PL211233B1

PL211233B1 - Środek chwastobójczy, sposób zwalczania szkodliwych roślin, zastosowanie środka chwastobójczego i sposób wytwarzania środka chwastobójczego

Info

Publication number: PL211233B1
Application number: PL390081A
Authority: PL
Inventors: Hans-Peter Krause; Jean Kocur; De Una Julio Martinez; Udo Bickers; Erwin Hacker; Gerhard Schnabel
Original assignee: Bayer Cropscience Ag
Priority date: 2000-06-19
Filing date: 2001-06-08
Publication date: 2012-04-30
Also published as: HUP0300657A2; DE10029165A1; CA2417469C; US6835695B2; UA75082C2; HUP0300657A3; JP2003535873A; BR0111780A; BR0111780B1; US20020137634A1; KR20030017549A; PL362836A1; DE50110160D1; AU2001279646B2; AR029268A1; JP5192111B2; SK17762002A3; IL153481A0; SK287131B6; EP1296558B1

Description

RZECZPOSPOLITA

POLSKA

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 211233 (21) Numer zgłoszenia: 390081 (13) B1

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 08.06.2001 (62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie:

362836 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:

08.06.2001, PCT/DE01/006514 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

27.12.2001, WO01/097614 (51) Int.Cl.

A01N 43/56 (2006.01) A01N 25/30 (2006.01) A01P 13/00 (2006.01)

Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważone błędy

Środek chwastobójczy, sposób zwalczania szkodliwych roślin, zastosowanie środka chwastobójczego i sposób wytwarzania środka chwastobójczego (73) Uprawniony z patentu:

BAYER CROPSCIENCE AG, Monheim, DE (30) Pierwszeństwo:

19.06.2000, DE, 10029165.1 (43) Zgłoszenie ogłoszono:

15.02.2010 BUP 04/00 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono:

30.04.2012 WUP 04/12 (72) Twórca(y) wynalazku:

HANS-PETER KRAUSE, Hofheim, DE

JEAN KOCUR, Hofheim, DE

JULIO MARTINEZ DE UNA, Liederbach, DE

UDO BICKERS, Wietmarschen, DE

ERWIN HACKER, Hochheim, DE

GERHARD SCHNABEL, Elsenfeld, DE (74) Pełnomocnik:

rzecz. pat. Agnieszka Marszałek

PL 211 233 B1

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku są środek chwastobójczy, sposób zwalczania szkodliwych roślin, zastosowanie środka chwastobójczego i sposób wytwarzania środka chwastobójczego. Wynalazek zatem należy do dziedziny środków ochrony roślin, a w szczególności wynalazek dotyczy środków chwastobójczych zawierających określone związki chwastobójcze i specjalne środki powierzchniowo czynne, doskonale nadających się do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin.

Niektóre nowe chwastobójcze substancje czynne, hamujące dioksygenazę p-hydroksyfenylopirogronianową (HPPDO), wykazały bardzo dobre właściwości techniczno-użytkowe i mogą być stosowane w bardzo małych ilościach przeciw szerokiemu spektrum chwastów trawiastych i szerokolistnych (patrz np. M.P. Prisbylla i in., Brighton Crop Protection Conference - Weeds (1993), 731-738).

Z opisów patentowych US 5627131 i EP 551650 znane są specjalne mieszaniny herbicydów i substancji zabezpieczających, stosowanych przedwschodowo.

Ponadto z różnych publikacji wiadomo, że mechanizm działania herbicydów z grupy benzoilocykloheksanodionów jako inhibitorów dioksygenazy p-hydroksyfenylopirogronianowej jest taki sam jak herbicydów z grupy benzoiloizoksazoli, porównaj J. Pesticide Sci. 21, 473-478 (1996); Weed Science 45, 601-609 (1997), Pesticide Science 50, 83-84, (1997) oraz Pesticide Outlook, 29-32, (grudzień 1996). Ponadto z Pesticide Science 50, 83-84, (1997) wiadomo, że benzoiloizoksazole w określonych warunkach mogą ulegać przegrupowaniu do benzoilo-3-oksopropanonitryli.

Wiadomo również, że wyżej wymienione herbicydy można łączyć ze środkami powierzchniowo czynnymi w celu wytwarzania typowych preparatów.

Przykładowo w publikacji WO 98/31223 opisano zastosowanie mieszanin zawierających ester kwasu tłuszczowego lub kwas alkoksytłuszczowy, pochodną terpenu i pestycyd. W EP-A 0968649 opisano suche preparaty herbicydów zawierające oksyetylenowane alkohole tłuszczowe. Jednak wymienione tam mieszaniny zawierające herbicyd nie zawsze wykazywały pożądane silne działanie chwastobójcze.

Celem wynalazku było opracowanie środków chwastobójczych, wykazujących szczególnie silne działanie chwastobójcze.

Obecnie nieoczekiwanie stwierdzono, że ten cel osiąga dzięki środkom chwastobójczym zawierającym poniżej wymienione związki o ogólnym wzorze (I) w połączeniu ze specjalnymi środkami powierzchniowo czynnymi.

Wynalazek dotyczy zatem środka chwastobójczego zawierającego

A) jeden lub większą liczbę związków o ogólnym wzorze (I)

w którym

R są takie same lub różne i oznaczają trifluorometyl, metylosulfonyl lub etylosulfonyl; oraz B) jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych o ogólnym wzorze (II)

R^Y-(EO)x(PO)y(EO)z-R⁵ (II) w którym

EO oznacza ugrupowanie tlenku etylenu;

PO oznacza ugrupowanie tlenku propylenu;

x oznacza liczbę całkowitą od 10 do 40;

y oznacza liczbę całkowitą od 0 do 5;

z oznacza liczbę całkowitą od 0 do 10;

R' oznacza (C₈-C₁₈)-alkoksyl lub (C₉-C₁₈)-alkilokarbonyloksyl; a

R⁵ oznacza atom wodoru, metyl lub (C₁-C₁₈)-alkilokarbonyl.

PL 211 233 B1

Korzystnie środek chwastobójczy dodatkowo zawiera jeden lub większą liczbę składników z grupy obejmującej agrochemiczne substancje czynne innego rodzaju, zwykle stosowane w ochronie roślin substancje dodatkowe i środki pomocnicze stosowane do formułowania preparatów.

Ponadto wynalazek dotyczy sposobu zwalczania szkodliwych roślin, który charakteryzuje się tym, że powyżej zdefiniowany środek chwastobójczy stosuje się przedwschodowo, powschodowo albo przedwschodowo i powschodowo na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub powierzchnię uprawną.

Korzystnie powyższy sposób zwalczania szkodliwych roślin stosuje się do selektywnego zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin.

Ponadto wynalazek dotyczy zastosowania powyżej zdefiniowanego środka chwastobójczego do zwalczania szkodliwych roślin.

Ponadto wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania powyżej zdefiniowanego środka chwastobójczego, który charakteryzuje się tym, że jeden lub większą liczbę związków o ogólnym wzorze (I) miesza się z jednym lub większą liczbą środków powierzchniowo czynnych B).

Korzystnie w powyższym sposobie wytwarzania środka chwastobójczego składniki A) i B) miesza się w zbiorniku z wodą i/lub olejem.

Środki powierzchniowo czynne B) są znane z literatury, np. z publikacji McCutcheon's, Emulsifiers & Detergents 1994, tom 1: North American Edition oraz tom 2, International Edition; McCutcheon Division, Glen Rock NJ, USA, jak również z publikacji „Surfactants in Consumer Products”, J. Falbe, Springer-Verlag Berlin, 1987. Wymienione tam środki powierzchniowo czynne B) są włączone do niniejszego opisu przez wzmiankę o nich. Poza tym środki powierzchniowo czynne B) są również dostępne w handlu, np. pod nazwami handlowymi Genapol® serii X lub O lub T, Sapogenat® seria T, Arkopal® seria N, Afilan® PTU, Hordaphos® i Emulsogen® firmy Clariant AG; Agrilan® firmy Akcros Organics; Alkamul® i Antarox® firmy Rhodia; Emulan® (NP, OC, OG, OK) firmy BASF AG; Dehydol® firmy Henkel; Agent W® firmy Stepan Company; Crodamel® firmy Croda GmbH. Środki powierzchniowo czynne B) wymienione w broszurach dołączanych do produktu są włączone do niniejszego opisu przez wzmiankę o nich.

Przykłady środków powierzchniowo czynnych B) przedstawiono w poniższej tabeli 1.

T a b e l a 1

Przykład nr	R^Y	x	y	z	R⁵
1	Oktylo-O-	10	-	-	H
2	„	12	-	-	H
3	„	15	-	-	H
4	Decylo-O-	10	-	-	H
5	„	15	-	-	H
6	„	20	-	-	H
7	Tridecylo-O-	10	-	-	H
8	„	11	-	-	H
9	„	12	-	-	H
10	„	13	-	-	H
11	„	14	-	-	H
12	„	15	-	-	h
13	„	16	-	-	H
14	„	17	-	-	H
15	„	18	-	-	H
16	„	19	-	-	H
17	„	20	-	-	H
18	„	25	-	-	H
19	„	30	-	-	H

PL 211 233 B1

Przykład nr	R^Y	x	y	z	R⁵
20	„	15	-	-	Me
21	„	17	-	-	Me
22	„	15	-	-	COCH3
23	„	17	-	-	COCH3
24	(C12-Alkilo)-O-	10	-	-	H
25	„	11	-	-	H
26	„	12	-	-	H
27	„	13	-	-	H
28	„	14	-	-	H
29	„	15			H
30	„	16	-	-	H
31	(C12-Alkilo)-O-	17	-	-	H
32	„	20	-	-	H
33	„	15	-	-	Me
34	„	15	-	-	COCH3
35	(C14-Alkilo)-O-	10	-	-	H
36	„	11	-	-	H
37	„	12	-	-	H
38	„	13	-	-	H
39	„	14	-	-	H
40	„	15	-	-	H
41	„	16	-	-	H
42	„	17	-	-	H
43	„	18	-	-	H
44	„	19	-	-	H
45	„	20	-	-	H
46	„	25	-	-	H
47	„	30	-	-	H
48	„	40	-	-	H
49	(C16-Alkilo)-O-	10	-	-	H
50	„	15	-	-	H
51	„	20	-	-	H
52	„	40	-	-	H
53	(C18-Alkilo)-O-	15	-	-	H
54	„	20	-	-	H
55	(Cg-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	Me
56	„	11	-	-	Me
57	„	12	-	-	Me

PL 211 233 B1

Przykład nr	R^Y	x	y	z	R⁵
58	„	13	-	-	Me
59	„	14	-	-	Me
60	„	15	-	-	Me
61	„	16	-	-	Me
62	„	20	-	-	Me
63	(C10-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	Me
64	(C10-Alkilo)-CO-O-	15	-	-	Me
65	„	20	-	-	Me
66	(Cn-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	Me
67	„	11	-	-	Me
68	„	12	-	-	Me
69	„	13	-	-	Me
70	„	14	-	-	Me
71	„	15	-	-	Me
72	„	16	-	-	Me
73	„	17	-	-	Me
74	„	20	-	-	Me
75	„	25	-	-	Me
76	(C12-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	Me
77	„	15	-	-	Me
78	„	20	-	-	Me
79	„	25	-	-	Me
80	(C13-Alkilo)-CO-O-	15	-	-	Me
81	„	10	-	-	Me
82	„	20	-	-	Me
83	(C15-Alkilo)-CO-O-	15	-	-	Me
84	„	20	-	-	Me
85	(Cg-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	(Cg-Alkilo)-CO
86	„	15	-	-	„
87	„	20	-	-	„
88	(Cn-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	(C11-Alkilo)-CO
89	„	15	-	-	„
90	„	20	-	-	„
91	„	30	-	-	„
92	(C12-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	(C12-Alkilo)-CO
93	„	15	-	-	„
94	„	20	-	-	„

PL 211 233 B1

Przykład nr	R^Y	x	y	z	R⁵
95	(C13-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	(C13-Alkilo)-CO
96	„	20	-	-	„
97	(C15-Alkilo)-CO-O-	10	-	-	(C15-Alkilo)-CO
98	„	15	-	-	„
99	Izotridecylo-O-	-	5	10	H
100	„	-	2	10	H
101		10	2	-	H
102	„	10	5	10	H
103 (Genamin® 0 200 Clariant)	C₁₈H₃₅/C₁₆H₃₁-I\|i- (EO)₁₀H	10			H
104 (Afilan® PTU, Clariant)	C15H29/C17H33-CO-O-	9	2	-	Me
105 (Genapol® 3938 Clariant)	C12H25/C14H29-O-	6	4	-	H

Liczne związki o ogólnym wzorze (I) według wynalazku, w zależności od warunków zewnętrznych, takich jak rozpuszczalnik i wartość pH, mogą występować w różnych postaciach tautomerycznych.

W zależności od rodzaju podstawników, związki o ogólnym wzorze (I) mogą zawierać kwasowy proton, który może być usunięty w reakcji z zasadą. Zasadami mogą być np. wodorki, wodorotlenki i węglany litu, sodu, potasu, magnezu i wapnia, jak również amoniak i aminy organiczne, takie jak trietyloamina i pirydyna. Takie sole są również objęte zakresem wynalazku.

Przykładem szczególnie korzystnego związku o ogólnym wzorze (I) jest wymieniony poniżej związek A16.

Jako składnik A) można stosować również mieszaniny dwóch lub większej liczby związków o ogólnym wzorze (I).

O ile nie zdefiniowano tego inaczej, poniższe definicje ogólnie stosuje się do grup w wzorach (I) i (II) oraz w poniższych wzorach.

Grupy zawierające atomy węgla, takie jak alkil i alkoksyl, jak również odpowiednie grupy nienasycone i/lub podstawione w szkielecie węglowym mogą mieć łańcuchy proste lub rozgałęzione. Jeśli nie podano inaczej, korzystne są grupy o krótszym łańcuchu, np. zawierające 1-6 atomów C, względnie zawierające 2-6 atomów C w przypadku grup nienasyconych. Grupy alkilowe, także w grupach złożonych, takich jak alkoksyl, itd., oznaczają np. metyl, etyl, n- lub i-propyl, n-, i-, t- lub 2-butyl, pentyle, heksyle, takie jak n-heksyl, i-heksyl i 1,3-dimetylobutyl, heptyle, takie jak n-heptyl, 1-metyloheksyl i 1,4-dimetylopentyl.

Wzory (I) i (II) obejmują również wszystkie izomery przestrzenne, mające takie same topologicznie połączenia atomów, oraz ich mieszaniny. Związki takie zawierają jeden lub większą liczbę asymetrycznych atomów C, albo wiązań podwójnych, co nie jest osobno przedstawione w ogólnym

PL 211 233 B1 wzorze. Wszelkie możliwe stereoizomery zdefiniowane ich specyficzną postacią przestrzenną, takie jak enancjomery, diastereoizomery, izomery Z i E, oraz tautomery, można otrzymać znanymi sposobami z mieszaniny izomerów przestrzennych, albo wytworzyć drogą stereoselektywnych reakcji, w połączeniu ze stosowaniem stereochemicznie czystych substancji wyjściowych.

Związki chwastobójcze o ogólnym wzorze (I) znane są np. z następujących publikacji

EP-A 0137963, EP-A 0352543, EP-A 0418175, EP-A 0496631, AU-A 672058, EP-A 0496631, WO-A 97/13765, WO-A 97/01550, WO-A 97/19087, WO-A 96/30368, WO-A 96/31507, WO-A 96/26192, WO-A 96/26206, WO-A 96/10561, WO-A 96/05183, WO-A 96/05198, WO-A 96/05197, WO-A 96/05182, WO-A 97/23491 i WO-A 97/27187.

Przytoczone publikacje zawierają szczegółowe dane dotyczące sposobów wytwarzania i związków wyjściowych. Publikacje te stanowią część niniejszego opisu jako źródła literaturowe.

Środki chwastobójcze według wynalazku, zawierające związki o ogólnym wzorze (I) i środki powierzchniowo czynne B), wykazują doskonałe działanie chwastobójcze i w korzystnej postaci wynalazku wykazują efekt synergiczny. Ze względu na lepsze zwalczanie szkodliwych roślin z użyciem środka chwastobójczego według wynalazku, możliwe jest zmniejszenie dawki stosowanego środka i/lub zwiększenie marginesu bezpieczeństwa. Jest to zaletą zarówno z punktu widzenia ekonomicznego, jak i ekologicznego. Dobór ilości stosowanych składników A) + B) i stosunek ilości tych składników zależy przy tym od szeregu czynników.

W korzystnej postaci wynalazku środek chwastobójczy charakteryzuje się tym, że zawiera synergicznie działającą ilość mieszaniny związków o ogólnym wzorze (I) ze środkami powierzchniowo czynnymi B). Należy przy tym przede wszystkim podkreślić, że nawet w przypadku połączeń składników stosowanych w dawkach lub stosunkach wagowych A):B), przy których nie w każdym przypadku bezproblemowo można wykazać efekt synergiczny, np. ze względu na to, że poszczególne składniki stosowane są w połączeniu zazwyczaj w bardzo różniących się dawkach, albo ponieważ zwalczanie szkodliwych roślin już jest bardzo skuteczne w przypadku użycia pojedynczych składników, to i tak działanie synergiczne środka chwastobójczego według wynalazku zazwyczaj ma charakter inherentny.

Składniki A) i B) środka chwastobójczego według wynalazku można oddzielnie formułować i stosować jako mieszankę zbiornikową, albo mogą być składnikami gotowego do użycia preparatu, który stosuje się w zwykły sposób, np. w postaci cieczy opryskowej.

Środek chwastobójczy według wynalazku można formułować w różny sposób, w zależności od określonych parametrów biologicznych i/lub chemiczno-fizycznych. Przykładami możliwych preparatów są: proszki do zawiesin (WP), proszki rozpuszczalne w wodzie (SP), koncentraty rozpuszczalne w wodzie (SL), koncentraty do emulgowania (EC), emulsje (EW), takie jak emulsje oleju w wodzie i wody w oleju, roztwory do rozpylania, koncentraty zawiesinowe (SC), dyspersje na bazie oleju lub wody, roztwory mieszające się z olejem, zawiesiny w kapsułkach (CS), preparaty pyliste (DP), granulaty do rozsiewania i granulaty doglebowe, granulaty (GR), w postaci mikro-granulatów, granulatów do rozpylania, powlekanych granulatów i granulatów adsorpcyjnych, granulaty dyspergowalne w wodzie (WG), granulaty rozpuszczalne w wodzie (SG), preparaty ultra małoobjętościowe (ULV), mikrokapsułki i woski. Poszczególne rodzaje preparatów są w zasadzie znane i opisane np. w publikacjach: Winnacker-Kiichler, „Chemische Technologie”, tom 7, C. Hauser Verlag Miinchen, 4. wyd., 1986, Wade van Valkenburg, „Pesticide Formulations”, Marcel Dekker, N.Y., 1973; K. Martens, „Spray Dryling” Handbook, 3. wyd., 1979, G. Goodwin Ltd. Londyn.

Niezbędne środki pomocnicze, takie jak materiały obojętne, środki powierzchniowo czynne, rozpuszczalniki i inne substancje dodatkowe są również znane i opisane np. w publikacjach: Watkins, „Handbook of Insecticide Dust Diluents and Carriers”, 2. wyd., Darland Books, Caldwell N.J., H.v. Olphen, „Introduction to Clay Colloid Chemistry”; 2. wyd., J. Wiley & Sons, N.Y.; C. Marsden, „Solvents Guid”; 2. wyd., Interscience, N.Y. 1963; McCutcheon's „Detergents and Emulsifiers Annual”, MC Publ. Corp., Ridgewood N.J.; Sisley i Wood, „Encyklopedia of Surface Active Agents”, Chem. Publ. Co. Inc., N.Y. 1964; Schonfeldt, „Grenzflachenaktive Athylenoxidaddukte”, Wiss. Verlagsgesell., Stuttgart 1976; Winnacker-Kiichler, „Chemische Technologie”, tom 7, C. Hauser Verlag Mϋnchen, 4. wyd., 1986.

Na bazie tych preparatów można wytwarzać również środki z użyciem innych niż składnik A), różnych agrochemicznych substancji czynnych, takich jak insektycydy, akarycydy, herbicydy, fungicydy, substancje zabezpieczające, nawozy i/lub regulatory wzrostu, np. w postaci gotowych do stosowania preparatów lub mieszanek zbiornikowych.

Proszki do zawiesin są preparatami jednorodnie dyspergowalnymi w wodzie, zawierającymi oprócz substancji czynnej A) i/lub środka powierzchniowo czynnego B), poza substancjami rozcieńczającymi

PL 211 233 B1 i substancjami obojętnymi, jeszcze inne niż środek powierzchniowo czynny B) jonowe i/lub niejonowe środki powierzchniowo czynne (środki zwilżające, środki dyspergujące), np. polioksyetylenowane alkilofenole, polioksyetylenowane alkohole tłuszczowe, polioksyetylenowane aminy tłuszczowe, siarczany polioksyetylenowanych alkoholi tłuszczowych, alkanosulfoniany, alkilobenzenosulfoniany, sól sodową kwasu ligninosulfonowego, sól sodową kwasu 2,2'-dinaftylometano-6,6'-disulfonowego, sól sodową kwasu dibutylonaftalenosulfonowego lub sól sodową kwasu oleilometylotaurynowego. W celu wytworzenia proszku do zawiesin chwastobójczą substancję czynną A) i/lub środek powierzchniowo czynny B) proszkuje się w zwykłych urządzeniach, takich jak młyn młotkowy, młyn udarowy wirnikowy i młyn powietrzny strumieniowy, i jednocześnie lub następnie miesza się te substancje ze środkami pomocniczymi stosowanymi do formułowania.

Koncentraty do emulgowania wytwarza się przez rozpuszczenie substancji czynnej A) i/lub środka powierzchniowo czynnego B) w rozpuszczalniku organicznym, np. w butanolu, cykloheksanonie, dimetyloformamidzie, ksylenie, a także wysokowrzących związkach aromatycznych lub w węglowodorach albo mieszaninach rozpuszczalników organicznych, z dodatkiem jednego lub większej liczby różnych jonowych i/lub niejonowych środków powierzchniowo czynnych (środków emulgujących), innych niż środki powierzchniowo czynne B). Jako środki emulgujące można stosować np.: sól wapniową kwasu alkiloarylosulfonowego, taką jak dodecylobenzenosulfonian Ca, lub niejonowe środki emulgujące, takie jak polioksyetylenowane kwasy tłuszczowe, etery alkiloarylowe polioksyetylenu, polioksyetylenowane alkohole tłuszczowe, produkty kondensacji tlenku propylenu i tlenku etylenu, etery alkilowe polioksyetylenu, estry sorbitanu, takie np. jak estry sorbitanu i kwasu tłuszczowego lub polioksyetylenowane estry sorbitanu, takie np. jak polioksyetylenowane estry sorbitanu i kwasu tłuszczowego.

Koncentraty rozpuszczalne w wodzie otrzymuje się np. przez rozpuszczenie substancji czynnej A) i/lub środka powierzchniowo czynnego B) w wodzie lub w rozpuszczalniku mieszającym się z wodą i ewentualnie dodanie substancji pomocniczych, takich jak rozpuszczalne w wodzie środki powierzchnio czynne.

Preparaty pyliste otrzymuje się przez zmielenie substancji czynnej A) i/lub środka powierzchniowo czynnego B) z dokładnie rozdrobnionymi substancjami stałymi, np. talkiem, naturalnymi iłami, takimi jak kaolin, bentonit i pirofilit, albo z ziemią okrzemkową.

Koncentraty zawiesinowe mogą być na bazie wody lub oleju. Można je wytwarzać np. przez mielenie na mokro w dostępnych w handlu młynkach perełkowych, ewentualnie z dodatkiem środków powierzchniowo czynnych, innych niż środki powierzchniowo czynne B), które przedstawiono powyżej dla innych rodzajów preparatów.

Emulsje, np. emulsje typu oleju w wodzie (EW), można wytwarzać np. za pomocą mieszadeł, młynków koloidalnych i/lub statycznych mieszalników, stosując wodne rozpuszczalniki organiczne i ewentualnie środki powierzchniowo czynne, inne niż środki powierzchniowo czynne B), które przedstawiono powyżej dla innych rodzajów preparatów.

Granulaty można wytwarzać albo przez rozpylanie przez dysze substancji czynnej A) i/lub środka powierzchniowo czynnego B) na chłonny, granulowany materiał obojętny, albo przez nanoszenie koncentratów substancji czynnych na powierzchnię materiałów nośnikowych, takich jak piasek, kaolinit lub granulowany materiał obojętny, za pomocą środków klejących, np. polialkoholu winylowego, soli sodowej poli(kwasu akrylowego), jak również olejów mineralnych. Można również granulować odpowiednie substancje czynne A) i/lub środki powierzchniowo czynne B), zgodnie ze sposobem zwykle stosowanym do wytwarzania granulowanych nawozów, ewentualnie w mieszaninie z nawozami.

Granulaty dyspergowalne w wodzie zazwyczaj wytwarza się znanymi sposobami, takimi jak suszenie rozpyłowe, granulowanie w złożu fluidalnym, granulowanie talerzowe, mieszanie w wysokoobrotowych mieszarkach i wytłaczanie, bez stosowania stałego materiału obojętnego.

Opis wytwarzania granulatów talerzowych, fluidalnych, wytłaczanych i suszonych rozpyłowo można znaleźć np. w publikacjach „Spray-Drying Handbook”, 3. wyd., 1979, G. Goodwin Ltd., Londyn; J.E. Browning, „Agglomeration”, Chemical and Engineering 1967, str. 147 i następne; „Perry's Chemical Engineer's Handbook”, 5. wyd., McGraw-Hill, New York 1973, str. 8-57.

Dalsze szczegóły formułowania środków ochrony roślin można znaleźć np. w publikacjach G.C. Klingman, „Weed Control as a Scence”, John Wiley and Sons, Inc., New York, 1961, str. 81-96 oraz J.D. Freyer, S.A. Evans, „Weed Control Handbook”, 5. wyd., Blackwell Scientific Publications, Oxford, 1968, str. 101-103.

PL 211 233 B1

Środki chwastobójcze według wynalazku zwykle zawierają 0,01 - 99% wag., zwłaszcza 0,1

- 95% wag., jednego lub większej liczby związków o ogólnym wzorze (I).

W proszkach do zawiesin stężenie substancji czynnej wynosi np. około 10 do 90% wag., a resztę do 100% wag. stanowią zwykłe składniki preparatów i ewentualnie środki powierzchniowo czynne B). W koncentratach do emulgowania stężenie substancji czynnej może wynosić około 1 do 90, korzystnie 5 - 80% wag. Preparaty pyliste zawierają 1 - 30% wag., korzystnie zazwyczaj 5 - 20% wag., substancji czynnej. Roztwory do rozpylania zawierają około 0,05 do 80, korzystnie 2 - 50% wag., substancji czynnej. W granulatach dyspergowalnych w wodzie zawartość substancji czynnej zależy częściowo od tego czy czynny związek występuje w postaci ciekłej, czy stałej, i jakie stosuje się pomocnicze środki granulujące, wypełniacze i tym podobne substancje. W granulatach dyspergowalnych w wodzie zawartość substancji czynnej wynosi np. 1 - 95% wag., korzystnie 10 - 80% wag.

Ponadto wymienione preparaty substancji czynnej zawierają ewentualnie zwykłe substancje pomocnicze, takie jak środki zwiększające przyczepność, środki zwilżające, środki dyspergujące, środki emulgujące, środki zwiększające penetrację, środki konserwujące, środki zapobiegające zamarzaniu i rozpuszczalniki, wypełniacze, nośniki i barwniki, środki przeciwpieniące, środki wspomagające, takie jak oleje mineralne lub roślinne i ich pochodne, środki zmniejszające parowanie oraz środki regulujące wartość pH i lepkość.

Środki chwastobójcze według wynalazku można wytwarzać zwykłymi sposobami, np. przez zmieszanie składników za pomocą mieszadeł, wytrząsarek lub (statycznych) mieszalników.

Korzystny wariant wynalazku polega na tym, że preparaty zawierające związki o ogólnym wzorze (I) miesza się w zbiorniku do oprysków ze środkami powierzchniowo czynnymi B) i/lub z ich preparatami. Związki o ogólnym wzorze (I) można przy tym formułować, np. na bazie kaolinu, w granulaty dyspergowalne w wodzie, przy czym zawartość związków o ogólnym wzorze (I) może zmieniać się w szerokich granicach od 0,01 do 99% wag., korzystnie od 0,5 do 80% wag. Oprócz związków o ogólnym wzorze (I), preparaty te mogą zawierać inne agrochemiczne substancje czynne, takie jak substancje zabezpieczające, np. w ilości 0,1 - 50% wag., korzystnie 0,5 - 40% wag. Środki powierzchniowo czynne B) można dodawać jako same substancje albo w postaci preparatów, korzystnie jako produkt ciekły, taki jak koncentraty rozpuszczalne w wodzie lub koncentraty do emulgowania.

Gotowe preparaty można otrzymywać w ten sposób, że np, koncentraty do emulgowania lub dyspersje olejowe wytwarza się z użyciem związków o ogólnym wzorze (I), środków powierzchniowo czynnych B) i innych substancji pomocniczych. W gotowych preparatach zawartość związków o ogólnym wzorze (I) może zmieniać się w szerokim zakresie i wynosi zwykle 0,01 - 99% wag., korzystnie 0,1 - 60% wag. Zawartość środków powierzchniowo czynnych B) również może zmieniać się w szerokim zakresie i wynosi 1 - 80% wag., zwykle 5 - 50% wag. Wreszcie, gotowe preparaty mogą zawierać również inne agrochemiczne substancje czynne, takie jak substancje zabezpieczające, np. w ilości 0,01 - 60% wag., korzystnie 0,1 - 40% wag.

Preparaty mogą również ewentualnie zawierać substancje pomocnicze, takie jak rozpuszczalniki, np. rozpuszczalniki aromatyczne jak ksyleny lub mieszaniny związków aromatycznych z serii Solvesso®, takie jak Solvesso® 100, Solvesso® 150 lub Solvesso® 200 firmy Exxon; rozpuszczalniki alifatyczne lub izoparafinowe, takie jak produkty z serii Exxol®-D względnie Isopur® firmy Exxon; oleje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego oraz ich pochodne, takie jak olej rzepakowy lub ester metylowy oleju rzepakowego; estry, takie jak octan butylu; etery, takie jak eter dietylowy, THF lub dioksan. Zawartość rozpuszczalnika wynosi korzystnie 1 - 95% wag., szczególnie korzystnie 5 - 80% wag.. Innymi odpowiednimi substancjami pomocniczymi są środki emulgujące (korzystna zawartość: 0,1 - 10% wag.), środki dyspergujące (korzystna zawartość: 0,1 - 10% wag.) i środki zagęszczające (korzystna zawartość: 0,1 - 5% wag.), jak również ewentualnie środki stabilizujące, takie jak środki przeciwpieniące, środki wiążące wodę, akceptory kwasu i inhibitory krystalizacji.

Środki chwastobójcze według wynalazku można stosować przed- lub powschodowo, np. przez rozpylanie. Dzięki stosowaniu tych środków do zwalczania chwastów można znacznie zmniejszyć zużycie preparatów.

Stosowane zgodnie z wynalazkiem środki powierzchniowo czynne B) zwykle nanosi się razem ze związkiem lub związkami A), albo bezpośrednio po sobie, korzystnie w postaci cieczy opryskowej, zawierającej środki powierzchniowo czynne B) i związki A) w skutecznych ilościach i ewentualnie inne, zwykłe substancje pomocnicze. Ciecz opryskową korzystnie wytwarza się na bazie wody i/lub oleju, np. wysokowrzącego węglowodoru, takiego jak nafta lub parafina ciekła. Środek chwastobójczy według wynalazku może stanowić mieszankę zbiornikową, albo preparat gotowy do stosowania.

PL 211 233 B1

Stosunek wagowy związków A) do środków powierzchniowo czynnych B) może zmieniać się w szerokim zakresie i zależy np. od skuteczności herbicydów. Zazwyczaj wynosi on od 10:1 do

1:5000, korzystnie od 4:1 do 1:2000.

Dawki związku/związków o ogólnym wzorze (I) zwykle wynoszą 0,1 - 500 g sc/ha (sc = substancja czynna, czyli dawka w przeliczeniu na substancję czynną), korzystnie 0,5 - 200 g substancji czynnej (sc)/ha. Dawki środków powierzchniowo czynnych B) zwykle wynoszą 1 - 5000 g, korzystnie 10 - 2000 g, środków powierzchniowo czynnych/ha.

Stężenie stosowanych zgodnie z wynalazkiem środków powierzchniowo czynnych B w cieczy opryskowej zwykle wynosi 0,05 - 4% wag., korzystnie 0,1 - 1% wag., a zwłaszcza 0,1 -0,3% wag., środków powierzchniowo czynnych.

Środki chwastobójcze według wynalazku wykazują doskonałe działanie chwastobójcze w stosunku do szerokiego spektrum gospodarczo ważnych szkodliwych roślin jedno- i dwuliściennych. Objęte są tym również trudne do zwalczania chwasty wieloletnie, które wypuszczają pędy z kłączy, korzeni lub innych trwałych części roślin. Jest przy tym obojętne czy substancje stosuje się przed wysiewem, przed wzejściem lub po wzejściu roślin. Wchodząc w szczegóły można przykładowo wymienić kilku przedstawicieli roślin jedno- i dwuliściennych, które można zwalczać z użyciem środków chwastobójczych według wynalazku, bez potrzeby podawania ograniczeń w stosunku do określonych gatunków roślin.

Środki według wynalazku działają na chwasty jednoliścienne np. Avena, Lolium, Alopecurus, Phalaris, Echinochloa, Digitaria, Setaria i Cyperus z grupy roślin jednorocznych, a także na gatunki roślin wieloletnich Agropyron, Cynodon, Imperata i Sorghum oraz wieloletnie gatunki Cyperus.

W przypadku chwastów dwuliściennych spektrum działania rozciąga się na gatunki, takie jak np. rośliny jednoroczne Galium, Viola, Veronica, Lamium, Stellaria, Amaranthus, Sinapis, Ipomoea, Matricaria, Abutilon i Sida oraz rośliny wieloletnie Convolvulus, Cirsium, Rumex i Artemisia.

Z użyciem środków według wynalazku również znakomicie zwalcza się szkodliwe rośliny występujące w specyficznych warunkach uprawy ryżu, takie jak np. Echinochloa, Sagittaria, Alisma, Eleocharis, Scirpus i Cyperus.

Gdy środki chwastobójcze według wynalazku stosuje się przed kiełkowaniem na powierzchnię gleby, to albo całkowicie uniemożliwia się wzejście chwastów, albo chwasty rosną do stadium liścienia, po czym całkowicie zatrzymuje się ich wzrost i chwasty zamierają po upływie trzech do czterech tygodni.

Gdy środki chwastobójcze według wynalazku stosuje się powschodowo na zielone części roślin, bardzo szybko po naniesieniu środka również następuje drastyczne zatrzymanie wzrostu i chwasty pozostają w stadium wzrostu istniejącym w momencie nanoszenia środka, albo po pewnym czasie całkowicie zamierają, wskutek czego szkodliwa dla roślin użytkowych konkurencja chwastów zostaje wyeliminowana bardzo wcześnie i na długi czas.

Chociaż środki chwastobójcze według wynalazku wykazują doskonałe działanie chwastobójcze w stosunku do chwastów jedno- i dwuliściennych, rośliny użytkowe ważne ze względów gospodarczych, np. dwuliścienne rośliny użytkowe, takie jak soja, bawełna, rzepak, buraki cukrowe, zwłaszcza soja, albo rośliny trawiaste, takie jak pszenica, jęczmień, żyto, ryż lub kukurydza, zostają tylko nieznacznie uszkodzone lub wcale nie zostają uszkodzone. Z tego powodu związki według wynalazku bardzo dobrze nadają się do selektywnego zwalczania wzrostu niepożądanych roślin w uprawach rolniczych roślin użytkowych lub w uprawach roślin ozdobnych.

Ponadto środki chwastobójcze według wynalazku wykazują znakomite właściwości regulowania wzrostu roślin użytkowych. Wpływają one regulujące na przemianę materii roślin, a zatem mogą być stosowane do celowego wpływania na zawartość substancji w roślinach i do ułatwienia zbiorów, np. przez wywoływanie desykacji i skrócenie wzrostu. Poza tym nadają się one również do ogólnego regulowania i hamowania niepożądanego wzrostu wegetatywnego, bez uśmiercania przy tym roślin. Hamowanie wzrostu wegetatywnego odgrywa wielką rolę w wielu uprawach roślin jednoi dwuliściennych, ponieważ można dzięki temu zmniejszyć wylęganie tych roślin lub całkowicie mu zapobiec.

Ze względu na właściwości chwastobójcze i regulujące wzrost roślin, środki chwastobójcze według wynalazku można również stosować do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach znanych lub opracowywanych genetycznie zmienionych roślin. Rośliny transgeniczne zwykle odznaczają się szczególnie korzystnymi właściwościami, w szczególności odpornością na działanie określonych pestycydów, przede wszystkim określonych herbicydów, odpornością na choroby lub zarazki chorób

PL 211 233 B1 roślin, takie jak określone owady lub drobnoustroje, takie jak grzyby, bakterie lub wirusy. Inne szczególne właściwości dotyczą np. plonów, pod względem ich ilości, jakości, możliwości przechowywania, składu i zawartości specjalnych składników. Znane są np. rośliny transgeniczne o podwyższonej zawartości skrobi lub zmienionej jakości skrobi, albo rośliny o innym składzie kwasów tłuszczowych w zbieranych plonach.

Korzystne jest stosowanie środków według wynalazku w gospodarczo ważnych uprawach transgenicznych roślin użytkowych i ozdobnych, np. zbóż, takich jak pszenica, jęczmień, żyto, owies, proso, ryż, maniok i kukurydza, albo uprawy buraków cukrowych, bawełny, soi, rzepaku, ziemniaków, pomidorów, grochu i innych warzyw. Korzystnie można stosować środki według wynalazku w uprawach roślin użytkowych odpornych na fitotoksyczne działanie herbicydów, względnie takich, którym taką odporność nadano metodą inżynierii genetycznej.

W przypadku stosowania środków chwastobójczych według wynalazku w uprawach roślin transgenicznych, oprócz działania przeciw szkodliwym roślinom obserwowanego w innych uprawach, występuje często działanie specyficzne dla upraw roślin transgenicznych, np. zmienione lub specjalnie rozszerzone spektrum chwastów jakie mogą być zwalczane, zmienione dawki jakie mogą być stosowane, a także korzystnie dobra mieszalność z herbicydami, na które odporne są rośliny transgeniczne, oraz wpływ na wzrost i plon transgenicznych roślin użytkowych.

Jak podano powyżej, wynalazek dotyczy zatem także zastosowania środków według wynalazku jako środków chwastobójczych przeznaczonych do zwalczania szkodliwych roślin, korzystnie w uprawach roślin, przy czym te uprawy mogą być uprawami roślin transgenicznych.

Środek chwastobójczy według wynalazku można również stosować nieselektywnie do zwalczania niepożądanego wzrostu roślin, np. na obrzeżach dróg, placach, obiektach przemysłowych i obiektach kolejowych.

Ze względu na stosowanie stosunkowo niewielkich dawek środków chwastobójczych według wynalazku, zazwyczaj są one bardzo dobrze tolerowane. W szczególności, dzięki środkom według wynalazku osiąga się obniżenie bezwzględnych dawek stosowanych środków, w porównaniu do stosowania pojedynczych chwastobójczych substancji czynnych.

W razie potrzeby, dla zwiększenia tolerancji i/lub selektywności środków chwastobójczych według wynalazku, może być korzystne stosowanie ich razem w mieszaninie, albo oddzielnie w tym samym czasie, kolejno po sobie razem z substancjami zabezpieczającymi lub odtrutkami.

Substancjami zabezpieczającymi rośliny lub odtrutkami dla środków chwastobójczych według wynalazku są związki znane np. z EP-A-333131 (ZA-89/1960), EP-A-269806 (US-A-4891057), EP-A-346620 (AU-A-89/34951) i międzynarodowych zgłoszeń patentowych PCT/EP90/01966 (WO-91108202) i PCT/EP90102020 (WO-911078474) oraz przytoczonej tam literatury, albo można je wytworzyć zgodnie z opisanymi tam sposobami. Inne odpowiednie substancje zabezpieczające są znane z EP-A-94349 (US-A-4902304), EP-A-191736 (US-A-4881966) i EP-A-0492366 i przytoczonej tam literatury.

Zatem w korzystnej postaci wynalazku środek chwastobójczy zawiera dodatkowo C) jeden lub większą liczbę związków działających jako substancje zabezpieczające lub odtrutki.

Korzystnymi odtrutkami lub substancjami zabezpieczającymi, albo grupami związków nadających się jako substancje zabezpieczające lub odtrutki w środkach chwastobójczych według wynalazku są między innymi:

a) Związki typu kwasu dichlorofenylopirazolino-3-karboksylowego, korzystnie takie związki jak 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-(etoksykarbonylo)-5-metylo-2-pirazolino-3-karboksylan etylu (mefenpir dietylu, związek C1-1) i pokrewne związki, opisane w publikacji WO 91/07874 (międzynarodowe zgłoszenie PCT/EP 90102020);

b) Pochodne kwasu dichlorofenylopirazolokarboksylowego, korzystnie takie związki jak 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-metylopirazolo-3-karboksylan etylu (związek C1-2), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-izopropylopirazolo-3-karboksylan etylu (związek C1-3), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-(1,1-dimetyloetylo)pirazolo-3-karboksylan etylu (związek C1-4), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-fenylopirazolo-3-karboksylan etylu (związek C1-5) i związki pokrewne, opisane w EP-A-0333131 i EP-A-0269806;

c) Związki typu kwasów triazolokarboksylowych, korzystnie takie związki jak 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-trichlorometylo-(1H)-1,2,4-triazolo-3-karboksylan etylu (związek C1-6, fenchlorazol etylu) i związki pokrewne (patrz EP-A-0174562 i EP-A-0346620);

d) Związki typu kwasu dichlorobenzylo-2-izoksazolino-3-karboksylowego, związki typu kwasu 5-benzylo- lub 5-fenylo-2-izoksazolino-3-karboksylowego, korzystnie takie związki jak 5-(2,4-dichloro12

PL 211 233 B1 benzylo)-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (związek C1-7) lub 5-fenylo-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (związek C1-8) i związki pokrewne, opisane w publikacji WO 91/08202 (międzynarodowe zgłoszenie patentowe PCT/EP90/01966);

e) Związki typu kwasu 8-chinolinoksyoctowego, korzystnie takie związki jak (5-chloro-8-chinolinoksy)octan (1-metyloheks-1-ylu) (chlochintocet meksylu, C2-1), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan (1,3-dimetylobut-1-ylu) (C2-2), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 4-alliloksybutylu (C2-3), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 1-alliloksyprop-2-ylu (C2-4), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan etylu (C2-5), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan metylu (C2-6), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan allilu (C2-7), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 2-(2-propylidenoiminoksy)-1-etylu (C2-8), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 2-oksoprop-1-ylu (C2-9) i związki pokrewne, opisane w EP-A-0086750, EP-A-0094349 i EP-A-0191736 lub EP-A-0492366;

f) Związki typu kwasu (5-chloro-8-chinolinoksy)malonowego, korzystnie takie związki jak (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian dietylu, (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian diallilu, (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian metylowo-etylowy i związki pokrewne, opisane i zaproponowane w niemieckim zgłoszeniu patentowym EP-A-0582198;

g) substancje czynne typu pochodnych kwasu fenoksyoctowego lub kwasu fenoksypropionowego albo aromatycznych kwasów karboksylowych, takie jak np. ester kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego (2,4-D), ester kwasu 4-chloro-2-metylofenoksypropionowego (mekoprop), MCPA lub ester kwasu 3,6-dichloro-2-metoksybenzoesowego (dikamba);

h) Związki typu kwasu 5,5-difenylo-2-izoksazolino-3-karboksylowego, korzystnie 5,5-difenylo-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (izoksadifen etylu, C3-1);

i) Związki znane jako substancje zabezpieczające, np. stosowane w uprawach ryżu, takie jak fenchloryna (= 4,6-dichloro-2-fenylopirymidyna, Pesticide Manual, 11. wydanie, 1997, str. 511-512), dimepiperat (= piperydyno-1-tiokarboksylan S-1-metylo-1-fenyloetylu, Pesticide Manual, 11. wydanie, 1997, str. 404-405), dajmuron (= 1-(1-metylo-1-fenyloetylo)-3-p-tolilomocznik, Pesticide Manual, 11. wydanie, 1997, str. 330), kumyluron (= 3-(2-chlorofenylometylo)-1-(1-metylo-1-fenyloetylo)mocznik, JP-A-60/087254), metoksyfenon (= 3,3'-dimetylo-4-metoksybenzofenon, CSB (= 1-bromo-4-(chlorometylosulfonylo)benzen, CAS-Reg. nr 54091-06-4).

Wymienione związki są poza tym co najmniej częściowo opisane w opisie EP-A-0640587, który włącza się do opisu jako źródło literaturowe.

j) Inna ważna grupa związków nadających się jako substancje zabezpieczające lub odtrutki jest znana z WO 95107897.

Substancje zabezpieczające (odtrutki) z powyższych grup a) do j) zmniejszają efekt fitotoksyczny lub jemu zapobiegają, który to efekt może wystąpić przy stosowaniu środków chwastobójczych według wynalazku w uprawach roślin użytkowych, bez ujemnego wpływu na skuteczność działania względem szkodliwych roślin. Dzięki temu stosowanie środków chwastobójczych według wynalazku może być znacznie rozszerzone, a w szczególności dzięki stosowaniu substancji zabezpieczających możliwe staje się wykorzystywanie połączeń substancji, które do tej pory mogły być stosowane w ograniczonym zakresie lub z niewystarczającym skutkiem, czyli połączeń, które bez substancji zabezpieczających stosowano w małych dawkach o wąskim zakresie działania, co prowadziło do niewystarczającego zwalczania szkodliwych roślin.

Środki chwastobójcze według wynalazku i wspomniane substancje zabezpieczające można stosować razem (jako gotowe preparaty lub mieszanki zbiornikowe), albo oddzielnie w dowolnej kolejności po sobie. Stosunek wagowy substancji zabezpieczającej do herbicydu (związku/związków o ogólnym wzorze (I)) może zmieniać się w szerokich granicach i korzystnie wynosi od 1:100 do 100:1, a zwłaszcza od 1:10 do 10:1. Optymalne ilości herbicydu/herbicydów i substancji zabezpieczającej/substancji zabezpieczających zwykle zależą od rodzaju środka chwastobójczego i/lub od stosowanej substancji zabezpieczającej, jak również od rodzaju traktowanych roślin.

W zależności od właściwości substancji zabezpieczającej typu C), można ją stosować do wstępnego potraktowania materiału siewnego roślin użytkowych (zaprawianie nasion), albo można ją wprowadzać przed siewem do bruzdy w glebie, albo razem z mieszaniną chwastobójczą stosować ją przed wzejściem lub po wzejściu roślin.

Stosowanie przedwschodowe obejmuje zarówno traktowanie powierzchni uprawnej przed zasiewem, jak i traktowanie tej powierzchni zasianej, ale jeszcze nie porosłej roślinami. Korzystne jest wspólne stosowanie z mieszaniną chwastobójczą. Można przy tym stosować mieszanki zbiornikowe lub preparaty gotowe do użycia.

PL 211 233 B1

Potrzebne dawki substancji zabezpieczającej zmieniają się w szerokich granicach w zależności od wskazań i stosowanego herbicydu i zwykle wynoszą 0,001 - 1 kg, korzystnie 0,005 - 0,2 kg, substancji czynnej na hektar.

Zgodnie ze sposobem zwalczania niepożądanych roślin, korzystnie w uprawach roślin użytkowych, według wynalazku, chwastobójczo skuteczną ilość środka chwastobójczego według wynalazku nanosi się na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub powierzchnie uprawne.

Zgodnie z korzystnym wariantem sposobu zwalczania środki chwastobójcze według wynalazku stosuje się w postaci mieszanek zbiornikowych, przy czym poszczególne składniki, np. w postaci preparatów miesza się razem w zbiorniku z wodą lub olejem, w wyniku czego uzyskuje się ciecz opryskową. Ponieważ tolerancja roślin użytkowych na środki według wynalazku jest nadzwyczaj dobra, przy jednoczesnym bardzo skutecznym zwalczaniu szkodliwych roślin, toteż można je uważać za działające selektywnie. W korzystnej modyfikacji tego sposobu środek chwastobójczy stosuje się do selektywnego zwalczania niepożądanych roślin.

Środek chwastobójczy można nanosić w zwykły sposób, np. wraz z wodą i/lub olejem jako nośnikiem, przy czym dawka cieczy opryskowej wynosi około 0,5 - 4000, korzystnie 100 - 1000 litrów/ha. Możliwe jest również stosowanie tego środka w tak zwanym sposobie małoobjętościowym i ultra małoobjętościowym (ULV), jak również stosowanie w postaci granulatów i mikrogranulatów.

Korzystnie stosuje się środki chwastobójcze, w których składniki A) i B) występują w ilościach działających synergicznie.

Zakresem wynalazku są objęte również środki chwastobójcze zawierające jeden lub większą liczbę składników A) mieszaniny oraz jeden lub większą liczbę składników B) mieszaniny, ewentualnie w połączeniu z jedną lub większą liczbą substancji zabezpieczających C).

Jako korzystne przykłady środków chwastobójczych według wynalazku można wymienić następujące mieszaniny ze środkiem powierzchniowo czynnym B), bez ograniczenia zakresu wynalazku przez podanie szczegółowego składu mieszanin:

A16 w połączeniu ze środkiem powierzchniowo czynnym z grup B1 do B105 (patrz tabela 1)

W podanych mieszaninach korzystne może być stosowanie substancji zabezpieczającej, ponieważ dzięki temu mogą być zmniejszone możliwe uszkodzenia roślin użytkowych, powodowane przez herbicydy A) lub inne chwastobójczo działające substancje czynne.

Ponadto, dla polepszenia właściwości środki chwastobójcze według wynalazku mogą dodatkowo zawierać, zwykle w niewielkich ilościach, jedną, dwie lub większą liczbę agrochemicznych substancji czynnych, innych niż składnik A) (np. herbicydów, insektycydów lub fungicydów).

Tak więc istnieją liczne możliwości łączenia ze sobą kilku substancji czynnych i wspólnego ich stosowania do zwalczania szkodliwych roślin, korzystnie w uprawach roślin użytkowych, bez odchodzenia od głównej idei wynalazku.

Podsumowując można stwierdzić, że przy wspólnym stosowaniu związków o ogólnym wzorze (I) z jednym lub większą liczbą środków powierzchniowo czynnych B) osiąga się doskonałe działanie chwastobójcze. Przy tym działanie środków chwastobójczych według wynalazku w korzystnej postaci wykonania jest silniejsze niż działanie poszczególnych składników, w przypadku ich samodzielnego stosowania.

Efekty te pozwalają między innymi na zmniejszenie dawek środka chwastobójczego, zwalczanie szerszego spektrum chwastów i niepożądanych traw, uzupełnienie spektrum działania takich środków, także z uwagi na odporne gatunki roślin, szybsze i pewniejsze działanie, całkowite zwalczanie szkodliwych roślin za pomocą tylko jednego lub niewielu zabiegów oraz zwiększenie odstępu czasowego między zabiegami.

Wymienione właściwości są wymagane w praktycznym zwalczaniu chwastów, w celu utrzymywania upraw rolniczych w stanie wolnym od niepożądanych roślin konkurencyjnych, a zatem dla zapewnienia dobrych ilościowo i jakościowo plonów i/lub ich podwyższenia. Poziom techniczny, pod względem opisanych właściwości, jest w przypadku środków według wynalazku wyraźnie przekroczony. Ponadto środki według wynalazku pozwalają w doskonały sposób zwalczać odporne w innych przypadkach szkodliwe rośliny.

Przykłady

Nasiona albo kawałki kłączy chwastów jedno- lub dwuliściennych umieszczono w piaszczystej glebie gliniastej w doniczkach z tworzywa sztucznego, przykryto je ziemią i umieszczono w szklarni, w dobrych warunkach wzrostu. W trzy tygodnie po wysianiu na rośliny doświadczalne w stadium trzeciego liścia podziałano środkiem chwastobójczym. Środek według wynalazku w postaci proszku do

PL 211 233 B1 zawiesin albo koncentratu do emulgowania rozpylono w różnych dawkach na zielone części roślin razem z wodą, w ilości odpowiadającej 600 - 800 l/ha. Po około 3-4 tygodniach pozostawania roślin doświadczalnych w szklarni w optymalnych warunkach wzrostu, wizualnie oceniono działanie preparatu, w porównaniu do grupy kontrolnej niepoddanej działaniu środka chwastobójczego. Środki według wynalazku wykazały doskonałą skuteczność chwastobójczą w stosunku do gospodarczo ważnych szkodliwych roślin.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Środek chwastobójczy, znamienny tym, że zawiera

A) jeden lub większą liczbę związków o ogólnym wzorze (I) w którym

R są takie same lub różne i oznaczają trifluorometyl, metylosulfonyl lub etylosulfonyl; oraz

B) jeden lub większą liczbę środków powierzchniowo czynnych o ogólnym wzorze (II) R^Y-(EO)x(PO)y(EO)z-R⁵ (II) w którym

EO oznacza ugrupowanie tlenku etylenu;

PO oznacza ugrupowanie tlenku propylenu; x oznacza liczbę całkowitą od 10 do 40; y oznacza liczbę całkowitą od 0 do 5; z oznacza liczbę całkowitą od 0 do 10;

R' oznacza (C₈-C₁₈)-aIkoksyl lub (C₉-C₁₈)-aIkilokarbonyloksyl; a R⁵ oznacza atom wodoru, metyl lub (C₁-C₁₈)-alkilokarbonyl.
2. Środek chwastobójczy według zastrz. 1, znamienny tym, że dodatkowo zawiera jeden lub większą liczbę składników z grupy obejmującej agrochemiczne substancje czynne innego rodzaju, zwykle stosowane w ochronie roślin substancje dodatkowe i środki pomocnicze stosowane do formułowania preparatów.
3. Sposób zwalczania szkodliwych roślin, znamienny tym, że środek chwastobójczy zdefiniowany w zastrz. 1 albo 2 stosuje się przedwschodowo, powschodowo albo przedwschodowo i powschodowo na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub powierzchnię uprawną.
4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że stosuje się go do selektywnego zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin.
5. Zastosowanie środka chwastobójczego zdefiniowanego w zastrz. 1 do zwalczania szkodliwych roślin.
6. Sposób wytwarzania środka chwastobójczego zdefiniowanego w zastrz. 1, znamienny tym, że jeden lub większą liczbę związków o ogólnym wzorze (I) miesza się z jednym lub większą liczbą środków powierzchniowo czynnych B).
7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że składniki A) i B) miesza się w zbiorniku z wodą i/lub olejem.