NL7907079A

NL7907079A - Superlegering en werkwijze voor het bereiden hiervan.

Info

Publication number: NL7907079A
Application number: NL7907079A
Authority: NL
Original assignee: Johnson Matthey Co Ltd
Priority date: 1978-09-25
Filing date: 1979-09-24
Publication date: 1980-03-27
Also published as: IT7968852A0; JPS5547351A; PL218500A1; SE446886B; PL123058B1; AU5111879A; FR2436823B1; DE2938589A1; CA1148386A; AU523660B2; RO78429A; FR2436823A1; US4261742A; SE7907757L; CH644401A5; IT1119170B; DD146305A5; CS218589B2; HU184640B

Description

-1- 20953/Vk/iv

Aanvrager: Johnson Matthey & Co. Limited, Londen, Groot-Brittannië.

Korte aanduiding: Superlegering en werkwijze voor het bereiden hiervan.

De uitvinding heeft betrekking op een superlegering op basis van nik-5 kei en metalen uit de platinagroep. De uitvinding heeft verder betrekking op een wérkwijze voor het bereiden van een dergelijke superlegering.

De uitdrukking '’superlegering1' wordt door deskundigen gebruikt voor het aangeven van complexe nikkel- en/of kobalt-houdende legeringen waaraan metalen worden toegevoegd zoals chroom, wolfraam, molybdeen., titaan, aluminium 10 en ijzer en die hoge waarden hebben met betrekking tot de mechanische sterkte en kruipweerstand bij verhoogde temperaturen en een goede bestendigheid hebben tegen oxydatie en tegen corrosie bij verhoogde temperatuur. Bij op nikkel gebaseerde superlegeringen is de sterkte bij verhoogde temperatuur gedeeltelijk bewerkstelligd door het harden van de vaste oplossing onder toe-15 passing van elementen zoals wolfraam of molybdeen en gedeeltelijk door de pre-cipitatie-harding. De precipitaten worden verkregen door het toevoegen van aluminium en titaan waarmee intermetallische verbindingen worden bewerkstelligd gebaseerd op Ni^CTi, Al) binnen het gastmateriaal. Bij op kobalt gebaseerde superlegeringen worden eerst stabiele metaalcarbiden gevormd waar-20 bij in sommige gevallen een secundaire sterkte-bewerking wordt bewerkstelligd waarbij de versterking van de vaste oplossiQg de hoofdoorzaak is van de bewerkstelligde sterkte.

De eigenschappen van superlegeringen maken deze in het algemeen bijzonder geschikt om toegepast te worden onder corrosieve en/of oxyderende om-25 standigheden waarbij een hoge sterkte is vereist bij hoge temperaturen. Der-géüjke omstandigheden heersen bijvoorbeeld in de glasindustrie, met name bij het vervaardigen van glasvezels, bijvoorbeeld bij het vervaardigen van dak-isolatiemateriaal, waarbij een goede sterkte bij verhoogde temperatuur vereist is, gecombineerd met een bestendigheid tegen krimp en een zeer hoge corrosie-30 bestendigheid aanwezig moet zijn, dit-laatste vooral vanwege bepaalde elementen die in glas aanwezig zijn met name borium en natrium, hetgeen zeer corrosieve elementen zijn bij de temperatuur van gesmolten glas.

Verder zijn superlegeringen geschikt on toegepast te worden als materiaal voor het vervaardigen van bepaalde voorwerpen, zoals bladen, schoepen 35 en dergelijke die toegepast worden bij gasturbines. Dergelijke motoren die 790 70 79 . » -2- 20953/Vk/iv Λ bijvoorbeeld in zee worden toegepast zijn werkzaam op een kwalitatief minder goede brandstof die een relatief hoog zwavelgehalte heeft. Daaróm is een goede bestendigheid tegen corrosie onder deze omstandigheden vereist.

Gasturbines die in vliegtuigen worden gebruikt werken anderzijds 5 op kwalitatief goede brandstoffen, doch hierbij zijn de machine-onderdelen onderhevig aan oxydatie bij hoge temperatuur, zodat de hierbij toe te passen onderdelen vervaardigd moeten zijn uit een materiaal dat een goede oxydatie-bestendigheid heeft bij hoge temperatuur. Een andere toepassing van superle-geringen in samenhang met brandstoffen betreft onderdelen van installaties waarbij 10 kool wordt vergast, welke installaties van een toenemend belang worden door de overvloed van kool ten opzichte van andere fossiele brandstoffen op aarde.

Er zijn een groot aantal variaties mogelijk voor het vergassen van kool, maar de meeste systemen zijn gebaseerd op een of twee klassieke methodes, waarbij in principe waterstof toegevoerd wordt aan de kool, waardoor een 15 gas geproduceerd wordt dat meer dan 90% methaan bevat. Bij de eerste methode wordt kool in reactie gebracht met stoom zodat een synthesegas gevormd wordt dat waterstof en koolmonoxyde bevat, dat vervolgens katalytisch gecombineerd wordt tot methaan. De reactie tussen kool en stoom is zeer sterk en-dotherm en vereist zeer hoge temperaturen om de reactie met een in de praktijk 20 toepasbare snelheid te laten verlopen. De hierbij te gebruiken apparatuur is sterk onderhevig aan erosie door het deeltjesvormige materiaal dat meegevoerd wordt in de reactie-gasstroom. Volgens een tweede methode wordt kool onderworpen aan een destructieve hydrogenering waardoor direct methaan gevormd wordt. Volgens een voorbeeld van deze methode wordt fijngemaakte en voorbe-25 handelde bitumineuze kool in reactie gebracht bij een temperatuur tot ongeveer 1000°C onder hoge druk met heet, ruw, waterstofrijk gas dat een aanzienlijke hoeveelheid stoom bevat. De voorbehandeling bestaat uit een milde oxydatie van het oppervlak om het samenklonteren tijdens de hydro-vergassing te voorkomen.

30 Voor deze en andere toepassingen zijn superlegeringen onmisbaar geble ken. Voor de vooruitgang van de technologie worden echter steeds meer rigo-reuze omstandigheden toegepast en de vraag naar materialen die hiertegen bestendig zijn neemt dan ook steeds meer toe. Het is gebleken dat er grenzen zijn aan het gebruik van superlegeringen, als hieronder legeringen worden be-35 grepen zoals thans gebruikt, omdat bij verhoogde temperaturen, bij ongeveer 790 70 79 -3- 20953m/iv φ 1000°C, de kruipsterkte onder rek vermindert door de ^ "'-fase die oplost in de^ -fase. Dit probleem is onderkend en een oplossing hiervoor is voorgesteld in het Britse octrooi 1.520.630, waarin superlegeringen zijn beschreven waaraan een of meer metalen uit de platinagroep zijn .toegevoegd. Het 5 toevoegen van het metaal uit de platinagroep heeft een verhoging van de sterkte bij hoge temperatuur tot gevolg evenals een kruipbestendigheid van de legering door het harden van de vaste oplossing en door het Verhogen van de temperatuur waarbij de 'j '-fase oplost evenals een aanzienlijke verbetering van de bestendigheid tegen oxydatie en corrosie bij hoge temperatuur, het-10 geen een functie is van de de oxyde-stabiliteit aan het oppervlak en de mogelijkheid van de legering cm bestendig te zijn tegen binnendringing in de korrelgrenzen.

Bij verder onderzoek is echter gebleken dat hetgeen beschreven is in het Britse octrooischrift 1.520.630 slechts een gedeeltelijke oplossing geeft, 15 hoewel een oppervlakte-öxyde-stabiliteit is bewerkstelligd is de mogelijkheid van de legering om de binnendringing in de korrelgrensvlakken te beperken niet in alle gevallen voldoende. Tevens zijn dispersie-versterkte legeringen op nikkelba-sis voorgesteld ten einde de kruipsterkte bij hoge temperatuur te verbeteren, doch dergelijke legeringen bevatten geen ft .'-versterkte fase, terwijl boven-20 dien de kruipsterkte onder rek bij lage temperatuur is verzwakt en er is in elk geval slechts een beperkte gunstige invloed bij oxyderende omstandigheden of bestendigheid tegen corrosie bij hoge temperatuur. De dispersie-gesterkte superlegeringen die een geprecipiteerde ft '-fase bevatten evenals een oxyde-dispersie zijn ook reeds voorgesteld, doch de voordelen hiervan hangen in 25 hoofdzaak samen met betrekking tot het verbeteren van de mechanische sterkte.

Daarom is een van de doelstellingen volgens de uitvinding om een verdere verhoging te bewerkstelligen van de bestendigheid tegen oxydatie en corrosie bij hoge temperatuur van superlegeringen, met name de mogelijkheid te verbeteren voor de legering om bestendig te zijn tegen binnendringing in de 30 korrelgrensvlakken.

Verdere doelstellingen volgens de uitvinding zijn om een werkwijze te verkrijgen voor het verwerken van gesmolten glas, bijvoorbeeld bij het vervaardigen van glasvezels, om een legering te verkrijgen die toegepast kan worden bij gasturbines en bij het gasvormig maken van kool, waarbij appara-35 tuur toegepast moet worden vervaardigd uit dergelijke superlegeringen met 7Ï0 70 79 -4- 20953/Vk/iv S.

\ een verbeterde oxydatiebestendigheid en corrosiebestendigheid bij-uoge temperatuur.

Het is verrassenderwijs gebleken dat de doelstellingen volgens de uitvinding kunnen worden bewerkstelligd door het bereiden van een superlegering 5 op basis van nikkel en metalen uit de platinagroep met name zoals beschreven in het Britse octrooi schrift 1.520.630, welke superlegering volgens de uitvinding hierdoor wordt gekenmerkt dat naast nikkel de legering bevat: a) 5-25 gew.% chroom, b) 2-7 gew.% aluminium, 10 c) 0,5-5 gew.% titaan, d) ten minste één van de metalen yttrium en scandium in een totale hoeveelheid van 0,01-3 gew.%, é) 3-15 gew.% in totaal van een of meer van de metalen uit de platinagroep te weten platina, palladium, rhodium, iridium, osmium en ruthenium.

15

Volgens een ander aspect van de uitvinding wordt een werkwijze verkregen voor het bewerken van gesmolten glas, bijvoorbeeld voor het vervaardigen van glasfibers en een werkwijze voor het verbranden van brandstof met behulp van een luchtmengsel in een gasturbine en wordt een werkwijze verkregen voor 20 het bereiden van gas uit kool. Bij deze genoemde werkwijzen worden inrichtingen en onderdelen hiervoor toegepast vervaardigd uit een superlegering met een. samenstelling volgens de uitvinding.

Superlegeringen volgens de uitvinding kunnen worden gemodificeerd door het toevoegen van een of meer van de bestanddelen die in tabel A zijn genoemd 25 . in een hoeveelheid variërend van een sporenhoeveelheid tot het getal dat in tabel A is vermeld, hetgeen de aanduiding is van de hoeveelheid in gew.%.

Tabel A

kobalt 20 niobium 3 wolfraam 15 borium Q, 15 30 molybdeen . 12 koolstof 0,5 hafnium 2 tantaal 10 mangaan 2 zirkonium 1,5 magnesium 2 ijzer 15 silicium 2 rhenium 4 35 vanadium 2 thorium/zeldzame aardmetalen en/of oxyden hiervan 3 790 70 79 * -5- 20953/Vk/iv

Yttrium en/of scandium kan in de legering volgens de uitvinding aanwezig zijn als het metaal of im de vorm van een van de oxyden hiervan.

Superlegeringen volgens de uitvinding kunnen ondergebracht worden in twee nabijgelegen groepen die respectievelijk kunnen worden aangegeven als 5 "aluminiumoxyde-vormers" en t,chroomoxyde-vormers,r. Legeringen die tot de eerste groep behoren bevatten een hoeveelheid aluminium die gelegen is nabij de maximale waarde en hebben de neiging na oxydatie cm een aluminiumoxyderijke legering te vormen en legeringen die tot de laatste groep behoren bevatten een hoeveelheid chroom die gelegen is nabij de maximale grens in het vermelde tra-10 ject en hebben de neiging bij oxydatie een chroomoxyderijke legering te vormen. Zoals boven aangegeven is echter het verschil tussen de twee groepen nog niet geheel duidelijk.

In tabel B zijn enkele voorbeelden weergegeven van zogenaamde "aluminiumoxyde-vormers'* volgens de uitvinding, samen met de bij voorkeur toegepaste 15 grenzen voor de verschillende bestenaddelen. De vermelde getallen geven het gehalte aan in gewichtspercentages en nikkel vormt het resterende bestanddeel hoewel dit niet in de tabel is vermeld.

Tabel B

element ___legering_traject 20 a b c d e

Cr 8,5 8,3 8,0 6,0 9,0 5 - 11 .

Al 5,0 4,0 6,0 6,0 5,5 3,5 - 6

Ti 2,0 2,0 1,0 1,0 4,75 1 - 5 I 0,4 0,4 1,0 0,5 0,01 - 3 25 Sc 0,5 1,5 0,01 - 3

Pt 10,0 4;0 8,0 10,0 12,5 3 - 15

Co 9,5 9,4 8,5 10,0 14,0 8-15 W 3,0 5,0 3,0 0,1 0 - 6 '

Ta 1,0 1,0 4,0 0 -5 30 ub o,5 2,0 2,0 0,1 0 -3

Mo 0,01 6,0 7,5 3,0 0 - 8 C 0,15 0,15 0,25 0,1 0,15 0 - 0,5 B 0,015 0,015 0,025 '0,025 0,015 0 - 0,15

Zr 0,05 0,05 0,05 0,10 0,05 0 - .1,0 35 Hf 0,01 1,5 0,05 0 - 2,0 79070 79 'Λ -6- 20953/Vk/iv 'ï

Tabel B (vervolg) element _legering_ traject _a_b_c_d_e___

Si 1,0 0,7. 0 - 2,0 5 Mh 1,5 0-2,0

Mg 0,05 0 - 2,0

Fe 0,05 0,05 0,05 1,05 0,05 0-1,5

Re 2,0 0 - 4

Th/zeld-10 zame aardele- .menten 2,0 0-3

In tabel C, zijn voorbeelden (legeringen f-m) weergegeven van 15 de zogenaamde "chroomoxyde-vormers" volgens de uitvinding samen met het hierbij behorende traject. Opnieuw zijn de getallen uitgedrukt in gewichts-percentages waarbij de resterende hoeveelheid bestaat uit nikkel hoewel dit niet in tabel C is .aangegeven. De legeringen n-p zijn legeringen die geen platina en yttrium en/of scandium bevatten en zijn vermeld ter vergelijking. 20 De uitvinding wordt ook nader toegelicht aan de hand van de bijgevoeg de tekening waarbij:

Fig. 1 een grafiek is die de specifieke gewichtstoename aangeeft als functie van een aantal verwarmingscycli en

Fig. 2-4 microfoto's zijn van bereide legeringen.

790 70 79 w.

-7- 20953/Vk/iv > in o .in*-oinoooo o μ μ K m «» ft A μ μ η n tn<rtncncoinotninCMvooO'— cMCMCMin<r co CM r- cm *- t- P I I I I I I I ! I I I I I I I I I I I I 1 o (1) r* r- •ο in o o 2 o*-*-oocooooooooooooooo o -P γιο in r- co in in οοσ» o co IV ft ft ft ft f» A ft n A ft ft

CM CO Ο <31 CO CMOOOO

D. t- in

co T- T- CO

t— in·»— ooot. -O'- o»— co

AAA AAA A A A A A

cm co <f σ\ <r co cmoooo o T- <r t— sj- in <r ο vo co o in c— ο o t-

cm co co <f o\ co CO t-OOOO

ü

. . ~T

T- <· m <r vo t-vocooin c— r- ο o c-cm co co o <r σι co co ο ο ο o a v <r r- <f in <r ο cm o co o in t«- - o - o t-

A A A A A A A A A A A A A

cm co co o < σ co co t— . ο o oo H *“ <r r- <r in r- <r vo vo co o in t- *- o - o c-

A A A A A A A A A A A A A

cm co co o <r σ\ co co o o o o o .¾ *-

iH

y) A A A A A A A A A A A A A

fi cm ίο coo <r σ\ co co t-oooo •Η ·ΐ"3 T- L.

<0 60 a) in cm in T- iH ο.· o in t- ο. o in ο ooo o in

A A A A AAA A AAA A A

VO CO CO - O VO CO CM «- OOO o t— •H f t- in in in in in in <· n in in cm c- in in o t- t- cm o - o - o in ο o

A A A A A A A A A A A A ·* ·* A

<r <r o cm cn τ-t-ooov- oo· cm t- T- in t- m in -i n o o o o <r o . ο *- ο o in

A A A A A A A A A AAA A A A

T- T— CO O 00 CM t— r- OOO V— τ— CM

60 CM t— t— in o cm m in - o cm cm ininvoia<rcov-ot-co in o f-co<ro c— t-cocoor-oooo *- o -P 13 ©

C Η H C

0) ω ω ω

g N 0 13 -P

0) OiJEHiHcafitO&E-taSOffliSItCCOSSfc.WE-'MceS

in ο in o in

t- CM CM

790 7 0 79 t * -8- 20953/Vk/iv

Legeringen volgens de uitvinding kunnen worden bereid door het volgen van een hiervoor bekende techniek zoals het smelten onder vacuum en het gieten van de metallische component.

Het is gebleken dat een metaal dat behoort tot de platinagroep, wan-5 neer het wordt toegevoegd aan superlegeringen de neiging heeft om zich af te scheiden tot bij voorkeur de ^ '-fractie in een hoeveelheid van ten minste 2:1. De aanwezigheid hiervan in de y '-fase verhoogt de oplostemperatuur van de fase in het y -gastmateriaal zodat hiermee een directe bijdrage geleverd wordt aan de verbeterde mechanische eigenschappen bij aanzienlijk hogere tem-10 peraturen dan tot nu toe bereikbaar was met conventionele superlegeringen.

Er wordt aangenomen dat de aanwezigheid van yttrium en/of scandium in de legeringen volgens de uitvinding de afscheiding van het metaal uit de platinagroep beïnvloedt en een verdere fase gevormd wordt die in hoofdzaak bestaat uit yttrium/scandium, nikkel en een metaal uit de platinagroep, waardoor de 15' concentratie van het metaal uit de platinagroep in de rest van de legering wordt verlaagd. De lagere concentratie is niettemin voldoende om de normale voordelen te bewerkstelligen in de rest van de legering, terwijl de metaalfase van yttrium/scandium en het metaal uit de platinagroep een verhoogde bescherming blijkt te bewerkstelligen tegen oxydatie en corrosie onder hoge 20 temperatuur dankzij de aanwezigheid langs de korrelgrensvlakken.

De volgende resultaten zijn bewerkstelligd met experimenten die uitgevoerd zijn op bepaalde legeringen volgens de uitvinding.

1) Herhaalde oxydatie (zie tabel E en fig. 1).

Bij elke cyclus werd een monster van de te onderzoeken legering in 25 een oven geplaatst gedurende 40 minuten bij een temperatuur van 980°G en daar- · na werd het monster gedurende 20 minuten bewaard bij kamertemperatuur. Een goed resultaat kon worden verwacht wanneer er een lichte gewichtstoename optrad ten gevolge van de oxydatie aan het oppervlak. Een significante gewichts-verhoging is toe te schrijven aai een inwendige oxydatie,en gewichtsverlies 30 door splitsen, welke beide oorzaken niet gewenst zijn. Uit de resultaten blijkt dat de bestendigheid tegen oxydatie bij de legeringen wordt verbeterd wanneer deze yttrium bevatten en platina en enigszins wordt verbeterd bij een legering die scandium en platina bevat in vergelijking met legering p die yttrium bevat maar geen platina. Legering 1 met 0,2%'Y, geeft de beste resultaten.

35 790 70 79 i -9- 20953/Vk/iv

Tabel E

- -2 legering aantal cycli_specifieke gewichtsverandenng mg cm

k O O

186 +1,13 5 218 . +.1,24 332 . +0,92

10 O

186 +1,31 218 . +0,84 10 332 . +1.,21 385 +1,20

m O O

186 .+1,77 218 +1,80 15 332 +2,47 385 +1,80

p O O

186 .+1,70 218 . +1,80 20 332 +2,05 385 . +1,7.0 2) Behandeling met zwavel in een kroes, hetgeen een nabootsing is van de corrosie bij hoge temperatuur, waartoe de gegevens vermeld zijn in tabel F 25 en op de hierbij verkregen monsters hebben ook de fig. 2-4 betrekking.

Deze test werd uitgevoerd door monsters gedurende 90 uren onder te dompelen in een mengsel van natriumsulfaat en natriumchloride in een gewichtsverhouding van 90:10 bij een temperatuur van 825°C.

Tabel F

-2 30 legering_specifieke gewichtsverandering mg cm j - 0,45 k - 0,54 1 + 0,44 m - 0,82 35 p . + 71,32 n - 0,47 0 790 7 0 79 +,°1’1 * * <0

Y

-10- 20953/Vk/iv

Uit de resultaten van tabel F blijkt dat door het toevoegen van yttrium (legering p) aan een legering zonder platina (legering o) een lichte toename bewerkstelligd wordt met betrekking tot de bestendigheid tegen het vormen van zwavelverbinding, hetgeen overeenkomt met bestendigheid 5 tegen corrosie bij hoge temperatuur en dat het toevoegen van platina en yttrium (de legeringen j, k en 1) en van platina en scandium (legering m) resulteert in een aanzienlijke toeneming van de bestendigheid tegen de reactie met zwavel of zwavelverbindingen. Het voordeel van de toevoeging van platina en yttrium ten opzi’chte van alleen platina (legering n) is uit deze 10 resultaten niet zonder meer duidelijk, doch uit de fig. 2-4, hetgeen foto's zijn die onder een microscoop zijn genomen met een vergroting van 500 blijkt duidelijk dat voordelen bewerkstelligd worden bij de legeringen 1, m en n na onderdompeling bij de zwavel test. In fig. 2 (legering n) is de oppervlakte corrosie te zien bij de legering in een richting die in het algemeen nor-15 maal staat op het oppervlak, waarbij sites worden bewerkstelligd door een binnendringing langs de korrelgrenzen, hetgeen leidt tot de uiteindelijke . bruikbaarheid van de legering. In fig. 3 (legering 1 waarbij Pt en Y is toegevoegd) is het gunstige resultaat te zien door het toevoegen van yttrium aan een platina houdende legering zodat hierbij een niet binnendringbare 20 laag verkregen wordt waarbij geen korrelgrens binnendringing is bewerkstelligd en als zodanig de legering beschermd wordt tegen verdere aantasting. In fig.

4 (legering m, ftaarin Pt + Sc is toegevoegd) is een beeld weergegeven dat vergelijkbaar is met fig. 3, doch waarbij het grensvlak tussen de buitenste laag en de massieve legering niet zo regelmatig is. Eventueel kan er een aan-25 tasting van het korrelgrensvlak plaats hebben.

3) Bestendigheid ten opzichte van een corrosieve atmosfeer door een oxydatieve/corrosieve vloeistof.

Deze test werd uitgevoerd door een vlak monster van een te testen legering (legering a) aan één zijde bloot te stellen aan een atmosfeer van lucht 30 en boriumoxyde en aan de andere kant aan lucht bij een temperatuur van 1050°C gedurende 50 uren. De verkregen gewichtsverandering door de vorming van een uitwendige oxydefilm was +0,031% en de film was zeer dun en er had geen "pitting” plaats. De corresponderende legering zonder yttrium, die niet hierboven is beschreven, gaf bij een vergelijkbare test gedurende 24 uren bij 1100°C een 35 gewichtsverlies van 0,04-0,05% en de oxydefilm was minder hechtend en bewerk- 790 70 79 * -11- - 20953/Vk/iv stelligde een lichte beschadiging. Bij een andere test werd een kroes die vervaardigd was uit legering a gevuld met gesmolten glas en gedurende 100 uren verwarmd op een temperatuur van 1100°C. Er was geen aantasting waar te nemen noch aan de binnenzijde noch aan de buitenzijde van de kroes.

5 -CONCLUSIES- 790 70 79

Claims

4 -12- 20953/Vk/iv -COWCLUSIES-
1. Superlegering op basis van nikkel en metalen uit de platinagroep, met het kenmerk, dat naast nikkel de legering bevat: 5 a) 5-25 gew.% chroom, b) 2-7 gew.% aluminium, f c) 0,5-5 gew.% titaan, d) ten minste één van de metalen yttrium en scandium in een totale hoeveelheid van 0,01-3 gew.%, 10 e) 3-15 gew.% in totaal van één of meer van de metalen uit de pla tinagroep te weten platina, palladium, rhodium, iridium, osmium en ruthenium. . 2. Superlegering volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat deze legering naast de eerder genoemde bestanddelen een van de elementen bevat die hieronder zijn vermeld in een hoeveelheid tussen een spoor en de hieronder 15 vermelde maximale gewichtshoeveelheid uitgedrukt in gew.%: kobalt 20 niobium 3 wolfraam 15 borium 0,15 raolybdeen 12 koolstof 0,5 hafhium 2 tan taal - ...10 20 mangaan 2 zirkonium 1,5 magnesium 2 · ijzer 15 silicium 2 rhenium 4 vanadium 2 thorium/zeldzame aardmetalen of 25 oxyden hiervan 3
3. Superlegering volgens conclusie 1-2, met het kenmerk, dat deze naast nikkel en de gebruikelijke onzuiverheden bevat: a) 5-25 gew.% chroom, b) 3,5-6 gew.% aluminium, 30 c) 1-5 gew.% titaan, d) ten minste één van de metalen yttrium en scandium in een totale hoeveelheid van 0,01-3 gew.%, é) 3-15 gew.% platina, en f) 8-15 gew.% kobalt.
4. Superlegering volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat deze de hier- 790 70 79 -13- 20§53/Vk/iv onder vermelde bestanddelen bevat in een hoeveelheid gelegen tussen een spoor en de hieronder vermelde hoeveelheid uitgedrukt in gew.%: wolfraam 6 hafnium 2,0 tan taal 5 silicium 2,0 5 niobium 3 mangaan 2,0 molybdeen 8 magnesium 2,0 koolstof 0,5 ijzer 1,5 borium 0,15 rhenium 4,0 zirkonium 1,0 thorium/zeldzame 10 aardmetalen of oxyden hiervan 3,0
5. Superlegering volgens conclusie 1-2, met het kenmerk, dat deze naast nikkel en de gebruikelijke onzuiverheden bevat: a) 10-25 gew.% chroom, 15 b) 1-4,5 gew.% aluminium, c) 1,5-5,0 gew.% titaan, d) ten minste één van de metalen yttrium en scandium in een hoeveelheid van 0,01-3 gew.%, en e) 3-15 gew.% platina.
6. Superlegering volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat deze de hier onder vermelde elementen bevat in een hoeveelheid gelegen tussen een sporenhoeveelheid en de hieronder vermelde hoeveelheid uitgedrukt in gew.%: kobalt 10 zirkonium 1,0 wolfraam 15 hafnium 1,5 25 tan taal * 5 silicium 2,0 niobium 2 mangaan 2,0 molybdeen 6 magnesium 2,0 koolstof 0,5 ijzer 1,5 borium 0,1 rhenium 4,0 30 thorium/zeldzame aardmetalen of 'oxyden hiervan 3,0
7. Werkwijze voor het bereiden van een superlegering op basis van nikkel en metalen uit de platinagroep, met het kenmerk, dat door het toepas-35 sen van een hierbij gebruikelijke werkwijze een legering wordt verkregen met een samenstelling zoals beschreven in conclusies 1-6. 79070 79