X 2), 2,58-9 (4H, m, 4/6-H). 3,451 4.01 (1H, t, 2-H) 118 0,8 (3H, t, Me), 0,80,0.8210,9 (15H, -CMe₃ + CMe2), 1,2 (2H, q, CH2), 1,35 (2H, m, CH2), 1,58-2,0 (3H, m, 5-Ha + CH2) , 2,75 (4H. m, 4/6-Ha*a). 3,35 1 3,97 (1H, t, 2-H) 119 0,78 (3H, t, Me), 0,81 (6H, s, -CMe2), 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,35 (2H, m, CH2), 1,65 (3H, m, 5-Ha + CH2), 2,64 (2H, dd, 4/6-H.), 2,85 (2H, dd, 4/6-He), 3,95 (1H, t, 2-H) 120 l, 0 (9H, s, -CMe₃), 2,2 (1H, tt, 5-Ha), 2,75 (4H, m 4/6-H.*.), 3,1 (1H, s, =C-H), 4,5 (1H, s, 2-Ha), 7,45 (4H, m, Ar-H) 121 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,1 (9H, s, -CMe₃), 2,1 (1H, m 5-Ha), 2,5 (4H, m, 4/6-H), 4,2 1 4,6 (1H, s, 2-H) 122 1,0 (9H, s, -CMe₃), 2,1 (1H, tt, 5-Ha), 2,7 (4H, m 4/6-H.*.), 4,4 (1H, s, 2-Ha), 7,3 (4H, m, Ar-H) 123 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,6 (1H, m, 5-Ha), 2,0 (3H, s 2-Me), 2,6 (4H, m, 4/6-H„*_o). 7,5 (4H, s, Ar-H) 124 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,3 (9H, s, -CMe₃), 2,1 (1H, m 5-11.), 3,2 (4H, m, 4/6-H.*.), 4,6 (1H, s, 2-H.) 125 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,2 (9H, s, -CMe₃), 1,5 (1H, m 5-Ha), 2,2-3,6 (4H, m, 4/6-H.*.), 4,6 1 5,1 (1H, s, 2-H) 126 0,95 (9H, s, -CMe₃), 1,6 (1H, tt, J 11,5 1 2,5 Hz, 5-Ha), 1,8 (3H, s, -2Me), 2,8 (1H, s, =C-H), 2,85 (2H, dd, J 14,5 ί 2,5 Hz, 4/6-He), 3,1 (2H, dd, 14,5 ί 11,5 Hz, 4/6-Ha) 127 0,95 (9H, s), 1,0-2,4 (15H, m), 2,6-9 (4H, m), 3,4-7 (2H, m) 128 0,95 (9H, s), 1,2-1,8 (13H, m), 2,0-4 (4H, m), 2,6-2,9 (4H, m), 4,1-2 (2H, m) 129 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,8 (1H, t, 5-H.), 2,9 (4H, m 4/6-H.*.), 5,55 (1H, s, 2-Ha), 7,1 (2H, m, Ar-H), 7,6 (1H, m Ar-H) 130 1,0 (21H, m), 1,1 (3H, m), 1,6 (1H, m), 2,8 (4H, m), 4,0 (1H, m) 131 1,0 (18H, m, -CMe3X2), 1,5 (1H, m, 5-H.), 2,8 (4H, m 4/6-H.*.), 4,1 1 4,6 (1H, d, 2-H), 5,5 (2H, m, -CH = CH-) 132 0,9 (21H, m), 1,5 (5H, m), 2,7 (4H, m), 3,5 1 4,0 (1H, m) 133 l, 0 (9H, s, -CMe₃), 1,8 (1H, t, 5-H_a), 2,9 (4H, m, 4/6-H.*.), 4,0 (3H, s, OMe), 5,2 (1H, s, 2-H.), 7,8 (4H, m, Ar-H) 134 1,0 (15H, m), 1,4-2,0 (5H, m), 2,1-3,0 (4H, m), 5,2-6,0 (2H, m) 135 1,0 1 1,1 (9H, s, -CMe₃), 1,4 (1H, m, 5-H.), 1,5 1 1,7 (3H, d, 4-Me), 2,.41 3,5 (3H, m, 4/6-H), 5,2 1 5,3 (1H, s, 2-H), 7,4 (4H, m, Ar-H) 136 0,911,0 (9H, s, -CMe₃), 1,3t1,6 (3H, d, 4-Me), 1,4 (1H, m, 5-1H.), 1,0 (3H, s, 2-Me), 2,4-3,4 (3H, m, 4/6-H), 7,5 (4H, m, Ar-H) 137 0,9 1 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,3 1 1,6 (3H, d, 4-Me), 1,4 (1H, m, 5-Ha), 1,9 (3H, s, 2-Me), 2,9 (3H, m, 4/6-H), 7,6 (3H, m, Ar-H) 138 0,8 1 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,3 (3H, s, 5-Me.), 1,4 1 2,1 (3H, s, 2-Me), 2,3 1 3,4 (4H, m, 4/6-H.*.), 7,6 (4H, m, Ar-H) 139 0,95 1 0,97 (9H, s), 1,0-2,4 (15H, m), 2,5-2,9 (4H, m) 140 1/ 0,95 (9H, s), 1,0-2,4 (17H, m), 2,6-3,0 (4H, m) U/ 0,95 (9H, s), 1,0-2,4 (14H, m), 2,6-3,0 (4H, m), 4,01 (1H, d) 141 0,9 (9H, s, -CMe₃), 1,0-2,3 (12H, m), 2,6-2,7 (2H, m, 4/6-Ha), 2,8-2,9 (2H, m, 4/6-H.), 3,25 1 3,98 (1H, d, 2-H.) 142 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,7 (1H, m, 2,0 (3H, s, -CMe:, 2,8 (4H, m, 4/6-Ha*e), 5,1 (1H, s, 2-Ha), 7,4 (4H, m, Ar-H) 143 1,0 (9H, s, -CMe₃), 1,8 (1H, t, MU), 2,9 (4H, m, 4/6-H.*.), 5,1 (1H, s, 2-H.), 7,4 (4H, m, Ar-H) 144 0,9 (9H, s, -CMc₃), 1,8 (1H, t, 5-Ha), 2,9 (4H, m, 4/6-H.*.), 5,1 (1H, s, 2-H.), 7,6 (4H, m, At-H)

157 467

Tabela 3 Numer związku Widmo masowe; Jonizacja chemiczna Μ + 1 Uderzenie elektronu M t.!.(=c) t.wrz.(^cC) lub no Opis 1 2 3 4 1 331 150-5 krystaliczne ciało stałe 2 287 162 krystaliczne ciało stale 3 180 krystaliczne ciało stałe 4 277 149 krystaliczne ciało stałe 5 345 106 krystaliczne ciało stałe 6 349 189 krystaliczne ciało stałe 7 359 135-6 krystaliczne ciało stałe 8 291 96 krystaliczne ciało stałe 9 321 100-123 krystaliczne ciało stałe 10 146 krystaliczne ciało stałe 11 ^x291 103-112 krystaliczne ciało stałe 12 335 153 bezbarwne kryształy 13 335 130 bezbarwny proszek 14 345 117 białe krystaliczne ciało stałe 15 321 121-123 białe krystaliczne ciało stałe 16 345 95 jasnożółte krystaliczne ciało stałe 17 257 143 jasnożółte krystaliczne ciało stałe 18 273 112 jasnożółte krystaliczne ciało stałe 19 271 136 jasnożółte krystaliczne ciało stałe 20 336 113 białe ciało stałe 21 335 białe ciało półstałe 22 335 białe ciało stałe 23 345 141 białe ciało stałe 24 331 92 żółte ciało stałe 25 336 żółty olej 26 336 białe ciało półstałe 27 336 białe ciało półstałe 28 335 61 białe ciało stałe 29 335 106 białe ciało stałe 30 349 163 białe ciało stałe 31 321 152 białe ciało stałe 32 421 żółty olej 33 421 ciało półstałe 34 389 68 białe ciało stałe 35 111 białe ciało stale 36 413 125 białe ciało stałe 37 119 białe ciało stałe 38 289 żółte ciało półstałe 39 289 żółte ciało półstałe 40 144 białe ciało stałe 41 322 138 białe ciało stałe 42 jasnobrązowe ciało stałe 43 135-6 jasnobrązowe ciało stałe 44 140 białe kryształy 45 174 białe kryształy 46 116-8 beżowe ciało stałe 47 107-118 jasnobrązowe ciało stałe 48 133-5 białe kryształy 49 357 15180 brązowy olej 50 357 14770 brązowy olej 51 339 155 białe ciało stałe 52 307 149 białe ciało stałe 53 349 117 płowożółte ciało stałe 54 335 169 żółte ciało stałe 55 150 płowożółte ciało stałe 56 145 białe ciało stałe 57 122 białe ciało stałe 58 389 138 białe ciało stałe 59 365 66 białe ciało stałe 60 321 - żółte ciało stałe 61 żółte ciało stałe 62 105 żółte ciało stałe 63 150 białe ciało stałe

157 467 1 2 3 4 64 299 167 białe ciało stałe 65 345 155 białe ciało stałe 66 345 pomarańczowy olej 67 359 105 białe ciało stałe 68 359 130 białe ciało stałe 69 243 - żółty olej 70 215 84 białe kryształy 71 215 70 żółte kryształy 72 203 - żółty olej 73 żółty olej 74 żółty olej 75 243 1.5430 żółty olej 76 15424 żółty olej 77 229 82 żółte ciało stałe 78 287 60-2 płowożółte ciało stałe 79 225 bezbarwny olej 80 257 87 płowożółte ciało stałe 81 271 71-4 płowożółte ciało stałe 82 283 143-5 białe ciało stałe 83 321 128-30 białe ciało stałe 84 397 118-112 brązowe ciało stałe 85 317 145-50 białe ciało stałe 86 335 138-9 białe ciało stałe 87 351 134-5 brązowe ciało stałe 88 273 94 żółte ciało stałe 89 283 żółty olej 90 359 70 białe ciało stałe 91 247 115°-26,5 Pa 92 261 140°-26,5 Pa 93 233 !30°-Ι06 Pa 94 261 117°-40Pa 95 259 130°-26,5 Pa 96 275 144=-26,5 Pa 97 247 !22°-40 Pa 98 273 99 299 100 245 101 243 42-6°C bezbarwne ciało stałe 102 283 134 białe ciało stałe 103 283 100-2 białe ciało stałe 104 95-6 białe ciało stałe 105 165-6 białe ciało stałe 106 106-7 białe ciało stałe 107 313 111-23 żółte ciało stałe 108 261 115 białe ciało stałe 109 261 101-3 białe ciało stałe 110 '259 111 247 63 białe ciało stałe 112 261 51 białe ciało stałe 113 275 żółty olej 114 269 żółty olej 115 275 96 białe ciało stałe 116 291 1.5160 bezbarwny olej 117 259 ciało półstałe 118 275 ciało półstałe 119 275 73 białe ciało stałe 120 293 221 białe ciało stałe 121 273 184-8 białe ciało stałe 122 347 176 białe ciało stałe 123 152-3 białe ciało stałe 124 305 225-30 białe ciało stałe 125 321 190-3 białe ciało stałe 126 215 133 płowożółte ciało stałe 127 303 119,5 białe ciało stałe 128 345 73,2 białe ciało stałe 129 - 151 białe ciało stałe 130 275 42-5 białe ciało stałe

157 467 1 2 3 4 131 - 100-3 białe ciało stale 132 275 71-3 białe ciało stałe 133 311 166 białe ciało stale 134 259 t-wrz 116-26,5 Pa - 135 345 - pomarańczowe ciało półstałe 136 - - żółtozielony olej 137 - - żółty olej 138 - 70 białe ciało stałe 139 297 białe ciało stałe 140 297 311 białe ciało stałe 141 283 98,7 białe ciało stałe 142 291 160-1 białe ciało stałe 143 337 114,2 białe ciało stałe 144 353 133.7 białe ciało stałe

Poniższe przykłady ΧΙΙ-ΧΧΙΧ ilustrują wytwarzanie związków wyjściowych stosowanych w sposobie według wynalazku.

Przykład XII.

(a) 2-t-butylopropanoditiol-I,3.

Z 2-t-butylopropanoditiolu-l,3 (E. L. Eliel i Sr. M. C. Knoeber, J. Amer. Chem. Soc., 1968, 90, 3444) otrzymano 2-t-butylopropanoditiol-l,3 (E. L. Eliel i R. O. Hutchins, J. Amer. Chem., 1969, 91, 2703).

(b) 2-t-butylobutanditiol-l,3 (E. L. Eliel i in., J. Org. Chem., 1975, 40, 524).

i) ' Mieszaninę 2 g dwumetylosulfonianu 2-t-butyłobutanodiolu-1,3,0,42 g siarki i 3,2 g uwodnionego siarczku sodu w 50 ml dwumetyloformamidu mieszano w temperaturze 20°C w ciągu 6 dni, a następnie ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną z jednoczesnym mieszaniem w ciągu 24 godzin. Mieszaninę ochłodzono i wylano do wody. Wodną mieszaninę ekstrahowano eterem etylowym. Warstwę wodną zakwaszono kwasem solnym i powtórnie wyekstrahowano eterem etylowym. Połączone ekstrakty eterowe przemyto wodą i wysuszono bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Otrzymano l,2g 4-t-butylo-3-metyloditiolanu-1,2 w postaci ciemnoczerwonego oleju i stosowano go bez dalszego oczyszczania. Widmo NMR następujące: 0,90 (9H, s), 1,40 (3H, d, 6), 1,80 (1H, m), 2,80-3,40 (3H, m).

ii) 1,2 g 4-t-Buty 1 ο-3-m.ety lodiotiolanu-1,2 w bezwodnym (suchym) eterze dodano do mieszanej zawiesiny 0,18 g wodorku litowo-glinowego w 20 ml suchego eteru etylowego w atmosferze azotu. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną, z mieszaniem, w ciągu 1 godziny. Mieszaninę ochłodzono i dodano ostrożnie 5 ml wody. Mieszaninę zakwaszono 2n kwasem siarkowym i ekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i usunięto rozpuszczalnik pod próżnią.

Uzyskano 0,73 g 2-t-butylobutanoditiolu-l,3 w postaci bursztynowego oleju i stosowano go bez dalszego oczyszczania.

Widmo NMR było następujące: 1,00 (9H, s), 1,40-1,70 (5H, m), 2,80 (2H, m), 3,50 (1H, m). c) 2-t-butylo-2-mc e y i op r opa n °di tiol-1,3

2-t-Butylo-2-mctyloplΌpHnυditiol-l,3 otrzymano z 2-t-butylo-2-metylopropanoditiolu-l,3 (G. Hellier i in. J. C. S. Perk II, 1977, 612) jak to opisano w a) powyżej.

Przykład XIII. 3',5'-Dwuchloroacetofenon.

Do zawiesiny 2 g wiórków magnezowych w 20 ml suchego eteru w atmosferze azotu dodawano 12 g jodometanu w 50 ml suchego eteru z taką szybkością, aby mieszanina wrzała. Dodawanie trwało 1 godzinę. Dodano 150 ml suchego benzenu i wydmuchano eter silnym strumieniem azotu, 5 g 3,5-dwuchlorobenzonitrylu rozpuszczono w 60 ml suchego benzenu i następnie wkroplono go w ciągu 10 minut, a otrzymaną mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 3 godzin. Po ochłodzeniu do temperatury 0°C dodawano powoli w ciągu 10 minut 100 ml 6n kwasu solnego. Otrzymaną mieszaninę ogrzewano do wrzenia w ciągu 6 godzin.

Po ochłodzeniu dodano 50 ml wody i 50 ml eteru i mieszaninę przesączono. Wodną fazę przemyto 2 razy po 50 ml eteru, a połączone warstwy organiczne przemyto 50 ml roztworu wodorowęglanu sodu i 50 ml solanki i wysuszono nad siarczanem magnezu. Po odparowaniu

157 467 23 uzyskano związek podany w tytule. Widmo NMR było następujące: 2,6 (3H, s), 7,4 (1H, m), 7,6 (2H, d).

Przykład XIV. 4-bromo-3-chlorobenzaldehyd.

0 3-Chloro-4-aminobenzoesan etylu.

Do roztworu 16 g 4-aminobenzoesanu etylu w 200 ml suchego acetonitrylu dodawano w temperaturze 60°C 13,35 g N-chlorosukcynimidu w ciągu 30 minut. Po ustaniu egzotermicznej reakcji mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 4 godzin. Po ochłodzeniu acetonitryl usunięto pod próżnią, a pozostałość rozpuszczono w dwuchlorometanie, przemyto porcjami po 100 ml 5% roztworu wodorotlenku sodu i solanką, po czym warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym. Po odparowaniu otrzymano ciało stałe, które oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, eluując przy użyciu mieszaniny 10% eteru w heksanie.

ii) 4-Bromo-3-chlorobenzoesan etylu.

Do zawiesiny 9,9 g 3-chloro-4-aminobenzoesanu etylu w 30 ml 48% kwasu bromowodorowego dodawano w ciągu 20 minut, utrzymując temperaturę 0°C 4,6 g azotynu sodu w 12 ml wody, aby wytworzyć sól dwuazoniową. Roztwór 14 g bromku miedziawego w 40 ml 48% kwasu bromowodorowego ogrzano do temperatury 50°C i dodano sól dwuazoniową w postaci zawiesiny i otrzymaną mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 30 minut. Po ochłodzeniu mieszaninę wlano do 300 ml mieszaniny lodu z wodą i produkt ekstrahowano octanem etylu. Warstwę organiczną wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym i odparowano, uzyskując ciało stałe.

iii) Alkohol 4-bromo-3-chlorobenzylowy.

Do roztworu 1,0 g 4-bromo-3-chlorobenzoesanu etylu w suchym dwuchlorometanie w temperaturze 0°C dodawano w ciągu 20 minut 7,8 g 1 m roztworu wodorku dwuizobutylowego glinu w toluenie. Mieszaninę mieszano przez noc w temperaturze 20°C. Dodawano nasycony roztwór chlorku amonu, aż do utworzenia się ciała stałego. Po pozostawieniu na 30 minut dodawano 2n kwas solny, aż do uzyskania roztworu. Mieszaninę wyekstrahowano 3 porcjami 60 ml eteru, roztwór eterowy wysuszono i odparowano do postaci oleju. Widmo NMR było następujące: 2,4 (1H, t), 4,5 (2H,d), 7,0 (3H, m).

iv) 4-Bromo-3-chlorobenzaldehyd.

Do mieszanego roztworu 4g chlorku oksalilu w 20 ml dwuchlorometanu w temperaturze -60°C dodawano w ciągu 10 minut roztwór 4,6 g dwumetylosulfotlenku w 10 ml dwuchlorometanu i całość mieszano w ciągu 5 minut. Następnie dodano roztwór 6,5 g alkoholu 4-bromo-3-chlorobenzylowego w 12 ml dwuchlorometanu w ciągu 10 minut i całość mieszano w temperaturze -60°C w ciągu 30 minut. Dodano 15 g trójetyloaminy i całość mieszano, pozwalając na ogrzanie się do temperatury 20°C. Dodano 100 ml wody i 100 ml dwuchlorometanu i oddzielono warstwę organiczną. Warstwę organiczną przemyto 2 porcjami po 50 ml 2n kwasu solnego, 2 porcjami po 50 ml nasyconego roztworu wodorowęglanu sodu i 100 ml solanki wysuszono i odparowano uzyskując olej. Widmo NMR było następujące: 7,6 (3H, m), 10,0 (1H, s).

W analogiczny sposób otrzymano 3,4,5-trójchIorobenzaldehyd i 2,4-bis/trójfluorometylo/benzaldehyd z 3,4,5-trójchlorobenzoesanu etylu (S. Chiavarelli, Gazz. Chim. Itak, 1955, 85, 1406) i kwasu 2,4-bis/trójfluorometylo/benzosowego (dostarczonego przez firmę Yarsley Chemical Company).

Przykład XV. Sposobem opisanym w etapie IV/ przykladuXIV otrzymano pentyn-3-al, heksyn-5-al, heptyn-6-yl i 4-metylopentanal odpowiednio z pentyn-4-olu-l (dostarczonego przez Lancaster Synthesis), heksyn-5-olu-l (dostarczonego przez Lancaster Sythesis), heptyn-6-ciu-l (C. Crisman, Chem. Abs.,51,5061b)i4-metylopentanolu-l (dostarczonego przez firmę Aldrich).

Przykład XVI. 4-Bromo-2-fluorobenzaldehyd.

Do mieszanej mieszaniny 88 ml lodowatego kwasu octowego, 90 g bezwodnika octowego i 10 g

4-bromo-2-fluorotoluenu w temperaturze -10°C dodawano 12 ml stężonego kwasu siarkowego w ciągu 12 minut, utrzymując temperaturę około 0°C. W ciągu 40 minut dodano 14,7g stałego trójtlenku chromu, utrzymując temperaturę poniżej 5°C i całość mieszano w ciągu 15 minut. Mieszaninę wylano na 300 g lodu i mieszano, a następnie wyekstrahowano 2 porcjami po 300 ml eteru. Ekstrakty organiczne przemyto 2 porcjami po 100 ml 2% roztworu węglanu sodu. Po

157 467 odparowaniu podziałano na surowy dwuoctan mieszaniną 30 ml wody, 30 ml etanolu i 3 ml stężonego kwasu siarkowego i całość ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 1 godziny. Po ochłodzeniu wyekstrahowano produkt eterem, wysuszono i odparowano. Rekrystalizacja z heksanu dała produkt określony w tytule. Widmo NMR było następujące: 7,6 (3H, m), 10,0 (1H, s).

W analogiczny sposób otrzymano 4-chloro-2-fluorobenzaldehyd odpowiednio z 4-chloro-4fluorotoluenu i 5-chloro-2-fluorotolueneu (dostarczonego przez Lancaster Syntesis).

Przykład XVII. 4-Bromo-3-trójfluorometyloacetofenon.

Do 8 g 4-bromo-3-trójfluorometyloaniliny (dostarczonej przez firmę Aldrich) w 8 ml stężonego kwasu solnego, 7 ml wody i 8 g rozdrobnionego lodu dodawano roztwór 3,4 g azotynu sodu w 5 ml wody w ciągu 30 minut, utrzymując temperaturę poniżej 5°C. Po zakończeniu dodawania dodano 2,98 g octanu sodu w 5 ml wody. Przygotowano mieszaninę 2,9 g acetaldoksymu, 21,7 g octanu sodu i 1,63 g siarczanu miedzi, 131 g tiosiarczanu sodu i ochłodzono ją do temperatury 15°C. Sól dwuazoniową wprowadzono powoli poniżej powierzchni powyższej temperatury i otrzymaną mieszaninę mieszano w ciągu 1 godziny, a następnie ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 4 godzin. Produkt oddzielono przez destylację z użyciem 400 ml pary wodnej i ekstrakcję destylatu eterem. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią. Widmo NMR było następujące: 2,6 (3H, s), 7,8 (2H, s), 8,2 (1H, s).

Przykład XVIII. 4-/3-Hydroksypropyn-l-ylo/acetofen.

Do 3 g 4-bromoacetofenonu w 60 ml trójetyloaminy dodano 1 ml alkoholu propargilowego, 165,6 mg dwuchlorku bis/trójfenylofosfina/palladu i 66 mg jodku miedziawego. Mieszaninę mieszano w atmosferze azotu przez noc. Dodano eter i mieszaninę przesączono. Przesącz przemyto wodą, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano. Surową substancję oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, eluując mieszaniną eter: heksan 1: 3. Widmo NMR było następujące: 2,6 (3H, s), 4,4 (1H, s), 7,4 (4H, dd).

W analogiczny sposób otrzymano 4-/3-hydroksypropyn-l-ylo/benzaMehyd, 4-/3-metoksypropyn-l-ylo/benzaldehyd i 4-[3-/2-metok.syetoksy/propyn-l-y!ojbenzaldehyd.

Przykład XIX. 4-/3-Acetoksypropyn-l-ylo/benzaldehyd.

Do 500 mg 4-/3-hvdroksypropyn-l-ylo/benzaldehydu w 20 ml suchego benzenu dodano 326 mg bezwodnika octowego i 112 mg bezwodnego octanu sodu. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 4 godzin. Po ochłodzeniu dodano 50 ml wody, a następnie 50 ml eteru. Oddzielono warstwę organiczną i przemyto 2 porcjami po 50 ml roztworu węglanu sodu, a następnie wodą, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią. Produkt wydzielono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, eluując mieszaniną eter : heksan 1:1. Widmo NMR było następujące: 2,2(3H, s), 5,0 (2H, s), 7,5 (4H, dd), 10,0 (lH,s).

Przykład XX. 3,4,5-Trójchloroacetofenon.

a) Do zawiesiny 0,55 g wiórków magnezu w 20 ml suchego eteru wkroplono roztwór 3 g jodku metylu w 10 ml suchego eteru z taką szybkością, aby mieszanina reakcyjna wrzała. Po zakończeniu dodawania dodano 4g 3,4,5-trójchlorobenzaldehydu (patrz proces B) w 10 ml suchego eteru z szybkością podtrzymującą wrzenie. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez noc. Dodano nasycony roztwór chlorku amonu, a następnie rozcieńczony kwas solny. Oddzielono warstwę organiczną, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, uzyskując l-^A^-trójchlorofenylo/etanol. Widmo NMR było następujące: 1,2 (3H, d), 4,2 (1H, s), 4,8 (1H, m), 7,3 (2H, s).

ii) 3,4,5-Trójchloroacetofenon otrzymano z l-/3,4,5-t.rójchlorofenylo/etariolu stosując sposób postępowania opisany w etapie IV/ przykładu XIV.

Przykład XXI. 2-/But3yrylotio/acetaldehyd

i) Do zawiesiny 1 g wodorku sodu w 30 ml suchego dwumetyloformamidu w temperaturze 20°C dodawano w ciągu 15 minut 3g 2-merkaptoetanolu w 6 ml suchego dwumetyloformamidu. Mieszano w ciągu 1 godziny w temperaturze 80°C. Po ochłodzeniu dodawano w ciągu 20 minut 5,7 g metanosulfonianu butyn-3-ylu-l w 15 ml suchego dwumetyloformamidu. Mieszaninę reakcyjną ogrzewano w ciągu 3 godzin w temperaturze 80°C. Po ochłodzeniu mieszaninę wlano do wody i ekstrahowano 3 porcjami po 100 ml eteru. Warstwę organiczną przemyto 3 porcjami po

157 467 25

50 ml 2n wodorotlenku sodu, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, uzyskując olej. Widmo NMR było następujące: 2,0 (1H, t), 2,0-3,0 (6H, m), 3,5 (2H, t).

ii) 2-/Butyn-3-ylotio/acetaldehyd otrzymano z 2-/butyn-3-ylotio/etanolu stosując sposób postępowania opisany w etapie IV/ przykładu XIV.

Przykład XXII. 4-Etynyl-l-formylocykloheksan

i) 44,7 ml Dwuizopropyloaminy rozpuszczono w 400 ml suchego tetrahydrofuranu (THF) i ochłodzono do temperatury -78°C w atmosferze azotu z mieszaniem mechanicznym. Dodano 197 ml 1,6-molowego roztworu n-butylolitu w heksanie. Po mieszaniu w temperaturze -78°C w ciągu 10 minut dodano roztwór 52,6 g cykloheksanodwukarboksylanu-1,4 dwumetylu (Lancaster) w 200 ml THF. Po dalszym mieszaniu w ciągu 30 minut w temperaturze -78°C dodano roztwór

22.5 ml chlorku acetylu w 200 ml THF. Pozwolono mieszaninie reakcyjnej ogrzać się do temperatury pokojowej w ciągu 3 godzin. Następnie dodano wodę i mieszaninę ekstrahowano eterem. Ekstrakty eterowe przemyto wodą, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu, rozcieńczonym kwasem solnym i solanką, a następnie wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Po odparowaniu pod zmniejszonym ciśnieniem uzyskano bezbarwny olej, który destylowano powoli, otrzymując 23,3 g 1 -acetylocykloheksanodwukarboksylanu. 1,4 dwumetylu o t.wrz. 114-120°C/0,4 mm Hg. Widmo NMR było następujące: 3,89 (3H, s), 3,75 (3H, s), 2,6-1,4 (13H, m). Widmo IR (ciekła błonka) 1740, 1710 cm¹.

ii) 23,3 g l-acetylocykloheksanodwukarboksylanu-1,4 dwumetylu dodano do roztworu 253 ml stężonego kwasu solnego w 126 ml metanolu. Po ogrzewaniu do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 10 godzin mieszaninę reakcyjną przelano do wody, a następnie ekstrahowano dwuchlorometanem. Fazę organiczną przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką. Po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu, rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem, uzyskując 4-acetylocykloheksanokarboksylan metylu w postaci bezbarwnego oleju. Oczyszczono go przez destylację (t.wrz. 138-145°C/1862Pa. Widmo NMR było następujące: 3,60 (3H, s), 2,6-1,2 (13H, m). Widmo IR (ciekła błonka): l730-l7l0cm^_1.

iii) 1,0 g 4-aeelylocykloheksanokarbkksylauu metylu w 0,7 mlsuchej pirydyny dodaoooo mieszanej mieszdnian 2,45 g pięciochlorku fosforu w 1,4 ml suchej pirydyny. Po mieszaniu w ciągu 8 godzin w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną zatrzymano reakcję przez wlanie do wody. Następnie mieszaninę ekstrahowano eterem i ekstrakty organiczne przemyto rozcieńczonym kwasem solnym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką. Po wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezu usunięto rozpuszczalnik pod zmniejszonym ciśnieniem, uzyskując 4-/1chlorohtynylo/cykloheksanokαrboksnlaa metylu w postaci jasnożółtego oleju. Widmo NMR było następujące: 5,03 (2H, s) 3,62 (3H, s), 2,80-1,09 (10H, m). Widmo IR (ciekła błonka) 1730 cm1 Widmo masowe, uderzenie elektronu, M+ 1, 203.

iv) 283 mg wodorku litowoglinowego dodano do suchego eteru w temperaturze 0°C w strumieniu azotu. Po dodaniu 1,0 g 4-/l-chloroetenyło/cykloheksαnokαrboksnlanu metylu pozwolono ogrzać się mieszaninie reakcyjnej do temperatury 25°C w ciągu 2 godzin. Dodano ostrożnie

2.5 ml 109% ooztworu wodorottenku uodu. Następnie oeerowy ooztwór gc^^t^^nyt^^^I^o, wyruszono i odparowano, uzyskując 4-/l-chloroetenyło/cyktoheksylometanoL Widmo NMR było następujące: 4,97 (2H, s), 3,6-3,25 (2H, m), 2,2-0,8 (10H, m). Widmo IR (ciekła błonka) 3400 cmO

v) 12 ml (1,6 mola) n-butnłolitu dodano w temperaturze 0°C w atmosferze azotu do mieszanego roztworu 0,84g 4-/l-chloroethanło/cykloCeksnlomeeαnołu w 15 ml THF. Pozwolono mieszaninie reakcyjnej ogrzać się do temperatury pokojowej i mieszano w ciągu 4 godzin w temperaturze pokojowej. Dodano około 100 ml mieszaniny wody z lodem i mieszaninę reakcyjną ekstrahowano eterem etylowym. Po przemyciu organicznych ekstraktów solanką i wysuszeniu nad bezwodnym siarczanem magnezowym, rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem. 4-Etnanlocnklohektnlometanoł oczyszczono metodą chromatografii kolumnowej na krzemionce, eluując mieszaniną eter : heksan 2: 3. Widmo NMR było następujące: 3,32 (2H, d), 2,80 (1H, s), 2,29-0,80 (11H, m). Widmo IR (ciekła błonka) 3420, 3290 cm! Widmo masowe, uderzenie elektronu, M+ 1, 139.

vi) 354///1 chlorku oksalilu rozpuszczono w 3 ml suchego dwuchlorometanu w temperaturze -70°C w atmosferze azotu. Następnie dodano 650/1 dwumetnlosulfotłenku w 3 ml dwuchlorome26

157 467 tanu. Po mieszaniu w ciągu 5 minut wkroplono w ciągu 5 minut roztwór 0,5 g 4-etynylocykloheksylometanolu w 5 ml dwuchlorometanu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w ciągu 30 minut w temperaturze -70°C przed dodaniem 2,5 ml trójetyloaminy. Po ogrzewaniu do temperatury 25°C w ciągu 3 godzin, dodano wodę i oddzielono fazę organiczną, przemyto rozcieńczonym kwasem solnym, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu i solanką i wysuszono. Po odparowaniu uzyskano 4-etynylo-l-formylocykloheksan w postaci bezbarwnego oleju.

Widmo NMR było następujące: 9,61 (1H, m), 3,0-1,0 (9H, m).

Widmo IR (ciekła błonka): 3300, 2140, 1710cm 1

Przykład XXIII. Heksyn-2-al.

i) Roztwór 5,6 g alkoholu propargilowego i 8,4g dihydropiranu w 16 ml chloroformu mieszano na łaźni lodowej, dodając roztwór 0,05 ml tlenochlorku fosforu w 1 ml chloroformu. Po mieszaniu w ciągu 2 godzin w temperaturze 10-20°C dodano eter etylowy i wodę. Roztwór eterowy oddzielono i przemyto wodą, nasyconym roztworem węglanu sodu i solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano. Po destylacji uzyskano 7,0 g eteru propyn-3ylowotetrahydropiranylowego o t.wrz. 68^71°C/3325 Pa.

ii) 2,0 g powyższego eteru w 15 ml suchego THP ochłodzono do temperatury -78°C i dodawano w ciągu 10 minut 10 ml lm roztworu n-butylolitu w heksanie. Mieszaninie reakcyjnej pozwolono ogrzać się do temperatury pokojowej w ciągu 3 godzin i ochłodzono ją do temperatury -407°C. W ciągu 5 minut dodawano roztwór 1,3 ml bromku n-propylu w 5 ml suchego THP i 5 ml sześciometylofosforamidu i mieszaninę mieszano w temperaturze 20°C przez noc. Dodano wodę i eter, oddzielono roztwór eterowy i po przemyciu kolejno 2n kwasem solnym, nasyconym wodorowęglanem sodu i solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, 270 mg Amberlyst „15“ i 10 mg kwasu p-toluenosulfonowego w ciągu 2 godzin w temperaturze 20°C, a następnie przesączeniu i odparowaniu przesączu, uzyskano 1,3 g heksyn-2-olu-l. Jego widmo NMR było następujące: 1,0 (3H, t), 1,6 (4H, m), 3,6 (1H, OH), 4,2 (2H, m).

Heksyn-2-ol otrzymano z heksyn-2-olu-l stosując etap IV/ z przykładu XIX. W analogiczny sposób otrzymano pentyn-2-al.

Przykład XXIII. l,l-DwLietoksy-4-metoksy-4-metyk)-pentyn-2-al.

5g 3-metoksy-3-metylobutynu-l (E. J. Corey i in., J. Org. Chem. 1978, 43 /17/, 3418) dodano do odczynnika Grignarda wytworzonego z l,4g magnezu i 6,5g bromku etylu w 50ml eteru etylowego. Roztwór ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 6 godzin, ochłodzono i wkroplono doń 8,49 g ortomrówczanu trójetylowego w 20 ml eteru etylowego. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 2 godzin, ochłodzono i dodano nasycony roztwór chlorku amonu. Oddzielono roztwór eterowy, przemyto solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, uzyskując 3,6g oleju. l,l-dwuetoksy-4metoksy-4-metylopentyn-2 miał następujące widmo NMR: 1,2 (6H, t), 1,4 (6H, s), 3,3 (3H, s), 3,5 (4H, q), 5,25 (1H, s).

Przykład XXIV. 4,4-Dwumetyloheksanal.

i) 19,6 ml wodorku trój-n-butylocyny i 0,5 g σ-azoizobutyronitrylu dodano kolejno do mieszanego roztworu 10 g 2-bromo-2-metylobutanu i 43,4 ml akrylonitrylu w 200 ml suchego benzenu. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 6 godzin, ochłodzono i przesączono. Pozostałość przemyto 50 ml eteru etylowego i połączone przesącze odparowano pod zmniejszonym ciśnieniem, uzyskując 2,1 g 4,4-dwumetyloheksanonitrylu w postaci bezbarwnej cieczy o t.wrz. 85-94°C/2660 Pa.

1 4,4-Dwumetyloheksanal.

18,5ml lm roztworu wodorku dwuizobutyloglinu w toluenie dodano do roztworu 2,0g

4,4-dwumetyloheksanonitrylu w 100 ml suchego eteru etylowego, mieszanego w atmosferze azotu. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 3 godzin i ochłodzono. Wkroplono mieszaninę 2 ml wody z 10 ml dioksanu, a następnie 80 ml rozcieńczonego kwasu solnego i roztwór mieszano w ciągu 1 godziny. Dodano eter etylowy i oddzielono ekstrakty eterowe. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezowym i odparowano, uzyskując 1,3 g 4,4-dwumetyloheksanalu. Widmo NMR było następujące: 0,9 (6H, s), 1,4 (2H, m), 2,4 (2H, m),9,7(lH, t).

157 467

Przykład XXV. 4-Bromo-3,5 dwuchlorobenzaldehyd.

i) Do 25 g 4-aminobenzoesanu metylu w 250 ml suchego chloroformu wkroplono 10 ml chlorku sulfurylu i mieszaninę ogrzewano do wrzenia w ciągu 4 godzin. Dodano 10 ml chlorku sulfurylu i ogrzewano jeszcze w ciągu 2 godzin. Mieszaninę reakcyjną wylano na lód i dodano 2n roztwór wodorotlenku sodu. Roztwór organiczny oddzielono, a fazę wodną wyekstrahowano octanem etylu. Połączone roztwory organiczne wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, uzyskując 4-amino-3,5-dwuchlorobenzoesanu metylu w postaci ciała stałego.

ii) 32g 4-amino-3,5 dwuchlorobenzoesanu metylu rozpuszczono w 100 ml 48% kwasu bromowodorowego, ochłodzono do temperatury 0°C i dodano 10,5 g azotynu sodu. Roztwór dodawano powoli do mieszaniny 80 ml 48% kwasu bromowodorowego z 35 g bromku miedziawego i mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 2 godzin. Po ochłodzeniu mieszaninę wyekstrahowano octanem etylu, a ekstrakty organiczne przemyto solanką, wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano, uzyskując ciemne ciało stałe. Po krystalizacji z octanem etylu otrzymano 20g 4-bromo-3,5-dwuchlorobenzoesanu metylu. Widmo NMR było następujące: 4,0 (3H, s), 7,9 (2H, s).

Alkohol 4-bromo-3,5-dwuchlorobenzylowy otrzymano z 4-bromo-3,5-dwuchlorobenzoesanu metylu stosując etap 11/ procesu B a 4-bromo-3,5-dwuchlorobenzaldehyd stosując etap IV procesu B.

Przykład XXVI. 3-/l-Metylocyklopropylo/propanol.

i) 5,08 g sodu rozpuszczono w 300 ml suchego etanolu. Dodano 35 g malonianu dwuetylu i mieszano w ciągu 2 godzin. Dodano 20 g chlorku metyloallilu i mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 4 godzin. Mieszaninę ochłodzono, ciała stałe odsączono i rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Dodano 2n kwas solny i mieszaninę wyekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty eterowe przemyto roztworem wodorowęglanu sodu i wodą, a następnie wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią. Po destylacji uzyskano 28,2 g 2-metylopropen-2-ylomalonianu dwuetylu w postaci bezbarwnej cieczy o t.wrz. 120-126°C/2660 Pa.

ii) Mieszaninę 15g 2-metylopropen-2-ylomalonianu dwuetylu i 6,0g chlorku litu w lOOml dwumetylosulfotlenku ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 4 godzin. Mieszaninę przedestylowano i destylat (185°C, 760 mm) poddano działaniu wody. Wodną mieszaninę wyekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i uzyskano 5,34 g 3-metylobuteno-l-karboksylanu-l etylu w postaci bezbarwnej cieczy.

iii) 40 ml 1,1-molowego roztworu dwuetylocynku w toluenie wkroplono do roztworu 1,25 g

3-m<^t^t^Il^l^i^1^(^r^<^-l-karboksyl^nu-l etylu w 100 ml suchego heksanu w temperaturze -20°C w atmosferze azotu. Po mieszaniu w ciągu 10 minut wkroplono 23,6g dwujodometanu i mieszaninę przechowywano w temperaturze -20°C w ciągu 6 godzin. Pozwolono mieszaninie ogrzać się do temperatury pokojowej, dodano 60 ml wodnego roztworu chlorku amonu i rozdzielono obie warstwy. Warstwę wodną wyekstrahowano 3 porcjami po 50 ml eteru etylowego i połączone ekstrakty organiczne przemyto 50 ml roztworu tiosiarczanu sodu i 50 ml wody. Ekstrakty wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią. Po chromatografowaniu na krzemionce, eluując mieszaninami eter etylowy/heksan uzyskano 1,21 g 3-/l-metylocyklopropylo/propionianu etylu w postaci bezbarwnego oleju.

iv) l,2g 3-/l-metylocyklopropyle/propionianu etylu wkroplono do mieszanej zawiesiny 0,3 g wodorku litowoglinowego w 80 ml suchego eteru etylowego w atmosferze azotu. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną z mieszaniem w wciągu 1,5 godziny, a potem ochłodzono ją. Powoli dodano 1 ml wody, a następnie 1,0 ml 5% kwasu siarkowego. Mieszaninę przesączono, a przesącz wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią Otrzymano 0,73 g 3-/l-metylocyklopropylo/propanolu-l w postaci bezbarwnego oleju.

v) 3-/l-Metylocyklopropyli/propanol otrzymano z 3-/l-metylocyklopropylo/propanolu-l stosując etap IV/ z przykładu XIV.

Przykład XXVII. 4,4-Dwumetylo-5-metoksypentanal.

i) 2,2-Dw^m^t^^^yl^i^(^i^t(^r^-^-ol-l otrzymano z 2,2-dwumetylopenten-4-alu (dostarczonego przez Aldrich) stosując sposób postępowania, opisany w etapie IV/ procesu F.

157 467 ii) 4,0 g 2,2-dwumetvlopenten-4-olu-l wkroplono do 1,13 g 80% zawiesiny wodorku sodu w oleju, przemytej heksanem w 80 ml suchego dwumetyloformamidu w atmosferze azotu. Po mieszaniu w ciągu 1 godziny wkroplono 5,3 g jodometanu i mieszano jeszcze 1 godzinę. Dodano 100 ml eteru metylowego, a następnie powoli 100 ml wody. Ekstrakty eterowe odparowano pod próżnią, a pozostałość rozpuszczono w 50 ml heksanu. Roztwór heksanowy przemyto wodą i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i uzyskano 1,9 4,4dwumetylo-5.metoksypentanu-l w postaci bezbarwnego oleju.

iii) 2,76 ml 2 m roztworu kompleksu borowodór-siarczek metylu w THF (Aldrich) dodano do 1,9 g 4,4-dwumetylo-5-metoksypentenu- 1w 50 ml suchego heksanu w atmosferze azotu w temperaturze 0°C. Całość mieszano w temperaturze 20°C w ciągu 2 godzin i dodano 15 ml etanolu. Następnie dodano 6,0 ml 2 n wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Mieszaninę ochłodzono do temperatury 0°C i wkroplono 5,3 ml 30% nadtlenku wodoru. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 1 godziny, po czym ochłodzono i wlano do 100 ml wody z lodem. Wodną mieszaninę ekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty eterowe przemyto wodą i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i uzyskano 1,12 g 4,4-iJwa^ime^yll^^^:^'i^K^t(d^k^s^y^(^iU;^^oli^^l w postaci bezbarwnego oleju.

iv) 4,4-Dwumetylo-5-metoksypentanal otrzymano z 4,4-dwumetylo-5-mctoksypentanolu-l stosując sposób postępowania opisany w etapie IV?/ z przykładu XIV.,

Przykład XXVIII. 4-TrójfluorometoksybenzaIdehyd

11,8 ml 1 m roztworu wodorku dwuizobutylowoglinowego w toluenie dodano do mieszanego roztworu 2,0 g eteru 4-cyjanofenylowotrójfluorome(ylowego (Fairfield) w 100 ml suchego eteru etylowego. Mieszaninę ogrzewano do wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 3 godzin z jednoczesnym mieszaniem. Mieszaninę ochłodzono i dodano 8 ml dioksanu zawierającego 1 ml wody. Dodano 60 ml 10%o kwasu solnego. Całość mieszano jeszcze w ciągu 30 minut i wyekstrahowano eterem etylowym. Ekstrakty eterowe przemyto wodą i wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, a pozostałość oczyszczono chromatograficznie na krzemionce, eluując mieszaniną heksameter dwuetylowy 9:1. Uzyskano 1,65 g 4-trójfluorometoksybenzaldehydu w postaci bezbarwnej cieczy.

Przykład XXIX. 4-Trójfluorometylotiobenzaldehyd.

i) 8 g p-toluenotiolu dodano do 60 ml ciekłego amoniaku w temperaturze -30°C. Dodano 18 g jodku trójfluorometylu i mieszaninę napromieniowano światłem UV 297 mm w ciągu 30 minut. Dodano 35 ml suchego eteru etylowego i naświetlano dalej w ciągu 1 godziny. Pozwolono mieszaninie ogrzać się do temperatury 20°C i dodano wodę. Mieszaninę wyekstrahowano eterem etylowym i ekstrakty eterowe przemyto roztworem tiosiarczanu sodu, a następnie wodą. Ekstrakty eterowe wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu i odparowano pod próżnią. Po destylacji uzyskano 4-trójfluorome(ylotiotolutn w postaci ruchliwej jasnobrązowej cieczy o t.wrz. 78-80°C/2128 Pa.

ii) Mieszaninę l,5g 4-trójfluorometylotiotoluenu, 1,53g N-bromosukcynimidu i 0,05 g nadtlenku benzoilu w 30 ml suchego czterochlorku węgla ogrzewano do wrzenia z jednoczesnym mieszaniem w ciągu 4 godzin. Mieszaninę ochłodzono i przesączono. Przesącze odparowano pod próżnią i uzyskano 2,5 g bromku 4-trójfluorome(ylotiobenzylu w postaci krystalicznego ciała stałego.

iii) 0,2 g sodu rozpuszczono w 50 ml suchego etanolu. Dodano 1,025 g 2-nitropropanu i mieszaninę mieszano w ciągu 1 godziny w temperaturze 20°C. Dodano bromek 4-trójfluorometylotiobenzylu i mieszaninę mieszano w ciągu 24 godzin. Etanol usunięto pod próżnią, dodano wodę i wyekstrahowano mieszaniną eteru etylowego. Ekstrakty eterowe przemyto 2n roztworem wodorotlenku sodowego, wodą, a następnie wysuszono nad bezwodnym siarczanem magnezu. Ekstrakty eterowe odparowano pod próżnią. Uzyskano 1,8 g 4-(rójfΊuorome(ylo(iobenzaldehydu w postaci jasnożółtego oleju.

^CH-CO^CH£H p) ,,(ω)

CHC O CHO

Schemat 5

Schemat i.

R\Y-SH t-Bu^V-SH Η H

H R4

R5\Z-SCA₂Ph ^t-Bu^ SCH₂Ph A A _t , H # O °°2^ ^/--SCMe

R5 t-BuĄ-o^SC^ź^R³

Η H \ai 11)12)13),/ ^X • K R⁴ (6) ^Ry i

Η H

Schemat 1 r£

R X-S(0)m R²° t-BlA-S(O)n R^2bWzór 1

R^2a

2b =0

Wzór 3

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.