NL8104345A

NL8104345A - Keten voor het voeden van rijwielverlichting.

Info

Publication number: NL8104345A
Application number: NL8104345A
Authority: NL
Original assignee: Spanninga Metaal B V En Ti Ral
Priority date: 1981-09-22
Filing date: 1981-09-22
Publication date: 1983-04-18
Also published as: EP0075373B1; DK421282A; ATE19381T1; EP0075373A1; DE3270777D1

Description

τ r' i

Lx 5886

Keten voor het voeden Tan rijwielverlichting.

Een rijwielachterlicht wordt gewoonlijk rechtstreeks met de rijwieldynamo verbonden, zodat bi j een stilstaand rijwiel bet achterlicbt niet brandt. Voor een stilstaande wielrijder, vooral bij slecht verlichte wegen, kan dit tot een gevaarlijke 5 toestand leiden. Immers de verplichte reflectoren zijn niet altijd afdoende, daar een terugstralende reflector geen onderscheid maakt tussen een stilstaand en een rijdend rijwiel, en bij kruisend ver-keer niet werkzaam is. De bestuurder van een inhalend of zijde-lings naderend voertuig kan dan geen juiste afstandschatting ma-10 ken, of zal bet rijwiel te laat opmerken, betgeen tot ongelukken kan leiden.

Ook wanneer in plaats van een dynamo een batterij dan wel een door de dynamo te laden accu wordt gebruikt, blijft dit bezwaar bestaan, daar een brandend achterlicbt en een terugstra-15 lende reflector niet in voldoende mate van elkaar zijn te onder-scbeiden. Een verier bezwaar van bet gebruik van batterijen is, dat deze meestal snel worden verbruikt, terwijl oplaadbare accu*s niet doeltreffend zijn, daar meestal onvoldoende lang wordt gere-den om deze op te laden, terwijl bet bij daglicbt ingescbakeld 20 bouden van de dynamo wegens de vereiste bijkomende spierarbeid zeer bezwaarlijk is. Bovendien kan bet gewicbt van batterijen of aeon's van voldoende capaciteit bezwaarlijk zijn, terwijl bet ook moeilijk kan zijn deze op een gescbikte plaats op bet rijwiel aan te brengen.

25 De uitvinding verschaft een keten voor bet voeden van rijwielverlichting onder gebruikmaking van de door een dynamo ge-leverde wisselstroom, welke keten wordt gekenmerkt door een met een batterij verbonden schakelaar, en door een besturingsketen voor deze schakelaar, welke besturingsketen een voor de aanwezig-30 beid van wisselspanning van de dynamo gevoelige trap omvat, en voorts zodanig is uitgevoerd, dat, wanneer de wisselspanning be-neden een bepaalde waarde afneemt, tenminste een achterlicbt ge-durende een bepaalde tijd en op onderbroken wijze door de schakelaar met de batterij wordt verbonden, waarbij na bet verstrijken 35 van deze tijd de besturingsketen in de onwerkzame stand wordt ge-bracbt, waarin de schakelaar geopend blijft, terwijl na bet her- 8104345 Λ ' - 2 - stel van de wisselspanning deze keten veer geschikt wordt voor het herhalen van deze verking· De onderbrekingsfrequentie wordt daar-bij zodanig gekozen, dat een voldoende opvallend knipperlichtsig-naal wordt verkregen.

5 Zodra het rijwiel stilstaat, en dus de dynamospanning wegvalt, gaat bet achterlicht knipperen, waardoor aan andere weg-gebruikers een waarscbuwing wordt gege-ven, en een duidelijk onder-scheid met een rijdend rijwiel wordt verkregen, terwijl desgewenst ook aan de voorzijde een knippersignaal kan worden gegeven. Het 10 knippersignaal wordt voorts vanzelf uitgeschakeld, zodat een af-zonderlijke sc hake lhand'e ling daarvoor overbodig wordt* waardoor wordt vermeden, dat bij een lange stilstand van het rijwiel, bij-voorbeeld bij het opbergen daarvan, het knipperen blijft doorgaan* Een knipperperiode van beperkte duur, bijvoorbeeld 1..2 min, is 15 voldoende. Inhalend, kruisend en event, tegemoetkomend verkeer, dat een dergelijk knippersignaal heeft opgemerkt, is gewaarschuwd, en het doel is bereikt.

Doordat de batterij op onderbroken wijze wordt ingescha-keld, wordt het strooraverbruik dienovereenkomstig beperkt, terwijl 20 een verdere beperking kan worden verkregen door voor het knippersignaal alleen lampjes van gering vermogen te gebruiken. Het blijkt dan mogelijk met een klein batterijtje gedurende een lange tijd uit te komen. Daar bij het herstel van de dynamospanning de schakeltijd opnieuw ingaat, kan het knippereffect worden verlengd 25 door het rijwiel in de stilstand enigszins heen en weer te bewe-gen tot voldoende spanning is afgegeven om de schakelketen weer opnieuw werkzaam te maken. ·

Een dergelijke knipperende lichtbron kan in het bijzon-der door een afzonderlijk lampje van gering vermogen, dat bijvoor-30 beeld in de reflector of voorlamp is ondergebracht, worden ge-vormd. Het is ook mogelijk het gewone achterlicht, dat een lampje van gering vermogen bevat, daarvoor te gebruiken, waarbij dan scheidingsonderdelen dienen te worden aangebracht, waarmede wordt vermeden, dat de batterij met de dynamo in verbinding. wordt ge-'35 steld.

Een dergelijke keten kan in het bijzonder met behulp van een beperkt aantal elektronische ketenonderdelen zoals dioden, transistoren e.d. worden verwezenlijkt. In het bijzonder wordt het 8104345 i i? - 3 - voor de dynamospanning gevoelige onderdeel gevormd door een eer-ste schakelonderdeel, waarvan de stuuringang met de dynamo-aan-sluiting is verbonden, welk schakelonderdeel in de geleidende toestand de batterij met een BC-onderdeel verbindt, dat zodanig 5 met de stuuringang van een oscillator is verbonden, dat deze laatste pas werkzaam kan worden, vanneer de condensator is gela-den en het eerste schakelonderdeel door het wegvallen van de wis-eelspanning kerend is geworden, terwijl de uitgang van deze oscillator met de stuuringang van een tweede schakelonderdeel is 10 verbonden, dat de knipperlichtlamp of -lampen met de batterij kan verbinden.

Daarbij kan de laadketen van het BC-onderdeel een met de uitgang van het eerste schakelonderdeel verbonden omkeertrap omvatten, terwijl het BC-onderdeel en deze uitgang elk met een 15 in'gang van een poort zijn verbonden, waarvan de uitgang met de stuuringang van de oscillator in verbinding staat.

Dergelijke elektronische ketens kunnen op eenvoudige wijze als geantegreerde ketens worden uitgevoerd, waarbij gebruik kan worden gemaakt van in de handel verkrijgbare onderdelen.

20 De uitvinding zal in het onderstaande nader worden toe- gelicht aan de hand van een tekeningj hierin toont; fig. 1 een beginselschema ter verduidelijking van de werking van de inrichting volgens de uitvinding; fig. 2 en 3 gewijzigde uitvoeringsvormen van de keten 25 van fig. 1; en fig. k een uitvoeriger op dit beginsel berustend keten- schema.

In fig. 1 is het beginsel van de keten volgens de uitvinding schematisch weergegeven. Deze keten omvat een rijwieldyna-30 mo 1, die enerzijds bij 2 met de massa is verbonden, en anderzijds met een leading 3 is verbonden, waarmede een voorlamp 4 op de ge-bruikelijke wijze in verbinding staat. Deze leading voert verder naar een achterlicht 5» en wel door tussenkomst van een schakel-eenheid, waarvan de wezenlijke onderdelen binnen een omraming 6 35 zijn aangegeven. Het volstaat daarbij de op een rijwiel aanwezige leading 3 te onderbreken, en de beide delen ervan met de twee aan-sluitklemmen 7 resp. 8 van de eenheid 6 te verbinden.

De eenheid 6 omvat een schakelaar 9, die de aansluiting 8104345 T * — if ..

8 van het achterlicht in de ruststand met de dynamoaansluiting 7 verbindt, welke omschakelaar door middel van een met de aanslui*· ting'7 verbonden besturingstrap 10 wordt omgelegd, zodra de spanning van de dynamo 1 wegvalt, waarbij dan de achterlichtaanslui-5 ting 8 met een batterij 11 wordt verbonden.

De trap 10 werkt zodanig, dat de omschakelaar 9 geduren-de een bepaalde tijdperiode, bijvoorbeeld 1.*2 min, herhaaldelijk been en weer wordt bewogen, zodat dan het achterlicht 5 gaat knip-peren. Aan het einde van deze periode keert de omschakelaar 9 weer 10 near de uitgangsstand terug. Fas nadat de wisselspanning van de dynamo weer is toegenomen, kan de besturingstrap 10 opnieuw werk-zaam wordeav*

Fig. 2 toont een enigszins gewijzigde uitvoeringsvorm, waarbij het achterlicht 5 op de gebruikelijke wijze is geschakeld, 15 en verder met de ingangsklem 7 van de eenheid 6 is verbonden, ter-wijl de uitgangsklem 8 met een bijkomend achterlicht 51 in verbin-ding staat, dat desgewenst ook in de eenheid 6 kan zijn opgenomen. Dit kan bijvoorbeeld gunstig zijn, wanneer deze eenheid in de ruim-te achter een Op het rijwiel aanwezige reflector wordt geplaatst, 20 waarbij dan het lampje 5’ door het refleetorglas kan stralen.

Het is uiteraard mogelijk ook de voorlamp knipperend in te schakelen, of een afzonderlijk knipperlampje van geringer ver-mogen in de voorlamp op te nemen, wanneer een naar tegemoetkomend verkeer gericht knippersignaal gewenst is.

25. In fig. 3 is een enkelvoudige schakelaar 9’ getoond, die de klem 8 met de batterij 11 kan verbinden, terwijl een scheidings-diode 12 vermijdt, dat de batterij 11 met de dynamo 1 in verbin-ding wordt gesteld, zodat de batterijstroom uitsluitend door het met de aansluiting 8 verbonden lampje kan vloeien. De diode 12 kan 30 daarbij ook door een gelijkrichtketen worden vervangen, die de wisselstroom in de beide zinnen doorlaat, doch voor een tegenge-steld gerichte gelijkspanning kerend is, bijvoorbeeld door een antiparallel geschakelde transistor over deze diode te schakelen, " die alleen bij aanwezigheid van wisselspanning geleidend is.

35 Fig· ^ tbont een praktische uitvoeringsvorm van een ke- ten, die op het beginsel van fig. 1 en 3 berust, waarbij overeen-komstige onderdelen met dezelfde verwijzingsgetallen zijn aange-duid. De batterij is niet afgebeeld, doch de met de niet aan de 8104345 - 5 - rt- > massa liggende batterijpool te verbinden puaten zijn met + aangeduid. Voorts zijn bestuurbare schakelonderdelen schematisch als schakelaars aangeduid, welke oaderdelea ia de regel door transis-torea zullen wordea gevormd, die op de gaagbare wijze door middel 5 vaa weerstaadea e.d., die niet nader zijn aangeduid, vaa geschikte elektrodespanningen wordea voorziea, die uiteraard afhangen vaa de aard vaa de gebruikte transistor·

Het schakelonderdeel 9’ komt overeen met de schakelaar 9' van fig. 3, en kan zonodig door een bijkomende diode 13 wordea 10 beschermd. Waaneer de positieve pool van een batterij aan de massa ligt, dieat uiteraard de diode 13 in tegengestelde zia te wordea aaagesldien. Bij 12' is eea gelijkrichttrap aangeduid, die met de diode 12 van fig. 3 overeenkomt, en die eventueel tweezij-dige gelijkrichting vaa de dynamowisselstroom kan verschaffea, 15 doch. ia elk geval de batterij van de dynamo 1 geseheiden moet hou-dea. De uitvoeriag daarvaa baagt uiteraard weer van de poling van de batterij af.

De trap 10 omvat een voor de aanwezigheid van wissel-stroom aaa de klem 7 gevoelig gedeelte, dat wordt gevormd door eea 20 schakelonderdeel 1*f. Bij aanwezigheid vaa wisselspanniag wordt dit schakelonderdeel 14 geslotea, waardoor de spanning aan eea uit-gangsleiding 13 ervan, die door een serieweerstand 16 wordt be-paald, daalt. Deze leiding 16 is met de stuuringaag van een twee-de schakelonderdeel 17 verbonden, dat wordt geslotea, wanneer het 23 schakelonderdeel 14 geslotea is. Het schakelonderdeel 17 kan eea leiding 18 met de batterij verbiaden, met welke leiding een paral-lelschakeling van eea condeasator 19 en een weerstand 20 is verbonden. Deze zijn zodanig gekozen, dat de ontlaadtijd van de con-densator 19 door de weerstand 20 overeenkomt met de gewenste scha-30 kelperiode.

Een leiding 21 voert de spanning van de condeasator 19 aaar eea EN-poort 22, waarvan de andere ingang met de leiding 13i en waarvan de uitgang met de stuuringaag 23 van een oscillator 2k is verbondea, waarvan de uitgang 23 met de stuurelektrode van het 35 schakelonderdeel 9' in verbinding staat.

Wanneer de wisselspanniag afwezig is, zijn de schakel-onderdelen 14 en 17 geopend, en is de condeasator 19 ontladen. De leiding 15 heeft dan de batterijspanning, en de leiding 21 de nul- 8104345 T '* - 6 - spanning, zodat de poort 22 gesloten is, en de oscillator 2k niet in werking kan komen. Zodra de wisselspanning aan de aansluiting 7 versehijnt, worden de schakelonderdelen 1½ en 17 gesloten, zo-dat de condensator 19 wordt geladen. De spanningen aan de lei-5 dingen 15 en 21 zijn dan weer tegengesteld, zodat de poort 22 gesloten blijft. Wanneer de wisselspanning uitvalt, worden de schakelonderdelen 14 en 1? weer geopend, zodat de spanningaan de leiding 15 oploopt, doeh de spanning aan de leiding 21 blijft eveneens hoog, zolang de condensator 19 voldoende geladen is. De 10 poort 22 opent dan, zodat de oscillator 21 in werking komt, en het schakelonderdeel 9' in de maat met het uitgangssignaal beur-telings wordt geopend en gesloten. Het achterlickt 5 wordt dan met stroomstoten gevoed. Zodra de condensator 19 voldoende is ontladen, wordt de poort 22 gesloten, waarna het achterlicht 5 15 uitgeschakeld blijft, totdat na het weer verschijnen van de wisselspanning het achterlicht rechtstreeks over de gelijkrichter 12 wordt gevoed, en verder de condensator 19 weer wordt geladen*

Het zal diiidelijk zijn, dat een dergelijke keten nog op vele andere wijzen kan worden uitgevoerd, waarbij de verschillen-20 de schakelonderdelen door geschikte transistoren of samenstellen daarvan kunnen worden gevorad. Bij voorkeur zal gebruik worden ge-raaakt van in de handel verkrijgbare gexntegreerde ketenplaatjes. Het schakelonderdeel 17 vormt een omkeertrap, terwijl ook de oscillator onder toevoeging van een terugkoppelweerstand en een 25 condensator uit een omkeertrap kan worden gevormd. Een geinte-greerde keten, die enige omkeertrappen omvat, kan dan op eenvoudi-ge wijze in een keten voor de onderhavige doeleinden worden omge-vormd.

Een dergelijke keten van geringe omvang kan gemakkelijk 30 op een rijwiel worden ondergebracht, bijvoorbeeld in de holle ruimte van een koplamp of van een reflector. Het zal duidelijk zijn, dat de keten volgens fig. ook op de wijze van fig. 2 met een afzonderlijk knipperend lampje kan..worden uitgevoerd, en dat desgewenst ook het koplamplampje op de knipperschakeling kan wor-35 den aangesloten,in welk geval ook een afzonderlijk lampje van ge-ringer vermogen in de koplamp kan worden aangebracht om het stroom-verbruik bij knipperen te beperken.

Zoals uit de tekening blijkt, is het aansluiten van een 8104345 - 7 - dergelijke eenheid uiterst eenvoudig, zodat deze ook later op een rijwiel kan worden aangebracht, hetgeen ook door ondeskuadige per-sonen kan geschieden.

8104345

Claims

1. Keten voor het voeden van rijwieXverXichting onder ge-bruikraaking van de door een dynamo geXeverde wisseXstroom, ge-kenaerkt door een met een batterij verbonden schakeXaar, en door een besturingsketen voor deze schakelaar, welke besturings- 5 keten een voor de aanwezigheid van wisseXspanning van de dynamo gevoeXige trap omvat, en voorts zodanig is uitgevoerd, dat, wan-neer de wisseXspanning beneden een bepaaXde waarde afneemt, ten-minste een achterXicht gedurende een bepaaXde tijd en op onder-broken wijze door de schakeXaar met de batterij wordt verbonden, 10 waarbij na bet verstrijken van deze tijd de besturingsketen in de onwerkzame toestand wordt gebracht, waarin de schakeXaar ge-opend bXi^ft, terwijX na bet hersteX van de wisseXspanning deze keten weer gescbikt wordt voor bet berhaXen van deze werking.

2. Keten voXgens conciusie 1, gekenmerkt door scbei-15 dingsonderdeien, waarmede wordt vermeden, dat de batterij met de dynamo in verbinding kan komen.

3· Keten voXgens concXusie 1 of 2, met tet kenmerk, dat bet voor de dynamospanning gevoeXige onderdeeX wordt gevormd door een met de batterij verbonden eerste schakeXonderdeeX, waar-20 van de stuuringang met de dynamo-aansXuiting is verbonden, weXk schakeXonderdeeX in de geXeidende toestand de batterij met een EC-onderdeeX verbindt, dat zodanig met de stuuringang van een osciXlator is verbonden, dat deze Xaatste pas werkzaam kan worden, wanneer de condensator is geXaden en tevens het schakeXonderdeeX i 25 door het wegvaXXen van de wisseXspanning kerend is geworden, ter-wijX de uitgang van deze osciXXator met de stuuringang van een tweede schakeXonderdeeX is verbonden, dat de knipperiichtXamp of -Xarapen met de batterij kan verbinden. Keten voXgens concXusie 3» met het kenmerk, dat de 30 Xaadketen van het RC-onderdeeX een met de uitgang van het eerste schakeXonderdeeX verbonden omkeertrap omvat, terwijX het RC-onder-deeX en deze uitgang eXk met een bijbehorende ingang van een poort zijn verbonden, waarvan de uitgang met de stuuringang van de osciXXator in verbinding staat. 35 5* Keten voXgens concXusie 3 met het kenmerk, dat deze aXs een geintegreerde keten is uitgevoerd· 8104345 - 9 -

6. Keten volgens een van de conclusies 1..5» met he t kenmerk, dat deze is ingericht om te worden ondergebracht in de lege ruimte van een koplamp, reflector of acbterlicht van een rijwiel. ·% « 8104345