PL116646B1

PL116646B1 - Herbicide and process for preparing imidazole derivative being the active ingredient of this herbicide

Info

Publication number: PL116646B1
Application number: PL1978205025A
Authority: PL
Inventors: James Gilmour; Leslie R Hatton; Edgar W Parnell; Dennis Warburton; William G Leeds
Original assignee: May & Baker Ltd
Priority date: 1977-03-04
Filing date: 1978-03-02
Publication date: 1981-06-30
Also published as: NL7802316A; SU908249A3; ZA781229B; JPS6129344B2; GB1599032A; DD135346A5; CA1092131A; PH14020A; IT7820800A0; SU805946A3; IT1095472B; LU79162A1; CH630615A5; CS207657B2; SE7802394L; ES475635A1; NZ186608A; AR223314A1; PL205025A1; ES467496A1

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobój¬ czy i sposób wytwarzania pochodnej imidazolu sta¬ nowiacej substancje czynna srodka.W wyniku poszukiwan i eksperymentów stwier¬ dzono, ze pochodne imidazolu o wzorze 1, w któ¬ rym R1 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawierajaca 1—10 atomów wegla, grupe alkenylowa lub alkiny- lowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawie¬ rajaca 2—10 atomów wegla, a Rf, R8 i R4, takie sa¬ me lub rózne oznaczaja atom wodoru lub chlorow¬ ca, takiego jak atom fluoru, chloru, bromu lub jodu, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe mety¬ lowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewen¬ tualnie podstawiona jednym luib kilkoma atomami fluoru, na przyklad grupe trójfluorometylowa, badz tez jeden z podstawników R2, R8 i R4 oznacza grupe metoksylowa, a co najmniej jeden z pozo¬ stalych podstawników, R2, R8 i R4 oznacza atom chlorowca, grupe trójfluorometoksylowa lub gru¬ pe metylowa, etylowa, propylowa lub izopropylo¬ wa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma atomami fluoru, przy czym co najmniej jeden z pod¬ stawników R1, R2, R8 i R4 ma inne znaczenie niz atom wodoru, posiadaja cenna aktywnosc chwasto¬ bójcza.Dla znawcy przedmiotu jest oczywiste, ze zwiaz¬ ki o wzorze 1 moga istniec w postaci izomerów op¬ tycznych, czyli stereoizomerów.Skladnikiem czynnym srodka wedlug wynalaz¬ lo 15 25 30 ku moze byc kazda forma izomeryczna zwiazku o wzorze 1, jak równiez mieszaniny tych form, w tym mieszanina racemiczna.Srodek wedlug wynalazku stosuje sie do hamo¬ wania wzrostu chwastów, czyli niepozadanej ros¬ linnosci, przez wprowadzenie do srodowiska wzro¬ stowego skutecznej chwastobójczo ilosci co naj¬ mniej jednej pochodnej imidazolu o wzorze 1. Po¬ chodne imidazolu stosuje sie w postaci srodka, czyli w polaczeniu z rozcienczalnikami lub nosnikami nadajacymi sie do uzytku w preparatach chwa¬ stobójczych, w sposób opisany ponizej.Srodek chwastobójczy wedlug wynalazku zawie¬ ra 0,05—90)% wagowych substancji czynnej.Srodek wedlug wynalazku jest skuteczny przeciw chwastom jednolisciennym, na przyklad trawie i dwulisciennym, czyli szerokolistnym zarówno przy stosowaniu przed jak i po wzejsciu.Okreslenie „przed wzejsciem" obejmuje stosowa¬ nie srodka na glebe, w której znajduja sie nasiona lub kielkujace nasiona przed pojawieniem sie ich ponad powierzchnia gleby.Okreslenie „po wzejsciu" oznacza stosowanie na¬ powietrzne lub wystawione na dzialanie srodka cze¬ sci chwastów, które wzeszly juz ponad powierzch¬ nie gleby.Przykladowo, srodek wedlug wynalazku zawie¬ rajacy jako substancje czynna zwiazek lub zwiazki o wzorze 1 moze byc stosowany do ograniczania wzrostu jednorodnych chwastów trawiastych, takich 116 646116 648 5 6 drodze stosowania przed wzejsciem na glebe uzy¬ wana do uprawy rosnacych roslin, stosuje sie jako szczególnie korzystna dawke srodka, w przelicze¬ niu na substancje czynna, w zakresie 0,25—4,0 kg/ /ha.Zwiazki ó wzorze 1 stanowiace substancje czyn¬ na srodka, takie jak l-(4-trójfluorometylobenzylo)- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, 1- [4-trójfluorometylofenylo/etylo]imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid i l-(3,4-dwuchloroben- zylo)imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid mozna równiez stosowac w postaci srodka do re¬ gulacji wzrostu chwastów, zwlaszcza wymienionych poprzednio, na drodze stosowania przed lub po wzejsciu w sadach i na innych obszarach obsadzo¬ nych drzewami, na przyklad w lasach, borach, par¬ kach i na plantacjach, takich jak plantacje trzciny cukrowej, bananów, ananasów lub drzew kauczuko¬ wych, w sadach krzemów porzeczek, takich jak uprawiane na owoce krzewy porzeczek czarnych i czerwonych.Do tego celu srodek stosuje sie metoda bezposre¬ dnia lub posrednia na przyklad przez bezposred¬ nie lub posrednie opryskiwanie chwastów lub gle¬ by, w której mozna oczekiwac, ze pojawia sie chwa¬ sty.Srodek mozna stosowac przed lub po posadze¬ niu drzew, plantacji lub upraw krzewiastych w da¬ wkach w przeliczeniu na substancje czynna w za¬ kresie 0,25—10,0 kg/ha.W przypadku trzciny cukrowej stosuje sie sro¬ dek w przeliczeniu na substancje czynna w ilosci 0,25—8,0 kg/ha, korzystnie 0,25—4,0 kg/ha, w celu zahamowania wzrostu jednorocznych chwastów sze- rokolistnych przy stosowaniu po wzejsciu. iSrodek wedlug wynalazku zawierajacy jako sub¬ stancje czynna zwiazek o wzorze 1 mozna równiez stosowac do zwalczania chwastów, zwlaszcza wy¬ mienionych poprzednio, w srodowisku nie upra¬ wianym, które powinno byc jednak pozbawione chwastów, takim jak plyty lotnisk, tereny prze¬ myslowe, tereny kolejowe, pobocza dróg, brzegi rzek, tereny na których znajduja sie kanaly na¬ wadniajace i inne drogi wodne, tereny pokryte ne¬ dznymi zaroslami, ugory lub nieuprawne pola, zwla¬ szcza jezeli zwalczanie chwastów prowadzi sie w celu wyeliminowania zagrozenia pozarem.W przypadku stasowania do tego celu, czyli wte¬ dy, gdy czesto pozadane jest calkowite usuniecie chwastów, srodek stosuje sie w dawkach wiekszych niz dawki stosowane na pola uprawne. Dokladna dawka srodka bedzie zalezala ód charakteru roslin¬ nosci traktowanej srodkiem i od spodziewanego skutku.Stosowanie przed lub po wzejsciu, a korzystnie przed wzejsciem, przy bezposredniej lub posred¬ niej metodzie wprowadzania srodka, na przyklad przez posrednie lub bezposrednie spryskiwanie, wymaga jako szczególnie odpowiedniej dawki srod¬ ka, w (przeliczeniu na substancje czynna, w zakre¬ sie 2;0 do 20,0kjg/ha. • Jezeli srodek stosuje sie do hkmowania wzrostu chwastów przed wzejsciem, to srodek wprowadza sie do gleby, w której spodziewane jest pojawie¬ nie sie chwastów. -*:-'* Jezeli stosuje sie srodek do hamowania wzrostu chwastów po wzejsciu, na przyklad przy stosowa¬ niu w powietrzu lub na wystawione na jego dzia¬ lanie czesci chwastów, które pojawily sie nad po- 5 wierzchnia gleby, to srodek równiez styka sie zwy¬ kle z gleba i dziala jako srodek przed wzejsciem na pózniej wschodzace chwasty.Jezeli potrzebny jest przedluzony okres zwalcza¬ nia chwastów, na przyklad w srodowisku zaata- io kowanym chwastami, na którym nie ma uprawy aini plantacji, to srodek mozna stosowac w miare potrzeby kilkakrotnie.Uzytecznosc srodka wedlug wynalazku jako sro¬ dka chwastobójczego jest wysoka dzieki temu, ze 15 jest on wzglednie nieszkodliwy dla ssaków, co wy¬ nika z nastepujacego badania.Myszy traktowane doustnie jednym ze zwiazków o wzorze 1, stanowiacym substancje czymna srod¬ ka. Kazda grupe zwierzat, którym podano okreslo- 20 na dawke zwiazku obserwowano co najmniej w ciagu 3 dni. W tym czasie zadne z traktowanych zwierzat nie padlo.Wartosci LD50, czyli dawki odpowiadajace smier¬ telnosci 50% traktowanych myszy, wynosza od 500 25 do ponad 1000 mg/kg wagi ciala zwierzecia.Korzystnymi jako substancja czynna srodka we¬ dlug wynalazku sa te zwiazki o wzorze-1, w któ¬ rym R1 oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawieraja- 30 ca 1—8 atomów wegla, R2 i R8 maja wyzej podane znaczenie, a R4 oznacza atom wodoru lub chloru lub grupe trójfluorometylowa, albo jeden z pod¬ stawników R2, R8 i R4 oznacza grupe metoksylowa, a co najmniej jeden z nich ma inne znaczenie niz 35 atom wodoru. Szczególnie korzystne sa te zwiaz¬ ki o wzorze 1, w którym R1 oznacza atom wodoru, grupe metylowa, etylowa, propylowa lub butylo- wa, R2 i R8 oznaczaja atom wodoru lub chlorow¬ ca lub grupe trójfluorometoksyIowa, metylowa, ety- 40 Iowa, izopropylowa lub trójfluorometylowa, a R4 oznacza atom wodoru lub chloru lub grupe trójfluorometylowa, albo jeden z podstawników R2, R8 i R4 oznacza grupe metoksyilowa, a co naj¬ mniej jeden z nich ma inne znaczenie niz atom 45 wodoru.Zwiazki o wzorze 1, szczególnie korzystne jako substancja czynna srodka wedlug wynalazkiu to: l-(4-chlorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid, 50 l-i[l-(4-chlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N/-dwume- tylo-4,5-dwuikarbonamid, 141-(4-jodofenylo)etylo]-imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid, l-[l-(4-trójfluorometoksyfenylo)etylo]4midazolo- 55 -N,N'-dwumetylo-4,5^dwiikarbpnamid, 1-[ 1-(3,4^dwuchlorofenylo)propyloj-imidazolo- .? -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-)[l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylo]rimidazolo-N?: N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, 6* l-[l-(3,4^wxichiorofenylo)pentylo]-imidazolo- -N,N'-dVwunietylo-4,5-dwukaribonam(id, l-[l-(3,4-dwubromófenylo)etyio]-imidazolo-N,Ij'- -dwumetylo-4,5-dwufcabonamid, l-(4-bromo-3-chlo:roben^^ 65 metylo-4,5-dwukarDoiiamid,~ -; ' " '"116 646 7 8 l-(3-chlorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, l-[l-(3-chlorofenylo)etylo]-imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3-fluorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, 1-(3-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-[l-(3-trójfluorometylofenylo)etylo]-imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid„ l-(3,5-dwuchlorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwume- tyio-4,5-dwukarbonamid i l-{l-[3,5-bis(trójfluorometylo)fenylo]-etylo} imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, a zwlaszcza l-(4-bromobenzylo)-imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(4^jodobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid, 1-(4ntrójfluoromeftoksybenzylo)'imidaizolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwufearbpnarnid, l-(4-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l_[l_(4_trójfluorometylofenylo)etylo]-imidazolo- -N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l_(3y4_dwuchlorobenzylo)imidazolo-N,N/-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid, l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]-imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3,4-dwubromobenzylo)imidazolo-N,N/-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid, l-(4-chloro-3-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid, l~(3,4-dwujodobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumety- lo-4,5-dwu'karbonamid i l-(3,4,5-trójchlobenzylo)imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid.Innymi zwiazkami o wzorze 1, korzystnymi jako substancja czynna srodka wedlug wynalazku sa 1- -(4-fluorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid, l-(3-bromobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, l-(3-jodobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid, l-(3-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, l-(4-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, l-(4-etylobenzylo)-imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid, l-(4-izop lo-4,5-dwukarbonamid, l-CS^-dwumetylobeozylolimidazolo-N^^dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3-chloro-4-metoksybenzylo)-imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3-bromo-4-metylobenzylo)-imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3-chloro-4-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwu- inetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3,5-bis(tr6jfluorometylo)benzylo]-imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-tl-CS.^^iwuchlorofenyloJljeksylol-imidazolo-N, N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)heptylo]-imidazolo-N, N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid i l-f-CS^^dwuchlorofeinyloJinonyloJ-imidazolo-N, N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid. 5 Srodek chwastobójczy wedlug wnyalazku zawie¬ ra 0,05—90% wagowych pochodniej imidazolu o wzorze 1 w polaczeniu, a korzystnie w stanie je¬ dnorodnie zdesypergowanym, z jednym lub kilko¬ ma, zdolnymi do jednorodnego mieszania sie z po- 1( chodnymi imidazolu, dopuszczalnymi do stosowania w srodkach chwastobójczych, rozcienczalnikami lub nosnikami, czyli z takimi rozcienczailnikami i nosni¬ kami, które uznane sa za odpowiednie do stosowa¬ nia w srodkach chwastobójczych a ponadto tworza 15 ze ziwiazlkami o wzorze 1 jednorodne dyspersje Okreslenie „jednorodnie zdyspergowany" ozna¬ cza srodek, w którym zwiazki o wzorze 1 sa „roz¬ puszczone" w pozostalych skladnikach.Okreslenie „srodek chwastobójczy" uzywane jest 20 w szerokim znaczeniu i obejmuje nie tylko prepa¬ raty gotowe do bezposredniego stosowania jako her¬ bicydy, ale równiez preparaty stezone, które mu¬ sza byc rozcienczone przed uzyciem.Srodek wedlug wynalazku moze zawierac: zaró- 25 wno rozcienczalnik lub nosnik jak i irodek po¬ wierzchniowo czynny, na przyklad zwilzajacy, dys¬ pergujacy lub emulgujacy.Srodek wedlug wynalazku moze zawierac jako substancje powierzchniowo czynna zwiazek jono- l0 wy lub niejonowy, na przyklad sulfonowane olei- niany, czwartorzedowe pochodne amoniowe, produ¬ kty kondensacji tlenku etylenu i nonylo- i oktylo- -fenolami lub estry kwasu karboksylowego bez¬ wodnych sorbitanów, którym nadano rozpuszczal¬ as nosc przez zeteryfikowanie wolnych grup hydro¬ ksylowych na drodze kondensacji z tlenkiem ety¬ lenu, solami metali alkalicznych lub metali ziem alkalicznych, estrów kwasu siarkowego i z kwasa¬ mi sulfonowymi, takimi jak dwunonylo- i dwuok- [0 tylosulfonosukcyniany sodu i sole metalu alkali¬ cznego lub metalu ziem alkalicznych o duzym cie¬ zarze czasteczkowym pochodne kwasu siarkowego, takie jak lignosulfoniany sodu i wapnia.Przykladami odpowiednich rozcienczalników lub 5 nosników stalych sa krzemian glinu, talk, kalcyno- wany tlenek magnezu, ziemia okrzemkowa, fosforan trójwapniowy, sproszkowany korek, sadza o wlas¬ ciwosciach adsorpcyjnych i gliny, takie jak kao¬ lin i bentonit. 0 Srodek w postaci stalej, takiej jak plyty, gra¬ nulki lub zwilzalne proszki, otrzymuje sie korzyst¬ nie przez zmielenie zwiazku o wzorze 1 ze staly¬ mi rozcienczalnikami lub przez impregnacje sta¬ lych rozcienczalników lub nosników roztworami 5 zwiazku o wzorze 1 w lotnych rozpuszczalnikach, odparowanie tych rozpuszczalników i, w miare po¬ trzeby, zmielenie otrzymanego produktu w celu otrzymania proszku.Preparaty granulowane mozna otrzymywac przez B absorbowanie zwiazku o wzorze 1 rozpuszczonego w lotnym rozpuszczalniku na stalych rozcienczal* nikach lub nosnikach w stanie granulowanym i od- parowainde rozpuszczalników albo przez zgtranulo- wanie preparatu pylistego otrzymanego w opisa- * ny wyzej sposób.116 646 * 10 Stale preparaty chwastobójcze, zwlaszcza w po¬ staci zwilzalnych proszków moga zawierac srodki zwilzajace lub dyspergujace, na przyklad wymie¬ nionego wyzej typu, które moga równoczesnie, je¬ zeli sa stale, spelniac role rozcienczalników lub no¬ sników.Preparaty ciekle moga miec postac roztworów, zawiesin i emulsji wodnych, organicznych, lub wo- dno-organicznych, zawierajacych srodek powierz¬ chniowo czynny.Odpowiednimi rozcienczalnikami cieklymi nada¬ jacymi sie do stosowania w preparatach cieklych sa woda, acetofenon, cykloheksanon, izoforon, to¬ luen, ksylen i oleje mineralne, zwierzece i roslin¬ ne, albo mieszaniny tych rozcienczalników.Srodkami powierzchniowo czynnymi, które moga wchodzic w sklad preparatów cieklych moga byc zwiazki jonowe lub nie jonowe, na przyklad po¬ danego wyzej typu, i moga, jezeli sa ciekle, slu¬ zyc równiez jako rozcienczalniki lub nosniki.Zwilzaltte proszki i preparaty ciekle w postaci koncentratów mozna rozcienczac woda lub inny¬ mi, nadajacymi sie do tego celu rozcienczalnikami, na przyklad olejami mineralnymi lub roslinnymi, zwlaszcza w przypadku rozcienczania koncentra¬ tów cieklych zawierajacych jako rpzcienczalnik olej. Po rozcienczeniu koncentratu ^zyskuje sie preparaty gotowe do uzytku.W razie potrzeby ciekle preparaty zawierajace zwiazek o wzorze 1 mozna przygotowywac w po¬ staci koncentratów do rozcienczania przez uzytko¬ wnika. Takie koncentraty zawieraja substancje czynna rozpuszczona w srodkach emulgujacych lub w* rozpuszczalnikach zawierajacych srodki emulgu¬ jace, tworzace jednorodne mieszaniny z substan¬ cja czynna. Preparaty tego typu sa gotowe do uzyt¬ ku po prostu po dodaniu wody.Srodek chwastobójczy wedlug wynalazku moze zawierac w miare potrzeby stosowane zwykle skla¬ dniki pomocnicze, barwiace lub inhibitory korozji.Srodki pomocnicze moga spelniac równiez role roz¬ cienczalników lub nosników.-Srodek chwastobójczy wedlug wynalazku moze ponadto zawierac w postaci zwiazanej ze zwiaz¬ kiem o wzorze 1, a korzystnie w postaci zdyspergo- wanej, jeden lub kilka tworzacych ze srodkiem je¬ dnorodna mieszanine zwiazków o dzialaniu szkod- nikobójczym i ewentualnie jeden lub kilka tworza¬ cych z nim jednorodna mieszanine, dopuszczalnych do stosowania w srodkach szkodnikobójczych roz¬ cienczalników lub nosników, srodków powierzch¬ niowo czynnych i zwyklych substancji pomocni¬ czych wymienionych powyzej.Przykladami tych wlasnie zwiazków aktywnych szkodnikobójczo, które moga byc dodane do srodka wedlug wynalazku lub stosowane w powiazaniu z nim, sa nastepujace srodki chwastobójcze, na przy¬ klad alachlor [a-chloro-2,6-dwuetylo-N-(metoksy- metylo)acetonilid], asulam [(4-aminobenzenosulfonylo)karbaminian metylu], atrazina [(2-chloro-4-etyloamino-6-izopropyloami- no-1,3,5-triazyna], barban [N-(3-chlorofenylo)karbaminian 4-chloro- butyn-2-ylu], benzoiloprop-etyl [N-benzoilo-N-(3,4-dwuchlorofe- nylo-2-aminopropionian)etylu], bromoksynil {3,5-dwubromO-4-hydroksybenzoni- tryl], * butachlor [N-(butoksymetylo)-a-chloro-2,6-dwu- etyloacetanilid], butylat [N,N-dwuizobutylo(tiokarbaminian)S-ety- lu], karbetamid [D-N-etylo-2-fenylokarbamyloksy/pro- iu pionamid], chlorofenprop-metyl [2-chloro-3-(4-chlorofenylo) prcipianiam metylu], chlorprofam [N-(3-chlorofenylo)-karbaminian izo¬ propylu], i* chlortoluron [N'-(3-chloro-4-metylofenylo)-N,N- -dwumetylomocznik], amino)-6-etyloamino-l,3,5-triazyna], cykloat [N'-cykloheksylo-N-etylo-S-etylo/tiokar- 20 baminian)], [kwas 2,4-D-(-2,4-dwuchlorofekSyoctowy)], dalapon [kwas 2,2-dwuchloropropionowy], 2,4-DB [kwas 4-(2,4-dwuchlorofenoksy-Maslowy], desmedifam [N-lenylokarbaminian 3-etoksykar- 25 bonylo-amino)fenylu], diallat [N,N-dwuizopropylo(tiokarbaminian) S-2,3- -dwuchloroallilu], dikamba [kwas 3,6-dwuchloro-B-metoksybenzoe- sowy], dichlorprop [kwas (±)-2-(2,4-dwuchlorofeno- 30 ksy)propionowy], difenzokwat [sole l,2-dwumetylo-3,5-dwufenylo- pirazolowe], dimefuron {4-[2-chloro-4-(3,3- fenylo]-2-IIIrzed.-butyló-l,3,4-oksadiazolinon-5}, 35 danitramiina [N1,N1-dwuetylo-2,6-dwunitro-4-trój- fluorometylo-m-fenyleffiodwuamina], diuron [N'-(3,4-dwuchlorofenylo)-N,N-dwumetylo- mocznik], EPTC [N,N-dwupropylo(tiokarbaminian)S-etylu], 40 etofumesat [metylosulfonian 2-etoksy-2,3-dwuwo- doro-3,3-dwumetylobenzoiuranylu-r5], flampropizopropyl [(±)-2-(N-benzciUcH3-chloro-4- -fluoroanilinopropionian izopropylu], fiamprop-metyl [(±)-2-(N-benzoiU-3-chloro-4-flu- 45 oroanilino)propioniaai metylu], fluometuron [N'-(3-trójfluorometylofenylo)-N,N- -dwumetylomocznik], ioksynil [4-hydroksy-3,5-dwujodobenzonitryl], izoproturon [N'-(4-izopropylofemylo)-N,N-dwume- 50 tylomocznik], linuron [N-(3,4-dwuchlorofenylo)-N^metoksy-N- -metylomocznik], MCPA [kwas 4-chloro-2-metylofenoksyoctowy], MCPB [kwas 4-(4-chloro-2-metylofenóksy)maslowy], mecoprop [kwas (±)-2-{4-chloro-2-me*ylofenoksy) pr©pionowy], metamitron [4-amino-3-metylo-6-fenylo-l,2,4-tria- zyn-(4H)-on-5],. 60 metabenztiazuron [N-(benzotiazol-2-ylo)-N,N'^dwu- metylomoczmik], metribuzin [4-amino-6-III-rzed.butylo-3-Kmetylo- tio)-l,2,4-triazyn-(4H)-on-5], molinat [N,N-szesciometyleno(tiokarbaminian)S- 8* -etylu],116 646 11 12 oksadiazon [3-(2,4-dwuchloro-5-izopropoksyfeny- lo)-5-IIIrzed.-butylo-l,3,4,oksadiazolinon-2], parakwat [sole l,l'-dwumetylo-4,4'-dwupirydylu], pebulat [N-butylo-N-etylo-(tiokarbaminian)S-pro- pylu], 5 fenmedifam [N-(3-metylofenylo)-karbaminian 3- -(metoksykarbonyloamino)-fenylu], prometryn [4,6-bisizopropyloamino-2-metylotio-lJ3, 5-triazyna], propachlor [a-chloro-N-izopropyloacetanilid], pro- io panil [N-(3,4-dwuchlorofenylo)propionamid], profan [N-fenylokarbaminian izopropylu], pirazon [5-amino-4-chloro-2-fenylopirydazyn- -(2H)-on-3], simazin [2-chloro-4,6-dwuetyloamino-l,3,5-triazy- 15 na], TCA (kwas trójchlorooctowy), tiobenkarb [N,N- -dwuetylotiokarbaminian S-(4-chlorobenzylu)], triallat [N,N-dwuizopropylo(tiokarbaminian)-S- -2,3,3-trójchloroallilu] i trójfluralin [2,6-dwunitro- 20 -N,N-dwupropylo-4-trój fluorometyloanilina], srodki owadobójcze, na przyklad N-metylokarba- minian naftylu-1 oraz srodki grzybobójcze, na przyklad 2,6-dwume- tylo-4-trójdecylomorfolina, 25 N-(l-butylokarbamylo-benzymidazolilo-2)-kar- baminian metylu i l,2-dwu(3-metoksykarbonylo-2- -tioureido)-benzen.Innymi substancjami biologicznie czynnymi, któ¬ re mozna stosowac w powiazaniu lub razem ze 30 srodkiem wedlug wynalazku sa regulatory wzro¬ stu roslin, na przyklad hydrazyd maleinowy, kwas N-dwumetyloaminobursztynowy, chlorek (2-chloro- etylo)-trójmetyloamoniowy i kwas i2-chloroetano- fosfonowy, albo nawozy sztuczne, na przyklad za- 35 wierajace azot, potas i fosfor i pierwiastki slado¬ we o znanej roli we wlasciwym rozwoju roslin, na przyklad zelazo, magnez, cynk, mangan, kobalt i miedz.Srodkami szkodnikobójczymi i innymi substan- 40 cjami czynnymi biologicznie, które mozina wlaczyc w sklad srodka wedlug wynalazku lub, które mo¬ zna stosowac w polaczeniu z tym srodkiem, sa na przyklad wymienione wyzej zwiazki, przy czym je¬ zeli sa kwasami, to mozna je stosowac w postaci 45 zwyklych pochodnych, na przyklad soli z metala¬ mi alkalicznymi, soli z aminami lub estrów.Nastepujace przyklady ilustruja sposób przygo¬ towywania i stosowania srodka wedlug wynalaz¬ ku. 50 Przyklad I. Sporzadza sie wodna zawiesine koncentratu o nastepujacym skladzie: l-(3,4-dwuchlorobenzylo)-imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid 30% wagowo/ 55 /objetoscio¬ wych Agrilan A (emulgator aniono- wo)niejonowy 5% wagowo/ /objetoscio- 60 wyeh Woda destylowana 100% objeto¬ sciowych mieszajac dokladnie skladniki i mielac je w ciagu 24 godzin w mlynku kulowym. Otrzymany kon- «5 centrat mozna dyspergowac w wodzie i stosowac w ilosci 2,0 kg pochodnej imidazolu w 200 1 cie¬ czy rozpylanej na hektar uprawy kukurydzy, ce¬ lem zwalczania Abutilon theophrasti, Ipomea pur- purea, Chenopodium album, Amaranthus retrofle- xus, Datura stramonium, Xanthium strumariam i Polygonuim oomvolvulus przez stosowanie nalistne na chwasty po wzejsciu zarówno chwastów jak i uprawy.W opisanym koncentracie l-(3,4-dwuchlorobenzy- lo)-imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid mozna w miare potrzeby zastapic innym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1, np. l-(3,4-dwubromobenzylo)- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamidem lub 1 h(4-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamidem.Przyklad II. Sporzadza sie koncentrat zwil- zalnego proszku o nastepujacym skladzie: l-(3,4-dwuchlorobenzylo) imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 50% wagowo/ /wagowych Wthylan BCP (produkt kondensacji nonylofeno- lu z tlenkiem etylenu, zawierajacy 9 moli tlen¬ ku etylenu na mol fenolu) 2,5% wagowo/ /wagowych Clacelflo SAS 132 (nos¬ nik z syntetycznego krze¬ mianu magnezu) 47,5% wagowo/ /wagowych rozpuszczajac imidazol i Etylan BCP w minimal¬ nej ilosci acetonu i dodajac w mieszalniku otrzy¬ many roztwór do Clarcelflo.Po odparowaniu acetonu produkt miele sie w mlynie mlotkowym, otrzymujac zwilzalny proszek, który mozna rozcienczac woda i stosowac w ilosci 4,0 kg pochodnej imidazolu w 400 1 cieczy rozpy¬ lanej na hektar uprawy soi w celu zwalczania Amaranthus retroflexus, Chenopodium album, Se- taria viridis, Echinochloa crusgalli i Digitaria san- guinalis, przy czym preparat stosuje sie przed wzej- sciem na powierzchnie gleby po zasianiu uprawy lecz przed wzejsciem chwastów.W miare potrzeby l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid mozna zastapic w sporzadzanym koncentracie zwilzalnego proszku dowolnym innym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1, np. l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]imida- zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamidem, 1-(4- -trójfluorometylobenzylo) imidazolo-NjN^dwume- tylo-4,5-dwukarbonamidem lub l-[l-(4-trójfluoro¬ metyloferiylo)etylo]imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamidem.Przyklad III. Sporzadza sie koncentrat do emulgowania o nastepujacym skladzie: l-(3,4-dwuchlorobenzylo) imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 10% wagowo/ /objetosciowych Atlox 4855 (mieszanina emulgatorów — trójgli¬ ceryd polioksyetylenu-116 646 13 14 -(sulfonian alkilowo- arylowy) Tween 20 (emulgator skladajacy sie z poli- oksyetylenu (20) i mo- nolaurynianu sorbitu 4% wagowo/ /objetosciowych eter metylowafenylowy 1% wagowo/ /objetosciowy do 100 objeto¬ sciowych 10 rozpuszczajac pochodna imidazolu, Atlox 4855 i Tween 20 w czesci eteru metylowofenylowego, o ile to konieczne, stosujac ogrzewanie i nastepnie dodajac podczas mieszania pozostala czesc eteru naftylowofenylowego. 15 Tak otrzymany koncentrat do emulgowania moz¬ na rozcienczac woda i stosowac w ilosci 1,0 kg po¬ chodnej imidazolu w 100 1 cieczy do rozpylania na hektar uprawy obsiany pszenica, zwalczajac Stel- lainia media, Sinapiis arvensis, Chenopodium al- 20 bum, Spergula arvenisiis, Urtica ureus, Anisinkia intermedia, Polygonum convelvulus, Geleopsis Te- trahit i Lamium purpureum, stosujac preparat na- listnie po wzejsciu zarówno zboza jak i chwastów.W miare potrzeby l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imida- 25 zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid w tak sporzadzonym koncentracie do emulgowania moz¬ na zastapic dowolnym innym zwiazkiem o ogól¬ nym wzorze 1, np. l-(3,4-dwubromobenzylo)imida- zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwuikarbonamidem lub 1- 30 -(4-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-NjN^dwu- metylo-4,5-dwukarbonamidem.Przyklad IV. Sporzadza sie koncentrat za¬ wiesiny do emulgowania o nastepujacym skladzie: 1-(3,4-dwuchlorobenzylo) 35 imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 30% wagowo/ /objetosciowych Atlox4855 5% wagowo/ /objetosciowych 40 AgrilanA 5% wagowo/ /objetosciowych HF Naphta CW do 100% objeto¬ sciowych mieszajac dokladnie skladniki i mielac je w ciagu 45 24 godzin w mlynie kulowym.Tak otrzymany koncentrat zawiesiny do emul¬ gowania mozna rozcienczac woda i stosowac w ilo¬ sci 10 kg pochodnej imidazolu w 300 1 rozpylanej cieczy na hektar w swiezo sadzonych sadach, w 50 celu zwalczania chwastów szerokolistnych i tra¬ wiastych w ciagu dlugiego okresu czasu, przy czym preparat stosuje sie okolo pni drzew przed lub po wzejsciu chwastów.W miare potrzeby l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imi- 55 dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid mozna w opisywanym koncentracie zawiesiny do'emulgo¬ wania zastapic dowolnym innym zwiazkiem o ogól¬ nym wzorze 1.Przyklad V. Sporzadza sie granulat o naste- 60 pujacym skladzie: l-(3,4-dwuchlorobenzy- loHmidazolo-NjN^dwu- metylo-4,5-dwukarbo- 5% wagowo/ namid /wagowych 65 Waxoline Red OS (czer¬ wony barwnik typu 4-o- -toliloazo-o toluidyno- naftolu-2) granule 30/60 Attaclay (sorpcyjna glinka krzemionkowa) 0,2% wagowo/ ^wagowych do 100% wago¬ wych rozpuszczajac pochodna imidazolu i Waxoline Red OS w ilosci acetonu wystarczajacej do calkowitej impregnacji granulek, a nastepnie roztwór aceto¬ nowy rozpyla sie lub rozpyla kroplami na granul¬ ki, pozwalajac przy ciaglym mieszaniu na odparo¬ wanie acetonu.Tak otrzymane granulki mozna rozprowadzac równomiernie w ilosci 20 kg granulek (co odpo¬ wiada 1,0 kg pochodnej imidazolu) na hektar na nawodnionym obszarze uprawy ryzu w celu zwal¬ czenia jednorodnych chwastów szerokolistnych i ro¬ slin wodnych, przy czym preparat stosuje sie na chwasty nalistnie lub dodaje go do wody, w której wzrastaja.W miare potrzeby l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imida- zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid mozna zastapic w opisanym granulacie dowolnym innym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1.Przyklad VI. Sporzadza sie proszek do opy¬ lania o nastepujacym skladzie: 1-(3,4-dwu.chllorobelnzylo)- -imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-karbonamid 2—10% wagowo^ /wagowych subtelnie rozdrobniony tlenekzelaza 1% wagowo^ /wagowy Lalc superfine (synte¬ tyczny nosnik z krze¬ mianu magnezu do 100% wagowo/ /wagowych rozdrabniajac skladniki na czastki o mikronowych rozmiarach i nastepnie dokladnie mieszajac w mie¬ szalniku pochodna imidazolu, tlenek zelaza i nos¬ nik.Tak otrzymany subtelnie rozdrobniony pyl lub proszek mozna mieszac z granulowanym nawozem, np. z granulkami zawierajacymi azot, fosfor i po¬ tas, i rozprzestrzenia sie równomiernie recznie w ilosci 2,0 kg pochodnej imidazolu na hektar upra¬ wy zboza w celu zwalczania jednorocznych chwa¬ stów szerokolistnych przed ich wzejsciem i przed zasadzeniem kukurydzy.W miare potrzeby l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imida- zolo-N,N'-dwtfmetylo-4,5-dwukarbonarnid mozna za¬ stapic w opisanym pyle lub proszku dowolnym in¬ nym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1.Przyklad VII. Sporzadza sie koncentrat do dyspergowania w wodzie, o nastepujacym skladzie: 1-(3,4-dwuchlorobenzylo/ imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 10% wagowo/ /objetosciowych Ethylan KED (produkt kondensacji nonylofenolu z tlenkiem etylenu, za-15 116 646 16 wierajacy 10 moli tlenku etylenu na mol fenolu) 20% wagowo/ /objetosciowych dwumetyloformamid do 100% objeto- f sciowych 5 rozpuszczajac pochodna imidazolu i Ethylan KED w czesci dwumetyloformamidu, ewentualnie stosu¬ jac ogrzewanie, a nastepnie, mieszajac dodaje sie pozostala ilosc diwumetyloformamidu.Tak otrzymany koncentrat do emulgowania w M wódzie mozna rozcienczac woda, otrzymujac za¬ wiesine subtelnie rozdrobnionych czastek, która mozna stosowac w ilosci 1,5 kg pochodnej imida¬ zolu w 150 1 cieczy rozpylanej na hektar uprawy ob¬ sianej cebula, w celu zwalczania jednorocznych u chwastów szerokodistnych, takich jak Polygonum convulvuluSi Chenopodium album i Sinapis arve- nsis, przy czym preparat stosuje sie nalistnie po wzejsciu zarówno chwastów jak i uprawy.W miare potrzeby l-<3,4-dwuchlorobenzylo imi- 20 dazolo-N,N/^dwuhaetylCM.4,5-dwukarbonamid moz¬ na zastapic w opisanym koncentracie do dysper¬ gowania w wodzie dowolnym innym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1.Przyklad VIII. Sporzadza sie koncentrat w 25 oleju o nastepujacym skladzie: 1-(3,4-dwuchlorobenzylo) imidazolo-N^-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 10% wagowo/ /objetosciowych 30 izoforon do 100% objeto¬ sciowych rozpuszczajac pochodna imidazolu w izoforonie z jednoczesnym mieszaniem. 25 Tak otrzymany koncentrat olejowy mozna sto¬ sowac po rozcienczeniu odpowiednim cieklym nos- mikiem, np. nafta, na krancach pasów startowych lotnisk i przy drogach w ilosci 20 kg pochodnej imidazolu w 400 1 rozpylanej cieczy na hektar, w 40 celu zapobiegania wzrostowi i niszczenia chwastów jednorocznych i wieloletnich, przy czym preparat stosuje sie przed lub po wzejsciu chwastów.W miare potrzeby, 1-(3,4-dwuchlorobenzylo)imi- dazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid moz- 45 na w opisanym koncentracie olejowym zastapic do¬ wolnym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1.Przyklad IX. Przez wprowadzenie do cieczy do rozpylania otrzymywanych przez rozcienczenie woda koncentratów otrzymanych jak opisano w 50 przykladzie VII, VIII, IX i XIII, 1% objetoscio¬ wo/objetosciowego Perlankrolu ESD-60 (sól sodowa syntetycznego siarczanu eteru pierwszorzedowego alkoholu), mozna otrzymac piane. Tak' przygotowa¬ na ciecz do rozpylania rozpyla sie, stosujac odpo- 55 wiednie dysze do tworzenia piany.W miare potrzeby, w opisanej pianie l-(3,4-dwu- chlorobenzylo/imidazolo-N^N'-dwumetylo-4y5-dwu- karbooiaimid mozna zastapic dowolnym zwiazkiem o ogólnym wzorze1. co Opisane piany mozna uzywac do stosowania zwiazków o ogólnym wzorze 1 jako zwiazków o dzialaniu chwastobójczym w tych sytuacjach, w których konieczne jest zmnieltzenie ryzyka unosze¬ nia rozpylanej cieczy. Tak wiec, piany takie moz- ** na stosowac do zwalczania chwastów na obszarach na których uprawia sie uprawy tolerancyjne wo¬ bec dzialania zwiazków o ogólnym wzorze 1 w od¬ powiedniej ilosci, gdy obszary tych upraw przy¬ legaja do obszarów upraw, wrazliwych na dzia¬ lanie tych zwiazków stosowanych w podanej ilos¬ ci. . .- . Na przyklad piane zawierajaca l-(3,4^dwuchlo- robenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4^-dwukar- bonamidu stosuje sie dokladnie w ilosci 1,0 kg po¬ chodnej imidazolu w 60 1 cieczy rozpylanej na hek¬ tar uprawy kukurydzy w rzedach po wzejsciu, w celu zwalczenia jednorocznych chwastów szeroko- listnych, przy czym?preparat stosuje sie po wzejs¬ ciu chwastów, z minimalnym ryzykiem opryskania wykielkowanych roslin pomidorów i kapusty, bar¬ dziej wrazliwych niz kukurydza na dzialanie po¬ chodnych imidazolu, rosnacych pomiedzy rzedami kukurydzy.Przyklad X. Sporzadza sie koncentrat do emulgowania o nastepujacym skladzie: 1-(3,4-dwuchlorobenzylo) imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid 10% wagowo/ ^objetosciowych Duoterics MB1/MB2 (mieszanina aminowych emulgatorów, zawie¬ rajaca alkiloarylosulfo- nian wapnia i produkty kondensacji alkilofenolu z tlenkiem etylenu 10% wagowo/ /objetosciowych mieszanina cykloheksa- nonu i Aromasol H (aro¬ matyczny rozpuszczalnik, zawierajacy glównie izo¬ meryczne trójmetylo¬ benzeny) o stosunku objetosciowym sklad- do 100% objeto- ników 1:1) sciowych rozpuszczajac pochodna imidazolu i Douterics MB1/MB2 w czesci mieszaniny cykloheksanon- -Aromasol H o stosunku skladników 1:1, ewen¬ tualnie stosujac ogrzewanie i dodajac do roztworu poddawanego mieszaniu pozostala czesc mieszani¬ ny cykloheksanon-Aromasol H.Tak otrzymany koncentrat do emulgowania mo¬ zna rozcienczac woda i stosowac w ilosci 1,0 kg pochodnej imidazolu w 200 1 rozpylanej cieczy na hektar uprawy buraków cukrowych, w celu zwal-* czania Chenopodium album, Stellaria media, Po¬ lygonum convolvulus, Polygonum persicaria, Sina¬ pis arvensis, Matricaria inodora i Solanum nigrum, przy czym preparat stosuje sie po wzejsciu na lis¬ cie tych chwastów, po wykielkowaniu zarówno u- prawy jak i chwastów.W miare potrzeby, 1-(3,4-dwuchlorobenzylo)imida- zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid w opisa¬ nym koncentracie do emulgowania mozna zastapic dowolnym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1, np. 1- ^3,4^wubromobenzylo)imidazolo-!N^I'-dwumety- lo-4,5-dwukarbonamidem lub l-(4-trójfluorometylo- benzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbo- namidem. .,,.-;17 116 646 18 40% wagowo/ /objetosciowych Przyklad XI. Sporzadza sie koncentrat zawie¬ siny wodnej o nastepujacym skladzie: l-(4-trójfluorometyloben- zylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5~dwukar- bonamid Ethylan BCP (produkt kondensacji nonylofe- nolu z tlenkiem etylenu, zawierajacy 9 moli tlen¬ ku etylenu na mol fe¬ nolu ciekly silikon (DC 200/ /1000 CS) (dwumetylo- silikon o lepkosci 1000 CS) woda destylowana fu i 2 czesci objetosciowe drobnego piasku), w do¬ niczkach z papieru powleczonego asfaltem o sre¬ dnicy 9 cm. Ilosci nasion na doniczke byly naste¬ pujace (patrz tab. I). 5% wagowo/ /objetosciowych 1% wagowo/ /objetosciowy do 100 objeto¬ sciowych mielac je w ciagu mieszajac dokladnie skladniki 24 godzin w mlynie kulowym.Tak otrzymany koncentrat mozna dyspergowac w wodzi- i stosowac w ilosci 3,0 kg pochodnej imidazolu w 300 1 cieczy rozpylanej na hektar u- prawy trzciny cukrowej w celu zwalczenia chwa¬ stów szerokolistnych, np. Amaranthus spp., Physa- lis spp., Portulaca oleracea i Ipomea spp., oraz chwastów trawiastych, np. Echinochloa crusgallii, Digrtaria sanguinalis i Brachiaria plantaginea, przy czym preparat stosuje sie przed wzejsciem lub po wzejsciu chwastów i uprawy.W miare potrzeby, l-(4-trójfluorometylobenzylo)- -imidazolo-N,N'-dwumetylo-45-dwu'karbonamid mo¬ zna w opisanym koncentracie zawiesiny wodnej zastapic dowolnym innym zwiazkiem o ogólnym wzorze 1, np. l-[l-(4-trójfluorometylofenylo)etylo]- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamidem.W badaniach aktywnosci chwastobójczej repre¬ zentatywnych zwiazków o wzorze 1 prowadzonych opisanymi nizej metodami uzyskano nastepujace wyniki.Metody badan 1) Badanie aktywnosci chwastobójczej a) Dane ogólne.Badane zwiazki oznaczone symbolami A do KK, okreslone w podanym nizej zestawieniu rozpuszczo¬ no w acetonie. Roztwory stosowano przy uzyciu standardowego rozpylacza laboratoryjnego o wydaj¬ nosci odpowiadajacej 530 1 rozproszonego plynu na hektar, przy cisnieniu rozprysku 2,76 -102 kPa.Roztwory do badan przygotowywano przez roz¬ puszczenie 0,513 g zwiazków od A do KK w ace¬ tonie i dopelnieniu objetosci roztworu do 34 ml (1,5% wagowo/tobjetosciowego), która odpowiada da¬ wce 8 kg badanego zwiazku na hektar. Roztwory odpowiadajace 8, 4, 2, 1, 0,5, 0,25 i 0,125 kg/ha otrzymywano przez rozcienczenie podstawowego roztworu acetonem. b) Zwalczanie chwastów przy stosowaniu przed wzejsciem.Nasiona chwastów wysiewano na powierzchnie kompostu doniczkowego Johna Innesa nr 1 (7 cze¬ sci objetosciowych gliny, 3 czesci objetosciowe tor¬ lo 15 25 35 40 45 50 55 60 65 Tabe Gatunki chwastów Chwasty szerokolistne Sinapis arvensis Polygonum lapathiofolium Stellaria media Chwasty trawiaste Avena fatua Alopecurus myosuroides Echinochloa crus-galli la I Objetosc nasion/^ /doniczke 0,14 ml 0,3 ml 0,01 ml 15 nasion 1,7 ml 0,3 ml ... Przybli- i zona liczba nasion/| /doniczke 30 30 60 15 150 30 Badane zwiazki stosowano na nieprzykryte na¬ siona w dawkach 0,125—8,0 kg/ha, a nastepnie po spryskaniu pokrywano 25 ml ostrego piasku. Jedna doniczke kazdego gatunku chwastów spryskiwano kazdym z roztworów. Jedna doniczke pozostawiano nie spryskana jako kontrolna, a druga doniczke skryskiwano samym acetonem i traktowano rów¬ niez jako kontrolna. Po zabiegu doniczki umiesz¬ czano w cieplarni i podlewano przez zraszanie w miare potrzeby.Wizualnej oceny aktywnosci chwastobójczej do¬ konywano po 21 dniach od dnia spryskania. Wyni¬ ki wyrazono jako najnizsza dawke skuteczna (MED) w kg/ha, która daje 90% zahamowanie wzro¬ stu lub zniszczenie chwastów w porównaniu z ro¬ slinami w doniczkach kontrolnych. Wyniki umie¬ szczone sa w tabeli I. c) Zwalczanie chwastów przy stosowaniu po wzejsciu Chwasty wysiano i przesadzono w stadium siewki do doniczek z papieru powleczonego asfaltem o sre¬ dnicy 9 cm wypelnionych kompostem doniczko¬ wym Johna Innesa nr 1. Rosliny hodowano w cie¬ plarni do czasu az byly gotowe do spryskania ba¬ danymi zwiazkami. Liczba roslin w doniczce i sta¬ dium rozwojowe rosliny w czasie spryskiwania po¬ dano w nastepujacym zestawieniu (patrz tab. II).Badane zwiazki stosowano w opisany poprzed¬ nio sposób w dawkach 0,125—8,0 kg/ha. Jedna do¬ niczke kazdego gatunku chwastów spryskiwano ka¬ zdym z roztworów. Jedna doniczke pozostawiono nie spryskana jako kontrolna a druga spryskano samym acetonem i traktowano równiez jako kon¬ trolna. Po opryskaniu doniczki podlewano przez zraszanie w miare potrzeby poczawszy od 24 go¬ dzin po zabiegu.Oceny aktywnosci chwastobójczej dokonywano po 21 dniach od dnia spryskania, obliczajac liczbe ro¬ slin zniszczonych i wykazujacych zahamowanie wzrostu. Wyniki wyrazano jako najnizsza dawke skuteczna (MED) w kG/ha, która daje 90% zaha¬ mowanie wzrostu lub zniszczenie chwastów w po-19 116 646 2tt Tabe Gatunki chwastów ¦ <:...Chwasty szerokolistne Polygonum < lapathifolium Stellaria media Abutilon theophrasti : Chwasty trawiaste *Avena fatua i Alopecurus ; myoseroides Echinochloa crus-galli 1 a II Liczba roslin/ /doniczke 5 5 3 10 5 5 Stadium rozwoju rosliny w czasie 1 oprysku 2—3 lisci 4—5 par lisci ' 2—3 par lisci 1—2 lisci 1—3 lisci 3 liscie 10 15 20 * Avena fatua byla wysiewana bezposrednio do doniczki bez przesadzania równaniu z roslinami w doniczkach kontrolnych.Wyniki umieszczono w tabeli IV.Klucz do oznaczen chwastów a) Chwasty trawiaste Am — Alopecurus myosuroides Af — Avena fatua Ec — Echinochloa crus-galli b) Chwasty szerokolistne Sm — Stellaria media PI — Polygonum lapathifolium Sa — Sinapis arvensis At — Abutilon theophrasti Klucz do oznaczen badanych zwiazków A l-(4-chlorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumety- 10-4,5-dwukarbonamid B (±)-l-[l-(4-chlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid C l-(4-bromobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid D l-(4-fluorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid E l-(4-jodobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid F (±)-l-{l-(4-jodofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid G 1-(4-metylobenzylo)imidazolo-N,N/-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid H l-(4-etylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid I l-(4-izopropylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwume- tylo-4,5-dwukarbonamid J l-(4-trójfluorometoksybenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid K (±)-l-,[l-(4-trójfluorometoksyfenylo)etylo]imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-dwukarbonamid L l-(4-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid M (±)-l-[l-(4-trójfluorometylofenylo)etylo]imida- zolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid N l-CS^dwuchlorobenzyloHmidazolo-NjN^dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid 30 35 40 45 50 55 60 65 O (±)-l-{l-(3,4-dwuchlorofenyló)etylo]imidazolo- -NJN/-o-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid P (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)propylo]-imidazo- lo-N,N'-dwumetylp-4,5-dwukarbonamid Q (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylo]imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid R (±)-l-{l-(3,4-dwuchlorofenylo)pentylo]imidazo- lo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid S l-(3,4-dwubromobenzylo)imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid T (±-1- [ 1- (3,4-dwubromofenylo)etylojimidazolo- -N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid U l-(4-bromo-3-chlorobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid V l-(3-chloro-4-metylobenzylo)imidazolo-N,N/- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid W l-(4-chloro-3-metylobeaizylo)imidazotlo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwuka,rbo!namid X l-(3-bromo-4-metylobenzylo)imidazolo-N,N/- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid Y l-(3-chloro-4-metoksybenzylo)imidazolo-N,N,- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid Z l-(3,4-dwumetylobenzylo)imidazolo-N,N/-dwu- metylQ-4,5-dwukarbonamid ..AA l-(3-chlorobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumety- lo-4,5-dwukarbonamid BB (±)-l-[l-(3-chlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid CC l-(3-bromobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumety- lo-4,5-dwukarbonamid DD l-(3-jodobenzylo imidazolo-N,N'-dwumetylo- -4,5-dwukarbonamid EE 1- (3-fluorobenzylo)imidazolo-N,N/-dwumety- lo-4,5-dwukarbonamid FF l-(3-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumety- lo-4,5-dwukarbonamid GG l-(3-trójfluorometylobenzylo)imidazolo-N,N,- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid HH (±)-l-[l-(3-trójfluorometylofenylo)etylo]imi- dazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid II 1-(3,5-dwuchlorobenzylo)imidazolo-NjN^dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid JJ l-[3,5-bis(trójfluorometylo)benzylo]imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid KK l-(3,4,5-trójchlorobenzylo)imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid Symbole w tabelach maja nastepujace znaczenie: = znacznie wiecej niz = wiecej niz < = mniej niz NR = zahamowanie nie wystepujace w zadnej dawce Zwiazki o wzorze 1, w którym R1, R2, Rs i R4 maja wyzej podane znaczenie otrzymuje sie podda¬ jac zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub korzystnie chloru, a R1, R2, R3 i R4 ma¬ ja wyzej podane znaczenie, reakcji z metyloamina w obecnosci srodka wiazacego kwas, którym ko¬ rzystnie jest nadmiar metyloaminy, w obojetnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak toluen, w temperaturze 0—30°C, korzystnie w temperaturze otoczenia.Zwiazki o wzorze 2 otrzymuje sie znanymi me¬ todami, ewentualnie je dostosowujac, uzywanymi do wytwarzania chlorków lub bromków kwaso-116 646 21 22 wych z kwasów karboksylowych, na przyklad przez reakcje zwiazku o wzorze 3, w którym R1, R2, R3 i R4 maja wyzej podane znaczenie z chlorkiem lub bromkiem tionylu, ewentualnie uzytym w nadmia¬ rze.Reakcje prowadzi sie, ewentualnie w obecnosci obojetnego rozpuszczalnika organicznego, ewentu¬ alnie w obecnosci katalitycznej ilosci dwumetylo- formamidu lub pirydyny, w temperaturze wrze¬ nia mieszaniny reakcyjnej pod chlodnica zwrotna.Otrzymany w ten sposób zwiazek o wzorze 2 po oczyszczeniu lub bez oczyszczania poddaje sie na¬ stepnie reakcji z metyloamina w sposób opisany wyzej.Tabela III Badany zwiazek A B 1 C D E 1 F 1 G H I J K L M 1 N 1 ° 1 P Q R S 1 T U 1 V W X Y Z AA BB CC D,D EE 1 FF GG HH i II -i JJ KK MED przed wzejsciem (kg/ha) Sm 0,5 0,25 0,25 0,5 0,5 0,5—1 0,5 1 1—2 0,25 0,5 0,125 0,125 0,5 0,5 0,5 1 4 0,5 0,5 0,5 0,5 0,25 1 0,5 1 0,5 0,5 0,5—1 .. 1 0,5 2—4 0,5 1 1 .0,5 2 | PI 1 0,5 0,5—1 2 2—4 1 1 4 4 0,5 0,5 0,25 0,25 0,5 0,25 1 2 8 0,5 0,5 1 1 0,5 1 1—2 4 0,5—1 1 0,25 1 1 2—4 | 4 0,5—1 1 0,5 2—4 4^8 Sa 0,5 0,25—0,5 0,5 1 1 0,5 2 8 8 0,25 0,25 0,25—0,5 0,25 0,25—0,5 0,25 0,25 1 1 1 0,5 Af 1—2 1 1—2 2 8 4 1—2 4^8 4 0,5—1 1 1 0,5 4—2 0,5 1 2-^ S 4 j 1 0,5 | 2—4 1 0,5 2 1 2 0,5 0,5 1 2 0,5 2—4 0,5 0,5 0,5 2 1 8 • 2 4 2 4 2 8 1 1 2 4^8 4 8 2 1 2 1 8 4 Am 2 1 2 4 4—8 2 4 8 8 1 1 1 0,5 1—2 0,5—1 1 2 8 4 1 4 4 2 4 4 8 2 1 2 4—8 4 4—8 2 1 2 2—4 ¦ . 1 ¦ Ec 1—2 1 1 4 1 2 1 1 | 4 | 4 | 2 | 0,5—1 | 0,5 | 0,5—1 | 0,5 1 1 | 0,5 | 0,5 2 | 8 2 | 1 | 2 2 1 2—4 2 4 1 1 2 4^8 4 8 2 2 1 8 4116 646 23 24 Tabela IV Badany zwiazek A B 1 C D E F G H | I J K L j M N 1 ° P Q R 1 S 1 T 1 U 1 V 1 w 1 X Y Z AA BB 1 CC DD EE FF GG HH | II | JJ | KK | MED po wzejsciu (kg/ha) Sm 0,5 0,5 j 0,25 1 0,25 0,25 2 2 1—2 0,5 0,125 0,125 0,25 0,25 0,5 0,5 <0,125 0,25—0,5 0,125 0,5 0,25 0,5 0,5 2 1 2 0,5 0,25 1 4 0,5 4 0,5 0,5 <0,125 j 2 <0,125 | PI | 0,25—0,5 0,25—0,5 | 1 1 At 1 1—2 1 0,125 0,5 1 | 2 | 0,5 0,5 0,125 | <0,125 2 1 8 1 | 2 - 1 1 1 0,25 0,125 0,25 0,125 0,25—0,5 0,25 0,5 0,125 0,125 <0,125 <0,125 0,25 0,25* <0,125 0,25 <0,125 0,25 | <0,125 <0,125 1 0,5 0,5 0,25 2 1 0,5—1 0,5—1 0,25 1 1 0,5 2 1 0,5 0,25 2 0,25 | <0,125 0,5 0,25 1 0,5 4 1 2—4 1 <0,125 2 4 1 2—4 0,5 0,25 ] <0,125 1 4 | <0,125 1 Af 1 2 2 4 4 8 8 4 4 8 2 1 S 1 2—4 2 2 8 NR 8 2 8 NR 8 8 | 8 8 4 2 8 8 4 | 8 | 2 | 1 4 | NR | NR Am 4 4 8 4 S 8 4 8 8 8 2 8 2 8 2-^ 8 8 NR 8 8 NR NR 8 8 8 8 7 2 8 | 8 4 8 2 | 2 8 NR 1 NR Ec 1 4 1 2 1 8 4^-8 8 4—8 4 ' - 4—8 2 | 2 | 8 2 | 8 2—4 . 4^8 | 2 | NR | 8 8 1 8 4 | 8 NR | 8 | 8 | 1—2 | 1—2 | 8 | 8 8 | 8 1 4 | 2 | 4 | NR | NR | *) Zamiast Abutilon theophrasti uzyto Galeopsis tetrahit.Zwiazki o wzorze 3 otrzymuje sie znanymi meto- reakcji z wodnym roztworem alkanolowym, na darni, ewentualnie je dostosowujac, uzywanymi do przyklad z roztworem etanolowym, wodorotlenku wytwarzania kwasów karboksylowych z nitryli, na metalu alkalicznego, na przyklad sodu, w tempe- pnzyklad przez poddanie zwiajziku o wzorze 4, w kto- raturze wrzenia mieszaniny reakcyjnej pod chlod- rym R1, Rf, R* i R4 maja wyzej podane znaczenie, 65 nica zwrotna.11**46 25 26 Zwiazki o wzorze 4 otrzymuje sie znanymi me¬ todami, ewentualnie je dostosowujac-, uzywanymi do wytwarzania N-benEyloimidazoli z imidazoli, na przyklad przez reakcje soli metalu alkalicznego, korzystnie sodu, 4,5-drwucyjanoknidazolu o wzorze 5, ze zwiazkiem o wzorze 6, w którym X oznacza atom chlorowca, korzystnie chloru lub bromu, a R2, R3 i R4 maja wyzej podane znaczenie, prowadzona w obecnosci .obojetnego rozpuszczalnika organiczne¬ go, tskiego jak dwumetyloformaniid lub Ill-rzed. butanol, w temperaturze 50—150PC, korzystnie w temperaturze 60—1I0°C. ¦.,= .¦•:¦ Alternatywnie zwiazki-o wzorze 4 otrzymuje sie przez reakcje zwiazku o wzorze 7, w którym R1, R2, R3 i R4 maja wyzej podane znaczenie z orto- mrówczanem trójetylu lub z kwasem mrówkowym.Reakcje z chloromrówczanem trójetylu prowadzi sie w obecnosci obojetnego rozpuszczalnika orga¬ nicznego, na przyklad etanolu, i kwasowego kata¬ lizatora, w^ temperaturze 80—100-C: Reakcje • z kwasem mrówkowym prowadzi sie w obecnosci eteru dwumetylowego glikolu dwuetyle- nowego w temperaturze wrzenia mieszaniny reak¬ cyjnej pod chlodnica zwrotna.Zwiazki o wzorze 7 otrzymuje sie w znany spo¬ sób, ewentualnie go dostosowujac, uzywany do re¬ dukcji azometin, na przyklad przez dzialanie na zwiazek o wzorze 8, w którym R1, R2, R8 i R4 ma¬ ja wyzej podane znaczenie, borowodorkiem sodu w mieszaninie metanolu i czterowodorofuranu, w temperaturze otoczenia.Zwiazki o wzorze 8 otrzymuje sie przez reakcje zwiazku o wzorze 9, w którym R1, R2, Rs i R4 maja wyzej podane znaczenie, z nitrylem kwasu dwu- aminomaleinowego o wzorze 10, w obecnosci obo¬ jetnego rozpuszczalnika organicznego, na przyklad czterciwodorofurarLu lub etanolu, ewentualnie w o- becnosci kwasu siarkowego, w temperaturze wrze¬ nia mieszaniny reakcyjnej pod chlodnica zwrot¬ na.Zwiazek o wzorze 5 otrzymuje sie ze zwiazku o wzorze 10 podobnie jak opisano powyzej w odnie¬ sieniu do wytwarzania zwiazków o wzorze 4 ze zwiazków o wzorze 7.Sole metalu alkalicznego zwiazków o wzorze 5 mozna ewentualnie otrzymywac in situ stosujac znane lub odpowiednio adaptowane metody. Na przyklad sole sodowe tych zwiazków otrzymu¬ je sie w wyniku reakcji zwiazków o wzorze 5 z wodorkiem sodu, w obecnosci dwumeityloforma- midu.Okreslenie „znany sposób" uzywane w opisie oznacza metode obecnie uzywana lub opisana w li¬ teraturze chemicznej.Nastepujace przyklady ilustruja sposób wytwa¬ rzania substancji czynnej srodka chwastobójczego.W nastepujacych przykladach wyjasniono spo¬ sób wytwarzania zwiazków.Przyklad XII. W ciagu 4 godzin ogrzewa sie w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna, mie¬ szajac, 1600 g kwasu l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imi- dazolodwukairboksylowega-4,5 z 2,5 1 chlorku tio- nylu, w obecnosci 5 ml bezwodnego dwumetylo- formamidu. Nadmiar chlorku tionylu usuwa sie przez odparowanie, a ostatnie slady przez powtór¬ ne czterokrotne odparowanie, kazdorazowo w obec¬ nosci 1,25 1 bezwodnego toluenu.Otrzymany w postaci pomaranczowego syropu chlorek kwasu l-(3,4-dwuchlorobenzylo)imidazolo- 5 dwukarboksylowego rozpuszcza sie w 1 litrze bez¬ wodnego toluenu i roztwór dodaje w ciagu 2 go¬ dzin w temperaturze 0—10°C do poddawanego mie¬ szaniu roztworu metyloaminy w 5 1 toluenu, utrzy¬ mujac przeplyw gazowej metyloaminy.Calosc miesza sie w ciagu 6 godzin w tempera¬ turze pokojowej i saczy, otrzymujac biala substan¬ cje stala, która rozpuszcza sie w 2 1 chloroformu.Roztwór chloroformowy przemywa' sie 500 ml wó¬ dy, suszy nad siarczanem magnezu, saczy i odpa¬ rowuje, otrzymujac1516 g l-(3,4-dwuchlorobenzylo)- imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamidu w postaci bladozóltego, stalego produktu o tempera¬ turze topnienia 126^128°C.Przesacz organiczny mieszaniny reakcyjnej prze¬ mywa sie 500 ml wody, suszy nad siarczanem so¬ du, saczy i odparowuje, otrzymujac zófty proszek, który po roztarciu w 400 ml toluenu daje dalsze 355 g produktu w postaci bialego ciala stalego o temperaturze topnienia 126—129°C.Postepujac podobnie, lecz zastepujac kwas l-(3,4- -dwuchlorobenzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 odpowiednio podstawionym kwasem imidazolodwu- karboksylowym-4,5 otrzymuje sie nastepujace zwiazki: z kwasu 2-(3-fluorobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-fluorobenzylo)imi- dazolo-N,N/-diwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tem¬ peraturze topnienia 103,5—104°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(4-fluorobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-fluorobenzylo)imi- dazolo-N}N'-dwumetylo-4,5Hdwukar,bonamid o tem¬ peraturze topnienia 94—95°C (po krystalizacji z he¬ ksanu); z kwasu l-(3-chlorobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie lH^-chlorObenzylo-imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tem¬ peraturze topnienia 121—121,5°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(4-chlorobenzylo)-imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-chlorobenzylo)imi- dazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tem¬ peraturze topnienia 131—132°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(3-bromobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-bromobenzylo)imi- dazolo-N,N'~dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tem¬ peraturze topnienia 114—115°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(4-bromobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-bromobenzylo)- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 149—150°C; z kwasu l-"(3-jodobenzyloimddazolodwukaTfboksy- lowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-jodobenzylo)imidazo- lo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tempera¬ turze topnienia 112—114°C (po krystalizacji z eta¬ nolu); z kwasu l-(4-jodobenzylo)imidazolodwukarboksy- lowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-jodobenzylo)imidazo- 15 2Q 25 30 35 40 45 50 55 60116 646 27 28 lQT.N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tempera¬ turze topnienia 150—151°C (po krystalizacji z eta¬ nolu); z kwasu l-(3,4-dwubromobenzylo}imidazolodwu- karboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3,4-dwubromo- benzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5^dwukarbo- namid o temperaturze topnienia 118—119°C (po kry¬ stalizacji z etanolu); z kwasu l-(3,5-dwuchlorobenzylo)imidazolodwu- karboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3,5-dwuehlo- robenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5^dwukar- bonamid o tempertaurze topnienia 135—136°C (po krystalizacji z etanolu); z kwaau l-(3-metylobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-metylobenzylo)- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 84—85°C (po krystalizacji z eteru); z kwasu l-(4-metylobenzylo)imidazolodwukarbo- ksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-metylobenzylo)- imidazolo-N^/-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 115—116°C (po krystalizacji z wodnego roztworu etanolu); z kwasu l-(4-etylobenzylo)imidazolodwukarboksy- lowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-etylobenzylo)imidazo- lo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o tempera¬ turze topnienia 68—69°C (po krystalizacji z cyklo¬ heksanu); z kwasu l-(4-izopropylobenzylo)imidazolodwukar- boksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-izopropyloben- zylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 54—56°C (po krystalizacji z heksanu); z kwasu l-(3,4-dwumetylobenzylo)imidazolodwu- karboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3,4-dwumetylo- benzylo)imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5-dwukarbo- namid o tempertaurze topnienia 168—170°C (po krystalizacji z mieszaniny toluenu i eteru nafto¬ wego, o temperaturze wrzenia 60—80°C); z kwasu l-(3-trójfluorometylobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-trójflu- orometylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 108 do 110°C (po krystalizacji z mieszaniny heksanu i eta- z kwasu l-(4-trójfluorometylobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-trójflu- orometylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 131 do 132°C (po krystalizacji z cykloheksanu); z kwasu 1-(4-trójfluorometoksybenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie 1-(4-trójflu¬ orometoksybenzylo)imidazolo-N,N,-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 110,5°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(3-chloro-4-metoksybenzylo)imidazolo- -dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-chloro- -4-metoksybenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 122 do 123°C (po krystalizacji z mieszaniny toluenu z cy¬ kloheksanem); z kwasu (±)-l-i[-l(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]imi- dazolodwu)karboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l- -[l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnie¬ nia 124—126°C (po krystalizacji z metanolu).Stosowane jako substancje wyjsciowe kwasy ben- zyloimidazolodwukarboksylowe-4,5 wytwarza sie na¬ stepujaco.W roztworze 1260 g wodorotlenku sodu w mie- 5 szaninie skladajacej sie z 5 1 etanolu i 4,4 1 wody ogrzewa sie w ciagu 48 godzin w warunkach wrze¬ nia pod chlodnica zwrotna, mieszajac, 2180 g 1- -(3,4-dwuchlorobenzylo)-4,5dwucyjanoimidazolu.Ochlodzona mieszanine rozciencza sie 20 1 wody, 1( przemywa 2 1 eteru i zakwasza 3,5 1 stezonego kwasu solnego, chlodzac calosc w kapieli z lodem.Odsacza sie wytracony bladozólty osad, przemywa go woda i rozpuszcza porcjami w 150 1 wody za¬ wierajacej 4700 g kwasnego weglanu sodu. Roz- !5 twór saczy sie i zakwasza stezonym kwasem sol¬ nym, otrzymujac 1157 g kwasu l-(3,4-dwuchloro- benzylo)imidazolodwukarboksylowego-4,5 w postaci bialego proszku o temperaturze topnienia 258°C z rozkladem. 20 Postepujac podobnie, lecz zastepujac l-(3,4-dwu- chlorobenzyloM,5-dwucyjanoimidazol odpowiednim benzylodwucyjanoimidazolem otrzymuje sie naste¬ pujace zwiazki: z l-(3-fluorobenzylo-)4,5-dwucyjanoimidazolu o- 25 trzymuje sie kwas l-(3-fluorobenzylo)imidazolo- dwukarboiksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 224°C z rozkladem; z l-(4-fluorobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie kwas l-(4~fluorobenzylo)imidazolo- 30 dwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 248—252°C z rozkladem; z l-(3-chlorobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie kwas l-(3-chlorobenzylo)imidazolodwu- karboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 248 do 35 249°C z rozkladem; z l-(4-chlorobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- otrzymuje sie kwas l-(4-chlo»roebnzylo)imidazolo- dwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 258 do 258,5°C z rozkladem; 40 z l-(3-bromobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie kwas l-(3-bromobenzylo-imidazolo- dwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 223—226°C z rozkladem; z l-(4-bromobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- 45 trzymuje sie kwas l-(4-bromobenzylo)imidazolo- dwu.karbokisylowego-4,5 o temperaturze topnienia 245—246°C z rozkladem; z l-(3-jodobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie 'kwas l-'(3-jiodiObenzyloimiidazolod\wu- 5C karboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 211°C z rozkladem; z l-(4-jodobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu otrzy¬ muje sie kwas l-(4-jodobenzylo)imidazolodwukar- boksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 241°C z 55 rozkladem; z l-(3,4-dwubromobenzylo)-4,5-dwucyjanoimida- zolu otrzymuje sie kwas l-(3,4-dwubromobenzylo)- imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze top¬ nienia 224°C z rozkladem; 60 z l-(3,5-dwuchlorobenzylu)-4,5-dwucyjanoimida- zolu otrzymuje sie kwas l-(3,5-dwuchlorobenzylo)- imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze 267^269°C; z l-(3-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- 65: trzymuje sie kwas l-(3^metylobenzylo)imidazolo-116 646 29 30 dwukarboksylowy-4,5 o . temperaturze topnienia 185°C z rozkladem; z l-(4-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie kwas l-(4-metylobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 248—250°C z rozkladem; z l-(4-etylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu o- trzymuje sie kwas l-(4-etylobenzylo)imidazolodwu- karboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 211 do 212°C z rozkladem; . ¦ z 1-(4-izopropylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas l-(4^izopropylobenzylo)imidazo- lodwukarboksylbwy-4,5 o temperaturze topnienia 189—191°C z rozkladem; z l-(3,4-dwumetylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimida¬ zolu otrzymuje sie kwas l-(3,4-dwumetylobenzylo)- imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze top¬ nienia 258^-260°C z rozkladem; z l-(3-trójfluorometylobenzylo)-4,5-dwucyjanoi¬ midazolu otrzymuje sie kwas l-(3-trójfluorometylo- benzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 o tempera¬ turze topnienia 226—227°C z rozkladem; z l-(4-trójfluorometylbbenzylo)-4,5^dwucyjanoimi¬ dazolu otrzymuje sie kwas 1-(4-trójfluorometyloben- zylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnieinia 223°C z rozkladem; z l-(4-trójfluorometoksybenzylo)-4,5-dwucyjanoi- midazolu otrzymuje sie kwas 1-(4-trój fluorometo- ksybenzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 o tem¬ peraturze topnienia 214—215°C z rozkladem; z l-(3-chloro-4-metoksybenzylo)-4,5-dwucyjano¬ imidazolu otrzymuje sie kwas l-(3-chloro-4-meto- ksybenzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 o tempe¬ raturze topnienia 223°C z rozkladem; i z (±)-l-{l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]-4,5-dwucy- janoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l-(3,4-dwu- chlorofenylo)etylo]imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 169°C z rozkladem.Stosowane jako substancje wyjsciowe benzylo- dwucyjanoimidazole wytwarza sie nastepujaco.W 500 ml bezwodnego dwumetyloformamidu roz¬ puszcza sie, mieszajac, 93 g 4,5-dwucyjanoimidazo- lu, opisanego w opisie patentowym Stanów Zjed¬ noczonych Ameryki nr 2534331, do roztworu doda¬ je sie porcjami 20 g wodorku sodu z taka szybko¬ scia, aby po zakonczeniu dodawania temperatura roztworu wynosila 90°C.Po ustaniu wydzielania sie gazu roztwór ogrze¬ wa sie w ciagu 15 minut na lazni parowej a na¬ stepnie pozostawia do ostygniecia do temperatury 60°C. Do roztworu dodaje sie w ciagu 30 minut 230 g chlorku 3,4-dwuchlorobenzylu (opisanego w publikacji Beilskin i Kuhlberg, Ann. 146, 326 (1967)), ogrzewajac roztwór w ciagu 6 godzin na lazni pa¬ rowej a nastepnie w ciagu 10 minut w temperatu¬ rze 150°C.Ochlodzona mieszanine reakcyjna wylewa sie do 2 1 wody i odsacza brunatny staly osad, po czym przemywa go woda. Wilgotny osad przekrystalizo- wuje sie z 1 litra etanolu, otrzymujac 114 g bia¬ lawych krysztalów l-(3,4-dwuchlorobenzylo)-4,5- -dwucyjanoimidazolu o tempertaurze topnienia 132—134°C.Postepujac w podobny sposób lecz zastepujac chlorek 3,4-dwuchlorobenzylu odpowiednio podsta¬ wionym halogenkiem benzylu, wytwarza sie naste¬ pujace zwiazki: z chlorku 3-fluoróbenzylu, opisanego przez Jerri- manis i Bruylants, Buli. Soc. Chim. Belges, 69, 312 5 (1960), otrzymuje sie l-(3-fluorobenzylo)-4,5-dwucy- janoimidazol o temperaturze topnienia 97,5—98°C (po krystalizacji z etanolu), z chlorku 4-fluorobenzylu, opisanego przez -Olath, Pavlath i Kuhin, Acta Chim. Acad. Sci. Hung., 7, io 85 (1955) otrzymuje sie l-(4-fluorobenzylo)-4,5-dwu- cyjanoimidazol o temperaturze topnienia 142—144°C (po krystalizacji z wodnego roztworu etanolu); z chlorku 3-chlorobenzylu, opisanego przez Fran- zena i Rosenberga, J. Prakt. Chem. (2), 101, 334 15 (1867) otrzymuje sie l-(3-chlorobenzylo)-4,5-dwucy- janoimidazol o temperaturze topnienia 110—111°C (po krystalizacji z wodnego roztworu etanolu), z chlorku 4-chlorobenzylu, opisanego przez Oli- viera, Rec. Trav. Chim. 41, 308 (1922), otrzymuje sie 20 l-(4-chlOTobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o tempe¬ raturze topnienia 119,5—120°C (po krystalizacji z etanolu); z chlorku 3-brómobenzylu, opisanego przez Oli- viera, Rec. Trav. Chim., 41, 649 (1922) otrzymuje 25 sie l-(3-bromobenzyló)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 101,5—102,5°C (po krystali¬ zacji z etanolu); z chlorku 4-bromobenzylu, opisanego przez Boe- skena, Rcc. Trav. Chim., 23, 99 (1904) otrzymuje sie 30 l-(4-bromobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o tempe¬ raturze topnienia 118—119°C (po krystalizacji z wo¬ dnego roztworu etanolu); z bromku 3-jodobenzylu, opisanego przez 01ivie- ra, Rec. Trav. Chim., 42, 520 (1923) otrzymuje sie 35 i-(3-jodobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o tempera¬ turze topnienia 96—98°V (po krystalizacji z eta¬ nolu) ; z bromku 4-jodobenzylu, opisanego przez 01ivie- ra, Rec. Trav. Chim., 42, 519 (1923) otrzymuje sie 40 i-(4_joinobenzylo)-4,5-dwu!cyja!noiknidazol o tem¬ peraturze topnienia 111—112°C (po krystalizacji z etanolu); z chlorku 3,4-dwubromobenzylu otrzymuje sie 1- -(3,4-dwubromobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o 45 temperaturze topnienia 135—138°C; z chlorku 3,5-dwuchlorobenzylu, opisanego przez Fuchsa i Carltona, JACS 85, 107 (1963) otrzymuje sie l-(3,5-dwuchlorobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 134—135,5°C (po krysta- 50 lizacji z etanolu); z chlorku 3-metylobenzylu, opisanego przez Oli- viera, Rec. Trav. Chim., 41, 307 (1922) otrzymuje sie l-(3-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol w postaci brazowego oleju, którego nie poddaje sie 55 destylacji; z chlorku 4-metylobenzylu, opisanego przez Oli- viera, Rec. Trav. Chim. 41, 405 (1922) otrzymuje sie l-(4-metylobenzylo(-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 158—161°C (po krystalizacji 60 z wodnego roztworu etanolu); z chlorku 4-etylobenzylu, opisanego przez Blan- ca, Buli. Soc. Chim., (4), 33, 317 (1923) otrzymuje sie l-(4-etylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol w po¬ staci brazowej substancji pólstalej; 65 z chlorku 4-izopropylobenzylu, opisanego przez31 116649 3& Blanca, Buli. Soc. Chim. (4), 33, 317 (1923) otrzy¬ muje sie l-(4-izopropylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimi- dazol w postaci brazowego oleju; z chlorku 3,4-dwumetylobenzylu, opisanego przez Sommeleta, Compte Rendu, 157, 1445 (1913) otrzy¬ muje sie l-(3,4rdwumetylobenzylo)-4,5-dwucyjano- imidazol; z chlorku 3-trójfluorometylobenzylu, opisanego w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ame¬ ryki nr 3465051 otrzymuje sie l-(3-trójfLuoromety- lobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 64—65°C (po krystalizacji z wodnego roz¬ tworu etanolu); z chlorku 4-trój fluorometylobenzylu, opisanego w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3196162 otrzymuje sie l-(4-trójfluorometyloben- zylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze top¬ nienia 101—102°C (po krystalizacji z etanolu); z chlorku 4-trój(luorometoksybenzylu otrzymuje sie 1-(4-trójfluorometoksybenzylo)-4,5-dwucyjanoi- midazol p temperaturze topnienia 62,5—63°C (po krystalizacji z etanolu); z chlorku 3-chloro^-metoksybenzy.lu, opisanego przez Naika i Wheelera, JCS 1938, 1780, otrzymuje sie l-(3-chloro-4-metoksybenzylch4,5-dwucyjanoimi- dazol o temperaturze topnienia 144—146°C (po kry¬ stalizacji z etanolu); i z chlorku (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylu, opi¬ sanego przez Manuela i in., JACS 68, 861 (1946), otrzymuje sie (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]- -4,5-dwucyjanoimidazol.Wspomniany poprzednio jako substancja wyjscio¬ wa chlorek 3,4-dwubromobenzylu wytwarza sie na¬ stepujaco.Mieszajac, zawiesza sie w temperaturze 50°C w 150 ml toluenu 28 g kwasu 3,4-dwubromobenzoeso- wego, opisanego przez Millera, JCS 61, 1033 (1892) i do zawiesiny, utrzymywanej w temperturze 50°C dodaje sie w ciagu 30 minut 52 ml roztworu dwu- hydroksybis(2-metoksyetoksy)glinianu sodu w to¬ luenie o stezeniu 70% wagowo-objet osciowyeh. Mie¬ szanine ogrzewa sie w ciagu jednej godziny na lazni parowej, chlodzi do temperatury 20°C i chlo¬ dzac hydrolizuje dodatkiem 150 ml 6 N kwasu sol¬ nego.Mieszanine rozdziela sie i faze wodna ekstrahu¬ je sie 100 ml eteru. Polaczone ekstrakty przemywa sie nasyconym roztworem kwasnego weglanu sodu i woda, suszy nad siarczanem magnezu, saczy i od¬ parowuje, otrzymujac 19 g alkoholu 3,4-dwubromo- benzylowego w postaci jasnoczerwonego oleju. Al¬ kohol ten bez oczyszczania rozpuszcza sie w 60 ml chloroformu i roztwór ogrzewa w warunkach wrze¬ nia pod chlodnica zwrotna. W ciagu 10 minut do¬ daje sie porcjami 20 ml chlorku tionylu i roztwór ogrzewa sie w warunkach wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 1 godziny.Mieszanine reakcyjna odparowuje sie, otrzymu¬ jac jasna oleista pozostalosc, która kilkakrotnie rozciencza sie chloroformem (3X50 ml) i odparo¬ wuje polaczone roztwory chloroformowe. Pozosta¬ losc rozpuszcza sie w eterze, przemywa nasyconym roztworem kwasnego weglanu sodu, suszy nad siar¬ czanem sodu, saczy i odparowuje. Otrzymuje sie 20 g chlorku 3,4-dwubromobenzylu w poataci przej¬ rzystego, ruchliwego oleju o czystosci dostatecznej aby stosowac go do dalszych reakcji.Postepujac podobnie, lecz zastepujac kwas 34- -dwubromobenzoesowy kwasem 4-trójfluorometo- ksybenzoesowym, opisanym przez Shepproda, J.Org. Chem., 29 1 (1964), otrzymuje sie chlorek 4- -trójfluorometoksybenzylu stosowany równiez jako material wyjsciowy.Przyklad XIII. Positepujac podobnie jak w przykladzie XII, lecz zastepujac kwas l-(3,4-dwu- chlorobenzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 odpo¬ wiednim podstawionym kwasem imidazolodwukar- boksylowym-4,5 otrzymuje sie nastepujace zwiaz¬ ki: z kwasu l-(4-bromo-3-chlorobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-bromo- -3-chlorobenzylo)imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 127 do 128°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(3-bromo-4-metylobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5- otrzymuje sie l-(3-bromo- -4-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 121,5 do 1229C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-(3-chloro~4-metylobenzylo)imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3-chloro- -4-metylobenzylo)imidazolo-N,N/-idwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 110,5 do 111°C (po krystalizacji z mieszaniny toluenu z ete¬ rem naftowym o temperaturze wrzenia 60—80°C); z kwasu l-(4-chloro-3-metylobenzylo)-imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(4-chloro- -3-metylobenzylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 149 do 151°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu (±)-l-[l-(3-chlorofenylo)etylo]imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l-[l-(3- -chlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 86—88°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu (±)-l-[l-(4-chlorofenylo)etylo]-imidazolo- dwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l-[l-(4- -chlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5- -dwukarbonamid o temperaturze topnienia 129 do 130°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu (±)-l-[l-(3,4-dwubromofenylo)etylo]imi- dazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l- -[l-(3,4-dwubromofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnie¬ nia 118—120°C (po krystalizacji z cykloheksanu); z kwasu (±)-l-[l-(3-trójfluorometylofenylo)etylo]- imidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (+)- -l-i[l-(3-trójfluorometylofenylo)etylo]imidazolo-N, N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze wrzenia 197—^C/jM-lO"1 kPa; z kwasu (±)-l-[l-(4-trójfluorometylofenylo)etylo]- imidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (+)- -l-f[l-(4-trójfluorometylofenylo)etylo]imidazolo-N, N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 95—97°C (po krystalizacji z cykloheksa¬ nu); . z kwasu (±)-l-(l-(3,4-dwuchlorofenylo)propylo]- imidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±- -l-[l-{3,4-dwuchlorofenylo)propylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze to- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60as 11**46 34 pnienia 91—93°C (po krystalizacji z cykloheksanu) i z kwasu (±)-l^l-(3,4-dwuchlorofenylo)butyIo]- imidazolodwukarfooksylowego-4,5 otrzymuje sie (+)- -l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid.Stosowane jako substancje wyjsciowe kwasy benzyloimidazolodwukarboksylowe-4,5 wytwarza sie podobnie jak opisano w przykladzie XII w przy¬ padku wytwarzania kwasu 1-(3,4-dwuchlorobenzy- lo)imidazolodwukarboksylowego-4,5 zastepujac 1- -(3,4-dwuchlobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol odpo¬ wiednim benzylodwucyjanoimidazolem. I tak z 1- -(4-bromo-3-chlorobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas l-<4-bromo*-3-chlorobenzylo)i- midazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze top¬ nienia 262°C z rozkladem; z l-(3-bromo-4-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimi- dazolu otrzymuje sie kwas M3-bromo-4-metylo- benzyloimidazolodwukarboksylowy-4,5 o tempera¬ turze topnienia 259°C z rozkladem; z l-(3-chloro-4-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimi- dazolu otrzymuje sie kwas l-(3-chloro-4-metyloben- zylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 251—253°C z rozkladem; z l-(4-ehloro-3-metylobenzyio)-4,5-dwucyjanoimi- dazolu otrzymuje sie kwas l-(4-chloro-3-metylo- benzyloHmidazólodwukarboksylowy o temperaturze topnienia 266°C z rozkladem; zb (±)-l-{l-(3-chlorofenylo)-etylo]-4,5-dwucyjano- iniidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l-(3-chlorofe- nylo)etylo]imidazolodwukarboksylowy-4,5; z (±)-l-[l-<4-chlorofenylo)etylo]-4,5-dwucyjano- imidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-{l-(4-chlorofe- nylo)etylo]imidazolodwukarboksylowy-4,5 o tempe¬ raturze topnienia 185°C z rozkladem; z (±)-l-[l-(3,4-dwubromofenylo)etylo]-4,5-dwucy- janoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l-(3,4-dwu- bromofenylo)etylo]imidazolodwukarboksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 179—189°C z rozkladem; z (+)-1- [ 1-(3-trójfluorometylofenylo)etylo]-4,5- -dwucyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l- ^3-trójiluorometylofe(nyloetylo]-dmidazolodwu- karkosylowy-4,5 o temperaturze topnienia 183°C z rozkladem; z (±)-l-{l-(4-trójfluorometylofenylo)-etylo]-4,5- -dwucyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l- -(4-trójfluorometylofenylo)etylo]imidazolodwukar- boksylowy-4,5 o temperaturze topnienia 195°C z rozkladem; z (±)-1-[ 1-(3,4-dwuchlorofenylo)propylo]-4,5-dwu- cyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l-(3,4- -dwuchlorofenylo)propylo]imidazolodwukarboksy- lowy-4,5 o temperaturze topnienia 185°C z rozkla¬ dem; i z (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylo]-4,5-dwu- cyjanoimidazolu otrzymuje sie kwas (±)-l-[l-(3,4- -dwucnlorofenylo)butylo]imidazolodwukarboksylo- wy-4,5 o temperaturze topnienia 173—174°C z roz¬ kladem.Stosowane jako substancje wyjsciowe benzylo- dwucyjanoimidazole wytwarza sie podobnie jak o- pisano w przykladzie XII w przypadku wytwarza¬ nia l-(8,4-dwuchlorobenzylo)-45-dwucyjanoimidazo- lu, lecz zastepujac chlorek 3,4-dwuchlorobenzylu odpowiednim podstawionym halogenkiem benzylu.I tak z bromku 4-bromo-3-chlorobenzylu otrzymu¬ je sie l-(4-bromo-3-chlofcebenzyio)-4,5-dwucyjanoi- midazol o temperaturze topnienia 138—139PC (po krystalizacji z etanolu); f 5 z chlorku 3-bromo-4-metylobenzylu otrzymuje sie 1-(3-bromo-4-metylobenzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze 113—114,5°C (po krystalizacji z wo¬ dnego roztworu etanolu); z chlorku 3-chloró-4-metylObenzylu, opisanego io przez Stephena i in., J. Ghem. Soc., 117, 524 (1920), otrzymuje sie l-(3-chloro-4-metylobenzylo)-4,5-dwu¬ cyjanoimidazol; r - z chlorku 4-chloro-3-metylobenzylu, opisanego w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki 15 nr 2965682, otrzymuje sie l-(4-chlbro-3-metyloben- zylo)-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnie¬ nia 82,5—83,5°C (po krystalizacji z wodnego roz¬ tworu etanolu); '¦'¦"¦' ;':-^ z chlorku (±M'-(3^hlorofenylo)etylu, opisanego 20 w opublikowanym opisie japonskiego zgloszenia pa¬ tentowego nr 73-67.228* otrzymuje sie (±)-l-[l-(3- -chlorofenylo)etylo]-4,5-dwucyjanoimidazol o tempe¬ raturze topnienia 74—77°C; z chlorku (±)-l-(4-chlorofenylo)etylu, opisanego » przez Protwa i in., Collection Czech. Chem. Com- mun., 27, 2102 (1962), otrzymuje sie (±)-l-[l-(4-chlo- rofenylo)etylo]-4,5-dwucyjanoimidazol; z chlorku (±)-l-(3,4-dwubaromofenylu)etylu otrzy¬ muje sie (±)-l-[l-(3,4-dwubromofenylo)etylo]-4,5- 30 -dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 175 do 177°C (po krystalizacji z toluenu); z bromku (±)-l-(3-tr6jfluorometylofenylo)-etylu otrzymuje sie (±)-l-[l-(3-trójfluorometylofenylo)ety- lo]-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze wrzenia 35 188—190°Gja^-10-1 kPa, z bromku (±)-l-(4-4x6jfluorometylofenylo)etylu o- trzymuje sie (±)i-l-[l-<4-trójfluorometylofenylo)ety- lo]-4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze wrzenia 182^184°C(0,13-10-i kPa, 40 z chlorku (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylopropylu o- trzymuje sie (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorotenylopropylo]- -4,5-dwucyjanoimidazol o temperaturze topnienia 95—97°C (po krystalizacji z etenu naftowego o tem¬ peraturze wrzenia 100—120°C); 45 i z chlorku (±)-l-(3,4-dwuchlorofeny!o)butylu o- trzymuje sie (±)-l-(l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylo]- -4,5-dwucyjanoimidazol w postaci brazowego ole¬ ju. ¦ . • Halogenki benzylu, stosowane jako substancje 50 wyjsciowe, otrzymuje sie dwoma sposobami.Pierwszy z nich jest podobny do sposobu opisa¬ nego w przykaldzie XII dla przypadku wytwarza¬ nia chlorku 3,4-dwubromobenzylu z tym, ze alko¬ hol 3,4-dwubromobenzylowy zastepuje sie odpowie- 55 dnim alkoholem benzylowym, otrzymujac nastepu¬ jace zwiazki: z alkoholu 3-bromo-4-metylobenzylowego otrzy¬ muje sie chlorek 3-bromo-4-metylobenzylu w po¬ staci przejrzystego, ruchliwego oleju; 60 z (±)-l-(3,4-dwubromofenylo)etanolu, opisanego przez Kotona i in., Zur. Priklad. Chim., 26, 666 (1953), otrzymuje sie chlorek (±)-l-(3,4-dwubromo- fenylo)etylu o temperaturze wrzenia 90—^100°C^,33- •10-*kPa; •5 z (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)pcopanolu, opisane-116 646 35 go w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3840579 otrzymuje sie chlorek (±)-l- -(3,4-dwuchlorofenylo)propylu o temperaturze wrze¬ nia 82—85oC(0,33 •10-1 kPa; z (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)butanolu otrzymuje sie chlorek (i)^l-(3,4-dwuchlorofenylo)butylu w po¬ staci jasnobrazowego oleju.Drugi z tych sposobów polega na tym, ze 325 g (10,4 ml) bromu dodaje sie w ciagu 15 minut w atmosferze azotu do poddawanej mieszaniu mie¬ szaniny 32 g (±)-l-<3-trójfluorometylofenylo)etanolu, opisanego przez Overberga i in., Org. Synth. Coli., 3, 200, (1955), 56 g trójfenylofosfiny i.200 ml bez¬ wodnego dwumetyloformamidu. Przez ochlodzenie lodem utrzymuje sie temperature mieszaniny 40—50°C.Wkrapla sie dalsza ilosc bromu do uzyskania trwalego pomaranczowego zabarwienia, i po miesza¬ niu w ciagu 15 minut mieszanine wylewa sie do mieszaniny 1 litra wody z lodem z 500 ml heksanu.Calosc saczy sie, a staly osad dokladnie przemywa heksanem. Hoztwory heksanowe laczy sie, przemy¬ wa woda (4X100 ml), suszy nad siarczanem sodo¬ wym i destyluje, otrzymujac bromek (±)-l-(3-trój- fluorometylofenylo)etylu w postaci przejrzystego ruchliwego oleju o temperaturze wrzenia 98—105°C/f /2,0-K)-1 kPa.Postepujac w podobny sposób, lecz zastepujac (±l-(3-trójfluorometylofanylojetainol odpowiednim alkoholem benzylowym, z (±)-l-(4-trójfluoromety- lofenylo)etanolu, opisanego przez Novotnego i in., J. Pharm, Sci., 1973, 62, 910, otrzymuje sie bromek (±)-l-(4-trójfluorometylofenylo)etylu o temperatu¬ rze wrzenia 81—84oC/0,17-10"1 kPa.Trzeci z opisywanych sposobów wytwarzania sub¬ stancji wyjsciowych polega na tym, ze 31,8 g 4- -bromo-3-chlorotoluenu, opisanego przez Cohena i Repera, J. Chem. Soc, 85, 1267 (1904), ogrzewa sie w ciagu 10 godzin w warunkach wrzenia pod chlo¬ dnica zwrotna w 75 ml czterochlorku wegla z 27,5 g N-bromosukcynimidu. Ochlodzony roztwór saczy sie, przemywa wodnym roztworem siarczanu zela¬ zawego, suszy nad siarczanem magnezu, saczy i od¬ parowuje do sucha. Otrzymuje sie 44 g bromku 4-bromo-3-chlorobenzylu w postaci bladopomaran- czowego oleju.Alkohole benzylowe, stosowane do wytwarzania substancji wyjsciowych opisanymi poprzednio spo¬ sobami otrzymuje sie dwoma róznymi sposobami.Pierwszy z nich polega na tym, ze postepuje sie podobnie jak w przykladzie XII w przypadku wy¬ twarzania alkoholu 3-4,dwubromóbenzylowego, za¬ stepujac jednak kwas 3,4-dwubromobenzoesowy kwasem 3-bromo-4-metylobenzoesowym, opisanym przez Jannascha i Dieckmanna, Ann., 171, 83, (1874).Otrzymuje sie wówczas alkohol 3-bromo-4-metylo- benzylowy w postaci przejrzystego, pomaranczowe¬ go oleju o czystosci wystarczajacej do stosowania go w dalszych reakcjach.Drugi sposdb polega na tym, ze do poddawanego mieszaniu roztworu 3,4-dwuehlorobutyrofenonu, opi¬ sanego w opisie patentowym NRD nr 45721 dodaje sie porcjami w ciagu 30 minut w temperaturze 0 do 10°C 14,9 g borowodorku sodu. Mieszanina o- grzewa sie w ciagu 2 godzin w warunkach wrzenia 36 pod chlodnica zwrotna i chlodzi, dodaje 300 ml 2 N roztworu wodorotlenku sodu i calosc ogrzewa w ciagu 30 minut w warunkach wrzenia pod chlo¬ dnica zwrotna. Usuwa sie metanol przez odparo- 5 wanie i wodny roztwór ekstrahuje sie eterem ety¬ lowym (5X200 ml).Polaczone ekstrakty przemywa sie 200 ml wody, 20 ml 2 N kwasu solnego i woda (5X200 ml), su¬ szy nad siarczanem magnezu i odparowuje do su- 10 cha. Otrzymuje sie 65 g (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)- butanolu w postaci jasnobrazowego oleju o czy¬ stosci wystarczajacej do stosowania go w dalszych reakcjach.Przyklad XIV. Postepujac podobnie jak w 15 przykladzie XII, lecz zastepujac kwas l-(3,4-dwu- chlorobenzylo)imidazolodwukarboksylowy-4,5 odpo¬ wiednio podstawionym kwasem imidazolo^karbo- ksylowym-4,5 otrzyniuje sie nastepujace zwiazki: z kwasu l-(3,4-dwujodobenzyloimidazolodwukar- 20 boksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3,4-dwujodoben- zylo)imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 155—156°C (po krystali¬ zacji z etanolu); z kwasu l-(3,4,5-trójchlorobenzyloimidazolodwu- 25 karboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-(3,4,5-trójchlo- robenzylo)imidazolo-N,N/-dwumetylo-4,57dwukarbo- ksyamid o temperaturze topnienia 128—130°C (po krystalizacji z etanolu); z kwasu l-[3,5-bis(trójfluorometylo)benzyloimida- 30 zolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie l-[3,5- -bia^rójfluorometyloybenizylolimidazolo-NjN^dwu- metylOT4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnie¬ nia 142—144°C (po krystalizacji z cykloheksanu); z kwasu (±)-l-[l-(4-jodofenylo)etylo]imidazolodwu- 35 karboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l-{l-(4-jodo- fenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukar- bonamid o temperaturze topnienia 132—134°C (po krystalizacji z wodnego roztworu etanolu); z kwasu (±)-l-<[l-(4-trójfluorometoksyfenylo)ety- 40 lo]imidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l-[l-(4-trójfluorometoksyfenylo)etylo]imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperatu¬ rze topnienia 78—79°C (po krystalizacji z eteru na¬ ftowego o temperaturze wrzenia 60—80°C); 45 z kwasu (±)-l-[l-(3,5-bis(trójfluorometylo)fenylo]- etyloimidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±-l-{l-[3,5-bis(itrójfluorometylo)fenylo]etylo}- imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze topnienia 132—134°C (po krystalizacji 50 z cykloheksanu); z kwasu (±)-l-[-1^3,4^wuohlorofenylo)penty(lo]- -imidazolodwukarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (+)- -1-i 1-(3,4-dwuchlorofenylo)pentylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze to- 55 pnienia 142-^-143°C (po krystalizacji z eteru nafto¬ wego o temperaturze wrzenia 60—80°C);_ z kwasu (±)-Hl-(3,4-dwuchlorofenylo)heksylo]- imidazolodwuikarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)- -l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)heksylo]imidazolo-N,N'- 60 -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze to¬ pnienia 114r—115QC (po krystalizacji z eteru nafto¬ wego o temperaturze wrzenia 60-^80°G); z kwasu ^(±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo0heptylo]- imidazolodwukarboksylowegó^4,5 otrzymuje sie (+)- 68 -1-fi-(3,4-dwuChlorolenylo)heptyloJirnidazolo-N,N'-37 116 646 38 -dwumetylo-4,5dwukarbonamid o temperaturze to¬ pnienia 97,5—99°C (po krystalizacji z eteru nafto¬ wego o temperaturze wrzenia 60—80°C); i z kwasu (±)-l-[l-(3,4-dwuchlorofenylo)nonylo]- imidazolokarboksylowego-4,5 otrzymuje sie (±)-l- -[l-(3,4-dwuchlorofenylo)nonylo]imidazolo-N,N'- -dwumetylo-4,5-dwukarbonamid o temperaturze to¬ pnienia 79—79,5°C (po krystalizacji z eteru nafto¬ wego o temperaturze wrzenia 60—80°C).Kwasy benzyloimidazolodwukarboksylowe-4,5 sto¬ sowane jako zwiazki wyjsciowe w omawianych re¬ akcjach mozna otrzymac podobnie jak to opisano w przykladzie XII w odniesieniu do wytwarzania kwasu l-(3,4-dwuchlorobenzylo)-imidazolodwukar- boksylowego-4,5, ale zastepujac l-(3,4-dwuchloro- benzylo)-4,5-dwucyjanoimidazol odpowiednimi ben- zylodwucyjanoimidazolami.Benzylodwucyjanoimidazole mozna otrzymac w podobny sposób do opisanego w przykladzie XII w odniesieniu do wytwarzania l-(3,4-dwuchloro- benzylo)-4,5-dwucyjanoimidazolu, ale zastepujac chlorek 3,4-dwuchlorobenzylu odpowiednio podsta¬ wionym halogenkiem benzylu.Chlorek 3,4,5-trójchlorobenzylu stosowany jako zwiazek wyjsciowy mozna otrzymac w sposób opi¬ sany przez Chiavarelli, Gazz. Chim. Ital. 85, 1405 (1955). Bromek 3,5-bis (trójfluorometylo)benzylu mo- zina otrzymac w sposób opisany przez Ambrusa w oipisiie patentowym Stanów Zjednoczonych Ame¬ ryki nr 3625970.Stosowane jako substancje wyjsciowe inne halo¬ genki benzylu wytwarza sie kilkoma sposobami.Pierwszy z nich polega na tym, ze postepuje sie podobnie jak opisano w przykladzie XII, w przy¬ padku wytwarzania chlorku 3,4-dwuibromobenzylu, zastepujac jednak alkohol 3,4-dwubromobenzylowy (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)heptanolem i otrzymuje sie chlorek (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)heptylu w postaci bezbarwnej cieczy.Drugi z tych sposobów polega na tym, ze poste¬ puje sie podobnie jak opisano w przykladzie XII w przypadku wytwarzania bromku (±)-l-(3-trójflu- orometylofenylo)etylu z tym, ze (±)-l-(3-trójfluoro- metylofenylo)etanol zastepuje sie odpowiednim al¬ koholem, otrzymujac nastepujace zwiazki: z (±)-l-(4-jodofenylo)etanolu otrzymuje sie bro¬ mek (±)-l-(4-jodofanylo)etylu w postaci pomaran¬ czowego oleju; z (±)-l-(4-trójfluorometoksyfenyl)0)etanolu otrzy¬ muje sie bromek (±)-l-.(4-trójfluorometoiksyfeinylo)- etylu w postaci pomaranczowego oleju; z (±)-l-{3,5-bis(trójfluorometoylo)fenylo]etanolu, opisanego przez McBee i Sanforda, JACS 72, 4054 (1950), otrzymuje sie bromek (±)-l-[3,5-bis(trójflu- orometylo)fenylo]etylu o temperaturze wrzenia 97-^98°C/l,3-10-1kPa; z (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)pentanolu otrzymuje sie bromek (±)-l-(3,4-dwuehlorofenylo)pentylu w postaci jasnopomaranczowego oleju; z (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)heksanolu otrzymuje sie bromek (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)heksylu; i z (+)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)nonanolu otrzymu¬ je sie bromek (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)nonylu w postaci zóltego oleju.Trzeci sposób otrzymywania wyjsciowych halo¬ genków benzylu polega na tym, ze postepuje sie jak opisano w przykladzie XIII w przypadku wy¬ twarzania bromku 4-bromo-3-chlorobenzylu z tym, ze 4-bromo-3-chlorotoluen zastepuje sie 3,4-dwujo- 5 dotoluenem, opisanym przez Willgerodta i Simonisa, Ber. 39, 279 (1906), otrzymajac bromek 3,4-dwujo- dobenzylu o temperaturze topnienia 85—87°G.Niektóre alkohole benzylowe, stosowane jak opi¬ sano poprzednio do otrzymywania wyjsciowych ha- io logenków benzylu wytwarza sie podobnie jak opi¬ sano w przykladzie XIII w przypadku wytwarza¬ nia (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)-butanolu z tym, ze 3,4-dwuchlorobutyrofenon zastepuje sie odpowied¬ nim aillkanofenonem, otrzymujac nastepujace zwiazki: 15 z 4-jodoacetofenonu, opisanego przez Campaigne i in., J. Org. Chem., 24, 1229 (1959), otrzymuje sie (±)-l-(4-jodofenylo)etanol w postaci pomaranczo¬ wego oleju; z 3',4'-dwuchlorowalerofenonu, otrzymuje sie (+)- 20 _i^(3,4-dwuchlorofenylo)pentanol; z S^-dwuehloroheksanofenonu otrzymuje sie (+)- -l-(3,4-dwuchlorofenylo)-heksanol w postaci blado- zóltego oleju; z 3',4'-dwuchloroheptanofenonu otrzymuje sie 25 (±)-l-(3,4-dwuchlorofenylo)-heptanol w postaci pra¬ wie bezbarwnego oleju; i z 3/,4'-dwuchloranonainofen PL PL

Claims

1.Zastrzezenia patentowe 1. Srodek chwastobójczy zawierajacy substancje czynna i obojetny nosnik, znamienny tym, ze ja- ** ko substancje czynna zawiera 0,05—90% wagowych co najmniej jednej pochodnej imidazolu o wzorze 1, w którym R* oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawierajaca 1—6 atomów wegla, a R2, R* i R4, ta- 30 kie same lub rózne, oznaczaja atom wodoru lub chlorowca, grupe trójfluorometoksyIowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izpropylo- wa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma atomami fluoru, badz tez jeden z podstawników 35 R2, R« i R4 oznaczaja grupe metoksylowa, a co naj¬ mniej jeden z pozostalych podstawników R2, R3 i R4 oznacza atom chlorowca, grupe trójfluorometoksy- lowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewentualnie podstawiona jednym 40 lub kilkoma atomami fluoru, przy czym co naj¬ mniej jeden z podstawników R1, R2, R8 i R4 ma inne znaczenie niz atom wodoru a jako nosnik je¬ den lub kilka dopuszczalnych do stosowania w srodkach chwastobójczych, zdolnych do jednorod- 45 nego mieszania sie z substancja czynna rozcien¬ czalników lub nosników.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera co najmniej jedna taka pochodna imidazolu jak l-(4-bromobenzylo) 50 imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, 1- -(^jodobenzyloJiimidazolo-NjN^wumetylo^yS- -dwukarbonamid, l-(4-trójfluorometoksybenzylo) imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonaraiid, 1- (4-trójflruorometylobenzylo)imidazolo-NvN/ dwume- 55 tylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3,4-dwuchlorobenzylo) imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, 1- [l-(3,4-dwuchlorofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwu- metylo-4,5-dwukarbonamid lub l-(3,4-dwubromo- benzylo(imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbo- 60 namid.

3. Srodek chwastobójczy zawierajacy substancje czynna i obojetny nosnik, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 0,05—90% wagowych co najmniej jednej pochodnej imidazolu o wzorze 1, 65 w którym R1 oznacza grupe alkilowa o lancuchu41 116 646 42 prostym lub rozgalezionym zawierajaca 7—10 ato¬ mów wegla, grupe alkenyIowa lub alkinylowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawieraja¬ ca 2—10 atomów wegla, a R2, R8 i R4, takie same lub rózne, oznaczaja atom wodoru lub chlorowca, 5 grupe trójfluorometoksyIowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma atomami fluoru, badz tez jednym z podstawników R2, R8 i R4 ozna¬ czaja grupe metoksylowa, a co najmniej jeden z po- io zostalych podstawników R2, R8 i R4 oznacza atom chlorowca, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe metylowa, etylowa propylowa lub izopropylowa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma ato¬ mami fluoru, przy czym co najmniej jeden z pod- 15 stawników R1, R2, R8 i R4 ma inne znaczenie niz atom wodoru a jako nosnik jeden lub kilka do¬ puszczalnych do stosowania w srodkach chwasto¬ bójczych, zdolnych do jednorodnego mieszania sie z substancja ozynna rozcienczalników lub no- 20 sników.

4. Srodek wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera co najmniej jedna taka pochodna imidazolu jak l-[l-(4-trójfluorome- tylofenylo)etylo]imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwu- 25 karbonarnid, l-(4-chloro-3-metylobenzylo)imidazolo- -N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbonamid, l-(3,4-dwujo- dobenzylo(imidazolo-N,N'-dwumetylo-4,5-dwukarbo- namid i l-(3,4,5-trójchlorobenzylo)imidazolo-N,N'- dwumetylo-4,5-dwukarbonamid. 305.

5.Sposób^ wytwarzania pochodnej imidazolu o wzorze 1, w którym R1 oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezio¬ nym zawierajaca 1—6 atomów wegla, a R2, R8 i R4, takie same lub rózne, oznaczaja atom wodoru lub 35 chlorowca, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma ato¬ mami fluoru, badz tez jeden z podstawników R2, R8 i R4 oznacza grupe metoksylowa, a co najmniej 40 jeden z pozostalych podstawników R2, R8 i R4 ozna¬ cza atom chlorowca, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izo¬ propylowa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma atomami fluoru, pszy Czym eo najmniej 45 jeden z podstawników R1, R2, R8 i R4 ma inne zna¬ czenie niz atom wodoru, znamienny tym, ze zwia¬ zek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyloamina, w ** obecnosci srodka wiazacego kwas i obojetne/jo roz¬ puszczalnika organicznego, w temperaturze 0—30°C.

6. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze reakcje prowadzi sie w obecnosci nadmiaru mety- loaminy jako srodka wiazacego kwas, w temperatu- & rze otoczenia.

7. Sposób wedlug zastrz. 5 lub 6, znamienny tym, ze stosuje sie zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja znacze¬ nie podane w zastrz.5. *o

8. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R2 oznacza atom bromu, a R1, R* i R4 oznaczaja atomy wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu luib chloru, a R1, R2, *5 R2, R8 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyloamina.

9. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R8 oznacza atom jodu, a R1, R2 i R4 ozna¬ czaja atomy wodoru, zwiazek o.wzorze 2, w któ¬ rym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie re¬ akcji z metyloamina.

10. Sposób wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R8 oznacza grupe trójfiuorometylowa, a R1, R2 i R4 oznaczaja atomy wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane zna¬ czenie, poddaje sie reakcji z metyloamina.

11. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R2 i R8 oznaczaja atomy chloru, a R1 i R4 oznaczaja atomy wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y ozncza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyLoaimina.

12. Sposób wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupe metylowa, R2 i R8 ozna¬ czaja atomy chloru, a R4 oznacza atom wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bro¬ mu lub chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej po¬ dane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyloamina.

13. Sposób wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o Wzorze 1, w którym R2 i R8 oznaczaja atomy bromu, a R1 i R4 oznaczaja atomy wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyloamina.

14. Sposób wytwarzania pochodnej imidazolu o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupe alkilowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawierajaca 7—10 atomów wegla, grupe alkenylowa lub alkiny¬ lowa o lancuchu prostym lub rozgalezionym zawie¬ rajaca 2—10 atomów wegla, a R2, R8 i R4, takie sa¬ me lub rózne, oznaczaja atom wodoru lub chlorow¬ ca, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe mety¬ lowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewen¬ tualnie podstawiona jednym lub kilkoma atomami fluoru, badz tez jeden z podstawników R2, R8 i R4 oznacza grupe metoksylowa, a co najmniej jeden z pozostalych podstawników R2, R8 i R4 oznacza atom chlorowca, grupe trójfluorometoksylowa lub grupe metylowa, etylowa, propylowa lub izopropylowa, ewentualnie podstawiona jednym lub kilkoma ato¬ mami fluoru, przy czym co najmniej jeden z pod¬ stawników R1, R2, R8 i R4 ma inne znaczenie niz atom wodoru, znamienny tym, ze zwiazek o wzo¬ rze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub chlo¬ ru, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane znacze¬ nie, poddaje sie reakcji z metyloamina, w obec¬ nosci srodka wiazacego kwas i obojetnego rozpusz¬ czalnika organicznego, w temperaturze 0—30°C.

15. Sposób wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R1 oznacza grupe metylowa, R8 oznacza grupe trójfiuorometylowa, a R* i R4 oznaczaja ato-116 646 43 44 my wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y ozna¬ cza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R3 i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie reakcji z mety¬ loamina.

16. Sposób wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R2 oznacza grupe metylowa, R3 oznacza atom chloru a R1 i R4 oznaczaja atomy wodoru, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bro¬ mu, a R1, R2, R8 i R4 maja wyzej podane znacze¬ nie, zwiazek o wzorze 2, w którym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R3 i R4 maja wyzej po¬ dane znaczenie, poddaje sie reakcji z metyloamina.

17. Sposób wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze 10 w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R2 i R3 oznaczaja atomy jodu a R1 i R4 oznaczaja atom wodoru, zwiazek o wzorze 2, w któ¬ rym Y oznacza atom bromu lub chloru, a R1, R2, R* i R4 maja wyzej podane znaczenie, poddaje sie re¬ akcji z metyloamina.

18. Sposób wedlug zastrz. 14, znamienny tym, ze w przypadku wytwarzania zwiazku o wzorze 1, w którym R2, R3 i R4 oznaczaja atomy chloru, a R1 oznacza atom wodoru, zwiazek o wzorze 2, w któ¬ rym Y oznacza atom bromu lub chloru, R1, R2, R5 i R4 maja wyzej podane znaczenie, podaje sie re¬ akcji z metyloamnia. CH3NH0C-^N CHaNHOC^L^ Wzór ! Wzór A NCirW NC-V I H Wzór 5 R1 R-CH-O-R* \r4 Wzór 6 R: NC ¦/C•\ NH; Wzór 7R1 R2 NC^N-C^Cr» V ^ NC/UxNHz Mzór 8 0=C Wzór 9 NCX /NH2 NC^ \NH, mtbr 10 PL PL PL