PL204252B1 - Środek szkodnikobójczy, zastosowanie i sposób jego wytwarzania - Google Patents

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy środków szkodnikobójczych, które zawierają znane cykliczne ketoenole z jednej strony i dalsze znane owadobójcze substancje czynne z drugiej strony i które bardzo dobrze nadają się do zastosowania do zwalczania szkodników zwierzęcych, takich jak owady i niepożądane roztocza.

Wynalazek dotyczy również sposobu wytwarzania środków szkodnikobójczych.

Wiadomo, że określone cykliczne ketoenole wykazują właściwości chwastobójcze, owadobójcze i roztoczobójcze. Aktywność tych substancji jest dobra, jednak przy niskich dawkach w niektórych przypadkach jest niezadowalająca.

Znane ze swego działania chwastobójczego, owadobójczego lub roztoczobójczego są niepodstawione, bicykliczne pochodne 3-arylo-pirolidyno-2,4-dionów (EP-A-355599 i EP-A-415211)oraz podstawione monocykliczne pochodne 3-arylo-pirolidyno-2,4-dionów (EP-A-377893 i EP-A-442077).

Ponadto znane są policykliczne pochodne 3-arylopirolidyno-2,4-dionów (EP-A-442073) oraz pochodne 1H-arylopirolidyno-dionów (EP-A-456063, EP-A-521334, EP-A-596298, EP-A-613884, EP-A-613885, WO 94/01997, WO 95/26954, WO 95/20572, EP-A-0668267, WO 96/25395, WO 96/35664, WO 97/01535, WO 97/02243, WO 97/36868, WO 97/43275, WO 98/05638, WO 98/06721, WO 98/25928, WO 99/16748, WO 99/24437, WO 99/43649, WO 99/48869 i WO 99/55673).

Wiadomo dalej, że liczne związki heterocykliczne, związki cynoorganiczne, benzoilomoczniki i piretroidy wykazują wł a ś ciwoś ci owadobójcze i roztoczobójcze (np. WO 93/22297, WO 93/10083, DE-A-2641343, EP-A-347488, EP-A-210487, US 3364177 i EP-A-234045). Działanie tych związków jednak nie zawsze jest zadowalające.

Agoniści i antagoniści nikotynergicznych receptorów acetylocholiny są bardzo dobrze znaną grupą związków opisaną przykładowo w następujących pubIikacjach:

ogłoszone europejskie opisy patentowe nr: 464830, 428941, 425978, 386565, 383091, 375907, 364844, 315826, 259738, 254859, 235725, 212600, 192060, 163855, 154178, 136636, 136686, 303570, 302833, 306696, 189972, 455000, 135956, 471372, 302389, 428941, 376279, 493369, 580553, 649845, 685477, 483055, 580553;

ogłoszone niemieckie opisy patentowe nr: 3639877, 3712307;

ogłoszone japońskie opisy patentowe nr: 03220176, 02207083, 63307857, 63287764,

03246283, 049371, 03279359, 03255072, 05178833, 07173157, 08291171; opisy patentowe St. Zjedn. Am. nr: 5034524, 4948798, 4918086, 5039686, 5034404, 5532 365; zgłoszenia PCT nr: WO 91/17659, 91/4965;

francuskie zgłoszenie patentowe nr 2611114; brazylijskie zgłoszenie patentowe nr 8803621.

Związki te ujmuje się łącznie po części pod pojęciem nitrometylenów, nitroimin i pokrewnych im związków.

Związki te można korzystnie przedstawić łącznie za pomocą wzoru II

w którym

R oznacza atom wodoru, ewentualnie podstawioną grupę acylową, alkilową , arylową, aralkilową, heterocyklilową, heteroarylową lub heteroaryloalkilową,

A' oznacza monofunkcyjną grupę obejmującą atom wodoru, grupę acylową, alkilową, arylową, albo grupę bifunkcyjną, która jest połączona z podstawnikiem Z',

E' oznacza grupę odciągającą elektrony,

X' oznacza grupę -CH= albo =N-, przy czym grupa -CH= może być związana z resztą Z' zamiast atomu wodoru,

Z' oznacza monofunkcyjną grupę z szeregu obejmującego grupę alkilową, -O-R, -S-R,

PL 204 252 B1 przy czym podstawniki R mogą być jednakowe lub różne i mają wyżej podane znaczenie, albo oznacza grupę bifunkcyjną, która jest połączona z resztą A' albo z resztą X'.

W szczególnoś ci w przypadku agonistów i antagonistów nikotynergicznych receptorów acetylocholiny jako bardzo znane związki wymienia się następujące związki:

PL 204 252 B1

PL 204 252 B1

Bardzo szczególnie znanymi agonistami i antagonistami nikotynergicznych receptorów acetylocholiny są związki o następujących wzorach:

PL 204 252 B1

N-CH

N-NO

CH

N

CH

CH ch₃

-Ń-C-CH fl

CN

C

N

NHCH

N

CH

N-CH

N-NO

CH

NHCH

NO

NHCH

CH

CH

NO

CH- N

PL 204 252 B1

Stwierdzono, że mieszaniny składające się ze związków o wzorze I

w którym

W oznacza atom wodoru, grup ę C1-C4-alkilową,

X oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Y oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Z oznacza atom wodoru, grupę C1-C4-alkilową ,

R oznacza grupę C1-C4-alkoksylową ,

G oznacza atom wodoru, grupę CO2- C1-C4-alkil i o wzorze II wybranym z konkretnej grupy związków wykazują działanie synergistyczne i nadają się do zwalczania szkodników zwierzęcych.

Przedmiotem wynalazku jest zatem środek szkodnikobójczy, charakteryzujący się tym, że zawiera synergistycznie czynną mieszaninę związków o wzorze I

w którym

W oznacza atom wodoru, grup ę C1-C4-alkilową ,

X oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Y oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Z oznacza atom wodoru, grupę C1-C4-alkilową ,

R oznacza grupę C1-C4-alkoksylową ,

G oznacza atom wodoru, grupę CO2-C1-C4-alkil i o wzorze II wybranym z nast ępujących związków:

PL 204 252 B1

Szczególnie korzystny jest środek, który zawiera następujące związki o wzorze I, w którym W, X, Y, Z, R i G mają znaczenie podane w następującej tabeli:

W	X	Y	Z	R	G
H	CH3	5-CH3	H	OCH3	CO2-C2H5
CH3	CH3	3-CH3	4-CH3	OCH3	H

Korzystne jest, gdy środek zawiera mieszaninę związków o wzorze I i o wzorze II w stosunku 1:100 do 100:1.

Przedmiotem wynalazku jest również zastosowanie synergistycznie czynnej mieszaniny zawierającej związki o wzorze I i o wzorze II określonej powyżej do zwalczania szkodników zwierzęcych.

Kolejnym przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania środków do zwalczania szkodników, charakteryzujący się tym, że synergistycznie czynną mieszaninę zawierającą związki o wzorze I i o wzorze II miesza się z rozcieńczalnikami i/lub substancjami powierzchniowo czynnymi.

Związki o wzorze I mogą też w zależności od rodzaju podstawników występować jako geometryczne i/lub optyczne izomery lub mieszaniny izomerów o zróżnicowanym składzie, przy czym można je ewentualnie rozdzielać w znany sposób. Zarówno czyste izomery, jak i mieszaniny izomerów, sposób ich wytwarzania i ich zastosowanie oraz zawierające je środki są przedmiotem wynalazku. Poniżej dla uproszczenia mowa jest jednak zawsze tylko o związkach o wzorze I, choć obejmuje to zarówno czyste związki jak i ewentualnie też mieszaniny o zróżnicowanym udziale związków izomerycznych.

Szczególnie korzystne są również środki według wynalazku, które zawierają mieszaniny zawierające związki o wzorach Ila, IIk.

Ponadto szczególnie korzystne są mieszaniny zawierające związki o wzorach Ile, IIg, IIh, III, IIm.

Korzystne są również mieszaniny substancji czynnych według wynalazku zawierające następujące związki o wzorze I

PL 204 252 B1

Przykład nr	W	X	Y	Z	R	G	Temperatura topnienia °C
I-3	H	CH3	5-CH3	H	OCH3	H	>220
I-13	H	CH3	4-CH3	5-CH3	C2H5	CO-n-Pr	134
I-14	H	CH3	4-CH3	5-CH3	OC2H5	CO-i-Pr	108
I-15	H	CH3	4-CH3	5-CH3	OC2H5	CO-c-Pr	163

Możliwe jest zastosowanie w kombinacjach substancji czynnych również następujących związków o wzorze I

Przykład nr	W	X	Y	Z	R	G	Temperatura topnienia °C
I-1	H	Br	5-CH3	H	OCH3	CO-i-C3Hy	122
I-2	H	Br	5-CH3	H	OCH3	CO2-C2H5	140-142
I-5	CH3	CH3	3-Br	H	OCH3	H	>220
I-6	CH3	CH3	3-Cl	H	OCH3	H	219
I-7	H	Br	4-CH3	5-CH3	OCH3	CO-i-C3Hy	217
I-8	H	CH3	4-Cl	5-CH3	OCH3	CO2C2H5	162
I-9	H	CH3	4-CH3	5-CH3	OCH3	Z““\ CO—_^0	olej
I-11	H	CH3	5-CH3	H	C2H5	Z““\ co—_^0	olej
I-12	CH3	CH3	3-Br	H	OC2H5	COH-C3H7	212-214

Kombinacje substancji czynnych przy dobrej tolerancji przez rośliny i nieznacznej toksyczności dla ciepłokrwistych nadają się do zwalczania szkodników zwierzęcych, zwłaszcza owadów, pajęczaków i nicieni, które występują w rolnictwie, w lasach, w ochronie zapasów i materiałów oraz w dziedzinie higieny i weterynarii. Można je korzystnie stosować jako środki ochrony roślin. Działają one przeciwko rodzajom normalnie wrażliwym i odpornym oraz przeciwko wszystkim lub poszczególnym stadiom rozwojowym. Do wyżej wspomnianych szkodników należą:

z rzę du Isopoda np. Oniscus asellus, Armadillidium vulgare, Porcellio scaber; z rzę du Diplopoda np. Blaniulus guttulatus; z rzędu Chilopoda np. Geophilus carpophagus, Scutigera spec; z rzę du Symphyla np. Scutigerella immaculata; z rzę du Thysanura np. Lepisma saccharina; z rzę du Collembola np. Onychiurus armatus;

PL 204 252 B1 z rzę du Orthoptera np. Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratorioides, Melanoplus spp., Schistocerca gregaria;

z rzę du Blattaria np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Leucophaea maderae, Blatella germanica;

z rzę du Dermaptera np. Forficula auricularia; z rzę du Isoptera np. Reticulitermes spp.;

z rzę du Phthiraptera np. Pediculus humanus corporis, Haematopinus spp., Linognathus spp. Trichodectes spp., Damalinia spp.;

z rzę du Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci, Thrips palmi, Frankliniella occidentalis;

z rzę du Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma quadrata, Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma spp.;

z rzę du Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gossypii, Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Aphis fabae, Aphis pomi, Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arundinis, Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Empoasca spp., Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia oleae, Laodelphax striatellus, Nilaparvata lugens, Aonidiella aurantii, Aspidiotus hederae, Pseudococcus spp., Psylla spp.; z rzędu Lepidoptera np. Pectinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blancardella, Hyponomeuta padella, Plutella xylostella, Malacosoma neustria, Euproctis chrysorrhoea, Lymantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phyllocnistis citrella, Agrotis spp., Euxoa spp., Feltia spp., Earias insulana, Heliothis spp., Mamestra brassicae, Panolis flammea, Spodoptera spp., Trichoplusia ni, Carpocapsa pomonella, Pieris spp., Chilo spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuehniella, Galleria mellonella, Tineola bisselliella, Tinea pellionella, Hofmannophila pseudospretella, Cacoecia podana, Capua reticulana, Choristoneura fumiferana, Clysia ambiguella, Homona magnanima, Tortrix viridana, Cnaphalocerus spp., Oulema oryzae;

z rzę du Coleoptera np. Anobium punctatum, Rhizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acanthoscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa decemlineata, Phaedon cochleariae, Diabrotica spp., Psylliodes chrysocephala, Epilachna varivestis, Atomaria spp., Oryzaephilus surinamensis, Anthonomus spp., Sitophilus spp., Otiorrhynchus sulcatus, Cosmopolites sordidus, Ceuthorrhynchus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Ptinus spp., Niptus hololeucus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Tenebrio molitor, Agriotes spp., Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solstitialis, Costelytra zealandica, Lissorhoptrus oryzophilus;

z rzę du Hymenoptera np. Diprion spp., Hoplocampa spp., Lasius spp., Monomorium pharaonis, Vespa spp.;

z rzędu Diptera np. Aedes spp., Anopheles spp., Culex spp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fannia spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., Chrysomyia spp., Cuterebra spp., Gastrophilus spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hortulanus, Oscinella frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoscyami, Ceratitis capitata, Dacus oleae, Tipula paludosa, Hylemyia spp., Liriomyza spp.;

z rzędu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Ceratophyllus spp. ; z klasy Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodectus mactans, Acarus siro, Argas spp., Ornithodoros spp., Dermanyssus gallinae, Eriophyes ribis, Phyllocoptruta oleivora, Boophilus spp., Rhipicephalus spp., Amblyomma spp., Hyalomma spp., Ixodes spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Sarcoptes spp., Tarsonemus spp., Bryobia praetiosa, Panonychus spp., Tetranychus spp., Hemitarsonemus spp., Brevipalpus spp..

Do nicieni pasożytów roślin zalicza się np. Pratylenchus spp., Radopholus similis, Ditylenchus dipsaci, Tylenchulus semipenetrans, Heterodera spp., Globodera spp., Meloidogyne spp., Aphelenchoides spp., Longidorus spp., Xiphinema spp., Trichodorus spp., Bursaphelenchus spp..

Zgodnie z wynalazkiem można traktować wszystkie rośliny i części roślin. Pod pojęciem roślin rozumie się tu wszelkie rośliny i populacje roślinne, takie jak pożądane i niepożądane rośliny dzikie albo rośliny uprawne (włącznie z występującymi w przyrodzie roślinami uprawnymi). Roślinami uprawnymi mogą być rośliny, które uzyskuje się drogą konwencjonalnych metod hodowli i optymalizacji albo za pomocą metod biotechnologicznych i gentechnologicznych albo kombinacji tych metod, włącznie z roś linami transgenicznymi i włącznie z odmianami roś lin chronionymi lub nie chronionymi prawami ochrony odmian. Pod pojęciem części roślin należy rozumieć wszelkie nadziemne i podziemne części

PL 204 252 B1 i organy roś lin, takie jak pę dy, liś cie, kwiaty i korzenie, przy czym wymienia się przykł adowo li ś cie, igł y, łodygi, pnie, kwiaty, zawiązki owocowe, owoce i nasiona, a także korzenie, pąki i kłącza. Do części roślin zalicza się również zbiory oraz wegetatywny i generatywny materiał do rozmnażania, na przykład sadzonki, pąki, kłącza, ablegiery i nasiona.

Zgodnie z wynalazkiem traktowanie roślin i części roślin związkami o wzorze I samymi, a zwłaszcza kombinacjami substancji czynnych prowadzi się bezpośrednio albo przez działanie na otoczenie, środowisko lub przestrzeń magazynową zgodnie ze znanymi metodami traktowania, np. za pomocą zanurzania, rozpylania, parowania, rozpylania mgławicowego, rozsypywania, powlekania, a w przypadku materiału do rozmnażania, zwłaszcza w przypadku nasion, także za pomocą wytwarzania jedno- lub wielowarstwowych powłok.

Jak wyżej wspomniano, zgodnie z wynalazkiem można traktować wszelkie rośliny i ich części. W korzystnej postaci wykonania traktuje się dziko wystę pują ce albo uzyskane drogą konwencjonalnych biologicznych metod hodowlanych, takich jak krzyżowanie albo fuzja protoplastów, rodzaje roślin i odmiany roślin oraz ich części. Zgodnie z dalszą korzystną postacią wykonania traktuje się rośliny transgeniczne i odmiany roślin, które uzyskuje się metodami gentechnologicznymi ewentualnie w zestawieniu z metodami konwencjonalnymi (Genetic Modified Organisms), oraz ich części. Pojęcie części względnie części roślin albo części roślinne są objaśnione wyżej.

Szczególnie korzystnie zgodnie z wynalazkiem traktuje się gatunki roślin występujące w handlu albo ogólnie użytkowane.

W zależności od rodzajów roślin względnie odmian roślin, ich stanowiska i warunków wzrostu (gleba, klimat, okres wegetacji, nawożenie) podczas traktowania zgodnie z wynalazkiem mogą też występować efekty ponadaddycyjne (synergistyczne). I tak na przykład możliwe są niższe dawki i/lub poszerzenie zakresu działania i/lub wzmocnienie działania substancji i środków stosowanych zgodnie z wynalazkiem, lepszy wzrost roś lin, podwyż szona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na suszę albo na zawartość soli w wodzie lub glebie, zwiększone kwitnienie, łatwiejszy zbiór, przyspieszenie dojrzewania, wyższe plony, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych produktów, wyższa zdolność do składowania i/lub zdolność do obróbki zebranych produktów, które to efekty wykraczają faktycznie poza efekty oczekiwane.

Do korzystnie traktowanych zgodnie z wynalazkiem roślin względnie odmian roślin transgenicznych (otrzymywanych drogą gentechnologiczną) należą wszelkie rośliny, które drogą gentechnologicznej modyfikacji otrzymują materiał genetyczny, który roślinom tym nadaje szczególnie korzystne właściwości (cechy). Przykładami takich właściwości są lepszy wzrost roślin, podwyższona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na suszę albo na zawartość soli w wodzie lub glebie, zwiększone kwitnienie, łatwiejszy zbiór, przyspieszenie dojrzewania, wyższe plony, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych produktów, wyższa zdolność do składowania i/lub zdolność do obróbki zebranych produktów. Jako dalsze i szczególnie ważne przykłady takich właściwości wymienia się podwyższoną odporność roślin wobec szkodników zwierzęcych i mikrobowych, jak wobec owadów, roztoczy, grzybów patogenów roślin, bakterii i/lub wirusów oraz podwyższoną tolerancję roślin na określone chwastobójcze substancje czynne. Jako przykłady roślin transgenicznych w szczególności wymienia się ważne rośliny uprawne, takie jak zboża (pszenica, ryż), kukurydza, soja, ziemniaki, bawełna, rzepak oraz rośliny owocowe (z owocami takimi jak jabłka, gruszki, owoce cytrusowe i winogrona), przy czym wymienia się zwłaszcza kukurydzę, soję, ziemniaki, bawełnę i rzepak. Jako właściwości (cechy) podkreśla się zwłaszcza podwyższoną odporność roślin na owady dzięki powstającym w roślinie toksynom, w szczególności takim, które wytwarzane są przez materiał genetyczny z Bacillus Thuringiensis (np. przez geny CrylA(a), CrylA(b), CrylA(c), CryllA, CrylllA, CryIIIB2, Cry9c Cry2Ab, Cry3Bb und CrylF oraz ich kombinacje) (zwane dalej rośliny Bt). Jako właściwości (cechy) w szczególności wymienia się ponadto podwyższoną tolerancję roślin na określone chwastobójcze substancje czynne, na przykład na imidazolinony, sulfonylomoczniki, glifosaty lub fosfinotrycynę (np. gen PAT). Geny dostarczające każdorazowo pożądane właściwości (cechy) mogą też w roślinach transgenicznych występować w kombinacjach pomiędzy sobą. Jako przykłady roślin Bt wymienia się odmiany kukurydzy, odmiany bawełny, odmiany soi i odmiany ziemniaka, które rozpowszechnia się pod nazwami handlowymi YIELD GARD® (np. kukurydza, bawełna, soja), KnockOut® (np. kukurydza), StarLink® (np. kukurydza), Bollgard® (bawełna), Nucotn® (bawełna) i NewLeaf® (ziemniaki). Jako przyk ł ady roś lin tolerują cych substancje chwastobójcze wymienia się odmiany kukurydzy, odmiany bawełny i odmiany soi, które występują pod nazwą handlową Roundup Ready® (tolerancja wobec glifosatów, np. kukurydza, bawełna, soja), Liberty Link® (tolerancja wobec

PL 204 252 B1 fosfinotrycyny, np. rzepak), IMI® (tolerancja wobec imidazolinonów) i STS® (tolerancja wobec sulfonylomoczników, np. kukurydza). Jako rośliny odporne na herbicydy (konwencjonalnie hodowane pod kątem tolerancji wobec herbicydów) wymienia się również odmiany rozpowszechniane pod nazwą Clearfield® (np. kukurydza). Oczywiście powyższe wypowiedzi dotyczą także rozwijanych w przyszłości względnie dostarczanych w przyszłości na rynek odmian roślin z tymi lub przyszłościowo rozwijanymi genetycznymi właściwościami (cechami).

Wymienione rośliny można szczególnie korzystnie zgodnie z wynalazkiem traktować mieszaninami substancji czynnych według wynalazku. Podane wyżej dla mieszanin korzystne zakresy dotyczą także traktowania takich roślin. Szczególnie korzystne jest traktowanie roślin mieszaninami wymienionymi w tym opisie jako szczególnie korzystne.

Stosunek wprowadzanych związków o wzorze I i związków o wzorze II oraz łączna ilość mieszaniny zależy od rodzaju i występowania owadów. Optymalne stosunki i łączne dawki można ustalać przy każdorazowym stosowaniu za pomocą szeregu testów. Na ogół stosunek związków o wzorze I i zwią zków o wzorze II wynosi 1:100 do 100:1, korzystnie 1:25 do 25:1, a zwł aszcza 1:5 do 5:1. W tym przypadku chodzi o części wagowe.

Kombinacje substancji czynnych można przeprowadzać w znane preparaty, takie jak roztwory, emulsje, proszki zwilżalne, zawiesiny, proszki, środki do opylania, pasty, proszki rozpuszczalne, granulaty, koncentraty zawiesinowo-emulsyjne, substancje naturalne i syntetyczne impregnowane substancją czynną oraz drobne kapsułki w substancjach polimerycznych.

Preparaty te wytwarza się w znany sposób, np. drogą mieszania substancji czynnych z rozcieńczalnikami, a więc ciekłymi rozpuszczalnikami i/lub stałymi nośnikami, ewentualnie z zastosowaniem środków powierzchniowo czynnych, a więc emulgatorów i/lub dyspergatorów i/lub środków pianotwórczych.

W przypadku stosowania wody jako rozcieńczalnika moż na też stosować np. rozpuszczalniki organiczne jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekłe rozpuszczalniki bierze się zasadniczo pod uwagę związki aromatyczne, takie jak ksylen, toluen, albo alkilonaftaleny, chlorowane związki aromatyczne i chlorowane węglowodory alifatyczne, takie jak chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, węglowodory alifatyczne, takie jak cykloheksan albo parafiny, np. frakcje ropy naftowej, oleje mineralne i roślinne, alkohole, takie jak butanol lub glikol, oraz ich etery i estry, ketony, takie jak aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon albo cykloheksanon, rozpuszczalniki silnie polarne, takie jak dimetyloformamid i sulfotlenek dimetylowy, oraz wodę.

Jako stałe nośniki bierze się pod uwagę np. sole amonowe i naturalne mączki skalne, takie jak kaoliny, glinki, talk, kreda, kwarc, atapulgit, montmorylonit albo ziemia okrzemkowa i syntetyczne mączki mineralne, takie jak kwas krzemowy o wysokim stopniu dyspersji, tlenek glinu i krzemiany; jako stałe nośniki dla granulatów wymienia się np. skruszone i frakcjonowane minerały naturalne, takie jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit, dolomit oraz granulaty syntetyczne z mączek nieorganicznych i organicznych, a także granulaty z materiału organicznego, takiego jak trociny, łupiny orzechów kokosowych, kolby kukurydzy i łodygi tytoniu; jako środki emulgujące i/lub pianotwórcze stosuje się np. emulgatory niejonotwórcze i anionowe, takie jak estry polioksyetylenu i kwasów tłuszczowych, etery polioksyetylenu i alkoholi szeregu tłuszczowego, np. etery alkiloarylopoliglikolowe, alkilosulfoniany, alkilosiarczany, arylosulfoniany oraz hydrolizaty białka; jako dyspergatory wymienia się np. ligninowe ługi posiarczynowe i metylocelulozę.

W preparatach można stosować środki zwiększające przyczepność, takie jak karboksymetyloceluloza, naturalne i syntetyczne polimery sproszkowane, ziarniste lub w postaci lateksu, takie jak guma arabska, alkohol poliwinylowy, octan poliwinylu, oraz naturalne fosfolipidy, takie jak kefalina i lecytyna i fosfolipidy syntetyczne. Dalszymi dodatkami mogą być oleje mineralne i roś linne.

Można też stosować barwniki, takie jak pigmenty nieorganiczne, np. tlenek żelaza, tlenek tytanu, błękit żelazocyjanowy i barwniki organiczne, takie jak barwniki alizarynowe, azowe i metaloftalocyjaninowe, a także śladowe substancje odżywcze, jak sole żelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu i cynku.

Preparaty zawierają na ogół 0,1-95% wagowych substancji czynnej, korzystnie 0,5-90%.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku mogą występować w postaci preparatów handlowych oraz w postaciach użytkowych sporządzonych z tych preparatów w mieszaninie z innymi substancjami czynnymi, takimi jak substancje owadobójcze, substancje wabiące, substancje sterylizujące, substancje bakteriobójcze, substancje roztoczobójcze, substancje nicieniobójcze, substancje grzybobójcze, substancje regulujące wzrost albo substancje chwastobójcze. Do substancji owadobójPL 204 252 B1 czych zalicza się na przykład estry kwasu fosforowego, karbaminiany, estry kwasów karboksylowych, chlorowane węglowodory, fenylomoczniki, substancje wytworzone przez mikroorganizmy i inne.

Jako szczególnie korzystne składniki mieszanin stosuje się np. następujące substancje: Substancje grzybobójcze:

aldimorf, ampropylfos, ampropylfoso-potas, andoprim, anilazyna, azakonazol, azoksystrobina, benalaksyl, benodanil, benomyl, benzamakryl, izobutylo-benzamakryl, bialafos, binapakryl, bifenyl, bitertanol, blastycydyna-S, bromukonazol, bupirymat, butiobat, polisiarczek wapnia, kapsymycyna, kaptafol, kaptan, karbendazym, karboksyna, karwon, chinometionat (Quinomethionat), chlobentiazon, chlorofenazol, chloroneb, chloropikryna, chlorotalonil, chlozolinat, klozylakon, kufraneb, cymoksanil, cyprokonazol, cyprodynil, cyprofuram, debakarb, dichlorofen, diklobutrazol, diklofluanid, diklomezyna, dikloran, dietofenkarb, difenokonazol, dimetyrymol, dimetomorf, dinikonazol, dinikonazol-M, dinokap, difenyloamina, dipirytion, ditalimfos, ditianon, dodemorf, dodyna, drazoksolon, edifenfos, epoksykonazol, etakonazol, etyrymol, etridiazol, famoksadon, fenapanil, fenarymol, fenbukonazol, fenfuram, fenitropan, fenpiklonil, fenpropidyna, fenpropimorf, octan fentynu, wodorotlenek fentynu, ferbam, ferimzon, fluazynam, flumetower, fluoromid, fluchinkonazol, flurprimidol, flusilazol, flusulfamid, flutolanil, flutriafol, folpet, fosetylo-glin, fosetylo-sód, ftalid, fuberidazol, furalaksyl, furametpir, furkarbonil, furkonazol, furkonazol-cis, furmecykloks, guazatyna, heksachlorobenzen, heksakonazol, hymeksazol, imazalil, imibenkonazol, iminooktadyna, albesilan iminooktadyny, trioctan iminooktadyny, jodokarb, ipkonazol, iprobenfos (IBP), iprodion, irumamycyna, izoprotiolan, izowaledion, kasugamycyna, metylo-krezoksym, preparaty miedziowe, takie jak wodorotlenek miedzi, naftenian miedzi, tlenochlorek miedzi, siarczan miedzi, tlenek miedzi, Cu-oksyna i mieszanina Bordeaux, mankoper, mankozeb, maneb, meferimzon, mepanipirym, mepronil, metalaksyl, metkonazol, metasulfokarb, metfuroksam, metiram, metomeklam, metsulfowaks, mildiomycyna, myklobutanil, myklozolina, dimetyloditiokarbaminian niklu, izopropylo-nitrotal, nuarymol, ofurace, oksadiksyl, oksamokarb, kwas oksolinowy, oksykarboksym, oksyfentiina, paklobutrazol, perfurazoat, penkonazol, pencykuron, fosdifen, pimarycyna, piperalina, polioksyna, polioksorym, probenazol, prochloraz, procymidon, propamokarb, propanozyno-sód, propikonazol, propineb, pirazofos, piryfenoks, pirymetanil, pirochilon, piroksyfur, chinkonazol, chintocen (PCNB), siarka i preparaty siarki, tebukonazol, tekloftalam, teknazen, tetcyklacis, tetrakonazol, tiabendazol, ticyofen, tifluzamid, metylo-tiofanat, tiram, tioksymid, metylo-tolklofos, tolilofluanid, triadimefon, triadimenol, triazobutyl, triazoksyd, trichlamid, tricyklazol, tridemorf, triflumizol, triforyna, tritykonazol, unikonazol, walidamycyna A, winklozolina, winikonazol, zarilamid, zineb, ziram oraz Dagger G,

OK-8705,

OK-8801, α-(1,1 -dimetyloetylo)-e-(2-fenoksyetylo)-1H-1,2,4-triazolo-1-etanol, a-(2,4-dichlorofenylo)-e-fluoro-b-propylo-1H-1,2,4-triazolo-1-etanol, a-(2,4-dichlorofenylo)-e-metoksy-a-metylo-1H-1,2,4-triazolo-1-etanol, a-(5-metylo-1,3-dioksan-5-ylo)-e-[[4-(trifluorometylo)-fenylo]-metyleno]-1H-1,2,4-triazolo-1-etanol, (5RS,6RS)-6-hydroksy-2,2,7,7-tetrametylo-5-(1H-1,2,4-triazol-1-ilo)-3-oktanon, (E)-a-(metoksyimino)-N-metylo-2-fenoksy-fenyloacetamid, ester 1-izopropylowy kwasu {2-metylo-1-[[[1-(4-metylofenylo)etylo]-amino]-karbonylo]-propylo}karbaminowego,

O-(fenylometylo)-oksym 1-(2,4-dichlorofenylo)-2-(1H-1,2,4-triazol-1-ilo)-etanonu,

1-(2-metylo-1-naftalenylo)-1H-pirolo-2,5-dion,

1-(3,5-dichlorofenylo)-3-(2-propenylo)-2,5-pirolidynodion,

1-[(dijodometylo)-sulfonylo]-4-metylo-benzen,

1-[[2-(2,4-dichlorofenylo)-1,3-dioksolan-2-ylo]-metylo]-1H-imidazol,

PL 204 252 B1

1-[[2-(4-chlorofenylo)-3-fenylooksiranylo]-metylo]-1H-1,2,4-triazol,

1-[1-[2-[(2,4-dichlorofenylo)-metoksy]-fenylo]-etenylo]-1H-imidazol,

1-metylo-5-nonylo-2-(fenylometylo)-3-pirolidynol],

2',6'-dibromo-2-metylo-4'-trifluorometoksy-4'-trifluorometylo-1,3-tiazolo-5-karboksanilid,

2,2-dichloro-N-[1-(4-chlorofenylo)-etylo]-1-etylo-3-metylo-cyklopropanokarboksamid, tiocyjanian 2,6-dichloro-5-(metylotio)-4-pirymidynylu,

2,6-dichloro-N-(4-trifluorometylobenzylo)-benzamid,

2,6-dichloro-N-[[4-(trifluorometylo)-fenylo]-metylo]-benzamid,

2-(2,3,3-trijodo-2-propenylo)-2H-tetrazol,

2-[(1-metyloetylo)-sulfonylo]-5-(trichlorometylo)-1,3,4-tiadiazol,

2-[[6-dezoksy-4-O-(4-O-metylo-e-D-glikopiranozylo)-a-D-glukopiranozylo]-amino]-4-metoksy-1H-pirolo[2,3-d]pirymidyno 5-karbonitryl,

2-aminobutan,

2-bromo-2-(bromometylo)-pentanodinitryl,

2-chloro-N-(2,3-dihydro-1,1,3-trimetylo-1H-inden-4-ylo)-3-pirydynokarboksamid,

2-chloro-N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(izotiocyjanianometylo)-acetamid,

2- fenylofenol (OPP),

3.4- dichloro-1-[4-(difluorometoksy)-fenylo]-1H-pirolo-2,5-dion,

3.5- dichloro-N-[cyjano-[(1-metylo-2-propynylo)-oksy]-metylo]benzamid,

3- (1,1-dimetylopropylo-1-okso-1H-indeno-2-karbonitryl,

3- [2-(4-chlorofenylo)-5-etoksy-3-izoksazolidynylo]-pirydyna,

4- chloro-2-cyjano-N,N-dimetylo-5-(4-metylofenylo)-1H-imidazolo-1-sulfonamid,

4-metylo-tetrazolo[1,5-a]chinazolin-5(4H)-on,

8-(1,1-dimetyloetylo)-N-etylo-N-propylo-1,4-dioksaspiro[4,5]dekano-2-metanoamina, siarczan 8-hydroksychinoliny,

2- [(fenyloamino)-karbonylo]-hydrazyd kwasu 9H-ksanteno-9-karboksylowego,

3- metylo-4-[(3-metylobenzoilo)-oksy]-2,5-tiofenodikarboksylan bis-(1-metyloetylu), cis-1-(4-chlorofenylo)-2-(1H-1,2,4-triazol-1-ilo)-cykloheptanol, chlorowodorek cis-4-[3-[4-(1,1-dimetylopropylo)-fenylo-2-metylopropylo]-2,6-dimetylo-morfoliny,

[(4-chlorofenylo)-azo]-cyjanooctan etylu, wodorowęglan potasu, sól sodowa metanotetratiolu,

1-(2,3-dihydro-2,2-dimetylo-1H-inden-1-ylo)-1H-imidazolo-5-karboksylan metylu,

N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(5-izoksazolilokarbonylo)-DL-alaninian metylu,

N-(chloroacetylo)-N-(2,6-dimetylofenylo)-DL-alaninian metylu,

N-(2,3-dichloro-4-hydroksyfenylo)-1-metylo-cykloheksanokarboksamid,

N-(2,6-dimetylofenylo)-2-metoksy-N-(tetrahydro-2-okso-3-furanylo)-acetamid,

N-(2,6-dimetylofenylo)-2-metoksy-N-(tetrahydro-2-okso-3-tienylo)-acetamid,

N-(2-chloro-4-nitrofenylo)-4-metylo-3-nitro-benzenosulfonamid,

N-(4-cykloheksylofenylo)-1,4,5,6-tetrahydro-2-pirymidynoamina,

N-(4-heksylofenylo)-1,4,5,6-tetrahydro-2-pirymidynoamina,

N-(5-chloro-2-metylofenylo)-2-metoksy-N-(2-okso-3-oksazolidynylo)-acetamid,

N-(6-metoksy)-3-pirydynylo)-cyklopropanokarboksamid,

N-[2,2,2-trichloro-1-[(chloroacetylo)-amino]-etylo]-benzamid,

N-[3-chloro-4,5-bis-(2-propynyloksy)-fenylo]-N'-metoksymetanoimidoamid,

N-formylo-N-hydroksy-DL-alanina, sól sodowa,

[2-(dipropyloamino)-2-oksoetylo]-etylofosforoamidotiolan O,O-dietylu, fenylopropylofosforoamidotiolan O-metylo-S-fenylowy,

1,2,3-benzotiadiazolo-7-karbotiolan S-metylowy, spiro[2H]-1-benzopirano-2,1'(3'H)-izobenzofuran-3'-on.

Substancje bakteriobójcze:

bronopol, dichlorofen, nitrapiryna, dimetyloditiokarbaminian niklu, kasugamycyna, oktilinon, kwas furanokarboksylowy, oksytetracyklina, probenazol, streptomycyna, tekloftalam, siarczan miedzi i inne preparaty miedziowe.

PL 204 252 B1

Substancje owadobójcze/roztoczobójcze/nicieniobójcze:

abamektyna, acefat, acetamipryd, akrynatryna, alanykarb, aldikarb, aldoksykarb, alfa-cypermetryna, alfametryna, amitraz, awermektyna, AZ 60541, azadirachtyna, azametyfos, azynfos A, azynfos M, azocyklotyna,

Bacillus popilliae, Bacillus sphaericus, Bacillus subtilis, Bacillus thuringiensis, bakulowiren, Beauveria bassiana, Beauveria tenella, bendiokarb, benfurakarb, bensultap, benzoksymat, betacyflutryna, bifenazat, bifentryna, bioetanometryna, biopermetryna, BPMC, bromofos A, bufenkarb, buprofezyna, butatiofos, butokarboksym, butylopirydaben, kadusafos, karbaryl, karbofuran, karbofenotion, karbosulfan, kartap, chloetokarb, chloretoksyfos, chlorofenapir, chlorofenwinfos, chlorofluazuron, chloromefos, chloropiryfos, chloropiryfos M, chlowaportryna, cis-resmetryna, cispermetryna, klocytryna, kloetokarb, klofentezyna, cyjanofos, cyklopren, cykloprotryna, cyflutryna, cyhalotryna, cyheksatyna, cypermetryna, cyromazyna, deltametryna, demeton M, demeton S, metylo-demeton S, diafentiuron, diazynon, dichlorwos, diflubenzuron, dimetoat, dimetylowinfos, diofenolan, disulfoton, dokusat-sód, dofenapin, eflusilanat, emamektyna, empentryna, endosulfan, entomoftora spp., esfenwalerat, etiofenkarb, etion, etoprofos, etofenproks, etoksazol, etrimfos, fenamifos, fenazachin, tlenek fenbutatynu, fenitrotion, fenotiokarb, fenoksakrym, fenoksykarb, fenpropatryna, fenpirad, fenpirytryna, fenpiroksymat, fenwalerat, fipronil, fluazynam, fluazuron, flubrocytrynat, flucykloksuron, flucytrynat, flufenoksuron, flutenzyn, fluwalinat, fonofos, fosmetilan, fostiazat, fubfenproks, furatiokarb, wirusy granulozy, halofenozyd, HCH, heptenofos, heksaflumuron, heksytiazoks, hydropren, imidaklopryd, izazofos, izofenfos, izoksantion, iwermektyna, wirusy o jądrach wielościennych, lambda-cyhalotryna, lufenuron, malation, mekarbam, metaldehyd, metamidofos, Metharhizium anisopliae, Metharhizium flavoviride, metidation, metiokarb, metomyl, metoksyfenozyd, metolkarb, metoksadiazon, mewinfos, milbemektyna, monokrotofos, naled, nitenpiram, nitiazyna, nowaluron, ometoat, oksamyl, oksydemeton M,

Paecilomyces fumosoroseus, paration A, paration M, permetryna, fentoat, forat, fosalon, fosmet, fosfamidon, foksym, pirymikarb, pirymifos A, pirymifos M, profenofos, promekarb, propoksur, protiofos, protoat, pimetrozyna, piraklofos, piresmetryna, piretrum, pirydaben, pirydation, pirymidifen, piryproksifen, chinalfos, ribawiryna, salition, sebufos, silafluofen, spinosad, sulfotep, sulprofos, tau-fluwalinat, tebufenozyd, tebufenpirad, tebupirymifos, teflubenzuron, teflutryna, temefos, temiwinfos, terbufos, tetrachlorowinfos, teta-cypermetryna, tiametoksam, tiapronil, tiatrifos, wodoroszczawian tiocyklamu, tiodikarb, tiofanoks, thuringiensyna, tralocytryna, tralometryna, triaraten, triazamat, triazofos, triazuron, trichlofenidyna, trichlorofon, triflumuron, trimetakarb, wamidotion, waniliprol, Verticillium lecanii,

YI 5302, zeta-cypermetryna, zolaprofos,

2,2-dimetylocyklopropanokarboksylan (1R-cis)-[5-(fenylometylo)-3-furanylo]-metylo-3-[(dihydro-2-okso-3(2H)-furanylideno)-metylu],

2,2,3,3-tetrametylocyklopropanokarboksylan (3-fenoksyfenylo)-metylu,

1- [(2-chloro-5-tiazolilo)-metylo]-tetrahydro-3,5-dimetylo-N-nitro-1,3,5-triazyno-2(1H)-imina,

2- (2-chloro-6-fluorofenylo)-4-[4-(1,1-dimetyloetylo)-fenylo]-4,5-dihydro-oksazol,

2-(acetyloksy)-3-dodecylo-1,4-naftalenodion,

2-chloro-N-[[[4-(1-fenyloetoksy)-fenylo]-amino]-karbonylo]-benzamid,

2-chloro-N-[[[4-(2,2-dichloro-1,1-difluoroetoksy)-fenylo]-amino]-karbonylo]-benzamid, propylokarbaminian 3-metylofenylu,

4-[4-(4-etoksyfenylo)-4-metylopentylo]-1-fluoro-2-fenoksy-benzen,

4-chloro-2-(1,1-dimetyloetylo)-5-[[2-(2,6-dimetylo-4-fenoksyfenoksy)-etylo]-tio]-3(2H)-pirydazynon,

4-chloro-2-(2-chloro-2-metylopropylo)-5-[(6-jodo-3-pirydynylo)-metoksy]-3(2H)-pirydazynon,

4-chloro-5-[(6-chloro-3-pirydynylo)-metoksy]-2-(3,4-dichlorofenylo)-3(2H)-pirydazynon,

PL 204 252 B1

Bacillus thuringiensis szczep EG-2348,

2-benzoilo-1-(1,1-dimetyloetylo)-hydrazyd kwasu benzoesowego, ester 2,2-dimetylo-3-(2,4-dichlorofenylo)-2-okso-1-oksaspiro[4.5]dec-3-en-4-ylowy kwasu butanowego,

[3-[(6-chloro-3-pirydynylo)-metylo]-2-tiazolidynylideno]-cyjanamid, dihydro-2-(nitrometyleno)-2H-1,3-tiazyno-3(4H)-karboksaldehyd, [2-[[1,6-dihydro-6-okso-1-(fenylometylo)-4-pirydazynylo]-oksy]-etylo]-karbaminian etylu, N-(3,4,4-trifluoro-1-okso-3-butenylo)-glicyna,

N-(4-chlorofenylo)-3-[4-(difluorometoksy)-fenylo]-4,5-dihydro-4-fenylo-1H-pirazolo-1-karboksamid,

N-[(2-chloro-5-tiazolilo)-metylo]-N'-metylo-N-nitroguanidyna,

N-metylo-N'-(1-metylo-2-propenylo)-1,2-hydrazynodikarbotioamid,

N-metylo-N'-2-propenylo-1,2-hydrazynodikarbotioamid,

[2-(dipropyloamino)-2-oksoetylo]-etylofosforoamidotiolan O,O-dietylu.

Możliwa jest również mieszanina z innymi znanymi substancjami czynnymi, takimi jak substancje chwastobójcze, albo z nawozami i regulatorami wzrostu.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku mogą poza tym przy stosowaniu jako środki owadobójcze w postaci swych preparatów handlowych oraz w formie postaci użytkowych sporządzonych z tych preparatów występować w mieszaninie z substancjami synergistycznymi. Substancje synergistyczne są związkami, dzięki którym działanie substancji czynnych wzmaga się, przy czym dodana substancja synergistyczna sama nie musi wykazywać aktywności.

Zawartość substancji czynnej w postaciach użytkowych sporządzonych z preparatów handlowych może się zmieniać w szerokich granicach. Stężenie substancji czynnej w postaciach użytkowych może wynosić 0,0000001 do 95% wagowych substancji czynnej, korzystnie 0,0001-1% wagowych.

Środki stosuje się w znany sposób dopasowany do postaci użytkowych.

Przy stosowaniu przeciwko szkodnikom w dziedzinie higieny i ochrony zapasów kombinacje substancji czynnych odznaczają się doskonałym działaniem pozostałościowym na drewnie i glinie oraz dobrą odpornością na alkalia na uwapnionych podłożach.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku działają nie tylko przeciwko szkodnikom roślin, szkodnikom w dziedzinie higieny i w ochronie zapasów, lecz także w dziedzinie weterynarii przeciwko pasożytom zwierzęcym (ektopasożytom), takim jak kleszcze tarczowe, kleszcze skórne, świerzbowce, roztocza z rodziny Trombicula, muchy (kłujące i ssące), pasożytujące larwy much, wszy, włosiaki, wszy ptasie i pchły. Do pasożytów tych należą:

z rzę du Anoplurida np. Haematopinus spp., Linognathus spp., Pediculus spp., Phtirus spp., Solenopotes spp., z rzę du Mallophagida i podrzę dów Amblycerina oraz Ischnocerina np. Trimenopon spp., Menopon spp., Trinoton spp., Bovicola spp., Werneckiella spp., Lepikentron spp., Damalina spp., Trichodectes spp., Felicola spp., z rzę du Diptera i podrzę dów Nematocerina oraz Brachycerina np. Aedes spp., Anopheles spp., Culex spp., Simulium spp., Eusimulium spp., Phlebotomus spp., Lutzomyia spp., Culicoides spp., Chrysops spp., Hybomitra spp., Atylotus spp., Tabanus spp., Haematopota spp., Philipomyia spp., Braula spp., Musca spp., Hydrotaea spp., Stomoxys spp., Haematobia spp., Morellia spp., Fannia spp., Glossina spp., Calliphora spp., Lucilia spp., Chrysomyia spp., Wohlfahrtia spp., Sarcophaga spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Gasterophilus spp., Hippobosca spp., Lipoptena spp., Melophagus spp., z rzędu Siphonapterida np. Pulex spp., Ctenocephalides spp., Xenopsylla spp., Ceratophyllus spp., z rzę du Heteropterida np. Cimex spp., Triatoma spp., Rhodnius spp., Panstrongylus spp., z rzę du Blattarida np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Blatella germanica, Supella spp., z podklasy Acaria (Acarida) i rzę dów Meta- oraz Mesostigmata np. Argas spp., Ornithodorus spp., Otobius spp., Ixodes spp., Amblyomma spp., Boophilus spp., Dermacentor spp., Haemophysalis spp., Hyalomma spp., Rhipicephalus spp.,

Dermanyssus spp., Raillietia spp., Pneumonyssus spp., Sternostoma spp., Varroa spp., z rzę du Actinedida (Prostigmata) i Acaridida (Astigmata) np. Acarapis spp., Cheyletiella spp.,

Ornithocheyletia spp., Myobia spp., Psorergates spp., Demodex spp., Trombicula spp., Listrophorus spp., Acarus spp., Tyrophagus spp., Caloglyphus spp., Hypodectes spp., Pterolichus spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Otodectes spp., Sarcoptes spp., Notoedres spp., Knemidocoptes spp., Cytodites spp., Laminosioptes spp.

PL 204 252 B1

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku nadają się również do zwalczania stawonogów atakujących gospodarskie zwierzęta użytkowe, takie jak np. bydło, owce, kozy, konie, świnie, osły, wielbłądy, bawoły, króliki, kury, indyki, kaczki, gęsi, pszczoły, inne zwierzęta domowe, takie jak np. psy, koty, ptaki pokojowe, ryby akwariowe oraz tak zwane zwierzęta doświadczalne, takie jak np. chomiki, świnki morskie, szczury i myszy. Wskutek zwalczania tych stawonogów zmniejsza się śmiertelność i obniżenie wydajności (w przypadku mięsa, mleka, wełny, skór, jaj, miodu itp.) tak, że dzięki stosowaniu substancji czynnych według wynalazku możliwa jest bardziej ekonomiczna i prostsza hodowla zwierząt.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku stosuje się w dziedzinie weterynarii w znany sposób przez podawanie dojelitowe w postaci na przykład tabletek, kapsułek, napojów, drenów, granulatów, past, pigułek, poprzez pożywienie, w postaci czopków, drogą podawania pozajelitowego, jak na przykład drogą iniekcji (domięśniowych, podskórnych, dożylnych, śródotrzewnowych i innych), w postaci implantów, przez aplikowanie do nosa, przez stosowanie naskórne w postaci na przykład zanurzania lub kąpieli (Dippen), rozpylania (Spray), polewania (Pour-on i Spot-on), mycia, pudrowania oraz przy użyciu kształtek zawierających substancję czynną, jak obroże na szyję, kolczyki do uszu, kolczyki ogonowe, opaski na kończyny, uzdy, urządzenia znakujące itp.

W przypadku stosowania wobec trzody, ptactwa, zwierząt domowych itp. substancje czynne można podawać jako preparaty (na przykład proszki, emulsje, środki zdolne do płynięcia), zawierające substancję czynną w ilości 1-80% wagowych, bezpośrednio albo po 100- do 10000-krotnym rozcieńczeniu albo jako kąpiel chemiczną.

Ponadto stwierdzono, że kombinacje substancji czynnych według wynalazku wykazują silne działanie owadobójcze wobec owadów rozkładających materiały techniczne.

Przykładowo i korzystnie - jednak bez ograniczania - wymienia się następujące owady: chrząszcze, takie jak Hylotrupes bajulus, Chlorophorus pilosis, Anobium punctatum, Xestobium rufovillosum, Ptilinus pecticornis, Dendrobium pertinex, Ernobius mollis, Priobium carpini, Lyctus brunneus, Lyctus africanus, Lyctus planicollis, Lyctus linearis, Lyctus pubescens, Trogoxylon aequale, Minthes rugicollis, Xyleborus spec, Tryptodendron spec, Apate monachus, Bostrychus capucins, Heterobostrychus brunneus, Sinoxylon spec, Dinoderus minutus, błonoskrzydłe, takie jak Sirex juvencus, Urocerus gigas, Urocerus gigas taignus, Urocerus augur, mrówki, takie jak Kalotermes flavicollis, Cryptotermes brevis, Heterotermes indicola, Reticulitermes flavipes, Reticulitermes santonensis, Reticulitermes lucifugus.

Mastotermes darwiniensis, Zootermopsis nevadensis, Coptotermes formosanus, szczecinoogoniaste, takie jak Lepisma saccharina.

Pod pojęciem materiałów technicznych w niniejszym opisie rozumie się materiały nie-żyjące, takie jak zwłaszcza tworzywa sztuczne, środki klejące, kleje, papiery i kartony, skóra, drewno i produkty przeróbki drewna oraz środki powłokowe.

W szczególnoś ci w przypadku materiału chronionego przed atakiem owadów chodzi o drewno i produkty przeróbki drewna.

Pod pojęciem drewna i produktów przeróbki drewna, które można chronić za pomocą środków według wynalazku lub zawierających je mieszanin, należy rozumieć na przykład drewno budowlane, bale drewniane, podkłady kolejowe, części mostów, pomosty dla łodzi, pojazdy drewniane, skrzynie, palety, kontenery, maszty telefoniczne, obudowy drewniane, drewniane okna i drzwi, sklejki, płyty wiórowe, produkty stolarskie lub produkty drewniane, które na ogół znajdują zastosowanie przy budowie domu albo w stolarstwie budowlanym.

Kombinacje substancji czynnych można stosować jako takie, w postaci koncentratów albo w postaci ogólnie znanych preparatów, takich jak proszki, granulaty, roztwory, zawiesiny, emulsje lub pasty.

Wymienione preparaty można otrzymywać w znany sposób, np. przez zmieszanie substancji czynnych z co najmniej jednym rozpuszczalnikiem lub rozcieńczalnikiem, emulgatorem, dyspergatorem i/lub środkiem wiążącym lub utrwalającym, środkiem hydrofobowym, ewentualnie ze środkami wysuszającymi i stabilizatorami UV i ewentualnie z barwnikami i pigmentami oraz dalszymi środkami pomocniczymi.

Stosowane do ochrony drewna i produktów drewnianych owadobójcze środki lub koncentraty zawierają substancję czynną według wynalazku w stężeniu 0,0001-95% wagowych, zwłaszcza 0,001-60% wagowych.

Ilość stosowanego środka względnie koncentratu zależy od rodzaju i występowania owadów i od środowiska. Optymalną stosowaną ilość można określać każdorazowo za pomocą szeregu te18

PL 204 252 B1 stów. Na ogół jednak wystarczająca jest ilość 0,0001-20% wagowych, korzystnie 0,001-10% wagowych substancji czynnej w przeliczeniu na chroniony materiał.

Jako rozpuszczalnik i/lub rozcieńczalnik stosuje się organiczny chemiczny rozpuszczalnik lub mieszaninę rozpuszczalników i/lub olejowy lub typu olejowego trudno lotny organiczny chemiczny rozpuszczalnik lub mieszaninę rozpuszczalników i/lub polarny organiczny chemiczny rozpuszczalnik lub mieszaninę rozpuszczalników i/lub wodę i ewentualnie emulgator i/lub środek zwilżający.

Jako organiczne chemiczne rozpuszczalniki korzystnie stosuje się rozpuszczalniki olejowe lub typu olejowego o liczbie lotności powyżej 35 i temperaturze zapłonu powyżej 30°C, korzystnie powyżej 45°C. Jako takie trudnolotne, nierozpuszczalne w wodzie, olejowe i typu olejowego rozpuszczalniki stosuje się odpowiednie oleje mineralne albo ich frakcje aromatyczne, albo zawierające oleje mineralne mieszaniny rozpuszczalników, korzystnie ligroinę, naftę i/lub alkilobenzeny.

Korzystnie stosuje się oleje mineralne o zakresie temperatury wrzenia 170-220°C, ligroinę o zakresie temperatury wrzenia 170-220°C, olej wrzecionowy o zakresie temperatury wrzenia 250-350°C, naftę względnie związki aromatyczne o zakresie temperatury wrzenia 160-280°C, olej terpentynowy i tym podobne.

W korzystnym sposobie postępowania stosuje się ciekłe węglowodory alifatyczne o zakresie temperatury wrzenia 180-210°C albo wysokowrzące mieszaniny węglowodorów aromatycznych i alifatycznych o zakresie temperatury wrzenia 180-220°C i/lub olej wrzecionowy i/lub monochloronaftalen, korzystnie α-monochloronaftalen.

Organiczne trudnolotne rozpuszczalniki olejowe lub typu olejowego o liczbie lotności ponad 35 i temperaturze zapłonu powyżej 30°C, korzystnie powyżej 45°C, można częściowo zastąpić łatwo- lub średniolotnymi organicznymi chemicznymi rozpuszczalnikami, z tym, że mieszanina rozpuszczalników również powinna wykazywać liczbę lotności powyżej 35 i temperaturę zapłonu powyżej 30°C, korzystnie powyżej 45°C, a mieszanina środka owadobójczego-grzybobójczego jest w tej mieszaninie rozpuszczalników rozpuszczalna albo zdolna do emulgowania.

Zgodnie z korzystnym sposobem postępowania część organicznego chemicznego rozpuszczalnika lub mieszaniny rozpuszczalników zastępuje się alifatycznym polarnym organicznym chemicznym rozpuszczalnikiem lub mieszaniną rozpuszczalników. Korzystnie stosuje się zawierające grupy hydroksylowe i/lub estrowe i/lub eterowe alifatyczne rozpuszczalniki organiczne chemiczne, takie jak na przykład glikolowe etery, estry lub tym podobne.

Jako organiczne chemiczne środki wiążące w ramach niniejszego wynalazku stosuje się znane, dające się rozcieńczać wodą i/lub w stosowanych chemicznych rozpuszczalnikach organicznych rozpuszczalne albo dające się dyspergować względnie emulgować żywice syntetyczne i/lub wiążące oleje schnące, zwłaszcza środki wiążące składające się albo zawierające żywicę akrylanową, żywicę winylową, np. polioctan winylu, żywicę poliestrową, żywice otrzymane w wyniku polikondensacji lub poliaddycji, żywicę poliuretanową, żywicę alkidową względnie modyfikowaną żywicę alkidową, żywicę fenolową, żywicę węglowodorową, taką jak żywica indeno-kumaronowa, żywicę silikonową, schnące oleje roślinne i/lub oleje schnące i/lub fizycznie schnące środki wiążące na podstawie żywicy naturalnej i/lub syntetycznej.

Stosowaną jako środek wiążący żywicę syntetyczną można wprowadzać w postaci emulsji, dyspersji lub roztworu. Jako środek wiążący można także stosować bitumy albo substancje bitumiczne w ilości do 10% wagowych. Dodatkowo można też stosować znane barwniki, pigmenty, środki hydrofobowe, substancje polepszające zapach i inhibitory względnie środki chroniące przed korozją i tym podobne.

Zgodnie z wynalazkiem środek lub koncentrat zawiera korzystnie jako organiczny chemiczny środek wiążący co najmniej jedną żywicę alkidową względnie modyfikowaną żywicę alkidową i/lub schnący olej roślinny. Korzystnie zgodnie z wynalazkiem stosuje się żywice alkidowe o zawartości oleju ponad 45% wagowych, zwłaszcza 50-68% wagowych.

Wymieniony środek wiążący można całkowicie lub częściowo zastąpić środkiem utrwalającym (mieszaniną) albo zmiękczaczem (mieszaniną). Dodatki te mają zapobiegać ulatnianiu się substancji czynnych oraz krystalizacji względnie wytrącaniu. Korzystnie zastępuje się 0,01-30% środka wiążącego (w przeliczeniu na 100% stosowanego środka wiążącego).

Jako zmiękczacze stosuje się związki z chemicznej klasy estrów kwasu ftalowego, takich jak ftalan dibutylu, dioktylu lub benzylobutylu, estrów kwasu fosforowego, takich jak fosforan tributylu, estrów kwasu adypinowego, takich jak adypinian di-(2-etyloheksylowy), stearynianów, takich jak stearynian butylu lub stearynian amylu, oleinianów, takich jak oleinian butylu, eterów gliceryny lub wyżejcząsteczkowych eterów glikolu, estrów gliceryny oraz estrów kwasu p-toluenosulfonowego.

PL 204 252 B1

Środki utrwalające opierają się chemicznie na eterach poliwinyloalkilowych, takich jak np. eter poliwinylometylowy, albo na ketonach, takich jak benzofenon, etylenobenzofenon.

Jako rozpuszczalnik względnie rozcieńczalnik w szczególności bierze się pod uwagę wodę, ewentualnie w mieszaninie z jednym lub więcej spośród wyżej wymienionych organicznych chemicznych rozpuszczalników względnie rozcieńczalników, emulgatorów i dyspergatorów.

Szczególnie skuteczną ochronę drewna uzyskuje się za pomocą sposobów impregnowania na dużą skalę przemysłową, np. metodą próżniową, podwójnie próżniową lub ciśnieniową.

Środki gotowe do użytku mogą ewentualnie zawierać jeszcze dalsze substancje owadobójcze i ewentualnie jeszcze jeden lub więcej środków grzybobójczych.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku można też stosować do ochrony przedmiotów przed porastaniem, w szczególności w przypadku kadłubów statków, sit, sieci, elementów budowlanych, nabrzeży i urządzeń sygnalizacyjnych, które stykają się z wodą morską lub wodą słono-słodką u ujścia rzeki.

Porastanie przez osiadłe oligochaety, takie jak bruzdownice wapienne, oraz przez muszle i rodzaje z grupy Ledamorpha (muszle kacze), takie jak różne rodzaje Lepas i Scalpellum, albo przez rodzaje z grupy Balanomorpha (morska ospa), takie jak gatunek Balanus lub Pollicipes, podwyższa opór tarcia statków i wskutek tego prowadzi do zwiększonego zużycia energii, a ponadto wskutek częstego przebywania w suchym doku do wyraźnego wzrostu kosztów eksploatacji.

Obok porastania przez algi, na przykład Ectocarpus sp. i Ceramium sp., szczególne znaczenie ma porastanie przez osiadłe grupy entomostraków, które ujmuje się łącznie pod nazwą Cirripedia (wąsate raki rzeczne).

Niespodziewanie stwierdzono, że kombinacje substancji czynnych według wynalazku wykazują doskonałe działanie przeciwdziałające porastaniu.

Dzięki stosowaniu kombinacji substancji czynnych według wynalazku można zrezygnować z wprowadzania metali ciężkich, jak np. siarczków bis-(trialkilocyny), laurynianu tri-n-butylocyny, chlorku tri-n-butylocyny, tlenku miedzi(I), chlorku trietylocyny, tri-n-butylo-(2-fenylo-4-chlorofenoksy)-cyny, tlenku tributylocyny, disiarczku molibdenu, tlenku antymonu, polimerów tytanianu butylu, chlorku fenylo-(bis-pirydyno)-bizmutu, fluorku tri-n-butylocyny, etyleno-bis-tiokarbaminianu manganu, dimetyloditiokarbaminianu cynku, etyleno-bis-tiokarbaminianu cynku, soli cynku i miedzi 1-tlenku 2-pirydynotiolu, etyleno-bis-tiokarbaminianu bis-dimetyloditiokarbamoilocynku, tlenku cynku, etyleno-bis-ditiokarbaminianu miedzi(I), tiocyjanianu miedzi, naftenianu miedzi i halogenków tributylocyny, albo też stężenie tych związków można zdecydowanie zredukować.

Gotowe do użytku farby przeciwdziałające porastaniu mogą ewentualnie zawierać jeszcze inne substancje czynne, korzystnie substancje algobójcze, grzybobójcze, chwastobójcze, mięczakobójcze względnie inne substancje czynne przeciwdziałające porastaniu.

Jako składniki do kombinacji w środkach przeciwdziałających porastaniu według wynalazku nadają się korzystnie:

substancje algobójcze, takie jak 2-t-butyloamino-4-cyklopropyloamino-6-metylotio-1,3,5-triazyna, dichlorofen, diuron, endotal, octan fentynu, izoproturon, metabenztiazuron, oksyfluorfen, chinoklamina i terbutryn;

substancje grzybobójcze, takie jak S,S-dwutlenek cykloheksyloamidu kwasu benzo[b]tiofenokarboksylowego, dichlofluanid, fluorfolpet, butylokarbaminian 3-jodo-2-propynylu, tolilofluanid i azole, takie jak azakonazole, cyprokonazole, epoksykonazole, heksakonazole, metkonazole, propynokonazole i tebukonazole;

substancje mięczakobójcze, takie jak octan fentynu, metaldehyd, metiokarb, niklosamid, tiodikarb i trimetakarb;

albo znane substancje czynne przeciwdziałające porastaniu, takie jak 4,5-dichloro-2-oktylo-4-izotiazolin-3-on, dijodometyloparatrylosulfon, 2-(N,N-dimetylotiokarbamoilotio)-5-nitrotiazyl, sole potasu, miedzi, sodu i cynku 1-tlenku 2-pirydynotiolu, pirydyno-trifenyloborowodór, tetrabutylodistannoksan, 2,3,5,6-tetrachloro-4-(metylosulfonylo)-pirydyna, 2,4,5,6-tetrachloroizoftalonitryl, disiarczek tetrametylotiuramu i imid kwasu 2,4,6-trichloro-fenylomaleinowego.

Stosowane środki przeciwporostowe zawierają kombinacje substancji czynnych według wynalazku w stężeniu 0,001-50% wagowych, zwłaszcza 0,01-20% wagowych.

PL 204 252 B1

Środki przeciwdziałające porastaniu według wynalazku zawierają ponadto znane składniki, jak opisano np. w Ungerer, Chem. Ind. 1985, 37, 730-732 i Williams, Antifouling Marine Coatings, Noyes, Park Ridge, 1973.

Przeciwdziałające porastaniu środki powłokowe obok algobójczych, grzybobójczych, mięczakobójczych i owadobójczych substancji czynnych zawierają zwłaszcza środki wiążące.

Jako przykłady znanych środków wiążących wymienia się polichlorek winylu w układzie rozpuszczalników, chlorowany kauczuk w układzie rozpuszczalników, żywice akrylowe w układzie rozpuszczalników, zwłaszcza w układzie wodnym, układy kopolimerowe chlorek winylu/octan winylu w postaci wodnych dyspersji albo w postaci układów rozpuszczalników organicznych, kauczuk z układem butadien/styren/akrylonitryl, oleje schnące, takie jak olej z nasion lnu, estry żywiczne albo modyfikowane żywice twarde w zestawieniu ze smołą lub bitumami, asfalt oraz związki epoksydowe, niewielkie ilości chlorokauczuku, chlorowany polipropylen i żywice winylowe.

Środki powłokowe zawierają też ewentualnie pigmenty nieorganiczne, pigmenty organiczne albo barwniki, które korzystnie są nierozpuszczalne w wodzie morskiej. Ponadto środki powłokowe mogą zawierać substancje takie, jak kalafonia, w celu umożliwienia sterowanego uwalniania substancji czynnych. Środki powłokowe mogą poza tym zawierać zmiękczacze, środki modyfikujące wywierające wpływ na właściwości reologiczne oraz inne znane składniki. Kombinacje substancji czynnych według wynalazku można też wrabiać do samopolerujących środków przeciwporostowych.

Kombinacje substancji czynnych według wynalazku nadają się też do zwalczania szkodników zwierzęcych, zwłaszcza owadów, pajęczaków i roztoczy, które występują w zamkniętych pomieszczeniach, takich jak na przykład mieszkania, hale fabryczne, biura, kabiny pojazdów i inne. Można je stosować do zwalczania tych szkodników w produktach owadobójczych do stosowania w gospodarstwie domowym same albo w kombinacjach z innymi substancjami czynnymi lub substancjami pomocniczymi. Działają one przeciwko rodzajom wrażliwym i odpornym oraz przeciwko wszystkim stadiom rozwojowym. Do szkodników tych zalicza się:

z rzędu Scorpionidea np. Buthus occitanus;

z rzędu Acarina np. Argas persicus, Argas reflexus, Bryobia ssp., Dermanyssus gallinae, Glyciphagus domesticus, Ornithodorus moubat, Rhipicephalus sanguineus, Trombicula alfreddugesi, Neutrombicula autumnalis, Dermatophagoides pteronissimus, Dermatophagoides forinae;

z rzędu Araneae np. Aviculariidae, Araneidae;

z rzędu Opiliones np. Pseudoscorpiones chelifer, Pseudoscorpiones cheiridium, Opiliones phalangium;

z rzędu Isopoda np. Oniscus asellus, Porcellio scaber; z rzędu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus, Polydesmus spp.; z rzędu Chilopoda np. Geophilus spp.;

z rzędu Zygentoma np. Ctenolepisma spp., Lepisma saccharina, Lepismodes inquilinus; z rzędu Blattaria np. Blatta orientalies, Blattella germanica, Blattella asahinai, Leucophaea maderae, Panchlora spp., Parcoblatta spp., Periplaneta australasiae, Periplaneta americana, Periplaneta brunnea, Periplaneta fuliginosa, Supella longipalpa;

z rzędu Saltatoria np. Acheta domesticus; z rzędu Dermaptera np. Forficula auricularia; z rzędu Isoptera np. Kalotermes spp., Reticulitermes spp.; z rzędu Psocoptera np. Lepinatus spp., Liposcelis spp.;

z rzędu Coleptera np. Anthrenus spp., Attagenus spp., Dermestes spp., Latheticus oryzae, Necrobia spp., Ptinus spp., Rhizopertha dominica, Sitophilus granarius, Sitophilus oryzae, Sitophilus zeamais, Stegobium paniceum;

z rzędu Diptera np. Aedes aegypti, Aedes albopictus, Aedes taeniorhynchus, Anopheles spp., Calliphora erythrocephala, Chrysozona pluvialis, Culex quinquefasciatus, Culex pipiens, Culex tarsalis, Drosophila spp., Fannia canicularis, Musca domestica, Phlebotomus spp., Sarcophaga carnaria, Simulium spp., Stomoxys calcitrans, Tipula paludosa;

z rzędu Lepidoptera np. Achroia grisella, Galleria mellonella, Plodia interpunctella, Tinea cloacella, Tinea pellionella, Tineola bisselliella;

z rzędu Siphonaptera np. Ctenocephalides canis, Ctenocephalides felis, Pulex irritans, Tunga penetrans, Xenopsylla cheopis;

z rzędu Hymenoptera np. Camponotus herculeanus, Lasius fuliginosus, Lasius niger, Lasius umbratus, Monomorium pharaonis, Paravespula spp., Tetramorium caespitum;

PL 204 252 B1 z rzę du Anoplura np. Pediculus humanus capitis, Pediculus humanus corporis, Phthirus pubis; z rzę du Heteroptera np. Cimex hemipterus, Cimex lectularius, Rhodinus prolixus, Triatoma infestans.

W przypadku stosowania jako ś rodki owadobójcze w gospodarstwie domowym substancje te można też stosować w kombinacji z innymi znanymi substancjami czynnymi, takimi jak estry kwasu fosforowego, karbaminiany, piretroidy, regulatory wzrostu albo substancje czynne z innych znanych klas środków owadobój czych.

Środki stosuje się jako aerozole, bezciśnieniowe środki do rozpylania, np. rozpylacze z pompką i urzą dzenia rozpył owe, automaty do mgł awicowego rozpylania, urzą dzenia do odymiania, pianki, żele, produkty do odparowywania z płytkami do odparowywania z celulozy lub tworzywa sztucznego, wyparki do cieczy, wyparki żelowe i membranowe, wyparki napędzane śmigłem, bezenergetyczne względnie pasywne układy parowania, papiery przeciwmolowe, torby przeciwmolowe i żele przeciwmolowe, jako granulaty lub środki do opylania, w przynętach do rozsypywania lub w przynętach stacjonarnych.

W przypadku stosowania kombinacji substancji czynnych według wynalazku wprowadzane dawki mogą zmieniać się w szerokim zakresie w zależności od sposobu aplikowania. Podczas traktowania części roślin dawki kombinacji substancji czynnych wynoszą na ogół 0,1 do 10000 g/ha, korzystnie 10 do 1000 g/ha.

Skuteczne działanie owadobójcze i roztoczobójcze kombinacji substancji czynnych według wynalazku wynika z następujących przykładów. Podczas gdy poszczególne substancje czynne wykazują w swym działaniu pewne braki, to kombinacje wykazują działanie, które przekracza proste sumowanie działania.

Efekt synergistyczny w przypadku środków owadobójczych i roztoczobójczych występuje zawsze wtedy, gdy działanie kombinacji substancji czynnych jest większe niż suma działania substancji czynnych aplikowanych oddzielnie.

Oczekiwane działanie dla danej kombinacji dwóch substancji czynnych można obliczyć według

S.R. Colby, Weeds 15 (1967)1,20-22 jak następuje:

Jeżeli

X oznacza stopień śmiertelności przy stosowaniu substancji czynnej

A w dawce m g/ha albo w stężeniu m ppm,

Y oznacza stopień śmiertelności przy stosowaniu substancji czynnej

B w dawce n g/ha albo w stężeniu n ppm, a

E oznacza stopień ś miertelności przy stosowaniu substancji czynnych A i B w dawkach m i n g/ha albo w stężeniu m i n ppm, wówczas e=x + Y- Δ:!

100 przy czym stopień śmiertelności określa się w %. I tak 0% oznacza stopień śmiertelności odpowiadający próbie kontrolnej, a stopień śmiertelności wynoszący 100% oznacza, że nie obserwuje się żadnego porażenia.

Jeżeli faktyczne działanie jest większe niż obliczone, to kombinacja w swym działaniu jest ponadaddycyjna, to znaczy występuje efekt synergistyczny. W takim przypadku faktycznie zaobserwowany stopień śmiertelności musi być większy niż obliczona z powyższego wzoru wartość oczekiwanego stopnia śmiertelności (E).

P r z y k ł a d A. Testowanie Aphis gossypii

Rozpuszczalnik: 3 części wagowe dimetyloformamidu

Emulgator: 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego

W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza się 1 część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika i emulgatora i koncentrat rozcieńcza się wodą do żądanego stężenia.

Liście bawełny (Gossypium hirsutum) silnie porażone mszycą liści bawełny (Aphis gossypii) zanurza się w preparacie substancji czynnych o żądanym stężeniu.

Po upływie żądanego czasu stopień śmiertelności określa się w %, przy czym 100% oznacza, że wszystkie mszyce zostały zabite, a 0% oznacza, że żadna mszyca nie została uśmiercona. Uzyskane wartości stopnia śmiertelności przelicza się według wzoru Colby.

W teś cie tym np. nastę pująca kombinacja substancji czynnych wedł ug niniejszego zgł oszenia wykazuje synergistycznie wzmocnione działanie w porównaniu z oddzielnie stosowanymi substancjami.

PL 204 252 B1

T a b e l a A Część 1 Owady szkodniki roślin Testowanie Aphis gossypii

Substancje czynne	Stężenie substancji czynnych w ppm	Stopień śmiertelności w % po 6 dniach
Przykład I-10 znany	1,6	0
Przykład II-a znany	1,6	25
Przykład I-10 + przykład II-a (1:1)	1,6 + 1,6	znal.*	obl.**
według wynalazku	95	25

znal.* = działanie znalezione obl.** = działanie obliczone według wzoru Colby

T a b e l a A Część 2 Owady szkodniki roślin Testowanie Aphis gossypii

Substancje czynne	Stężenie substancji czynnych w ppm	Stopień śmiertelności w % po 1 dniu
Przykład I-10 znany	8	0
Przykład II-g znany	8	70
Przykład I-10 + przykład II-g (1:1)	8 + 8	znal.*	obl.**
według wynalazku	95	70

znal.* = działanie znalezione obl.** = działanie obliczone według wzoru Colby

P r z y k ł a d B. Testowanie Myzus

Rozpuszczalnik: 3 części wagowe dimetyloformamidu

Emulgator: 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego

W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza się 1 część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika i emulgatora i koncentrat rozcieńcza się wodą do żądanego stężenia.

Liście kapusty (Brassica oleracea) silnie porażone mszycą brzoskwiniowo-ziemniaczaną (Myzus persicae) zanurza się w preparacie substancji czynnej o żądanym stężeniu.

Po upływie żądanego czasu stopień śmiertelności określa się w %, przy czym 100% oznacza, że wszystkie szkodniki zostały zabite, a 0% oznacza, że żaden szkodnik nie został uśmiercony. Uzyskane wartości stopnia śmiertelności przelicza się według wzoru Colby.

W teś cie tym np. nastę pująca kombinacja substancji czynnych wedł ug niniejszego zgł oszenia wykazuje synergistycznie wzmocnione działanie w porównaniu z oddzielnie stosowanymi substancjami.

T a b e l a B Część 1 Owady szkodniki roślin Testowanie Myzus

Substancje czynne	Stężenie substancji czynnych w ppm	Stopień śmiertelności w % po 6 dniach
Przykład I-10 znany	1,6	5
Przykład II-k znany	1,6	10
Przykład I-10 + przykład II-k (1:1) według wynalazku	1,6+1,6	znal.* obl.** 80 14,5

znal.* = działanie znalezione obl.** = działanie obliczone według wzoru Colby

PL 204 252 B1

T a b e l a B Część 2 Owady szkodniki roślin Testowanie Myzus

Substancje czynne	Stężenie substancji czynnych w ppm	Stopień śmiertelności w % po 6 dniach
Przykład I-10 znany	1,6	0
Przykład II-g znany	1,6	10
Przykład I-10 + przykład II-g (1:1)	1,6+1,6	znal.*	obl.**
według wynalazku	95	10

znal.* = działanie znalezione obl.** = działanie obliczone według wzoru Colby

T a b e l a B Część 3

Owady szkodniki roślin

Testowanie Myzus

Substancje czynne	Stężenie substancji czynnych w ppm	Stopień śmiertelności w % po 1 dniu
Przykład I-10 znany	1,6	0
Przykład II-m znany	1,6	15
Przykład I-10 + przykład II-m (1:1)	1,6+1,6	znal.*	obl.**
według wynalazku	45	15

znal.* = działanie znalezione obl.** = działanie obliczone według wzoru Colby

P r z y k ł a d C. Testowanie stężenia granicznego/owady gleby - traktowanie roślin transgenicznych

Testowany owad: Diabrotica balteata - larwy w glebie

Rozpuszczalnik: 7 części wagowych acetonu

Emulgator: 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego

W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza się 1 część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika, dodaje się podaną ilość emulgatora i koncentrat rozcieńcza się wodą do żądanego stężenia.

Preparatem substancji czynnej polewa się glebę, przy czym stężenie substancji czynnej w preparacie nie odgrywa praktycznie żadnej roli, decydująca jest tylko ilość wagowa substancji czynnej na jednostkę objętości gleby, co podaje się w ppm (mg/litr). Glebą napełnia się 0,25-litrowe doniczki i pozostawia się je w temperaturze 20°C.

Zaraz po traktowaniu do każdej doniczki wprowadza się wstępnie kiełkowane ziarna kukurydzy gatunku YIELD GUARD (znak towarowy Monsanto Comp., USA). Po upływie 2 dni do traktowanej gleby wprowadza się odpowiednie testowane owady. Po upływie dalszych 7 dni określa się stopień działania substancji czynnej przez policzenie wzrosłych roślin kukurydzy (1 roślina = 20% działania).

P r z y k ł a d D. Testowanie Heliothis virescens traktowanie roślin transgenicznych

Rozpuszczalnik: 7 części wagowych acetonu

Emulgator: 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego

W celu uzyskania korzystnego preparatu substancji czynnej miesza się 1 część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika i podaną ilością emulgatora i koncentrat rozcieńcza się wodą do żądanego stężenia.

Pędy soi (Glycine max) gatunku Roundup Ready (znak towarowy Monsanto Comp., USA) zanurza się w preparacie substancji czynnej o żądanym stężeniu i obsadza się gąsienicami wciorniastka tytoniowego Heliothis virescens, gdy liście są jeszcze wilgotne.

Po upływie żądanego czasu określa się stopień śmiertelności owadów.

Claims (5)

1. Środek szkodnikobójczy, znamienny tym, że zawiera synergistycznie czynną mieszaninę w którym

W oznacza atom wodoru, grupę C1-C4-alkilową,

X oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Y oznacza grup ę C1-C4-alkilową ,

Z oznacza atom wodoru, grupę C1-C4-alkilową,

R oznacza grupę C1-C4-alkoksylową ,

G oznacza atom wodoru, grupę CO-C1-C4-alkil i o wzorze II wybranym z następujących związków

PL 204 252 B1

2. Środek według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera związek o wzorze I, w którym W, X, Y, Z, R i G mają znaczenie podane w następującej tabeli:

W X Y Z R G H CH3 5-CH3 H OCH3 CO2-C2H5 CH3 CH3 3-CH3 4-CH3 OCH3 H

3. Środek według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zawiera mieszaninę związków o wzorze I i o wzorze II w stosunku 1:100 do 100:1.

4. Zastosowanie synergistycznie czynnej mieszaniny zawierającej związki o wzorze I i o wzorze II określonej w zastrz. 1 do 3 do zwalczania szkodników zwierzęcych.

5. Sposób wytwarzania środków do zwalczania szkodników, znamienny tym, że synergistycznie czynną mieszaninę zawierającą związki o wzorze I i o wzorze II miesza się z rozcieńczalnikami i/lub substancjami powierzchniowo czynnymi.