PL207378B1 - Sposób wytwarzania profilu krawędziowego na szybie zwłaszcza na szybie kompozytowej, urządzenie do wytwarzania profilu krawędziowego na szybie zwłaszcza na szybie kompozytowej i szyba kompozytowa z profilem krawędziowym - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania profilu krawędziowego na szybie, zwłaszcza na szybie kompozytowej, urządzenie do wytwarzania profilu krawędziowego na szybie, zwłaszcza na szybie kompozytowej i szyba kompozytowa z profilem krawędziowym.

Znany jest z dokumentu DE-C1-42 32 554, sposób charakteryzujący się tym, że, w trakcie jego realizacji szyba okienna ze szkła spoczywa na łożu formierskim, podczas nakładania profilu krawędziowego, przez wytłaczanie materiału polimerowego. To ostatnie jest umieszczone w obszarze krawędziowym szyby na jej powierzchni wewnętrznej i tworzy na obwodowej powierzchni czołowej szyby przedłużenie dolnej powierzchni szyby. Powierzchnia czołowa i przeciwległa powierzchnia szyby pozostają w tym czasie swobodne. Profil krawędziowy jest wykonany w kształcie nakładki wzdłuż wolnej powierzchni krawędzi szyby i wokół krawędzi szyby i przykrywa również powierzchnię czołową szyby. Dzięki łożu formierskiemu, kontur profilu krawędziowego jest ograniczony w taki sposób, że przedłuża się na poziomie drugiej powierzchni szyby (od strony łoża formierskiego). Sposób jest opisany dla szyby okiennej ze szkła monolitycznego.

Znane jest również z dokumentu DE-A1-4326 650 nakładanie przez wytłaczanie, na szybę okienną ze szkła monolitycznego, profilu krawędziowego, który chwyta co najmniej jedną krawędź jednej z powierzchni szyby jak również jej powierzchnię czołową. Profil krawędziowy znajduje się na poziomie przeciwległej powierzchni szyby. W przypadku tego sposobu, sama dysza wytłaczająca albo przedłużenie nałożone na nią, które jest z nią mechanicznie połączone, tworzy ograniczenie przekroju poprzecznego profilu na powierzchni szyby okiennej niepokrytego przez profil krawędziowy. Łoże formierskie formy stacjonarnej nie jest w tym przypadku potrzebne.

W korzystnym zastosowaniu profile krawędziowe służą, do umieszczania w odpowiednim położeniu i do uszczelniania szyb okiennych, które są wklejane w otwory okienne karoserii pojazdów. Nie muszą one we wszystkich przypadkach, otaczać całego obwodu szyby, ale również mogą być wykonane tylko na trzech krawędziach, w specjalnych przypadkach na dwóch krawędziach albo nawet tylko na jednej z nich, w danym przypadku nawet na odcinkach jednej krawędzi. Te profile krawędziowe powinny, naturalnie, mocno przylegać do tafli, które są w większości przypadków wykonane ze szkła, jednakże także coraz częściej z tworzywa sztucznego. Aby zapewnić dobre przyleganie, podłoża powinny być czyste, pozbawione tłuszczu, itp. Poza tym powinny one być pokryte, przez jakiś czas, w odpowiednich obszarach, aktywatorem przylegania, nazywanym także szpachlówką. Dla każdego materiału profilu krawędziowego, istnieje odpowiednia szpachlówka. W publikacjach wymienionych powyżej, jest to omówione w sposób wyczerpujący, a ponadto jak podano w tych publikacjach profil krawędziowy powinien także przylegać do obwodowej powierzchni czołowej, to znaczy do powierzchni czołowej albo do cienkich krawędzi szyby okiennej.

Należy wyraźnie powiedzieć, że sposób, jaki zostanie opisany może być odpowiedni nie tylko do wyposażania szyb okiennych, przezroczystych w profil krawędziowy, ale także może być stosowany w przypadku innych podłoży typu szyby.

Chodzi tu zwłaszcza o wyposażanie szyb kompozytowych (tak jest w przypadku pojazdów, przede wszystkim szyb przednich, ale także, w coraz większym stopniu, szyb bocznych albo szyb tylnych), utworzonych z wielu szyb ze szkła i/lub z materiału syntetycznego i pośrednich warstw klejących (organicznych), w profile krawędziowe obejmujące te szyby. Pęcherzyki i/lub odklejenia mogą się tworzyć, gdy warstwy klejące są ograniczane od zewnątrz profilem krawędziowym, który do nich przylega. Obserwuje się to zwłaszcza w przypadku szyb kompozytowych coraz częściej stosowanych, które składają się z dwóch szyb ze szkła i warstwy klejącej z poliwinylobutyralu (PVB). Mogą tworzyć się pęcherzyki w PVB, po nałożeniu profilu krawędziowego na szybę kompozytową. Producenci pojazdów chcą montować w karoserii, przede wszystkim, szyby przednie w taki sposób, żeby były wyrównane tak gładko jak to tylko jest możliwe, bez szczelin krawędziowych, aby minimalizować opór powietrza, hałas spowodowany przepływem powietrza, a także podatność na zabrudzenia i aby uzyskać atrakcyjny wygląd estetyczny.

Znany jest już również z dokumentu DE-A1-42 29 090 sposób, podczas którego kształtuje się lub pozostawia wolną, w szybie ze szkła kompozytowego z warstwą klejącą z PVB, obwodową szczelinę krawędziową w płaszczyźnie warstwy klejącej, w którą, później, wprowadza się profil krawędziowy wykonany z polimeru, wystający na obwodowej krawędzi szyby kompozytowej. W tym celu, wykonuje się pokrycie powierzchniowe obejmujące tę szczelinę krawędziową za pomocą aktywatora przylegania. Następnie za pomocą dyszy wytłaczającej odpowiednio ukształtowanej wytłacza się materiał

PL 207 378 B1 polimerowy, do szczeliny krawędziowej i nad nią, nadając kształt wystającego kołnierza. Ten sposób nie wykazał jednakże swoich zalet w praktyce.

Dokument DE-A1-198 43 843 ujawnia szybę okienną z profilem krawędziowym, mającym szczególny przekrój poprzeczny, który przylega jedynie do jednej z powierzchni tej szyby okiennej, przykrywając przy tym jednak szczelinę o klinowym przekroju poprzecznym, pozostającą wolną, na etapie podnoszenia, w otworze okna karoserii. Uzyskuje się w ten sposób również połączenie w przybliżeniu na poziomie profilu krawędziowego z wolną powierzchnią szyby, jak również gładkie przejście do sąsiedniej powierzchni karoserii. W przypadku zastosowania tego profilu, trzeba jednakże zwrócić większą uwagę, podczas procesu montażu, w porównaniu z profilami omówionymi poprzednio, wykonanymi za pomocą łoża formierskiego, by umieścić go dokładnie w przewidzianym położeniu.

Celem podstawowym wynalazku jest przedstawienie sposobu wytwarzania profilu krawędziowego szyby, zwłaszcza szyby kompozytowej, przy wykorzystaniu łoża formierskiego, dzięki któremu jest możliwe wyeliminowanie przeciwnych oddziaływań pomiędzy materiałami warstw klejących kompozytu, z jednej strony, i profilu krawędziowego, z drugiej strony.

Celem wynalazku jest również przedstawienie urządzenia odpowiedniego do wykonywania sposobu jak również szyby kompozytowej wyposażonej w profil krawędziowy tego rodzaju.

Sposób wytwarzania profilu krawędziowego na szybie, zwłaszcza na szybie kompozytowej, wykonanego z materiału polimerowego, podczas którego co najmniej jeden częściowy odcinek obszaru brzegowego powierzchni szyby styka się z łożem formierskim, gdzie powierzchnia formierska stanowi przedłużenie powierzchni szyby poza jej obwód, zaś materiał polimerowy nakłada się w taki sposób, że przylega na co najmniej części powierzchni obwodu szyby od strony przeciwnej względem łoża formierskiego, w taki sposób, aby profil krawędziowy wystawał poza obwód zewnętrzny szyby i przykrywał również brzegową powierzchnię czołową wystającą z łoża formierskiego, przy czym, jej wymiary zewnętrzne są określone również przez powierzchnię formierską łoża formierskiego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że stosuje się środki uniemożliwiające przyleganie materiału polimerowego, albo profilu krawędziowego utworzonego z niego do brzegowej powierzchni czołowej szyby, pokrytej przez profil krawędziowy.

Brzegowe powierzchnie czołowe szyby pokrywa się środkiem przeciwprzyczepnym.

Przed nakładaniem profilu krawędziowego, umieszcza się na brzegowej powierzchni czołowej szyby, maskę, która uniemożliwia pokrycie brzegowej powierzchni czołowej aktywatorem przylegania i/lub uniemożliwia przyleganie materiału polimerowego do tej powierzchni brzegowej.

Maskę mocuje się w sposób usuwalny na brzegowej powierzchni czołowej szyby i/lub w łożu formierskim.

Jako maskę stosuje się cienką taśmę elastyczną.

W alternatywnym rozwiązaniu jako maskę stosuje się kształtownik kątowy, który jednym bokiem tworzy maskę właściwą, zaś drugim bokiem styka się z łożem formierskim.

Korzystnie drugi bok kształtownika kątowego stosuje się jako część powierzchni formierskiej, przy czym wystaje on z tarczy opartej na łożu formierskim równolegle do łoża formierskiego.

Drugi bok kształtownika kątowego stosuje się jako oparcie dla obrzeża tarczy opartej na łożu formierskim, zginając go pod kątem w stronę obrzeża i podtrzymując obrzeże.

Materiał polimerowy nakłada się na tarczę i w łoże formierskie za pomocą dyszy wytłaczającej, korzystnie cechowanej.

Materiał polimerowy nakłada się na szybę i w łoże formy za pomocą formy wtryskowej, która określa przekrój poprzeczny profilu krawędziowego w sposób komplementarny do łoża formierskiego.

Stosuje się materiał polimerowy termoplastyczny dla wytwarzania profilu krawędziowego.

Urządzenie do wytwarzania profilu krawędziowego na szybie zwłaszcza na szybie kompozytowej, wykonanego z materiału polimerowego, korzystnie termoplastycznego przy wykorzystaniu łoża formierskiego dla oparcia co najmniej jednego obszaru obrzeża albo krawędzi jednej powierzchni szyby, którego powierzchnia formierska stanowi przedłużenie powierzchni poza jej obwód, za pomocą narzędzia do nakładania materiału polimerowego na co najmniej części obwodu powierzchni szyby przeciwległej względem łoża formierskiego, w taki sposób, że wykonuje się jako przedłużenie powierzchni szyby opierające się na łożu formierskim, profil krawędziowy o określonych wymiarach zewnętrznych, wychodzących poza obwód szyby i określonych przez powierzchnię formującą łoża formy, która przykrywa również powierzchnię czołową szyby wystającą z łoża formierskiego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że zawiera ponadto maskę dla oparcia na powierzchni czołowej szyby przed nałożeniem profilu krawędziowego, która zabezpiecza powierzchnię czołową szyby przed

PL 207 378 B1 pokryciem aktywatorem przylegania i/lub oparciem tego profilu krawędziowego na powierzchni czołowej.

Maska jest wykonana jako taśma otaczająca powierzchnię czołową szyby.

Korzystnie maska jest wyposażona co najmniej w przedłużenie wystające co najmniej poza szczelinę pomiędzy szybą i profilem krawędziowym.

W rozwią zaniu alternatywnym maska jest utworzona przez bok kształ townika ką towego, którego drugi bok styka się z łożem formy, albo z powierzchnią formy.

Korzystnie powierzchnie maski mają strukturę powierzchniową zmniejszającą tarcie pomiędzy materiałem polimerowym i materiałem szyby z jednej strony, a maską, z drugiej strony.

W rozwią zaniu alternatywnym przekrój poprzeczny maski ma kształ t klina dla uł atwienia oderwania od szczeliny powietrznej utworzonej pomiędzy powierzchnią czołową szyby i wykończonym profilem krawędziowym.

Szyba kompozytowa, zwłaszcza szyba ze szkła kompozytowego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma co najmniej dwie szyby sztywne i warstwę klejącą łączącą te ostatnie, z profilem krawędziowym nałożonym na jednej powierzchni jednej z szyb sztywnych w taki sposób, że profil krawędziowy wystaje poza obwód szyby i przykrywa również powierzchnię czołową szyby i wystaje poza powierzchnię przeciwną do szyby sztywnej, przy braku połączenia klejącego pomiędzy powierzchnią czołową i warstwą klejącą.

Mówiąc ogólnie, stosuje się środki zapobiegające przyleganiu materiału polimerowego do czołowej powierzchni szyby okiennej, przy czym ta czołowa powierzchnia może być jednak nadal wentylowana. Przerywa się zwłaszcza, podczas nakładania profilu krawędziowego na szyby kompozytowe, wszelki bezpośredni kontakt pomiędzy materiałem polimerowym i warstwą, albo warstwami, klejącymi kompozytów. To wentylowanie jest konieczne, przede wszystkim, podczas wykorzystywania higroskopijnego PVB jako warstwy klejącej.

Sposób, niezależnie od tego co podano powyżej, może być naturalnie stosowany, w koniecznych przypadkach, również do szyb monolitycznych jak również do innych podkładów.

Jako materiały polimerowe stosuje się korzystnie, polimery termoplastyczne takie jak poliolefiny, polimery winylowe albo polimery styrenowe. Sposób może być jednakże stosowany także z innymi materiałami polimerowymi, jak na przykład, z polikondensatami termoplastycznymi.

Korzystnym zabiegiem uniemożliwiającym przyleganie jest, po pierwsze, nie nakładanie żadnego aktywatora przylegania na czołowe powierzchnie szyb okiennych wyposażane w profil krawędziowy albo jego eliminowanie. Ponieważ te powierzchnie czołowe są, z reguły polerowane, aby były gładkie, co już powoduje bez aktywowania, słabe przyleganie materiału polimerowego do tej powierzchni, który w danym przypadku może być łatwo odrywany, podczas późniejszego montażu szyb w karoserii. Zabiegi tego rodzaju nie są stosowane w rozwią zaniach znanych ze stanu techniki przedstawionych powyżej.

Można również stosować pokrywanie tych czołowych powierzchni, przed nakładaniem materiału polimerowego, za pomocą środka separującego, który powinien być kompatybilny w podobny sposób z materiał em szyby albo szyb, z materiał em warstwy kleją cej i z polimerem profilu kraw ę dziowego. Jeżeli profil krawędziowy jest przewidziany do późniejszego nakładania materiału klejącego, dzięki któremu szyba jest na koniec wklejana w karoserię pojazdu, to należy zapewnić doskonałe przyleganie kleju montażowego do materiału polimerowego. Jako środki separujące, można stosować na przykład wosk ziemny, kredę, mikę, stearyniany metali, glikol polietylenowy. Silikony są również skuteczne jako środki separujące rozdzielające. Mają one jednak pewne niekorzystne właściwości, do których należy migracja, przyczepność powierzchniowa, trudność usuwania, zwłaszcza w zakresie wspomnianego powyżej klejenia. Można je więc stosować do tego celu jedynie w sposób ograniczony.

W szczególnie korzystnym przykł adzie wykonania wynalazku, przeciwdział a się przyleganiu materiału polimerowego na czołowej powierzchni szyby okiennej poprzez wykorzystanie maski w postaci taśmy, paska albo listwy, która jest nakładana na odpowiedni odcinek czołowej powierzchni szyby, w trakcie wytwarzania profilu krawędziowego i która jest z niego ścią gana albo eliminowana po zestaleniu tego profilu.

W ogólnym przebiegu wytwarzania profilu krawę dziowego albo szyby, która jest w niego wyposażona, zgodnie z metodą realizacji sposobu, wyposaża się czołową powierzchnię szyby, przed, albo po jej ułożeniu na łożu formierskim, w maskę, której szerokość albo wysokość odpowiada co najmniej grubości szkła. Następnie czyści się, w sposób znany, szybę okienną albo powierzchnię przeciwległą względem łoża formierskiego i od strony krawędzi, w obszarze pokrywanym przez profil z polimeru

PL 207 378 B1 wykonuje się, pokrycie aktywatorem przylegania/szpachlówką, przy czym maska zapobiega pokryciu powierzchni czołowej przez szpachlówkę. Następnie nakłada się profil krawędziowy, na przykład przez wytłaczanie albo bezpośrednie napylanie. Gdy materiał polimerowy utwardzi się, zdejmuje się (usuwa się) maskę.

Szerokość wspomnianej maski dobiera się w taki sposób aby można ją było uchwycić i ściągnąć, ręcznie albo w sposób automatyczny, za koniec, który wystaje, gdy maska pozostaje jeszcze na szybie, po podniesieniu szyby z łoża formierskiego. W innym sposobie wykonania, maska jest ułożona w łożu formierskim w taki sposób, że można podnieść szybę okienną z łoż a formierskiego, po wytworzeniu/utwardzeniu profilu krawędziowego, zaś maska pozostaje w łożu formierskim.

Powierzchnia styku maski z krawędzią szyby jest naturalnie wykonana tak, że zapewnia szczelność dla szpachlówki. Wyrównanie poziomu tej powierzchni styku (powierzchni uszczelnienia) jest szczególnie konieczne przy przesunięciu pomiędzy pojedynczymi szybami szyby kompozytowej. Maska powinna więc przylegać, w sposób wystarczająco szczelny, na czołowej powierzchni pojedynczej szyby (wolnej) znajdującej się na górze. Jest bardzo istotne, aby warstwa klejącą szyby kompozytowej nie stykała się szczelnie z materiałem polimerowym i należy również zapewnić wentylację od zewnętrznej strony podnoszonej szyby. Nie jest, natomiast, niezbędnie konieczne chronienie wolnej, na całej szerokości materiału polimerowego, powierzchni czołowej szyby wyciąganej z łoża formierskiego (ustawionej na etapie montażu w kierunku kabiny pasażerskiej).

Maska może być korzystnie używana wielokrotnie. Jest ona ponadto, odporna na temperaturę, zwłaszcza odporna na temperatury aktywacji konieczne dla nakładania szpachlówki.

Powierzchnia uszczelnienia (od strony szyby) i powierzchnia styku (zwrócona w stronę profilu krawędziowego w postaci nakładki z polimeru), z drugiej strony maski powinna mieć strukturę powierzchniową, na przykład, drobne poprzeczne rowki umieszczone na długości profilu krawędziowego. Ułatwia to zdjęcie maski przy możliwie małym tarciu, po wytworzeniu profilu krawędziowego, bez uszkodzenia profilu albo szyby okiennej. Cienki kształt w narożu przekroju poprzecznego maski ułatwia również jej oddzielenie od szczeliny powietrznej utworzonej pomiędzy czołowymi powierzchniami szyb i wykończonym profilem krawędziowym.

Część maski, wystająca tak jak język chwytający może być usytuowana równolegle do krawędzi szkła, prostopadle do łoża formierskiego. Języki tego rodzaju nie powinny występować koniecznie na całej długości maski, ale mogą być usytuowane tylko na odcinkach tak jak uchwyty. Mogą one być realizowane, na przykład, w sposób tak słaby, że można je odwracać bez przyłożenia siły, gdy szyba wyposażona w maskę jest umieszczona na łożu formierskim. Należy zastosować, korzystnie, kształtownik kątowy taki, że maska jest zgięta na wewnątrz albo do wewnątrz, w przybliżeniu pod kątem prostym w sposób przypominający kołnierz. Przekrój poprzeczny w kształcie T kształtownika kątowego jest również możliwy. Maska właściwa jest tu utworzona z nóżki T.

Jeżeli obszar, który wystaje na zewnątrz (wychodząc od szyby) jest zgięty, może on służyć w przypadku odpowiedniego wyprofilowania, jako element kształ tują cy dla profilu krawę dziowego. Jeżeli obszar wystaje do wewnątrz, to tworzy on w sposób korzystny bezpośrednie oparcie dla krawędzi umieszczonej w dole szyby okiennej umieszczonej w łożu formierskim.

Jako maskę, można używać cienką taśmę elastyczną, która jest przymocowana do szyby okiennej za pomocą odpowiednich środków, na przykład, za pomocą chwilowych usuwalnych klejów. Procedura nakładania materiału polimerowego, może być zmechanizowana. Jeżeli maska powinna pokryć całość obwodu szyby, to może ona być nałożona na powierzchni czołowej na całym obwodzie, w danym przypadku, jako taś ma elastyczna, pod warunkiem, ż e krawę d ź szyby nie ma kształ tu obwodowego zbyt złożonego, na który składają się promienie krzywizny, cofnięcia, wycięcia.

W innym sposobie wykonania, można używać, jako maskę, listwę sztywną albo elastyczną, połączoną bezpośrednio z łożem formierskim, która przyjmuje powierzchnię czołową odpowiedniej szyby okiennej, gdy ta jest umieszczana w łożu formierskim. Ta listwa może również być wykonana, na przykład, jako cienka krawędź elastyczna wykonana z materiału wystarczająco odpornego. Nakładanie maski z listwy umieszczonej w sposób stały w łożu formierskim powinno jednakże odpowiadać, bardzo dokładnie, konturowi obwodu szyby okiennej, również powinno móc kompensować odchylenia wymiarów, które wystąpią w sposób nieunikniony na powierzchniach szyb jednej serii. Chodzi o to aby nie pojawiła się, pomiędzy maską i powierzchnią czołową, która ma być pokryta, żadna szczelina albo, aby nie pojawiła się, przynajmniej szczelina większa niż minimalna.

W znany sposób, łoż e formierskie, na powierzchni formy stykającej się z powierzchnią szyby, może być pokryte warstwą wykonaną z materiału odkształcalnego elastycznie. Warstwa ta służy jako

PL 207 378 B1 bufor pomiędzy powierzchniami szyby i łożem formierskim, najczęściej, metalowym. Przylega ona, między innymi do powierzchni szyby i zapewnia dobre uszczelnienie z łożem formierskim w obszarze styku z krawędzią szyby. Można również wykonywać maskę z tego materiału elastycznego, i jeśli zachodzi taka potrzeba, można wykonać z jednego elementu warstwy elastycznej zawsze występującej w każdym przypadku, maskę zanim będzie zrealizowana jako listwa ułożona wzdłuż warstwy.

Dzięki odpowiednim środkom, można także wykonać maskę, która będzie umieszczona w łożu formierskim tylko po zainstalowaniu szyby okiennej i umieszczeniu wzdłuż krawędzi, która ma być pokryta i która będzie tam przyklejona, jeśli zachodzi taka potrzeba. Należy przyjąć zasadę, że po koniecznym zamocowaniu szyby okiennej w łożu formierskim, żadna zbyt duża siła nie może działać na maskę, nawet podczas wytłaczania albo nakładania profilu krawędziowego, wykonywanego praktycznie bez nacisku. Ta maska może, w danym przypadku, również lekko przylegać do powierzchni czołowej samej szyby okiennej, jeżeli zapewnia się to, że może ona być ponownie łatwo ściągnięta po wytworzeniu profilu krawędziowego.

Chociaż opisano tu szybę umieszczoną w łożu formierskim, sposób może być realizowany w sposób równoważny również w położ eniu pochylonym albo pionowym na szybach dociśniętych do łoża formierskiego.

Przekrój poprzeczny profilu krawędziowego, który ma być wykonany powinien również być określony w sposób precyzyjny od strony przeciwnej względem łoża formierskiego. Stan techniki omawiany na początku, ujawnia różne rozwiązania w celu utworzenia kanału formierskiego dla przekroju poprzecznego profilu. Stosuje się, częściowo, stałą formę górną. Można także jednak, rezygnując ze stałej formy górnej, określić bezpośrednio za pośrednictwem konturu krawędzi wylotowej cechowanej dyszy wytłaczającej, kształt przekroju poprzecznego profilu krawędziowego na stronie przeciwnej względem stałego łoża formierskiego. Dla realizacji omawianego tu sposobu jak również odpowiedniego urządzenia, można wykorzystywać wszystkie ujawnione rozwiązania kanału formierskiego. Można wykorzystywać, w danym przypadku, odpowiednie formy dodatkowe, zwłaszcza formy pełne służące do wtrysku materiału polimerowego. Są one ujawnione w tym zgłoszeniu. Jest zrozumiałe, że podjęte są kroki zmierzające do uniemożliwienia przylegania dowolnego materiału polimerowego do jednej z tych form stałych.

Aspekt estetyczny profilu krawędziowego może być uzyskany, zgodnie ze sposobem, przez wykorzystanie kolorowego materiału polimerowego, którego kolor jest dostosowany do otoczenia i konstrukcji szyby, na przykład, do koloru karoserii, w którą szyba zostanie wmontowana po wykonaniu profilu krawędziowego. Stosunkowo szeroki profil krawędziowy dostosowuje się harmonicznie, z punktu widzenia koloru, do swojego otoczenia.

Szczegóły i dodatkowe zalety przedmiotu wynalazku zostaną wyjaśnione na podstawie przykładów wykonania i ich opisu. Szczegóły sposobu i urządzenia w tym, co dotyczy szpachlówki, dostawy i nakładania materiału polimerowego dla utworzenia profilu krawędziowego nie są tu istotne. Dokładniej zostało to przedstawione w stanie techniki przywołanym na początku.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, którego: fig. 1 przedstawia w przekroju poprzecznym obszar brzegowy szyby umieszczonej na łożu formierskim urządzenia do wytłaczania, przy czym powierzchnia czołowa szyby wystająca z łoża formierskiego jest pokryta maską w postaci taśmy, fig. 2 przedstawia w przekroju poprzecznym obszar krawędzi czołowej szyby z fig. 1, pokryty maską wykonaną według drugiego przykładu wykonania, fig. 3 przedstawia w przekroju poprzecznym, podobnym do fig. 2, obszar brzegowy szyby, której powierzchnia czołowa jest pokryta maską, według trzeciego przykładu wykonania.

Zgodnie z fig. 1, szyba 1, wykonana jako szyba kompozytowa, spoczywa jedną krawędzią 2 dolnej powierzchni 3, na powierzchni formierskiej 4 łoża 5 tak, że jej powierzchnia czołowa 6 wystaje z powierzchni formierskiej 4. Obszar powierzchni formierskiej 4, który styka się z szybą 1 jest wyposażony, w sposób znany, w stosunkowo cienką warstwę buforową 4.1, wykonaną z materiału odkształcalnego elastycznie. Łoże formierskie 5 tworzy, w sposób znany, obwodowe oparcie dla szyby 1 i jednocześnie stanowi przedłużenie powierzchni szyby 1 poza jej obwód. Jest zrozumiałe, że szyba może również być położona i mocowana za pomocą odpowiednich elementów na łożu formierskim nie obwodowo, w przypadku gdy, na przykład, trzeba wykonać profil krawędziowy tylko na części obwodu szyby 1.

Po zamontowaniu w karoserii pojazdu wypukła powierzchnia szyby 1, oparta na łożu formierskim 5, znajduje się na zewnątrz.

PL 207 378 B1

Ponad łożem formierskim 5 jest umieszczona górna forma 7 demontowalna i wymienna, mająca przeciwległą powierzchnię 8. Jest ona połączona, z jednej strony, bezpośrednio z powierzchnią formierską 4, jako część ogólnej formy dzielonej, sięgając, z drugiej strony, do wnętrza aż do brzegu szyby 1. Powierzchnia formierska 4, przeciwległa do powierzchni 8 oraz powierzchnia czołowa 6 tworzą razem, w sposób również znany, otwarty kanał formierski 9, celem wytwarzania, przez wytłaczanie, profilu krawędziowego, wykonanego z materiału polimerowego.

Ten ostatni jest wprowadzany, w tym przypadku, w otwór kanału formierskiego 9, za pomocą cechowanej dyszy wytłaczającej 10, pokazanej jedynie częściowo tak, aby materiał mógł przylegać, do stosunkowo cienkiej taśmy od strony krawędzi, co najmniej na powierzchni pojedynczej szyby umieszczonej na górze, po przeciwnej stronie łoża formierskiego. Ta powierzchnia szyby, celem poprawienia właściwości przylegających, została pokryta szpachlówką pokazaną jako cienka warstwa 11. Może być ona nałożona bezpośrednio na materiał szyby lub w danym przypadku, w sposób znany, na dekoracyjne nieprzezroczyste obrzeże szyby.

Ścianki kanału formierskiego 9 wspólnie z krawędziami wylotu 10.1 dyszy 10 do wytłaczania, określają zadany przekrój poprzeczny tego profilu krawędziowego, który jest nałożony na szybę 1, na całym jej obwodzie albo jedynie na części jej obwodu. W przebiegu wzdłużnym profilu krawędziowego, można, ponadto, wykonać zmiany przekroju poprzecznego, w przypadku wykonania odpowiednich powierzchni formierskich, a w danym przypadku, przez odpowiednie sterowanie przepływem materiału wypływającego z dyszy wytłaczającej albo sterowanie prędkością jej ruchu. Krawędzie wylotu 10.1 dyszy wytłaczającej 10 mogą także być kształtowane w różny sposób, jak to jest opisane w stanie techniki.

Jak wynika z rysunku, powierzchnia formierska 4 stanowi gładkie przedłużenie powierzchni szyby 1 umieszczonej na niej. Gładkie przejście powierzchni szyb łączy się w konsekwencji również w sposób dokładny, bez pęknięć na powierzchni profilu krawędziowego (umieszczonego, w stanie zamontowanym, na zewnątrz). Można również wykonywać, w tym obszarze przejścia, oczywiście zgodnie z wymaganiami natury stylistycznej i/lub technicznej, typu przejścia z pęknięciem i inne rozwiązania, a nawet stopnie jeśli zachodzi taka potrzeba. We wszystkich przypadkach, należy uwzględnić odpowiednią powierzchnię profilu krawędziowego, ukształtowanego przez łoże formierskie 5, to znaczy przez powierzchnię formierską 4 i powierzchnię warstwy buforowej 4.1, jak przedstawia przedłużenie powierzchni 3 szyby 1.

Powierzchnia czołowa 6 szyby 1 jest, w tym przypadku, wyposażona w maskę 12 w kształcie listwy albo taśmy ułożonej, tak cienkiej jak tylko możliwe, przechodzącej swobodnie, co uniemożliwia nie tylko nakładanie aktywatora przylegania na brzegową powierzchnię czołową 6, ale także uniemożliwia styk pomiędzy materiałem polimerowym (jeszcze do nałożenia, niepokazanym jedynie ze względu na przejrzystość rysunku) profilu krawędziowego a samą brzegową powierzchnią czołową 6.

Na fig. 2 i 3 pokazano, tytułem bliższego objaśnienia, szczegółowe rozwiązania innych przykładów wykonania maski 12 umieszczonej na powierzchni czołowej 6.

Na fig. 2 pokazano, że maska 12 jest wykonana jako kształtownik kątowy, którego bok 12.1 stanowi maskę właściwą, zaś drugi bok 12.2 jest umieszczony na łożu formierskim 5. Bok 12.1 maski 12 jest oparty, za pomocą pewnego rodzaju uszczelniającego występu, o brzegową powierzchnię czołową pojedynczej szyby umieszczonej na górze szyby kompozytowej 1. Nie jest absolutnie konieczne, jak już poprzednio podano, utrzymywanie swobodnego materiału polimerowego na całej powierzchni czołowej szyby znajdującej się na górze (ustawionej w czasie montażu w kierunku kabiny pasażerskiej). Ponadto, należy zauważyć, że przekrój poprzeczny zwężający się od strony roboczej boku 12.1 ma kształt lekko klinowy, zwłaszcza od łoża formierskiego do górnego wolnego końca. Upraszcza się także w ten sposób usunięcie od tej strony pomiędzy profil krawędziowy (po utwardzeniu) i szybą 1.

Drugi bok 12.2 kształtownika kątowego jest wygięty tak jak kołnierz, w kierunku przeciwnym do szyby 1 tak, że jego górna powierzchnia tworzy również część odcinka ścianki kanału formierskiego 9. W tym przypadku, ta górna powierzchnia jest umieszczona równo z powierzchnią formierską 4 łoża formierskiego 5, a dokładniej w warstwie buforowej 4.1 wykonanej z materiału elastycznego. Mogłaby ona jednak również lekko z niej wystawać i tworzyć, w konsekwencji, w profilowanej nakładce płaski rowek, wzdłuż linii styku z czołową powierzchnią 6 szyby 1. We wszystkich przykładach wykonania pomiędzy czołową powierzchnią 6 i maską 12 można umieścić połączenie klejące, wymienne, aby zapewnić oparcie maski 12 na powierzchni czołowej podczas wytwarzania profilu krawędziowego.

PL 207 378 B1

Można również umieścić połączenie klejące, wymienne pomiędzy bokiem 12.2 i powierzchnią formierską 4.

W rozwiązaniu pokazanym na fig. 3, drugi bok 12.2 kształtownika kątowego jest wygięty w stronę szyby 1 tak, że krawędź szyby opiera się na górnej powierzchni boku 12.2 . Kanał formierski 9 jest ograniczony, za wyjątkiem cienkiego boku 12.1 tworzącego maskę 12, zarówno przez powierzchnię formierską 4 i powierzchnię warstwy buforowej 4.1 oraz powierzchnię formierską 8. Drugi bok 12.2 jest zintegrowany, także w sposób wyrównany z warstwą buforową 4.1. Unika się w ten sposób tego, że profil krawędziowy, szczególnie jego powierzchnia utworzona w łożu formierskim łącząca się z powierzchnią 3 szyby, utworzy stopień z powierzchnią szyby.

We wszystkich rozwiązaniach, można wprowadzić materiał polimerowy do kanału formierskiego 9 za pośrednictwem dyszy wytłaczającej 10, korzystnie prowadzonej przez robota, zgodnie z dokładnym położeniem szyby 1 i maski 12, w taki sposób, aby można było całkowicie wypełnić jej przekrój poprzeczny za pomocą materiału polimerowego.

Po wykonaniu i utwardzeniu profilu krawędziowego i usunięciu górnej formy 7, można podnieść szybę 1 z łoża formierskiego 5, jednocześnie maska 12 zostaje wyjęta z utworzonej szczeliny. Przyleganie profilu krawędziowego albo materiału polimerowego, z którego jest wykonany, do brzegowej powierzchni czołowej szyby kompozytowej zostaje w ten sposób uniemożliwione. Można, niezależnie od tego co podano poprzednio, docisnąć profil krawędziowy, jeśli zachodzi taka konieczność z odkształceniem elastycznym, w sposób luźny, do powierzchni czołowej 6 szyby 1 i całkowicie zamknąć z punktu widzenia optyki szczelinę, która jest zawsze bardzo cienka. Tak będzie zwłaszcza w stanie zamontowanym, gdy profil krawędziowy (jak pokazano na rysunkach) posiada wystającą krawędź, która spoczywa na karoserii, uszczelniając ją i centrując, na kołnierzu otworu okiennego i która z tej racji wywiera, na profil krawędziowy, pewną siłę docisku skierowaną do szyby.

Zamiast dyszy wytłaczającej, można zastosować, w celu dostarczenia materiału polimerowego do kanału formierskiego, również urządzenie rozpylające, gdy kanał formierski jest zamknięty w obszarze górnej powierzchni szyby 1, za wyjątkiem otworów do podawania materiału polimerowego. Wynika z tego, że maska i ochrona brzegowej powierzchni czołowej szyby przeciw przyleganiu materiału polimerowego, nie wymaga żadnej istotnej modyfikacji.

Claims (17)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób wytwarzania profilu krawędziowego na szybie, zwłaszcza na szybie kompozytowej, wykonanego z materiału polimerowego, podczas którego co najmniej jeden częściowy odcinek obszaru brzegowego powierzchni szyby styka się z łożem formierskim, gdzie powierzchnia formierska stanowi przedłużenie powierzchni szyby poza jej obwód, zaś materiał polimerowy nakłada się w taki sposób, że przylega na co najmniej części powierzchni obwodu szyby od strony przeciwnej względem łoża formierskiego, w taki sposób, aby profil krawędziowy wystawał poza obwód zewnętrzny szyby i przykrywał również brzegową powierzchnię czołową wystającą z łoża formierskiego, przy czym, jego wymiary zewnętrzne są określone również przez powierzchnię formierską łoża formierskiego, znamienny tym, że stosuje się środki uniemożliwiające przyleganie materiału polimerowego, albo profilu krawędziowego utworzonego z niego do brzegowej powierzchni czołowej szyby, pokrytej przez profil krawędziowy.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że brzegowe powierzchnie czołowe szyby pokrywa się środkiem przeciwprzyczepnym.
3. 3. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że przed nakładaniem profilu krawędziowego, umieszcza się na brzegowej powierzchni czołowej (6) szyby, maskę (12), która uniemożliwia pokrycie brzegowej powierzchni czołowej aktywatorem przylegania i/lub uniemożliwia przyleganie materiału polimerowego do tej powierzchni brzegowej.
4. 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że maskę (12) mocuje się w sposób usuwalny na brzegowej powierzchni czołowej (6) szyby i/lub w łożu formierskim (5).
5. 5. Sposób według zastrz. 3 albo 4, znamienny tym, że jako maskę (12) stosuje się cienką taśmę elastyczną.
6. 6. Sposób według zastrz. 3 albo 4, znamienny tym, że jako maskę (12) stosuje się kształtownik kątowy, który jednym bokiem (12.1) tworzy maskę właściwą, zaś drugim bokiem (12.2) styka się z łożem formierskim (5).

   PL 207 378 B1

   Ί. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że drugi bok (12.2) kształtownika kątowego stosuje się jako część powierzchni formierskiej, przy czym wystaje on z tarczy opartej na łożu formierskim równolegle do łoża formierskiego (5).
7. 8. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że drugi bok (12.2) kształtownika kątowego stosuje się jako oparcie dla obrzeża tarczy opartej na łożu formierskim, zginając go pod kątem w stronę obrzeża i podtrzymując obrzeże.
8. 9. Sposób według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, znamienny tym, że materiał polimerowy nakłada się na tarczę i w łoże formierskie za pomocą dyszy (10) do wytłaczania, korzystnie cechowanej.
9. 10. Sposób według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, znamienny tym, że materiał polimerowy nakłada się na szybę i w łoże formy za pomocą formy wtryskowej, która określa przekrój poprzeczny profilu krawędziowego w sposób komplementarny do łoża formierskiego (5).
10. 11. Sposób według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, albo 10, znamienny tym, że stosuje się materiał polimerowy termoplastyczny dla wytwarzania profilu krawędziowego.
11. 12. Urządzenie do wytwarzania profilu krawędziowego na szybie zwłaszcza na szybie kompozytowej, wykonanego z materiału polimerowego, korzystnie termoplastycznego przy wykorzystaniu łoża formierskiego dla oparcia co najmniej jednego obszaru obrzeża albo krawędzi jednej powierzchni szyby, którego powierzchnia formierska stanowi przedłużenie powierzchni poza jej obwód, za pomocą narzędzia do nakładania materiału polimerowego na co najmniej części obwodu powierzchni szyby przeciwległej względem łoża formierskiego, w taki sposób, że wykonuje się jako przedłużenie powierzchni szyby opierające się na łożu formierskim, profil krawędziowy o określonych wymiarach zewnętrznych, wychodzących poza obwód szyby i określonych przez powierzchnię formującą łoża formy, która przykrywa również powierzchnię czołową szyby wystającą z łoża formierskiego, znamienne tym, że zawiera ponadto maskę (12) dla oparcia na powierzchni czołowej (6) szyby (1) przed nałożeniem profilu krawędziowego, która zabezpiecza powierzchnię czołową (6) szyby (1) przed pokryciem aktywatorem przylegania i/lub oparciem tego profilu krawędziowego na powierzchni czołowej (6).
12. 13. Sposób według zastrz. 12, znamienny tym, że maska (12) jest wykonana jako taśma otaczająca powierzchnię czołową (6) szyby (1).
13. 14. Urządzenie według zastrz. 12 albo 13, znamienne tym, że maska (12) jest wyposażona co najmniej w przedłużenie wystające co najmniej poza szczelinę pomiędzy szybą i profilem krawędziowym.
14. 15. Urządzenie według zastrz. 12 albo 13, albo 14, znamienne tym, że maska (12) jest utworzona przez bok (12.1) kształtownika kątowego, którego drugi bok styka się z łożem formy (5), albo z powierzchnią formy (4, 4.1).
15. 16. Urządzenie według zastrz. 12 albo 13, albo 14, albo 15, znamienne tym, że powierzchnie maski (12) mają strukturę powierzchniową zmniejszającą tarcie pomiędzy materiałem polimerowym i materiałem szyby z jednej strony, a maską, z drugiej strony.
16. 17. Urządzenie według zastrz. 12 albo 13, albo 14, albo 15, albo 16, znamienne tym, że przekrój poprzeczny maski (12, 12.1) ma kształt klina dla ułatwienia oderwania od szczeliny powietrznej utworzonej pomiędzy powierzchnią czołową (6) szyby (1) i wykończonym profilem krawędziowym.
17. 18. Szyba kompozytowa, zwłaszcza szyba ze szkła kompozytowego, znamienna tym, że ma co najmniej dwie szyby sztywne i warstwę klejącą łączącą te ostatnie, z profilem krawędziowym nałożonym na jednej powierzchni jednej z szyb sztywnych w taki sposób, że profil krawędziowy wystaje poza obwód szyby (1) i przykrywa również powierzchnię czołową (6) szyby i wystaje poza powierzchnię przeciwną do szyby sztywnej, przy braku połączenia klejącego pomiędzy powierzchnią czołową i warstwą klejącą.