TR201806865T4 - Isi dönüştürücü, bi̇r alümi̇nyum alaşimin ve bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n kullanimi yani sira bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n üreti̇mi̇ i̇çi̇n yöntem - Google Patents

Isi dönüştürücü, bi̇r alümi̇nyum alaşimin ve bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n kullanimi yani sira bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n üreti̇mi̇ i̇çi̇n yöntem Download PDF

Info

Publication number
TR201806865T4
TR201806865T4 TR2018/06865T TR201806865T TR201806865T4 TR 201806865 T4 TR201806865 T4 TR 201806865T4 TR 2018/06865 T TR2018/06865 T TR 2018/06865T TR 201806865 T TR201806865 T TR 201806865T TR 201806865 T4 TR201806865 T4 TR 201806865T4
Authority
TR
Turkey
Prior art keywords
weight
maximum
aluminum
alloy
tube
Prior art date
Application number
TR2018/06865T
Other languages
English (en)
Inventor
Bermig Gerhard
Janssen Hartmut
sass Volker
Schluter Stefan
Original Assignee
Hydro Aluminium Rolled Prod
Priority date (The priority date is an assumption and is not a legal conclusion. Google has not performed a legal analysis and makes no representation as to the accuracy of the date listed.)
Filing date
Publication date
Family has litigation
First worldwide family litigation filed litigation Critical https://patents.darts-ip.com/?family=52824005&utm_source=google_patent&utm_medium=platform_link&utm_campaign=public_patent_search&patent=TR201806865(T4) "Global patent litigation dataset” by Darts-ip is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Application filed by Hydro Aluminium Rolled Prod filed Critical Hydro Aluminium Rolled Prod
Publication of TR201806865T4 publication Critical patent/TR201806865T4/tr

Links

Classifications

    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C22METALLURGY; FERROUS OR NON-FERROUS ALLOYS; TREATMENT OF ALLOYS OR NON-FERROUS METALS
    • C22FCHANGING THE PHYSICAL STRUCTURE OF NON-FERROUS METALS AND NON-FERROUS ALLOYS
    • C22F1/00Changing the physical structure of non-ferrous metals or alloys by heat treatment or by hot or cold working
    • C22F1/04Changing the physical structure of non-ferrous metals or alloys by heat treatment or by hot or cold working of aluminium or alloys based thereon
    • C22F1/043Changing the physical structure of non-ferrous metals or alloys by heat treatment or by hot or cold working of aluminium or alloys based thereon of alloys with silicon as the next major constituent
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28FDETAILS OF HEAT-EXCHANGE AND HEAT-TRANSFER APPARATUS, OF GENERAL APPLICATION
    • F28F21/00Constructions of heat-exchange apparatus characterised by the selection of particular materials
    • F28F21/08Constructions of heat-exchange apparatus characterised by the selection of particular materials of metal
    • F28F21/081Heat exchange elements made from metals or metal alloys
    • F28F21/084Heat exchange elements made from metals or metal alloys from aluminium or aluminium alloys
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B22CASTING; POWDER METALLURGY
    • B22DCASTING OF METALS; CASTING OF OTHER SUBSTANCES BY THE SAME PROCESSES OR DEVICES
    • B22D7/00Casting ingots, e.g. from ferrous metals
    • B22D7/005Casting ingots, e.g. from ferrous metals from non-ferrous metals
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B23MACHINE TOOLS; METAL-WORKING NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • B23KSOLDERING OR UNSOLDERING; WELDING; CLADDING OR PLATING BY SOLDERING OR WELDING; CUTTING BY APPLYING HEAT LOCALLY, e.g. FLAME CUTTING; WORKING BY LASER BEAM
    • B23K1/00Soldering, e.g. brazing, or unsoldering
    • B23K1/0008Soldering, e.g. brazing, or unsoldering specially adapted for particular articles or work
    • B23K1/0012Brazing heat exchangers
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B23MACHINE TOOLS; METAL-WORKING NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • B23KSOLDERING OR UNSOLDERING; WELDING; CLADDING OR PLATING BY SOLDERING OR WELDING; CUTTING BY APPLYING HEAT LOCALLY, e.g. FLAME CUTTING; WORKING BY LASER BEAM
    • B23K35/00Rods, electrodes, materials, or media, for use in soldering, welding, or cutting
    • BPERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING
    • B23MACHINE TOOLS; METAL-WORKING NOT OTHERWISE PROVIDED FOR
    • B23KSOLDERING OR UNSOLDERING; WELDING; CLADDING OR PLATING BY SOLDERING OR WELDING; CUTTING BY APPLYING HEAT LOCALLY, e.g. FLAME CUTTING; WORKING BY LASER BEAM
    • B23K35/00Rods, electrodes, materials, or media, for use in soldering, welding, or cutting
    • B23K35/22Rods, electrodes, materials, or media, for use in soldering, welding, or cutting characterised by the composition or nature of the material
    • B23K35/24Selection of soldering or welding materials proper
    • B23K35/28Selection of soldering or welding materials proper with the principal constituent melting at less than 950 degrees C
    • B23K35/286Al as the principal constituent
    • B23K35/288Al as the principal constituent with Sn or Zn
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C22METALLURGY; FERROUS OR NON-FERROUS ALLOYS; TREATMENT OF ALLOYS OR NON-FERROUS METALS
    • C22CALLOYS
    • C22C21/00Alloys based on aluminium
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C22METALLURGY; FERROUS OR NON-FERROUS ALLOYS; TREATMENT OF ALLOYS OR NON-FERROUS METALS
    • C22CALLOYS
    • C22C21/00Alloys based on aluminium
    • C22C21/02Alloys based on aluminium with silicon as the next major constituent
    • CCHEMISTRY; METALLURGY
    • C22METALLURGY; FERROUS OR NON-FERROUS ALLOYS; TREATMENT OF ALLOYS OR NON-FERROUS METALS
    • C22FCHANGING THE PHYSICAL STRUCTURE OF NON-FERROUS METALS AND NON-FERROUS ALLOYS
    • C22F1/00Changing the physical structure of non-ferrous metals or alloys by heat treatment or by hot or cold working
    • C22F1/04Changing the physical structure of non-ferrous metals or alloys by heat treatment or by hot or cold working of aluminium or alloys based thereon
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28DHEAT-EXCHANGE APPARATUS, NOT PROVIDED FOR IN ANOTHER SUBCLASS, IN WHICH THE HEAT-EXCHANGE MEDIA DO NOT COME INTO DIRECT CONTACT
    • F28D1/00Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators
    • F28D1/02Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid
    • F28D1/0233Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid with air flow channels
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28DHEAT-EXCHANGE APPARATUS, NOT PROVIDED FOR IN ANOTHER SUBCLASS, IN WHICH THE HEAT-EXCHANGE MEDIA DO NOT COME INTO DIRECT CONTACT
    • F28D1/00Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators
    • F28D1/02Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid
    • F28D1/04Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid with tubular conduits
    • F28D1/053Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid with tubular conduits the conduits being straight
    • F28D1/0535Heat-exchange apparatus having stationary conduit assemblies for one heat-exchange medium only, the media being in contact with different sides of the conduit wall, in which the other heat-exchange medium is a large body of fluid, e.g. domestic or motor car radiators with heat-exchange conduits immersed in the body of fluid with tubular conduits the conduits being straight the conduits having a non-circular cross-section
    • F28D1/05366Assemblies of conduits connected to common headers, e.g. core type radiators
    • F28D1/05383Assemblies of conduits connected to common headers, e.g. core type radiators with multiple rows of conduits or with multi-channel conduits
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28FDETAILS OF HEAT-EXCHANGE AND HEAT-TRANSFER APPARATUS, OF GENERAL APPLICATION
    • F28F1/00Tubular elements; Assemblies of tubular elements
    • F28F1/02Tubular elements of cross-section which is non-circular
    • F28F1/022Tubular elements of cross-section which is non-circular with multiple channels
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28FDETAILS OF HEAT-EXCHANGE AND HEAT-TRANSFER APPARATUS, OF GENERAL APPLICATION
    • F28F1/00Tubular elements; Assemblies of tubular elements
    • F28F1/10Tubular elements and assemblies thereof with means for increasing heat-transfer area, e.g. with fins, with projections, with recesses
    • F28F1/12Tubular elements and assemblies thereof with means for increasing heat-transfer area, e.g. with fins, with projections, with recesses the means being only outside the tubular element
    • F28F1/126Tubular elements and assemblies thereof with means for increasing heat-transfer area, e.g. with fins, with projections, with recesses the means being only outside the tubular element consisting of zig-zag shaped fins
    • FMECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING
    • F28HEAT EXCHANGE IN GENERAL
    • F28FDETAILS OF HEAT-EXCHANGE AND HEAT-TRANSFER APPARATUS, OF GENERAL APPLICATION
    • F28F2275/00Fastening; Joining
    • F28F2275/04Fastening; Joining by brazing

Landscapes

  • Engineering & Computer Science (AREA)
  • Mechanical Engineering (AREA)
  • Chemical & Material Sciences (AREA)
  • Physics & Mathematics (AREA)
  • Thermal Sciences (AREA)
  • General Engineering & Computer Science (AREA)
  • Metallurgy (AREA)
  • Organic Chemistry (AREA)
  • Materials Engineering (AREA)
  • Geometry (AREA)
  • Crystallography & Structural Chemistry (AREA)
  • Laminated Bodies (AREA)
  • Heat-Exchange Devices With Radiators And Conduit Assemblies (AREA)
  • Prevention Of Electric Corrosion (AREA)
  • Cooling Or The Like Of Electrical Apparatus (AREA)

Abstract

Mevcut buluş, alüminyum alaşımdan yapılmış en az bir dönüştürücü borusu ve akışkan bağlantısında dönüştürücü boruya bağlı en az bir bileşeni olan özellikle motorlu taşıt araçları için bir ısı dönüştürücü ile ilgili olup, dönüştürücü boru ve bileşen ortak bir lehim bağlantısı üzerinden birbirlerine bağlıdır. Bundan başka buluş, lehimlenmiş bir ısı dönüştürücü için toplayıcı boru veya boru tabanının üretimi için bir alüminyum alaşımı veya bu alüminyum alaşımından yapılmış çekirdek katmanı olan bir alüminyum şeridin kullanımı yanı sıra özellikle daha önce belirtilen kullanım için özellikle yukarıda sözü edilen kullanım amacıyla, haddeleme ile kaplanmış bir alüminyum şerit üretmek için bir yöntem ile ilgilidir. Şekil 1b

Description

TARIFNAME KULLANIMI YANI SIRA BIR ALUMINYUM SERIDIN URETIMI IÇIN Y`ONTEM Mevcut bulus, alüminyum alasimdan yapilmis en az bir dönüstürücü borusu ve akiskan baglantisinda dönüstürücü boruya bagli en az bir bileseni olan özellikle motorlu tasit araçlari için bir isi dönüstürücü ile ilgili olup, dönüstürücü boru ve bilesen ortak bir Iehim baglantisi üzerinden birbirlerine baglidir. Bundan baska bulus, Iehimlenmis bir isi dönüstürücü için toplayici boru veya boru tabaninin üretimi için bir alüminyum alasimi veya bu alüminyum alasimindan yapilmis çekirdek katmani olan bir alüminyum seridin kullanimi yani sira özellikle daha önce belirtilen kullanim için özellikle yukarida sözü edilen kullanim amaciyla, haddeleme ile kaplanmis bir alüminyum serit üretmek için bir yöntem ile ilgilidir.
Bir isi dönüstürücü, termik enerjiyi bir ortam akisindan bir diger ortam akisina aktarmak için kullanilir. Bu amaçla, isi dönüstürücünün, isletme sirasinda birinci ortam akisini geçirmek için kullanilan en az bir dönüstürücü borusu olup, bu, dönüstürücü boru üzerinden ikinci ortam akisi ile termik temas halindedir. Bu amaçla, özellikle isletme sirasinda ikinci ortam akisi tarafindan dönüstürücü borunun etrafi sarilabilir. Daha iyi isi aktarimi için isi dönüstürücü, genellikle isi degisimi için büyük bir kullanilabilir yüzeyin mevcut olacagi sekilde tasarlanmistir. Örnegin bir sarmal dönüstürücü boru, çok sayida kanallari olan bir dönüstürücü boru ve/veya çok sayida dönüstürücü borusu olan bir dönüstürücü boru demeti bu amaç için kullanilabilir. Ilâveten veya alternatif olarak, termik temas yüzeyini daha fazla büyütmek için Iameller gibi sogutucular dönüstürücü boruya lehimlenebilir. ortam akisinin dönüstürücü borunun içerisine veya dönüstürücü borudan içine bir ortam akisinin aktigi baska bilesenler de içerir. Dönüstürücü borunun bir ucuna bagli, ortam akisini dönüstürücü borunun içine aktarmak veya dönüstürücü borudan disari çikan ortam akisini tutmak amaçli bilesenler, toplayici boru veya boru tabani olarak da tanimlanir. Toplayici borudan, isi dönüstürücünün dönüstürücü borularinin baglanmasi için delikleri olan, genellikle boru seklinde, özellikle çevresel yönde kapali bir gövde anlasilir. Boru tabanindan, özellikle çevresel yönde, örnegin bir yarim boru kesiti ile tamamen kapali olmayan, baska bir bilesen tarafindan örnegin bir plastik plaka tarafindan çevresel yönde kapali gövdeye eklenen bir gövde anlasilir. Boru tabaninin da, isi dönüstürücünün dönüstürücü borularinin baglanmasi için delikleri vardir.
Alüminyumdan Iehimlenmis isi dönüstürücülerde çevresel etkilerden kaynaklanan korozyon, özellikle otomotiv sektöründeki uygulamalar için önemli bir sorun olusturur.
Bir isi dönüstürücünün, Iameller, dönüstürücü borular, toplayici borular vs. gibi her bir bileseni, genellikle farkli kimyasal bilesimi ve buna göre farkli korozyon olasiligi olan, ilgili kullanim amacina göre optimize edilmis alüminyum alasimlari için isi dönüstürücüde birlestirilmis bir galvanik korozyon sistemi vardir.
Genellikle malzeme seçerken, Örnegin ince çeperli, ortam aktaran borular gibi özellikle kritik bilesenler için nispeten asal korozyon olasiligi olan alüminyum malzemeler kullanilmasi gerçegi göz önünde bulundurulur, halbuki isi dönüstürücünün islevi için örnegin Iameller gibi daha az kritik bilesenler için daha az asal korozyon olasiligi olan alüminyum malzemelerden üretilir. Bu suretle, kullanimda önce isi dönüstürücünün daha az kritik bilesenleri asinmaya maruz kalir, böylelikle isi dönüstürücünün kullanim ömrü, yani bir sizinti ortaya çikana kadarki süre büyük ölçüde uzatilabilir.
Avrupa patent basvurusu EP 2 090 425 A1, substrat malzeme içeren bir kompozit malzeme ile ilgili olup, substrat malzeme alüminyum alasimindan bir korozyon koruyucu tabaka ile kaplanmistir. Kompozit malzeme isi dönüstürücülerin üretiminde kullanilir.
Klima sistemlerinin kondansatörleri için sogutucu aginda sogutucu ortam ileten borular için büyük ölçüde ekstrüde edilmis MPE'Ier olarak adlandirilan çok hazneli borular yaygin kullanim alani bulmustur. MPE'Ierin üretim süreci içinde ekstrüzyon islemi sirasinda baski kuvvetlerini sinirlamak amaciyla, MPE'Ier için tipik alüminyum alasimlari, genel olarak diger isi dönüstürücü bilesenler için, genellikle Al-Mn alasimlarina (EN AW 3xxx türünde alasimlar) dayali standart haddeleme alasimlarindan önemli ölçüde daha az alasim bilesenleri (örnegin, Mn, Si veya Cu gibi) içerirler.
Bu özellikle, bunlarla MPE”Ierin isi dönüstürücü içerisinde Iehimlendigi toplayici borular veya boru tabanlari gibi bilesenler için geçerlidir. Bu suretle MPE”nin korozyon olasiligi birçok durumda toplayici borunun veya boru tabanininkinden daha negatiftir, böylelikle MPE toplayici boruya Iehim baglantisi ve birinci hava Iamelleri arasindaki alan tercihen paslanir.
MPE'nin bu lokal korozyonunu önlemek için, kismen birbirleri ile kombine de edilebilen çesitli karsi önlemler bilinmektedir: MPE üzerine, örnegin termik püskürtme veya çinko içeren aki maddeleri kaplama uygulanarak, çinko içeren bir kaplama uygulanmasi bilinmektedir. MPE”nin yüzeyine çinko uygulanmasi lokal olarak alüminyum malzemenin korozyon olasiligini azaltir, böylece korozyon tahribati tercihen yanal olarak boru yüzeyine paralel olusur. Pitting [paslanma sonucu çürüme] olarak adlandirilan lokal korozyon tahribati bu sekilde engellenebilir, böylece isi dönüstürücünün kullanim ömrü önemli ölçüde artirilir.
Ayrica toplayici boru veya boru tabani üstünde çinko içeren lehim kullanildigi bilinmektedir.
Bu sekilde toplayici boru veya boru tabaninin yüzeyinde korozyon olasiligi büyük ölçüde, azaltilir, böylece lehimden sonra ideal olarak bu, sonra toplayici boru veya boru tabani tarafindan anodize korunan MPE'nin korozyon olasiliginin altina iner.
Ancak daha önce belirtilen tedbirlerin, Iehimlenmis isi dönüstürücüde çinkonun dagiliminin kontrol edilmesinin zor olmasi dezavantaji vardir. Çinkonun, alüminyum içinde özellikle yüksek oranda bir difüzyon hizi vardir. Lehimleme süreci sirasinda çinko, Iehimleme sürecinin süresine bagli olarak genellikle 600°C araliginda, nispeten genis difüzyon yollari kat edebilir. En elverissiz durumda, bununla MPE ve toplayici boru arasinda veya MPE ve sogutucu Iamel arasinda lehim baglantisi içinde çinkonun güçlü biçimde yogunlasmasina yol açilabilir. Bu suretle, bu lehim baglantilari isi dönüstürücünün anodik alanina, yani düsük korozyon olasiligi olan alana yönelir ve bu baglamda tercihen korozyona maruz kalir, bu ise isi dönüstürücünün (MPE ve sogutucu Iameller arasindaki lehim baglantisinin korozyonunda) korozyonunda siddetli performans kaybina ve hatta isi dönüstürücünün (MPE ve toplayici boru arasindaki lehim baglantisinin korozyonunda) ariza yapmasina yol açabilir.
Böyle bir performans kaybini ve hatta isi dönüstürücünün süresinden önce ariza yapmasini önlemek amaciyla, her uygulama için ve ilgili Iehimleme sartlarina bagli olarak her bilesende çinko içeriginin tam olarak ayarlanmasi gerekir. Ancak bu yüksek düzeyde çaba gerektirir ve standart malzemelerin kullanimini engeller.
Bu sebeplerle sunulan bulusun amaci, yukarida açiklanan korozyon sorunlarinin azaltilabildigi ve mümkün oldugunca genis kapsamli kullanilabilir bir Iehimlenmis isi dönüstürücü için bir malzeme konsepti saglamaktir.
Bu amaca, alüminyum alasimdan en az bir dönüstürücü borusu ve akiskan baglantisinda dönüstürücü boruya bagli en az bir bileseni olan özellikle motorlu tasit araçlari için bir isi dönüstürücüde, dönüstürücü boru ve bilesen ortak bir lehim baglantisi üzerinden birbirlerine bagli olup, bulusa göre dönüstürücü boruya bagli bilesenin asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan çekirdek katman olmasi ile en azindan kismen ulasilir: Si: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça % 0,10 - 0,7, özellikle agirlikça Fe: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,10 - 0,50, özellikle agirlikça Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %005, özellikle agirlikça en fazla %003, Mn: agirlikça %0,9 - 1,5, tercihen agirlikca %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %0,30, tercihen agirlikça %0,01 - 0,15, özellikle agirlikça %0,01 - 0,10, Cr: agirlikça en fazla %0,25, tercihen agirlikça %O,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,25, özellikle agirlikça en fazla %010, Ti: agirlikça en fazla %0,25, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Zr: en fazla agirlikça %0,25, tercihen en fazla agirlikça %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %005, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
Bir dönüstürücü borudan, isletme sirasinda birinci ortam akisini geçirmek için kullanilip, birinci ortam akisinin dönüstürücü boru üzerinden ikinci ortam akisi ile termik temas halinde olan boru veya tüp anlasilir. Isi dönüstürücünün en az bir, tercihen birden fazla, örnegin en az bes dönüstürücü borusu vardir.
Dönüstürücü borusuna akiskan baglantisinda en az bir bilesen baglidir. Bundan, bilesenin dönüstürücü borunun en az bir ucuna, isletme sirasinda dönüstürücü borusundan geçerek akan ortam akisinin en azindan kismen bilesenden de akacagi sekilde bagli oldugu anlasilir.
Bilesende, bir veya birden fazla dönüstürücü borularin bagli oldugu, örnegin bir toplayici boru veya bir boru tabani söz konusu olabilir.
Dönüstürücü boru ve bilesen ortak bir Iehim baglantisi üzerinden birbirlerine baglidir. Lehim baglantisinda, özellikle sert Iehim baglantisi, yani 450°C sicakligin üzerinde Iehim sicakliklarinda olusturulan bir lehim baglantisi söz konusudur. Bu nedenle dönüstürücü boru ve bilesen Iehim baglantisi üzerinden dogrudan temastadir, böylece dönüstürücü boru ve bilesen birlestirilmis bir galvanik korozyon sistemi olustururlar.
Bulus baglaminda, Iehimlenmis isi dönüstürücülerde ortaya çikan korozyon sorunlarinin, dönüstürücü boruya bagli bilesen için yukarida tarif edilen alüminyum alasimdan çekirdek katmani olan bir bilesen ile azaltildigi tespit edilmistir. Bilesende, daha önce belirtilen alasimdan ve çekirdek katman üstüne kaplanan bir kaplama tabakasindan bir çekirdek katmani olan bir kaplama bilesen söz konusudur. Ancak kaplama olmayan bir bilesen de kullanilabilir. "Çekirdek katman" kavrami yukarida hem kaplanmis hem de kaplanmamis bilesenler için kullanilmakta olup, son haldeki çekirdek katman bilesenin tek bir katmanini da ifade edebilir. Çekirdek katman için bu alasimin kullanimi ile bunun, lehimlenmis durumda düsük bir korozyon olasiligi vardir ve bununla genel olarak dönüstürücü borular, özellikle MPE'Ier için kullanilan alasimlarin büyük kismi daha az asaldir. Bu alasimin, bilesenin, özellikle toplayici borunun veya boru tabaninin çekirdek katmani için, dönüstürücü borunun, özellikle MPE'nin alasimi ile kombinasyonu araciligiyla, temel bakis açisinin alasimi, dönüstürücü borular için galvanik koruma saglar.
Böylece çinko içeren kaplamalarin dönüstürücü borular üstünde veya çinko içeren Iehim kaplamalarinin toplayici borular veya boru tabani gibi bilesenler üstünde kullanimindan kaçinilabilir veya kullanilan çinko miktari en azindan büyük ölçüde azaltilabilir.
Buna göre çekirdek kalmanin Iehimli durumdaki korozyon olasiligi bu baglamda tercihen isi dönüstürücünün dönüstürücü borusunun korozyon olasiligindan daha düsüktür.
Korozyon testlerinde (Sea Water Acidified Test - SWAAT - nach ASTM G85, Annex A3), lehimlenmis isi dönüstürücüler daha önce belirtilen alasimdan toplayici borular veya boru tabanlari kullaniminda, uyarlanmis korozyon olasiligi bulunmaksizin standart ticari çekirdek alasimlardan toplayici borulari veya boru tabanlari olan isi dönüstürücülerden büyük ölçüde daha uzun kullanim ömrü oldugu görülmüstür.
Ozellikle daha önce belirtilen alasimin bilesimin çekirdek katmani kullanimi ile dönüstürücü borularin, toplayici borular ve bunlara bitisik Iameller arasindaki alanda özellikle MPE'lerden sizintilari önlenebilmistir.
Buna göre yukarida sözü edilen amaca, ayni zamanda bulusa göre bir alüminyum alasimin veya alüminyum seridin bu alüminyum alasimdan bir çekirdek katmanin bileseninin, özellikle bir toplayici borunun veya bir boru tabaninin isi dönüstürücü, özellikle önce tarif edilen isi dönüstürücü için üretimi amaciyla kullanilmasiyla en azindan kismen ulasilir, burada bilesen, akiskan baglantisinda isi dönüstürücünün dönüstürücü borusuna baglanmasi için meydana getirilmis olup, alüminyum alasim asagidaki bilesime sahiptir: Si: agirlikça en fazla %07, tercihen agirlikça %O,10 - 0,7, özellikle agirlikça Fe: agirlikça en fazla %O,7, tercihen agirlikça %0,1O - 0,50, özellikle agirlikça Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05, özellikle agirlikça en fazla %003, Mn: agirlikça %O,9 - 1,5, tercihen agirlikça %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %0,30, tercihen agirlikça %0,01 - 0,15, özellikle agirlikça %0,01 - 0,10, Cr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %025, özellikle agirlikça en fazla %0,10, Ti: en fazla agirlikça %0,25, tercihen en fazla agirlikça %0,05 Zr: en fazla agirlikça %025, tercihen en fazla agirlikça %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla % 0,05, agirlikça en fazla %015 arta kalan alüminyum.
Yukarida açiklanan alasimin ayirt edici özelligi, bilhassa genellikle korozyon olasiligini azaltmak için önemli miktarda eklenen Zn ve Mg alasim elementlerinden büyük ölçüde kaçinilmis olmasidir. Bunun yerine arzu edilen korozyon olasiligina alasim bilesiminin özenli olarak koordine edilmesiyle ulasilir.
Alasimin ayirt edici özelligi, özellikle genis çapta, klasik alasimlarda dayanim güçlendirme ve korozyon olasiliginin kontrolü için kullanilan alasim elementi bakirdan sarfi nazar edilmesidir.
Ayni zamanda, özellikle alasim elementi manganin çözünmüs içerigi Iehimli durumda en aza indirgenmistir. Bu, özellikle Mn, Si ve Fe alasim elementlerinin içeriklerinin, sicak haddeleme için homojenizasyon tavlamasinda ve ön isitimda sicaklik yönetimi ile birlikte koordinasyonu Dayanimi arttirici element bakirin hesaba katilmamasina ragmen yukarida açiklanan alasim ile yeterli dayanim degerleri, özellikle standart bakir içerikli alasimlara benzer dayanim degerleri elde edilebilir. Böylece açiklanan alasim önceden kullanilan alasimlar olmaksizin, hem ekstrüde edilmis borulu (MPE'Ier) isi dönüstürücülerde (örnegin, kondansatörlerde) hem de haddelenmis alüminyum sacdan olusan isi dbnüstürücülerde yer alabilir.
Ayrica özelliklerin uygun kombinasyonunun, yani iyi dayanim yaninda düsük korozyon olasiliginin, kaplamali alüminyum seriflerde alasim bilesiminin ve üretim sürecinin dikkatli koordinasyonu yoluyla elde edilebildigi saptanmistir.
Buna göre, yukarida sözü edilen amaca, ayni zamanda bulusa göre, asagidaki adimlarla daha `önce belirtilen kullanim için bir alüminyum serit üretmek amaçli bir yöntemle en azindan kismen ulasilir: - Asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan DC yönteminde bir hadde kütügünün Si: agirlikça en fazla %07, tercihen agirlikça %0,1O - 0,7, özellikle agirlikça Fe: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,10 - 0,50, `özellikle agirlikça Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05, özellikle agirlikça en fazla %0,03, Mn: agirlikça %0,9 - 1,5, tercihen agirlikça %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %030, tercihen agirlikça %0,01 - 0,15, özellikle agirlikça %0,01 - 0,10, Cr: agirlikça en fazla %0,25, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %025, özellikle agirlikça en fazla %010, Ti: en fazla agirlikça %0,25, tercihen en fazla agirlikça %0,05 Zr: en fazla agirlikça %025, tercihen en fazla agirlikça %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla % 0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum. araliginda ve hedef sicaklikta, 4 ve 12 saat araliginda bekletme süresinde tavlama ile homojenize edilmesi, -hadde kütügünün sicak haddelenmis bir seride sicak haddelenmesi, özellikle 2,0 - 10 mm araliginda, tercihen 3 - 7 mm araliginda, istege bagli ara tavlama ile nihai kalinliga soguk haddelenmesi, burada soguk seridin nihai kalinligi tercihen 0,1 - 5 mm araliginda, özellikle tercih edilen sekilde 0,8 - 3 mm araliginda, özellikle 1,0 - 2,5 mm araligindadir.
Bulusun alternatif bir uygulama seklinde yukarida açiklanan yöntem hadde kütügünün homojenizasyonu olmaksizin da yürütülebilir.
Yukarida açiklanan alasim ile birlikte bu üretim yönteminin, çekirdek katmaninin iyi bir dayanimi ve ayni zamanda düs bir korozyon olasiligi olan bir alüminyum seride götürdügü tespit edilmistir.
Sicak haddelemeden önce hadde kütügü tercihen bir kaplama destek tabakasi ile donatilir.
Bu sekilde kaplama destek tabakasi bir sonraki sicak haddelemede hadde kütügü üzerine kaplanir. Hadde kütügünün bir veya her iki tarafi kaplama destek tabakasi ile donatilabilir.
Ozellikle hadde kütügünün bir tarafi Iehim alasimindan bir kaplama destek tabakasi ile donatilabilir, bunda örnegin agirlikça %7' ve 12 araliginda Si içerikli bir alüminyum alasim söz konusu olabilir. Uygun Iehim alasimlari örnegin EN-AW 4343 veya EN-AW 4045'tir. Olasi bir vakum Iehim süreci için örn. EN-AW 4104 gibi alternatif lehimleme alasimlari da mümkündür.
Alternatif olarak veya ilaveten hadde kütügü üzerine örnegin EN-AW 1050 veya EN-AW 7072`den bir veya daha fazla korozyon koruma tabakasi kaplanabilir. Bu tür korozyon koruma tabakalari örnegin sonraki kullanimda asindirici bir ortamla temas halinde olan tarafa kaplanabilir. Ayrica böyle bir korozyon koruma tabakasi ile korozyon koruma uygun olmayan bir sogutucu ortam kullaniminda dahi güvenceye alinmis olur. Bu nedenle uygulama sekli özellikle sogutma maddesi sogutucular için özellikle uygundur. Alüminyum serit, örnegin toplayici borunun üretiminde kullanilir, böylece korozyon koruma tabakasi tercihen boru iç tarafinda düzenlenmistir.
Asagida daha 'önce açiklanan yöntemin münferit adimlari daha ayrintili olarak siralanmistir: Oncelikle daha evvel açiklanan alasimdan Direct Chill (DC) yöntemi ile bir hadde kütügü dökülür. DC yönteminde erimis metal tercihen sogutulmus bir kalip araciligi ile hadde kütügü haline dökülür. Sonra meydana gelen hadde kütügünün örnegin su uygulanarak dogrudan sogutulmasina devam edilir.
Hadde kütügünün homojenizasyonu, tavlama islemi ile 540°C ve 620°C arasinda, tercihen 540°C ve @00°C arasinda sicaklikta ve hedef sicaklikta 4 saat ve 12 saat arasinda bekleme süresinde gerçeklestirilir. Homojenizasyonla, malzemenin korozyon olasiligini etkileyen malzeme disa atilim durumu belirleyici olarak ayarlanir.
Alternatif olarak, Iehimlenmis durumda malzemenin daha yüksek bir dayaniminin elde edilmesi için hadde kütügünün homojenizasyonundan da sarfinazar edilebilir.
Istege bagli haddelemeyle, kaplama için çekirdek kütük tek veya çift tarafli olarak bir kaplama destek tabakasi ile donatilir. Üst üste düzenlenen katmanlara ayni zamanda kaplama grubu adi verilir. Kaplama destek tabakasinin kalinligi tercihen kaplama grubunun toplam kalinliginin %5 ve %20 araligindadir.
Sicak haddelemede hadde kütügü veya kaplama grubu tercihen 2,0 - 10 mm, özellikle 3 - 7 mm bir kalinliga haddelenir. Sicak haddeleme için hadde kütügü veya kaplama grubu yaklasik 3 - 10 saat tutulur. Homojenizasyonda ayarlanan disa atilim durumunu gerekli olmayan oranda degistirmemek için, 480°C dereceden daha yüksek onceden isitma Sicakliklarindan ve 10 saatten uzun bekleme sürelerinden kaçinilmalidir.
Sicak haddelenmis serit soguk haddelemede ihtiyaç duyulan nihai kalinliga veya 0,1 ve 5 mm arasinda, ozellikle tercih edilen sekilde 0,8 ve 3 mm, ozellikle 1,0mm ve 2,5mm arasinda sicakliga haddelenir. Ancak uygulamalara bagli olarak ayni zamanda daha küçük veya daha büyük nihai kalinliklar da mümkündür ve amaca uygundur.
Nihai durumda sert haddelenmis bir hal, örnegin H14 (DIN EN 515) gerekli ise, tercihen bir sicakliklarda yeniden kristallesmeye maruz birakilarak bir tavlama gerçeklestirilir. Orta kalinlik gerek duyulan nihai kalinliga bagli olup, malzemenin mekanik direnci tam olarak nihai haddeleme derecesi üzerinden ayarlanir. Sevk durumunda ve sekillendirilebilirlikte dayanimdan uygun bir kombinasyon elde etmek amaciyla, H14 durumu için örnegin % - % araliginda, örnegin % nihai haddeleme derecesi amaca uygundur. Buna karsin, nihai haddeleme derecesinin Iehimlenmis durumda korozyon olasiligi üzerinde etkisi genellikle azdir veya yoktur.
Yumusak tavlanmis O (DIN EN 515) durumunda nihai kalinliga tercihen 300°C ve 450°C arasindaki, özellikle 300°C ve 400°C arasindaki sicaklikta bir yumusak tavlama gerçeklesir.
Ayni zamanda malzeme için yöntem yumusak tavlanmis durumda tercihen hadde kütügünün homojenizasyonu ile yürütülür. Alternatif olarak, 240°C ve 350°C arasindaki sicakliklarda bir H24 (DIN EN 515) son tavlama ayarlanabilir. Alüminyum seritten sekillendirilebilirlik açisindan, özellikle alüminyum seritten isi dönüstürücünün bir bileseninin üretimi için yüksek gereklilikler aranir ise, alüminyum seridin üretim sürecinde tercihen O (0 tavlama olarak da tanimlanir) durumu ayarlanir. Alüminyum seridin borunun, özellikle isi dönüstürücünün bileseni olarak toplayici borunun üretimi için kullanilmasi amaciyla, üretim sürecinde tercihen H24 veya H14 durumu ayarlanir. Alüminyum seridin böyle bir durumu, özellikle dönüstürücü borularin baglantisi için yariklarin delinmesini daha kolay hale getirir. Nihai veya yumusak tavlama gibi son isil islemin, Iehimlemeden sonra korozyon olasiligi üzerinde önemli bir etkisinin olmadigi tespit edilmistir.
Dönüstürücü boruya bagli bilesenin çekirdek katmani veya bunun üretimi için kullanilan alüminyum seritten meydana gelen veya alüminyum seridin üretimi için hadde kütügünün döküldügü alüminyum alasimin asagidaki bilesenleri vardir: Si: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %O,10 - 0,7, özellikle agirlikça Fe: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,10 - 0,50, özellikle agirlikça Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05, özellikle agirlikça en fazla %0,03, Mn: agirlikça %0,9 - 1,5, tercihen agirlikca %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %0,30, tercihen agirlikça %0,01 - 0,15, özellikle agirlikça %0,01 - 0,10, Cr: agirlikça en fazla %0,25, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %050, tercihen agirlikça en fazla %0,25 özellikle agirlikça en fazla %0,10, Ti: en fazla agirlikça %0,25, tercihen en fazla agirlikça %0,05 Zr: en fazla agirlikça %025, tercihen en fazla agirlikça %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla % 0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
Tek tek alasim bilesenlerinin önemi asagida açiklanmistir.
Uretim süreci evresinde silisyum, mangan ile birlikte oi-faz (AI15Mn48i2) olarak adlandirilan evrenin disa atilim durumunu olusturur. Bu, matriks içinde çözünmüs manganez içerigini azaltir ve böylece korozyon olasiligini istenilen yönde etkiler ve disa atilim sertlestirme ile mekanik dayanimi artirir. Çok yüksek düzeyde içerikler alasimin ergime noktasini çok büyük ölçüde düsürür. Bu nedenle, alüminyum alasimin Si içerigini agirlikça en fazla %0,7'dir. Ayni zamanda arzu edilen bir korozyon olasiligina erismek için, alüminyum alasimin Si içerigi Yüksek demir içerikleri korozyon kosullarini olumsuz etkiler ve ayrica silisyumu intermetalik fazlar seklinde baglar, böylelikle daha önce silisyum için tarif edilen silisyumun manganez ile baglanti olusum etkisi sinirlanir. Bu nedenle alüminyum alasimin Fe içerigi en yüksek agirlikça %O,7, tercihen hatta agirlikça %0,40 ile sinirlidir. Ayrica alüminyum alasimin (birincil alüminyum ve hurda) seçimini çok büyük ölçüde kisintiya ugratir ve böylelikle ham araliginda Fe içerigi ile bir taraftan iyi bir korozyon tutumu ve diger taraftan ekonomiklik açisindan özellikle iyi bir uzlasma saglanmis olur.
Bakir, alasimin korozyon olasiligini büyük ölçüde pozitif yani istenilmeyen yöne kaydirir. Bu nedenle alüminyum alasimin Cu içerigi agirlikça en yüksek %0,10, tercihen hatta agirlikça köse kaynaklari alanina disari yayildigindan ve orada korozyona yol açabildiginden, alasimin Cu içerigi yine tercihen hatta agirlikça en fazla %003 ile sinirlidir.
Manganez dayanim artisina katkida bulunur. Bu nedenle, alüminyum alasimin Mn içerigi agirlikça en az %0,9'dur. Ancak çok yüksek çözündürülmüs manganez içerikleri korozyon olasiligini arzu edilmeyen pozitif bir yöne kaydirir, böylece alasimin Mn içerigi agirlikça en fazla %1,5'tur. Ozellikle, Mn içerigi Si alasimina uyarlanir. Bu nedenle Mn homojenizasyon tavlamasi veya ön isitim sirasinda Si ve Al ile metaller arasi disa atilim evreleri olusturur. Bu suretle çözünmüs Mn içerigini düsürülür ve korozyon olasiligi istenen yöne kaydirilir. Bu nedenle Mn:Si orani tercihen 1,7 - 3, tercihen 2 - 3, özellikle 2 - 2,5 araliginda ayarlanir.
Oranti agirlikça % orani ile ilgilidir. Mn içerigi tercihen agirlikça %1,2 - 1,5 araliginda yer alir.
Bu alanda ayni zaman yeterince düsük korozyon olasiliginda iyi dayanimlar elde edilmistir.
Magnezyum, kati çözelti sertlestirme araciligiyla dayanimi arttirir ve korozyon olasiligini daha az asal, yani istenilen yöne kaydirir. Ancak, daha yüksek Mg içerikleri genel CAB etkiler. Bu nedenle alasimin Mg içerigi agirlikça en fazla %O,30, tercihen hatta agirlikça en 0,10 araliginda az miktarda Mg'nin spesifik olarak eklenmesiyle çekirdek katmanin dayaniminin ve korozyon olasiliginin, Iehimleme tutumu olumsuz etkilenmeksizin ayarlandigi saptanmistir.
Krom dayanimi artirir ve alasimda bakirdan bilinçli olarak vazgeçilmesini en azindan kismen telafi eder. Ancak daha yüksek Cr içeriklerinde arzu edilmeyen kaba metaller arasi dökme evreleri atilabileceginden, alasimin Cr içerigi agirlikça en fazla %0,25 ile sinirlidir. Cr içerigi tercihen agirlikça %O,10 - 0,20 araligindadir. Bu alanda arzu edilmeyen döküm evrelerinin önemli ölçüde disa atilimi olmadan iyi bir dayanim artis elde edilmistir.
Alasimin Zn içerigi yukarida açiklanan çinko dagilimindan kaynaklanan korozyon sorunlari nedeniyle agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %025 ve hatta özellikle tercih edilen sekilde agirlikça en fazla %0,10 ile sinirlidir. Ancak çinko korozyon olasiligini siddetle daha az asal bir yöne kaydirdigindan, ihtiyaç halinde korozyon olasiliginin ince ayari için özellikle agirlikça %0,01 - 0,10 araliginda az miktarlarda verilebilir.
Ti veya Zr alasimda agirlikça en fazla %025 olabilir. Ti velveya Zr içerigi tercihen agirlikça en fazla %0,05'tir.
Asagida isi dönüstürücünün, alüminyum alasiminin veya alüminyum seridin kullaniminin yani sira alüminyum seridin üretimi için yöntemin çesitli uygulama sekilleri tarif edilmis olup, münferit uygulama sekillerinin her biri hem isi dönüstürücüye, alüminyum alasimin veya alüminyum seridin kullanimina hem de alüminyum seridin üretimi için yönteme aktarilabilir.
Uygulama sekilleri ayni zamanda kendi aralarinda birlestirilebilir.
Birinci uygulama seklinde alüminyum alasim tercihen asagidaki bilesimdedir: Si: agirlikça %0,5 - 0,7, Fe: agirlikça %0,15 - 0,40, Cu: agirlikça en fazla %0,05, tercihen agirlikça en fazla %003 Mn: agirlikça %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça %0,01 - 0,10 Cr: agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça %0,10, Ti: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Zr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
Bu sekilde iyi dayanimi ve ayni zamanda yeterince düsük korozyon olasiligi olan bir alüminyum alasim elde edilir.
Diger bir uygulama seklinde toplayici boruya bagli bilesen bir toplayici boru veya bir boru tabanidir. Isi dönüstürücülerde dönüstürücü borular genellikle dogrudan toplayici borulara veya boru tabanlarina baglidir, böylece bu bilesenler dönüstürücü borular ile galvanik olarak birlestirilmis bir korozyon sistemi olustururlar. Bu nedenle dönüstürücü boru olarak daha düsük korozyon olasilikli toplayici boru veya boru tabani dönüstürücü boruyu anodik olarak korumak için çok uygundur.
Diger bir uygulama seklinde dönüstürücü boruya bagli bilesenin Iehimlenmis durumda ASTM G69'a göre bir Calomel-Elektrode (Saturated Calomel Electrode - SCE)'ye karsi -740 mV veya daha az bir korozyon olasiligi vardir. Yukarida tarif edilen alasimla, özellikle alüminyum seritler için yukarida tarif edilen üretim süreci ile birlikte bu kadar düsük korozyon olasiligi olan, ayni zamanda yeterli dayanimi olan bir bilesenin üretilebildigi tespit edilmistir. -740 mV veya daha az korozyon olasiligi ile bilesen, özellikle korozyon olasiliklari genel olarak -660 yaygin olarak kullanilan alasimlardan daha az asaldir.
Diger bir uygulama seklinde, dönüstürücü boru ekstrüde edilmis çok hazneli bir borudur (MPE). Ekstrüde edilmis çok hazneli borularin genellikle çok düsük korozyon olasiligi vardir, böylece bunlar özellikle korozyona karsi egilimlidir. Daha önce tarif edilen alasimin, bilesenin çekirdek katmani için kullaniminin, özellikle MPE'Ieri olan isi dönüstürücüler için büyük avantajlar sunmaktadir.
Diger bir uygulama seklinde dönüstürücü boru tip 3xxx bir alüminyum alasimdan olusur.
Lehimlemeden sonra korozyon olasiligi böyle bir alasimda tipik olarak -720mV ve -760mV altindadir. Ornegin, dönüstürücü boru EN AW 3102 tipi bir alüminyum alasimdan olusabilir.
Bu alasimda korozyon olasiligi yaklasik -735mV ve -745mV araliginda yer almaktadir.
Dönüstürücü borunun alüminyum alasimi özellikle asagidaki bilesimi sergileyebilir: Si: kalan alüminyum.3xxx örnegin, EN-AW 3102 gibi alasimlarin düsük bir korozyon olasiligi vardir ve dolayisiyla korozyona karsi egilimlidirler. Daha önce tarif edilen alasimin, bilesenin çekirdek katmani için kullanimi, özellikle bu alasimlardan yapilmis dönüstürücü borular için büyük avantajlar sunmaktadir.
Bir diger uygulama seklinde dönüstürücü borunun ve buna bagli bilesenlerin ortak Iehimleme baglantisinin Iehiminin agirlikça en fazla %1,2, tercihen agirlikça en fazla %050, daha da tercihen agirlikça en fazla %0,20 Zn içerigi vardir. Tercihen, örnegin EN-AW 4043, EN-AW 4045 veya vakum Iehim için EN-AW 4104 gibi çinkosuz standart bir Iehim alasimindan bir agirlikça en fazla %0,20 degeri ile sinirlidir. Orn. çok düsük alasimlanmis maddelerden ve - 750mV ve daha asagi korozyon olasiligindan Iehimlenmis maddelerden boru kullanimi gibi kendine özgü durumlarda, en fazla %1,2 Zn katkisi olan bir Iehimin kullanilmasi amaca uygun olabilir.
Bir diger uygulama seklinde, dönüstürücü borusuna bagli bilesenin Iehim alasimindan kaplanmis bir Iehim tabakasi olup, Iehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %050, özellikle agirlikça en fazla %0,20 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir.
Kullanimin buna göre bir uygulama seklinde, alüminyum seridin çekirdek katman üzerine kaplanmis Iehim alasimindan bir Iehim tabakasi olup, Iehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %050, özellikle agirlikça en fazla %0,20 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir. Yöntemin buna uygun bir uygulama seklinde, kaplama destek tabakasi bir Iehim alasimindan olup, Iehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,20 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir.
Dönüstürücü borunun korozyon korumasi bilesenin çekirdek tabakasi tarafindan yerine getirildiginden, Zn içerikli Iehimlerin veya Zn içerikli Iehim kaplama tabakalarinin kullanimindan sarfinazar edilebilir ve böylelikle kontrolsüz Zn dagilim sorunu önlenebilir.
Asagida isi dönüstürücünün diger 1 - 7 uygulama sekilleri, kullanimin diger 8 ve 9 uygulama sekilleri ve yöntemin diger 10 - 13 uygulama sekilleri tarif edilmistir: 1. Alüminyum alasimdan en az bir dönüstürücü borusu ve akiskan baglantisinda dönüstürücü boruya bagli en az bir bileseni olan, - dönüstürücü boru ve bilesen ortak bir Iehim baglantisi üzerinden birbirlerine bagli olan, - `Özellikle motorlu tasit araçlari için bir isi dönüstürücü, dönüstürücü boruya bagli bilesenin asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan çekirdek katmani olmasi ile karakterize edilir: Si: agirlikça en fazla %0,70, tercihen agirlikça %O,50 - 0,70 Fe: agirlikça en fazla %0,70, tercihen agirlikça en fazla 0,40, özellikle agirlikça %0,15 - 0,40, Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Mg: agirlikça en fazla %0,30, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Cr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Ti: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Zr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %005 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla % 0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum. 2. Uygulama sekli 1'e göre isi dönüstürücüde toplayici boruya bagli bilesen bir toplayici boru veya bir boru tabanidir. 3. Uygulama sekli 1 veya Zye göre isi dönüstürücüde dönüstürücü boruya bagli bilesenin ASTM G69'a göre -740 mV veya daha az sanal bir korozyon olasiligi vardir. 4. Uygulama sekli 1 - 3'e göre isi dönüstürücüde dönüstürücü boru ekstrüde edilmis çok hazneli bir borudur.
. Uygulama sekilleri 1 - 4'ten herhangi birine göre isi dönüstürücüde dönüstürücü boru tip 3xxx bir alüminyum alasimdan olusur. 6. Uygulama sekilleri 1 - Siten herhangi birine göre isi dönüstürücüde dönüstürücü borunun ve buna bagli bilesenlerin ortak Iehimleme baglantisi agirlikça en fazla %02 Zn içerigi olan bir lehim kullanimi ile üretilmistir. 7. Uygulama sekilleri 1 - 6'dan herhangi birine göre isi dönüstürücüde, dönüstürücü borusuna bagli bilesenin lehim alasimindan kaplanmis bir lehim tabakasi olup, lehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %02 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir. 8. Bir alüminyum alasimin veya bu alüminyum alasimdan bir çekirdek katmani olan bir alüminyum seridin, bir bilesenin, özellikle bir toplayici borunun veya bir boru tabaninin, bir isi dönüstürücü, özellikle uygulama sekilleri 1 - 7'de tarif edilen bir isi dönüstürücü için üretimi amaciyla kullanilmasi, burada bilesen, akiskan baglantisinda isi dönüstürücünün dönüstürücü borusuna baglanmasi için meydana getirilmis olup, alüminyum alasim asagidaki bilesime sahiptir: Si: agirlikça en fazla %070, tercihen agirlikça %0,50 - 0,70 Fe: agirlikça en fazla %0,70, tercihen agirlikça en fazla %O,4O bilhassa agirlikça %O,15 - 0,40, Cu: agirlikça en fazla %O,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Mg: agirlikça en fazla %O,30, tercihen agirlikça en fazla %O,10 Cr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Ti: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Zr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla % 0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum. 9. Uygulama sekli 8'e göre kullanimda, alüminyum seridin çekirdek katman üzerine kaplanmis Iehim alasimindan bir Iehim tabakasi vardir ve Iehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %02 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir.
. Bir alüminyum seridin üretimi için, asagida belirtilen adimlari olan uygulama sekilleri 8 veya 9'un birine göre yöntem: - Asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan DC yönteminde bir hadde kütügünün Si: agirlikca en fazla %O,70, tercihen agirlikça %O,50 - 0,70 Fe: agirlikça en fazla %0,70, tercihen agirlikça en fazla 0,40, özellikle agirlikça %0,15 - 0,40, Cu: agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Mg: agirlikça en fazla %030, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Cr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20, Zn: agirlikça en fazla %050, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Ti: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %005 Zr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %005 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %005, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum. - hadde kütügünün tercihen 540°C ve 600°C araliginda ve hedef sicaklikta, 4 ve 12 saat araliginda bekletme süresinde tavlama ile homojenize edilmesi, - sicak kütügün 3 - 7 mm araliginda sicak haddelenmis bir seride sicak haddelenmesi, - sicak haddelenmis seridin 300°C - 400°C araliginda sicaklikta, istege bagli ara tavlama ile nihai kalinliga soguk haddelenmesi, burada soguk seridin nihai kalinligi tercihen 1,0 - 2,5 mm araligindadir. 11. Haddeleme ile kaplanmis bir alüminyum seridin üretimi için uygulama sekli 10,a göre yöntemde, hadde kütügü sicak haddelemeden önce bir kaplama destek tabakasi ile donatilir. 12. Uygulama sekli 10 veya 11'e göre yöntemde, kaplama destek tabakasi bir Iehim alasimindan olusur ve Iehim alasimi agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %02 Zn içerikli bir alüminyum alasimidir. araliginda nihai kalinliga yumusak tavlanir veya bunun 240°C ve 350°C araliginda sicaklikta son tavlamasi gerçeklestirilir. örneklerinin asagidaki tariflerinde görülebilir, burada ekteki çizim referans alinir. Çizimlerde: Sekil 1a-b, isi dönüstürücünün bir uygulama örnegi yani sira alüminyum alasimin veya alüminyum seridin kullanimini ve Sekil 2, bir alüminyum seridin üretimi için uygulama örneklerini göstermektedir.
Sekil 1a-b isi dönüstürücünün yani sira alüminyum alasim veya alüminyum bant kullaniminin bir uygulama örnegini göstermektedir. Sekil 1a, isi dönüstürücünün sematik bir yandan görünümünü gösterir ve Sekil 1b Sekil 1a'da “1b” olarak tanimlanan düzlemin bir kesitini gösterir. boruya (16) baglanmis dönüstürücü borulari (12) vardir. Böylece toplayici borularin (14, 16) her biri dönüstürücü borulara (12) bagli bileseni olusturmaktadir.
Isletme sirasinda birinci toplayici boru (14) içerisine, dönüstürücü borulara (12) dagilan ve sonunda toplayici borudan (16) geçerek isi dönüstürücüden (10) tekrar disari akan bir ortam akisi (18) yönlendirilir. Isletme sirasinda dönüstürücü borular (12) alani, bu suretle dönüstürücü borularin (12) üst yüzeyi ile termik temasa geçen bir ikinci ortam akisi tarafindan, birinci ve ikinci ortam akisi arasinda bir isi degisimi olacak sekilde karsi akisa maruz birakilir. Isi degisimi için yararlanilabilir üst yüzeyin büyütülmesi için dönüstürücü borular (12) arasinda, her biri dönüstürücü borular (12) ile Iehimlenmis Iameller (20) düzenlenmistir.
Dönüstürücü borularda (12), birinci ortam (18) ve dönüstürücü borular (12) arasinda temas üst yüzeyinin yükseltilecegi ve böylece isi degisiminin gelistirilecegi sekilde, çok sayida kanallari (22) olan ekstrüde edilmis çok hazneli borular söz konusudur. Dönüstürücü borular (12), örnegin EN-AW 3102 tipi düsük alasimli bir alüminyum alasimindan meydana gelir ve bu nedenle korozyon olasiliklari oldukça düsüktür.
Toplayici borularin (14, 16) çekirdek katmani (24) ve kaplama Iehim katmani (26) ile çok katmanli bir yapisi vardir. Ayrica toplayici borularin (14, 16) iç tarafinda bir baska kaplama korozyon koruma tabakasi (28) öngörülebilir. Toplayici borular (14, 16) özellikle, bir çekirdek katmani, kaplama Iehim katmani ve gerekirse çekirdek katmanin karsi tarafinda kaplanmis bir korozyon koruma tabakasi olan buna göre bir yapili kaplama bir alüminyum banttan üretilmis olabilir.
Dönüstürücü borular (12) toplayici borular (14, 16) ile sert Iehimlenmis olup, Iehim katmaninin (26) malzemesi Iehim etkisindedir. Lehim katmaninda (26), özellikle silisyum içerigi agirlikça %7 - 12 arasinda içerigine sahip olan bir alüminyum Iehim alasimi söz konusu olabilir.
Dönüstürücü borular (12) bu sekilde toplayici borular (14, 16) ile birbirine baglanmis galvanik sistemi olusturur. Teknigin mevcut durumundan isi dönüstürücülerde, dönüstürücü borularin düsük korozyon olasiliklari nedeniyle özellikle siddetli bir sekilde korozyona maruz kalmalari, dolayisiyla erken bir asamada sizintilara yol açmalari sorunu vardi. Bu sorun isi dönüstürücüde (10), toplayici borularin (14, 16) çekirdek katmani (24) için bulunan asagidaki bilesimde bir alüminyum alasim kullanilarak ortadan kaldirilmistir: Si: agirlikça %O,50 - 0,7, Fe: agirlikça %O,15 - 0,40, Cu: agirlikça en fazla %0,05, özellikle agirlikça en fazla %003 Mn: agirlikça %1,2 - 1,5, Mg: agirlikça en fazla %0,10, özellikle agirlikça %0,01 - 0,10 Cr: agirlikça %O,10 - 0,20, Zn: agirlikça %0,10, Ti: agirlikça %025, Zr: agirlikça %025, kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %005, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
Bu alasim bilesimiyle, çekirdek katmanin (24) dönüstürücü borulardan (12) daha düsük korozyon olasiligina sahip olmasi durumu elde edilebilir, böylece dönüstürücü borular toplayici borular (14, 16) vasitasiyla anotsal olarak korunur. bölmesi kosullarina maruz birakildiginda, korozyon öncelikle toplayici borulari (14 ve 16) ve belki Iamelleri (20) etkiler, halbuki isi dönüstürücünün (10) isletilmesi için daha kritik olan dönüstürücü borular (12) sadece düsük bir korozyona maruz kalirlar. Bu suretle isi dönüstürücünün (10) kullanim ömrü uzatilmis olur.
Dönüstürücü borularin (12) toplayici borular (14, 16) yardimiyla anodik olarak korunmasiyla, özellikle, teknigin bilinen son durumunda kismen toplayici borular için korozyondan koruma olarak kullanilan Zn içeren Iehimlerden sarfinazar edilebilir. Lehim katmaninin (26) alüminyum Iehim alasiminin buna göre tercihen agirlikça en fazla %050, ayrica tercihen agirlikça en fazla %020 Zn içerigi vardir. Bununla isi dönüstürücüde zor kontrol edilebilen bir Zn yayilmasi engellenir.
Sekil 2, özellikle Sekil 1a'dan toplayici borularin (14, 16) üretimi için kullanilabilen bir alüminyum bant üretimi için bir yöntemin uygulama örnegini göstermektedir.
Birinci adimda (80) çekirdek katman (24) için yukarida belirtilen bilesimde alasim, DC [Derin Taban] yönteminde rulo külçe halinde dökülür. Bu rulo seklinde hadde kütügü izleyen adimda homojenize edilir. Yöntemin alternatif bir uygulama örneginde homojenizasyon adimindan Eger, örnegin Iehim tabakasi ve/veya korozyon koruyucu tabaka ile kaplanmis bir alüminyum bandin üretilmesi gerekiyor ise, izleyen adimda (84) rulo külçeden çekirdek katman ve bir veya daha fazla çekirdek katman üzerinde veya altinda düzenlenmis kaplama katmanlar olarak bir kaplama paket üretilir. Kaplama katmanlarinin kalinligi tercihen kaplama paketinin toplam kalinliginin %5 ve 20 araligindadir.
Rulo külçe veya kaplama paket izleyen bir sonraki adimda (86), özellikle 3 - 7 mm araliginda bir kalinliga sicak haddelenir. Sicak haddelemeden önce hadde kütügü veya kaplama paketi Gerekirse haddeli kaplanmis sicak haddelenmis serit bir sonraki adimda (88) tercihen 1,0 - 2,5 mm nihai kalinliga soguk haddelenir. Soguk haddelenme sirasindaki ara adimda (90) tercihen 300 ve 400°C araliginda sicaklikta bir ara tavlama (yeniden kristallesme tavlamasi) gerçeklesebilir.
Nihai kalinliga soguk haddelemeden sonra bir seçenek olarak bir sonraki adimda (92) bir nihai tavlama daha gerceklestirilebilir. 300 - 400°C araliginda sicaklikta yumusatma tavlamasi ile bu sekilde yumusatma tavlanmis O durumunda bir malzeme elde edilebilir. H24 kosullarindaki bir malzeme için alternatif olarak, 240 - 350°C araliginda isida bir son tavlama gerçeklestirilebilir.
Tarif edilen alasimdan ayni zamanda bilesenler için iyi bir dirençte düsük bir korozyon olasilik kombinasyonu ile sonuçlanan deneyler gerçeklestirilmistir.
Alasim Si Fe Cu Mn Mg Cr Zn Ti Zr AI Tablo 1, testlerde kullanilan alasim bilesimlerini gösterir (tüm miktar verileri agirlikça % olarak). Tablo 1'den alasimlar bulusa göre olup, alasim A ve B bulusun tercih edilen bir uygulama sekline karsilik gelir. Alasim C'de isi dönüsüm alaninda çekirdek alasim olarak kullanilan bir karsilastirmali alasim söz konusudur. Alasimlar D - F yine bulusa göredir ve bulusun tercih edilen bir uygulama sekline karsilik gelir. Ayrica belirtilen EN-AW 4045 tipinde lehim alasimi A - C deneylerinde lehim kaplama tabakasi için kullanilmistir.
Sekil 2'de gösterilen yöntemle haddeli kaplanmis alüminyum seritler üretilmis olup, A, B, C, D, E ve F alasimlarinin her biri çekirdek katman için ve Tablo 1'de belirtilen EN-AW 4045 tipinde alasimlarin her biri sirasiyla A, B, C ve F deneylerinde kullanilmistir. D ve E deneylerinde lehim kaplama katmanlarinin her biri için EN-AW4343 tipinde alternatif bir alasim kullanilmis olup, E deneyinde ilaveten lehim alasimina agirlikça %1 Zn eklenir.
A - C durumlarin her birinde ilgili alasimlardan 60 kg yüklenen dozda olusturulmus idi ve DC döküm sürecinde kesit olarak 335 mm x 125 mm kütük haline dökülür. D - F durumlarinda ilgili alasimlardan tonlarca dozlarda üretilmistir ve DC döküm sürecinde daha büyük (kesit olarak yaklasik 500 x 1500 mm) kütükler dökülmüstür. Serit malzemenin üretimi için, kaplama tabakasi için gerekli kalinliga haddelenir. A, B, C ve D alasimlarindan çekirdek kütükler 575°C sicaklikta ve E ve F alasimlarindan çekirdek kütükler 600°C sicaklikta 6 saatlik tutma süresinde homojenizasyon tavlamasina tabi tutulur. Bundan sonra, önceden haddelenmis lehim destegi ile toplam kalinligin %7,5'i olan tek tarafli bir lehim destegi ile her bir kaplama grubu hazirlanmistir. Bunlarin her biri 470°C sicaklik ve en az 3 saat tutma süresi ile önceden isitilmis ve ardindan 7,0 mm kalinliga sicak haddelenmistir.
Bunu soguk haddeleme ile birkaç hadde geçisi ile 1,5 mm kalinliga (A-C ve E deneyleri) veya 1,0 mm (D deneyi) ve 1,6 mm (F deneyi) izlemistir. Sonunda her birinde 2 saatlik bekleme süresi ile 350°C sicaklikta (A ve B çekirdek katman alasimli seritler için) veya 320°C sicaklikta (C çekirdek katman alasimli serit için) veya 400°C sicaklikta (D - F çekirdek katman alasimli seritler için) O tavlama durumunun ayarlanmasi amaçli bir yumusak tavlama gerçeklestirilmistir.
A ve B çekirdek katman alasimli seritlerden ek olarak 2,15 mm ara kalinliginda birer serit kismi 350°C ve 2 saat tutma süreli bir yumusak tavlamaya tabi tutulmus ve ardindan %30 nihai haddeleme derecesi ile tavlama H14'te 1,5 mm nihai kalinliga soguk haddelenmistir.
Bu sekilde üretilen lehim kaplamali seritlerden örnekler alinmis ve Iehimlenmis durumdaki özelliklerinin test edilmesi için, tipik bir endüstriyel lehim döngüsüne karsilik gelen birer lehim simülasyonuna tabi tutulmustur. Bunun için örnekler O,9°C/san isitma hizi ile 600°C sicakliga çikarilir ve 5 dakikalik bekleme süresinden sonra O,9°C/san hiziyla sogutulur.
Ornekler 'üzerinden seritlerin mekanik özellikleri belirlenmistir. Mekanik 'özelliklerin ölçümü, sirasiyla Iehim simülasyonundan önce ve sonra, daha dogrusu haddeleme yönünde gerçeklestirilmistir.
Asagidaki Tablo 2 mekanik 'Özelliklerin blçümlerinin sonuçlarini gösterir. Birinci sütun çekirdek katmaninin ilgili alasim bilesimini, ikinci sütun ilgili örnegin alindigi haddeleme ile kaplanmis seridin durumunu gösterir. Rpoig, Rm, A9 ve Asomm DIN EN ISO 6892-1/A224' e göre belirlenir.
Kalinlik 2 2 Örnek Durum Rpo,2[N/mm ] Rm[N/mm ] Ag[%] A50mm[%] simülasyonundan simülasyonundan simülasyonundan önce 0 tavlama simülasyonundan simülasyonundan simülasyonundan sonra 0 tavlama simülasyonundan Kalinlik 2 2 Örnek Durum [ ] Rpo,2[N/mm] Rm[N/mm] Ag[%] Asamm[%] simülasyonundan sonra 0 tavlama simülasyonundan simülasyonundan sonra 0 tavlama simülasyonundan simülasyonundan sonra 0 tavlama simülasyonundan önce 0 tavlama simülasyonundan sonra 0 tavlama simülasyonundan önce 0 tavlama F Iehimleme 1,6 47 129 mevcut mevcut simülasyonundan degil degil sonra 0 tavlama Tablo 2`deki sonuçlar, bulusa konu olan alasim (örnekler A ve B yani sira D - F) ile standart alasimlarda (örnek C) oldugu gibi karsilastirilabilir dayanimlara ulasilabildigini göstermektedir.
Orneklerde ayrica korozyon testleri yürütülmüstür. Bu amaçla, öncelikle nötr 1 molar NaCI çözeltisinden bir elektrolitte doymus kalomel elektrotuna karsi ASTM G69,a göre elektrokimyasal korozyon olasiligi ölçülmüstür. Korozyon olasiligi her bir çekirdek katmaninda ölçülmüstür.
Olçümlerin sonuçlari asagidaki Tablo 3'te verilmistir. Olçüm her defasinda yukarida tarif edilen Iehimleme simülasyonuna göre yürütülmüsti'ir.
Ornek Tavlama Lehimleme simülasyonu Lehimleme simülasyonu durumu [mV],den önce korozyon [mV],den sonra korozyon olasiligi olasiligi A H14 -772 -759 B H14 -770 -761 Ornek A ve B yani sira D - F korozyon olasiligi için benzer nitelikte degerler verir. Onerilen agirlikça en fazla %0,10 daha düsük Mg içerikli alüminyum alasimi (örnek A ve D - F'ye göre) tercih edilir, zira bu sekilde, CAB lehimleme sürecinde daha yüksek Mg oraniyla lehimlenebilirligin olumsuz etkilenmesi engellenebilir. Ayni suretle, bu sekilde alasimin istenen dayanimi ve istenen korozyon olasiligini ayarlayabilmek için, agirlikça %0,04 veya daha fazla Mg orani tercih edilir. Karsilastirmali alasima göre örnek, hedeflenen araligin önemli ölçüde disinda bir korozyon olasiligi göstermektedir. Çekirdek alasim için önerilen alasimin bir avantaji, özellikle dönüstürücü borular, özellikle de MPE'Ier için tipik alasimlar ile galvanik uyumluluktur. Bu galvanik uyumlulugun denetlenmesi için DIN 50919'a göre temas korozyon ölçümleri yürütülmüstür. Bu ölçümler için, A, B ve C örneklerinin her biri bir elektrolitte, yaygin olarak kullanilan EN-AW 3102 alasiminin ekstrüde edilmis borusundan K örnekleri ile temasa getirilmistir. Elektrolit olarak, ASTM G85 test standardi ek A3'e göre 2,8 ve 3,0 arasinda bir pH degeri ile aside dönüstürülmüs sentetik deniz suyu çözeltisi kullanilmistir. Olçümden önce A, B, C ve K örneklerinin her birine yukarida tarif edilen Iehimleme simülasyonu uygulanmistir. Lehimleme simülasyonu uygulanmis durumda EN AW 3102'den K örneklerinin ASTM G69'a göre -742mV korozyon olasiligi vardir.
DIN 50919°a göre temas korozyon ölçümü A, B ve C örneklerinde kaplanmamis tarafta, yani dogrudan çekirdek katman üzerinde gerçeklestirilmistir. Galvanik uyumluluk her ölçülen geçerli akis yönü temelinde degerlendirilmistir. Uyumluluk ancak akisin, isi dönüstürücünün, örnegin boru tabaninin veya toplayici borunun bileseni için örnekten toplayici borunun, özellikle MPE'nin is parçasina dogru gerçeklesmesi durumunda söz konusudur. Bu durumda bilesen (boru tabani/toplayici boru), tercihen çözülür ve dönüstürücü boru (MPE) için kendini Temas korozyon ölçümlerinde A (0 tavlama) örneginin K örnegi ile kombinasyonu K örneginde 1,6 g/m2 kütle kaybi ve B (O tavlama) örneginin K örnegi ile kombinasyonu K örneginde 3,9 g/m bir kütle kaybi ortaya çikarir. Buna karsin, C (0 tavlama) örneginin K örnegi ile kombinasyonunda K örneginin kütle kaybi 34,4 g/m2 olmustur. A ve B örneklerinin buna göre K örnegine C karsilastirma örnegine göre oldukça daha iyi bir galvanik uyumluluk göstermistir, yani K örneginin korozyonu A veya B örneklerinin birisi ile kombinasyon halinde düsmüstür.
Yukarida açiklanan deneyler özet olarak, yukarida çekirdek katmanlari için dönüstürücü borulara bilesenler tarafindan önerilen alasimin kullanilmasi ile dönüstürücü borularin anodik korumasinin saglanabildigini gösterir, böylece isi dönüstürücünün kullanim ömrü önemli ölçüde uzatilir. Ayni zamanda söz konusu bilesenler yeterli bir dayanima da sahiptir.

Claims (15)

  1. ISTEMLER dönüstürücü boruya (12) bagli en az bir bileseni (14, 16) olan, - dönüstürücü borunun (12) ve bilesenin (14, 16) ortak bir Iehim baglantisi üzerinden birbirlerine bagli oldugu, özellikle motorlu tasit araçlari için isi dönüstürücü (10) olup özelligi; - dönüstürücü boruya (12) bagli bilesenin (14, 16) asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan çekirdek katmani (24) olmasi ile karakterize edilir: kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
  2. 2. istem 1'e göre isi dönüstürücü olup özelligi; çekirdek katmanin (24) alüminyum alasiminin agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,50 - 0,7 agirlikça en fazla %O,7, tercihen agirlikça %O,15 - 0,40 agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05 agirlikça %O,9 - 1,5, tercihen agirlikça %1,2 - 1,5, agirlikça en fazla %0,30, tercihen agirlikça %0,01 - 0,10 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20 agirlikça en fazla %050, tercihen agirlikça en fazla %O,10 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 agirlikça en fazla %O,25, tercihen agirlikça en fazla %0,05 asagidaki bilesimde olmasi ile karakterize edilir: agirlikça %O,50 - 0,7, agirlikça %0,15 - 0,40, agirlikça %0,03, agirlikça %1,2 - 1,5, agirlikça %0,01 - 0,10, agirlikça %0,10 - 0,20, agirlikça %0,10, Ti: agirlikça %025, Zr: agirlikça %0,25, kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %0,05, agirlikça en fazla %O,15 arta kalan alüminyum.
  3. 3. istem 1 veya 2*ye göre isi dönüstürücü olup özelligi; çekirdek katmanin (24) alüminyum alasiminin Mn içeriginin Si içerigine oraninin 1,7 - 3, tercihen 2 - 3, özellikle 2 - 2,5 olmasi ile karakterize edilir.
  4. 4. istem 1 - 3'e göre isi dönüstürücü olup özelligi; toplayici boruya (12) bagli bilesenin bir toplayici boru (14, 16) veya bir boru tabani olmasi ile karakterize edilir.
  5. 5. istem 1 - 4fün herhangi birine göre isi dönüstürücü olup özelligi; dönüstürücü boruya (12) bagli bilesenin (14, 16) ASTM G69'a göre -740 mV veya daha az sanal bir korozyon olasiligi
  6. 6. istem 1 - 5'in herhangi birine göre isi dönüstürücü olup özelligi; dönüstürücü borunun (12) ekstrüde edilmis çok hazneli bir boru olmasi ile karakterize edilir.
  7. 7. istem 1 - 6'dan herhangi birine göre isi dönüstürücü olup özelligi; dönüstürücü borunun (12) tip 3xxx bir alüminyum alasimdan olusmasi ile karakterize edilir.
  8. 8. istem 1 - 7'den herhangi birine göre isi dönüstürücü olup özelligi; dönüstürücü borunun (12) ve buna bagli bilesenlerin (14, 16) ortak Iehimleme baglantisinin agirlikça en fazla
  9. 9. istem 1 - 8*den herhangi birine göre isi dönüstürücü olup özelligi; dönüstürücü borusuna (12) bagli bilesenin (14, 16) Iehim alasimindan kaplanmis bir Iehim tabakasi (26) olmasi, fazla %020 Zn içerikli bir alüminyum alasimi olmasi ile karakterize edilir.
  10. 10. Bir alüminyum alasimin veya bu alüminyum alasimdan bir çekirdek katmani (24) olan bir alüminyum seridin, bir bilesenin, özellikle bir toplayici borunun (14, 16) veya bir boru tabasinin, bir isi dönüstürücü, özellikle istem 1 - 93da tarif edilen bir isi dönüstürücü için üretimi amaciyla kullanimi olup özelligi; burada bilesenin, akiskan baglantisinda isi dönüstürücünün dönüstürücü borusuna baglanmasi için meydana getirilmis olmasi, alüminyum alasimin asagidaki bilesime sahip olmasidir: agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,50 - 0,7 agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,15 - 0,40 agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %005 agirlikça %0,9 - 1,5, tercihen agirlikça %12 - 1,5, agirlikça en fazla %O,30, tercihen agirlikça %0,01 - 0,10 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20 agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,10 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %0,05, agirlikça en fazla %0,15 arta kalan alüminyum.
  11. 11. Istem 10ia göre kullanim olup Özelligi; alüminyum seridin çekirdek katman (24) üzerine kaplanmis lehim alasimindan bir lehim tabakasi (26) bulunmasi ve burada lehim alasiminin agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %020 Zn içerikli bir alüminyum alasimi olmasidir.
  12. 12. Istem 10 veya 11iin birine göre, bir alüminyum seridin üretimi için, asagida belirtilen adimlari olan yöntem olup özelligi: - Asagidaki bilesimde bir alüminyum alasimdan DC yönteminde bir hadde kütügünün agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,50 - 0,7 agirlikça en fazla %0,7, tercihen agirlikça %0,15 - 0,40 agirlikça en fazla %0,10, tercihen agirlikça en fazla %0,05 agirlikça %0,9 - 1,5, tercihen agirlikça %12 - 1,5 agirlikça en fazla %030, tercihen agirlikça %0,01 - 0,10 agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça %0,10 - 0,20 Zn: agirlikça en fazla %0,50, tercihen agirlikça en fazla %0,10 Ti: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %0,05 Zr: agirlikça en fazla %025, tercihen agirlikça en fazla %005 kaçinilmaz münferit kirlenmeler agirlikça en fazla %005, agirlikça en fazla %O,15 arta kalan alüminyum, - seçenek olarak, hadde kütügünün 540°C ve 620°C araliginda bir isida ve hedef sicaklikta, 4 ve 12 saat araliginda bekletme süresinde tavlama ile homojenize edilmesi, - hadde kütügünün sicak haddelenmis bir seride 'özellikle 2,0 - 10 mm araliginda sicak haddelenmesi, - sicak haddelenmis seridin 300°C - 450°C, araliginda sicaklikta, istege bagli ara tavlama ile nihai kalinliga soguk haddelenmesi, burada soguk seridin nihai kalinliginin tercihen 0,1 - 5 mm araliginda, özellikle 1,0 - 2,5 mm araliginda olmasidir.
  13. 13. Istem 12'ye göre, haddeleme ile kaplanmis bir alüminyum seridin üretimi için yöntem olup özelligi; sicak haddelemeden önce hadde kütügünden bir kaplama destek tabakasi ile donatilmasidir.
  14. 14. Istem 12 veya 13'e göre yöntem olup özelligi; kaplama destek tabakasinin bir lehim alasimindan olusmasi, lehim alasiminin agirlikça %7 - 12 Si içerikli ve agirlikça en fazla karakterize edilir.
  15. 15. istem 12 - 14'ün herhangi birine göre yontem olup özelligi; kaplanmis soguk seridin araliginda bir sicaklikta son tavlamasinin gerçeklestirilmesi ile karakterize edilir.
TR2018/06865T 2014-11-27 2015-03-10 Isi dönüştürücü, bi̇r alümi̇nyum alaşimin ve bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n kullanimi yani sira bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n üreti̇mi̇ i̇çi̇n yöntem TR201806865T4 (tr)

Applications Claiming Priority (1)

Application Number Priority Date Filing Date Title
DE102014117384 2014-11-27

Publications (1)

Publication Number Publication Date
TR201806865T4 true TR201806865T4 (tr) 2018-06-21

Family

ID=52824005

Family Applications (1)

Application Number Title Priority Date Filing Date
TR2018/06865T TR201806865T4 (tr) 2014-11-27 2015-03-10 Isi dönüştürücü, bi̇r alümi̇nyum alaşimin ve bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n kullanimi yani sira bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n üreti̇mi̇ i̇çi̇n yöntem

Country Status (12)

Country Link
US (1) US20170260612A1 (tr)
EP (1) EP3026134B2 (tr)
JP (2) JP2018500461A (tr)
KR (2) KR20190112196A (tr)
CN (1) CN107003095B (tr)
BR (1) BR112017009725A2 (tr)
CA (1) CA2969043C (tr)
HU (1) HUE037672T2 (tr)
PL (1) PL3026134T3 (tr)
TR (1) TR201806865T4 (tr)
WO (1) WO2016083454A1 (tr)
ZA (1) ZA201703216B (tr)

Families Citing this family (14)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
CN107532248B (zh) 2015-05-01 2020-06-26 希库蒂米魁北克大学 高温下机械性能提高的复合材料
WO2017182145A1 (de) 2016-04-19 2017-10-26 Hydro Aluminium Rolled Products Gmbh Aluminiumverbundwerkstoff mit korrosionsschutzschicht
EP3449026B9 (en) 2016-04-29 2021-11-03 Rio Tinto Alcan International Limited Corrosion resistant alloy for extruded and brazed products
AU2017269097B2 (en) * 2016-05-27 2019-06-13 Novelis Inc. High strength and corrosion resistant alloy for use in HVAC&R systems
US11435149B2 (en) * 2017-07-31 2022-09-06 Gd Midea Heating & Ventilating Equipment Co., Ltd. Heat exchanger and household appliance
CN107270760B (zh) * 2017-08-03 2023-09-15 常州凯微管业科技有限公司 一种内嵌式通道换热器折叠管及其加工方法
KR20190083849A (ko) 2018-01-05 2019-07-15 부산대학교 산학협력단 마이크로 채널을 가지는 금속 폼을 이용한 열교환기의 제조방법
CN109207803A (zh) * 2018-10-26 2019-01-15 东北轻合金有限责任公司 散热翅片用铝合金带材及其制造方法
JP7190879B2 (ja) * 2018-11-19 2022-12-16 昭和電工株式会社 冷却装置、構造物、溶接方法
JP7213070B2 (ja) * 2018-11-19 2023-01-26 昭和電工株式会社 冷却装置
KR102175582B1 (ko) * 2018-12-19 2020-11-06 주식회사 포스코 가공성 및 내식성이 우수한 이종도금강판 및 그 제조방법
CN110983115B (zh) * 2019-12-26 2021-07-20 中铝西南铝板带有限公司 一种改进3003铝合金带材及其制备方法和应用
KR102382428B1 (ko) * 2020-02-04 2022-04-04 (주)휘일 고내식성 알루미늄 합금을 이용한 자동차용 리시버드라이어 및 이의 제조 방법
EP3904550A1 (en) 2020-04-28 2021-11-03 Aleris Rolled Products Germany GmbH Aluminium alloy sheet material and heat exchanger incorporating such an aluminium alloy sheet material

Family Cites Families (19)

* Cited by examiner, † Cited by third party
Publication number Priority date Publication date Assignee Title
US5028276A (en) 1990-02-16 1991-07-02 Aluminum Company Of America Method for making lithoplate having improved grainability
JP4002352B2 (ja) * 1998-11-09 2007-10-31 古河スカイ株式会社 熱交換器用アルミニウム合金犠牲陽極材及びこれを用いた熱交換器用高耐食性アルミニウム合金複合材
US20020007881A1 (en) * 1999-02-22 2002-01-24 Ole Daaland High corrosion resistant aluminium alloy
JP4837188B2 (ja) * 2000-10-02 2011-12-14 株式会社デンソー 耐食性および加工性に優れた配管用アルミニウム合金材
DE10116636C2 (de) 2001-04-04 2003-04-03 Vaw Ver Aluminium Werke Ag Verfahren zur Herstellung von AIMn-Bändern oder Blechen
JP2004250738A (ja) * 2003-02-19 2004-09-09 Kobe Steel Ltd Al−Mg系合金板
US20070286763A1 (en) 2004-03-31 2007-12-13 Hydro Aluminium Heat Resistant Aluminum Alloy for Heat Exchangers
JP2006322632A (ja) * 2005-05-17 2006-11-30 Mitsubishi Alum Co Ltd アルミニウム合金製熱交換器用押出多孔扁平管およびその製造方法
EP2039790A1 (de) * 2007-09-18 2009-03-25 Hydro Aluminium Deutschland GmbH Korrosionsschutzschicht
JP4473908B2 (ja) * 2007-12-27 2010-06-02 株式会社神戸製鋼所 熱交換器用アルミニウム合金クラッド材、および、その製造方法
PL2090425T3 (pl) * 2008-01-18 2014-03-31 Hydro Aluminium Rolled Prod Tworzywo kompozytowe z warstwą antykorozyjną i sposób jego wytwarzania
JP5441209B2 (ja) * 2009-08-24 2014-03-12 三菱アルミニウム株式会社 耐食性および耐久性に優れるアルミニウム合金製熱交換器
US9433996B2 (en) * 2011-04-25 2016-09-06 Mahle International Gmbh Method of making a heat exchanger with an enhanced material system
JP5916314B2 (ja) * 2011-08-12 2016-05-11 三菱アルミニウム株式会社 熱交換器用アルミニウム合金製タンク等の押出パイプ部材
JP5885424B2 (ja) * 2011-08-12 2016-03-15 三菱アルミニウム株式会社 熱交換器用アルミニウム合金製押出パイプ部材の製造方法
JP5893450B2 (ja) * 2012-03-12 2016-03-23 株式会社Uacj 熱交換器のヘッダ用アルミニウム合金製ブレージングシート、その製造方法及び熱交換器の製造方法
US8932728B2 (en) * 2012-03-15 2015-01-13 Kobe Steel, Ltd. Aluminum-alloy clad sheet
EP2770071B9 (de) 2013-02-21 2020-08-12 Hydro Aluminium Rolled Products GmbH Aluminiumlegierung zur Herstellung von Halbzeugen oder Bauteilen für Kraftfahrzeuge, Verfahren zur Herstellung eines Aluminiumlegierungsbands aus dieser Aluminiumlegierung sowie Aluminiumlegierungsband und Verwendungen dafür
JP2015009244A (ja) * 2013-06-27 2015-01-19 株式会社ケーヒン・サーマル・テクノロジー クラッド材、ろう付パイプの製造方法およびろう付パイプ

Also Published As

Publication number Publication date
JP2018500461A (ja) 2018-01-11
CA2969043A1 (en) 2016-06-02
KR20170088405A (ko) 2017-08-01
WO2016083454A1 (de) 2016-06-02
ZA201703216B (en) 2019-06-26
KR20190112196A (ko) 2019-10-02
PL3026134T3 (pl) 2018-08-31
EP3026134B2 (de) 2022-01-12
US20170260612A1 (en) 2017-09-14
CA2969043C (en) 2020-07-21
EP3026134B1 (de) 2018-05-02
CN107003095B (zh) 2020-11-24
JP7155100B2 (ja) 2022-10-18
KR102221072B1 (ko) 2021-02-26
CN107003095A (zh) 2017-08-01
EP3026134A1 (de) 2016-06-01
JP2020073721A (ja) 2020-05-14
HUE037672T2 (hu) 2018-09-28
BR112017009725A2 (pt) 2018-01-02

Similar Documents

Publication Publication Date Title
TR201806865T4 (tr) Isi dönüştürücü, bi̇r alümi̇nyum alaşimin ve bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n kullanimi yani sira bi̇r alümi̇nyum şeri̇di̇n üreti̇mi̇ i̇çi̇n yöntem
JP5543489B2 (ja) 多層金属シート
KR102317581B1 (ko) 다겹 클래드 브레이징 금속 시트
KR101784581B1 (ko) 열교환기용 브레이징 시트 코어 합금
WO2013111904A1 (ja) 高耐食性アルミニウム合金ブレージングシート、ならびに、これを用いた自動車用熱交換器の流路形成部品
JP2012513539A5 (tr)
US20010007720A1 (en) Aluminum alloy brazing sheet
CN107107273B (zh) 多层铝钎焊片材材料
CZ304962B6 (cs) Slitina hliníku, výrobek ze slitiny hliníku, výměník tepla, způsob výroby slitiny hliníku a způsob výroby výměníku tepla
EP2489750A1 (en) Highly corrosion-resistant aluminum alloy brazing sheet, process for production of the brazing sheet, and highly corrosion-resistant heat exchanger equipped with the brazing sheet
WO2000017409A1 (fr) Alliage d'aluminium sacrificiel de protection contre la corrosion pour echangeur de chaleur et materiau composite comportant cet alliage d'aluminium hautement resistant a la corrosion pour echangeur de chaleur, ainsi qu'echangeur de chaleur dote dudit materiau composite
CA2510759C (en) Aluminum alloy tube and fin assembly for heat exchangers having improved corrosion resistance after brazing
EP3781349A1 (en) Multlayer brazing sheet
JP5629113B2 (ja) ろう付け性及び耐食性に優れたアルミニウム合金ブレージングシート、及びそれを用いた熱交換器
CN102471836A (zh) 高耐蚀性铝合金钎焊片材及其制造方法,以及使用其的高耐蚀性热交换器
JP2017020108A (ja) アルミニウム合金クラッド材及びその製造方法、ならびに、当該アルミニウム合金クラッド材を用いた熱交換器
JP6351205B2 (ja) 高耐食性アルミニウム合金ブレージングシート
JP4263160B2 (ja) アルミニウム合金クラッド材並びにそれを用いた熱交換器用チューブ及び熱交換器
JP2014062296A (ja) 耐食性に優れたアルミニウム合金ブレージングシート
JPH01159343A (ja) ろう付け性と耐食性にすぐれた熱交換器用Al合金複合フィン材
JPH0254735A (ja) アルミニウムブレージングシート
JP2000297339A (ja) アルカリ環境下および酸性環境下での耐食性に優れた熱交換器用アルミニウム合金クラッド材