NL8004160A

NL8004160A - Samenstelling voor het etsbedrukken van textielmaterialen.

Info

Publication number: NL8004160A
Application number: NL8004160A
Authority: NL
Original assignee: Epec Dinon
Priority date: 1980-07-18
Filing date: 1980-07-18
Publication date: 1982-02-16
Also published as: EP0044601A1; DE3174709D1; EP0044601B1; ATE20100T1; JPS57101086A

Description

ï* *

795159/vdV

Korte aanduiding: Samenstelling voor het etsbedrukken van textielmaterialen.

De uitvinding heeft betrekking op een samenstelling voor het etsbedrukken van textielmaterialen, zoals polyester, tri-acetaat, : acetaat en menging met de hiervoor genoemde textielmaterialen.

Voor het aanbrengen van kleurpatronen op textielmaterialen 5 past men op grote schaal etsdruk toe, waarbij men op een textiel-materiaallaag een eerste kleurstof aanbrengt, en vervolgens op deze ï 'eerste kleurstof een samenstelling, die een stof bevat welke de aanwezige eerste kleurstof afbreekt. Wanneer men werkt met een samenstelling die slechts de chemische stof bevat welke de eerste kleur-10 stof ontleedt, verkrijgt men witte of ongekleurde gedeelten op het textielmateriaal. Wanneer de ongedrukte samenstelling met de ets-stof niet alleen de etsstof bevat, maar ook nog een kleurstof die tegen de etsstof bestand is, verkrijgt men ter plaatse van de aangebrachte samenstelling een andere tweede kleur, 15 Deze methode van bedrukken van textielmaterialen is vrij ge compliceerd, daar op een donker fond, lichte opdrukken moeilijk zichtbaar zijn, waardoor rapportmoeilijkheden kunnen optreden. Naarmate zwaardere kwaliteiten gebruikt worden, wordt de kans vergroot dat de stand van de contouren van kleine motieven in het grote fond-20 vlak onzuiver en uitgelopen zijn. De oorzaak hiervan is de hoge druk, welke gezet moet worden op een drukmachine om een enigszins goede penetratie van de opdruk in het textielmateriaal te verkrijgen.

Het produktieproces van het etsbedrukken van textielmaterialen wordt bereikt door een zogenaamde tweetraps werkwijze en verloopt als 25 volgt:

De etsbare tandkleuren worden geverfd, gefoulardeerd of voorgedrukt en vervolgens gedroogd, waarna het textielmateriaal bedrukt wordt met behulp van een rotatie- filmdruk-, rouleaux- of vlakdruk-machine onder aanbrengen van een etsstof bevattende samenstelling, 30 die bovendien etsbestendige kleurstoffen kan bevatten. Het geheel wordt daarna gedroogd, gefixeerd en nabehandeld.

Bij deze bekende werkwijze gebruikt men in het algemeen tin- II-chloride als etsmiddel, doch ook andere metaalverbindingen zijn ser goed bruikbaar, zoals bijvoorbeeld zinkoxylaatformaldehyde.

35 De concentratie van de te gebruiken etsverbinding is tamelijk hoog (100 g per kg etsstof bevattende samenstelling of meer) door het ontbreken van het mechanisch effect (reserveren) en het hydro- 8004160 r λ t t -2- fobe karakter van kunstvezels.

De toepassing van een hoge concentratie aan etsstof heeft het nadeel, dat men jaar a) een klein kleurstofassortiment heeft, naarmate meer reductie-5 middel wordt gebruikt, meer kleurstoffen minder etsbestendig worden.

In de praktijk resulteert dit in etsbestendige kleurstoffen, die vrij stomp van kleur zijn.

b) Bij de fixatie van kleuStoffen aan het textielmateriaal ontwijkt bij dit reactiemechanisme zoutzuur, wat aanleiding geeft tot 10 een hoge corrosie en aantasting van het metaal van de toegepaste stomer, waarin de fixatie plaatsvindt.

c) Tinchloride is een duur produkt, waardoor de werkwijze zeer kostbaar is.

De toegepaste tweetrapswerkwijze heeft bovendien het nadeel, 15 dat een hoog uitvalpercentage optreedt, wat een gevolg is van het feit, dat men de werkwijze moeilijk kan controleren en bij het drogen van de aangebrachte eerste kleurstof bepaalde gedeelten kunnen gaan fixeren, waardoor bij het drukken van de etsverbinding bevattende samenstelling op deze eerste kleurstof, de etsopdruk mislukt.

20 Bovendien is men dessintechnisch en artistiek beperkt in zijn mogelijkheden daar de opdruk met de etsstof bevattende samenstelling en de eerste kleurstof niet ten opzichte van elkaar in rapport gedrukt kunnen worden, terwijl het tenslotte vrijwel alleen mogelijk is om deze werkwijze toe te passen op dunne polyester materialen.

25 Gezien de hierbovengenoemde nadelen van de tweetrapswerkwijze, heeft men gezocht naar werkwijzen waarbij men bij het bedrukken in één trap de eerste kleurstof aanbrengt en de opdruk van de etsverbinding bevattende samenstelling. Men verkrijgt daarbij de volgende voordelen: 30 a) men behoeft het textielmateriaal slechts eenmaal over een druk-machine te leiden, terwijl het drogen na het opbrengen van de eerste kleurstof-bevattende samenstelling kan vervallen; dit leidt tot grote economische voordelen.

b) daar het drogen van de eerste kleurstof-bevattende samenstel- 35 ling overbodig is, kunnen geen problemen ontstaan met reeds gefixeerde kleurstof bevattende gedeelten van het textielmateriaal, waardoor een geringer percentage uitval optreedt; c) men kan de eerste kleurstof-en de etsverbinding-bevattende samenstelling in rapport drukken, waardoor de dessintechnische en 40 artistieke mogelijkheden veel groter zijn. In het bijzonder geeft 8004160 I * ' i?* Cr -3- deze werkwijze mogelijkheid om tot nu toe niet mogelijke dessins op textielmaterialen te drukken; d) door een aanzienlijk kleiner verbruik aan tin-II-chloride,' verkrijgt men belangrijke economische voordelen; 5 e) vanwege het feit dat minder tin-II-chloride gebruikt behoeft te worden bestaat ook de kans op geringere aantasting van de inrichtingen; f) men kan werken met een uitgebreider kleurstofassortiment, daar meer kleurstoffen vanwege de geringere hoeveelheden etsmiddel etsbe- 10 stendig blijven, waardoor men tevens de mogelijkheid krijgt lichte tinten te drukken; g) door het ééntraps-bedrukken kan men werken met dikkere, grovere polyesterkwaliteiten; h) door gebruik te maken van overvallen, zowel in de sjablonen 15 voor de eerste kleurstof als de sjablonen voor het opbrengen van de etsVerbinding-bevattende samenstelling, die eventueel een tweede kleurstof bevat, die bestand is tegen de etsverbinding, kan men een veelkleurig dessin verkrijgen.

Het zal duidelijk zijn, dat men door etsbare en etsbestendige 20 kleurstoffen in de samenstelling voor het opbrengen van de eerste kleurstof op te nemen, zeer grote mogelijkheden van kleurpatronen kan verkrijgen. Bij deze tot nu toe bekende ééntraps-methoden maakt men gebruik van een eerste kleurstof-bevattende samenstelling, waarop men een tweede samenstelling aanbrengt, die een verdikkingsmiddel be-25 vat, naast b.v. zinkoxylaatformaldehyde, ook wel decroline genaamd.

Bij deze werkwijze treedt het bezwaar op dat men betrekkelijk grote hoeveelheden decroline moet gebruiken, wat een nadelige invloed heeft op het uiteindelijk verkregen fcleurpatroom of kleurdessin.

De uitvinding beoogt nu een samenstelling te verschaffen voor 30 het, bij voorkeur in één trap, etsbedrukken van textielmaterialen onder toepassing van een etsmiddel waarbij de hierbovengenoemde nadelen niet optreden en in het bijzonder verbeterde kleurpatronen verkregen kunnen worden onder aanmerkelijke besparing aan grondstoffen. Tevens wordt de mogelijkheid geschapen om textielmaterialen te etsen, 35 zonder tin-II-chloride, afhankelijk van de te verwerken kleurstoffen en materialen.

Dit oogmerk wordt volgens de uitvinding bereikt, doordat een samenstelling voor het etsbedrukken van textielmaterialen, welke samenstelling een niet met de samenstelling coagulerend verdikkings-40 middel bevat, alsmede een etsmiddel, gekenmerkt is doordat de samen- 800 4 1 60 -4- stelling tenminste een op organische kleurstoffen reducerende werking uitoefenende organische verbinding als etsmiddel bevat*

Doelmatig bevat de samenstelling een reducerende werking uitoefenende organische verbinding met de formule R-jf^CsX of R^C-XH 3* waarin X een zwavel- of seleenatoom voorstelt, de groep R^ een al dan niet gesubstitueerde aminogroep en de groep R£, ingeval tussen het koolstofatoom en het X-atoom een dubbele binding aanwezig is, deze groep bestaat uit een aminogroep, of ingeval geen dubbele binding tussen het koolstofatoom en het X-atoom aanwezig is, uit een 10 iminogroep bestaat*

Bij voorkeur bevat de samenstelling een aanvullend etsmiddel in de vorm van een zout van een metaal uit de tweede tot en met de vierde groep van het Periodiek Systeem. Bij toepassing van aangepaste recepturen is dit echter niet noodzakelijk· 15 Met bijzonder voordeel bevat de samenstelling als etsmiddel een halogeenverbinding van een tweewaardig metaal, in het bijzonder zinkchloride en nog doelmatiger een halogeenverbinding van een vier-waardig metaal, in het bijzonder tin, welke tinverbinding toegepast wordt in de vorm van tin-II-chloride.

20 De in de samenstelling volgens de uitvinding toegepaste ver dikkingsmiddelen bestaan doelmatig uit met water verdikkende cellulose- of zetmeelderivaten* In de samenstellingen kan men ook andere oplosmiddelen opnemen, zoals bijvoorbeeld benzine, waarbij men dan halfemulsies verkrijgt.

25 Doelmatig gebruikt men voor het bedrukken een samenstelling die 0,1 tot 2% van een metaalzout en 1 tot 10$ organisch etsmiddel, doelmatig 0,5 tot 1$ van een metaalzout, bij voorkeur tinchloride, en 5$ thioureum bevat*

De uitvinding zal nu worden toegelicht aan de hand van een 30 aantal uitvoeringsvoorbeelden.

VOORBEELD I

EtSsamenstellina geschikt voor bijvoorbeeld disperse kleurstoffen.

Men mengt 360 g verdikkingsmiddel (12$ opl.) met 40 g emulga-tor (12,5$ opl.), 16 g natriumacetaat en 2 g citroenzuur, alsmede 35 48 h thioureum.

Verder worden aan deze samenstelling nog 10 g drager en 320 ml terpentol toegevoegd, alsmede een gewenste hoeveelheid etsbestendige disperse kleurstoffen en 20 tot 40 g tin-II-chloride (al naar gelang de eigenschappen en aanwezige concentraties van de te etsen of ets-40 bare kleurstoffen). Men vult aan tot 1000 g met water of ander oplos- 8004160 -5- V·*1 -· ϋ Τ > t middel.

VOORBEELD II

Etssamenstelling geschikt voor bijvoorbeeld disperse kleurstoffen.

Men bereidt de in voorbeeld 1 beschreven samenstelling, echter 5 zonder 20-40 g tin-II-chloride. In plaats van tin-II-chloride wordt toegevoegd 30 g Solutionsalz of een identiek produkt en 30 g Lyo-geen V of een identiek produkt. Men vult aan tot 1000 g met water. VOORBEELD III

Etssamenstellina geschikt voor disperse reactieve kleurstoffen.

10 Men neemt de in voorbeeld I of II beschreven samenstelling, maar men verhoogt de hoeveelheid citroenzuur tot 50 g en voegt hiernaast nog 80 g polyethyleenglycol (soortelijk gewicht 300) toe, waardoor het mogelijk wordt op polyester/katoen te etsen.

VOORBEELD IV

15 Etssamenstellina geschikt voor piamentkleurstoffen

Men neemt 700 g van een zure pigment reserve drukpasta, voegt hieraan toe 20 g natriumacetaat, 20 g fixeer, 50 g tylose MH 300 (7% opl·), 50 g citroenzuur, alsmede 50 g thioureum. Verder wordt.-nog aan deze samenstelling een bepaalde hoeveelheid etsbestendige 20 pigmentkleurstof en 20-40 g tin-II-chloride (al naar gelang de eigenschappen en aanwezige kleurstofconcentraties voor de te etsen of etsbare kleurstoffen) toegevoegd. Men vult aan tot 1000 g met water. Met deze drukpasta is het mogelijk een etsreservedruk op polyester/ katoen uit te voeren met etsbestendige pigmentkleurstoffen.

25 VOORBEELD V

Etssamenstellina geschikt voor piamentkleurstoffen

Men neemt de in voorbeeld IV beschreven samenstelling, echter zonder 20-40 g tin-II-chloride, en voegt in plaats daarvan de pro-dukten, genoemd in voorbeeld II toe.

30 VOORBEELD VI

Bedrukken van textiel

Men brengt op een te bedrukken textielmateriaal (50% katoen-vezels en 50% polyestervezels) eerst een laag aan van een der etsbestendige drukpasta's als beschreven in een der voorbeelden I tot en 35 met V, waarop men een overdruklaag aanbrengt van een bekende drukpasta met etsbare kleurstoffen.

Men drukt in één trap beide drukpasta's nat op nat met behulp van een drukmachine.

Hierna wordt het doek gedroogd, gefixeerd bijbijvoorbeeld een 40 temperatuur van 170°C in bijvoorbeeld een tijd van 10 minuten, waar- 8004160

V- ί V

-6- ηα aansluitend het textielmateriaal nabehandeld wordt.

Het verdient aanbeveling om op het textielmateriaal eerst de drukpasta volgens de uitvinding aan te brengen en vervolgens de pasta met etsbare kleurstof, daar dit optimale resultaten geeft.

8004160

Claims

1. Samenstelling voor het etsbedrukken van textielmaterialen, welke samenstelling een niet met de samenstelling coagulerend verdikkingsmiddel bevat, alsmede een etsmiddel, met het kenmerk, dat de samenstelling tenminste een op organische kleurstoffen reducerende werking uitoefenende organische verbinding als etsmiddel bevat.

2. Samenstelling volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de samenstelling een reducerende werking uitoefenende organische verbinding bevat met de formule Rjf^GsX of Rjl^C-XH, waarin X een zwavel-of seleenatoom voorstelt, de groep R-j een al dan niet gesubstitueerde aminogroep en de groep R2 ingeval tussen het koolstofatoom en het X-atoom een dubbele binding aanwezig is, deze groep bestaat uit een aminogroep, of ingeval geen dubbele binding tussen het koolstofatoom en het X-atoom aanwezig is, uit een iminogroep bestaat.

3. Samenstelling volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de verbinding met de genoemde formule een thioure^um-verbinding of een iso-thioureumverbinding is.

4. Samenstelling volgens conclusie 1-3, met het kenmerk, dat de samenstelling een aanvullend etsmiddel bevat.

5. Samenstelling volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat het aanvullend etsmiddel een zout van een metaal uit de tweede tot en met de vierde groep van het Periodiek Systeem is.

6. Samenstelling volgens conclusie 4 of 5, met het kenmerk, dat de samenstelling een halogenide van een metaal uit de tweede t/ra vierde groep van het Periodiek Systeem bevat.

7. Samenstelling volgens conclusie 4-6, met het kenmerk, dat het zout een halogenide van zink of tin-II is.

8. Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het verdikkingsmiddel een met water verdikkend verdikkingsmiddel is.

9. Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het verdikkingsmiddel uit een cellulose- of zetmeelderivaat bestaat.

10. Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de samenstelling geschikt is voor het in één trap bedrukken van textielmaterialen. 8004160 -8- ♦

11. Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de samenstelling een metaalhalogenide in de vorm van tin-II-chloride bevat·

12. Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de samenstelling ten hoogste 10% thioureum of isothioureum bevat, berekend op de samenstelling·

13· Samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de samenstelling een niet-etsbare kleurstof bevat.

14. Werkwijze voor het bedrukken van textielmaterialen, bij voorkeur in één trap, onder aanbrengen van tenminste een eerste samenstelling die een etsbare kleurstof bevat, en een andere samenstelling die tenminste een etsmiddel voor de genoemde etsbare kleurstof bevat, met het kenmerk, dat de andere samenstelling een samenstelling volgens één of meer der voorgaande conclusies is·

15. Werkwijze volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat men eerst op textiel de andere samenstelling aanbrengt en daarop de etsbare kleurstof-bevattende eerste samenstelling.

16· Werkwijze volgens conclusie 14 of 15, met het kenmerk, dat men na het aanbrengen van de eerste en andere samenstelling het geheel onderwerpt aan een warmtebehandeling bij een temperatuur boven 80°C en beneden de ontledingstemperatuur van het textielmateriaal, bij voorkeur aan een warmtebehandeling bij een temperatuur van 150 tot 180°C.

17. Werkwijze volgens conclusie 16, met het kenmerk· dat de warmtebehandeling een stoombehandeling is,

18, Werkwijze volgens conclusie 14-17, met het kenmerk, dat men na het fixeren van de kleurstoffen het textielmateriaal nabehandelt resp· nareinigt,

19· Werkwijze volgens conclusie 14-18, met het kenmerk, dat het textielmateriaal tenminste synthetische vezels bevat.

20· Werkwijze volgens conclusie 14-19, met het kenmerk, dat het textielmateriaal een mengsel is van cellulose- en kunststofvezels. 8004160